Fiktivní firma studijní opora
O B S A H
Úvod ………………………………………………………… 1. Podstata fiktivní firmy ……………………….. 1.1 Cíl a význam FIF ……………………………….. 1.2 Způsob práce ve FIF …………………………… 1.3 Centrum FIF CEFIF ……………………………
3 4 4 5 6
2. Založení fiktivní firmy………..………………….. 7 2.1 Předmět činnosti…………………………………… 7 2.2 Právní forma ………………………………………… 8 2.3Obchodní jméno a logo ……….……………… 9 2.4 Podnikatelský plán ……………………………… 10 2.5 Postup při zakládání FIF ………………… 11 3. Organizační struktura FIF 3.1 Činnost ve FIF ........ …………………………… 3.2 Organizační struktura ………………………… 3.3 Organizační dokumenty ……………………… 3.4 Popis pracovních míst ………………………… 3.5 Výměna pracovních míst …………………… 3.6 Oběh dokladů ……………………………………… 4. Personalistika ve FIF 4.1 Činnost personálního oddělení …………… 4.2 Výběr zaměstnanců, pracovní smlouva 4.3 Dohoda o hmotné odpovědnosti ………… 4.4 Osobní dotazník ………………………………… 4.5 Evidence docházky ……………………………… 4.6 Výpočet mzdy ……………………………………… 4.7 Mzdová evidence ………………………………… 4.8 Sociální a zdravotní pojištění ……………… 5. Obchodování – nákup a prodej 5.1 Nákup a prodej ve FIF 5.2 Vedení skladu 5.3 Oceňování zásob 5.4 Obchodní korespondence 6. Marketing 6.1 Pojem marketing a prvky marketingového mixu 6.2 Katalog 6.3 Elektronická prezentace 6.4 Vizitky 6.5 Logo 6.6 Slogan 6.7 Webové stránky 7. Platební styk 7.1 Bezhotovostní platební styk, bankovní účet 7.2 Hotovostní platební styk, pokladna
8. Účetnictví 8.1 Účtování při založení FIF 8.2 Vybrané účetní případy 8.3 Účetní závěrka a uzávěrka 9. Veletrhy FIF 9.1 Význam veletrhů pro FIF 9.2 Příprava FIF na veletrh, stánek
Úvod Milí studenti, jsme rádi, že jste si jako volitelný předmět vybrali právě FIKTIVNÍ FIRMU. Studijní opora, kterou právě čtete, byla vytvořena jako pomůcka pro vyučování tohoto předmětu. O fiktivní firmě se často říká, že je mostem mezi teorií a praxí. Tento předmět je opravdu ryze praktický. Všechny znalosti, které jste v průběhu studia získali v odborných předmětech jako jsou ekonomika, účetnictví, marketing a management, bankovnictví, právo, ICT, PEK apod., si nyní vyzkoušíte přímo v reálných situacích při podnikání své fiktivní firmy. Už název „fiktivní“ znamená, že nebudete obchodovat s reálným kapitálem, nebudete prodávat reálné zboží nebo služby. To je ale také jediný rozdíl od skutečných firem. Veškeré další činnosti, které bude Vaše firma provádět, už skutečné budou. Postup při založení firmy, vyplňování formulářů, podepisování smluv, obchodování s ostatními fiktivními firmami, vedení účetnictví, práce s písemnostmi, komunikace ve firmě i s jinými subjekty, odvody daní, výplaty mezd – to vše už bude stejné jako v reálném tržním světě. Vyzkoušíte si, jaké to je být ředitelem, sekretářkou, personalistkou, účetní, obchodním zástupcem a co přesně tyto funkce zahrnují. Velmi důležité je, že se naučíte pracovat v týmu rozdělovat si úkoly, kontrolovat jejich plnění, rozhodovat se, řešit problémy, společně komunikovat a prezentovat výsledky své práce i práce celé firmy. Spolupracovat můžete nejen s celou řadou českých, ale i zahraničních firem. V rámci projektů, do kterých se naše škola zapojuje, můžete navštívit i mezinárodní veletrhy FIF – např. na Slovensku, v Polsku, ve Finsku. Získáte tak nejen mnoho obchodních zkušenosti, ale také využijete své jazykové znalosti a navážete nová přátelství. Výuka probíhá v moderně vybavené učebně, určené pouze fiktivním firmám. Vybavení i prostorové řešení učebny se co nejvíce blíží pracovištím v reálných firmách. Věříme, že se Vám bude při práci ve Vaší fiktivní firmě dařit, že Vás bude práce těšit a získáte další znalosti a dovednosti, které v budoucnosti využijete při dalším studiu, v zaměstnání i ve Vašem osobním životě.
1. Podstata fiktivní firmy 1.1 Cíl a význam FIF Předmět fiktivní firma je nástrojem pro rozvoj podnikatelských kompetencí studentů, jeho cílem je posilovat jejich podnikatelského ducha. Poskytuje studentům možnost aktivně rozvíjet své obchodní dovednosti v praxi. Jedná se o „virtuální“ firmu, která však funguje jako reálná. Simuluje reálné podnikatelské procesy ve školním prostředí. V českých podmínkách zakládají fiktivní firmy především studenti středních odborných škol pod dohledem vyučujících a v úzké spolupráci s Centrem fiktivních firem v Praze (CEFIF), které výuku ve fiktivní firmě koordinuje. Fiktivní firma se podobá reálné firmě svou formou, strukturou i funkcemi, řídí se stejnými právními předpisy, využívá stejné podklady z hospodářské praxe. Fiktivní firmy spolu navzájem obchodují podle běžných obchodních zvyklostí. Plní své povinnosti vůči orgánům státní správy. Pouze s ohledem na časové omezení dané dotací 2 vyučovacích hodin týdně, probíhají některé tyto aktivity ve zjednodušené nebo upravené formě. Přestože jsou peníze, se kterými firmy podnikají, pouze fiktivní, ostatní činnosti probíhají jako v reálném tržním systému – firmy mají své živnostenské listy, jsou zapsány v obchodním rejstříku, platí povinné odvody, mají svůj bankovní účet, vydávají platební příkazy, vystavují faktury, vyplácejí mzdy. Používají nástroje marketingu jako je průzkum trhu, reklama, připravují se na veletrhy. Studenti během práce ve fiktivní firmě procházejí všemi činnostmi firmy od jejího vzniku až po její likvidaci, uskutečňují všechny základní podnikové činnosti:
založení firmy nákup, prodej, reklamu písemný (i telefonický) hospodářský styk s ostatními subjekty na trhu personální činnosti fakturaci, účtování, výpočet daní a odvodů činnosti podnikového sekretariátu
Cílem výuky ve fiktivní firmě je trénovat samostatnost, kreativitu, iniciativu, rozvíjet komunikační schopnosti, podnikatelské myšlení a také poskytnout studentům znalosti jak založit a vést obchodní společnost, popř. živnost. Studenti se učí pracovat v týmu, přijímat odpovědnost, rozvíjet iniciativu a zlepšovat své odborné znalosti a dovednosti. Důležitý je i trénink prezentace své práce a výsledků celé firmy. Práce ve fiktivní firmě motivuje k celoživotnímu vzdělávání a učí studenty orientovat se v množství informací pomocí moderních informačních technologií. Práce ve fiktivní firmě integruje znalosti z jednotlivých odborných ekonomických předmětů a poskytuje studentům zkušenosti, které využijí při zakládání své vlastní firmy nebo které jim umožní získat zaměstnání po dokončení jejich vzdělávání.
Fiktivní firma často spolupracuje s reálným podnikatelským subjektem – prodává jeho výrobky, poskytuje jeho služby, nese jeho jméno nebo svým jménem sponzora připomíná. Na oplátku dostává propagační předměty, rady a někdy i technickou a materiální pomoc.
1.2 Způsob práce ve fiktivní firmě Práce ve fiktivní firmě je velmi specifická. Studenti v ní pracují jako její zaměstnanci v jednotlivých odděleních, která jsou podobná oddělením reálné firmy. Ve fiktivní firmě si může student vybrat pracovní pozici, ve které by chtěl pracovat i po absolvování studia. Výuka v tomto předmětu se výrazně liší od výuky v jiných odborných předmětech. Vše je založeno na simulaci podnikatelského prostředí. Výhodou je, že při chybách vám nevznikne žádná škoda. Pro práci je důležitý přístup studentů. Pro úspěšný chod firmy je nezbytné, aby každý pracoval co nejlépe. Nutná je vlastní iniciativa při plnění uložených úkolů a při řešení problémů. Je dobré nejen prosazovat své individuální představy a schopnosti, ale brát v úvahu i prospěch celého kolektivu, který firmu tvoří. Fiktivní firma klade i speciální nároky na postavení učitele. Učitel vystupuje v nové pozici – jako konzultant, poradce, školitel, instruktor a koordinátor. Nestojí před tabulí a nepřednáší danou látku, ani vás nezkouší. Není také ředitelem vaší firmy, aby vás vedl, dával úkoly, přikazoval. Během vyučování se pohybuje mezi studenty, radí, případně koriguje nedostatky v činnosti firmy. Práce ve fiktivní firmě je pro studenty příležitostí uplatnit své schopnosti a dovednosti ve prospěch celé firmy. Podporuje také jejich sociální rozvoj. Učí pracovat v týmu, ale také samostatně. Učí řešit situace, které se vyskytují i v reálném životě. Při práci ve fiktivní firmě studenti zjistí, že jejich práce je důležitá i pro ostatní spolupracovníky. Na kvalitě práce jednotlivce závisí výsledek celé firmy. Ani ve fiktivní firmě se studenti nevyhnou chybám. Chybami se člověk učí. Je nutné se z těchto chyb poučit a už je neopakovat. V reálném životě se pak těmto chybám mohou snáze vyhnout. Hodnocení práce ve fiktivní firmě také není klasické. Vyučující si připraví hodnotící arch (nebo jej nechá připravit personálním oddělením) a pak proběhne klasický hodnotící pohovor. Ředitel, popř. každý vedoucí oddělení, ohodnotí práci svých bezprostředních podřízených a navrhne známku. Potom zhodnocení provede vyučující a taktéž navrhne známku. Nakonec dostane prostor i hodnocený student, aby okomentoval svou práci ve firmě a k navrženému hodnocení se vyjádřil.
Aktivní, zodpovědný a cílevědomý přístup k předmětu fiktivní firma přinese studentům radost ze cvičného podnikání. Vše, co se zde naučí, může zvýšit jejich šance uplatnit se na trhu práce. Nebo je to bude inspirovat pro založení své vlastní firmy.
1.3 CEFIF Centrum fiktivních firem je hlavním pomocníkem a koordinátorem práce fiktivních firem v ČR. Pracuje už od roku 1992. Je součástí Národního ústavu vzdělávání ČR (NÚV). Adresa: Weilova 1271/6, 102 00 Praha 10 Úkolem CEFIF je koordinovat činnost fiktivních firem v České republice a poskytovat podporu a poradenství studentům a vyučujícím, kteří působí ve fiktivních firmách. CEFIF je členem mezinárodní sítě EUROPEN International (European Practise Enterprises Network), která sdružuje fiktivní firmy z celého světa. Na webových stránkách www.nuv.cz/Centrum fiktivních firem najdete veškeré informace nutné pro práci ve fiktivní firmě. Především seznam všech existujících fiktivních firem s jejich kontakty. CEFIF také pravidelně informuje o veletrzích (místo a termín konání, výsledky), o pořádaných seminářích a vyhlášených soutěžích. Pozornost věnujte zveřejněným jménům firem, které odesílají včas a řádně své výstupy na CEFIF nebo byly pochváleny jinými fiktivními firmami. Součástí je také rubrika často kladených otázek. Pro diskusi o problematice fiktivních firem bylo v sekci odborného vzdělávání založeno diskuzní fórum na Metodickém portále rvp.cz. Nově byla zavedena sekce Vaše články, kde se můžete pochlubit svými úspěchy na veletrzích nebo referovat o činnosti vaší firmy. Články můžete posílat elektronicky na CEFIF a ty zajímavé budou zveřejněny. CEFIF každoročně uděluje vybraným fiktivním firmám certifikát o práci ve FIF. O certifikát musí požádat vyučující. Firma musí splnit tato kritéria:
celková hodinová dotace předmětu FIF musí být větší než tři vyučovací hodiny týdně za celou dobu vzdělávání; fiktivní firma se musí zúčastnit minimálně jednoho mezinárodního veletrhu nebo dvou regionálních veletrhů fiktivních firem; studenti, kteří mají obdržet certifikát, se musí zúčastnit alespoň jednoho veletrhu fiktivních firem; fiktivní firma musí mít splněny všechny své povinnosti směrem k úřadům a pojišťovnám CEFIF; fiktivní firma musí být registrována k platbě DPH.
Škola, která chce být se svými fiktivními firmami napojena na CEFIF, se musí přihlásit k členství a zaplatit členský poplatek (na každý kalendářní rok). Členským školám rozesílá počátkem každého školního roku aktualizované CD s formuláři pro styk s jednotlivými úřady CEFIF a formulář pro aktualizaci seznamu fungujících fiktivních firem. CEFIF se řídí platnými předpisy ČR (Obchodním zákoníkem, Živnostenským zákonem) a používá reálné formuláře reálných úřadů, jejichž činnost simuluje. Zaměstnanci CEFIF: Lukáš Hula – vedoucí CEFIF
[email protected], tel.: 274 022 425 Dana Batelková – referentka CEFIF
[email protected], tel.: 274 022 427 Pavla Srchová – asistentka CEFIF
[email protected], tel.: 274 022 426 Úřady CEFIF a)
Živnostenský úřad CEFIF
Vykonává svou činnost v rozsahu stanoveném zák. č. 455/1991 Sb., o živnostenském podnikání (živnostenský zákon), ve znění pozdějších předpisů, dále jen „živnostenský zákon".
b)
přijímá ohlášení živností nebo žádosti o vydání koncesní listiny vystavuje živnostenské listy a koncesní listiny provádí změny v živnostenských listech a koncesních listinách vede živnostenský rejstřík FIF sleduje změny v legislativě upravující živnostenské podnikání Rejstříkový soud CEFIF
Obchodní rejstřík je veřejný registr (seznam), ve kterém jsou evidovány subjekty (podniky, společnosti, organizace), kterým to ukládá zákon. Zápis do obchodního rejstříku provádí rejstříkový soud, který je podřízený Ministerstvu spravedlnosti. V obchodním rejstříku jsou uvedeny základní identifikační údaje subjektu, předmět jeho činnosti, statutární orgány, struktura majetku a další klíčové informace související se subjektem.
c)
přijímá žádosti a návrhy na zápis FIF do obchodního rejstříku vydává rozhodnutí o vykonaném zápisu do OR přiděluje identifikační číslo vede obchodní rejstřík FIF provádí změny a výmazy z OR
Finanční úřad CEFIF
Všechny fiktivní firmy jsou místně příslušné k finančnímu úřadu v Praze. Fiktivní firmy se musí povinně přihlásit k dani z příjmu PO a k dani ze závislé činnosti a funkčních požitků FO. CEFIF doporučuje, aby se firmy přihlásily i k platbě daně z přidané hodnoty. Pokud firma není plátcem DPH, nemohou její žáci získat certifikát o práci ve fiktivní firmě. d)
přijímá přihlášky k platbě daní vystavuje osvědčení o přidělení daňového identifikačního čísla a osvědčení o registraci pro plátce DPH přijímá daňová přiznání Správa sociálního pojištění CEFIF
Pro všechny fiktivní firmy je místně příslušná Česká správa sociálního zabezpečení se sídlem v Praze. Sociální zabezpečení zahrnuje nemocenské pojištění zaměstnanců, osob samostatně výdělečně činných a důchodové pojištění. Výplaty dávek:
1.-3. den nemoci nikdo 4.-21. den nemoci zaměstnavatel 22. a další den nemoci OSSZ
Protože procvičovat mají žáci, tak každá nemoc končí 21. dnem, OSSZ neschopenku nevyplácí. e)
f)
přijímá registraci zaměstnavatele i jednotlivých zaměstnanců přijímá měsíční platby pojištění Zdravotní pojišťovna ZDRAFIK přijímá přihlášku plátce zdravotního pojištění přijímá hromadné oznámení zaměstnavatele (od výplaty prvních mezd a po každé změně zaměstnanců) přijímá měsíční hlášení o výši zdravotního pojištění eviduje platby zdravotního pojištění u své banky Pojišťovna CEFIF
Tato pojišťovna poskytuje fiktivním firmám zákonem povinně uložená pojištění. Jedná se o odpovědnost zaměstnavatele za zaměstnance a případnou škodu a o povinné pojištění pro cestovní kanceláře proti úpadku. Dále nabízí i jiné druhy pojištění, např. životní a úrazové pojištění pro FO, živelné pojištění, proti krádeži, havarijní pojištění … pro PO. g)
přijímá přihlášky plátce zákonného pojištění eviduje platby těchto pojištění u své banky Tuzemská banka – CEFIFbanka
CEFIFBANKA je komerční banka, která zajišťuje platební transakce mezi českými fiktivními firmami, popřípadě mezi fiktivní firmou a některým z úřadů CEFIF. Je určena především pro
ty firmy, které mají problémy se založením účtu, popřípadě mají problémy s fiktivní bankou, která vede jejich běžný účet. h)
simuluje činnost reálné bankovní instituce otevírá a vede bankovní účty realizuje běžné bankovní operace – přijímá příkazy k úhradě, zasílá výpisy z účtu, přijímá pokladní složenky a výběrové lístky FIBA (devizová banka)
Banka FIBA zabezpečuje platební styk českých fiktivních firem se zahraničím. Účet je veden v eurech. Minimální vklad při otevření účtu je 3 000 EUR. i)
otevírá a vede devizové účty realizuje běžné bankovní operace spolupracuje se zahraničními bankami Centrální dodavatel CEFIF
Centrální dodavatel vykrývá mezery v nabídce na trhu fiktivních firem. Pokud neseženete zboží ani u fiktivních firem v ČR, ani u zahraničních, je zde pro vás Centrální dodavatel CEFIF. Používejte prosím pouze připravené formuláře pro elektronickou objednávku. Písemné objednávky Centrální dodavatel CEFIF nepřijímá. Druh zboží i cenu navrhuje objednavatel a Centrální dodavatel CEFIF ji bude akceptovat, pokud nebude ve výrazném rozporu s běžnými cenami na trhu. Můžete si objednat jakékoliv zboží. j)
nahrazuje jakéhokoliv dodavatele, který není na trhu FIF přijímá objednávky (pouze v elektronické podobě) vystavuje faktury přijímá platby za tyto faktury EUROPEN
Je celosvětová síť fiktivních firem s více než 7 500 fiktivními firmami ve 42 zemích. Eviduje řádné, asociované a přidružené členy. k)
Poradenské středisko CEFIF
každoročně zpracovává a vydává CD CEFIF, na kterém jsou databáze EUROPEN, rady, informace, zákony a formuláře. poskytuje informace - výtahy ze zákonů a výklady a pokyny k vyplňování formulářů poskytuje základní přehledy svých úřadů o IČ, o číslech účtů, o variabilních a konstantních symbolech upozorňuje na poplatky, které má FIF zaplatit zasílá a eviduje vyplněné dotazníky - každá fiktivní firma je povinna vyplnit každý školní rok začátkem září dotazník pro fiktivní firmu na nový školní rok
Úkoly: 1. Jaké jsou vaše představy a očekávání o práci ve fiktivní firmě? Navštívili jste nějakou fiktivní firmu? Máte nějaké informace o činnosti fiktivních firem? Informujte se navzájem, diskutujte. 2. Vyhledejte na internetu odkazy k heslu „fiktivní firma“ a přečtěte si je. 3. Najděte si webovou stránku www.nuv.cz/Centrum fiktivních firem a podívejte se, jaké informace poskytuje tento portál pro fiktivní firmy. Prohlédněte si seznam existujících FIF. 4. Podívejte se na školní disk S/Předměty/FIF a najděte si složku s uloženými materiály od CEFIFu. Seznamte se s jejím obsahem.
2. Založení fiktivní firmy
2.1 Předmět činnosti Před založením firmy se musíte rozhodnout, jaký bude váš předmět podnikání. Toto rozhodnutí je často klíčové pro budoucnost vaší firmy a její úspěšnost na trhu. Podívejte se, jaké FIF již existují (informace na www.nuv.cz), hledejte tzv. „černou díru˝ na trhu, takovou oblast podnikání, kterou se zatím nikdo nezabývá. Snažte se najít reálnou firmu, která by byla ochotna Vám pomoci svou radou, poskytla reklamní materiály, ceníky, byla vaším sponzorem. Pak můžete kopírovat oblast podnikání reálné firmy a spolupráce přinese řadu výhod.
Úkol: Každý z vás napište na list papíru předmět činnosti, ve kterém by vámi založená firma měla podnikat. Pak spolu uvedené návrhy prodiskutujte a vyberte nejvhodnější.
2.2 Právní forma podnikání Před založením společnosti si musíte zvolit právní formu podnikání. K tomu využijete své znalosti získané v předmětech ekonomika a právo, pracujte s Obchodním zákoníkem. Aktuální znění si můžete vyhledat na webové stránce www. business.center.cz. Fiktivní firma může být obchodní společností, ale může ji založit i fyzická osoba. Většina FIF jsou však obchodní společnosti. Připomeňme si, jaké obchodní společnosti známe: Obchodní zákoník Veřejná obchodní společnost
§ 76-92
Komanditní společnost
§ 93-104
Společnost s ručením omezeným
§105-153
Akciová společnost
§ 154-220
Přehled nejdůležitějších údajů o obchodních společnostech
Charakteristika
v. o. s
kom. spol.
s. r. o.
a. s.
Založení
společenská smlouva
společenská smlouva
společenská smlouva, zakladatelská listina
zakladatelská smlouva, zakladatelská listina
Minimální vklad
není povinný
komanditista (min. 5 000 Kč)
vklad společníka min. 20 000 Kč
-
není povinný
není povinný
minimálně 200 000 Kč
2 mil Kč (bez veřejné nabídky) 20 mil. Kč (při veřejné nabídce akcií)
společníci ručí za závazky společnosti veškerým majetkem
komanditisté – do výše svého nesplaceného vkladu komplementáři – celým svým majetkem
společníci ručí do výše svého nesplaceného vkladu
akcionáři neručí za závazky společnosti
Rezervní fond
není povinný
není povinný
je povinný
je povinný
Řídící orgány
statutárním orgánem jsou všichni společníci
statutárním orgánem jsou komplementáři
nejvyšší orgán valná hromada statutární orgán jednatelé
nejvyšší orgán – valná hromada statutární orgán představenstvo
Základní kapitál
Ručení
Výše základního kapitálu u fiktivních firem není ničím podmíněna. Doporučujeme však zvolit vyšší základní kapitál, protože v začátcích bývá většinou firma ztrátová, a i přesto je třeba vyplácet mzdy zaměstnancům, nakupovat materiál, zboží, vybavit firmu dlouhodobým majetkem.
Úkoly: 1. Posuďte výhody a nevýhody jednotlivých právních forem podnikání. 2. Promyslete si výši kapitálu nutného pro činnost firmy, potřebu dlouhodobého i oběžného majetku. Na základě těchto skutečností zvažte výši potřebného kapitálu, který sami vložíte, popřípadě výši cizích zdrojů. 3. Na základě předchozích úvah zvolte právní formu podnikání.
2.3 Obchodní jméno a logo firmy Dalším důležitým krokem při zakládání FIF je volba obchodního jména a loga firmy. Obchodní firma společnosti musí splňovat obecné požadavky, zejména nesmí být zaměnitelná s firmou jiného podnikatele a nesmí působit klamavě. Při výběru obchodního jména je třeba se podívat na stránky Národního ústavu vzdělávání, jestli firma se stejným názvem již neexistuje. S rostoucím počtem FIF je stále obtížnější vybrat vhodný název firmy. Obchodní jméno by mělo vystihovat předmět činnosti firmy, event. její podnikatelskou strategii. Firma je pak pro své zákazníky „čitelnější˝, častokrát si budoucí zákazník dovede snáze firmu vybavit. Důležitá je i dobrá zapamatovatelnost názvu. FIF může převzít jméno reálné firmy, pokud s tím reálná firma souhlasí. S výběrem názvu FIF souvisí také výběr vhodného loga, které může zvýšit působivost a image obchodního názvu. Logo firmy může tvořit graficky přizpůsobená zkratka obchodního jména, součástí může být i slogan FIF. Důležité však je, aby v názvu byl vždy uveden termín „fiktivní firma˝. Tento termín je nutné použít i v případě, že si budete pořizovat firemní razítko. Více informací k logu najdete v části 6. Marketing. Ukázky loga našich bývalých FIF
Úkoly: 1. Najděte na internetu názvy a loga reálných firem, se stejným předmětem podnikání. Podívejte se na grafickou i věcnou úpravu. 2. Navrhněte název a logo své firmy. 3. Vyhotovte návrh razítka firmy, nezapomeňte na něm uvést, že se jedná o fiktivní firmu.
2.5 Postup při založení firmy Pokud jste si vybrali některou právní formu obchodní společnosti, připomeňme si, jak probíhá zahájení podnikání této právnické osoby. Aby fiktivní firma mohla začít fungovat, je třeba abyste: - uzavřeli společenskou smlouvu (s. r. o.), zakladatelskou smlouvu (a. s.) - získali živnostenské oprávnění - podali návrh na zápis do obchodního rejstříku - zaregistrovali společnost u finančního úřadu - sepsali smlouvu s bankou - přihlásili zaměstnance na správu sociálního zabezpečení a zdravotní pojišťovnu
Všechny tyto instituce simuluje pro fiktivní firmy Národní ústav pro vzdělávání, školské poradenské zařízení a zařízení pro další vzdělávání pedagogických pracovníků (NÚV), centrum FIF (viz část č. 1). Příslušné formuláře pro založení firmy naleznete na CD CEFIF pro příslušný rok, které jsou na síti školy na disku S/Předměty/FIF.
Společenská smlouva s. r. o. Musí být sepsána formou notářského zápisu. Náležitosti společenské smlouvy (§ 110 Obchodního zákona): a) firmu a sídlo společnosti, b) určení společníků uvedením firmy nebo názvu a sídla právnické osoby nebo jména a bydliště fyzické osoby, c) předmět podnikání (činnosti), d) výši základního kapitálu a výši vkladu každého společníka včetně způsobu a lhůty splácení vkladu, e) jména a bydliště prvních jednatelů společnosti a způsob, jakým jednají jménem společnosti, f) jména a bydliště členů první dozorčí rady, pokud se zřizuje, g) určení správce vkladu, h) jiné údaje, které vyžaduje obchodní zákoník. Společenská smlouva může určit, že společnost vydá stanovy, které upraví vnitřní organizaci společnosti a podrobněji rozvede některé záležitosti obsažené ve společenské smlouvě.
Složení vkladů Způsob složení vkladů stanoví společenská smlouva (§ 60 ObchZ). Obvykle se volí složení vkladů na bankovní účet. Nejjednodušší způsob (a rejstříkovým soudem nejuznávanější) používaný v praxi je založení nového bankovního účtu na jméno správce vkladů a složení vkladů na tento účet. Banka na vyžádání vydá potvrzení o složení vkladů a o jeho výši. K vydání tohoto potvrzení vyžaduje banka předložení společenské smlouvy nebo zakladatelské listiny. Potvrzení poté slouží jako jeden ze zakladatelských dokumentů a dokládá se při podání návrhu na zápis do obchodního rejstříku. Vklady lze složit i v hotovosti u správce, který poté vydá prohlášení o složení základního kapitálu.
Úkoly: 1. Sepište společenskou smlouvu. 2. Určete si správce vkladu a vyhotovte prohlášení správce vkladu. Vzory
společenské smlouvy a prohlášení správce vkladu naleznete v příloze. Při vypisování dokumentů nepoužívejte skutečná rodná čísla, pouze fiktivní podle pokynů uvedených na CD NUV!
Ohlášení živnosti Živností je ve smyslu § 2 živnostenského zákona soustavná činnost provozovaná samostatně, vlastním jménem, na vlastní odpovědnost, za účelem dosažení zisku a za podmínek stanovených živnostenským zákonem. Kromě všeobecných podmínek provozování živnosti musí podnikatel (u právnické osoby odpovědný zástupce) splňovat pro provozování živnosti řemeslné zvláštní podmínky provozování živnosti, tj. odbornou způsobilost. Řemeslné živnosti jsou uvedeny v příloze č. 1 živnostenského zákona. Kdo může ohlásit živnost? Subjekty oprávněné k ohlášení živnosti jsou fyzické a právnické osoby se sídlem na území České republiky.
Jaké jsou podmínky provozování živnosti? U právnické osoby při provozování řemeslné a vázané živnosti musí všeobecné a zvláštní podmínky splňovat odpovědný zástupce.
U živnosti volné právnická osoba nemusí ustanovovat odpovědného zástupce.
Všeobecné podmínky provozování živnosti: • Dosažení věku 18 let. • Způsobilost k právním úkonům. • Bezúhonnost.
Zvláštní - odborná způsobilost U řemeslných živností se prokazuje: • výučním listem v příslušném oboru vzdělání, • maturitní zkouškou v příslušném oboru vzdělání, • dokladem o řádném ukončení vyššího odborného vzdělání v příslušném oboru vzdělání, • dokladem o řádném ukončení vysokoškolského vzdělání v příslušné oblasti studijních programů a studijních oborů, • uznání odborné kvalifikace, vydaným uznávacím orgánem podle zákona o uznávání odborné kvalifikace, • ověření nebo uznání dosažené úplné kvalifikace pro příslušný obor na základě zákona o ověřování a uznávání výsledků dalšího vzdělávání. Odborná způsobilost pro vázané živnosti je stanovena přílohou č. 2 živnostenského zákona nebo upravena zvláštními právními předpisy uvedenými v této příloze. Jak ohlásit živnost? Ohlášení je možné podat osobně u kteréhokoliv obecního živnostenského úřadu – centrálního registračního místa (CRM), zaslat tomuto úřadu poštou nebo elektronicky (se zaručeným elektronickým podpisem nebo do datové schránky tohoto úřadu). Dále je možné ohlášení podat osobně prostřednictvím kontaktního místa veřejné správy (Czech POINTu). Jaké doklady předkládá ohlašovatel živnostenskému úřadu při ohlášení živnosti? - Ohlášení živnosti - Výpis z evidence trestů odpovědného zástupce u živnosti řemeslné
- Doklad o tom, že právnická osoba byla zřízena nebo založena (společenská, zakladatelská smlouva) - Doklad prokazující právní důvod pro užívání prostor, v nichž má právnická osoba na území České republiky sídlo - Prohlášení odpovědného zástupce, že souhlasí s ustanovením do funkce (u živnosti vázané a řemeslné) - Doklad prokazující odbornou způsobilost odpovědného zástupce (u živnosti vázané a řemeslné) - Doklad o zaplacení správního poplatku 1 000 Kč
Jaké jsou lhůty pro provedení zápisu do živnostenského rejstříku? Živnostenský úřad je povinen provést zápis do živnostenského rejstříku do 5 dnů ode dne doručení ohlášení a vydat podnikateli výpis, splní-li ohlašovatel podmínky stanovené zákonem. Zakladatelům, popřípadě orgánům nebo osobám, oprávněným podat návrh na zápis české právnické osoby do obchodního nebo obdobného rejstříku, živnostenský úřad potvrdí splnění podmínek pro provozování živnosti vydáním výpisu, je-li prokázáno, že právnická osoba byla založena. Těmto právnickým osobám vzniká živnostenské oprávnění dnem zápisu do obchodního nebo obdobného rejstříku. Nepodají-li návrh na zápis ve lhůtě 90 dnů od doručení výpisu nebo není-li návrhu vyhověno, rozhodne živnostenský úřad o tom, že ohlašovatel podmínky pro vznik živnostenského oprávnění nesplnil. Právnickým osobám již zapsaným do obchodního nebo obdobného rejstříku vzniká živnostenské oprávnění dnem ohlášení. JRF slouží jako přihláška k daňové registraci pro právnické osoby (pro DPH nutno ještě vyplnit samostatnou přílohu) Toto jsou skutečné podmínky pro zahájení podnikání. Fiktivním firmám poskytuje tyto služby živnostenský úřad CEFIF.
Úkol: Vypište pro svoji firmu ohlášení živnosti. Vzor naleznete v příloze.
Návrh na zápis společnosti do obchodního rejstříku Zahájení podnikání je dvoustupňové: 1. 2.
Založení obchodní společnosti (sepsání smlouvy mezi společníky) Vznik obchodní společnosti (zápis do obchodního rejstříku)
max. 90 dnů.
založení
vznik (zápis do OR) začátek podnikání PO
Založená obchodní společnost může vstupovat do právních vztahů až dnem zápisu do obchodního rejstříku. Návrh na zápis musí být podán do 90 dnů od založení společnosti. Návrh na zápis do obchodního rejstříku se podává u příslušného rejstříkového soudu. Pro FIF tuto činnost opět provádí CEFIF. Návrh na zápis podepisují všichni jednatelé, podpisy musí být úředně ověřeny. Co je třeba pro podání návrhu na zápis společnosti do obchodního rejstříku pro s. r. o. ? Vypsat formulář Návrh na zápis do obchodního rejstříku Přiložit výpis z živnostenského rejstříku Přiložit společenskou smlouvu. Pokud mají být podle společenské smlouvy vydány stanovy, přikládají se k návrhu na zápis Přiložit souhlas jednatelů s vykonáváním funkce jednatele a podpisové vzory všech jednatelů Přiložit čestné prohlášení všech jednatelů, že u nich není dána překážka výkonu funkce ve smyslu ust. § 38l obchodního zákoníku Přiložit prohlášení správce vkladu Doložit právní důvod užívání nemovitosti, ve které má být umístěno sídlo společnosti (výpis z katastru nemovitostí) Pokud má být jmenován prokurista, je třeba přiložit listinu o jmenování prokuristy, jeho souhlas s vykonáváním této funkce a jeho podpisový vzor Pokud je zřizován odštěpný závod, je třeba doložit rozhodnutí o zřízení odštěpného závodu Kolková známka 5 000 Kč
Úkoly: 1. Vyhotovte návrh na zápis do OR vč. příloh. Použijte vzory formulářů z CD CEFIF. 2. Vyhotovte průvodní dopis o založení své firmy, který zašlete elektronicky na CEFIF. Jako přílohy pošlete: -
JRF (+ přílohy)
-
Návrh na zápis do OR
-
Společenskou smlouvu
-
Prohlášení správce vkladu
-
Čestné prohlášení a podpisové vzory jednatelů (členů dozorčí řady, prokuristů)
-
Přihlášku plátce daně
2.6 Podnikatelský plán Podnikatelský plán je dokument, který shrnuje základní informace o firmě, jejím předmětu podnikání, prostředí, její minulé a současné aktivity, krátkodobé a dlouhodobé cíle a způsoby jejich dosažení, finanční výhodnost projektu, jeho konkurenceschopnost. Podnikatelský plán je nezbytný při žádosti o finanční prostředky u banky, investorů nebo společníků. Největší výhoda podnikatelských plánů je, že vás naučí přemýšlet systematicky a detailně o vaší budoucnosti. Je dobré si zapamatovat: podnikatelské plánování je neustálý proces, který je velmi důležitý, a dobrý podnikatel nikdy neváhá upravovat své plány, aby využil příležitost a odvrátil hrozby stojící před jeho podnikem. Každá dlouhodobě úspěšná firma neustále pracuje na svém rozvoji, zdokonalování svých procesů, produktů a služeb, ale hlavně na svých strategiích. Během sestavování můžete objevit i krizová místa projektu. V praxi je podnikatelský plán velmi důležitý dokument, píše se v rozsahu několika desítek stránek. Měl by být zpracován pečlivě, stručně, jasně, strukturovaně a výstižně. Žádná závazně stanovená podoba podnikatelského plánu neexistuje. Při zakládání FIF by měl její podnikatelský plán obsahovat: -
základní informace o firmě – obchodní jméno, logo, sídlo, ...
-
zvolený předmět podnikání – popis výrobku nebo služby, servis, záruky analýzu situace na trhu – z hlediska zákazníků, konkurence, dodavatelů, přírodních, ekonomických a kulturních podmínek marketing – cena, distribuce, reklama, podpora prodeje stanovení cílů FIF – z krátkodobého i dlouhodobého hlediska finanční analýza – zdroje a struktura financování, rozpočet, náklady, odhad příjmů, návratnost investice personální složení – společníci, management, zaměstnanci, pracovní pozice
Ve fiktivní firmě použijeme jednodušší podobu podnikatelského plánu formou tabulky. Podnikatelský plán – záměr fiktivní firmy Obchodní jméno, právní forma
Název
Logo
Grafická značka (vychází z názvu)
Sídlo
Adresa
E-mailová adresa, telefon, fax
Kontakty
Předmět podnikání
Popis předmětu podnikání (s ohledem na živnostenský zákon)
Cíl podnikání
Základní a vedlejší, krátkodobý a dlouhodobý
Popis produktu
Podrobný popis produktu, jeho silné a slabé stránky
Segmentace trhu
Analýza spotřebitelů (podle demografických, geografických kritérií, zájmů, jejich chování na trhu atd.)
Mikroprostředí (dodavatelé, odběratelé, konkurence)
Analýza možných dodavatelů, odběratelů, konkurence – slabé a silné stránky
Makroprostředí (ekonomické prostředí – možnost úvěrů, trh práce, infrastruktura, …) Přírodní prostředí, politické a kulturní vlivy, sociální prostředí
Marketingová strategie
Forma reklamy, podpora prodeje, tvorba ceny, distribuce
Personální složení
Zaměstnanci, management, pozice, společníci
Finanční analýza
Zdroje financování, struktura, úvěry, návratnost investice, náklady
Úkoly: 1. Vyhledejte webové stránky některých reálných bank, popřípadě je osobně navštivte a zjistěte si jejich požadavky na předložení podnikatelského plánu při žádosti o poskytnutí úvěru. 2. Najděte na webu vypracovaný podnikatelský plán některé reálné firmy a podívejte se na jeho obsah. 3. Použijte tabulkový formát podnikatelského plánu a pečlivě ho společně vyplňte. Vytištěný pak založte mezi své zakládající dokumenty.
3. Organizační struktura
3.1 Organizační struktura firmy Představuje vnitřní uspořádání organizace. Grafickým zobrazením dostaneme organizační schéma, které znázorňuje: jak jsou organizovány činnosti, které v organizaci probíhají, kdo koho řídí, jaká je pravomoc a odpovědnost zaměstnanců. Existuje několik způsobů, jak pravomoc a odpovědnost rozdělit. Typy organizačních struktur 1. liniová 2. funkcionální 3. liniově-štábní U FIF je nejvíce využívána liniová organizační struktura.
ŘEDITEL
SEKRETARIÁT
PERSONALISTIKA
OBCHODNÍ ODD.
PRÁVNÍ ODD.
ÚČTÁRNA
MARKETING
Úkoly: 1. Vyberte si vhodný model organizační struktury pro vaši firmu. 2. Nakreslete si organizační strukturu firmy, vyvěste ji v učebně fiktivních firem. 3. Kopii založte k zakládacím dokumentům firmy.
3. 2 Organizační dokumenty
Organizační řád Stanoví, jak je podnik členěn, často s využitím organizačního schématu Vymezuje poslání a působnost jednotlivých útvarů, práva, povinnosti a odpovědnost vedoucích a ostatních zaměstnanců. Popisy pracovních míst Navazují na pracovní řád. Vymezují jednotlivá pracovní místa v podniku a popisují činnosti, které pracovník na určitém místě vykonává. Pracovní řád Upravuje práva, povinnosti a odpovědnost zaměstnanců. Vychází ze zákoníku práce a dalších zákonů, konkretizuje je. Oběh dokladů (viz část 3.5) Spisový řád Vymezuje hlavní zásady, postupy a odpovědnosti při manipulaci s písemnostmi – při jejich přijímání, oběhu, zpracování, vyřizování, podepisování, ukládání, archivaci a skartaci. Součástí spisového řádu je skartační a archivační řád. Vzorový skartační řád pro potřeby FIF najdete v přílohách.
3.3 Popis pracovních míst Přehled nejdůležitějších oddělení firmy:
Ředitel Sekretariát Právní oddělení Obchodní oddělení Marketing Personální oddělení Účtárna
Ve fiktivní firmě mohou být samozřejmě i jiná oddělení, můžete je slučovat, dát jim jiné názvy. Všechno závisí na vás a vašem výběru. Nyní si vysvětlíme, co tvoří základní náplň práce jednotlivých oddělení firmy, určíme předpoklady, které by měl mít zaměstnanec určitého oddělení pro výkon své funkce.
ŘEDITEL Odpovídá za správný chod firmy. Má přehled o činnosti všech oddělení, nese zodpovědnost za dokončení práce, splnění úkolů a termínů. Přiděluje práci jednotlivým oddělením a zaměstnancům, řeší vzniklé pracovní problémy, svolává pracovní porady, hodnotí zaměstnance a rozhoduje o přiznání odměn, v případě nesplnění úkolů určuje postihy, podepisuje dokumenty, má podpisové právo. Má důležitou úlohu při založení firmy. Předpoklady pro výkon funkce Přirozená autorita u spolužáků, odborné znalosti, organizační schopnosti, rozhodnost, cílevědomost, samostatnost, společenské vystupování.
SEKRETARIÁT Zodpovídá za evidenci veškeré došlé pošty, rozděluje ji příslušným pracovníkům k dalšímu zpracování, eviduje veškerou odeslanou poštu, přiděluje písemnostem pořadová čísla, zpracovává zápisy z porad, vyřizuje e-maily. Pracovník sekretariátu může být pověřen vedením pokladny. Vypisuje příjmové a výdajové pokladní doklady a vede pokladní knihu. Předpoklady pro výkon funkce Komunikativnost, pečlivost, důslednost, odborné znalosti z předmětu obchodní korespondence.
PRÁVNÍ ODDĚLENÍ Řeší veškeré právní činnosti ve firmě. Zpracovává společenskou smlouvu, vypracovává jednotný registrační formulář, návrh na zápis do obchodního rejstříku, smlouvu s bankou, řeší po smluvní stránce dodavatelsko-odběratelské vztahy, vyhotovuje pracovní smlouvy se zaměstnanci. Předpoklady pro výkon funkce Teoretické znalosti z oblasti práva, orientace v zákonech, schopnost řešit problémy, pečlivost, důslednost.
PERSONÁLNÍ ODDĚLENÍ Uzavírá s pracovníky pracovní smlouvy, vede evidenci docházky, zpracovává popis pracovní náplně jednotlivých funkcí, na základě návrhu ředitele firmy vyhotovuje platové výměry zaměstnanců, vede veškeré zaměstnanecké písemnosti, zpracovává návrhy odměn pracovníků.
Předpoklady pro výkon funkce Teoretické znalosti personalistiky a pracovního práva, účetnictví, preciznost, důslednost, spolehlivost, znalost práce na PC (Excelu).
OBCHODNÍ ODDĚLENÍ Zajišťuje nákup materiálu, zboží pro firmu. Vystavuje objednávky, eviduje přijaté faktury, dodací listy. Vede evidenci skladových zásob, vyhotovuje doklady spojené se skladováním (příjemky, výdejky, skladní karty). Sestavuje ceníky výrobků, nabídkové listy. Odpovídá na nabídky jiných firem. Navazuje kontakty s obchodními partnery, vyřizuje objednávky od dodavatelů, vede evidenci faktur vydaných, vystavuje dodací listy pro odběratele. Vede evidenci DPH. Předpoklady pro výkon funkce Teoretické znalosti z oblasti zásobování z předmětu ekonomika a účetnictví, důslednost, pečlivost, rozhodnost. Znalost práce na PC (Excel).
MARKETING Navrhuje logo firmy, vzhled firemního razítka, vizitky pro pracovníky, zpracovává návrh webových stránek firmy, katalogu, navrhuje vzhled výstavního stánku na veletrh. Při své práci spolupracuje s oddělením nákupu a prodeje. Předpoklady pro výkon funkce Kreativita, znalost práce na PC (grafické programy, Power Point), samostatnost.
ÚČTÁRNA Je vhodné vést odděleně finanční účtárnu a mzdovou účtárnu vzhledem k objemu prací. Finanční účtárna Sestavuje počáteční rozvahu firmy, otevírá účty, vede hlavní knihu, deník. Účtuje všechny účetní případy na základě dokladů. Vede evidenci bankovního účtu, určený pracovník má podpisové právo k účtu, vede evidenci dlouhodobého majetku na inventárních kartách, počítá roční odpisy, sestavuje účetní uzávěrku a závěrku, daňové přiznání k dani z příjmů právnických osob, daňové přiznání k DPH, silniční dani, dani z nemovitosti, pokud firma vlastní tento majetek.
Mzdová účtárna Provádí měsíčně výpočet mezd zaměstnanců, propočítává sociální a zdravotní pojištění hrazené organizací za zaměstnance, zpracovává zúčtovací a výplatní listinu, mzdové listy, podává měsíčně hlášení na správu sociálního zabezpečení a zdravotní pojišťovnu. Na konci roku vypracovává roční zúčtování daně. Předpoklady pro výkon funkce Teoretické znalosti z oblasti účetnictví a ekonomiky – propočty mezd. Preciznost, důslednost, spolehlivost, pečlivost.
Úkol: Na základě získaných poznatků o fungování jednotlivých oddělení ve firmě si zvolte pracovní místo, pro které máte nejlepší předpoklady. V případě, že o některé místo má zájem více uchazečů, udělejte výběrové řízení spolu s vyučujícím. Výběrové řízení je možné udělat buď ústní formou, nebo na základě dotazníku.
VZOR DOTAZNÍKU O jaké místo ve firmě máte zájem? Jaké odborné předpoklady máte pro výkon této funkce? Jaké charakterové předpoklady máte pro výkon této funkce? Jaký je váš oblíbený předmět? Jaké máte záliby? V čem jsou vaše silné stránky? Jaké máte slabé stránky?
3.4 Výměna pracovních míst Změnu pracovních míst je vhodné provést v druhém pololetí, a to z těchto důvodů:
1. studenti si změnou pracovního místa vyzkoušejí jinou práci ve firmě a rozšíří si tím své znalosti a zkušenosti 2. student se v dané pozici neosvědčil 3. práce, kterou student dosud vykonával, nesplnila jeho předpoklady, popřípadě nedostal práci, o kterou měl původně zájem Výměna se může uskutečnit na základě vzájemné domluvy všech studentů ve firmě, na základě dotazníků nebo rozhodnutím učitele, popřípadě kombinací všech alternativ.
VZOR DOTAZNÍKU Chtěl bys své pracovní místo změnit a proč? Jakou práci bys chtěl vykonávat? Kterou práci bys nechtěl vykonávat? Koho bys doporučil na své pracovní místo? Koho bys určitě nedoporučil na své pracovní místo? O kom si myslíš, že se nejvíce hodí na funkci ředitele firmy?
Před výměnou pracovních míst by měl vyučující provést kontrolu agend vedených jednotlivými studenty, měl by být sepsán zápis o zjištěných nedostatcích a mělo by být zajištěno odstranění případných nedostatků. Při výměně pracovních míst je nutné, aby si studenti předali veškerou agendu.
3.5 Oběh dokladů Pohyb účetních dokladů od jejich příchodu do fiktivní firmy až po jejich úschovu se nazývá oběh účetních dokladů. Doklady procházejí jednotlivými útvary firmy a zpracovávají je jednotliví zaměstnanci. Aby byla jasná jejich odpovědnost a pravomoc, zpracovává se vnitropodniková směrnice, která popisuje způsob oběhu, uvádějí se funkce a jména zaměstnanců oprávněných řídit, schvalovat a přezkoumávat účetní operace.
DOKLAD
SEKRETARIÁT
Zápis do knihy došlé pošty Předání dokladu příslušnému oddělení
Faktura Zapíše se do knihy došlých faktur
Předá se účtárně k zaúčtování účtovací předpis
Výpis z účtu Nabídka Objednávka Reklamace
účtárna
věcná a formální kontrola
zaúčtování
uložení, archivace
zaúčtování
odbyt odbyt odbyt právní oddělení
Upomínka
odbyt právní oddělení
Jiné doklady
příslušná oddělení
Směrnici pro oběh účetních dokladů si studenti založí do dokumentů firmy. Je vhodné ji vyvěsit v učebně FIF. Vzor naleznete v příloze.
4. Personalistika 4.1 Činnost personálního oddělení Personální oddělení zajišťuje podniku.
komplex
činností spojených se
zaměstnanci
Patří zde: 1. evidence žádostí o přijetí do pracovního poměru 2. vyhotovení osobního listu zaměstnance 3. vyhotovování pracovních smluv se zaměstnanci 4. přihlášení zaměstnanců k zdravotnímu a sociálnímu pojištění 5. evidence docházky 6. sepsání dohody o hmotné zodpovědnosti pro některé profese (pokladník, skladník) 7. sepsání dohod o změně pracovních podmínek 8. ukončení pracovního poměru 9. vyhotovení výstupního listu
4.2 Výběr zaměstnanců, osobní dotazník Na základě předcházejících kapitol jste si vybrali své pracovní místo buď sami, nebo na základě výběrového řízení. Při vstupu do zaměstnání pracovník vyplňuje osobní dotazník. Podle osobních dotazníků a uzavřené pracovní smlouvy se pak vyhotovuje pro každého zaměstnance osobní karta, do ní se zaznamenávají všechny změny, které vznikly v průběhu pracovního poměru. Po skončení pracovního poměru se osobní karta vyřadí. Vzor naleznete v příloze.
Úkol: Vyhotovte pro všechny své zaměstnance osobní dotazník.
4.3 Pracovní smlouva Fiktivní firma zaměstnává své zaměstnance (studenty FIF) na základě pracovního poměru. Pracovní vztah mezi zaměstnavatelem a zaměstnancem upravuje zákoník práce. Pracovní poměr vzniká ve FIF sepsáním pracovní smlouvy. Podstatné náležitosti pracovní smlouvy: 1. druh vykonávané práce 2. den nástupu do práce 3. místo výkonu práce
Některá další ujednání v pracovních smlouvách: - zkušební doba (3 měsíce, u vedoucích až 6 měsíců) - doba trvání pracovního poměru (prac. poměr na dobu určitou, neurčitou) - způsob odměňování a další Vzor pracovní smlouvy naleznete v příloze.
Úkol: Připravte pracovní smlouvy pro všechny zaměstnance firmy.
4.4 Dohoda o hmotné zodpovědnosti S pracovníky, kteří nesou hmotnou zodpovědnost (pokladník, skladník), firma uzavírá dohodu o hmotné odpovědnosti. Vzor smlouvy o hmotné zodpovědnosti naleznete v příloze.
4.5 Evidence docházky Evidenci docházky vede personální oddělení. Slouží mzdové účtárně jako podklad pro výpočet mezd.
EVIDENCE DOCHÁZKY Firma:
Příjmení a Dny v měsíci …….. jméno 1 2 3 4 5 5 7 zaměstnance
měsíc……….2012
Celkem Celkem 30 31 odpracováno neodpracováno
Úkoly: 1. Uzavřete dohodu o hmotné zodpovědnosti s pokladníkem a skladníkem firmy. 2. Připravte si formulář pro evidenci docházky.
5. Nákup a prodej
5.1 Nákup a prodej ve fiktivní firmě Toto oddělení zajišťuje nákup materiálu, zboží, dlouhodobého majetku pro zajištění chodu firmy. V začátku podnikání, kdy se firma zařizuje, musí zajistit vybavení firmy nábytkem, kancelářskou technikou apod. Vyhledává dodavatele tohoto majetku mezi ostatními fiktivními firmami, popř. využije služeb „fiktivního dodavatele˝ u CEFIF. Současně je třeba zajistit dostatek materiálu pro výrobu, popřípadě zboží, pokud se jedná o obchodní firmu. Je vhodné, abyste na začátku podnikání a před veletrhem dostatečně zásobili sklad a pravidelně sledovali stav zásob. Pro tyto činnosti je výhodné stanovit funkci skladníka, který vede sklad výrobků či zboží. Vyhotovuje příjemky, výdejky, vede skladní karty. Pro správný chod firmy je důležité, aby každý pracovník věděl, které doklady zpracovává a jaký je koloběh dokladů. Toto může řešit vnitropodniková směrnice. Koloběh dokladů při nákupu
nabídky ostatních firem sekretariát
úhrada faktury účtárna
objednání zboží nákup
předání faktury k zaúčtování účtárna
dodací list, faktura dodavatele dodavatel
příjemka zboží, skladní karta skladník
Sekretariát - dostává nabídky od ostatních fiktivních firem. Po zaevidování do knihy došlé pošty je předává oddělení nákupu. Nákup – podle situace na skladě, potřeb firmy vystavuje objednávky. Nákup je nutno schválit ředitelem firmy. Většina objednávek jde v elektronické podobě. Je třeba si vytvořit jejich evidenci v knize objednávek. Dodavatel - fiktivně zboží dodá a zašle dodací list a fakturu. Tyto je nutno zaevidovat na sekretariátu do knihy došlé pošty.
Nákup – věcně a formálně zkontroluje fakturu a dodací list, porovná s objednávkou. Dodací list předá do skladu, kde skladník vyhotoví příjemku a zapíše do skladní karty. Účtárna – faktura je předána do účtárny k zapsání do knihy došlých faktur a k zaúčtování. Účtárna sleduje splatnost faktur a zajistí vystavení elektronického příkazu k úhradě bance.
5.2 Vedení skladu Po dodání zboží, u FIF po zaslání dodacího listu, skladník vyhotovuje příjemku. Na jednu příjemku můžeme přijmout na sklad větší množství druhů materiálu nebo zboží. Příjemka slouží jednorázově pro jedno přijetí. Pak příjemku zapíše do skladní karty. Skladní karta (skladová karta) je doklad, který sloužící pro evidenci pohybu zásob určitého druhu v čase. Slouží k trvale aktuálnímu přehledu o stavu zásoby určitého druhu na skladě. Při výdeji materiálu do výroby skladník musí vypsat výdejku. Současně musí zapsat úbytek do skladní karty. Vzory těchto dokladů včetně příkladu vedení skladu naleznete v příloze.
Úkoly: 1. Vyhotovte na vaše zásoby příjemky. 2. Zvolte metodu pro oceňování zásob na skladě. 3. Vyhotovte skladní karty.
5.3 Obchodní korespondence ve FIF Nejčastější obchodní písemnosti: -
poptávka nabídka (vyžádaná, nevyžádaná) objednávka faktura dodací list písemnosti při porušení obchodních urgence, upomínka a odpovědi na tyto obchodní dopisy
podmínek
–
reklamace,
Úprava obchodní korespondence -
do předtisku (viz vzor v příloze) do formuláře (dodací list, faktura – viz vzory v příloze)
Vyhotovování obchodních písemností je úkolem obchodního oddělení. Často však tuto činnost přebírá sekretariát.
Úkoly: 1. Podívejte se do učebnice PEKu a zopakujte si zásady úpravy a stylizace obchodních dopisů. Vytvořte si šablony jednotlivých písemností s ustálenými frázemi. 2. Vytvořte si obchodní předtisk své firmy. 3. Připravte si a uložte své předvyplněné formuláře dodacího listu a faktury.
6. Marketing
6.1 Pojem marketing, prvky marketingového mixu Nejprve trocha teorie. Pokud si na internetu zadáte heslo marketing, narazíte na spoustu definic. Jedna ze základních říká, že marketing je proces řízení, jehož výsledkem je předvídání, poznání, ovlivňování a v konečné fázi uspokojení potřeb a přání zákazníka efektivním a výhodným způsobem, zajišťujícím splnění cílů firmy. V dnešní době otevřených trhů, silné konkurence a nízké poptávky má práce marketingového oddělení důležitou úlohu. První důležitou otázkou, kterou budete řešit, je KDO budou naši zákazníci. Tomu se říká segmentace trhu – vyberete si cílovou skupinu (děti, sportovce, ženy, podnikatele atd.). Tato skupina by měla být dostatečně velká, aby její poptávka byla vyšší než objem vaší výroby. Následně si musíte zjistit, CO tito zákazníci přesně chtějí, abyste vyráběli jen to, co se prodá, po čem je poptávka. Pokud už máte svůj produkt vybraný, můžete si k němu vybrat jednotlivé prvky MARKETINGOVÉHO MIXU: -
výrobek (product) cenu (price) komunikaci (promotion) distribuci (place)
Výrobek V marketingovém chápání není výrobek jen předmětem obchodu (souhrn užitných vlastností, sloužících k uspokojení potřeb kupujících), ale spojuje v sobě i kvalitu, styl, design, značku, obal, způsob prodeje, dodací podmínky, platební podmínky, poradenské služby, záruční lhůtu a pozáruční servis atd. Nejen u FIF, ale i v každé reálné firmě hraje výběr správného výrobku klíčovou úlohu pro úspěšnost firmy na trhu. Bez zákazníků a jejich poptávky se vám sebelepší výrobek nepodaří prodat. Je nezbytné také stále sledovat konkurenci. V průběhu své činnosti může FIF později sortiment rozšiřovat, doplňovat, sezónně obnovovat, modernizovat. Pokud FIF spolupracuje s reálnou firmou, předpokládá se, že základní sortiment FIF bude shodný se sortimentem reálné firmy. Do své nabídky však mohou FIF zařadit i další produkty. Cena Cena se považuje za nejdůležitější faktor, který ovlivňuje rozhodování zákazníka o nákupu. Všeobecně platí, že čím je cena nižší, tím je zájem zákazníků o produkt vyšší, nebo také že vysoká cena se rovná vysoké kvalitě. Tato pravidla však neplatí vždy.
Cena je ze všech 4P nejpružnější (nejčastěji a nejrychleji se mění) a jako jediný prvek marketingového mixu přináší firmám tržby. Stanovit správnou cenu je náročný úkol. Cílem firmy při stanovení ceny je především pokrytí nákladů a dosažení zisku. Pro stanovení ceny se používají různé metody. FIF však nejčastěji volí nákladově orientovanou cenu, která vychází ze stanovených přímých a nepřímých nákladů a procentního podílu zisku (marže, obchodního rozpětí). V tomto případě má firma jasně stanovená pravidla výpočtu ceny (kalkulační vzorec). Všeobecný kalkulační vzorec 1. Přímý materiál 2. Přímé mzdy 3. Ostatní přímé náklady 4. Výrobní (provozní) režie (např. odpisy strojů, energie, atp.) VLASTNÍ NÁKLADY VÝROBY (součet 1.-4.) 5. Správní režie (např. řízení podniku jako celku, odpisy správních budov) VLASTNÍ NÁKLADY VÝKONU 6. Odbytové náklady (např. skladování, propagace, expedice) ÚPLNÉ VLASTNÍ NÁKLADY VÝKONU 7. Zisk (ztráta) CENA VÝKONU Významným nástrojem v cenové politice jsou zákazníkům, při odběru daného množství atd.).
slevy
(sezónní,
stálým
Tvorbu ceníku má na starosti obchodní oddělení. Ceník bývá součástí katalogu, může však být samostatný. Měl by zahrnovat základní sortiment a jeho ceny (bez DPH, výši DPH a celkovou cenu s DPH) a nabízené slevy. Většinou má formu přehledné tabulky. Ulehčuje pak komunikaci při obchodních jednáních a vyplňování daňových dokladů. Komunikace (propagace) Jejím cílem je informovat zákazníky o nabízeném produktu a ovlivnit zákazníka tak, aby si produkt koupil. Nástroje jsou reklama, podpora prodeje, public relations, přímý marketing a osobní prodej. Ve FIF plní funkci nositele reklamy leták, který firmy rozesílají svým odběratelům, rozdávají na veletrzích. K dalším reklamním prostředkům FIF patří brožury, katalogy, prospekty, nálepky, různé dárky s logem firmy, elektronická prezentace a webové stránky. Reklama je tedy účinná jedině, pokud „zůstane v paměti zákazníka˝.
Cílem podpory prodeje je stimulace prodeje výrobků a služeb prostřednictvím dodatečných podnětů - soutěží, dárků, kuponů, vzorků, ochutnávek (něco, co získá zákazník zdarma). Vztahy s veřejností (public relations) vytvářejí příznivé představy o firmě, tvoří její dobré jméno. Mezi nástroje patří pozitivní zprávy o firmě, výrobcích, dny otevřených dveří, různé akce (kulturní, sociální pomoci, ekologie, ...), sponzorství. Patří sem také péče o zákazníky – zasílání přání k Vánocům, Novému roku, informace o změnách v sortimentu. Pozitivně působí i sladěné oblečení zaměstnanců. Distribuce, prodejní cesty Firma si vybere, jakou distribuční cestou se její zboží dostane k zákazníkovi. Záleží to na druhu a rozmanitosti produktu, na konkrétním spotřebiteli, velikosti zásilek, čekací době, prostorové dostupnosti. Distribuce může být přímá (firma nevyužívá žádného zprostředkovatele prodeje, prodej si zajišťuje sama, např. prostřednictvím firemních prodejen, zásilkového prodeje) nebo nepřímá (za pomoci mezičlánků – velkoobchodu a maloobchodu). Důležitými požadavky na distribuci je včas a správně vyřídit objednávku, udržovat optimální množství produktu ve skladě, pružně reagovat na požadavky zákazníků, dodržovat termíny dodávek a fakturace.
6.2 Katalog Katalog je soubor informací o fiktivní firmě a jejím produktu. Kromě této informační funkce plní katalog také funkci reprezentační, protože pomáhá vytvářet image FIF, odlišit ji od ostatních FIF a zaujmout zákazníky. Tím, že FIF nabízejí fiktivní produkty, je katalog jedinou možností, jak představit produkt zákazníkům. Zpracování katalogu je velmi důležitou a poměrně náročnou činností. Katalog předkládá firma při obchodních jednáních, na veletrzích, elektronickou podobu umisťuje na své webové stránky. Konkrétní podoba katalogu záleží na charakteru produktu a nápaditosti a fantazii jeho tvůrců. Většina katalogů má klasický tvar svázaných listů A4. Některé firmy volí originální tvary katalogu, vycházející z jejich sortimentu (např. stolařská firma může mít katalog ve tvaru skříně). Pro zpracování a tisk je to sice mnohem náročnější, ale ve srovnání s klasickými katalogy je odlišnost, originalita a nápad hodnocena velmi kladně.
Na veletrzích se FIF mohou zapojit do soutěže o nejlepší katalog. Na základě získaných zkušenosti z těchto soutěží, můžeme stanovit tato základní kritéria pro katalog: a) hlavička katalogu Je úvodní stránkou v katalogu. Měla by obsahovat základní informace o FIF – název, právní formu, logo, sídlo, kontakty, případně adresu webové stránky. Důležitým údajem je také název školy, ke které FIF patří. Na úvodní stránku můžete i připojit krátkou informaci o předmětu podnikání. Tyto údaje lze doplnit fotografií školy, pracoviště FIF, studentů, pracujících ve FIF. Možností, jak tyto informace zpracovat, je mnoho. Záleží však na autorech katalogu, jejich vkusu, preciznosti, estetickém cítění, jak si s tím poradí. b) nabídka sortimentu V této části je nutná přehlednost a jednoduchost vyhotovení, aby si zákazníci rychle dokázali vyhledat požadované údaje. Většina firem volí fotografii produktů s uvedením podrobnějších údajů o produktu a ceně. Způsobů zpracování je také několik. FIF často používá skenování z různých fotografických materiálů nebo stažení z webových stránek reálných firem. Technické údaje, které uvedete u svých produktů, by měly být pravdivé a důvěryhodné. Měly by vycházet z praxe a neměly by se podstatně lišit. I v této části je důležitá proporce mezi obrázkovou částí a textem, barevná kompozice, kresby, vtipnost, … c) vícejazyčnost Z důvodů účasti na mezinárodních veletrzích, případně obchodování se zahraničními firmami, by měl být katalog vyhotovený ve více jazycích. Nejčastější jsou anglické a německé verze katalogu. Aby byl překlad katalogu do jiného jazyku pravopisně a stylisticky správný, doporučujeme konzultaci s vyučujícím cizího jazyka. d) celková úprava Rozhodnutí o konečné úpravě katalogu by mělo být záležitostí celé firmy. Katalog můžete nechat svázat do pevné vazby (často kroužkové) ve formátu A4, ale klidně si můžete zvolit velikost A5 nebo i jiný tvar. Vazba pak může být na delší i na kratší straně. Vždy je však třeba myslet na praktickou stránku a na možnosti další reprodukovatelnosti katalogu. Nezanedbatelná je i finanční stránka. Důležitá je také volba obalu, kvality papíru, fontu a velikosti písma, tisku atd. Pokud FIF spolupracuje s reálnou firmou, může ji požádat o pomoc při tvorbě a financování katalogu, použít její reálný katalog jako svůj vzorový, využít její obrázky, texty atd.
e) rozsah katalogu Maximální rozsah katalogu je 20 stran a 50 položek. Nedoporučujeme velmi široký sortiment. A to nejen z důvodu náročné tvorby katalogu a jeho přehlednosti, ale také z důvodu náročné skladové evidence, účetnictví, nákupů apod. Každá firma by měla mít 2 až 3 výtisky katalogu, které používá pro přímé jednání se zákazníky. Pokud posílá své nabídky poštou, je vhodnější si připravit nabídkové listy, do kterých uvede produkty, na které chce přednostně zákazníky upozornit, které reagují aktuálně na různé svátky, roční období atd. Výhodné je, pokud rozesílá FIF svůj katalog zákazníkům v elektronické podobě nebo ho přímo umístí na své webové stránky.
6.3 Elektronická prezentace Prezentace jsou jednou z velmi důležitých věcí v podnikání. Slouží k představení vaší činnosti, produktů a služeb zákazníkům. Prezentace je forma komunikace s obchodními partnery, vystupování v médiích, na veletrzích apod. Příprava a samotná prezentace nutí studenty rozvíjet svůj verbální i neverbální projev, testovat si řeč svého těla, trénovat vystupování před skupinou, naučit se triky pro zbavení se trémy nebo jak reagovat na nepříjemné otázky. Prezentace se uskutečňuje už na půdě školy – ukázkou na dni otevřených dveří, nástěnkou, zprávami na webových stránkách školy. Na veletrzích se firmy již tradičně prezentují formou elektronické prezentace, kterou doprovází mluveným slovem na jevišti. Jak tedy udělat dobrou prezentaci? Obsah, dobrá příprava a správně zvolená forma. To jsou základy dobré prezentace. Přesto na to mnoho firem nedbá a jejich prezentace jsou statické, bez zapojení posluchačů do hry, nejsou ani zapamatovatelné, ani efektivní. Často jsou „přecpané˝ textem, definicemi, pojmy a jsou špatně zpracované. Dobrá prezentace přitom potřebuje něco jiného – měla by podnítit zájem zákazníků. Prezentaci ale dělají úspěšnou především samotní studenti – to, jak znají svou firmu a produkt, jaký projevují zájem o činnost ve firmě, jak vystupují při prodeji produktu a při komunikaci se zákazníky. Prezentaci můžete udělat graficky krásnou a nalákat tak posluchače, aby jí věnovali pozornost. Vizuální dojem můžete zvýšit tím, že si vyberete zajímavé pozadí a dobře čitelný font písma. Můžete ji okořenit nejmodernějšími prvky, jako jsou vysoce kvalitní fotografie, videa, grafy či audio nahrávky. Pokud budete mít připojení na internet, zapůsobí živá ukázka z nějakého webu, třeba z Youtube.
Text prezentace doprovázený souvisejícím obrázkem může dobře podtrhnout to, co chcete sdělit. Vyberte obrázky či fotky, které jasně podpoří vaše klíčová sdělení. Použít fotky lidí je dobrá cesta, jak se napojit na emoce vašich posluchačů a přitáhnout k prezentaci jejich pozornost. Ale pozor, odolejte vábení vyzdobit prezentaci příliš. Neztraťte povědomí o tom, co je hlavním záměrem prezentace, stále dbejte na to, co je podstatné a co hlavně chcete sdělit posluchačům. O grafice prezentace v PowerPointu jste se už určitě učili. Proto uvádíme jen nejzákladnější doporučení: a) v celé prezentaci používejte jen jeden font písma a jednotné pozadí b) na první „slajd˝ dejte pouze název firmy, logo, případně adresu c) pokud je prezentace delší, neuškodí dát na další snímek obsah prezentace, tedy to, o čem budete mluvit d) na další stránky patří texty, obrázky, grafy atd. Kvůli dobré čitelnosti pište texty velkými písmeny, heslovitě a ne ve větách. Místo toho dejte jen stručné body, ke kterým budete dále mluvit e) doporučujeme dát na jeden snímek maximálně pět odrážek; raději mějte více snímků než jeden přeplněný f) nedávejte složité přechody mezi snímky, různé umělecké načítání textu zboku nebo svrchu apod.; většinou jsou tyto efekty rušivé g) nedávejte obrázky na pozadí, text se pak hůře čte h) nezahlťte zákazníky příliš velkým množstvím informací, účelnější jsou krátká výstižná sdělení, u vašich posluchačů vzbudí pozornost, zapamatují si je a budou o nich diskutovat i) připojte něco legračního, vtipného, veselého, přidejte hudbu k) svou prezentaci předveďte nezaujatým osobám a vyslechněte si jejich názor
6.4 Vizitky Navštívenka, či běžně používaný výraz vizitka, vyjadřuje původní význam této kartičky, dnes zatlačený do pozadí. V době, kdy neexistoval telefon, tak návštěvník, který přišel bez ohlášení, oznamoval navštívenkou předanou služebnictvu svou návštěvu, či žádal o přijetí. Francouzský význam slova navštívit – visiter přešel do češtiny. Ve francouzštině také zůstal pro vizitky původní název – carte de visite, v němčině Visitenkarte a v angličtině card.
Navštívenky jsou důležitou pomůckou v pracovním, společenském a někdy i osobním styku. Slouží při seznamování a představování, pro předávání zpráv, jako doprovod jiných sdělení. Rozeznáváme několik druhů navštívenek: – – –
osobní (soukromé) pracovní (firemní) kombinované – osobní i pracovní dohromady (jsou úsporné, ale nevýhodné)
Pracovní, firemní, podnikové, oficiální navštívenky Ve FIF budeme používat především firemní vizitky. Obsahují název, logo a adresu firmy a jméno osoby, která firmu reprezentuje, její funkci ve firmě a kontakty na tuto osobu. Na takovéto vizitce by neměly být soukromé údaje. Soukromá adresa může být na firemní vizitce uvedena tehdy, jde-li např. o prodejce nebo jinou osobu, která je trvale ve styku se zákazníky, a kde to je v zájmu firmy (např. lékař, hasič, automechanik, ...). Firmy dávají pro své zaměstnance tisknout jednotné vizitky s využitím ochranné známky firmy, loga nebo obchodního jména, firemních barev apod. Rozměr vizitek může být různý, např. v cm 6 x 9; 5 x 9; 5,5 x 9,5; 5 x 8,5; 4 x 7 apod. Používaný papír je nejčastěji bílý, někdy se tisknou bílá písmena na černém papíře nebo existují různé barevné kombinace papíru a tisku. V praxi je možné se setkat s různými fantazijními kombinacemi. Běžnější jsou vizitky podélné, vizitky svislé mají častěji firmy nebo jednotlivci, kteří se z určitých důvodů potřebují odlišovat. Pro zahraniční partnery je nezbytné mít k dispozici navštívenku v některém cizím jazyce. Spousta lidí dělá chybu v tom, že si plete vizitku s reklamním letákem. Nesnažte se na vizitku dostat všechny údaje o vaší osobě a produktech či službách. Dbejte na přehlednost a snadnou čitelnost, srozumitelnost a střídmost. Zajímavým zpestřením vizitek (kromě samotného grafického zpracování) je i využití tiskových technologií. Lakováním můžete zvýraznit logo nebo důležitý text. 3D efektu docílíte slepotiskem nebo perforací různých tvarů výsekem.
Vzory vizitek:
6.5 Logo Logo je grafický prvek, který ztvárňuje a jednoznačně identifikuje firmu. Je to tedy grafický symbol, který by měl leccos vypovědět o vaší firmě, odlišit ji od jiných firem na trhu a přitom být snadno zapamatovatelný. Dobré logo je základ pro úspěšnou propagaci vaší firmy, posiluje firemní image … Logo musí vycházet z názvu vaší firmy a z předmětu podnikání. Svým tvarem, barevností a celkovým pojetím musí respektovat účel a místo svého použití. I s malou myšlenkou a tvořivostí může vaše logo rychle a graficky vyjádřit jedinečnost vašeho podnikání. Zapamatovatelnosti loga napomůže nápadité řešení – třeba se zajímavým typografickým „vtipem“. Předtím než začnete s navrhováním loga, ujasněte si, co chcete svým logem zákazníkům sdělit. Zjistěte si, jaká loga používají vaši konkurenti a vymyslete, jak se chcete od nich odlišit. Zvolte si, zda má být vaše logo decentní nebo veselé. Logo by mělo vypadat dobře jak na vizitkách, tak třeba na hlavičce dopisu, firemních předmětech, na stánku. Mělo by být dobře čitelné i po zmenšení, v černobílém tisku apod.
6.6 Slogan Reklamní slogany jsou již dlouhou dobu součástí působení firem na širokou veřejnost. Jejich cílem je sdělit, co má určitá firma na srdci, jaké je její hlavní motto a v konečném důsledku jí přinést více zákazníků a větší tržby. Ne vždy se však podaří vymyslet úspěšný slogan, v praxi je to spíše naopak. Naprostá většina sloganů nefunguje, protože je zákazníci nevnímají, nepamatují si je a nerozumí jim. Slogan by měl říct něco jasného a smysluplného, něco co dokáže zákazníka zaujmout. Nesmí obsahovat pouze pěkná, ale zároveň prázdná a nekonkrétní slova. Slogan „Vždy nízké ceny. Vždy!“ zaujal právě proto, že je pravdivý
a popisný. Dalším doporučením je, že délka sloganu by neměla překročit 5 až 8 slov. Pokud nedokážete pro svou firmu vytvořit slogan takto krátký, raději se do jeho tvorby nepouštějte, byla by to ztráta času. A jak slogan vytvořit? Nejprve vymyslete, jaké sdělení chcete ostatním předat. Poté vyberte dobrá slova, která charakterizují vaši činnost. Použijte svou kreativitu a vytvořte slogan. Buďte originální, konkrétní a jasně sdělte, jak lze vaši FIF charakterizovat.
6.7 Webové stránky Prezentace na Internetu je v současné době nejsnadnějším a nejpoužívanějším způsobem, jak se zviditelnit. Pomocí dobře utvořených webových stránek máte možnost přinést své produkty, služby, názory a díla široké veřejnosti. V dnešní době už platí, že firma, která nemá webové stránky, jako by ani nebyla. Informace o firmě hledají zákazníci (i obchodní partneři) nejdříve právě na počítači. Proto by měla každá firma věnovat zvýšenou pozornost svým webovým stránkám. Kvalita webové prezentace se odvíjí od několika faktorů, kterými jsou jedinečný a smysluplný obsah, neotřelý grafický návrh, dynamika, zviditelnění stránek a v neposlední řadě také dobré technické zpracování. Tvorbě webových stránek vás naučí v předmětu ICT. Pokud si však přesto s vytvořením nevíte rady, obraťte se na některého vyučujícího ICT. I reálné firmy využívají pro tuto činnost odborníky – webmastery, grafiky atd. Ještě dříve, než začnete „webovky˝ tvořit, musíte si ujasnit:
strukturu webových stránek – co vše chcete na svůj web umístit, důležitá je tady přehlednost
obsah jednotlivých stránek – častou chybou je, že na internet jsou zkopírovány všechny dostupné propagační materiály firmy, fotografie atd.; návštěvníci vašeho webu očekávají pouze informace nutné pro obchodování, spíše požadují, aby web byl přehledný a stránky snadno čitelné
grafický design – doporučujeme především jednotný design sladěný s různými propagačními prostředky, uživatelsky příjemný, správně použité logo, barvy, obrázky, písmo, ozdobné prvky atd.; častou chybou bývá, když studenti zpracují grafiku pouze pro titulní stránku, naopak již nevěnují pozornost úpravě jednotlivých stránek, např. doplnění textů obrázky, uspořádání textů atd.
specifické funkce – kterými můžete web obohatit – např. internetové obchodování; rychlé vyhledávání, outlooková připojení, … Doporučujeme
využít pouze ty, které návštěvníkům webu přinesou užitek a souvisí s účelem webu; příliš mnoho funkcí naopak činí web nepřehledným
technické zpracování – rychlost otevírání, dostupnost běžnému uživateli internetu, jednoduchost vyhledávání, možnost aktualizace dat, …
odborné poradenství – možnost komunikovat s jinými FIF v případě, že se vás potřebují na něco zeptat, odborně poradit nebo i předat požadavek k rychlému vyřízení
zabezpečení – provozovatel webu by měl zajistit základní bezpečnostní operace (např. pravidelné zálohování dat, ochranu proti případným útokům)
K propagaci na webových stránkách lze využít:
text - články, hesla, sdělení (měl by obsahovat klíčová slova, aby byly vaše stránky snadno nalezitelné ve webových vyhledávačích)
obrázky - ilustrativní obrázky v textu, fotografie ve fotogalerii, ikony
animace - jednoduchý animovaný GIF, flashová animace a v neposlední řadě videa
tabulky a grafy - ve kterých můžete přehledně sdělovat čísla a nejen čísla
zvuky - doprovodné zvuky, hudba, mluvené slovo např. ve video ukázce
odkazy - ty sice přímo informaci nepředávají, ale odkazují na další stránky a tím zvyšují komfort předávání informací
Které informace nesmí na dobrých webových stránkách chybět? o firmě (vznik, struktura, předmět podnikání) nabídka - katalog kontakty obchodní podmínky Ještě než stránky umístěte na síť, zeptejte se na názor svých spolužáků, kamarádů, vyučujících. Na svých stránkách také můžete nechat odkaz, kde vám budou zákazníci psát své názory, co se jim líbí nebo nelíbí.
Návrh stánku – patří také k úkolům marketingového oddělení. Doporučení ke stánkům najdete v kapitole Veletrhy
Úkoly: 1. Seznamte se s jednotlivými prvky marketingového mixu a vypracujte si svůj podnikatelský záměr. 2. Stanovte si způsob výpočtu cen svých výrobků, služeb. 3. Podívejte se na katalogy našich bývalých FIF, vzorové katalogy a prodiskutujte základní podobu katalogu. 4. Podívejte se na stránky CEFIFu, kde najdete v rámci soutěží vítězná loga, slogany, webové stránky. Inspirujte se a navrhněte svá vlastní.
7. Platební styk
7.1 Bezhotovostní platební styk Aby mohla firma vstupovat do dodavatelsko-odběratelských vztahů, platit daně, odvádět sociální a zdravotní pojištění apod., musí mít zřízen účet u banky. Požádat o otevření účtu můžeme u některé z těchto bank:
ACADEMIA, Praha CEFIFBANKA, Praha OBA banka, Karviná-Hranice Plzeňská první fiktivní banka, Plzeň SOLLBANKA Brno Seznam bank spolu s formuláři na zřízení účtu naleznete na CD CEFIF. Zřízením bankovního účtu tedy navazuje firma spojení s bankou. Banka uzavírá s podnikem smlouvu o vedení účtu.
Úkoly: 1. Vyberte si banku a pošlete žádost o zřízení účtu. 2. Přiložte smlouvu o zřízení účtu. 3. Vzor naleznete v příloze.
V praxi požaduje banka po klientovi podpisový vzor osob, které jsou pověřeny vlastníkem účtu k disponování s jeho prostředky. Na účet je vhodné vložit větší částku, protože firma ve svých počátcích nebývá zisková, peníze na účtu tedy bohužel nepřibývají, ale naopak je třeba platit dodavatelům, vyplácet mzdy zaměstnancům. Ukázku naleznete v příloze. K provádění úhrad vyhotovujeme příkaz k úhradě (variabilní symbol – např. č. faktury, smlouvy, konstantní symbol - určuje druh platby, např. odvody soc. poj. na CEFEF 7618). O stavu peněžních prostředků nás banka informuje ve výpisu z účtu. Na základě těchto výpisů firma účtuje o pohybu peněz na účtu. Vkládat peníze v hotovosti můžete na základě pokladní složenky, výběry v hotovosti se provádějí výběrním lístkem (vzory na CD CEFIF).
Pokud budete spolupracovat se zahraničními firmami, můžete si otevřít devizový účet. Firmy, které mají účet u CEFIFBANKA mají možnost platit do zahraničí přímo, ostatní firmy musí použít banky FIBA (viz CD CEFIF).
7.2 Hotovostní platební styk V některých případech je třeba proplácet výdaje v hotovosti, např. cestovní účty zaměstnanců, nákup drobných kancelářských potřeb. K tomu použijeme výdajový pokladní doklad. Pro příjem peněz do pokladny příjmový pokladní doklad. Příjmové a výdajové pokladní doklady zapisuje pokladník do pokladní knihy. Pozici pokladníka je možné spojit se sekretariátem firmy. Vzory příjmových, výdajových dokladů a pokladní knihy naleznete v příloze.
8. Účetnictví
Každá účetní jednotka musí podle zákona o účetnictví vést účetnictví, a to úplně, průkazným způsobem a správně tak, aby věrně zobrazovalo skutečnosti, které jsou jeho předmětem. Tzn. musí být zaúčtovány všechny účetní případy týkající se účetního období, účetní případy musí být doloženy účetními doklady a vše musí být v souladu se zákony (zákon o účetnictví, obchodní zákoník, zákon o dani z příjmů a další). Těmito úkoly se ve firmě zabývá účtárna. Účetní případy související s účtováním mezd zaměstnanců zpracovává mzdová účtárna, všechny ostatní účetní operace (vyplývající z dodavatelsko-odběratelských vztahů, vztahů k bance, finančnímu úřadu a další) zpracovává všeobecná účtárna.
8. 1. Účtování při založení společnosti Ke dni vzniku společnosti (tj. ke dni zápisu do obchodního rejstříku) musí společnost sestavit zahajovací rozvahu a otevřít účetní knihy.
Příklad: Dva společníci se dohodli na založení společnosti s ručením omezeným. Základní kapitál stanovili na 800 000 Kč a dohodli se na jeho splacení takto: - p. Kolář ke dni zápisu do OR vloží do společnosti automobil v odhadní ceně 300 000 Kč, peněžní vklad 100 000 Kč bude splacen do 4 měsíců - p. Chmelař splatí celý svůj vklad 400 000 Kč v penězích. 200 000 Kč vloží na účet v bance a po zápisu společnosti do OR bude převeden na účet společnosti, 200 000 Kč splatí do 1 roku.
Zahajovací rozvaha k (datum zápisu do OR) AKTIVA
Kč
022 221 353 Celkem
300 200 300 800
000 000 000 000
PASIVA
Kč
411
800 000
Celkem
800 000
Účetní případy spojené se založením společnosti zaúčtuje účetní na všeobecném účetním dokladu. Účetní období 9/2012
VŠEOBECNÝ ÚČETNÍ DOKLAD číslo 1
Č. ř.
Text
Stř.
Kč
MD
D
1.
Splacený peněžní vklad na účet
200 000
221
701
2.
Vklad automobilu
300 000
022
701
3.
Nesplacená část peněžního vkladu
300 000
353
701
4.
Základní kapitál
800 000
701
411
Vyhotovil : S. Dratichová Datum: 25. 9. 2011
Schválil: I. Stoklasa Datum: 25. 9. 2011
Zvýšení základního kapitálu u s. r. o. Zvýšení základního kapitálu lze provést 2 způsoby: 1. dalšími vklady společníků zvýšení novými peněžitými vklady je přípustné tehdy, jestliže dosavadní peněžité vklady byly zcela splaceny 2. přesunem z již existujících vlastních zdrojů společnosti (např. z nerozděleného zisku z minulých let)
Příklad S. r. o. se rozhodla o zvýšení ZK z dosavadních 800 000 Kč na 1 300 000 Kč. Zvýšení bude provedeno těmito vklady: p. Kolář - peněžitý vklad 250 000 Kč p. Chmelař – peněžitý vklad 100 000 Kč, nepeněžitý vklad 150 000 Kč materiál. Před podáním návrhu na vklad splatil p. Kolář 125 000 Kč a p. Chmelař 50 000 Kč. Jednatel podal návrh na zvýšení ZK a soud toto zvýšení zapsal do OR. O zvýšení ZK se účtuje až na základě zápisu do OR. Do doby zápisu se o zvýšení ZK účtuje na účtu 419 – Změny základního kapitálu. V okamžiku zápisu se provede převod z 419 na 411. Č. op. 1. 2.
Text Pohledávky za upsaný vlastní kapitál Splacení nepeněžitého vkladu materiálem Splacení části peněžitého vkladu - Kolář Splacení části peněžitého vkladu Chmelář Zápis zvýšení ZK do OR Doplatek peněžitého vkladu - Kolář Doplatek peněžitého vkladu - Chmelář
3. 4. 5. 6. 7.
Kč
MD
D
500 000 150 000
353 112
419 353
125 000 50 000
221 221
353 353
500 000 125 000 50 000
419 221 221
411 353 353
Úkoly: 1. Sestavte zahajovací rozvahu vaší obchodní společnosti. 2. Zaúčtujte do deníku a na účty hlavní knihy.
8.2 Vybrané účetní případy 1. POŘÍZENÍ DLOUHODOBÉHO MAJETKU
1.
17.9. 2011
FAP od FIF Copy servis, s. r. o. za kopírovací stroj Canon 2R cena bez daně DPH 20 % cena celkem
62 900 Kč 12 580 75 480
Účetní:
Zaeviduje FAP do knihy došlých faktur. KNIHA DOŠLÝCH FAKTUR Faktura
Poř. č.
Dodavatel
Druh dodávky
č. FAP
Ze dne
Kč
1.
Copy servis
kopírka Canon 2R
1
17. 9. 2011
75 480
splatná
Doklad
1. 10. 2011
Vyhotoví všeobecný účetní doklad a zaúčtuje.
Účetní období
VŠEOBECNÝ ÚČETNÍ DOKLAD č. 1
č. 1.
zaplacena
Text FAP za kopírovací stroj cena bez DPH DPH 20 %
Stř.
Kč
Účet MD
62 900 12 580
Zaúčtoval: J. Civulec
Schválil: ing. L. Lakmus
Datum: 23. 9. 2011
Datum: 23. 9.2 011
042 343
09/2011
D 321 321
Vzhledem k tomu, že firma koupila DHM, musí vyhotovit:
zápis o zařazení DHM do užívání (vzor v dostupných tiskopisech) o zařazení do užívání vyhotoví všeobecný účetní doklad
Účetní období
VŠEOBECNÝ ÚČETNÍ DOKLAD č. 2
č. 1.
Text Zařazení kopírovacího stroje do užívání
Stř.
Účet Kč MD 62 900 022
Zaúčtoval: J. Civulec
Schválil: ing. L. Lakmus
Datum: 23. 9. 2011
Datum: 23. 9. 2011
09/2011
D 042
pro DHM vyhotoví inventární kartu vypočítá odpisy
INVENTÁRNÍ KARTA DLOUHODOBÉHO HMOTNÉHO MAJETKU Firma
Účet
Trojan, s. r. o.
Inventární číslo 01
Datum 23. 9. 2011 Přiděleno útvaru sekretariát ředitele Vstupní cena 62 900 Způsob odepisování rovnoměrně Datum zařazení do majetku 23. 9. 2011 Doklad o zařazení VÚD 2 ÚČETNÍ ODPISY Rok % odpis 2011 20% 12 580 2012 20% 12 580 2013 20% 12 580 2014 20% 12 580 2015 20% 12 580
Název majetku kopírovací stroj Canon 2 R
ZC 50 320 37 740 25 160 12 580 0
022
Dodavatel Copy servis, s. r. o. Odpisová skupina 2 Způsob pořízení nákup Datum vyřazení, doklad DAŇOVÉ ODPISY % koeficient odpis 11% 6 919 22,25 13 996 22,25 13 996 22,25 13 996 22,25 13 993
koncem roku vyhotoví VÚD pro zaúčtování odpisů (reálná firma počítá účetní odpisy měsíční a účtuje je) Účetní období
VŠEOBECNÝ ÚČETNÍ DOKLAD č. 51
č. 1.
ZC 55 981 41 985 27 989 13 993 0
Text roční odpis kopírovacího stroje Canon
Zaúčtoval: J. Civulec Datum: 31. 12. 2011
Stř.
Účet Kč MD 12 580 551
12/2011
D 082
Schválil: ing. L. Lakmus Datum: 31. 12. 2011
Daňové odpisy se neúčtují, slouží koncem roku pro výpočet daně z příjmů.
Pracovník firmy dá příkaz bance k úhradě faktury Dodavatelská faktura měla č. 2364, č. účtu odběratele - Kvadosu
765/9990
č. účtu dodavatele - Copyservisu 125621/9990
BANCE
PŘÍKAZ K ÚHRADĚ
Cefifbanka
POBOČCE
Praha
1. 10. 2011 datum splatnosti
bankovní spojení číslo účtu plátce
kód banky
998765
99900 měna
číslo účtu příjemce
kód banky
125621
9990
doplňující údaj banky
Kč
částka 75 480,--
symboly platby variabilní
konstantní
specifický
2364
údaj pro vnitřní potřebu příkazce
30. 9. 2011
Igor Hnízdo
místo a datum vystavení
podpis(y), razítko příkazce
Na základě výpisu z bankovního účtu účetní zapíše úhradu do knihy došlých faktur
Odpisy Účetní jednotka musí vést účetní i daňové odpisy. Účetní odpisy - stanoví si účetní jednotka sama na základě odpisového plánu - do nákladů se účtují vždy jen účetní odpisy Daňové odpisy - stanoveny zákonem o dani z příjmů - počítají se jako roční (zaokrouhlují se na celé koruny nahoru) Mohou být: 1. rovnoměrné PC odpis = ─── x odpis. sazba 100 2. zrychlené VC odpis v l. roce ═───────────── koeficient pro l. rok
2 x ZC odpis v dalších letech ═───────────────────────── koef. pro další roky – počet let odepisování
Možnost zvýšeného odpisu v l. roce (o 10 %, 15,20 %) - u DHM v odpis. skup. 1 - 3, pokud je poplatník prvním vlastníkem - použiji zvýšenou odpisovou sazbu
Odpisy ze zvýšené vstupní ceny - používáme, pokud dojde v průběhu odepisování k technickému zhodnocení
DAŇOVÉ
ODPISY
ROVNOMĚRNÉ ODEPISOVÁNÍ Odpisová skupina
Sazba v 1 roce
Sazba v dalších letech
Sazba pro zvýšenou vstupní cenu
1 2 3 4 5 6
20 11 5,5 2,15 1,4 1,02
40 22,25 10,5 5,15 3,4 2,02
33,3 20 10 5 3,4 2
ZRYCHLENÉ ODEPISOVÁNÍ Odpisová skupina
Sazba v 1 roce
Sazba v dalších letech
Sazba pro zvýšenou vstupní cenu
1 2 3 4 5 6
3 5 10 20 30 50
4 6 11 21 31 51
3 5 10 20 30 50
MOŽNOST ZVÝŠENÉHO ODPISU V 1. ROCE Odpisová skupina
Sazba v 1 roce
Sazba v dalších letech
Sazba pro zvýšenou vstupní cenu
1 2 3
30 21 15,4
35 19,75 9,4
33,3 20 10
Úkol: Sestavte odpisový plán vaší firmy.
2. PRODEJ VÝROBKŮ Firma Kvados, s. r. o. prodala odběrateli na fakturu své výrobky. 1.
21.9. 2011
FAV 23 firmě Caballo Marino za prodej 20 ks mobilů Samsung I9100 Galaxy cena bez daně DPH 20 % celkem
242 000 48 400 290 400
Pracovník odbytu zaeviduje fakturu do knihy faktur vydaných. KNIHA VYDANÝCH FAKTUR
Poř. č.
Odběratel
1.
Caballo Marino
Druh dodávky
č. FAV
mobily Samsung I9100 Galaxy
23
Ze dne 21.9.2011
Kč
Faktura splatná
290 400
Doklad zaplacena
6. 10. 2011
Oddělení odbytu zašle odběrateli dodací list a zapíše objednávku do knihy přijatých objednávek
Účetní vyhotoví všeobecný účetní doklad a zaúčtuje
VŠEOBECNÝ ÚČETNÍ DOKLAD č. 3
č. 1.
Text FAV 23 za prodej zboží cena bez daně DPH 20 % Zaúčtoval: J. Civulec Datum: 21. 9. 2011
Účetní období
Stř.
Kč
242 000 48 400 Schválil: ing. L. Lakmus
Účet MD 311 311
09/2011
D 604 343
Datum: 21. 9. 2011
Na základě výpisu z banky zapíše úhradu faktury do knihy FAP a na VÚD zaúčtuje úhradu od odběratele
Na základě výdejky zaúčtuje úbytek zboží na skladě
Účetní období
VŠEOBECNÝ ÚČETNÍ DOKLAD č. 4
09/2011
Účet č. 1. 2.
Text VBÚ 5 úhrada od odběratele V 1 úbytek zboží na skladě
Stř.
Kč 290 400 230 000
Zaúčtoval: J. Civulec
Schválil: Ing. L. Lakmus
Datum: 30. 9. 2011
Datum: 30. 9. 2011
MD 221 504
D 311 132
Všechny účetní případy účetní zaúčtuje účetní do deníku a hlavní knihy
Výhodné je vést účetnictví pomocí účetního programu
Úkoly: 1. Zaveďte si ve své firmě knihu FAP a knihu FAV a zaevidujte přijaté a vydané faktury. 2. Vypište potřebné VÚD.
8.4 Mzdová účtárna Odměňování zaměstnanců Odměňování zaměstnanců je upraveno zejména:
Zákoníkem práce a zákonem č. 262/2006 Sb. Prováděcím nařízením a vyhláškami k ZP Zákonem o zaměstnanosti
Zaměstnavatel poskytuje zaměstnanci mzdu za vykonanou práci podle podmínek dohodnutých v pracovní smlouvě, ve vnitřních mzdových předpisech nebo kolektivní smlouvě.
Hrubá mzda = základní mzda + mzdové příplatky + prémie, odměny + náhrada mzdy
Náhrady mzdy (dovolená, státní svátek) Náhrada mzdy za svátek připadající na všední den náleží pracovníkovi, kterému z tohoto důvodu ušla mzda. Nebude se tedy týkat pracovníků s měsíčním platem, ale pracovníků v časové nebo úkolové mzdě. Náhrada mzdy se počítá ve výši průměrného výdělku Průměrný výdělek – je základem pro výpočet příplatků a náhrad mezd. Počítá se z rozhodného období, tj. předchozí kalendářní čtvrtletí, základem je hrubá mzda za předchozí kalendářní čtvrtletí. Příklad: Zaměstnanec byl celé předchozí čtvrtletí v pracovním poměru. Odpracoval 510 hodin a 40 hodin čerpal řádnou dovolenou. Za odpracovanou dobu dostal HM 27 505 Kč včetně náhrady za dovolenou, která činí 1 868 Kč.
Ø hodinový výdělek = HM – náhrady mzdy skutečně odpracovaná doba
Ø hodinový výdělek
= 50,27 Kč
ČISTÁ MZDA = HM – zákonné srážky (zdrav. a soc. pojištění a záloha na daň z příjmů) ČÁSTKA K VÝPLATĚ = čistá mzda – ostatní srážky + náhrada mzdy za nemoc Výpočet pojistného Organizace platí za zaměstnance: 9 % z vyměřovacího základu (úhrn hrubých mezd) zdravotní pojištění 25 % z vyměřovacího základu (úhrn hrubých mezd) sociální pojištění Zaměstnanec platí: 4,5 % z vyměřovacího základu (HM) zdrav. pojištění 6,5 % z vyměřovacího základu (HM) soc. pojištění
Zaokrouhlujeme na koruny nahoru! Výpočet daně z příjmů ze závislé činnosti Závisí na tom, zda zaměstnanec: 1. Podepsal prohlášení k dani Prohlášení by měl pracovník podepsat do 8 dnů od nástupu do práce. Jestliže má podepsáno prohlášení k dani (nesmí mít podepsáno současně u více zaměstnavatelů), je mu daň z příjmů srážena ve formě zálohy na daň. V prohlášení rovněž uplatňuje slevy na dani (na poplatníka, daňové zvýhodnění na děti). Pak je možné vypočtenou zálohu na daň o tyto částky snížit. 2. Nepodepsal prohlášení k dani, pak: Poplatník pak nemůže uplatnit slevy na dani.
Úkol: Vyhotovte pro své pracovníky prohlášení k dani (vzor www.podnikatel.cz)
Postup výpočtu, poplatník podepsal prohlášení Hrubá mzda + soc. a zdrav. poj. hrazené organizací ( 25 + 9 = 34 %) Měsíční zdanitelná mzda (superhrubá mzda) Zaokrouhlit (pokud je SHM nad 100 Kč na celé stokoruny nahoru) Záloha na daň (15 % ze zaokrouhlené SHM) - slevy na dani Daň po slevě
Slevy na dani § 35 Zák. o dani z příjmů Poplatník Poživatel invalidního důchodu 1. nebo 2. stupně Poživatel invalidního důchodu 3. stupně ZTP/P Studující poplatník do 26 let Vyživované dítě
Měsíčně v Kč 2 070 210 420 1 345 335 1 117
Náhrada mzdy za nemoc
Poskytována zaměstnavatelem prvních 21 kalendářních dní, náleží za pracovní dny a svátky, kdy se plat nekrátí Náleží od 4. pracovního dne 60 % redukovaného průměrného hodinového výdělku
Redukční hranice 1. RH 2. RH 3. RH
Ø hodinový výdělek
Redukce Ø hod. výdělku
do 146,65 do 219,98 do 439,95
90 % 131,985 + 60% přesahující 1. RH 175,983 + 30 % přesahující 2. RH
Příklad Zaměstnanec byl 5 pracovních dnů nemocen. Ø hodinový výdělek za předchozí kalendářní čtvrtletí činil 155,30 Kč.
VZ RPHV náhrada za 1 h Náhrada za dny nemoci
145,3 137,175
131,985 + 0,6 x (155,3-146,65)
82,305
0,6 x 137,175
1 317
2 x 8 x 82,305
Náhrada za nemoc činí celkem 1 317 Kč. Řešený příklad na výpočet mezd naleznete v příloze.
Úkoly: 1. Vyhotovte evidenci docházky pro vaši firmu. 2. Vypočítejte mzdy zaměstnanců fiktivní firmy.
8.5 Mzdová evidence Každý zaměstnavatel musí v souvislosti se mzdami pracovníků vést tuto evidenci:
Mzdový list Zúčtovací a výplatní listinu Výplatní lístek
Úkol: Připravte si formuláře - mzdových listů (vzor naleznete v učební pomůcce Hospodářské tiskopisy) - zúčtovací a výplatní listiny (podle vzoru uvedeného v příkladu výpočtu mezd si vyhotovte šablonu v Excelu)
8.6 Zdravotní a sociální pojištění – zaměstnavatel Přehled sazeb zdravotního a sociálního pojištění je uveden v předchozí kapitole. My se nyní zaměříme na tiskopisy, které je třeba v této souvislosti vyplnit. Organizace se musí přihlásit k placení pojistného, vyplní přihlášku plátce sociálního pojištění a plátce zdravotního pojištění. Každý měsíc podává přehled o výši pojistného a vyplacených dávkách soc. pojištění a přehled o platbě pojistného na zdravotní pojištění zaměstnavatele.
Úkol: Přihlaste se k platbě sociálního a zdravotního pojištění, formuláře naleznete na CD NUV.
8.7 Účetní uzávěrka a závěrka K poslednímu dni účetního období musí účetní uzavřít účetní knihy. Postup uzavírání můžeme rozdělit do dvou etap: 1. Provede přípravné práce - inventarizaci (u FIF není možné provést) - zaúčtování účetních operací na konci účetního období 2. Sestaví účetní závěrku - zjistí HV před zdaněním - vypočítá daň z příjmů a zaúčtuje ji - uzavře všechny účty a převede na 702 Zaúčtování účetních případů na konci účetního období Závěrečné operace u zásob
zásoby na cestě nevyfakturované dodávky manka, škody
Časové rozlišení nákladů a výnosů Dohadné položky Rezervy Kurzové rozdíly Opravné položky Odpis pohledávek
Zjištění hospodářského výsledku
účetní převede obraty nákladových a výnosových účtů v rozčlenění na provozní, finanční a mimořádné na účet zisků a ztrát
zjistí hospodářský výsledek z provozní, finanční a mimořádné činnosti
sečtením provozního a finančního hospodářského výsledku zjistí hospodářský výsledek z běžné činnosti
sečtením běžného a mimořádného hospodářského výsledku zjistí hrubý účetní zisk
50 – 55 Provozní N
710 – Účet Z a Z
převod prov. N
60-65 Provozní V
převod provoz. V provozní HV
56 – 57 Finanční N
66 Provoz. V
převod finanč. N
převod finanč. V finanční HV
58 Mimořádné N
68 Mimořádné V
převod mimoř. N
převod mimoř. V mimořádný HV
HV provozní + HV finanční = HV Z BĚŽNÉ ČINNOSTI
HV z běžné činnosti + HV z mimořádné činnosti = HRUBÝ ÚČETNÍ ZISK
VÝPOČET DANĚ Z PŘÍJMŮ POSTUP VÝPOČTU DPPO VÝNOSY – NÁKLADY ( účetní zisk) + daňově neuznatelné náklady (§ 24,25 zákona o dani z příjmů) - nezdaňovatelné výnosy (dividendy zdaněné u zdroje) + rozdíl mezi účetními a daňovými odpisy účetní > daňové + , účetní < daňové ZÁKLAD DANĚ - odčitatelné položky (§ 34) např. ztráta z min. let SNÍŽENÝ ZÁKLAD DANĚ - dary na veřejně prospěšné účely (§ 20, odst. 8 ) min. 2 000 Kč, max. 5% ze sníženého ZD, v případě daru vysokým školám a veřejným výzkumným institucím lze ZD snížit o dalších max. 5 % UPRAVENÝ ZÁKLAD DANĚ Zaokrouhlit na tisíce dolů DAŇ (§ 21) - slevy na dani (§35) 18 000 zaměstnanec se zdravotním postižením, 60 000 zaměstnanec s těžším zdravotním postižením DAŃOVÁ POVINNOST PŘEHLED NEJDŮLEŽITĚJŠÍCH DAŇOVĚ NEUZNATELNÝCH NÁKLADŮ NÁKLADOVÝ ÚČET Daňově neuznatelný náklad 513 náklady na reprezentaci V plné výši 523 odměny členům orgánů V plné výši společnosti a družstva 525 ostatní sociální pojištění Pojištění nad rámec zákonné výše 528 ostatní sociální náklady Náklady nad rámec zákonné výše 538 ostatní daně a poplatky Daň dědická a darovací 543 dary Nad limit stanovený zákonem o daních z příjmů, na účel, který není vyjmenován 545 ostatní pokuty a penále Nesmluvní pokuty a penále, přirážky k zákl. úplatám za znečišťování ovzduší a vypouštění odpadních vod 546 odpis pohledávky Pohledávky odepsané nad rámec zákona 549 manka a škody Zničený, poškozený nepojištěný majetek 551 odpisy DHM a DNM Kladný rozdíl mezi daňovými a účetními odpisy 554 tvorba a zúčtování ostat. V plné výši rezerv 559 tvorba a zúčtování oprav. Tvorba a čerpání oprav. pol., které nesplňují podmínky položek v provozní činnosti ZoR. 568 ostatní finanční náklady Pojistné, které nesouvisí s příjmy 569 manka a škody na fin. maj. Schodek nepředepsaný k úhradě 574 tvorba a zúčtování finanč. V plné výši rezerv 579 tvorba a zúčtování oprav. V plné výši. např. opravná položka k majetkovým pol. ve finanční činnosti účastem 584 tvorba a zúčtování mimoř. V plné výši rezerv 589 tvorba a zúčtování oprav. V plné výši pol. v mimořádné činnosti
8. Účast FIF na veletrzích
8.1 Význam veletrhu pro FIF Vyvrcholením práce každé fiktivní firmy je její účast na veletrhu fiktivních firem. V rámci projektu se naše FIF pravidelně účastní mezinárodních veletrhů v Košicích, v Polské Stalowej Woli, v Bratislavě, Praze. Přímo naše škola organizuje každoročně na jaře mezinárodní veletrh FIF v prostorách výstaviště Černá Louka. Z regionálních veletrhů je pro nás zajímavý veletrh v Českém Těšíně. Centrum FIF v Praze eviduje všechny veletrhy FIF, které probíhají v ČR a přeposílá členským školám pozvánky. Studenti mají příležitost na veletrhu prezentovat svou firmu a svou školu. Vyzkouší si tak při osobním kontaktu se zákazníky vše, co se naučili. Nabízí své produkty, vedou obchodní jednání, odpovídají na otázky zákazníků, uzavírají kupní smlouvy, vystavují pokladní doklady, případně komunikují v cizím jazyce, vytvářejí pozitivní image své firmy. Veletrh slouží firmám jako jedna z forem reklamy a podpory prodeje. Prostřednictvím veletrhu navazují FIF nové obchodní kontakty, uzavírají obchody. Dalším přínosem je to, že studenti porovnávají úroveň své firmy s ostatními vystavovateli a odhalují tak své silné a slabé stránky. Na veletrhu získávají studenti i jejich vyučující další zkušenosti, nápady a inspiraci pro svou další činnost. Součástí obchodního jednání je také znalost a dodržování společenské a obchodní etikety a dobrá verbální a neverbální komunikace. Při jednání s potenciálním zákazníkem je důležité získat si jeho důvěru seriózním vystupováním a vhodným chováním. Pokud se při jednání se zákazníkem vyskytne nějaký problém, musí být studenti schopni správně argumentovat, popř. být připraveni na kompromis. Veletrh FIF se v mnohém podobá reálnému veletrhu. Každá firma má k dispozici výstavní místo, kde se prezentuje. Pokud probíhá veletrh v odpovídajících prostorách výstaviště, má každá firma svůj klasický stánek. Pokud ale probíhají veletrhy přímo v prostorách školy, musí si firmy vystačit jen se zadní stěnou tvořenou banery nebo samostatně stojícími nástěnkami a stolem. Většina veletrhů je soutěžních, v zaslaných propozicích bývají uvedeny kategorie, které bude odborná porota hodnotit, např. nejlepší katalog, stánek, prezentace, reprezentant atd.
8.2 Příprava na veletrh a) rozhodnutí o účasti na veletrhu E-mailovou poštou dostávají FIF pravidelně v průběhu školního roku pozvánky na různé veletrhy. Nejprve je třeba zvážit reálné náklady, které by s účastí byly spojeny (doprava, ubytování, příprava stánku, stravování, účastnický poplatek), a finanční možnosti, které škola má. U projektových veletrhů jsou tyto výdaje hrazeny z projektu, popř. může náklady uhradit také sponzor. Pokud se vyřeší finanční stránka, vybírají se firmy a studenti, kteří se veletrhu zúčastní. Většinou se jedná o nejlepší firmy a nejšikovnější studenty (za jednu firmu obvykle 4 zástupci), kteří mají účast na veletrhu za odměnu. b) výběr veletrhu Veletrhy můžeme rozdělit na školní, regionální a mezinárodní. Školní veletrh organizuje škola ve svých vlastních prostorách, účastní se ho jen vlastní firmy. Školní veletrh je výborným způsobem přípravy na veletrhy mimo školu. Regionální veletrhy bývají v dosahu školy, proto jsou náklady spojené s dopravou minimální a účast na těchto veletrzích je dostupnější. Rozšiřují možnosti FIF navázat kontakty s firmami v blízkém okolí. Zúčastnit se mezinárodního veletrhu je pro firmy prestižní záležitostí. c) zaslání přihlášky Spolu s pozvánkou zasílají organizátoři veletrhů také přihlášku, kterou je nutné odeslat v termínu. Pokud se účastnický poplatek platí bankovním převodem, vyučující konkrétní firmy vyplní žádanku a předloží ekonomce školy podklady k platbě. d) výběr studentů na veletrh Už polovinou úspěchu na veletrhu je vybrat ty správné reprezentanty, kteří budou firmu zastupovat. Aby byl výběr spravedlivý, musí vyučující zohlednit jejich aktivitu, přístup k práci a výsledky ve FIF, u mezinárodních veletrhů také úroveň znalosti cizího jazyka. Důležité je, aby se o účasti a výběru studentů rozhodovalo týmově, před celou skupinou, aby zaměstnanci, kteří se veletrhu neúčastní, aktivně spolupracovali při přípravě na veletrh a podporovali vybrané studenty. 8.3 Příprava a výstavba stánku V pozvánce na veletrh bývá uvedena velikost, tvar (obvykle 3 stěny) a základní vybavení stánku (stůl, židle, elektrické přípojky). Velkou výhodou je předem vědět, zda náš stánek bude řadový, rohový nebo samostatně stojící. Na základě těchto informací si FIF připravuje dostatek materiálu pro výstavbu svého stánku – látky, tapety, způsob jejich zavěšení a uchycení, dekorace, osvětlení atd.
Většina firem má u stánku zapnutý notebook (nebo dataprojektor), na kterém mohou zákazníci sledovat ukázky práce firmy, její prezentaci, reklamní spot atd. Výzdoba stánku je čistě estetickou záležitostí. Barvy stánku by měly být sjednocené s firemními barvami v katalogu, na logu, s oblečením zástupců firmy. Ze stánku by na první pohled mělo být patrné, co je předmětem podnikání a o jakou firmu se jedná. Při vybavování stánku je nutné zvážit: -
podkladový materiál na stěny (papír, látka, tapeta, ...) označení stánku názvem FIF, logem, sloganem , u mezinárodních např. vlaječkou osvětlení (lampa, světelné dekorace, ...) dekorace (ubrus, květiny, svíčky, misky, …) výstavní předměty (vzorky, makety, ...) reklamní materiály FIF (letáky, vizitky, propagační nabídky, dotazníky se soutěží, ...) PC, projektor (+ prodlužovací šňůra) pohoštění pro návštěvy pokladní doklady (předem nadepsané) prezentaci promítanou na notebooku
Je důležité správně vyřešit jednotlivé zóny stánku, vzhledem k malým rozměrům stánku to vyžaduje promyšlený postup a představivost. Doporučujeme podívat se nejprve na fotky z veletrhů a prohlédnout si stánky konkurenčních firem, potom si udělat skicu nebo model stánku a následně si postavit zkušební stánek, který zhodnotí ostatní nezainteresovaní spolužáci, vyučující. V časovém předstihu pak firma dokoupí chybějící materiál. Celkový dojem ze stánku umocňuje použitý materiál, barevné sladění, pestrost nebo střídmost výzdoby, doplňkové dekorace, hudba ... Velkou výhodou stánku je jeho originalita. Stále ale platí, že „MÉNĚ JE NĚKDY VÍCE˝. Hodnocení stánku je jedna ze soutěžních kategorií veletrhu.
8.4 Přípravné práce jednotlivých oddělení Do příprav na veletrh se zapojuje: -
-
obchodní oddělení - zajistí dostatek produktů na skladě marketingové oddělení - připraví katalog, nabídkový list, ceník a ostatní propagační materiály; může přijít s nápadem na soutěž v průběhu veletrhu pro své zákazníky, připravuje stánek a elektronickou prezentaci účtárna – příprava pokladních dokladů, formulářů objednávek, faktur personální oddělení – připraví kritéria hodnocení práce studentů na veletrhu a podle toho jim pak následně vyplatí odměny sekretariát – připraví pohoštění, malé reklamní dárky, vytvoří vizitky ...
Na veletrh se musí připravit také samotní reprezentanti. Je dobré si předem nacvičit rozhovor se zákazníkem. V prvé řadě je důležité, aby se všichni zaměstnanci firmy dobře orientovali v katalogu a znali produkt, který prodávají. Nic nepůsobí hůř, než když zaměstnanec neví, co v katalogu je nebo přímo prohlásí, že něco o produktu neví. Přesvědčit zákazníka o svém produktu může jen ten, kdo mu sám věří, zná ho, umí správně argumentovat. Obchodní rozhovor si nacvičte také v cizím jazyce.
Úkoly: 1. Vyzkoušejte si rozhovor se zákazníkem. Rozdělte si ve firmě role, kdo bude hrát zákazník a kdo bude zastupovat vaši firmu. Rozhovor začněte pozdravem, představením své firmy, svého produktu. Odpovídejte na otázky kupujícího a snažte se ho přesvědčit, aby si váš produkt zakoupil, poraďte mu při výběru. Rozhovor zakončete poděkováním a rozloučením. 2. Po skončení cvičného rozhovoru diskutujte ve firmě o tom, co v rozhovoru řekl váš zástupce dobře, co špatně, co zapomněl. Zhodnoťte i jeho neverbální projev.
8.5 Aktivity na veletrhu Systém práce FIF na veletrhu se liší podle počtu jejich zástupců na veletrhu. Pokud se veletrhu zúčastní jen malý počet reprezentantů (2 až 3), nemohou opustit stánek a po celou dobu prezentují svůj produkt jen v jeho prostoru. Při elektronické prezentaci na jevišti může dohlédnout na jejich stánek vyučující. V případě, že se veletrhu účastní větší počet reprezentantů FIF, mohou se reprezentanti pohybovat po celém prostoru veletrhu, sledovat práci konkurence, navštěvovat obchodní partnery, oslovovat a vyhledávat potenciální zákazníky. Na veletrzích je zcela běžné, že se někteří zástupci FIF (oblečení v barvách firmy, označení logem, v masce atd.) procházejí mezi stánky, zvou zákazníky ke svému stánku, rozdávají propagační materiály. Větší počet reprezentantů umožňuje rozdělit si práci – kdo bude před stánkem komunikovat se zákazníky, kdo se bude věnovat zahraničním hostům, kdo bude vyplňovat doklady o prodeji atd. Některé firmy, aby na veletrhu zvýšili zájem zákazníků, si pro ně připravují soutěže. Soutěží se o drobné ceny, o slevy např. formou kola štěstí, losováním. Důležitou aktivitou veletrhů je elektronická prezentace firmy doprovázená mluveným slovem. O požadavcích na prezentaci jsme psali v kapitole číslo 6. Marketing.
8.6 Obchodování na veletrhu V průběhu veletrhu se uzavírají obchody. Podkladem pro uskutečnění obchodu je objednávka, pro kterou musí mít firmy předem připravený formulář, do něhož uvede adresu kupujícího a přesný popis produktu – název, množství, cenu, dodací podmínky. Při bezhotovostní platbě vystaví prodávající kupujícímu daňový doklad – fakturu, obchod a převod na účet se uskuteční až po veletrhu. Vzorová faktura je připojena. Při hotovostní platbě dostane zákazník dodací list a příjmový pokladní doklad na přijatou fiktivní hotovost.
8.7 Hodnocení veletrhu Po skončení veletrhu vypracuje písemně každý účastník hodnocení veletrhu ze svého pohledu. Zpráva obsahuje:
formální náležitosti – název a termín veletrhu, místo jeho konání, kdo zprávu podává a vlastní část hodnocení – počet účastníků, celková úroveň veletrhu, připravenost vlastní firmy, vystupování zástupců firmy, uzavřené obchody (počet, v Kč), umístění v jednotlivých kategoriích, srovnání s konkurenčními firmami, silné a slabé stránky prezentace, …
Z veletrhu si studenti pořizují fotografický nebo video záznam, který pak mohou použít jako dokumentaci svých úspěchů, pro prezentaci ve škole, na webové stránky.