EXAMENINFORMATIE VMBO-T en HAVO voor leerlingen en ouders
2015-2016
VOORWOORD
3
OVERZICHT BELANGRIJKE DATA SCHOOLJAAR 2015-2016
4
TOELICHTING BIJ BELANGRIJKE DATA
5
EXAMENTRAINING
“VAN EXAMENVREES NAAR EXAMENFEEST!”
AANMELDING EXAMENKANDIDATEN AANMELDINGSDATUM GESPREID EXAMEN PERSOONLIJKE OMSTANDIGHEDEN VAN DE KANDIDAAT LAPTOP GEBRUIK VAKINFORMATIE ALGEMEEN SECTORWERKSTUKKEN VOOR VMBO-T ORIËNTATIE OP LEREN EN WERKEN MAATSCHAPPIJLEER GEMEENSCHAPPELIJK DEEL PRAKTISCHE OPDRACHT MAATSCHAPPIJLEER VMBO-T LEESDOSSIERS VMBO-T PROFIELWERKSTUKKEN VOOR HAVO ORIËNTATIE OP STUDIE EN BEROEP PRAKTISCHE OPDRACHT MAATSCHAPPIJLEER HAVO LEESDOSSIERS HAVO PRESENTATIEBEURS DATA CENTRAAL EXAMEN 2016 (ONDER VOORBEHOUD, KIJK OOK OP: WWW.DUO.NL) ROOSTER EERSTE TIJDVAK VMBO-T 2016 ROOSTER EERSTE TIJDVAK HAVO 2016 (ONDER VOORBEHOUD, KIJK OOK OP: WWW.DUO.NL)
5 7 7 7 7 7 9 9 10 10 11 11 11 12 12 13 13 14 15 15 16
HET TWEEDE TIJDVAK
17
HET DERDE TIJDVAK
17
LIJST VAN TOEGESTANE HULPMIDDELEN BIJ HET CENTRAAL SCHRIFTELIJK EXAMEN
18
1. BASISPAKKET HULPMIDDELEN 2. VAKSPECIFIEKE HULPMIDDELEN EXAMEN ALGEMENE VAKKEN VMBO-T IN 2016 3. VAKSPECIFIEKE HULPMIDDELEN EXAMEN HAVO IN 2016
18 18 20
LIJST EINDEXAMENKANDIDATEN 2015-2016
22
PROTOCOLLEN
25
PROTOCOL VERHINDERING BIJ EEN CENTRAAL EXAMEN PROTOCOL TE LAAT KOMEN BIJ EEN CENTRAAL EXAMEN PROTOCOL ZIEK OF ONPASSELIJK WORDEN TIJDENS EEN CENTRAAL EXAMEN
25 25 26
AANSCHERPING EXAMENEISEN SINDS 2015
27
ONTSPANNEN VOOR EN TIJDENS JE EXAMEN
28
INTERESSANTE WEBSITES:
29
FAALANGSTKAART
29
TIPS VOOR KANDIDATEN STAATSEXAMENS VO VMBO EN HAVO/VWO 2016
29
DE REKENTOETS VO SCHOOLJAAR 2015 – 2016 VOOR LEERLINGEN
29
2
Voorwoord Beste examenkandidaten, geachte ouders/verzorgers, In dit informatieboekje hebben we de gang van zaken rondom examens op het OCR zo goed mogelijk beschreven. Omdat wij met staatsexamens werken is er een verschil met het regulier onderwijs. Het belangrijkste verschil is dat wij geen schoolexamens hebben. Wij kennen alleen de Schriftelijke Examens in mei en de Mondelinge Examens aan het eind van het schooljaar. In het regulier Voortgezet Onderwijs wordt het eindexamencijfer bepaald door het gemiddelde van de schoolexamens (het aantal varieert per vak en per school) en het cijfer van het Centraal Schriftelijk Examen in mei. Regelmatig zal er verwezen worden naar de website van de DUO: www.duo.nl. Er wordt dan gevraagd wat u bent, klik hier staatsexamenkandidaat aan en klik dan aan wat u verder wilt weten.
We hopen u van dienst te zijn met dit informatieboekje. Hopelijk worden veel vragen rondom de examens hierin beantwoord. Als u echter met vragen blijft zitten, schroom dan niet contact met ons op te nemen. Ook opmerkingen, tips, verbeteringen, aanvullingen en andere reacties zijn welkom. Alleen op die manier kunnen wij het informatieboekje laten voldoen aan de verwachtingen van de lezers. Voor reacties en/of vragen kunt u altijd contact opnemen.
[email protected]
Monic Hofman Teamleider / Examencoördinator Enschede, januari 2016
3
Overzicht belangrijke data schooljaar 2015-2016
Vóór 1 december 2015 worden alle examenkandidaten aangemeld voor het examen door de examencoördinator. Tevens geeft de examencoördinator ook door welke kandidaten verlenging en/of hulpmiddelen bij het examen nodig hebben. (hierover volgt nog verdere uitleg)
Februari / maart 2016: screening leerlingen voor examentraining m.b.v. ETAV
Maart 2016: start examentraining met geselecteerde leerlingen
14 t/m 23 maart 2016: digitale rekentoets voor 3 en 4 VMBO-T en 4 en 5 HAVO Zoals reeds bij u bekend (zie brief van 26 oktober jl.) telt de rekentoets dit schooljaar bij VMBO en HAVO nog niet mee, maar geldt wel een inspanningsverplichting, m.a.w. de rekentoets moet wel gemaakt worden om voor een diploma in aanmerking te komen.
In week 12 van 2016 moeten de sector- of profielwerkstukken en leesdossiers ingeleverd zijn. Vrijdag 24 maart is de uiterste inleverdatum! In week 16 van 2016 moeten ook de praktische opdrachten voor maatschappijleer ingeleverd zijn. Dinsdag 19 april is de uiterste inleverdatum. Als een examenkandidaat niet alles op tijd inlevert wordt hij/zij teruggetrokken voor het examen. In bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld ziekte, kan er eventueel uitstel gegeven worden, dit wordt bepaald door de teamleiding, in overleg met de mentor. Voor de precieze planning zie de brief die eind september 2015 is uitgedeeld.
Woensdag 11 mei 2016: Eerste dag Centraal Schriftelijke Examens HAVO
Dinsdag 17 mei 2016: Eerste dag Centraal Schriftelijke Examens VMBO-T
Woensdag 25 mei 2016: Laatste dag Centraal Schriftelijke Examens HAVO
Donderdag 26 mei 2016: Laatste dag Centraal Schriftelijke Examens VMBO
Dinsdag 14 juni 2016: uiterste inleverdatum alle posters horend bij de praktische opdracht(en) van maatschappijleer
Vrijdag 17 juni 2016: uiterste inleverdatum poster of PowerPointpresentatie horend bij het sectorof profielwerkstuk
Donderdag 23 juni 2016: Presentatiebeurs door alle examenkandidaten
Voorlopige data Mondelinge Examens VMBO en HAVO: o Zaterdag 9 juli 2016 o Maandag 11 juli 2016 o Dinsdag 12 juli 2016
Voorlopige datum uitslag en diploma-uitreiking: o Dinsdag 12 juli 2016
10 t/m 19 augustus 2016: Herkansingen voor leerlingen die (nog) niet geslaagd zijn
4
Toelichting bij belangrijke data
Het examen! Wie weet kijk je er naar uit: “Eindelijk eens een moment waarop ik kan laten zien wat ik allemaal weet” Misschien zie je er tegenop en ben je bang dat je van de zenuwen ineens meer helemaal niets meer weet. De examentraining is bedoeld voor leerlingen die zo zenuwachtig worden dat zij ineens niets meer weten of tijdens toetsen merken dat zij het wel heel warm krijgen, of dat het hart in de keel gaat kloppen of…
Examentraining
“Van examenvrees naar examenfeest!”
Voor leerlingen met veel examenzenuwen organiseren wij ook dit schooljaar weer een training. De training bestaat uit een aantal lessen. Tijdens deze lessen leer je op verschillende manieren hoe jij je eigen zenuwen de baas kunt worden en blijven. Voor de leerlingen van de VMBO-T en de HAVO organiseren wij bovendien nog lessen waarbij het mondeling examen geoefend wordt. Om te kijken of deze training iets voor jou is krijg je rond februari/maart een vragenlijst voorgeschoteld. De ingevulde lijsten worden nagekeken. Mocht er uit de antwoorden naar voren komen dat je inderdaad zenuwachtig bent word je uitgenodigd voor een gesprek, waarin wij de training gaan bespreken als idee. Ook kun je via je mentor vertellen dat je belangstelling voor de training hebt, waarna hetzelfde gesprek over de training met jou volgt. Vervolgens is aan jou de keuze of je mee gaat doen aan de training. Wanneer je mee gaat doen verwachten wij dat je alle keren komt. Het spreekt voor zich dat wij natuurlijk je ouders hierover informeren. De training zal gegeven worden door Arja Bonsink, orthopedagoog en Monic Hofman.
Mondelinge examens Dit schooljaar vinden de mondelinge examens waarschijnlijk plaats in week 27, op zaterdag 9, maandag 11 en dinsdag 12 juli 2016. (Dit is een voorlopige planning van DUO, er kan dus nog iets in wijzigen). Op de laatste examen dag vindt na afloop van alle examens de diploma-uitreiking plaats. Waarschijnlijk aan het begin van de avond, over het precieze tijdstip wordt u later geïnformeerd. Waarschijnlijk ontvangt het OCR ca. 3 tot 4 weken voor aanvang van de mondelinge examens het definitieve rooster. Wij beseffen dat dit heel laat is voor iedereen, maar we zijn hiervoor afhankelijk van de DUO. Zo gauw de tijden bij ons bekend zijn, ontvangen de leerlingen een individueel rooster en ontvangen de leerlingen en hun ouders een uitnodiging voor de diploma-uitreiking.
5
Uitslag Pas na de mondelinge examens weten de examenkandidaten of ze geslaagd zijn of niet. Hierover worden zij op de dag van de diploma-uitreiking geïnformeerd. Als kandidaten niet geslaagd zijn, zullen zij hierover z.s.m. (telefonisch) geïnformeerd worden. Ook als je wel geslaagd bent word je die dag gebeld. Herkansing Het rooster hiervoor staat op www.duo.nl Soms wijkt de voorzitter van de mondelinge examens hiervan af en maakt individuele afspraken met de leerlingen en de school. Het moment van herexamen(s) ligt dan wel in dezelfde periode. Het is belangrijk met deze data rekening te houden bij evt. vakantieplanning. Een kandidaat die in aanmerking komt voor een herexamen mag voor één vak het centraal examen én voor één vak het college-examen opnieuw doen, mits hij/zij daardoor alsnog een VMBO-T of HAVO diploma kan behalen. Dit kan hetzelfde vak zijn, maar het kunnen ook verschillende vakken zijn. Meer informatie over herkansingen kunt u vinden op de website van DUO onder het kopje: Uitslag staatsexamen vo.
6
Aanmelding examenkandidaten Aanmeldingsdatum Na 1 december kunnen géén kandidaten meer aangemeld worden. Terugtrekken voor een examen kan te allen tijde, daarom is het in voorkomende gevallen beter een kandidaat voor meerdere vakken aan te melden en eventueel later terug te trekken. Gespreid examen Bij staatsexamens hoeven niet alle examenvakken in één schooljaar afgerond te worden. Bij sommige kandidaten is het verstandiger het examenpakket te spreiden over 2 (of meerdere jaren). Dit gaat altijd in overleg met de kandidaat, ouders/verzorgers en mentor. Eventueel kan de teamleider hier ook bij betrokken worden. Zo lang een kandidaat nog niet alle vakken heeft afgerond, kan hij/zij ook geen herexamen doen. Wel kan voor een vak waarvoor een onvoldoende wordt behaald, het volgende schooljaar opnieuw examen gedaan worden. Belangrijk hierbij op te merken is dat sinds dit schooljaar het laatst behaalde cijfer meetelt om te bepalen of een kandidaat is geslaagd of niet. Als een kandidaat dus dit schooljaar opnieuw examen doet in een vak waarin hij/zij al eerder examen heeft gedaan, telt het resultaat van dit schooljaar. De kandidaat krijgt voor de vakken waarin examen is afgelegd en een voldoende behaald is een certificaat. Het is van groot belang deze certificaten goed te bewaren, die moeten namelijk aan het eind van het examenproces ingewisseld worden voor een diploma. Certificaten blijven maximaal 10 jaar geldig na uitgifte. Persoonlijke omstandigheden van de kandidaat Als een examenkandidaat op school ook gebruik maakt van speciale voorzieningen, zoals: verlenging bij proefwerken, speciale opgaven (bijv. Daisy-bestanden), tekenhulp bij bijvoorbeeld wiskunde, voorleeshulp in geval van dyslexie, zal school een verzoek met een omschrijving van de individuele omstandigheden en welke voorziening er bij het examen getroffen moet worden naar DUO sturen. Hierbij moet ook een (medische) bevestiging van een deskundige ((revalidatie) arts, psycholoog of orthopedagoog) meegestuurd worden. In geval van dyslexie is een dyslexieverklaring voldoende en in de meeste gevallen is deze op school aanwezig. Als er echter andere omstandigheden zijn, zal onze orthopedagoog voor een verklaring zorgen. Een aanvraag voor speciale voorzieningen wordt alleen gedaan als de kandidaat ook tijdens de lessen hier gebruik van maakt. Als dat niet het geval is, zal DUO het verzoek ook niet honoreren. Laptop gebruik Sinds dit schooljaar mag niet elke examenkandidaat zomaar een laptop gebruiken tijdens het examen. Hiervoor moet school dan een verklaring schrijven waarom het voor de kandidaat nodig is de laptop te gebruiken. Normaal gesproken gebruikt de kandidaat een laptop van school. Een digitaal woordenboek op de laptop is niet toegestaan. Vanzelfsprekend is het niet toegestaan verbinding te maken met internet tijdens het maken van examens. Op de laptop mag de spellingcontrole niet gebruikt worden bij examens waarbij de kandidaat mede beoordeeld wordt op de juiste spelling. Dit betreft de examens Nederlands VMBO-T en HAVO en Engels VMBO-T. Als een kandidaat vanwege zware dyslexie niet goed kan schrijven zonder de ondersteuning van spellingcontrole, dan mag de spellingcontrole worden ingeschakeld, maar zal voor de spellingfouten de maximale aftrek worden toegepast ongeacht het aantal gemaakte spellingfouten. Van dit extra hulpmiddel wordt melding gedaan aan de inspectie en het gebruik zal vermeld worden op het proces-verbaal. Bij het centraal examen Nederlands VMBO-T geldt als de spellingcontrole is ingeschakeld: de twee punten voor spellingsfouten worden afgetrokken van de maximale score voor taalgebruik. Deze score is dus maximaal 2. Op deze maximale score wordt de aftrek toegepast voor de overige aspecten van taalgebruik zoals vermeld in correctievoorschrift, waaronder hoofdlettergebruik en interpunctie.
7
Bij het centraal examen Nederlands HAVO geldt als de spellingcontrole is ingeschakeld: een maximale aftrek van 4 punten. Bij het centraal examen Engels VMBO-T geldt als de spellingcontrole is ingeschakeld: het maximale aantal punten voor taalverzorging (voor de verdubbeling) wordt verlaagd van 4 naar 3. Eventuele met spellingcontrole gemaakte spelfouten leiden niet tot meer aftrek.
8
Vakinformatie Algemeen Voor de specifieke vakinformatie verwijs ik naar de website van DUO: www.duo.nl – Staatsexamenkandidaat – Vakkenpakket en vakinformatie – Niveau aanklikken (vmbo gl en tl of HAVO) – Aanklikken welke informatie u wilt In dit hoofdstuk besteden we wel aandacht aan de specifieke schoolregels van het OCR t.a.v. het maken van de werkstukken. Allereerst staat er op de website van DUO bij de verschillende werkstukken dat ze opgestuurd moeten worden naar DUO voor 1 april 2015. Dit hoeft niet. De werkstukken moeten vóór die datum (uiterlijk 24 maart 2016) ingeleverd zijn op school, bij de vakdocent en/of werkstukbegeleider. Alle werkstukken en leesdossiers moeten in drievoud tijdens de mondelinge examens aanwezig zijn. Hierover hebben we op het OCR de volgende afspraken gemaakt: Printen en kopiëren: De examenkandidaat print thuis of bij de copyshop de werkstukken 3 keer 1 keer voor de kandidaat zelf en 2 keer inleveren op school Materialen: De examenkandidaat zorgt zelf voor mapjes om werkstukken in te binden e.d. Posterpresentatie: De examenkandidaat zorgt zelf voor materialen voor de posterpresentatie (o.a. dik gekleurd karton A2-formaat) PowerPointpresentatie: De examenkandidaat zorgt zelf voor een usb-stick waarop de presentatiestaat. Deze usb-stick levert hij/zij in bij de begeleider. De kandidaat zorgt dat hij/zij zelf een kopie houdt.
School zorgt ervoor dat tijdens de mondelinge examens alle werkstukken en leesdossiers in tweevoud in de betreffende examenlokalen aanwezig zijn, mits alles op tijd is ingeleverd door de examenkandidaat!
9
Sectorwerkstukken voor VMBO-T De kandidaat kiest een onderwerp, in overleg met de mentor en/of werkstukbegeleider. In het rooster van de examenkandidaat zijn studielessen opgenomen. Tijdens deze lessen krijgt de kandidaat begeleiding bij de opzet van het werkstuk. Het aantal studielessen is afhankelijk van het vakkenpakket en het aantal examenvakken van de kandidaat. Voor het sectorwerkstuk moet de kandidaat 40 klokuren verantwoorden in het logboek. Een groot deel hiervan wordt op school gemaakt. Ten aanzien van het sectorwerkstuk zijn de volgende richtlijnen van belang: - Het is alleen een mondeling examen - Het sectorwerkstuk dient raakvlakken te hebben met de sector waarin de kandidaat het examen gaat doen (of heeft gedaan). - Om technische redenen mag de titel van het werkstuk niet langer zijn dat 60 posities, inclusief spaties - Het sectorwerkstuk wordt tijdens het mondelinge examen gepresenteerd m.b.v. een PowerPointpresentatie of een poster, hier heeft de kandidaat zelf een keuze voor gemaakt. De begeleiding van de sectorwerkstukken is in handen van de werkstukbegeleider en is afhankelijk van de sector, zoals te zien in het volgende schema: Sector Economie Techniek Zorg & welzijn
Begeleider Mw. Besselink Dhr. Pinkster Mevr. Bos
Oriëntatie op leren en werken Gelijktijdig met het inleveren van het sectorwerkstuk dient de kandidaat in tweevoud een verslag in te leveren over zijn/haar oriëntatie op leren en werken. De kandidaat dient na te gaan in welke van de vervolgopleidingen – die met deze leerweg mogelijk zijn – hij/zij is geïnteresseerd. De kandidaat dient daarvoor bij voorkeur deel te nemen aan een excursie (bijvoorbeeld een bezoek aan een bedrijf of instelling) die in verband staat met de door hem/haar gewenste opleiding en beroep. Tevens dient de kandidaat zich te informeren over de toekomstperspectieven van beroepen waarvoor hij/zij in verband met deze leerweg belangstelling heeft. Hierbij kunnen zowel de mentor als de decaan ondersteunen.
Voor verdere informatie kunt u terecht op de website van DUO.
10
Maatschappijleer gemeenschappelijk deel Pilot schriftelijk examen maatschappijleer In de periode van het schriftelijk examen zullen alle examenkandidaten die dit schooljaar examen doen in maatschappijleer, ook deelnemen aan een pilot schriftelijk examen. Dit houdt in dat de kandidaten een schriftelijk examen gaan maken voor het vak maatschappijleer. Het gemaakte examen zal nagekeken worden door de docent op onze school en vervolgens zal het toegezonden worden aan DUO. Het resultaat zal niet meetellen voor het al dan niet slagen van de kandidaten. We hebben besloten mee te doen aan deze pilot, zodat we beter weten hoe we onze kandidaten moeten voorbereiden op het schriftelijk examen maatschappijleer 2017. De kans dat het dan een definitief examen wordt is namelijk redelijk groot. Praktische opdracht maatschappijleer VMBO-T Ten aanzien van deze praktische gelden de volgende richtlijnen: - De praktische opdracht moet twee maatschappelijk relevante onderwerpen behandelen en per onderwerp moeten 3 artikelen verzameld worden - De onderwerpen komen uit de periode april 2014 tot en met eind maart 2016 - Tijdens het mondelinge examen dient de praktische opdracht d.m.v. een korte posterpresentatie te worden toegelicht Leesdossiers VMBO-T Hiervoor kunt u terecht op de website van DUO. In overleg met de vakdocent worden de literatuurlijsten bepaald. Op de website van DUO staan “Aanbevolen boekenlijsten” voor Nederlands, Engels en Duits. De stem van de vakdocent is doorslaggevend. In het schema is te zien welke eisen er aan de leesdossiers gesteld worden: Vak Nederlands
Engels*1
Duits*1
Eisen 10 boeken (waarvan maximaal 4 boeken jeugdliteratuur en minimaal 6 boeken adolescenten- / volwassenenliteratuur; maximaal 1 boekverfilming) - 3 boeken - 2 artikelen* - 1 songtekst of gedicht*2 - 3 boeken - 2 artikelen* - 1 songtekst of gedicht*2
*1 De gelezen werken moeten oorspronkelijk Engels- of Duitstalige werken zijn en mogen dus niet vertaald zijn uit een andere taal *2 De examenkandidaat dient de artikelen, songteksten en/of gedichten in 2-voud in te leveren op school. Daarnaast moet hij/zij zelf ook een exemplaar meenemen naar het examen
Voor verdere informatie kunt u terecht op de website van DUO.
11
Profielwerkstukken voor HAVO De kandidaat kiest een onderwerp, in overleg met de mentor en/of werkstukbegeleider. In het rooster van de examenkandidaat zijn studielessen opgenomen. Tijdens deze lessen krijgt de kandidaat begeleiding bij de opzet van het werkstuk. Het aantal studielessen is afhankelijk van het vakkenpakket en het aantal examenvakken van de kandidaat. Voor het profielwerkstuk moet de kandidaat 80 klokuren verantwoorden in het logboek. De helft van deze uren moet thuis gemaakt worden. De overige 40 uren besteden de kandidaten op school aan het profielwerkstuk. Zij worden dan zoveel mogelijk door hun werkstukbegeleider begeleid. Ten aanzien van het profielwerkstuk zijn de volgende richtlijnen van belang: - Het is alleen een mondeling examen - Profielkennis en vakkennis moeten blijken uit het profielwerkstuk - Het profielwerkstuk moet gekoppeld zijn aan tenminste één vak uit het profieldeel (de studielast van het betreffende vak moet minimaal 320 uur zijn) - Om technische redenen mag de titel van het werkstuk niet langer zijn dat 60 posities, inclusief spaties - Het profielwerkstuk wordt tijdens het mondelinge examen gepresenteerd m.b.v. een poster of een PowerPointpresentatie. De begeleiding van de profielwerkstukken is in handen van de werkstukbegeleider en is afhankelijk van het profiel, zoals te zien in het volgende schema: Profiel Economie & maatschappij Natuur & Techniek Natuur & Gezondheid
Begeleider Mw. Besselink of Dhr. Nijland Dhr. Pinkster of Dhr. Delcour Mevr. Bos of Dhr. Delcour
Afhankelijk van het onderwerp dat de kandidaat kiest zal één van genoemde docenten de kandidaat begeleiden. Oriëntatie op studie en beroep Gelijktijdig met het inleveren van het profielwerkstuk dient de kandidaat een verslag in te leveren over zijn/haar oriëntatie op studie en beroep. De kandidaat dient na te gaan in welke van de vervolgopleidingen - die met het profiel mogelijk zijn – hij/zij is geïnteresseerd. De kandidaat dient bij voorkeur deel te nemen aan een excursie (bijvoorbeeld een bezoek aan bedrijven en instellingen) die in verband staan met de door hem/haar gewenste opleiding en beroep. De kandidaat dient zich tevens te informeren naar de toekomstperspectieven van beroepen waarvoor hij/zij in verband met dit profiel belangstelling heeft. In advertenties zou de kandidaat functie-eisen voor de gewenste beroepen kunnen opzoeken en deze eventueel in het verslag kunnen vermelden. Hierbij kunnen zowel de mentor als de decaan ondersteunen.
Voor verdere informatie kunt u terecht op de website van DUO.
12
Maatschappijleer Pilot schriftelijk examen maatschappijleer In de periode van het schriftelijk examen zullen alle examenkandidaten die dit schooljaar examen doen in maatschappijleer, ook deelnemen aan een pilot schriftelijk examen. Dit houdt in dat de kandidaten een schriftelijk examen gaan maken voor het vak maatschappijleer. Het gemaakte examen zal nagekeken worden door de docent op onze school en vervolgens zal het toegezonden worden aan DUO. Het resultaat zal niet meetellen voor het al dan niet slagen van de kandidaten. We hebben besloten mee te doen aan deze pilot, zodat we beter weten hoe we onze kandidaten moeten voorbereiden op het schriftelijk examen maatschappijleer 2017. De kans dat het dan een definitief examen wordt is namelijk redelijk groot. Praktische opdracht maatschappijleer HAVO Hiervoor kunt u terecht op de website van DUO. Ten aanzien van dit werkstuk gelden de volgende richtlijnen: - Voor maatschappijleer vindt alleen een mondeling examen plaats - Het werkstuk moet één maatschappelijk actueel vraagstuk uit het studieboek behandelen - Én 2 artikelen uit de periode september 2015 tot 1 april 2016 - Tijdens het mondelinge examen dient het werkstuk d.m.v. een korte presentatie te worden toegelicht, dit mag een posterpresentatie zijn.
Leesdossiers HAVO Hiervoor kunt u terecht op de website van DUO. In overleg met de vakdocent worden de literatuurlijsten bepaald. Op de website van DUO staan “Aanbevolen boekenlijsten” voor Nederlands, Engels en Duits. In het schema is te zien welke eisen er aan de leesdossiers gesteld worden: Vak Eisen Nederlands 14 literaire werken Periode Aantal boeken Middeleeuwen 1 Renaissance en Barok 1 18e eeuw 1 1800 – 1880 (Romantiek) 1 1880 – 1940 2 Vanaf 1940 7 (moderne literatuur) Gedichtenbundel na 1880 1 Totaal 14 (géén jeugdliteratuur en géén vertaalde literatuur, van elke auteur maximaal 1 werk) Engels 4 literaire werken (oorspronkelijk Engels) 3 gedichten* 3 korte verhalen Duits 4 literaire werken (oorspronkelijk Duits) *De examenkandidaat dient de gedichten in 2-voud in te leveren op school. Daarnaast moet hij/zij zelf ook een exemplaar meenemen naar het examen
Voor verdere informatie kunt u terecht op de website van DUO.
13
Presentatiebeurs Op donderdag 23 juni 2016 zal er een presentatiebeurs georganiseerd worden op het OCR. De beurs zal plaatsvinden tussen 19.00 en 21.00 uur. Alle eindexamenkandidaten zullen dan hun sectorwerkstuk, profielwerkstuk en/of andere werkstukken presenteren aan leerkrachten, ouders en andere examenkandidaten. Deze beurs is bedoeld als een generale repetitie voor het mondelinge examen. De presentatie zal gebeuren in kleine groepjes. Hierover volgt t.z.t. meer informatie.
14
DATA CENTRAAL EXAMEN 2016 (onder voorbehoud, kijk ook op: www.duo.nl)
Rooster eerste tijdvak VMBO-T 2016 dinsdag
17 mei
13.30 – 15.30 uur
Nederlands
woensdag
18 mei
09.00 – 11.00 uur 13.30 – 15.30 uur
geschiedenis Engels
donderdag
19 mei
09.00 – 11.00 uur 13.30 – 15.30 uur
Duits wiskunde
vrijdag
20 mei
13.30 – 15.30 uur
economie
maandag
23 mei
09.00 – 11.00 uur 13.30 – 15.30 uur
aardrijkskunde natuur- en scheikunde 1
dinsdag
24 mei
13.30 – 15.30 uur
biologie
woensdag
25 mei
09.00 – 10.30 uur
Duits schrijfvaardigheid
donderdag
26 mei
13.30 – 15.30 uur
natuur- en scheikunde 2
Zorg dat je altijd 10 minuten voor aanvang van het examen aanwezig bent; 5 minuten voor tijd in het examenlokaal. Beter een uur te vroeg aanwezig dan één minuut te laat, want daar word je erg onrustig van (en je medeleerlingen ook).
Het onderdeel schrijfvaardigheid bij de talen is een verplichte schrijfopdracht voor staatsexamenkandidaten. Staatsexamenkandidaten leggen deze schrijfopdracht naast hun centrale examen voor de talen af. N.B. alle genoemde tijden zijn exclusief individuele tijdsverlengingen
15
Rooster eerste tijdvak HAVO 2016 (onder voorbehoud, kijk ook op: www.duo.nl)
woensdag
11 mei
09.00 – 11.00 uur 13.30 – 16.00 uur
Duits schrijfvaardigheid Nederlands schrijfvaardigheid
donderdag
12 mei
13.30 – 16.30 uur
natuurkunde
vrijdag
13 mei
09.00 – 12.00 uur 13.30 – 16.30 uur
aardrijkskunde Nederlands
dinsdag
17 mei
09.00 – 12.00 uur
geschiedenis
woensdag
18 mei
13.30 – 16.00 uur
management & organisatie
donderdag
19 mei
13.30 – 16.00 uur
Engels
vrijdag
20 mei
09.00 – 11.30 uur 13.30 – 16.30 uur
Duits biologie
maandag
23 mei
09.00 – 11.00 uur 13.30 – 16.30 uur
Engels schrijfvaardigheid wiskunde A en wiskunde B
dinsdag
24 mei
13.30 – 16.30 uur
economie
woensdag
25 mei
13.30 – 16.30 uur
scheikunde
Zorg dat je altijd 10 minuten voor aanvang van het examen aanwezig bent; 5 minuten voor tijd in het examenlokaal. Beter een uur te vroeg aanwezig dan één minuut te laat, want daar word je erg onrustig van (en je medeleerlingen ook).
Het onderdeel schrijfvaardigheid bij de talen is een verplichte schrijfopdracht voor staatsexamenkandidaten. Staatsexamenkandidaten leggen deze schrijfopdracht naast hun centrale examen voor de talen af.
N.B. alle genoemde tijden zijn exclusief individuele tijdsverlengingen
16
Het tweede tijdvak Voor staatsexamenkandidaten geldt dat er alleen bij afwezigheid vanwege ziekte of een andere geldige reden tijdens het eerste tijdvak, examen afgelegd kan worden in het tweede tijdvak. Het tweede tijdvak kan door staatsexamenkandidaten niet gebruikt worden voor de herkansingen omdat de mondelinge examens nog plaats moeten vinden. Het tweede tijdvak is van 20 t/m 24 juni 2016, de exacte data worden op de website van DUO geplaatst: www.duo.nl. Zie ook www.examenblad.nl
Het derde tijdvak De staatsexamencommissies nemen in alle vakken nogmaals een schriftelijk examen af aan diegenen die er tijdens het eerste en het tweede tijdvak niet in geslaagd zijn hun examen te voltooien. Dit schriftelijk examen is uitsluitend bestemd voor kandidaten die: alle vakken van het centraal examen hebben afgerond en nog geen gebruik hebben gemaakt van hun recht op herkansing. om een geldige reden meer dan twee zittingen van het centraal examen hebben gemist; op de dag van het tweede tijdvak om een geldige reden verhinderd waren gebruik te maken van de mogelijkheid tot uitgesteld examen. Het derde tijdvak is van 10 t/m 19 augustus 2016. De exacte data van het derde tijdvak staan op www.duo.nl. Soms wijkt de voorzitter van de mondelinge examens hiervan af en maakt individuele afspraken met de leerlingen en de school. Het moment van herexamen(s) ligt dan wel in dezelfde periode. Het is belangrijk met deze data rekening te houden bij evt. vakantieplanning.
17
Lijst van toegestane hulpmiddelen bij het centraal schriftelijk examen Toegestane hulpmiddelen bij de examens vmbo en havo Toegestaan wil zeggen: er wordt van uitgegaan dat de kandidaat bij het centraal examen over deze hulpmiddelen beschikt. Deze regeling geldt voor het centraal examen. In de vakinformatie is per vak aangegeven of er hulpmiddelen zijn toegestaan en welke. 1. Basispakket hulpmiddelen Bij het examen zijn bij ieder vak toegestaan: schrijfmaterialen, inclusief millimeterpapier tekenpotlood blauw en rood kleurpotlood (deze materialen zullen tijdens de examens aanwezig zijn)
liniaal met millimeterverdeling passer geometrische driehoek vlakgum elektronisch rekenapparaat een eendelig verklarend Nederlands woordenboek Verder: functionele hulpmiddelen die geen relatie hebben met de exameneisen, zoals: markeerstift, puntenslijper, leesliniaal (loep) (deze materialen moet je zelf meenemen) Niet toegestaan is: een digitaal woordenboek het gebruik van correctielak het schrijven met een potlood 2. Vakspecifieke hulpmiddelen examen algemene vakken VMBO-T in 2016 Naast het basispakket zijn de volgende hulpmiddelen toegestaan: (tussen haakjes wordt verwezen naar toelichtende opmerkingen van deze informatie) Vak Duits Engels CSE Nederlands Wiskunde Wiskunde, Nask 1 en Nask 2 Nask 1 en Nask 2 Aardrijkskunde
Hulpmiddel Woordenboek naar en vanuit de vreemde taal Woordenboek naar en vanuit de vreemde taal of Woordenboek Engels – Engels i.p.v. Engels - Nederlands Voorbeeld briefsjabloon (2.1) Windroos en/of geometrische driehoek Elektronische rekenmachine (2.2) BINAS vmbo kgt ISBN 978.90.01.80069.7 (2.3) Geen (2.4)
2.1 Voorbeeld briefsjabloon Nederlands Bij het centrale examen Nederlands VMBO-T komt een schrijfopdracht voor. Soms in de vorm van een brief die de kandidaat moet schrijven. De kandidaat mag bij deze examens een computer met tekstverwerker gebruiken. De kandidaten die het examen in een tekstverwerker maken hebben daarbij de toegang tot de
18
zogeheten “briefsjablonen”. Daarom wordt alle kandidaten de mogelijkheid geboden om een door het College voor Examens verstrekte voorbeeld van een sjabloon te gebruiken. School zal hiervoor zorgen. 2.2 Rekenmachine De elektronische rekenmachine moet beschikken over de grondbewerkingen optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen en daarnaast over de toetsen voor pi, x tot de ye macht, x kwadraat 1/x en sin/cos/tan in graden (en hun inversen). Meer bewerkingen mag, maar de rekenmachine mag niet één of meer van de volgende eigenschappen hebben: - lichtnetaansluiting tijdens het examen, - opladen tijdens het examen, - schrijfrol, - alarm of ander geluid, - alfanumeriek (letters op scherm), - grafieken weergeven, - zend- of ontvanginstallatie Meerregeligheid van het scherm wordt in de criteria niet genoemd. Dit houdt in dat een meerregelige rekenmachine niet verboden is, als hij aan de overige criteria voldoet. Wel is het zo dat machines mogelijkheden hebben die bij de eenregelige ontbreken, zoals het maken van tabellen. Bij de huidige centrale examens is niet gebleken dat die extra mogelijkheden de kandidaat voordeel bieden. Ook bij digitale centrale examens is de rekenmachine toegestaan als hulpmiddel. 2.3 Informatieboek bij nask 1 en nask 2 Sinds het Centraal Examen 2013 is de 1e editie van BINAS niet meer toegestaan. Alleen de 2e editie van BINAS is toegestaan. 2.4 Aardrijkskunde Bij de vmbo examens aardrijkskunde is geen atlas toegestaan. Beperkte kaartkaternen worden indien nodig bij de examenopgaven gevoegd.
19
3. Vakspecifieke hulpmiddelen examen HAVO in 2016 Naast het basispakket zijn de volgende hulpmiddelen toegestaan: (tussen haakjes wordt verwezen naar toelichtende opmerkingen van deze informatie)
Vak Vreemde talen Wiskunde A Wiskunde B Scheikunde Biologie Aardrijkskunde Economie Management en organisatie
Hulpmiddel woordenboek naar en vanuit de vreemde taal (3.0) - grafische rekenmachine (3.1) - roosterpapier in cm² - grafische rekenmachine (3.1) - roosterpapier in cm² - rekenmachine (3.2) - BINAS 6e druk (3.2) BINAS 6e druk (3.3) Grote Bosatlas 54e druk (3.4) rekenmachine (3.5) rekenmachine (3.5)
3.0 Vreemde talen Op verzoek van de examenkandidaat mag het bevoegd gezag van de school bij het vak Engels de examenkandidaat toestemming geven om een woordenboek Engels-Engels te gebruiken i.p.v. een woordenboek Engels-Nederlands. 3.1 Wiskunde A en wiskunde B Grafische rekenmachine De meest recente toegestane grafische rekenmachines zijn: - Casio CFX-9850Gplus, CFX-9850GBplus, fx-9860G of fx-9860G SD - Hewlett Packard 38G of 39G+ - Sharp EL 9600, EL 9650 en EL 9900 - Texas Instruments 83, 83 plus, 84 of 84 plus silver edition - Texas Instruments TI-Nspire, alleen de versie zonder CAS (de TI-Nspire CAS is niet toegestaan) Oudere typen zijn ook toegestaan maar de kans bestaat dat sommige examenopgaven daarmee niet of minder goed te maken zijn. De grafische rekenmachines genoemd in de Septembermededeling 2004 zijn in ieder geval nog voldoende. Verder geldt het volgende. a. Een grafische rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden aangesloten of met andere apparatuur worden verbonden. b. Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de grafische rekenmachine van een andere kandidaat. c. Het is niet nodig dat het geheugen van een grafische rekenmachine wordt gewist voor de aanvang van een zitting van het centraal examen. 3.2 Scheikunde Bij het centraal examen scheikunde, volgens het nieuwe programma is Binas 5e druk NIET toegestaan. Binas 6e druk is WEL toegestaan. Ook is het gebruik van de grafische rekenmachine NIET toegestaan, de eenvoudige rekenmachine uit het basispakket uiteraard wel.
20
3.3 Biologie Bij het centraal examen biologie, volgens het nieuwe programma zijn Biodata en Binas 5e druk NIET toegestaan. Binas 6e druk is WEL toegestaan. 3.4 Aardrijkskunde Alleen de 54e druk van de Grote Bosatlas is toegestaan bij het centraal schriftelijk examen aardrijkskunde. Zonder atlas kan de kandidaat een aantal vragen niet maken. 3.5 Economie en management & organisatie Bij het centraal examen economie en management en organisatie havo is de grafische rekenmachine NIET toegestaan, de eenvoudige rekenmachine uit het basispakket uiteraard wel. 3.6 Computer Bij alle schriftelijke examens is de computer toegestaan als schrijfgerei. Als de computer als schrijfgerei wordt gebruikt, is het van belang dat kandidaten geen toegang hebben tot verboden hulpmiddelen (zoals een digitale atlas of een digitaal woordenboek), en moet ook o.m. de opslag (bijvoorbeeld uitprinten) worden geregeld. Bij gebruik van de computer als schrijfgerei hoeft de spellingscontrole niet te worden uitgeschakeld.
21
Lijst eindexamenkandidaten 2015-2016 VMBO-B: Adnan Gürkan Julia Laarhuis Lieva Rabeling Bjorn Stegeman Inez Stob Kirsten Withag VMBO-T: Ronald de Boer Sjoerd Egberink Romy ter Harmsel Mark Hekhuis Daiman Hesse Pim Meekes Anniek Pals Tom Smeets Thomas Smit Mathijs Stomps HAVO: Maarten Bakker Maureen Brouwer Auke Gielink Daniël van Halteren Celine Janssen Martijn Linnenbank Wouter Nijhuis Yasmina Sawaryn
REKENTOETS 2F: Nigel Boeijink Mert Çetin Rebecca Evers Bryan Harink Dave Huzink Joris Kuipers Sander Lusseveld Kim Nijenhuis Christian Petros Wytze Verhoeven Emma Wielens
REKENTOETS 3F Sybren de Haas Danny van Duist Yvo Rolefes Tom Weijers
22
Regels en voorschriften m.b.t. het centraal examen De regels en voorschriften m.b.t. het centraal examen staan vermeld in de examenregeling. Het is van belang dat alle betrokkenen daar goed nota van nemen. De belangrijkste regels voor een vlekkeloos verloop staan hieronder (nog eens) vermeld. Het is prettig voor iedereen als alle kandidaten zich daar uit eigen beweging aan houden. 1. Kom ruimschoots op tijd. Je moet 10 minuten vóór het begin van de zitting aanwezig zijn. Zorg dat je 5 minuten voor aanvang in het examenlokaal bent. Een kandidaat die meer dan een half uur te laat komt, wordt niet meer toegelaten. 2. Alle kandidaten krijgen een examennummer. Het is de bedoeling dat elke kandidaat zijn/haar nummer bij zich heeft en aan de tafel gaat zitten waar zijn/haar examennummer ligt. Als je aangepast meubilair hebt wordt daar rekening mee gehouden. 3. Examenpapier en kladpapier worden in de examenruimte verstrekt. 4. Vanaf het moment waarop met het uitdelen van de examenopgaven begonnen wordt, heerst er volkomen rust in het examenlokaal. 5. Als je voortijdig klaar bent en het lokaal wilt verlaten, (niet eerder dan na 60 minuten na aanvang van het examen) dan steek je je hand op en ga je pas weg nadat de examenvoorzitter of surveillant het werk heeft ingenomen. Je moet dan ook de opgaven en al je kladwerk inleveren (de examenopgaven mogen de examenzaal niet vóór het einde van de zitting verlaten). Die opgaven en het kladwerk mag je na afloop van het examen ophalen bij de examenvoorzitter. 6. De examenvoorzitter geeft 15 minuten voor het einde van de zitting dit tijdstip aan. Om onrust te voorkomen, is het vanaf dat moment tot aan het einde van de zitting niet meer toegestaan het lokaal te verlaten. Als je klaar bent blijf je dus rustig tot het einde zitten. Je kladwerk en de opgaven mag je dan gewoon houden, maar pas op, neem niet per ongeluk een deel van je werk mee, want het is niet mogelijk om dat later alsnog in te leveren. 7. In de examenzaal mag je niets anders dan schrijfgerei en eerder genoemde toegestane hulpmiddelen meenemen en geen jassen en tassen naast of op je tafel hebben. Bij alle vakken zijn voor gebruik aanwezig: potlood, vlakgum, passer, liniaal en geodriehoek. 8. Tijdens de examenzitting mag niet gegeten worden, dit in verband met de rust voor andere kandidaten (ritselende zakjes, etc.) en de mogelijkheid tot fraude. Een paar snoepjes en/of koekjes klaarleggen en opeten is wel toegestaan. Naast koffie / thee / frisdrank dat door de school tijdens het examen wordt uitgereikt, mag een kandidaat zelf ook drankjes in afsluitbare, doorzichtige flesjes meenemen. 9. Mobiele telefoons, i-pods, MP3-spelers enz. zijn niet toegestaan in het examenlokaal! 10. School zorgt voor de aanwezigheid van de Grote Bosatlas (HAVO). Bij de talen (Engels, Duits en Nederlands) nemen de leerlingen zelf een goedgekeurd woordenboek mee (het OCR bezit niet bij alle vakken voldoende woordenboeken!). Bij de vakken biologie, natuurkunde, scheikunde nemen de leerlingen zelf het juiste Binas-boekje mee. 11. Het is de toezichthouders niet toegestaan enige mededelingen of inlichtingen over het examenwerk aan de kandidaten te verstrekken. 10. Een kandidaat mag alleen onder toezicht de zaal verlaten om naar het toilet te gaan. Om de aandacht van de examenvoorzitter of surveillant te trekken steekt de kandidaat een hand op. 11. De examens worden zoveel mogelijk afgenomen in lokaal 9. 12. Afwezigheid wegens ziekte of persoonlijke omstandigheden moet vóór het begin van het examen aan de teamleider (Monic Hofman 06-20036032) gemeld worden. 13. Wanneer iemand zich niet goed voelt, moet zorgvuldig overwogen worden of aan een examen wordt deelgenomen. Een beroep op ziekte e.d. achteraf is niet mogelijk. Overleg altijd met iemand van de schoolleiding.
23
14. Een kandidaat die tijdens de zitting onwel wordt, kan onder begeleiding het examenlokaal verlaten en wordt naar één van de teamleiders gebracht. Deze bepaalt in overleg met de kandidaat en de inspectie wat er verder moet gebeuren. 15. Tenzij nadrukkelijk anders vermeld is, dient de kandidaat zijn werk uitsluitend met een (vul)pen (dus nooit met potlood) in zwart of blauw te schrijven. Gekleurde pennen zijn handig voor tekeningen, bijlagen en/of grafieken. 16. De kandidaat mag niet met potlood schrijven. Tekenen (van grafieken e.d.) met potlood is toegestaan, niet verplicht. 17. De kandidaat mag geen gebruik maken van correctielak, -pen of lint. 18. Na het inleveren van het examenwerk mag de kandidaat onder geen beding wijzigingen of aanvullingen in het ingeleverde werk aanbrengen.
24
PROTOCOLLEN Protocol Verhindering bij een centraal examen
BEL IN GEVAL VAN ZIEKTE OF ANDERE ERNSTIGE OMSTANDIGHEDEN WAARDOOR JE HET EXAMEN NIET KUNT MAKEN ALTIJD EERST MET MONIC HOFMAN, TEL: 06-20036032 A Toelichting In het Eindexamenbesluit wordt gesproken over verhindering met geldige reden en verhindering zonder geldige reden. De directeur* stelt vast of er sprake is van verhindering met geldige reden of verhindering zonder geldige reden. De directeur zou onder meer als verhindering met geldige reden kunnen beschouwen: - ziekte die de kandidaat schriftelijk kan (laten) verantwoorden; - verhindering wegens ‘een bijzondere van zijn wil onafhankelijke omstandigheid’, ter bepaling door de directeur. De vaststelling door de directeur of er sprake is van verhindering met geldige reden of verhindering zonder geldige reden is bepalend voor de consequenties voor de kandidaat. Het Eindexamenbesluit is daar heel duidelijk in. Bij een verhindering zonder geldige reden kan de directeur maatregelen nemen conform het examenreglement van de school. Let op: verhindering door vertragingen in het openbaar vervoer is geen geldige reden! B Regelgeving Artikel 5 Onregelmatigheden Artikel 45 Verhindering centraal examen C Protocol Algemeen 1. De directeur ziet erop toe dat er tussen de school en de kandidaat en/of de ouders/ verzorgers (indien mogelijk voorafgaand aan de feitelijke verhindering) adequaat is gecommuniceerd over de verhindering. 2. De directeur maakt op het proces-verbaal melding van de verhindering. 3. De directeur hoort de kandidaat. 4. De directeur stelt vast of de genoemde reden een al dan niet geldige reden is voor verhindering. Verhindering met geldige reden - Verhindering zonder geldige reden 5a. De directeur informeert de kandidaat over de consequentie (het alsnog afleggen van een examenonderdeel in het volgende tijdvak) van de verhindering. 5b. De directeur besluit welke maatregel(en) genoemd in artikel 5 lid 2 van het Eindexamenbesluit genomen wordt (worden). De maatregel moet in verhouding zijn tot de onregelmatigheid. 6. De directeur informeert de kandidaat schriftelijk over de wijze waarop het examen zal worden afgerond. Protocol Te laat komen bij een centraal examen A Toelichting Het verdient aanbeveling om dit protocol in samenhang met het protocol Verhindering* te bekijken. Let op: te laat komen door vertragingen in het openbaar vervoer is geen geldige reden!! B Regelgeving Artikel 40, lid 6 Regels omtrent het centraal examen C Protocol Te laat komen tot 30 minuten na aanvang van een zitting van het centraal examen 1. De directeur wordt geacht een kandidaat tot maximaal 30 minuten na aanvang van een zitting van het centraal examen tot het examen toe te laten. 2. De eindtijd blijft gelijk, tenzij nog tijdens de zitting in overleg met de inspectie anders wordt besloten. Als tijdens de zitting geen contact met de inspectie mogelijk is, neemt de directeur zelf de beslissing en meldt deze aan de inspectie.
25
3. De directeur maakt op het proces-verbaal melding van het te laat komen en de eventuele gevolgen hiervan (al dan niet verlenging van de eindtijd). Te laat komen vanaf 30 minuten na aanvang van een zitting van het centraal examen 1. De directeur mag een kandidaat die meer dan 30 minuten te laat komt na aanvang van een zitting van het centraal examen niet meer tot het examen toelaten. Er is in dat geval sprake van verhindering. 2. De directeur maakt op het proces-verbaal melding van het te laat komen. 3. De directeur zorgt voor opvang van de kandidaat. 4. De directeur beslist of er sprake is van te laat komen met geldige reden. 5. De directeur informeert de kandidaat schriftelijk over de consequenties van het te laat komen. 6. De directeur wijst op de beroepsmogelijkheid. Protocol Ziek of onpasselijk worden tijdens een centraal examen A Toelichting Het eindexamenbesluit kent de term ‘ziek of onpasselijk worden’ niet. Toch hanteren directeuren* en examensecretarissen deze term in de praktijk veelvuldig. Het uitgangspunt is: eenmaal gemaakt is gemaakt. Kandidaten dienen zich bewust te zijn dat een melding achteraf dat zij zich toch niet helemaal fit voelden tijdens het maken van het examen, geen reden is om het gemaakte werk ongeldig te verklaren op basis van artikel 43, lid 1. Voor kandidaten van wie bekend is dat er in de thuissituatie grote spanningen zijn bijvoorbeeld vanwege ziekte of overlijden van een familielid of vanwege andere ingrijpende persoonlijke omstandigheden, is het aan te raden van tevoren te peilen of deelname aan het examen op dat moment wel verstandig is. Zoiets kan variëren per dag. Verder is het raadzaam om bij de plaatsing in de zaal rekening te houden met kandidaten met een bepaalde ziekte of aandoening. B Regelgeving Artikel 43, lid 1 Niet op regelmatige wijze afgenomen centraal examen Artikel 45 Verhindering centraal examen C Protocol 1. De directeur overlegt in eerste instantie met de kandidaat over de vraag of deze het examen kan voortzetten. 2. Als de kandidaat het examen niet kan afmaken, gaat de directeur tijdens de zitting na of de kandidaat het examen later op diezelfde dag kan voortzetten. De directeur overlegt hierover met de inspectie. Als de kandidaat het examen op diezelfde dag kan voortzetten, dient de kandidaat tot die tijd in quarantaine te worden gehouden. 3. Indien de kandidaat het examen niet op dezelfde dag kan voortzetten, verzoekt de directeur de inspectie per omgaande om het tijdens de zitting gemaakte examenwerk ongeldig te verklaren. Wanneer de inspectie het werk ongeldig verklaart, wordt de kandidaat voor het betreffende examen verwezen naar het volgende tijdvak. 4. De directeur maakt op het proces-verbaal melding van het ziek worden / onpasselijk worden. 5. De directeur informeert de kandidaat schriftelijk over de wijze waarop het examen zal worden afgerond.
* directeur: Tenzij expliciet vermeld wordt, kan overal waar in de protocollen en checklists ‘directeur’ voorkomt gelezen worden: directeur of een persoon aan wie de directeur bevoegdheden gemandateerd heeft. Bij ons op school zijn dat de teamleiders van het VSO-DG.
26
Aanscherping exameneisen sinds 2015 (hierin is dit schooljaar niets gewijzigd!) De kandidaat die staatsexamen VMBO-T heeft afgelegd, is geslaagd indien: 1. de gemiddelde score voor het centraal examen minimaal 5,5 is 2. een voldoende is behaald voor het sectorwerkstuk* 3. het eindcijfer voor Nederlands minimaal een 5 is 4. de rekentoets is afgelegd 5. de eindcijfers voldoen aan de volgende eisen: a. alle eindcijfers zijn 6 of hoger b. of één eindcijfer is een 5 en alle andere eindcijfers zijn 6 of hoger c. of één eindcijfer is een 4 en de andere eindcijfers zijn 6 of hoger, waarvan tenminste één eindcijfer een 7 of hoger is d. of voor twee vakken is het eindcijfer een 5 en de overige cijfers zijn 6 of hoger, waarvan tenminste één eindcijfer een 7 of hoger is
* het sectorwerkstuk mag extra herkanst worden als de kandidaat daardoor kan slagen; dit geldt niet voor het profielwerkstuk!
De kandidaat die staatsexamen HAVO heeft afgelegd, is geslaagd indien: 1. de gemiddelde score voor het centraal examen minimaal 5,5 is 2. voor de drie vakken: Nederlands, Engels en wiskunde A/B maximaal één eindcijfer 5 wordt behaald (z.g. kernvakkenregeling) 3. de rekentoets is afgelegd 4. de eindcijfers voldoen aan de volgende eisen: a. alle eindcijfers zijn 6 of hoger b. of één eindcijfer is een 5 en alle andere eindcijfers zijn 6 of hoger c. of één eindcijfer is een 4 en de andere eindcijfers zijn 6 of hoger en het gemiddelde van de eindcijfers is 6 of hoger d. of voor twee vakken is het eindcijfer een 5, of een 4 en een 5, met de overige eindcijfers zijn 6 of hoger en een eindcijfer gemiddelde van een 6,0 of hoger Overgangsregeling kernvakken: De kernvakkenregeling (= ten hoogste één 5 als eindcijfer voor de vakken: Nederlands, Engels en wiskunde A/B) wordt niet toegepast t/m 2016 als één of meer kernvakken worden ingebracht die vóór 2013 zijn behaald, ongeacht het resultaat
Meer informatie over de exameneisen vindt u op: www.examenblad.nl of www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voortgezet-onderwijs/vraag-en-antwoord/wanneer-ben-ik-geslaagdvoor-het-vmbo-examen of www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voortgezet-onderwijs/vraag-en-antwoord/wanneer-ben-ik-geslaagdvoor-het-eindexamen-havo-of-vwo
27
BLOKKEN VOOR HET EXAMEN
Herhalen: door telkens stukken stof te herhalen, sla je meer op dan wanneer je alles ineens wilt leren. Werk regelmatig. Werk niet te lang achter elkaar (bijv. 45 minuten), dan even niks doen. Tijdens de pauze niet proberen om nog informatie in je hoofd te stoppen. Je werkgeheugen (korte termijngeheugen)is namelijk vol en de inhoud wordt op de harde schijf (lange termijngeheugen) gezet. Onderscheid hoofdzaken van bijzaken: vaak is slechts een derde van een tekst hoofdzaak. Maak bijv. gebruik van boekjes zoals SAMENGEVAT. Opschrijven: heb je moeite met het erin stampen van de stof? Schrijf het dan op. Je leert dan extra veel; eerst tekst lezen, dan samenvatten en vervolgens opschrijven. Maak spiekbriefjes: Niet om te gebruiken op je examen, maar wel om thuis op te hangen. Boven je bureau, op het toilet enz.. Hoe vaker je de leerstof herhaalt, des te beter onthoud je het. Leer op verschillende manieren: Informatie opslaan kun je op allerlei manieren doen: hardop iets uitspreken, visualiseren, luisteren, enz.. Doe gewoon! Ga niet ineens anders eten, drinken, slapen of bewegen. Dan breng je alleen maar nieuwe informatie in, waar je brein óók iets mee moet.
ONTSPANNEN VOOR EN TIJDENS JE EXAMEN
Ontspan: ga op de dag voor het examen iets ontspannens doen. Dan zit je lekker in je vel als het spannende moment begint. Vlak voor het examen sla je nog nauwelijks informatie op, dus leg die boeken maar weg. Niet snoepen maar sporten: wie nerveus is produceert extra adrenaline en dat verhoogt de behoefte aan zoetigheid. Probeer die drang te weerstaan, want het eten van extra zoetigheid jaagt de adrenalineproductie alleen maar op. Ga liever sporten. Dan wordt het teveel aan adrenaline op een gezonde manier verbruikt zonder extra aan te maken. Overigens is een beetje stress niet erg, het zorgt er juist voor dat je lichaam in opperste staat van alertheid wordt gebracht, zodat je goed kunt scoren. Eten en drinken: zorg voor voeding waarin meer dan voldoende vitamine B zit. Dit helpt bij stresssituaties. Drink niet teveel koffie en rook (als je rookt) niet teveel. Je wordt er niet fitter van of helderder in je hoofd. Bewaar het drinken van alcohol tot na het examen. Alcohol maakt immers minder alert. Vroeg opstaan: sta op je examendagen op tijd op, zodat er tijd genoeg is om lekker rustig je ‘dingetjes’ te doen: ontbijten, douchen, kleren uitzoeken, tas inpakken enz. Douchen: een wisseldouche van eerst warm en dan koud water bevordert de bloedcirculatie in het lichaam, waardoor je je frisser en fitter gaat voelen. Kleding: trek je favoriete kleding aan, maar zorg er wel voor dat het comfortabel zit. Als je inspannend bezig bent, kan strakke kleding gaan irriteren en afleiden. Houdt rekening met de weersomstandigheden. Zithouding: let op je lichaamshouding tijdens het examen. Hoe meer ontspannen je op je stoel kunt zitten, hoe minder de spanning zich in je lichaam vastzet. lees goed wat op het voorblad staat en houd je aan de instructies als je tijdens het examen iets niet weet of kunt, modder dan niet te lang door en ga verder met de volgende vraag. vul bij meerkeuzevragen altijd iets in. lever antwoorden op volgorde van de vragen in en probeer netjes te schrijven.
28
Interessante websites: www.duo.nl www.eindexamensite.nl www.eindexamen.nu www.examenblad.nl www.faalangst.nl http://educatie-en-school.infonu.nl/examens
Faalangstkaart Als bijlage bij het examenboekje vind je de faalangstkaart. Hierop staan 15 DO’S en 15 DON’TS die voor iedereen nuttig zijn tijdens een examenperiode. Natuurlijk besteden we hier op school ook aandacht aan, maar de kaart kan je een steuntje in de rug geven tijdens het blokken voor je examens!
Tips voor kandidaten staatsexamens vo vmbo en havo/vwo 2016 Als bijlage bij dit informatieboekje vind je de “Tips voor kandidaten staatsexamens VO 2016 vmbo” of “Tips voor kandidaten staatsexamens VO 2016 havo” Ook te vinden op www.duo.nl staatsexamenkandidaat vakinformatie Vmbo-gl en –tl tips www.duo.nl staatsexamenkandidaat vakinformatie Havo tips
De rekentoets VO schooljaar 2015 – 2016 voor leerlingen Als bijlage vind je ook overzicht van de ins en outs over de rekentoets dit schooljaar. Zoals je weet telt het cijfer nog niet mee, maar moet je de toets wel maken om voor een diploma in aanmerking te komen.
Namens het team van het VSO-DG:
Heel veel succes met de examens! 29
