Inleiding (1)
Fase-3-studies, welk bewijs geven zij? Engelbert Valstar, arts/ bioloog Lezing MBOG Ede 4 oktober 2003.
Regulier is vaak een onderbouwing op basis van gerandomiseerd onderzoek afwezig……….. of…………… wordt een bewijs van niet werkzaamheid weggewuifd. Voorbeeld: van vele indicaties, waarvoor cytostatica geregistreerd zijn, ontbreekt gerandomiseerd onderzoek.
Zaterdag 4 oktober 2003
Inleiding (2)
Een aantal van deze onderzoeken zijn ook dubbelblind en dat terwijl regulier onderzoek aan deze eis vanwege de bijwerkingen bijna nooit kan voldoen. Congres MBOG
3
Placebo-effect in relatie met variabelen.
De combinatie van RNA, L-arginine en omega-3-vetzuren en enkele varianten hierop.
Zaterdag 4 oktober 2003
Melkzuurbacteriën
Congres MBOG
Congres MBOG
4
Boterzuur
Lactobacillus casei in relatie tot oppervlakkige blaastumoren Melkzuurbacterieextract in relatie tot baarmoederhalskanker/longkankerpatiënten Melkzuurbacteriën in relatie tot bestraling buikregio Lactobacilli bevorderen selectieve darmdecontaminatie
Zaterdag 4 oktober 2003
2
Inleiding (3)
Van een niet gering aantal complementaire middelen bestaat juist wel gerandomiseerd onderzoek, in een aantal gevallen zelfs buitengewoon omvangrijk (zie www. kanker-aktueel.nl)
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
5
Vermindert voorkomen bestralingsproctitis bij bestralen onderbuik
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
6
1
Zhuling en het protocol volgens Lamm et al bij blaaskanker
Coumarine
Het gunstige effect van Zhuling is in zeker 2 gerandomiseerde studies aangetoond
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
7
Zaterdag 4 oktober 2003
Thymusextracten (1)
In relatie tot een melanoom met een hoge recidiefkans
Congres MBOG
8
Thymusextracten (2)
In relatie tot: kleincellig longcarcinoom Melanoom non-Hodgkin Lymfoom maligne borsttumor
Vermindering kans op ernstige complicaties en daaraan gekoppelde mortaliteit bij abdominale ingreep i.v.m. kwaadaardige tumor door thymopentine
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
9
Thymosine-alpha 1 verbetert de overleving van patiënten met een kleincellig longcarcinoom welke met chemo- en/of radiotherapie behandeld worden
Zaterdag 4 oktober 2003
Melatonine (1)
Congres MBOG
10
Melatonine (2)
In relatie tot: astrocytoom graad 3 of 4 niet-kleincellig longcarcinoom melanoom met hoge recidiefkans uitgezaaide niet-hormoongevoelige borstkanker hersenmetastasen van solide tumoren uitgezaaid niercarcinoom interleukine 2
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
11
Methoxytryptamine en melatonine in relatie tot thrombopenie bij patiënten met kanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
12
2
PSK
Foliumzuur als leucovorin
In relatie tot: darmkanker maagkanker carcinoom van de nasopharynx longkanker borstkanker leukemische ziektebeelden slokdarmkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
13
Leucovorin verbetert de genezingskans van darmkankerpatiënten stadium B en C, welke met 5-FU behandeld worden
Zaterdag 4 oktober 2003
Menaphtonon
Congres MBOG
15
Verbetert bij patiënten met een uitgezaaide borst-, darm-, longkanker of een glioblastoom de levensverlengende werking van melatonine
Zaterdag 4 oktober 2003
Teunisbloemolie (GLA)
primair levercarcinoom diverse inoperabele en/of uitgezaaide kanker
Congres MBOG
Congres MBOG
16
Calorierestrictie
Verlengt overleving patiënten met:
Zaterdag 4 oktober 2003
14
Aloë vera
Oftewel vitamine K3 verbetert de genezingskans van patiënten met een wangcarcinoom welke radiotherapeutisch behandeld worden aanzienlijk.
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
17
Verbetert de ziektevrije overleving bij borstkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
18
3
OK - 432
BCG
oppervlakkig blaascarcinoom non-Hodgkin lymfoom kleincellig-longcarcinoom niet-kleincellig longcarcinoom maagkanker melanoom acute lymfatische leukemie darmkanker
In relatie tot:
longkanker uitgezaaide maagkanker blaaskanker baarmoederhalskanker strottehoofdkanker pharyngeale kanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
19
Retinol, beta-caroteen, atra, 9- en 13- cisretinoïnezuur (1)
Retinol en longkanker Retinol en/ of acetylcysteïne en longkanker Retinol naast busulfan bij myeloïde leukemie Retinol bij postmenopausale patiënten met borstkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
Zaterdag 4 oktober 2003
21
keelkanker neuroblastoom gemetastaseerde Grawitztumor
PSA
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
23
Congres MBOG
22
Retinol, beta-caroteen, atra, 9-en 13-cisretinoïnezuur (4)
20
Beta-caroteen als adjuvans in relatie tot keelkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
13-Cisretinoïnezuur in relatie tot:
Congres MBOG
Retinol, beta-caroteen, atra, 9-en 13-cisretinoïnezuur (2)
Retinol, beta-caroteen, atra, 9-en 13-cisretinoïnezuur (3)
In relatie tot:
Relatie tussen retinol en baarmoederhalskanker Relatie tussen Astra en promyelocytenleukemie Relatie tussen 9-cisretinoïnezuur en Kaposisarcoom
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
24
4
Zink
Lycopeen
Vermindert smaakverlies tijdens bestraling i.v.m. keelkanker en bevordert herstel van smaak erna Samen met Selenium gaat het bij patiënten die met chemo worden behandeld asthenie tegen en zorgt voor betere eetlust tijdens behandeling
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
25
Remt in gerandomiseerd onderzoek de groei van primaire prostaat-kanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Lentinan
In relatie tot: uitgezaaide maagkanker uitgezaaide darmkanker borstkanker uitgezaaide prostaatkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
27
Vermindert in een onderzoek wel en in een ander onderzoek niet de recidiefkans van oppervlakkige blaaskanker; mogelijk heeft dat met een verschil in tryptofaanexcretie te maken Tryptofaan is in principe ongunstig, B6 bevordert het metabolisme
Zaterdag 4 oktober 2003
Vitamine C
Congres MBOG
Congres MBOG
28
Destagnation
Verbetert de overleving van darmkanker in 2 onderzoeken niet. Bij andere vormen van kanker, waaronder het melanoom, nier-kanker en borstkanker is vitamine C in combinatie met koper wel veelbelovend.
Zaterdag 4 oktober 2003
26
Vitamine B6
Congres MBOG
29
Deze Chinese kruidencombinatie verbetert bij het nasopharynxcarcinoom wel, bij het slokdarmcarcinoom niet het resultaat van bestraling
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
30
5
Brucea javanica
Juzentai-ho-to
Dit kruid verlengt het leven van patiënten met longkanker, die wegens hersenmetastasen bestraald worden
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
31
Deze Chinese kruidencombinatie met o.a. ginseng, vermindert bij patiënten met borstkanker de bijwerkingen van chemotherapie en verbetert hun prognose
Zaterdag 4 oktober 2003
Xiao-jin
Congres MBOG
33
Deze kruidencombinatie vermindert de bijwerkingen van chemotherapie bij het kleincellig longcarcinoom en verbetert de overleving
Zaterdag 4 oktober 2003
Fuzheng-Baozhen
Congres MBOG
Congres MBOG
34
Antike
Fuzheng-Baozhen vermindert de bijwerkingen van bestraling en chemotherapie; bovendien verbetert het zeer significant de overleving
Zaterdag 4 oktober 2003
32
Liu Wei Di Huang
Xiao-jin verbetert de overlevingsduur van patiënten met maagkanker stadium 4
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
35
Geeft een betere respons op radiotherapie bij een nasopharynxcarcinoom
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
36
6
Gan’ai 1 en 2
Chinese kruiden
Verbeteren het resultaat van chemoembolisatie bij primaire leverkanker en verbeteren de overleving
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
Verminderen: de complicaties van 5-FU-behandeling bij darmkanker, zoals mucositis en diarree de bijwerkingen van bestraling bij keelkanker ook de klachten van pijn, obstipathie en urineretentie
37
Zaterdag 4 oktober 2003
Maretak
uitgezaaide darmkanker astrocytoom graad 3 en 4 patiënten met borstkanker keelkanker oppervlakkige blaascarcinomen
Congres MBOG
In relatie tot: borstkanker prostaatkanker urotheliale tumor
39
Zaterdag 4 oktober 2003
Nocardia
longkanker maagkanker myeloïde leukemie blaaskanker
40
In relatie tot patiënten met: baarmoederhalskanker maagkanker eierstokkanker
Congres MBOG
Congres MBOG
SPG
In relatie tot patiënten met:
Zaterdag 4 oktober 2003
38
Factor AF2
In relatie tot:
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
41
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
42
7
Coley-methode
Glutathion
Dit is een immuunstimulerende therapie met een bacterie
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
43
Vermindert de bijwerkingen van cisplatinum Vergroot in het algemeen responskans (keel-, eierstok-, maagkanker) Vermindert mogelijk bijwerking (diarree) van bestraling op darmen
Zaterdag 4 oktober 2003
Coumarine / troxerutine
Congres MBOG
45
Vitamine C, E plus A of NAC dan wel alleen vitamine E (1)
Congres MBOG
Congres MBOG
46
Vitamine C, E plus A of NAC dan wel alleen vitamine E (2)
47
Remt de progressie van MDS richting myeloïde leukemie
Zaterdag 4 oktober 2003
De combinatie van C, E en NAC vermindert de bijwerkingen op het hart van o.a. adriamycine De combinatie van A, C, E vermindert de kans op complicaties bij operatie wegens maagkanker gigantisch
Zaterdag 4 oktober 2003
44
Vitamine D³
Deze combinatie vermindert aantoonbaar de bijwerkingen van radio-therapie bij bestraling
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
E vermindert mucositis tijdens inductie chemo voor leukemie Bij chemotherapeutische behandeling in ander onderzoek liet E hetzelfde zien E gaat neurotoxiciteit van cisplatinum wel maar haaruitval door adriamycine niet tegen
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
48
8
ATP
Selenium
Gaat bij patiënten met longkanker, die bestraald worden, gewichtsverlies tegen (m.n. spiermassa blijft beter) en bevordert welbevinden
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
49
Zaterdag 4 oktober 2003
DMSO
Congres MBOG
51
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
Congres MBOG
52
Ukrain
Vermindert de kans op cardiale complicaties tijdens de behandeling met interleukine-2
Zaterdag 4 oktober 2003
50
Verbetert de remming van kankerprogressie door melatonine
L-carnitine
Congres MBOG
Methoxytryptamine
In relatie tot darmkanker en maagkanker Allopurinol geeft vergelijkbaar resultaat
Zaterdag 4 oktober 2003
Vermindert nefrotoxiciteit van cisplatinum Vermindert bij cisplatinum therapie eventueel benodigde bloedtransfusies Gaat samen met zink, eetlustverlies en asthenie tegen bij patiënten met kleincellig longcarcinoom, die behandeld worden met chemokuur Natriumseleniet gaat naast lymfedrainage, de oedeemvorming, t.g.v. diverse behandelingen bij borstkanker, tegen.
53
Verlengt het leven van patiënten met alvleesklierkanker, met en zonder gemcitabine Verlengt leven van patiënten met uitgezaaide darmkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
54
9
Chinese kruiden
Kabol
In relatie tot patiënten met non-Hodgkin lymfoom of longkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
55
Verbetert de overleving bij kanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Xiansu
Congres MBOG
57
Geeft bij behandeling van maagcarcinoom middels een chemokuur meer regressies en een betere kwaliteit van leven
Zaterdag 4 oktober 2003
Traditionele Chinese kruiden
Congres MBOG
58
D-galactose
In relatie tot patiënten met: hersenmetastasen uitgezaaide longkanker kleincellig longcarcinoom
56
Shenqi Fuzheng
Vermindert bij patiënten met maagkanker die een chemokuur ondergaan de bijwerkingen en verhoogt de responskans aanzienlijk
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
Deze kruiden gaan in het algemeen de bijwerkingen van reguliere behandeling tegen
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
59
Remt metastasering naar lever bij patiënten die behandelt worden i.v.m. colorectale tumor Heeft tevens invloed op overleving
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
60
10
Glutamine
Koper-zink-superoxidedismutase
In totaal werden in 9 van de 14 studies met glutamine vermindering van bijwerkingen van reguliere behandeling e.d. gevonden Dit is meer dan op basis van toeval te verwachten was
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
61
Vermindering bijwerkingen:
bestraling bij blaaskanker bij zeer uiteenlopende tumoren die radiotherapeutisch werden behandeld; dit in gerandomiseerd onderzoek
Zaterdag 4 oktober 2003
Verbetert als adjuvans de overleving van patiënten met darmkanker stadium 1 of 2 significant
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
63
Verbetert de overleving van patiënten met melanoom, die met Interleukine 2 behandeld worden
Zaterdag 4 oktober 2003
Hasj
Congres MBOG
Congres MBOG
64
Eiwitsuppletie
Vermindert braken t.g.v. een chemokuur
Zaterdag 4 oktober 2003
62
Histamine
Propionibacterium avidum KP-40
Congres MBOG
65
Gaat mucositis t.g.v. bestraling bij patiënten met keelkanker tegen; daardoor veelal minder onderbreking van de radiotherapie
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
66
11
Methionine-restrictie
Polyerga
Vergroot in tenminste 5 gerandomiseerde studies de regressiekans van maagkanker door 5-FU
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
67
Vermindert in gerandomiseerd dubbelblind onderzoek de bijwerking- en van carboplatin/ cisplatinum en 5-FU, hier gegeven aan patiënten met inoperabele keelkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Glutamide als dipeptide
Congres MBOG
69
Congres MBOG
Congres MBOG
70
Propionibacterium granulosum
Verbetert bij patiënten met keelkanker de anti-tumorimmuniteit en tevens lijkt het de overleving te verbeteren
Zaterdag 4 oktober 2003
Vermindert in een gerandomiseerd onderzoek lymfoedeem bij patiënten met borstkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Ginseng
68
Hesperidine
Gaat de bijwerkingen van een chemokuur bij patiënten met een hematologische maligniteit niet tegen
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
In relatie tot patiënten met: borstkanker darmkanker kleincellig longcarcinoom
71
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
72
12
Propionibacterium avidum
Vitamine D
In relatie met patiënten met maagkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
73
Zaterdag 4 oktober 2003
Magnesium
Congres MBOG
75
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
Congres MBOG
76
Astragalus
Vermindert bijwerkingen van bestraling i.v.m. keelkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
74
Algehele basale suppletie vermindert complicatiekans en ligduur van patiënten, die zijn geopereerd i.v.m. kanker
Lijnzaadextract
Congres MBOG
Essentiële voedingsstoffen
Vermindert nierschade door cisplatinum
Zaterdag 4 oktober 2003
Remt al dan niet in combinatie met 13-cisretinoinezuur de progressie van MDS naar myeloïde leukemie
77
Vermindert bijwerkingen van chemotherapie en verlengt de nietprogressieve periode
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
78
13
Kinine
Kampo
In relatie tot P-glycoproteinepositief MDS en glycoproteine-positieve myeloide leukemie
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
79
Dit Japanse kruid vermindert diarree als bijwerking van Irinotecan
Zaterdag 4 oktober 2003
Cepharantine
Congres MBOG
81
Congres MBOG
Congres MBOG
82
Ursodeoxycholic acid
Vermindert bijwerkingen van 5-FU bij uitgezaaide darmkanker
Zaterdag 4 oktober 2003
Vermindert de negatieve effecten van morfine op cognitie
Zaterdag 4 oktober 2003
E-coli
80
Cafeïne
Blijkt leucopenie door bestraling of chemo onder diverse condities tegen te kunnen gaan
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
83
In relatie tot primair galgangcarcinoom en stamceltransplantatie
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
84
14
Vezelrijk dieet
BCAA
Blijkt bij hysterectomie i.v.m. baarmoederhalskanker, constipatie samenhangend met de behandeling tegen te gaan
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
85
Bevorderen herstel na partiële leverresectie, verkort ligduur, maken sneller herstel mogelijk naar normale voeding na jejunostomie
Zaterdag 4 oktober 2003
Hyaluronzuurcreme
Congres MBOG
87
Congres MBOG
Congres MBOG
88
Pentosanpolysulfaat
Gaan diarree als bijwerking van bestraling tegen
Zaterdag 4 oktober 2003
In relatie tot myeloïde leukemie en kleincellig longcarcinoom
Zaterdag 4 oktober 2003
Psylliumvezels
86
Lithium
Beschermt huid in belangrijke mate tegen bijwerkingen van bestraling
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
89
Vermindert bindweefselvorming en mucusproductie in darmkunstblaas
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
90
15
D-peptidoglucaan
Wobenzym
Vermindert de bijwerkingen van TNF
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
91
Zaterdag 4 oktober 2003
Corynebacterium parvum
niet-kleincellig longcarcinoom borstkanker melanoom myeloïde leukemie keel-, eierstok-, baarmoederhalskanker
Congres MBOG
93
overleving bij niet-kleincellig longcarcinoom / mesothelioom Slaap- en eetlust
Congres MBOG
Congres MBOG
94
Calcium en vitamine D
Verbetert:
Zaterdag 4 oktober 2003
92
Bevorderen herstel van bestralingsproctitis
Zaterdag 4 oktober 2003
Mycobacterium vaccae
Congres MBOG
Korte ketenvetzuren
In relatie tot:
Zaterdag 4 oktober 2003
Papaïne en andere eiwitsplitsende enzymen verminderen de bijwerkingen van bestraling bij o.a. baarmoederhalsen keelkanker
95
Gaan na totale thyreodectomie de hypocalciemie tegen
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
96
16
Maltosetetrapalmitaat
Verlaagt de recidiefkans van lokale, behandelde blaaskanker (vgl. BCG)
Zaterdag 4 oktober 2003
Congres MBOG
97
17