Bij gebrek aan bewijs… kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006
1
3 onderdelen 1. 2. 3.
Wat is EBM Zoeken in PubMed Beoordelen van de resultaten
09-10-2006
2
Evidence Based Medicine the conscientious, explicit and judicious use of current best evidence in making decisions about the care of individual patients.
09-10-2006
3
Balans tussen twee kwaden zonder klinisch vernuft tiranniseert het bewijs de praktijk zonder bewijs is je klinisch vernuft snel verouderd.
09-10-2006
4
Wat is het niet Kookboekgeneeskunde geschikt om de kosten te drukken slaafs zoeken naar RCT’s en meta-analyse VB: diagnostische test: cross-sectional design therapie-effect: RCT/meta-analyse zie ook artikel in syllabus
09-10-2006
5
Wie zoekt er wel eens wat op internet? En hoe ?
09-10-2006
6
Hoeveel lees je in een week? ½ uur of minder 1 uur 1,5 uur 2 uur 3 uur of meer
3% 46% 23% 20% 8%
En wat lees je dan? 09-10-2006
7
‘booming business’ nieuwe richtlijnen 3000 nieuwe artikelen/dag 1000 nieuwe links in PubMed/dag 47 nieuwe RCT/dag
09-10-2006
8
Waarom EBM teveel patiënten teveel tijdschriften niet gerichte informatie overload geen tijd EBM levert de info die je NU nodig hebt
09-10-2006
9
Van vraag naar zoekstrategie Formuleer zo exact mogelijk: Voor welke patiënt Voor welke aandoening Welk aspect (interventie, epidemiologie) Wat is het alternatief Welk probleem moet het oplossen.
Bepaal zoektermen Wat is de strategie 09-10-2006
10
Waar zoeken, welke database? Google? Scholar? Medline Cochrane library CBS SumSearch
09-10-2006
11
09-10-2006
12
09-10-2006
13
PubMed is Medline Nat. Lib. Med. Washington
09-10-2006
14
09-10-2006
15
09-10-2006
16
09-10-2006
17
09-10-2006
18
09-10-2006
19
09-10-2006
20
09-10-2006
21
09-10-2006
22
09-10-2006
23
09-10-2006
24
09-10-2006
25
09-10-2006
26
09-10-2006
27
09-10-2006
28
09-10-2006
29
09-10-2006
30
09-10-2006
31
09-10-2006
32
09-10-2006
33
09-10-2006
34
09-10-2006
35
09-10-2006
36
Een beetje oefenen Eigen casus? Of een voorbeeld van mij?
09-10-2006
37
Waar vind je de hardcopy? Medische bibliotheken Via bibliotheek hogeschool Via Internet
09-10-2006
38
09-10-2006
39
09-10-2006
40
09-10-2006
41
09-10-2006
42
Bewijssterkte (Sacket) Niveau D: geen wsch onderbouwing Experts Principes
Niveau C: geringe bewijskracht pre & quasi experimenteel
Niveau B: matige bewijskracht kleinere RCT’s
Niveau A: grote bewijskracht Grote & goede RCT’s Meta-analyse Systematic reviews
09-10-2006
43
Effectstudies bewijssterkte in afnemende volgorde Meta-analyse Systematic review Randomized controlled/clinical trial Non-randomized controlled/clinical trial
09-10-2006
44
Nul-hypothese (RCT)
Interventie VM
Interventie NM
Controle VM
Controle NM
R
09-10-2006
45
Randomised Clinical Trial EXPERIMENTELE OPZET Waarbij groepen worden vergeleken, met of zonder interventie Selectie van steekproef (met ziekte) Verdeling in 2 (of meer) groepen Toepassing van toegewezen therapie in groepen Meten van uitkomst (outcome)
09-10-2006
46
Randomised Clinical Trial RANDOMISATIE Geen mogelijkheid om indeling in bepaalde groep te beïnvloeden Kans op verschillen in groepen verkleinen
CONTROLE GROEP Wat gebeurt er met zelfde soort personen zonder therapie Behandeling zo gelijk mogelijk Placebo
09-10-2006
47
Randomised Clinical Trial BLINDHEID Invloed van verwachtingspatroon uitschakelen (of tenminste gelijkschakelen) Onderzoeker = niet therapie gever = niet meter Patiënt Onderzoeker (meting / data verwerking) Statisticus Rapporteur
09-10-2006
48
Structuur van een publicatie Inleiding Nul-hypothese
Methoden Design Meetinstrumenten
Resultaten Tabellen en grafieken
Discussie Eigen conclusie vs. conclusie auteurs (kwaliteit?)
Literatuur Start nieuwe zoekstrategie 09-10-2006
49
Diagonaal lezen publicatie (10 min) Achtergrond van de vraagstelling Wat is er bekend en wat niet? Wat verwachten de auteurs? Onderzoeksvraag Nulhypothese
09-10-2006
50
Structuur van een publicatie Inleiding
Nul-hypothese Methoden Design Meetinstrumenten
Resultaten
Tabellen en grafieken
Discussie
Eigen conclusie vs. conclusie auteurs (kwaliteit?)
Literatuur
Start nieuwe zoekstrategie
09-10-2006
51
Patiënten en methoden Onderzoeksdesign Variabelen Meetschalen Validiteit Betrouwbaarheid
09-10-2006
52
Onderzoeksdesign?
Interventie VM
Interventie NM
Controle VM
Controle NM
R
09-10-2006
53
Meetschalen Nominaal Geslacht Aandoening
Ordinaal
Interval/ratio Bloedingsscore Lengte Mondopening Gewicht
DPSI Angst McGill (pijn) Caries
09-10-2006
54
Structuur van een publicatie Inleiding
Nul-hypothese Methoden Design Meetinstrumenten
Resultaten
Tabellen en grafieken
Discussie
Eigen conclusie vs. conclusie auteurs (kwaliteit?)
Literatuur
Start nieuwe zoekstrategie
09-10-2006
55
Resultaten Presentatie van de gegevens en de uitkomsten van statistische toetsen Doel: Vraagstelling beantwoorden Hypothese verwerpen of handhaven
Lees dit altijd zelf! cave abstract! 09-10-2006
56
"He uses statistics as a drunkard uses a lamppost, for support, not for illumination."
A statistician is one who collects data and draws confusions.
"Facts are stubborn things, but statistics are more pliable."
09-10-2006
57
Aanbevolen literatuur
09-10-2006
58
Voor deze presentatie is gebruik gemaakt van materiaal van het Wenckebach instituut, dat voor deze workshop is aangepast. Het Wenckebach instituut verzorgt nascholing voor bedrijfsartsen en verzekeringsartsen waar u in kleine groepen ‘hands-on’ kunt oefenen met EBM
09-10-2006
59
