de
krant over strafrecht en detentie
Uitgave van Bonjo, Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam. Telefoon 020 66 59 420.
[email protected] / www. bonjo.nl
De Bonjo verschijnt 6x per jaar. Jaargang 10, nummer 4, augustus 2015. Abonnement 25 euro inclusief verzending.
03 Top drie advocaten 2014.
Project ‘Wie Let Er Op De Kleintjes’ broodnodig
Professionele opvang kinderen gedetineerde ouder kraakt aan alle kanten
07
Paul Grijpma
12
Fonds onterecht veroordeelden bittere noodzaak.
10 Een menswaardig bestaan. Ga gevangenis zien als school.
Amsterdam/Utrecht - Kinderen van gedetineerde ouders worden ook wel de verborgen slachtoffers van detentie genoemd. Maar er is geen specifiek professioneel aanbod voor die kinderen. Ook in de Penitentiaire Inrichtingen wordt kinderen weinig steun geboden. Als de kinderen niet zelf bij het Centrum voor Jeugd en Gezin, maatschappelijk werk of ander professioneel aanbod aankloppen, blijven ze vaak volledig uit beeld. Als een moeder gedetineerd raakt, moet nu via een ‘kindcheck’ worden gekeken of zij kinderen heeft en of deze worden opgevangen, maar in de praktijk gebeurt dit amper. Het zijn de treurige conclusies van het Utrechtse Verwey-Jonker Instituut dat zes maanden onderzoek deed naar de resultaten van het Humanitas-project ‘Wie Let Er Op De Kleintjes’ (WLEODK). Humanitas vult al enige tijd de leemte die is ontstaan door gebrek aan professionele steun voor de kinderen. Dat gebeurt met het inzetten van getrainde vrijwilligers en het ondersteunen van de tijdelijke verzorgers. Ook voor die tijdelijke verzorgers is er geen specifiek aanbod. Zij kunnen ook aankloppen bij het Centrum voor Jeugd en Gezin, maatschappelijk werk en andere instanties, maar die weten vaak weinig van gedetineerde doelgroepen, hebben geen middelen hoe zij hen moeten begeleiden. En de ondersteuning die zij kunnen bieden, is vaak niet afgestemd
16 Terroristenafdelingen? Weg ermee.
25 Een cry for help van een psychiatrisch patiënt.
27 ’De Bunker’ was best beveiligde gevangenis van Europa.
28 Nieuwe verklaring moet ex-gedetineerde meer kans geven op arbeidsmarkt.
29 Contactadvertenties.
33 Selectiefunctionaris toont menselijk gezicht. Niets gedaan, toch gestraft. Achterblijvers en vooral kinderen dienen speciale aandacht.
op de opvang van de kinderen. De professionele opvang kraakt aan alle kanten. Als een moeder uit detentie komt, is het de bedoeling dat ze wordt overgedragen aan een nazorgcoördinator, maar in de praktijk blijken slechts enkele gemeenten over zo iemand te beschikken, terwijl gemeenten al sinds 2004 verantwoordelijk voor de nazorg zijn, zo schrijft het VerweyJonker Instituut in zijn eindrapportage die onlangs op een werkconferentie in Amersfoort werd gepresenteerd. Volgens het Instituut levert de ‘Wie Let Er Op De Kleintjes’-aanpak van Humanitas voor de ouders rust en
een veilig gevoel op door de onafhankelijkheid van Humanitas. En de WLEODK-aanpak zorgt ook voor verbetering van de relatie met het kind en levert ondersteuning op in de omgang met Jeugdzorg. ‘Wie Let Er Op De Kleintjes’ geniet volgens het Instituut echter nog weinig bekendheid bij verantwoordelijke instellingen en de doelgroep wordt nog onvoldoende bereikt.
Niets gedaan, toch gestraft
Grote zorgen over kinderen met een gedetineerde ouder zijn er ook bij Winnie Hamekamp, landelijk coördinator van het Ouders, Kinderen en Detentieprogramma van Exodus. Onlangs
op een bijeenkomst in Den Haag zette zij de kinderen van gevangenen en hun rechten in de spotlights. ‘Per definitie staan kinderrechten en strafrecht op gespannen voet met elkaar. Het recht moet zijn beloop hebben, maar voor kinderen van ouders in de gevangenis geldt dan: Niets gedaan, toch gestraft.’ Volgens Hanekamp is dit geen oproep tot slachtofferschap, maar een aansporing om de rechten van kinderen serieus te nemen. Het gaat om 800.000 kinderen per jaar in Europa, die een gedetineerde ouder hebben, waarvan 25.000 in Nederland. Lees meer op pagina 2
Verder diverse artikelen, alles wat met de bajes samenhangt en natuurlijk de columns en advertenties van onze topadvocaten. Doe er je voordeel mee! En laat Bonjo je mening weten.
Wil je bezoek? Bel Bonjo
Exodus inventariseerde de verlangens van kinderen met 0800 3334446 vader of moeder in bajes
Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.
Den Haag - De arrestatie van een van de ouders heeft een enorme impact op kinderen. Kinderen willen zich ook veilig voelen als zoiets gebeurt. Belangrijk is ook dat kinderen meteen weten waar ze informatie vandaan kunnen halen. Waar zit mijn vader/moeder? Wanneer kan ik op bezoek? En gaat dat een beetje gemakkelijk? Ze hopen ook dat het personeel in de gevangenis vriendelijk en begripvol met ze omgaat. Kinderen willen ook graag contact met de gevangengezette
ouder als ze dat nodig hebben. Belangrijk is ook, zo is gebleken, dat er altijd iemand is bij wie ze met hun verhaal terecht kunnen. En dat leraren op school op de hoogte zijn van hun bijzondere situatie. Hulpverleners moeten niet òver maar mèt de kinderen praten. Kinderen hopen maar dat ze niet worden nagewezen en uitgesloten, omdat hun ouder gevangen zit. En ze rekenen op de zorg van de gemeenten, ook als ze nog niet bekend zijn bij de instanties.
Ben je creatief in de bajes met het schrijven van gedichten of songteksten, tekeningen of schilderijen?
Tweede Kamerlid Marith Rebel (PvdA) (l) ontvangt de wensenlijst van Shari en Terry, kinderen van (oud)gevangenen, beiden rechts op de foto.
De wensenlijst werd gepresenteerd op de actiedag voor kinderen van gevan-
Stuur het naar Bonjo en een grote kans dat wij het plaatsen in deBonjo.
genen ‘Ook ik word gestraft’ onlangs in Den Haag.
Een frisse blik op uw strafzaak? Als er iets in zit, halen wij het eruit! Onze gedetineerde cliënten kunnen ons gratis bereiken op 0800-933 64 64 (0800-WEENING) WIJ STREVEN ER NIET ALLEEN NAAR OM DE BESTE ADVOCAAT TE ZIJN BINNEN DE RECHTZAAL, WIJ BIEDEN OOK GRAAG SERVICE ERBUITEN.
2
Op deze plaats, verdeeld over de krant, treft u de Lidorganisaties van Bonjo aan.
deBonjo augustus 2015
Kwart kinderen van gedetineerde ouder kans op extreme psychische problemen
Exoduscoördinator WinNie Hanekamp: ‘Laten we met z’n allen openstaan voor deze kinderen’ Paul Grijpma
intergenerationeel crimineel gedrag zullen we bij de bron moeten aanpakken.’
Den Haag – ‘Niets gedaan, toch gestraft’: kwetsbare kinderen in de schaduw van de samenleving. Gewone kinderen die terecht komen in zeer ongewone omstandigheden. Met ouders die achterblijven in een onoverzichtelijke situatie en hun verantwoordelijkheid wel willen, maar niet altijd kunnen nemen. Hulp of informatie ontbreekt. Schuldgevoel, schaamte, armoede, problemen op school en het geheimhouden van de detentie zijn veel voorkomende problemen. Een kwart van deze kinderen heeft kans op extreme psychische problemen.’ Dat zei Winnie Hanekamp, landelijk coördinator van het Ouders, kinderen en Detentieprogramma van Exodus op de actiedag voor kinderen van gevangenen ‘Ook ik word gestraft’. ‘Maar,’ zegt Hanekamp, ‘regelmatig ouder-kind contact vergroot de veerkracht van de kinderen. Het recht op contact met de beide ouders is een kinderrecht, artikel 9 van het kinderrechtenverdrag. Ook als een daarvan in detentie is. Gelukkig hebben gevangenissen speciale bezoektijden voor deze kinderen.’ Vanuit de verlanglijst die Exodus met de kinderen samenstelde, komen wensen naar voren als: vergemakkelijk ouder-kind contact en laat na arrestatie het contact snel op gang komen. Laat het kind leidend zijn in het aantal bezoeken en detineer de ouder in de eigen regio. Ontwikkel met en voor kinderen een filmpje over bezoek aan de gevangenis. Breidt
Recht op hun mening
Betrek hen bij alle beslissingen die hen aangaan. De overheid heeft toegezegd op het VN-Kinderrechtencomité van 27 mei dat ze bij beleidsontwikkeling structureel een plek gaat geven aan de standpunten van kinderen. Kinderen weten vaak heel goed wat ze nodig hebben. Praat met hen of laat een naaste voor hèn spreken. Dit geeft openheid en erkenning.
Recht op bescherming tegen discriminatie
Gewone kinderen die terecht komen in ongewone omstandigheden.
Winnie Hanekamp: ‘Onderzoek laat zien dat veel kinderen waarvan ouders met politie of justitie te maken hebben gehad meer kans hebben om zelf te criminaliseren. De inbreuk op de privacy van het kind bij arrestatie van een ouder heeft een grote impact op het welzijn van kinderen. Maak verschil: stel bij de politie iemand aan die deze rechten behartigt. Laat een rechter bij de bepaling van de strafmaat de belangen van de achterblijvende kinderen Recht op veiligheid meewegen. Alternatieven als ‘mediaEr was laatst de discussie over de veition’ wanneer het kan, of kortgestrafte ligheid van kinderen bij de liquidatie in moeders met hun kinderen hun straf Zaandam. Arrestatie van ouders in de laten uitzitten in een Exodushuis of aanwezigheid van hun kinderen staat vergelijkbare voorziening. En de op zeer gespannen voet met hun recht media? Stigmatiseer niet, hou rekening op veiligheid. De kind-check door de met de kinderen en het achterblijvende politie is slechts een begin. gezin. Kinderen hebben de misdaad niet begaan en moeten met hun leven verder,’ aldus Hanekamp. ouderschapsprogramma’s uit, zodat ouders hun ouderschap blijvend op zich nemen. Een ander advies: maak direct contact mogelijk met behulp van communicatie technologie: Skype, Viber, Facebook. En zegt Hanekamp: ‘Train het gevangenispersoneel hoe je met deze kinderen omgaat. Gevangenispersoneel, vanaf de portier, vormt als het ware de brug naar de gedetineerde ouder.’
Recht op zorg en bescherming
Nagejouwd worden, een dagelijks feit!
Ondanks de decentralisatie van jeugdzorg blijft de nationale overheid zorgplicht houden voor kinderen. Hanekamp: ‘Laten gemeentelijke coördinatoren voor nazorg en jeugdzorg samen de verantwoordelijkheid nemen om de belangen van deze kinderen te zien en te behartigen. Door het taboe dat op detentie rust zijn lang niet alle gezinnen en kinderen bij de gemeente
‘Wijs kinderen niet na,’ zegt coördinator Hanekamp. ‘Ga met hen in gesprek. Sluit hen niet uit. Kinderen van gevangenen behoren niet mee te worden veroordeeld met hun ouder. Hier ligt een belangrijke maatschappelijke opdracht. Maak geen geheim van de gevangebekend. Omdat de kinderen van nis. Hierin hebben de eigen ouders gedetineerden begrijpelijk niet onder een belangrijke taak. Dit geheim is het ministerie van Veiligheid en Jusvoor veel kinderen een zware last. Het titie vallen, maar ook niet (altijd) bij jeugdzorg en de school op het netvlies traumatiseert ze. Laten we met zijn allen openstaan voor deze kinderen staan, lijkt samenwerking tussen de ministeries Veiligheid en Justitie, VWS waar de waarheid wordt onthouden. Help het kind om iemand in vertrouwen en OCW voor de hand te liggen. te kunnen nemen, waarbij dit verhaal Recht op informatie verteld mag worden. Maak daarnaast Gezinnen die met detentie te maken lotgenotenontmoetingen mogelijk zodat krijgen willen informatie. Het vinden kinderen voelen dat ze niet de enige hiervan is niet eenvoudig. Ze blijven zijn.’ met veel vragen achter en er zijn kinderen die de eerste tijd niet weten waar Hanekamp: ‘. Buren, professionals, vrijwilligers: steun de achterblijvende vader of moeder is. Van wie horen de kinderen. Wij geloven dat het onderachterblijvers dat er organisaties zijn steunen van kinderen en hun gevangen als Exodus, Humanitas, Gevangenenouders een lange termijnvisie nodig zorg en Bonjo, waar vrijwilligers hen heeft die cruciaal is voor het welzijn met raad en daad kunnen bijstaan? van het kind, de reïntegratie van gedeEn dat dan niet incidenteel, maar tineerden en uiteindelijk voor de hele structureel. samenleving. Kwetsbare kinderen Volgens Hanekamp zouden politie, helpen, zoals kinderen van gevanpersoneel van het Huis van bewaring, genen, vraagt een multidisciplinaire scholen en gemeenten in een vroeg sta- aanpak en de medewerking van alle dium gezinnen op deze ondersteuning betrokkenen. Veranderingen zullen kunnen wijzen. ‘Scholen hebben hier we met elkaar gestalte moeten geven. een speciale rol te vervullen. Immers: Door het beste voor kinderen te realikinderen verblijven een groot deel van seren, dienen we de hele samenleving. de dag op school. Geef scholen extra Zoals Nelson Mandela zei: ‘There can middelen zoals materialen en training. be no keener revelation of a society’s Bedenk: We zien een correlatie tussen soul than the way in which it treats its uitval op school en criminaliteit. Dit children.’
Agape 4U, Amsterdam Apo Nederland, Zoetermeer Bakboord, Den Haag
deBonjo augustus 2015
3
TOP DRIE ADVOCATEN 2014:
COLUMN Serge Weening
FRANKEN, KUIJPERS EN MOSZKOWICZ
het land. En dat terwijl hij vaak uit de losse pols zijn pleidooi houdt. Met zijn recht voor zijn raap argumentatiestijl weet hij als geen ander de boodschap aan de rechters over te brengen. DaarVolgens de jury is Franken dè no bij geeft hij zijn cliënten ook sterk het nonsens advocaat die alle kanten van gevoel dat er echt gevochten wordt. De het vak kent. Tot zijn clientèle behoren ‘grote jongens’ weten Kuijpers daarom niet alleen topcriminelen in ons land. al jaren te vinden als justitie ze op de Ook advocaten en zelfs rechters vragen hielen zit.’ bij nood om zijn hulp. Daarnaast is hij Retorisch talent een gerespecteerd academicus. Naast Yehudi Moszkowicz was al in 2012 op zijn advocatenpraktijk is hij namelijk derde plaats genoteerd. De jury: ‘Vlak professor aan de Universiteit Utrecht. Door zijn uitmuntende praktijk- en the- na zijn beëdiging als advocaat wist hij oretische kennis schakelen veel geres- als de benjamin van de Nederlandse pecteerde advocaten de deskundigheid strafadvocatuur een aantal ‘onmogelijke’ successen te boeken. Nu is hij weer van Franken in als ze hun cliënten bij staan. De jury noemt Kuijpers ‘zonder terug in de top drie. De voornaamste reden: Hij weet als geen ander tegen de twijfel een van de beste pleiters van
Zoetermeer – Stijn Franken is ‘advocaat van het jaar 2014’ geworden. Tweede werd Jan-Heijn Kuijpers en derde Yehudi Moszkowicz.
stroom in zijn doel te bereiken. Hij zet zijn tanden in een dossier en weet zo voor zijn cliënten het hoogst mogelijke resultaat te bereiken. In grote onderzoeken weet hij meer dan gemiddeld zijn cliënt in een vroeg stadium vrij te krijgen, waardoor deze het proces in vrijheid kan afwachten, hetgeen vaak de belangrijkste overwinning op het Openbaar Ministerie is. Daarnaast valt hij sterk op om zijn parate vakkennis en retorisch talent,’ aldus de jury. De overige binnen de top 10 ‘Beste Strafrechtadvocaat 2014’: (4) Sjoerd van Berge Henegouwen, (5) Geert Jan Knoops, (6) Geert-Iem Roos, (7) Gerard Spong, (8) Erik Thomas, (9) Mark Teurlings en (10) Nico Meijering.
Geweldmisbruik door de politie Al jaren is er veel ophef over geweld tegen onder meer politiefunctionarissen. Het Openbaar Ministerie moest onder druk van de politiek zwaardere straffen gaan eisen tegen verdachten van geweld tegen de politie. Het doel was het tot uitdrukking brengen van de maatschappelijke verontwaardiging over geweld tegen medewerkers met een publieke taak en het bereiken van een afschrikwekkend effect. Burgers mogen geen geweld gebruiken en zeker niet tegen de politie. De politie mag dat wel. De politie heeft dus een geweldsmonopolie, dat wil zeggen het alleenrecht om geweld toe te passen. Op de site ’politie.nl’ geeft de politie aan dat geweld uiteraard het laatste middel is dat wordt ingezet. ’Agenten proberen altijd eerst om een situatie op een andere manier op te lossen.’ Ik moet u zeggen dat ik die indruk niet altijd heb. Er zijn agenten die de (sociale) vaardigheden hebben om in elke situatie de-escalerend op te treden. Geweld is bij hen daadwerkelijk het laatste middel dat wordt ingezet. Er zijn echter ook agenten die het geweldsmonopolie misbruiken als ze de kans krijgen. Agenten die buitenproportioneel geweld toepassen, zonder dat daar een redelijke aanleiding voor is. Bij veel aanhoudingen wordt door de politie een onnodige tik uitgedeeld. Er zijn honderden gevallen per jaar waarbij arrestanten onnodig worden mishandeld. Vaak moeten we het doen met de verhalen van de aangehouden verdachten, die zeggen dat ze mishandeld zijn. Verhalen die door de betrokken agenten als onwaar worden afgedaan. En als er wel letsel blijkt te zijn, dan komt dat bijvoorbeeld omdat de verdachte zich verzette tijdens zijn aanhouding. Daarbij krijgen zij dan vaak nog bijval van collega’s. Ze dekken elkaar bijna altijd, gaf ook de Nationale Ombudsman eerder al aan. En probeer dan als burger je gelijk maar eens te halen tegen de politie die bijna altijd geloofd wordt door de officier van justitie. Daarnaast zijn weinig officieren bereid serieus onderzoek te doen naar de beweringen van verdachten. Dit is een serieus probleem dat al jaren bestaat en ik zie het niet minder worden. Wel zie ik steeds meer ’bewijs’ van misstanden voorbij komen op social media, zoals Facebook. Filmpjes met mobiele telefoons waarop we kunnen zien waar de politie de mist in gaat. Nu moet er alleen nog iets mee gebeuren. Om mij heen hoor ik steeds meer maatschappelijke verontwaardiging over het optreden van medewerkers met een publieke taak, in het bijzonder de politie. Misschien moet die maatschappelijke verontwaardiging tot uitdrukking gebracht worden door geweldsmisbruik van politieagenten dubbel (of überhaupt) te gaan bestraffen. Daar zou tevens een afschrikwekkend effect van kunnen uitgaan voor alle collega’s. Heeft u slechte ervaringen met de politie? Samen met mijn kantoorgenoten sta ik u graag bij in uw strijd. Mr. Serge Weening, Strafrechtspecialist bij Weening strafrechtadvocaten
Bron: Crimesite Camilleri
Vrijheid van advocaatkeuze is een belangrijk recht. U bent niet verplicht zich bij te laten staan door de advocaat die u op het politiebureau bezocht heeft. Deze ‘piketadvocaat’ hoeft helaas geen deskundige te zijn op het gebied van strafrecht. Sommige advocaten doen maar een paar strafzaken per jaar. Natuurlijk volstrekt onvoldoende om deskundig te worden en te blijven op strafrechtelijk gebied. Zo kan het gebeuren dat de advocaat die u bijstaat in uw strafzaak zich voornamelijk bezighoudt met familierecht. Wij vinden dit een onwenselijke situatie. Regelmatig nemen wij zaken over van andere advocaten. Vaak zijn wij daarbij geconfronteerd met dossiers waarin men steken had laten vallen. Ons kantoor behandelt uitsluitend strafzaken. Uw dossier wordt bij ons niet door één advocaat, maar door een team van specialisten zorgvuldig onder de loep genomen. Wij verdiepen ons voortdurend in de laatste ontwikkelingen op strafrecht gebied. Wij beseffen dat onze gedetineerde cliënten regelmatig bezocht willen worden om de voortgang van hun zaak te bespreken. Wij voldoen aan die behoefte! Ons kantoor is betrokken bij grote strafzaken, maar of u nu verdacht wordt van fietsendiefstal of van moord; wij zien in elke zaak het belang van een goede verdediging.
Zit u helemaal vast, of komt u er even niet meer uit?
Wij treden op in het hele land en doen dat ook op basis van toevoeging (pro deo). Goede rechtsbijstand hoeft dus niet duur te zijn! Neem vrijblijvend contact met ons op: Weening strafrechtadvocaten. Bel ons gratis op: 0800-933 64 64 (0800-WEENING). Wilhelminasingel 97, Maastricht, Postbus 3084, 6202 NB Maastricht
w w w. s t r a f re c h t a d v o c a t e n . n l
Belangenvereniging Druggebruikers MDHG Amsterdam Bezoekersgroep Oosterhoek/Grave Nijmegen Bezoekersgroep Torentijd Vlissingen
4
deBonjo augustus 2015
Problemen? Bel Stichting Incassoleed
COLUMN Geertjan van Oosten
Ik kan mijn boete niet betalen
Naar buiten
Van de redactie Je zit vast en natuurlijk is de strafzaak ontzettend belangrijk, maar jouw prioriteit ligt bij vrijkomen. Wat zijn nu de mogelijkheden die het wetboek van strafvordering en het penitentiair recht bieden? Voordat de zaak op zitting komt zit je meestal in voorlopige hechtenis op basis van de inbewaringstelling (14 dagen) en vervolgens de gevangenhouding (maximaal 90 dagen). Tegen de 14 dagen bewaring kun je niet in hoger beroep bij het gerechtshof. Dat kan wel tegen de gevangenhouding of de verlenging daarvan. Hierbij moet je wel goed opletten, want die mogelijkheden zijn niet onbeperkt. Je kan het gerechtshof maar 2 keer vragen om je in vrijheid te stellen. Eén keer door beroep in te stellen tegen de (verlenging van de) gevangenhouding en één keer door beroep in te stellen tegen de afwijzing van het verzoek tot opheffing dan wel schorsing van je voorlopige hechtenis. Het is verstandig om deze twee mogelijkheden niet in één keer te benutten. Verder duurt het een week of 4 voordat het hoger beroep door het gerechtshof wordt behandeld. In dat geval kan het gebeuren dat je kort na het hoger beroep al (of misschien al daarvoor) een nieuwe zitting bij de rechtbank hebt. Dat verkleint je kansen op succes en maakt dat je wellicht beter tot een later moment kunt wachten met het instellen van beroep. Je kan een ingesteld beroep altijd nog voor de zitting intrekken. Je verspeelt hiermee in ieder geval geen beroepsmogelijkheid. Weeg dus altijd je kansen en overleg goed over de te volgen tactiek. Je kunt je wel onbeperkt tot de rechtbank wenden met het verzoek de voorlopige hechtenis op te heffen of te schorsen. Er moet dan wel sprake zijn van een nieuwe omstandigheid waar de rechters die eerder over de zaak oordeelden niet mee bekend waren. Dit kan bijvoorbeeld een nieuwe of gewijzigde getuigenverklaring zijn of een belangrijke gebeurtenis in je privéleven. Een kort verzoek aan de rechtbank volstaat om een mogelijke opheffing/schorsing in gang te zetten. Zo’n verzoek kun je overigens ook al in de eerste 14 dagen bij de rechter-commissaris doen. Naast strafvordering biedt ook de penitentiaire beginselenwet mogelijkheden op vrijheid. Een belangrijke mogelijkheid is het incidenteel verlof. Het gaat dan om een tijdelijke invrijheidstelling, maar toch. Na een tijdelijk verlof (waarvan je dan natuurlijk wel moet terugkeren...) is de drempel voor een langer verlof lager. Incidenteel verlof kan onder meer worden aangevraagd bij geboorte, ziekte en overlijden. Maar bijvoorbeeld ook voor een medische behandeling, het doen van een examen of het oplossen van zakelijke problemen. Een verzoek hiertoe kun je (zelf) indienen bij de directeur. Strafonderbreking is ook een mogelijkheid maar kan pas na veroordeling. Je komt er voor in aanmerking op grond van bijzondere omstandigheden in de persoonlijke sfeer waarbij niet kan worden volstaan met een andere vorm van verlof. Je kunt bij die omstandigheden denken aan de verzorging van een ernstig zieke partner, kind of ouder of dringende omstandigheden van zakelijke aard. Bedenk dat deze verzoeken altijd goed dienen te worden onderbouwd. Trek eens een Bajesboek uit de kast van de bibliotheek, bekijk de mogelijkheden en bespreek deze met je advocaat. Die kan je ongetwijfeld helpen bij het vinden van de juiste uitgang.
Amsterdam - Er komen geregeld vragen over te betalen boetes aan het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en het treffen van een eventuele betalingsregeling. Voor het treffen van een betalingsregeling stelt het CJIB een aantal voorwaarden. Deze staan hieronder beschreven, zodat je zelf kunt kijken of je voor een regeling in aanmerking komt
Voorwaarden
Een betalingsregeling is alleen mogelijk voor: • Boete voor een verkeersovertreding (alleen in combinatie met een of meer onderstaande zaken) • Strafbeschikking • Een door de rechter opgelegde boete • Schadevergoedingsmaatregel • Ontnemingsmaatregel • Europese boete - Europese confiscatiebeslissing Hebt u in afgelopen twaalf maanden
ook een betalingsregeling gehad bij het CJIB? Een volgende betalingsregeling is alleen mogelijk als u die betalingsregeling stipt bent nagekomen. Het bedrag waarvoor u een verzoek indient, is € 225,- of hoger. De vervaldatum van de tweede aanmaning is nog niet verstreken. Verder geldt: Het CJIB verleent geen uitstel van betaling voor onbepaalde tijd. Het CJIB gaat niet akkoord met voorstellen om het openstaande bedrag of een deel daarvan
Deskundig
U kunt zich tot die stichting richten met vragen. Telefonisch bereikbaar onder 06 22306679.
Weer zelfmoord in detentiecentrum Rotterdam Rotterdam - De zorgen omtrent zorg op detentieplekken zijn groot. Uit gewone gevangenissen bereiken ons daarover steeds weer berichten. Uit plekken voor vreemdelingendetentie ook. De Volkskrant heeft daarover cijfers
gewobt. In de eerste zes maanden van 2014 waren er 2741 incidenten in asielzoekerscentra. Dat zijn vast niet allemaal zorgincidenten. Dat weten we gewoon niet. Daarvoor zijn de cijfers te weinig specifiek. Maar uit de debatten over de zaak Dolmatov, de Russische asielzoeker, is gebleken dat
er rond Dolmatov destijds veel mis is gegaan. Dolmatov zou onterecht in vreemdelingendetentie gezeten hebben en in het detentiecentrum in Rotterdam was van alles misgegaan met de zorg. Het overlijden van Dolmatov kostte de toenmalige staatssecretaris Teeven bijna de kop in de Tweede Kamer.
Mantel der liefde
De nieuwe staatsecretaris Dijkhoff betreurt alweer een zelfmoord. De Inspecties voor de Gezondheidszorg en die van Veiligheid en Justitie hebben een onderzoek ingesteld. We zijn benieuwd wanneer en of en hoe de uitkomsten van die onderzoeken publiek worden. Dolmatov was politiek een hete aardappel. Deze asielzoeker is dat niet. Maar dat maakt het niet minder dringend dat de resultaten van de onderzoeken bekend worden gemaakt. Al is het maar om te kijken of de zorg in het detentiecentrum in Rotterdam niet opnieuw gefaald heeft. De mantel der liefde, daar hebben we niets aan.
Geertjan van Oosten, Advocaat.
Betrokken
kwijt te schelden. De reden daarvoor is dat het Openbaar Ministerie de plicht heeft om opgelegde straffen volledig uit te voeren executieplicht. Bent u gedetineerd? Dit betekent niet automatisch dat uitstel van betaling mogelijk is. We ontvingen dit bericht van de Stichting Incassoleed.
Bereikbaar
Alle strafzaken en penitentiaire zaken, ook PRO DEO
• We speak English
• Hablamos Español
Bel gratis 0800 - STRAFZAAK (787 239 225) of buiten kantooruren 06 13 74 88 88
• Wir sprechen Deutsch
• Nous parlons Français
Vondelstraat 4 | 1054 GJ Amsterdam | www.vanoostenadvocaten.nl
deBonjo augustus 2015
Bezoekgroep De Geniepoort Rijnsaterwoude Bezoekgroep Vreemdelingengevangenis Schiphol-Oost, Amsterdam Bijzonder Jeugdwerk Brabant Helmond
De visie van directeur gevangeniswezen Ab Warffemius
Gevangenschap geen onderbreking van het leven maar onderdeel er van vrijwilligerswerk en werk aan de orde zijn. Zo sluit sport als re-integratiemiddel naadloos aan op de levensloopbenadering.
Den Haag – ‘Je moet schieten, anders kun je niet scoren. De logica van Johan Cruijff gaat ook op voor het gevangeniswezen. Dagelijks stimuleren wij gedetineerden om zelf actie te ondernemen om vooruit te komen. Zodat ze na hun detentie beter op eigen benen kunnen staan en ook nog het juiste pad kiezen. De weg van de middenstip naar het doel hoeft een gedetineerde niet alleen af te leggen. Al tijdens zijn detentie is een heel team van medewerkers bezig om re-integratie tot een succes te maken. Want dat is onze filosofie: de tijd die iemand in gevangenschap doorbrengt is geen onderbreking van zijn leven, maar vormt daar een onderdeel van. Dit noemen we de levensloopbenadering. En die benadering maakt dat wij ons sterk maken voor een vangnet dat tot buiten de gevangenismuren strekt.
Kwetsbare mensen
Onlangs tekende de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) samen met een aantal belangrijke ketenpartners het convenant ‘Sport als Middel’. Daarin benoemen we sport expliciet als middel om kwetsbare mensen weer
Scoren
Ab Warffemius: ’Je moet schieten, anders kun je niet scoren.’
volwaardig te laten participeren in de maatschappij. Wij pakken dit op, samen met Reclassering Nederland, het Leger des Heils, NOC*NSF, Stichting Lifegoals, De Federatie Opvang en het CIOS Heerenveen-Leeuwarden, de school voor Sport en Bewegen. We doen dit niet zomaar, maar vanuit de vaste overtuiging dat sport bijdraagt aan een betere gezondheid, mentaal en fysiek. Sport maakt het mogelijk grenzen te verleggen en het gevoel van eigenwaarde te hervinden. Bovenal leiden sporten en bewegen tot sociale inclusie (insluiting). Daarbij kan met sporten de basis worden gelegd voor verdere participatie, waarbij ook
In de praktijk zijn we al volop bezig met het uitrollen van die filosofie. De afgelopen tijd werden diverse samenwerkingsverbanden gesloten tussen onze inrichtingen en voetbalclubs in het land. Bij FC Assen wordt gevoetbald door (ex-)gedetineerden uit Veenhuizen, voortijdig schoolverlaters en langdurig werklozen. Zo krijgen zijn enerzijds weer structuur in hun leven en leggen zij contacten. Dankzij de betrokkenheid van de gemeenten Assen kan deelneming uiteindelijk leiden tot een stageplaats of zelfs betaalde baan. Het is maar één voorbeeld. Ook Vitesse en PI Arnhem, Fortuna Sittard en PI Sittard, PI Almere, FC Utrecht en PI Nieuwegein en PI Leeuwarden en LAC Frisia werken samen of onderzoeken de mogelijkheid om samen te werken. Zo willen wij onze gedetineerden de ruimte geven om te scoren. Niet alleen letterlijk, ook figuurlijk. Met natuurlijk die allerbelangrijkste drijfveer in ons achterhoofd: ’winnen!’
5
COLUMN Arthur van der Biezen
Growshops verder in het nauw gedreven Op 1 maart 2015 is de wet “Strafbaarstelling van handelingen ter voorbereiding of vergemakkelijking van illegale hennepteelt” in werking getreden en inmiddels stapelen zich de incidenten op. Direct na de inwerkingtreding van de Growshopwet zijn er landelijk meerdere invallen geweest waarbij grote hoeveelheden producten in beslag zijn genomen. Bij meerdere klanten is men in maart 2015 naar binnen gegaan en is het beperkt gebleven tot inbeslagnames. Verbaasd was ik dan ook dat ik vorige week gebeld werd in verband met de aanhouding van een cliënt op basis van een overtreding van de nieuwe wettelijke bepalingen. Men was reeds op 3 maart 2015 bij hem aan de deur geweest en had meerdere goederen in beslaggenomen, andere goederen had men bekeken en liet men liggen. Omdat men reeds maanden eerder bij cliënt was binnen geweest voerde de officier als grond voor zijn “vordering inbewaringstelling” niet de onderzoeksgrond doch enkel en alleen de recidivegrond (het gevaar voor herhaling) aan. Nadat door mij was aangevoerd dat er in casu géén sprake was van ernstige bezwaren nu cliënt immers een “tuincentrum” runde en géén growshop en dat er daarnaast géén sprake kon zijn van recidive gevaar vanwege het feit dat cliënt (op Opiumwet gebied) geen strafblad had, werd cliënt dezelfde dag nog vrij gelaten. Een mooie overwinning zou je op het eerste gezicht denken. Totdat ik die middag de schriftelijke beslissing onder ogen kreeg. De rechter-commissaris overweeg in zijn belissing: De verdediging heeft aangevoerd dat verdachte niet wist noch kon vermoeden dat de inbeslaggenomen goederen bestemd zijn tot het plegen van een van de in artikel 11, derde en vijfde lid van de OW strafbaar gestelde feiten. De rechter-commissaris overweegt daartoe dat in een van winkel afgescheiden ruimte een groot aantal goederen in beslag is genomen die ieder op zich en ook in combinatie geschikt zijn voor gebruik in de illegale hennepteelt. Die goederen hebben een specifiek karakter en/of functie en kunnen in dat licht niet, althans niet zonder nadere motivering van verdachte , worden aangemerkt als alledaagse voorwerpen die een logisch onderdeel van het assortiment van een tuincentrum of kassenspeciaalzaak zijn. Gelet hierop moeten ernstige bezwaren worden aangenomen ten aanzien van de opzetvariant van artikel 11a OW”. Een zeer strikte uitleg van de wet. Doch het werd nog erger. Cliënt had immers aangegeven dat de goederen die de RC besprak nu juist door hem in de opslag waren gezet en niet meer ter verkoop werden aanboden. Het betrof goederen die de politie tijdens de inval had laten staan omdat ze niet wisten of het nu wel of niet strafbaar was. Voor de zekerheid had cliënt die goederen direct verwijderd en apart gezet. Op dit punt overwoog de RC het volgende: De omstandigheid dat de goederen sinds begin maart 2015 niet (meer) werden verkocht/verhandeld, doet niet af aan het vorenstaande. De verdenking ziet immers niet alleen op de verkoop , maar ook op het voorhanden hebben van de voorwerpen. U bent gewaarschuwd… Arthur van der Biezen, strafrechtadvocaat.
GA VOOR SPOED NAAR www.strafzaken.nl Tel. 073 610 2005, voor gedetineerden 0800-1001.
25 JAAR DESKUNDIGE JURIDISCHE BIJSTAND ervaren - geslepen - gedreven ‘ook pro-deo’
Bel gratis 0800 1001 of 073 610 20 05 Havensingel 3, 5211 TX Den Bosch. Telefoon 073 610 20 05, gsm 06 53 37 07 93, fax 073 850 81 06. mail
[email protected]
Bond Belangenbehartiging Gedetineerden (BBG) Den Bosch Buiten voor Binnen Den Haag Bureau Nieuwe Kansen, Zuid Scharwoude
6
COLUMN Richard van der Weide
De kroongetuige: een riskant bewijsmiddel
deBonjo augustus 2015
Deel opbrengst voor hulp aan slachtoffers
KAMERMEERDERHEID VOOR MEEBETALEN VEROORDEELDEN
Geachte deBonjo-lezer, Justitie heeft er een nieuw ‘knuffelkind’ bij: de deal- of kroongetuige. In zaken waarin acht jaar of meer kan worden opgelegd heeft het OM sinds enige tijd de mogelijkheid een overeenkomst te sluiten met een dergelijke ‘dealgetuige’. De wetgever heeft de introductie van de kroongetuige verdedigd met het argument dat ernstige criminaliteit niet op andere wijze kan worden opgelost, omdat ín het ‘milieu’ iedereen z’n mond houdt wanneer er sprake is van een liquidatie. Justitie vindt dit soort feiten zo ernstig dat zij hoe dan ook opgelost dienen te worden. Die zorg is begrijpelijk. De vraag is echter of deze zienswijze realistisch is, en of het instrument van de deal- of kroongetuige rechtsstatelijk aanvaardbaar is. De verklaring van de ‘gewone’ getuige is, zo blijkt uit diverse onderzoeken, reeds het meest onbetrouwbare bewijsmiddel dat er is. Getuigen vergissen zich, vullen zaken zelf in, zijn soms zelf slachtoffer van een delict en hebben belang bij het aanwijzen van een ‘dader’, fantaseren, gissen, liegen, lijden aan geheugenverlies of hebben behoefte aan aandacht, praten de politie naar de mond, enzovoort. Kortom: als bewijsmiddel is de verklaring van de ‘gewone’ getuige veelal onbetrouwbaar, enkele uitzonderingen daargelaten. Niettemin is het nog altijd één van de belangrijkste bewijsmiddelen in onze strafvordering. In beginsel wordt al hetgeen een getuige verklaart ook door de politie opgeschreven en aan de rechter ter beoordeling voorgelegd, zeker wanneer de verklaring past in het ‘plaatje’ van politie en justitie. Naar de ‘redenen van wetenschap’ van een getuige wordt doorgaans niet gevraagd, tenzij de getuige aantoonbaar onwaarheid spreekt. De bezwaren tegen het gebruik voor het bewijs van de verklaring van de ‘gewone’ getuige gelden nog veel sterker voor de deal- of kroongetuige. Die voelt zich extra belangrijk, omdat hij de sleutel is tot de oplossing van een ernstig misdrijf. Hij is niet meer de crimineel maar de ‘big shot’. Hem wordt daartoe een zeer aantrekkelijk aanbod gedaan: de helft strafkorting, wat bij een levensdelict al gauw 8 tot 10 jaar cel scheelt. Daarnaast wordt door een aparte afdeling van de Staat zo nodig een andere identiteit geregeld alsmede een verblijf in een exotisch oord, met vergoeding van kosten levensonderhoud. Riant: snel van je zaak af en een nieuw leven in de tropen. Vanuit de gedachte ‘voor wat, hoort wat’ zal een dealgetuige snel geneigd zijn te verklaren wat de opsporing wil horen. Wanneer de initiële ‘kluisverklaring’ voldoende basis vormt voor een overeenkomst volgt spoedig een deal. De getuige moet zijn eerdere verhaal daarna steeds bevestigen. Er bestaat uit de aard der zaak een stevige prikkel om in de eerdere belastende verklaring te volharden, of deze nu waar is of niet. Ik vind dat dubieus. Gelet op alle bezwaren is de introductie van de kroongetuige een zorgelijke ontwikkeling. Ik ben benieuwd wanneer de eerste gerechtelijke dwaling in een kroongetuigezaak zich aandient. Belt u gerust, en liefst voordat het te laat is!
Richard van der Weide, Strafpleiter te Amsterdam 24 uur per dag bereikbaar op 06 46023969
Van de redactie
seerde eerder over het wetsvoorstel. ’Laat rechter oordelen over eigen Den Haag - Een Kamermeerderheid bijdrage gedetineerde,’ zo stelde de van VVD, PvdA en PVV is voor het Raad voor. mee laten betalen door veroordeel- Het is beter om de rechter bij de den aan de kosten die zij hebben berechting te laten oordelen over de veroorzaakt. De andere partijen in eigen bijdrage en daarbij aspecten de Kamer steunen wel dit principe, als de draagkracht van een verdachte maar betwijfelen of de wet uitvoer- en de ernst van het vergrijp mee te baar is. laten wegen. Zo kan een rechter een belangenafweging maken en is direct Dat was het resultaat van een stembij de uitspraak van de rechter voor ming onlangs na een debat in de een veroordeelde duidelijk wat de Tweede Kamer over het wetsvoorstel (financiële) consequenties daarvan dat regelt dat veroordeelden een eigen zijn. Het kabinet acht het niet meer bijdrage betalen aan hun opsporing, vanzelfsprekend dat de samenlevervolging en detentie. Minister Van ving opdraait voor de kosten van der Steur en staatssecretaris Dijkhoff het optreden tegen hen die de wet van Veiligheid en Justitie beschouwen overtreden en wil dat daders daar ook het mee laten betalen door veroordeel- aan gaan meebetalen. Een deel van den niet als extra straf, maar als een de eigen bijdrage komt ten goede aan kwestie van ’de vervuiler betaalt’ de kosten voor de zorg voor slachtofOppositiepartijen wijzen erop dat fers. De Raad wijst er in het advies gedetineerden in de regel geen geld op dat niet in alle gevallen sprake is hebben. Ook vragen ze zich af of van slachtoffers. Daarnaast signaleert het optuigen van het apparaat om de de Raad dat alleen een eigen bijdrage gelden te innen, niet meer kost dan het betaald wordt als de rechter een straf oplevert. of maatregel zoals TBS oplegt. Een dader die van het Openbaar MinisDraagkracht terie een strafbeschikking opgelegd De Raad voor de rechtspraak advikrijgt (bijvoorbeeld een geldboete of
taakstraf), hoeft geen eigen bijdrage te betalen.
€ 16,- per dag, twee jaar lang
De eigen bijdrage voor detentie is vastgesteld op €16,- per dag dat gedurende maximaal twee jaar betaald moet worden voor een verblijf in een (jeugd) inrichting door gedetineerden, terbeschikkinggestelden en ouders van jeugdigen. Het bedrag dat betaald moet worden voor opsporing, vervolging en berechting is nog niet bekend. Het kabinet maakt in zijn voorstellen geen onderscheid tussen bijdragen die jeugdigen of volwassenen moeten betalen. Ouders van jeugdige daders betalen op dit moment geen bijdrage voor het verblijf van hun kind in een jeugdstrafinstelling. Ouders van kinderen die door de rechter uit huis zijn geplaatst, zijn wel een bijdrage verschuldigd voor de aan hun kind geboden jeugdzorg. Het kabinet wil onder meer deze tegenstrijdigheid opheffen. De Raad wijst er op dat de eigen bijdrage voor uithuisplaatsing veel lager is (€131,- per maand) dan de voorgestelde bijdrage voor verblijf in een jeugdstrafinstelling (€480,-). De Raad heeft het Kabinet gevraagd wat de reden daarvoor is.
mr. I. Raterman - 06 43 90 20 78
mr. B. Klunder - 06 42 35 34 38
mr. R.B. Schmidt - 06 24 90 81 02
mr. J.G.D. Rutten - 06 41 28 70 93
‘Schmidt & Rutten advocaten’ is specialist in nationale- en internationale strafzaken bij alleinstanties. Het kantoor is opgericht vanuit een jarenlang bestaand samenwerkingsverband tussen mr. R.B. Schmidt en mr. J.G.D. Rutten, beiden afkomstig van Spong advocaten. ‘Schmidt & Rutten advocaten’ is: • Kwaliteit: de oprichters zijn opgeleid door Spong advocaten en hebben 11 jaar ervaring in het strafrecht • Bekend: van bijvoorbeeld de Melchers ontvoeringszaak en diverse spraakmakende (moord- en drugs) zaken • Toegankelijk: ook PRO DEO zaken en 24 uur per dag bereikbaar • Inzetbaar: alle strafzaken, TBS zaken, overlevering en uitlevering, cassatie (Hoge Raad) • Flexibel: ook te bellen voor een geheel vrijblijvende second opinion Met betrekking tot de wijze waarop een strafzaak wordt behandeld en hetgeen wij mogelijk voor u kunnen betekenen kunt u te allen tijde met ons contact opnemen. Amstel 84, 1017 AC Amsterdam. T +31 (0)20 530 43 10 F +31 (0)20 530 43 19 E-mail:
[email protected] Website: www.sr-advocaten.nl
Cliëntenbelangenbureau GGzE Eindhoven De Regenboog Amsterdam Door Ontmoeting en Opvang Resocialisatie (DOOR) Vlissingen
deBonjo augustus 2015
7
Deskundigen over de hele wereld wisselen kennis en expertise uit
Fonds onterecht veroordeelden bitter noodzakelijk Jaap Brandligt
kan,’ zo vertelt Knoops-Hamburger, ‘het best worden samengevat als een Amsterdam - Op bezoek bij Carry kenniscentrum. Deskundigen van over Knoops-Hamburger. Studeerde de hele wereld wisselen kennis en arbeidsrecht- en strafrechtstudies, expertise uit.’ Knoops zelf is - samen nadat ze verloskunde had gestumet haar collega’s van het Knoops deerd en ook nog op het conserva- Innocence Project - de enige Nedertorium in Utrecht had gezeten. Een landse advocaat die deel uitmaakt van vrouw met veel vaardigheden. En dat kenniscentrum (het Innocence dat mag niet ongezegd blijven – de Network). Geert-Jan Knoops is in het partner van een van de bekendste netwerk adviseur, hij is er expert en advocaten van het land, professor hij treedt er natuurlijk ook voor op als Geert-Jan Knoops. advocaat, want dat is naast zijn hoogleEen advocatenkantoor op het Con- raarschap - kun je zeggen - zijn stiel. certgebouwplein in Amsterdam. Ik Ik begrijp dat, maar wil er toch wat stapte daar op een in dit voorjaar meer in de diepte van weten. Want zeldzame mooiweer dag binnen hoe los je met een kenniscentrum in een koele ruimte, op zoek naar strafzaken van onterecht vervolgden of de bedoelingen en de resultaten onterecht veroordeelden op? van het Knoops Innocence Project, Enige jaren geleden zette Knoops waarvan zij de directeur is. Een in advocaten het Forensic Sciences Bonjo’s perspectief heel waardevol Expert Center (FSEC) op. Dit centrum project omdat ook wij toch steeds was een samenwerkingsverband met te maken krijgen met gedetineerexperts wereldwijd. Het centrum had den die zeggen dat zij onterecht een Board of Experts die alle verzoebinnen zitten. Vaak zal dit niet zo ken die binnen kwamen beoordeelde zijn, maar te vaak blijkt dat er inop zijn ontvankelijkheid. Een van de Carry Knoops-Hamburger: ‘Deskundigen over de hele wereld wisselen kennis en derdaad sprake is van rechterlijke leden van de wetenschappelijke raad expertise uit.’ dwalingen. was Mr. John Coster van Voorhout, Marco Kroon bleek de facto een non-deskundige te Raadsheer van het Gerechtshof te Knoops-Hamburger neemt als voorDe basis van het project ligt in de zijn op het gebied van haaronderzoek. Arnhem. Mede onder zijn bezielende beeld: Marco Kroon. De man van de Verenigde Staten, het Amerikaanse Het resultaat was vrijspraak wegens leiding is uit het FSEC het Landelijk Militaire Willemsorde, een NederInnocence Project. In Amerika met als Register in Nederland ontstaan. ondeugdelijk bewijs. Kennis is ook in landse held dus. Hij werd beschuldigd het strafrecht macht. Daar is Knoopsresultaat dat 284 gedetineerden na een van overtreding van de Opiumwet. Hij Hamburger zich erg van bewust. heel erg lange detentie alsnog zijn vrij- Externe deskundigen zou zelf cocaïne hebben gebruikt. Dat gesproken. In Nederland kent het Inno- Knoops-Hamburger: ‘In dat register Geld zijn Nederlandse wetenschappers kun je detecteren door haaronderzoek cence Project inmiddels al een aantal Een probleem waarmee het Innocence opgenomen die op heel diverse terte doen. Een bekend voorbeeld uit het successen: de Puttense Moordzaak, reinen uiterst deskundig zijn en waarop verleden is daarvan de Duitse voetbal- Project worstelt is geld voor deskunIna Post, De Spelonk zaak (Bonaire), digenonderzoeken, die de Raad voor advocaten, rechters en officieren van trainer Daum die bij haaronderzoek de Deventer Moordzaak I, De zes van Rechtsbijstand niet vergoed. justitie een beroep kunnen doen als bleek cocaïnerestanten in zijn haar te Breda en de Hilversumse Showbizz Onderzoek doen, experts inschakelen, hebben, Kroon meldde zich bij het Moord. Al deze zaken heeft het project zij een deskundige nodig hebben voor het gaat allemaal niet voor niks. De onderzoeken in dossiers. Aangezien kantoor van Knoops advocaten, die heropend gekregen. Een groot aantal mensen van het project worstelen met Kroon volgde in zijn verklaring van andere zaken lopen nog, waaronder de een heropening alleen aan de Hoge de financiering. De beide Knoopsen Raad kan worden gevraagd als er onschuld. Maar het Nederlands FoDeventer Moordzaak II. zijn al eens bij het toenmalige koppel sprake is van een ‘Novem’, een nieuw rensische Instituut (NFI) had gemeld Kenniscentrum Opstelten en Teeven langs geweest om niet eerder aan enig gerecht voorgedat er wel degelijk sprake was van Wat is nu de essentie van het project? het instellen van zo’n fonds door de legd bewijs, dan heeft men daarvoor cocaïne-aanwijzingen. Hoe werkt het? ‘Het Innocence Project - om voor de onafhankelijkheid van overheid gefinancierd te krijgen. ‘Een ‘Normaal gesproken is een verdachte mooi gesprek,’ vertelt Carry Knoopshet oordeel te zorgen - een externe dan kansloos en dus meteen de dader deskundige nodig. De ontvankelijkmet alle gevolgen van dien. Voor zijn heid van een verzoek aan ons kantoor werk, voor zijn relaties, voor inkomwordt door de wetenschappelijke sten, noem maar op. Zeker ook omdat medewerkers van kantoor beoordeeld. een oordeel van het NFI voor de De vraag daarbij is logischerwijs: komt rechtbank en hof zwaar weegt,’ aldus deze zaak inderdaad in aanmerking Knoop-Hamburger. voor herziening? Wij krijgen jaarlijks Toen kwam het wereldwijde web van tachtig tot negentig verzoeken binnen.’ experts in beeld dat het Innocence Indien de vraag met ‘ja’ kan worden Project kenmerkt. En in het web zat beantwoord, zal een deskundige spedè expert op het gebied van haaroncifieke vragen worden gesteld, die de derzoek in het buitenland, die gehakt deskundige dient te beantwoorden aan maakte van de conclusies van het NFI. Jaap Brandligt, directeur Bonjo. de hand van de eigen expertise. De man die dat onderzoek had gedaan,
Hamburger, ‘met vier mooi luisterende oren. Maar geld apart zetten in een potje, een fonds, om onderzoek naar de eigen fouten te financieren, daar voelden de beide heren niet voor. Toch is dat noodzakelijk om de strafrechtspraak fair te houden.’ Ina Post heeft dat begrepen. Zij heeft ervaren hoe het is om onterecht veroordeeld te zijn. Vandaar dat zij geld heeft gestort in een Ina Postfonds dat beheerd wordt door het kantoor van Carry KnoopsHamburger. ‘Dat is met dank aanvaard, maar er zit simpelweg te weinig in om aan alle verzoeken te voldoen. En incidentele stortingen lossen dat niet op. De overheid zou zijn verantwoordelijkheid kunnen en moeten nemen.’
Thrillerauteur
Als de overheid voor financiën zou zorgen, dan zou het beheer ervan kunnen liggen bij de Raad voor de Rechtsbijstand of - suggereer ik - bij de RSJ. Kan ook. Dat maakt KnoopsHamburger niet zo veel uit. Als haar kantoor maar middelen krijgt om onderzoek te doen naar onterecht veroordeelden. Een voorzitter? Voor de tweede keer valt de naam van John Coster van Voorhout. Klaarblijkelijk had Knoops-Hamburger in het vizier dat voor een niet-strafrechtmens als ik ben, het allemaal wellicht toch wat abstract blijft. Dus kreeg ik als vertrekpremie het boek ‘Het Petronius Mysterie’ mee. Van de hand van haar partner Geert-Jan Alexander Knoops. Ik heb het in een zondag uitgelezen. Ook al omdat het een mooi inzicht geeft in de werkwijze van het Innocence Project. Geert-Jan Knoops als thrillerauteur. De man en daarmee het hele complex Knoops-Hamburger doet belangrijk werk. Voor wie het boek wil lezen. Uitgever: A>W. Bruna Uitgeverij BV Utrecht ISBN 978 90 229 9943 I/NUR 332
mr Regter Strafrechtadvocaat uw belang, uw specialist
Uw goed recht mr. N.M.E. (Nathalie) Verpaalen mr. C.G.J.E. (Noortje) Lut Haagweg 391, 4813 XD Breda Postbus 9236, 4801 LE Breda Telefoon 076-5200240
Fax 076-5214895
[email protected] www.verpaalenadvocaten.nl
Iets bijzonders meegemaakt? Bel of mail onze
eindredacteur Paul Grijpma 06 51 49 63 09 /
[email protected]
Bijstand in strafzaken in eerste aanleg, hoger beroep, ISD en TBS-verlengingen. Ook te volgen via twitter. twitteraccount: @mrKRegter
Als u met vragen zit, neem contact op: mr Regter Strafadvocaat 045-5602208 of 06-30622592.
[email protected]. Akerstraat 106 te Heerlen. www.advocaatregter.nl
Nieuwe Instellingswet met belangrijke wijzigingen
SCHERPE SCHEIDING TUSSEN DE ADVISERENDE EN RECHTSPREKENDE TAAK VAN DE RSJ
Almere - SurAnt in Almere is verhuisd van de Bolderweg naar de Een derde belangrijke wijziging is de Vlotbrugweg. En dat was hard cassatie in het belang der wet. Vanaf nodig, want SurAnt kreeg grote benu kan de procureur-generaal bij de hoefte aan meer ruimte in verband Hoge Raad cassatie in het belang der met de opzet van het zogenaamde wet instellen tegen uitspraken van de klusloket. Het klusloket is een dagRSJ. Hierdoor is de RSJ dus niet meer bestedingsproject voor ex-gedetide hoogste instantie in het penitentiaire neerden en TBS-patiënten. Ze gaan recht. Cassatie in het belang der wet bij mensen in Almere allerlei klusjes houdt in dat de Hoge Raad een oordeel verrichten. geeft over bepaalde rechtsvragen, Mr. Dirk Daamen Op de nieuwe locatie is ruimte voor zoals bijvoorbeeld de uitleg van een meer centraal. Zo is de positie van wettelijke bepaling. Dit is ter bevorde- materialen en gereedschappen. De exgedetineerden kunnen volgens SurAnt het slachtoffer binnen het strafproces ring van de rechtseenheid en rechtswerkritme en arbeidsethos op doen. versterkt. Om bij deze ontwikkeling ontwikkeling. Dat mag de Hoge Raad Burgers zijn blij, want tegen een mooi aan te sluiten zijn de toetsingsgronden sinds kort dus ook doen in kwesties prijsje worden allerlei problemen opgehiermee uitgebreid. Deze uitbreiding is in het penitentiaire recht. Zo kunnen lost. ‘We kijken wel naar de portemonopgenomen in de Penitentiaire beginbepaalde regels uit de penitentiaire selenwet, de Beginselenwet verplebeginselenwet door de Hoge Raad uit- naie van de mensen hoor. Als ze echt heel weinig geld hebben, doen we de ging ter beschikking gestelden en de gelegd worden, zodat de RSJ hier bij klusjes ook wel voor niks. Dan nemen Beginselenwet justitiële jeugdinrichtoekomstige zaken rekening mee kan wij de kosten op ons. We richten ons tingen. De belangen van het slachtoffer houden. Indien de procureur-generaal op de burgers met een kleine portemonof de nabestaanden en de veiligheid cassatie in het belang der wet instelt van de samenleving worden vanaf nu heeft dit geen (nadelige) gevolgen voor naie en op mensen die een beperking hebben. ’ zegt algemeen directeur Dew meegewogen in de beslissingen van de de betrokken partijen. Maar hierdoor Koesal. ‘Als het een succes wordt, wilbeklag- en beroepsrechter. Zo’n afwe- heeft dus de Hoge Raad voortaan het len we ook een klusloket in Amsterdam ging kan de RSJ bijvoorbeeld maken laatste woord, niet meer de RSJ. uit de grond stampen.’ in een beroepszaak over de afwijzing Tot slot nog de mogelijkheid van van een verlofaanvraag door de direcwraking van de leden van de beroepsOpbouw teur. De RSJ moet dan ook rekening commissie. Die is per 1 juli 2015 De filosofie van de Stichting SurAnt houden met de belangen van slachtofopgenomen in de instellingswet. is dat elk mens een kans verdient, ook fers. Indien de directeur de aanvraag Beide partijen kunnen de leden van nog wel een tweede kans. En somvoor verlof afwijst in verband met de de RSJ wraken bij de behandeling migen zelfs meer dan twee. SurAnt belangen van het slachtoffer (of de van de zaak. Dan moeten er feiten en zet zich in voor het welzijn van (ex-) omstandigheden zijn waardoor de onpartijdigheid schade zou kunnen lijden. gedetineerden, TBS-patiënten en allen die hulp nodig denken te hebben. In de Wraking was al eerder mogelijk op afgelopen jaren is er hard gewerkt aan grond van het eigen procesreglement de opbouw, het leggen van contacten van de RSJ, maar is nu dus in de wet en het pionieren met projecten. Vorig vastgelegd. jaar werden nieuwe samenwerkingsverbanden aangeknoopt en groeide Dirk Daamen is advocaat in het aantal medewerkers. Surant werd Maastricht. 043-7676213 zeven jaar geleden opgericht.
[email protected]
Laatste woord
Dew Koesal: ’We kijken wel naar de portemonnaie van de mensen.’
www.surant.org Email dew.koesal@ surant.org Tel.0616034071 Leden van Bonjo die een bijzondere ontwikkeling doormaken, worden vriendelijk verzocht de redactie van deBonjo daarvan op de hoogte te stellen, zodat we daarover kunnen publiceren in onze krant. Paul Grijpma Oplossing BonjoBajesPuzzel, van pagina 35.
V E E A R V Z E
E N K E L
I S T D E R C O P E R A P E K T T V J O G E O T I K L T D E R U D E R IJ D
orgt dat kinderen bij hun vader/moeder op visite kunnen - 2. Modieus - 3. t - 5. Soort verlichting - 6. Geestdrift - 7. Deel van de voet - 8. Oeverplant etzelfde - 11. Droge wijn - 12. Bende - 14. En andere (afk.) - 16. Griekse en kind mee op visite in de gevangenis - 20. Buiten adem - 21. En volgende l - 27. Aankomend - 28. Reuzenslang - 29. Aantal mensen - 30. nstrument - 33. Aartsbisschop - 34. Rustplaats - 35. Verf - 36. Kunststof ris-Generaal - 42. Snelweg - 44. Walbewoner - 45. Vrouwelijk schaap - 47. oophandel - 50. Luchtig baksel - 52. Stel - 54. Nakomeling - 55. Kleding - 62. Oppervlaktemaat - 64. Naam van Paus - 65. Muziekterm - 67. Bij
Een tweede wijziging is de uitbreiding van de toetsingsgronden van de penitentiaire rechter; niet alleen RSJ maar ook de beklagcommissie. De belangen van het slachtoffer/nabestaanden en de veiligheid van de samenleving staan de afgelopen jaren in ons land steeds
Ex-gedetineerden klussen in Almere
R M I E E N T K K R A A S L C A A N K D E R O S T
Toetsingsgronden
Dit is de site waarmee iedereen in een handomdraai alle bajesen kan vinden. Dat is handig om geld over te maken of andere zaken te doen. Inlichtingen Martin Kok 0612880871/ www.vlinderscrime.nl
A B E G E R D K V Z K O L O T E N D O
De RSJ heeft twee taken. Ten eerste de advisering van de Minister over de toepassing en uitvoering van beleid en regelgeving op het terrein van strafrechtstoepassing en jeugdigen. Daarnaast heeft de RSJ een rechtsprekende taak. De RSJ is onder andere de beroepsinstantie voor beklagzaken. Om te voorkomen dat door deze twee verschillende taken de onpartijdigheid en onafhankelijkheid van de RSJ in gevaar komt, is hiertussen nu een scherpere scheiding aangebracht. Met de nieuwe instellingswet zijn een aparte afdeling advisering en een aparte afdeling rechtspraak gecreëerd. Leden van de RSJ kunnen uiteraard maar voor één afdeling tegelijkertijd werken.
http://creatie.123-mobiel.nl/site/ vlinderscrime?dm_try_mode=true
T E L V E R V IJ W I L L I G E R S
Maastricht - De nieuwe Instellingswet RSJ is afgelopen maand in werking getreden. Door deze wet verandert er veel binnen de organisatie van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ), de hoogste rechter op het gebied van detentierecht.
veiligheid van de samenleving) moet de directeur wel stukken ter onderbouwing van deze beslissing aan de RSJ verstrekken.
Snelle app leidt naar bajesen
A U T O W E G
Dirk Daamen
deBonjo augustus 2015
E S C O R X H I E S O E I D O C H T IJ U S S B G G V O E R P I A N O D E V O C O R P L IJ S S B E Z H A A T A R A P G E N O E
8
Drugspastoraat Amsterdam Amsterdam Een Nieuwe Start Amsterdam Exter-Art, Rotterdam
colofon
ISSN: 2352-104X
Volgende deBonjo krant verschijnt in oktober 2015
69
| E N G L I S H | F R A N Ç A I S | D E U T S C H | I TA L I A N O | E S PA Ñ O L |
Bestuur Bonjo Roselyne Oudenampsen-Joyal, voorzitter Paul Grijpma Martin Iwema, advocaat
Druk: Janssen/Pers, Gennep Handling&verspreiding: Lucht Afterpress, Zwolle
68
Wim Duisenbergplantsoen 31, 6221 SE Maastricht. T +31(0)43 767 62 13 | F +31(0)43 744 00 14 www.daamen-advocaten.nl |
[email protected]
Directeur Bonjo Jaap Brandligt
Art direction/vormgeving: Wim Wal design,
[email protected]
67
U kunt bij Daamen, advocaten. terecht voor alle straf- en beklagzaken en TBS-procedures. We staan cliënten bij in heel Nederland, ook op toevoeging.
Advertenties: Tien Königs, verkoop advertenties voor deze krant en de website van Bonjo www.bonjo.nl
[email protected]
72
Ga voor ervaring en kwaliteit! Mr. Daamen heeft sinds zijn beëdiging bij Moszkowicz (2007) ruim 80 strafzaken gedaan bij de Hoge Raad. In 2014 won hij zes zaken op rij. Ook advocaat Luiten voert regelmatig cassatieprocedures. U vindt een actuele lijst met zaken op onze site. Op verzoek sturen we u deze per post.
Tevens werkten mee: Alida Toine Bakermans Arthur van der Biezen John de Boorder Mark Broere Rudolf Bos Peter Coppes Dirk Daamen Claudia Dirkzwager Jan-Hein van Dijk Marielle van Essen Anneke Foppen Marcel Heuvelmans Eva van Heijningen Fred Janney Suzanne Kurvers
71
NAAR DE HOGE RAAD IN UW STRAFZAAK?
Contactadres: Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam Tel. 020 665 94 20
[email protected] www.bonjo.nl
Redactie Paul Grijpma, hoofdredacteur
[email protected] 06 51 49 63 09 Jaap Brandligt Tien Königs Barbara van Leeuwen Fokke Stoker Derk V.
Yehudi Moszkowicz Dini van het Noorden Kitty Oomen Geertjan van Oosten Mariska Pekkeriet John Peters Hans Scheper Sanne Schuurman Andre Seebregts Hans Smits Michel van Stratum Mark Teurlings Wim Wal Richard van der Weide
zels
Abonnementen € 25,00 per jaar, losse nummers € 4,50 incl. porto
Hendrik Kaptein, penningmeester Toine Bakemans
erdwenen - 13. Deel van voet - 14. Allemaal - 15. Uitroep - 17. Zwijn - 18. milielid - 22. Dik - 24. Verenigde Staten - 25. Soort dommekracht - 26. en gehoor - 30. Precies - 31. Dierenvoedsel - 32. Dierengeluid - 34. Nut . Schrijfgeld - 39. Vorig jaar - 40. Van onderen - 41. Handeltje - 43. - 46. Centrale ondernemingsraad (afk.) - 48. Uitstekend - 50. .) - 51. Meisjespop - 53. Europese trein - 54. Zeurpiet - 57. Visite - 58. tie - 59. Luitenant - 61. Diepe afkeer - 63. Wereldrecord - 64. Gluurder - 66. ebben kinderen van gedetineerden last van - 69. Bejaarde - 70. Voldoende -
deBonjo Is een uitgave van Bonjo en verschijnt zes maal per jaar. Oplage: 10.000 exemplaren
deBonjo augustus 2015
Het 8ste wonder, Oosterwolde InformatieSteunPunt (ISP)-1ste lijns ggz Haarlem Kerken en Gevangenen, Utrecht
Geen geval van ‘ter beschikking onderwijs’ te vinden
Nop
Jaap Brandligt
Amsterdam - Het blijft ons triggeren. Hoe zit het nu eigenlijk met de uitvoering van ‘ter beschikking stellen van onderwijs’? Het is niet eenvoudig om erachter te komen. Toch is het belangrijk, want ter beschikking stellen van het onderwijs (TBO) heeft onze grote sympathie. Applaus voor de bedenker ervan Ahmed Marcouch, Tweede Kamerlid voor de PvdA. Want het is duidelijk dat het hebben van een startkwalificatie in ieder geval een factor is als het gaat om niet recidiveren. Iedereen van 12 tot 23 jaar die een strafbaar feit heeft gepleegd en die geen startkwalificatie heeft, komt in aanmerking voor TBO. Er zijn ook uitzonderingen, zoals wie een PIJ-maatregel heeft. PIJ staat voor ‘Plaatsing in een inrichting voor Jeugdigen’. Het is een beetje puzzelen om grip op de uitvoering te krijgen. Maar als we het allemaal goed begrijpen, krijgt de jonge gedetineerde in zijn laatste fase van zijn straf de opdracht zich op een school te melden. Hoewel, melden? In en na overleg met de (jeugd)reclassering wordt een school gezocht. Die school heeft een aannameplicht die niet gemakkelijk kan worden ontweken. De reclassering ziet toe op de manier waarop de betrokken bijna ex-gedetineerde zijn verplichte scholing doet. Als het niet goed gaat, gaat hij weer naar binnen om zijn straf binnen verder uit te zitten.
Enorme problemen
TBO moet gevolgd worden tot iemand zijn startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie heb je als je tenminste MBO-niveau twee hebt. VMBO alleen
Ahmed Marchouch heeft het goed gezien.
lijkt onvoldoende dus. De VO-raad (Voortgezet Onderwijs), de raad die de scholen voor voortgezet onderwijs organiseert, reageerde redelijk positief maar zei wel ‘dat onderwijs niet gezien moet worden als een straf’ en ‘scholen en docenten goed ondersteund (moeten) worden, door de reclassering en jeugdzorg. Ook op het moment dat een leerling toch ontspoort’. Voor iedereen die het onderwijs een beetje kent: er wordt passend onderwijs aangeboden. De grootste bond voor onderwijspersoneel, de Algemene Onderwijsbond (AOb) ziet er niks in. Veroordeelde jongeren hebben, zegt de AOb, ‘enorme problemen’ die het reguliere onderwijs niet kan oplossen. ‘Daar heb je specialisten voor nodig’.
Nop
We kunnen het niet zo goed ontdekken, maar het valt aan te nemen dat - net als bij TBS - TBO een bijzondere voorwaarde is. Die moet door de (straf) rechter worden opgelegd. Dus zijn we gaan zoeken naar rechterlijke uitspraken waarin TBO wordt opgelegd. Nop. Geen enkele te vinden. Dat baart zorgen. Hoe zit het eigenlijk met de scholingsplicht? Zijn er scholen die TBO-gestelden opgenomen hebben? We komen er niet achter en dus moeten we vrezen dat er op dit moment geen TBO-gestelden zijn? Is dat zo? We gaan verder zoeken, maar we zijn zeer gebaat
bij tips van scholen of inrichtingen of rechters of advocaten die ermee te maken hebben gehad of nog hebben. Dan kunnen we verder zoeken naar de staat-van-zijn van de wetswijziging. En dan kunnen we kijken of onze vrijwilligers(organisaties) er een rol in kunnen spelen.
Zoektocht
We hebben een tijdje het idee gehad dat TBO uit de instelling zelf georganiseerd zou kunnen worden. Open kamp voor 12 tot 23 jarigen om het in die termen te zeggen. Overdag naar school (onder strikte begeleiding) en ’s avonds terug in het open jeugdkamp. Maar ook daar hebben we geen voorbeelden van kunnen vinden. In alle inrichtingen vinden er allerlei soorten scholingen plaats. Er zijn schoonmakers trainingen. Je kunt opgeleid worden tot lasser. Onderdelen voor de mega bajes in Zaanstad zoals deuren worden in gevangenissen gemaakt en we kennen voorbeelden van het drukken van folders. Allemaal hartstikke nuttig en wellicht zelfs bevorderend dat er geen recidive plaats vindt, maar nog steeds niet passend in een TBO-regime. Er wordt in veel PI’s aan wat basiseducatie heet gedaan: NT1 en 2 (Nederlandse taal), VCA (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers) basisvaardigheden, Engels en rekenen. Ook allemaal hartstikke nuttig, maar nog steeds niet passend in onze zoektocht naar TBO.
Help
We hebben wel een voorbeeld gevonden en er zijn er vast wel meer dat een ROC-docent naar de bajes komt en daar een vak onderwijst. Zoals bijvoorbeeld schilderen. De gedetineerden doen schilderwerk binnen de bajes, de ROCdocent geeft een dag in de week les. In termen van de wet: beroepsbegeleidend onderwijs. Het levert ook een officieel diploma op. Op MBO-niveau twee. Een startkwalificatie. Hartstikke goed, maar gezien de wettelijke omstandigheden geen TBO. TBO is op zichzelf hartstikke nuttig. Je hebt in deze wereld om verder te komen tenminste niveau twee MBO nodig. En zelfs dat is al laag. Marcouch heeft dat goed gezien. Het is goed dat het wetgeving is geworden. Maar zicht op de uitvoering ontbreekt ons ganselijk. Wie helpt ons verder?
9 COLUMN Yehudi Moszkowicz
Welk type rechter zal over u moeten oordelen? Als u voor de rechter staat wilt u natuurlijk graag een zo goed mogelijke indruk maken op de rechters die een oordeel over u gaan vellen. Echter, er zijn verschillende type rechters die u kunt treffen die allemaal een andere indruk op u maken en zo ook een verschillende reactie en houding bij u kunnen oproepen. Drie veel voorkomende types die u kunt treffen hier voor u op een rij met enkele tips.
De Sfinx: Dit is de meest voorkomende rechter die u kunt treffen. De Sfinx kenmerkt zich door zijn uitgestreken en uitdrukkingsloze gelaat. Zijn of haar blik staat op oneindig en doet geen enkele moeite om wie dan ook aanwezig in de rechtszaal enigszins op zijn/haar gemak te stellen. Probeert u bij dit type rechter vooral niet het ijs te breken met een goed bedoeld grapje, want dit zal zonder twijfel worden ontvangen met dezelfde onbewogen blik en stilte. U voelt dan letterlijk de zaal bevriezen. Echter, laat u niet misleiden. Deze zo op het eerste gevoel ongunstige rechter is over het algemeen wel de meest rechtvaardige. De koude benadering is niet slechts een eer die de verdachte ten deel valt. De officier van justitie, de opgeroepen getuigen en de advocaat krijgen allen deze zelfde behandeling die eigenlijk slechts een gevolg is van concentratie en de wens van die rechter zo objectief mogelijk te zijn De Knikkebol.De naam zegt het al. Deze vaak al wat oudere rechter heeft de grootste moeite om zijn ogen open te houden. Zeker net na de lunch of tegen het eind van de werkdag is het voor de knikkebol lastig. Het is meestal de voor u meest linker rechter, want op die plek zit traditioneel de oudste rechter. Het treffen van de knikkebol kan zowel frustrerend als komisch zijn. Immers, als uw advocaat een zeer belangrijk betoog aan het houden is en de rechter valt in slaap, dan is dat natuurlijk hoogst ongepast en onwenselijk. Als uw advocaat er niets van zegt dan moet u dat zeker zelf doen. Echter, als de knikkebol ineens wakker schrikt en zich realiseert waar hij is dan kan dat de mooiste taferelen veroorzaken en zelfs gunstig voor u uitpakken. Immers, in zijn schrik en wanhoop betrapt te worden kan deze slapende rechter zomaar ineens bijzonder gunstig oordelen op het verzoek dat hij eigenlijk niet goed heeft meegekregen. De Kenau De Kenau is de zeer herkenbare vrouwelijke rechter van middelbare leeftijd die boos is op de wereld bijvoorbeeld omdat ze nooit ten huwelijk is gevraagd. Met haar ongeverfde haar en leesbril met touwtjes kijkt zij u cynisch aan. Ze laat geen moment onbenut om wie dan ook aan het woord, met een snerende opmerking of vraag in de reden te vallen. Van alle soorten rechters is het de Kenau waarvoor u het meeste te vrezen heeft. Immers, voor haar bent u op dat moment de oorzaak van haar ellendige leven en dat zal ze u laten weten ook. Beroept u zich bij haar vooral op uw zwijgrecht, want elk antwoord dat u haar geeft, wordt afgekauwd en uitgespuugd. Laat uw advocaat een kort maar juridisch sterk pleidooi houden want hoe korter u voor haar heeft gezeten hoe minder u haar heeft kunnen herinneren aan hoe vervelend het leven is. Als u eens over uw zaak met mij wil praten dan kunt u mij gratis bellen op 0800 6660066. Mr. Yehudi Moszkowicz, Moszkowicz advocaten Utrecht.
24 uur per dag bereikbaar: 06 295 64 706 Gespecialiseerd in complexe zaken, ook pro deo. • drugs • criminele organisaties • fraude • geweld • ontnemingen se habla Español
tijdens kantooruren tel. 010 2 411 511
www.seebregts-saey.nl
Landelijke Gedetineerden Commissie (Landelijke GeDeCo), Capelle aan den IJssel Mainline Amsterdam Motiva Amersfoort
10
deBonjo augustus 2015
Een menswaardig bestaan Dini van het Noorden
een leven buiten de tralies.
Ruim veertien jaar schrijf ik met ter doodveroordeelden en levenslang gestraften in Amerika. De meeste gevangenen met wie ik schrijf zitten al tientallen jaren vast. De ter doodveroordeelden mogen niet werken, en zitten alleen of met z’n tweeën zo’n 23 uur per dag in de cel. Het is nauwelijks voor te stellen wat dat met een mens kan doen. Bij bezoeken aan een ter doodveroordeelde heb ik in de kooigang tussen twee gevangenisgebouwen diverse malen geschreeuw van mannen in eenzame opsluiting gehoord. Sommigen bonkten wanhopig op de onbreekbare ramen als ze ons, de bezoekers, zagen lopen.
Kippen en tuintje terug
Hoewel, je weet maar nooit. Ik ben optimistisch. Want net zoals mensen kunnen veranderen, kunnen ook inzichten en wetten veranderen. En misschien zal men in de toekomst inplaats van levenslange opsluiting een andere vorm van straf bedenken. Een straf waar niemand geestelijk aan ten onder zal gaan. Het is echt een geluk dat wij niet leven in een land als Amerika, waar men niet veel aandacht schenkt aan het geestelijk lijden van gevangenen. Waar men het blijkbaar normaal vindt dat gevangenen jarenlang in isolatie zitten. Waar gevangenen hun vuisten kneuzen door het wanhopig bonzen op de celramen, en hun stem hees schreeuwen om de aandacht van machteloze bezoekers te trekken. Omdat er dan misschien íemand is Een bewaker vertelde me dat de mandie beseft hoe onmenselijk hun situatie Ter dood veroordeelde gedetineerden in de USA zitten 23 uur per dag opgesloten in hun cel. Met grote kans om krankzinnig te worden. nen in die cellen zeer gevaarlijk zijn. is. In ons land wordt gelukkig wél zorg Voor altijd vrijheid kwijt Hij zei dat de bewakers geen wapens zitten ze in de gevangenis. En als ze column. En er was een tuintje dat ze verleend. En al bestaat er geen medicijn In de Leeuwarder Courant stond onof pepperspray bij zich mogen draonderhielden. Er waren ook vijf kippen tegen eenzaamheid, bij psychische zich niet aan de regels houden, gegen, en zich dus niet kunnen verdewelddadig zijn of geestelijk compleet langs onder de titel ’Mensen’ een stuk om te verzorgen. Maar nu was hun problemen kan men passende medicavan de columniste Jantien de Boer. Zij onderkomen in Veenhuizen verhuurd digen als het mis gaat. Daarom is het in de war, dan zit er niets anders op tie voorgeschreven krijgen. En tegen aan de Noorse regering en zaten er schreef over vijf gedetineerden waarvoor ieders veiligheid het beste dat ze dan ze te isoleren van de andere geeenzaamheid zijn er bezoekvrijwilligers Noorse gedetineerden in hun cellen. En die regelmatig langs kunnen komen en in isolatie zitten, legde hij uit. Ik zei vangenen. Tegen beter weten in vroeg van er drie levenslang hebben, zij waren overgeplaatst naar een andere aandacht bieden. dat het ’very sad’ voor die mannen is. ik toch of die mannen ook therapie of en de twee anderen was ook ooit een lange straf opgelegd. De mannen zaten gevangenis met cellen in een smalle Maar verder ging ik niet op zijn uitleg medicijnen kregen, anti¬depressiva, gang. Er was weliswaar een keuken, tot voor kort in een gevangenis in in. Hij zou tóch niet begrijpen dat de bijvoorbeeld. Maar nee, dus. Hier mogen levenslang gestraften, om dat wel. En de kippen waren ook mee Veenhuizen. Op een afdeling waar ze mannen volgens mij meer gebaat zou- Iemand die langdurig in isolatie geestelijk niet ten onder te gaan, de verhuisd. Maar als de mannen ze willen rechter vragen hun tuintje en kippen samen in een aparte keuken kookten. den zijn met een andere behandeling. leeft, kan langzaam maar zeker gek Er was ook een sportruimte met dege- voeren, dan mag dat alleen onder beHij dacht zoals de meeste bewakers worden. En de onbeschrijfelijke terug te krijgen. Plus de huiselijke sfeer geleiding van drie bewaarders die daar lijke sporttoestellen, want beweging daar denken: dat de gevangenen eenzaamheid is de oorzaak van de die bij een menswaardig bestaan hoort. praktisch nooit tijd voor hebben. Hois belangrijk. De mannen hadden een ooit een ernstige misdaad hebben vele zelfmoorden in Amerikaanse En een menswaardig bestaan voor pelijk verhongeren de diertjes niet door mannen die nooit meer vrij zullen komooi uitzicht, schreef Jantien in haar gepleegd en straf verdienen. Daarom gevangenissen. dat gebrek aan tijd van de bewaarders. men, dat kan toch geen enkele rechter Arme kippen. Maar ook: arme mannen. weigeren? Hun huiselijke omgeving, hun ’thuis’ was weg. Voor altijd je vrijheid kwijt zijn is in ons land de zwaarste straf. Er is geen uitzicht op een nieuw bestaan, geen hoop op een leven buiten de muren. Maar de tuin, de kippen, de sfeer in Veenhuizen hielp hen door de dag, door het leven. Nu zaten ze voor de rechter en vertelden dat ze, om geestelijk niet ten onder te gaan, terug wilden krijgen wat hen was afgenomen. Ik hoopte dat de rechter naar hen zou luisteren en dat ze alles zouden terugkrijgen. Zeker, deze mannen hebben vreselijke daden op hun geweten, daden waar geen mens zonder zware straf mee mag wegkomen. Maar zoals Jantien de Boer in haar column schreef: ’Ze zijn Dini van het Noorden. De zorg voor kippen is goed voor het geestelijk welzijn. wél mensen.’ Mensen zonder hoop op
Van Appia & Van der Lee advocaten Specialisten in straf- en vreemdelingenrecht Mr Lubna Baroud 06 28 75 14 31
Mr Onno van der Lee 06 55 73 09 00 (habla español)
Mr Annelien Berends Specialist vreemdelingenrecht 06 14 82 29 99
Van Appia & Van der Lee advocaten, Overtoom 323, 1054 JL Amsterdam. Telefoon 020 53 12 999. www.vanappiavanderlee.nl,
[email protected]
deBonjo augustus 2015
Mijn Reclassering, Maastricht Nieuwe Vrijheid, Eindhoven Onterecht Gedetineerd, Zuidwolde
Het hangt van de casemanager af Van de redactie
Bij Bonjo komen te dikwijls berichten door dat het niet goed functioneert met die casemanagers. Zonder daarmee alle casemanagers te kort te doen en met respect voor hun belasting vinden we het van belang een paar voorbeelden waar het niet goed ging te memoreren. die enkele maanden detentie heeft gehad. De man weet dat als hij terug In de hoop dat er bij ons ook goede gaat naar zijn huidige situatie dat dat voorbeelden binnen rollen. recidive in de hand werkt. Hij wil dat Niet logisch zijn casemanager hem aanmeldt voor We nemen het geval van de oudere een begeleid woontraject. Dat kon man. Ouder dan 67 jaar. Zijn casema- niet, want hij zat te kort binnen. Hij nager eist dat hij tijdens zijn fasering kwam terecht bij het Leger des Heils. werkt. Dat lijkt niet logisch. We neDan weer een begeleid wonen men vervolgens het geval van de man traject. Hij kwam daar niet voor
in aanmerking, zei de casemanager. De reden: de man was in het begin van zijn detentie betrapt op het gebruik van cannabis. En nog een begeleid wonen traject. Weer een casemanager die weigerde. De man meldde zichzelf aan en werd toegelaten. Zo zijn er waarschijnlijk legio voorbeelden. Ook van casemanagers die het wel goed doen.
Tien procent korting voor deBonjolezers
Coördinator nazorg moet goed zijn voorbereid
Per jaren keren ruim dertigduizend ex-gedetineerde burgers terug in de maatschappij. Om te voorkomen dat zij na hun detentie terugvallen in strafbaar gedrag wat leidt tot overlast, onveiligheid en hoge maatschappelijke kosten,
COLUMN Claudia Dirkzwager
U was erbij, dus u bent erbij
Amsterdam - Casemanagers zijn belangrijk. Ze hebben voor de gedetineerde een schakelrol. Ze zijn er voor de gedetineerden. Te dikwijls hebben ze een te grote caseload. Daardoor komen ze lang niet altijd toe aan het werk wat ze moeten doen.
Eindhoven – Wie mee wil doen aan de opleiding ‘Coördinator nazorg ex-gedetineerden’ kan zich nog melden, zo laat opleidingsadviseur Sandra Donkers van het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid weten.
11
moet de coördinator goed voorbereid zijn om samen de samenwerkingspartners te komen tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in de betreffende gemeente.
succesvolle ketensamenwerking wordt georganiseerd en hoe optimaal invulling kan worden gegeven aan de gemeentelijke regierol. Ook worden innovatieve methodieken behandeld, wordt geleerd hoe een lokaal zorgnetwerk Gemeentelijke regierol wordt opgezet en gestuurd en worden Gedurende de 5-daagse opleiding krijgt handvatten aangereikt om te adviseren in de ‘leerling’-coördinator inzicht in de een politiek-bestuurlijke omgeving. De gevolgen van de actualiteiten zoals Elek- deelnemers kunnen hun eigen praktijktronische Detentie, Wet gemeentelijke gevallen inbrengen, zodat het maximale schuldhulpverlening en de transitie van uit de opleiding wordt gehaald. de Jeugdzorg. Er wordt geleerd hoe een Voor de lezers van deBonjo heeft het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid een interessante aanbieding: tien procent korting op de deelnamekosten. Deze aanbieding is uitsluitend van toepassing bij de inschrijving in 2015 op een cursus of opleiding die 2015 of 2016 plaatsvindt onder de vermelding code 777BONJO. Kijk daarvoor op de website: www.sbo. nl/veiligheid. Sandra Donkers, 0402972770 of email
[email protected]/ programmamanager f.van.summeren@ sbo.nl
Het voorhanden hebben van een vuurwapen of drugs wordt door het openbaar ministerie vaak nogal strikt uitgelegd. Dit is met name het geval als u met meerdere personen in een auto zit en de politie een (vuur)wapen of drugs in die auto aantreft. Alle inzittenden worden dan als verdachte van het voorhanden hebben van een wapen of drugs meegenomen naar het politiebureau en verhoord, terwijl u misschien helemaal niet wist dat er verboden goederen in deze auto lagen. Indien geen van de verdachten bij de politie bekent dat het wapen of de drugs aan hem toebehoren, zal de officier van justitie in de regel vorderen dat u wordt voorgeleid bij de rechter-commissaris. Op dat moment zit u al een aantal dagen binnen en indien u pech heeft zal de rechter-commissaris ook nog eens de bewaring bevelen voor de duur van 14 dagen. Meestal zal de officier van justitie daarna ook vorderen dat de gevangenhouding voor 30, 60 of 90 dagen wordt bevolen, aangezien het zelden voorkomt dat het onderzoek naar DNA sporen en vingerafdrukken binnen 14 dagen is afgerond. In dat geval zal het openbaar ministerie, tot het tegendeel bewezen is, alle inzittenden verantwoordelijk houden voor de aangetroffen drugs of het wapen. Gelukkig zal er meer bewijs nodig zijn om uiteindelijk veroordeeld te kunnen worden dan het enkele feit dat u in een auto heeft gezeten waar drugs of een wapen in lag. De rechter zal namelijk moeten beoordelen of u ook op de hoogte was dat er drugs of een wapen in de auto lag. Daarnaast is vereist dat u ook over de drugs of het wapen heeft moeten kunnen beschikken. Indien dit niet aannemelijk kan worden gemaakt door het openbaar ministerie, zal vrijspraak moeten volgen. In uitzonderlijke gevallen kan de rechter u zelfs vrijspreken als u het wapen weliswaar heeft vastgehouden en dus op de hoogte was van de aanwezigheid van dat wapen. Wel dient dan door u aangetoond te worden dat het wapen niet van u is en u dit wapen bijvoorbeeld net in uw handen gedrukt kreeg op het moment dat de politie de auto aan de kant van de weg heeft gezet. Kortom, de rechter legt het begrip ‘voorhanden hebben’ gelukkig anders uit dan het openbaar ministerie in vele gevallen zal doen. Het vervelende is dat als u eenmaal verdachte bent, het kwaad op dat moment dan al is geschied. Wellicht bent u in de periode dat u vast zat uw baan of uw woning kwijtgeraakt of is uw uitkering beëindigd. Een ander probleem is dat als u eenmaal in vrijheid bent gesteld en u een nieuwe baan zoekt, uw aanvraag voor uw verklaring omtrent gedrag niet zonder meer gehonoreerd zal worden zolang u nog verdachte bent. Mocht u in een soortgelijke situatie terecht zijn gekomen, dan kunt u mij altijd bellen voor een vrijblijvend advies. Ik sta u graag te woord. Claudia Dirkzwager is strafrechtadvocaat bij Hendrickx Vlielander en Van der Graaf advocaten 06 81 56 30 50 of 030 29 00 899
12
Paard in Nood Brunssum PI Nieuwegein, Nieuwegein Platform Kocon Katwijk
deBonjo augustus 2015
Zeldzame kans om jezelf te leren kennen en je te ontwikkelen
Ga gevangenis zien als school Fred Janney Zoetermeer - Je kunt een draaideurcrimineel zijn of in de gevangenis zitten voor je eerste overtreding. Je verblijf kan kort, lang of blijvend zijn. Je kunt zelfs onschuldig zijn aan de misdaad waarvoor je bent veroordeeld. Wat ook de oorzaak is waardoor je in de gevangenis zit, je bent beperkt tot een klein gebied en onderwerp van onderzoek en observatie door anderen, 24 uur per dag. En je moet je houden aan de strenge regels die de autoriteiten en de ‘gevangeniscode’ dicteren. Het maakt niet uit waar je bent, de werkelijkheid van beton, staal en prikkeldraad en voortdurend toezicht is altijd aanwezig en werpt je terug op jezelf. In de gevangenis leef je afgezonderd van de samenleving, vrienden, familie, en de stimulans die uitgaat van het leven in de buitenwereld.
langere periode (minstens dertig dagen dus) doet, voeg je de tweede toe, zodat je deze twee oefeningen iedere dag doet. Na weer een langere tijd neem je de derde oefening erbij, dan de vierde enzovoort; tot je alle zes de oefeningen iedere dag doet.
Denken
Fred Janney: ‘Gevangenis zeldzame kans om jezelf te leren kennen en je te ontwikkelen.’
te trainen, zodat deze je de rest van je leven zullen begeleiden, waar je je ook bevindt. Welke werktuigen zijn dat precies, die geoefend moeten worden om jou te helpen met groeien en leren? Je leeft er iedere dag mee en toch ken je ze niet goed, of zie je ze als vanzelfsprekend; net als een vis die niet beseft Aan de andere kant biedt de gevangedat hij in het water leeft. Met deze nis natuurlijk tijd en gelegenheid om werktuigen is het mogelijk kennis te na te denken. Het maakt je mogelijk jezelf beter te begrijpen, na te gaan hoe verwerven over jezelf en de wereld. Het zijn je eigen gedachten, gevoelens je bent gekomen waar je nu bent en wat je toekomstmogelijkheden zijn. Zo en wil. Het doel van onze brochure* is je heb je een zeldzame kans om jezelf te leren kennen en je te ontwikkelen. Tijd te laten zien hoe je deze belangrijke werktuigen kunt benutten voor en gelegenheid zijn de enige dingen zelfontwikkeling en persoonlijke waar je nu meer dan genoeg van hebt. groei. De hier beschreven werkwijze Innerlijke werktuigen bestaat uit zes oefeningen die het De beste kans om je leven te beteren is beste worden toegepast in de gegeven hier en nu. Nu is het juiste moment om volgorde, omdat de beheersing van de te beginnen je zelfbewustzijn en zelfene oefening je zal helpen de volgende beheersing te trainen. Je oefenterrein onder de knie te krijgen. Besteed en partners zijn de hele tijd beschiktenminste dertig dagen aan iedere baar. Ga de gevangenis zien als school oefening, voordat je de volgende om jezelf te ontwikkelen. Daarvoor toevoegt aan je dagelijkse schema. Als is het nodig je innerlijke werktuigen je de eerste oefening gedurende een
Stel je open om aan je toekomst te werken.
We beginnen met een raadsel. Welke activiteit vindt plaats in je van het moment dat je wakker wordt tot het moment dat je in slaap valt? Over het algemeen ben je je niet bewust van deze activiteit. De inhoud ervan verandert zonder dat je het merkt. Het komt steeds weer terug. Je kunt er niet aan ontsnappen, hoe je het ook probeert. Het gaat gepaard met gevoelens die pijnlijk kunnen zijn en kan je aanzetten tot daden waarvan je later zou willen dat je ze ongedaan zou kunnen maken. Denken! Jazeker, denken! Door meer grip op deze activiteit te ontwikkelen, kun je een juister begrip van de wereld ontwikkelen. Nadenken over je verleden brengt je in verwarring en je plannen voor de toekomst zijn gebaseerd op verkeerde informatie. Deze aspecten maken dat het in je eigen belang is om controle te krijgen over je denken. De beste manier om helder en in overeenstemming met de werkelijkheid te denken is elke dag te oefenen. Dit zijn de zes basisoefeningen: beheersing van de gedachten, beheersing van de wil, beheersing van de gevoelens / gelijkmoedigheid, positivisme , openheid en harmonie.
achteruit draait vanaf je meest recente activiteit terug naar het moment van ontwaken. Dit kun je heel precies doen. Bijvoorbeeld, als je je tanden poetste vlak voor je begon met de oefening, zou je naar jezelf kijken terwijl je de tandenborstel uit je mond neemt, de tandpasta terug doet in de tube en de dop erop doet. Je kijkt naar jezelf terwijl je alles achterstevoren doet. Als je begint met deze terugblikoefening kun je het beste wat globaler de hele dag doornemen of met een korte periode beginnen. Neem een blok van één of twee uur om te bestuderen. Oefen dit zo een tijdje en verleng daarna de tijd die je neemt voor de terugblik tot de hele dag er in is opgenomen. Nu nog een laatste gedachte om mee af te sluiten. Laat je niet weerhouden verder te gaan met deze oefeningen door negativisme die op je afkomt vanuit de buitenwereld, of door innerlijke twijfels, luiheid en gebrek aan vertrouwen. Wees je bewust van deze uiterlijke en innerlijke invloeden, maar laten ze je niet afschrikken van het
werken aan jezelf. Fred Janney heeft gedurende 21 jaar, tot 2008, gewerkt als psycholoog bij het Michigan Department of Corrections. Hij heeft vele groepsgesprekken geleid met gedetineerden en was in 1998 een van de oprichters van de Anthroposophical Prison Outreach in de USA. Handreiking Antroposofie voor Gedetineerden. Deze zes oefeningen zijn ontwikkeld door Rudolf Steiner (1861 - 1925). Uit zijn enorme erfenis van kennis en wijsheid (gepubliceerd in 350 boeken), zijn dit enige van de meest primaire en fundamentele oefeningen om karakter en zelfvertrouwen te ontwikkelen. *De complete brochure met de zes basisoefeningen is gratis aan te vragen bij APO Nederland, Postbus 5155, 2701 GB Zoetermeer. Ook is het mogelijk om hierover te corresponderen met een vrijwilliger die zelf ervaring heeft met deze oefeningen.
Institute for financial crime gelanceerd
Terugblikken
In aanvulling op het werk dat nodig is om de zes basisoefeningen te doen, kan nog een andere belangrijke vaardigheid worden ontwikkeld: het vermogen je buiten jezelf te plaatsen als getuige of toeschouwer, om je eigen activiteiten te observeren zonder te oordelen. De kwaliteit van objectiviteit doet een beroep op jou om jezelf te zien van buiten naar binnen, precies zoals je iemand anders zou observeren. Je kunt dit vermogen ontwikkelen door terug te blikken op de gebeurtenissen van jouw dag, alsof je jezelf ziet op een filmscherm en alles wat je hebt gedaan en meegemaakt die dag ziet voorbijkomen. Het grootste verschil met de werkelijkheid bij het zien van deze beelden is dat de film
Den Haag - Na bijna 2 jaar van proefballonnetjes, brainstorm sessies, plannetjes maken en gesprekken met tientallen partijen is dit voorjaar in het Vredespaleis in Den Haag, de internationale stad van vrede en recht, het Institute for financial crime, kort weg IFFC, gelanceerd. Het doel van het IFFC zal vooral zijn vanuit een onafhankelijke positie het aanjagen van echte innovatie door organisaties en personen die werkzaam zijn in de bestrijding van fraude en corruptie bij elkaar te brengen.
Publiek en privaat moeten dat samen gaan doen. De onafhankelijke katalysator rol van het instituut resulteert in uitwisseling van methodieken en vaardigheden tussen verschillende partijen die elkaar nu nog onvoldoende vinden. Daarom organiseert het instituut zowel online als offline; seminars, fora, expertmeetings, onderzoekstrajecten en opleidingen voor fraude professionals. Door echt te innoveren en te streven naar een samenwerking van alle actoren hoopt het IFFC een bijdrage kunnen leveren aan een duurzaam veiligere samenleving.
deBonjo augustus 2015
PrisonLAW Hoofddorp RESO Amsterdam Straat Consulaat Den Haag Den Haag
13
Inschatting Bonjodirecteur Brandligt:
Over tien jaar parlementair onderzoek naar de perverse aspecten van de eigen bijdrage bajes Jaap Brandligt
is, is dat geen probleem. Maar zolang criminaliteit ook verweven is met de maatschappelijke positie die mensen hebben en gegeven dan ook nog dat de inkomensverschillen groter worden in de participatiemaatschappij, zal ook dat negatief neerslaan in de armste groepen.
Den Haag - ‘De eigen bijdrage van veroordeelden aan de kosten van strafvordering en slachtofferzorg’, zo heet de wijziging van het wetboek van strafvordering. Voor stemden: VVD met 40 zetels, PvdA (36), PVV (12), CDA (13), D66 (12), CU (5), GL (4) en de PvdD (2). En dus was het pleit beslecht in de Tweede Kamer. Nu nog de Eerste Kamer. Tot ook de Eerste Kamer voor gestemd heeft, is er geen wetswijziging. Dit voor alle duidelijkheid. Wat houdt de eigen bijdrageregeling precies in? Het is een wetswijziging en nu wat preciezer - van de Penitentiaire Beginselenwet, de Beginselenwet verpleging ter-beschikking-gestelden, de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen en nog wat wetten die gaan over verblijf in een justitiële inrichting. De wetgever gaat, zo is het besluit van de Tweede Kamer, een eigen bijdrage heffen voor een verblijf in een Penitentiaire Inrichting (PI) en voor elektronische detentie (huur van een enkelband). Ouders van jeugdigen in een Justitiële Jeugdinrichting( JJI) betalen voor het verblijf van die jeugdige in de JJI. De wetgever vindt het niet meer vanzelfsprekend dat deze kosten door de samenleving gedragen worden.
Tussen de € 450,- en € 2400,-
Het verblijf in een PI en de huur van een enkelband krijgen een prijskaartje van € 16 per dag. De maximale periode is twee jaar. Voor de eigen bijdrage aan het strafproces geldt een vastgelegd (forfaitair) bedrag oplopend van maximaal € 450,- voor een veroordeling door de kantonrechter tot ongeveer € 2400,- door een veroordeling door een meervoudige kamer. De eigen bijdragen worden niet door de (straf) rechter opgelegd. Het zijn administratieve bijdragen in de vorm van een bestuursrechtelijke geldschuld. Hiervoor geldt de algemene wet bestuursrecht. Er wordt een structurele netto-opbrengst van € 65 miljoen per jaar verwacht. Dat is het. Wat moeten we er van denken en vinden?
Beleidsblindheid
Gelukkig hebben we nog de schuldhulpverlening. De bijzondere bijstand en de gewone bijstand. De staatssecretaris verwacht vooral veel van de schuldhulpverlening. Dat is mooi. Maar net als de bijstand is schuldhulpverlening een taak van de gemeenten. En die hebben het met de toename van armoe en daarmee schulden niet gemakkelijk om het zachtjes uit te drukken. Het WODC zal - we schreven dat eerder - dit proces monitoren, in de gaten houden, dus. Op voorhand is duidelijk dat er geen sprake zal zijn van compensatie voor de gemeenten. Die zullen het zelf ergens op de begroting moeten vinden. Wie daar optimistisch over is, lijdt aan beleidsblindheid. Het eerst voor de hand liggende is dat het te verwachten is dat toename van de schuldenlast de kans op recidive vergroot. De Raad van State komt daarmee, de Raad voor de Rechtspraak, de reclassering, de Orde van Advocaten. Bonjo schaart zich in dit rijtje. De staatssecretaris gelooft daar niets van. Met een beroep op een onderzoek van de Hogeschool Utrecht van Anneke Menger over schulden en schuldhulpverlening onderbouwt hij zijn betoog dat er niets aan de hand is in dit opzicht. Ook het onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC) zou daarop wijzen. Bovendien belooft hij dat er voortdurend de hand aan de pols gehouden zal worden door het WODC. Hoe je op grond van niet bestaande feiten kunt onderbouwen dat deze maatregel die hoe dan ook schuld vergrotend is, niet tot recidive leidt, is me een raadsel. Nog niet zo lang geleden heeft Dienst Justitiële Inrichtingen zelf actie op dit punt ondernomen. Niet voor niets is het Justitieel Incassobureau soepeler met het innen van de munten.
Tijden veranderd
Hoe dan ook: driekwart van de gedetineerden komt met schulden in en uit detentie. Een derde van de gedetineerden heeft voor de aanvang van detentie een bijstandsuitkering. Volgens Reclassering Nederland wordt de schuldenlast in detentie nu al groter dan hij ervoor was door het wegvallen van inkomen. Wat ik tot nu toe nog maar zelden heb gehoord de laatste tijd is dat sinds nog niet zo vreselijk lang geleden er geen uitkeringen (ook de AOW) meer worden verstrekt in detentie. Het zou logisch zijn geweest als er toch voor detentie en voor de huur van een enkelband betaald moet worden, om die maatregel van toen in te trekken. Overigens wijst de Raad van State daar wel op: in 2008 werd het niet realistisch geacht inkomen als basis voor een eigen bijdrage te gebruiken. Het invoeren van een eigen bijdrage bovenop het inhouden van alle uitkeringen, werd disproportioneel geacht. Het zou logisch geweest zijn het recht op een uitkering te herstellen en als het dan toch moet
de eigen bijdrage daarvan te betalen. Maar wat in 2008 disproportioneel was, is nu proportioneel. De tijden zijn veranderd.
Perverse aspecten
Ik sluit voor deze eerste discussiebijdrage af met een voorspelling. Niet mijn sterkste kant, want ik heb nog nooit de voetbalpool kunnen winKwetsbare gezinnen nen. Maar sommige beleidsporno is Om nog maar wat te stapelen. De zo eenvoudig. Er gaan twee dingen staatssecretaris is van mening dat door gebeuren. Er wordt in de eerste plaats afbetalingsregelingen bij het Centraal een mooie bureaucratie opgetuigd om Justitieel Incassobureau (CJIB) de alles bij te houden en in de tweede buiten gekomen dan ex-gedetineerde plaats er wordt heel veel uiteindelijk niet langer negatieve druk op reniet geïnd. Gelukkig deelt de Raad socialisatie zal ervaren. Alles wijst van State dit standpunt. Tijd voor een er echter op dat dit bestuursfake is, onderzoek door de Tweede of de Eeromdat de druk op gezinnen toeneemt, ste Kamer over - zeg tien jaar - naar de armoe dus ook. Met allerlei sociale de perverse aspecten van de eigen gevolgen voor het opgroeien van bijdrageregeling. Waarschijnlijk in kinderen. Zeker maatschappelijk samenhang met die van de particikwetsbare gezinnen krijgen het er patiemaatschappij. Tenzij de Eerste moeilijk mee. Dan wordt er misschien Kamer er een stokje voor steekt. De niet gerecidiveerd, maar neemt slechts stemverhoudingen in de Tweede Kade armoe toe. Maar in onze ‘geneolimer maken dat mogelijk. En wellicht beraliseerde’ zelfhulpmaatschappij weet de PvdA in de Eerste Kamer nog wordt daar niet erg aan gehecht. dat de partij ooit opkwam voor de Hetzelfde kun je zeggen van de zwakkeren. En tot en met oud-staatsongeveer € 480,- euro per maand die secretaris van justitie Albayrak voor ouders van minderjarige veroordeelhumanisering van het gevangenisweden moeten schokken. Daar waar geld zen. Helaas: times have changed.
14
St. Bureau Maatschappelijk Herstel & Rehabilitatie, Den Haag Steunpunt Gevangenispastoraat, Amsterdam Stichting Duurzame bewustwording, Asten
deBonjo augustus 2015
COLUMN Marielle van Essen
Vrijspraak ondanks herkenning agenten Als advocaat klaag ik vaak over onrechtvaardige uitspraken, maar deze week had ik een prachtige vrijspraak in een strafzaak bij het Hof. Waar ging de zaak over? Client werd verdacht van het pinnen met een bij een woningoverval gestolen bankpas. Wat was er gebeurd? Pinautomaten maken videobeelden. Ook in dit geval van de gestolen bankpas. De 4 onderzoekende agenten, wisten het zeker. Het waren de heren B. (cliënt) en O. uit Amsterdam die op de afzonderlijke beelden te zien zouden zijn. Ze herkenden hen aan hun gezicht en dat was vastgelegd in een aantal ambtsedige processenverbaal. Over het algemeen heb je dan als verdachte (en als advocaat) wel een probleem. Vier herkenningen nota bene door agenten, tegenover de ontkenning van twee verdachten die geen alibi hebben en ook niet veel willen verklaren. Cliënt werd herkend aan zijn gezicht, maar er werd niet goed uitgelegd aan welke specifieke kenmerken. Client en diens medeverdachte werden daarom na een vurig pleidooi van de verdediging vrijgesproken door de rechtbank. Het OM ging in beroep. De officier van justitie werd nu wakker en haalde alles uit de kast; een uitgebreide appelschriftuur en een aantal ambtsedige processen-verbaal met nadere uitleg waaraan cliënt dan wel specifiek was herkend. De beelden waren ook door de officier zelf bekeken en ook zij zou cliënt hebben herkend. De Advocaat-Generaal (officier van justitie in hoger beroep) wilde bovendien de agenten ter zitting nog eens laten getuigen waaraan ze cliënt hadden herkend. Het Hof stelde mij in het gelijk toen ik hiertegen fel bezwaar maakte. Dat is immers een zogenoemde dubbelherkenning. Ze dienen reeds in hun processenverbaal uit te leggen waaraan ze cliënt destijds herkenden toen ze de beelden zagen. Niet nadat ze gelegenheid krijgen om cliënt goed te bestuderen vertellen waaraan ze cliënt destijds op de beelden hebben herkend. Gelukkig, een wakker Hof! Ook maakte ik een punt van het feit, dat de agenten cliënt herkenden aan oa neus en mond terwijl de man op de foto’s een sjaal over zijn neus en mond had. Volgens de appelschriftuur van de officier van justitie was de sjaal op de beelden tijdens het pinnen op enig moment van de neus en mond afgezakt. Ik wilde dat zelf ook zien dus vroeg het Hof de beelden te mogen bekijken voor de volgende zitting. Wat bleek tot mijn verbazing: op die beelden was helemaal niet te zien dat de sjaal van het gezicht af viel. Op de volgende zitting, vroeg ik de AG of ik echt alle beelden had. Dit was het geval. Ik heb het Hof gevraagd samen de beelden te bekijken ter zitting. En ja hoor, ook het Hof constateerde dat de sjaal inderdaad niet van de mond van de bewuste persoon zakte. Het verzoek van de AG om de zaak aan te houden en ontbrekende beelden aan het dossier toe te voegen werd afgewezen .Ik gaf te kennen dat cliënt al lang genoeg op de behandeling van zijn zaak had gewacht. De zaak werd inhoudelijk behandeld en ik mocht eindelijk pleiten. Waaraan hadden de agenten cliënt nu specifiek herkend blijkens de aanvullende processen-verbaal? Aan zijn donkere huidskleur, kraalogen, brede neusbrug en dikke lippen…..Het stond er echt. Ik zei tegen het Hof: ’Geef mij een busje, ik rijd naar de Bijlmer en binnen 5 minuten heb ik 20 mensen in mijn busje die aan dat signalement voldoen!’ Gegrinnik achter de tafel van de rechters. De Advocaat-generaal vond het duidelijk een stuk minder grappig. Twee weken na mijn vurige betoog, werd cliënt gelukkig vrijgesproken. Marielle van Essen, Van Essen Advocaten mail:
[email protected] of bel 06-54760989.
PI Dordrecht sluit APS-winkel Van de redactie
Een van de resultaten van het goed omgaan met elkaar is dat deze PI zijn Dordrecht - We kennen allemaal de relatie met Alwica Penitentiaire Shops klachten over de prijzen die in de (APS) heeft verbroken. Een signaal dat gevangeniswinkels moeten worandere Penitentiaire Inrichtingen (PI’s) den betaald. Een actieve Gedeco zouden kunnen overnemen. Overigens kan daar wat aan doen. ligt er een verzoek bij de ombudsman om na te gaan wat de rol van de toeDe Gedeco van de PI Dordrecht is daar zichthouder is bij de klachten over een voorbeeld van. Pet af! Ook voor de de firma APS. De klachten gaan over directie in Dordrecht die goed en uitge- stelselmatige prijsverhogingen die niet breid communiceert met zijn Gedeco. (meer) gelijk staan aan de toeslagen
op de producten. En verder klopten de prijs-/gewichtsverhoudingen niet wat de APS weigerde te herstellen. Er was sprake van fraude met het gewicht van verse producten. Deze klachten hebben ook Bonjo van allerlei kanten bereikt. We hopen in het belang van al die ingeslotenen die getroffen worden door het handelen van het APS dat de ombudsman de zaak serieus oppakt. Een belofte die er al sinds januari 2014 ligt.
Sodexo en DJI nog 8 jaar met elkaar getrouwd Van de redactie Amsterdam - Het kost een lieve duit, maar dan heb je ook wat. 21 miljoen op jaarbasis. Dat is de omvang van de aanbesteding. Wat heet ‘de dienstencomponent’ voor de voeding van ingeslotenen kost 3,3 miljoen per jaar. Sodexo en DJI werken al vanaf de jaren negentig van de vorige eeuw samen. Het verbluffende resultaat kennen we. Daar hebben we genoeg over gepubliceerd. Maar de medewerkers van de penitentiaire inrichtingen boffen. Sodexo gaat ook hen voorzien van een lunch. Als die net zo geweldig wordt als die voor ingeslotenen, dan weten ze wat hen te wachten staat. Kunnen ze beter een broodtrommeltje van huis meenemen.
Sodexo gaat ook bijdragen aan het terugdringen van voedselverspilling. Dus geen zwarte bakken meer in de
prullenbak gooien. We zijn blij met dit contract. Iedereen in de PI’s is er blij mee. Toch?
Het beste is je broodtrommeltje van huis mee te nemen.
’ALWAYS LOOKING FOR A WAY OUT’ Mr. M.J. VAN ESSEN STRAFPLEITER
KORVER & VAN ESSEN ADVOCATEN | LAWYERS Herengracht 462 1017 CA Amsterdam Telefoon +31 (0)20 535 75 65 Mobiel +31(0)6 54 76 09 89 Mail
[email protected] www.korver-vanessen.nl www.vanessen-strafrechtadvocaat.nl
Stichting Eigen Kracht Centrale, Zwolle Stichting Juradi Stichting Moria, Nijmegen
deBonjo augustus 2015
Gedetineerden op de Terroristenafdeling erg verschillend
STAATSSECRETARIS: Apart opsluiten terroristen werkt
Den Haag - De concentratie van radicale gedetineerden op Terroristen Afdelingen (TA’s) is effectief. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken naar het functioneren van de TA’s. Het gevoerde beleid sluit aan bij internationale ontwikkelingen en op de afdelingen is in de loop der jaren veel expertise opgebouwd. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff schreef daarom onlangs aan de Tweede Kamer dat hij het beleid voortzet. Ook wordt een beoordelingsinstrument gemaakt, waarmee van geval tot geval kan worden bekeken wat het meest effectief is bij een gedetineerde. Daarmee wil Dijkhoff voorkomen dat gedetineerden radicaler uit de TA komen dan dat zij erin gingen.
gevaarlijk gedachtengoed blijft zo beperkt. Daarom gaat Staatssecretaris Dijkhoff door met het opsluiten van gedetineerden die verdacht worden van of veroordeeld zijn voor een terroristisch misdrijf op een speciale afdeling. Op deze afdelingen is de afgelopen jaren kennis en expertise opgebouwd die voor het werken met deze speciale groep gedetineerden nodig is. Het onderzoek wijst ook uit dat de gedetineerden op de TA erg verschillen. Ze hebben uiteenlopende misdrijven begaan en er zijn grote verschillen in gedrag, overtuiging, zendingsdrang, intelligentie, psychische gesteldheid, (gewelds-) verleden en charisma. Daarom wordt een beoordelingsinstrument ontwikkeld waarmee de mate van radicalisering beter kan worden
In Nederland zijn momenteel twee TA-afdelingen, één in de PI Vught en één PI de Schie (Rotterdam). Op de TA worden gedetineerden geplaatst die verdacht worden van een terroristisch misdrijf, die veroordeeld zijn voor een terroristisch misdrijf of die een boodschap hebben verspreid van radicalisering. Het doel van deze twee afdelingen is het voorkomen van de verspreiding van radicaal gedachtengoed in de Nederlandse gevangenissen. Recent onderzoek bevestigt dat het concentreren van dit type gedetineerden goed werkt. De verspreiding van
Recordbedrag crimineel vermogen afgepakt Den Haag - Justitie heeft criminelen vorig jaar voor een recordbedrag van 136 miljoen euro aan crimineel vermogen afgepakt. Dat staat in het onlangs uitgebrachte jaarbericht van het Openbaar Ministerie.Dit resultaat is ook te danken aan ’incidentele zaken’, zoals schikkingen met bijvoorbeeld SBM Offshore. Het bedrijf werd verdacht van omkoping in Angola, Brazilië en Equatoriaal Guinea in de periode 2007 tot en met 2011. Uit de cijfers van het
Slijters Van der Horst
beoordeeld. Ook kunnen hiermee de verspreidings- en veiligheidsrisico’s per individu beter worden ingeschat. Hierdoor kan tijdens de detentie worden gewerkt aan een meer persoonsgerichte aanpak voor een veilige terugkeer naar de samenleving. Een eerste versie van het beoordelingsinstrument is naar verwachting in het najaar gereed. Klaas Dijkhoff: ‘Door het afzonderen van geradicaliseerde gedetineerden voorkom je verspreiding van gevaarlijk gedachtengoed. Daar gaan we dus mee door. Maar binnen deze groep wil ik de aanpak meer differentiëren om effectiever te zijn. Het is niet de bedoeling dat een extremist in de gevangenis nog extremistischer wordt.’
OM blijkt verder dat het aantal overvallen, woninginbraken en straatroven in 2014 in alle drie categorieën met ongeveer twintig procent is gedaald. ‘De pakkans van daders is gestegen,’ concludeert het OM.
EXPERTISE IN STRAFRECHT
dvocaten
15 COLUMN Mark Teurlings
Noodweer en Noodweerexcess
Noodweer: Niet strafbaar is hij, die een feit begaat, geboden door de noodzakelijke verdediging van eigen of eens anders lijf, eerbaarheid of goed, tegen ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding. Noodweerexces: Niet strafbaar is de overschrijding van de grenzen van de noodzakelijke verdediging, indien zij het onmiddellijk gevolg is geweest van een hevige gemoedsbeweging, door de aanranding veroorzaakt. Noodweer is het recht je te verdedigen tegen een onrecht maar tevens ter bescherming van jezelf. Wanneer de rechters noodweer aannemen zeggen ze dat sprake is van een rechtvaardiging en dus in juridische termen van een rechtvaardigingsgrond. Het is te rechtvaardigen (verdedigen) dat iemand eigenrichting hanteert. Maar er zijn wel strenge voorwaarden aan noodweer verbonden. De enkele vrees voor een wederrechtelijke aanranding is volgens de Hoge Raad niet voldoende voor een succesvol beroep op noodweer. Er moet uit het gedrag van de ander worden vastgesteld dat er sprake is van een onmiddellijk dreigend gevaar voor een dergelijke aanranding. Als die aanranding voorbij is, kan er geen sprake meer zijn van rechtvaardigende noodweer. Als de aanrander/ aanvaller stopt en je geeft een klap na of je komt hem later tegen, dan valt een tegenaanval dus niet onder noodweer. De rechters kijken altijd of noodweer voldoet aan de eisen van twee juridische termen, de proportionaliteit en subsidiariteit. Proportioneel wil zeggen dat het noodweer geboden is door de noodzakelijke verdediging. Subsidiariteit betekent dat er geen ander redmiddel was dan de noodweerreactie. Zo moet iemand altijd proberen een verdere confrontatie te mijden of van de plek te vluchten, zich terughoudend op te stellen, moet hij bij een reactie proberen geen strafbaar feit te plegen en als de reactie dan toch strafbaar is, dan moet deze in redelijke verhouding staan met het beschermde belang. Hoe vreemd ook, bij een reactie moet dus rekening worden gehouden met het belang van de aanrander en moet de minst zware verdediging worden gekozen. Noodweer is bovendien slechts toegestaan in een bepaald aantal gevallen. Verdediging van een lijf is uiteraard een lichaam maar ook de bewegingsvrijheid. Met eerbaarheid wordt bijvoorbeeld bedoeld verkrachting of aanranding. Maar wanneer iemand een ander beledigt is bijvoorbeeld geen noodweer toegestaan. Er zijn wel omstandigheden waarbij rechters kunnen vaststellen dat er sprake is van een zodanige emotionele impact dat de klap, tegenaanval of reactie wel mogelijk is en dan kan dat vallen onder noodweerexces. Dan moet de reactie wel onmiddellijk zijn op het moment dat de aanranding plaatsvindt en de aanranding moet wederrechtelijk zijn. Als men onder invloed van een hevige gemoedsbeweging de grenzen van de noodzakelijke verdediging overschrijdt, kan er onder omstandigheden sprake zijn van noodweerexces. Men noemt dat een schulduitsluitingsgrond omdat men dan wel wederrechtelijk handelt, maar daarvan wordt geen verwijt gemaakt. Er zijn veel uitspraken over noodweer en noodweerexces en uw advocaat zal aan de hand van de omstandigheden het juiste verweer voor u kiezen. Mark Teurlings, Strafrechtadvocaat bij Teurlings & Ellens Advocaten.
TEURLINGS & ELLENS
V
A D V O C AT E N
voor al uw strafzaken Mr. Anique Slijters
Mr. Ronald van der Horst
Mr. Jill Verstegen
Franz Zieglerstraat 16 1087 HN Amsterdam - 020 221 43 35 - www.slijtersvanderhorst.nl
Willemsparkweg 193 1071 HA Amsterdam T 020 420 14 75
[email protected] www.teurlingsellens.nl
Stichting Profor, Amsterdam Stichtig Tijdelijk Eigen Kamer (STEK) Amsterdam Stichting Visie R, Lisse
16
deBonjo augustus 2015
Advocaat Seebregts op studiemiddag:
‘Terroristenafdelingen? Weg ermee!’ Paul Grijpma Den Haag – In ons land wordt in toenemende mate verontrusting uitgesproken over radicalisering van islamitische jongeren in het algemeen en van uit Syrië teruggekeerde jihad-strijders in het bijzonder. ‘In dit verband,’ zegt de Vereniging voor Penitentiair recht en Penologie (PEP), ‘is niet alleen de vraag relevant of het radicaliseringsproces in een vroeg stadium kan worden herkend, zodat escalatie kan worden voorkomen. Het is net zo belangrijk te onderzoeken hoe moet worden gereageerd op voortschrijdend radicalisme. Om antwoord te krijgen op allerlei vragen hield de PEP onlangs een studiemiddag. En dat leverde een drukte op van jewelste op het hoofdbureau van de politie in Den Haag. Tal van deskundigen schaarden zich om een reuze vergadertafel voor de discussie over ‘Radicalisering in detentie’. Centrale vraag: Tot welke hoogte is detentie een adequaat middel tegen radicalisering? De PEP: ‘Een neveneffect zou immers kunnen zijn dat het ondergaan van detentie (binnen bijzondere afdelingen als de Terroristen Afdeling) het individuele radicaliseringsproces verder stimuleert of sympathie doet groeien bij medegedetineerden of sympathisanten buiten de penitentiaire inrichting.
Terroristenafdelingen afschaffen
De discussie stond onder leiding van emeritus hoogleraar Strafrecht aan het Willem Pompe Instituut, prof. Mr. Constantijn Kelk. Sprekers waren André Seebregts van Seebregts &
Advocaat André Seebregts: ‘De jongens hebben het gevoel dat de visitaties speciaal bedoeld zijn om hen te vernederen.’
Imam Mohamed Ajouaou: ‘Het valt of staat met verdieping in elkaar.’
Saey strafrechtadvocaten in Rotterdam en Mohamed Ajouaou, coördinator Centrum voor Islamitische Theologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en hoofd islamitische geestelijke verzorging (50 imams) bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ‘De terroristenafdelingen (TA’s) in Vught en de Schie in Rotterdam moeten, in ieders belang, zo snel mogelijk worden afgeschaft,’ zo opende André Seebregts de middag. ‘Je komt ‘automatisch’ op zo’n afdeling terecht wanneer je wordt verdacht van een zogenaamd terroristisch misdrijf. Dat is op zich al bijzonder omdat voor ieder ander penitentiair regime geldt dat er eerst wordt gekeken naar het individuele beheers risico en dan pas wordt gekeken op wat voor een regime zo iemand terecht moet komen.’
Voldoende handvaten
Imam Mohamed Ajouaou vertelde de aanwezigen dat de islamitische geestelijke verzorging in de justitiële inrichtingen een ‘dijk tegen radicalisering’ vormt. ‘Ik denk dat de manier waarop wij georganiseerd zijn daar een belangrijke rol in speelt. We zijn ons ongelofelijk bewust van de scheiding tussen kerk en staat. Een radicale imam in dienst, dat kan niet, dat gebeurt niet. Daar zien wij op toe. De imams die bij DJI werken zijn professionals die imam willen zijn voor iedereen. En merken zij dat een justitiabele er radicale opvattingen op nahoudt, dan hebben zij ruim voldoende handvatten om daarover in gesprek te gaan, om alternatieven te bieden.’ ‘Het neemt niet weg dat de vragen over radicalisering vanuit het veld toenemen. Dat is ook begrijpelijk: sla de krant open en je leest over jihad,
ADVOCATEN
Heuvelmans Advocaten Burg. van Rijnsingel 15 5913 AN Venlo Tel. 077 39 82 100 Fax 077 35 13 166 www.heuvelmansadvocaten.nl
in de twintig. De jongeman had een paar jaar geleden kanker gehad, maar overleefde het. Hij was wel verzwakt door de behandeling. Geen relevant strafblad en met geweld had hij nooit Billen spreiden iets te maken. Seebregts schetst het Het harde verhaal komt toch echt van leven in de praktijk van zijn cliënadvocaat Seebregts die schetst hoe ten in de TA in Vught. ‘Je wordt de (vermeende) terroristen worden begod ganse dag gefouilleerd. Bij elk handeld in de TA. ‘ Ik sta een jongen contact met bewaarders, zo’n acht bij die er van verdacht wordt € 1000,- keer per dag, handen tegen de muur, te hebben overgemaakt naar een goe- benen gespreid.’ Ingrijpender zijn de de vriend van hem in Turkije die daar visitaties, zo vertelt Seebregts. ‘De om vroeg. Die vriend zou strijden bewaarder sommeert de gedetineerde in Syrië en aldus zou zijn cliënt zich zich uit te kleden. Hij moet zijn schuldig hebben gemaakt aan het ‘fi- geslachtsdeel optillen, zodat er onder nancieren van een terroristische orga- gekeken kan worden. Dan moet hij nisatie’. Zijn cliënt kwam meteen in met de rug naar de bewaarder toe de TA, een zachtaardige jongen van gaan staan en zich bukken. Hij moet de billen spreiden, zodat in de anus gekeken kan worden. Wanneer een gedetineerde dat weigert, komt er een bijstandsteam van acht man in ME-tenue. Dan wordt er met geweld in de anus gekeken.’ Seebregts: ‘Iedereen begrijpt dat een gedetineerde dit niet snel vergeet en het hem niet positiever stemt ten opzichte van de Nederlandse autoriteiten. Tel daarbij op dat in de TA’s op dit moment en al een hele tijd uitsluitend moslims zitten en je begrijpt waarom sommigen van deze jongens het gevoel hebben dat visitaties speciaal bedoeld zijn om hen te vernederen.’ de stilteruimtes in de gevangenis die door christenen, moslims en alle andere gelovigen op een gelijkwaardige manier gebruikt wordt.’
Weg ermee!
Niet alleen fouilleren en visitatie maar ook camera’s en microfoons in de cel.
Wanneer wordt er gevisiteerd? Sowieso elke keer dat een gedetineerde contact heeft met de buitenwereld. Bij een ritje naar de rechtbank is er sprake van twee keer visitatie, bij het verlaten van de bajes en bij terugkeer. Naar het ziekenhuis? Twee keer visitatie. De jongens worden ook twee keer gevisiteerd als ze er voor kiezen hun familie zonder glaswand te ontvangen. Bij familie mag alleen een hand worden gegeven, meer niet. Bij advocatenbezoek hetzelfde verhaal. André Seebregts: ‘Maar er zijn meer aspecten die belastend zijn in het kader van de privacy.’ Zo hangen er, behalve in de cel van de gedetineerde, overal camera’s en microfoons. Dat betekent dat alles wat deze jongens zeggen tegen elkaar en/of tegen het personeel, bijvoorbeeld bij sport of recreatie, wordt opgenomen. En dat geldt ook voor bezoek en de telefoongesprekken die worden gevoerd. Vrouw en kinderen omhelzen is er niet bij. Als je bereid bent je te laten visiteren, mag je ze een hand geven. Bezoek mag een keer per week. Althans als de bezoekers door de screening komen. Als een bezoeker verslaafd is, of is geweest, een strafblad heeft, verdacht is (of is geweest) van het begrip ‘terrorisme’ dan wordt het al erg moeilijk. Bellen met zo iemand mag ook niet. ‘Het is de vraag,’ zegt André Seebregts, ‘of Nederland met dit regime voldoet aan de minimum eisen die het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens stelt.’
Een kunstwerk, tekening, songtekst of gedicht gemaakt? Stuur het op naar Bonjo. Een grote kans dat het in de krant komt.
Marcel Heuvelmans, oud politieman en ruim 20 jaar strafrechtadvocaat.
HEUVELMANS
de zogenaamde Islamitische Staat en Syriëgangers.’ Het valt of staat met verdieping in elkaar,’ vindt Ajouaou. ‘En dan nog zullen de vragen talrijk zijn. Zeker in de setting van de gevangenis. Ook moslims zelf zijn daarin zoekende. Hoe redelijk is het om te claimen dat je halal vlees wilt? Kun je eisen dat je op vrijdag mag douchen? De mensen die werken in de omgeving van DJI moeten weten dat het onverstandig kan zijn om religieuze gevoelens te onderdrukken, maar moslim gedetineerden moeten ook begrijpen dat niet alles wat zij willen mogelijk zal zijn. Het is immers niet de vrije wereld. Een prachtig symbool van hoe je elkaar daarin tegemoet kunt komen, vind ik
Postbus 10109 1001 EC Amsterdam
Seebregts vraagt zich af: Zijn deze jongens gevaarlijk? ‘Daar is nu juist geen bewijs voor. Omdat er in tegenstelling tot de rest van het Nederlandse gevangeniswezen, geen onderzoek plaatsvindt naar het individuele beheersrisico van deze jongens, weten we niet of ze gevaarlijk zijn. Dat onderzoek moet er komen en mocht blijken dat er eentje gevaarlijk is dan kan die altijd nog naar een extra bewaakte gevangenis (EBI). Met deze aanpak wordt in elk geval voorkomen dat personen die niet gevaarlijk zijn op een terroristische afdeling met de vaak nodeloze strenge en repressieve regime worden geplaatst. Ook is er nooit onderzoek gedaan naar beïnvloeding van andere gedetineerden. Het enige onderzoek dat er wel is gedaan (van Tinka Veldhuis) lijkt erop te duiden dat andere gedetineerden zich niet zo snel zullen laten beïnvloeden door het gedachtegoed van de jongens die nu op de terroristenafdeling zitten. Ook dat beïnvloedingsaspect kan dus geen argument zijn om de terroristische afdeling in zijn huidige vorm voort te zetten.’ Kortom,’ zegt André Seebregts, ‘weg er mee.’
Van der Biezen Advocaten mailt ook naar gedetineerden vraag in jouw PI naar
emailaprisoner
Stichting Vrouwen en Welzijn, Geleen Stidag, Zwolle Sur-Ant bezoekersgroep Almere
deBonjo augustus 2015
Vraag aan onderzoeker Weggemans:
Wat te doen met antidemocratische denkbeelden in de rechtsstaat? Jaap Brandligt Den Haag - Ik sprak met Daan Weggemans, onderzoeker aan het Centre for Terrorism and Counterterrorism in Den Haag. Hij doet onder andere onderzoek naar de-radicaliserings- en re-integratietrajecten van gewelddadige extremisten. Hijzelf is politicoloog en socioloog. Samen met Beatrice de Graaf heeft hij studie gedaan naar hoe jihadistische ex-gedetineerden terugkomen in de maatschappij. Of juist niet. Hun boek heet dan ook ‘Na de vrijlating’. Ikzelf had net het boek ‘Onderworpen’ van Franse schrijver Houellebecq gelezen over de overname door de Moslimbroederschap van de macht in Frankrijk. En in Amsterdam speelde de discussie over een stedenband met Tel Aviv en Ramallah. In beide gevallen zie je dat de - in de ogen van Houellebecq -middenpartijen zwichten voor politieke druk uit de islamwereld. Ik begon het gesprek dan ook met de vraag of er een verband te zien is met de conclusies waartoe Weggemans en De Graaf komen. Wat te doen met antidemocratische denkbeelden in de rechtstaat? Moet je, zoals ooit Donner toen hij nog minister van justitie was, vinden dat als een partij die de sharia aanhangt de meerderheid heeft, die dan ook de leiding geven aan het land? Het antwoord op deze en soortgelijke vragen, is niet gemakkelijk. ‘Maar het is wel duidelijk,’ ziet Weggemans, ‘dat radicale denkbeelden onder druk staan. Radicale denkbeelden horen er bij.’ Dat is toch wel een context waaruit ook Weggemans denkt, maar extremisme (het verschil tussen gedachten en geweld), dat kan niet. Maatschappelijk gezien, komt radicalisme steeds meer onder druk te staan vanwege haar mogelijke relatie tot gewelddadige acties. Hoe dit werkt en of dit zo is, is overigens nog maar de vraag, maar je ziet duidelijk een toegenomen politieke en maatschappelijke druk.’
Groepsdruk
Na deze instap gaan we terug naar de inhoud van de studie van Weggemans en De Graaf. Ik pak het op bij een conclusie dat niet een ideologiedebat in detentie, maar netwerkvorming na detentie, de crux is waar het allemaal
om draait. Weggemans heeft eerder de situatie rond Breivik, onderzocht, de man die in Noorwegen uit radicale overwegingen, 77 jonge mensen vermoordde. Ook rond de Breivikzaak speelde ‘de vraag wat er met de maatschappij gebeurt’ als zo’n radicale terrorist optreedt en ook bij die zaak is de vraag ‘wat er met gedetineerden gebeurt die van terrorisme worden verdacht dan wel ervoor zijn veroordeeld.’ Daan Weggemans: ‘Er is discussie of het samenbrengen van terroristische gedetineerden op de terroristenafdeling (TA) zegenrijk is. Groepsdruk kan ervoor zorgen dat individuele gedetineerden verder radicaliseren. Bovendien wordt het regime in een TA als discriminerend en repressief ervaren. Dat helpt ook al niet. Daar komt nog bij dat het gevangenisregime op een TA niet primair gericht is op terugkeer naar de maatschappij of op de-radicalisering. Aan de andere kant kan de TA het verspreiden van ideologie onder andere gedetineerden en het ontstaan van nieuwe terroristische netwerken met gewone gevangenen tegengaan.’ Weggemans is niet uitgesproken voor of tegen een TA. Hij constateert alleen dat er twee kanten van het verhaal zijn die meer studie behoeven.
belangrijke ingrediënten. Onze vrijwilligers zijn meesters in het opbouwen van vertrouwen. In die zin zijn geradicaliseerde gedetineerden niet anders dan gewone gedetineerden. Het is wel zo dat de ideologie het ingewikkelder maakt.
Dodelijk
In een gesprek als dat ik met Daan Weggemans had, kunnen natuurlijk niet alle zaken die spelen aan de orde komen. Maar de zogenaamde sanctieregeling kan hier niet onbesproken blijven. Iemand (of een organisatie) die van terrorisme wordt verdacht, komt op een lijst te staan. Ook een verdachte of een ex-gedetineerde kan op zo’n lijst komen te staan. In de praktijk betekent dat dan dat zo iemand geen bankrekening kan openen en moeilijk een verzekering kan afsluiten. Dat is dodelijk voor re-integratie. ‘Nieuwe bindingen aangaan, wordt bemoeilijkt, het vinden van woonruimte wordt er niet eenvoudiger door. Re-integratie is nu juist een veiligheidsinstrument.’ Zoals Weggemans het verder uitdrukt: ‘De sociale bindingstheorie leert nu juist dat je het zo niet moet doen.’ Gelukkig zijn er lokale instanties die proberen
Weggemans beklemtoont steeds dat het onderzoek waar we het over hebben klein van omvang is en in die zin niet het absolute laatste woord spreekt, voor zover er natuurlijk ooit een laatste woord is in dit soort zaken. Maar dat laatste vind ik dan weer. Wat hoe dan ook een rol speelt is dat de jihadisten vinden dat ze maatschappelijk niet gehoord worden en ook dat de politiek er niet voor hen is. Opvallend is dat radicalisering buiten de moskee plaatsvindt. Facebook en andere sociale media spelen een belangrijker rol dan moskeeën. Wat dan toch het verhaal van Houellebecq actueel maakt. Hoe moet het nu met een ideologiedebat in de PI’s? Weggemans: ‘Kan wel eens werken, maar dan is het wel zeer de vraag hoe dat gevoerd wordt en door wie. Een imam die voor het gevangeniswezen werkt kan een zinvolle functie hebben als er maar geen les gelezen wordt.’ Dat brengt me op de een-op-een-gesprekken die onze vrijwilligers en andere vrijwilligers voeren. Vertrouwen winnen, niet preken, een luisterend oor zijn daarbij
• OMGANG • ERKENNING • GEZAG
• ONDERTOEZICHTSTELLING • UITHUISPLAATSING
Zij treedt op in het gehele land, ook op basis van toevoeging (pro deo).
www.advocatenkantoorvangorkum.nl
Advokatenkollektief Rotterdam Gespecialiseerd in bescherming van burgers tegen de overheid De beste advocaten voor strafrecht en detentierecht Martin Iwema Reinier Feiner Katja Logtenberg
telefoon 010 465 09 66
[email protected] www.advokatenkollektief.com
Ook daar speelt humanisering of dehumanisering een rol, zoals uit allerlei onderzoek blijkt, breng ik erbij in. Kort voor het gesprek dat ik met Daan Weggemans had kwam er een oekaze van de staatsecretaris van justitie met als kop ‘Apart detineren van terroristen werkt’. Op basis van onderzoek van Weggemans en De Graaf en ook nog werk van Veldhuis - een andere onderzoeker - wordt tegelijk geconcludeerd dat meer maatwerk zinvol zou Geen draagvlak kunnen zijn. Een entreetoets zou tot Een laatste gespreksonderwerp is of de passender plaatsing kunnen leiden, is TA”s moeten blijven of niet. Versprei- de gedachte bij Dijkhoff, onze staatsden of isoleren? Weggemans: ‘Voor secretaris. Het zou een begin kunnen een streng regime pleit dat anders voor zijn. je het weet allerlei spullen op de afdeD.J. Weggemans en B.A. de Graaf. ling terecht komen. Maar ontegenNa de vrijlating. Reed Business zeggelijk staat veiligheid tegenover waardigheid.’ Hoe richt je een waardig Amsterdam. ISBN 978 90 3524 835 9 NUR 800, 624. / Houellebecq. Onderdetentieregime in? ‘Er is op dit moworpen. Arbeiderspers Amsterdam. ment duidelijk geen draagvlak om de TA op te heffen, ook omdat de effecten ISBN 978 90 285 3861 9 NUR 302 / T. Veldhuis. Captivated by fear, an eva- zowel positief als negatief - van een luation of terrorism detention policy. TA nog onduidelijk zijn’. Die vraag Proefschrift. 2015. speelt eigenlijk ook rond de EBI’s. bij te springen. Dat is op zichzelf ingewikkeld, omdat nu juist deze groep radicalen een vertrouwensbreuk heeft met de overheid. Jihadistische gedachten verwerpen deze overheid. Ook de rol van de wijkagent is in deze zaken ingewikkeld. Hij zou een vertrouwensman kunnen en vaak ook willen zijn, maar moet ook de ex-gedetineerde signaleren als er (weer) radicaliseringsontwikkelingen zijn.
Belangrijke ingrediënten
Extremisme kan niet.
Ton Koot
mr. J.M.C. van Gorkum is gespecialiseerd in Jeugdrecht en heeft jarenlange ervaring met zaken betreffende:
073 8200 953
17
forensisch maatschappelijk werk
BEL BONJO GRATIS!
0800 3334446
Voor uw (voorlichtings) rapport • veel ervaring en vaak goed resultaat • kosten: op basis van 40 euro per uur • rapport snel beschikbaar T 0519 33 23 83 M 06 43 17 16 67
[email protected] www.tonkootfmw.nl
Themis Monchique (P) Total Training Service (TTS) Breda Vereniging Vrijwillige Hulpverlening Gedetineerden, Alkmaar
18
COLUMN Michel van Stratum
Criminele infiltranten in gesloten motorclubs? De gevangenissen in Nederland worden in toenemende mate bevolkt door leden van Outlaw motorclubs als Satudarah, Hells Angels en No Surrender MC. Outlawbikers, ook wel genoemd 1%-outlaw motorcycle clubs, staan steeds meer in de spotlights van de overheid. Leden van motorclubs worden voortdurend door de politie gestigmatiseerd en naar eigen zeggen gediscrimineerd. Indien afzonderlijke leden in aanraking komen met de politie, wordt daarbij steeds het verband met de club gelegd; dat maakt het relatief makkelijker, en het terrein breder, om informatie over ze in te winnen. Het is inmiddels dan ook vast beleid om elke aanhouding van een lid van een motorclub breed in de media uit te meten. Lidmaatschap kan zelfs reden voor ontslag zijn. Het is echter niet strafbaar om lid te zijn. Motorclubs zijn in Nederland immers niet verboden. Leden van motorclubs mogen ook herkenbare logo’s en kleding dragen, tenzij een noodverordening is afgegeven zoals bij de TT in Assen. Het is echter de vraag of die vrijheid nog lang zal bestaan, aangezien burgemeesters en het bestuur steeds harder roepen om een absoluut verbod af te kondigen. Niet alleen de gesloten structuur doch met name de veronderstelde criminele activiteiten zijn daarbij een doorn in het oog. Of een eventueel verbod op lidmaatschap van een ’outlaw motorcycle gang’ in Nederland effectief zal zijn, is echter discutabel. Recentelijk kon televisie kijkend Nederland onverhuld een kijkje in de keuken van Satudarah nemen, waar de leden van de club als mensen werden neergezet. Een dergelijke documentaire zou tien jaar terug bij outlawbikers nog ondenkbaar zijn geweest. Van geslotenheid naar transparantie, kennelijk met als doel om vergaande associatie met criminaliteit in te perken. Hoe gesloten zijn deze motorclubs eigenlijk? Weliswaar gelden er erecodes zoals een zgn. eeuwige zwijgplicht naast een intern sanctiesysteem en zijn clubhuizen niet altijd vrij toegankelijk, maar de informatiepositie van de politie lijkt steeds beter en effectiever te worden. Niet alleen tactische informatie verkregen uit bijvoorbeeld telefoontaps, observaties en getuigenverhoren maar ook gerelateerde anonieme criminele inlichtingen zie je steeds meer terugkomen in strafdossiers. De ledenlijsten van de clubs gaan nog net niet van hand tot hand in cafés, doch de politie lijkt precies te weten welke verdachte bij welke club behoort, of sprake is van een member of ’fullcolourlid’ en welke verdenking van strafbare feiten aan de orde is. Twee punten springen daarbij in het oog. Enerzijds lijken clubs als Satudarah en No Surrender een soepeler toelatingsbeleid te voeren en geen gesloten bolwerk te zijn. De interne screening op betrouwbaarheid is daarbij niet altijd effectief. Daarnaast lijkt toenemende concurrentie tussen clubs alsmede eigenmachtig optreden binnen een club een onoverkomelijk probleem te zijn. De politie, OM alsook inlichtingendiensten volgen deze gang van zaken uiteraard vol interesse. Het is een feit van algemene bekendheid dat binnen Outlaw motorclubs in Nederland informanten en mogelijk zelfs politie-infiltranten acteren, ook in hogere regionen. Cobalt-kroongetuige Angelo Diaz is daarvan een voorbeeld. Er zijn er echter meer die anoniem criminele informatie delen met de overheid, ook om er uiteindelijk zelf beter van te worden. De integriteit van de opsporing staat daarmee echter onder druk. Het inzetten van criminele informanten is sinds de IRT-affaire verboden. Het weer toestaan van criminele burgerinfiltranten, ook in de motorwereld, alsmede de toenemende deals met criminele kroongetuigen – de kluizen van het parket liggen er vol mee – brengt voor de advocaat in strafzaken mee dat nog beter moet worden gekeken naar de (on)betrouwbaarheid van de al dan niet anonieme bron en de (on)geloofwaardigheid van de vertelde verhalen. Motieven tot liegen verdienen immers wantrouwen, terwijl je met een actieve en specialistische verdediging in strafzaken extra punten, mogelijk zelfs richting een vrijspraak, kunt opbouwen!
deBonjo augustus 2015
Opsporingsonderzoeken afgelopen jaar verdubbeld
Vastbesloten optreden overheid tegen criminele motorbendes
Alleen al in Amsterdam zijn elf motorbendes actief.
Den Haag - Het Rijk, gemeenten, politie, Openbaar Ministerie (OM) en de Belastingdienst treden als één overheid op tegen criminele motorbendes. De samenwerkende partners zijn vastbesloten om door te gaan in de aanpak van criminele motorbendes. Het aantal opsporingsonderzoeken is afgelopen jaar ongeveer verdubbeld. Ook zijn twee keer zoveel clubhuizen het afgelopen jaar gesloten of is de vestiging van motorbendes afgewend.
Door de integrale aanpak sluit het net zich verder rond de criminele motorbendes: met strafrechtelijk optreden, het opsporen van crimineel verkregen vermogen en bestuurlijk ingrijpen. Daarnaast heeft het OM aangegeven te zullen onderzoeken of een OMG civielrechtelijk verboden kan worden.
Strafrechtelijke onderzoeken
Sinds de start van de programmatische aanpak van motorbendes zijn in de periode januari 2012 tot maart 2015 in totaal 562 verdachten gehoord in opsporingsonderzoeken die hebben Dat blijkt uit de Integrale landelijke geleid tot 308 strafzaken. Het OM telt voortgangsrapportage Outlaw Motorin een inventarisatie naar zware en (incycle Gangs (OMG’s), die minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie ternationaal) georganiseerde misdaad naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. door (leden van) OMG’s 150 lopende en afgeronde opsporingsonderzoeken. De gezamenlijke aanpak van de criminele motorbendes is volgens Van Dat betekent bijna een verdubbeder Steur succesvol, maar wel een zaak ling ten opzichte van vorig jaar. Toen van lange adem. Voor grensoverschrij- stond de teller op 88 strafrechtelijke onderzoeken. dende problemen, zijn ook grensoverschrijdende oplossingen nodig. Van Naast het optreden van politie en der Steur wil de samenwerking met buurlanden daarom verder versterken. OM, pakt ook het bestuur OMG’s straffer aan. Zo zijn sinds 2012 177 Outlawbikers behoren niet tot de gewone motorclubs die Nederland rijk is. clubhuizen of pogingen tot vestiging Recente ontwikkelingen in Limburg la- van een honk bekend. Daarvan zijn er ten zien dat OMG’s nog steeds betrok- 113 bestuurlijk aangepakt, op grond ken zijn bij ondermijning, intimidatie, van bijvoorbeeld overtreding van de Drank- en horecawet of strijdigheid bedreiging en criminele activiteiten.
met het bestemmingsplan. Van de 177 clubhuizen zijn er tot nu toe 87 gesloten of zijn pogingen tot vestiging afgewend. Dat is een verdubbeling ten opzichte van de 43 clubhuizen een jaar geleden.
Windhappers
In de zoektocht naar een clubhuis ziet het lokaal bestuur en politie ook dat motorbendes proberen door intimidatie of andere drukmiddelen cafés over te nemen. Landelijk zijn hiervan ruim 70 cafés en 3 uitgaansgebieden in beeld gekomen, tegen 39 vorig jaar. Enkele horecagelegenheden zijn gesloten of nog niet geopend, omdat de vergunning door de gemeente is geweigerd. In een aantal gevallen loopt er bijvoorbeeld nog een boekenonderzoek van de Belastingdienst. Verder is de Belastingdienst in samenwerking met het OM en de politie meer bedreven in het aanpakken van windhappers (wel dure spullen, maar op papier nauwelijks of geen inkomen) onder motorbendeleden en het integraal afpakken van crimineel verkregen vermogen. Tot en met eind 2014 liepen er 54 onderzoeken naar mogelijke windhappers die dachten dat ze zich van alles konden permitteren met zwart geld. Een jaar geleden ging het nog om 37 onderzoeken.
Doornbos Suringar Wiersema
Michel van Stratum, straf- en cassatiespecialist.
advocaten mediator
Ervaren strafrechtadvocaten, komen door het hele land langs in de PI. Strafrecht, Penitentiair recht, TBS zaken, Tuchtrecht
Advocatenkantoor Van Stratum
‘SPECIALIST IN STRAFZAKEN’ tevens ‘CASSATIESPECIALIST’ mr. M. van Stratum Weissenbruchstraat 410 2596 GS Den Haag telefoon 070 360 81 00 mobiel 06 10 91 49 44
e-mail
[email protected] website www.advocatenkantoorvanstratum.nl
Postbus 705, 9400 AS Assen Telefoon 0592 31 76 76
[email protected] www.dswadvocaten.nl Mr. M.G. Doornbos
Mr. M.E.W.M. Rupert
deBonjo augustus 2015
Voorlichtingsproject Kriminaliteit en Strafrecht (K&S), Soest Vrijwillige Hulpverlening aan (ex-)gedetineerden, Leeuwarden When the eagle learns to fly Den Haag
Kunst en cultuur in de bajes steeds belangrijker
Paulich Seton Sijmons Advocaten
Berlijns gevangenistheater eclatant succes Eva van Heijningen en Paul Grijpma Berlijn – Langzaam doven de lampen in de Kultursaal van de Jugend strafanstalt aan de FriedrichOlbricht-Damm in Berlijn. De zaal is tot op de laatste plaats bezet. Het publiek, jong, oud en groen en rijp, is afgekomen op het toneelstuk ‘Klassenfeind’ dat gedetineerden gaan opvoeren. Ruim van te voren moesten de toegangskaartjes voor het aufBruch Gefängnistheater worden besteld onder vermelding van de nodige personalia. Bij de poort is De spanning loopt op en de boel dreigt de toegangscontrole streng, zonder te escaleren als ze zich de vraag stelidentiteitsbewijs geen entree. len: Waarom zijn we hier? En waarom zijn we wie we zijn? Van ver klinken stemmen en er wordt Het spel is opmerkelijk naturel, grapgegiecheld. En dan opeens bestormen pig zelfs. Het toneel wordt afgewisseld de negen jonge acteurs het podium. met videobeelden, waarin de jongens Gehuld in het zwart brengen ze een hun eigen verhaal vertellen. opvoering van het stuk dat Nigel WilDe jongens heten Baker, Omar, Ertu, liams schreef in 1976 toen hij in de Celio, Moses, Moussa, Sandro, Tolga beruchte wijk Brixton in zuid Londen en Morad. Namen met een migrawoonde. Daar leverden 800 jongeren tieachtergrond. De jongste is 17, de een acht uur durende veldslag met oudste 22 jaar, de meesten zitten voor 1000 politieagenten. In het stuk zitten een geweldsdelict, gemiddelde straf negen jongemannen in een klaslokaal tweeënhalf jaar. bijeen. Ze hebben de oude leraar weg- Regisseur Peter Atanassow vertelt ons gepest en wachten op de nieuwe leraar, dat de bajes hem enorm aantrekt. ‘Dat hun nieuwe vijand, die ze onderuit hermetisch afgesloten zijn, dat trooswillen halen. Ze vervelen zich en teloze en die macho’s.’ De in Dresden besluiten elkaar te onderwijzen. Een geboren Atanassow (46) heeft al meer voor een vertellen ze wat ze weten. Zo dan tien jaar de regie over het Berliner vertelt er een hoe je slablaadjes moet Gefängnistheater Aufbruch. Hij leidde kweken. al meer dan twintig voorstellingen. Er
19 Telefoon 033 456 22 47 Postbus 2551 3800 GC Amersfoort
Mevr. Mr. H. Seton 06 10 38 21 31 Mr. X.B. Sijmons 06 28 69 55 05 www.ps-advocaten.nl
ADVOCATENKANTOOR VAN RIJTHOVEN
zijn niet zo veel mensen die dat lukt. Volgens Atanassow moet je samenwerken met het grote gevangeniswezen. Dat gevangeniswezen moet je zien als partner en niet als tegenstander.
Garantie
• Gespecialiseerd in Strafzaken: o.a. drugs, diefstal, mishandeling, zeden- en levensdelicten. • Lid Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. • Advocaat vanaf 1992 met een ruime ervaring in kleine en grote strafzaken. • Werkzaam tegen betaling of Pro Deo. • Direct en laagdrempelig contact. • Ik treed voor u op. Geen kantoorgenoot. Nieuwsgierig? Bel 0499 577 579 Of stuur een brief naar Pallande 3, 5688 NH Oirschot
De Kultursaal van deze Justizvollzugsanstalt vlakbij de luchthaven Tegel is een grote ruimte met stenen muren. Er Hollywoodfilm zijn lange, smalle vensters vlak onder krijgen tot cultuur is belangrijk voor Een van de acteurs is Moses. Hij doet de jongens om zichzelf te ontwikkehet plafond. Desalniettemin zitten er niet alleen mee, omdat hij na afloop len. Ze hebben twee maanden twintig toch nog stevige tralies voor. Aan een van het stuk met het publiek mag uur per week gerepeteerd. Ze zijn trots van de muren hangt een beeltenis van praten en met de meisjes natuurlijk die en vinden de positieve reacties van Moeder Maria met het kindje Jesus. hier op af komen. Moses: ‘Nee, het het publiek fijn. Dat merk ik iedere Zondags worden hier godsdiensten gehouden, door de week anti-gewelds- vele oefenen heeft me kracht gegeven. keer. Er is in hun leven niet zo veel Van tevoren moesten we opschrijven waardering.’ trainingen. waarom we mee wilden doen.’ Hij wil Sibylle Arndt, organisatrice en producRegisseur Peter Anatassow: ‘Ik breng net als collega-acteur Sandro na de tieleider: ‘In het buitenland worden ze bij dat ze hard moeten werken, ik gevangenschap naar het theater. ‘Twee wel toneelstukjes opgevoerd, maar dat leer ze de basisbegrippen van presenis dan meer een pedagogisch rollenteren, hoe ze met tekst moeten werken jongens is dat al gelukt. Een heeft zelfs een engagement bij een echt the- spel. Daar is geen publiek bij, in feite en hoe ze met de harde werkelijkheid ater in Heilbronn en eentje heeft een is dat gewoon therapie. En daar hebmoeten omgaan. Justitie vindt het ben deze jongens een gruwelijke hekel belangrijk dat we ze aanpakken. Het is SS’er gespeeld in een Hollywoordfilm.’ Baker: Mijn oude juf is komen aan. Dat hebben ze al genoeg gehad.’ therapie voor ze en voor hun opvoekijken.’ Hij vroeg haar of ze hem nog Aufbruch Gefängnistheater, dat al ding is het ook belangrijk, maar mij herkende. Ze zei: ‘Oh ja, jij was de achttien jaar bestaat, wordt onderinteresseert dat niet zo. Het nevenefclown in de klas.’ Een van de jongens steund en gefinancierd door regionale fect is dat ze met discipline te maken had wel eens ‘n toneelstuk gezien, de en nationale cultuurinstituten en door krijgen, het productieproces en het rest niet. bekende kunstenaars en politici en werken in een team. Door de intenEentje herkende zich in het stuk, natuurlijk door gewone gulle gevers. sieve repetitie wordt de kloof tussen !de beruchte Theodor-dooHet eken! n e k rzogevangenistheater, re p hij zat op dat gerust een de professionals en deze jongens nietocawant s t a e te g v ra d a a g n f ij o m to t u e a Plievier-Oberschule in het Berlijnse eclatant succes mag worden genoemd, eens zo groot en dat vind ik interes, m g t eers onin oracteurs rhoDe ing, w esant.’ d v le n k t! ij district Wedding ‘Daar liepen gerezou heel graag willen samenwerken hebben de garantie n a m ij a ik r c t m o o a o n advhuilend de klasduit.’ l totd ing om eigeleraren Ja, ik wil v ste dat zem nam hun vrijlating nog tenminste ie er geva met belangstellenden die ook in Nen mijn geld toe e in n e e ll t, e a h g c il f w re e g e ik t, kunnen doen aanoeen caamee ijn zwij Verantwoordelijk voor de afdeling derland een dergelijk gevangenistheaeen Nee, ik g dvolang tajaar ering p mmaatschappelijk n piketheaterproductie e d e n g o z il it ! w u n werk en de publiciter zouden willen opzetten. buiten de gevangenis, e ik e k ig re n p e Nee, s r de daarmee voorkomen neern teit is Janina Deiniger. Zij is heel blij n n o z u k e b m e p h zodat wordt dat e t nt en dvocaa Ja, ik bero oud beInformatie en a r a ig e ja n s ij bij Eva van Heijningen en e met die voorstellingen. ‘Het wordt terugval gaat plaatsvinden. De meesten z m u t e , tenzij kunst en cultuur endbelangrijker ri uitvoerig m v w Paul Grijpma bij Bonjo in Amsterdam steeds willen hun kans grijpen omeacteur te u t ie n de politi is 020 66 59 420. hier naar binnen te halen. Toegang worden. te h c a rd
. n: als ve elcentrum k in Denk eraa w t e h bent in verdwaald
Treffender dan het op ons visitekaartje staat, kunnen we het niet zeggen:
Van Berge Henegouwen| Advocaten
Als het écht om uw vrijheid gaat!
Bel: 043 35 10 511 (ook pro deo en second opinion). www.vanbergehenegouwen.com |
[email protected]
Young in Prison (YiP) Amsterdam Zorgconcept Monnickendam
20
deBonjo augustus 2015
Kunstonderwijs juist van wezenlijk belang voor gedetineerden
Door bezuinigen: Beeldende vorming verdwijnt in gevangenissen Toine Bakermans Rotterdam - Als er iets te doen is op het gebied van Kunst en Cultuur dan ben ik er meestal bij, zeker als het gaat om veranderprocessen bij gedetineerden en ‘harde kernjongeren’. ‘Meet us at the turning point’, is de naam van het seminar van ‘Partners in Crime Prevention’ (PICP), een onderdeel van Changes & Chances. PICP is een Europees project en er zijn mensen uit heel Europa in vertegenwoordigd. Het zijn docenten, kunstenaars en deskundigen op het gebied van strafrecht, detentie, kunst en cultuur. Ik tref ook weer bekenden van justitie die als kunstdocent in de gevangenis werken of werkten. De bezuinigen zorgen ervoor dat beeldende vorming in de Nederlandse gevangenissen aan het verdwijnen is. Dat is raar, omdat kunstonderwijs voor deze doelgroep van wezenlijk belang is. In de kunst draait het om verbeelding, inzicht, denkkracht, motoriek en overdracht van ideeën.
Keerpunt
Wat is nodig om een omslagpunt in iemands leven te bereiken? Waar zit jouw keerpunt? Iemand zei: ‘Nadat ik
een hartaanval had gekregen werd alles anders. Hij begreep dat hij zijn leven anders moest inrichten. Dat is mooi gezegd, maar wat als je slachtoffer bent van een misdrijf en het keerpunt wordt opgelegd, dan is niets meer hetzelfde. Prof. Jan van Dijk richt onderzoek voornamelijk op de rechtspositie van slachtoffers. ‘Wij hebben blijkbaar meer met slachtoffers dan met daders,’ zegt hij. Je kunt je afvragen of dit terecht is. Moet het slachtoffer meer hulp krijgen en de dader in een cel wegrotten of moet ook de dader van zijn of haar fouten leren en daar hulp bij krijgen? Het is een vraag die vele van ons bezighoudt. In het seminar van PICP laten sprekers zich horen in een mix van allerlei presentaties en colleges. Hoe bereik je dat omslagpunt? Zonder een programma zal er niets gebeuren. Daders zullen weer recidiveren en slachtoffers krijgen op die manier nooit het gevoel dat hun omgeving veiliger word.
Cultuur verbindt
Mensen blijken door actieve deelname aan kunst en cultuur beter te leren samenwerken, creatief te denken en te handelen. Daarmee dragen kunst en cultuur dus bij aan persoonlijke ontwikkeling, burgerschap en sociale verbondenheid. Deelname aan cultu-
rele activiteiten leidt tot meer sociale contacten en een groter gevoel van veiligheid. Dit is wat we nodig hebben voor een betere samenleving. Juist kunst levert een belangrijke bijdrage aan het kritisch reflecteren van de maatschappij en heeft op sociaal, educatief of cognitief vlak enorme waarde. Wat vinden we nu eigenlijk belangrijk en waardevol?” Thijs Lijster, spreker en filosoof bracht met zijn onderzoek naar kunstkritiek een belangrijke bijdrage aan het debat over het bestaansrecht van kunst. Samen met Vlaamse onderzoekers deed hij onderzoek naar de ‘waarde van cultuur’ in opdracht van de Vlaamse overheid. Het onderzoek is in twee versies te downloaden en zeker de luchtige korte versie die zo’n anderhalf uur in beslag neemt om het door te lezen is zeker de moeite waard. Het is natuurlijk heel raar nu we weten wat nodig is om gedetineerden mee te geven aan persoonlijke ontwikkeling en dat dan zomaar weg te cijferen uit ons gevangenissysteem. Esther Overwater voorzitter van de raad van bestuur van Forensisch Centrum Teylingereind is duidelijk. Ze onderstreept het belang van kunstzinnige en culturele vorming in haar inrichting. Als de dag ten einde is en we afscheid van elkaar nemen zeg ik: ‘Misschien moeten we naar Den Haag om ons te laten horen, even naar het Binnenhof met een spandoek erbij.’ Mijn collega’s lachen hartelijk: ‘Wij zijn niet belangrijk en wie maakt zich nu nog druk om gedetineerden.’ Bronnen:http://www.rug.nl/research/ arts-in-society/actueel/dewaardevancultuur http://www.universiteitvannederland. nl/college/waarom-houden-nederlanders-meer-van-daders-dan-vanslachtoffer/ Toine Bakersmans is van Exter Art en is tevens bestuurslid van Bonjo.
Bureaumedewerkers vormen een mooi en bont gezelschap.
Bureau Nieuwe Kansen stelt zich voor
Ex-gedetineerde moet regie over eigen leven terugkrijgen John de Boorder
Zuid Scharwoude – Bureau Nieuwe Kansen is een stichting speciaal voor mensen die uit detentie en/ of uit de psychiatrie komen. Het Bureau biedt een keur van activiteiten en de middelen aan om weer aansluiting te vinden bij de maatschappij. Is het niet zo dat degene die altijd maar achter de kudde aanloopt, ook altijd in de stront stapt? De stichting biedt de mogelijkheid om verder te bouwen aan de toekomst en alles wat daar verder bij hoort. Zo helpt het Bureau onder meer met het opbouwen van werkervaring, solliciteren, het aanvullen van de CV samen met een portfolio van de projecten van het Bureau. Allemaal dingen die nodig zijn voor het vinden van een baan. Bij het vinden daarvan gebruikt het Bureau zijn grote sociale netwerk in de gemeentes Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk. Om dit te bereiken verzorgt de stichting ook trainingen, waarbij we nog verder gaan dan vele anderen. Hoe?
Geen groenwerkers
Door uit te dagen, of zoals ze dat in de reclame zo mooi zeggen de ex-gedetineerde bepaalt hoe hoog hij de lat wilt leggen. Het Bureau is om te prikkelen en neemt geen genoegen met troostprijzen. Het Bureau wil bijvoorbeeld geen groenwerkers die alleen maar schoffelen, maar tuinontwerpers. Mensen die ook samen met klanten tuinen vorm gaan geven. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te benoemen. Als daar vragen over zijn dan legt het Bureau het graag uit in een persoonlijk gesprek, dan wordt gezamenlijk bekeken hoe het verder gaat. De
Bureaumedewerkers vormen een mooi en bont gezelschap, dat wil zeggen kleurrijk, een aantal zijn ervaringsdeskundigen, er zijn mensen die zelfstandig ondernemer zijn geweest en die de ex-gedetineerden ook daarheen kunnen begeleiden. Alles in de organisatie is er op gericht dat de ex-gedetineerde weer regie krijgt over zijn eigen leven. Bureau Nieuwe Kansen ondersteunt deze weg graag en met passie.
Echte topper
Ook gaat het Bureau helpen met het vinden van een zinvolle en leuke vrijetijdsbesteding, immers het hebben van een hobby helpt mensen ook met het leegmaken van het hoofd, staat leuk op de CV en gaat verveling tegen. Sinds mei is Bureau Nieuwe Kansen gevestigd in een multifunctioneel gebouw aan de Dorpsstraat 610 te Noord Scharwoude. En ‘multi’ van multifunctioneel betekent dat het Bureau dit ook zal gaan gebruiken voor activiteiten met de mensen uit de omgeving. Er zijn ook activiteiten voor kinderen in de knel. Dat kunnen de kinderen zijn van achterblijvers, mensen in de schuldhulpverlening of in de bijstand. Hoe of wat, is te horen bij de deelname aan Bureau Nieuwe Kansen. Voor het herstel heeft het Bureau een echte topper binnen gehaald. Iemand die in dezelfde situatie heeft gezeten en nu is ‘hersteld’. Zelfregie nemend, eigen verantwoording, jezelf verder ontwikkelen is allemaal nodig voor je eigen herstel en dat kan het Bureau ook bieden en daarin helpen. Interesse? Kijk eens op de website op www.bureaunieuwekansen.nl of neem eens vrijblijvend contact op.
[email protected] of John 06-24900389 Het Bureau Nieuwe Kansen denkt in mogelijkheden en niet in moeilijkheden.
Advocatenkantoor Groenendijk strafrechtadvocaten Een specialisme is een eis voor uw strafzaak, dat bieden wij u aan. • Wij houden ons alleen bezig met strafrecht! • Ruim 15 jaar ervaring in het strafrecht! • Alle strafzaken op TOPniveau en Pro deo! • Regelmatig bezoek van onze advocaat aan u! • Wij zijn door het hele land actief ! • Alle acties in overleg met u! Wij nemen graag uw Strafzaak over! Bel ons: 070 427 93 13 of 06 28 09 56 91 en vraag naar Mr. I.A. Groenendijk
Waar kent u ons van? • Haagse Metselmoorden: vrijspraak • Grootste cocaïnevangst ooit in Nederland: vrijspraak • Interpol valse bankbiljetten: vrijspraak • Verduistering geld bij Waardetransport: vrijspraak • 1 Overval + 2x voorbereiding in Westland: taakstraf • Coldcase, mensenhandel/smokkel, moord Rotterdam, • Cocaine in lattenbodem, • Enzovoorts.
21
deBonjo augustus 2015
Emotioneel uitgeputte politieambtenaren gaan vaak confrontatie uit de weg
Oorzaak stress bij de politie: werkdruk, emoties en prestaties Rudolf Bos
de invalshoeken. Vanuit de biologische invalshoek kan bijvoorbeeld gekeken Amsterdam - In Den Haag was het worden naar het aanmaken van zogehet de afgelopen weken erg onrus- naamde stresshormonen als adrenaline tig(rellen en plunderingen) doordat of cortisol. Vanuit de psychologie kan een man was overleden wegens de cognitieve en associatieanalyse van buiten proportioneel geweldgeagressie een verklaring geven voor het bruik door de Nederlandse Politie. gebruik van geweld naar aanleiding In 1986 ben ik, Rudolf Bos, als van stress. Voornoemde analyse gaat agent mijn politiecarrière gestart ervan uit dat negatieve emoties worden in de Haagse schilderswijk. In 1987 opgewekt door onprettige gebeurteniszag ik al collega’s ‘ontploffen’ en zag sen. Teveel spanning kan vervolgens bijvoorbeeld dat een jongen met leiden tot rigiditeit en agressie. lange haren van een ‘ontploffer’ Uitgeputte politieambtenaren op zijn eigen haren moest kauwen De rol van organisatorische factoren onder dwang of ik zag dat politieop het ontstaan van stress wordt onteams uit het oogpunt van ploeg derschat. Het onderzoek van David. concurrentie hanggroepjeugd A. Alexander (1993) concludeerde (zonder overlast) met lange latten dat deze factoren zelfs de grootste uit bepaalde straten wegjaagden. rol spelen bij het ontwikkelen van Mijn persoonlijke ervaringen uit Den stress. Het Tripod-model beschrijft Haag waren in 2012 aanleiding om een zevental basis risicofactoren die tijdens mijn Master Recherchekunop organisatorisch niveau van invloed dige opleiding hierover een BDSG zijn op het ontstaan van stress. Het (Beoordelen van Dader en Slachtoffer gedetailleerd beschrijven van en inGedrag) onderzoek in te stellen met vesteren op deze basis risicofactoren als probleemstelling: Welke rol spelen kan een grote bijdrage leveren aan het individuele en organisatorische stresreduceren van stressoren op organisasoren bij het gebruik van buitenprotorisch niveau. portioneel fysiek geweld door poliGeconcludeerd kan worden dat er tieambtenaren tijdens uitoefening van binnen het werkveld van de politiehun dienst. ambtenaar veel stressoren een rol spelen op zowel organisatorisch als Werkdruk, emoties, prestaties op individueel niveau die leiden tot Om de probleemstelling te kunnen stressrespons. Een van de voornaamonderzoeken werden de volgende onste kenmerken van deze stoornissen is derzoeksvragen geformuleerd: Welke depersonalisatie (zelfvervreemding). individuele en welke organisatoriDeze laatste is, op zijn beurt, een sche stressoren spelen een rol bij het van de meest voorspelbare factoren ontstaan van stress bij een politieamb- voor het gebruik van geweld. Uit tenaar? Welke factoren spelen een rol onderzoek van Nicolien Kop (1999) in de relatie tussen stress en geweldge- blijkt wel dat er een relatie bestaat bruik door politieambtenaren? Uit de tussen stress en een meer positieve studie is gebleken dat een groot aantal houding ten opzichte van het gebruik stressoren van invloed is op het ontvan geweld. Uit dit zelfde onderzoek staan van stress bij politieambtenaren. blijkt echter dat emotioneel uitgeputte Over het algemeen spelen drie factoren politieambtenaren de confrontatie een rol bij het ontstaan van stress te vaak uit de weg gaan, iets wat dus weten: werkdruk, emoties en prestategenstrijdig lijkt. Uit de uitgevoerde ties. Deze factoren kunnen zowel op literatuurstudie concluderen wij dat organisatorisch als op individueel nihet politievak een vak is wat op vele veau spelen. De stress die voornoemde terreinen sterke stressoren kent die stressoren opleveren, uitten zich op fy- tot een hoge mate van stress zousiek, emotioneel en cognitief niveau en den kunnen leiden. Een groot deel kunnen variëren van licht tot chronisch van de politieambtenaren is echter (denk aan Posttraumatisch stressstoor- geselecteerd op zijn of haar vaardignis (PTSS) en burnout). De stressresheid om hier mee om te kunnen gaan. pons is te verklaren vanuit verschillen- Bovendien blijkt dat het politiewerk
Het kantoor bestaat uit advocaten met ieder een eigen specialisme: Strafrecht Financieel-economisch strafrecht Arbeidsrecht Ondernemingsrecht Onze aanpak in hoofdlijnen: 1. ken het recht 2. ken het dossier 3. verplaats je in je klant 4. verplaats je in de rechter 5. kies de juiste woorden. Wij behandelen vrijwel alle strafzaken en voeren de verdediging bij alle rechtbanken en hoven in het land. Ook op toevoegingsbasis (pro deo)! De Condor met zijn scherpe blik.
vaak bestaat uit stresspieken en dus niet altijd belastend is op dat gebied. Het uitgevoerde onderzoek is verder na 2012 intern ‘afgedaan’ door de
Daarnaast staan wij u graag terzijde in procedures bij: • de beklagcommissie, • selectiefunctionaris, • de RSJ, • de rechter in kort geding.
korpsleiding van de politie. Interesse in een BDSG-onderzoeksexemplaar? Mail naar
[email protected]
Voor meer informatie: mr. David Penn: 06-29179198
[email protected] www.ppsa.nl
Als criminaliteit-analist en later als inspecteur was ik gekoppeld binnen Zuid-Nederland aan diverse grootschalige rechercheteams. In de wijze hoe de Nederlandse politie de criminaliteit aanpakte kon ik mij niet meer vinden en ik ben vanaf 2014 eigenaar/ directeur van Recherche & Onderzoeksbureau CONDOR. Als vakkundig recherchebureau met kantoren in Amsterdam en Eindhoven zijn wij inzetbaar voor de advocatuur, bedrijven en particulieren (06-16969700). Wij kunnen u door onze moderne analyse, internet- en digitale tools en door onze ruim 30 jarige nationale- en internationale politie recherche-ervaring efficiënt bijstaan, adviseren en juridisch rapporteren. Onze specialiteit is de analyse van strafrechtdossiers.
Bezoek zonder toezicht Amsterdam - Bezoek zonder toezicht (BZT) is voor iedereen mogelijk die langer in een normaal beveiligde gevangenis verblijft en dat voor een aaneengesloten periode van drie maanden. Zo wordt de mogelijkheid gegeven ongestoord en persoonlijk contact te hebben met de gelegenheid tot seksueel contact. Dat kan maximaal een keer per maand. De directeur moet daar wel toestemming voor geven. Dat doet hij als het behoud van banden gunstig is voor terugkeer in de samenleving en als de band tussen gedetineerde en het beoogde bezoek duurzaam en hecht is. Vroeger kon BZT niet in de huizen van bewaring. Dat is door een uitspraak
van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) veranderd. Ook iemand in voorlopige hechtenis heeft recht op dergelijk bezoek. De Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft vervolgens bepaald dat aan gedetineerden in huizen van bewaring hoe dan ook BZT
moet worden toegestaan. De directeur moet een eventuele afwijzing motiveren. In de beveiligde gevangenissen en afdelingen is het ook mogelijk BZT te ontvangen. Maar dan moet zowel de gedetineerde als de bezoeker dat aanvragen. Ook hier kan de directeur weigeren.
Lina Advocaten S p e ci a l i s t e n i n CONDOR Recherche & Onderzoeksbureau staat garant voor: • Professionele recherche onderzoeken, specialiteit dossieranalyse • Direct inzetbaar voor de advocatuur en hun cliënten • Voorzien van moderne analyse- internet en digitale tools CONDOR Amsterdam Cruquiuskade 251 1018 AM Amsterdam T 020 71 50 533
WWW.CRECHERCHE.COM
CONDOR Eindhoven Weegschaalstraat 3 5632 CW Eindhoven T 040 21 63 534
[email protected]
strafzaken overleveringsuitleveringscassatiezaken
Venlo • 077 351 10 42 •
[email protected] • www.lina-advocaten.nl
22
deBonjo augustus 2015
Nederlandse verdachte veel te snel achter tralies
NEDERLAND WEDEROM OP VINGERS GETIKT DOOR EUROPEES HOF
Sanne Schuurman Breukelen - Iedereen die in voorlopige hechtenis zit, zal er ondertussen van gehoord hebben: de zaak Geisterfer versus Nederland (9 december 2014). Nederland is wederom op de vingers getikt door het Europees Hof. Kort en goed komt het er op neer dat het Europees Hof vindt dat de gronden voor voorlopige hechtenis in Nederland te gemakkelijk worden aangenomen, in dit geval de recidivegrond. In Nederland kan een verdachte vast zitten in afwachting van zijn proces op het moment dat er voldoende ernstige bezwaren zijn, serieuze verdenkingen en gronden, Sanne Schuurman. lees: redenen. ting naar buiten komt, hij in herhaling zal vallen. Dit kan men baseren op Er zijn vier gronden waarop iemand zijn strafblad of op de wijze waarop vast kunt zitten, de eerste grond is hij het delict waarvan hij verdacht de onderzoekgrond, dan vreest men wordt, gepleegd zou hebben. De derde dat als hij naar buiten komt, hij het grond is de zogenoemde geschokte onderzoek zal frustreren. De tweede rechtsorde (lees: de maatschappij), hetgrond is de recidivegrond, dan vreest geen inhoudt dat de maatschappij de men dat als de verdachte voor de zitvoorlopige vrijlating niet zal begrijpen.
Deze grond zou alleen moeten worden toegepast bij zeer ernstige delicten. De vierde grond is vluchtgevaar. Bij deze rechtsorde lijkt het erop alsof dit niet meer getoetst wordt. De meeste advocaten waren blij met de uitspraak van het Europees Hof.
Straatsburg ver weg
Vol goede moed werd er in de raadkamer gewapperd met dit arrest. Helaas leert de praktijk dat Straatsburg ver weg is. De meeste raadkamers zijn niet echt veranderd in hun basishouding naar de verdachte toe. Wat te doen? Mijn motto is: zodra iemand vast zit, gaan we op de deur kloppen totdat er open wordt gedaan. We hebben binnen het strafrecht vele mogelijkheden om iemand tijdelijk buiten te krijgen. Vooral valt er veel te doen in het kader van de voorwaarden die eventueel bij een schorsing horen. Steeds meer rechtbanken gaan uiteindelijk akkoord met vrijheidsstelling onder betaling van een borgsom, zelfs al is er geen sprake van vluchtgevaar, waarvoor
de borg doorgaans bedoeld is. Ook het enkelbandje werkt in de praktijk uitstekend. Wat echter het beste werkt is een volhardende advocaat. Niet opgeven bij de eerste keer, maar net zolang doorgaan tot het lukt. Helaas lukt het ondanks volharding niet altijd om de rechtbank tijdig te overtuigen. Een van mijn cliënten werd verdacht van het medeplegen van de invoer van 500 kilo cocaïne. Wij hebben het gerechtshof Den Haag ongeveer 20 keer gevraagd de
We weten allemaal dat spinnen een web spannen om te overleven in de natuur. In dit web vangen ze allerlei vliegjes en andere insecten om zelf te overleven. Maar wat de spin meestal zelf niet doorheeft, is dat hij zelf ook opgesloten zit in zijn eigen spinnenweb! Dit omdat hij er zelf vaak moet verblijven of er in de buurt bij moet blijven zodat hij regelmatig wat kan eten en dus kan overleven.
Mr. Jan Kabalt
Mr. Sanne Schuurman
Maar doen wij als mensen niet precies hetzelfde? We hebben toch allemaal ons eigen web gesponnen van gewoontes en conditioneringen? Zo zijn we gewend dat we in bepaalde situaties áltijd op een
Mr. Cem Polat
Sanne Schuurman is advocaat bij Guarda advocaten in Breukelen
HET SPINNENWEB VAN DE MENS
Alida
Zodra iemand vast zit gaan wij aan de deur kloppen.
voorlopige hechtenis op te heffen dan wel te schorsen. Hoewel de advocaatgeneraal om een veroordeling vroeg, merkte hij op dat zelfs hij vond dat er wel erg makkelijk over de verzoeken van de verdediging om voorlopige vrijlating was heengestapt. Cliënt werd uiteindelijk vrijgesproken. Maar daar krijgt hij de jaren die hij heeft gezeten niet mee terug.
bepaalde manier reageren. Dit is ons web dat we hebben gesponnen om zelf te overleven. Daar is het dus goed voor. Maar wat we vaak niet zien is dat we regelmatig zelf in dit web zitten opgesloten zoals de spin ook in zijn eigen web op zit gesloten. Want alle gewoontes en alles wat we van onszelf gewend zijn, houden ook juist tegen dat we naar verandering zoeken in het leven. Het web dat we hebben gesponnen maakt vaak dat we van bepaalde manieren van doen, niet eens meer zien dat ze ons eigenlijk aan het tegenwerken zijn! We blijven gewoon op de oude manier handelen omdat we gewend zijn dat we op die manier toch wel overleven. Maar dat betekent niet per se dat we onszelf ook écht gelukkig maken met die manier van overleven…
T 0346 25 00 42
J. Kabalt | S. Schuurman | C. Polat | A. Ouwejan | H. Peters | P. Hoogstad | A. Quak | D. Kops | J. Nagtegaal Straatweg 43, 3621 BH Breukelen. T 0346 25 00 42,
[email protected], www.guarda-advocaten.nl
23
deBonjo augustus 2015
Advocatenkantoor
BOEKBESPREKING Hilarische uitspraken en taaleigenaardigheden uit de rechtzaal
TAAL UIT DE ZAAL Mark Teurlings is bekend van televisie, heeft een advocatenkantoor in Amsterdam en brengt vele uren door in de rechtszaal. Rechtspraak is een secure en minutieuze aangelegenheid. Toch slaan rechters, verdachten en ook advocaten maar al te vaak de taalkundige plank mis.
Taal uit de zaal is een door Teurlings opgetekende verzameling taalmissers en taaleigenaardigheden gehoord in de rechtszaal. Het boek bestaat uit hoofdstukken die zijn ingedeeld op thema en onderwerp. Denk daarbij aan echtscheidingen, faillissementen, vergunningen, contracten, diefstal, mishandeling, fraude, etc. Daarnaast bevat het een verzameling spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen die uit de juridische wereld voortkomen, of die aan de rechtspraak zijn gelieerd. Bijvoorbeeld: voor het hekje staan, op de rol staan, het recht in eigen hand nemen, etc. ISBN: 978 90 4520 813 8 Paperback, 160 pagina’s Prijs € 9,95
Win één van de twee boekjes ‘Taal uit de zaal’ Mark Teurlings stelt twee boekjes beschikbaar voor de leukste versprekingen/uitlatingen, stuur het per e-mail
[email protected] of per post naar kantoor Willemsparkweg 193, 1071 HA Amsterdam. Dus doe mee en win volop leesplezier. Vermakelijk en spannend!
HIDDEMA Mr. Hiddema heeft een nationale bekendheid verworven door zijn optreden in talloze spraakmakende strafzaken.
T 043 325 61 00 of 06 53 19 95 91 Maastricht en filiaal in Amsterdam
[email protected] www.mrhiddema.nl
De gekooide recherche
De oud-rechercheur van de Amsterdamse politie Michiel Princen schreef een verhelderend boek over de mede door hem geleide financiële onderzoeken in de zaak Endstra en de daarmee samenhangende strafzaken. Princen is niet zomaar een toeschouwer, hij is bij uitstek deskundig te noemen op het terrein van financiële opsporing. Princen beschrijft in zijn boek, dat het voor een verdachte buitengewoon nadelig is als ondeskundige rechercheurs een verhoor afnemen en slecht onderzoek wordt gedaan. De auteur heeft zich tijdens zijn loopbaan bij de politie, bij herhaling beklaagd bij zijn directe chef en in een later stadium bij de korpsleiding over de incompetentie van enkele speurders en de slechte communicatie tussen verschillende politieorganisaties tijdens onderzoeken. Scoringsdrift zou ook vaak de
oorzaak zijn van vele misslagen. De politiecultuur is een veilige haven voor vele niet ter zake deskundige rechercheurs die kritiek als hinderlijk ervaren. Princen heeft zijn bevindingen zelfs per brief kenbaar gemaakt aan de hoofdcommissaris van politie Amsterdam, P.J Aaldersberg. Deze heeft daarop nooit gereageerd en verleende Princeen op zijn verzoek eervol ontslag. Het zwijgen van deze hoofdcommissaris is kenmerkend voor de gedemoraliseerde korpsleiding. De onderwereld is georganiseerd en nu de politie nog. Het vertrek van Princen bij de politie gaat ten koste van de zo broodnodige deskundigheid bij deze opsporingsdienst. Een boek om te lezen en in uw boekenkast te bewaren. ISBN.9789035142480 ‘ De gekooide recherche’ door Michiel Princen F.J. Stoker
Mr Nunnikhoven staat voor uw zaak! Advocatenkantoor Nunnikhoven Gasthuisring 1-09 5041 DP Tilburg T 013 535 10 98 F 013 762 00 97 M 06 27 01 33 02
24
deBonjo augustus 2015
COLUMN Jan-Hein van Dijk
Publicitaire aandacht gewenst? Advocaten krijgen regelmatig het verzoek van hun cliënt om in zijn of haar nog lopende strafzaak de media op te zoeken. De meeste verdachten die dat vragen worden (terecht) ongeduldig en vinden dat hun zaak niet de juiste aandacht krijgt. Ze willen dan actief de aandacht zoeken en de publieke opinie in hun voordeel bespelen. Het plan om de publieke opinie (en daarmee ook de rechter) te bewerken is niet altijd verstandig. In tegendeel, rechters zijn juist eerder geneigd strafkorting uit te delen als de verdachte niet actief de aandacht verkiest. In de rechtspraak is namelijk aanvaard dat een verdachte door grote publicitaire aandacht wordt benadeeld en dat dit een strafmatigend effect dient te hebben. Te denken valt aan de zaak Volkert van der G (Hof Amsterdam, 18 juli 2003, ECLI:NL:GHAMS:2003:AI0123), de kinderpornokijkende Maastrichtse rechter (Rechtbank Arnhem, 25 maart 2004, ECLI:NL:RBARN:2004:AO6240 ) de zaak van de Bossche zwemleraar Benno L (Rechtbank Den Bosch, 2 juli 2010, ECLI:NL:RBSHE:2010:BM9713, Hof den Bosch 26 mei 2011 ECLI:NL:GHSHE:2011:BQ6181)en het vonnis in de zaak van Willem Holleeder (Rechtbank Haarlem, 21 december 2007, ECLI:NL:RBHAA:2007:BC0703). En meer recent nog de zaak, die bekend werd als de “kopschoppende Eindhovenaren” (Hof Den Bosch 11 december, 2013, ECLI:NL:GHSHE:2013:5955). Deze greep uit de rechtspraak laat al zien dat een uiteenlopende bonte stoet van bekende en onbekende veroordeelden, variërend van moordenaars, afpersers, geweldplegers en ontuchtplegers, allemaal strafvermindering wegens publicitaire schade kregen. In dit verband kan nog gewezen worden op een onderzoek van F.G.H. Kristen over 70 strafzaken, waaruit bleek dat publiciteit in 58% van de zaken een strafverminderende factor opleverde (Vgl. F.G.H. Kristen, Blij met publiciteit, bang voor de media). Met name wanneer de publiciteit de verdachte overkomt, is sprake van strafmatiging. In een overwegend deel van de gevallen is dus van strafmatiging sprake indien de verdachte de publiciteit niet gezocht heeft, maar de strafzaak toch breed is uitgemeten in de media. Deze belangrijke troefkaart moet de verdachte niet verspelen door zelf media-aandacht te generen. De verdachte is namelijk gebaat bij een milde strafmaat. Anders ligt het als de publiciteit al lang en breed bestaat, bijvoorbeeld omdat politie en justitie eigenstandig en in een vroeg stadium actief de media hebben gezocht en een gekleurd en eenzijdig beeld van de strafzaak hebben gegeven. Ook de ernst van de verdenking kan in de samenleving onrust veroorzaken, waardoor er veel aandacht aan de zaak wordt geschonken in de media. Een goed voorbeeld van een dergelijke overweldigende negatieve aandacht, is de zaak van Saban B. waarin ikzelf als raadsman optrad. In dergelijke gevallen kan het juist wel raadzaam zijn om als advocaat in te media te treden, om zo het ontstane negatieve beeld over de verdachte te laten kantelen en meer in evenwicht te brengen. Dat dient uiteraard altijd zorgvuldig, gedoceerd en in goed overleg met de cliënt te gebeuren. Als u media-aandacht voor uw strafzaak wenst is het dus belangrijk dat u dat met uw advocaat bespreekt. Wat is het gewenst effect? Hoe beperk je de schade bij negatieve publiciteit? Wat zijn de gevolgen voor de strafzaak zelf? Om welk soort media gaat het precies? U moet zich ervan bewust zijn dat een journalist niet altijd de ruimte geeft die u voor uw verhaal zou willen krijgen. Vooral nieuwsberichten via internet (nieuwsfeeds, twitter etc.) gaan vaak in korte berichten waarin weinig ruimte voor nuance bestaat. Laat u dus zorgvuldig informeren door uw advocaat, die vaker met dit bijltje heeft gehakt. Jan-Hein van Dijk is strafrechtspecialist en werkzaam bij Spong advocaten.
Nieuw artikel in Opiumwet: Growshopverbod Mariska Pekkeriet en Anneke Foppen
artikel 11a Opiumwet is het bovendien noodzakelijk dat sprake is van ofwel wetenschap (‘hij weet’) dat de - kort Zwolle - Het nieuwe artikel 11a gezegd - goederen die worden geleverd van de Opiumwet is dit voorjaar in bestemd zijn voor het telen van henwerking getreden. Dit artikel houdt nep, ofwel van een ernstige reden om een verbod in op - kort gezegd te vermoeden (‘ernstige reden heeft handelingen ter bevordering, voor- om te vermoeden’) dat de goederen bereiding of vergemakkelijking bestemd zijn voor de hennepteelt. van onder andere hennepteelt. Artikel 11a van de Opiumwet stelt onder andere strafbaar degene die stoffen of voorwerpen bereidt, te koop aanbiedt, aflevert, verstrekt, vervoert en vervaardigt. Of stoffen voorhanden heeft dan wel gelden of andere betaalmiddelen voorhanden heeft of gegevens voorhanden heeft, waarvan hij weet of ernstige reden heeft om te vermoeden dat zij bestemd zijn tot het plegen van het beroeps- of bedrijfsmatig hennep telen of van het telen van grote hoeveelheden hennep.
Individuele thuistelers
Dit nieuwe artikel in de Opiumwet richt zich op degene die weet of ernstige reden heeft om te vermoeden dat hij - kort gezegd - grootschalige of bedrijfsmatige hennepteelt faciliteert c.q. bevordert. ‘Degene’ kan een ieder zijn die illegale hennepteelt faciliteert, en dus niet alleen growshops. Daarnaast ziet deze strafbaarstelling alleen op de hennepteelt voor zover deze beroeps- of bedrijfsmatig is óf wanneer sprake is van het telen van grote hoeveelheden hennep. Dit brengt met zich mee dat ook individuele thuistelers strafbaar kunnen zijn op grond van artikel 11a Opiumwet. Voor de bewezenverklaring van
BEL BONJO GRATIS!
0800 3334446
Criminele intentie
Voor het aannemen van ‘een ernstige reden om te vermoeden’ gaat het om een objectief criterium en dus niet om de subjectieve oordeelsvorming van degene die de goederen of dienst levert. Met andere woorden, het moet gaan om een situatie waarin degene die de goederen of dienst levert als ‘gewoon weldenkend mens’ niet anders had kunnen doen dan dat hij had moeten vermoeden dat hij voorbereidingsmiddelen ter beschikking stelde om Opiumwet-delicten te plegen. Diegene moet ook een criminele intentie hebben. Bij de beoordeling of sprake is van een criminele intentie zijn de omstandigheden waaronder het leveren van een goed of dienst plaatsvindt, bepalend. Daarbij gaat het om alle omstandigheden van het geval. Concreet betekent dit nieuwe artikel in de Opiumwet dat het voor verkopers van tuin- en aanverwante artikelen onder meer belangrijk is te weten wie de koper is, om stil te staan bij de bestelling (wat voor producten worden besteld?), dat wordt gelet op hoeveelheden van bepaalde producten, dat wordt gelet op de wijze van betaling (contante betalingen vergen extra alertheid) en de mededelingen die door
de koper worden gedaan. Bedrijven in de land- en tuinbouwbranche zullen dus een zodanig verkoopbeleid moeten voeren dat zij voorkomen dat goederen worden geleverd die bestemd zijn voor de illegale hennepteelt. Mariska Pekkeriet en Anneke Foppen zijn advocaten bij Dommerholt, Zwolle.
Lekker smullen met maaltijd uit magnetron
Spaghettisaus
500 gram gehakt halfom, peper en zout, 1 gepelde tomaat, 2 blikjes tomatenpuree, 2 bouillonblokjes, eventueel madame jeannet, vier uien (spaghettimix) Doe de gehakt in een bak met de uien en knoflook gesneden, peper en zout en de bouillonblokjes en eventueel de madame jeannet en maak gaar met af en toe hutselen ongeveer 10 minuten, daarna de gepelde tomaat erbij en de tomatenpuree en als je dat hebt een pakje spaghettimix erdoor. Maak in ongeveer 15 minuten gaar.
EEN bEvrijdENdE kijk op uw zaak Uw strafrechtspecialisten: Mr. M.G. Pekkeriet (06) 15 05 26 78 Mr. A. Foppen (06) 25 05 14 14 zwoLLE | apELdoorN | HEErENvEEN | aSSEN | GroNiNGEN www.dommErHoLt.NL
————
CMYK
BONJO BAJES KRANT · 103x80
25
deBonjo augustus 2015
Strafrechter tegenwoordig laatste loket psychiatrische patiënten
Een cry for help van een psychiatrisch patiënt Jaap Brandligt Amsterdam - ‘Strafrecht is er niet voor patiënten’, onder die kop schreef rechter Meta Vaandrager een ingezonden stuk in de Volkskrant. Dit naar aanleiding van het rapport van de commissie Hoekstra over Van U, de man die verdacht wordt van de moord op oud-minister van Volksgezondheid, Els Borst. Ze betoogt erin dat patiënten voor de rechter komen doordat zij niet de juiste zorg hebben gekregen. Verdachte Van U. zegt tegen de wijkagent: ‘Als ik niet aangehouden word, ga ik strafbare feiten plegen, zodat ik toch aangehouden word.’ Een cry for help van een psychiatrisch patiënt die, als het er op aankomt, precies weet wat voor gevaar hij is voor zijn omgeving. Een oplossing wordt echter zelden geboden. Iedere strafrechter zal zich zaken kunnen herinneren, waarbij een verdachte wanhopig aangeeft bij het politiebureau dat het met hem fout kan gaan lopen, maar dat daar dan onvoldoende actie op wordt ondernomen. Vaak met dramatische gevolgen. De rechter krijgt vandaag de dag steeds vaker de psychiatrische gevallen voor zijn neus.
Aan lot overgelaten
De rechter heeft altijd al moeten oordelen over mensen met afwijkend gedrag die een gevaar of overlast voor zichzelf of de omgeving betekenen.
komen is groot. Maar in de huidige ontstane situatie kan dan meestal geen opvang of begeleiding meer worden geregeld. Zelfs niet als de betrokkene zelf aangeeft zichzelf als een gevaar voor de omgeving te zien. Vaandrager geeft een aantal voorbeelden van mannen die in het strafrecht terecht gekomen zijn, maar die daar duidelijk niet thuis horen. Ze hebben zorg, geen bajes nodig:
in het psychiatrisch deel ervan, is dan vaak het enige middel dat een rechter heeft om de samenleving op korte Noodklok termijn te beschermen of te ontlasten. Een huilende man beschrijft zijn onAan de psychiatrische patiënt wordt macht, omdat hij zich niet teweer kan de broodnodige zorg onthouden. Hij stellen tegen de dwingende stemmen in wordt er geen haar beter van, eerder Rechter Meta Vaandrager: ‘De strafrechter zijn hoofd, die hem aansporen om de slechter. De samenleving plukt er op lijkt het laatste loket te worden voor men- gewelddadigste dingen uit te voeren. die manier alleen maar de wrange sen met een psychiatrische aandoening.’ Hij heeft nooit de juiste zorg kunnen vruchten van. De reacties die VaandraDan werd tevens beoordeeld of iemand vinden en al zo vaak de noodklok ger krijgt ondersteunen haar betoog hulp of begeleiding nodig had. Als die geluid. Uiteindelijk heeft hij iemand en haar zorg. De jurist Alexander hulp niet meer nodig was, kon iemand vermoord. Een andere man, die zijn de Savornin Lohman heeft grote meestal zonder al te veel problemen plek in een kliniek in de provincie had waardering dat een rechter naar buiten in de maatschappij terugkeren. De gevonden, moet nu, omdat de kliniek treedt. ‘Vaandrager stelt terecht dit samenleving is nu minder ingericht op sluit, in de stad naar zelfstandigheid probleem aan de orde,’ zegt hij. Wat het geven van hulp, is individualistigroeien. Hij kan dat echter nog helein de Verenigde Staten gebeurt, slaat scher geworden. Sociale structuren zijn maal niet aan en valt terug. Hij is zijn een decennium later naar Europa over. weggevallen waarop zij van oudsher agressie niet meer de baas en steekt Amerikaanse gevangenissen zitten konden terugvallen, waardoor mensen iemand neer. vol psychisch gestoorden. In de V.S. nu sneller aan hun lot worden over‘De strafrechter lijkt tegenwoordig,’ blijken Mental Health Courts succes te gelaten. Daarbij komt dat we op dit zegt Vaandrager, ‘het laatste loket hebben. Onder supervisie van de rechmoment worden geconfronteerd met voor mensen met een psychiatrische grote aantallen mensen die geen hulp aandoening te worden, maar dan één meer krijgen door bezuinigingen of zonder oplossing. Ook is er een toedoor het sluiten van instellingen waar name van conflicten in instellingen van zij behandeld werden. geestelijke gezondheidszorg, waarvan Al deze mensen worden aan hun medewerkers aangifte doen van mislot overgelaten en kunnen vaak hun handeling, bedreiging of belediging. levenssituatie niet aan. Het risico dat Het huidige beleid van die instellingen ze daardoor met justitie in aanraking is om van ieder incident aangifte te doen. Dat betekent dat nu vervolging wordt ingesteld, waar voorheen de instelling zelf een oplossing vond, bijvoorbeeld door overplaatsing naar een afdeling met meer begeleiding. Daar lijkt nu geen geld meer voor te Amsterdam – In ons colofon staat een zijn. Nu wordt de patiënt opgepakt en registratienummer: ISSN: 2352-104X. mag hij veelal niet meer terugkomen, Maar waar is dat goed voor? De Kozonder dat een vervangende plaats ninklijke Bibliotheek (KB), waar het wordt geregeld. ISSN Centrum Nederland is ondergeBehandelingstrajecten bracht, schrijft ons: ‘De KB nodigt alle De strafrechter is dan het laatste loket uitgevende instanties uit om van ieder voor mensen met een psychiatrische in Nederland uitgegeven publicatie, aandoening, maar dan één zonder opongeacht de taal, één exemplaar ter belossing. Opsluiten in een gevangenis, schikking te stellen aan het Depot van
Raadhuisplein 9A 5258 BJ Berlicum Telefoon 073 5034543 Telefax 073 5032520 www.giebels-advocaten.nl Vestigingen in Berlicum en Boxtel
ter ondergaan criminelen met een psychische stoornis behandelingstrajecten die hen in staat stellen te integreren als gerespecteerde burgers. Laat dit soort constructieve rechtspraak ook maar naar Nederland komen. Een andere reactie zegt: ‘Triest maar waar. Dit soort cliënten, vragen een maximum aan inspanning, met een minimum aan resultaat. Is vanuit het marktwerkingsgegeven niet interessant. Daarnaast is het zo, dat het helemaal niet aantrekkelijk is om verantwoording te nemen voor de zorg van deze mensen, omdat onze samenleving zondebokken wil, zo gauw er iets fout gaat. En aangezien de problematiek vaak erg complex is, kun je eigenlijk alleen maar geen fouten garanderen, als je de volledige controle overneemt, dus opsluiten. En dat kan alleen onder strikte voorwaarden.’
deBonjo is collectief erfgoed Nederland
Nederlandse Publicaties. Ook uw uitgaven,’ schrijft de KB, ‘zijn het waard om hierin te worden opgenomen. De door u gedeponeerde publicaties zullen blijvend deel uitmaken van het collectieve erfgoed van Nederland.’ We doen er al twee jaar aan mee en zijn er trots op. www.kb.nl/depot Paul Grijpma
• penitentiair recht • strafrecht • arbeidsrecht • (echt)scheidingen en alimentatie • jeugdrecht • overige personen- en familierecht • civiel recht • huurrecht • sociale zekerheid • psychiatrisch patiëntenrecht (BOPZ)
26
deBonjo augustus 2015
In korte tijd veel veranderd in de bajes
COLUMN Kitty Oomen
Uiteindelijk loopt na langere tijd opsluiting iedereen schade op
Bevoegdheid uitlezen Smartphone
deBonjo redacteur Derk V. gaat undercover,
Anno 2015 heeft bijna iedereen een smartphone. Uw hele privéleven bevindt zich op de gegevensdrager van uw telefoon. Mag de politie na inbeslagname van uw telefoon uw telefoon zonder meer uitlezen? Welke regels worden daaraan gesteld?
Technische ontwikkeling invloed op rechtspraak
Medio april van dit jaar heeft het Hof Arnhem-Leeuwarden grenzen gesteld aan het uitlezen van smartphones. Een ontwikkeling in de rechtspraak waar men niet onderuit kan. De technische ontwikkeling gaat snel en de rechtspraak moet hierin mee. Op een smartphone staan niet meer alleen maar verkeersgegevens, zoals (gebruikte) telefoonnummers. Tegenwoordig is er veel meer prive-informatie opgeslagen in telefoons, zoals foto’s, whatsapp en facebook gesprekken. Dit betekent dat de politie over veel gegevens beschikt omtrent uw doen en laten. Dit kan ook belastend materiaal bevatten. Inbeslagname Op grond van artikel 94 van het Wetboek van Strafvordering heeft de politie een algemene bevoegdheid tot inbeslagname. Doordat er sprake is van een grote hoeveelheid prive-informatie voldoet dit artikel naar de mening van het Hof niet meer. Er dient enige vorm van voorafgaande beoordeling te zijn omtrent de subsidiariteit en proportionaliteit van deze bevoegdheid. Dit betekent dat er een goede afweging gemaakt dient te worden. Indien hier niet aan wordt voldaan is het onderzoek aan de telefoon van een verdachte onrechtmatig wegens strijd met artikel 8 EVRM. Schending artikel 8 EVRM (recht op privacy) Artikel 8 EVRM biedt een waarborg voor het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, oftewel recht op privacy. De inbeslagname, het onderzoek aan de smartphone en het uitlezen van gegevens van die smartphone door de politie op grond van het huidige artikel 94 Sv, vormen een inbreuk op dit recht op privacy. Het Hof Arnhem-Leeuwarden heeft bij arrest van 22 april 2015 geoordeeld dat zonder een juiste beoordeling bij onderzoek aan een smartphone sprake kan zijn van schending van artikel 8 EVRM. De bevoegdheid van de politie tot het maken van een inbreuk op dit recht moet voldoende kenbaar en voorzienbaar in de wet zijn omschreven. Het Hof is van mening dat artikel 94 Sv niet meer voldoet aan deze vereisten. Vormverzuim Als er sprake is van schending van artikel 8 EVRM en dus schending van belangen van een verdachte dan is er sprake van een onherstelbaar vormverzuim in het voorbereidend onderzoek. Zo kan een verdachte worden benadeeld in zijn verdedigingsbelang als alle gegevens uit de smartphone zijn uitgelezen, geprint en toegevoegd aan het strafdossier. De politie kan dan op die manier kennisnemen van de gegevens en een rechter kan een verdachte op basis van deze gegevens veroordelen. Gevolgen schending recht op privacy Vervolgens dient te worden beoordeeld of dit vormverzuim ook gevolgen dient te hebben voor de afdoening van de strafzaak. Het criterium hierbij is drieledig: het belang van het geschonden voorschrift, de ernst van het verzuim en het nadeel dat daardoor wordt veroorzaakt. Deze uitspraak van het Hof Arnhem-Leeuwarden doet recht aan een van de meest waardevolle waarborgen die wij kennen: recht op privacy. Zeker is deze tijd waarin de technische ontwikkelingen in volle vaart doorgaan.
ledere dag rond half acht is het ochtendappèl en worden de celdeuren deel 2. geopend. Op een werkdag betekent dat snel ontbijten op cel en eventueel Heerhugowaard - Ik heb het geluk medicijnen ophalen bij het personeel. gehad mijn cel een dag helemaal Rond 7.45 uur tot 11.45 uur arbeid en voor mij alleen te hebben. Aan het ’s middags de mogelijkheid tot andere eind van de volgende dag kreeg activiteiten. Sport, bibliotheek, of een ik een medebewoner. Twee op uurtje luchten op de luchtplaats buiten. één cel is allang geen taboe meer. De volgende dag gaat het andersom Persoonlijk was ik alles behalve en heb je ochtend-activiteiten en heb blij met een celgenoot en dat zal je middagarbeid van 12.45 tot rond wederzijds geweest zijn. Heb je 16.30 uur. Om 16.45 uur is het einde verschil van opvatting over hygidagprogramma met uitzondering van 2 ëne, cultuur of andere opvattingen avonden waarop 2 uurtjes avondrecreadan kan de periode in een tweeper- tie wordt gegeven. Een spelletje biljart, soons cel voor beiden een uitputschaken, koken, of de afdeling op en tingsslag worden. Waarbij niemand neer wandelen. Om een idee te hebben zijn geduld mag verliezen, om niet van het soort arbeid dat we verrichten nog meer problemen te krijgen. kun je denken aan de bezigheden van Dit kan in het ergste geval uitlopen de voormalige sociale werkplaats. Er op verblijf in een isolatiecel of een zijn een paar uitzonderingen zoals het extra strafbonus. Bovendien komt baantje van reiniger op een afdeling. er van enige reflectie en inzicht ten Ook zijn er wat baantjes in de tuin met aanzien van het gepleegde misdrijf name voor de levenslang gestraften. dan ook weinig terecht. Dit zijn serieuze baantjes waar ook planten en groenten worden gekweekt Als je bent aangehouden door de politie en waar ook een bloementuin bij hoort ga je na verhoor naar een Huis van waar iedereen trots op is. Verder is er Bewaring (HvB) waar je blijft zitten nog een metaalafdeling waar serieus totdat de rechter heeft uitgesproken. In werk op bestelling wordt vervaardigd. een HvB verblijf je gemiddeld 22 uur Voor de simpele arbeid verdien je per dag in je cel van ongeveer 10m2. 3,04 euro per dag en als je echt hard Bij een eenvoudige rechtszaak verblijf werkt kun je zelfs tot 4,56 euro per dag je ongeveer 3 maanden in het HvB, verdienen. Het merendeel van de bemaar er zijn tegenwoordig steeds meer woners verdient hier ongeveer vijftien complexe zaken waarbij betrokkenen euro per week. Hier gaat wekelijks drie tot zelfs meer dan 3 jaar moeten blijven. euro vanaf voor het signaal voor de Zodra de rechter een uitspraak heeft televisie en de rest kun je opmaken aan gedaan ga je naar een gevangenis waar een telefoonkaart en wat boodschapjes. iets meer vrijheden zijn. Sinds maart Een telefoonkaart van provider Telio van vorig jaar wordt er een zogenaamd kost minimaal vijf euro en zij rekenen stoplichtregime gehanteerd. In het kort helaas een zeer hoog tarief. Telio heeft komt het er op neer dat je de gevangenis intern dan ook de bijnaam Stelio. Met binnenkomt met een status ‘rood’. Door het laatste beetje verdiende geld kun je goed gedrag kun je op ‘oranje’ komen boodschappen bestellen in de winkel en uiteindelijk kun je de status ‘groen’ die geleverd worden op de afdeling. krijgen waarbij je de meeste vrijheden De winkelprijzen liggen hoger dan kunt behalen. lk heb mij vanuit vrijheid buiten de bajes. Het merendeel van de zelf gemeld bij deze inrichting en heb gedetineerden heeft geen cent te makderhalve de status ‘zelfmelder’ met het ken. Sommige van hen ontvangen geld bijbehorende groene regime. van buiten van familie of vrienden en
Kitty Oomen, strafrechtadvocaat Oomen Van der Putten Advocaten, 06-24 87 44 00.
O O M E N VA N D E R P U T T E N ADVOCATEN
mr. Kitty Oomen strafrechtadvocaat 06 24 87 44 00
mr. Daniëlle van der Putten familierechtadvocaat 06 28 25 90 06
Oomen Van der Putten Advocaten 013 737 02 36 www.oomenvanderputten.nl Strafrecht | Familierecht | Jeugdrecht | Bestuursrecht | Huurrecht | Arbeidsrecht
Dagprogramma
Even ontspannen met een biljartje.
kunnen zo iets extra’s kopen.
Klagen over eten
Hier is het nieuws over de nieuwe etensbak met drie vakken van Sodexo ook doorgedrongen, waarin de aardappels c.q. rijst, groente en vlees in drie bakjes gescheiden aangeboden gaat worden. Nederlanders staan er om bekend dat ze overal over klagen. De Nederlandse bewoners zijn behoorlijk in de minderheid, maar toch klaagt iedereen eensgezind over het eten, dus de integratie op dit punt is succesvol te noemen. Mogelijk wordt het eten straks beter als het gescheiden aangeboden gaat worden en bovendien laten we niet uit het oog verliezen dat het hier om een gevangenis gaat en zeker geen hotel. Ook nu worden soms de aardappels, of de groente uit genoemde bak gebruikt als basis ingrediënten voor een eigengemaakte maaltijd. Bovendien is koken en bakken een belangrijk tijdverdrijf of zelfs een hobby zodra er even ‘vrije’ tijd is.
Wat doet detentie met je?
Gedetineerd zitten doet iets met je. Sommige mensen kunnen er iets beter tegen, maar uiteindelijk loopt na langere tijd opsluiting iedereen schade op. Ik ben na een verblijf van ruim twee maanden veel vergeten en mijn geheugen laat mij regelmatig in de steek. Buiten ben ik meestal gedreven en erg actief. Binnen slaat na korte tijd de apathie en de lamlendigheid toe. In het normale leven bestaat het leven gemiddeld uit een dagprogramma van rond de 16 uur. Binnen de gevangenis is de gemiddelde dag niet langer dan 10 uur. De grootste groep bewoners behoort thuis in de leeftijdscategorie tussen de 20 en 35 jaar. Als ik minder dan 10 uur bezig ben en slechts een uurtje per dag naar buiten kan voor een frisse neus dan stomp ik af. Ik verbruik dan te weinig fysieke energie. Uiteraard zit ik in een ‘stoere’ bajes dus hier heeft niemand last van het ‘zitten’. Lees verder hiernaast, pagina 27.
27
deBonjo augustus 2015 halen. Omgekeerd kan natuurlijk ook. Mijn afdeling draait als geheel ook best goed en daarom hebben wij ook de toezegging gehad om een tuin te mogen creëren. Het initiatief wordt bij de bewoners neergelegd om een plan van aanpak voor een tuin in te leveren. Mogelijk zijn we binnenkort wat meer redzaam met groente uit eigen tuin. We gaan zien wat de toekomst brengt.
Veel veranderd
Heb ik alleen maar kritiek op het systeem, of heb ik ook iets positiefs te melden? Jawel, er zijn ook positieve ontwikkelingen door mij te melden vanuit Heerhugowaard. Een bepaalde tijd opsluiten en straf uitzitten kan bij de juiste benadering van persoon tot persoon ook goede dingen voortbrengen, voor mij en ook voor de maatschappij. Met een mooi woord ‘reflectie’ in de spiegel kijken wat ik heb misdaan. Sinds ik in 2012 uit de bajes ben vertrokken en sinds kort weer ben teruggekomen is er best veel veranderd. Het blijft uiteraard een bajes met veel regels en richtlijnen, maar het beleid is veranderd en dat is duidelijk waar te nemen. Het beleid is er nu op gericht ons zoveel mogelijk uit ons isolement te halen en zelfredzaam te maken. Neem je het initiatief en je redt het niet dan vraag je en krijg je hulp. Maar in eerste instantie moet je het zelf doen. Gedraag je volgens de regels en er is veel mogelijk in de vorm van een beloning.
Kippen
Sinds kort verblijven hier een aantal
mr. Iwan Appel Meester in strafrecht De Koning Vergouwen Advocaten Sophialaan 33, 1075 BL Amsterdam telefoon: 020 676 25 00 mobiel: 06 216 79 148 mail:
[email protected] www.dkva.nl
Goede pad
Verder is hier een zogenaamd R.I.C. (Re-Integratie Centrum) geopend Wellicht straks een bloementuin waar bewoners aan het oplossen van levenslang gestraften die zijn overgehun eigen problemen kunnen werken. plaatst uit de voormalige strafkolonie Heb je schulden of boetes? Bel naar Veenhuizen, want daar spreken ze het C.J.I.B., of naar de deurwaarder en binnenkort Noors. Deze levenslang ge- probeer een regeling te treffen. Kom je straften hebben een aantal kippen mee- er niet uit, vraag dan hulp en je wordt genomen die zij zelf verzorgen en waar geholpen. Wil je een studie volgen die zij zelf verantwoordelijk voor blijven. je in de toekomst uit de criminaliteit Ook bestaat er sinds kort een groentekan houden, dan kunnen we in gesprek tuintje voor deze categorie bewoners. met de voorlichter. Een goede manier Sinds hun komst en hun privileges om ons de kans te bieden om na debestaat er ook voor de andere afdetentie het goede pad te kiezen. Wordt lingen een kans om een tuintje (kale vervolgd strook grond) te verdienen. Zien alle bewoners van een afdeling kans om Derk V. is medewerker van Bonjo en vreedzaam en sociaal met elkaar om lid van onze deBonjo-redactie. Hij zit te gaan dan zijn er beloningen te beeen restant van een eerdere straf uit.
KALBFLEISCH A D V O C A T E N Mr. B.K.M. Fritz is strafrechtspecialist en hij mag zich als zodanig routinier noemen. Ook overleverings- en uitleveringszaken behoren tot zijn specialisme. Hij staat in strafzaken zijn cliënten bij voorkeur op pro deo basis terzijde in de wetenschap dat gedetineerden het niet breed hebben. Gedempte Oude Gracht 60 2011 GT Haarlem Telefoon 023 532 51 77 Fax 023 531 84 41
[email protected]
‘De Bunker’ was best beveiligde gevangenis van Europa Hans Smits Amsterdam - De in 1997 in gebruik genomen Extra Beveiligde Inrichting, als speciale afdeling van de PI Vught, had een vroege voorloper in Scheveningen. Eind 1973 werd de aloude gevangenis in de duinen van Scheveningen (anno 1886), die in de bezettingstijd de bijnaam Oranjehotel kreeg (waarin verzetsstrijders werden opgesloten), uitgebreid met een geheel uit beton opgetrokken uitbouw, die al spoedig De Bunker werd genoemd. Het was aanvankelijk een aparte gevangenis, officieel de Oosthoek, bestemd voor tijdelijke afzondering van gedetineerden uit andere inrichtingen. De Oosthoek werd in die tijd beschouwd als best beveiligde gevangenis van West-Europa en nam de landelijke functie over van het beruchte cellengebouw De Rode Pannen in de gevangenis Esserheem in Veenhuizen. Terwijl de discussie over isolatiefolter in West-Duitsland op gang kwam, beschikte Nederland, in betrekkelijke stilte, al over een gevangenis met cellen die waren voorzien van verankerd stalen meubilair en tralieramen met ondoorzichtig veiligheidsglas. Bovendien waren op elk van de drie etages drie cellen ingericht als straf- en isolatiecel: gladde kunststof vloeren, geen meubilair, alleen een betonnen rand om op te zitten en een open stalen wc-pot. De kale cellen werden voorzien van een eigen luchtplaats met kale wanden met een schuin gemonteerde betonnen jaloezie die de buitenlucht binnenliet, maar geen enkel zicht gaf op de buitenwereld. ‘Nederland had al een Stammheim toen Stammheim nog gebouwd moest worden’ werd later in Vrij Nederland geconstateerd. In de Bondsrepubliek zaten de (politieke) gevangenen van de zogenaamde Baader-Meinhof-groep (waaruit de
Luchtbalkon B-vleugel gevangenis Scheveningen 1973. Schilderij van de bekende Nederlandse kunstenaar Siet Zuyderland.
Rote Armee Fraktion ontstond) aanvankelijk in voorarrest in de zogenaamde Tote Trakt (dodenvleugel) van de gevangenis in Keulen-Ossendorf. De gevangen leden van de RAF verhuisden later naar de extreem bewaakte gevangenis Stammheim in Stuttgart, waar ook hun berechting plaatsvond. Op 9 mei 1976 werd Ulrike Meinhof daar dood gevonden in haar cel en op 17 oktober 1977 pleegden de tot levenslang veroordeelde Andreas Baader, Gudrun Enslin en Jan-Carl Raspe, zelfmoord in Stammheim. Hun aanhangers gingen uit van een executie.
Ontoelaatbare afzondering
Het experiment met De Oosthoek als vuilnisvat voor alle andere gevangenissen en huizen van bewaring) werd spoedig stilgezet. De gevangenis in Scheveningen had inmiddels als taak gekregen om de gemeenschapsonge-
schikte en vluchtgevaarlijke gedetineerden uit de Koepel in Breda te huisvesten. De Oosthoek verdween daarom als aparte gevangenis en werd als B-vleugel in Scheveningen het eindstation in een oplopende reeks van gestrengheid. In 1981 spanden de negen ‘bewoners’ van de Bunker samen met de vereniging van gedetineerden Justa Causa een kort geding aan tegen de Staat der Nederlanden, waarin sluiting van De Bunker werd geëist. Omdat het regime daar ‘beneden het menswaardige’ zou zijn door ‘ontoelaatbare afzondering’ van de gedetineerden. Op de B-vleugel was niet alleen gemeenschappelijke arbeid uitgesloten, maar moesten ook sport en recreatie vrijwel in afzondering worden verricht. De enige vorm van recreatie bestond uit twee of drie keer per week televisiekijken. In de dagvaarding van het kort geding werd er op gewezen dat de gedetineerden in
de B-vleugel praktisch de gehele dag alleen in een cel doorbrachten.
Hel van Vught
De president van de Haagse rechtbank, mr.M.R.Wijnholt bracht een bezoek aan de B-vleugel. De landsadvocaat, jhr. mr. J. van der Does, betoogde namens de Staat dat vluchtpogingen tot het strengere regime hadden geleid. De opheffing van de B-vleugel zou tot gevolg hebben dat het regime ook in de mildere C-vleugel van Scheveningen zou worden verzwaard. De Bunker werd niet gesloten, maar op den duur toch vervangen, door de Extra Beveiligde Afdelingen (EBA’s) die in het begin van de jaren negentig werden opgetrokken in Leeuwarden, Sittard, Hoogeveen en Rotterdam. Geslaagde vluchtpogingen, vaak na gijzeling van personeel, bepaalden het lot van deze EBA’s. Ze werden opgeheven. De
Extra Beveiligde Inrichting in Vught nam in 1997 de taak van de EBI’s over voor de plaatsing van ‘gedetineerden die een extreem vluchtrisico vormen en ook een onaanvaardbaar maatschappelijk risico vormen in termen van recidivegevaar voor ernstige geweldsdelicten’. De EBI is de verblijfplaats van zowel Willem Holleeder als Mohammed B. Daaruit zijn nog nooit gedetineerden ontvlucht en er heeft zich ook nog nooit een gijzeling voorgedaan of een poging tot ontvluchting. Hoewel er wel een geheim gehouden (primitieve) ontsnappingspoging zou hebben plaatsgevonden. Maar de EBI wordt niet voor niets de Hel van Vught genoemd. Er is door het kabinet kortgeleden een onderzoek gelast naar klachten over een dictatoriaal bewind, een recente zelfmoord en het thuiszitten van vele bewaarders wegens stress en ziekte. Scheveningen is in het nieuws gebleven als onderkomen van de ‘gezellige’ VN-gevangenis, waar de ex-premier van Servië Milosevic overleed en waar Mladic, de massamoordenaar van Srebrenica, en Karadzic, de voormalige president van Bosnisch-Servië, opgesloten zitten. Hans Smits is oud-verslaggever van Vrij Nederland en Het Parool.
Wil je bezoek, een luisterend oor? Bel Bonjo gratis 08003334446
28
deBonjo augustus 2015
Beschrijving Getoond gedrag
NIEUWE VERKLARING MOET EX-GEDETINEERDE MEER KANS GEVEN OP ARBEIDSMARKT Jaap Brandligt
ring heet Beschrijving Getoond Gedrag en geeft samen met een lijst van Den Haag - Het gevangeniswezen werkzaamheden en opleidingen die heeft een stap gezet in het onderiemand in detentie heeft gevolgd, een steunen van de re-integratie van beeld van zijn mogelijkheden op de gedetineerden door het verstrekarbeidsmarkt. Een toekomstige werkken van een verklaring, waarin gever kan uit deze verklaring opmaken het gedrag en de verrichte werkdat hij serieus tijdens zijn detentie aan zaamheden en opleidingen van zijn arbeidsvaardigheden heeft gewerkt gedetineerden beschreven worden en dat er vanuit de Dienst Justitiële Inten behoeve van toekomstige richtingen geen beletsel gezien wordt werkgevers. Deze Beschrijving voor een werkgever om hem in dienst Getoond Gedrag vloeit voort uit te nemen. een motie van het PvdA-kamerlid Om voor deze verklaring in aanmerMarcouch, waarin hij de staatsseking te komen dient de gedetineerde: cretaris oproept om gemotiveerde in het plusprogramma te zitten en de gedetineerden een verklaring daarbij horende arbeid goed uit te mee te geven die werkgevers kan voeren. bewegen om een ex-gedetineerde Waar mogelijk moet hij bijpassende in dienst te nemen. De Dienst Justis scholing gevolgd hebben. Tijdens zijn is bereid om bij de beoordeling straf moet hij op minimaal één werkvan de afgifte van een VOG de plek buiten de PI naar tevredenheid aanwezigheid van een Beschrijving hebben gewerkt. Getoond Gedrag mee te wegen in Rol medewerkers het oordeel. In zijn rol als mentor kan de Penitentiaire Inrichtingen Werker (PIW’er) de De directie Gevangeniswezen erkent de Beschrijving Getoond Gedrag vanaf gedetineerde op de hoogte brengen van nu ook voor het verrichten van vrijwil- deze mogelijkheid en de gedetineerde voorhouden dat een positief doorlopen ligerswerk binnen onze sector door detentie echt meetelt bij terugkeer ex-gedetineerden. Hoe gaat dat? Iemand is veroordeeld voor het plegen in de samenleving. Hij stimuleert de gedetineerde om na promotie het portvan een strafbaar feit en verblijft in folio bij te houden. detentie. Naast de problemen die hij hiervan tijdens zijn straf al ondervindt, De medewerker Arbeid is voor de gedetineerde van groot belang als het kan dit ook na zijn vrijlating nog gaat om de beoordeling van zijn presmeespelen. Bijvoorbeeld als hij een taties en zijn inzet. Hij draagt immers baan zoekt. Veel werkgevers vragen een gedetineerde voor promotie binnen bij sollicitatie een Verklaring Omtrent de arbeid, het uitvoeren van meer het Gedrag en omdat hij een strafblad verantwoordelijke werkzaamheden en heeft, wordt op basis van de door het kunnen volgen van vakscholing. hem gepleegde feiten gekeken naar Zijn rapportage is voor het Multide risico’s die een werkgever kan lopen. Het gevangeniswezen vindt het Disciplinair Overleg (MDO) van groot belang om een volledig Detentie &Rebelangrijk dat er ook gekeken wordt integratie plan (D&R)te krijgen dat de naar de manier hoe hij zijn detentie afgifte van een Beschrijving Getoond heeft doorgebracht. Hoe heeft hij zich Gedrag kan onderbouwen. ingezet bij de arbeid, hoe was zijn gedrag op de afdeling, heeft hij diploma’s Waarheidsgetrouw portfolio of certificaten behaald? Dit zou mee De docent begeleidt de gedetineerde moet tellen bij de beoordeling van de bij het volgen van scholing en wijst risico’s voor een werkgever. de gedetineerde er op om behaalde Geen beletsel certificaten en diploma’s op te nemen Daarom heeft Justitie een verklaring in het portfolio. Zijn rapportage is voor ontwikkeld die vanaf half 2015 te het MDO van groot belang om een krijgen is volledig D&R plan te krijgen dat de bij ontslag uit detentie. Deze verklaafgifte van een Beschrijving Getoond
Gedrag kan onderbouwen. De rol van de casemanager voor de Beschrijving Getoond Gedrag is het volgen van het opbouwen van een waarheidsgetrouw portfolio via de MDO- besprekingen, het aanvullend instrueren van functiegroepen indien dit proces niet goed loopt en de voorzitter van het MDO adviseren om in het kader hiervan maatregelen te nemen. De senior casemanager (nu nog trajectbegeleider of mentor-groepsleider (ZBBI) is de laatste schakel in de totstandkoming van de Beschrijving Getoond Gedrag. Hij begeleidt de gedetineerde immers tijdens de fase dat hij buiten de Penitentiaire Inrichting (PI) werkzaamheden verricht. Hij zorgt (indien van toepassing) voor een positieve aanbeveling van de organisatie waar de gedetineerde te werk is gesteld en daarmee heeft de gedetineerde zijn portfolio compleet, waarmee hij de afgifte van de Beschrijving Getoond Gedrag kan inbrengen in het MDO en de verklaring aan de vestigingsdirecteur ter tekening kan voorleggen.
Verbetering
Deze krijgt een Beschrijving Getoond Gedrag ter tekening voorgelegd, waarbij hij namens de hoofddirecteur DJI tekent voor het feit dat DJI geen beletsels ziet om een gedetineerde werk te geven in een bij hem passende omgeving. De waarde van deze verklaring hangt nauw samen met de mate waarin de gedetineerde zich na detentie zal gedragen binnen de werkomgeving. Een zorgvuldig doorlopen traject moet garant staan voor de waarde van deze verklaring. Het hoofd D&R ziet toe op een juiste registratie van de aangevraagde en afgegeven verklaringen in het D&Rplan ten behoeve van registratie en evaluatie. Hij doet voorstellen tot verdere ontwikkeling en verbetering van dit instrument. Bovenstaande is een (kleine) bewerking van berichtgeving van de kant van het gevangeniswezen. Er zullen vast haken en ogen aan zitten, maar het is hoe dan ook een verbetering. We hopen dat ook minder aangepaste gedetineerden er een kans mee krijgen.
Levenslang gestraft en toch verlof
Amsterdam - Sommige stukken lezen als sprookjes. Voor een nietjuridisch geschoolde als ikzelf, zijn wegen nog wel eens ondoorgrondelijk. Dit is het sprookje van een levenslang gestrafte en een ongewenste vreemdeling. En de vraag of hij in het kader van resocialisatie recht heeft op verlof. De man in kwestie die naar Hongkong, waar hij vandaan komt, wil worden uitgewezen heeft vijf gratieverzoeken achter de rug. Allemaal afgewezen door de staatssecretaris. Want levenslang is immers levenslang.
Spannend sprookje
De beroepscommissie van de RSJ vindt dat een levenslang gestrafte gedetineerde voor verlof in aanmerking komt. Deze beslissing sluit aan bij een vonnis van de Haagse voorzieningenrechter die de staat bevolen heeft een begin te maken met activiteiten die gericht zijn op socialisatie. Dit ook om meer body te geven aan een nieuw
gratieverzoek. De staatssecretaris heeft een begin gemaakt met de resocialisatie, maar dan binnen de gevangenismuren. Op dat punt maakt de beroepscommissie duidelijk een andere keus. Die acht het van belang dat betrokkene zich in het kader van zijn resocialisatie – al of niet onder begeleiding – buiten de inrichting kan begeven. Dat past binnen de jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens en is van belang voor een zorgvuldige gratieprocedure. Incidenteel verlof is een mogelijke en passende verlofvorm hiervoor. De RSJ-commissie vindt het van belang dat de invulling van het verlof opgenomen wordt in het detentieplan van de klager. De staatssecretaris wordt opgedragen binnen twee maanden na de uitspraak van 19 mei 2015 jongstleden een nieuwe beslissing te nemen. Spannend, dit sprookje. Het sprookje van levenslang is levenslang zonder enig uitzicht op resocialisatie. Jaap Brandligt
Degradatie naar basisprogramma vereist belangenafweging Van de redactie Den Haag - De beroepscommissie van de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft een interessante uitspraak gedaan in een zaak die ging over degradatie naar het basisprogramma vlak voor Kerst vorig jaar. Het ging om een gedetineerde die een paar keer geweigerd had zich te laten vervoeren. Klager was niet betrokken bij zware incidenten en ook niet bij drugs. Hij heeft transport geweigerd. De beroepscommissie wijst erop dat een directeur voordat hij een beslissing neemt een belangenafweging moet maken. De directeur moet
oranje of rood gedrag afzetten tegen groen gedrag. De belangenafweging moet inzichtelijk zijn en schriftelijk worden vastgesteld. Nergens is gebleken, zegt de beroepscommissie dat de belangenafweging heeft plaats gevonden. In het negatieve besluit is alleen het negatieve gedrag van de klager beschreven. Dat wordt niet afgezet tegen het overige gedrag van de klager. De beroepscommissie wijst erop dat de directeur nergens duidelijk heeft gemaakt dat de klager onvoldoende verantwoordelijkheid heeft genomen voor zijn re-integratie. Dus kreeg de klager gelijk. Degradatie niet gemotiveerd en dus teruggedraaid. Een belangwekkende uitspraak.
29
deBonjo augustus 2015
BONJOCONTACTBUREAU ZO WERKT HET CONTACTBUREAU 1. Je stuurt je advertentie naar Bonjo contactbureau, Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam. 2. Bonjo stuurt de advertentie naar een beoordelingscommissie. Deze moet goedkeuring geven voor plaatsing. 3. Bij goedkeuring plaatst Bonjo je advertentie in deBonjo en/of op de website. 4. Een reactie op een advertentie stuur je naar Bonjo contactbureau. Vermeld hierbij wel het advertentienummer anders kunnen wij je reactie niet doorsturen. Doe een postzegel op de enveloppe en stuur ’m op. 5. Als je reageert maar niet wilt dat je adres bekend wordt, vermeld je adres dan niet in je brief maar op een bijgevoegd papiertje. Zonder je adres kunnen wij geen reacties naar je terug sturen. Een eerlijk verhaal scoort het best. Dus schrijf een brief met daarin je interesses, hoe lang je nog moet, wat je graag wilt en wat weer niet. Ieder die de site bezoekt weet dat hij/zij met een gedetineerde te maken heeft. Transparanter kan niet! 1558. Mijn naam is Peter. Ik ben een leuke jongen van 32. Ik ben op zoek naar een leuke penvriendin. Ergens tussen de 18 en 28 jaar. Mijn hobby’s zijn feesten en lol hebben in het leven hebben. Stuur een leuke foto mee als je wilt reageren. Misschien kan er meer van komen. Ik zit vast in De Geerhorst in Sittard. Alleen vrouwen.
Caribische afkomst. Mijn hobby’s zijn: muziek, sporten, koken, zingen en van het leven genieten. Ik ben op zoek naar een leuk schrijfcontact om het mezelf wat makkelijker te maken. Ben jij tussen de 28 en 38 jaar en lijkt het jou leuk om mij af en toe met post op te vrolijken, schrijf dan gerust en ik zal altijd terugschrijven. Reacties met of zonder foto’s zijn welkom. Tot gauw.
1559
1560
Hallo heren. Ik ben een jonge dame van 28 jaar. Ik zit enige tijd in voorarrest. Ik ben een volslanke dame, licht getint en van
Gelovige Nederlandse man (RK), 54 jaar uit omgeving 0181 zoekt een lieve vrouw om mee te kunnen corresponderen over het
geloof en andere zaken in het leven. Een eventuele relatie met begrip, communicatie, luisteren naar elkaar en eerlijkheid daarin, ga ik niet uit de weg. Ik ben geen soapliefhebber, kijk geregeld naar de series als CSI of NCIS of naar de zenders Discovery of NGC, maar ook andere zenders als daar iets is dat ik interessant of boeiend vind. Gescheiden, 2 kinderen, gebruik geen drugs of alcohol. Ik rook ook niet. Ik zoek een vrouw van ongeveer mijn leeftijd of jonger die net als ik gelovig is, van de natuur en dieren houdt en graag praat over het geloof of andere interesses. Elke reactie met een eventuele foto wordt beantwoord.
1561 Hallo dames. Ik ben Paul v.d. Broek, 54 jaar met een slank, stevig postuur en 2.05 lang, Ik zoek een gezellige, vrolijke praatster of schrijfster voor vriendschap en om te zien of de toekomst nog meer kan opleveren. Ik ben tussen de 40 en 60 jaar, slank gebouwd en niet zo bezig met de feiten en het liefst kinderloos. Spreken deze kernwoorden je aan, waag dan eens de kans met een gezellige kennismakingsbrief: honden, wandelen langs de kust of in het bos, tennissen, zeilen,
Dikke pech, beltegoed weg
autorijden, lezen, filmpje, er zijn voor anderen, dan zou deze gedetineerde die in een kliniek verblijft voor nog ongeveer 1 jaar graag met jou in contact komen.
Dus klim in de pen en zie wat de toekomst brengt. Je krijgt altijd antwoord.
ADVOCATENKANTOOR CREMERS Gespecialiseerd in: • Strafrecht en penitentiair recht • Personen- en familierecht Mr. H.M.S. Cremers Postbus 3037 5203 DA Den Bosch tel. 073 633 00 63 fax 073 633 00 64
[email protected] www.advocatenkantoorcremers Mede auteur ‘Bajesboek’
Geld afpakken van mensen die het al moeilijk hebben, is een schande.
Amsterdam - Na een verhuizing van de ene PI naar een andere PI heb ik een onprettige ervaring met provider Telio gehad. Mijn beltegoed van ongeveer 30 euro bleek na een verhuizing ineens geblokkeerd te zijn. Allereerst blijkt het voor een gedetineerde heel moeilijk om aan contactgegevens van Telio te komen.
ting geblokkeerd is. Wie niet sterk is, moet slim zijn. Dus met hulp van een PIW’er heb ik een telefoongesprek gevoerd vanaf de advocatenlijn, die het gelukkig wel mogelijk maakt om contact te leggen. Eind goed, al goed? Helaas, want de medewerker van de servicedesk wil niet in gesprek gaan met een gedetineerde en sluit het gesprek snel kort.
Met hulp van het personeel heb ik uiteindelijk het telefoonnummer van de Nederlandse servicedesk gekregen. Als gedetineerde binnen de inrichting blijkt het vervolgens onmogelijk om contact te leggen met Telio, omdat het telefoonnummer van de servicedesk vanuit de inrich-
Verkeerde pincode
beltegoed op zijn geblokkeerde telefoonkaart heeft staan. In het korte telefoongesprek met de servicedesk is bevestigd dat er inderdaad ongeveer 30 euro beltegoed op mijn kaart staat. Als reden voor de blokkering werd er gezegd dat ik meermalen de verkeerde pincode zou hebben ingevoerd. Mogelijk is dat een keer gebeurd, maar ik heb een pincode die overeen komt met een belangrijke datum die ik nooit zal vergeten. Tot op heden blijft Telio bij haar standpunt: ‘Dikke pech, beltegoed weg.’
Hiermee wordt het traject voor een gedetineerde om zelfredzaam te zijn meteen kortgesloten en ben ik weer afhankelijk van de goede wil van het personeel. Ik ben niet de Naam bij de redactie bekend. De enige met dit probleem, want ik heb redactie is altijd geïnteresseerd in iemand gesproken die een veel hoger meer van dit soort bijdragen.
30
deBonjo augustus 2015
COLUMN John Peters
De rechtbank door het ijs
Peter was veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf voor het doden van zijn vriend. Hij zou hem van het balkon hebben geduwd tijdens een ruzie. Niemand anders was erbij. Het gebeurde in een nacht na veel drank en dope. Ze hadden al vaker heftige ruzie gehad. Dit had vooral te maken met de borderlinepersoonlijkheid van het slachtoffer. Zijn stemmingen waren nogal wisselend, om het zo maar te zeggen. Peter probeerde er mee om te gaan en zich aan te passen. Dat lukte niet altijd. Op de avond van het dodelijke incident waren de mannen de hele avond gaan stappen. Niets aan de hand, totdat het uiteindelijke slachtoffer besloot naar huis te gaan en Peter nog in de stad bleef hangen. Hij kwam een uur later thuis en kon zijn vriend nergens in de woning vinden. Totdat hij plotseling een telefoon hoorde overgaan in de logeerkamer. Bij het openen ven de deur werd Peter onverwachts aangevallen door zijn vriend. De vriend was volkomen hysterisch en ze trokken en duwden elkaar de hele woning door. Op een bepaald moment belandden ze op het balkon. Peter die als beroepsmilitair vaak uitgezonden was geweest naar diverse oorlogsgebieden reageerde strategisch op de aanvallen van zijn vriend. Hij had maar een doel: hem de woning intrekken en hem op de slaapkamer krijgen. De ander rukte zich echter los op het balkon en door de kracht die hij daarbij creëerde viel hij over het balkonhek van maar 95 cm hoog, van vier hoog naar beneden. Peter gaat vrijwel direct, in shocktoestand, naar het politiebureau. Daar roept hij volkomen overspannen dat ’mijn vriend dood is en ik ben het schuld’. Dit is zijn morele schuldbesef zoals de psychiater het later noemt. Uiteindelijk is het voor de rechtbank bewijs dat Peter daadwerkelijk zijn vriend van het balkon heeft geduwd. De rechtbank Almelo maakt het zichzelf gemakkelijk. Naast de ’bekentenis’ van Peter zoekt de rechtbank aansluiting bij de resultaten van het forensisch onderzoeksbureau van de universiteit Maastricht. Zij zouden, aldus de rechtbank, in hun onderzoek tot de conclusie zijn gekomen dat Peter zijn vriend geduwd had. Negen jaar gevangenisstraf was het resultaat. Direct na de veroordeling verzocht ik een verhoor met de deskundigen. Ik legde de bewijsoverwegingen van de rechtbank, die aansloten bij het onderzoek van de deskundigen, voor. De drie deskundigen verklaarden unaniem: ’Zoals de rechtbank onze conclusies weergeeft en gebruikt als bewijs is onjuist. De weergave van de rechtbank van onze onderzoeksresultaten is veel te kort door de bocht. Daar ging het vonnis. Maar ja, Peter zit nog steeds in voorlopige hechtenis in afwachting van zijn proces in hoger beroep. Direct na de verklaringen van de deskundigen heb ik verzocht de voorlopige hechtenis op te heffen. Het Hof volgde mij en Peter werd direct op vrije voeten gesteld. Dit in afwachting van de behandeling in hoger beroep. Daar werd hij uiteindelijk vrijgesproken. Na ruim twee jaar hechtenis kwam hij vrij. Dankzij het verzochte getuigenverhoor met de deskundigen. De overwegingen van de rechtbank zakten geheel door het ijs. Zo kan het dus ook. Gelukkig maar. . John Peters strafrechtadvocaat bij Peters Advocaten. Bel gerust voor een vrijblijvend gesprek of second opinion 033-4627551
Van hun toewijding en harde-werkers-mentaliteit valt te leren
Rare jongens, die Amerikanen Andre Seebregts Rotterdam - In het kader van uitleveringszaken heb ik regelmatig te maken met Amerikaanse strafrechtadvocaten en met het Federal Bureau of Investigation (FBI). Soms ook met de Secret Service, bijvoorbeeld als het gaat om financiële fraude door middel van inbraken in computers (dat valt daar kennelijk onder). Het eerste dat daar steeds bij opvalt, is hoe anders hun mentaliteit is dan wij in Nederland gewend zijn. Zo’n New Yorkse strafrechtadvocaat landt gerust op een zondag om zes uur ’s ochtends op Schiphol, doet wat deodorant onder zijn arm en wil dan meteen met mij om half negen een werkontbijt hebben in Rotterdam. Vervolgens zetten we het overleg bij mij op kantoor voort. Zodra het 1 uur ’s middags is, wil hij de officier van justitie in de Verenigde Staten bellen om te zeggen dat hij is aangekomen en dat we zo met de cliënt gaan overleggen.
No problem
Als ik hem erop wijs dat het in New York dan zo’n zeven uur ‘s ochtends is en dat de officier van justitie dus waarschijnlijk nog met zijn vrouw in bed ligt - en dat het misschien dus beter is om nog even te wachten, zeker gezien het feit dat de boodschap niet zo dringend lijkt - wuift hij dat meteen weg: ‘No, that’s no problem.’ En zowaar, de officier van justitie lijkt inderdaad volkomen relaxed en vriendelijk te reageren op het telefoontje. Zou ik hier eens een keer moeten proberen, een
officier van justitie op een zondag om zeven uur ‘s ochtends op zijn mobiele telefoon bellen uitsluitend met de boodschap dat ik op het punt sta aan de slag te gaan met de verdediging. Even later gaan we samen met de cliënt praten in het huis van bewaring. Mijn nieuwe Amerikaanse vriend draagt dan nog steeds wel zijn crocs, maar doet nu ook een vlinderdas om. Je wil er toch een beetje netjes uitzien wanneer je zo’n cliënt ontmoet. Maar het was toch zondag? Inderdaad. Wanneer de Amerikaanse autoriteiten iemand willen hebben, kan vaak ook buiten de reguliere werktijden bezoek worden geregeld.
Kleine oogjes
Ook de Amerikaanse officieren van justitie (soms sturen ze meer dan één tegelijk), de FBI en de Secret Service werken overigens hard. Je cliënt in Nederland zeven dagen per week van ‘s ochtends tot ‘s avonds verhoren, vinden ze geen enkel probleem. En aan hun steeds kleiner wordende oogjes, krijg ik de indruk dat ze daarna steeds nog uitgebreid met elkaar vergaderen. Van de Nederlandse autoriteiten krijgen ze ieder geval alle medewerking. Weekends het huis van bewaring in? No problem. Broodjes tijdens het verhoor? Right away, sir. Laptops mee naar binnen? Mobiele telefoons? Allemaal geen probleem.
problemen in de Amerikaanse rechtszaak. En dus zorgen ze ervoor dat de advocaten steeds precies dezelfde rechten krijgen als de vervolgende instanties. Dat zowel de Nederlandse als de Amerikaanse advocaat bij alle verhoren aanwezig mogen zijn, is om dezelfde reden meer dan vanzelfsprekend. Je mag de verhoren ook onderbreken en zo vaak als je wilt het verhoor stilleggen om (desgewenst uitgebreid) met je cliënt te overleggen. De houding van alle partijen, zeker de FBI en Secret Service, is altijd zeer professioneel. Die van de Amerikaanse officieren van justitie kan over het algemeen het beste worden beschreven als licht neerbuigend, zeker naar de Nederlandse autoriteiten. Misschien dat ik daar een andere keer wel wat meer over schrijf. Het blijven rare jongens, die Amerikanen. Van hun toewijding en harde-werkers- mentaliteit valt misschien echter wat te leren. André Seebregts is strafrechtadvocaat in Rotterdam.
Professioneel
Dat geldt overigens ook allemaal steeds voor mij en voor de Amerikaanse advocaat. De Amerikanen willen na de eventuele uitlevering namelijk geen
Andre Seebregts.
PETERS ADVOCATEN Specialisten In Strafzaken tevens specialist in herziening bij onherroepelijke veroordeling Amersfoort T 033 462 75 51
Amsterdam T 020 240 30 42
[email protected] www.strafrechtadvocaten.nu
Maarten Pijnenburg Kathi Hansen Löve Elisabet van Nielen Barry Koenders Mariken Rijser Bart Hartman Aram van Galen
06 54 63 89 98 06 30 43 98 84 06 30 43 98 29 06 24 69 82 47 06 52 61 20 90 06 41 18 04 65 06 83 22 96 75
Hablamos Español Wir Sprechen Deutsch Nous Parlons Francais Parliamo Italiano Говорим по русски
www.pijnenburgadvocaten.nl | Weteringschans 90 | 1017 XS Amsterdam | (t) 020 523 76 67 | (f) 020 523 76 66
31
deBonjo augustus 2015
Verzekeraar kiest hazenpad
Ongehoord hoeveel inspanning nodig is om als burger recht te halen Gestraft zonder rechter, deel 3
Peter Coppes en Tien Königs Culemborg –Er breekt brand uit in de brasserie van twee jonge ondernemers in de avond van de 13de september 2010. Veel gaat verloren. Hun leven wordt wreed verstoord en ook van hun vertrouwen in de verzekeringswereld blijft niet veel over. De verzekeraar is Driessen Assuradeuren in Den Haag. Hij maakt reclame met slogans zoals: Heldere en uitstekende voorwaarden en een correcte en snelle schaderegeling in samenwerking met onafhankelijke expertise-bureaus.
Verbaas u met ons! In deBonjo gaat het grotendeels over het strafrecht. Heel anders gaat het er aan toe in het civiele recht en dan in het bijzonder het verzekeringsrecht. Op geen enkele wijze is gewaarborgd dat de onderzoeken door de verzekeraars, na calamiteiten zorgvuldig, gedegen en wetenschappelijk juist worden uitgevoerd. Men doet maar wat, zolang de opdrachtgever maar tevreden is. Als dan de schadepenningen niet worden uitbetaald is het paniek en rest niets anders dan een gang naar de rechter. Hoe bewijs je onschuld? Een gedegen onderzoek kost tijd en geld. Dit is deel 3 van ‘Gestraft zonder rechter’, waarmee we laten zien hoe eerlijke en volstrekt onschuldige burgers worden veroordeeld en straf krijgen zonder tussenkomst van de rechter. Verbaas u met ons!
duidelijk is dat de verzekeraar waarschijnlijk geen dekking wil erkennen. Het zal hierna ook nog zeven lange maanden duren voordat er duidelijkheid komt.
De verzekering is tot stand gekomen door bemiddeling van West-Holland Reeds twee dagen na de brand wordt in Insurance BV die spoedig meldt dat opdracht van de verzekeraar Haag een ze zich van de zaak terugtrekt. Als er onderzoek uitgevoerd door Interseco mogelijk geen uitkering komt, is er BV, een particulier onderzoeks- en be- immers voor hen niets te verdienen, veiligingsbedrijf. Zij laten weten dat er zullen ze denken. geen problemen zijn en daags daarna Op internet leest de schoonvader wordt een conceptrapport gezonden honderden websites - over verzekenaar verzekeraar Driessen. Twee dagen ringsleed, contra expertise, uitspraken later meldt Interseco echter ineens dat van rechters en nog veel meer. Vervolhij zijn eerdere oordeel toch moet bijgens vormt hij een niet te gering team stellen. Hij heeft het onderzoeksbureau van bekende deskundigen. ERP geconsulteerd. Dit bureau bezoekt Verbijsterend beeld gebrekkig de brandlocatie niet eens, maar denkt onderzoek toch een verstrekkend oordeel te kunAls contra expert wordt Troostwijk Exnen vellen. pertises BV ingeschakeld. Dit bureau Dwaze mallemolen verzeke- doet louter contra expertises en heeft raar erkent geen dekking een jaren lange ervaring. Als advocaat De schoonvader van een van de twee kiest hij mr. Jasper Backx van het jonge ondernemers komt op dat mokantoor Backx & Ripmeester verzekement net terug van vakantie. Hij was ringsadvocaten BV in Rotterdam. ooit een hoge ambtenaar in Den Haag, Voor het brandonderzoek neemt hij een en dus zeker niet dom. Hij overziet verzelfstandigd onderdeel van TNO, de ernst van de situatie en de dwaze Van Someren Efectis Nederland BV, mallemolen die zich in één week heeft Centrum voor Brandveiligheid. Voor afgespeeld. Hij concludeert dat het wel de kennis over de elektrotechnische
normen en voorschriften kiest hij voor Peter Coppes van C+B advies en expertise BV uit Helmond. Dossiers worden opgevraagd bij de brandweer, de politie en de onderzoekers namens de verzekeringsmaatschappij. Er moet door mr. Jasper Backx heel wat juridisch trek- en duwwerk worden verricht. Er ontrolt zich vervolgens een verbijsterend beeld van een gebrekkig onderzoek en een chaotische, onvolledige en amateuristische rapportage.
Geen onderzoek op locatie
Allesbepalend is de dwaze inbreng in het verslag van ERP. Pas op 29 oktober 2010, stuurt Driessen Assuradeuren de formele beslissing: De verzekeraars zijn van mening dat ze niet hoeven uit te betalen. Dit standpunt is gebaseerd op de rapportage van Interseco en ERP. In dit rapport lezen we: De oorzaak van de brand is gelegen in een kluwen snoer; er is sprake van het zogenoemde transformatoreffect veroorzaakt door de magnetische velden welke elkaar tegenwerken en warmte veroorzaken en het snoer mag niet in een kluwen liggen. Op de foto kunnen we zien dat het hier gaat om meerdere en verschillende snoeren. Zorgvuldige bestudering van de foto levert op dat het gaat om audiosnoeren, met de pluggen er nog aan, een snoer met een oplader, een witte CAI-kabel, stukje oranje verlengsnoer en een onderdeel van een draadloze microfoon. In het rapport van Interseco staat dat er vijftien meter verlengsnoer in een kluwen (of opgerold ) ligt. Dat er meerdere snoeren liggen ontgaat de onderzoekers blijkbaar. ERP heeft helemaal geen onderzoek op locatie gedaan. Ze hebben slechts het door Interseco verstrekte materiaal en diens foto’s onderzocht.
tot gevolg. Als een kabel op elkaar in bochten wordt gelegd dan heeft dat hetzelfde effect als een opgerolde kabelhaspel. Indien de kluwen dan ook nog op korte afstand op een aantal andere stroomgeleiders liggen, ook elk met hun eigen magnetisch veld daar omheen, dan zal sprake zijn van extra versterkte transformator-werking Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid heeft, daardoor de brand kunnen ontstaan.’ De deskundigen van TNO echter wijzen er in hun rapport op dat een dergelijk transformator-effect helemaal niet bestaat. Ook de elektrotechnicus Peter Coppes van buro C+B onderzoek en expertise stelt: ‘De door ERP beschreven transformatorwerking bestaat helemaal niet en is vanuit de elektrotechniek en de natuurkunde baarlijke nonsens.’ Peter Coppes kan de heren van Interseco en ERP helaas niet tot andere gedachten brengen. Dat brengt Peter Coppes uiteindelijk geïrriteerd tot de uitspraak: ‘De elektrotechnische kennis van de heren is kennelijk gebaseerd op sprookjes.’ Deze opmerking heeft tot gevolg dat Peter Coppes tot twee maal toe juridisch wordt gesommeerd deze woorden niet meer te gebruiken. Zo nodig zal er een kort geding volgen om hem te dwingen zijn woorden terug te nemen, zo staat in de aanzegging. Peter Coppes volhardt echter in zijn woordkeuze. Er kan worden gesproken van een zeer gebrekkig technisch onderzoek. Driessen Assuradeuren is ernstig tekort geschoten. Ook het onderzoek en de rapportage van Interseco en ERP rammelt in zeer ernstige mate, bevat veel onjuistheden en is niet profes-
sioneel uitgevoerd. Toch moet mr. Jasper Backx aan het werk. Zelfs tot twee keer toe moet hij een rechtszitting voorbereiden om zo te kunnen komen tot uitbetaling.
Hazenpad
De eerste rechtszaak is een kort geding om een voorschot te krijgen op het schadebedrag. Het kort geding gaat niet door. Kennelijk zijn ze bij Driessen Assuradeuren toch bang dat ze gaan verliezen. Vervolgens overleggen de advocaat van Driessen Assuradeuren en mr. Jasper Backx tot begin maart een aantal keren over de verdere afwikkeling. Uiteindelijk moet mr. Jasper Backx toch de tweede rechtszaak voorbereiden. Dit zal de bodemprocedure zijn. In de rechtszaal zal de waarheid aan het licht moeten komen en zal de rechter oordelen op grond van het dossier en van getuigenverhoor van de onderzoekers. Op de vooravond van de tweede rechtszaak, alle stukken zijn vervaardigd en alle dossiers zijn gereed, wordt alsnog een schikking getroffen. De verzekeraar kiest het hazenpad. Waarom de rechtszaak niet door hoefde te gaan, laat zich raden. De ondeskundigheid en onzorgvuldigheid en de sprookjes konden toch maar beter binnenskamers blijven. De bijkomende kosten, bijna een halve ton, worden van de schikking uitgesloten. Het restaurant is inmiddels herbouwd. Er wordt weer genoten van gastronomische heerlijkheden op hoog niveau. Eind goed al goed? Het grootste deel van het schadebedrag werd uitgekeerd. Het is ongehoord hoeveel inspanningen nodig zijn om in zulke zaken als burger je recht te behalen.
Transformatorwerking baarlijke nonsens
Dat er meerdere snoeren liggen ontgaat de onderzoekers.
Een nieuwe toekomst zonder criminaliteit... ...begint bij Stichting DOOR
De DOORstart voor (ex)gedetineerden Informatie Wilt u informatie over onze stichting? Kijk op onze site www.stichtingdoor.nl of neem contact op: email
[email protected] telefoon 0118 63 56 27.
ERP stelt in het kort het volgende: ‘De voedende kabel (verlengsnoer) is op een kluwen aangetroffen en daarin was een sluiting ontstaan met brand
Een kunstwerk, tekening, songtekst of gedicht gemaakt? Stuur het op naar Bonjo. Een grote kans dat het in de krant komt.
Een strijdvaardige mr. Jasper Backx.
•
U wilt een advocaat die hart heeft voor uw zaak en zich inzet voor uw belang.
Onze strafrechtspecialisten mr. Greg van de Kreeke (l) en mr. Edwin Aerts (r)
DE HAAS Arbeidsrecht Familierecht Huurrecht Letselschade Strafrecht
Postbus 10109 1001 EC Amsterdam
DE JONG
A D V O C A T E N
Vreemdelingenrecht Sociale zekerheid
www.dehaas-dejong.nl
•
E N
M E D I A T O R S
(013) 536 20 88 (tijdens kantooruren)
06 55 20 57 42
(Greg van de Kreeke)
[email protected]
Wilhelminapark 122 Tilburg
32
deBonjo augustus 2015
COLUMN Mark Broere
BERICHTEN UIT DE BAJES
Wat nou uitnodiging?
Plof. Daar ligt het dan. Een ’uitnodiging’ van de politie in je brievenbus om je te komen melden voor een verhoor. Het is zo’n beetje de minst leuke uitnodiging die je kan krijgen. Het woord uitnodiging heeft iets feestelijks. Een uitnodiging om een verjaardag te vieren, omdat iemand een nieuw huis heeft gekocht of omdat twee tortelduifjes het huwelijksbootje instappen. Een uitnodiging hoort te eindigen met een hoopvolle zin. Bijvoorbeeld: ’wat we gaan doen blijft een verassing, maar neem je zwemspullen mee’ of ’je mag blijven slapen’. In vergelijking daarmee is de uitnodiging van de politie maar een tegenvaller. Wie heeft er nou zin om zich te melden bij de politie. Laat staan slapen... Eigenlijk zou de politie het woord uitnodiging niet zo mogen gebruiken, of liever gezegd: misbruiken. Want wat gebeurt er als je met een hoedje en een feestneus bij de politie gaat zitten. Ik weet het niet, maar ik voorspel dat de meneer met de platte pet zich niet serieus genomen voelt en de onweerstaanbare drang krijgt om ’zijn autoriteit’ te gebruiken. Wat nou uitnodiging. Noem het beestje gewoon bij de naam. Je bent de pineut. Het is een ontbieding voor een verhoor. Het enige voordeel van de uitnodiging is dat je zelf mag kiezen of je komt of niet. Je mag ook in het midden van het verhoor weglopen als je bent uitgenodigd. Maar zo vrij als dat dit klinkt is het niet. In sommige gevallen mag de politie je op komen halen buiten heterdaad. Als jij niet luistert naar de uitnodiging van hun feestje, haalt de politie je gewoon op met de clownsbus. Maar waarom verstuurt de politie deze uitnodigingen en halen ze je niet gewoon op als je moet worden verhoord als verdachte? Het antwoord is simpel: geld. Als jij bent uitgenodigd - en niet gearresteerd - dan hoeft de politie jou geen gratis advocaat voor consultatiebijstand te geven. Je mag wel met een advocaat praten als je bent uitgenodigd, maar die moet je dan met je eigen zuurverdiende centen betalen. De politie doet haar best om dit duidelijk te maken, want het staat ook expliciet in de uitnodiging. Dit zorgt er weer voor dat minder mensen zich laten adviseren door een advocaat, wat er vervolgens weer toe leidt dat mensen zich vastkletsen. Zo schraapt de politie bewijsmateriaal binnen door mensen die zich onnodig belasten met hun verklaring. Dat is natuurlijk ook precies wat de politie prettig vindt en het kost ze ook nog eens geen geld. Je moet dit proberen te voorkomen, want als je uiteindelijk voor de rechter moet verschijnen ben je veel verder van huis. Als je dus een uitnodiging krijgt, is het toch verstandig om eerst even met een advocaat te kletsen voor je naar het ’feestje van de politie’ gaat. Kost jou dat dan veel? Nee hoor, vaak kan een kort belletje met ons al veel ellende voorkomen. Wij zullen dan eens kijken of we dat feestje kunnen verstieren.
mr. M. Broere, advocaat bij Haans Advocaten Roosendaal.
ONDUIDELIJKHEID OVER DETENTIEFASERING EN MEDISCHE VERZORGING Van de redactie Amsterdam/de Tafelberg - Dit horen we vaker. We maken er een verhaal van. Een soort sprookje. Betrokkene is in het kader van detentiefasering geplaatst vanuit de gevangenis in Vught naar de Beperkt Beveiligde Inrichting (BBI) de Tafelberg in Amsterdam. Na negen maanden Vught was dit een hele verandering voor hem. Zijn rechtszaak had bijna twaalf jaar geduurd. Hij werd in 2002 aangehouden in verband met een faillissement. Na de uitspraak in cassatie in 2014 had hij zijn leven weer aardig opgebouwd. In al die jaren is hij nooit met justitie in aanraking geweest. Het gezin is uitgebreid; kortom een fijn leven. Tot hij onverwacht door twee undercoveragenten werd aangehouden. Er is vonnis in zijn cassatiezaak. Maar goed daar ging hij dan. De reis naar het onbekende begint. Voor zijn detentie vorig jaar is hij ernstig ziek geweest. Operatie dringend noodzakelijk. In Vught hebben ze daar geen boodschap aan. Elke dag veel medicatie waaronder veel morfine en een alarmknop waar hij eenmaal gebruik van heeft moeten maken. Onderweg met een ambulance. In het ziekenhuis wilden ze hem met spoed opnemen, maar dit stond Vught niet toe. Dus beklagzaken met als resultaat dat de medische dienst 15 januari 2015 het hele medische dossier ter beschikking moet stellen aan het medisch klachtorgaan. Tot de dag van vandaag is dit niet gebeurd.
Vertraging
Uiteindelijk dan toch naar BBI. En een medische dienst die hem meteen doorstuurde en een afspraak maakte. Maar dan krijgt hij te horen dat dit , met begeleiding moet. Op de vraag waarom hij wel met eigen vervoer van Vught naar de Tafelbergweg kan en niet naar een ziekenhuis komt als antwoord dat hij pas na zijn verlof alleen mag. Gelukkig heeft hij dit weekend al verlof. Neen, toch niet. Hij moet eerst vier weken binnen zijn en kan dan het vijfde weekend met verlof. Maar in het wetboek staat duidelijk dat dit voor zelfmelders is en niet in het kader van detentiefasering. Dit voorgelegd aan het afdelingshoofd en zijn advocaat. Het afdelingshoofd die al tien jaar werkt in BBi’s zegt dat hij niet anders kan dan hem gelijk te geven. Het staat er echt, maar nog nooit heeft iemand daar iets over gezegd: ‘Doen we altijd zo.’ Maar dat klopt dus niet. Er zitten nu echt gedetineer-
den binnen die vier weken observatie hebben die al lang zijn geselecteerd op basis van positieve rapportages. De directeur blijft bij zijn standpunt; vier weken binnen, dan pas weg. Hierdoor loopt hij in heel veel opzichten een maand vertraging op. In dit geval kan na het eerste genoten verlof meteen een aanvraag worden gedaan voor ZBBI. Nu is dat een maand later. Hij moet met bewaking naar het ziekenhuis wat erg onvriendelijk is en natuurlijk het weerzien met het gezin is verder weg. Het is onbegrijpelijk dat het wetboek iets zegt en de directeur zelf zijn vorm daaraan geeft. Dit punt heeft hele grote gevolgen, want hierdoor zouden alle gedetineerden op de Tafelbergweg recht hebben op een extra verlof wat ze ontnomen is en wellicht is dit ook in andere BBi’s hetzelfde. Dit probleem zou landelijk meer kunnen voorkomen. Bericht ons daarover.
Open brief van Gedetineerden Commissies aan Kamerlid Van der Staaij
Gerief stukje bij beetje afgebroken Den Haag - We citeren delen van een brief aan het SGP-Tweede Kamerlid Kees van der Staaij. ‘Het ene moment verschijnt een bericht in de pers over beperkingen in het woningaanbod bij terugkeer in de maatschappij en een ander moment gaat het over een wetsvoorstel over de eigen bijdrage van veroordeelden in de kosten van strafvordering en slachtofferzorg.
mr. H. van Asselt (Henk) strafrechtadvocaat
mr. M. Broere (Mark) strafrechtadvocaat
Ons kantoor behandelt al uw straf- en civielrechtelijke kwesties. Onze 15 advocaten staan voor u klaar! Bel 0165 - 59 20 00 of kijk op haansadvocaten.nl
Er zijn in het kader van de Modernisering Gevangeniswezen (MGW) allerlei programma’s ontwikkeld om de recidive terug te dringen. Hierbij wordt met name gedacht aan het beleidskader Dagprogramma Beveiliging Toezicht op maat waar het re-integratieprogramma deel van uitmaakt. De voormalige staatssecretaris Teeven had als doelstelling een geconditioneerde detentiefasering van de gedetineerde te
realiseren. Dat wordt door het frequent toepassen van allerlei maatregelen en obstakels danig gefrustreerd.’
Versoberd
‘Die voormalige staatssecretaris meldde dat het gevangeniswezen aan wijziging toe was. Hij meldde dat er programma’s ontwikkeld worden om de zelfredzaamheid van gedetineerden
Minder huizen voor gedetineerden.
te bevorderen en positieve bejegening te bevorderen. Direct bij de invoering van promoveren en degraderen werd het leefklimaat versoberd (2014). De voormalige staatsecretaris mag dan beweren dat met het programma promoveren de gedetineerde wordt beloond, terwijl alles wat het verblijf nog enigszins gerief bood stukje bij beetje wordt afgebroken.’
33
deBonjo augustus 2015
Vergoeding voor kwetsbare burgers en niet voor de dikke nekken
Daling reële kosten rechtsbijstand Jaap Brandligt Den Haag - Er is in de Tweede Kamer nogal wat gesteggel geweest over de kosten van de rechtsbijstand. De nu vertrokken staatssecretaris Teeven heeft daar een punt van gemaakt. De kosten moesten omlaag, want het werd allemaal te duur. De Nederlandse Orde van Advocaten en in dier voetspoor ook Bonjo maken zich ongerust over de gevolgen voor de toegang tot de rechter. Als toegang tot de rechter alleen maar duurder wordt, zijn daar de minder draagkrachtigen en dat zijn toch de meeste Nederlanders en ook de NeKwetsbare burgers en dikke nekken. derlanders die met het strafrecht te maken hebben, de klos. Rechtsongelijkheid is dan het woord dat 2010). Kostenopdrijvend. De versterdaar het best bij past. king van de positie van het slachtoffer in het strafproces (2011). KostenopEen paar actuele maatregelen die drijvend. Het buitengerechtelijk afdoen bij het strafrecht van invloed zijn van strafbare feiten (tussen 2008 en geweest: Het recht van een consult van 2012). Kostenverlagend. ZSM (2013). de verdachte met een advocaat voor Kostenverlagend. Versterking van het eerste politieverhoor (sinds april de positie van het slachtoffer (2011).
Sterke verhoging van de kosten. Bijzondere opnemingen in psychiatrische instellingen (2006). Vermoedelijk ook toename kosten.
Kwetsbare deel
De wetgever heeft (artikel 8 lid 2 van de Grondwet) de plicht om regels in te stellen omtrent het verlenen van
rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen. Rechtzoekenden kunnen als zij geen advocaat kunnen betalen een deel van kosten vergoed krijgen. Dat gebeurt door een toevoeging die aan de advocaat wordt verleend. De advocaat wordt door de Staat aan de rechtzoekende toegekend. In 2013 viel 35,8% van de Nederlanders binnen dat stelsel. De uitgaven die binnen het stelsel gedaan worden, worden voor 80% besteed aan rechtzoekenden met een inkomen ter hoogte van de bijstand. Zoals eerder gezegd: het kwetsbare deel van de burgers en niet de dikke nekken. Vanaf 2011 wordt geprobeerd de kosten omlaag te krijgen door rechtzoekenden eerst naar het Juridisch Loket te verwijzen. Die moeten dan doorverwijzen. Het Juridisch Loket als poortwachter, kun je zeggen. Voor de Orde van Advocaten een reden om eens onderzoek te laten doen naar de werkelijke kosten van de rechtsbijstand. In een tussenrapportage laat de orde weten dat er geen sprake is van een ongebreidelde stijging van de
kosten. De reële uitgaven dalen. Dat zijn de uitgaven die voortvloeien uit de toegekende toevoegingen.
Fictie
De daling begint in 2011. Ze is het gevolg van de daling van toevoegingstarieven. Ondanks een stijging in het volume van de toevoegingen in 2012 en 2013 dalen de uitgaven. In 2014 verandert zelfs de groei van het aantal toevoegingen om in een daling. Dat heeft ook te maken met het feit dat door de vergoeding af te zetten tegen de inkomsten minder mensen gebruik kunnen en durven maken van rechtsbijstand. Of dat een goede ontwikkeling is, is dan toch weer de vraag. De orde is erop uit om meer stabiliteit te krijgen in het stelsel. Niet weer steeds nieuwe maatregelen die van alles en nog wat op de kop zetten en onzekerheid, met name ook voor de gebruikers, veroorzaken. Wie de politiek een beetje kent, weet dat de verwachting dat er lange termijn gedacht wordt, in de dagelijkse praktijk een fictie is.
Alle neuzen in de goede richting
Selectiefunctionaris toont menselijk gezicht Marcel Heuvelmans Venlo - Onderstaande casus toont aan dat het niet alleen ‘kommer en kwel’ is bij het Bureau Selectiefunctionarissen. Ook het Openbaar Ministerie en het personeel van PI De Geerhorst verdienen in deze kwestie een pluim. Het loont in ieder geval de moeite om de juiste mensen op de juiste wijze te motiveren om een beslissing te krijgen die niet alledaags genoemd kan worden. De casus: Op dinsdag 9 juni omstreeks 15.30 uur berichtte de broer van een cliënt van mij, welke gedetineerd was in de PI te Sittard, dat een andere broer levensgevaarlijk gewond was geraakt bij kapwerkzaamheden. De broer zou met zeer ernstige verwondingen per traumahelikopter worden overge-
vervolgens cliënt tegen 21.00 uur, derhalve ver na sluitingstijd van de PI, in vrijheid gesteld werd. Hij kon alsnog Menselijk geweten een laatste groet brengen aan zijn broer Ik heb vervolgens direct contact gelegd die vervolgens die nacht overleed. Climet de dienstdoende Officier van ënt had een verlof tot 11 juni te 19.30 Justitie van het parket Limburg en haar verzocht te bewerkstelligen dat cliënt met onmiddellijke ingang werd vrijgelaten, teneinde afscheid te kunnen nemen van zijn broer in het ziekenhuis. De Officier van Justitie heeft hemel en aarde bewogen om cliënt, die nog een schamele 6 weken voor de boeg had, in vrijheid gesteld te krijgen. Uiteindelijk bemoeide zelfs een medewerkster van de intensive care afdeling te Nijmegen zich met de vrijlating van cliënt. Hoewel de directie van de PI in eerste instantie tegenstribbelde, kreeg de Officier van Justitie toch geregeld dat een medewerker van de afdeling bevolking Een pluim voor PI De Geerhorst. van de PI in dienst werd geroepen en bracht naar het Radboud Ziekenhuis te Nijmegen.
uur, maar hij wilde ook zijn broer gaan begraven in Marokko. Gelet op de beperkte vluchten naar dat land kon zijn broer niet eerder dan zondag 14 juni worden overgebracht naar Marokko om aansluitend op maandag 15 juni
te worden begraven aldaar. Vervolgens werd door mij een aanvullende strafonderbreking gevraagd voor de duur van één maand waarna door de selectiefunctionaris, middels tussenkomst van een zeer actieve backoffice medewerker van de PI Sittard, toch een strafonderbreking voor de duur van 10 dagen werd verleend. Dit betekent dus voor cliënt dat hij in alle rust en in persoon afscheid kan nemen van zijn broer in Marokko. Uit deze zaak blijkt dat het menselijk geweten het uiteindelijk ruimschoots heeft gewonnen van het juridisch kader waarin vaak te veel zaken blijven hangen. In deze zaak wezen dus de neuzen van de verdediging, het Openbaar Ministerie en het Bureau Selectiefunctionarissen allen in de goede richting. Marcel Heuvelmans is strafrechtadvocaat in Venlo
Ga voor maximaal resultaat 100 % INZET 100 % DESKUNDIG 100 % BETROKKEN
Mr. Jos Willemsen
06 – 25 24 81 30 WILLEMSEN ADVOCATUUR
Voor alle strafzaken: • • • • •
Hoger beroep Klachtzaken (bijv. isolatie, overplaatsing) Ontneming Overlevering / uitlevering ISD, TBS
Ook voor hulp bij: familierecht, jeugdzorg, ontslag, huurrecht
Fluent in English • Werkt door heel Nederland • Ook PRO DEO
Tel: 023 – 71 000 22
www.advocaatwillemsen.nl
Kenaupark 24
Fax: 023 – 799 37 37
[email protected]
2011 MT Haarlem
34
deBonjo augustus 2015
Rechter zit niet op mooi verhaaltje te wachten
VOORLOPIGE HECHTENIS: HOE ZIT HET OOK ALWEER?
Suzanne Kurvers Maastricht - Na de arrestatie en inverzekeringstelling kan de officier van justitie, tijdens de voorgeleiding bij de rechter-commissaris, de inbewaringstelling vorderen voor maximaal 14 dagen. Dit is officieel de eerste fase van de voorlopige hechtenis, ook al zit de verdachte dan vaak al drie en soms zelfs zes dagen vast in een politiecel. De rechter-commissaris bekijkt tijdens de voorgeleiding of er sprake is van een strafbaar feit waarvoor voorlopige hechtenis mogelijk is en of daarvoor voldoende ernstige bezwaren (serieuze verdenking) aanwezig zijn. Die verdenking moet gebaseerd zijn op feiten en omstandigheden die blijken uit het dossier. Volgens het Europese Hof voor de Rechten van de Mens mag de verdenking niet gebaseerd worden op een samenvattend dossier inhoudende conclusies van de politie, zonder dat de rechter de onderliggende bevindingen kan controleren. Overigens, indien de rechter-commissaris oordeelt dat er voldoende ernstige bezwaren aanwezig zijn, betekent dit nog niet dat er voldoende bewijs voor een veroordeling is.
mag niet slechts denkbeeldig zijn. Zo mag de onderzoeksgrond bijvoorbeeld niet gebruikt worden om de verdachte verder te kunnen ondervragen, maar moet er een reëel risico zijn dat hij - na een eventuele vrijlating - getuigen gaat beïnvloeden of bewijsmateriaal gaat wegwerken. Wanneer de rechter-commissaris heeft vastgesteld dat er naast een voldoende verdenking ook minstens één grond van toepassing is, dan moet hij nog toetsen of de voorlopige hechtenis niet langer gaat duren dan een eventueel later te verwachten op te leggen onvoorwaardelijke vrijheidsbenemende straf.
Drie rechters
Pas als aan al deze voorwaarden is voldaan, kan de rechter-commissaris de bewaring bevelen voor maximaal 14 dagen. Deze termijn wordt uitgezeten in een huis van bewaring. De officier van justitie kan daarna de gevangenhouding vorderen voor maximaal 90 dagen. Over die vordering buigen drie rechters van de rechtbank zich in de raadkamer. Zij toetsen aan dezelfde voorwaarden als de rechtercommissaris. Binnen deze maximale termijn moet de zaak voor de eerste keer op een (openbare) terechtzitting komen, waarbij de voorlopige hechteReëel risico nis telkens met 90 dagen verlengd kan Naast de verdenking moet er sprake worden. Hierbij geldt: hoe langer de zijn van een in de wet genoemde voorlopige hechtenis duurt, hoe streng‘grond’: gevaar voor herhaling, vlucht- er de daaraan te stellen eisen zijn. gevaar, de onderzoeksgrond en/of de Een verdenking kan eerst voor een schokgrond. Het bestaan van een grond rechter net voldoende zijn, maar later
Vrijheid Hans Scheper
Toiletten en stromend water, het is fantastisch dat we dat hebben. Een goede vriend van me is in een ver land met vakantie geweest. Lekker primitief, maar wat was hij blij toen hij weer thuis was. De waarde van goede sanitaire voorzieningen was voor hem ineens klip en klaar. Je gaat iets blijkbaar pas waarderen als je het niet meer hebt. De filosoof Schopenhauer zei dat dit ook geldt voor het belangrijkste in ons leven. Jeugd, gezondheid en vrijheid zijn volgens hem het mooiste wat een mens heeft. Toch genieten we er niet bewust van. De waarde van jeugd, ge-
zondheid en vrijheid dringt pas tot ons door als we het dreigen te verliezen of al verloren hebben.
Voorlopige hechtenis, veertien dagen of veel langer?
gen dan het maatschappelijke belang bij voortzetting van detentie. Denk hierbij onder meer aan vast werk of de zorg voor een ziek familielid. Deze omstandigheden dienen wel goed Mooi verhaaltje onderbouwd te worden met documenOp elk moment kan de verdachte om ten: de rechter zit niet te wachten op schorsing van de voorlopige hechtealleen een mooi verhaaltje. Aan een nis verzoeken. Hij hoeft hiervoor schorsing kunnen - naast de algemene niet te wachten tot een (raadkamer-) voorwaarden - bijzondere voorwaarzitting, maar kan hier tussentijds den verbonden worden: het gaat vaak schriftelijk om verzoeken. Voor een om maatregelen die het risico op schorsing moet er sprake zijn van per- het intreden van een bepaalde grond soonlijke belangen die zwaarder webeperken. Zo kan de onderzoeksniet meer. Ook wordt de kans dat de voorlopige hechtenis langer gaat duren dan de uiteindelijk te verwachten straf steeds groter.
In de bajes is de vrijheid verdwenen en juist daar kun je misschien pas echt begrijpen wat vrij zijn betekent. Sommigen zeggen dat de gevangenis in Nederland een hotel is. Mensen die dat zeggen zijn nog nooit in een hotel of een gevangenis geweest. De vrijheid om te doen en te laten wat je wilt, je eigen keuzes te maken, ben je in de bajes echt kwijt. Schopenhauer heeft gelijk als hij zegt dat je door het verlies van je vrijheid pas in de gaten krijgt hoe belangrijk vrijheid is.
Innerlijke vrijheid
Over welke vrijheid hebben we het hier? De vrijheid om te doen en te laten wat je wilt, oftewel het vrij zijn van externe dwang. Zo kijken de meeste mensen tegen vrijheid aan, en dat is begrijpelijk en terecht. Maar er is ook nog zoiets als innerlijke vrij-
Hans Scheper.
Polat
Mr. H. Polat strafrechtadvocaat Rozenstraat 29-31, 2011 LT Haarlem. Telefoon 023 200 00 65 Mobiel 06 42 72 55 12 Fax 023 551 58 55 24/7 bereikbaar
Mw. Mr. S.M. Kurvers is advocaat bij Van Berge Henegouwen Advocaten te Maastricht.
Hoe kijk je naar jezelf.
heid, een vrijheid waarin je ondanks alle beperkingen zelf blijft kiezen hoe je omgaat met wat in je leven gebeurt. In deze vrijheid zijn er altijd nog mogelijkheden en ligt niet alles vast. Wat innerlijke vrijheid met mensen doet is zowel binnen als buiten de bajes goed zichtbaar. Waarom heeft de ene mens het wel en de andere niet? Is het iets wat vast ligt, zoals de
kleur van je ogen? Ik denk van niet. In de filosofie bestaat een eeuwenoude discussie over de vrijheid van de mens. Vrij of niet vrij, voor beide standpunten zijn filosofen te vinden. Uiteindelijk is het een keuze. Hoe wil je naar jezelf kijken, wat maakt sterker? Hans Scheper is hoofd Humanistische Geestelijke Verzorging
BODDAERT VERWEEL
Advocatenkantoor
•Zit u vast? Wij zorgen ervoor dat u zo spoedig mogelijk weer vrij komt! •Ceza evinden kurtulmanin en kisa yolu! Bizi 24/7 arayabilirsiniz!
grond ingeperkt worden door een contactverbod met bepaalde personen. Het vluchtgevaar kan dan weer ingeperkt worden door het dragen van een enkelband of het betalen van een borgsom. De borgsom wordt niet vaak gebruikt, maar biedt bij steeds meer gronden soelaas. De verdachte en zijn advocaat dienen op al deze aspecten attent te zijn.
Wil je bezoek? Bel Bonjo
0800 3334446
Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.
advocaten Mr. Robert Polderman sinds 1996 uw specialist in: • Strafzaken • Beklag- en beroepszaken • TBS en longstay • VOG- en CBR-procedures T 072 574 44 09 E
[email protected] www.boddaertverweel.nl
35
deBonjo augustus 2015
wetenswaardigheden
De talloze reacties tonen aan dat deBonjo goed wordt gelezen. Ook goed voor onze adverteerders!
Toekomstige zweeftreinen BONJOBAJESPUZZEL 1
Een zweeftrein is een trein die vlak boven de baan zweeft, en dus in beweging geen contact heeft met de baan. De bekendste uitvoering is de magneetzweeftrein, waarbij de trein door middel van magnetische levitatie boven de baan zweeft. De magneetzweeftrein is een voertuig dat 10 - 20 millimeter boven een baan zweeft door middel van een magneetveld. Deze techniek wordt magnetic levitation, kortweg maglev, genoemd. Dit soort treinen halen een zeer hoge kruissnelheid, 600 km/uur en meer. Zeker wanneer er gebruik wordt gemaakt van een afgesloten vacuümbuis zowel op het land als door de zee. Dat zou betekenen van Amsterdam naar Parijs in ongeveer drie kwartier. Inchecken op een luchthaven kost al meer tijd. Het idee van de magneetzweeftrein is van de Duitse ingenieur H. Kemper die al in 1935 octrooi verkreeg. In veel landen rijden in een experimentele fase van dit soort treinen. In Japan en China rijden al treinen met een snelheid van boven de 380 km/uur.
2
1
3
4
5
13 15
20
22
21
26
32
33
37 41
40
52
34 39 44
49
63
54
55
58
59
64
67
71
69 72
BUZING Puzzels
Horizontaal 1. Gewapend geleide - 6. Verdwenen - 13. Deel van voet - 14. Allemaal 1. Gewapend geleide - 6. Verdwenen 13.Compagnon Deel van(afk.) voet --19. 14.Familielid Allemaal- 22. - 15. - 17. Zw 15. Uitroep - 17. Zwijn - -18. DikUitroep Compagnon (afk.) 19. Familielid 22.Soort Dik dommekracht - 24. Verenigde Statensluitend - 25. Soort dommekracht 24.-Verenigde Staten --25. - 26. Nauw - 28. Bij Nauw sluitend - 28. geen- 30. gehoor - 30. - 31. Dierenvoedsel - 34. N geenBij gehoor Precies - 31.Precies Dierenvoedsel - 32. Dierengeluid- -32. 34.Dierengeluid Nut - 36. Muziekinstrument - 37. Schrijfgeld - 39. jaar Vorig-jaar 40. Van onderen- -41. 41. Handeltje Han36. Muziekinstrument - 37. Schrijfgeld - 39. Vorig 40.-Van onderen - 43. - 43. Eerwaarde heer - ondernemingsraad 44. Gast - 46. Centrale(afk.) ondernemingsraad (afk.) -- 50. Eerwaarde heer -deltje 44. Gast - 46. Centrale - 48. Uitstekend 48. Uitstekend 50. Arbeidsovereenkomst (afk.) - 51.trein Meisjespop - 53. Europese Arbeidsovereenkomst (afk.) --51. Meisjespop - 53. Europese - 54. Zeurpiet - 57. Visite - 5 trein 54. Zeurpiet 57. Visite 58. Ouders, kinderen en detentie 59. Luitenant Ouders, kinderen en detentie - 59. Luitenant - 61. Diepe afkeer - 63. Wereldrecord - 64. Gluurd 61. Hier Diepehebben afkeer - 63. Wereldrecord - 64. Gluurder -last 66. Soort Soort papegaai - -67. kinderen van gedetineerden van -papegaai 69. Bejaarde - 70. Vold 67. Hier hebben kinderen van gedetineerden last van - 69. Bejaarde - 70. Vol71. Noot - 72. Gevecht. doende - 71. Noot - 72. Gevecht. Verticaal 1. Organisatie die ervoor zorgt dat kinderen bij hun vader/moeder op visite kunVerticaal nen - 2. Modieus - 3. Ons inziens - 4. Overschot - 5. Soort verlichting - 6. Geest- 7. Deel vandat de voet - 8. Oeverplant - 9. Onbepaald vnw. - 10. Hetzelfde 1. Organisatie diedrift ervoor zorgt kinderen bij hun vader/moeder op visite kunnen - 2. Modieu - 11. Droge wijn 12. Bende - 14. En andere (afk.) - 16.- Griekse Zij - 8. Oever Ons inziens - 4. Overschot - 5. -Soort verlichting - 6. Geestdrift 7. Deelgodin van -de17.voet gaan met Hetzelfde een kind mee- 11. op visite in de gevangenis - 20. Buiten - 21. En 9. Onbepaald vnw. - 10. Droge wijn - 12. Bende - 14. adem En andere (afk.) - 16. Gri volgende (afk.)kind - 23.mee Lol - op 26.visite Vogel -in27. - 28. Reuzenslang godin - 17. Zij gaan met een deAankomend gevangenis - 20. Buiten adem - 21. En vo 29. Aantal mensen 30. Geldvoorraad 31. Snaarinstrument 33. Aartsbisschop (afk.) - 23. Lol - 26. Vogel - 27. Aankomend - 28. Reuzenslang - 29. Aantal mensen - 30. - 34. Rustplaats - 35. Verf - 36. Kunststof - 38. Gram (afk.) - 39. Vicaris-GeneGeldvoorraad - 31. Snaarinstrument - 33. Aartsbisschop - 34. Rustplaats - 35. Verf - 36. Kunst raal - 42. Snelweg - 44. Walbewoner - 45. Vrouwelijk schaap - 47. Rijweg 38. Gram (afk.) -49. 39.Kamer Vicaris-Generaal - 42. Snelweg - 44. Walbewoner - 45. Vrouwelijk schaa van Koophandel - 50. Luchtig baksel - 52. Stel - 54. Nakomeling Rijweg - 49. Kamer van Koophandel 50. - 52. Stel - 54. Nakomeling 55. Kleding - 56. Rookproduct Luchtig - 60. Stapbaksel - 62. Oppervlaktemaat - 64. Naam van - 55. Kle 56. RookproductPaus - 60.- 65. Stap 62. Oppervlaktemaat 64. Naam van Paus 65. Muziekterm - 67. Muziekterm - 67. Bij voorbeeld - 68. Tijdelijk.
Horizontaal
3
4 5
voorbeeld - 68. Tijdelijk.
Oplossing puzzel, zie pagina 08.
PETERS ADVOCATEN Peters Advocaten Amersfoort Havik 13 3811 EX Amersfoort Telefoon 033 46 27 551 Fax 033 46 24 275 Amsterdam Herengracht 454 1017 CA Amsterdam Telefoon 020 24 03 042
60
65
68
70
45
50
53
62
35
43
57
66
12
27
38
42 48
47 51
11
30
36
56
10
23
29
31
46
9
18
25 28
61
8
17
24
2
7
14
16
19
1 De eerste spoorlijn in Nederland (1839) tussen Amsterdam en Haarlem. Afstand 21 km, reistijd 25 minuten. 2/3 Zweeftrein waarmee experimentele ritten worden gemaakt. De tekening laat duidelijk het zweven zien. 4 Ook met het interieur van treinen is men druk aan het ontwerpen. Het ziet er in ieder geval comfortabel uit. 5 Deze Super Bullet zweeftrein in een vacuümbuis zal gigantische snelheden bereiken. Ontwerp door Jacque Fresco. Wim Wal
6
E X O D U S P V C
S C H E I O C S B V O I A O O R L IJ B A A R A E N
O R T I E L S H T E IJ V G G E R N O D E A P U S T E Z O T W P E O E G
E
V E E E N V A R K R V E IJ Z E L W I A B L E G E L R D I K G V Z E K O R L O S T E N D O
R M I S T I E D E R E N C O T P E K R A P K R E K A A T T S V J L O G E C A O T A N I K K D L T E R D E R O U D E S T R IJ D
Ben je onherroepelijk veroordeeld? Grijp dan nu je laatste kans en ga voor herziening! S H A G
Peters Advocaten Gespecialiseerd in herzieningszaken
36
Betrokken
deBonjo augustus 2015
Deskundig
Bereikbaar • We speak English
Alle strafzaken en penitentiaire zaken, ook PRO DEO Bel gratis 0800 - STRAFZAAK (787 239 225) of buiten kantooruren 06 13 74 88 88
BONJO GEEFT RICHTING AAN... ADVOCATENKANTOOR
V A N DE R W E I DE 24 UUR PER DAG, 7 DAGEN PER WEEK BEREIKBAAR OP 06 46 02 39 69 Johannes Verhulststraat 113 1071 MZ Amsterdam telefoon 020 67 27 838 fax 020 67 27 839
[email protected] www.advocatenkantoorvanderweide.nl
mr Richard van der Weide de pitbull onder de pleiters
• Hablamos Español • Nous parlons Français
Vondelstraat 41 | 1054 GJ Amsterdam | www.vanoostenadvocaten.nl
DE TOP VAN DE NIEUWE GENERATIE STRAFRECHTADVOCATEN
• Wir sprechen Deutsch
Tijdelijke huisvesting Na vrijlating zorgen we voor huisvesting Huisbewaring Bonjo past op het huis als u de bajes in moet Bezoeken in de Penitentiaire Inrichtingen Wie bezoek wil kan zich bij Bonjo melden Buddy’s Behoefte aan een buddy die klaar staat als het nodig is? Bonjo bellen, gratis nummer 0800 333 444 6 Contacten Het Bonjo Contactbureau maakt het mogelijk contacten te leggen, binnen en buiten de bajes Achterblijvers Bonjo steunt ook uw partners, familie en vrienden in de tijd dat u vastzit De weg naar arbeid Bonjo-leden weten hoe u van binnen naar werk geholpen kan worden Hulp bij problemen U belt Bonjo en u wordt verder geholpen Een weg naar advocaten Wij van Bonjo kennen veel advocaten en kunnen u dus aan een bij u passende advocaat helpen
Achterblijver en het gevoel van alleen op de wereld? Schrijf of bel Bonjo, wij helpen je verder. T 0800 3334446 Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam.