Aansprakelijkheid en BTW in de vzw & de feitelijke vereniging
1
Wat ? A. Inleiding verschillen tussen een feitelijke vereniging en een vzw
B. Toegepast: Aansprakelijkheid welk risico lopen leden en bestuur in een feitelijke vereniging ?
C. Toegepast: B.T.W. vzw = automatisch btw …. of toch niet?
D. Besluit de beste oplossing… voor en nadelen ?
2
A. Inleiding: verschillen tussen een feitelijke vereniging en een vzw
3
aard
rechtspersoonlijkheid
organisatie
Feitelijke vereniging
VZW
Meerdere personen die op duurzame wijze afspraken maken
Tenminste drie personen met gemeenschappelijk doel, zonder commerciële belangen
geen De oprichting en de werking Wel – obv vzw-wet worden niet bij wet geregeld. vanaf neerlegging statuten (terugwerkende kracht bij vzw De leden kunnen afzonderlijk in oprichting !) en individueel aansprakelijk gesteld worden Structuur zelf te bepalen
Structuur deels wettelijk geregeld 4
bezit
Feitelijke vereniging
VZW
eigendom specifieke leden
eigendom vzw
Individueel met privévermogen aansprakelijkde leden kunnen slechts heid individueel dagvaarden of gedagvaard worden
De vzw indien beheerd als een goed huisvader, De leden kunnen niet apart gedagvaard worden – de vzw kan wel in eigen naam dagvaarden
Geen, behoudens afspraken Stichting, structuur, publicatie, verplichtingen Wel personenbelasting en rechtspersonenbelasting en btw… btw 5
B. Toegepast: Aansprakelijkheid welk risico lopen leden en bestuur in: a) een feitelijke vereniging ? b) een vzw
6
Soorten: 1° burgerrechtelijke aansprakelijkheid (schade – schuld – causaal verband) a) contractuele aansprakelijkheid vb. slechte uitvoering contract b) buitencontractuele aansprakelijkheid vb. schade aan derden 2° strafrechtelijke aansprakelijkheid
Feitelijke vereniging: steeds individueel ! De vzw: vzw is aansprakelijk voor de tekortkomingen van haar leden en bestuurders dus de leden en bestuurders van de VZW lopen in principe geen risico. Indien de VZW een overeenkomst niet kan nakomen, kan men in principe enkel de VZW aanspreken. Indien de leden of bestuurders fouten maken in hun opdracht, zullen deze fouten doorgaans worden toegerekend aan de VZW
7
Enkele voorbeelden: 1. a) burgerrechtelijke aansprakelijkheid - contractueel De voorzitter sluit een overeenkomst met een traiteur voor een groot evenement, hetwelk uiteindelijk wordt afgelast – de cateraar is niet echt gelukkig en eist schadevergoeding FV: de voorzitter wordt in persoonlijke naam aangesproken en kan worden gedagvaard VZW: uitsluitend de vzw kan worden aangesproken en/of gedagvaard VZW – wet art. 14bis: “De bestuurders gaan geen enkele persoonlijke verplichting aan inzake verbintenissen die de vereniging aangaat” 8
1. b) burgerrechtelijke aansprakelijkheid - buitencontractueel, dus tekortkoming zonder contract) Tijdens een evenement vergeet een lid een banner of reclamebord goed vast te maken – deze valt op een geparkeerde wagen en veroorzaakt schade. Er is geen verzekering of deze weigert tussenkomst:
FV: de persoon die nalatig was bij het plaatsen van het bord wordt in persoonlijke naam aangesproken en kan worden gedagvaard VZW: uitsluitend de vzw kan worden aangesproken en/of gedagvaard VZW – wet art. 14: “De vereniging is aansprakelijk voor de fouten die kunnen worden toegerekend aan haar aangestelden of aan organen waardoor ze handelt” 9
2° strafrechtelijke aansprakelijkheid … de vzw kan evenwel ook strafrechtelijk aansprakelijk gesteld worden (boeten, vergoeding schade, …) Klassiek vb.: een sponsor geeft na factuur eur 1.000 aan de vereniging, maar ontvangt officieus eur 500 terug, wat deze ‘operatie’ voor beide partijen voordelig maakt. De fiscus stelt de valse facturatie vast en er volgt een strafrechtelijk onderzoek FV: de bestuurder wordt in persoonlijke naam aangesproken en kan worden gedagvaard VZW: de vzw én de bestuurder kunnen worden aangesproken en/of gedagvaard -> boete en schadevergoeding kunnen aan beide worden opgelegd 10
Opm - doorbraak bescherming vzw: interne en externe aansprakelijkheid Intern: een bestuurder kan worden aangesproken door de vzw bij bestuursfouten: vb.: - ondertekening contract met duidelijk nadelige gevolgen voor vzw - Gebruik goederen vzw vreemd aan doel - Verbintenissen aangaan waarvan men weet dat de vzw die niet kan nakomen Extern: een bestuurder wordt aangesproken door een derde, Vb.: - Misdrijf: BTW-fraude van lid 11
C. Toegepast: B.T.W. ? vzw = automatisch btw …. of toch niet?
12
Principe: Wie is btw-plichtig ? art. 4 BTW-wetboek : "Eenieder die in de uitoefening van een economische activiteit geregeld en zelfstandig, met of zonder winstoogmerk, hoofdzakelijk of aanvullend, leveringen van goederen en diensten verricht die in het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde zijn omschreven, ongeacht op welke plaats de economische activiteit wordt uitgeoefend."
Eenieder, dus zowel FV als VZW. De aard van de organisatie doet niet ter zake. De administratie erkent ook feitelijke verenigingen als BTWplichtige. De verenigingen kunnen wel genieten van de sedert 1 april 2014 bepaalde vrijstelling in art. 44 van het BTW-wetboek: belastbare omzet < eur 15.000,00 wanneer de door de vzw georganiseerde activiteiten als doel hebben de vzw financiële steun te verlenen. 13
D. Besluit de beste oplossing… voor en nadelen ?
14
1
vzw
Een -structuur biedt meer garanties en waarborgen ten voordele van de individuele leden De administratie is relatief beperkt en de wettelijke verplichtingen zorgen uiteindelijk ook voor een responsabilisering en professionalisering van de vereniging. De structuur met raad van bestuur, algemene vergadering e.d. is reeds aanwezig en hoeft geen trendbreuk te veroorzaken. Alternatief is de oprichting van een vzw voor een specifiek evenement. (niet voor de btw-plicht)
Uiterst belangrijk zijn sowieso, ook bij vzw’s : een goede structuur gezonde financiën + check en dubbelcheck (per project) alle aangegane of mogelijke verzekeringen
15
2
BTW: De gebruikelijke ‘belgische’ grijze zone
Of al dan niet een vzw wordt opgericht is weinig relevant voor de toepassing van de btw regels. Wel van belang is dat na een fiscale controle eventuele boetes in voorkomend geval bij een vzw worden opgelegd aan de vzw zelf en niet aan de leden. Dit in tegenstelling tot een feitelijke vereniging, waar de individuele leden zullen worden aangesproken… Noot: elke vereniging is verantwoordelijk voor het naleven van de eigen specifieke wettelijke verplichtingen, ongeacht of dit een VZW of FV is. Maar… het aanvragen van een btw nr door een serviceclub zet de deur open naar controles en schept wellicht een precedent… 16
vervolg ‘grijze zone’ NU:
- geen ‘georganiseerde’ controle van vzw’s op vlak van de btw-wetgeving - hoogstens een officieus gedoogbeleid zonder garanties
PROBLEMEN = veelal wanneer een bedrijf of zelfstandige zich geschaad voelt door een activiteit van een FV of VZW, waarbij een klacht ernstige financiële gevolgen kan hebben (boetes, achterstallige BTW, …) voor de VZW of FV. Er wordt geijverd voor een verhoging van de vrijstelling tot eur 25.000,00 – nog beter zou een algehele vrijstelling zijn van de rotary-opbrengsten zoals bv. in de VS via de Rotary Taxexemption… maar dat is wellicht utopisch…
17
VRAGEN ?
18
