Excel Sheet Data Bestand
naam
Mark Rijniers
Mark Rijniers
Mark Rijniers
Mark Rijniers
Mark Rijniers
Mark Rijniers
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview Vroeger bedacht de gemeente alles voor de dorpen. Vroeger toch wel een elite groepje mensen uit het dorp. Vaak zag je een vast groep mensen opkomen voor hun eigen belang. Klinkt heel negatief, maar met alle respect voor wat ze hebben gedaan. Eerder was het toch meer ad hoc zaken oplossen.
Bergen
ambte naar sit. 0
Bergen
Plannen voor dorpen werden door ambtenaren bedacht en eigenlijk f opgelegd naar de dorpen toe. Voorafgaand is er in een informatieve bijeenkomst per dorp verteld over het dorpsontwikkelingsplan. ambte aanleid De gemeente heeft enkel een rol om deze avonden te faciliteren. naar ing
Bergen
Bergen
Bergen
Bergen
ambte naar doel
De inwoners van de dorpen moeten meedenken over de ontwikkeling van hun eigendorp en hun directe omgeving Daarbij werd nadruk gelegd dat elk dorp een dorpsraad of een zelfde vorm moest gaan hebben Met als opdracht voor het dorp om goed na te denken wat ze willen en dat vorm te geven aan hun eigen dorpsontwikkelingsplan.De gemeente is geen voetstuk meer maar samenwerkende partner.
ambte naar wat
Start van het interactief werken met de dorpen zijn de leefbaarheiddiscussies [10.17] geweest College heeft tijdens een een dorpenronde het thema Leefbaarheid aan de orde gesteld in de verschillende dorpen. Daarbij is het doel gepresenteerd, uitgelegd hoe het dorpsontwikkelingsplan kan gaan werken. het opzetten van een werkgroep en daarmee aan de slag te zijn. Deze dorpsontwikkelingsplannen zijn gefilterd, daarvan zijn projecten gemaakt in de onderwerpen. Het gezamenlijk boek heet: Samen aan de slag. De gemeente heeft in het boekwerk Samen aan de slag, per onderwerp(project) reactie gegeven op alle dorpsontwikkelingsplannen . Deze reactie was de start om Samen aan de slag te gaan met de opgevoerde projecten in de dorpsplannen. De gemeenteraad heeft op voorhand een krediet beschikbaar gesteld van 350.000 euro,beschikbaar sinds 2009. Dit bedrag is een eerste krediet en er is niks vastgelegd op dit moment over een standaard bedrag per jaar. Toen hebben we een openavond georganiseerd met het doel, we willen jullie buurt opknappen, wie wil in de werkgroep zitten, kortom: Denk mee. daarom convenanten gemaaktTwee á drie keer per jaar komen de dorpsraden samen met het college om te praten over de voortgang en actuele zaken in het dorp Daarbij aangekoppeld een lijst met tien (10) projecten die ze belangrijk vinden en waar ze aan gaan werken. Dit is nu voor twee (2) jaar vastgesteld. Eind 2010 nieuwe convenant en nieuwe lijst met projecten.
ambte naar hoe
ambte naar sit. 1
Deze vertegenwoordiging vanuit het dorp is gestart met het opstellen van een dorpsontwikkelingsplan. Uitdrukkelijk is gevraagd om mee te denken aan dorpsontwikkelingsplan.Daarna zijn vier avonden georganiseerd om te praten over vier afgebakende thema’s. De ronde heeft veel losgemaakt Dit is echt het begin geweest van interactief werken.Elk dorp heeft een eigen methodiek gebruikt om het dorpsontwikkelingsplan uit te werken. Elk dorp heeft realistisch gekeken naar wat mogelijkheden waren en zijn niet al te groots gaan denken, zoals het realiseren van musea of grote zwembaden.[20.50] Dorpen hebben het zelf gedaan. Kaders worden per project duidelijk gemaakt
Toch denkt Mark Rijniers wel, dat ze de dorpen overvoeren met de vraag mee te denken aan de ontwikkeling van hun dorp[18.00]. Maar het werkt wel, Het heeft ertoe geleid dat elk dorp zijn eigen unieke dorpsontwikkelingsplan heeft gemaakt. Dit alles is een proces van een paar jaar. Dit hele verhaal leidt er toe dat we heel interactief aan het werken zijn met dorpen. Eerst gingen discussies eerst via de raad maar toen hebben we gezegd, laten die dorpen eens aangeven wat hun mening over een bepaalde zaak. [30.31]Na de rondes zijn dorpsraden anders gaan functioneren.[39.10] Veel actiever. Ook de dorpsraden hebben een heel andere vorm gevonden hoe ze met ons om te gaan. Ze geven niet alleen advies naar ons hoe het dorp moet ontwikkelingen en wat moet gebeuren, nee wij geven ook wat aan hen, door de vraag te stellen denk is mee aan bepaalde problemen of hoe denken jullie over toerisme in de gemeente. [33.10]Verandering zet zich door in het ambtelijk apparaat.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
1
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Mark Rijniers
Bergen
Als je dat doet dan schep je ook verwachtingen bij de dorpen. Dorp gaat iets maken en dan verwachten ze ook van de gemeente dat daar wat mee gaat doen. [23.30]Projecten zijn leuk maar er moet ook geld komen. [26.38]Mark Rijniers verwijt zichzelf dat mensen intern ook gelijk had mee moeten trekken in het proces met de dorpsraden [50.20]]. Integraal werken is vallen en opstaan [53.00/53.25]. Je merkt dat er negatief over gedacht wordt omdat het veel meer werk isWe moeten samen mee denken over oplossingen en niet puur uit de wet en regelgeving gaan kijken. We moeten qua communicatie beter gaan uitleggen wat de mogelijkheden zijn.Als je ergens over schrijft, dan moet je die plek kennen [58.45]. Neem tijd voor het proces. Interactief werken vergt van iedereen meer. De gemeente Bergen vind het werken met dorpen hee ambte evaluat belangrijk,Burgerparticipatie in Bergen is bijna perfect. [01.39.09] Burgerparticipatie moet heel hoog in het vaandel staan.Je moet goede en gezonde interesse hebben van naar ie mensen, ze een kop en staart geven van waar begin je aan en waar eindigt dat.Goed instrueren van dat betekent dat voor jou.
Ben Buiting
Bergen
wetho uder sit. 0
Ben Buiting
Bergen
Frictie was het niet [08.22]. Het is altijd de gemeente, de ambtenaar doet het niet goed, allemaal vooroordelen [08.35]. Je doet het dus toch nooit goed. wetho aanleid Maar het is altijd kijken naar de gemeente, alsof we dat samen niet zijn..?! uder ing Daarin is vast gelegd dat de communicatie naar burgers aanmerkelijk moet worden verbeterd
Ben Buiting
Bergen
wetho uder doel
Ben Buiting
Ben Buiting
Ben Buiting
Bergen
Bergen
Bergen
wetho uder wat
wetho uder hoe
wetho uder sit. 1
We leggen dus die verantwoordelijkheid dus terug omdat we vinden dat iedereen die plicht heeft [08.58]. interactief besturen . Het begint bij een visie. Interactief werken is uitgevonden in de vorige periode, dus zes (6) a zeven (7) jaar terug [13.00]. Zij hebben die verantwoordelijkheid gekregen, wij sturen op die verantwoordelijkheden, maar zij moeten het doen. Eens in de twee jaar komt het college bij de alle dorpen langs met een bepaald thema. Mensen kunnen met vragen komen, wat dan ook. Dat gebeurt door middel van een bijeenkomst, college doet inleidende praatjes over actuele onderwerpen. Twee (2) wethouders en een (1) burgemeester. Discussies worden gehouden en vragen gesteld. Communicatie is in convenant vastgelegd. Jaarlijks overleg met dorpsraden. Ze, dorpbelangenorganisaties, krijgen van de gemeente jaarlijks €1500 voor het functioneren (printen, kopiëren, post e.d.) [14.30]. En €3500 te besteden aan kleine dingetjes in het dorp [14.47]. Daarbij hebben ze dorpsontwikkelingsplannen gemaakt, identiteitsgehalte is heel hoog, goed onderbouwd en geen rare plannen beschreven. werkgroep MFC Well dorpsraad kaders.
Interactief besturen betekent niet, we vragen een dorpsraad wat je moet doen en dat dan gaan doen. Zo werkt dat niet Niet iedereen is gelijk omdat dorpen niet gelijk zijn, cultuurverschillen, historische verschillen, andere verenigingen die gebruik van de ruimte gaan maken Interactief werken is uitgevonden in de vorige periode, dus zes (6) a zeven (7) jaar terug [13.00].
Er ligt een heleboel kennis en kunde in het dorp. Zeker als het om leefbaarheidsontwikkeling in een dorp gaat [04.30]. Als je dat vind (die kennis en kunde red.), dat je absoluut op een interactieve manier moet besturen, maar wel moet blijven besturen [04.40].Maar het is wel zo dat wij vraagstukken bij de dorpsraad neerleggen, toetsen waarvan zijn vinden dat bepaald beleid moeten worden gemaakt [05.00]. En dan kijken wij of we dat verantwoord vinden om mee te nemen in de beleidsvorming van zaken.Communicatie is wat dat betreft aanmerkelijk verbeterd en communicatie naar dorpsraden is aanmerkelijk verbeterd, gestructureerd en in convenant vastgelegd . Leefbaarheid staat onder druk. In veel gevallen is de dorpsraad intermediair tussen de gemeente en het dorp maar in veel gevallen ook niet.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
2
Excel Sheet Data Bestand
naam
Ben Buiting
Leon Engels
Leon Engels
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Bergen
Andere kant is dat als je projecten realiseert dat je als gemeente, met name in aanvang, soms wel heel zwaar regie voert qua mankracht en financieel ondersteunt, faciliteert [05.15]. Maar dat je daarna een construct zoekt waarbij de verantwoordelijkheid bij het dorp zelf ligt en niet bij de gemeente Nu kun je het niet voor iedereen goed doen, dat weet ik wel [08.37]. Als je dat vind dat we dat samen zijn moet je er ook samen wat aan doen, vind ik. Dan vind ik ook dat iedereen een plicht heeft [08.50]. En dat is de enige manier om als gemeente doelen te bereiken die veel verder reiken dan je budget want dat zijn dingen die ik zelf niet kan, ik kan dat niet exploiteren In wezen wordt leefbaarheid niet door de gemeente gemaakt maar door de mensen zelf [18.00]. Dat houd ik ze altijd voor; als niemand van jullie vrijwilliger is bij een vereniging dan heb je geen vereniging en dan heb je ook geen leefbaarheid meer In de randvoorwaarden van leefbaarheid kan ik dat stimuleren [18.20]. Maar als jullie dat niet in ullen dan ik bouw ik stenen voor niks [18.36]. Leefbaarheid kan ik niet maken als wethouder, dat doe je echt zelf. En dat bewustzijn probeer ik wel te bevorderen [18.43]. We leggen randvoorwaarden neer en we proberen bewustzijn nadrukkelijk neer te leggen en daar een kern te creëren die dat uitdraagt en vorm aangeeft [18.49].Keerzijde van interactief besturen is als je de verwachtingen niet goed managed, dan lijkt het voor de dorpen alsof ze bij de gemeente boodschappen gaan doen en zeggen we willen dat en dat hebben. En als ze dat niet krijgen dan is er ontevredenheid [24.50]. Soms komen ze boodschappen doen en dat is niet de verhouding die ik wil. In die zelfstandigheid van besturen moet je ook je verantwoordelijkheid nemen. En dan kan niet alles, ik kan ook niet alles. Dus maak je keuzes . Ik denk dat wij met verwachtingsmanagement afgelopen jaar dik van hebben moeten leren [27.30]. En dat is één (1) van de valkuilen van interactief besturen als je dat niet goed handelt. In de verantwoordelijkheid nemen moet je als burger of groep burgers ook reëel blijven. En dan elkaars rol ziet en spel speelt als je alles beperkt binnen het beleid zoals het is, en binnen de regels zoals het is, en de budgetten zoals het is en de ruimte er om heen niet zoekt; Ik me afvraag of je überhaupt tot veranderingen komt [31.42]. Als een dorp iets wilt realiseren, dan wil ik dat die droom er eerst moet zijn. Nu we over doorontwikkelen praten betekent dat je optimaal de drive van een bepaalde groepering in je bevolking gebruikt om ontwikkelingen te bereiken, doelen te bereiken die je vervolgens vanuit de wet maatschappelijke wetho evaluat ondersteuning toegedeeld hebt gekregen uder ie
Vanuit de monopolie positie gaan ambtenaren op bepaalde manier reageren. Dat zit er gewoon ingebakken van vroeger. We zitten hier in een gedeelte van Nederland waar de burgers heel lief zijn. Als je in Amsterdam naar de gemeente gaat wordt er geroepen en hier valt dat allemaal best wel mee. Hier hebben we gewoon een paar dorpen bij elkaar. Dorpsraden en burgers roepen hier niet veel. Ze hebben wel soms last van dat als ze een sportveld willen aanleggen ze bij welzijn moeten zijn en als ze subsidie nodig hebben ergens anders moeten zijn. Daar hebben ze dan wel last van, maar het loopt en brengt ook geen grote problemen met zich mee [11.20-11.55]. We komen uit de situatie dat hier een herindeling zou plaatsvinden.Alle focus afgelopen jaren lag op deze herindeling met Gennep, Mook en Bergen. Dus betekent dat we anderhalf jaar stil hebben gestaan, weinig gedaan hebbend aan eigen organisatie. En nu moet we een inhaalslag maken en daarin gaan we dit gelijk meenemenHeel veel ambtenaren snappen dat niet. Die doen gewoon hun ding en staan er niet bij stil dat alles wat zij doen in teken staan van die verschillende burger, want die zit daar dertig (30) jaar precies hetzelfde te doen. Alles volgens het boekje [22.20-22.45].
Bergen
adjunc tdirect eur sit. 0
Bergen
Dat die klant nog steeds te weinig centraal staat. Dat is één ontwikkeling, de tweede ontwikkeling is dat de gemeenten vanaf 2015 de poorten van de overheid worden[07.3607.38]. En dat betekent als gemeente, de organisatie zo hebben moeten ingericht hebben dat wij ook burgers antwoord kunnen geven op vragen van de rijksoverheid, provinciale overheid, waterschappen en dat soort dingen [07.44]. Dat kun je niet hierbij deze mensen neerleggen (in de structuur van zeven (7) afdelingen) [07.56]. Dan kun je beter professionaliseren op het gebied van dienstverlening. Het is een heel probleem met ambtenaren hè, want die zitten hier al heel lang. Dat is ook gelijk het probleem, mensen die hier zitten. Maar ik voorzie wel grote problemen wanneer wij de poort van de overheid moeten worden, hoe krijg je al die verschillende mensen en alle soorten dienstverlening op één lijn [12.00]. De veranderingen hebben niet te maken met veranderende klantbehoeftes, die signalen heb ik niet gekregen [12.20]. De verandering komt in intern en niet vanuit de burgerij [14.20]. We zien deze verandering als een voordeel en zien dat het voor de burger beter is [14.25-] Tot januari 2009 adjunc was er een andere organisatie structuur, met nog meer lagen, vanuit daaruit naar het model met zeven (7) afdelingen gegaan en nu naar het model met drie (3) kolommen tdirect aanleid [19.30-19.50]. Er was frustratie dat niet samengewerkt kon worden omdat er een top was die alles tegenhield. Burgers zijn mondiger geworden en terecht en wij moeten daarop inspelen. Naar de gemeente gaan is toch vaak nog een drempel. eur ing
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
3
Excel Sheet Data Bestand
naam
Leon Engels
Leon Engels
Leon Engels
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
adjunc tdirect eur doel
En we gaan nu een doorontwikkeling maken waarin de klant echt helemaal centraal staat [04.25]. We gaan al die zeven (7) afdelingen samenvoegen tot een nieuwe structuur. Dus op deze manier ga je nog meer recht doen aan die burger. Of wat de burger wil of wat een bedrijf wil, wat een maatschappelijke organisatie of organisaties willen.Om duidelijk te maken aan die burger dat wij met één mond praten, één beleid hebben, één aanspreek punt hebben [07.24]. En dat we met klantmanagement werken. En dan gaan we die burger meer bedienen. professionaliseren op het gebied van dienstverlening Dat betekent dat je ander soort ambtenaar nodig hebt die hier in de dienstverlening moet zitten. Meer van buiten naar binnen halen. De afdelingen hebben elkaar de laatste jaren ook wel meer gezocht maar dat moet nog veel meer gebeuren [13.20]. Dat het beleid wat ze gaan maken op elkaar afgestemd is. Deze manier van werken gaat ons opleveren; een betere dienstverlening, het levert duidelijkheid op. En de kunst is om dat open te gooien. En dat probeer ik hiermee te doen.
Bergen
adjunc tdirect eur wat
We gaan nu van zeven (7) afdelingen door naar drie (3) afdelingen [04.17]. Dat noemen we een doorontwikkeling omdat we merken [04.20] ] dat die klant nog steeds te weinig centraal staat. Een nieuwe structuur, namelijk, met drie (3) kolommen en twee (2) hoofdige directie, afdeling leefomgeving, en die bevat eigenlijk de huidige afdelingen; ruimtelijke ontwikkeling, ruimtelijk beheer en welzijn; daar wordt al het beleid gemaakt. Alle beleidstukken. [05.45-06.06]. We hebben een afdeling dienstverlening, puur en alleen is dat voor alle klantcontacten. Dus alle klantcontacten die nu in die zeven (7) afdelingen plaatsvinden, in front office en in back office, gaan allemaal naar deze afdeling toe [06.10-06.15]. En de volgende afdeling ondersteuning, waar financiën inzitten, juridische zaken, communicatie en automatisering en etc [06.24] En zeggen nou we hebben hier een batterij van tien (10) mensen zitten die handelen telefonisch en fysiek de eerst 80% van alle vragen en klachten af. En wat we niet kunnen oplossen gaat naar de back office toe en dat doen dan specialisten. Hier in deze afdeling leefomgeving komen mensen te zitten die nu op ruimtelijke ordening, ruimtelijk beheer zitten en dan bestemmingsplannen maken en praten over hoe dat gerealiseerd moet worden. En die houden dan niet rekening mee dat ook wellicht een speeltuin moet komen voor kinderen of dat er misschien te weinig parkeerplaatsen komen of hebben we hier überhaupt geld voor [10.08-10.20]. Dus alle mensen in deze organisatie die beleid maken gaan we allemaal in die kolom leefomgeving zitten. En dat bevordert denk ik de integrale manier van werken. Ze vinden elkaar zomenteen al omdat ze in één (1) afdeling zitten, dus organisatorisch ga ik ze bij elkaar zetten. Het gaat in ieder geval geld kosten, want je moet alles omgooien; procesmatig en fysiek [16.23-16.33]. Mensen moeten veel meer weten en dat kan alleen als je processen gestandaardiseerd hebt en heel veel informatie digitaal beschikbaar is. Dus het zal je een database gaan kosten. Toen is er gezegd omdat we toch gaan herindelen en niet alles helemaal over hoop te gooien, houden we de afdelingen die er stonden, die houden we vast. We halen alleen die laag van de sectorhoofden eruit. Frustratie van het sector model hebben we opgelost. organisatieontwikkelingen Het gaat mij erom dat de dorpraden één (1) aanspreekpunt heeft (Mark Rijniers) en dat hij het intern verder gaat regelen wat bij hem binnenkomt aan vragen. Ik wil met accountmanagement gaan werken. Organisaties en bedrijven krijgen één aanspreekpunt, één (1) ambtenaar en niemand anders. Dit is de hoofdlijn van het plan en dat moet nog doorgedacht worden [27.40-29.10].
Bergen
adjunc tdirect eur hoe
Tot januari 2009 was er een andere organisatie structuur, met nog meer lagen, vanuit daaruit naar het model met zeven (7) afdelingen gegaan en nu naar het model met drie (3) kolommen [19.30-19.50]. Er was frustratie dat niet samengewerkt kon worden omdat er een top was die alles tegenhield. Toen is er gezegd omdat we toch gaan herindelen en niet alles helemaal over hoop te gooien, houden we de afdelingen die er stonden, die houden we vast. We halen alleen die laag van de sectorhoofden eruit. Frustratie van het sector model hebben we opgelost.
Bergen
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
4
Excel Sheet Data Bestand
naam
Leon Engels
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Bergen
adjunc tdirect eur sit. 1
We hebben hier een organisatie structuur waar we op dit moment zeven (7) afdelingen hebben[02.39], boven deze zeven (7) afdelingen staat een twee (2) hoofdige directie [02.45]. Algemeen directeur heeft de bestuurlijke kant; college, raad, commissies [02.49]. En een adjunct-directeur, en dat ben ik, en die is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering [02.55]. Op dit moment worden op elke afdelingen worden klantencontacten uitgevoerd [06.58]. Iedere afdeling doet dat op zijn eigen manier. Dus hoe de burger bij welzijn wordt geholpen is volstrekt anders dan hoe die hier wordt geholpen (Leon Engels wijst één van de andere zeven (7) afdelingen aan op het papier). Deze verandering bied kansen voor mensen in de organisatie om zich te ontwikkelen. Enerzijds bedreiging voor sommigen, voor anderen weer een kans. Dat hebben we doorontwikkelt in het model met drie (3) afdelingen. Omdat wij de gedachte hebben hier in vooral integraal en vanuit de dienstverlening te kunnen werken. En we hebben juist ambtenaren nodig die stomme vragen stellen en buiten dat boekje gaan. Zodat wij kunnen laten zien, ga eens buiten deze tafel kijken, ga is buiten kijken, ga is proeven wat de mensen willen [22.50-23.00]. Van buiten naar binnen werken. Dat is belangrijk [23.08]. We hebben een ontwikkeling doorgemaakt, en we zitten nu voor een doorontwikkeling. De invoering van dit plan moet nog gebeuren. Dit plan is vorige week dinsdag vastgesteld in burgermeesters&wethouders en dat gaan we volgende week toelichten op de gemeenteraad en dan zullen zij ook wel hun zegje geven, schat ik in. En dan gaan we daarmee aan de slag. In juli 2011 moet het geoperationaliseerd zijn. En tot die tijd moeten we mensen mee krijgen. Daarom kunnen we nu beter mee beginnen. Dan dat je pas in 2015 gaat nadenken hoe dat in te vullen [12.06]. Je zult cultuurtrajecten moeten gaan doen [17.30]. Mensen zijn heel erg lang gewent om op een bepaalde manier te werken. Hoe kunnen we mensen zover krijgen dat ze anders in hun werk komen te staan. Je zou ook kunnen zeggen: integraal werken betekent ook cultuuromslag bij de medewerkers. Cultuurtraject is een mentaliteitsverandering [17.4018.30]. Je extern ook gaan oriënteren, duidelijk maken waar je mee bezig bent en duidelijk laten zien dat het hier (ambtelijke organisatie red.) anders gaat [18.50].We willen, zoals beschreven in de nota, gaan werken met klanttevredenheidsonderzoeken. Ik zie dorpsraden net zoals andere organisaties als een klankbord van ons, onze spiegel over de dienstverlening [23.45-24.04]. Als wij het niet goed doen, moeten ze dat vooral zeggen [24.15]. Door ze een positie te geven kunnen ze dat vervullen. We halen al veel informatie uit de gesprekken die jaarlijks plaatsvinden en de dorpsronden. Dat moet je allemaal meenemen in de gedachten over organisatieontwikkelingen.
Leon Engels Bergen Alle Postmus Bergen
adjunc tValkuilen van dit nieuwe model is dat huidige leidinggevenden kunnen gaan tegenwerken omdat in het nieuwe model nog maar drie (3) functies voor zijn. Geld zou een valkuil direct evaluat kunnen zijn, we moeten als gemeente de komende periode gaan bezuinigen. Wellicht kost dit model meer dan de huidige. Verder is het duidelijk te krijgen hoe je die eur ie cultuurtraject goed voor de voeten en bij iedereen goed tussen de oren gaat krijgen [41.40]. consul ent sit. 0 De gemeente Bergen zegt we moeten niet maar we willen graag samenwerken met de dorpen want dan komen we tot goede dingen. En daarmee is het allemaal begonnen
Alle Postmus Bergen
Mark Rijniers werkt al vijftien jaar in deze functie. Hij heeft samen met de gemeente – met de wethouders – bewust voor gekozen om in te zetten op die leefbaarheid in die kleine kernen. consul aanleid De gemeente denkt nou van de bewoners weten het beter waarom zouden wij als gemeente daar tegen in gaan. De bewoners hebben de deskundigheid. ent ing
Alle Postmus Bergen
consul ent doel
Op die manier en dat is uiteindelijk de hoofdzaak van de gemeente Bergen dat ze zeven goed functionerende dorpsraden willen hebben die ook actief aan hun dorpsontwikkelingsplan werken. De gemeente heeft wel gesteld dat daar een dorpsraad moest komen maar niet dat zij dat als een soort verplichting opleggen. Dat is ook denk ik een belangrijke driveveer voor de gemeente om aan de slag te gaan met die leefbaarheid: wat willen die bewoners nou.
consul ent wat
Voor Synthese word ik ingehuurd door een gemeente om net zoals in de gemeente Bergen voor een langere periode al die bewonersorganisaties te ondersteunen bij al hun activiteiten. De gemeente Bergen die heeft al een aantal jaren beleid op het gebied van bewonersorganisaties, dorpsraden, en dorpsontwikkelingsplannen ook. De gemeente heeft een aantal instrumenten om aan die leefbaarheid te werken. In eerste instantie gewoon gemeentelijk beleid en een wethouder die daar ook achter staat. En dan heb je een contactambtenaar. In de gemeente Bergen hebben ze een convenant afgesloten met de dorpsraden, een soort van samenwerkingsovereenkomst. Ze gaan ook regelmatig als gemeente naar die dorpen toe, dorpenronde heet dat. Een belangrijk onderdeel zijn die dop’s, dorpsontwikkelingsplannen. Dat is voor de gemeente een heel handig instrument. Die dop’s zetten mooi op een rijtje wat wil het dorp nou. En dat is handig voor de dorpsraden zelf [19.20-21.17]. Het dop is een vertrekpunt om afspraken te maken. De gemeente maakt jaarlijks een prioriteiten samen met de dorpsraden [21.39-21.54].Een dorpsontwikkelingsplan is een hele brede visie op leefbaarheid door de bewoners en die is dan meestal vertaald in een aantal thema’s, projecten en ideeën [55.00-56.00].
Alle Postmus Bergen
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
5
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Alle Postmus Bergen
consul ent hoe
En daarbij ook die bewoners nadrukkelijk een rol te geven en dat is al een vertrekpunt voor een goede visie: dat je samen met de bewoners wilt werken aan de leefbaarheid en zeker niet omdat het moet of dat het in de WMO staat [28.00-29.30]. Het is nu niet heel erg zwart-wit dat alles nu bij de bewoners wordt neergelegd. Net zo dat eerder niet zo zwart-wit was van jullie hebben alleen maar inspraak en dan houdt het op. Laten we ze daar dan bij helpen zodat ze zelf die deskundigheid in kunnen zetten. En tot hele mooie dingen kunnen komen in plaats van dat wij als gemeente het over gaan nemen en dan komen die bewoners weer zeuren ja jullie doen het niet goed, we waren het anders bedacht of we hadden er eerder bij betrokken worden. En die hebben daarbij gezegd wij willen graag dat die dorpsraden ondersteund worden in hun dagelijkse werkzaamheden op het gebied van leefbaarheid. Ze hebben gezegd we kunnen dat niet als gemeente altijd doen want we zijn daar niet onafhankelijk in. En vooral zelfstandig daarin werken en niet zoals je wel ziet dat dorpsraden zeggen: hier heb je het plan, gemeente voer het maar uit. Nee, maar juist wat kan het dorp zelf daarin bieden en hoe kunnen ze dat realiseren. Daarbij wordt het opbouwwerk daarbij ingehuurd om dat soort processen te begeleiden. Het heeft voor de gemeente een aantal voordelen; ze hebben een aanspreekpunt, ze kunnen vragen neerleggen bij zo’n dorpsraad. Andersom krijgen ze ook via zo’n dorpsraad goede ideeën. En krijgen ze signalen uit het dorp waar moeten we nog mee aan de slag. Je hebt niet een ideale situatie en dat verandert ook steeds. Je moet niet zeggen zo moet het. Het is niet een kwestie van moeten en vastleggen. Een dorpsontwikkelingsplan is een vertrek punt voor de samenwerking of voor de ontwikkeling. Maar het is nooit het eindpunt. Het is altijd een vertrek punt voor een verdere verkenning van mogelijkheden en ook de samenwerking dus met de gemeente.
Alle Postmus Bergen
consul ent sit. 1
Alle Postmus Bergen
Dbo in Well zit daar nog niet zo lang. Ze zijn daar ongeveer nu 5 a 6 jaar actief. En in de laatste jaren echt in de lift qua projecten en organisatie [09.45-10.22]. Deze ontwikkeling lijkt vooral het resultaat van het Dorpsontwikkelingsplan, dit heeft veel positieve energie in het dorp naar boven gebracht. De gemeente zegt ook regelmatig, goed idee, werk dat nou maar eens verder uit. Kijk wat je nodig hebt en kijk ook naar wat we als gemeente daarin kunnen bieden. En dan kunnen we daar wellicht in samenwerken. . Maar je kunt bewonersparticipatie niet afdwingen.Ik denk dat de gemeente Bergen een aantal instrumenten heeft, die je ook in andere gemeenten terugziet komen. Maar het gaat om dat vertrouwen in elkaar dat je met elkaar wilt samenwerken en dat je niet je hakken in het zand zet zoals: wij als dorp en wij als gemeente. Nee. Je hoort gewoon bij elkaar. Het zijn natuurlijke partners. En dat kun je vastleggen in allemaal mooie documenten, die wel enige houvast bieden maar uiteindelijk moet dat vertrouwen er zijn Het gaat er bij zo’n gemeente ook om, ondanks al die zaken die ze hebben, je kunt alles mooi op papier zetten maar het moet gewoon bij de mensen tussen de oren zitten: van zo gaan we met elkaar om. En ik denk dat daar in, Bergen toch wel een goede basis voor legt. In hoeverre is dat beleid daadwerkelijk ingebed in je hele organisatie. Jij krijgt die mensen wel mee, maar eigenlijks zouden ambtenaren van andere afdelingen zouden dat zelf kunnen/moeten doen. Die zouden moeten we weten wanneer ze met een plannetje bezig zijn om dan ook met de dorpsraad te bellen. Dat is ook denk ik een belangrijke driveveer voor de gemeente om aan de slag te gaan met die leefbaarheid: wat willen die bewoners nou. En als ze dat kenbaar hebben gemaakt, wat kunnen ze dan zelf daar ook in betekenen. En hoe kunnen wij daar als gemeente, hen daarbij helpen. En dat betekent niet altijd dat geld beschikbaar voor moet worden gesteld of dat de gemeente het project over moet gaan nemen. Wat kunnen mensen zijn daar in betekenen in de leefbaarheid. Zij weten wat ze willen, wat goed is voor hun dorp. . Ik vind het wel belangrijk dat je als gemeente dat initiatief bij het dorp stimuleert en ondersteunt en ook vooral bij het dorp laten. Dan kom je tot de mooiste ideeën . En nu kom je in een periode terecht waarin de gemeente zegt, we kunnen niet alles meer doen, we gaan niet alles meer doen voor die bewoners. Ook in het kader van bezuinigingen. We kunnen al die voorzieningen die we in het leven geroepen hebben niet meer in stand houden. Daar hebben we niet genoeg geld meer voor. Ik wil dat niet meteen als argument gebruiken dat het een verandering betekent voor de bewonersorganisaties maar er is nu wel een tijd waarin de gemeente zegt: bewoners wat kunnen jullie zelf betekenen. Je ziet nu dat bewoners ook zelf aan de slag kunnen gaan met die leefbaarheid maar die dorpsraden zitten dan in hun rol van: de gemeente moet het maar voor ons regelen. Maar het is een kwestie van meer loslaten. Hoe kunnen we nou die bewoners activeren maar hun daar wel bij ondersteunen. En dat zie je in de gemeente Bergen wel heel veel terugkomen. Ze hebben wel een aantal instrumenten en die ook best wel belangrijk zijn of heel erg handig zijn. Als je opzoek bent naar De Methode dan zul je die niet vinden . Een dorpsontwikkelingsplan is een vertrek punt voor de samenwerking of voor de ontwikkeling. Maar het is nooit het eindpunt. Het is altijd een vertrek punt voor een verdere verkenning van mogelijkheden en ook de samenwerking dus met de gemeente. Een dorpsbelangenorganisatie kan daarin wel als aanjager in fungeren, die is degene die consul evaluat steeds de machine draaiende houdt. Die voor de continuïteit zorgt en ook een stukje vertrouwen van: er staat een club in het dorp die actief is en de rest van mensen ook activeert. Dat is voor de gemeente inderdaad prettig . ent ie
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
6
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Will Scheepe ns Bergen
griffier sit. 0
Will Scheepe ns Bergen
aanleid De gemeenteraad daarvan kun je zeggen dit is het startdocument, en opdracht aan college van burgemeester en wethouders omdat dus uit te voeren. . En daar loopt de griffier ing gemeente redelijk mee vooruit in den lande, met die dorpsontwikkelingsplannen. [tot 05.34]
Will Scheepe ns Bergen
griffier doel
Will Scheepe ns Bergen
Will Scheepe ns Bergen
Will Scheepe ns Bergen
De gemeente zou betrokken zijn bij een gemeentelijke herindeling, maar dat gaat nu niet door. Daardoor hebben ze allerlei part-time mensen aangetrokken. Maar ik ken de situatie hier vrij goed. [02.00-02.11]
Bij aanvang van nieuwe raadsperiode is het zo dat er een nieuwe college programma wordt gemaakt. In het college programma staat in welke ambitie het college heeft voor de komende vier jaar. Het is dus eigenlijk een startpunt. Het is heel belangrijk om dat te doen. Men heeft dus heel wat kennis opgehaald, het college, bij de dorpsraden zelf door die dorpsontwikkelingsplannen. En tegen die achtergrond zijn dus dorpsontwikkelingsplannen gemaakt. In de meeste gemeentes is het vertrekpunt, het college programma. griffier wat
Die college programma’s staan altijd vol van allerlei mooie plannen. In het college programma van 2006 staat dat ze ook heel erg willen kijken naar dorpsraden en ook meer wilt communiceren met mensen. . En vervolgens heeft de gemeenteraad de plannen vastgesteld en vervolgens zijn ze nu bezig, en dat loopt niet helemaal vlot natuurlijk omdat niet alles tegelijk kan, met de uitvoering daarvan. [tot 06.11]. Je ziet nog wel eens dat een dorpsraad inzakt en een ander gevaar voor een dorpsraad is: je moet altijd kijken naar de taak van de dorpsraad. Dat is adviserend. En je ziet dikwijls wanneer er een groot politiek item komt dat dorpsraad zegt we zijn daar voor of tegen. Daar is niks op tegen, ze kunnen erover adviseren maar je ziet soms dat dorpsraden zich ontwikkelen in een soort van politiekachtige beweging. Je hebt tegenwoordig veel landbouwontwikkelingsgebieden, logs. En als een dorpsraad daarmee geconfronteerd wordt dan vinden ze dat meestal niet fijn. Daar is niks op tegen, zij moeten advies uitbrengen. Maar je ziet dan dikwijls dat zo’n dorpsraad zich gaat ontwikkelen als actiegroep. En dat kan dus een gevaar zijn voor de ontwikkeling van dorpsraad want dan zegt zo’n college natuurlijk weer: jullie mogen wel adviseren en zeggen dat jullie er niet mee eens zijn. Maar voor een dorpsraad moet het zijn: schoenmaker houd je bij je leest. Ik vind niet dat een dorpsraad moet procederen. En dan zeg ik het zwart-wit. Het ligt er ook aan hoe een dorpsraad is opgericht en of ze goede statuten hebben. Hoe ze zich zelf zien als dorpsraad. [tot 16.38]. Een dorpsraad zou adviserend moeten zijn. Punt. En dan wordt je advies overgenomen of niet. Maar dat is dan einde oefening. [tot 17.06] Dat spanningsveld blijft altijd en dat is ook de vraag die voorop staat, ook voor wijkraden, hoe krijg ik iets op de politieke agenda. Hoe krijg iets de aandacht en vervolgens het geld wat we ervoor willen hebben en kunnen we wat dat betreft onze boodschap goed overbrengen. En dat is altijd politiek. [tot 36.00]. griffier hoe De rol van de raad is dus eigenlijk beperkt. Zij moeten kaders stellen: wat willen we nu bereiken. Het is aan het college om de vastgestelde documenten, uit te voeren. Dus ook de vastgestelde dorpsontwikkelingsplannen. En daar zijn zij nu mee bezig. [tot 9.24]. En over de vorderingen van het collegeprogramma: ieder jaar bij de begroting komt er een opgave van: we zijn zover gevorderd. Maar ik moet wel heel eerlijk zeggen dat dat meestal in een taal staat waarmee je alle kanten mee uit kunt. Het is niet altijd smart-geformuleerd. Ook zo’n programma, als je dat heel erg gedetailleerd gaat doen kun je ook heel erg gedetailleerd afgerekend worden. En dat probeert men natuurlijk te voorkomen. Niet dat het goed is maar ja. Een raadslid wilt graag terugkomen en als je gaat afvinken en je kunt niet meer dan de helft afvinken dat zegt iemand natuurlijk wat een waardeloos raadslid. Er wordt meestal gepraat van: er moet gestreefd worden naar. Gestreefd worden, ja wat is dat. [tot 29.45]. Met het werken met dorpsbelangenorganisaties zie je het zelfde effect dus, het streven naar. [tot 30.20]. griffier sit. 1
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
7
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Will Scheepe ns Bergen
De gemeenteraad stelt iets vast en vervolgens moet het dus uitgevoerd worden. En in die fase zitten we dus. Er zitten allemaal plannen in en die kosten geld. Dus dat is dan het probleem. Dat betekent bij de jaarlijkse begroting daar dus iets van gezegd moet worden. Je hoort natuurlijk ook wel dat met de begroting de laatste tijd wat minder gaat omdat er minder geld is. Is nog niet zo maar dreigt eraan te komen. Na 2011 zal dat waarschijnlijk echt gebeuren. En dat betekent dus dat de dorpsontwikkelingsplan gestagneerd kan worden wegens het gebrek aan financiën. De provincie wordt hierin ook wel betrokken om wellicht iets bij te leggen. [tot 07.17]. De dorpsraden trekken zelf wel aan de bel als iets niet goed gaat. Je ziet in sommige gemeentes, niet hier, dat een dorpsraad zich ontwikkelt tot een actiegroep. En dan kom je bij de rol die dorpsbelangenorganisatie vroeger werden opgericht om juist tegen de gemeente in te gaan. Dat is dus altijd wat ik zeg, schoenmaker houd je bij je leest. En dat is wel erg lastig voor mensen. [tot 16.11]. Een stabiele dorpsraad dat hangt af van een goed bestuur en van betrokkenheid van de leden en het volgen van hetgeen dat in je advies staat. [tot 19.00]. Ik zie wel gemeentes waar dorpsraden als concurrente politieke partijen worden beschouwd. En dan zetten politieke partijen zich af omdat de dorpsraad een aanzet is voor het ontstaan van een nieuwe politieke partij. De vraag die zich opspeelt in de wijkraden in Maastricht, kan een raadslid lid van zijn een wijkraad/dorpsraad. Het komt wel voor en dat komt voort uit de angst we moeten er bij zijn want anders wordt dat een nieuwe politieke club. Dat speelt nu heel erg in Maastricht, op het niveau van wijken. En dat ontstaan omdat men van het adviespad afgaat. [tot 22.11]. evaluat Je ziet dat in gemeente waar herindeling heeft plaatsgevonden dorpsraden sterker worden. En dat komt omdat men op groter afstand van het bestuur komt te zitten. griffier ie
Afferden
dbo
sit. 0
Bergen
De dorpsraad in Afferden is in 1983 opgericht van uit een leefbaarheidonderzoek.
Afferden
Bergen
dbo
Er is duidelijk een beleidsverandering zichtbaar geweest. Eerder werd alles veel eerder afgekapt, ook al hadden ze dezelfde burgermeester. Nu we met herindeling bezig zijn inzage krijgt in hoever zijn de andere gemeentes, is Bergen heel voortvarend en heeft het heel goed aangepakt.Doormiddel van het houden van een peiling kwam de dorpsraad in opstand tegen plannen van de gemeente. Ook al heeft de gemeente die peiling niet officieel erkend, enkele maanden later heeft de gemeente toch besloten het aanleid project te veranderen omdat men zei dat er geen draagvlak is bij de gemeente. ing
Afferden
Bergen
dbo
doel [09.34] Dorpsraad Afferden werkt als enige dorpsraad in de gemeente Bergen met verkiezingen. Het dorpsontwikkelingsplan is gemaakt door een werkgroep en aan de dorpsraad en gemeente aangeboden. Dorpsraad Afferden praat elk jaar 1 á 2 keer per jaar met college en betrokken ambtenaren. Dorpsraad Afferden krijgt geld van de gemeente wat vrij te besteden valt, zijn geen regels voor maar moet wel verantwoording voor worden afgelegd.
Afferden
Bergen
dbo
wat Dorpsraad Afferden vind het dorpsontwikkelingsplan ontzettend interessant. Daar heeft de gemeente Bergen, als je het nu vergelijkt... Nu we met herindeling bezig zijn inzage krijgt in hoever zijn de andere gemeentes, is Bergen heel voortvarend en heeft het heel goed aangepakt. Dit is gestimuleerd door Synthese en de gemeente Bergen. Het is een hele klus. Het gaat echt over de leefbaarheid in de toekomst [25.37] Daarbij zijn veel mensen uitgenodigd, jeugd en ouderen. Daarvandaan had je bijeenkomsten en plannen werden gemaakt, mochten nog zo gek zijn. [26.03] Die zijn later samengevoegd en nog weer besproken. Alle dorpen hebben een eigen lay-out. Heel leuk om naar het boek te kijken [27.16] wat in andere dorpen speelt. In eerste instantie is er over nagedacht en dit zijn de eerste dingen die we over 10 á 15 jaar terug willen zien. Mensen hebben meegedacht aan de dorpsontwikkelingsplan en bewust geworden. [29.00] Nu heb je nog een soort van vijver bij wie je in de toekomst nog eens om hulp kunt vragen.
Afferden
Afferden
Bergen
Bergen
dbo
dbo
hoe
sit. 1
Zeker de laatste jaren is de houding van de gemeente ten opzichte van de dorpsraden beter geworden. Nieuwe plannen mogen wel ingebracht worden maar het moet natuurlijk ook leven. Bij de gemeente Bergen heb je heel snel iemand te pakken die je nodig hebt. De dorpsraad is heel bang voor de gemeentelijke herindeling en is bang dat het weg valt.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
8
Excel Sheet Data Bestand
naam
Afferden
Well
Well
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Bergen
Bergen
Bergen
dbo
Als je het goed wilt doen dan ben je veel tijd kwijt. Het is lastig om mensen te vinden als vrijwilliger. De gemeente heeft niet kunnen beloven dit bedrag elk jaar standaard te geven aan de dorpsraden in Bergen. Dorpsraad Afferden vind dat je zo in goed gesprek kunt zijn met college en ambtenaren. [16.50] Een pluspunt vind de dorpsraad dat notulen tegenwoordig veel sneller worden opgestuurd. Je ziet daarin ook direct welke afspraken gemaakt zijn. Je moet mensen goed op de hoogte brengen dat verandering aan komt, ze mee laten beslissen. En dan komen er misschien niet zo veel mensen maar de kans is er geweest, daarover moeten we niet zeuren Als de gemeente met een verzoek komt voor de dorpsraad is dat ook niet voor niks. Nu we met herindeling bezig zijn inzage krijgt in hoever zijn de andere gemeentes, is Bergen heel voortvarend en heeft het heel goed aangepakt. Het dorpsontwikkelingsplan is een handvat, kapstok, aanzet Het werk van de dorpsraad is terug te zien in het feit dat zij de gemeente hebben geadviseerd in het vertellen waar zij denken dat de folderpost moet komen. Een goede terugkoppeling naar de notulen is aanwezig, afspraken zijn duidelijk en helder en er zijn korte lijnenDorpsraad Afferden vind het uniek dat van beide kanten – dorpsraad en gemeente – vragen worden gesteld aan elkaar. [01.07.10] Je kunt niet zonder een dorps- of wijkraden. [01.18.30] Een dorpsraad / wijkraad evaluat is de manier om contact met de bevolking te behouden. [01.21.41] Zeker weten een noodzaak / pre. Over de gemeentelijke herindeling maken ze zich zorgen voor de ie leefbaarheid. Denk aan de leefbaarheid in de kleine kernen, daar gaat het ons om. [01.23.50] Deze verenigingen hielden zich toch al een beetje bezig met leefbaarheid. Nou wij hadden dat niet (een mfc of dorpshuis red) en wij inderdaad toch een beetje afhankelijk waren voor wat betreft leefbaarheid, toekomst verenigingsleven van de grollen en grillen van bijvoorbeeld bepaalde horeca exploitanten. We waren toen nog een dorp waar geen dorpsraad was.Vroeger was er geen dorpsraad of dorpsbelangenorganisatie. De gemeente deed hier iets en dan ging er een groep die daar direct belang in zag of juist niet daarin procederen. Dorpsraad van vroeger is geëxplodeerd door zeg maar inter-relationele problemen die hier waren in zo’n dorp. Iedereen kent iedereen en ach hij moet ook weer zo nodig, en als hij erbij zit ga ik er niet bij [14.00-14.22]. Vier jaar geleden was echt de tendens; Bergen krijgt alles en Well weer eens niks. We hadden toen het gevoel en zo was het, voor het dorp Well eigenlijks niks extra’s geld uitgetrokken werd vanuit de gemeente. Alleen maar dingen weggehaald. En dat kunnen we nu echt niet meer zeggen [24.06-24.20].
dbo
sit. 0
dbo
signalen uit het dorp dat wat zaalhouders betreft het wel is moeilijk kon gaan worden vanwege het feit dat er wat ideeën waren om wat zalen te sluiten [04.10-04.30]. Daar zijn wat verenigingen over in gesprek gegaan en hebben we een brief onder andere naar toen die tijd, voorganger van de heer Buiting, wethouder van Eupen toen, gestuurd [04.31]. En toen is een brief gekomen vanuit de gemeente naar bijna alle grotere verenigingen om is een keer bij elkaar te komen, om wat wij daarvan herkenden van dat soort signalen. Ja om het ontbreken van een MFC of een dorpshuis [04.57-05.09]. toch wel vanuit de gemeente. We hebben dus ook bewust niet voor de naam dorpsraad gekozen, maar we hebben dus voor het Wells Forum gekozen. Zelfde betekenis, maar misschien iets andere lading. Een nieuwe start. Heb me wel eens verbaast wat er afspeelt in zo’n ambtenarij. Elke keer weer onvoorstelbaar. Hoe passief, hoe beladen; aanleid het is meivakantie, ik ga veertien (14) dagen dicht en ik heb niemand aan wie ik het kan overdragen dus moet het maar wachten [01.01.30-01.02.05]. ing Zouden jullie niet bereid zijn om een club bij elkaar te roepen Het begrip dorpsraad kennen we natuurlijk wel, die als ware zoals een intermediair gaat fungeren tussen gemeente, beleid en de burger [06.05-06.13]. Wij hadden geen dorpshuis dus er waren op dat moment behoorlijk wat ideeën over vrij snel zo’n dorpshuis initiëren, installeren met subsidies want dat hangt allemaal aan elkaar. Zo zijn wij geboren en dat was ook duidelijk een speerpunt van de gemeente; landen in het dorp. Met duidelijk als doel het Multi-Functioneel-Centrum.
Well
Bergen
dbo
doel
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
9
Excel Sheet Data Bestand
naam
Well
Well
Well
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Bergen
Bergen
Bergen
dbo
dbo
dbo
wat
En daar werden dus praatjes voor gehouden en min of meer spiegels voor gehouden om als jullie nou ff body tonen en met goede ideeën komen, wij zorgen voor de financiën en in no time staat daar een geweldig dorpshuis. Ja dat klinkt goed [08.00-08.13]. De doelstelling was, gaan jullie maar in kaart brengen wie wil allemaal daar in en wat heb je nodig. Uiteindelijk hebben we een boekwerkje aangeleverd vanuit de dorpsraad aan de gemeente waarin stond: we hebben zoveel verenigingen en op jaarbasis, kwartaalbasis, maand en weekbasis gebruik maken van (de intentie) de accommodatie [13.30-13.59]. dorpsplan. En dan heb je dus mede door het feit dat je verschillende activiteiten hebt, meer kleine groepjes hebt, commissies. [20.10-20.20]. Ontwikkeling dorpontwikkelingsplan is gestart met groep nieuwe mensen. Voor ieder speerpunt is een commissie gekomen met daarin aantal mensen die het dorpontwikkelingsplan hebben gemaakt en aantal van het forum. In principe hebben we twee (2) maal per jaar een overleg met de gemeente, dat is het streven. Dat we echt alleen met dorpsraad Well praten met burgermeester en wethouders en wat ambtenaren echt om tafel zitten om ook echt door te spreken daar willen we aan werken en vinden we belangrijk [27.07-27.35]. Het is voor de gemeente ook werken [27.38]. We hebben het beleid om in principe twee (2) maal per jaar algemene leden vergadering te houden, met bijvoorbeeld gastspreker of uitgewerkte presentatie. Regulier overleg met dorpsraad is elke tweede (2e) dinsdag van de maand. Gemiddeld komt elke twee (2) weken wel wat in de dorpskrant te staan, soms een enkel bericht en soms meerdere artikels maar altijd met logo. Daarbij hebben we natuurlijk ook de website van het dorp en van het forum. Een goed dorpontwikkelingsplan gemaakt, uniek product want het is op dvd vastgelegd. De gemeente heeft €350.000 ter beschikking gesteld tot en met 2010. En daar is nog bijna geen dubbeltje vanuit gegeven op een paar tientjes na maar. Dat was het doel. Zeven (7) kernen, ieder € 50.000. Maar zo wordt die verdeelsleutel niet gehanteerd. Met alle respect, alleen het begrip leefbaarheid coördinator dat is niet oplossend. Dorpsontwikkelingsplan, je ontkomt er niet aan als je het hebt over leefbaarheid.
hoe
Inderdaad, de dingen werden erkend en vanuit de aanwezigen is op gegeven moment gevraagd, toch wel vanuit de gemeente, zouden jullie niet bereid zijn om een club bij elkaar te roepen .Toch hebben we met een paar man geprobeerd te kijken of er draagvlak was en inderdaad een man of vier (4) die zeiden we willen hier wel is iets gaan betekenen [06.36-06.44]. Dus in eerste instantie was initiatief van gemeente en daarna werd eigenlijk al vrij snel het initiatief bij ons neergelegd. Laat maar is zien wat jullie kunnen, wat jullie willen [07.11-07.16]. In vrij korte tijd hadden we al gauw een man of zeven (7), acht (8) uit de verenigingsleven hoofdzakelijk die bereid waren mee te gaan denken om hierover na te gaan denken; met name ook wat is eigenlijk het speerpunt: leefbaarheid en dorpshuis die hoorden bij elkaar [07.17-07.36].Met behulp van Mark Rijniers als intermediair tussen het dorp en gemeente en met Synthese, zijn we begonnen. Die hebben ons begeleid door het proces. MFC is wel een speerpunt uit het dorpsontwikkelingsplan, maar door het dorpsontwikkelingsplan hebben we de club ook wel breder getrokken. Andere mensen benaderd en gevraagd mee te denken. Dorpsontwikkelingsplan, je ontkomt er niet aan als je het hebt over leefbaarheid . We mogen wel punten aandragen, wat is jullie top tien (10) vroegen ze dus. Maar zij bedoelen daar top tien (10) met bedragen van € 1500 per stuk. Maar dat hebben we niet. Wij hebben vijf (5) speerpunten. En dat doe je niet effekes, die kun je niet omvatten en daar ff neer zetten, gat graven en erin zetten. Het zijn hele lange termijn projecten [52.40-53.26]. Vanuit die speerpunten zijn wel een aantal, is een prioriteitenlijstje gekomen en is naar de gemeente gegaan. En aantal daarvan zijn geaccordeerd [53.38-53.46]. Wat we nu doen, we zijn als forum eigenlijk het spil, de spin in het web. Voor elke activiteit die nu plaatsvindt is er een contactpersoon van het forum. Op de vergadering vertelt zo’n contactpersoon die voortgang van die activiteiten [29.29].
sit. 1
Elke vereniging heeft moeite om jaarlijks het budget rond te krijgen [12.38]. We hebben acht (8) speerpunten die we vanuit het forum als het ware met kleine lijntjes naar groepjes sturen. En daar zit bestuurlijke gemeente overheen [21.20]. We zijn ook denk wel, en wil niet arrogant zijn, maar gerespecteerd en herkend en erkend. Herkend en erkend door de gemeente [21.36-21.42]. We hebben een goed draagvlak, dat mensen ondersteunen die dingen wat erin staan, en zich erin herkennen, veel positieve reacties zijn. Tegenwoordig gaan we niet meer opzij voor dorpraden die al langer bestaan.Ervoor zorgen dat het niet dood bloedt [32.23-32.55]. De afgelopen jaren is de samenwerking met de gemeente zeker verbeterd, absoluut. Er is al flink aan de leefbaarheid getimmerd hier. Dat is eigenlijk wel de bedoeling, we zijn met z’n allen heel trots op Well. In het eerste jaar waren we voornamelijk gericht op dorpshuis maar sinds vier (4) á vijf (5) jaar ook meer, van alles wat.Nu is het zo, dan komt iets, en dan is het; forum, kunnen jullie daar even naar kijken. Bijvoorbeeld, komt iets landelijks op de gemeente af en die moeten iets gaan deployen, uitvoeren in de dorpen. Dus de gemeente zegt, ok daar heb ik de dorpsraad voor. Dit zijn de ideeën, die komen van bovenaf. Hoe zou dat bij jullie geïmplementeerd kunnen worden? Wat zijn jullie ideeën.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
10
Excel Sheet Data Bestand
naam
Well
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Bergen
dbo
We zijn heel actieve groep mensen, goede commissies [26.00-26.07]. En zo proberen we dan ook die punten uit het dorpontwikkelingsplan niet te laten weg lekken in de la. Maar gewoon ook dat er aan gewerkt wordt. Dat er contact blijft met de gemeente [26.45-27.05]. De relatie met de gemeente is goed maar je moet er wel constant achteraan gaan. Altijd moeten wij. Dat is dus de frustratie, de traagheid. Wisseling van college betekent weer van voren af aan beginnen.Het is wel zo, en dan spreek ik uit ervaring, diegene die het grootste kritiek hebben, meeste problemen, dat zijn de dorpelingen, de natuurlijke dorpelingen. Heel typerend. Door de jaren heen van ervaring durf ik te zeggen het is geen toeval meer, maar dat begin structureel te worden. Vraag maar mensen in een bestuur erbij, namen op een rij en dan betrap je jezelf dat zijn mensen die wonen er vijf (5), tien (10), vijftien (15) maar die komen niet uit het dorp [47.55-48.25]. Diegene die hier zeg maar van nature zouden moeten deelnemen die vinden het wel prima, één (1) pot nat, die doen niet mee. Misschien hebben die al, meer als wij dan, de ervaring van het lukt toch niet. Terwijl als je vers bent of nieuw komt dan weet je dat niet en denk je dat het nog kans van slagen hebt. Of zoiets, het kan best meespelen [48.26-48.37].En de gemeente zegt altijd, nee dat is gaat via de dorpsraad en dat kan wel is wat discussie/frictie geven. De speerpunten die eruit komen hebben we unaniem als speerpunt vanuit de dorpsraad recht op staan [51.52-52.25]. Het Wells forum ziet de dorpontwikkelingsplan als lange termijn visie. Het zijn geen dingen op korte termijn [52.33]. Wij moeten zelf aan de bak. We kunnen niet zeggen, we bellen even de raadslid op en iets inbrengen. We gaan onze eigen mensen zoeken die voor ons kunnen werken. En dat maakt je sterk, maar het gaat niet vanzelf. Je moet wel goed blijven knokken en je moet ook af en toe fel op je voorhoofd hebben staan; schiet er maar in maar je komt er niet doorheen. Af en toe heb je toch capaciteiten nodig van een maatschappelijk werker nodig, die zeggen we doen dit of dat als vrijwilliger. Dan heb je niet nodig om min of meer om voor jan jut behandeld te worden. En dat kan wel is gebeuren, bijvoorbeeld ongenuanceerd in publieke vergaderingen te kak te worden gezet door eigen inwoner [58.35-01.00.58]. Het heeft ook met fatsoen te maken vanuit hun kant [01.00.59-01.01.04].We worden herkend en erkend door de gemeente. Maar de daadkracht van de gemeente missen we. Het doorpakken af en toe, iets niet te lang laten duren [01.01.05]. Waar we wel tegen aan lopen als dorpraad is dat het soms ontzettend lang duurt, namelijk de processen. Er wordt beloofd dat het april klaar is en dan evaluat gaan we daarover terugbellen en dat is dan nu nog niet gebeurd (mei red.). Soms begrijpen we wel dat iets langs duurt, bijvoorbeeld als je in gesprek bent met landeigenaren ie maar vaak hoeft het niet zolang te duren [33.10-34.05].
Kor van der Velde en Jan Steenwijk ambte van Ek erland naar sit. 0
drietal (3) gemeenten; Steenwijk, IJsselland en Brede Wieden. Eerder had in Breede Wieden de leidinggevende binnen de organisatie contact met één (1), twee (2), of drie (3) kernen [11.40]. In voormalig Steenwijk was er een stuurgroep kleine kernen, maar dat werd toen die tijd aangestuurd door welzijnsorganisatie. Het was wel een gesprekpartner van de gemeente. Alleen de overheid toen was een iets andere overheid dan na de herindeling, anno 2010. De overheid van toen had blijkbaar nog het idee dat de overheid alles moest oplossen [11.57-12.27]. Blijkbaar hadden burgers ook het geveol dat de overheid voor hun was. Die is ook voor hun maar ook die alles moest oplossen [12.28].Steenwijkerland is in 2001 ontstaan na herindeling
Omdat de gemeente zo groot werd en ook de afstand werd vergoot tussen burger en bestuur; De omkeer komt één (1) uit de gemeentelijke herindeling. Want er waren heel wat acties voordat de herindeling plaatsvond, die natuurlijk tegen die herindeling waren; alles Kor van zou in Steenwijk gebeuren en dat soort gedachten [10.00-10.15]. De tweede is maatschappelijke ontwikkeling dat je als overheid ook niet alles meer kunt. Dat was even der Velde schrikken. Maar het is wel de erkenning, we hebben jullie nodig om gemeente te zijn met elkaar. Dat doet niet alleen de gemeente, als organisatie of bestuur; dat doen we en Jan Steenwijk ambte aanleid met elkaar [10.29-10.47]. Dus enerzijds de gemeentelijke herindeling, het bouwen van één (1) gemeente. En twee (2), is de maatschappelijke ontwikkeling dat je als overheid van Ek erland naar ing niet meer alles kunt. Dat zijn de twee peilers die bijdragen aan dit kernen en wijkenbeleid [11.09]. Kor van der Velde en Jan Steenwijk ambte van Ek erland naar doel
Onze hoofdtaak is op dit moment het behouden en optimaliseren tussen communicatie van verenigingen van plaatselijk belang en wijkverenigingen en de gemeente ter bevordering van de leefbaarheid in de wijken maar ook in de buitengebieden op het platteland [06.27-07.02]. = taak van een dorpencoordinator.In de nieuwe gemeente heeft de gemeenteraad besloten, we stellen budget beschikbaar en informatie beschikbaar voor echt het kernen en wijkenbeleid op poten te zetten. Om echt de relatie tussen die verenigingen van plaatselijk belang en wijkverenigingen en die gemeente, om die te versterken [13.03-13.22].En dan hopen we dat daar achterweg komt, stukje sociale cohesie. Plaatselijke belangen en gemeente zijn partners.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
11
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Kor van der Velde en Jan Steenwijk ambte van Ek erland naar wat
Dat beleid stamt vanuit 2002 en een aantal middelen vanuit kern en wijken beleid zijn onder andere contactfunctionarissen van kernen en wijken. Daarvoor hebben we een aantal instrumenten ter beschikking en dat is voornamelijk; uiteraard financieel want zonder geld begin je weinig. Financiële middelen, zogenaamde kernengeld, bestaat uit koppengeld. Koppengeld is budget per wijk, bedrag per inwoner. Organisatiegeld, dat zij hun organisatie draaiende kunnen houden. Derde is reserve kernen en wijken en daar zit behoorlijk wat geld in, waaruit leefbaarheidprojecten betaald kunnen worden [07.03-07.40]. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met elkaar om wat is onze positie en wat is jullie positie als plaatselijk belang en dat noemen we dan het communicatieprotocol.We werken met contactfunctionarissen. Vier (4) wethouders. Elke wethouder heeft een aandachtsgebied en die is daar contactwethouder voor, bestuurlijk aanspreekpunt, en die wethouder wordt ondersteund door contactfunctionaris [13.46-14.29]. De gedachtegang om te komen tot dat kernen en wijkenbeleid – om te voorkomen dat vragen weer verzanden in de zo’n organisatie, nadat het via telefoon, email of aan het loket vragen zijn gesteld, om te voorkomen dat iedereen wordt doorgewezen enzovoort – zijn er aanspreekpunten benoemd, dagelijkse aanspreekpunten dat zijn wij, de contactfunctionarissen [15.00-15.24]. We treden niet op als een politieagent maar meer adviserend en ondersteunend. Eigenlijk kun je onze functie contact functionaris berusten op twee (2) peilers; enerzijds communicatie over en weer en anderzijds een stukje bevordering van leefbaarheid. De overheid blijft natuurlijk wel in zijn rol in de afweging van algemeen belang. Want de plaatselijke belang heeft beperkt territoriaal belang en dat wat je territoriaal kunt regelen moet je doen op dat gebied. Op het moment dat het begint te frikken met algemeen belang, gebiedsoverstijgend belang dan is daar wel die overheid die knopen moet doorhakken. Daar zijn ze voor ingehuurd, om het zomaar te zeggen [21.06-21.36]. Het staat ook in ons communicatie protocol, plaatselijke belangen dienen door de gemeente en de gemeentelijke ambtenaren gezien als gelijkwaardige gesprekpartners [23.19-24.03].En daar zijn ook gelden voor om een dorpsplan ook uit te voeren. Het bevorderen van de leefbaarheid kan ook door het ontwikkelen van dorpsplan, maar het hoeft niet. de wethouder kernen en wijken,Elk jaar komen er gelden vrij voor het uitvoeren van projecten die voornamelijk, zo’n tachtig (80) procent uit die dorpsplannen komen, de rest gaat naar projecten die ad hoc ontstaan. Er is ook geld vrijgekomen voor de uitvoering maar ook voor professionele ondersteuning; vijftig (50) procent van de gemeente en vijftig (50) procent van de provincie. Professionele uitvoering van bepaalde projecten. Voor puur die professionele ondersteuning is een potje van 28.000 euro, 14.000 euro van provincie en 14.000 euro van gemeente, per jaar. Geld voor de uitvoering kan een stukje koppengeld zijn, of reserve kernen en wijken geld (restant van afgelopen jaren) of derden-geld bijvoorbeeld door aanvraag bij oranjefonds of aanvraag bij ILG (investeringbudget landelijk gebied) of Leader-gelden (EU geld) of regulier [37.00-38.15]. Als je een informatieavond houdt kernen en wijken dat we hebben twee (2) keer in het jaar. We kunnen natuurlijk niet alles met plaatselijke belangen bespreken en instemming vragen. Bijvoorbeeld invoering van wet maatschappelijke ondersteuning, dat is landelijke wetgeving. Matrix dorpenplan is feitelijke uitvoering [50.42]. Er zijn belangrijke contact momenten tussen de plaatselijke belangen en gemeente. De informatie avonden, twee (2) keer per jaar worden alle besturen van de plaatselijke belangen uitgenodigd en het college om bij elkaar te komen en dan hebben we een programma. Op dit moment bestaat het uit grofweg vijftig (50) procent informatie overdracht uit de gemeente aan de plaatselijke belangen. Een andere gedeelte wat dit jaar voor het eerst was is dat een plaatselijke belang vijftig (50) procent voor zijn rekening neemt. Daarnaast hebben we het voorzitters overleg, het voltallige college is dan in gesprek met alle voorzitters, we proberen daarin te stimuleren dat het echt over het kernen en wijkenbeleid gaat. Kern overstijgende onderwerpen. En daarnaast heb je de zogenoemde college bezoeken. Daar gaat het college op bezoek bij zo’n kern of wijk en dan worden ze ontvangen door zo’n voltallig plaatselijk belang bestuur en dat is eens in de vier jaar. In principe is dan het voltallige college erbij [55.27-58.26].. Maar wij leggen ons vast als gemeente en plaatselijk belang ook [08.25-08.39].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
12
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Kor van der Velde en Jan Steenwijk ambte van Ek erland naar hoe
In het begin was dat voornamelijk een poging om vertrouwen te krijgen tussen die nieuwe overheid/gemeente en de kernen omdat zomaar te zeggen. en dat gebeurde door ook vertrouwen te geven dus plaatselijke belangen toch wat meer zelf te laten ontwikkelen dus als partner te erkennen. Daarom ook dat wij gezegd hebben plaatselijke belangen dat zijn onze gesprekpartners als gemeente in eerste aanleg. het gaat niet overal goed altijd, met name met communiceren wanneer iets is gebeurd in hun kern in vroegtijdig stadium. Het liefst al in een stadium dat een idee gaat ontstaan. Dus dat je ze heel snel betrek in die ontwikkeling. Daarin zijn zij (voorgangers) echt pioniers in geweest. En dat heeft gewerkt. In die zin dat plaatselijk belang wat steviger geworden zijn, het kan natuurlijk nog steviger [09.20-09.42]. En dat, maar kan niet zeggen dat besef zit honderd (100) procent gebeiteld, maar. Zo is het natuurlijk niet. Het vertrouwen moet je ook behouden. En dat is ook zo. Permanent proces [10.50]. Alle vragen uit de plaatselijk belang, dus niet vanuit de individuele burger, kunnen bij ons gesteld worden en wij zorgen ervoor dat adequaat wordt gereageerd. Dat is dus eigenlijk het verkeer vanuit de plaatselijk belang naar de gemeente toe [15.24-15.34]. het is een belangrijke taak van ons dat wij de ontwikkelingen van verschillende Er is niets zo dodelijk als er eens een sjofel staat in de straat en plaatselijk belang weet niet wat er aan de hand is. Dat is werkelijk… dat kan gewoon niet [17.17-17.31]. kernen, dat wij die volgen en dat input geeft voor beleidsvorming binnen de gemeentehuis [15.36-15.46]. En omgekeerd laten we zeggen dat binnen het gemeentehuis dingen worden bedacht, ontwikkelingen in het gebied, in een kern; dan is het aan ons om ook aan die ambtenaren, collega ambtenaren, te ondersteunen van hoe gaan we dat vroegtijdig communiceren naar de plaatselijke belangen toe [15.47-16.08]. Het kost tijd. Er komen nog steeds nieuwe medewerkers en die moeten wennen.In die zin is er voor ons wel een missie weggelegd. Het communicatie protocol is eigenlijk onze bijbel geworden omdat continu onder de aandacht te brengen [20.0020.12]. Maar het is begonnen met communicatie. Pure communicatie vanuit de gemeente naar de plaatselijke belangen en omgekeerd. Welke ontwikkelingen zijn gaande in bepaalde kernen die interessant kunnen zijn voor de gemeente en ten aanzien van hun beleidsvoering [20.29-21.00]. Het creëren van die assertiviteit is begonnen dat van oorsprong dat plaatselijke belangen inzich hadden; we moeten ons wapenen tegen de gemeentelijke druk; je praat dan echt over de jaren negentig. Want de gemeente wil van alles, bijvoorbeeld iets geks als een vierbaansweg door ons park heen. En ik denk dat voornamelijk uit dat kernen en wijkenbeleid, is dat meer verworden tot zoals we dat ook noemen, serieuze gesprekpartners geworden. Gelijkwaardige. In het verleden weren heel veel dorpsplannen gemaakt door Heel belangrijk dat zijn een van de middelen dat je de dorpen/kernen ook kan ondersteunen met wat geld. En dat de dorpsplan ook feitelijk wordt uitgevoerd en iet in de kast komen te liggen en we kijken er nooit meer naar. Nee het wordt uitgevoerd. Plus dat ze zelf ook middelen hebben om als zelfstandige financier op te treden wanneer ze zelf iets willen. En dan wordt er ook wel is gedeald; jullie een stukje koppengeld, en wij een stukje regulier geld erbij en zo komen we dan tot uitvoering. Nou dat is toch wel belangrijk. plaatselijk belangen/lokale bevolking en die werden ook aan de gemeente aangeboden. En voor kennisgeving aangenomen. In het verleden en nu nog niet, werd dat niet in samenwerking met de gemeente gemaakt [26.22-26.49].Want het zijn wensen , ideeën, belevingen van mensen over de leefbaarheid in hun wijk of kern. Ze hebben ideeën, ze hebben plannen, ze willen iets ontwikkelen. En toen heeft de het college bij de provincie aangeklopt en zelf ook geld vrijgemaakt want ze willen dat er budget is voor de uitvoering van bepaalde wensen uit de dorpsplan [26.50-27.27].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
13
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Bestuursleden van plaatselijke belangen zijn natuurlijk vrijwilligers en zijn niet altijd materiedeskundige op het gebied van groen of grijs of sociaal of samenhang en dergelijke [27.30-28.17]. Maar goed, ze geven zelf de snelheid aan en het belang dus als de losse stoeptegel heel belangrijk is in hun beleving dan is die losse stoeptegel heel belangrijk. Dan kunnen wij er wel wat anders van vinden maar ja dat is wat zijn belangrijk vinden [30.10-30.30]. Om voeling te houden met die kern is wel van belang te weten wat hun beweegt. Waar ze mee bezig zijn [32.36-32.42]. Maar op zich moet je, want die valkuil zit erin, zij moeten het doen, zij moeten de regie blijven voeren, zij moeten in controle blijven en niet wij. En dat is de valkuil die je dan heel makkelijk instapt, van geef maar even ik schrijf het wel even op, ik doe het wel even. Niet doen! Het is hun feestje, het is hun tempo. Wij kunnen stimuleren, dingen aangeven, van denk daar is aan en daar is aan maar ik denk dat het wel hoort bij het volwassenwording van zo’n plaatselijk belang in het hele bestuurlijke politieke krachtenveld [32.44-33.27]. We ondersteunen ze wel als ze bijvoorbeeld een dorpsplan willen ontwikkelen. De gemeente heeft hier geen houding van, oh daar heb je ze weer, we zullen het plan wel een keer bekijken… [43.10-43.17]. In de eerste aanleg was het zo dat de gemeente informatie geeft. En dan was het dus eigenlijk ons feestje. Toen wij aantraden hebben we gezegd het moet eigenlijk een beetje anders. Afgelopen keer heeft Willemsoord een item verzorg, hun dorpsvisie. Ik vond dat je merkte dat het aansloeg, het niet uitsluitend het gemeenteverhaal maar het ook hun verhaal. Maar wat ook nog heel belangrijk is, het voltallige college zat er en een aantal ambtelijke collega’s. Je wilt niet weten wat voor impact dat heeft en dat wordt wel eens onderschat. Dus dat voor vol aanzien, breed college daar aanwezig is. Maar ook denk ik dat ze gehoord worden, even los van die informatie avond [40.16-41.19]. Procesmatige ontwikkelingen zoals verhoging van de leefbaarheid, ik noem maar even een abstract verhaal, is natuurlijk veel lastiger. En dat is ook moeilijk in een convenant om dat met elkaar af te spreken [50.46-51.18].. Maar wij leggen ons vast als gemeente en plaatselijk belang ook [08.25-08.39].Er moest een relatie ontstaan.Er moest dus een stuk vertrouwen ontstaan tussen al die kernen uit die voormalige gemeente en die nieuwe gemeente.Het creëren van die assertiviteit , als we dorpsplannen krijgen dan willen we ook iets mee doen.We gaan vanuit de gemeente niet meer zeggen dit is belangrijk of dat is belangrijk. Natuurlijk op bepaalde gebieden doe je dat nog wel, maar eigenlijk willen we de bevolking/plaatselijke belangen gaan stimuleren van goh denk eens even na over je eigen omgeving. Nu en over twintig (20) jaar. Je komt hierdoor bij de grondbeginsel, wat is een gemeente? Als een kern graag wilt dat iets opgeknapt wordt, iets veranderd wordt dan is het de wens van die lokale bevolking. En dan maar even kort door de bocht gezegd, dan heeft de gemeente het in principe maar voor het uitvoeren want we zijn er voor die burger. Het is niet andersom. Als het een realistisch plan is, waarom zou je het weigeren? Je komt de lokale bevolking tegemoet, je voldoet aan de hun wensen en aan hun behoeften en daarvoor zitten we hier. Je moet dat Kor van serieus nemen. En we willen het serieus nemen [43.50-44.23]. Want we geven die plaatselijke belangen bepaalde bevoegdheden, tussen aanhalingstekens: we willen graag der Velde en Jan Steenwijk ambte vervolg dat ze mee praten over ontwikkelingen, mee ontwerpen, niet overal, want sommige dingen heb je gewoon wettelijke taak als gemeente, dat moet je gewoon opleggen zeg van Ek erland naar hoe maar, naar veiligheid aspecten en dergelijke [16.09-16.27].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
14
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Kor van der Velde en Jan Steenwijk ambte van Ek erland naar sit. 1
Onze voorgangers hebben dus, zeg maar als pioniers aan het werk gegaan. En dat heeft er wel toe geleid dat plaatselijke belang ook het vertrouwen hebben gekregen in die gemeentelijke organisatie [09.05-09.19]. Van oke, we worden herkend; Ik moet zeggen we zijn best wel een redelijk grote gemeente qua oppervlakte en inwonersaantal. Dat toch de relatie tussen plaatselijk belang en gemeente is vrij laag drempelig [13.23-13.45]. Het gebeurt nog wel is maar dan zijn wel zo assertief om ons te bellen en te zeggen van potverdorie er staan sjofels in onze straat, stapels stenen, wat is er aan de hand? Wat gaat er gebeuren. En dan geef ik ze op korte termijn, zelfs die dag nog antwoord [17.32-17.49]. In het recent verleden waren ook bepaalde activiteiten in het buitengebied plaatsvinden maar das was op een slechte manier gecommuniceerd met plaatselijke bevolking, met plaatselijke belang aldaar. En toen hebben we ingegrepen, met consequentie dat het werk a la minute wordt stilgelegd wat er moet eerst gecommuniceerd met plaatselijk belang [18.37-19.09]. Dat geeft ook wel aan dat het kernen en wijkenbeleid hier stevig in de organisatie is geworteld [19.10-19.13]. Er worden nog wel fouten gemaakt en dan moet je ook nog echt achter dingen aanvissen maar Steenwijkerland en kernen en wijkenbeleid zit stevig in de zadel van deze organisatie [19.15-19.29]. Natuurlijk is er wel eens een rimpeling, dat een ene keer geruis is, of iemand hoort is wat, dat heb je met communicatie, dat is ruis op de lijn. Nou ja gelukkig dat plaatselijk belangen dan zo assertief zijn om te zeggen, wat is er nu aan de hand. Dat je dan uit de wereld helpen of in overleg zeggen nou op die en die gronden vinden we dat het zo beter is [22.4023.09]. Dat zie je nog niet bij allemaal hoor. Er is nog wel een categorie die zeggen we moeten sterk worden tegen de gemeente. Plaatselijk belangen zijn van schreeuwers langs de kant eigenlijk mede veldspelers geworden. De gemeente zegt: kom maar is mee, ga maar is in het veld staan, wat hebben jullie zelf voor ideeën over jullie dorp. Dorpsplannen ontwikkelen, wat voor visie hebben jullie zelf op je gebied [24.06-25.00]. Als ze plannen of ideeën hebben dat… ik durf haast te stellen als plaatselijk belang met een goed plan komt wat gewoon juridisch kan, als ze met een realistisch plan komen en er is financieel dekking voor, wordt het negenenvijftig (95) procent dat het uitgevoerd wordt [41.20-41.37]. Plannen vinden hier voeten aan de grond. Dat stimuleert natuurlijk ook. Het is hier niet roepen in de ruimte. Als zij met een goed plan komen dan worden ze gehoord door de gemeente [41.40-41.57]. Dat is natuurlijk ook de winst van het kernen en wijkenbeleid. Als je nee moet verkopen en dat goed kunt uitleggen dan wordt het geaccepteerd [44.51-44.59]. Grootste erkenning die wij hebben gekregen van plaatselijke belangen is, wij zijn ons Steenwijkerlanders gaan voelen. Dat is een grote erkenning van het beleid [53.17-53.39]. We kunnen eigenlijk wel stellen, volgend jaar bestaat Steenwijkerland tien (10) jaar en nu zitten we eigenlijks wel op het punt Steenwijkerland gevoel dat is wel. Er zijn natuurlijk nog critici en er zijn ook nog wel één (1) á twee (2) plaatselijke belangen die zoiets hebben van naja, liever vandaag nog Steenwijkerland af dan mrogen. Maar dat zijn er niet veel [53.40-54.07]. Kernen en wijkenbeleid wordt in principe voor negentig/vijfennegentig (90/95) procent door de organisatie gedragen. We worden ook benaderd, jongens hoe zullen we dit aanpakken. Wij zijn natuurlijk gebiedskenners. Als goed is weten we globaal wat er speelt. Je kunt een bijdrage leveren aan de leefbaarheid en dat is leuk [01.03-58-01.04.46]. Er zijn ook wel conflicten maar die spelen zich meer af op het communicatie gebied en als je dat beetje handig oppakt dan zijn dat soort conflicten heel eenvoudig weer op te lossen door gewoon pure nuchterheid en empathie [01.04.48-01.05.18].Twintig (20) kernen/wijken in Steenwijkerland hebben al een dorpsplan. Om een idee te geven. In 2009-2010 ging bijna driekwart miljoen in om. Ruim zeven (7) ton in de uitvoer van projecten die uit de plaatselijke belangen komen. Maar van de driekwart miljoen is ongeveer tweeënhalf (2,5) ton gemeente geld. Wij ondersteunen wel in de aanvraag van Leader en ILG gelden [38.40-39.20]/.Dat ze echt een positie hebben gekregen. En die positie in de meeste gevallen ook pakken [25.02-25.55].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
15
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Het is een permanent aandachtsveld. Het is niet altijd onwil maar ook collega’s zitten soms in een tijdsdruk. Bijvoorbeeld wettelijke termijnen. En doen moet het even gauw doorgedrukt worden. En dan zeggen wij, ze hebben toch niet goed zitten te plannen [18.03-18.36]. Maar waar bepaalde ontwikkeling is in kernen, revitalisering van bepaald gebied; herinrichten van een dorpsplein; of dorpshuis, of complete toekomstvisie; dan vragen we echt de mening van de burger en die mening van burger wordt vertaald door plaatselijk belang. We vragen echt aan de plaatselijk belangen om mee te ontwikkelen [16.2816.50]. En daarbij wordt ook verwacht, als contactfunctionaris, de plaatselijke belangen te ondersteunen, dat in de goede rol en positie komen [16.51]. We zorgen ervoor dat ze informatie krijgen, we volgen de plaatselijke belangen agenda’s, wat in de raad kom en kijken of de plaatselijke belangen wel zijn ingelicht daarover [17.03-17.16].We hebben bijvoorbeeld een open plan procedure Olde meinenbos. Dat is een heel klein bestemmingsplannetje. Helemaal samen met plaatselijk belang en met toekomstige bewoners, huidige omwonenden, dat is ontwikkelt met toegangsweg, met drempels, een hondenuitlaat route bij wijze van spreken. Nou dat heeft wat langer geduurd maar mensen voelden zich wel betrokken met als gevolg dat we helemaal geen bezwaren hebben gehad, totaal niet! Dus uiteindelijke heb je winst. Mensen wisten van elke stap die gezet werd, en is weer teruggekoppeld. Zo ontwikkel je samen een vet plan. De knowhow hebben ze niet altijd in huis en dan kunnen ze bij ons aanvraag doen voor professionele ondersteuning in bijvoorbeeld een professional die hun daarin begeleid [28.38]. Het aardige daarvan is dat het echt vraaggericht is, zij komen met de vraag, zij gaan zelf offertes maken, wij bepalen niet bij wie ze moeten gaan winkelen, ze doen het zelf. We kunnen ze wel suggesties geven en dat doen we dan ook wel als ze daarom vragen, maar het is hun feestje. Daarmee willen we dus echt gaan bevorderen dat die plaatselijke belangen dat ze zelf heel actief gaan nadenken over de leefbaarheid in hun kern [28.52-29.18]. We laten ons weleens verleiden om in de inhoud te duiken maar eigenlijks zijn inderdaad procesbegeleiders. Meer de communicatie kanalen openhouden. We zijn niet procesbegeleiders in die zin dat mensen gelukkig worden. Wat dat is wel heel veel. Wij zorgen er meer als knelpunten zijn in de volle breedte van de leefbaarheid dat de oplossers die daarbij kunnen bijdragen dat die om de tafel komen. Dus dat die gaan communiceren met elkaar en met het plaatselijk belang uiteraard, die moet meegenomen worden in dat proces. In dat geval zijn we samen-brengers [31.00-31.52]. En als voorbeeld, we adviseren hun daarmee door te prikkelen door te vragen wat wil je erin hebben, vragen wat de functie van dorpshuis is, de verschillende doelgroepen, je hebt jeugd, je hebt ouderen, aan te kaarten. En je ziet dus gebeuren dat dorpen visies gaan ontwikkelen, dat zit op een andere niveau (platvloers gezegd) dan het wensenlijstje. Dorpsplan is een wensenlijstje en dorpsvisie is wat in de loop van de jaren wordt nagestreefd. Een visie is wat anders dan we moeten bouwen voor de jongeren [33.46-36.00].Je hebt plaatselijke belangen waar wij zelfs nog van kunnen leren. Die zijn heel fanatiek mee bezig [39.26-39.38]. Het fanatisme komt uit de dorpen zelf. De mensen hebben zo’n betrokkenheid bij hun eigen kern of wijk, die zeggen we willen gewoon invloed uitoefenen op onze omgeving. Wij als contactfunctionarissen kunnen dat niet stimuleren, we kunnen niet zeggen die persoon of zij moet in de plaatselijk belang. Het komt echt vanuit de kernen [39.40-40.04]. De mensen zijn echt wel genegen als je het uitlegt dat je niet alles kunt betalen dus dat het wel over twee (2) jaar pas kan of drie (3) jaar. Dat kun je uitleggen en dat snappen ze ook en die zijn echt niet zo hakken het zand stekerig. Als je ze maar voor vol aanziet en respectvol met elkaar omgaat [44.26-44.45]. Voorbeeld wat recent heeft plaatsgevonden is de ontwikkeling van een verkeersplan. Deze beleidsontwikkeling is heel open gespeeld. Kor van Plaatselijke belangen zijn daarbij uitgenodigd om mee te denken met hoe verkeersstromen, hoe wegen, knelpunten aanreiken enzovoort. En dat is ook samen met der Velde verkeersdeskundigen is dat helemaal ontwikkelt. En dat is een goed voorbeeld van hoe burgerparticipatie ook kan. Kijk, dan heb je straks een verkeersplan die eigenlijk en Jan Steenwijk ambte evaluat gedragen is door de een dorp. Lokale keuze, lokaal gedragen zeggen we wel eens. van Ek erland naar ie
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
16
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Er wordt op een gegeven moment gesproken over knelpunten in het gebied en die knelpunten hebben wen niet vanuit het gemeentehuis bedacht maar zijn aangedragen door plaatselijke belangen. Natuurlijk heb je als ambtenaar ook wel eens zicht op knelpunten in het verkeer maar het mooiste is natuurlijk dat je dat soort informatie onderaf krijgt. Dus als je daar wat mee doet dan kom je aan de wensen en behoeften van de bevolking tegemoet. [46.55-47.59]. Hoe ga je eigenlijk om met die verschillende kernen en plaatselijke belangen om. Een aantal succesfactoren zijn: contactwethouders, elk gebied heeft contactwethouder. Kernengeld, de meesten hebben beschikking over eigen financiële middelen waarmee ze wat kunnen. Bovenal het communicatieprotocol, de afspraken die we gemaakt hebben over en weer. Dus niet eenzijdig van de gemeente. Wat moet de gemeente doen, wat wordt veracht van de plaatselijke belangen [48.50-49.34]. Op dit moment hebben we nog een communicatieprotocol gemeentebreed maar we zitten wel voorzichtig aan te denken; goh zouden we met convenanten kunnen beginnen. Per plaatselijk belang een convenant [49.36-49.50]. Communicatieprotocol zijn een aantal basisregels en met een convenant vul je het aan met acties vanuit dorpsplatform. Maar op dit moment is dat niet onze prioriteit [50.00-50.08]. Er zit veel meer dynamiek in dan wat je vast kan leggen in een convenant. Er zit heel veel dynamiek in en ontwikkeling staat niet stil. Soms gaan ze langzaam en soms onnoemelijk snel. Het is lastig om dat te vatten in een convenant [50.10-50.28].Kernengeld noemde ik net al, is hele grote succesfactor. Je geeft hun daarmee een heel stukje verantwoordelijkheid tot hun beschikking, ze kunnen in ieder geval aanspraak maken op financiële middelen en ze moeten zelf nadenken wat daarmee te doen. Vanuit de gemeente krijgen ze vertrouwen en vertrouwen in de buurt [51.31-51.54].Grootste valkuil is dat je zaken gaat overnemen. Dat is heel menselijk. Op het moment dat iemand jou om hulp vraagt is het verleidelijk om te zeggen, ik help jouw wel even, dat doe ik wel even voor je. Het is veel moeilijker om te zeggen: hoe lossen we dat samen op? Het is veel lastiger. Als je mensen goed begeleid vanuit het welzijn dan hebben ze eigenlijk niet in de gaten dat je hun begeleidt. Eigenlijk moeten ze zeggen aan het eind, als je het goed gedaan hebt, ik heb niks aan die vent gehad [59.08-59.49]. En dat is de paradox van het welzijnswerk [59.51]. En ik denk ook dat wij in zo’n paradox zitten. Wij zijn wel herkenbaar bezig omdat je altijd afgezet wordt tegen een karikatuur van ambtelijke organisatie waar niet door heen komt en wat stroperig is. En dan heb je contactfunctionaris en dan loopt het allemaal smoothie enzovoort. We hebben wat dat betreft wel wat mee maar de valkuil is dat je dingen van mensen gaat overnemen en dat moet je niet doen [59.5201.00.24]. Andere valkuil is met dorpsplannen door te zeggen denk hier aan en hier aan, maar het moet van hun komen. We kunnen wel zeggen van besteed aandacht aan jeugd, ouderen, of noem maar wat maar als het dorp zegt/zoiets heeft van het loopt perfect, dan moet je daar geen aandacht aan besteden. Wie ben ik om te zeggen van daar moet je aandacht aan besteden [01.01.24-01.01.49]. Plaatselijke belang moet zelf met ideeën komen [01.02.00-.01.02.15]. Er is een norm voor één (1) contactfunctionaris per zoveel duizend inwoners. In de begin fase heb je veel meer missiewerk dan wanneer het eenmaal loopt. Maar we durven wel te stellen, er is voldoende werk. Het is een continu proces. Een contactfunctionaris is niet één hetzelfde in alle gemeentes van Nederland. De één doet misschien meer of minder. Het kom neer op de verschillende invullingen van het verhaal (kern en wijkenbeleid red.) [01.06.38-01.07.56]. Steenwijkerland gaat meer uit van de kracht en vertrouwen van de kern zelf. Wantrouwen kost altijd personeel, want dan moet je controleren, handhaven, trekken, sleuren, en dat kost meer menskracht [01.07.57-01.08.23].Kern en wijkenbeleid geeft heel veel mogelijkheden voor de plaatselijke belangen [01.07.00-01.07.10].Gemeente gaat niet met dorpsplanplus. We zetten ons daar tegen af. Het heeft puur met de Kor van der Velde vervolg financiën te maken. Dorpsplanplus kost 40.000/50.000 euro per plan. Het is gemeenschapsgeld. De politiek vind het kan veel goedkoper. We zijn niet tegen de ontwikkeling en Jan Steenwijk ambte evaluat van dorpsplannen. Maar vinden gewoon dat het geld wat daarmee gemoeid is, is veel te veel. Er zit teveel geld in het proces wat eigenlijk naar de uitvoering moet gaan [01.27.35-01.29.10]. van Ek erland naar ie Voorheen, voor 2001, was dit gemeente Brede Wieden, IJsselham en Steenwijk. Niemand stond te juichen om de herindeling, dat heel veel aandacht is besteed om te zorgen dat wij de wijken en kernen niet voeden met het feit dat alles naar Steenwijk gaat. Dat was een beetje het verhaal dat alles naar Steenwijk zou gaan.
Henk Boxum
Steenwijk wetho erland uder sit. 0
Henk Boxum
Omdat een beetje te waarborgen is toen bij burgemeester Apotheker kreeg toen de kernen en wijken in zijn portefeuille. Die heeft in 2001 samen met de raad en college het kernen en wijkenbeleid op gebouwd, met ook wat onvolkomenheden erin, in mijn visie. In 2006 ben ik hier begonnen als wethouder, nu weer doorgaan als wethouder. het oorspronkelijke antwoord op je vraag: de herindeling was de aanleiding om meer aandacht te besteden aan kernen en wijken- beleid om te voorkomen dat mensen gaan zeggen dat alles naar Steenwijk gaat. Dat is absoluut niet zo. Het is en en. [ Het grote punt was dat in 2001, 2006, er wel beleid ontwikkelt is. Er zijn door de, ik dacht toen een stuk of 15 kernen mooie dorpsplannen hadden opgesteld, en dat is ook wel gestimuleerd door de gemeente. We hadden toen in die periode een vrouw die hier werkte – part-time – en dat noemde wij een leefbaarheidsmakelaar, die al die dorpen Steenwijk wetho aanleid ondersteunde om die dorpsplannen te maken. Maar ja communicatie was een hele lastige erland uder ing . Dat was een beetje mijn kritiekpunt en gezegd dat gaan we dus anders doen.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
17
Excel Sheet Data Bestand
naam
Henk Boxum
Henk Boxum
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Steenwijk wetho erland uder doel
het oorspronkelijke antwoord op je vraag: de herindeling was de aanleiding om meer aandacht te besteden aan kernen en wijken- beleid om te voorkomen dat mensen gaan zeggen dat alles naar Steenwijk gaat. Dat is absoluut niet zo. Het is en en. Met dat proces ben ik nu volop bezig om die plaatselijke belangen, want daar gaat het mij om, om steeds beter in positie te brengen zodat een dorp zegt hee verhip die jongens bereiken nog al wat en die jongens vertegenwoordigen ons goed en bij beginspraak zitten ze bovenop.
Steenwijk wetho erland uder wat
Ik ben wethouder kernen en wijken. Deze functie is ontstaan door de herindeling. Eigenlijks betekent dat vanaf 2006 wij structureel middelen in onze begroting hebben zitten, ongeveer anderhalve ton, die rechtstreeks via bepaalde verdeelsleutels naar de vijfentwintig kernen en de zes wijken gaan. Naast dat er veel ander geld is in het plattelandsbeleid, Leader, ILG. We hebben zelf een dorpenmatrix. De achterliggende gedachte is kracht en er is heel veel kennis bij de kernen om dat te mobiliseren om goede dingen te doen in die kernen. Een heel andere poot, communicatie. Om dat beleid gestalte te geven vond ik een uitdaging en ik durf redelijk te zeggen dat het ons erg gelukt is. [tot 6.43]Dat zijn wat mij dan de dorpsplannen dan wel toekomstvisies, daar hebben we inmiddels 22 van. We hebben in het vorige college 2 maal al die kernen en wijken bezocht, nagenoeg geheel als voltallig college. Het is redelijk intensief en daarom hebben we daar ook een wethouder voor aansprakelijk gemaakt die dat beleid kan verdedigen en dat het systeem werkt zoals wij dat opgezet hebben. Daar ben ik verantwoordelijk voor. Het feit dat je een kernen en wijken wethouder hebt is dat wij dat verhaal serieus nemen. [tot 13.00] We kennen een vast budget voor elk plaatselijk belang, ongeveer 1300euro, daarmee kunnen ze hun vergaderingen en administratie mee op orde houden. We kennen standaard voor elk plaatselijk belang een budgetje voor cursussen, voor secretaris, penningmeester, voorzitter. We kennen standaard een bedrag, dat noemen wij koppengeld, dus dat betekent ongeveer 2euro per inwoner die ze jaarlijks van ons krijgen. We hebben 43000 inwoners dus dat is 86000euro, zit standaard in de begroting. 31 x die 1300 is 40000euro. En we hebben standaard een 28000euro die wij samen met de provincie, 50/50 = 14000 per partij, dat zit in het ILG programma van de provincie die ze krijgen elk jaar voor ondersteuning. En de ondersteuning moeten ze aanvragen. Dus regulier 150000euro in de begroting dat elk jaar uitgegeven wordt. Het mooie van het koppengeld is dat ze mogen sparen, vier jaar vooruit en drie jaar achteruit. Stel nou dat ze heel mooi groot project willen doen en je hebt daar in één jaar, twee of drie jaar geen geld genoeg voor dan mogen ze een reserve bouwen, die staat dan hier bij de gemeente geparkeerd. En stel dat er komende twee jaar een min ontstaat dan mag dat. Er zit ook nog wat flexibiliteit in het besteden van het koppengeld. Het koppengeld gaat naar projecten toe waarin het plaatselijke belang zegt dat ze het belangrijk vinden. En dan komt het geld pas in de stroming. Om dan verder door te bouwen, daarnaast heb ik elk jaar twee, twee en halve ton en dat is dorpenmatrix. Dorpenmatrix betekent dat wij in een cyclus van vier jaar proberen we zo’n 60 projecten te financieren, van nieuwe bushalte tot een bankje.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
18
Excel Sheet Data Bestand
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
naam
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Henk Boxum
We werken met twee contactambtenaren, Jan van Ek en Kor van der Velde. Dat zijn gouden jongens. Die zijn los van de hele lijn organisatie. De mannen die gewoon verantwoordelijk zijn voor het kernen en wijkenbeleid. Die doen daar alles en hebben daar, dat durf ik wel te zeggen, 100 procent vertrouwen van de plaatselijke belangen. Dat zijn ook de mannen die intern dingen beschermen. [tot 23.20]Ze staan zo los van de organisatie omdat ze over andere mensen heen moeten fietsen. Toen ik begon in 2006 heb ik ingesteld een voorzittersoverleg. Dat betekent dat ik één keer per jaar met alle voorzitters praat en dan neem ik het hele college mee, want het treft ook soms collega’sWe hebben een communicatie protocol opgesteld en dat communicatieprotocol hebben we tweezijdig gemaakt. Maar dat moeten we nu wel weer bijwerken naar zoveel jaar. Basis gedachte is afspraak is afspraak.Iedereen heeft een contactwethouder. Gemeente is verdeelt in vier stukken. We hebben vier wethouder, dus iedereen heeft zo’n stuk waarvoor hij verantwoordelijk is. [tot 26.51]. We enquêteren ongeveer om de 2 a 3 jaar. 5-10000 burgers vragen we dan hoe ze tegen Steenwijkerland en gemeentebestuur aankijken, dat noemen we de omnibusenquête. En één van de vragen die we steeds weer stellen is: vinden jullie het plaatselijke belang goed gepositioneerd word als gesprekpartner naar de gemeente toe. Een burger vind wat van zijn eigen plaatselijk belang en als dat stijgt dan zijn wij pas tevreden. Dan gaat het de goede kant op. Wij kennen twee keer per jaar een informatieavond. Dan gaan we op bezoek bij een plaatselijk belang. Die organiseert dat samen met ons op onze kosten en dan nodigen wij alle plaatselijke belangen uit, dan zitten er meestal wel 100 man, ook nodigen we wat ambtenaren uit en het hele college. We werken dan of via een thema of via een verhaal van zo’n dorpsbelang. [tot 30.18].In het nieuwe jaar gaan we maar één per jaar rond, mede omdat haast dezelfde club zijn, er is maar één nieuwe collega bij gekomen en we kennen de grote lijnen wel. En dan willen voor een wat langere tijd in het dorp zijn, de kern rond gaan en ook jongeren uitnodigen om aanwezig te zijn. Daarnaast kennen we ook nog de schouw. We gaan dan met een clubje; openbare werken, wethouder openbare werken, plaatselijk belang en aantal bewoners lopen we één keer in de twee jaar het hele verhaal door: wat is nou achterstallig onderhoud. Dan loop je dus openbare ruimte door om te kijken wat voor punten zijn er nu die verbeterd moeten worden. [tot 35.45]We hebben afgelopen week ook aan een groep nieuwe plaatselijk belang leden aandacht besteed om te vertellen welke middelen er zijn, welke spelregels, hoe communiceren we met elkaar. Gewoon heel veel vertellen. We willen graag, heel simpel gezegd, we hebben belang er bij dat een plaatselijk belang goed Steenwijk wetho vervolg werkt, goed functioneert. Het is heel efficiënt om dat 1x of 2x per jaar zelf te organiseren. Dan weet je ook wie de wethouder, ambtenaar is en waar het gemeentehuis staat. erland uder wat Achterliggende gedachte is: hoe beter zo’n plaatselijk belang werkt, hoe liever ik het heb [tot 37.35].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
19
Excel Sheet Data Bestand
naam
Henk Boxum
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Steenwijk wetho erland uder hoe
Het is echt een groeiperiode geworden van hoe communiceer nu, wat verwacht je van elkaar. Er zijn heel veel dingen in het begin toch wel mis gegaan omdat wij afspraken niet nakwamen en andersom. Belangrijkste was denk ik dat er geen geld was. Vanaf 2001 zijn er heel veel plannen gemaakt, maar die belanden een beetje onderin de la. Dus wil je plaatselijke belangen wilt laten motiveren moet je ze heel veel energie laten steken in het maken van een mooi dorpsplan en vervolgens er niks mee doen. Het leuke vind ik van het verhaal is dat: wij proberen steeds stapjes te maken. Kijk als je heringedeeld bent heb je een heel ander proces dan als het alweer 10 jaar achter de rug is. Als je het een beetje procesmatig bekijkt dan was het eerst een beetje wennen aan elkaar en wij hadden niet het idee dat alle het grote geld naar Steenwijk gaat en dat niet alles maar niet naar het buitengebied ging. En twee was het wennen aan om op afstand te staan, bijvoorbeeld dat ze in Vollenhove niet gewend waren om hun paspoort in Steenwijk te halen. Die fase moet je door. We hebben de fase gehad dat we heel veel probeerden kernen zelf aan het werk te krijgen vertel nou eens met de achterban/dorp wat jullie nou belangrijker vinden de komende jaren. De slag die daar weer achteraan gemaakt is, is dat je zegt nou als je vandaag een dorpsplan maakt dan is die binnen drie jaar misschien niet meer actueel. Wat in mijn periode begonnen is dat die, het eerste wat ik gedaan heb in de periode en dat was ook wel wat ondeugend, maar daar heb ik ook wel even voor moeten vechten in de raad, is die leefbaarheidsmakelaar eruit gezet hebben. Vanwege het feit dat het dan ook wel heel erg makkelijk is om achterover te leunen als plaatselijk belang. Als mevrouw bij je komt en die doet alles en vervolgens als die mevrouw zo gaat zitten is het niet goed. Ik wilde de stap maken als je nou weer een dorpsplan maakt doe dat dan zelf, desnoods met wat ondersteuning van onze kant maar wel in het proces van dat plaatselijke belangen daar meer zelf een rol in gaan spelen. Nou dat is een proces. Is een heel leuk proces waar we nu een heel eind op weg zijn. Het is pittig maar een heel leuk proces. Het gaat wel eens heel scherp maar dan wordt het ook helder wat ze willen. [tot 9.05] . Elk jaar vragen wij aan de plaatselijke belangen, wat staat nu op jullie wensenlijstje. Toon via notulen van ledenvergadering, dorpsplan wat dit jaar bij jullie heel hoog op prioriteit staat. Dan bepalen wij in overleg met plaatselijke belangen hoe de komende vier de cyclus er weer uit ziet. Wat gebeurt in 2012, 13, 14. Soms maken we er een Leader project van en soms krijgen we er ILG subsidie voor. Dat betekent toch dat ik in de afgelopen vier jaar aan anderhalf miljoen heb uitgegeven in het kader van dorpenmatrix. We zijn heel erg actief om ILG subsidies aan te vragen. [tot 22.20]
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
20
Excel Sheet Data Bestand
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
naam
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Henk Boxum
En die afspraken checken de contactambtenaren. Als we weer bij de plaatselijk belang of wijkvereniging aanwezig zijn en aan tafel gaan zitten kijken ze of er nog punten los staan. En zo moet zo’n lijst helemaal naar nul worden gemaakt, maar het is natuurlijk een dynamische lijst. Dat is een stuk verbeterd. [tot 25.55] Het gebied is heel goed tevreden over hoe plaatselijk belang opereren. [tot 28.33] Als je dat hele pakket nu overziet, dat is ruwweg ons kernen en wijkenbeleid, waarvan ik durf te zeggen dat na veel contact momenten, gewoon professioneel gewerkt wordt. [tot 36.20] Ik denk dat als een klein dorp, kleine kern die leefbaar kunt houden en dat mensen daar met plezier wonen en je houdt je inwoners een beetje vast dat het in deze tijd een heel groot pluspunt is. Inwonersaantal is weer de basis voor de vergoeding van het rijk en de basis voor dit en de basis voor dat. Er zit natuurlijk ook een soort van overlevingsstrategie achter. Als ons buitengebied leeg zou lopen dan zou dat niet best zijn. [44.33- 45.33] Bijvoorbeeld een medewerker die zegt wij zijn toch de gemeente, wij bepalen of er wel of geen boom komt te staan [19.34-19.49]. En er zijn ook ambtenaren die van andere gemeentes komen die niet gewend zijn dat die plaatselijke belangen zo’n invloed hebben op het gemeentelijk beleid [19.51]. Onze voorgangers zijn begonnen met het communicatie protocol. Ze zijn met een pilot begonnen met een drietal plaatselijke belangen. Grofweg gezegd hoor. Geïnventariseerd hoe gaat het nu en hoe zou het moeten. En daar is uiteindelijk een communicatie protocol uit ontwikkeld Maar je kunt het wel anders doen. Prestatie veld één (1) van de WMO gaat over leefbaarheid, sociale cohesie, dat moet je wel op maar per kern eigenlijk doen. Dat kun je niet voor overal veralgemeniseren. En de mate waarin je daar aandacht aan schenkt, geeft de wet ook verder geen richtlijnen voor. Dat moet je als gemeente zelf doen [46.0446.22]. Dus wij geven dat vorm door het kernen en wijkenbeleid. Dat is een belangrijke peiler voor de uitvoering van prestatieveld één (1) van de WMO [46.24-46.38Wat we in het begin tegenkwamen, was afwachtend eigenlijk, vijandig afwachtend. Er zijn nog plaatselijke belangen die op dit moment nog in hun statuten hebben; sluit je aan bij plaatselijke belang dat we echt een blok kunnen vormen tegen de gemeente. Die zijn er vandaag de dag nog [54.14-54.38]. Bij het eerste overleg met de voorzitters was er heel veel kritiek over het niet nakomen van afspraken, dat herkende ik ook wel moet ik heel eerlijk zijn in de organisatie. Het is nogal makkelijk ja en niet doen. Of nee zeggen Steenwijk wetho vervolg om allerlei dubieuze redenen. erland uder hoe
Nou toen ik begon ging het inderdaad nog wel eens over die stoeptegel. En toen we eindigden waren we het overal overeen dat we niet over die stoeptegel begonnen en over afval, vuil enzo. We gingen veel meer in op het verhaal, als jullie nu weer een doorontwikkeling maken met je dorpsontwikkelingsplan, wat zet je er dan in, wat vind je nou belangrijk, en waar kunnen we jullie mee bij helpen met gedachtegangen of met ondersteuning van ambtenaren of welke visie heeft een dorp over een bepaalde ontwikkeling. Das natuurlijk een veel leuker proces. Ook voor die plaatselijke belangen. Dat is veel leuker dan over een stoeptegel zeuren. [tot 11.03] Overeen en weer durf ik wel te zeggen, we zien elkaar als gelijke. Een plaatselijk belang is voor mij een serieuze gesprekspartner. En als wij dingen organiseren in het dorp dan weet een plaatselijk belang daar ook altijd van, of een wijkvereniging. Soms organiseren wij dingen en soms zij. Soms doen we het samen met het hele dorp.
Henk Boxum
Steenwijk wetho erland uder sit. 1
Henk Boxum
Steenwijk wetho evaluat erland uder ie Communicatie is super belangrijk
Rob Moonen Rob Moonen Rob Moonen
Ook in de oude situatie (voor de herindeling) vond het college en raad het ook belangrijk om goede contacten te hebben met je buurtschappen, is toch de jeu van je Steenwijk gemeente. Je hebt er hier veel [tot 15.42]. We hebben altijd al kernambtenaren gehad, we hebben altijd al aandachtwethouders per kern, das was ook al voor de herindeling. erland griffier sit. 0 En dat was voor de dualisering ook al zo. [tot 16.29] Steenwijk aanleid erland griffier ing Steenwijk erland griffier doel De gemeenteraad vind het belangrijk dat contact met de burgers. Buiten dat hecht zij enorm veel aan dat er goede contacten zijn in de wijken en kernen
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
21
Excel Sheet Data Bestand
naam
Rob Moonen
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Steenwijk erland griffier wat
We hebben een gemeente met veel kernen, minimaal 25 die allemaal hun eigen organisatievorm kennen. Die allemaal een eigen wethouder hebben, die specifiek de belangen behartigt van hun dorp, wijk of kern. We hebben ook twee specifieke wijk of kernfunctionarissen. Die hebben primair de taak als intermediair te fungeren tussen de dorpsorganisaties en het gemeente bestuur en de gemeentelijke organisatie. College voert uit, raad controleert en stelt de kaders. Dat is eigenlijk de rol van de raad. [tot 4.59] Het gaat zelfs zo ver dat die wijken en kernen stukjes zelfbestuur hebben gekregen. Zij krijgen zelf middelen die ze naar eigen inzicht mogen besteden, uiteraard altijd wel in overleg. Voor die randvoorwaarden heeft de raad allemaal voor gezorgd. Maar de raad is niet zo’n orgaan als een bok op een haverkist contacten heeft met die wijken en kernen als iets aan de hand is. Dat gaat bijna altijd via het college. [tot 8.20] . College maakt jaarlijks een rondje langs al die besturen, praten daarmee en worden zaken onder de loep genomen, wat speelt er nog, waar zijn wij in gebreken gebleven en waar zijn jullie in gebreken gebleven. Moeten er nog wat veranderen, hebben jullie nog wensen. Dat gesprek, is een hele opgave want dat zijn wel 30 vergaderingen voor zo’n college. Veel beleid wordt kaderstellend bij de jaarlijkse begroting vastgesteld. En dat is een expliciete bevoegdheid van de gemeenteraad om dat vast te stellen.
Die contacten met dorpsbelangenorganisaties die vinden veelal plaats via het college. Een directe contact heeft de raad daar niet mee tenzij in de verkiezingstijd, dan raadplegen politieke partijen vaak de bevolking door middel van dorpsbelangenorganisaties. Als er bijeenkomsten zijn van dorpsbelangen, maar dan is het vaak algemeen beleid, dan krijgen raadsleden ook altijd een uitnodiging. En daar gaan ze ook altijd heen. Maar meer als toehoorder dan ook daar actief aan deel te nemen. Het wordt zelfs niet eens op prijs gesteld door dorpsorganisaties en ook niet door het college als raadsleden zich daar heel direct gaan bemoeien met zaken. Er zijn natuurlijk ook een heleboel informele contacten. Een hele hoop politieke partijen en de fractie in de gemeenteraad hebben regelmatig overleg met de dorpsbesturen en wijkbesturen als input voor hun eigen handelen. Maar dat is niet geformaliseerd als raadsorgaan. Dat zijn individuele fracties of individuele raadsleden of politieke partijen. Dat is niet zo stringent georganiseerd als je misschien verwacht. [tot 6.55]De afstand van de raad tot al die wijken en buurtorganisaties is toch een stukje groter dan die van het college. De oogst van zo’n vergadering wordt meegenomen door de contactambtenaren. Die werken dat uit, overleggen hier met de ambtelijke organisatie. Veelal is dat de afdeling beheer en onderhoud, openbare werken. Het gaat heel vaak over hele platte dingen zoals een lantaarnpaal of de stoeptegel. Zaken in de woonomgeving zijn voor mensen altijd van een hartstikke groot belang. [tot 9.20]Als je de mening toegedaan bent dat je als gemeentebestuur alles weet en het wel zal regelen voor je burgers, ja dat is een bepaalde houding, het is niet de mijne. Ik vind, je moet luisteren naar je bevolking en zoveel mogelijk als het kan, zoveel mogelijk tegemoet komen. Natuurlijk, er zijn grenzen, als je daar binnen kunt bewegen. Geen mens kent beter zijn eigen woonomgeving dan de man zelf. Geen raad en college kan daar tegenop. [tot 26.45] Als je een plan maakt voor een herinrichting van een dorpskern dan ga je niet al tekenen en vervolgens die tekening voorleggen, nee. Je gaat eerst is praten wat zijn jullie ideeën en wensen. En vervolgens leg je die eigen wensen als gemeente ernaast en dan pas geef je een architect de opdracht een ontwerp te maken. En dat ontwerp bespreek je weer. Dat noemen wij hier beginspraak.
Rob Moonen Rob Moonen
Steenwijk erland griffier hoe Steenwijk erland griffier sit. 1
Rob Moonen
De besturen worden gezien als volwaardige gesprekpartners. [tot 21.41] Je moet elkaar wel als volwaardige gesprekspartner beschouwen en niet daar heen gaan en zeggen wij weten wel wat goed voor u is dus we gaan het zo doen, alsjeblieft. Je moet ze de ruimte geven door inbreng te geven en ook wat te doen met die inbreng. En niet op voorhand zeggen, we hebben het al bedacht, we gaan het zo doen. Dat kan niet. Serieus omgaan met je bevolking dat is gewoon hartstikke belangrijk. En als je dat niet doet dan ben je geen knip voor je neus waard en dan heb je een groot probleem Steenwijk evaluat bij de volgende verkiezingen. [tot 28.29] erland griffier ie
. De gemeente moest daar ook aan wennen. Wij hadden ook eerst de neiging om alles zelf te bedenken en wisten wat goed was. Dat is van nature een houding denk ik.
Eerst was het gemeente Steenwijkerwold. Daarna is het gemeente Steenwijk geworden en u is het gemeente Steenwijkerland. En dat is nu zo’n 10 jaar geleden [05.0005.15]. Vanuit 1954 stammen de eerste kasboekjes [05.35].
Steenwijk Steenwijk erwold erland dbo
sit. 0
Steenwijk Steenwijk erwold erland dbo
Naast de opwaartse spiraal zijn we opgegeven moment een dorpenplan gaan opstellen, door initiatief van de gemeente overigens. Het werd niet opgelegd maar min of meer aanleid wel. ing
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
22
Excel Sheet Data Bestand
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce naam e roep s letterlijk uit interview Steenwijk Steenwijk erwold erland dbo doel Ons beleid is meer activiteiten te organiseren. Door dat je meer activiteiten organiseert krijg je meer betrokkenheid van de mensen die in het dorp wonen.
Steenwijk Steenwijk erwold erland dbo
Sinds een aantal jaren hebben we commissies ingesteld. Commissies bestaan uit vrijwilligers en minimaal twee bestuursleden. Dat is de afspraak. Daarmee ontlast je de bestuursleden, kunnen we gewoon meer dingen aan en dat werkt als een trein [06.06-06.28]. In principe hebben we voor al die verschillende activiteiten een commissie. Onder sommige commissies vallen meerdere commissies onder [08.08-08.16]. Daarnaast hebben we zeg maar nieuwe activiteiten, dingen die van algemene aard zijn. We hebben een bewonerscommissie, die behartigt de belangen van mensen in Steenwijkerwold die een woning huren van de woningcorporatie. We hebben de commissie recreatie en toerisme, die zorgt ervoor dat toerisme wordt bevorderd in het dorp. Dan hebben we de woldse natuurvrienden, die trekken projecten aan die te maken hebben met natuur. Speeltuin commissie die dus speelveldjes in het dorp behartigen en als iets nieuws moet komen gaan ze aan de slag met de gemeente. Verkeer en veiligheid, punten die gevaarlijk zijn of knelpunten in het verkeer worden met de gemeente geschakeld en teruggekoppeld in het bestuur [08.17-09.48].Financieel worden we ondersteund door het zogenaamde koppengeld; per inwoner krijg je een bepaald bedrag en dat bedrag moet je besteden aan iets dat permanente waarde geeft aan je dorp. Dan kan heel divers zijn [11.28-12.15]. Daarnaast krijgen we een keer per jaar organisatie vergoeding en dat is wel een puntje waar we veel gezeur over hebben met de gemeente. De gemeente meet het zelf ook nog. 1x in de 2 jaar meet de gemeente Steenwijkerland de tevredenheid van de bewoners op diverse aspecten. En van de aspecten daarvan is tevredenheid met dorpsbelangen. ]. Dat kan dus ook een meetpunt zijn om de organisatievergoeding omhoog te schroeven [17.52]. We hebben één a twee keer per jaar een kleine kernenavond waar bij we uitgenodigd worden. De gemeente verzorgt dan een presentatie en dat is dan wel ’s avonds [37.10-37.20]. Er is wel een soort overkoepeling en dat zijn de voorzitters die 1 a 2 x per jaar bij elkaar komen maar dit soort dingen moet je als vereniging echt voor jezelf opkomen [43.38-43.49]. wat
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
23
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Ons beleid is dat elke commissie moet één keer in het jaar een begroting maken voor hun commissie. Die wordt dan door het bestuur goedgekeurd of afgekeurd, dat kan ook. En dat is dan het budget voor het jaar. Het geld was is overgehouden wordt gereserveerd voor het jaar daarop. Dus hebben ze het jaar erop extra [06.29-06.52]. Dat stimuleert gelijkertijd commissies om zuinig aan te doen met hun centen [07.00]. Belangrijkste, elke commissie heeft wel een contactpersoon bij de gemeente. Zo zijn er allerlei lijntjes. Het is goed geregeld. Zo hebben we de contactambtenaren en komen er niet uit dan hebben we nog een contact wethouder [09.50-10.17]. Jan van Ek is onze contactambtenaar en Peter van der Terp is onze contact wethouder. [10.23]. We zijn wel zo dat we naar wethouder gaan. Als er iets is dat ons niet zin dan klimmen we gelijk in de pen of email. Dan sturen we in principe Jan van Ek een bericht en dan krijgt Peter van der Terp een kopie. En als we vinden dat het te lang duurt dan trekken we weer aan de bel. En als het niet kan, dan kan het niet, dat onderbouwen ze goed. Meestal worden veel dingen geregeld en krijgen we vaak groen licht [10.40-11.04]. ]. We zorgen ervoor dat we heel veel geld ophalen door adverteerders van de woldkrant, allerlei sponseracties, noem maar op. Zo bedruipen we ons zelf [14.40-14.50]. Men moet dorpsraden goed belonen voor de dingen die ze doen [16.10-16.18]. We hebben dat proactief opgepakt – dorpenplan- en bevolking bij betrokken. We hebben gevraagd de bevolking; 1) dingen aan te leveren die zijn belangrijk vonden. 2) om leden mee te laten denken. Dat is begeleid door leefbaarheidmakelaar van de gemeente destijds [18.4019.14]. We hebben ook huis aan huis een mailing rond gedaan en verteld wat dorpenplan in moet houden en gevraagd naar ideeën wat voor ons dorp goed zou zijn. Wat verbeterd moet worden en aangepakt moet worden. Dar zijn toen veertien punten uitgekomen. We hebben toen een avond gehad, een brainstormavond. We hebben toen groepen gevormd, en gezegd pak jij dat is aan en jij dat. En hoe zou je dat willen aanpakken. Daar zijn aantal stappen uitgekomen. En vanuit het dorpenplan wordt elk jaar nog een aantal punten uitgehaald. We worden dan door gemeente gevraagd; wat willen jullie dit jaar aanpakken? En dan gaat de gemeente oordelen van hoe het wordt aangepakt en daar stellen ze een financiering voor beschikbaar en mankrachten. Ik denk dat wij van ons dorpenplan, 2/3 is wel uitgevoerd [19.15-20.14].Een paar commissies zijn rechtstreeks gevolg van het opstellen van het dorpenplan [20.15]. Wat wij als dorpsbelangen Steenwijkerwold heel jammer vinden is dat wel heel veel door de gemeente overdag georganiseerd wordt. Dat kost veel snipperdagen [33.48-33.55]. Bijvoorbeeld het bezoek van de wethouders en burgermeester in het dorp om is te praten met dorpsbelangen; wat gaat goed en fout in je dorp. Dan zeggen ze ’s middags om vier uur komen wij en wij zeggen dan wij willen graag ’s avonds. En dan zeggen ze dat gaat niet want we zijn al zoveel avonden weg per jaar als we al die 31 verenigingen moet bezoeken. Nou dan maar op zaterdag want dan zijn we allemaal beschikbaar. Nee zeggen ze dan, dat is ons weekend, dan kunnen wij niet [35.15-35.43]. Maar verder zijn Jan van Ek en Peter van der Terp als wij echt iets hebben om werkelijk iets te bespreken, dan zijn ze wel bereid om te komen [36.50-37.00]. De gemeente zou een aanjagende functie moeten hebben. Als het niet gedragen wordt door dorpsbelang en uiteindelijk bevolking dan gebeurt het niet. Je kunt als gemeente het niet afdingen [44.50-45.36]. Door te luisteren en af en toe een thermometer tegen aan te houden behouden we de tevredenheid. Af en toe praten. We hebben een ledenvergadering. Maar dat is naar ons idee te standaard geworden. Je ziet daar altijd, relatief gezien, dezelfde groep leden [47.05-47.40]. Je moet het omdraaien en jezelf kwetsbaar opstellen en vragen hoe kunnen wij verbeteren [48.40-48.47]. Als iets niet loopt gaan we wel kijken waar steekt de angel. En hoe kun je die weghalen en waar kun je die weghalen [49.05-49.10]. Als bijvoorbeeld een straat leeggehaald wordt, dat we dan iemand in de straat vragen wil jij een beetje de voelsprieten in de straat zijn. Als er problemen zijn help ons daarmee aan de slag. De gemeente laat het uitvoeren maar wij proberen feedback te krijgen, gaat het goed allemaal [49.50-50.12]. Je moet zorgen dat je goed contact met je leden hebt [50.32-50.37]. Dorpenplan is ook een bijdrage geweest aan de activisme van het dorp. Steenwijk Steenwijk erwold erland dbo
hoe
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
24
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Steenwijk Steenwijk erwold erland dbo
sit. 1
We horen ook van onze collega besturen dat we een actieve dorpsbelangenorganisatie zijn [07.17-08.07]. Dat is ons beleid geweest, al jaren. En dat werkt echt. We zijn van een 450 leden tijd in de tijd dat ik (penningmeester red.) in het bestuur zit naar 650 leden per 1 januari 2010. Dat is een groei over 5 jaar tijd. Wat wij merken is dat de gemeente de laatste jaren steeds meer bij ons als dorpsbelangen neerlegt. Wil en heeft neergelegd. Dat is van één kant ook positief want je krijgt meer verantwoordelijkheid in je dorp, daarvoor wordt je weer beloont. Maar daardoor moet je steeds meer gaan organiseren en dan kom je weer bij de organisatievergoeding [37.30-37.50]. We hebben drie subsidieprojecten hier gehad/in het dorp of lopen nog. Hans en ik hebben samen de aanvraag gedaan voor het krullenbossie en dat heeft heel veel tijd gekost. Heb drie dagen gesnipperd om die aanvraag op tijd binnen te krijgen. Dat is tot daar aan toe. Vervolgens, en dat hebben we ons nooit gerealiseerd kreeg ik als penningmeester enorme verantwoordelijkheid op het gebied van rapportage en noem maar op. Ik ben vrijwilliger en kom helemaal niet uit de financiële wereld. In feite werden dingen van mij gevraagd wat bijna niet kon. Maar we doen dit niet weer. We willen best een Leader subsidie doen alleen als we dit soort werk volledig uitbesteed hebben. Het is gewoon niet te dragen [40.46-42.01]. Dorpsbelangen ziet zichzelf als intermediair tussen dorp en gemeente [01.07.17-01.07.20]. Elke vereniging, dorpsbelangen/wijkverenigingen krijgt zelfde bedrag. Wij doen heel veel. Onze organisatie vergoeding die wij krijgen van de gemeente die dekt nog geen eens de helft van onze werkelijke organisatiekosten. Er zijn ook verenigingen die houden één keer per jaar een feestje en die betalen van dat geld de band [12.30-13.00]. Ik snap dat voor de gemeente heel lastig is. We hebben voorgesteld, maak het meetbaar gemeente, beloon naar wat ze doen [13.12]. Er gaat bij ons per jaar zo’n €30.000 door onze vingers. Alleen al voor de dorpsbelangen. En dan komt het feest wat veel groter is, nog bij [15.06-15.14]. Het is heel prettig dat gemeente ons als serieuze gesprekpartners ziet. Serieus.De wijze waarop de gemeente communiceert doen ze wel goed. Dat is altijd op die avonden, kernen en wijkeninformatie avonden. We worden tevens goed gevoed met informatie uit de gemeente die ze ons toezenden [01.03.14]. Het beleid wordt niet noodzakelijk ons voorgehouden zoals dit is het beleid en zo gaan we met jullie om. Er zal ongetwijfeld een beleidsplan zijn, hoe ze omgaan en hoe ze aansturen en verzorgen van dorpsbelangen. Er is wel ergens een communicatieplan. Maar het heeft allemaal een abstract gehalte. En als we iets willen dan gaan we op onze manier daarmee aan de slag [01.06.00-01.06.43].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
25
Excel Sheet Data Bestand
naam
Steenwijk erwold Scheerwo lde
Scheerwo lde Scheerwo lde
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Steenwijk erland dbo Steenwijk erland dbo
Steenwijk erland dbo Steenwijk erland dbo
Doordat ze betrokken zijn, hebben mensen ook meer voor over om lid te worden. Daardoor krijg je meer inkomsten, doordat je meer inkomsten hebt, kun je weer meer activiteiten organiseren. En zo heb je een positieve spiraal naar boven. Organisatievergoeding van de gemeente is zeg maar €1200 maar daar redden we het bij lange na niet. We hebben minimaal het dubbele nodig [14.52-15.03]. Het feest bestond dit jaar voor de 30e keer en dorpsbelangen bestaat al langer. Qua kasstromen zijn we volledig gescheiden. De gedachte daarachter is dat risico wordt verspreid. Het feest heeft een veel groter risico [15.28-16.02]. Hoe krijg je mensen betrokken; het is een samenspel; a) je vraagt mensen om ideeën en dan vraag je hun of ze die ideeën willen uitwerken. En ook dat ze een bepaald bedrag krijgen zodat ze de ideeën kunnen uitwerken. Dat wordt door dorpsbelangen ondersteunt en ook door de gemeente. En vanuit de gemeente wordt het nog gestimuleerd door leefbaarheidmakelaar die subsidieprojecten gaat aanschrijven. Zodat je nog meer geld krijgt om activiteiten te regelen zeg maar. En daardoor merken die mensen; hee we hebben een idee gehad. Dorpsbelangen zijn enthousiast, de gemeente is enthousiast, we krijgen geld voor en we kunnen het plan uitvoeren [23.00-23.55]. Het gaat om mensen enthousiast maken en ook verantwoordelijk te maken. En belonen. En heel duidelijk zijn; dit kan wel en dit kan niet [26.38]. Het antwoord hoe we mensen enthousiast maken is betrekken. En zelf zorgen dat je dingen organiseert. Ze verantwoordelijkheid geeft en dan krijg je de cirkel rond. De spiraal omhoog. Één keer per jaar belonen we ze met een vrijwilligersavond. Ze worden uitgenodigd en dan krijgen ze een hapje en een drankje [27.25-27.45]. Dorpsbelangen kost per maand tussen de tien en vijftien uur [32.02-32.10]. We hebben wel een aantal jaren geleden bewust gezegd van als we een uitnodiging van de gemeente kregen voor een bijeenkomst dan gaan we echt bekijken: heeft het zin voor ons. Heel veel bijeenkomsten zijn overdag. We hebben alle negen (9) een baan. Je moet daar altijd vrij voor nemen. We hebben heel bewust gezegd van we gaan eerst bekijken van is het interessant, ja of nee. Als het niet interessant is dan zijn we afwezig. En als het we interessant is dan kijken we of iemand die ploegendienst heeft en kan of Benne (de voorzitter). We hebben wel is drukker gehad met dingen die niet zo interessant waren voor dorpsbelangen en waar we dan toch waren. En nu hebben we heel duidelijk een lijn getrokken [32.58-33.46]. Binnenkort is dan een brainstormsessie en dan geven ze informatie over nieuwe bestuursleden en dat is ook doordeweeks overdag. Eigenlijks 80%/85% van de activiteiten van de gemeente waar wij dus bij nodig zijn is overdag [35.46-36.05]. Voor de meesten betekent dat zij om drie uur van hun werk weg moeten. Dat kost je een kwart snipperdag [36.10-36.15]. Dat is jammer, maar als je in hun schoenen zou staat zou je het ook zo willen sturen [36.40-36.49]. Het is namelijk niet leuk als de gemeente iets in je dorp doet waar we niks vanaf weten. Daarom zeg ik ook: ze hebben de laatste jaren meer bij je neergelegd en dat kost ook meer tijd. Maar daardoor wordt je ook werkelijk in je dorp gezien. Dat ze zien dat we veel voor het dorp doen [40.00-40.25].Als wij ergens niet mee eens zijn dan vinden we heus onze weg naar de gemeente. En ook weer kwijt te kunnen zodat het niet weer gebeurd [01.05.45-01.05.55].We opereren vrij op zichzelf. De gemeente gebruikt ons ook om boodschap te vertellen in het dorp [01.06.50-01.07.12]. De gemeente weet ons te vinden en wij hun. Mijn voorstel naar de gemeente is geweest; geef elk dorp/vereniging wel een evaluat basisbedrag want anders, iemand die één keer iets doet die krijgt bijna niks, ja dan kom je ook niet uit. Dus geef een vast basisbedrag. En kijk daarna, en dat is meetbaar, hoeveel procent van de bevolking is lid van de vereniging. En als jij het goed doet als vereniging krijg je meer leden. Zo is het altijd [16.27-16.50]. ie sit. 0
Eigenlijks was de sociale cohesie in Scheerwolde wel een beetje zo goed als weg. Op een heel laag pitje.
Het was gewoon aan het doodbloeden en dat moeten we voorzien te voorkomen. Er werd hier verder niks bijgebouwd, er was geen mogelijkheid voor jongeren om te gaan wonen. Er is niks verder. Geen winkel of niks. Zo’n dorp loopt leeg op een gegeven moment [39.35-40.26]. Want er gebeurde niks. En er waren ook mensen die dat aanleid tegenhielden. Die wouden gewoon niet. Daar moet verfrissing in komen. Dat is gewoon makkelijk zat. Het bestuur zat al heel lang op zijn plek. Ik heb bewondering voor als je ing vijfentwintig jaar lang voorzitter plaatselijk belang bent. Maar het is niet gezond. doel
Toekomstbeeld wat wij met Scheerwolde hebben is dat het weer leefbaar wordt
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
26
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Gisteravond heb ik die workshop gehad van de gemeente, dat was voor nieuwe plaatselijk belang leden. Die workshop was voor nieuwe leden van heel Steenwijkerland plaatselijk belang verenigingen. Dat je weet waar moet ik terecht bij de gemeente, welke fondsen zijn er allemaal voor ons als we geld nodig hebben, wat kunnen wij voor de gemeente betekenen. Hoe belangrijk vind de gemeente ons. We zitten ook in de klankbordgroep. Die klankbordgroep heeft een gedeelte op de site van de gemeente die ingevuld wordt voor kernen en wijken. Via de website kun je daar dingen opvragen bijvoorbeeld hoe je een dorpsplan moet maken en regelen. Daar staat dan daar allemaal informatie over op. Dat is voor andere plaatselijke belangen in Steenwijkerland. Iedereen kan erop kijken [23.39-25.32]. In de enquête van de gemeente kwamen we goed naar voren. 51% tevreden is over de inzet van plaatselijk belang [33.20-33.52]. Kernen en wijkenavond, die zijn heel belangrijk. Als daar ook alle kernen komen... Het is gewoon eenvoudig met de wethouder te praten. Je loopt er zo één op één heen. Hij kent je bij naam en dat is belangrijk. Als er wat geregeld moet worden kun je het ook gewoon overleggen. Elke keer weer als je op de kernen en wijkenavond komt. De wethouders zijn er, en ook al is de burgermeester er, het maakt niet uit wie er is. Maar ze zijn er allemaal. De laatste keer zaten we in een ruimte, nou het was te klein. We waren er allemaal. De nieuwe burgermeester was er, die stelde zich voor, dat is gewoon belangrijk en dan zie je wat er gebeurt [49.15-50.09]. Scheerwo Steenwijk lde erland dbo
wat
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
27
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Scheerwo Steenwijk lde erland dbo
hoe
We hebben allemaal commissies gemaakt dat dus zoveel mogelijk mensen betrokken worden bij het gebeuren. Iedereen heeft zijn eigen verantwoording. Dat is gebeurd om duidelijkheid te krijgen. Anders verwachten ze allemaal dat de voorzitter plaatselijk belang die hoofdverantwoordelijk is. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. En alles aanzet en op een gegeven moment is dat gewoon te veel. Dat is niet te doen. Je moet voor waken dat je als plaatselijke belang niet alles op je neemt. Kijk het is meestal wel dat je mensen hebt die alles zelf wilt doen maar dat moeten we dus afleren. Dat moet een ander doen. Moet je echt uitdelegeren [06.45-07.49].Aankomende donderdagavond hebben we een teambuildingsavond. Dan gaan we met z’n allen als team plaatselijke belang, 8 man, waaronder aantal nieuwe bestuursleden, gaan we een avond een soort teambuilding doen. En dan moet je sterke en zwakke punten opnoemen. Dan wordt gewoon even door de mangel gehaald. Op een hele leuk manier, gezellig met elkaar, proberen te versterken. Het gaat niet om elkaar af te maken maar om met elkaar sterker te worden. En dan krijg je ook wel een bepaalde band he, dat is ook leuk. Dat hebben we ook wel omdat we frequent vergaderen. Als er wat is wel 1x in de week als het moet en als er niks is kan het wel 2 maand duren [08.15-09.41]. Plaatselijk belang heeft ook best veel te doen. Het is best belangrijk dat je weet wat je aan elkaar hebt en hoe je ermee omgaat. Het komt er wel op aan soms. Je hebt met mensen te doen hè. Ook in het dorp zeg maar. Dat gaat constant door. Het is wel vrijwilligerswerk maar je hebt toch wel een verantwoording. Bijvoorbeeld hoe we nu met de Wielewaal bezig zijn, een nieuw dorpshuis, twee scholen erin. Nou, regel het maar even als vrijwilliger zijnde. Dat vind ik best heftig. En dan willen de scholen niet met elkaar en dan sta je soms ook nog tussen de beide directeuren in van potverdikke zullen jullie je nou is gedragen of niet, wat is hier aan de hand. Dat vind ik wel bijzonder [10.29-11.22]. . De scholen bij elkaar gezet is ook gelukt. Ik heb de gemeente gevraagd om professionele hulp erbij, want gewoon met het idee van dat je een ruggensteun hebt. Dan kun je overleggen met iemand van doe je het goed of niet goed. Zo krijg je ook meer zekerheid van. En dat heeft ook wel verhelderend gewerkt naar de pachter van het oude het dorpshuis. Dat is ook goed geweest en dan worden wij er niet op aangekeken. Ik word er wel op aangekeken en wordt het café soms ook wel uitgejoeld, maar dat maakt me dan niet uit, het zij zo. Ja die vernieuwing is altijd heel moeilijk. Want dat zit erbij hè, het gebeurd hier toch niet in Scheerwolde denken ze dan maar het gebeurd dus wel. En dat is het mooie ervan. Nou zie je het groeien, nou wordt het proces in gang gebracht. Het is echt, je moet in proces denken, proberen [11.30-13.22].De gemeente vertelde ons dat ze ons heel belangrijk vonden, zeggen ze. En dat merk ik ook wel en daar was ik echt verbaasd over. Ik was daar helemaal niet zoveel mee bezig eigenlijks sinds dat ik in plaatselijk belang zit. Het verbaasd mij echt hoe serieus de gemeente dingen die je aangeeft oppakt. Er wordt echt wat mee gedaan. Direct. Het kan ook dat ze zeggen het is niet mogelijk, het kan niet. Maar je hebt wel antwoord. Of ze gaan er mee aan de gang en het kan wel. Ik had verwacht je krijgt nooit antwoord of er gebeurt gewoon niks. Dat beeld heb je van een gemeente, laks. En dat is vooroordeel, het beeld van de ambtenaar/gemeente. De contactambtenaren spreek je heel makkelijk aan. En zij kunnen de hele organisatie door. Het is niet dat ze eerst naar die afdelingshoofd moeten of daar is vragen, nee ze kunnen iedereen aan het werk zetten en iedereen moet hun opdrachten uitvoeren [20.25-20.43]. Er zullen wel eens wat dingen misgaan. Maar dat honoreren we ook. Dat komt omdat het wederzijds is. Wie werkt die maakt fouten. Zo lang je werkt, maak je fouten. Dat doen we allemaal. En als we geen fouten meer mogen maken dan gaat het mis, want dan zijn we niet meer aan het werk. Ik denk dat we ook die ruimte geven aan elkaar. De afstand is ook kort. En je moet natuurlijk bij elkaar passen. Als één iemand te perfectionistisch is of op zijn eigen manier bijvoorbeeld een einzelgänger is, ja die vallen zo buiten de boot. Bij het bestuur helemaal, en bij een contactfunctionaris is dat helemaal een ramp natuurlijk als dat een einzelgänger is. Daar kun je niks mee. Je moet er goed voor zorgen dat dat een man is die overal tussen staat en ook er tussen durft te staan, want anders ben je doodongelukkig. [22.00-23.30].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
28
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Scheerwo Steenwijk lde erland dbo
Met de Wielewaal hebben we ook een sprong genomen in het diepe en 5,6 miljoen op tafel. Voor zo’n klein dorp, 500 inwoners. Das best wel leuk. Het is gelukt omdat alle gezichten dezelfde kant opstonden. We hebben echt laten zien we willen wel. En dat hebben we ook met dank aan de gemeente. Er zit een stuk provinciegeld in en ook andere dingen. De gemeente heeft ons daarin ondersteund. Als je al een wethouder en ambtenaar mee hebt, dan ben je al een hele eind op weg. Dat gebeurt natuurlijk in de meeste kernen wel, tenzij het dorpsbelang zelf niet wilt. Want je moet wel aantonen dat je wilt. De wil moet er zijn [28.12-29.30]. Het gaat puur om verbinden. Hoe kan ik jou bij jou krijgen. Als je die verbinding met elkaar kunt krijgen, als je dat weet te bewerkstelligen want ons nou in Scheerwolde nou ook lukt dan je die sociale cohesie weer terug. En dat was hier natuurlijk wel een beetje weg. En dat komt doordat mensen alleen nog maar voor hun eigen hachje gaan en verder niet. We hebben allemaal een eigen belang maar ik kan me in een dorpsbelang niet voorstellen wat je eigen belang kan zijn. En communicatie naar de burger toe. Eerlijk zeggen hoe het is. Als je niet weet dan mag je ook eerlijk zeggen dat je het niet weet [31.29-33.16].Door de wijken en kernenavonden leer je elkaar kennen. Dan krijg je ook van het hele gebied, zo hebben wij contact met Vollenhove, met Blokzijl, en dan krijg je door het hele gebied contact. Normaal zou je elkaar niet zien omdat het ver uit elkaar ligt. Maar je krijgt dan dat mensen met elkaar verbonden worden. Als jij zelf verbindt dan word je ook verbonden. Zo werkt dat. En dat is net zo met die wijkavonden. Dat je de dingen gewoon bespreekt en je weet hoe het speelde en hoe de achtergrond verhaal is en je hebt niet die zeurverhalen van de gemeente strooit niet of de gemeente schuift niet. Daar heb je allemaal niks aan, want er veranderd niks van. Praten met elkaar. Dat pakt de gemeente wel goed op. Het loopt hier met de gemeente naar wens [51.02-52.45].We hebben ook weleens gehad.. in het begin lagen die groepen wel ver uit elkaar scholen en de verenigingen, dat was gewoon gevoelig. En dan is het gewoon nodig dat de wethouder af en toe een keer zegt jongens waar zijn jullie mee bezig? Dan gaat het allemaal wat makkelijker. En zo werkt het ook. Je moet dan met elkaar is zeggen, nou is het afgelopen. En dan gebeurt het ook. Dat vind ik prachtig. Dan is het net een haptonomie, dan draait het allemaal om. En dat moet je toch laten gebeuren. Als het negatief kan maar owee als die mensen ook positief worden, dan werkt het drie keer zo hard. Dan is het mooi en dan komt ook uit onverwachtse hoek ook hulp. Zo ineens komen mensen, we willen wel even helpen. Dat vind ik mooi. Maar dat moet je wel laten gebeuren. En ook aannemen. Je moet niet met de eer gaan strijken als plaatselijk belang, dat moet je helemaal niet willen. Het is een eer dat je mee mogen doen [57.45-59.49].Dat is gewoon belangrijk, dat je gewoon weer nieuwe mensen erin krijgt. Volgens mij moet dat geregeld gebeuren en dat is de kunst van de gemeente weer om dan het verhaal wat liep lopende te houden. En dat is belangrijk dat er een dorpsvisie komt na vijf jaar als vernieuwing vervolg en dat als lijn kunt houden. En dat door kan geven aan de nieuwe generatie zeg maar. Dat is de kunst.Als je een visie neerlegt en je hebt er met elkaar voor gekozen dan is hoe de kunst om de visie door te laten draaien naar de toekomst toe. Als je de grote lijn maar met elkaar vasthoudt.
Scheerwo Steenwijk lde erland dbo
En dat hebben we nu dusdanig weer op peil gebracht dat we op een vergadering weer 90 man heb. Als je dan nagaat dat je 150 leden hebt mag je dus eigenlijk helemaal niet mopperen. 4 jaar terug was het heel laag. De leefbaarheid is wat dat betreft toch wel weer teruggekomen. En dat heeft te maken natuurlijk omdat we weer een bepaalde toekomstvisie is voor Scheerwolde. In de afgelopen vier jaar tijd zijn we een stuk sterker geworden. Ik vind het een sterke club. En naar de gemeente toe komen we ook volwaardig over. Maar wat ik zo begreep gisteravond is dat het ook best wel van de laatste vijf jaar dat de gemeente zo actief is richting plaatselijke belangen [14.22-16.17].Ik vind dat de gemeente Steenwijkerland, de wethouders die er zitten, die hebben het op dit moment zo goed in de vingers. Ze doen het beter dan de provincie zeg maar. De provincie geeft ook wat provinciale dingen maar Steenwijkerland loopt steeds net elke keer een stap voor. Die heeft het dan al in zijn programma en die zegt we gaan dat zo en zo oppakken. Het is dus bijna net andersom of ze bij de provincie vanuit Steenwijkerland bekijken van hoe ze dat doen. Maar daar zijn ze heel actief in en dat is eigenlijk voor een dorpsbelang ook lekker want dan loop je niet achter maar voor. Er is niks mooier dat je net een streepje voor loopt op een ander, de rest van Overijssel. We zijn er gewoon goed in Steenwijkerland [16.23-17.10]. Maar ik denk dat het belangrijk is dat we nu weer opnieuw een visie schrijven en daarin puntsgewijs aangegeven wat we willen. En daar hebben we zozeer nog niet over nagedacht omdat we nou bezig zijn met het ’t Centrum [43.24-44.00]. Als je ziet wat er gegroeid is dan vind ik dat super in de afgelopen vijf jaar.We moeten nu eigenlijk weer een nieuwe visie schrijven.Want één van de visies was het dorp leefbaarder maken door middel van: twee scholen onder één dak, nieuwe streekcentrum. Dat was een deel van het dorpsplan. En nu is dit er om heen gekomen eigenlijk omdat we die visie toch wel zagen dat er wat gebeuren moest omdat in beeld te houden. Dus zijn we samen met de gemeente weer om tafel geweest en hebben we daar eigenlijk weer een nieuwe visie neergelegd. Die wordt dan nu dan verwezenlijkt. We moeten dus eigenlijk weer een nieuw plan schrijven nu naar hoe je de nieuwbouw erbij in gaat betrekken en hoe ga je weer verder met de rest. Dus dat zit er nu aan te komen. Het oude plan is vijf jaar oud. Daar kun je wel wat nieuws weer in voorleggen. Het enige in de huidige visie wat niet door is gegaan is het bosplan en die ligt nog steeds op de matrix dus die komt er wel in. Dus eigenlijk hebben we alles wat in dorpplan staat is zo’n beetje verwezenlijkt. Nou wat willen we nog meer? [41.3043.00].
sit. 1
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
29
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Scheerwo Steenwijk lde erland dbo
Samenwerken is wel belangrijk. Het is gewoon vragen. Ik denk dat heel vaak niet gevraagd wordt. Je ziet soms wel dat plaatselijke belangen via de krant gaan. Dan gaan ze de krant benaderen en dan zeggen ze van wij als plaatselijk belang laten wel even zien hoe we erover denken. Zo zit het niet in elkaar. Je moet met elkaar proberen dat dorp op poten te krijgen. De gemeente is ook verantwoordelijk, hoofdverantwoordelijke in wezen. En willen het met z’n allen zo goed mogelijk hebben. En dat is de kunst van het vak verstaan zeg maar. Maar dat moet je niet via de krant doen. Dan moet je gewoon direct naar die ambtenaar toestappen en zeggen van dit zit niet goed en kunnen we dat ook op die en die manier doen? En volgens mij is dat de enige manier dat werkt [20.52-21.57]. Ik denk dat dat ook de kracht is dat je het met mekaar doet. Als je het niet aanstaat bij de ambtenaar dan moet je het ook gewoon zeggen. En dat kan ook. Volgens mij kan dat overal wel. Ik ken jou nog niet zolang maar ik weet zeker als ik tegen jou zeg dat het me niet aanstaat, dan zeg je ik probeer daar dan wat aan te doen. Het is de manier waarop je het brengt. Dat is heel belangrijk. Positief benaderen. Opbouwend benaderen. Proberen. Maar in Steenwijkerland is gewoon, je zit allemaal op één lijn hè? Er is niet van oh daar zit de gemeente en hier zitten wij. We kunnen ook belangrijk met de wethouder in contact komen [56.14-57.40]. De mensen die mij komen en zeggen die rotgemeente dit en dat, kijk dan eerst is bij jezelf. De gemeente wil gewoon heel veel voor je doen. Die is faciliterend. En dan moet je zelf initiatief nemen. Dat is denk ik de kunst, de gemeente hoeft alleen maar faciliterend te wezen en meer hoeven ze evaluat niet te doen. Zorgen dat het kan. ie
Kor Pollema en Giny Wagenm Steenwijk consul ans erland ent sit. 0 Kor Pollema en Giny Wagenm Steenwijk consul aanleid ans erland ent ing Kor Pollema en Giny Wagenm Steenwijk consul ans erland ent doel Kor Pollema en Giny Wagenm Steenwijk consul ans erland ent wat Kor Pollema en Giny Wagenm Steenwijk consul ans erland ent hoe
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
30
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Kor Pollema en Giny Wagenm Steenwijk consul ans erland ent sit. 1 Kor Pollema en Giny Wagenm Steenwijk consul evaluat ans erland ent ie Janet Appelhof Winsum
ambte naar sit. 0
Janet Appelhof Winsum
ambte aanleid naar ing Eerst was het contact met dorpsbelangenorganisatie vanuit de gemeente in het slop geraakt. = Niet op het peil dat beide partijen graag wensten.
Janet Appelhof Winsum
Janet Appelhof Winsum
ambte naar doel
ambte naar wat
Weinig aandacht werd besteed aan de communicatie met dorpsbelangenorganisatie, zo was het gewoon.
Daarom is een coördinator aangesteld met de opdracht om met de dorpsbelangenorganisatie te praten en ‘rotzooi op te ruimen’, dat wil zeggen frustraties en onopgeloste zaken aanpakken. De ‘rotzooi opruimen’ kwam doordat intern een aantal zaken was blijven liggen en dat moest opgepakt dan wel recht gebreid worden door de coördinator. We hebben de zaak goed op orde, dat was ook het doel.
Den Andel heeft een dorpsvisie maar deze is nog niet door de raad. Draagvlak voor de dorpsbelangenorganisatie is soms lastig aan te geven. In het ‘afsprakenkader met dorpsbelangenverenigingen’ is aangegeven hoe draagvlak wordt gezien. Beleid uit 2004/2005 is de beleidsnotitie ‘vernieuwingsimpuls communicatie met burgers’. Daarin is precies beschreven de reden voor aanstelling van een coördinator en hoe ze de communicatie willen hebben. Daarom is aan een nieuw convenant gewerkt, een afsprakenkader. Dit afsprakenkader is in 2008 goedgekeurd door het college. Den Andel en Sauwerd hebben beide als enige in de gemeente Winsum een dorpsvisie, waarin, behalve een ruimtelijke, ook het sociale component is opgenomen. Maar het afsprakenkader staat vast. Elk jaar twee maal contact met college plus delegatie van de dorpsbelangenorganisaties. Tijdens deze tweejaarlijkse ontmoetingen worden bijvoorbeeld beleidstukken besproken. ‘Stoeptegel’-gesprekken worden geprobeerd te vermijden want daar is het meldpunt voor.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
31
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
ambte naar hoe
Tijdens de aanstelling van Janet Appelhof was het convenant met de dorpsbelangenorganisatie over datum geraakt. Het was aan verversing toe want het werd niet goed bijgehouden wat betreft de afspraken die er waren. . Nu in 2010 moet het worden geëvalueerd met dorpsbelangen en gemeente en weer opnieuw worden vastgesteld. In de periode 2008 – 2010 is nagedacht over hoe de gemeente moet communiceren en om te gaan met de dorpsbelangenorganisatie. De visie van Sauwerd is in 2006 ontwikkeld. Dorpsvisie Sauwerd is destijds niet door de Raad vastgesteld, doch wordt in beleidsontwikkeling op verschillende terreinen wel meegenomen. Ook is er een uitvoeringsplan dat samen, gemeente en dorp, wordt uitgewerkt. Dorpsvisie Den Andel is inmiddels voor kennisgeving door de Raad aangenomen. Er is een uitvoeringsplan aan gekoppeld. Deze zal door gemeente en dorp samen worden opgepakt. De dorpsvisie van Den Andel komt vanuit intern omdat een bestemmingsplan gemaakt ging worden. De dorpsvisie is begeleid door een beleidsmedewerker intern. Daarbij is de coördinator bewust niet aanwezig geweest. Bij het afronden van de visie gaat de collega uit beeld en de coördinator pakt de uitvoering op.Vragen uit de dorpsbelangenorganisaties naar de gemeente toe word door Janet Appelhof doorgespeeld in het ambtelijk apparaat. Politieke /-gevoelige vragen worden door gestuurd naar de wethouder. Bewaking van het nakomen van antwoord geven op de vragen gebeurt door lijst te maken. Het is soms lastig om intern antwoorden te krijgen. Het hoort bij de taak van Janet Appelhof om vragen beantwoord te krijgen maar het zit niet in het takenpakket van de andere ambtenaren. Janet Appelhof kan niet afdwingen dat antwoorden per omgaande geleverd worden, maar meestal lukt het wel om ze op tijd te krijen.Het betekent niet dat het perfect is; je moet onderhoud plegen aan de communicatie. Janet Appelhof doet dat door feedback te vragen aan dorpsbelangenorganisatie en zij geven de feedback. Janet Appelhof vervult haar rol als coördinator met empathie te hebben en niet in de ja, maar stand te staan om dan altijd in de verdedigende positie te staan. Het is belangrijk goed uit te leggen als iets niet kan en niet bij voorbaat al nee zeggen.
Janet Appelhof Winsum
ambte naar sit. 1
Na ongeveer een jaar, anderhalf jaar is de verhouding met de dorpsbelangenorganisatie weer goed. Dorpsbelangenorganisaties in de gemeente Winsum zijn gelijkgesteld als verenigingen van een dorp. In Garnwerd is bijvoorbeeld een dorpsvereniging actief. Deze dorpsvereniging trekt ook zeker wel aan de bel als zij een belang zien voor hun dorp. Deze visie is in de raad geweest maar er moesten aanpassingen worden gemaakt. Tevens wist de raad nog niet welke status ze zullen geven aan het stuk. In het beleid is dat niet opgenomen (maken van dit beleid wordt nu opgepakt) en daarom is het lastig om te besluiten hoe om moeten worden gegaan met het document. In het begin was het veel werk om relaties op te bouwen en knelpunten weg te nemen maar nu is een werkwijze gecreëerd en dat hoef je niet meer uit te vinden. Je hebt de contacten, de weg is geplaveid. Nu is het prioriteit het in stand houden van afsprakenkader. Het is een proces en dat blijven we continueren.
Janet Appelhof Winsum
Daarbij zegt de raad dat het een document is met uitgangspunten en geen visie. Er is uit het dorp een signaal gekomen dat dorpbelangenorganisatie Den Andel niet het gehele dorp zou vertegenwoordigen. Overigens komt dat signaal van één persoon maar hij zegt voor meer mensen te spreken Het is lastig om goed te bepalen op welk moment bijvoorbeeld een beleidstuk te bespreken. Niet aan het begin en ook niet aan het eind, maar de vraag is wanneer betrek je een dorpsbelangenorganisatie. Daarbij rekening houdend dat een dorpsbelangenorganisatie geen gekozen groep is. Tevens is het zo dat de gemeente ook wel mensen kan vragen uit het dorp vanuit alle geledingen om te praten en te overleggen. De dorpsbelangenvereniging hoeft niet altijd het aanspreekpunt van de gemeente hoeft te zijn, maar dat ook anderen in het dorp betrokken of gevraagd kunnen worden. Dorpsbelangenorganisatie is makkelijker te betrekken maar de vraag speelt wel, wanneer betrek je ze wel of niet en wie. Meer en meer is een duidelijke beweging in cultuur waar te nemen dat wanneer een vraag van een dorpsbelangenorganisatie komt deze zo spoedig mogelijk moet worden beantwoord. Janet Appelhof heeft als kernencoördinator nog twee andere functies binnen de gemeente en bekleedt hiermee een werkweek van 32 uur. De gemeente Winsum is een kleine organisatie dus verstandig om van meer af te weten. (De overlap van beleidsterreinen is handig) . De vraag is wel of dorpsbelangenorganisaties in deze vorm in de toekomst wel blijven bestaan. Nu zijn het toch vaak ouderen die veel vrije tijd hebben. Het hebben van een dorpsbelangenorganisatie in een dorp is voor de ambte evaluat gemeente een goede ingang naar het dorp. Als er niet een dorpsbelangenorganisatie is moet je zelf de deur uit. Zelf op zoek naar de mensen. Het is handig om een naar ie dorpsbelangenorganisatie te hebben, als intermediair. Maar dat is niet in alle gevallen de oplossing.
Janet Appelhof Winsum
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
32
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Sauwerd/ Wetsinge Winsum
De gemeente A-dorp had vroeger met elkander 2000 inwoners. Sauwerd/Wetsinge nu is 1500 en dan het houdt het ook op [11.11-11.43]. In principe komt daar ook niet zoveel meer bij. Winsum had geen dorpen. Kijk wat hadden wij vroeger. Wij hadden vroeger schouw. Vroeger dan nodigen wij gemeente bestuur uit. Een middag gingen we koffie drinken in het dorpshuis en dan bespraken we diverse zaken in het dorp en dan gingen we lopend of fietsend een deel van het dorp in ogenschouw nemen. Dat hadden we altijd en dat werkte goed. Konden dan allerlei dingen aanwijzen en het werd ook meteen opgeschreven en dat was heel kort. Maar de gemeente heeft ook dat in zijn hoogmoed besloten: over! Vier jaar geleden is dat afgeschaft [36.48-37.44]. We zijn als dorpsbelangen gestart als noodzakelijk. Gemeente ging fuseren met Winsum, in 1989. Het werd ons door de strot geduwd. In 1990 is de eerste vergadering uitgeschreven tot oprichting van vereniging van dorpsbelangen te Sauwerd, Groot en Klein Wetsinge. Zo is het gebeurd [01.22.35-01.24.00].
dbo
sit. 0
Sauwerd/ Wetsinge Winsum
dbo
En je zou zeggen dat woningen die verkocht worden moet vlot gaan. Over het algemeen zijn kavels hier zo weg. Omdat de mensen allemaal werken in de stad [15.55-16.25]. Je moet daarvoor wel waken dat je hier geen slaapdorp wordt. Want als je dus die nieuwe wijk hier heb bij het station; kun je bijna gaan zeggen dat het een slaapwijk is geworden. Die mensen werken bijna allemaal in Groningen en hebben dus eigenlijks weinig relatie met het dorp [16.32-16.51]. Het gemeentehuis staat daar (in Winsum red), ambtenaren zitten daar. Dus dat is ons kent ons en er moet verdeeld worden, dus dat wordt eerst verdeeld onder de Winsumers en dan kijken we nog even naar de rest. Er is dus altijd een spanningsveld; van hee jongens hoe zit dat. Ik bedoel: als wij 10 jaar geleden niet naar de provincie waren gegaan als dorpsbelangen om te vragen hoe het nou zat met de uitbreidingsplannen van Winsum, dan was het uitbreidingsplan hooiland I en hooiland II nooit gekomen (in Sauwerd, red). Het idee om die dorpsvisie te maken was: er was niks. Er was Winsum en toen was er een hele tijd niks en toen kwamen de overige randdorpen aan de beurt. Dat merkte en voelde je aan alles. Toen aanleid hebben we gezegd samen met Groninger Dorpen, is het niet mogelijk om gewoon het dorp te laten weten van jongens we gaan dit doen; wat vinden jullie daarvan? ing
Sauwerd/ Wetsinge Winsum
dbo
doel
Sauwerd/ Wetsinge Winsum
Want veel van de dorpen hebben hetzelfde; het moet wel beetje leefbaar blijven in een dorp want anders sterft zo’n dorp uit vanzelf. Wij willen zorgen dat de leefbaarheid in het dorp Sauwerd met Groot en Klein Wetsinge, dat dat gewaarborgd blijft [54.14-54.24].
Het beleid van Winsum gericht op de leefbaarheid. We hebben twee keer paar een delegatieoverleg. Het volledige college is er, als het goed is. Dan komen dus problemen aan de orde en gemeenschappelijke vragen, niet specifiek van ons maar van alle dorpen. We hebben een convenant met de gemeente. Een officieel convenant met de gemeente als dorpsvereniging dat wij gegevens aan elkaar zullen uitwisselen. Dus als zij iets van plan zijn dan moeten zij conform dat verslag, ons daarover inlichten. Daar krijgen we dan ook een subsidie voor. Ik dacht zoiets van €1500 en daar kunnen we mee doen wat we willen. Je moet wel rekening verantwoording afleggen [27.40-27.54]. We hebben een dorpsvisie gemaakt in 2005 in overleg met de gemeente.Toen hebben ze dat veranderd. Nu komen wij als college bij de bevolkingen. Dus wat deden ze: één keer eerst naar een bedrijf in het dorp, dan kwam dit college en bestuur dorpsbelangen bij dat (agrarisch) bedrijf en dan namen we een hapje en drankje met hun. We bespraken wat dingen. Dan om 19uur was bevolking uitgenodigd. Zo, hebben ze gezegd, komen we in contact met de bevolking. Dat is gebeurd in september 2008. Het had in april 2008 moeten gebeuren maar dat waren ze vergeten. Zoiets doe je niet, dat vergeet je niet. Het pasten hun niet dus zijn ze het vergeten [37.45-38.47]. We hebben één keer in het jaar algemene ledenvergadering ter verantwoording [50.20-50.30]. Eén keer in de twee maanden vergaderen we. dbo
wat
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
33
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Sauwerd/ Wetsinge Winsum
Sauwerd/ Wetsinge Winsum
De trek naar Winsum is enorm. Winsum is natuurlijk een veel grotere kern. Het is het hoofddorp en daarnaast is ze ook aangewezen als groeikern. Dan heb je dus voordelen [19.55-20.18]. En dat is weer een reden dat je als dorpsbelangen van die kleine dorpen alert moet zijn dat niet alle woningbouw opgeslokt word door het grote hoofddorp. Het beleid van Winsum gericht op de leefbaarheid daar moet je zelf achteraan. Theoretisch zouden die raadslieden dat ook moeten doen. Maar als ik zie, dat zijn 15 raadsleden, 10 of 11 komen uit Winsum (het dorp). Het gros komt uit Winsum. Laat ik het zo zeggen; als wij ze er niet op triggeren, komen ze hier nooit [23.05-23.28]. Wij hebben nog steeds de indruk dat ze daar veel moeite mee hebben om dat te doen (gegevens uitwisselen conform het convenant tussen de gemeente en dorpsvereniging [26.51-27.20]. Een ieder wordt geacht zich daaraan te houden. Ik weet niet of het in andere hoofddorpen het ook zo is. Ik heb sterk de indruk dat in het ambtelijke apparaat in Winsum toch een beetje een verhuisfirma is. Beleidsmedewerkers komen en gaan. Er is dus geen enkele affiniteit bij de beleidsmakers voor het dorp waar ze salaris van krijgen [28.3429.06]. Een heel mooi voorbeeld. We hebben een dorpsvisie gemaakt in 2005 in overleg met de gemeente. We hebben hem zelf gemaakt. In overleg met Nienke Vellema, die heeft hier ook de hand in gehad. Toen die dus klaar was, hebben we dat aangeboden aan de burgemeester en de wethouders. Het eerste commentaar vanuit de ambtenaren was waarom heb je geen overleg met ons gepleegd. Dit is een waardeloos rapport. Hier hebben we niks aan. Hier schieten we niks mee op. Als jullie overleg hadden gepleegd dan hadden we daar wat aan kunnen doen. Het is dus derhalve dus ook nooit goedgekeurd in het college. In de raad ook niet. Dat willen ze ook niet. Want als ze in de raad zeggen; dit is een goed stuk, daar willen we wat mee, daar kunnen we wat mee. Dan verplichten ze zich om het te herkennen. En dan kun je dus tegen hun zeggen van: Jongens luister eens: jullie zijn akkoord gegaan dat we dat en dat zullen gaan doen, laten we daar is over praten. Dat willen ze dus niet [32.32-33.47]. In principe is het convenant tussen ons en de gemeente dat we met elkaar overleggen over de dingen die hier wezenlijk moeten gebeuren [36.00-36.10]. Wanneer de gemeente bijvoorbeeld een uitbreidingsplan wilt maken zouden ze met ons contact op moeten nemen en dan zouden ze met elkaar moeten overleggen wat vinden jullie daar als bevolking nou van. Wat kunnen jullie daar voor ons betekenen. Op die manier krijg je overleg [36.12-36.35]. Of het beleid wel zo goed besproken zal gaan worden in die vergaderingen… De meesten die komen die komen om de stoeptegel. Beleid wordt er niet besproken [40.35]. College zou moeten zeggen, aangenaam we zijn er. Steek maar van wal. De gemeente begint en daar worden mensen vanzelf zat van. De mensen willen hun ei kwijt [41.10]. Voor het gemeentebestuur is het ook wel moeilijk maar ze wel als gemeentebestuur beleid hebben; wat doen we met die kleine dorpen [42.20-42.26]. Er moet een visie zijn van wat willen we. Met het hoofddorp weten ze het wel wat ze daarmee willen. Maar wat doen we met die kleine dorpen om ons heen [42.29-42.45]. Als de burger met goed idee komt en terwijl de ambtenaren andere ideeën hebben; nou dan moet er heel wat water door de wijn lopen wil de ambtenaar omgaan en met het idee aan de loop gaan [44.00-44.10].
dbo
hoe
dbo
Dan behandelen we de punten die of door de gemeente aangedragen worden of die we zelf aandragen [50.30-50.45]. We hebben een goede 300 huishoudens lid van de dorpsbelangen. Zij moeten €2,50 contributie betalen als ze alleen zijn en €4,50 voor een gezin [51.08-51.27]. We hebben hier het groene krantje, het contactblad. Als we iets kwijt willen, dan ze zetten we dat daarin. Algemene ledenvergadering, notulen staan daar in. Agenda staat daarin. Hebben we wat te melden dan melden we dat daar. Als we wat te vragen hebben dan melden we dat ook. Op de vergadering (ALV red) komen natuurlijk ook mensen en dan kunnen ze vragen stellen. Dat is één keer per jaar. Bij de oproep staat dan bij waar ze terecht kunnen en hun ideeën kunnen brengen. Het krijgen van respons ligt aan het onderwerp [52.00-52.43]. Verder spreek je mensen wanneer je ze op straat tegenkomt. Of ze schrijven een briefje en dat wordt dan hier besproken [53.06-53.46]. In het dorpshuis hebben we aantal avonden georganiseerd voor bewoners. Daar werd gericht over aantal onderwerpen gesproken. Na overeenstemming is het rapport geschreven en zijn prioriteiten aangegeven [01.00.24-01.01.09]. We hebben medewerking gehad van een gemeenteambtenaar en dat liep eerst heel goed. Je kunt wel een dorpsvisie maken, maar dat kost natuurlijk geld. Als je met een dorpsvisie iets wilt moet je toch zorgen dat je ambtenaren meekrijgt. Want als jij met een dorpsvisie komt en zegt tegen een ambtenaar dat is het. Dan zegt hij mooi meneer; gooi daar maar neer. Tot de volgende keer. En de visie glijd zo in de la [01.01.12-01.01.57]. Toen wij hiermee aan de gang gingen hebben we contact gezocht met de gemeente en hebben we uitgelegd wat we wilden. En die man zei; vind ik een hartstikke goed idee. Toen hebben we gezegd; je moet is luisteren, we doen dit in samenwerking met Groninger Dorpen, met duidelijk structuur. En daar was hij het helemaal mee eens [01.02.01-01.02.25]. Hartstikke prima, maar wij leveren geen vervolg ambtenaren, dat kost ons veel te veel geld. Jullie gaan je gang maar als er iets is dan hoor ik het wel. Zo is het gebeurd. Die man heeft ons goed geholpen. Als we wat wilden hoe weten of kaartmateriaal, dan regelde hij dat voor ons [01.02.30-01.02.49]. De samenwerking met Janet Appelhof, kernencoördinator loopt goed.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
34
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Sauwerd/ Wetsinge Winsum
Wat de leefbaarheid hier in dit dorp vergroot is het feit dat we hier een fatsoenlijke busverbinding hebben met de stad en met Winsum. En een prima trein verbinding. Er stoppen hier wel per uur vier treinen, twee naar de stad, één naar Winsum en één naar Bedum. Dus er zijn weinig dorpen in Nederland die een beter openbaar vervoer hebben dan wij [15.04-15.33]. Maar natuurlijk zijn er altijd mensen niet mee eens wat de gemeente in hun dorp doet. Dat gebeurt en dat hebben wij ook. Maar het is voor de gemeenten, die daar zitten, de wethouders en personeel. Dan is toch het hoofddorp. Ze willen best hoor, geen enkel probleem, maar het gebeurt niet [27.55-28.30]. En of de zaak wel zo gestructureerd in Winsum loopt als die moet lopen, daar heb ik toch wel grote twijfels bij [29.40-29.50]. Als goedwillende dorpsvereniging zit je aan te hikken, van moeten we nou die, of moeten we die of die hebben [32.20]. Wij hebben sterk de indruk dat ze wel met ons willen overleggen maar dat het geheel vrijblijvend moet zijn [33.5033.56]. Ze doen uiteindelijk wat ze zelf willen [47.59-48.02]. Ze praten over, met de burgers praten en burgers medezeggenschap geven, maar als het erop aan komt dan is het gewoon, de ambtenaar die bepaalt wat er gaat gebeuren. Of dat nou de gemeentelijke ambtenaar is of de provinciale, maakt niet uit. Men luistert niet [48.05-48.31]. dbo
sit. 1
Leefbaarheid is zo’n wijds begrip. Versta je daaronder alleen de middenstand of is leefbaarheid dat je zorgt dat je jongeren en ouderen zijn. Dat voldoende woningen gebouwd worden voor ouderen, jongeren, alleenstaanden. Alles valt daar onder. Het is een heel moeilijk begrip. Iedereen praat over leefbaarheid [09.47-10.30]. Is dat hier dat de kruidenier, als die weggaat en is dan de leefbaarheid in het dorp weg? Nee dat is niet zo vanzelfsprekend. Er zijn duizenden dorpen waar geen kruidenier meer is. Maar je voelt het wel als een vorm van leefbaarder zijn doordat je die kruidenier hier heb. Dat je de patatboer hier hebt, dat je dorpshuis hier hebt, de dokter nog hier zit en dat je medicijnen hier kunt halen en dat je daarvoor niet naar Winsum hoeft. Dat is in algemeen leefbaarheid die men hier in het dorp voelt [10.34-11.10]. Wat gebeurt, als mensen binnen komen en ze hebben geen relatie met een kerk of een volleybal- of voetbalvereniging dan wordt het voor de mensen moeilijk. Of ze krijgen kinderen en dan moeten ze naar school en zo krijgen ze wat contacten in een dorp. Niet alle mensen hebben behoefte aan contact, maar de meesten op den duur wel hoor [16.51-17.29]. Ontkerkelijking is een vorm waarbij de leefbaarheid minder zou kunnen gaan worden [18.19-18.28]. Als dorpsbelangen kunnen we rustig stellen, doordat wij geprotesteerd hebben bij de provincie over het hoofd van de toenmalige burgermeester. En die heeft ons dat altijd nog kwalijk genomen. Dat is ons recht en dat geeft hij ook wel toe. Dat is dus de groot moed waanzin die beetje heerst in Winsum; we moeten groot worden en de rest is niet belangrijk [20.20-22.10]. Dus ze moesten leren daar (in Winsum, red) dat het niet alleen Winsum was. Als je over Winsum praat dan praat je dus over de regio Winsum en niet over het dorp Winsum. Nu bij de verkiezingen zie je het weer. Er is een verkiezingsbijeenkomst en men praat alleen maar over Winsum. Maar dan bedoelen ze mee; het dorp Winsum. En dus niet over de gemeente Winsum [22.13-22.53]. . Ik hoor Winsum er nog niet over (bezuinigingen red). Denk ook niet dat het zal gebeuren. Nee, ik denk niet dat ze komen praten [23.31-24.35]. Maar natuurlijk heeft een gemeente andere ideeën als de dorpen, dat is logisch. Het botst natuurlijk wel een keer. Kijk maar op de de vergadering van delegatieoverleg: de één trekt zijn mond verder open dan de ander. Het is denk ik ook wel moeilijk voor het gemeentelijk bestuur om al het gejank en gezeur van die dorpsverengingen aan te horen. Want ze hebben allemaal wat te zeuren en alles kost geld [34.14-34.24]. Het is irritant als je iets aanbrengt, zoals ons dorpsvisie, ambtenaren willen dat niet. Vinden dat vervelend dat er burgers zijn die goede ideeën hebben. Dat is niet allen hier zo maar dat is ook met ambtenaren in Den Haag zo, en bij ambtenaren van de provincie zo [43.28-43.58]. Er zijn altijd mensen die zeggen: jullie doen niks als dorpsbelangenorganisatie. Maar het gros van de mensen die vind dat wel best je er wat aan doet. Anders sterft zo’n dorp uit [01.05.57-01.06.28]. Waar een wil is, is een weg. Ook politiek gezien. Het antwoord, er is geen geld is te makkelijk [01.18.50-01.19.07]. Dorpsbelangen hebben is noodzaak, anders ben je aan de beurt. Want dan heeft de gemeente met individuen te maken [01.24.15-01.24.38]. Nu spreek je als dorpsvereniging namens het dorp. Dat is a) voor de gemeente makkelijk, zij kunnen tegen één groep aan praten; b) en voor ons is het makkelijk naar de gemeente toe want wij spreken namens de groep [01.24.15-01.25.05]. Sauwerd/ Wetsinge Winsum Den Andel
Winsum
dbo
dbo
evaluat ie
sit. 0
Toen ik vijf jaar geleden in de dbo kwam speelden er een aantal zaken. Ik ben in een roerige tijd in de dbo terecht gekomen. De voorzitter toen was slapende. Hij was heel erg druk en beetje afscheid aan het nemen [09.10-11.18]. Want het idee was: er was wel een toekomstvisie maar die was door gemeenteraad nooit echt geaccordeerd omdat het ook te onhaalbaar was.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
35
Excel Sheet Data Bestand
naam
Den Andel
Den Andel
Den Andel
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Winsum
Winsum
Winsum
dbo
dbo
dbo
En dat bestuur is ook op een gegeven moment uiteengevallen. Want daar zaten teveel tegenstellingen in en ondercapaciteit. En geen echte voorzitter die de trekkersrol kon nemen. Dat is uiteindelijk uiteengevallen. En dat was vorig jaar. De dorpsvisie waar, wat nu heel actueel is met de gemeente, gemeenteraad en gemeentewisselingen die we hebben gehad. Maar die dorpsvisie loopt overal door heen. Ze zijn al 5-10 jaar bezig om een visie te ontwikkelen en hoe krijgen we dat nu vorm in het dorp. Hoe krijgen we daar nou overeenstemming met de gemeente. Ook het provinciaal ontwikkelingsplan. Hoeveel ruimte geeft de provincie aan de gemeente voor woningbouw [12.39-13.06]. Een jaar of drie geleden heeft gemeente besloten: we gaan Den Andel zien als een pilot. Laten we nou vanuit het dorp een dorpsvisie ontstaan, gemeenschappelijk met de aanleid gemeente en laten we die dan, noem maar, met goedkeuring voorleggen aan de gemeenteraad. En dat dan verder concretiseren. In dat proces zitten we nog volop [13.13ing 13.36].
doel
Een jaar of drie geleden heeft gemeente besloten: we gaan Den Andel zien als een pilot. Laten we nou vanuit het dorp een dorpsvisie ontstaan, gemeenschappelijk met de gemeente en laten we die dan, noem maar, met goedkeuring voorleggen aan de gemeenteraad. En dat dan verder concretiseren. In dat proces zitten we nog volop [13.1313.36]. Mijn rol en intentie was ook om ervoor te zorgen dat het oude met het nieuwe verbonden zou zijn. Een soort van brug slaan [16.43-16.55]. We willen geen woondorp zijn maar we zijn het nu. We willen graag meer voorzieningen behouden en daar alles voor doen [57.48-59.56].
wat
Dat is de projectgroep toekomstvisie geworden. Los van dorpsbelangen. In de projectgroep zat een persoon van jeugdwerk, iemand van stichting dorpshuis, iemand van dorpsbelangen en een willekeurige dorpsbewoner. We hebben nu de dorpsraad wel weer redelijk op de rails staan. We vergaderen tweede vrijdag van de maand, we hebben twee keer een jaar vergadering gehad. Sommige mensen hebben daar nog niks van gemerkt, ja dat kan [24.35-24.45]. De gemeente heeft jarenlang geleden gezegd dat er van onderaf-beleid gevoerd zou worden. De gemeente heeft ook een afsprakenkader gemaakt met dorpen. Op een gegeven moment was er een dorpsbelangenoverleg van alle dorpen bij elkaar, dorpscoördinatoren overleg. Wij hebben hier één dorpencoördinator maar die kan nooit communitywerker zijn en die moet je wel hebben. En die zie je ook niet op jeugdwerk. Ze zijn er wel maar dan zeggen ze in andere dorpen zit meer jeugd en Den Andel laten we liggen. Ja wat is dat nou voor redenering? [01.12.5501.13.10]. Een kernencoordinator kan ook die rol opvullen maar dan moet dat wel in de takenpakket zitten en die rol kunnen opnemen. Wij vergaderen veel per email. Dan heb je wel je emails. Er was laatst letterlijk een kwestie over een bushokje en dan doen we een rondje email, hebben wij geen vergadering voor nodig. We hadden een convenant welke eerst niet rechtsgeldig was. Jaar later ligt het weer op tafel en dan moeten we ons weer aan houden. Vroeger is dat met ons afgestemd. Er was heel erg onduidelijkheid over of het was goedgekeurd of niet door de raad. Het is bijna situatie nulleiderschap hoe we dat noemen. Twee jaar geleden is het van tafel afgeveegd omdat het niet rechtsgeldig was. En een jaar later in een andere situatie moesten we ons daar ineens aan houden. Met dat dit convenant was afgesproken. Als je kijkt naar dorpsbelangen maken we bijna geen kosten. We krijgen een klein beetje geld van de gemeente, zo’n € 450 per jaar. En we hebben ook nog inkomsten vanuit de lidmaatschappen van de verenigingen. Uit het potje wordt alleen maar Sinterklaas betaalt.
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
36
Excel Sheet Data Bestand
naam
Den Andel
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Winsum
dbo
hoe
Drie jaar geleden is de gemeente opzoek gegaan naar welke stichtingen, verenigingen zijn er nou in Den Andel. Die organen hebben ze bij elkaar gehaald en dat heeft de gemeente goed gedaan. Dit ging allemaal onder leiding van externe projectleider. En de gemeente zat er ook bij. Want het idee was: er was wel een toekomstvisie maar die was door gemeenteraad nooit echt geaccordeerd omdat het ook te onhaalbaar was. Alleen het vervelende was, in het dorp dacht men dat dat de toekomstvisie was [15.0516.18]. Er was dus een soort raar idee: verwachting dit is onze toekomstvisie en dan begint de gemeente opeens weer met een toekomstvisie [16.20-16.26]. De eerste toekomstvisie was gemaakt door dorpsbelang met het oud bestuur, vorige generatie dbo. Dat was een heel proces. Is ook heel veel uitgegeven aan de eerste toekomstvisie. Er zijn externe bureaus bij geweest. Ook onderzoeken zijn er geweest en enquêtes. Is allemaal best veel werk geweest en het was ook zonde om weg te gooien [16.2716.40]. Het hele proces verdient geen schoonheidsprijs, de externe projectleider liet het op een gegeven moment gewoon vallen. Die was op een gegeven moment gewoon weg. We hebben dorpsvisie-dag gehad, een startbijeenkomst. Er is een enquête geweest vanuit de gemeente. Statistisch materiaal. Projectgroep heeft opdracht gekregen: maak een dorpsvisie. Dat is toen getoetst aan het dorp met aantal thema’s. allemaal geïnventariseerd, ging hartstikke goed. Al het materiaal van die dag is verzameld. En de projectleider, die door de gemeente was ingehuurd, die zou daarvan een eerste visie van schrijven. En die is afgehaakt. En dat heeft een half jaar op zijn gat gelegen. Het was een heel onduidelijke situatie. Dan krijg je zoiets schimmigs. Wat denkt de gemeente: wat zou er nou in het dorp gebeurd zijn waardoor die projectleider is afgehaakt. Terwijl wij als dbo dachten: wat is het een oedlul, die man laat niks van zich horen. Of wat is er bij de gemeente gebeurd waardoor hij is afgehaakt. Dus wij gingen naar de gemeente toe en hadden daar een gesprek over. Want wij dachten dat de gemeente iets had gedaan waardoor hij zijn werk niet meer kon doen. En hij was afgehaakt om hele onduidelijke redenen [17.15-18.34]. Wat gebeurde is dat die projectleider afhaakte, we kunnen alleen maar gissen naar de reden. We hebben ook nooit meer contact met die man gehad. Die man heeft gewoon wanprestaties geleverd. Het was een zzp’er. In ieder geval was het zo, dat ik ook vond en dat is ook heel duidelijk, dat de gemeente in de projectgroep zich heel erg sterk richtte op doe-dingen, planvorming. Terwijl ik met visie toch wel een wat verhevener beeld heb. Een visie is toch een vergezicht waarbij je zegt het is een stip aan de horizon. In die zin kroop ik weer heel erg richting die oude dorpsvisie. Want ik dacht, nou daar zit ambitie in. Dus toen hebben we in de dorpsvisie ook nog een apart hoofdstuk geschreven; welke scenario’s kies je nu. Een droomscenario of een realistisch scenario of een nuloptie-scenario: wat wil je nou als dorp? En dat is ook niet goed uit de verf gekomen, want er zijn geen uitspraken op gekomen. Eind resultaat is dat je een document hebt, deels met heel visonaire stukken, maar vervolgens staat er ook nog een keer in dat bankjes bij de bushalte gerepareerd moeten worden. En daar is de gemeenteraad ook wel over in opspraak en daar komt nog bij dat tijdens de gemeenteraad vergadering. Ik weet nog steeds niet hoe het komt.. De aankondiging van de gemeenteraadsvergadering waar deze dorpsvisie op de agenda stond, kwam in de week voor dat die vergadering was. En ik en meerdere mensen waren die week op voorjaarsvakantie. Toen was er één ander man uit het dorp, die overigens ziek is en autistisch, die wel naar die vergadering ging en die riep allemaal dingen die de raad volledig in verwarring bracht. Zoals, dorpsbelangen heeft geen draagvlak, de visie is op niks gebaseerd, verdeeldheid in het dorp, en noem het maar. En dat komt weer groot in de krant [20.30-22.05].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
37
Excel Sheet Data Bestand
naam
Den Andel
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Winsum
dbo
En toen zijn wij vervolgens met z’n allen naar de wethouder gegaan, en uitgelegd dat het toch niet zo was. De ambtenaren konden dat beamen want zij waren bij dit hele proces betrokken geweest. Maar dan zie je dat met één zo’n actie heb je drie jaar werk achterstand. Want het dorp, wat zich niet echt met het dorpsvisie bemoeit, die roept weer; zie je wel er komt niks van [22.06-22.28].Maar let op, wij geven de schuld niet aan de gemeente. Het is iets wat overal kan gebeuren. Daarmee is het wel zo dat er wel weer mensen gaan zeggen, omdat de raad met allerlei amendementen weer komt en omdat de visie inderdaad geen schoonheidsprijs verdient op het gebied van consistentie, en visie en planvorming, maar er staan best heel goede dingen in. En als je het gewoon ter kennisgeving aanneemt dan kan het dorp er best verder mee. Want inmiddels hebben wij een projectplangroep gevormd, die nog weer breder gedragen is, die dit gaat uitwerken. En weer met concrete voorstellen komt. Dus in het proces is niks mis, alleen de politiek eromheen is een hele gedoe ontstaan. En daar hebben we wel mee te dealen [22.29-23.14].Het heeft ook te maken met het feit dat er een wethouderswisseling is geweest. Dat is de makken van de huidige democratie omdat je met een gemeentelijke organisatie te maken hebt. Om de vier jaar heb je weer hele andere spelers. En als er geen goede overdracht is dan heb je daar ook weer achterstand opgelopen [23.15-23.34].Je wordt dus toch een beetje meegezogen in de politiek van de gemeente plus je eigen politiek. We kunnen wel boos worden, maar we hebben het overstijgende inzicht dat dat niet helpt. We hebben ook niet de pers opgezocht. Bewust gezegd hier gaan we verder niet op in want dan polariseert het ook weer. Want als de pers de andere kant ook pakt dan heb je al twee partijen. Terwijl je nu zegt het is een eenling geweest. En de raad kan dan ook als ze dat willen bij ons ten rade komen. De communicatie naar de gemeente toe is maximaal. En wrijvingen die er zijn halen we gelijk weg door gewoon contact te zoeken. En dat gebeurt via Janet Appelhof en de andere ambtenaren [24.55-25.15].En dat hebben we ook met die dorpsvisie gedaan. Dat we hebben gezegd; wat leeft er en wat zijn de onderwerpen. Ervoor gezorgd dat vergaderingen komen. Dat de projectgroep zijn verhaal kwijt kan. Dat daar besluitvorming over plaatsvindt etcetera. We blijven ook uit de politiek; is het nou links of rechts [28.16-28.41].En met de gemeente, wel met niveau problemen zeg maar, de een werkt planmatig en ik werk liever vanuit een visie en dan strategie en dan een plan. Maar zij zaten echt van met betrekking tot visie iets te roepen over bushaltes. onhelder hoe dat aspect geregeld is. Die helpen bij het opzetten van zo’n structuur. Gemeente heeft daar in principe ook geld voor [01.12.00-01.12.25]. Als je nou kijkt bijvoorbeeld met idee, de gemeente is toch die visie met een aantal vooropgezette ideeën begonnen. En dat is niet bottom-up. Wat ze daarin deden was: woningbouw in Den Andel zoals Den Andel het zelf wilt is niet aan de orde want de provincie wil dat ook niet. Toen hebben wij een gesprek aangevraagd bij de provincie met de gemeente. Tijdens het gesprek zeiden wij als we nou komen met een heel wild plan dat we het Europese groenste dorp worden met Europese subsidies met een hele mooie zelfvoorzienigheid in het dorp met allemaal toeters en bellen en met buurtauto’s waar iedereen in rijdt; hoe zouden jullie daarop reageren? Tot ergernis van de gemeente zei de provincie: dat is bespreekbaar. Terwijl de gemeente juist meegenomen had naar de provincie om te laten zien aan welke grenzen zij gebonden waren. En dan blijkt het dus andersom te zijn. Als je komt met een heel goed verhaal is er altijd een weg. En toch had ik het idee dat de mensen op het gemeentehuis al wel een idee hadden over wat er in Den Andel wel en niet kon. En dat bleek ook wel. Dus het is geen bottom-up beleid. Dat mag je ook niet zeggen, vind ik. Ik vind het niet erg als het niet zo is, maar dan moet je het ook niet zeggen. Dat is hetzelfde als ik zeg tegen jou je mag alles. En als je dan nog zegt ik wil nog een appelgebakje en ik zeg dat mag niet, want je hebt al een gehad. Dus moet je zeggen je mag één appelgebakje. Klaar. En als de gemeente zegt hier mogen beperkt woningen gebouwd worden en op onze eigen grond dan is dat vervolg een helder standpunt. Maar wij hebben dat zelf moeten uitvinden wat zij wilden. En als ze dan bezig bent en een ambtenaar zit in de werkgroep dan verwacht dat alles goed gaat als niks wordt gezegd. [42.34]. hoe
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
38
Excel Sheet Data Bestand
naam
Den Andel
Den Andel
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Winsum
dbo
Het lijkt wel of we een tijd geleden een proces in gegaan zijn van joh we gaan experiment in zo van laten we kijken op die weg het lijkt op het eindresultaat. Maar halverwege is op een gegeven manier een soort van terugweg ingeslagen door de gemeente waardoor ze eigenlijk zeggen we willen niet op die manier aangevlogen hebben, we willen het liever van de andere kant moeten doen. Dus je krijgt nu via de andere kant allemaal die opwerkingen. Je moet niet de potentie hebben om een visie te mogen ontwikkelen als er geen ruimte voor een visie is. Daar moet je duidelijk in zijn. Je moet zeggen, we hebben deze gemeente zo georganiseerd. We hebben wel een gemeentelijke visie en organiseer daar dan dagen over en laat als er goede ideeën zijn in het dorp, laat die meewegen. De ruimte die je dan hebt in dat soort processen benut die ruimte dan maximaal. Maar ga niet over die grenzen heen want je wordt weer teruggefloten op een ander moment. Dat zie je gebeuren. En dat is in feite een stukje verspilbaar energie. Je wordt teruggeworpen in het gevoel wat je als dorpsbelangen ook in het dorp hebt want mensen die snappen dat dan niet meer. Wij zitten erbovenop en krabben af en toe op ons hoofd weer van wat gebeurd er nu weer [52.50-53.42].Je kunt een discussie beginnen over de kwaliteit van de ambtenaren, de raadsleden en de dbo’s. Het speelt allemaal een rol. Veel factoren zijn van invloed [54.24-54.40]. Dorpscoördinatoren overleg. Nou dat is drie keer afgeblazen. En als het georganiseerd wordt dan wordt het twee weken van te voren georganiseerd. Ik weet niet of je enig idee hebt hoe mijn agenda eruitziet, maar mijn agenda laat dat niet toe. Ik vind het wel prima dat je zo’n overleg hebt. Als je dan toch al heel erg in dat ordepatroon zit doe dat dan wel goed plannen. Plan dan nu voor de komende jaar de vergaderingen alvast. Dit is geen geklaag, maar een constatering. Aan de ene kant zijn regels heel belangrijk en aan de andere kant helpen ze weer niet. Als je regels maakt maak ze dan uitvoerbaar. De gemeente is niet in voor een marketing plan voor dit dorp. En dat vind ik jammer. Maak een product van je dorp en zet dat op de markt. De praktijk is nee, jullie zijn een krimpdorp, die school gaat er hoe dan ook aan. En dan komt er een bus van de gemeente langs met gemeenteambtenaren erin waarin de speaker in de bus zegt, er zat een spion in de bus: hier is Den Andel er is nu nog een schooltje. Als je dat zegt als gemeente dan raak je kern van iets wat je niet moet doen. Dat is killing. En dan zeggen ze: wees toch realistisch, dat schooltje gaat toch weg. Als je dat soort dingen zegt… natuurlijk is er een kans dat het weggaat maar er is ook een kans om het te behouden. En vervolg als we dat nou belangrijk vinden? [01.00.06- 01.01.48].Als dorpsbelangen faciliteer je discussies en afstemmingen binnen het dorp. Hier is geen welzijnsorganisatie en dat is hoe voor mij volstrekt als burger
De gemeente heeft jarenlang geleden gezegd dat er van onderaf-beleid gevoerd zou worden. Maar dat is niet wat je ziet. Het is nu een beetje trail-error. We krijgen de ruimte om een visie neer te leggen en dan komen er eens allemaal opwerkingen dit kan niet en dat mag niet. Vertel het dan van te voren! [41.42-42.20]. Waarom heb je een dorpsvisie nodig? Een dorp is een onderdeel van de gemeente. Misschien is het wel gewoon hun verantwoordelijkheid om een plan te hebben. En misschien moeten ze die gewoon aan de bewoners voorleggen. Scheelt ons avonden werk [48.55-49.31]. Als je het inhoudelijk bekijkt worden wij door de gemeente in een hokje gedrukt. En dat vind ik niet goed. Ieder dorp heeft een etiquette en dat vind ik niet goed. De kern zit het in, je hebt een bepaald stempeltje. Het idee van je hebt ruimte om zaken voor te stellen om die visie om te zetten in concrete plannen. Maar uiteindelijk als het puntje bij het paaltje komt dan is die ruimte er helemaal niet [01.02.09-01.02.20]. De gemeente is er eigenlijk voor het dorp en wat je ziet is dat je enorm moet trekken, duwen en sleuren om überhaupt iets helder te krijgen en laat staat iets geregeld krijgt. Terwijl eigenlijk de gemeente ervoor de burger moet zijn. En die aansluiting heb je niet [01.12.30-01.12.49].Het is nu half en dan krijg je hele rare verwachtingen en als dan ook nog de les gegeven word dan voel je weleens vermoeid na afloop dat je dan denkt: nou wat is hier nou weer gebeurd [01.17.45-01.18.35]. Winsum
dbo
sit. 1
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
39
Excel Sheet Data Bestand
naam
Den Andel
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Winsum
dbo
Wat wij ontdekt hebben, het maakt niet uit wat voor voorzieningen je in het dorp hebt. Voor ons maakt het voor de voorzieningen niet uit, in het dorp dat je woont. Het gaat meer om hoe voelt het en wat zit eromheen. Wat voor mensen wonen er. Hoe gaan ze met elkaar om. Behalve de fysieke ruimte ook je leefruimte.Het is natuurlijk wel zo dat als je kijkt naar populatie en bevolkingsopbouw het logisch is dat bepaalde groep hier niet is. Dat zijn de jongeren, die gaan studeren en in de stad wonen. Daar wil je elkaar opzoeken en dat is logisch [05.30-05.50]. Nou is het hier wel, net als in ieder dorp, maar hier in ieder geval een behoorlijke klus: het is een kruiwagen vol kikkers die alle kanten op springen. En met dbo moet je ook realiseren dat geen politiek orgaan is. Dat het een vrijwilligersorganisatie is. En dat scheelt behoorlijk, want je hebt dus geen klassieke macht of zeggenschap. Je democratisch gehalte staat altijd ter discussie. Dus je moet het ook allemaal een beetje rooien met die dingen. Nou en de gemeente batst daar nog is een keer overheen door dan ook nog ter discussie te stellen: is het wel een afspiegeling vanuit het dorp en is het niet één actievoerder? [18.35-19.16]. Nu ligt dit werk dicht bij mijn werk, want ben ook consultent en weet ook hoe die dingen werken. En ben momenteel bezig met een stadsvisie van een wijk in de gemeente Groningen. Dus toen ben ik in een valkuil gestapt om het zelf maar te doen. En ik vind dat ook wel een valkuil. Aan de ene kant kun je er beter maar geen verstand van hebben. Want wat je nu hebt is maar een half professioneel product. Ik vond het voor mezelf vooral irritant, want je hebt niet de tijd en ruimte om het zo te doen zoals je zelf zou willen. Want als je als externe op zo’n dorp zit dan zeg je; op dit moment ga je niet zeuren en op dat moment ga je draagvlak creëren. In dit dorp kan ik dat niet doen, want ben onderdeel van het geheel. Maar dat is pas iets wat ik achteraf zie [19.18-20.26]. En als dorpsraad stellen we ons ook faciliterend op naar het dorp toe. In principe hebben wij als bestuursleden geen mening. Die hebben we natuurlijk wel en als er een ontwikkeling is dat raakt ons individueel dan stap je uit je rol als bestuurder en dan ben je gewoon een bewoner maar dan kan je niet meer de formele vertegenwoordiger zijn van de dorpsbelangen [25.20-25.48]. Je bent misschien wel bewust van het feit dat de mensheid zich ontwikkelt. En als ordewaardepatronen zijn van een lagere orde dan van resultaatwaardepatronen en/of harmoniewaardepatronen. Dus op het moment dat je in harmonie een vergadering leidt, heb je een leuk gesprek, en dan beslis je ook nog wat. Mijn moeder die draait zich om in het graf als ze weet dat ik wel vergadering leidt waar helemaal geen notulen gemaakt worden. Maar dat kan als je elkaar verstaat. Als je dingen wilt vastleggen dan maak je een actielijstje of een afsprakenlijstje of je stuurt elkaar een emailtje. Wij vergaderen veel per email. Dan heb je wel je emails. Er was laatst letterlijk een kwestie over een bushokje en dan doen we een rondje email, hebben wij geen vergadering voor nodig. Is toch een andere manier dat je alles heel formeel bij elkaar komt. En op het moment dat je een vergadering hebt in het klassieke zin van het woord, dan doe je aan verslaglegging en dat moet je dat bijhouden. Ik wil allang geen aandacht meer besteden aan de formele kant van vergaderen. Om het gewoon passé is wat mij betreft. Ik stuur op vertrouwen. Als mensen elkaar vertrouwen heb je dat ook echt niet meer nodig. Voor de verslaglegging is het wel handig dat je dingen opschrijft, maar dat zijn verslagen die nieuwswaarde hebben of informatiebulletins. En dat kun je ook doen doormiddel van berichtjes op de website. Het fenomeen vergaderen verandert gewoon. En dat is iets wat de gemeente nog niet op voorbereid is. We waren laatst letterlijk bij de wethouder en die gaat ons lesje geven wat een algemene ledenvergadering is en hoe dat dan moet. Alsof wij dat nooit hebben uitgevoerd. Er zat daar een behoorlijk belerend stukje in. Het was toen een beetje baas knecht verhouding [37.13-39.35].Die nieuwe wethouder kent ons ook nog niet. Er is nogal een verschil wie er in dorpsbelangen zitten. Ik begrijp hem wel, maar ik zou het op zich op evaluat prijsgesteld hebben als ze even zouden hebben gekeken met wat voor vlees ze in de kuip gesteld hebben. Ik zou het slim vinden als ze meer gebruik maken van de ie kwaliteiten die er zijn en daar ook rekeningen mee houden. Dus zo’n afsprakenkader vind ik overbodig [39.40-40.44].
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
40
Excel Sheet Data Bestand
naam
Den Andel Nienke Vellema Nienke Vellema Nienke Vellema
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Winsum Winsum Winsum Winsum
db consul ent consul ent consul ent
Het zou helpen, maar het is niet mogelijk omdat het politieksysteem dat niet toelaat, maar als je organisaties en verenigingen en openbaar bestuur georganiseerd hebt op vertrouwen is er een hele andere manier van samenwerking. Dan zeg je ook we gaan niet samen een dorpsvisie maken maar dan gaan we gewoon zeggen: we schrijven op wat we vinden. Dan organiseer je het proces en dan hoef je niet met inhoud te bemoeien. Wat je nu ziet is dat er enorme focus op de vorm is en de inhoud gaat eraan teloor want die wordt ingehaald door de tijd [40.50-41.38]. Als je echt in de regiefunctie stapt als gemeente dan leg je gewoon kaders. En dan zeg je, je mag maar één appelgebakje en niet twee. Of hier: de kaders zijn op dit moment provinciaal vierhonderd woningen in de gemeente gebouwd mogen worden en daarvan krijgen jullie er vijf. Nou dat zou een helder kader zijn. Een dbo in deze moderne tijd zou zo moeten functioneren en wij zijn op dit moment toch te weinig met de inhoud bezig en te zorgen dat we die rol als dbo kunnen vervullen zoals wij dat zien. En dat heeft te maken met snelheid en dingen willen bereiken [44.22-43.47]. Als je de faciliteiten in je dorp wilt behouden moet je zorgen voor doorstroming [51.40-51.50]. We hadden een convenant welke eerst niet rechtsgeldig was. Jaar later ligt het weer op tafel en dan moeten we ons weer aan houden. Vroeger is dat met ons afgestemd. Er was heel erg onduidelijkheid over of het was goedgekeurd of niet door de raad. Het is bijna situatie nulleiderschap hoe we dat noemen. Twee jaar geleden is het van tafel afgeveegd omdat het niet rechtsgeldig was. En een jaar later in een andere situatie moesten we ons daar ineens aan houden. Met dat dit convenant was afgesproken. En nu hebben we ook nog een afsprakenkader. We maken het stuk wat erbij hoort maar het levert niet bij aan het woongenot in dit dorp [54.50-55.54]. Ik vind het nuttig om te weten hoe andere dbo’s werken. Ik vind dat de gemeente zoiets zou moeten faciliteren. Als het al helemaal niet lukt om in een jaar zo’n avond te organiseren dat is dan wel jammer [57.10-57.35]. Maar we willen wel hier graag wonen omdat we niet zeggen het missen van die voorzieningen betekent dat we hier niet willen wonen. Maar ja als die voorzieningen hier zijn dan maken wij daar absoluut gebruik van. En dus zegt de gemeente over ons, en dat merk je door alles heen, die school gaat een keer weg. En de rest vind in het dorpshuis plaats [01.09.02-01.11.09]. De gemeente zou niet alleen naar de structuur maar ook naar de kwaliteiten van de mensen moeten kijken. Dat ze veel sneller wel of niet moeten helpen en een ploegje klaar moeten hebben staan. De zorg die de gemeente heeft voor haar burgers want het is niet zo van je hebt een dbo dus die neemt die rol wel over. Als dat zo is dan moet je dat ook faciliteren en gewoon zeggen jullie regelen dat en wij bemoeien ons daar niet mee maar ondersteunen dat. Maar als je wel die vinger in de pap hebt dan moet je ook duidelijk die rol in het dorp nemen. En als je dan communityworkers hebt die voelen dan ook aan wat voor kwaliteiten erin zo’n dbo zit. En dan kunnen ze één beetje helpen en de andere een beetje kunnen laten varen [01.14.49-01.15.28].Maar dit is geen gemeentewerk, maar dit is welzijnswerk. Als je goed kijkt naar hoe welzijn georganiseerd is in Nederland, dan zie je dat ook als schakel tussen de gemeente en de burger. En dat mis je hier. De stichting is hier opgegeven en de taken die nog uitgevoerd moeten worden zoals euterspeelzaal is door commerciële bedrijven overgenomen en deels schijnt het overgenomen te zijn door Eemsmond (buurtgemeente). Maar daar merken wij niks van, helemaal niks [01.15.48-01.16.41]. Je hebt nu het gevoel de gemeente heeft zo’n vereniging dorpsbelangen die gaat dat wel ppakken want dat is onze voelhorens naar de bevolking toe. Maar dat kunnen wij niet. Wij kunnen alleen maar een schakel zijn tussen de gemeente en dat soort instellingen ook richting die bevolking die een eigen rol moeten hebben daarin naar de bevolking toe. Een hele vervolg scheve verhouding zit erin. Wij kunnen nooit die rol oppakken. En daar wordt je ook niet in gefaciliteerd [01.17.10-01.17.39]. In ieder geval was het zo, dat ik ook vond en dat evaluat is ook heel duidelijk, dat de gemeente in de projectgroep zich heel erg sterk richtte op doe-dingen, planvorming. Terwijl ik met visie toch wel een wat verhevener beeld heb. ie Een visie is toch een vergezicht waarbij je zegt het is een stip aan de horizon. sit. 0 aanleid ing doel
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
41
Excel Sheet Data Bestand
naam
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Loket levende dorpen is een project van de provincie en de gemeentes. [tot 11.25] Een dorpsvisie is meestal, dan heb je het over 10 tot 15 jaar. Levende dorpen, is een project waar ook kleinschalige initiatieven worden gesubsidieerd dus niet alleen maar dorpsvisies. Als er ideeen instaan bijvoorbeeld opknappen van de speeltuin of een nieuwe speeltuin, of een dorpsommetje of samenwerking peuterspeelzaal en kinderopvang en dat soort dingen en activiteiten, dan kunnen ze ook weer bij het loket levende dorpen terecht. Het is heel laagdrempelig. Het is heel wisselend wat dorpen zelf ook doen en of ze bellen of niet, of dat ze weer aan je denken. Winsum is aan de ene kant wel een gemeente die de zaakjes op orde heeft. Ze hebben een beleidsplan over dorpshuizen en dat heb je lang niet in alle gemeenten. Een dorpshuizenbeleid voor de dorpen van de gemeente. Ze hebben ook voor alle dorpshuizen een onderhoudsplan. Ze hebben ook een dorpencoördinator, Janet Appelhof. Ze hebben dus dat dorpshuizenbeleid en ook wel een bepaalde visie hoe om te gaan met dorpsbelangen [tot 41.40] Nienke Vellema
Winsum
consul ent wat
Den Andel was een van de dorpen in het grote project Samen werken aan de Toekomst. In Groningen was toen nog niet zo de traditie van de dorpsvisie en in Den Andel woont ook heel veel import, mensen van buiten zeg maar en die hadden ook wat connecties met een stedenbouwkundig-bureau of landschapsarchitect of iets. De dorpvisie in Den Andel was echt een landschappelijkachtig visie, ecologisch en absoluut niet standaard [15.00-16.00]. Dorpsbelangen gebruiken de plannen in communicatie naar de gemeente, vaak hebben ze wel een soort jaarlijks overleg en dat je dan elke keer kijkt, joh, wat voor actieplannen hadden wij en waar willen we graag mee beginnen. Ze gaan in eerste instantie is het het instrument dat je ook het contact met de gemeente aangaat. [tot 26.40] Het is ook wel een beetje handicap misschien, dat het begeleiden van die dorpsvisies is een projectactiviteit, waar dus subsidie voor wordt aangevraagd maar verder zitten er geen kosten aan voor het dorp. Maar ja misschien dat het min of meer een drempel opwerpt om weer te bellen omdat ze denken dat dan geld kost als ze ons bellen, ze zijn wel ook gewoon lid. En hebben recht op het advies. [tot 28.48] De dorpsbelangen organisaties zijn onze leden dus als wij contact hebben met een dorp gaat het altijd via dorpsbelang. Het is dus niet zo dat dorpsbewoners in een dorp, die bellen ons niet. Het is niet de bedoeling dat gewoon dorpsbewoner x, graag iets in het dorp wil en dat ze ons daarvoor inhuren. We zeggen altijd neem contact op met dorpsbelang, als dorpsbelang hulp nodig heeft dan zijn wij daar voor. We gaan niet met losse bewoners praten, dat is niet de structuur. Voor je het weet zit je ook in conflict situaties. [tot 29.40]Een dorpsplan is niet nodig voor elk dorp, maar ik het wel heel nuttig instrument. Er zijn best wel veel dorpsbelangenorganisaties, daar zit een heel vast clubje zeg maar die gewoon in bepaald routine zitten. En misschien vergeten die ook wel is van oja zullen we is vragen hoe het dorp er eigenlijks over denkt. Wij vinden het gewoon goed dat regelmatig is met je dorp te bespreken, van zit dorpsbelangen op de goede weg. En werkt dorpsbelangen volgens de wensen van het dorp. En dan vind ik een dorpsvisie een heel mooi instrument. En ook voor het vervolg erop, het werven van projecten. Het maakt ook structuur. Dat een bestuur van dorpsbelangen ook wat de rode draad is waaraan ze werken. [tot 31.16] . In Winsum is wel altijd een beetje ruis geweest omdat de gemeente stedenbouwkundigen inhuurden om dorpsvisies te maken, zij noemden dat dan dorpsvisies maar het waren meer structuurvisies-achtige plan dan een echte dorpsvisie zoals wij dat zien. Er was een verwarring in de naam. In Aduarderzijl wil men een dorpsplan maken maar ze krijgen bij de gemeente geen voet tussen de deur. De gemeente vind dat dus lastig en Sauwerd vinden ze ook wel lastig. In Winsum is de houding: het dorp heeft wel een plan gemaakt maar wat stelt het nou voor want onze raad heeft het niet vastgesteld. Je hebt het dan over twee verschillende dingen. Als je iemand die contactpersoon is voor de dorpen, als die verder geen ‘macht’ krijgt, alleen maar eigenlijk de klachten uit het dorp mag aanhoren maar verder niks mee kan omdat ze gewoon geen ‘macht’ heeft binnen het apparaat.. ja dat is gewoon een heel lastige positie dan. Dan mag je afvragen, hoe lang houdt zo’n iemand het vol, als je alleen maar de klachten mag aanhoren en de organisatie doet er verder niks mee. Dat is wel een rottige positie. [tot 40.34]. De gemeente vind het lastig denk ik gewoon lastig om dat je ook van de onderkant beweging krijgt. Van boven heb je het veel meer zelf in de hand. Dat het een beetje is. [tot 42.55]De dorpencoördinator zou als smeerolie moeten werken om die dorpvisie binnen de gemeentelijke organisatie ook op de goede plekken komt te liggen. [tot 47.21] Nienke Vellema Nienke Vellema
Winsum Winsum
consul ent hoe consul ent sit. 1
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
42
Excel Sheet Data Bestand
naam
Nienke Vellema
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
gemeent doelg proce e roep s letterlijk uit interview
Winsum
Als een dorp na 10, 15 jaar een nieuwe dorpsvisie wilt maken dan is dat heel logisch. Zo als je kunt in Boerrakker, die zijn zo vooruitvarend met de visie aan de slag gegaan en bijna alles is nu gerealiseerd. Ze zijn eerder dan verwacht daar klaar mee. En daar gaan we ook een actualisatie mee doen. [14.10-15.00]. Dorpsvisies zoals wij dat zien zijn gewoon bottom-up plannen, voor en door het dorp. Dus echt van onderop en door het dorp gemaakt. En gemeente Winsum heb je de afdeling ruimtelijke plannen die heeft dus ook dorpsvisies ontwikkelt maar meer het topdown gebeuren. De gemeente vindt dat er een dorpsplan moet komen maar dat is ook heel erg ruimtelijke georiënteerd. Die huurt gewoon stedenbouwkundige voor in, die maakt een plan voor een dorp en dat heet een dorpsvisie. Dat zorgt wel voor ruis. Dan heb je twee soorten dorpsvisies en wat is nou het een en wat is het ander. En in de stedenbouwkundige variant heeft de gemeente ook veel meer de vinger in de pap, want die zijn de opdrachtgever en die hebben al bepaalde belangen daarmee voor ogen. En ja het kan natuurlijk zijn, als een dorp een eigen plan maakt dat het niet helemaal volgens de wensen is van de gemeente, dat kan. [31.48-34.20Als de gemeente verstandig is, gebruik die dorpsvisies als input voor je eigen beleid. Een gemeente is er toch voor het belang van haar burgers. Natuurlijk heeft een gemeente ook een groter belang. Je kunt niet alle dorpen hun zin geven want dan kom je in het totaalplaatje niet uit. Je hebt de verantwoordelijkheid voor een groter gebied. Dus daarom moet een gemeente soms ook zeggen, van nee dat kan niet en dat kan wel. En dat is ook logisch. Dat begrijpen dorpen ook. Maar goed volgens mij is een gemeente er voor het belang van de burgers die in haar gebied zitten. Het zou wel dom zijn als je daar niet je voordeel mee doet. [tot 38.44]Misschien willen ze in Winsum wel heel stevig de touwtjes in handen houden. Als je dus zegt mensen uit het dorp mogen ook met ideeën komen, dan geeft dat een bepaalde onzekerheid want dan moet je daar misschien wel iets mee. En misschien is de traditie daar meer zo dat daar meer topdown gewerkt wordt. Dat is een soort en met cultuuromslag [tot 39.38]. Misschien komt het ook wel omdat er minder geld te besteden is hoor, dat ze heel erg bang zijn van aja dan komen de dorpen straks met consul evaluat allemaal vragen om geld en we hebben niet genoeg geld. Dat daar ook een beetje angst ligt. [van 01.02.49 tot 01.03.08] ent ie
Excel Sheet Data Bestand Scriptie Jackelien Geerts
Het versterken van de leefbaarheid in dorpen
43