Weekblad van de Universiteit Twente
www.utnieuws.utwente.nl nummer 29 - Donderdag 15 oktober 2009
3
UT N I E U W S 10
Mensa verhuist vanBastille naar Waaier
Fiets als prijs voor actieve studenten
ministerie investeert in natuur- en scheikunde
TNW wil profiteren van miljoenenimpuls Tussen 2011 en 2016 trekt minister Plasterk jaarlijks twintig miljoen euro uit voor onderwijs en onderzoek in de natuur- en scheikunde. De faculteit TNW rekent erop hiervan ruim een half tot twee miljoen euro per jaar op te strijken. Het geld wordt ingezet om vier onderzoeksrichtingen te versterken, het leerlingenlab te vergroten en het vaardighedenonderwijs te verbeteren. In totaal investeert het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap tussen 2011 en 2016 honderd miljoen euro in wetenschappelijk onderzoek en onderwijs in natuur- en scheikunde. Jaarlijks gaat het om twintig miljoen euro, waarvan veertien miljoen rechtstreeks naar de Nederlandse bètafaculteiten gaat. De rest van het geld is bedoeld voor individuele onderzoekers. De faculteiten kunnen voorstellen indienen, waarna een commissie het ministerie in het voorjaar van 2010 adviseert over de verde-
ling van de miljoenen. De verhouding tussen onderwijs en onderzoek bij de toekenning van het geld ligt ongeveer een op zes. TNW-decaan Gerard van der Steenhoven laat weten voor het onderzoek in te zetten op vier onderzoeksrichtingen waarin de UT al sterk is en die hoog op de prioriteitenlijst van Route’14 staan. Er is geld aangevraagd voor projecten in de nanotechnologie, biomassa en duurzame energie, en biomoleculaire structuren en een project op het grensvlak van de proces-
14
technologie en de materiaalkunde. Opleidingsdirecteur Ben Betlem van scheikundige technologie hielp bij het opstellen van de plannen voor het onderwijs. Hij wil het leerlingenlab uitbreiden. Dit lab moet een plek worden waar vwo’ers practica kunnen doen die ze niet op hun eigen school kunnen uitvoeren omdat daar te weinig faciliteiten zijn. Met het aangevraagde geld hoopt Betlem ook een coördinator en een amanuensis voor het leerlingenlab te kunnen aanstellen. Daarnaast zet de opleidingsdirecteur in op het versterken van het vaardighedenonderwijs in de eigen opleidingen. Dit kan bijvoorbeeld door onderwijskundigen in te huren voor ondersteuning. Zowel bij het leerlingenlab
als het vaardighedenonderwijs gaat het om een gezamenlijk ingediend plan voor technische natuurkunde en scheikundige technologie. Over deze miljoeneninvestering van het ministerie wordt volgens Van der Steenhoven al heel lang gesproken in de natuur- en scheikundewereld. ‘We proberen al jaren de overheid te overtuigen een structurele impuls te geven. Het bedrijfsleven schreeuwt om mensen met een academische graad, in deze gebieden geldt baanzekerheid.’ De faculteit hoeft niet bang te zijn dat met de naderende bezuinigingen de natuur- en scheikunde alsnog worden gekort. Afgelopen week werd het besluit officieel bekrachtigd en volgens de decaan is het nu zeker dat dit geld niet
Niet blij met betonvoetbal
Halfuursdienst Night rider donderdagnacht De nachtelijke busdienst op donderdagnacht tussen de campus en het centrum van Enschede gaat vaker rijden. De centrale bewonersraad Drienerlo diende onlangs een voorstel hiervoor in bij Acasa. De woningcorporatie heeft toegezegd de dienstregeling van de zogenoemde Nightrider aan te passen. Die gaat nu op donderdagavond tussen half één en half vijf ’s nachts elk half uur van de stad naar de campus en weer terug. De CBR inventariseerde een jaar lang de behoefte van de campusbewoners over het nachtelijke vervoer op donderdagavond. Het openbaar
vervoer naar de binnenstad bleek onvoldoende. Zowel met de Nightrider als met de reguliere bussen was het niet mogelijk om laat op de avond naar de stad te gaan. De laatste lijnbus vanaf de campus (halte De Hems) naar Enschede station vertrekt rond 23.30 uur. De Nightrider reed aanvankelijk alleen van de stad naar de campus. Het uitgaanspubliek kan vanaf nu ook de bus pakken vanaf verschillende haltes op de campus naar de stad. Kaarten à 1,20 euro kunnen alleen gekocht worden bij de chauffeur. De dienstregeling is te vinden op de website van de bewonersraad www.cbr.utwente.nl.
VUUR. De nieuwe leden van Thoridor, het oudste dispuut van studentenvereniging Taste, werden dinsdagavond op een plek achter de Horst danig op de proef gesteld. Ze ondergingen een workshop traditioneel vuurspugen, zoals de Vikingen dat vroeger deden. Het ging om een activiteit die Thoridor samen met studievereniging Daedalus organiseerde. De Thoridorleden beschermden zich tegen het vuur met een familieschild. Het dispuut telt vijf families met ieder hun eigen schild: Hasting, Horik, Rurik,Turgeis en Ulfjört. Foto: Gijs van Ouwerkerk
prestigieuze prijs van 5 miljoen
Matthias Wessling vertrekt naar Aken
UT-hoogleraar membraantechnologie Matthias Wessling heeft onlangs de prestigieuze Duitse Alexander von Humboldt-pr ijs toegekend gekregen. Met de prijs is vijf miljoen euro gemoeid; de consequentie ervan is wel dat hij een aanstelling aan een Duitse universiteit accepteert. De UT-hoogleraar vertrekt daarom per 1 januari naar de technische universiteit Aken, waar hij voor vier dagen per week de leerstoel Chemical Engineering bekleedt. Zijn positie aan de UT bouwt hij af. De Alexander vo n Humboldt-pr ijs wordt in Duitsland jaarlijks tien keer uitgereikt aan vooraanstaande wetenschappers. Doel is om internationale toponderzoekers naar een Duitse universiteit te halen. ‘Die beslissing om daadwerkelijk naar Aken te vertrekken nam ik op het moment dat deze Duitse universiteit mij het voorstel deed’, vertelt Wessling. ‘Ik heb name-
6
International
PAGE
lijk altijd geroepen dat als ik nog eens ergens anders aan de slag zou willen, dat het daar moest zijn. Aken heeft een prachtige technische universiteit. Groot vooral, met een jaarlijkse instroom van 25.000 studenten. En erg technisch, ook dat spreekt mij aan.’ Wessling komt aan de faculteit Mechanical Engineering te werken, waar hij zijn eigen leerstoel ‘Chemical Engineering’ krijgt. ‘Deze leerstoel is breder dan mijn huidige leerstoel op de UT, maar ik zal me wel vooral met membraantechnologie bezighouden. In de jaren tachtig gold deze leerstoel als één van de pioniers op haar terrein. Het is daarom voor mij een eer om hier te mogen gaan werken.’ Ook ziet de UT-hoogleraar uit naar de samenwerking met het academisch ziekenhuis Lees verder op pagina 3
Prijs voor wetenschapscommunicatie Wetenschappers van de faculteit Gedragswetenschappen worden uitgedaagd om deel te nemen aan de science communication prize, een onderscheiding voor de medewerker die het afgelopen jaar het meest succesvol is geweest in het populariseren van wetenschap. De faculteit wil met de prijs wetenschappers stimuleren om onderzoek voor een breed publiek toegankelijk te maken. Ze leveren daarmee een bijdrage aan de positieve profilering, zichtbaarheid en naamsbekendheid van het gedragswetenschappelijk onderzoek aan de Universiteit Twente, vindt de faculteit. De bedoeling is dat de andere faculteiten het voorbeeld van GW volgen en ook zo’n prijs instellen. De science communication prize bestaat uit een cheque van duizend euro en een dag mediatraining. Inzendingen moeten voor 1 november binnen zijn bij jurylid Jaap Willems (t.j.m.willems@ utwente.nl). Ze kunnen door zowel de schrijvers zelf als door anderen worden ingestuurd.
ADVERTENTIE
Hoe ondernemend bent u? GeeF uw meninG! Geef uw meninG en doe mee aan het onderzoek www.utwente.nl/GeeFuwmeninG
In samenwerking met onderzoeksbureau
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 15 oktober 2009
ut Nieuws
studiereis naar japan
Op zoek naar de verschillen Onder de naam Daidoshoi, wat zoveel betekent als ‘grote overeenkomsten, weinig verschillen’ reizen 28 studenten technische geneeskunde en biomedische technologie op 7 november voor een studiereis af naar Japan. Daar onderzoeken ze wat nu precies die overeenkomsten en verschillen zijn tussen Nederland en Japan op het gebied van technologie en gezondheidszorg. Latifa van Heerde
Wie denkt dat de studenten op een snoepreisje gaan heeft het mis. Deelnemers hebben vooraf hard moeten werken om geld te verdienen voor de studiereis. Dat sprokkelden ze bij elkaar door casestudies, die inhoudelijk los stonden van de reis, uit te voeren bij bedrijven en vakgroepen binnen de UT. Renee Kolgen (22, masterstudent technische geneeskunde), is lid van de studiereiscommissie: ‘De meesten van de deelnemers krijgen daar niet eens studiepunten voor, het is puur voor de financiering van de reis.’ In totaal is de zeskoppige commissie vanuit studievereniging Paradoks al anderhalf jaar bezig met de voorbereidingen van de reis. Het regelen van de casestudies was door de recessie een van de moeilijkste taken van de studiereiscommissie. Collega-commissielid en eveneens masterstudent technische geneeskunde Mark Smeets (24) vertelt dat hij altijd al affiniteit heeft gehad met Aziatische landen. Een reis organiseren naar Japan leek hem daarom wel wat. Maar waarom juist Japan? ‘Het heeft veel voordelen: als groep kun je er superveilig
De studiereiscommissie van Paradoks, van links naar rechts: Jasper Verbree, Aniek Even, Gerrit-Jan Stam, Ether Rozeboom, Mark Smeets en Renee Kölgen Foto: Arjan Reef
reizen. Bovendien vindt er frontedge onderzoek plaats, bijvoorbeeld op het gebied van robotica en stamcelonderzoek. Ze nemen meer risico’s en de technieken zijn spectaculair. Als voorbeeld noemt hij de ontwikkelingen in de robotica. De robot als hulpmiddel in de zorg is in Japan redelijk ingeburgerd. De acceptatie van robotica werkt ook anders dan in Nederland, legt Mark uit. ‘Hier zijn we nog een beetje bang voor robots en denken we dat ze de wereld overnemen. In Japan omarmen ze de huis- tuin- en keukenrobot die bijvoorbeeld de vaat overneemt of bejaarden in ziekenhuizen helpt. Die moet er het liefst ook zo levensecht mogelijk uitzien. In Nederland zien we robots liever als een vierkante doos.’ Een ander interessant verschil met Nederland is ook de enorme hoeveelheid geld die Japanse bedrijven stoppen in research & develop-
ment, aldus Renee. ‘Hier heb je Philips Medical als grote speler op de medisch technologische markt. In Japan zijn dat meerdere grote concerns zoals Canon, Olympus en Hitachi. Die houden alles, van onderzoek tot ontwikkeling, in eigen handen. Dat zijn ook een paar van de bedrijven die we tijdens onze reis gaan bezoeken.’ Vorig jaar ging de Paradoks studiereis naar Brazilië, een land dat op technologisch gebied nog in ontwikkeling is. Dit jaar wilden ze wel eens naar een land dat voorloopt op Nederland en tegelijk een heel andere cultuur heeft. In totaal bezoekt de groep van 28 studenten in drie weken 19 bedrijven in Tokio, Osaka en Kyoto. Ze worden in totaal begeleid door negen UT-onderzoekers; elke week vliegen er drie over. Naast de bedrijfs- en universiteitsbezoeken staat ook een middagje sushi eten bij de Nederlandse ambassadeur op het programma. Ook voor
de nodige cultuur, zoals het theater en een bezoek aan een sakebrouwerij, is ruimte ingebouwd. De studenten gaan de reis goed voorbereid tegemoet. Ze doorliepen een uitgebreid onderzoekstraject waaronder een driedelige cyclus van Studium Generale over geschiedenis en cultuur van Japan. Daar leerden ze aparte dingen, vertelt Renee: ‘Japanners vallen tijdens presentaties regelmatig in slaap. En ze zeggen nooit ‘nee’ maar ‘misschien’ of ‘ik denk erover na’. Daar hebben we iets aan gehad toen wij bedrijfsbezoeken in Japan probeerden te regelen. Eenmaal bij zo’n bedrijf geef je je visitekaartje met twee handen aan. En er bestaan verschillende beleefdheidsvormen voor mensen die in functie hoger en lager dan jij staan, dat is best ingewikkeld.’ In tien lessen kregen ze ook de grondbeginselen van de Japanse taal mee. Aan het ingewikkelde Kanji (driedui-
zend tekens) waagden ze zich niet. Wel is hun kennis van het Katakana en Hiragana schriften met beide zo’n vijftig tekens die vooral gebruikt worden voor leenwoorden - inmiddels redelijk. Renee: ‘Zo begrijpen we in ieder geval de metrodienstregeling en kunnen verdwaalde studenten de weg terug vinden.’ De studenten vinden het spannend om een kijkje in de keuken te nemen van een land dat normaal zo gesloten is. Ze hadden de reis niet kunnen regelen zonder de contacten die UT-onderzoekers al hadden met Japanse bedrijven. Uiteindelijk denken ze veel van de reis op te steken. Mark: ‘Vooral in de toekomst, Aziatische landen krijgen steeds meer voet aan de grond in Europa. En misschien is mijn toekomstige werkgever wel een Aziatisch bedrijf.’ De onderzoeksresultaten worden tijdens een symposium op 12 maart gepresenteerd.
Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.000 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Latifa van Heerde (2028)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Nynke Dirven, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Joris van Hoof, Hans van de Kolk, Willem Pieterson, Audrey Rhodes, Suzanne van der Horst, Bauke Vermaas, Amy Williams. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 40 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Reinder Hilarius, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Wie: Jeroen Oortwijn (30) Studie: werktuigbouwkunde Op weg naar: ‘even een kop koffie drinken met een studiegenoot’ ‘Nee, ik ben inderdaad niet de jongste student werktuigbouwkunde. Maar daar heb ik een goede verklaring voor. In 2003 heb ik eerst de HTS afgerond en hoewel ik wel wat voelde voor een universitaire studie, leek het mij een goed idee om eerst werkervaring op te doen en geld te gaan verdienen. De eerste twee jaar deed ik wat uitzendwerk, maar toen kreeg ik een vaste baan als tekenaar/constructor bij een ingenieursbureau. En tja, zo’n vaste baan zeg je ook weer niet direct op. Uiteindelijk besloot ik begin 2008 om de knoop toch maar door te hakken: ik wilde weer studeren. En van die beslissing heb ik nog geen spijt gehad, het bevalt me heel goed en zie het bovenal als een superleuke uitdaging. Natuurlijk is het financieel wel weer even een stap terug, maar ik heb flink gespaard en verdien nog wat bij. Het ingenieursbureau bood me namelijk direct een bijbaantje aan, dat vond ik wel heel positief van ze. Qua studie heb ik in mijn eerste jaar bijna alles gehaald, op twee vakken na. De richting luchten ruimtevaart interesseert met nu nog het meest. Straks, als ik mijn bul heb, hoop ik op een hoger technisch niveau te kunnen werken. Of meer richting management. Projectleider bijvoorbeeld, dat lijkt me wel wat.’ Foto: Arjan Reef
Waar gaat dat heen...?
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 15 oktober 2009
Zes Twentse bedrijven in Fast 50
Prijzen. EWI-onderzoeker Raluca MarinPerianu greep afgelopen donderdag op het STWcongres naast de Simon Stevin Gezelprijs. De Roemeense was genomineerd voor de prestigieuze onderscheiding van technologiestichting STW maar moest de eer laten aan Rick Scholte van de TU Eindhoven. Een dag eerder nam MarinPerianu wel de Christiaan Huygensprijs in ontvangst. Dat ze die zou krijgen, was deze zomer al bekend gemaakt. Op het STWcongres ontving UThoogleraar Detlef Lohse de titel Simon Stevin Meester 2009 voor zijn onderzoek in de vloeistoffysica. Ook deze onderscheiding werd enkele maanden geleden al aangekondigd.
Deloitte heeft onlangs de nominaties bekend gemaakt voor de Deloitte Fast 50 en de Deloitte Rising Star verkiezing. Zes Twentse bedrijven staan in de lijst met de snelst groeiende technologiebedrijven van Nederland. Vijf komen er uit Enschede. Dat zijn Bizz Design Academy, in 2000 opgericht als spin-off van het Telematica Instituut door Henry Franken (alumnus elektrotechniek), het bedrijf Sqills, opgericht door Johan Nieuwerth en Bart van Munster (beiden afgestudeerd bedrijfsinformatie technologie), de spin-offs TSI Solutions en Xsens Technologies en het bedrijf ODS2. Uit Oldenzaal is Webprint genomineerd, de winnaar van de Rising Star in 2007. Op 29 oktober presenteert Deloitte de winnaar en de ranking van de bedrijven. Het is het vierde jaar op rij dat tien procent van de ranglijst bestaat uit bedrijven uit Twente.
ADVERTENTIE
De mensa verhuist eind dit jaar naar de Waaier en is daar op 4 januari operationeel.
grand café op die plaats is een mogelijkheid
Lezing George Whitesides
Har vardhoogleraar George Whitesides, aan wie de UT in 2001 een eredoctoraat toekende, is maandag 19 oktober (Horstring C101) spreker in het Bergveld Lecture. Deze lezingenreeks van de faculteit EWI is vernoemd naar UT-emeritus hoogleraar Piet Bergveld. Whitesides (1939) wordt gerekend tot de absolute wereldtop op het gebied van nanotechnologie. Whitesides ontving in zijn lange loopbaan veel prestigieuze onderscheidingen zoals de American Chemical Society's Award in Pure Chemistry (1975), de Arthur C. Cope Award (1995), de National Medal of Science (1998), de Kyoto Prize in Materials Science and Engineering (2003), de Dan David Prize (2005), de Welch Award in Chemistry (2005) en de Priestley Medal (2007). De lezing, getiteld ‘Zerocost Diagnostics’ begint om 16.00 uur.
Mensa verhuist van Bastille naar Waaier De mensa verhuist januari 2010 van de Bastille naar het nieuwe bedrijfsrestaurant in de Waaier. Die opent op maandag 4 januari haar deuren. Er komt een speciaal uitgiftepunt voor de mensamaaltijden naast een wok- en verse broodjesafdeling. Sandra Pool
De kantines van de Hogekamp en Langezijds sluiten eveneens begin volgend jaar hun deuren. De medewerkers van de drie horecalocaties gaan mee naar de Waaier. De Bastille behoudt haar horecabestemming. Een Grand Café op de plek waar nu de mensa zit is een optie. Daarmee zou de Bastille eindelijk weer een echte kroeg krijgen. ‘In de eerste werkweek van het nieuwe jaar moet de catering in het nieuwe bedr ijfsrestaurant volop
draaien’, zegt Rob Eggenkamp van cateraar Sodexo. De Waaier moet de hoofdlocatie worden om te eten. De koffiecorner aldaar, die wel wat weg heeft van het Amerikaanse Starbucks, is ’s morgens om acht uur al in bedrijf. Het restaurant gaat twee uur later open en sluit ’s avonds om acht uur. In de nieuwe horecagelegenheid is plek voor vijfhonderd eters. ‘Het wordt supermodern ingericht met strak meubilair en veel wit en rood. Keukenapparatuur
De prijs van de mensamaaltijd (vijf euro twintig) blijft de komende vier jaar hetzelfde, aldus Sodexo. Foto’s: Gijs van Ouwerkerk
staat er al. Het is wachten op de afwerking. Dat kost altijd veel tijd.’ Als gevolg van deze ontwikkeling sluit de mensa in de Bastille. ‘We blijven de mensamenu’s wel voor dezelfde prijs aanbieden. Een maaltijd voor 3,60 euro, een toetje voor zestig cent en een salade voor een euro. Dat is samen 5,20 euro. Die prijs blijft de komende vier jaar hetzelfde.’ Het Facilitair Bedrijf (FB) dat via de externe leverancier Sodexo de catering op de campus verzorgt, bevestigt het sluiten van de mensa. Eveline Kuypers van FB: ‘De Bastille blijft wel een horecagelegenheid. Dus is er geen sprake van kapitaalvernietiging. Wat we precies met de locatie willen daar denken we nog over na. Een Grand Café behoort zeker tot de mogelijkheden. Wij gaan in gesprek met betrokken
partijen om te kijken of daar behoefte aan is.’ Wanneer daar meer duidelijkheid over komt kan Kuyper nu nog niet zeggen. De Unionbar en de Stek blijven wel bestaan. Eggenkamp: ‘Al zoeken we voor de Stek nog een andere locatie. Het eetcafé zit behoorlijk verstopt in het gebouw. We willen er weer een gezellige bistro van maken met elke maand nieuwe driegangenmenu’s, een behoorlijke gril en aantrekkelijke aanbiedingen.’ Het Theatercafé in de Vrijhof, dat in eerdere plannen tot mislukken was gedoemd, blijft bestaan in dezelfde hoedanigheid. ‘Het café loopt goed. Het terras aan het water is een absolute meerwaarde. Misschien dat er in de toekomst nog meer terrasjes kunnen komen aan de Boulevard zodat het op deze plek nog gezelliger wordt.’
Award voor Albert Douma
van samenwerking, maar zijn daartoe alleen bereid onder specifieke voorwaarden. In zijn proefschr ift beschr ijft Albert Douma het Multi-Agent systeem, een planningssysteem waar mee een haven als Rotterdam haar concurrentiepositie in de wereld kan handhaven en zelfs verbeteren. Albert Douma werkt momenteel aan de implementatie van zijn systeem in de Rotterdamse haven.
Tijdens het onlangs gehouden jaarlijkse bètacongres ‘Maatschappelijke uitdagingen voor operationeel management’ ontving UT-medewerker Albert Douma de Bèta PhD Award en een geldbedrag van 500 euro. De award is bedoeld voor de wetenschapper die het beste proefschr ift verdedigde binnen de onderzoekschool Bèta. Douma promoveerde in december vorig jaar bij de faculteit Management en Bestuur op een onderzoek naar de afhandeling van container binnenvaartschepen bij terminals in een haven. Concurrerende partijen spelen daarbij een rol: zij kunnen profiteren
Alumnus terug als directeur
Marloes Letteboer volgt op 1 november Clemens Pouw, sinds kort directeur van de Graduate School, op als opleidingsdirecteur technische natuurkunde. Letteboer (34) is alumnus
M. Wessling. Foto: Gijs van Ouwerkerk
Wessling vervolg van voorpagina in Aken. ‘Op onderzoeksgebied levert dat een hoop mogelijkheden.’ Bovenal ziet Wessling de toegekende prijs als een ‘nieuwe uitdaging’ en ‘erkenning van mijn huidige werk op de UT’. Voor zijn UT-functie verwacht hij op den duur een vacature. ‘In mijn tijd als interim-decaan van TNW heb ik er ook voor gezorgd dat bepaalde stukken van de leerstoel konden blijven draaien, dat zal na mijn vertrek ook zo zijn.’ In ieder geval blijft Wessling vooralsnog voor één dag per week aan de UT werkzaam om zijn promovendi te begeleiden. ‘Ook mijn familie blijft hier wonen, ik zal dus voorlopig op en neer gaan reizen naar Aken.’ Maaike Platvoet van de opleiding: zij studeerde in 1999 af. Na die tijd zette ze haar carrière voort aan de Universiteit Utrecht waar ze in 2004 promoveerde. Momenteel is ze in Utrecht coördinator van de masteropleiding Biomedical Image Sciences en uitvoerend manager van het PhD-programma medical imaging.
Verhuizing
De concerndirectie PA&O in de Spiegel krijgt, in het kader van een pilot, moder ne flexplekken. In april 2010 moeten de nieuwe werkplekken gereed zijn. In verband met de werkzaamheden verhuizen de circa vijftig medewerkers van de dienst over anderhalve week naar een tijdelijk onderkomen in de Hogekamp.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 15 oktober 2009
Workshops voor vier ‘generaties’ Twintigers kunnen heel veel, dertigers moeten de aandacht leren verdelen tussen werk en privé. Veertigers gaan op zoek naar hun drijfveren en vijftigers willen hun levenservaring zinvol inzetten. Qua leeftijd bevindt iedere werknemer zich in een andere fase. Daarom heeft het Career Development Centre van PA&O een viertal workshops opgezet, in samenwerking met het expertisecentrum LEEFtijd, die half november van start gaan. Maaike Platvoet
De workshops zijn bedoeld voor alle UT-medewerkers, met uitzondering van promovendi en postdocs, die behoefte hebben aan meer inzicht en bewustwording van hun loopbaan. ‘Het gaat hier om vier workshops die rekening houden met de leeftijdsfase waarin de werknemer zit’, vertelt John Winter, hoofd Career Development Centre. ‘Dertigers moeten bijvoorbeeld vaak de aandacht verdelen tussen werk en thuisfront, waar ze een startend gezin hebben en tegelijkertijd moeten investeren in hun carrière om hogerop te komen. Als kinderen ouder worden, wordt vaak de balans opgemaakt en stel je je de vraag of ‘dit het nou is’?’ De leeftijdsgroep ADVERTENTIE
%1..'%6#06'0 )'84##)& 6_/('$47#4+
YYYCOPGUV[PNEQNNGEVG
#/0'56;
+06'40#6+10#.
tussen de 45-55 jaar heeft vaak al een flinke loopbaan achter de rug, zegt Winter. ‘Zij zullen in deze cursus meer zicht leren krijgen op de rode draad in hun loopbaan, maar ook over wat hen drijft in het werk. In de workshop voor 55-plussers zal het voornamelijk gaan over talenten en specifiek toegevoegde waarden, waardoor werknemers een plezierige en vitale invulling aan hun baan kunnen blijven geven.’ Volgens Winter zijn de cursussen bedoeld om medewerkers ‘laagdrempelig te prikkelen’ en ze te ‘stimuleren na te denken over hun loopbaan en de fase waarin ze zitten’. De workshops beginnen half november en nemen per leeftijdscategorie anderhalve dag in beslag. Mieke Verbaarschot, senior trainer en adviseur van het expertisecentrum LEEFtijd, verzorgt de cursus. Deelname is gratis. Inschrijven voor de workshops kan online via de website van PA&O, met de link naar het Career Development Centre. Meer informatie bij Marjolein Rietman, tel. 8010.
JUBILEUM. Leden en oud-leden vierden zaterdag 10 oktober uitgebreid het veertigjarig jubileum van de Drienerlose Wielervereniging Klein Verzet. Met een man of vijftig namen ze deel aan het dagprogramma: een fietstocht van 75 kilometer door het fraaie Twentse landschap. De feestdag werd afgesloten met een uitgebreide barbecue. Foto: Arjan Reef
IN MEMORIAM Gerry Leppen-Zwiers “Helaas heeft Gerry haar ziekte niet kunnen overwinnen”. Met deze woorden ontvingen wij op maandag 12 oktober 2009 het droeve bericht van haar overlijden. Gerry kwam eind zeventiger jaren bij de UT als kantinejuffrouw. Ze bracht de medewerkers – tegen inlevering van een bonnetje – enkele keren per dag hun kopje koffie of thee. Kort daarna, begin 1979, werd ze receptioniste bij het toenmalige Rekencentrum (het latere CIV) en groeide ze door naar de functie van financieel medewerker. Vele jaren heeft zij onder meer de administratie van de CIVshop gevoerd en ‘haar jongens’ bijgestaan met al het papierwerk waar de jongens geen hobby aan hadden.Veel UT-medewerkers zullen haar nog kennen vanuit deze rol. Gerry was altijd zeer betrokken bij haar werk en het reilen en zeilen van de CIVshop en het CIV in het algemeen. Zij was kritisch naar anderen maar zeker ook voor zichzelf en was daardoor voor velen een gewaardeerd collega. In 2005 nam zij na ruim 26 jaar afscheid van de UT en ging ze genieten van haar pensioen. Ze keek uit naar het naderende pensioen van Toon zodat zij samen nog veel leuke dingen konden gaan doen zoals reizen en fietsen. Kort nadat Toon met pensioen ging en eindelijk ook alle tijd had, kwam het schokkende bericht dat Gerry kanker had. Dit was een grote aanslag op al hun toekomstplannen. Maar Gerry was een vechter en heeft alles uit het leven gehaald wat ze nog kon. Na elk negatief bericht pakte zij de draad weer op om samen met Toon nog zoveel mogelijk te genieten. Begin oktober kwam het bericht dat het snel slechter ging met Gerry. Maandag 12 oktober jongstleden moest zij na twee jaar ziekte haar strijd staken.Wij zullen de regelmatige bezoekjes van Gerry missen en wensen Toon en de overige familieleden heel veel sterkte met de verwerking van dit grote verlies.
Sir Bakx, voormalig hoofd ITBE
Mijn job Naam: Nicole Berger (31) Functie: Front-office medewerker reserveringsbureau Locatie: Bastille, kamer 213
Nicole Berger (31) Foto: Arjan Reef
‘Het reserveringsbureau regelt alles op het gebied van zalenverhuur. De ruimtes in de Vrijhof zijn gewild, maar men kan ook een gewone collegezaal afhuren, mits de lestijden dat toelaten. De sportzaalverhuur valt onder het Sportcentrum en Logica hoort bij hotel Drienerburght. De blokhutten doen wij weer. Mijn werk vergt organisatorische eigenschappen, want een reservering gaat verder dan alleen het boeken. Samen met de klant maken we een rondje langs de locaties en bespreken we de mogelijkheden. We kunnen namelijk ook zorgen voor de catering als de klant dat wenst. Van koffie en thee tot complete lunches en diners. De afgelopen periode komt het collegejaar op gang. De drukte moet nog komen, zeggen mijn collega’s. Dat zal tegen de kerstvakantie zijn met alle borrels en zo, maar dat moet ik dus nog gaan meemaken. ‘Ik ben in september met deze baan begonnen. Hiervoor werkte ik in de horeca, bij hotel De Wiemsel in Ootmarsum en bij hotel Van der Valk in Hengelo. In Leeuwarden deed ik de Hoge Hotelschool en ik heb een tijdje in het Amerikaanse Boston gezeten voor mijn stage bij een hotel. Daar was ik supervisor reserveringen. Een leuke ervaring. De Amerikanen zijn veeleisender dan Nederlanders. Wij zijn eigenlijk best snel tevreden met een kamer en de service. Nu ik bij de UT werk heb ik een heel andere tijdsindeling. Daar moest ik wel een beetje aan wennen. Het weekend is ook echt weekend en heb ik vrij. Ik vond het altijd best moeilijk om afspraken met vriendinnen te plannen met al die wisselende diensten. Nu gaat dat lekker makkelijk.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 15 oktober 2009
De bladen Een slaapmiddel waarvan veel huisartsen denken dat het veiliger is in het verkeer dan andere middelen, blijkt dat niet te zijn. Dat beweert Tim Leufkens, promovendus aan de Universiteit Maastricht. Het middel zoplicon wordt door huisartsen vaak als veilig omschreven omdat de introductie van het medicijn in de jaren negentig gepaard ging met positieve (onafhankelijke) evaluaties. Ten onrechte: zoplicon is helemaal niet veilig stelt Leufkens. Tien uur na inname is het effect volgens de promovendus te vergelijken met een half promille alcohol in je bloed. Dat staat gelijk aan twee à drie biertjes.
twentse informatici werken aan database
De route van ieder ei, van boer tot supermarkt Om de kwaliteit te kunnen garanderen willen supermarkten van elk ei weten bij welke pluimveehouder het vandaan komt, onder welke omstandigheden het is gelegd en welke partijen het verder in handen hebben gehad. Deze kwaliteitsgarantie wordt nu nog veelal op papier bijgehouden en is duur. Daarom ontwikkelen Twentse informatici een database dat elk ei volgt, van boer tot supermarkt. Paul de Kuyper
Samen met onder andere het Productschap Vee Vlees en Eieren, Philips, TNO en de Wageningen Universiteit gaan de EWI-vakgroepen Databases en Distributed and Embedded Security onderzoek doen naar een kwaliteitvolgsysteem voor eieren. Vandaag vindt daarvan de kick-off plaats. Over anderhalf à twee jaar moeten de vakgroepen een database hebben ontwikkeld waar mee alle miljoenen
Nederlandse eieren kunnen worden gevolgd tot in de supermarkt. Het eierproject, zoals EWIhoogleraar Pieter Hartel het noemt, is het eerste project van de langlopende onderzoeksagenda ‘Reliable Food’. Binnen de voedselketen zijn veel kwaliteitsgaranties, waarbij boeren, corporaties en detailhandel steeds alles op schrift stellen. ‘Zo kunnen supermarkten garanderen dat ons voedsel in orde
is. Het veroorzaakt alleen wel een enorme papierberg en dat is kostbaar’, schetst Hartel de context van het project. ‘Wij stellen de vraag hoe we het volgen van die voedselkwaliteit kunnen ondersteunen met ICT. Het proces moet sneller gaan en prijsvoordeel opleveren.’ Dat blijkt een behoorlijke uitdaging, want de marge op een ei is klein. ‘We moeten een kostenefficiënte manier vinden om elk ei te volgen’, aldus Hartel. ‘Een chip is te duur. Eieren krijgen nu al wel stempels met gegevens van de herkomst, maar die zeggen niet alles over de kwaliteit. Misschien kun je met een hightechstempel elk ei een uniek nummer geven dat in de database wordt geregistreerd. Je volgt het ei van het pakstation tot in de supermarkt.’ De groep van Hartel richt zich op het aanleggen van de database. De hoogleraar
Vrouwen spelen werkdrukspel Wat is werkdruk en wat is stress? Wat kun je er tegen doen en wat kan je leidinggevende voor je betekenen? Met deze vragen g ingen tien leden van het OBPvrouwennetwerk afgelopen dinsdag aan de slag in gebouw Logica. De vraagstukken horen b i j h e t A B VA K A B O FNV werkdr ukspel. Va k b o n d f u n c t i o n a r i s en coördinator OPUT , Marianne Scholten, was spelleider. ‘Iedereen heeft wel eens een keer te maken met drukte op het werk, vertelt Scholten. ‘Maar wanneer ontstaat er werkdruk?’ Volgens de beschrijving van de vakbond is er sprake
van werkdruk wanneer je niet meer in staat bent je werkzaamheden naar behoren uit te voeren. ‘En dan kan er stress ontstaan’, waarschuwt de spelleider. ‘Dat is dus wat anders dan werkdruk. Stress is een lichamelijke reactie op drukte.’ Het onderscheid is duidelijk. Het spel kan beginnen. Op tafel ligt een rond bord, verdeeld in vier vakken met kaartjes er in. De deelnemers gooien om beurten met de dobbelsteen, verplaatsen de pion en lezen het kaartje voor. ‘Van hard werken ga je niet dood’, luidt de eerste stelling. De OBP-leden zijn het er al gauw over eens: hard werken is oké, maar té hard werken niet. De vakbond
zegt wat anders. ‘Hard werken leidt tot oververmoeidheid’, leest Scholten voor. ‘En dat doet weer afbreuk aan je werkprestatie. Niet waar dus.’ Verder komen vragen aan bod over minder of juist meer willen werken, het inschakelen van de bedrijfsarts, de vakbond en preventiemedewerkers. ‘Afdelingen die interesse hebben om het spel eens te spelen kunnen mij inschakelen’, zegt Scholten. De deelnemers kregen na afloop een map mee met een lijst over energievreters en energiegevers, een stresstest en werkdruktest. Tien leden van het OBP-vrouwennetwerk gingen dinsdag aan de slag met het werkdrukspel. Foto: Gijs van Ouwerkerk
ziet daarbij twee grote uitdagingen: de omvang en de privacy en security. Een pakstation verwerkt miljoenen eieren, die moeten allemaal worden geregistreerd. Hartel: ‘Daarnaast wil je dat partijen geen gegevens zien die ze niet nodig hebben. Anders kan de detailhandel druk zetten op de prijs van eieren omdat ze ziet dat de groothandel met enorme voorraden zit. De database moet geen middel worden waar mee partijen tegen elkaar uitgespeeld worden.’ De database moet over twee jaar af zijn. Mogelijk dat na het eierproject ook andere voedselketens binnen de researchagenda ‘Reliable Food’ worden onderwor pen aan een nieuw kwaliteitvolgsysteem. Dit eerste project wordt medegefinancierd door een subsidie van Pieken in de Delta van Limburg en Noord-Brabant.
Het AMC in Amsterdam begint komend voorjaar met het invriezen van eicellen van vrouwen vanaf 35 jaar die nog geen partner hebben en op deze manier langer de mogelijkheid willen hebben om moeder te worden. Over dit voornemen bestaat discussie met andere academische ziekenhuizen waar veel hoogleraren menen dat het invriezen van eicellen voorlopig alleen op medische indicatie mogelijk moet zijn. CDA en ChristenUnie deden het voorstel deze zomer bovendien af als luxegeneeskunde en eisten een verbod. De Amsterdamse hoogleraar voortplantingsgeneeskunde Fulco van der Veen vindt echter dat ook een sociale indicatie voldoende moet zijn om eicellen te kunnen invriezen. ‘Een onvervulde kinderwens is een van de ergste dingen die mensen kunnen overkomen.’ Een spin-off van de Wageningse universiteit heeft volgens het universiteitsblad het eerste stroomproducerende groene dak ter wereld ontwikkeld. Het dak bestaat uit tientallen potjes met slijkgras, wat draadjes en een paar computerschermen. Planten scheiden via hun wortels suikers en eenvoudige organische zuren uit, die door bacteriën onder zuurstofarme omstandigheden worden afgebroken. De elektronen die daarbij vrijkomen, leveren samen een stroompje op. ‘Het eerste doel is om volgende zomer zover te zijn dat we een mobiele telefoon met stroom van een paar plantjes kunnen opladen’, vertelt promovendus Marjolein Helder. De Amsterdamse promovendus en organisatieadviseur Marius Rietdijk heeft het niet zo op de beloningscultuur in het bankwezen. Hij pleit voor complimenten in plaats van geld. Een bonus werkt volgens hem alleen als de beloning direct aan de prestatie wordt gekoppeld, terwijl bankdirecteuren hun bonus vaak zien als een verworven recht. ‘Belonen werkt bovendien het beste als dat zo snel mogelijk volgt op de prestatie. Een bonus krijg je maar een keer per jaar. Complimenten kun je direct geven en ze kosten niets. Mensen vinden waardering voor hun werk heel belangrijk en gaan vaak ergens weg als ze die niet genoeg krijgen.’
De Groningse historicus Marion Peters dreigt naar de rechter te stappen omdat een collega van haar plagiaat heeft gepleegd. Peters beschuldigde een collega-promovendus Wladimiroff ervan dat hij passages uit haar proefschrift had verwerkt in zijn eigen dissertatie. Peters en Wladimiroff promoveerden beiden bij dezelfde hoogleraar. Het bestuur van de RuG pleitte Wladimiroff vrij en gaf de co-promotor van Peters een reprimande wegens onzorgvuldige begeleiding. Peters zegt dat de commissie die de zaak onderzocht haar werk niet goed heeft gedaan en wil haar gelijk halen bij de rechter.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Thursday 15 October 2009
International page Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws | Contributors: Amy Williams and Audrey Rhodes. | For comments and suggestions, email:
[email protected] | For previous editions, see: www.utnieuws.utwente.nl
solar team twente SHORT NEWS Innovation balanced with teamwork High barriers for students to study abroad A study presented to Minister Plasterk on October 12, revealed there are too many obstacles for Dutch students who want to further their studies abroad. According to the Dutch Foundation for Worldwide Students, bureaucracy surrounding the funding of portable scholarships brings students into problems. The study also showed the cost of studying abroad is still too expensive and there are few scholarship opportunities. The results are contrary to the rhetoric of many Dutch universities and the government concerning the internationalization of higher education. ‘It is a shocking paradox that the internationalization of higher education is one of the spearheads of Dutch education, but there are still many obstacles for the students,’ said NEWSpresident and master student at the University of Oxford Eelke Kraak. The Inter-Urban Student Talks (ISO) regrets the outcome of the investigation. Henno van Horssen, chairman of the ISO: ‘It is deeply sad that institutions offer poor guidance to students who want to study abroad. It is short term thinking, if you believe you can keep Dutch students in the Netherlands in a world where mobility is important.’
Beijing’s New Science and Technology Museum The new Chinese Science and Technology Museum, called ‘the most modern of its kind in China’ by the Chinese Association for Science and Technology, was inaugurated on September 16. First inspected on a tour by Chinese Vice President Xi Jinping and other party and state leaders, the vice president urged the promotion and enhancement of innovativeness in the nation. He further encouraged youth to respect science and to remain steadfast and creative in order to improve their inventiveness, hoping the new museum will be a helpful tool to promote education. Calling on governments in the world to provide favorable conditions for workers and organizations of science and technology, the vice president urged scientists to come up with insights to help support sci-tech, and also to cope with the financial crisis and the redevelopment of the economy. The museum was officially opened to the public on September 20, which was coincidentally the National Science Popularization Day.
With testing going well so far, Solar Team Twente is sufficiently prepared with teamwork, support and skill to take on the World Solar Challenge beginning in Darwin, Australia on October 25. Currently in Australia with their solar car ’21Revolution’, the team is preparing for their third run in the 10th World Solar Challenge. In the biennial race for cars designed solely reliant on solar energy, the team will travel a distance of 3,010 kilometers from Darwin to Adelaide, across the Australian Outback in this innovative platform for the next generation of technology. Collaboration of Creative Efforts Arguably, the success of the team comes from teamwork, and as the famous Helen Keller once said, ‘Alone we can do so little; together we can do so much.’ Personal enrichment is a bonus, as the project further develops the skills of each team member, who is individually responsible for their position while often
working outside of their educational field of study. The experience offers more than traditional studies, as Tim Plattel, a UT student and the team’s manager, explained, ‘This project is
table experience setting up the project from beginning to end through marketing, technical design and actually building the car.’ Sharing ones experience is important in the teams overall success, as Rob Reilink, a PhD candidate and 2005 team member for ‘SolUTra’ experienced in his role testing and designing the electronics and telemetry. In addition to
‘Fueled by the spirit of friendly competition, the World Solar Challenge champions the creative integration of technical and scientific expertise across a wide range of disciplines, providing a focus for bright young minds.’ Hans Tholstrup an enormous learning process, where I can develop my technical skills and management qualities.’ Enthusiasm is also an important element, as team marketing manager and UT Industrial Design student, Marit Lintsen, shared: ‘When I heard about the Challenge, I didn’t hesitate to take on the opportunity. It has been a unique and unforget-
Solar Team Twente is a collaboration of 18 students, ten of them students from the University of Twente, seven from Saxion College and one from the Hogeschool Windesheim. With the support of advisors, former team members and local students participating in the experience, they have been working together in the design, building and testing of the 21Revolution since September 2008. Photo: Gijs van Ouwerkerk
his work four years ago, he contributed by testing and designing the electronic and telemetry, and he also conducted further test on the battery balancing system on the ‘Twente One’ project two years ago. Reilink has helped this year as a design consultant, offering his expertise on the construction phase with hands-on work, sharing his knowledge from previous experiences. Soon he will be in Australia to assist the team. ‘I feel the input from former team members can be valuable since the problems which they encounter may have already been solved by the previous teams,’ said Reilink. ‑Selection for the solar team is a strict procedure, and Reilink revealed what type of experts are sought after, ‘A good team is made up of people who are technical and nontechnical, theoretical and practical, experts in their fields and those who excel well in interdisciplinary work. Most important of all, you need team players. Success doesn’t just depend on the skills of the team members; it depends on how well they work together.’ In a profound sense, the nature of the project requires solid teamwork to represent the Twente region. When asked about the devotion and support received from the local community, Reilink responded, ‘It is very good to see how many
Teamwork in sportsmanship Representing the Netherlands is the Nuon Solar Team from TU Delft with their solar car, ‘Nuna5.’ Remarkably, though the two teams must soon compete, they have proven true sportsmanship when Nuna5 had an accident during testing near Darwin. Twente’s team was the first called for help, and as reported on the team’s website, team leader Tim Plattel stated, ‘We definitely can give support with materials such as carbon.’ He added, ‘Even though the competition is intense, we are here together to keep the Dutch pride high.’
people support the team. Solar Team Twente is a team from and for Twente.’ 21Revolution: built for speed This year’s solar car greatly improves on the concepts of the Solar Team Twente’s last two cars, boasting its success with the Twente steed emblem on its red exterior. The Fresnel lenses, also used in 2007, enables concentration of sunlight onto the solar cells, allowing for the maximum capacity of a six m² surface. The team has also redesigned the tilting wing from the last car, which tilts towards the sun to increase production of the patented Fresnel lenses. Ultimately, by using lightweight materials in the aerodynamic design, the car will be able to travel at 90 km/ h.The goal is based on the winner two years ago, TU Delft’s ‘Nuna4,’ whose average speed was 90.87 km/h. Amy Williams
Swedish vision The World Solar Challenge, also called this year the Global Green Challenge, is not only a biennial race, but also a platform for innovation and technology. The biennial race was founded in 1982 by Swedish pioneer Hans Tholstrup when he drove his home built solar car, ‘Quiet Achiever,’ across Australia from the west to the east coast. Since 1987, the event has helped promote alternatives using solar and other green technologies, drawing the attention of the best engineering schools worldwide and showcases the development of innovative automotive technology. For further information: www.wsc.org.au
Adopt a Cell With the Adopt a Cell donation program everyone can become a supporter of the Solar Team Twente by adopting a solar cell, starting at 25 euros per cell or by becoming a member of Club of 1,000. The solar array is the single most expensive part of the solar car, and with 2,258 cells the financial support will certainly help. Your name and message will be mentioned so everyone can see that you have helped support this project. For more information: tinyurl.com/adoptacell.
photographic exhibition depicting china’s past, present and future
Transitions of China in focus
A touring photographic exhibition, depicting the dramatic changes in China over the past 60 years, was recently displayed for two days in the Bastille building on campus. The project, consisting of 300 photographs collected from over 7,000 Chinese scholars and students in the Netherlands, opened in a ceremony at the University of Amsterdam (UVA), where the Chinese Ambassador Zhang Jun, along with Luo Ping, the head of the educational branch, Dr. Karel van der Toorn and former chairman of the Association Nederland China, Jan Kolkman, reacted positively to the contributions of seven Dutch universities. According to the local chapter of the Association of Chinese Students and Scholars in the Netherlands (ACSSNL), there are 150 academics
currently studying in Enschede. Initial preparations for the opening started already in June when ACSSNL members began to collect images from individual contributors. On display, a visual flashback of black-and-white photographs taken twenty years ago of Wuxi city, a metropolis in China’s Yangtze river area, showed the stark contrast to recently captured images of a bustling downtown area where neon lights reflect in the old canals crisscrossing the city. ‘We have gotten a lot of positive feedback to the exhibition,’ says Liangling Shui whose own contributions included a rare, sketched portraiture of her paternal grandfather, Houcai Shui, which represented the oldest existing ‘photograph’ in her family’s personal collection. Prior to the 1970s, Shui’s family did not even own a camera, and she remarked most people in her rural hometown of Dangtu, Anhui
Province, only took photographs on special occasions, such as graduations and weddings. It is likely that the exhibition, ‘Transition of China: Through My Own Eyes,’ will enlighten and educate its visitors, bringing in clear focus today’s modern China. Its ripple effect on university viewers, expatriates and the Dutch community cannot be overestimated. Researcher Shui commented: ‘I was born in the 1970s, and the changes in China positively impacted my life. The foods we ate changed from simple cereal to an abundance of different meat, vegetables and fruits. We use to walk and ride bicycles, and nowadays we use motorcycles and private cars.’ The photographic exhibition began on September 28 and will run through October 28. Robbin Engels
In the exhibition ‘Transitions of China: Through My Own Eyes,’ a sketched portraiture of Lingling Shui’s paternal grandfather was on display.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 15 oktober 2009
CellTracks TDI
Het Apparaat (4)
Tekst en beeld: Gijs van Ouwerkerk -
[email protected] Vaak wordt pas na enige tijd duidelijk of een behandeling tegen kanker aanslaat bij een patiënt. Een mislukte therapie zorgt voor veel ongemak terwijl de ziekte de kans krijgt zich verder uit te zaaien. Het zou patiënten veel leed besparen als de effectiviteit van een behandeling sneller en preciezer kan worden vastgesteld. Een maat voor de conditie van een tumor en de kans op (verdere) uitzaaiingen is het aantal in het bloed circulerende tumorcel-
len (CTC’s). Als dit aantal afneemt is dat een indicatie dat de behandeling aanslaat. Deze cellen zijn echter zeer moeilijk op te sporen in het bloed, omdat hun concentratie zeer laag is en ze sterk lijken op witte bloedcellen. De groep medische celbiofysica (TNW/MIRA) ontwikkelde onder leiding van Leon Terstappen de fluorescentiemicroscoop CellTracks die CTC’s zichtbaar kan maken. Het project is een samenwer-
king met het Amerikaanse bedrijf Veridex en werd onlangs onderscheiden met de Prix Galien (zie UT-nieuws van vorige week). Het nieuwste prototype, CellTracks TDI, werd gebouwd door de promovendi Tycho Scholtens en Erik Schreuder. Het apparaat heeft een hogere gevoeligheid, resolutie en snelheid dan eerder ontwikkelde varianten die al op de markt zijn. CellTracks TDI scant het
bloed van een kankerpatiënt op de aanwezigheid van CTC’s. Het bloed is speciaal geprepareerd. Het bevat alleen materie dat door een ander apparaat van Veridex is voorgeselecteerd. De taak van CellTracks is om eventueel aanwezige CTC’s te onderscheiden van onschuldige witte bloedcellen en andere materie zoals restjes van kapotte cellen. Bij de preparatie zijn drie fluorescerende kleurstoffen aan het bloed toegevoegd. Deze kleurstoffen lichten op als ze met een bepaalde kleur licht worden bestraald. Dit gebeurt met drie lasers met elk een specifieke golflengte, waardoor de kleurstoffen in het bloed individueel kunnen worden opgelicht. Zo zijn de kernen en geraamtes van de cellen van elkaar te onderscheiden en kunnen witte bloedcellen gemakkelijk worden herkend. Zelfontwikkelde software sorteert de gescande cellen aan de hand van allerlei kenmerken, bijvoorbeeld grootte, rondheid of intactheid. Plaatjes geven de onderzoeker definitief uitsluitsel of het om een tumorcel gaat. De beelden zijn zo duidelijk dat ook te zien is of een CTC is aangetast door de therapie die de patiënt ondergaat. In het apparaat komen ver-
schillende technieken op een unieke manier samen. De beam homogenizer zorgt ervoor dat de laserbundel een vierkante vorm krijgt en de lichtintensiteit overal in dat vierkant gelijk is. In deze vorm valt het licht op de cartridge met daarin het preparaat. Doordat deze beweegt wordt een scan gemaakt van het hele bloedmonster. In de cartridge wordt het cuvet met bloed ingesloten door twee magneten (de zwarte vlakken op de foto rechts). Deze plaatsen de cellen in het bloedmonster, die bij preparatie gemagnetiseerd zijn, precies op één vlak onder de lens
van de microscoop. Hierdoor kan het objectief ze allemaal scherp afbeelden. TDI staat voor time delay integration. De camera produceert niet een serie stilstaande beelden zoals gangbare fotoen videocamera’s. Hij blijft tijdens het scannen continu registreren hoe de afbeelding van de cellen zich verplaatst over de beeldchip. Hierdoor ontstaat een helder beeld zonder bewegingsonscherpte. Dit snelle scanproces in combinatie met de hoge helderheid en resolutie van de beelden maakt CellTracks TDI tot een krachtig wapen in de strijd tegen kanker.
SERIE OVER HIGHTECH Deze serie over hightechapparatuur is bedoeld om lezers wat meer inzicht te geven in de wondere, voor velen mysterieuze, wereld van het wetenschappelijk onderzoek dat zich binnen de UT afspeelt. Eerdere afleveringen verschenen op 18/6, 3/9 en 24/9. Er volgen nog afleveringen in november en december, waarna de serie mogelijk een vervolg krijgt.
BRAIN TRAINING. Je studieboeken twee keer zo snel lezen, met het zelfde tekstbegrip. Dinsdag en woensdag kwamen tientallen eerstejaars studenten af op de cursus braintraining in de Spiegel. Gebogen over dikke boeken oefenden ze in snellezen, mind-mapping en het scheiden van hoofd- en bijzaken. Foto: Gijs van Ouwerkerk
‘In sommige wijken moet je niet komen’ Waar zit je ergens? ‘In Nairobi, de hoofdstad van Kenia, ik loop hier tien weken stage.’ Wat doe je dan precies? ‘Ik heb mijn stage opgedeeld in twee stukken. Eerst loop ik tien weken stage in een pas geopend ziekenhuis aan de rand van een sloppenwijk. Ik inventariseer hier alle medische apparatuur en de inrichting. Dat is nodig omdat het ziekenhuis binnenkort wordt uitgebreid met een operatiekamer en afdeling verloskunde. Het tweede deel van mijn stage breng ik door in het Nairobi Hospital maar ik weet nog niet precies wat ik daar ga doen.’ Meer dan de helft van de Keniaanse bevolking leeft onder de armoedegrens, wat merk jij daar van? ‘In het dagelijks leven merk ik daar niet veel van. Op straat zie je natuurlijk wel armere mensen maar
de echte beelden van tv zie je niet snel als je ze niet opzoekt. Er zijn natuurlijk wijken waar je als blanke niet heen moet gaan. Kenia is relatief welvarend en de producten in de grotere supermarkten zijn even duur als in Nederland. Armere Kenianen gaan naar de kleinere goedkope winkeltjes elders in de stad.’ Mijd je de wijken bewust? ‘Af en toe moet ik er wel heen want de matata’s, de lokale busjes naar andere steden, vertrekken vanuit dat upperlow gedeelte. Maar dan ga ik liever niet alleen. Niet omdat ik me onveilig voel, maar de kans om beroofd te worden is groter. Verder voel ik me in Kenia erg op mijn gemak.’ Waarom een stage in Kenia? ‘Via twee studiegenoten die hier vorig jaar stage liepen ben ik in contact gekomen met het ziekenhuis. En ik heb vorig jaar een
Keniaanse jongen leren kennen in Frankrijk waarmee ik bevriend ben geraakt. Bovendien was ik benieuwd naar hoe het daar met de medische techniek stond.’ Zijn er grote verschillen tussen ziekenhuizen in Nederland en Kenia? ‘In private ziekenhuizen is alles goed geregeld maar ik hoor wel negatieve verhalen over publieke ziekenhuizen. Patiënten met verschillende ziektes die met z’n tweeën in een bed liggen. Gelukkig heb ik dat niet zelf gezien.’ Heb je het land al verkend? ‘Ik ben een weekend bij die Keniaanse vriend en zijn vrouw geweest. Hij woont op het platteland in een lemen hut met een houtskoolkacheltje. Er scharrelen wat kippen en koeien
rond en ze verbouwen maïs. Ik ben ook een paar dagen bij de Masai geweest, echt een weekend ‘into the nature’. De apen en buffels lopen gewoon rond het dorp. Dat was heel bijzonder. Ik wil deze stage aangrijpen om de Kenianen te leren kennen.’ Kun je ook een beetje met ze praten?
‘Swahili is de basistaal en daarnaast zijn er nog 42 verschillende stammen met een eigen taal. De regeringstaal is Engels en de meeste mensen kunnen een aardig woordje Engels. Gelukkig maar, anders zou ik me niet zo makkelijk kunnen redden.’ Latifa van Heerde
Harmen Nauta (24) Student biomedische technologie Nairobi, Kenia Periode: 9 september tot en met 16 december
Bellen met het buitenland Tips voor deze rubriek?
[email protected]
ut Nieuws week
/9
Donderdag 15 oktob
portretten van vier e
Het werk stop
Ze zijn de 65 ruim gepasseerd maar weten veer dertig hoogleraren die met emeritaat per week inzetten voor hun vakgroep. Vri enorme passie voor hun vakgebied. ‘In ande doodgaat. Waarom zou ik da
Tekst: Paul de Kuyper. Foto
carla millar
‘Je moet jezelf niet opdringen’ Waardering, daar draait het om volgens Carla Millar (68). Zolang afstudeerders haar nog als begeleider kiezen en collega’s haar expertise nog op prijs stellen, gaat ze door. Ze werkt nog aan verschillende universiteiten, waaronder gemiddeld een dag per week aan de UT. ‘Je kunt niet op je 65ste zeggen, ik draai de knop om.’
jan bilderbeek
‘Arbeidsintensief maar leuk’ De kranten leest Jan Bilderbeek (66) tegenwoordig wat uitgebreider dan vroeger. En iedere woensdagmiddag slaat hij een balletje op de tennisbaan. Hij werkt nog anderhalve dag in de week op de UT. Verder is er de tuin. ‘Met het hakken van hout kan ik mijn overtollig zweet kwijt.’ De grootste verandering in het werkritme van de hoogleraar financieel management en bedrijfseconomie bij de faculteit MB kwam niet op zijn 65ste, maar al een paar jaar eerder. ‘Ik kon toen de helft minder gaan werken tegen inlevering van 20 procent van mijn salaris. In die periode deed ik veel voorbereidend werk in de avonduren en weekeinden. Ik had een sterke behoefte aan vrije tijd. Het heeft wel even geduurd voordat mijn agenda in lijn was met mijn nieuwe benoemingsomvang, maar met 63 was ik dus al half met pensioen.’ Het kwam niet in hem op een paar jaar later definitief te stoppen. ‘Ons werk heeft een langdurig karakter. Je laat je afstudeerders en promovendi niet zomaar in de steek.’ Bilderbeek vertelt zijn verhaal thuis, op een steenworp afstand van de campus, in de bossen tussen Hengelo en Enschede. ‘Met dit huis heb ik heel erg geluk gehad.’ De hoogleraar kocht de woning in 1982 toen de huizenprijzen enorm laag waren. ‘In die periode deed zich in Nederland voor wat we nu op grote schaal meemaken: hypotheekbanken gingen bijna failliet en mensen konden hun huis niet meer betalen.’ Het was een dankbaar onderwerp voor onderzoek. Bilderbeek, in 1970 naar de UT gekomen en sinds 1978 hoogleraar, richt zich op het bancaire risicomanagement. ‘Inderdaad, met de huidige crisis is dat weer uitermate actueel.’ Bilderbeek heeft nog een paar afstudeerders en vier promovendi, allemaal extern gefinancierd. Als het laatste proefschrift is afgerond, is de econoom zeventig. ‘Dan verlies ik mijn promotierecht. En dat is maar goed ook, dat vind ik echt. Hoogleraren zullen na hun pensioen toch iets minder strikt hun vakgebied volgen dan noodzakelijk is, in ieder geval minder dan een prof die nog volop in actie is.’ Zelf houdt hij het vakgebied nog nauwgezet in de gaten. ‘Gelukkig wel. Het is arbeidsintensief, maar ik vind het leuk. Het is wel vreemd dat daar geen vergoeding tegenover staat, al vind ik dat zelf niet erg. Dan had ik de UT wel eerder verlaten. Ik heb meerdere aanbiedingen uit het bedrijfsleven getrotseerd. Ik vind het hoogleraarschap gewoon fantastisch’, zegt Bilderbeek enthousiast gebarend. Zijn toegenomen vrije tijd bevalt de hoogleraar uitstekend. Hij heeft voldoende hobby’s. ‘Ik lees de kranten al uitgebreider dan vroeger. Elke woensdagmiddag ga ik een balletje slaan op de tennisbaan en ik wandel en fiets graag. O ja, en de tuin’, wijst hij naar buiten. Bilderbeek houdt met liefde het groen bij. ‘Met het hakken van hout kan ik mijn overtollig zweet kwijt.’ Die anderhalve dag op de UT komt hij met gemak door. ‘Met plezier, al is het hard werken. Er komt een moment dat ik het werk in de tuin prefereer boven de UT.’ Hij hoopt door te gaan tot 2012. ‘Dan is mijn laatste promovendus klaar, word ik zeventig en verlies ik mijn promotierecht. Dan kan ik zeggen: mijn werk is afgerond.’
Hoogleraar internationale marketing en management van de faculteit MB Carla Millar omschrijft zichzelf als ‘best lastig voor studenten’. Voor een zesje hoef je niet bij haar aan te kloppen. Een student van Millar moet altijd voor een zo hoog mogelijk cijfer gaan. Ze begeleidt zes à acht afstudeerders per jaar. ‘Dat is echt heel leuk’, benadrukt ze met een glimlach. ‘Ik werk hier niet veel meer, dus die mensen moeten moeite doen om me te vinden. En toch kiezen ze voor mij. Het is heel leuk om ze te begeleiden en te enthousiasmeren om het beste uit een opdracht te halen.’ Na een carrière bij Unilever en twee Londense universiteiten werd Millar in 2000 geheadhunt als decaan van de TSM business school. Vier jaar later werd ze benoemd tot UT-hoogleraar in ‘waarschijnlijk de minst technische richting van deze universiteit’. Ze noemt het zelf de zachte kant van de bedrijfskunde: de spanning tussen ethiek en leiderschap, cross-culturele verschillen en marketing en branding. Het merendeel van de beroepsbevolking werkt tegenwoordig in de vaak kennisintensieve dienstverlenende sector, haar huidige focus. ‘Het is belangrijk om te snappen hoe die wereld in elkaar zit.’ Naast het begeleiden van afstudeerders geeft ze zo af en toe college en is ze lid van het ambassadeursnetwerk. ‘Ik vind het fijn me in te zetten om de doorstroom van vrouwen naar hogere functies te bevorderen.’ Verder is Millar verbonden aan Ashridge Business School (net buiten Londen) en in september werd ze nog voor drie jaar benoemd tot visiting professor aan de University of Chester. De helft van haar tijd woont ze in Londen. ‘Ik heb veel vrije tijd hoor. Ik doe alleen de dingen die ik leuk vind.’ ‘Bij sommige mensen zijn de batterijen op hun vijftigste al leeg, bij anderen gebeurt dat veel later’, denkt Millar. Met andere woorden: haar leeftijd is niet bepalend of ze al dan niet stopt met werken. ‘Mijn interesse in het vakgebied is blijvend. Je kunt niet zeggen, met 65 draai ik die knop om. Als anderen bovendien nog geïnteresseerd zijn in wat jij doet, dan houd je de voldoening die bij een wetenschappelijke carrière hoort.’ Motivatie, nieuwsgierigheid en waardering, die factoren laten Millar bepalen hoe lang ze doorwerkt. ‘Ik denk niet in termen van als ik zestig of zeventig ben, doe ik het niet meer. Ik werk omdat ik het leuk vind. Ik wil het alleen niet zover laten komen dat ik niet meer gewaardeerd wordt. Het drijft me dat studenten me fijn vinden als begeleider en dat ik nog steeds in hooggeplaatste tijdschriften kan publiceren. Dat is waardering’, roept de hoogleraar uit. Zolang ze haar bijdrage aan Nikos, haar vakgroep, kan leveren, gaat ze door. ‘En als dat niet zo zou zijn, moet ik heel snel wegwezen. Je moet jezelf niet opdringen of anderen voor de voeten lopen.’
kblad van de Universiteit Twente
ber 2009
emeritus hoogleraren
pt niet bij 65
nog van geen ophouden. De UT telt ongezijn maar zich toch nog een tot vijf dagen ijwel allemaal onbezoldigd, maar met een ere landen werk je als hoogleraar door tot je an stoppen?’ Vier portretten.
Foto’s: Gijs van Ouwerkerk
jan greve
‘Het vakgebied blijft boeien’ Zo’n 55 jaar loopt Jan Greve (69) al rond in laboratoria. Steeds vaker denkt hij aan stoppen, al houdt hij dat dubbele gevoel. Hij wil zijn huis verbouwen en zich in de natuurkundeboeken storten. Maar definitief afscheid nemen van het onderzoek op de UT, nee, dat wil hij niet. ‘Het vak is nog te leuk.’ Al vier jaar voordat hoogleraar celbiologie Jan Greve de pensioengerechtigde leeftijd had, ging hij met de VUT. Het jaar ervoor, in 2000, was hij gestopt als decaan van technische natuurkunde (toen nog een aparte faculteit). Zijn beoogd opvolger van de leerstoel biofysische techniek Bart de Grooth werd echter ernstig ziek en overleed. ‘Ik zou daarom nog een tijdje doorwerken zonder salaris om een opvolger te zoeken. Ik dacht, dat duurt een half jaar.’ Uiteindelijk werd pas in 2004 Vinod Subramaniam aangesteld als hoofd van de vakgroep. Al die tijd werkte Greve vijf dagen in de week. ‘Achteraf was het logisch geweest als ik daar een vergoeding voor had gekregen. Ik ben een beetje beetgenomen door de UT’, blikt de hoogleraar terug. ‘Omdat mijn broer aan kanker was overleden, ben ik in 1981 uit ideële overwegingen een subgroep cytometrie gestart, voor onderzoek naar cellen. Die groep liep leeg in 2002, maar ik wilde hem niet de nek omdraaien’, legt Greve uit waarom hij ook na 2004 nog minimaal drie dagen in de week op de UT te vinden was. ‘Ik heb de groep weer opgebouwd, we zijn gegroeid. In 2007 is Leon Terstappen aangesteld om de groep over te nemen en uit te bouwen als leerstoel Medical Cell BioPhysics.’ Zijn opvolger heeft graag dat Greve nog regelmatig komt. ‘Hij is geen fysicus, ik wel. Hij wil me erbij hebben. Maar ik heb geen eigen taken meer.Vorig jaar is nog een aio bij mij gepromoveerd, maar nu heb ik geen promovendi meer, geen eigen onderzoeksterrein. Mijn rol is hier uitgespeeld. Dat is ook prima, het wordt goed overgenomen.’ ‘Onderzoek is mijn hobby. Maar je wordt ook ouder, hè’, vervolgt Greve. ‘Eigenlijk wil ik andere dingen doen: het huis verbouwen en de pure natuurkunde weer eens ophalen. Daar ligt mijn oorsprong, maar ik kwam snel in de biofysica terecht. Nu wil ik terug naar de fysica. Niet om te presteren, maar gewoon om op de hoogte te blijven.’ Je zou zeggen dat Greve met een goed gevoel met pensioen kan gaan. ‘Na de zomer ben ik al minder op de UT geweest. Of ik helemaal stop, weet ik niet. Het is een dubbel gevoel. Ik was vijftien toen ik voor het eerst een laboratorium binnenliep. Dat is een lange tijd, 55 jaar. Maar het blijft boeien. Als ik op de UT kom, loop ik altijd fluitend door de gangen. Het vak is nog te leuk. Anders had ik hier nooit zo lang gewerkt zonder salaris.’ Greve spreekt van geluk dat hij zo lang na zijn 65ste heeft kunnen werken. ‘Ik heb hoogleraren met de VUT zien gaan waarbij de hele vakgroep zat te wachten tot ie eindelijk weg zou zijn. Ik wil graag bij mijn groep betrokken blijven, maar vrijblijvend. Vergeet niet, over een paar dagen word ik zeventig. Je moet oppassen dat je geen schim wordt van jezelf.’
hans rasker
‘Ik geniet iedere minuut’ Hans Rasker (70) werkt een tot vijf dagen in de week aan de UT. ‘Als ik zin heb, meestal ben ik er wel.’ Hij begeleidt promovendi en publiceert nog geregeld, terwijl zijn ‘vriendjes’ op de golfbaan staan. ‘Wat voor zin heeft dat? Altijd maar dat balletje in het gaatje slaan.’ Wijs is hij die zich niet stoort aan kritiek en zijn weg gaat door het leven. De spreuk hangt boven het bureau van hoogleraar psychosociale aspecten van reumatische aandoeningen Hans Rasker (70), een grijze maar zeer enthousiaste en levendige wetenschapper. ‘Het past bij mijn instelling. Ik ga mijn eigen gang.’ Het bordje motiveert hem bovendien. ‘In het begin zeiden ze dat ik gek was dat ik doorwerkte. “Ga genieten!” Nou, ik geniet iedere minuut. Ik ben altijd fluitend naar mijn werk gegaan.’ Van huis uit is Rasker reumatoloog. Zijn belangstelling gaat uit naar de psychosociale aspecten van reuma. ‘Pijn is belangrijk, maar voor reumapatiënten is het nog belangrijker dat hun leven verandert door de ziekte.’ Sinds 1985 werkt hij samen met zijn huidige GW-vakgroep psychologie en communicatie van gezondheid en risico, vanaf 1991 is hij er hoogleraar. Daarnaast werkte hij in het MST als reumatoloog en ook nu nog is hij een dag in de week ‘oproepkracht’ voor een ziekenhuis in Amersfoort. Vol lof is hij over de constructie van zijn aanstelling. ‘Ik krijg een kamer, maar kost de universiteit niets. Verder heb ik geen enkele verplichting. Behalve een morele. Ach, zolang ik zes à zeven publicaties per jaar heb en diverse lezingen houd, doe ik het bovengemiddeld.’ Vorig jaar promoveerde nog een aio bij Rasker en drie zitten er volgens hem in de pijplijn. ‘Formeel mag dat niet na je zeventigste, daar moet ik nog een uitzondering voor aanvragen.Verder werk ik onderzoek uit dat ik eerder gedaan heb.’ Ook zet hij nog nieuw onderzoek op. ‘Ik ben bezig met een onderzoek in Bangladesh naar epidemiologie. En ik heb net een paar publicaties met collega’s uit Iran en Saudi-Arabië afgerond.’ Eigenlijk is het nooit bij hem opgekomen te stoppen. Hij wilde na zijn pensioen filosofie van ziekten gaan studeren, maar steeds kwam er weer onderzoek op zijn pad. Bovendien zag Rasker zijn ‘vriendjes in Amerika, in Egypte en de rest van de wereld’ hetzelfde doen. ‘Die zijn net zo oud. In die landen ga je door tot je doodgaat. Waarom zou ik stoppen? Mijn vader was theoloog en werkte nog tot na zijn tachtigste.’ Aan hobby’s als fietsen, kanoën en fotograferen komt hij minder toe dan hij zou willen. ‘Maar ik vermaak me uitstekend. Ik heb nooit het gevoel gehad iets te missen. Mijn vriendjes staan op de golfbaan. Wat is daar de zin van’, roept Rasker uit. ‘Altijd maar dat balletje in dat gaatje slaan.’ ‘Het is wel een heerlijke gedachte dat het geen verplichting is’, besluit Rasker. ‘Ik kan ’s ochtends de krant halen, een kop koffie drinken met mijn echtgenote en dan om negen uur op mijn dooie akkertje naar de UT komen. Zolang ik zinnig bezig ben en zolang ik het leuk vind, ga ik door. Die AOW-discussie vind ik bezopen. Natuurlijk stop je niet met 65. Tenzij je ziek bent of zwaar werk doet natuurlijk. Daar heb ik begrip voor. Maar ik doe hersenwerk. Het is normaal dat ik doorga. Het houdt me wakker.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
10
Donderdag 15 oktober 2009
ADVERTENTIE
Geef diabetes geen kans collecteweek van 1 t/m 7 november 2009
Collecteer mee voor het Diabetes Fonds gratis advertentie
www.diabetesfonds.nl/meedoen of bel: 033-4226520
UT wil maat voor praktijkprofs Een dikke zwarte punt achter de naambordjes van de U-raadsleden. Bedoeld als ‘stiekeme knipoog’ naar de nieuwe huisstijl. Zo vond gisteren de overlegvergadering van de universiteitsraad met het college van bestuur in de Horsttoren plaats. Uiteraard bleef het gesprekonderwerp ‘huisstijl’ niet onaangeroerd. Maar ook op de agenda stonden het hooglerarenbeleid en de nieuwe beleidsnotitie in- en doorstroom vrouwen. Eva Kunst (links) en Marije de Heus ontvingen afgelopen vrijdag de P-activismeprijs in de vorm van een fiets. Foto: Arjan Reef
p-activismeprijs
Fiets als prijs voor actieve studenten Geen espressoapparaat dit jaar, maar een fiets. En niet één, maar twee winnaars. De P-activismeprijs ging afgelopen vrijdag naar informaticastudent Marije de Heus (19) en onderwijskundestudent Eva Kunst (20). Dat maakte de Student Union in het Sportcentrum bekend. De twee actieve studenten kunnen binnenkort hun prijs bij de rijwielzaak ophalen. ‘Nee, het is niet zo dat er eentje voorop moet en de ander achterop. We krijgen er allebei één’, lacht Eva Kunst. Sandra pool
En, ben je blij met de tweewieler? Marije: ‘Het toeval wil dat de mijne afgelopen weekend gestolen is. Ik kan ‘m dus goed gebruiken.’ Eva: ‘Een fiets is altijd welkom. Gelukkig was het geen espressoapparaat. Ik drink geen koffie.’ Waarom heb je de prijs gewonnen? Marije: ‘Ik heb in het eerste jaar negentig studiepunten gehaald. Dat zijn er dertig meer dan de vereiste zestig. Daarnaast was ik lid van vijf commissies van de studie-
vereniging Inter-Actief. De eerstejaars-, onderwijs- en meisjescommissie. En ik schrijf voor het twee wekelijkse bulletin Noizia en voor I/O Vivat, een magazine met populairwetenschappelijke artikelen. Verder speel ik piano. Dat doe ik in het weekend bij mijn ouders in Wijk bij Duurstede. Ik loop hard en ik ben nu mentor van mijn doelgroep.’ Eva: ‘Ik doe ook van alles. Ik ben lid van de opleidings- en onderwijscommissie van mijn studie en ik zit in het bestuur van het Skills Certificate programma en in het bestuur van
de Jonge Democraten Twente. Ik organiseerde de lustrumreis van mijn dispuut Palette en ik ben lid van Apollo.’ Hoe combineren jullie dat allemaal? Marije: ‘Ik ben niet altijd zo actief geweest. Ik ben er ingerold en van het één komt het ander. Ik ga effectief met tijd om en mijn studie kost me niet zo heel veel inspanning. Die loopt wel. Over twee weken verhuis ik van
Beelden van de P-uitreiking.
de stad naar de campus. Dat scheelt me veel heen en weer fietsen! Eva: ‘Ik ben altijd actief geweest. Op de middelbare school zat ik in het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS). Die activiteitentic bracht me naar Twente. Het is een hobby, je ontmoet nieuwe mensen en je mag veel gave dingen doen. Ik vind het een eer dat ik de P-activisme prijs heb gekregen. Dat is toch wel bijzonder.’
Eerste agendapunt betrof de integratie met het ITC. De akte van overdracht werd besproken, waarbij Herman Poorthuis van de Campus Coalitie opmerkte dat deze aanstaande faculteit toch wel ‘heel duidelijk anders zal zijn dan de overige UT-faculteiten’. Hoogstwaarschijnlijk 17 december zal de officiële akte van overdracht plaatsvinden, liet collegevoorzitter Anne Flierman weten. ‘Daarmee zal dan formeel de bestuursverantwoordelijkheid van het ITC overgaan naar het CvB van de UT.’ Per 1 januari is het ITC dan officieel de zesde faculteit van de UT. Om zowel UT- en ITC-medewerkers met elkaar kennis te laten maken, volgen er in het nieuwe jaar nog activiteiten, aldus Flierman. Zoals wellicht open dagen. Ter advies werd de beleidsnotitie ‘hooglerarenbeleid’ behandeld. Het CvB laat daarin naar voren komen het instrument praktijkhoogleraar ‘tot het uiterste te willen beperken’. ‘Alleen uitzonderlijke gevallen, mensen die van grote waarde voor de UT zijn, komen hiervoor in aanmerking’, aldus rector magnificus Ed Brinksma. ‘Pieter van Vollenhoven is een voorbeeld van zo’n waardevolle praktijkhoogleraar. Inhoudelijk, maar ook voor de UT naar buiten toe.’ Jan van Alsté van de fractie PRO-UT zei dat de UT juist meer praktijkhoogleraren zou moeten aanstellen, omdat volgens hem de link met de praktijk te summier is in het onderwijs. Brinksma was het niet met hem eens. ‘Binnen de UT zijn er juist veel hoogleraren die met één been in het bedrijfsleven staan.’ Opvallend in de hooglerarennotitie is het voorstel om UHD’s ook promotierecht toe te kennen. In principe ligt dit recht alleen bij hoogleraren. ‘Het gaat hier niet om een automatische toekenning voor UHD’s’, legde Brinksma de raad uit. ‘Promoveren doe je sowieso bij een hoogleraar, maar in uitzonderlijke gevallen kan het promotierecht wel verleend worden aan een UHD.’ Zo heeft Groningen ook aan een select gezelschap UHD’s het promotierecht toegekend voor de eigen promovendi van de UHD. Een andere beleidsnotitie die werd behandeld was die van de ‘in- en doorstroom van vrouwen.’ De U-raad wil vooral dat het CvB hardere maatregelen neemt om haar doelstellingen op dit gebied te halen. Eerdere streefcijfers werden namelijk niet gehaald. Flierman zei dat de al eerder ontwikkelde plannen op het gebied van vrouwenbeleid in principe goed zijn. ‘En dit moeten we volhouden.Wel zal bijvoorbeeld strenger moeten worden gekeken naar de aanwezigheid van vrouwen in benoemingscommissies. Daarbij willen we niet zomaar vrouwelijke hoogleraren aantrekken. Het is zaak om nog scherper te kijken naar zittend talent en talent van buiten.’ In december komt het college met nieuwe streefcijfers op het gebied van de in- en doorstroom van vrouwen. De huisstijl kwam om de hoek kijken bij het agendapunt ‘budgetrapportages’. De raad vroeg zich af waarom het bedrag van 4 miljoen (huisstijl en andere projecten CvB) niet was begroot. ‘We wilden daar de eerste geldstroom niet mee belasten’, legde Kees van Ast, financiële man van het college uit. ‘Als het begroot werd, dan zou dit bedrag niet naar het onderwijs en onderzoek kunnen gaan. Bovendien waren de reserves voldoende, dus hadden we hieruit de benodigde middelen kunnen halen. De timing nu, met een groot begrotingstekort, is alleen erg onhandig.’ Om zijn woorden kracht bij te zetten presenteerde het college nog een beknopt overzicht met de ‘geschiedschrijving’ van de nieuwe huisstijl. In 2006 werd hier al een begin mee gemaakt. Jann van Benthem, PRO-UT-lid, merkte op dat het in 2007 uitgebrachte negatieve advies van de U-raad over de voorgenomen nieuwe huisstijl niet was opgenomen in dit overzicht. Dat gaf het college inderdaad toe, waarna Brinksma benadrukte dat het er nu toch echt om ging de huisstijl succesvol door te voeren. ‘Ook bij kleine universiteiten als Tilburg en Wageningen zag je dat dit op den duur succesvol was.’ Maaike Platvoet
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
11
Donderdag 15 oktober 2009
Rapport IBR over luchthaven Het Institute for Behavor ial Research (IBR) stelt haar kennis ter beschikking aan het debat over de Twentse luchthaven. In het rapport ‘Gebiedsontwikkeling Vliegbasis Twenthe’ geven zes onderzoekers, waarvan vier hoogleraren, hun visie op de (her)inrichting van het militaire vliegveld. Voor de Vliegbasis Twenthe bestaan kortweg twee varianten: een vliegvariant en een niet-vliegvariant. Bij de vliegvariant wordt de luchthaven getransformeerd van een vliegveld voor militair gebruik naar een voor de burgerluchtvaart. In de nietvliegvariant kan het gebied worden ingericht voor zorg, wellness en recreatie. ‘De UT is geen partij in het debat en dus mag er van de universiteit niet verwacht worden dat ze zich mengt in de discussie over deze twee varianten’, schrijven
de samenstellers van het rapport, IBR-directeuren Erwin Seydel en Oscar Peters. Wel wil de UT ‘als kenniscentrum van de regio haar kennis ten dienste stellen van deze voor de economie van Twente belangrijke ontwikkeling’. In de academische reflectie ‘Gebiedsontwikkeling Vliegbasis Twenthe’ schrijven de hoogleraren Geert Dewulf (CTW), Nicol Mol (MB), Theo de Vries (GW) en Ruud Lapré (Erasmus Universiteit Rotterdam) hun visie op de vliegvelddiscussie, net als de MB-onderzoekers Hans Heerkens en Tsjalle van der Burg. Geprobeerd wordt binnenkort een forumdiscussie met deze deskundigen te organiseren op de UT. Er is nog niet bekend waar en wanneer dat plaats zal vinden. Het rapport (22 pagina’s) kan gedownload worden via http://www.ibr.utwente. nl/vliegbasistwenthe/academischereflectie.pdf.
studentenpastoraat kijkt in najaarsprogramma ‘over muren heen’
ADVERTENTIE
Gevraagd kandidaten voor buitenlandpagina
Plekken waar je niet zo gauw komt
Meer samenwerken met studentenverenigingen ziet het studentenpastoraat van de UT wel zitten. Maar dan moeten die verenigingen wel willen. Met gesprekken en een actief najaarsprogramma probeert studentenpastor Janneke Bekhof studenten te bereiken en samen initiatieven op te zetten. ‘We hebben dit jaar weer een erg leuk bijbelleesgroepje’, aldus Bekhof. Sandra pool
Samen de Bijbel lezen is volgens de studentenpastor meer Voor de internationale pagina zoekt de redactie op korte ter- dan het doorploegen van pitmijn enkele journalistieke medewerkers (m/v) die wekelijks tige teksten en het bespreken een bijdrage leveren aan deze pagina. Het gaat om taalvaardige van passages. ‘Natuurlijk gaat Nederlandse kandidaten (c.q. personen die goed Nederlands het om het begrijpen van de spreken), bij voorkeur studerend of werkzaam binnen de UT. achtergrond van de teksten, Ze beheersen de Engelse taal uitstekend en schrijven hun ver- maar we pakken dat heel halen moeiteloos in het Engels op. Journalistieke scholing is breed aan. Deelnemers kungeen noodzaak, wel ervaring met het afnemen van interviews nen vragen stellen, ze discusen het schrijven van artikelen. Honorering en tijdsbesteding siëren met elkaar, maar mogen in overleg. ook van alles meenemen, Stuur je gemotiveerde reactie en cv naar de hoofdre- zoals afbeeldingen of andere dacteur van dit blad
[email protected] met teksten. Eigenlijk praten we een kopie naar de coördinator van de pagina Robbin over alles wat je beweegt, wat Engels:
[email protected]. je passie is en hoe je in het
Lezing Maxime Verhagen Wat vorige week te elfder ure moest worden afgelast gaat nu wel door: minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen spreekt woensdag 21 oktober op de UT over de positie van Nederland in de wereld en hoe we die ook in de toekomst kunnen waarborgen. De lezing in het kader van Studium Generale is voor iedereen toegankelijk. Hoe kan Nederland zijn belangen blijven behartigen in een wereld die in hoog tempo verandert? Doen we het juiste en doen we genoeg? Waar moet het roer om, en waar moeten we
juist vasthouden aan onze eigen identiteit? Wat is de rol van kennis en innovatie in de 21ste eeuw? Dit zijn de vragen waar Verhagen tijdens zijn lezing op in zal gaan. Na de lezing beantwoordt de minister vragen uit de zaal. De lezing van Verhagen is in de Agora van de Vrijhof en begint om 16.00 uur. Toegang is gratis. Aanmelden vooraf niet mogelijk. Studium Generale tekent hier bij aan dat het bezoek van Verhagen onder voorbehoud is. Check op de dag zelf de website van Studium Generale: www.utwente.nl/sg.
Maxime Verhagen
leven staat. Dat doen we om de week op woensdagavond met een klein groepje van vijf man. Heel erg leuk.’ De studententijd, aldus Bekhof, is juist een heel geschikte periode om te ontdekken welke stroming je binnen het geloof het meeste aanspreekt. ‘Je kunt nog vrij gemakkelijk over muren kijken en andere kerken bezoeken. Gebruik die tijd ook daarvoor’, adviseert Bekhof die samen met Karolien de Vos van het secretariaat een actief najaarsprogramma in elkaar zette. ‘We gaan leuke dingen doen en we bezoeken instellingen en plekken waar je anders niet zo gauw komt.’ Volgende week woensdag staat een excursie naar het Huis van de Verhalen in de woonwijk Roombeek gepland. ‘We krijgen een rondleiding en uitleg over de filosofie achter de wederopbouw van deze buurt. Ook praten we met de geestelijke verzorger van de wijk. De kerken in Enschede vonden dat ze wat moesten doen na de vuurwerkramp op 13 mei 2000. Met het Huis van de Verhalen leveren zij een bijdrage aan het herstel van de getroffen wijk. Bewoners en slachtoffers kunnen naar binnen lopen en vinden een luisterend oor bij het pastoraat dat in het gebouw Prismare zit.’
Hoe het leven in de gevangenis eruit ziet, kunnen studenten ondervinden op woensdag 11 november. Een bezoek aan De Karelskamp in Almelo staat dan op het programma. Deze penitentiaire inrichting biedt plaats aan 176 mannelijke gedetineerden waarvan 150 in het huis van bewaring en 26 in de gevangenis. ‘Daar zit verschil in. Na je vonnis zit je in de gevangenis en daarvoor zit je in bewaring. Elke geloofsstroming heeft zijn eigen geestelijke verzorger, weet Bekhof. ‘Er is een ruimte waar vieringen worden gehouden. Studenten krijgen die middag een rondleiding en een ontmoeting met de pastor. Ik ben benieuwd hoe hij nog een gesprek kan beginnen met mensen die afschuwelijke dingen hebben gedaan. Ook kan het voor studenten heel confronterend zijn om te ervaren hoe het is om opgesloten te zitten.’ Medio november kunnen studenten mee om Rome te verkennen aan de hand van het boek het Bernini mysterie van de schrijver Dan Brown en de film Angels & Demons. ‘We houden enkele voorbereidingsavonden. Op donder-
dag 19 november vliegen we naar de Italiaanse hoofdstad. We verblijven in een kloosterhotel en bezoeken de vier aanwijzingspunten uit het boek. Wie in Rome rond loopt struikelt natuurlijk over de architectuur, verleden, heden en toekomst en kunst. Er komen dan vanzelf vragen los. Een heel strak programma hebben we daarom niet. Wel willen we op zondag naar de Friezenkerk, een Nederlandse kerk in Vaticaanstad. De misdienst is ook in het Nederlands.’ Studenten die meewillen betalen slechts 250 euro voor een vliegticket, hotel met ontbijt en alle rondleidingen’, aldus Bekhof. Op woensdag 9 december staat een bezoek aan de Enschedese synagoge gepland. ‘Ben je er wel eens geweest? Nee? Dit gebouw is ontzettend mooi en groot. Echt de moeite van een bezoek waard.’ Later dit jaar wil het studentenpastoraat nog op excursie naar de daklozenopvang van het Leger des Heils. Wie zin heeft om deel te nemen aan deze excursies of meer informatie wil, kan daarvoor terecht op de website www.utwente.nl/spe.
ADVERTENTIE
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
12
Donderdag 15 oktober 2009
9'4-'0$+,&' 70+8'45+6'+669'06' 9'6'05%*#22'.+,-2'4510''. 2J&UVWFGPVUKPVJG'7RTQLGEV&'56'%5 'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG 2J&UVWFGPVKPVJGTGUGCTEJRTQLGEVn(75+10o
'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG
10&'456'70'0&$'*''452'4510''. 'PVJQWUKCUVGOGFGYGTMGTU$1<\QYGNKPXQNVKLFCNU FGGNVKLF 5VWFGPV1PFGTYKLU5GTXKEG%GPVTWO
8#0567&'06'0p$#%-10 64#%-q616$411&,' %7.6774<¯&+8'45*''4.+,- *'/1,140# 567&'06'0&'%##0%'064##. 567&'06'0$')'.'+&+0) 51
%QOOWPKECVKGOGFGYGTMGTWWTRGTYGGM /CPCIGOGPVGP$GUVWWT 'KPFTGFCEVGWTDKL760KGWYUWWTRGTYGGM
'GPJGKF5GETGVCTKU
999769'06'0.8#%#674'5
I
nfo
De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (
[email protected]) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zo veel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.
A
lgemeen
Verschijning UT-Nieuws
In tegenstelling tot wat eerder werd gemeld verschijnt UT-Nieuws wel op donderdag 22 oktober en niet op donderdag 29 oktober. Beheerder Theatercafé gezocht
Het Theatercafé is op zoek naar een beheerder/ bedrijfsleider voor het Theatercafé in de Vrijhof voor circa 15 uur per week. Het werk bestaat uit het aansturen van de tappers, op peil houden van de voorraden, het gezellig maken van het café, uitvoering van het beleid, vergaderen met het bestuur, contact met klanten die een borrel willen geven en het meedraaien bij grote evenementen zoals de Bata, IK en dergelijke manifestaties. Meer informatie: neem contact op met het management (
[email protected]). Sollicitaties a.u.b. vergezeld van CV en motivatiebrief. Klein buurtonderzoek naar toekomstige rol bewonersvereniging
De Stichting Teesinkbos in Boekelo behartigt van oudsher de belangen van de bewoners in de wijk. De Stichting vraagt zich af wat haar rol in de toekomst moet zijn: wat willen de bewoners zelf? Middels een klein buurtonderzoek wil men de mening van de bewoners hierover peilen. Welke studentonderzoeker formuleert een slimme vragenlijst en analyseert de uitkomsten voor de Stichting? Voor dit onderzoek is een kleine vergoeding beschikbaar. De Stichting zal actief mee-
Informatie bij: Maria van der Blij (tel. 2064/
[email protected]). Inschrijven: mail naar:
[email protected]. Cursusdata: 12 en 19 november van 09:00–12:30 uur. Aanmelden kan tot do. 2 november. Course ‘Supervising MSc Projects’
Would you like to improve your skills in coaching and supervising students who are working on MSc projects (afstudeeropdrachten)? Perhaps the one and a half day course ‘Supervising MSc Projects’ of the Student & Education Service Centre can help. Contents of the course: tasks of a supervisor; design of MSc project descriptions; coaching skills; assessment of MSc projects and dealing with specific problems of MSc Projects. Date and time: 10 November 2009 (9:00-12:30 hrs) and 11 November 2009 (9:00-17:00 hrs). More information: Wim Weenk (tel. 2048) and Cornelise Vreman (tel. 5669). Registration: by e-mail (
[email protected]) before 27 October 2009. Aansluiting VO-WO
Wilt u als docent op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op het gebied van de aansluiting VWO-WO? Wat kunnen en weten de aankomende studenten van tegenwoordig, en in hoeverre verschillen zij van de oudere generaties eerstejaars? Wiskunde-D, NLT, profielen, studiehuis, onze kennis is niet zo up-to-date. Daarom wordt deze cursus op 4 november (middag) en 16 november (middag) gegeven. Onderdeel van de cursus is een excursie naar een middelbare school. Informatie bij: mw. Marije Hahnen, tel. 4366. Aanmelden: mail naar:
[email protected] tot vr. 23 oktober 2009. Organizing Clinic 28 oktober a.s.
werken met het verspreiden en innemen van de enquêtes en met andere uitvoerende werkzaamheden. Neem contact op voor meer informatie: Egbert van Hattem, Bastille, tel. 4407. E-mail:
[email protected]. Belemmeringen bij buurtbemiddeling
Travers buurtbemiddeling uit Zwolle probeert door inzet van vrijwillige buurtbemiddelaars onderlinge ergernissen en ruzies op te lossen, samen met de betrokken buren. De organisatie merkt dat mensen die te maken krijgen met een conflict pas laat buurtbemiddeling inschakelen of helemaal geen contact opnemen. Daarom wil Travers onderzoek laten doen naar de belemmeringen om hulp van buurtbemiddeling in te schakelen en hoe deze weggenomen kunnen worden. Dit wetenschapswinkelonderzoek kan als masteropdracht bij Psychologie uitgevoerd worden onder begeleiding van dr. Ellen Giebels. Neem contact op voor meer informatie: Monique van Bourgondiën, Bastille, tel. 3942. E-mail:
[email protected]. Lezing: Machtiger dan het zwaard – retorica
Studium Generale organiseert di. 27 oktober en 3 november vanaf 19:30 uur in het Amphitheater van de Vrijhof lezingen over Retorica. Retorica is overal en van alle tijden en heeft bij velen een slechte naam. Versiering van loze inhoud, het aanpraten van onverantwoorde ideeën, reclame voor slechte producten. Waarom is er eigenlijk retorica? Hoe is ze in de praktijk te herkennen, te gebruiken, en indien nodig te bestrijden? Di. 27 oktober ‘Waarom retorica?’door Prof. dr. Jeroen Bons. Di. 3 november ‘Retorica in de praktijk’ door Prof. dr. Henk Procee. Lezing: Wat maakt een land tot land?
Studium Generale organiseert do. 29 oktober vanaf 16:00 uur in het Amphitheater van de Vrijhof de lezing ‘Wat maakt een land tot land?’ door Prof. dr. Ramses Wessel. Kan Friesland een staat worden? Met een zetel in de VN-veiligheidsraad? Staten kunnen immers opeens bestaan, zoals Kosovo en misschien wel Palestina. Ze kunnen ook ineens verdwijnen, zoals de Sovjet-Unie. De wereld kent bijna 200 staten, met onderling grote verschillen. De consequenties van de erkenning als staat zijn groot, ook al is de vraag of staten in de wereld nog steeds zo belangrijk zijn als vroeger. Cursusontwerp in een opleiding
De cursus ‘Cursusontwerp in een opleiding’, is bedoeld voor docenten en gaat over het ontwerpen of herontwerpen van een gehele cursus, module, o.i.d. met alles wat daar mee samenhangt. Het is een complexe klus, zeker wanneer men de cursus beschouwt als een onderdeel van een groter geheel, zoals een universitaire opleiding waar ook academische vorming plaats vindt en de relatie met wetenschappelijk onderzoek wordt gelegd. Werkwijze: zelfstudieopdrachten en plenaire bijeenkomsten. Studielast: 12 uur.
Heb je last van een vol bureau of een hoofd vol met dingen die je nog moet doen? Zou je graag efficiënter met je email en planning om willen gaan? Doe de Organizing Clinic®. In deze groepstraining, van één dagdeel op 28 oktober a.s., leer je hoe je je eigen werkomgeving, werkwijze, e-mail en werkplanning kunt organiseren én houden. Met handige methoden en materialen en je ontvangt de Organizing Starterset. Lees hier meer: http:// www.utwente.nl/cursusaanbod/thema/ontwikkeling/beheersing/st3/. Cursus Presentatievaardigheden
Op 2, 5 en 9 november (middagen) organiseert Student & Onderwijs Service Centrum / Onderwijskundige Dienst de cursus Presentatievaardigheden, bedoeld voor medewerkers die willen leren professionele en boeiende presentaties te houden op uiteenlopende gebieden. De cursus richt zich op zowel het voorbereiden als het daadwerkelijk uitvoeren van voordrachten. Door het gebruik van video kunt u uzelf terugzien. In de voor- en nabespreking komen de eigen vragen van deelnemers aan bod en een aantal thema’s zoals: selectie van de te presenteren informatie; gebruik van media; het boeien van het publiek; uitlokken van antwoorden en vragen; presentatievaardigheden. Deelname: UT-medewerkers kosteloos. Informatie: mw. Katja Haijkens (tel. 2867). Aanmelding: tot 20 oktober 2009 bij mw. C. Scholten, tst. 5453 of via e-mail:
[email protected].
O
raties
Prof.dr. ir. P.P.C.C. Verbeek, benoemd tot hoogleraar Filosofie van mens en techniek aan de faculteit Gedragswetenschappen, over ‘De grens van de mens’, donderdag 15 oktober 2009, 16:00 uur, Grote Kerk. Prof. dr. M.M.R. Vollenbroek-Hutten, benoemd tot bijzonder hoogleraar Technology Supported Cognitive Training aan de faculteit Elektrotechniek Wiskunde & Informatica, over ‘Zorg op afstand dichterbij!’, donderdag 12 november 2009, 16:00 uur, De Horst, zaal C101.
S
pe
The most beautiful thing we can experience is the mysterious. It is the source of all true art and all science. He to whom this emotion is a stranger, who can no longer pause to wonder and stand rapt in awe, is as good as dead: his eyes are closed (Albert Einstein). Op 21 oktober bezoeken we het Huis van Verhalen, de herdenkingsplaats van de vuurwerkramp in Enschede. Op 11 november gaan we naar de gevangenis in Almelo (thema: wat betekent vrijheidsberoving voor de delinquent en wat betekent vergeving voor jou?). Er is een Bijbelleesgroep gestart op woensdagavonden. Belangstelling? Zie: www.utwente.nl/spe.
V
estingbar
Elke dinsdag gratis pubquiz vanaf 21:00 uur, woensdag gratis film i.s.m. de Belletrie. Programma: 21-10 Klass; 18-10 Kirschblüten-Hanami. Ook woensdag 20 cent korting op speciaal bier van fles en donderdagavond is het pullenavond. # Do. 15 oktober is het Tirolerfeest met goedkope pullen Grolsch en bierestafettes. # Op za. 31 oktober vieren we Halloween: 2 pints Guinness voor EUR 5. # De Vestingbar wordt gerund door vrijwilligers en we zijn op zoek naar meer collega’s. Lijkt het je leuk om iets te doen met tappen, beveiliging, DJen of techniek, kom langs of stuur een mail naar
[email protected]. Ervaring niet nodig.
M
edisch centrum
Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts.nl, tel. 0534898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma.-do. van 08:00-16:00 uur, tel. 053-4894600. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma.-vr. van 07:30-21:00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping, info@ renepolman.nl, www.fysiotherapie.nl.
A
lle faculteiten
Promoties
Mw. G.B. Prange (EWI) over ‘Rehabilitation robotics stimulating restoration of arm function after stroke’, 15 oktober 2009, 15:00 uur, SP2. S.N. Keelapandal-Ramamoorthy (TNW) over ‘Fragmentation and disintegration of polymerizing pe particles role of stress, brittleness and skin’, 16 oktober 2009, 13:15 uur, SP2. Ir. J. Snuverink (TNW) over ‘The atlas muon spectrometer: commissioning and tracking’, 16 oktober 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. G.M. Beumer (EWI) over ‘Face recognition, a landmarks tale’, 16 oktober 2009, 16:45 uur, SP2. Mrs. J. Junliu (TNW) over ‘Bioluminescent imaging in bone tissue engineering’, 22 oktober 2009, 13:15 uur, SP2. S.V. Pokraev (EWI) over ‘Model-driven semantic integration of service-oriented applications’, 22 oktober 2009, 15:00 uur, SP2. Mw. J.M. Jukes (TNW) over ‘Skeletal tissue engineering using embryonic stem cells’, 22 oktober 2009, 16:45 uur, SP2. Mw. M.S. de Groot Msc. (MB) over ‘Democratic effects of institutional reform local government: the case of the dutch local government act 2002’, 23 oktober 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. R.J.M. Jeurissen (TNW) over ‘Bubbles in inkjet printheads: analytical and numerical models’, 23 oktober 2009, 16:45 uur, SP2. Mrs. T. Haponova (CTW) over ‘Process performance for control of project goals in construction’, 29 oktober 2009, 13:15 uur, SP2. S. Er (TNW) over ‘Hydrogen storage materials: a first-principles study’, 29 oktober 2009, 15:00 uur, SP2. Mrs. I.I. Tsjernikova (GW) over ‘Developing and investigating validity of a knowledge management game simulation model’, 29 oktober 2009, 16:45 uur, SP2. Mw. drs. G.B. Salieb-Beugelaar (EWI) over ‘Elektrokinetic transport of dna in nanoslits’, 30 oktober 2009, 13:15 uur, SP2. Ir. M.C. Louwerse (EWI) over ‘Cold gas micro propulsion’, 30 oktober 2009, 16:45 uur, SP2. Legitimatie tentamens/examens
Voor alle tentamens/examens is legitimatie middels een bewijs van inschrijving verplicht. Deelnemers aan tentamens dienen de collegekaart/bewijs van inschrijving zichtbaar op hun tafel in de tentamenzaal te leggen, opdat de surveillant deze kan controleren.
C
TW
Afstudeercolloquium IDE
M.J.M. Damhuis over ‘The development process of a wheel chair’, 30 oktober 2009, 13:00 uur, N109. Afstudeercolloquia ME
H. Kooiker over ‘Prediction of leakage failure of an automotive pressure transducer using FEA’, 22 oktober 2009, 13:30 uur, N109. E. Fictorie over ‘The influence of bending onto the forming limit curve’, 28 oktober 2009, 13:30 uur, N109. S.H. den Ridder over ‘Automatic synthesis of factory layout’, 29 oktober 2009, 14:00 uur, N109.
G
INNEN DE -ASTEROPLEIDING 7" 7E VALLEN %XTRA VERROOSTERD WORDT EEN COLLEGE WOENS ATIE OVER HET STUDIEPROGRAMMA EN DAG MAART HET UUR WEDEROM IN 7! DAT JE KUNT GAAN DOEN NA AFSLUITING ES $E VOORLICHTING IS DAAROM OP DE ET BEDRIJF $EMCON IN /LDENZAAL EEN '7 IJF ACTIEF OP HET GEBIED VAN MECHAT ut weekblad van de Universiteit Twente !&345$%%2#/,,/15)5- %$-RPEN $IT BEDRIJF VERZORGT OOK HET UNCH EN DE BORREL -EER INFORMATIE 13 Donderdag 15 oktober 2009 P HTTPWWWCEUTWENTENLRTWEB + +EMNA "ACHELOR OVER k+ENNISPRODUCTIVITEIT ?INFO?HTM +ENNISONTWIKKELING ALS SOCIAAL COMMUNICATIEF 4.7 PROCESl DECEMBER UUR -ALIEBAAN /2$2!#(4 4%#(.)3#(% !&345$%%2#/,,/15)5- 4. 5TRECHT %2
W
T
Nieuws
NW
!&345$%%2#/,,/15)5- 039 - 4EERHUIS $OCTORAAL OVER k4HE RESTART BEHAVI MASTER EN Afstudeercolloquium ANDERE BELANGSTELLEN OUR OF A WAXY CRUDE OILl DECEMBER SET Afstudeercolloquium IE&M EC IS DE LEERSTOELVOORDRACHT "* $IEPERINK -ASTER OVER k2ETROACTIVE INTERFE UUR (/ 4 ROMINGSLEER TIJDENS HET UUR IN RENCE IN ANATOMICAL LEARNING USING A VIRTUAL LEA M.C.J. Horstink over ‘Modeling the residence time J.E. Jansen over ‘Hedging multi-currency risk in KER IS )R "ERNOLD ,EFERINK WERKZAAM RNING ENVIRONMENTl DECEMBER UUR of fuel particles in the milena CLO structures’, 16 oktober 2009, 15:45 uur, SP7. 3YSTEMS 4ITEL k4OEPASSINGEN VAN #5 "gasification reactor’, IN DE MAAKINDUSTRIEl 30 oktober$EZE 2009,VOOR 15:00 uur, HR C101. !&345$%%2#/,,/15)! 4#7 VERPLICHT ONDERDEEL VAN HET " PRO !CADEMISCHE VORMING EN STAAT ERE BELANGSTELLENDEN 5 WORDT VAN . 2EIMERT -ASTER OVER k/VERVECHT IN BEWEGING IGD HIERBIJ AANWEZIG TE ZIJN /NTWIKKELING EN EVALUATIE VAN EEN WEBSITE VOOR INTERMEDIAIRS IN DE WIJK /VERVECHTl DECEMBER /,,/15)5- )/ UUR #5 " 4 (OFSTEDE -ASTER OVER k)NCLUSIVE )NNOVATION $E Afstudeercolloquium CS VAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDER OVER k0REPARING FOR THE &UTURE