Evolutie in de zorg voor diabetespatiënten: van specialist naar multidisciplinaire teamwerking

Evolutie in de zorg voor diabetespatiënten: van specialist naar multidisciplinaire teamwerking Chantal Mathieu, MD PhD Endocrinologie UZ Leuven, KU Leuven België

Hoe kwaliteit van zorgen voor mensen met een chronische ziekte optimaliseren: het multidisciplinair team Chantal Mathieu, MD PhD Endocrinologie UZ Leuven, KU Leuven België

Diabetes Type 2 diabetes Type 1 diabetes

Diabetes na pancreas operatie

Zwangerschaps diabetes

Diabetes door cortisone

Erfelijke vormen

Doel van diabetes behandeling Kwantiteit van leven en Kwaliteit van leven

Diabetic complications

HbA1c and Relative Risk of Progression of Complications in Type 1 Diabetes

Relative Risk

Diabetes Control and Complications Trial (DCCT) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

Retinopathy Nephropathy Neuropathy Microalbuminuria

6

7

8

9

10

HbA1c (%) Adapted with permission from Skyler JS. Endocrinol Metab Clin North Am. 1996;25:243-254.

11

12

UKPDS 35: Higher HbA1c is associated with higher micro- and macrovascular complications in T2D

– 21% risk increase for any diabetes endpoint (p<0.0001) – 21% risk increase for diabetesrelated mortality (p<0.0001) – 14% risk increase for myocardial infarction (MI) (p<0.0001) – 37% risk increase for microvascular complications (p<0.0001)

140

Adjusted event rate / 1,000 person years

• Each 1% rise in mean HbA1c was associated with

Any diabetes endpoint

120

100

80

Microvascular complications

60

Diabetes-related morbidity

40

20

0 <6%

67%

78%

Myocardial infarction

89% 910% ≥10%

Mean HbA1c concentration (%)

Stratton IM, et al. BMJ 2000;321:405–12

Verschillende aandoeningen die verschillende aanpak vragen

Type 1 diabetes

Type 2 diabetes


Type 1 diabetes

Type 2 diabetes

+ Cardiovasculaire risicofactoren


Type 1 diabetes

Type 2 diabetes

Beiden vragen: gestructureerde educatie opvolging van risicofactoren en verwikkelingen

Chronic Care Model Community

Health System Health Care Organization

Resources and Policies SelfManagement Support

Informed, Activated Patient

Delivery System Design

Productive Interactions

Decision Support

Clinical Information Systems

Prepared, Proactive Practice Team

Improved Outcomes 11

Wagner EH et al Managed Care Quarterly. 1999; 7(3):56-66; Bodenheimer T et al. T JAMA 2002 Oct 16; 288(15):1909-14. Wagner EH et al. Health Aff (Millwood). 2001 Nov-Dec; 20(6):64-78.

Diabetes: steeds eerste v/d klas

Ambulante Diabeteszorg – België (2015) Type 1

Insuline

2, 3 of 4

Diabetes Conventie

insulinepomp

Type 2

Levensstijl

Diabetespas

Orale Anti Diabetica

Diabetespas / Zorgtraject

Incretinemimetica

Zorgtraject Diabetes

(2)

Insuline

1

Zorgtraject Diabetes

(2)

2

Zorgtraject / Conventie

>3

Diabetes Conventie

(1) Geen echt systeem (2) Eventueel “educatie & zelfzorg”

(1)

Type 1 diabetes (en type 2 diabetes patiënten met intensieve insulinetherapie)

Diabetesconventie • Forfaitaire financiering, per intensiteit van therapie van de patiënt • 1 pakket, met koppeling tussen educatie en zelfcontrole • Kwaliteitscontrole • Koppeling van terugbetaling insulines

Type 1 diabetes (en type 2 diabetes patiënten met intensieve insulinetherapie)

Diabetesconventie: Plichten • multidisciplinair team: minstens bestaande uit

- endocrinoloog - diabetesverpleegkundige-educator - diëtist-educator - beroep kunnen doen op soc. VPK, podoloog, psycholoog

• educatie geven:

- breder dan alleen maar technische aspecten van zelfcontrole

• zelfcontrolemateriaal verschaffen: - glucosemeter - meetstrips - vingerpriktoestel - lancetjes

• telefonische wachtdienst

Doel

De patiënt zelf aan het stuur: Een gemiddelde patiënt staat

99,94% van de tijd alleen in voor zijn behandeling

Multidisciplinair team Educator Educator Zorgcoördinator

Educator Endocrinoloog

Huisarts Educator

Educator

Educator

Patiënt Educator

Educator is typisch diabetesverpleegkundige, maar soms ook diëtiste, podoloog, …

1986

Diabeteseducatoren UZ Leuven

Diabeteseducatie van nieuwe patiënten

Educatie rond voeding, hypoglycemie, sport….

Educatie rond materiaal en meten

Diabeteseducatoren UZ Leuven 18 16 14 12 10

8 6 4 2 0 1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

verpl

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

diëtiste

~4000 patiënten, waarvan 1400 type 1, waarvan 400 insulinpompen, waarvan 90 sensoren

1986 Diabeteseducatie van nieuwe patiënten



2015

1986

2015




Educatie voetraadpleging

Telefonisch en email advies

1986

2015




Raadpleging van type 1 patiënten



Raadpleging, opvolging van pompen en sensoren

Opsporen/opvolgen zwangerschapsdiabetes

1986

2015









Uitwerken protocols

Opsporen diabetespatiënten in UZ Leuven

Specifieke educatie en opvolging dialysepatiënten

1986

2015 Opsporen/opvolgen zwangerschapsdiabetes




1986

2015




Coachen eerstelijns educatoren






Uitwerken protocols


Adviseren huisartsen


1986

2015




Coachen eerstelijns educatoren






Uitwerken protocols


Adviseren huisartsen


Project Woonzorgcentra

Carine Corthaut diabeteseducator Projectcoördinator Diabetesmanagement in wzc carine.corthaut@uzleuven,be

Impact: HbA1c in UZ Leuven conventie 1998

Aantal

HbA1c (%)

2013

Aantal

HbA1c (%)

Alles

2021

8,4

Alles

3963

7,4

Type 1

854 (42,3%)

9,3

Type 1

1311 (33,1%)

7,7

Type2

1047 (51,8%)

7,8

Type2

2241 (56,5%)

7,2

Secundair

81 (4,0%)

7,7

Secundair

302 (7,6%)

6,8

11 10,5 10 9,5 9 8,5 8 7,5 7 6,5 6 5,5 5

Type 1 Type 2 Secundair

Dienst Endocrinologie UZ Leuven

Impact: Verwikkelingen in UZ Leuven conventie 1998

Aantal

2013

Aantal

20s

23 (14,1%)

20s

9 (4,29%)

30s

58 (27,6%)

30s

54 (22,2%)

50,00%40s

91 (51,4%)

40s

101 (37,8%)

50s

80 (62,0%)

50s

139 (53,5%)

40,00%

Nefropathie (%) per leeftijd voor Type 1

30,00%

20s 30s 40s

20,00%

50s 10,00%

0,00% 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Dienst Endocrinologie UZ Leuven

Centre Fédéral d’Expertise des Soins de Santé

Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg

Organisation & Quality of Diabetes Care in Belgium Antwerpen University Catholic university Leuven Ghent University Catholic university Louvain Coordination: Vlaamse Diabetes Vereniging-KCE

www.zorgtraject .be

Chronic Care model in type 2 diabetes: Concept

Educatie

LIFESTYLE Zelfmonitoringmateriaal

Coördinator specialist Coördinator huisarts Risicopat Nieuwe DM

OAD

1 inj of mim

2 inj

Multip inj

Type 1 DM

Locale multidisciplinaire netwerken (LMN) • voor ondersteuning van zorgtrajecten • (voor ontwikkeling van nieuwe initiatieven)

• 60 herkend • ± 150.000 inwoners / LMN (17.500 – 438.900) • budget ± 5.5 milj €

Zorgtrajecten type 2 diabetes: Op weg naar multidisciplinair samenwerken • Multidisciplinair samenwerken: huisarts coördinator- specialist coachintroductie nieuwe beroepen

• Mentaliteitsshift nodig in alle gelederen- Vertrouwen moet groeien

• Uitbreiding tussenkomst educatie naar eerste lijn (verpleegkundig, diëtist, podoloog)

• Eerder laattijdig stadium ziekte (1 of 2 injecties insuline; GLP1a; intentie tot opstart)

• Introductie forfait

• Educatie PER prestatie: - elke erkende educator - betaald per prestatie (1ste j 2.5-5u, vanaf 2de j tot 3u)

• Poging  administratie (medicatieattesten)

• Logge administratie (gevoel van  door complexe regels)

• Kwaliteitsevaluatie

• Kwaliteitsevaluatie: chaotisch en beperkt

Leidt het zorgtraject tot verbetering van de kwaliteit van de zorg?

ACHIL

Noden op basis van wat we geleerd hebben Willen we chronic disease management in type 2 diabetes in eerste lijn laten werken: • Chronic disease management introduceren in opleidingen- Leren multidisciplinair werken • Forfaitair werken voor chronische aandoening • Educatie essentieel • Quality driven • Nood aan nieuwe profielen: • • • •

Zorgcoördinatoren Praktijkmanagers Physician assistants ….

Diverse opleidingen kunnen deze profielen invullen

Chronische ziekten vragen multidisciplinaire teams

huisarts

De mens met chronische ziekte

Nieuwe beroepen: Vereisten • Complementaire teams • Taakafspraken: wie doet wat? • Priviledging: wie mag wat doen?

• Sterke profielen • Goede opleidingen • Durven diversifiëren in profielen

• Betalingsmodaliteiten: forfaitair (niet per prestatie) Open minded! Vergeet territoriale reflexen

Evolutie in de zorg voor diabetespatiënten: van specialist naar multidisciplinaire teamwerking

Recommend Documents