Faculty Newsletter
65
Faculty of Mathematics and Natural Sciences
October 2009
In this issue
> New Dean > Nieuwsbulletin in Nederlands en Engels > Newsletter in Dutch and English > Product en Dienstcatalogus > New distinguished chair
Faculty news New Dean, new core values As the Board of the University made known earlier to all staff members, Prof. T. Palstra has been appointed acting Dean of the Faculty of Mathematics and Natural Sciences on 1 September 2009. The new Faculty Board has outlined core values for the future including:
> ‘Excellence’ – such as the acquisition of prestigious grants and prizes; > and ‘Power’ – by successful acquisition of or contribution to major national or international research programs we generate additional financial resources and enhance our external visibility. The core values will be discussed with the boards of the institutes in the coming weeks.
> Best PhD biochemical thesis Prof. T. Palstra,
> SURFnet/NWO prize for Horvatovich
new Dean
> Winnaars Facultaire Onderwijsprijs > Honours College van start > Wetenschapsdag 2009 > Highlights of Dutch articles > Recent press releases
etter l s w e N lish in Eng ch ut and D
Faculty calendar 6 November University’s Bachelor’s Information Day 23-25 november ‘Statistics for Life Sciences’, keynote speaker Peter Diggle 28 November Public viewing Blaauw Observatory Upcoming lectures, seminars and other events of the faculty’s institutes can be published and found at www.rug.nl/fwn/calendar.
1
Nieuwsbulletin in Nederlands én Engels
Newsletter in Dutch and English
U heeft het al kunnen merken: het Nieuwsbulletin van de faculteit bevat met elke nieuwe uitgave steeds meer Engelstalige artikelen en onderdelen. Het Nieuwsbulletin wil graag ook de buitenlandse staf informeren, maar de huidige, Nederlandstalige lezers niet verliezen. Het bulletin zal daarom zowel Engelstalige als Nederlandstalige artikelen bevatten. De taal van een artikel wordt afgestemd op de lezer, oftewel medewerker, waarvoor het artikel het meest van belang is. De rubriek ‘Nieuws uit onderzoek’ verschijnt geheel in het Engels, terwijl de rubriek ‘Nieuws uit onderwijs’ Nederlandstalige artikelen bevat. De rubriek Facultair nieuws kan zowel Engelse als Nederlandse artikelen bevatten. Nederlandstalige artikelen worden vermeld in een Engelstalige samenvatting op de achterzijde van het bulletin zoals de Engelstalige lezer sinds enkele uitgaven reeds gewend is. Zo mist geen enkele lezer belangrijk nieuws.
As you may have noticed, the faculty’s Newsletter contains more English articles and sections with each new issue. In this way the newsletter wishes to provide information for the international staff member without losing the current Dutch reader. In the end the newsletter will present English as well as Dutch articles. The language of an article is attuned to the language of the reader or staff member for whom the article is most likely to be of interest. From now on the section ‘Research news’ will be entirely in English, whereas the section ‘Education news’ will present Dutch articles. These are summarized in the ‘Highlights of Dutch articles’ on the back so no one misses any important news. The first section ‘Faculty News’ will be in English as well as in Dutch.
Suggesties voor de meertaligheid van het bulletin zijn van harte welkom bij de redactie via
[email protected].
2
Suggestions on the English and Dutch character of the newsletter? Please, mail them to
[email protected].
Personalia 1 Per 1 juli 2009 is dr. R. Breitling bevorderd tot adjunct-hoogleraar Computational Systems Biology bij het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB). Per 1 juli 2009 is prof.dr. K. Poelstra bevorderd tot hoogleraar Drug Targeting bij het Groningen Research
Nieuw: Producten- en Dienstencatalogus
besteed aan de introductie van de PDC.
De afdeling Facilitaire Zaken heeft voor de medewerkers en studenten van de faculteit een Producten- en Dienstencatalogus (PDC) ontwikkeld. In deze catalogus staan de facilitaire producten en diensten beschreven die de afdeling levert in de gebouwen Bernoulliborg, Biologisch Centrum en Nijenborgh 4. Tevens wil de afdeling Facilitaire Zaken met deze catalogus een duidelijk antwoord geven op vragen als: > wat houden deze diensten en producten in > waar kunt u meer informatie vinden > wat is de bestelwijze.
Receptie als contactpersoon De medewerkers en studenten van de faculteit kunnen voor alle vragen, wensen, opdrachten en opmerkingen over facilitaire zaken terecht bij de recepties van de Bernoulliborg, het Biologisch Centrum en Nijenborgh 4. De recepties fungeren als intermediair op het gebied van de facilitaire dienstverlening en zorgen ervoor dat uw vraag, wens of opdracht bij de juiste persoon terecht komt.
Institute of Pharmacy (GRIP). Per 1 juli 2009 is dr. D.J. Slotboom bevorderd tot adjunct-hoogleraar Structural Membrane Biology bij het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB).
www.rug.nl/fwn/pdc De catalogus komt voor iedereen begin november beschikbaar op de website van de faculteit. Via een eenvoudige zoekingang kan men het aanbod aan facilitaire producten en diensten bekijken. Er zal ruim aandacht worden
On the web site Three maps are available on the university’s web site presenting all the buildings of the university, including their name and building number: www.rug.nl/corporate/ international/studentsmap/ studentsmap.html?map= onderwijsruimten
Per 1 augustus 2009 is dr. M. Heinemann benoemd tot adjunct-hoogleraar Molecular Systems Biology. Hij is werkzaam bij het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB). Per 1 augustus 2009 is dr. N. Taatgen benoemd tot hoogleraar Cognitive Modelling. Hij is werkzaam bij het instituut voor Artificial Intelligence and Cognitive Engineering (ALICE).
Een van de diensten van afdeling Facilitaire Zaken: de elektrokar die sinds juni goederenvervoer verzorgt tussen Nijenborgh 4 en nabijgelegen gebouwen van de faculteit.
3
Research news New distinguished chair
Personalia 2 Per 1 september 2009 is dr. F.A. de Bruijn, werkzaam bij het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN),
Prof. E.A. Bergshoeff is appointed to the ‘Willem de Sitter distinguished chair in Theoretical Physics’. The inauguration of the chair will be celebrated with a symposium. Prof. Bergshoeff is professor in Theoretical High-Energy Physics. Like the famous De Sitter his disciplines are Physics, Astronomy and Mathematics.
benoemd tot honorair hoogleraar Technology for the Gastransition bij het Energy and Sustainibility Research Institute Groningen (ESRIG).
authored a paper with Albert Einstein in 1932 in which they argued that ‘there might be large amounts of matter which do not emit light’, now commonly referred to as dark matter. Three distinguished chairs The faculty is granted three distinguished chairs. Accordingly, Prof. B. Feringa, Prof. S. Daan and Prof. P. van der Kruit were appointed to a chair in 2004. As Prof. Daan and Prof. van der Kruit are retiring this fall, two new distinguished chairs can be nominated. One is now accepted by Prof. Bergshoeff; the appointment to the other distinguished chair will be announced in the near future.
Per 1 september 2009 is dr. M. Herber benoemd tot bijzonder hoogleraar
Best PhD biochemical thesis
Geo-energy vanwege de Leonardo da Vinci Stichting. Hij is werkzaam bij het Energy and Sustainability Research Institute Groningen (ESRIG). De aanstelling van mw.prof.dr. J.H. van Gorkom, bijzonder hoogleraar Extragalactische Radiosterrenkunde bij het Kapteyn Instituut is per 1 oktober 2009 verlengd. Prof. E.A. Bergshoeff is appointed to the
Per 1 oktober 2009 is prof.dr. J. Kom-
‘Willem de Sitter distinguished chair in
deur bevorderd tot hoogleraar Avian
Theoretical Physics’.
Evolutionary Studies. Hij is werkzaam bij het Centre for Ecological and Evolutionary Studies (CEES). Per 1 oktober 2009 is prof.dr. A.J. Minnaard bevorderd tot hoogleraar Bioorganische Chemie. Hij is werkzaam bij het Stratingh Instituut.
De Sitter Willem de Sitter (1872 - 1934) studied mathematics at the University of Groningen and then joined the Groningen astronomical laboratory. De Sitter made major contributions to the field of physical cosmology and co-
Dr. Geert van den Bogaart is awarded the H.G.K. Westenbrinkprize 2009 for the best biochemical PhD thesis of the academic year 2008/2009. The prize is awarded by the Nederlandse Vereniging voor Biochemie en Moleculaire Biologie (NVBMB, Dutch association for biochemistry and molecular biology). In his thesis entitled ‘On the mobility of biomolecules - a fluorescence microscopy approach’ he describes highly innovative applications of fluorescence microscopybased techniques to solving a wide range of important biological problems. The prize consists of 2,000 euro and a presentation to be given at the NVBMB’s conference this fall in Aken.
Your event in web calendar Are you organising a seminar, symposium or lecture that is open to other research institutes, organizations or the general public? Get it published in the Calendar of the Faculty’s website on www.rug.nl/fwn/calendar. The calendar is shared on other web sites. You can mail a text starting with the date, time, location and who you wish to invite to
[email protected]. You can include more information and contact information such as a web site or mail address.
4
SURFnet/NWO prize for Horvatovich
Personalia 3 Per 1 september 2009 is prof.dr. G. Vegter benoemd tot adjunct-directeur Wiskunde in het bestuur van het opleidingsinstituut voor Natuurwetenschappen en Technologie. Hij volgt prof.dr. A.J. van der Schaft op. Per 1 september 2009 is prof.dr. P.J.M.
Dr. Péter Horvatovich (Analytical Biochemistry, Groningen Research Institute of Pharmacy) received the SURFnet/NWO prize for his research project ‘High speed lightpath network for the Netherlands Bioinformatics for Proteomics Platform’. The prize is awarded in the competition ‘Enlighten Your Research’ for the most innovative use of digital lightpaths in research. Horvatovich and the two other winners win a lightpath and the sum of 20,000 euros for integrating the use of the lightpath into their research. More information: www.surfnet.nl
van Haastert benoemd tot wetenschappelijk directeur van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB) als opvolger van prof.dr. L. Dijkhuizen. Per 1 september 2009 is prof.dr. H.A.J.
Nieuws uit onderwijs Winnaars Facultaire Onderwijsprijs
Honours College van start Met ingang van het studiejaar 20092010 is het Honours College van de Rijksuniversiteit Groningen gestart. Het Honours College biedt talentvolle en gemotiveerde studenten de kans meer uit zichzelf te halen door het volgen van een extra (honours) programma van 45 ECTS naast hun reguliere bacheloropleiding van 180 ECTS. Het honoursprogramma bestaat uit een verbredend deel (universiteitsbreed) en een verdiepend deel bij de eigen opleiding. Toelating vindt plaats via een selectieprocedure. Facultaire coördinator Vanaf 1 september is dr. Henk-Jan Hoving aan de slag als coördinator voor het Honours College bij de faculteit. Hij houdt zich onder meer bezig met de werving van studenten, en het verdiepende onderwijsprogramma van de faculteit.
Meijer benoemd tot directeur van het Energy and Sustainability Research Institute Groningen (ESRIG).
Op 16 oktober is de jaarlijkse Facultaire Onderwijsprijs uitgereikt aan prof.dr. Rineke Verbrugge (MSc Artificial Intelligence) en prof.dr.ir. Bart Verkerke (MSc Biomedische Technologie). De jury koos hen uit 16 genomineerden. De prijs is een gratificatie van circa 1.000 euro. Jaarlijks mag elke opleidingscommissie een docent voordragen voor de Facultaire Onderwijsprijs. Uit de voordrachten wijst de jury een winnaar of meerdere winnaars aan waarvan er een vervolgens meedingt in de RUGprijs voor Beste Docent van het jaar.
OER-en op websites Sinds september zijn alle OER-en (Onderwijs- en Examenreglementen) voor 2009-2010 op de facultaire website en op de opleidingswebsites te raadplegen. Zie onder andere: www.rug.nl/fwn/informatievoor/ studenten/reglementen/oer-en
Prof.dr. Rineke Verbrugge ontving op 16 oktober de Facultaire Onderwijsprijs. De prijs werd tevens toegekend aan prof.dr.ir. Bart Verkerke.
5
Tutorials van docenten Alle docenten van de faculteit zijn uitgenodigd voor het indienen van een onderwerp en format voor een Honours College Tutorial. Inmiddels hebben 15 enthousiaste docenten zich aangemeld met uiteenlopende onderwerpen. Meer informatie www.rug.nl/Corporate/ onderwijs/opleidingen/HonoursCollege
Wetenschapsdag 2009
Wie heeft koude en wie heeft warme
In het kader van de landelijke ‘Oktober, Kennismaand’ openden op 18 oktober het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI), SRON, Science LinX (Bernoulliborg) en de Discovery Truck hun deuren voor het algemeen publiek.
chocolademelk gedronken? Een van de infrarode foto’s die tot en met 12 november in de Bernoulliborg is te bewonderen in de expositie en fotowedstrijd ‘Ontdek Onzichtbaar Nederland’.
6
Laseropstellingen In het KVI aanschouwden bezoekers de deeltjesversneller AGOR en laseropstellingen waarmee deeltjes ‘stil’
gezet kunnen worden. Bij SRON stond het infrarood centraal. Sterrenkundigen en de bouwers van de HIFI-camera aan boord van de Herschel satelliet, legden uit waarom infrarood zo handig is in de sterrenkunde. In de Discovery truck konden kinderen zelf experimenteren met infrarood. Expositie over infrarood Science LinX bood naast visualisaties en games twee speciale exposities: ‘Ruimtevaart in Nederland’ en ‘Ontdek Onzichtbaar Nederland’. Voor eerstgenoemde expositie waren zelfs drie ruimtecapsules in de Bernoulliborg geplaatst. ‘Ontdek Onzichtbaar Nederland’ geeft via infrarode foto’s een bijzondere kijk op de wereld van alledag. Op 31 oktober is de winnende foto van deze expositie bekend gemaakt. De expositie is nog tot 12 november te bezichtigen in de Bernoulliborg.
Highlights of Dutch articles Product and Service catalogue The Faculty Services Office has developed a catalogue to inform you on all her products and services and how to order these. The catalogue will be available on www.rug.nl/fwn/pdc early November. Furthermore, you can send all your questions and suggestions regarding the faculty services to the reception desk of your building. The reception desk will forward your message to the unit or staff member concerned. Winners Faculty Education Prize Prof. R. Verbrugge (MSc Artificial Intelligence) and Prof. B. Verkerke (MSc Biomedical Engineering) have both won the Faculty Education Prize. All 16 candidates were nominated by the Course committees. One of the winners will be put forward by the jury to compete for the University Education Prize later this year. Honours College starting In September 2009 the Honours College of the University has started. First- year students are recruited and selected and will start their honours programme in the second semester. The programme consists of 45 ECTS in addition to the regular 3 year course programme (180 ECTS). On September 1st dr. Henk-Jan Hoving has been appointed as the faculty’s co-ordinator for the honours programme. He is involved in the selection procedure and the development of the faculty’s honours programme. For more information: http://www. rug.nl/studenten/opleidingen/HonoursCollege/
Science Day 2009 On October 18th the Discovery Truck, the Science LinX science center, the KVI (Kernfysisch Versneller Instituut), and SRON (the Netherlands Institute for Space Research) were open to the public due to the national ‘October, Month of Knowledge’. The Discovery Truck and Science LinX paid special attention to the phenomenon of infrared. Until November 12th an exhibition of infrared images is held on the first floor of the Bernoulliborg (Nijenborgh 9).
Recent press releases Read more of the press releases on www.rug.nl/fwn/news.
Sanderling flies 6,000 kilometres non-stop October14, 2009 A sanderling, with a departure weight of just over a hundred grams, has flown the 6,000 kilometres from Norway to Ghana in less than five days. The sanderling was recognized by the coloured rings on its legs. Biologists from the University of Groningen and the University of Accra in Ghana give the birds coloured leg rings to learn more about how they live and their survival chances. Jackdaw soap opera yields important information on ageing October 07, 2009 Working hard and providing for many offspring takes a lot of energy. Even jackdaws experience the consequences of this, behavioural biologist Martijn Salomons discovered. He studied a jackdaw colony in Harenand concluded that there is a clear connection between the number of chicks in a brood and their health and survival chances. He also examined the effects of brood size on the life expectancy of parents.
7
Colophon The Faculty’s Newsletter is published five to six times each year and is sent to each staff member of the Faculty of
Extremely violent behaviour due to low serotonin levels October 06, 2009 Not everyone copes with social conflicts in the same way. Most people, for example, do not choose violence. However, a small group of people display extremely violent behaviour in such situations. This is something that has a major impact on our society. Doretta Caramaschi has discovered, with the help of laboratory experiments with mice, that too great an inhibition of serotonin release in the brain plays a major role in aggressive behaviour.
Mathematics and Natural Sciences. Contributions of 150 words can be sent to drs. Mariëlle Zwaanenburg,
[email protected]. The editors may decide to revise or discard a contribution. Editor Mariëlle Zwaanenburg Contributions Anke Bult Henk-Jan Hoving
Permit offal to be put into animal feed again September 15, 2009 Worldwide, many environmental problems are attributed to the production of meat, milk and eggs. But how much of a burden is this production in actual fact? And what can we do to reduce this? Emiel Elferink has discovered that a good start would be to permit offal to be included again in animal feed production.
Groningen University Fund awards for best students September 01, 2009 During the opening ceremony of the academic year nine students were awarded the Groningen University Fund Education Prize. The students – one from each faculty – were awarded prizes, consisting of EUR 2500. Wouter Lueks (two Master’s degree programmes in Mathematics and in Computing Science) was the best student of the Faculty of Mathematics and Natural Sciences. Coral species on Great Barrier Reef adapting to climate change August 25, 2009 The coral species Acropora millepora is able to adapt to a warmer climate. This has been revealed by research conducted by biologist Jos Mieog. There’s a limit to its adaptability, however. If the earth continues to warm up at the rate its going, parts of the Great Barrier Reef, one of the most impressive natural areas in the world, may change into slimy algal goo.
Monique Koers Lineke Koops Greetje Lap-Koekkoek Leonie van Putten Corina Visser Engel Vrieling Herman Woerdenbag Mariëlle Zwaanenburg Design Nynke Kuipers BNO, Groningen Lay out Marcel Zinger Grafimedia University Services Department
Clever scrub jay doesn’t permit eavesdropping September 14, 2009 Waste not, want not. This certainly applies to the Western scrub jay, a songbird that likes to store its worms or nuts in the ground for later. Although there are always competitors in the offing, it’s not easy to rob a scrub jay. With the help of clever tricks, it tries to lead its competitors up the garden path. It does this not only if another bird is watching, but also if the other bird can only hear it. This has been discovered by PhD student Gert Stulp.
Read more of the press releases on www.rug.nl/fwn/news.
Print Grafimedia University Services Department
PhD defenses All PhD defenses are presented at www.rug.nl/fwn/PhDdefenses. Press releases on upcoming PhD defenses are also part of the News tab on the faculty’s homepage.
8
