EXTRA special over Estland

Foto: © Håvard Myklebust - Visitnorway.com | Hjørundfjord

Met de ingebruikname van het nieuwe zusterschip, de MS Bergensfjord, bieden wij alle Noorwegen fans dagelijkse verbindingen naar Telemark en direct naar de Noorse Fjorden aan.

VANAF EURO

VANAF EURO

VANAF EURO

HIRTSHALS– STAVANGER

HIRTSHALS– BERGEN

*Een auto (max. 1.95 m. hoog/ 5 m. lang) 2 personen en incl. alle belastingen en toeslagen.

WWW.NORDICMAGAZINE.nl

54,−* 55,−* 120,−*

HIRTSHALS– LANGESUND

BLAREN OP HET PELGRIMSPAD – VIKING-EXPOSITIE KOPENHAGEN – NOORSE ZUIDKUST – LANGANES, IJSLAND – KONINKRIJK VAN ZWEEDS GLAS – Finse Kota’s – RECHTSTREEKS NAAR DE NOORSE SNEEUW – SPECIAL ESTLAND

Vanaf Hirtshals, het noorden van Denemarken, heeft u de keuze uit: comfortabel met onze nieuwe 5 * cruiseferry MS Stavangerfjord naar Langesund in Telemark, of via de schitterende kustlijn rechtstreeks naar Stavanger en Bergen in de fjorden of supersnel naar Kristiansand in het zuiden van Noorwegen.

Nordic 21E JAARGANG NUMMER 3 / herfst 2013

EEN COMBINATIE VAN REIZEN EN GENIETEN

3

Baltische parel Estland Rechtstreeks naar de Noorse sneeuw Blaren op het Pelgrimspad VIKING-expositie Kopenhagen Koninkrijk van Zweedse glas

EXTRA special over Estland 21e jaargang - nr 3 - Herfst 2013 Adviesprijs losse nummers € 5,95 0 0 3 1 3

Fjord Line NL | Sint Maartenslaan 26 unit 8 | 6221 AX Maastricht Tel.: +31 43 327 00 61 | Fax: +31 43 327 00 62 E-Mail: [email protected] | Internet: www.fjordline.com

AP 8 7 1 8 3 4 7 8 6 0 1 8 9

!ESTLANDSPECIAL

Op naar Estland! Suur-Tütarsaar

FINLAND

Prangli

Naissaar

Maardu

Mustjala

R

konna

Kärla A

E

M

A

Kasar

Lihula

PärnuJaagupi Lavassaare Sauga Audru

Varbla

Tõstamaa

S

Nasva

Häädemeeste

Gulf

ve

of Ruhnu

Kura kurk

Pärnu laht

Kihnu

Abruka

Sõr

Iide

Võhma

Vändra

Tootsi

Riga

Sindi

Paikuse

Viljandi Kõpu

Salacgrīva

Alatskivi Tabivere

Aloja

L AT V I A

Varnja

Vasula

Piirissaar

Tartu

Emajõgi

Ilmatsalu

Ülenurme

Võrt sjärv

Nõo

Elva

Rõngu

217

Räpina

Lak e Psk ov

Värska

Pskov

Väimela

Sangaste

Valga

Seredka

Mooste

Otepää Põlva

Võru

Antsla Valka

Samolva Mehikoorma

Ahja

Kuutsemägi Kanepi

Rūjiena

Mazsalaca

Gdov

Kallaste

Puurmani

Kolga-Jaani

Abja- KarksiPaluoja Nuia Kilingi-Nõmme 145 üla Rutumägi Mõisak Tõrva

Staicele

Lake

Lohusuu

ipus Mustvee P e

Jõgeva

Põltsamaa Olustvere

SuureJaani

Are

Pärnu

Lao

Kuressaare

ps

Salme

i

Slantsy

Torma

Türi

Ivangorod

Avinurme

166 Emumägi

Järvakandi

laht

A Aste

51 Viidumägi

P Rakke

Imavere

Kuivastu Virtsu

Laimjala

Lelle

nu

Orissaare

A

tsalu

Märjamaa

Liiva

Leisi

isa ps

i

Ma Muhu

Kehtna

Pär

a

e

Soela väin

er

Paide

Iisaku

Väike-Maarja

Koeru

Kuremäe

Tudu

Narva

R U S S I A

Emmaste

am

RoosnaAlliku

Jõhvi

Mäetaguse

ViruJaagupi

Tamsalu

Jõesuu Kohtla- Sillamäe Järve

KohtlaNõmme

Rakvere

gi

ja

n Väi

Taebla

jõ

Ardu

Juuru

Kullamaa

ge

Püssi

ed

Kassari

a

Käina

Rohuküla

al

Haapsalu

Helte rmaa

äg

Hullo

HIIUMAA

i

Vormsi

Pir

Kärdla

Aravete

Rapla

Risti

Aseri

Kiviõli

Tapa

Aegviidu

Kose

Kohila

Pürksi

Kunda

J

ta

Riisipere

Turba

al

Kehra

Jüri

Kiili

Saku

Nõva

Noarootsi ps

Tahkuna ps

Keila

Vasalemma

Põõsaspea n Dirhami

Kõpu ps Kõpu

e Keila Sau

Võsu

Haljala

Kuusalu

Jõelähtme

Tabasalu

Loksa

Kolg a laht

V

Paldiski

Suur-Pakri

Osmussaar

Pärispea ps

Juminda ps

Viimsi ps

TALLINN

KeilaJoa Pakri ps

Ust-Luga

Narva l a h t Narva-

N a r va

Hanko

Väike-Tütarsaar

F i n l a n d

o f

G u l f

Hanko ps

Vaindloo

318 Rõuge

Pechory Vastseliina

Suur Munamägi

Izborsk

0

10

20 km

Mõniste

Kolka

Ape Valmiera

L AT V I A

54 - Kijk op www.Nordicmagazine.nl

KL-13-061 ©2013

4 miljoen toch wonen er maar 1, en nd rla de Ne of ë lgi n Be is. Het land Estland is iets groter da te gebieden in Europa olk ev tb ns du de n va n watert ee komen. Estland is een mensen, waarmee he te elf jez t to om k ple zien als dé die zowel wordt niet voor niets ge stranden aan de kust, nd za ige ht ac pr en n rd eilande liefd zijn. land met vijftienhonde kantiegangers zeer ge va de le r de on als s er al sinds jaar en dag ve ar wa onder de inwon , ria to na sa de t vind je de befaam . Ongeveer tien procen en In Pärnu en Haapsalu do op gie er en e uw itenlanders nie het land lokale inwoners en bu meer dan de helft van en ur tu na de rm he sc ied is be n en beren van Estlands grondgeb bomen. Elanden, lynxe en en nt pla se er div n r rijk aa st van Europa niet mee re wordt bedekt door bos, de in je die n, te or er leven ook so Tallinn, want met plaatsen als voelen zich er thuis en st, ru en ur tu na n ee meer dan all tlandtegenkomt. Maar er is er te vinden. In deze Es rti ve ds sta de en ldo vo is er ook n, zuiden en Pärnu, Tartu en Narva n het land: het noorde va ’s gio re he isc ist er ie to rende middelspecial belichten we dr t uit, want deze fascine ar ap er n llin Ta we dat en ht rft zelfs de stelling aan, westen. Bovendien lic du ine az ag M ic rd No rhaal apart. en je eeuwse stad is een ve fd te worden. We wens rlie ve an ta on sp er nd rlaten zo re we come! niemand de stad zal ve ke special. Estland, he dik ina ag -p 26 ze de et veel plezier m

Kijk op www.Nordicmagazine.nl - 55

ESTLANDSPECIAL

56 Tallinn: Introductie + Top 10 57 Tallinn: Culinaire verkenningstocht 58 Tallinn: De middeleeuwse oude stad 59 Tallinn: De middeleeuwse oude stad 60 Tallinn: Kadriorg- en Piritaregio 61 Tallinn: Trendy Kalamaja 62 Noord-Estland: Introductie + Top 10 63 Noord-Estland: Nationaal Park Lahemaa 64 Noord-Estland: Logeren op een landgoed 65 Noord-Estland: Middeleeuws Rakvere 66 Noord-Estland: Narva en Narva-Jõesuu 67 Noord-Estland: De kustplaatsjes van Lahemaa 68 West-Estland: Introductie + Top 10 69 West-Estland: Pärnu, zomerhoofdstad van Estland 70 West-Estland: Kuuroord Haapsalu 71 West-Estland: De bekendste eilanden Saaremaa en Muhu 72 West-Estland: Het pittoreske eiland Hiiumaa 73 West-Estland: Cultuur, natuur en rust op Kihnu, Ruhnu en Vormsi 74 Zuid-Estland: Introductie + Top 10 75 Zuid-Estland: Tartu, de stad van het grote gedachtengoed 76 Zuid-Estland: De Old Believers aan Peipsi Lake 77 Zuid-Estland: Eeuwenoude Setocultuur 78 Zuid-Estland: Natuurtours en wandelingen 79 Zuid-Estland: Gele vensters van National Geographic

Melissa Sullivan, Shutterstock

Tallinn:

De ideale City Break TEKST Jaap van splunter

O

p slechts 83 kilometer ten zui-

zien de stormachtige geschiedenis van de

voorbeeld aan het Kadriorg Park uit de

den van Helsinki ligt aan de

stad is het voortbestaan van de oude

tsaristische tijd, het serene strand van

Golf van Finland de bestuur-

stadsdelen haast een wonder te noemen.

Pirita of de unieke, vroeg-twintigste

lijke, politieke en financiële

Naast de unieke architectuur en cultuur

eeuwse houten huizen van Kalamaja.

hoofdstad van Estland, Tal-

staat Tallinn ook bekend als een bruisen-

Een modern winkel- en zakencentrum

linn. De sfeervolle oude en middeleeuwse

de-, trendy- en hightechstad, waar het

vervolmaakt het plaatje van Tallinn,

binnenstad van Tallinn is uniek en biedt

even vanzelfsprekend is dat er vrijwel

waarbij oud en nieuw op een natuurlijke

tal van geheimen, zoals te verwachten

overal draadloos internet beschikbaar is.

wijze samenkomen. En doordat de stad

valt van een duizendjarige stad die be-

Naast de middeleeuwse binnenstad heeft

vrij compact is, is het een ideale stad om

kroond is met een plekje op de lijst van

de stad ook andere wijken, allen met z’n

te verkennen. Eigenlijk vormt Tallinn de

Werelderfgoederen van de UNESCO. Ge-

eigen karakter en dynamiek. Denk bij-

ideale City Break! n

Top 10 Tallinn 1. De middeleeuwse oude binnenstad.

gebouw van Tallinn te beklimmen en te

land herbergt kunst uit twee perioden:

Tallinn’s ommuurde binnenstad heeft een

genieten van een panoramisch uitzicht

van de achttiende eeuw tot de Tweede

unieke verzameling van middeleeuwse

(www.oleviste.ee).

Wereldoorlog en de Sovjetperiode van

gebouwen. In 1997 onderkende de

5. Sint-Nicolaaskerk (Niguliste Kirik).

1940-1991 (www.kumu.ee).

UNESCO deze unieke verzameling en

De majestueuze Sint-Nicolaaskerk is

9. Tallinn Tv-tower. Om het beste

riep de binnenstad uit tot Werelderfgoed.

vernoemd naar de patroonheilige en

uitzicht over de stad te zien, is een

2. Estonian History Museum. Gehuis-

beschermer van zeelieden

bezoek aan de in de jaren tachtig

vest in de prachtige vijftiende eeuwse

(www.nigulistemuuseum.ee).

gebouwde Tv-toren een absolute

Great Guild Hall ligt het Estonian History

6. Seaplane Harbour. In een prachtige

aanrader (www.teletorn.ee).

Museum (www.ajaloomuuseum.ee).

hangar in Kalamaja ligt het unieke

10. Estonian Open Air Museum. In dit

3. Kiek in de Kök en de Bastion

maritieme museum en zeecentrum

openluchtmuseum bevindt zich een

Tunnels. Diegenen die geïnteresseerd

(www.lennusadam.eu).

unieke verzameling van achttiende tot

zijn in stadswallen en verborgen tunnels,

7. Kadriorg Palace en Park. Het paleis

twintigste eeuwse boerderijen, windmo-

moeten zeker een bezoek brengen aan

werd in 1718 gebouwd door Peter de

lens, kapelletjes en scholen, waarbij

de beroemdste stadswaltoren Kiek in de

Grote als een zomerresidentie voor zijn

mensen in klederdracht oude beroepen

Kök, waar ook de ingang tot de Bastion

vrouw, Catherine I. Tegenwoordig ligt

demonstreren (www.evm.ee).

Tunnels is te vinden

hier het Estonian Art Museum

(www.linnamuuseum.ee).

(www.kadriorumuuseum.ee,

Voor meer informatie:

4. Sint-Olafskerk (Oleviste Kirik). Deze

www.kadriorupark.ee).

www.tourism.tallinn.ee

kerk is absoluut mooi, maar hier kom je

8. KUMU Art Museum. Het meest

www.tallinn.ee/eng

vooral om de trappen van het hoogste

vooraanstaande kunstmuseum van het

Facebook: VisitTallinn


maar liefst zeven restaurants in Tallinn. Waar moeten we naartoe om van die Estlandse smaken te genieten? Leib, MEKK, Ö, Neh en Aed. Het klinkt misschien wat kortaf, maar het zijn toprestaurants met een uitstekende Estlandse keuken. Kaarel Mikkin, Visit Estonia

Culinaire verkenningstocht

Smikkelen in restaurant Leib

Lauri Laan, Visit tallinn

Tallinn:

Huiskamerrestaurant Een echte secret place om eens een keer heerlijk te eten op een bijzondere plek is huiskamerrestaurant Mull aan de Sulevimägistraat 5 in het oude centrum. Je kunt hier alleen op afspraak eten, maar dan staat je ook een bijzondere avond te wachten. Kokkin en model Beatrice zwaait de pollepel in dit sfeervolle huiskamerrestaurant. Ze kookt doorgaans alleen als er meer dan acht personen gereserveerd hebben. Als je het geluk hebt te mogen aanschuiven, krijg je fantastisch eten voorgeschoteld. Een menukaart is er overigens niet. Beatrice ontvangt haar

borsjt in zo maar een café, of zonder menukaart dineren in

gasten met een glaasje champagne en

een huiskamerrestaurant. Culinair Tallinn is veelzijdig en de

verrassen met schalen vol heerlijkheden.

Estlandse keuken is er volop aanwezig. TEKST Niels Bakker

nogal hoge prijskaartje.

W

Kalamaja

duikt vervolgens de keuken in om je te Absoluut een aanrader, ondanks het

ie door het oude centrum

is de trend in veel kwaliteitsrestaurants en

Ook even buiten het centrum is wat te

van Tallinn wandelt, kan

als je je smaakpapillen wilt trakteren,

beleven op culinair gebied en dan speci-

er gewoon – soms letterlijk

moet je dat echt eens proberen.

aal in de trendy wijk Kalamaja. In deze mooie visserswijk met de oude houten

– niet omheen: hier is voor

Flavours of Estonia

huizen vind je veel trendy eetcafés. Aan-

genoeg keuze om lekker te eten voor een

De Esten weten dat hun keuken zich kan

raders in Kalamja zijn Klaus, F-Hoone,

heel redelijke prijs. Het barst in de mid-

meten met de Europese top en hangen

Moon en Sesoon. Heerlijk eten, niet duur

deleeuwse straatjes van de restaurants,

dat nu ook geheel terecht aan de grote

en midden in trendy Tallinn. Wat wil een

waar ze vaak niet alleen toeristenmenu’s

klok. Speciaal daarvoor werd het Fla-

mens nog meer? n

serveren, maar ook Estlandse specialitei-

vours of Estonia-programma ontwikkeld,

ten. Niets mis mee, maar Tallinn heeft op

waarmee de Estlandse keuken verder

culinair gebied veel meer in huis. De tra-

wordt verfijnd, ontwikkeld en gepro-

ditionele Estlandse keuken is daarbij mo-

moot. Onderdeel van het programma is

menteel weer helemaal terug in de stad.

een nationale top vijftig van restaurants.

Verse en lokale producten en ingrediënten

In de top tien daarvan bevinden zich

de gemiddelde bezoeker

Voor meer informatie: www.tourism.tallinn.ee www.visitestonia.com www.flavoursofestonia.com


ESTLANDSPECIAL

Genieten van Estonian flavours in kwaliteitsrestaurants,

!ESTLANDSPECIAL Toomas Volmer, Visit Estonia

Tallinn:

De middeleeuwse oude stad Estland heeft vele overheersers

T

Tallinn Old Town Days

allinn bestaat uit acht stads-

benedenstad was oorspronkelijk het do-

delen, maar de absolute toe-

mein van koop- en ambachtslieden, met

ristische nummer één is de

als kloppend hart het Raadhuisplein met

prachtige oude, middeleeuwse

het gotische Raadhuis (Raekoja), waarvan

binnenstad, bestaande uit de

de achthoekige toren het symbool van de

Ondanks, of misschien wel door

bovenstad Domberg (Toompea) en de

stad is. Verspreid door de binnenstad lig-

ommuurde benedenstad. Niet voor niets

gen bovendien fraaie koopmanshuizen,

deze buitenlandse overheersing

prijken deze op de UNESCO-lijst van We-

zoals De Drie Gezusters, die een koop-

relderfgoederen. Het meest opvallend zijn

man in de vijftiende eeuw voor zijn drie

is de middeleeuwse hoofdstad

de stadswallen, waarvan een deel te be-

dochters liet bouwen. De benedenstad is

klimmen is. De bekendste stadswaltoren

ook gezegend met fraaie kerken, waar-

Tallinn goed bewaard gebleven;

is de Kiek in de Kök, waarvan de naam

onder de Sint-Nicolaaskerk (Niguliste

een Werelderfgoed waardig.

uit het Nederduits komt en verwijst naar

Kirik), Sint-Olafskerk (Oleviste Kirik) en

het feit dat je vanuit de toren rechtstreeks

de Heilige-Geestkerk (Pühavaimu Kirik).

gekend, maar vanaf 1991 is het Baltische land onafhankelijk.

in de keukens van de mensen kon kijken. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE JAAP

Vanuit hier kun je ook de fascinerende

Flinke klim

VAN SPLUNTER & Toomas volmer, visit Estonia

tunnels van Tallinn bezoeken, die in de ze-

Na een flinke klim bereik je de boven-

ventiende eeuw door de Zweden werden

stad Domberg (Toompea). Hier bevindt

gegraven om de stad te beschermen. De

zich het Slot, dat in 1770 in opdracht van


Catharina de Grote werd gebouwd en verschillende reconstructies heeft ondergaan in de loop der eeuwen. Tegenwoordig is het de zetel van het parlement en de regering van Estland. Vlakbij staat de Domkerk (Toomkirik), maar het meest tot de verbeelding spreekt toch wel de Russisch-orthodoxe Alexander Nevskikathedraal, duidelijk herkenbaar aan zijn uivormige koepels.

Indrukwekkende musea In de vele musea die Tallinn rijk is, wordt

Het uitzicht over de ommuurde benedenstad

uitgebreid stilgestaan bij de diverse overdeur om het benodigde te brengen. Pas

Festivals en markten

de herwonnen onafhankelijkheid in 1991

toen de Russen na de onafhankelijkheid

Tallinn staat ook bekend om zijn vele fes-

en de aansluiting bij de NAVO en Euro-

van Estland het hazenpad hadden geko-

tivals en markten, met name in de oude

pese Unie in 2004 is de rust hopelijk voor

zen, bleek hoe dit meer dan klantvrien-

stad en in de directe omgeving. Geduren-

lange tijd teruggekeerd in het land en

delijke optreden mogelijk was: het ‘wes-

de de zomermaanden vindt er elke

zijn hoofdstad. Twee musea springen er-

terse’

met

woensdag op het Raadhuisplein een

uit. Het Museum of Occupations (www.

afluisterapparatuur. En als je de lift naar

handwerkmarkt plaats. Eind mei, begin

okupatsioon.ee) geeft een indrukwek-

de bovenste verdieping neemt, blijkt die

juni eisen de Tallinn Old Town Days de

kend overzicht van de bezettingstijd. Het

niet de bovenste te zijn. Via verschillende

aandacht, waarmee het begin van de zo-

meest hilarische museum echter is het

trappen bereik je namelijk de geheime

mer wordt gevierd. Verspreid over de

KGB-museum in het Sokos Hotel Viru.

23ste verdieping, ooit het domein van de

oude binnenstad vinden er allerlei cultu-

Als gast van het hotel, dat in 1972 door

KGB. Het is net alsof je in een oude James

rele festiviteiten plaats, zoals concerten,

de Sovjet-Unie werd gebouwd om toeris-

Bondfilm terechtkomt. De kamer staat

theatervoorstellingen en tentoonstellin-

tische inkomsten mee te pikken, moest je

volgepropt met afluisterapparatuur. Hou

gen. In juli vindt één van de grootste festi-

in de badkamer niet hardop je beklag

er wel rekening mee, dat je dit museum

vals plaats: Tallinn Medieval Days. Gedu-

doen over het gebrek aan toiletpapier,

alleen op afspraak kunt bezoeken. Het

rende deze dagen weerklinkt de sfeer van

want binnen twee minuten klopte een

Museum of Occupations kun je daarente-

de middeleeuwen overal in de oude bin-

medewerker van het hotel aan de kamer-

gen zonder afspraak bezoeken.

nenstad, waarbij het Raadhuisplein het

hotel

zat

boordevol

epicentrum is. In juli vinden ook de TalDe fantastische kerstmarkt op het Raadhuisplein

linn Maritime Days plaats, verspreid over de diverse havens van de stad. Afgelopen juli werd zelfs een ware zeeslag tussen vijf schepen nagespeeld. En tot slot is er natuurlijk de kerstmarkt op het Raadhuisplein, ongetwijfeld een van de mooiste kerstmarkten van Noord-Europa. Kortom, vervelen in Tallinn is geen optie! n Voor meer informatie: www.toursim.tallinn.ee www.visitestonia.com


ESTLANDSPECIAL

heersers, die het land heeft gekend. Na

Jaak Nilson

De buitenwijken Kadriorg en Pirita Tallinn:

Voor wie de hectiek van de stad teveel wordt, zijn er de twee buitenwijken van Tallinn: Kadriorg en Pirita. Hier kun je zonder problemen twee dagen stukslaan met mooie musea,

Kadriorg Palace

tuinen en paleizen. Of kom even heerlijk bij aan de promenade van Pirita! TEKST JAAP VAN SPLUNTER

D

FOTOGRAFIE Visit estonia

Voor meer informatie: www.tourism.tallinn.ee www.visitestonia.com www.ekm.ee

e buitenwijk Kadriorg grenst

www.kadriorupark.ee

in het noordwesten aan de

driorg ontdekten. Rijkere burgers lieten er

Baai van Tallinn, een deel van

huizen bouwen en dat de familie van de

de Finse Golf. Nadat Estland

tsaar in Kadriorg vakantie vierde, droeg

in 1710 veroverd werd door

alleen maar bij aan de aantrekkingskracht.

het Russische keizerrijk kocht de toen-

Ook vandaag de dag is Kadriorg een pres-

Zangfeest (Laulu- ja tantsupidu) zal

malige tsaar Peter de Grote in een dal bij

tigieuze wijk om in te wonen. Na het ver-

plaatsvinden van 4 tot 6 juli 2014.

Reval (de toenmalige naam voor Tallinn)

val van het tsarenrijk diende het paleis als

een eenvoudige driekamerwoning. Maar

kunstmuseum en (tijdelijk) presidentieel

Pirita

daarbij bleef het niet, want de tsaar gaf de

paleis. Tegenwoordig is het voormalige

Niet ver van Kadriorg ligt de wijk Pirita.

aanzet tot de bouw van het huidige Ka-

Kadriorgpaleis een dependance (met

Hier werden in 1980 tijdens de Olympi-

driorgpaleis en een bijbehorende indruk-

vooral West-Europese en Russische kunst

sche Spelen van Moskou de zeilwedstrij-

wekkende tuin. Peter de Grote liet het in

van de zestiende tot de negentiende

den gehouden. De Sovjets spaarden kos-

Italiaanse barokstijl gebouwde paleis in

eeuw) van het in 2006 geopende kunst-

ten noch moeite om het stadsdeel tot een

1718 bouwen als zomerresidentie en ver-

museum Kumu (een afkorting van Kun-

paradepaardje om te toveren. Naast mari-

noemde het naar zijn vrouw, Catherine I.

stimuuseum), dat op een steenworp af-

tieme activiteiten vind je in Pirita ook de

De meeste Russische heersers bezochten

stand ligt (kunst uit Estland van de

ruïne van het in 1407 gestichte nonnen-

het paleis. De binnenkant van het paleis

achttiende eeuw tot nu). Datzelfde geldt

klooster, dat is gewijd aan de Heilige Bri-

onderging een grote renovatie in de ne-

voor het huidige presidentiële paleis, dat

gitta. Maar er is hier nog zoveel meer te

gentiende eeuw, toen Tallinn een popu-

werd geopend in 1938. Iets noordelijker

zien en te doen. Zo bevinden zich hier on-

laire bestemming werd en vaak werd be-

ligt het ‘zangstadion’, waar regelmatig

der meer een fraaie botanische tuin, de

zocht door tsaar Nikolai I en zijn familie.

zangfestivals plaatsvinden. Eens in de vijf

beeldbepalende Tv-toren en het Maar-

jaar vindt hier het beroemde Estische

jamäepaleis, tegenwoordig een historisch

Prestigieuze wijk

Zangfeest plaats, dat maar liefst dertig-

museum. Het twee kilometer lange strand

Tot in de negentiende eeuw bestond Ka-

duizend deelnemers en tweehonderddui-

van Pirita is een van de favoriete plekken

driorg buiten het park voornamelijk uit

zend bezoekers trekt. Daarmee is het een

van de inwoners van Tallinn om hun vrije

houten arbeidershuisjes. Dat veranderde,

van de belangrijkste uitingen van de cul-

tijd door te brengen, met z’n mooie stran-

toen zwemmen in de mode kwam en de

tuur en identiteit van Estland. Zet maar

den, gezellige kustlijn, parken en pitto-

inwoners van Tallinn het strand van Ka-

alvast in je agenda: het volgende grote

reske vallei van de Piritarivier. n


www.laulupidu.ee www.teletorn.ee

Estland Designhuis

Tallinn:

Reimo Võsa-Targsoo

Trendy Kalamaja Er is geen plek in Tallinn te vinden, die zo bruist en vol verrassingen zit

Detail van een houten huis

als de trendy wijk Kalamaja. Het oude visserskwartier is hard op weg om de grote trekpleister van Tallinn te worden. TEKST Niels Banner Fotografie Visit Tallinn

C

afé Klaus aan de Kalasada-

woordig is het provisorisch omgeturnd

Het ene café is nog hipper ingericht dan

mastraat 8 is een ideaal punt

tot museum. Wie de moed heeft om deze

het andere en je kunt er voor weinig geld

om je bezoek aan Kalamaja

lugubere plek te bezoeken, komt er wel-

prima eten of een biertje drinken.

te beginnen. De voormalige

licht verbijsterd en misschien wel geschokt vandaan. De gevangenis is nog in

Enorme hangar

authentieke staat, compleet met wachtto-

Dan is de koek nog niet op in Kalamaja,

sign House en is hot bij de inwoners van

rens, donkere cellen en stapelbedden,

want de wijk ligt ook nog eens vlak aan

Tallinn. Geen wonder: het eten is er voor-

waarop nog beddengoed ligt. Je kunt de

zee. En dat betekent strandjes in de

treffelijk en bij Klaus druipt het design

gevangenis gedurende de zomermaan-

buurt, maar de grootste attractie ligt aan

haast van de muren. Dat is geen toeval

den en op afspraak gewoon bezoeken,

de haven. Het Seaplane Harbour Mu-

overigens, want in hetzelfde pand wer-

maar het schijnt dat er excursies worden

seum bevindt zich aan het eind van Ka-

ken een aantal jonge designers, die pro-

georganiseerd, waarbij je een aantal uren

lamaja en was ooit een enorme hangar

beren in een winkeltje hun creaties aan

als gevangene wordt behandeld. Veel gek-

voor watervliegtuigen. Dit Europees be-

de man te brengen. Goedkoop is het er

ker krijg je het echt niet.

kroonde maritieme museum moet je met eigen ogen hebben gezien om te geloven

niet, maar het zijn wel erg mooie spullen. Pal naast Klaus ligt de zogenaamde Cul-

Hout en hippe cafés

wat de Esten van de betonnen kolos heb-

turele Cauldron (Kultuurikatel), een oud

Dan word je gelukkig wat vrolijker van

ben gemaakt. Wie hier voor het eerst een

fabrieksterrein dat is omgevormd tot al-

de Tallinn Houses, fraaie houten huizen,

blik werpt op de reusachtige hal van het

ternatief cultuurcentrum. Jonge inwo-

die je hier nog volop vindt. De houten

museum valt de mond open van verba-

ners proberen hier een beetje in de stijl

huizen werden oorspronkelijk in de ja-

zing. Een verrassing die zijn weerga niet

van het Kopenhagense Christiania cafés,

ren twintig en dertig van de twintigste

kent. Net als heel Kalamaja eigenlijk. n

restaurantjes en cultuurpodia van de

eeuw gebouwd als twee- of drieverdie-

grond te krijgen. Het is allemaal nog pril,

ping-appartementen voor de huisves-

maar het terrein (waar de Russische cult-

ting van de fabrieksarbeiders. Er staan er

film Stalker ooit werd opgenomen) heeft

nog ongeveer vijfhonderd in Kalamaja,

absoluut potentie.

waarvan tientallen de monumentenstatus hebben. Het maakt Kalamaja tot een

Patareigevangenis

gewilde buurt om te wonen, bij vooral

Kalamaja verder inrijdend, kom je iets ver-

jonge inwoners van de stad. Die verjon-

derop nog een verrassing tegen. De Pata-

ging van de buurt heeft ook het prettige

reigevangenis ligt in de wijk en was lange

gevolg dat het in Kalamaja barst van de

tijd de beruchtste plek van Estland. Tegen-

trendy cafés, de zogenaamde kohviks.

Voor meer informatie: www.estoniandesignhouse.ee www.klauskohvik.ee www.patarei.org www.lennusadam.eu www.tourism.tallinn.ee www.visitestonia.com


ESTLANDSPECIAL

vlaggenfabriek werd een paar

jaar geleden verbouwd tot Estonian De-

!ESTLANDSPECIAL Viru Bog, een echt moeras

Jarek Jõepera tock Gadag, Shutters

Hermansburcht Narva

Rakvere Castle

Noord-Estland:

Positief verrassend TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE visit estonia

W

anneer je de hoofdstad Tallinn verlaat en in ooste-

Top 10 Noord-Estland

lijke richting rijdt, kom je

1. Lahemaa National Park. Het

6. Hermansburcht Narva. Het interes-

in een deel van Estland

grootste, oudste en volgens velen

sante grensstadje Narva heeft niet veel

waar veel te genieten valt.

mooiste natuurpark van Estland.

meer op het gebied van bouwkunst dan

In de eerste plaats vind je hier natuurlijk

2. De Manors Palmse, Vihula en

Sovjetarchitectuur, maar de burcht maakt

Lahemaa National Park, een van de mooi-

Sagadi. De ‘drie gezusters’ liggen vlak

veel goed.

ste gebieden van het land.

bij elkaar jaloers op elkaar te zijn. De

7. Altja. Dit authentiek en rustig gelegen

Alleen al in dit park kun je moeiteloos een

manors in Lahemaa zijn van uitzon-

dorpje is bekend vanwege de (onlangs

hele zomervakantie doorbrengen. Het

derlijke schoonheid.

gerestaureerde) vissershutten.

noorden heeft echter meer in petto. Er zijn

3. Käsmu en Viinistu. Lange lome

8. Baltoscandal. Het roemruchte

langs de kust prachtige vissersplaatsjes te

zomers verdienen het eigenlijk om in

theaterfestival van Rakvere. Voor de

vinden, waar ook de Esten zelf graag ver-

Käsmu of Viinistu gevierd te worden.

theaterfijnproevers.

toeven. De fraaiste manors en hun schitte-

In Käsmu is een fraai zeevaartmu-

9. Jägala-waterval. Niet alleen in IJsland

rende landgoederen vind je ook vooral in

seum gevestigd, in Viinistu een

hebben ze mooie watervallen. Estland

het noorden. Manor hopping zou dus zo

kunstmuseum.

heeft ook een fraaie: de Jägala-waterval.

maar een populaire activiteit kunnen wor-

4. Wetland Viru Bog. Een echt

10. Rebala Heritage Conservation

den hier. Dan heeft het noorden nog de

moeras, compleet met houten

Area. Een archeologiepark vlak

stad Narva in het uiterste noordoosten en

boardwalk en uitkijktorens. Voor in de

bij Tallinn.

het stadje Rakvere onder Lahemaa. Narva

zomer én in de winter met sneeuw-

is vooral interessant vanwege de Her-

schoenen.


mansburcht en de alomaanwezige Sovjet-

5. Rakvere Castle. Liefhebbers van

www.northestonia.eu

architectuur. Rakvere is bekend om de

de middeleeuwen moeten Rakvere op

www.lahemaa.ee

prachtige middeleeuwse burcht en het

de TomTom intoetsen voor een dag

tourismnarva.ee

Baltoscandal-theaterfestival. Er gaat dus

onvervalst middeleeuws vertier.

www.visitestonia.com

ook in Estland niets boven het noorden. n


Anna Grigorjeva, Shutterstock

Puur natuur in Lahemaa National Park

Anna Grigorjeva, Shutterstock

Noord-Estland:

Estland is gezegend met prachtige natuurgebieden en nationale parken. Een van de

anderhalf uur rijden van de hoofdstad Tallinn sta je Anna Grigorjeva

ineens met je wandelschoenen in de pure natuur. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE Shutterstock

Foto: Hanze

Over Lahemaa National Park worden in

delen, vissen, paardrijden, langlaufen,

deze special terecht de nodige lovende

wellnessen of gewoon tot rust komen in

woorden gesproken. Ook in vorige edi-

de schier eindeloze natuur. Lahemaa

ties van Nordic Magazine is Estlands oud-

moet je gewoon zelf zien en beleven. En

ste en grootste nationale park al eens uit-

daarom volstaan we voor deze ene keer

gebreid aan de orde geweest. We moeten

met weinig woorden en veel mooie

erkennen, dat we wel een beetje verliefd

plaatjes. Ga je mee? n

zijn geworden op dit prachtig stukje natuur. Lahemaa omvat prachtige natuur, schitterende manors en schilderachtige kustplaatsjes en het park is in alle vier jaargetijden even mooi. Je kunt er schitterend wandelen, fietsen, sneeuwwan-

Voor meer informatie: www.lahemaa.ee www.northestonia.eu www.visitestonia.com


ESTLANDSPECIAL

mooiste parken van het land is ongetwijfeld Lahemaa National Park. Op nog geen

De molen bij Vihula Manor

Noord-Estland:

Logeren op een landgoed

Jarek Jõepera, Visit Estonia

!ESTLANDSPECIAL

De fraaie tuin bij Palmse Manor

trouwerijen worden gehouden. Het kasteel zelf ligt iets verderop te pronken met een orangerie en enkele prieeltjes als directe buren. Wie hier logeert en rondwandelt, voelt zich meer zonnekoning Lodewijk XIV dan zomaar toerist.

Vihula Vihula Manor ligt op maar een paar kilometer van Palmse en ook daar is het geen straf om te verblijven. Het landhuis

Van Estlands ‘kroonjuwelen’ zijn de zogeheten manors mis-

maakt misschien wat minder indruk dan

schien wel het meest kostbaar. Over het hele land verspreid zijn

wel weer een prachtige antieke molen en

er vanaf de twaalfde eeuw meer dan duizend van deze adellijke

van dit landhuis is de uitgebreide spa,

landgoederen gebouwd en dat is uniek in Europa. In Nationaal

seren of heerlijk in de sauna kunt zitten

Park Lahemaa liggen drie van de mooiste: Palmse, Vihula en

het statige Palmse, maar Vihula heeft dan een dromerige oprijlaan. De specialiteit waar je kunt stomen, je kunt laten mastot je er herboren uitkomt.

Sagadi

Sagadi. TEKST & FOTOGRAFIE Niels bakker

Sagadi Manor is de allermooiste van de drie landjuwelen. Het statige gebouw met het enorme gazon dat ervoor ligt en het

N

kustlijn en fraai coulissenlandschap met

Palmse

overnachten. Weliswaar slaap je dan in de

wetlands, bossen en velden. Het is hier

Nergens komen deze manors mooier voor

comfortabel verbouwde paardenstallen,

heerlijk fietsen over de smalle, rustige

de dag en passen ze beter in het landschap

maar toch. Een nachtje Sagadi doet bijna

wegen. Maar als kroon op dit bijna ko-

dan in Lahemaa. Dat geldt zeker voor

adellijk bloed door je aderen stromen. En

ninklijke landschap zijn daar ook nog de

Palmse Manor. Dit landgoed is eigenlijk

dan beleef je Lahemaa toch net even iets

manors, de landgoederen met letterlijk

een groot openluchtmuseum, waarbij veel

anders. n

kastelen als boerderijen. De manors heb-

gebouwen een gastenfunctie hebben ge-

ben een lange, rijke geschiedenis achter

kregen. De destilleerderij is hier bijvoor-

de rug, die deels terugvoert naar de late

beeld verbouwd tot hotel/restaurant en

middeleeuwen. Niet alle gebouwen zijn

de oude ossenstal is tegenwoordig een

helaas even goed bewaard gebleven, ze-

grand café, waar regelmatig feestjes en

eigenaardige roze poortgebouw van de

ationaal Park Lahemaa is ook

ker niet in de Sovjetperiode, maar in de

verbouwde paardenstallen; het is hier he-

zonder die prachtige land-

loop der tijd zijn ook vele manors geres-

lemaal af. “Sagadi is vaak als filmlocatie

goederen al een ware parel.

taureerd en omgebouwd tot schitterende

gebruikt”, vertelt manager Krista Keedus.

Het grote natuurgebied is

gastenverblijven.

Filmdecor of niet, ook als je geen filmster

gezegend met een prachtige


bent, ben je van harte welkom om hier te

Voor meer informatie: www.palmse.ee www.sagadi.ee www.vihulamanor.com

Noord-Estland:

Het kasteel van Rakvere

Middeleeuws Rakvere Rakvere, in het noordoosten van Estland, heeft een aantal attracties, dat een bezoek aan het stadje meer dan rechtvaardigt, zoals het theaterfestival Baltoscandal, de moderne spa in het Aquahotel of het futuristische stadsplein in het centrum. Grootste trekpleister is echter onomstreden de burcht, die al sinds mensenheugenis over Rakvere waakt. Hier herleven de middeleeuwen. TEKST & FOTOGRAFIE Niels bakker

O

Middeleeuws vertier in

p de vraag van de Finse toe-

burcht van Rakvere, het letterlijke en fi-

rist ‘waar de oude binnenstad

guurlijke hoogtepunt van de stad.

het kasteel van Rakve

re

van Rakvere is’, heeft kas-

Middeleeuwen

antwoord: “Die is er niet.”

De Esten hebben het gerestaureerde kas-

Rakvere heeft inderdaad geen oude his-

teel op een leuke manier omgevormd tot

torische binnenstad. De Pikkstraat is het

een middeleeuwse attractie. Een heel

oudste gedeelte van het stadje, waar een

team verklede lieden staat daarbij klaar

aantal oude huizen en winkels te vinden

om je een dag lang onder te dompelen in

is. Ook van het plein in het centrum moet

middeleeuwse sferen en daar slagen de

Rakvere het niet echt hebben, hoewel het

jongelui goed in. Je kunt kijken naar rid-

stadsbestuur er nog wel iets van heeft

dertoernooien, de wapensmid in actie

geprobeerd te maken. En dat is nog best

zien of meedoen aan zwaardgevechten

aardig gelukt. Het futuristisch ogende

of boogschieten. Best vermakelijk na-

plein heeft met de grote gele lampen en

tuurlijk, maar één attractie springt er

fontein iets fris en vrolijks over zich.

toch wel uit: de Estse kasteelbewoners hebben een deel van de burcht gereser-

toch?”, zegt Siim. “Het is midden op de

Kleinste theaterstad

veerd als heus bordeel en dat hadden we

dag. Dan slapen de dames nog. Zo ging

Rakvere profileert zich ook graag als

nog nooit ergens anders gezien. “Ham-

dat in de middeleeuwen!” n

kleinste theaterstad van Europa. Op zich

burg heeft de Reeperbahn,” legt Siim

koop je daar niet veel voor, maar het

doodserieus uit, “wij hebben onze eigen

daaraan vastgekoppelde kunst- en thea-

rosse buurt.” In fraaie middeleeuwse let-

terfestival Baltoscandal is wel degelijk

ters staan op de houten deuren de na-

een terechte claim to fame. De moderne

men gekalligrafeerd van de dames van

spa van Rakvere behoort ook tot de lan-

plezier, die hier blijkbaar op je zitten te

delijke top, maar daarna moet je toch

wachten. Of toch ook niet, want kloppen

echt hoognodig naar de middeleeuwse

op de deur geeft geen reactie. “Logisch

Voor meer informatie: www.rakvere.ee www.rakverelinnus.ee www.baltoscandal.ee www.northestonia.eu www.visitestonia.com


ESTLANDSPECIAL

teelgids Siim Soots een kort

!ESTLANDSPECIAL De imposante Hermansburcht

Noord-Estland:

Narva, grensstad met Rusland

De Ivangorodburcht ligt aan de Russische zijde van de Narvarivier

Ooit was het de barokke parel van de Oostzee, maar in de Tweede Wereldoorlog werd het bijna geheel verwoest. Narva, aan de uiterste noordoostgrens van Estland, heeft veel te lijden gehad in haar lange bestaan. En dat heeft zo zijn sporen nagelaten. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE shutterstock

V

an het glorieuze Narva uit het

Sovjetarchitectuur

Narva-Jõesuu

verleden is hoegenaamd niets

Na de oorlog moest Narva zo ongeveer

De Hermansburcht herbergt tegenwoor-

meer over. En dat terwijl de

vanaf de grond worden opgebouwd. Re-

dig ook het historisch museum van Nar-

stad in lang vervlogen tijden

sultaat hiervan was, dat de stad een klas-

va en is een bezoek meer dan waard. Iets

een gouden toekomst tege-

siek voorbeeld werd van typische naoor-

boven Narva, aan de Finse Golf, ligt de

moet leek te gaan. Narva kreeg in 1345

logse Sovjetarchitectuur. De stad is er

populaire badplaats Narva-Jõesuu. Het

stadsrechten van de Deense kroon. In

letterlijk mee volgebouwd en is zodoende

stadje aan de monding van de Narvari-

de eeuwen daarna groeide het uit tot

voer voor architectuurgeïnteresseerden.

vier is al sinds de negentiende eeuw een

een belangrijke handelsstad. Narva

Is er dan helemaal niets meer over van

belangrijke badplaats. Russen uit St. Pe-

was een scharnierpunt tussen Europa

het eens zo indrukwekkende Narva?

tersburg kwamen vroeger al graag naar

en het Russische achterland en daarvan

Toch wel, want de imposante Hermans-

deze plek, die ze de Nordic Riviera noem-

profiteerde de stad volop. In de acht-

burcht staat er nog steeds. Het kasteel,

den. Ook vandaag de dag is Narva-Jõe-

tiende eeuw was de stad op haar hoog-

daterend uit de dertiende eeuw, heeft me-

suu populair bij badgasten. Het is nog

tepunt en stond het bekend als De ba-

nig oorlog overleefd en is tegenwoordig

steeds een echte vakantiebestemming

rokke parel van de Oostzee. Totdat Narva

de bestbewaarde vesting van Estland.

met mooie stranden en vele spa’s. De zo-

in de Tweede Wereldoorlog onder vuur

Aan de overkant van de Narvarivier staat

mer kom je hier dus prima door. n

kwam te liggen van zowel Russen als

de Ivangorodburcht, eenzelfde soort ves-

Duitsers. In 1944 werd de stad zwaar

ting. Deze is echter van de Russen. Vol-

gebombardeerd door het Rode Leger.

gens vele Esten lijkt het er overigens op

Wat er daarna nog overeindstond,

dat Narva ook eigenlijk bij Rusland hoort,

werd door terugtrekkende Duitse troe-

want maar liefst negentig procent van de

pen vakkundig platgebrand.

inwoners is van Russische afkomst.


Voor meer informatie: www.tourism.narva.ee www.narvamuuseum.ee www.northestonia.eu www.visitestonia.com

Het KÄSMUzeevaartmuseum

Noord-Estland:

De kustplaatsjes van Lahemaa In het noorden van Estland ligt Lahemaa, het oudste en grootste nationale park van Estland. Dit land van baaien omvat niet alleen natuurschoon, maar herbergt ook een paar schilderachtige kustplaatsjes. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE EAS, Visit Estonia

het Pärispea-schiereiland niet meer dan

nistu. KÄSMU werd bekend door de vele

het een goed uur uur rijden

een gehucht. Het heeft maar 150 inwo-

zeekapiteins, die hier in de loop der tijd

naar Lahemaa. Het land van

ners, maar voor zo’n kleine nederzetting

met hun families woonden. Het dorp

baaien is een geschenk van

heeft het opmerkelijk veel te bieden. De

was beroemd om de uitmuntende

de natuur, dat niet alleen de

gekleurde houten huizen zijn al een at-

scheepsbouw die hier plaatsvond en ook

Esten, maar ook de vroegere Russische

tractie op zich, maar het museum van de

de plaatselijke maritieme school stond

elite maar al te graag in dank aanvaard-

voormalige minister van buitenlandse

uitstekend aangeschreven. Al die kapi-

den. Vooral in de zomermaanden is La-

zaken, manager van ABBA en kunstver-

teinsfamilies woonden in prachtige grote

hemaa nog steeds in trek. Dat komt niet

zamelaar Jaan Manitski is de grote trek-

houten huizen, waarvan er nog een paar

alleen door de lommerrijke natuur die je

pleister van het dorp. Het museum heeft

in KÄSMU te vinden zijn. De maritieme

hier volop vindt, maar zeker ook door

een opmerkelijk kofferkunstwerk voor

school is sinds 1993 door kapiteinszoon

de prachtige kustlijn, die het natuurpark

de deur liggen, maar exposeert ook zo’n

Aarne Vaik omgebouwd tot zeevaartmu-

omzoomt. De Finse Golfkust is hier gril-

zeshonderd schilderijen, waarbij vooral

seum. Het museum staat bomvol met

lig, met zoveel baaien en inhammen dat

de zaal met moderne kunst indruk

van alles en nog wat over zeevaart en is

je op den duur geen idee meer hebt waar

maakt. De veelzijdige, geboren en geto-

onmiskenbaar een van de pareltjes van

je precies bent. Strandjes vind je hier als

gen Viinistuer Manitski heeft het dorp

Lahemaa. De prachtige ligging aan de

je goed zoekt wel degelijk, maar de kust

ook nog eens een theater van formaat ge-

Erubaai en het jaarlijkse festival Viru

is toch vooral bezaaid met talloze grote

schonken. Zelfs vanuit Tallinn komen ze

Folk maakt KÄSMU al met al tot een on-

en kleine zwerfkeien, die duizenden ja-

graag naar Viinistu om hier voorstellin-

weerstaanbaar oord om te bezoeken. n

ren geleden aanspoelden.

gen op een unieke locatie bij te wonen.

Viinistu

KäsmU

Die droomkust wordt ook nog eens

Op het schiereiland naast Pärispea ligt

prachtig opgeluisterd door de mooie

KÄSMU en dit zogeheten Captains Village

dorpjes die hier liggen. Zo is Viinistu op

is eigenlijk nog bijzonderder dan Vii-

Voor meer informatie: www.lahemaa.ee www.northestonia.eu www.visitestonia.com www.kasmu.ee


ESTLANDSPECIAL

V

anuit de hoofdstad Tallinn is

Toomas Tuul

!ESTLANDSPECIAL

De Baltische eilanden, en meer!

West-Estland:

TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit estonia

H

et westen van Estland

er voldoende avondvertier te vinden na

heeft

liefhebber

een dagje bruinbakken. De regio staat ook

van zon, strand, well-

bekend om zijn wellness, kuuroorden en

ness en cultuur veel

gezondheidscentra. Of het nu de genees-

Baltische eilanden voor de kust. Saaremaa

te bieden. Niet voor

krachtige modderbaden in kuuroorden

en Muhu zijn de bekendste en makkelijkst

niets ontvluchten de

zijn of de ongekende spamogelijkheden,

bereikbare eilanden, maar ook de wat

inwoners van Tallinn

zowel Esten als buitenlanders zijn hier bij-

verder gelegen eilanden zijn een bezoek

de

Koguva Village op Muhu

massaal de stad, zo-

na kind aan huis; zeker vanwege de nog

meer dan waard. Geniet bijvoorbeeld van

dra de vakantie aanbreekt en het zonnetje

relatief gunstige prijzen, die hier gelden.

de traditionele cultuur van het UNESCO-

doorbreekt. Maar ook steeds meer buiten-

De euro mag dan in Estland zijn inge-

Werelderfgoed Kihnu, de unieke Estse

landers weten West-Estland steeds beter

voerd, maar het prijsniveau is nog ouder-

muziekgeschiedenis op Hiiumaa en de

te vinden. In Estlands zomerhoofdstad

wets laag. Pärnu en Haapsalu gelden als

Zweedse cultuur en historie op Vormsi.

Pärnu liggen de mooiste stranden en is

de uitvalsbases voor een bezoek aan de

De Baltische eilanden wachten! n

Top 10 West-Estland 1. Historische plaatsen Kuressaare,

bewaard gebleven Middeleeuwse kasteel

(www.slmarinas.ee, www.rannatee.ee,

Haapsalu and Pärnu. In de deze drie

van het Baltische gebied, terwijl in

www.jahtklubi.ee).

plaatsen vind je prachtige stranden,

Haapsalu bij volle maan een Witte Dame

9. Actieve golfvakanties. West-Estland

fascinerende architectuur en kuuroorden

in het venster van de doopkapel verschijnt

lijkt te zijn gemaakt voor actieve vakantie,

(www.visithaapsalu.com,

(www.haapsalulinnus.ee,

maar een bijzondere vermelding moet

www.visitparnu.com,

www.saaremaamuuseum.ee).

toch wel gemaakt worden voor de

www.kuressaare.ee).

6. Vuurtorens en windmolens. De

golfsport, want de golfbanen zijn hier van

2. Hiiumaa Island. Als je zoekt naar een

vuurtoren van Kõpu is ‘s werelds oudste

internationaal niveau (www.wbg.ee,

plek waar het rustig en vreedzaam is, ver

nog in gebruik zijnde vuurtoren. De

www.saaregolf.ee,

weg van de hectiek van de stad, dan is dit

windmolen van Angla op Saaremaa is een

www.valgerannaseikluspark.ee,

de plek om te zijn (www.hiiumaa.eu,

van de vele mooie windmolens die in deze

www.roosta.ee, www.haapsalugolf.ee).

www.hiiumaa.ee/tuletorn/english.php).

regio te vinden zijn (www.anglatuulik.eu,

10. Familievakanties en culturele

3. Kihnu Island. Kihnu Island is een

www.sorvekeskus.ee).

evenementen. De culturele evenementen

zeven kilometer lang en ruim drie

7. Nationale parken van Soomaa,

in West-Estland zijn talrijk en maken het

kilometer breed UNESCO-Werelderfgoed,

Matsalu en Vilsandi. De natuur is nadruk-

gebied zeer geschikt voor familievakanties

waar verleden en heden samenkomen

kelijk aanwezig in West-Estland, zoals

(www.visitparnu.com/en/main-events,

(visitparnu.com/en/visitor/kihnu, www.

blijkt uit de aanwezigheid van deze drie

www.jaanalind.ee, www.ilon.ee,

rannatee.ee).

prachtige nationale parken

www.terviseparadiis.ee).

4. Spahotels en geneeskrachtige

(www.soomaa.ee, www.vilsandi.ee,

modder. De werking van geneeskrachtige

www.matsalu.ee).


modder werd in 1824 ontdekt in Saare-

8. Eilandjes, jachthavens en cultuur.


maa, waarna de hele regio zich heeft

West-Estland biedt de perfecte ervaring

www.visitsaaremaa.ee

ontwikkeld tot een toplocatie voor spa’s en

voor boot- en zeiltrips langs de fraaie

www.visitparnu.com

kuuroorden (www.estonianspas.eu).

kustlijn. Eilandjes als Vilsandi, Ruhnu,

www.visithaapsalu.com

5. Kastelen en manors. In Kuressaare,

Kihnu, Vormsi en Abruka bieden een

www.hiiumaa.eu

Saaremaa vind je het enige volledig

romantische en unieke ervaring


Anneli Tandorf

Pärnu, zomerhoofdstad van Estland West-Estland:

Pärnu – met 45.000 inwoners de vijfde stad van Estland – wordt vanwege zijn ligging en talrijke zomerse festivals wel officieus de zomerhoofdstad van Estland genoemd. Het is bovendien een kuuroord met een verleden dat teruggaat tot 1838, toen het eerste kuurbad werd geopend. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit estonia

bergt diverse mooie bouwwerken, die

is dan ook niet verbazing-

een bezoek meer dan waard zijn. Het

wekkend dat de stad daar-

oudste bouwwerk is de Rode Toren (Pu-

De Art Nouveau Ammende Villa

door is uitgegroeid tot de zo-

nane torn), die deel uitmaakte van de

merhoofdstad van het land. Niet alleen

oude stadsmuur. Ook van de door de

de inwoners uit Tallinn trekken en masse

Zweden aangelegde jongere vestingwer-

naar de stranden om te genieten van de

ken zijn nog gedeelten over, waaronder

zon, ook veel toeristen uit met name de

de Tallinner Poort (Tallinna värav) uit

buurlanden Finland, Zweden en Duits-

1686. De voornaamste straat van de stad,

land weten de weg inmiddels goed te

de Rüütli, kwam ook onder Zweeds be-

vinden. Behalve als badplaats staat de

wind tot stand, inclusief het voorname

stad ook bekend als spa-mekka met

huis van de koopman Christian Heinrich

mooie hotels, waar allerlei gezondheids-

Mohr. Hier overnachtte tsarina Cathari-

centra met massages en modderbaden

na de Grote in 1741. Zij schonk de stad de

worden aangeboden. Door de relatief

orthodoxe Catharinakerk (Katariina Ki-

twintigste-eeuwse monumenten: de Villa

lage tarieven die worden berekend, we-

rik), die aan haar is opgedragen. Iets ou-

Ammende uit 1905 in jugendstil en het

ten met name de buitenlandse toeristen

der is de Elisabethkerk (Eliisabeti Kirik),

uit 1937 daterende Strandhotel (Ranna-

de spacentra goed te vinden.

een van de belangrijkste barokkerken in

hotell). In 1838 werd de eerste spa ge-

Estland, die haar naam kreeg ter ere van

opend en tegenwoordig is Pärnu een spa-

tsarina Elisabeth.

en kuuroord van internationale allure. n

Mooie bouwwerken De stad werd gesticht in 1251 en was gedurende de middeleeuwen een van de

Kuurdistrict


belangrijkste Hanzesteden. Deze periode

Het kuurdistrict van de stad bevindt zich

www.visitparnu.com

wordt nog steeds gekoesterd in Pärnu,

ten zuiden van het historische centrum

www.ammende.ee

zoals blijkt uit de Hanzefestivals die hier

aan zee. Hier staan enkele opvallende



ESTLANDSPECIAL

nog regelmatig plaatsvinden. Pärnu her-

stranden van Estland en het

Toomas Tuul

P

ärnu herbergt de mooiste

De strandboulevard van Pärnu

!ESTLANDSPECIAL

Het centrum van Haapsalu

West-Estland:

Haapsalu heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. Van Bisschoppelijke zetel, tot kuuroord, verboden stad en weer kuuroord. Na de onafhankelijk van Estland in 1991 heeft Haapsalu zich ook ontwikkeld tot een belangrijke toeristische bestemming. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit Estonia


H

www.visithaapsalu.com www.visitestonia.com

aapsalu kwam tot ont-

Geneeskrachtige modder

wikkeling toen het in

Haapsalu raakte in de veertiende eeuw

Verboden gebied

1279 de zetel werd van

in verval, toen de bisschopszetel naar

Voor de Tweede Wereldoorlog was

de bisschop van Saare-

Kuressaare op het eiland Saaremaa

Haapsalu het culturele centrum van de

Lääne. De ommuurde

werd verplaatst. Pas in de negentiende

Zweedse gemeenschap van Estland,

ruïne van de bisschoppe-

eeuw leefde het weer op, toen de

die op verschillende plaatsen aan

lijke burcht getuigt van

geneeskrachtige werking van modder

de Estse westkust en op de eilanden

deze

in 1825 nieuwe perspectieven bracht

woonde, maar onder de Sovjets werd

Binnen de muren bevindt zich ook de aan

en het een belangrijk kuuroord

verdreven. Een klein museum is

Sint-Nicolaas gewijde domkerk, die in de

werd. Het was de militaire arts Carl

aan hun geschiedenis gewijd. Na de

Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd

Abraham Hunnius, die als eerste een

Tweede Wereldoorlog werd Haapsalu

werd en inmiddels is hersteld. Het is de

kuurcentrum opende dat een grote

door de Sovjet-Unie uitgeroepen tot

grootste eenbeukige kerk in het Baltische

internationale reputatie zou krijgen.

verboden gebied, en dit betekende

vroegere

status.

feitelijk ook het einde van de status

gebied. De kerk is het middelpunt van

Beroemde kuurgasten

kels van Estland, waarbij jaarlijks bij volle

Vanuit het relatief dichtbijgelegen

maan in augustus een Witte Dame in het

Sint-Petersburg werd het door velen

Onafhankelijkheid

venster van de doopkapel verschijnt.

bezocht, waaronder de componist

Na de onafhankelijkheid van Estland in

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. Zijn vroege

1991 is Haapsalu echter weer helemaal

pianostukken Souvenir de Hapsal (1867)

terug en heeft zich inmiddels tot een be-

herinneren aan zijn verblijf in deze

langrijke toeristische plaats en kuuroord

plaats. Een andere beroemde kuurgast

ontwikkeld. Het is heerlijk om rond te

was de Russische tsaar, voor wie het

dwalen door het stadje, dat grofweg uit

treinstationnetje van Haapsalu in 1906

twee delen bestaat: het middeleeuwse

werd voorzien van een monumentale,

deel omvat een kasteel en tal van bouw-

houten perronoverkapping. Op dat

werken in de straten Kooli, Jaani, Vee,

moment was het 216 meter lange

Linda, Rüütli en Väike-Mere, en het

perron van het station het langste

resortdistrict van begin twintigste eeuw

ter wereld. Het station is inmiddels

biedt naast de kuurresorts ook de fraaie

niet meer in gebruik en herbergt

Promenade met zijn houten Kurhaus en

tegenwoordig een spoorwegmuseum.

oude stadsparken. n

Kaarel Mikkin

een van de grootste folkloristische spekta-


van internationaal kuuroord.

Foto: Jarek Jõepera

Kuuroord Haapsalu

West-Estland:

Saaremaa en Muhu

De eilanden van Estland staan bekend om hun authentieke eilandcultuur, traditionele bevolking en prachtige landschap. De bekendste en meest toegankelijk eilanden zijn Saaremaa en Muhu, waar het verleden en heden naadloos in elkaar overgaan. TEKST & FOTOGRAFIE JAAP VAN SPLUNTER

www.tuulelaevad.ee

aaremaa en Muhu zijn

eiland van Estland is bovendien via het

www.visitsaaremaa.ee

de

vakan-

veer uitstekend bereikbaar en beide zijn


voor

onderling ook nog eens met een dam

de Esten. Niet verwon-

verbonden. Kortom: je krijgt twee eilan-

gebied. Het kasteel werd in 1384 voor het

derlijk, want de unieke

den bijna voor de prijs van één.

eerst genoemd en herbergt tegenwoordig

populaire

tiebestemmingen

een museum.

combinatie van cultuur, natuur en uitstekende

Saaremaa

voorzieningen

Is de naamgeving van Saaremaa –

Muhu

het fascinerende plekken. Het respec-

‘eiland’ – niet bepaald spannend,

Muhu is sinds 1896 met het buureiland

tievelijk grootste en op twee na grootste

dat geldt niet voor de rest van deze

Saaremaa verbonden met een dam,

bestemming. Vervelen is hier geen

waarover een weg loopt. Desondanks

optie, waarbij wandelen, fietsen en

voelt Muhu ‘anders’ dan grote broer

paardrijden de hoofdactiviteiten zijn.

Saaremaa. De historische kerk van

Maar ook een bezoek aan de vele kleine

Muhu, de Catharinakerk uit 1267,

dorpjes en oude kerken (Valjala, Karja,

bevindt zich midden op het eiland

Pöide, Kaarma), de karakteristieke

in Liiva. In Koguva Village aan de

windmolens, het natuurgebied

westkust is in het geboortehuis van de

Vilsandi, de steile rotsen bij Panga

schrijver Juhan Smuul een etnografisch

en de meteorietkrater bij Kaali zijn

museum gevestigd. Bovendien

verplichte kost. Dé bezienswaardigheid

vind je hier het best gepreserveerde

van Saaremaa is echter de hoofdplaats

negentiende-eeuwse dorpje van

Kuressaare, ontstaan rond een burcht en

Estland. Het is hier heerlijk wandelen

al sinds jaar en dag bekend als kuuroord.

tussen de oorspronkelijke huizen en

Het meest prominente gebouw is – niet

boerderijen op het openluchtmuseum.

verrassend – het bisschoppelijke kasteel,

Je voelt je hier ver weg van de

het enige volledig bewaard gebleven

bewoonde wereld en hebt echt het

Middeleeuwse kasteel van het Baltische

gevoel alsof je teruggaat in de tijd. n

De Catharinakerk bevindt zich in Liiva, Muhu

maakt


ESTLANDSPECIAL

S

Voor meer informatie zie:

!ESTLANDSPECIAL Embit Michelson

West-Estland:

Het pittoreske eiland Hiiumaa Het zal moeilijk zijn om een plek te vinden in Estland, die pittoresker is dan het eiland Hiiumaa. Hier geniet je van lange zandstranden, slaperige plaatsjes en dichte bossen. Bovendien staan de mensen op Hiiumaa bekend als vreedzaam, tolerant en gezegend met de nodige zelfspot. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit estonia

H

De vuurtoren bij Sõru

iiumaa, in het Ests

hebben sowieso iets met muziek, want

ook wel eens ‘klein Zweden’ wordt ge-

hiid (heilig bos) en

het eiland speelt een opmerkelijke rol

noemd. Deze Zweedse inwoners worden

maa (land) is het op

in de Estse muziekgeschiedenis: zowel

tegenwoordig ook wel aangeduid met

een na grootste eiland

de vroeg-twintigste-eeuwse componist

aibofolke (‘eilandmensen’ in het Zweeds)

van Estland en vormt

Rudolf Tobias als de buiten Estland ruim

of rannarootslased (‘Zweden langs de

een geheel met het

bekende Erkki-Sven Tüür werden er

kust’ in het Ests). Als je geïnteresseerd

kleinere Kassari, dat

geboren. Bovendien speelt het plaatsje

bent in die Zweedse geschiedenis moet

door middel van twee

Reigi een hoofdrol in een van Estlands

je zeker de Hill of Crosses bezoeken, een

dammen met Hiiumaa is verbonden. De

bekendste opera’s De dominee van Reigi

eerbetoon aan de Zweden, die gedwon-

circa tienduizend inwoners wonen voor

van Eduard Tubin. Het eiland staat ook

gen werden om te vertrekken.

een groot deel in Kärdla, de hoofdplaats.

bekend om zijn vuurtorens, waarbij zelfs

Het hoogste punt van het eiland (68,5

een Lighthouse Tour Book is uitgegeven.

Bereikbaarheid

meter) ligt op het westelijke schiereiland

Ook al heb je niet de tijd om alle vuurto-

Reizen naar Hiiumaa en de andere Estse

Kõpu, waar zich ook de voornaamste be-

rens te bezoeken, vergeet in ieder geval

eilanden vergt wel enige voorbereiding,

zienswaardigheid van Hiiumaa bevindt:

niet die van Kõpu, Ristna en Tahkuna.

waarbij de boot een onmisbare schakel is. Houd er wel rekening mee, dat het

een vijftiende-eeuwse vuurtoren.

Natuur en festivals

Zweedse geschiedenis

verstandig kan zijn om in de drukke

Net zoals de meeste eilanden is ook Hii-

zomermaanden te reserveren. In de

Hiiumaa is ideaal voor natuurliefheb-

umaa verschillende keren van ‘eigenaar’

wintermaanden ontstaan er bij sommige

bers. Of je nu houdt van wandelen,

verwisseld. De Zweden hebben een be-

eilanden zogenaamde ijswegen, waarbij

zeilen of lekker onthaasten, op het

langrijke stempel op het eiland gedrukt

je over het ijs kunt rijden. n

eiland zal de weldadige rust je over-

tussen met name 1563 en 1721, waarna

vallen. Maar het is niet altijd een en al

ze door (tsaristisch) Rusland min of meer

rust, want de zomermaanden bieden

werden gedwongen om te integreren of

verschillende muziekfestivals, zoals de

te vertrekken naar Zweden. Gelukkig

Hiiumaa Chamber Music Days en de

wist een groep Zweden zich staande te

Hiiu Folklore Festivals. De inwoners

houden, met als gevolg dat Hiiumaa


Voor meer informatie zie: www.hiiumaa.ee www.visitestonia.com www.tuulelaevad.ee www.flyavies.ee

Toomas Tuul, Shutterstock

West-Estland:

Graham Mitchell, Visit Estonia

Kihnu, Ruhnu en Vormsi TEKST JAAP VAN SPLUNTEr

De grotere eilanden voor de westkust van Estland hebben we al voorgesteld, maar toch willen we er nog een paar kleintjes

www.visitparnu.com/en/ visitor/kihnu www.rannatee.ee www.visitestonia.com

Ruhnu en Vormsi. Werelderfgoed Kihnu

Je moet dan ook niet vreemd opkijken

het eiland bij de Haubjerre-heuvel staat

Een bezoek aan Kihnu kenmerkt zich

als je een vrouw in kledij tegenkomt

een unieke metalen vuurtoren, die door

vooral door kleinschaligheid. Als je

op de tractor of op de (motor)fiets. Met

niemand minder dan Gustave Eiffel werd

het gaspedaal even indrukt, heb je het

name tijdens verschillende festiviteiten

ontworpen. De noodzakelijke onderdelen

eiland al snel gezien. Maar daar kom

heb je de meeste kans om groepen

werden indertijd in Frankrijk gemaakt en

je natuurlijk niet voor, want het zijn

vrouwen in traditionele kledij te zien

in 1877 verscheept naar het eiland.

vooral de mensen en de persoonlijke

en tradities werkelijk tot leven te zien

ontmoetingen, die Kihnu zo bijzonder

komen. Het is dan ook zeer begrijpelijk,

Het Zweedse Vormsi

maken. Doordat het eiland in de loop

dat Kihnu vanwege zijn goedbewaarde

Vormsi dankt zijn naam aan de Zweden,

der eeuwen regelmatig van eigenaar

volkscultuur is opgenomen op de

die het eiland tot aan de Tweede

is gewisseld, is er op het eiland een

Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Wereldoorlog bewoonden. De namen van de plaatsjes op het eiland hebben

interessante cultuur ontstaan. Doordat de mannen voor de visserij grotendeels

Parel van de Baltic Ruhnu

hun Zweedse namen behouden, zoals

op zee zaten, waren het de vrouwen die

Ruhnu is het meest zuidelijk gelegen

Hullo, Sviby, Saksby, Söderby, Borby

het eiland min of meer bestuurden. Dat is

eiland van Estland en ligt feitelijk dichter

en Diby. Het voornaamste plaatsje op

terug te zien in kunstnijverheid, dansen,

bij Letland. Het wordt wel de Parel van

Vormsi is het centraal gelegen Hullo,

muziek en spelen. In tegenstelling tot

de Baltic genoemd. De houten kerk van

waar het gemeentebestuur zetelt. Even

de mannen dragen de vrouwen de

Ruhnu uit 1644 is de oudste houten kerk

ten noorden van Hullo bevindt zich de

nationale kledij ook gedurende de dag.

van Estland. Op het hoogste punt van

kerk van Vormsi. n


ESTLANDSPECIAL

uitlichten, die ook een bezoek meer dan waard zijn: Kihnu,


Jaak Nilson

!ESTLANDSPECIAL Jaanus JÄrva

Zuid-Estland:

Verrassend en memorabel TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE Visit estonia

Varen op de Emajõgi

Wetlands in Tartu Country

Voor meer informatie: www.southestonia.ee

www.piusa.ee

loodusegakoos.ee/en

www.visittartu.com

www.alatskiviloss.ee


www.sibulatee.ee

www.visitpeipsi.com

W

Top 10 Zuid-Estland

Estland, een unieke cultuur die bijna

gebied. Uniek zijn hier de zandsteenklif-

ook onbemind. En dat is in het geval van

onbekend is bij niet-Esten. Lake Peipsi is

fen, waarvan er een stuk of veertig zijn.

een van de grootste meren van Europa.

8. Postal Road. De Postal Road is een

3. Kastelen en landhuizen. Het statige,

historische route, die door een geva-

spierwitte kasteel van Alatskivi is een van

rieerd landschap voert. De Postal Road

de mooiste kastelen van Estland. Ook de

was vroeger een handelsroute en

landhuizen Taagepera (in Helme, provincie

oorlogspad tussen Tartu en het

Valgamaa) en Sangaste (niet ver van

Russische Pskov. Het Estonian Road

Valga) zijn zeer fraai.

Museum vind je langs de route.

4. Setomaa en de Setocultuur. De

9. Lake Vortsjärv. Het Vortsjärvmeer

Setocultuur bevindt zich aan de randen

is het op een na grootste meer van

van de Europese Unie en is alleen daarom

Estland. Het meer werd in 2010 be-

al fascinerend. De omgeving van Setomaa

kroond met de EDEN Award, en is

is daarnaast ook nog eens prachtig.

daarmee een European Destination

5. Nationale Parken Karula en Soomaa.

of Excellence.

Karula National Park is het kleinste van

10. Piusagrotten. Dicht bij Obinitsa

Estland. Het landschap is heuvelachtig met

liggen de Piusagrotten verborgen in de

enorm veel bos en 38 meren; een paradijs

bossen. Vroeger werd er zand gewonnen

voor wandelaars. Soomaa National Park

voor glaswerk, tegenwoordig kun je de

omvat een groot gebied met wetlands en

grotten in onder leiding van een gids. De

bossen, doorsneden door rivieren.

grotten zijn ook bekend, omdat hier de

6. Moerassen. Wetlands zijn er ook in het

grootste kolonie vleermuizen van de

zuiden van Estland. In Soomaa vind je ze

Baltische staten huist.

ie vanaf Tallinn naar het zuidoosten richting Tartu rijdt, komt in het nog nauwelijks ontdekte Estland. Van de ene kant is dat pret-

tig, want je struikelt hier nog niet over de toeristen. Maar onbekend maakt vaak Zuid-Estland absoluut onterecht. Alleen al de levendige en prettige stad Tartu maakt de rit naar het zuiden de moeite waard. In deze oude universiteitsstad is het uiterst aangenaam toeven. En deze contreien bieden nog veel meer. De Oudgelovigen en Seto, die al eeuwen bij Lake Peipsi bivakkeren, zijn fascinerende culturen die best openstaan voor nieuwsgierige reizigers. En dan heeft het zuiden als belangrijke troef ook nog de prachtige natuur. Het Zuid-Estse landschap kenmerkt zich door een wat meer heuvelachtig landschap met valleien en meren. Ook in Zuid-Estland vind je tal van oude manors en kastelen, die het fraaie landschap nog meer romantiek meegeven. Dat ZuidEstland voor wandelaars een paradijs is, is eigenlijk een vanzelfsprekendheid met de Nationale Parken Karula en Soomaa binnen haar grenzen. n


1. Tartu. De oude universiteitsstad Tartu is

volop, maar de Meenikunno Bog is een

een van de oudste Baltische (Hanze-)

van de mooiste.

steden. Tartu bruist en is mooi om te zien.

7. Ahjariviervallei. Deze vallei is een

2. Lake Peipsi en de Old Believers. De

van de oudste beschermde natuurgebie-

Oudgelovigen zijn (met de Seto) misschien

den in het zuiden van Estland. Er

wel het best bewaarde geheim van

bevinden zich diverse hiking trails in het

Meelis Lokk

Tartu, de stad van het grote gedachtengoed Zuid-Estland:

Kussende studenten in hartje Tartu

Tartu is een compleet andere stad dan Tallinn. De tweede stad van Estland

graag op een aantal terreinen de eerste viool spelen.

Tartu en de Emajõgirivier

TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE Visit estonia

n Tartu zetelt bijvoorbeeld het

ook vanwege de architectuur aan Tartu

Soup Town en musea

hoogste rechtscollege van het land

verbonden. Tartu werd voor het eerst

Qua architectuur is ook het zogeheten

en ook het ministerie van onder-

genoemd in 1030 en was een belangrijke

Soup Town (Supilinn) de moeite waard

wijs is hier gevestigd. Dat is geen

Hanzestad in de middeleeuwen, al-

om te bezichtigen, omdat er nog veel

toeval overigens, want waar Tartu

hoewel die middeleeuwse architectuur

oude houten huizen staan. In de bin-

zich in de eerste plaats van Tallinn on-

niet zo goed is bewaard gebleven als in

nenstad van Tartu is het vooral in de

derscheidt, is dat het dé universiteitsstad

Tallinn. Tartu Jaani Church, gebouwd

zomer goed toeven. Zeker op het ma-

van het land is. Uiteraard heeft Tallinn

in de veertiende eeuw, is een van de

jesteitelijke plein kun je heerlijk zitten

als hoofdstad ook een universiteit, maar

belangrijkste monumenten van Goti-

achter een niet al te duur kopje koffie of

die van Tartu is veel ouder en heeft aan-

sche-architectuur in Europa en uniek

een goed glas A Le Coq-bier, gebrouwd

zienlijk meer status. Het heeft de stad de

voor zijn meer dan duizend terracotta

in de lokale brouwerij, een van de

bijnaam Athene aan de Emajõgi opgele-

beelden.

oudste nog opererende brouwerijen van

verd, de intellectuele hoofdstad van Est-

Na een reeks van branden in de acht-

Estland. Je kunt sowieso in Tartu genie-

land. Tartu is uiteraard een echte studen-

tiende eeuw werd een groot deel van

ten van een goede maaltijd en lekkere

tenstad. Ongeveer een kwart van alle

de oude binnenstad in neoklassieke

drankjes in één van de vele gezellige

inwoners is student of is gelieerd aan de

stijl herbouwd, waardoor je een beetje

pubs en cafés.

universiteit en dat doet zich gelden in de

het gevoel krijgt in het oude Athene

Toch uitgezeten bij een van de cafétjes?

stad. Studenten maken een stad leven-

rond te wandelen. Het universiteitsge-

Dan is het geweldige speelgoedmuseum

dig, maar dan op een heel andere manier

bouw is hiervan het mooiste voorbeeld,

een mooi alternatief, net als het moder-

dan toeristen. Wie in Tartu op het gezel-

maar ook op het stadhuisplein is veel

ne techniekmuseum Ahhaa. Of maak ge-

lige stadhuisplein zit of door de straatjes

neoklassiek te vinden. Hoewel, schijn

woon een wandeling in een van de

eromheen wandelt, kan die relaxte sfeer

bedriegt toch een beetje, want een deel

mooie parken of langs de rivier. Al was

gewoonweg niet ontgaan. Tartu is ge-

van de gevelwanden is hier eigenlijk

het maar voor een mooi uitzicht op

woon een gezellige stad waar alles dicht-

onvervalste Sovjetarchitectuur. Bom-

Athene aan de Emajõgi. n

bij is en gemakkelijk met de voet of per

bardementen in de oorlogsjaren legden

fiets bereikbaar is.

delen van de binnenstad in puin, maar deze keer herbouwden de Russen haar

Neoklassiek

in stijl. Slechts de hamer en sikkel in een

De bijnaam Athene aan de Emajõgi is

enkele gevel verraadt de bouwperiode.

Voor meer informatie: www.visittartu.com www.southestonia.ee www.visitestonia.com


ESTLANDSPECIAL

I

Liina laurikainen

heeft een heel ander karakter en aanzien dan de hoofdstad, maar mag ook

!Estlandspecial !ESTLANDSPECIAL Arne Ader

Zuid-Estland:

De Oudgelovigen

In het oosten van Estland wonen al meer dan driehonderd jaar de zogeheten Oudgelovigen. Deze voormalige religieuze vluchtelingen uit Rusland vestigden zich in de zeventiende eeuw in Estland bij Lake Peipsi om er nooit weer weg te gaan. Vandaag de dag leven er nog zo’n vijftienduizend Old Believers aan de oevers van het grootste meer van Estland. In al die eeuwen zijn ze hun tradities en leefwijze trouw gebleven. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE Visit Estonia

Kallaste Cliff

E

euwen geleden kwamen ze

jonge Oudgelovige van het museum

Kerk

naar Lake Peipsi in Estland, de

vertelt honderduit in gebrekkig Engels

Het meest trots zijn de gelovigen echter

Oudgelovigen die in Rusland

over het leven en eigenaardigheden

op hun kerk. Midden in Varnja staat

hun leven en heil niet meer ze-

van de gelovigen: het onverstaanbare

het meer dan honderd jaar oude ge-

ker waren. Lake Peipsi was in

dialect dat ze spreken, de gerechten

bedshuis van de Oudgelovigen. Van de

de zestiende eeuw al geen onbekend ter-

die gegeten worden (vooral uien), de

buitenkant is de kerk doorsnee, maar

rein voor ze. Na hun vlucht als gevolg

kerkdiensten waarbij je soms uren ach-

het interieur is heel bijzonder. Achter

van het kerkschisma van 1653 in de Rus-

ter elkaar moet staan en nog veel meer

de preekstoel hangen tientallen iconen

sisch-orthodoxe kerk was dit dus een

oude tradities en rituelen. Het bindt de

van heiligen. Daarvoor is alleen lege

goede plek om nederzettingen te gaan

gemeenschap ook in de 21 eeuw.

ruimte, want kerkbanken gebruiken de

ste

Oudgelovigen niet. De voorganger, die

stichten. Niet al te ver van het moederland Rusland, met een visrijk meer en

Lake Peipsi

ons de kerk laat zien, vraagt beleefd of

vruchtbare grond binnen handbereik en

Wie van Kolkja naar Varnja rijdt, komt

we geen foto’s willen maken van dit

toch ver genoeg weg van onwelgevallige

door het land van de Oudgelovigen. In

wonderlijke tafereel, maar wil wel graag

tsaren en kerkvorsten. De Oudgelovigen

een strook van bijna zeven kilometer

nog wat voorzingen uit een stokoud

hadden hun plek gevonden.

aaneengesloten lintbebouwing wonen

gezangenboek. De orthodoxe klanken

de oud-Russen hier aan Lake Peipsi. De

galmen daarop door de kerk en dat is

Tradities en rituelen

meeste huizen zijn via een met de hand

iets om koude rillingen van te krijgen.

Ze wonen er vandaag de dag nog

gegraven kanaaltje verbonden met het

Je begrijpt ineens waarom de Oudge-

steeds. In dorpjes als Kolkja en Varnja

immense meer. Visvangst is belangrijk

lovigen zo aan hun geloof en leefwijze

maken de Oudgelovigen meer dan ne-

voor de Oudgelovigen. Bijna overal zie

hechten. Het is te kostbaar om verloren

gentig procent van de bevolking uit. Na-

je ook uienvelden, het onmisbare ingre-

te laten gaan. n

tuurlijk zijn vooral de jongeren met hun

diënt in hun dieet. Langs de langgerekte

tijd meegegaan, maar de gemeenschap

straat staan bij de kanaaltjes de schuur-

vormt nog steeds een hechte groep met

tjes, waar de uien worden gedroogd. De

een eigen leefwijze. In het museum in

bewoners van Kolkja en Varnja hebben

Kolkja kun je een mooi inkijkje krijgen

er vaak bankjes voorgezet, waar vooral

in het leven van de Oudgelovigen van

de ouderen graag zitten. Er komt altijd

vroeger en ook een beetje van nu. Een

wel iemand langs voor een praatje.


Voor meer informatie: www.southestonia.ee www.visitestonia.com www.sibulatee.ee www.visitpeipsi.com www.visittartu.com

A. tuul

Ver weggestopt in de meest zuidoostelijke hoek van Estland leeft een minderheid, die zich de Seto noemt.

Zuid-Estland:

Eeuwenoude Setocultuur TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE Visit Estonia

kunnen handhaven in de Setomaaregio, die niet alleen in Estland maar ook voor een deel in Rusland ligt. Hier bevind je je op het grensvlak van de West-Europese en Oost-Europese cultuur.

et traditionele hoekje met de

Moeder Zangeres. Uiteraard in volle

verstaan er toch bitter weinig van.

icoon is in veel huiskamers te-

klederdracht. “Nee, Moeder Zangeres

Wat religie betreft, behoren de zeer

genwoordig vervangen door

ben ik nog niet”, zegt Kati lachend.

gelovige Seto tot de Russisch-orthodoxe

een televisie”, vertelt gids Kati

“Het duurt nog wel twintig jaar, voor-

stroming, maar hebben ze daarbinnen

Liiv met een klein beetje gêne.

dat ik al die duizenden gezangen uit

hun eigen gewoontes. Zo heeft ieder

mijn hoofd ken.”

dorp een eigen kapelletje, waar de Seto

“Ook in Obinitsa heeft de tijd niet helemaal stilgestaan, zelfs niet voor de

naartoe kunnen gaan als ze dat willen.

traditionele Seto.” Kati Liiv leidt ons

Koning van Setomaa

Af en toe worden er diensten gehouden,

rond door het kleine museum annex

De Seto vormen op nog meer terreinen

waarbij er meer mensen buiten staan

gemeenschapshuis midden in het dorp

een bijzondere bevolkingsgroep. Twee

dan binnen in de kapel.

Obinitsa. Hier leeft de Setocultuur nog

straten verderop bestiert Aare Hörna

volop, ondanks de televisietoestellen en

een galerie met daarin veel Setokunst.

Dagelijkse leven

internet, die ook Obinitsa hebben bereikt.

Op zich niet heel bijzonder, ware het

In het dagelijkse leven moet je te-

niet dat Aare de huidige koning van

genwoordig wel goed zoeken om de

Zangevenement

Setomaa is. Ieder jaar op Kingdom Day

Setocultuur tegen te komen. De kleder-

De Seto hebben nog veel tradities

vindt er een grote ceremonie plaats,

dracht wordt niet meer gedragen buiten

overeind kunnen houden en die dragen

waarbij een van de Setomannen tot

bijzondere gelegenheden en ook van

ze met veel overgave uit. Het meest

koning wordt gekozen. De beste man

de typisch ommuurde kasteelboerde-

bekende ritueel van de Seto is de zoge-

heeft weliswaar minder status dan onze

rijen, die zo kenmerkend zijn voor de

naamde Seto Leelo, het zangevenement

Willem-Alexander, maar representeert

Setodorpjes, zijn er niet veel meer over.

dat sinds enige jaren cultureel UNES-

de Seto wel in heel Estland bij

Maar als de deur bij zo’n Setoboerderij

CO-Werelderfgoed is. De Setovrouwen

officiële gelegenheden.

openstaat, weet je dat je als gast wel-

zingen tijdens feestelijke gebeurtenissen hun liederen onder aanvoering van de Voor meer informatie: www.obinitsamuuseum.ee www.setomaa.ee www.visitestonia.com

kom bent. Met een beetje geluk word

Unieke taal en religie

je dan uitgenodigd om met de familie

Ook op het gebied van taal en religie

mee te eten en zo letterlijk te proeven

vormen de Seto een unieke groepering

van de Setocultuur. En dat is niet alleen

in Estland. De Setotaal hoort bij de

vanwege de heerlijke Setokeuken een

Finoegrische taalgroep, net zoals het

onvergetelijke belevenis. n

officiële Estisch, maar de meeste Esten


ESTLANDSPECIAL

“H

Deze oude cultuur heeft zich al eeuwen

!Estlandspecial

Het Pieterpad van Estland Zuid-Estland:

Estland is een wandelparadijs, waar alle ingrediënten voor een topwandelland in ruime mate aanwezig zijn. Een dunbevolkt gebied met prachtige ongerepte natuur, gecombineerd met uitstekend uitgeruste wandelroutes en -paden? Een beetje wandelaar weet meteen genoeg! Daarbij komt dat Estland sinds kort haar eigen Pieterpad heeft. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE Niels bakker & visit estonia

Lembit Michelson

Een vos

D

wars door Estland loopt een

gens aan het eind van iedere winter een

nodig. Moerassen vind je ook in het

bijzonder natuurfenomeen plaats dat het

zuidoosten. Het Meenikunnomoeras is

‘vijfde jaargetijde’ wordt genoemd. Het

een mooi wandelgebied met een houten

moerasgebied wordt dan overstroomd

wandelweg, die dwars door het laagveen

door smeltwater, waardoor het waterpeil

loopt. Helemaal bij de grens met Letland

met wel enkele meters kan stijgen. In to-

ligt tot slot nog het nagenoeg onontdekte

taal voert de wandelroute door zes ver-

Karula National Park, dat in het leven is

schillende Estse regio’s, twee nationale

geroepen om het bijzondere koepelach-

parken en negen natuurreservaten. On-

tige heuvellandschap te preserveren,

derweg zijn er campings, eenvoudige

met zijn rijke bossen en meren, wild en

kampeerplekken en af en toe een boshut,

de culturele erfenis die Zuid-Estland zo

waar je kunt overnachten.

karakteriseert. In deze meest zuidelijke

lange wandelroute van kust

regio’s tegen de grens van Letland kun

naar kust. Het hele traject

Uiendorpjes

je eindeloos wandelen in een landschap,

strekt van Oandu in het noor-

Meer naar het oosten en zuiden van

dat je nergens anders in Estland zult

den aan de Finse Golf tot aan

Estland ligt ook een aantal wandelge-

tegenkomen. n

Ikla in het zuidwesten, dichtbij de Golf

bieden klaar om ontdekt te worden.

van Riga. Wie in Oandu begint te wande-

Wandelpaden in het Lake Peipsigebied

len, loopt eerst door Nationaal Park Lahe-

bijvoorbeeld, voeren door het land van

maa, een van de mooiste gebieden van

de Oudgelovigen, met mooie strandjes

Estland. Verder naar het zuiden afzak-

en kleine uiendorpjes. Nog zuidelijker,

kend, passeer je onder meer het bosge-

aan de oostgrens met Rusland, wandel

bied van Korvemaa en het nationale park

je door de Setomaaregio. Je kunt daar tot

Soomaa, een van Europa’s meest aantrek-

aan de grens komen, maar om die daad-

kelijke wetlands. In Soomaa vindt overi-

werkelijk over te steken, heb je een visum


Voor meer informatie: www.keskkonnaamet.ee/ karula-eng www.loodusegakoos.ee www.southestonia.ee www.visitestonia.com www.keskkonnaamet.ee/ soom-eng

Zuid-Estland:

Gele vensters van National Geographic In Zuid-Estland is er sinds kort iets bijzonders te zien. Sinds de zomer van 2013 staan in het zuidelijke gedeelte van het land 21 zogenaamde Yellow Windows opgesteld. Met dank aan Groningen en National Geographic. TEKST NIELS BAKKER FOTOGRAFIE VISIT ESTONIA

Voltreffer

je verschillende foto’s van het fraaie plein

het niet bedacht. Toen bezoe-

Het project van National Geographic

kunt maken. In Obinitsa geeft het Yellow

kers uit Tartu in Groningen

was een voltreffer. De vensters kregen

Window weer een heel ander beeld. Hier

op visite waren, zagen ze in

in 2010 de Best International Brand

staat het venster op een parkeerplaatsje

het Groningse landschap het

Campaign Award toebedeeld, hetgeen

aan de rand van het dorp. Wie er door-

logo van National Geographic – de gele

mede te danken was aan de uitgebreide

heenkijkt, ziet een deel van het dorp en

vensters – opgesteld. “Dat is misschien

publiciteit die het merk aan het project

dat maakt een wat vreemde indruk, maar

voor ons ook wel wat”, moeten de Esten

gaf. Zo verschenen er paginagrote

intrigerend is het wel. In Alatskivi is

hebben gedacht en daarop werd het idee

advertenties over Oost-Groningen in

schijnbaar beter nagedacht over de posi-

naar Zuid-Estland geëxporteerd.

het prestigieuze tijdschrift van National

tie van het venster. Het prachtige kasteel

Geographic en waren er op tv regelmatig

van Alatskivi is schitterend in één blik te

promo’s te zien.

vangen met het raam.

de Groningers het vensterproject niet

Zuid-Estland

Ontdekkingsreis

zelf hadden geïnitieerd. Al eerder was

Een doorslaand succes dus, deze gele

Zuid-Estland heeft 21 van deze vensters

de tv-zender National Geographic op Ter-

ramen. Ook Zuid-Estland hoopt te

over de hele regio opgesteld en dat

schelling begonnen met het plaatsen van

profiteren van veel publiciteit voor hun

project zou zo maar eens kunnen

hun metershoge gele logo. Doel daarvan

regio. Van Mustvee aan Lake Peipsi in het

uitgroeien tot een serieuze toeristische

was om bepaalde markante punten van

noorden tot aan Valga in het zuiden staan

route. Als je de vensters volgt, kom je

het Waddeneiland op landschappelijk of

de vensters in het Zuid-Estse landschap.

langs verschillende bezienswaardig-

cultureel gebied te omlijsten en zo onder

De omlijste beelden, die je te zien krijgt,

heden kriskras door de regio. En ga je

de aandacht te brengen.

variëren enorm. Bij Tartu bijvoorbeeld

een beetje als National Geograhic op

staat het gele venster op het drukste punt

ontdekkingsreis. n

Terschelling De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ook

Voor meer informatie: www.visitsouthestonia.com

van de stad, het stadhuisplein. Het venster kan hier ook gedraaid worden, zodat


ESTLANDSPECIAL

H

elemaal zelf hebben de Esten

EXTRA special over Estland

Recommend Documents