Feitelijke vereniging of VZW ? Een overzicht… Ouders die zich willen engageren in de school van hun kind verenigen zich vaak in een ouderraad, oudervereniging, oudercomité. Verschillende begrippen die meestal dezelfde lading dekken. Belangrijk voor deze groep is om een duidelijke keuze te maken over de manier waarop ze zich verenigen of organiseren. Dit kan gebeuren als ‘Feitelijke vereniging’ of als ‘VZW’. Hieronder kan je een duidelijke definiëring vinden van deze begrippen en een vergelijkingsschema. Enkele belangrijke begrippen: Rechtspersoonlijkheid en natuurlijke of fysieke personen:
Natuurlijke of fysieke personen : kunnen enkel mensen zijn voor wie er zowel rechtsbelangen als rechtsverplichtingen bestaan. Een zaak kan nooit titularis van rechten zijn. Rechtspersonen : instellingen, stichtingen en groeperingen van individuen die net als de natuurlijke personen mits inachtneming van zekere beperkingen, titularis zijn van bepaalde rechten en bekwaamheden. Zij nemen deel aan het dagelijks rechtsverkeer doordat zij, net als de fysieke personen een patrimonium bezitten, overeenkomsten sluiten, rechtsbetrekkingen onderhouden met derden zowel als met hun eigen leden. Publiekrechtelijk en privaatrechtelijke rechtspersonen: Publiekrechtelijke rechtspersonen zijn instellingen die, als zij niet de overheid zelf zijn, door de openbare overheid in het leven werden geroepen Privaatrechtelijke rechtspersonen zijn instellingen die hetzij door het privaat initiatief, hetzij door de overheid, optredend als privaat persoon, zijn tot stand gekomen en worden gehandhaafd
WAT
AANTAL LEDEN
ORGANISATIE BEZITTINGEN RECHTSPERSOONLIJKHEID
VZW
Feitelijke vereniging
Tenminste drie natuurlijke personen of rechtspersonen die een gemeenschappelijk doel nastreven. ( anders rechterlijke ontbinding ) De leden van de vzw mogen nooit persoonlijk voordeel halen uit de activiteiten die de vereniging organiseert. Er zijn vaste leden en toegetreden leden. Als vast lid verleent de wet u rechten en plichten. U beschikt over de ruimste rechten binnen de vzw, waaronder toegang tot de boekhoudkundige stukken en stemrecht. Ingeval u een toegetreden lid bent, moeten uw rechten en plichten worden omschreven in de statuten (en niet in een huishoudelijk reglement). De in de wet bepaalde rechten en plichten zijn op u niet van toepassing, behalve indien de statuten daarin voorzien Formele regeling die wordt vastgelegd De VZW heeft een eigen vermogen, duidelijk afgebakend van het persoonlijke vermogen van de leden
Meerdere personen die eenzelfde doel nastreven
Een VZW is een Vereniging Zonder Winstoogmerk. Een groep natuurlijke personen of rechtspersonen die een belangeloos doel nastreven.
Ja, de rechtspersoonlijkheid gaat in vanaf het moment dat de statuten en akten bij de griffie van de Rechtbank van
Een feitelijke vereniging ontstaat volgens het Belgische recht zodra twee of meer personen het idee ontwikkelen om gezamenlijk een ideëel doel te verwezenlijken. Een feitelijke vereniging kan beschouwd worden als het "clubje". Doordat de feitelijke vereniging geen juridische grond heeft, kan zij geen verbintenissen aangaan, geen eigendommen bezitten, geen schenkingen of legaten aanvaarden en zijn het de individuele leden die zich persoonlijk verbinden tot de verplichtingen van de vereniging.
Geen wettelijke regeling De vereniging heeft geen bezittingen. Alle bezittingen zijn mede-eigendom van alle leden, of de persoonlijke eigendom van wie dat kan aantonen ( bv. door een aankoopfactuur ) Neen, zij heeft geen rechten en verplichtingen
Koophandel wordt neergelegd met melding van de vestiging van de zetel. -
AANSPRAKELIJKHEID
Leden hebben een beperkte aansprakelijkheid en investeren niet met hun eigen vermogen voor de verbintenissen van de vzw. bescherming op vlak van financiën en aansprakelijkheid de vzw zelf kan aansprakelijk gesteld worden en het vermogen van de vzw zal gebruikt zal worden om eventuele schulden te betalen.
De vereniging in wording kan verbintenissen aangaan. In dat geval zijn de personen die de verbintenis aangaan persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk, behalve als de vzw - rechtspersoonlijkheid verwerft binnen de twee jaar volgend op deze verbintenis - én indien deze verbintenis bekrachtigd wordt binnen de zes maanden na het verwerven van de rechtspersoonlijkheid Wordt aan deze voorwaarden voldaan, dan wordt geacht dat de vzw deze verbintenissen aangegaan is. Als rechtspersoon kan een vereniging zonder winstoogmerk in eigen naam en voor eigen rekening eigendommen en onroerende goederen verwerven en beheren, overeenkomsten afsluiten, aansprakelijk zijn, leningen aangaan, enzovoort. Enkel de VZW kan aansprakelijk gesteld worden op voorwaarde dat de vereniging beheerd wordt ‘als goede huisvader’ en dat de rechtspersoonlijkheid tegenstelbaar is aan derden . De leden zijn persoonlijk niet gebonden in hun privévermogen. De VZW kan in eigen naam en voor eigen rekening optreden, dagvaarden en gedagvaard worden. LET OP : bij een grove fout of nalatigheid blijf je
De leden kunnen individueel aansprakelijk gesteld worden als verbintenissen en afspraken niet nagekomen worden. De leden kunnen enkel individueel en in eigen naam optreden, dagvaarden en gedagvaard worden, behalve wanneer ze door het geheel van de leden gemandateerd zijn. CONCREET : persoonlijk aansprakelijk bij het ondertekenen
wel persoonlijk aansprakelijk !!!
STARTKAPITAAL PLICHTEN
STRUCTUUR
STATUTEN
Neen Er moet een stichtingsvergadering plaatsvinden : het neerleggen bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel van de statuten en statutenwijzigingen, van de akten van benoeming of de ambtsbeëindiging van de bestuurders en van de personen aan wie het dagelijks bestuur is opgedragen, van de vertegenwoordigers en van de commissarissen ( wanneer van toepassing ) ; het ledenregister, de jaarrekening en de publicatie in de bijlagen van het Staatsblad ( per uittreksel ) van de statuten, de Raad van Bestuur, de gemachtigden, het dagelijks bestuur en de commissarissen ; speciale procedures voor het ontvangen van schenkingen en legaten. Op fiscaal vlak wordt de VZW onderwerpen aan de rechtspersonen – of vennootschapsbelasting ( directe belastingen ) naargelang de aard van de activiteiten. Ook kan de VZW een BTW nummer hebben. Er zijn dus verplichtingen op juridisch, boekhoudkundig en fiscaal vlak. In de statuten worden de samenstelling van de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur opgenomen. Algemene Vergadering van leden Raad van bestuur als uitvoerend orgaan - minstens 3 bestuurders - voorzitter - penningmeester - etc ( dit moet allemaal statutair worden bepaald !) Ja De statuten organiseren de vereniging en geven informatie over de vereniging aan derden.
van een contract. Het eigen vermogen kan aangesproken worden. Neen Er zijn, buiten de afspraken die tussen de leden onderling of met derden gemaakt werden, geen verplichtingen. Op fiscaal vlak gelden de gewone regels over de personenbelasting ( directe belasting ) of die van de BTW wetgeving. De BTW erkent feitelijke verenigingen die een BTW nummer kunnen hebben
Vrij te bepalen. Zowel ondergeschikte als nevengeschikte relaties zijn mogelijk.
Niet vereist Het hebben van statuten / huishoudelijk reglement kan de werking vergemakkelijken en mogelijke misverstanden
In de statuten staan de principes waar de vzw op gebaseerd is. De leden maken zelf een keuze in de principes die ze zullen hanteren. De statuten worden in twee exemplaren opgemaakt . De statuten moeten schriftelijk worden vastgesteld. Dat kan gebeuren bij een onderhandse akte, dus enkel in aanwezigheid van de stichters, of bij een authentieke akte opgemaakt bij een notaris.
De statuten vermelden ten minste: (artikel 2 van de wet van 2 mei 2002) 1. De naam, voornaam, woonplaats van iedere stichter, of ingeval het een rechtspersoon betreft, de naam, rechtsvorm en het adres van de zetel 2. De naam en het adres van de zetel van de vereniging, alsook de vermelding van het gerechtelijk arrondissement waaronder zij ressorteert 3. Het minimum aantal leden (niet minder dan 3) 4. De precieze omschrijving van het doel waarvoor de VZW is opgericht 5. De voorwaarden en formaliteiten betreffende de toetreding en uittreding van de leden 6. De bevoegdheden van de algemene vergadering en de wijze van bijeenroeping ervan, alsook de wijze waarop haar beslissingen aan de leden en aan derden ter kennis worden gebracht 7. De wijze van benoeming, ambtsbeëindiging en afzetting van de bestuurders, de omvang van hun bevoegdheden en de wijze waarop zij die uitoefenen, ofwel alleen, ofwel gezamenlijk, ofwel als college en de duur van hun
vermijden.
KOSTENPLAATJE ( 2010 )
mandaat. Hierbij vermeldt men ook de wijze van benoeming, ambtsbeëindiging en afzetting van de personen die de VZW vertegenwoordigen, van de personen binnen het dagelijks bestuur en van de commissarissen 8. Het maximumbedrag van de bijdragen of stortingen ten laste van de leden 9. De bestemming van het vermogen indien de vereniging wordt ontbonden 10. De duur van de vereniging ingeval zij niet voor onbepaalde tijd is aangegaan Via het internet in de vorm van een gestructureerd databestand Volledig of verkort model € 71.81 Verbeterde neerlegging € 69.58 Via het internet in de vorm van een PDF bestand Volledig, verkort of ander model €128.80 Verbeterde neerlegging € 69.58 Via de post of aan het loket op papier Volledig, verkort of ander model €135.09 Verbeterde neerlegging € 69.58
Geen kosten
Voor de rechtsvormen die men kan onderbrengen onder de algemene term verenigingen ( VZW, IVZW…) worden de volgende tarieven gehanteerd : Oprichting € 147.50 BTW inclusief Wijziging € 111.32 BTW inclusief
Als het project waaraan gewerkt wordt leidt tot rechtshandelingen van een bepaald belang op het stuk van financiën en aansprakelijkheid, kan het passend zijn een VZW op te richten. Voor ouderraden is dit veeleer NIET het geval. Een VZW gaat gepaard met bepaalde kosten : neerlegging bij de rechtbank van koophandel = oprichtingsakte ( ongeveer 225 euro ), per bijkomende publicatie ook 140 euro. ( statutaire wijzigingen, adreswijzigingen van bestuursleden, publicatie van de ledenlijst…) , inschrijving in
het KBO = registreren van iedereen die een BTWnummer heeft + bijhouden van eventuele wijzigingen. ( Kruispunt Bank Onderneming ) ongeveer 75 euro.
