Evaluatie Zuidoostpas groot onderhoud A9 Gaasperdammerweg
15 december 2005
1
Colofon
2
Opdrachtgever
Rijkswaterstaat Noord-Holland in samenwerking met de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar
Onderzoeksbegeleiding
Adviesdienst Verkeer en Vervoer van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Auteur
Rudie de Bruin A49advies
Uitgave
Rijkswaterstaat Noord-Holland Toekanweg 7 2035 LC Haarlem tel: 023-530 1301
[email protected]
3
Inhoudsopgave ........................................................................................
Summary
6
1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Inleiding 8 Aanleiding 8 Aanpak: Bereikbaarheidsmakelaar, iedere werknemer, PPS Het aanbod 9 Evaluatie 12 Leeswijzer 12
2 2.1 2.2 2.3 2.4
Onderzoeksverantwoording Onderzoeksopzet 13 Respons 13 Representativiteit 14 Gebruikte begrippen 14
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
De mobiliteitsmanagement maatregelen Gebruik Zuidoostpas 15 De Shuttlebus 17 Het persoonlijk reisadvies 17 Webcams 17 Vervolgaanbod 18
4 4.1
Waardering van de maatregelen De Zuidoostpas 20
5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7
Gedragsverandering 23 Last van de werkzaamheden 23 Reisgedrag 26 De “nieuwe” OV-reiziger 27 Lease-rijders 28 Waardering openbaar vervoer 28 Extrapolatie van de effecten tijdens de werkzaamheden 29 Duurzaamheid van de gedragsverandering 30
6
Conclusies en aanbevelingen 31
13
20
Bijlage 1: Algemene kenmerken respondenten Bijlage 2: Vragenlijst eerste meting
34
Bijlage 3: Vragenlijst tweede meting 41
4
15
33
9
5
Summary From the end of May until begin September 2005 major construction works were carried out on the highway A9 Gaasperdammerweg. In order to offer commuters a competitive alternative for the traffic jam a Mobility Broker was instated that defined demand (by aggregating actual individual commuter needs on basis of zip codes and working times) The defined needs were the basis for the negotiations with the public transport companies. Not only the lines to include, but also capacities needed and gaps in the transport chain to be filled were taken into account. Employers were urged to invest the equivalent of one labour hour for each employee in location accessibility during the period of roadworks. The solution offered to companies can be characterized by "every employee or nobody" and "full service". Eventually 17.000 employees (employees with company-paid public transport subscriptions were excluded) got a ‘Zuidoostpas’, which also gave access to a shuttle bus between the train station and the offices. Huge efforts were put in communication and personal marketing in order to seduce employees, while taking away mental and practical barriers, to leave the car behind and commute congestion-friendly. Employees got a Personal Travel Advice and the traffic situation could be monitored online by a number of webcams. An online questionnaire was sent to almost 14000 employees twice, at the beginning and after the end of the maintenance works. Response was very high, ensuring good representativity and indicating high involvement. More than half of all employees did use the Zuidoostpas. A large number of these employees (3700) changed from car to public transport. The Zuidoostpas fully met expectations from the authorities and contributed to the reduction of hindrance for the employees involved. Employees highly appreciated the measures taken. Also the role of the employer and cooperating organisations was positively reported. The Zuidoostpas pas paid for by employers and governmental organisations and free for employees. The chain approach in travelling (the whole travelling chain from origin to destination) is very important. A lot of employees who used to travel by car now parked their car at the train station. Public transport must operate in high frequencies and have a high network density. In Amsterdam Zuidoost there is access to trains, buses, trams as well as metro. After ending of the works the Zuidoostpas lost validity. Although most of the employees went back to their former means of transport, some employees structurally switched to public transport. The public transport share of the modal split increased 7%. The conclusion of the evaluation is that the Zuidoostpas was used intensively and valuated highly by the employees involved. A considerable number of car drivers changed to public transport during
6
the traffic works. Some car drivers kept using public transport after ending of the traffic works.
7
1 Inleiding 1.1 Aanleiding. Vanaf 27 mei tot begin september heeft Rijkswaterstaat (RWS) groot onderhoud gepleegd aan de A9 Gaasperdammerweg, een belangrijke schakel in de oost-west verbinding tussen Flevoland/het Gooi en Schiphol. Gedurende een periode van 14 weken is eerst de ene en dan de andere rijbaan aangepakt. Op de rijbaan waarop niet gewerkt werd bleef per richting één rijstrook voor het verkeer beschikbaar (2x 0 systeem). Met uitzondering van de afrit S111 naar het AMC komende vanaf de A2 waren alle op- en afritten afgesloten. Ook de verbindingsboog van de Gaasperdammerweg naar de A1 richting Amsterdam en die komende uit Amsterdam op de A1 de Gaasperdammerweg op waren afgesloten.
De gekozen uitvoeringsfasering is bepaald aan de hand van modelberekeningen. De gekozen variant leverde de minste verkeershinder op. Toch was die verkeershinder zodanig dat er een Mobiliteitspakket is opgesteld om de verkeershinder tijdens de werkzaamheden te beperken en zo de doorstroming te optimaliseren. In dit pakket zijn én verkeersbeheersingsmaatregelen én mobiliteitsbeïnvloedende maatregelen opgenomen. Het maatregelenpakket is doorgerekend met een dynamisch verkeersmodel.
8
Doel van het maatregelenpakket was om tijdens de zomervakantie niet meer file te hebben als normaal dit moest worden bereikt door het verkeersaanbod naar Amsterdam Zuidoost met 5000 voertuigen te verminderen. Op omleidingroutes op zowel het hoofdwegennet als het onderliggend wegennet tijdelijk maatregelen genomen ter verbetering van de afwikkelingskwaliteit. De berekeningen gaven aan dat de afwikkelingskwaliteit op de snelwegen rondom dit werkgebied ongeveer op peil bleef ondanks de vermindering van de totale wegcapaciteit. 1.2 Aanpak: Bereikbaarheidsmakelaar, iedere werknemer, PPS. Om dagelijks 5.000 forensen te verleiden de auto te laten staan is een concurrerend alternatief voor de file noodzakelijk. Gekozen is voor de aanpak "Bereikbaarheidsmakelaar": Aan de hand van individuele postcodes en werktijden is de individuele vervoersvraag in kaart gebracht en vervolgens geaggregeerd. De op deze wijze vastgestelde vraag vormde de basis voor onderhandelingen met de NS, het GVB en Connexxion over een passend collectief vervoer-alternatief; de multimodale Zuidoostpas. Hierbij werd niet alleen gesproken over de te incorporeren lijnen, maar werden ook capaciteitsafspraken gemaakt, alternatieve (bus)routes onderzocht en oplossingen gezocht voor "missing links". Door middel van een reeks van presentaties, bezoeken en mailings werden werkgevers opgeroepen één arbeidsverliesuur per medewerker te investeren in locatiebereikbaarheid. Het aanbod voorzag in een belangrijke voorwaarde die door werkgevers aan deelname werd gesteld: het uit handen nemen van (vrijwel) alle uit deelname voortvloeiende werkzaamheden. Werkgevers konden uitsluitend deelnemen door de retributie (€ 59,50) te betalen voor alle medewerkers waaraan de werkgever géén OV-abonnement had verstrekt. Aan deze voorwaarde lagen drie zaken ten grondslag: de achterzakoplossing (iedere autoforens kon laagdrempelig overstappen op het OV), de collectiviteit en het behalen van voldoende schaal om de oplossing te kunnen bekostigen. Voor de implementatie van de mobiliteitsbeïnvloedende maatregelen is de stichting Amsterdam Zuidoost opgericht. Het bestuur van de stichting wordt gevormd door het bedrijfsleven en Verkeer.advies. 1.3 Het aanbod. Het mobiliteitsbeïnvloedende maatregelenpakket bevatte de volgende onderdelen: De Zuidoostpas: een OV-trajectkaart die is verstrekt aan werknemers van deelnemende bedrijven en recht gaf op vervoer tussen de woonplaats en Amsterdam-Zuidoost per trein, streekbus (alleen Connexxion-lijnen vanuit ’t Gooi en Flevoland) en de Amsterdamse metro (dus niet de GVB-stadsbuslijnen).
9
De “Zuidoost Shuttlebus”: een aansluitende besloten vervoerverbinding vanaf de stations Bijlmer, Duivendrecht en Diemen Zuid naar de deelnemende bedrijven in Amsterdam Zuidoost, alleen bestemd voor houders van een Zuidoostpas. De shuttlebus reed gedurende de ochtend- en avondspits. Ten behoeve van de parttimers is ook rond het middaguur busvervoer verzorgd. De Communicatie: Uitgebreid, via vele fronten en is gecommuniceerd met de werknemers van deelnemende bedrijven. Via onder andere email, websites, persoonlijke brieven en een postercampagne binnen bedrijven werden werknemers geïnformeerd over de werkzaamheden aan de A9, de verwachte verkeersdrukte en de verleidelijke alternatieven. Cartoons zijn ingezet om het de perceptie rondom OV positief te beïnvloeden.
Middels het "Persoonlijk Reisadvies" werden de deelnemers aan de Zuidoostpas per e-mail geïnformeerd over hun reismogelijkheden: In het advies werd de reis per auto (inclusief file) qua tijd en kosten afgezet tegen alternatieven als OV en P+R, inclusief transport met de Zuidoost Shuttlebus, en eventueel fiets. De bijbehorende kosten en reistijd zijn tegen elkaar afgezet. Dit zowel voor de ochtendspits als voor de avondspits. Via de website van de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar konden werknemers “online” informatie over de actuele verkeersdrukte krijgen (o.a. door webcams die een beeld geven van de verkeerssituatie) zodat zij eventueel hun vertrektijdstip in de avondspits zouden kunnen aanpassen. De maatregelen zijn gefinancierd door Rijkswaterstaat Noord-Holland en de deelnemende bedrijven. Verkeer.advies heeft de werkzaamheden van de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar voor haar rekening genomen. In totaal zijn 17.000 werknemers bij deze maatregelen betrokken, en namen 65 werkgevers deel, waaronder het AMC, ING, ABN, Gouden Gids en Randstad.
10
Er zijn bij alle werkgevers ook werknemers die geen Zuidoostpas hebben ontvangen, namelijk de houders van een door de werkgever verstrekt OV-abonnement. Een andere mobiliteitsmaatregel, de “Vanpoolpilot” is gelijktijdig georganiseerd door Verkeer.advies in samenwerking met Connexxion, het ROA, de Provincies Noord-Holland en Flevoland en de gemeenten Diemen, Muiden en Almere. Deze nieuwe vorm van Openbaar Vervoer combineert de voordelen van de auto en het OV: in luxe ruimteauto's (Vans) reizen maximaal 6 forensen gezamenlijk van huisdeur naar kantoordeur langs de file. In het kader van het RWS-programma Wegen naar de Toekomst participeerde Rijkswaterstaat in dit project en maakte het fysiek mogelijk dat de “Vans” over de businfrastructuur konden rijden. De “vans” – minibusjes voor maximaal 8 personen mogen gebruik maken van busbanen/stroken langs de A7 en de A1 waardoor ze “langs de file” kunnen rijden en de inzittenden snel naar/van hun werk kunnen reizen. Een deel van de personen die meedoen aan deze proef waren ook in het bezit van de Zuidoostpas. Het maatregelenpakket is samen met de omgeving samengesteld. Betrokken wegbeheerders (gemeente Amsterdam, provincie NoordHolland, stadsdeel Zuidoost en Rijkswaterstaat Noord-Holland) belangengroeperingen (Kamer van Koophandel Amsterdam, TLN, VAZO, ORAM) en politie zaten samen om tafel om de maatregelen vorm te geven. Op het gebied van de mobiliteitsbeïnvloedende maatregelen is het voortouw genomen door Rijkswaterstaat Noord-Holland en Verkeer.advies is het uitvoeringsorgaan van de Provincie NoordHolland, het ROA en de Kamer van Koophandel Amsterdam op het gebied van locatiebereikbaarheid. Het kabinet, in het bijzonder Staatssecretaris Wijn, heeft voor het verstrekken van de Zuidoostpas een fiscale faciliteit geschapen. Ook in geval van toekomstige grootschalie wegwerkzaamheden kan van deze faciliteit gebruik worden gemaakt. Na afloop van de werkzaamheden zijn niet alle maatregelen beëindigd. De Zuidoostpas heeft weliswaar zijn geldigheid verloren, maar de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar heeft een vervolgaanbod naar de 17.000 Zuidoostpas bezitters gestuurd. Hierbij kon men 20% korting krijgen op de NS Jaartrajectkaart en 27% op de Metro Jaarkaart Amsterdam Zuidoost van het GVB. Dit aanbod was geldig tot en met maandag 31 oktober 2005. Inwoners van Flevoland kunnen nog steeds met de Vanpool en ook een Persoonlijk Reisadvies is nog op te vragen.
11
1.4 Evaluatie. De betrokken partijen wilden graag weten wat de effecten van de maatregelen zouden zijn. Daarom heeft Rijkswaterstaat Noord-Holland samen met de Adviesdienst Verkeer en Vervoer en de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar opdracht gegeven aan A49advies de genomen mobiliteitsbeïnvloedende maatregelen te evalueren. De probleemstelling luidt: In hoeverre verandert het reisgedrag van de betrokken werknemers daadwerkelijk ten gevolge van de mobiliteitsmanagement-maatregelen, hoe ontwikkelt zich dit gedurende de periode (als er een beter beeld is ontstaan over de feitelijk optredende congestie) en zijn er blijvende effecten op de middellange termijn? Daarbij is het de bedoeling om een redelijk gedetailleerd inzicht te krijgen in dat reisgedrag: frequentie, tijdstip, route, voor/natransport, eventueel gebruik P&R-voorzieningen en dergelijke en om een beeld te krijgen van de persoonskenmerken en activiteitenpatronen van de gebruikers van de Zuidoostpas. Daarnaast gaat het om de vraag hoe de maatregelen gewaardeerd worden. Het doel van de evaluatie is het verbreden van inzicht met betrekking tot de effectiviteit van mobiliteitsmanagement maatregelen – in dit geval de Zuidoostpas - en de daarvoor bepalende factoren, alsmede het overdraagbaar maken van deze kennis ten behoeve van eventuele toepassing in vergelijkbare situaties elders. 1.5 Leeswijzer. Na de inleiding wordt in hoofdstuk 2 de onderzoeksopzet, respons en representativiteit beschreven. De resultaten van de evaluatie zijn weergegeven in de hoofdstukken 3 tot en met 5. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op het pakket van mobiliteitsmanagementmaatregelen; zijn de instrumenten gebruikt en in welke mate? In hoofdstuk 4 wordt de waardering voor de maatregelen beschreven. In hoofdstuk 5 gaat het om de effecten van de maatregelen op het reisgedrag. Is er sprake van gedragsverandering geweest en is de verandering mogelijk duurzaam? Ook wordt in dit hoofdstuk nader ingegaan op de groep mensen die als gevolg van de maatregelen zijn overgestapt naar het OV. Welke kenmerken heeft deze groep? In hoofdstuk 6 tenslotte worden de conclusies en aanbevelingen samengevat.
12
2 Onderzoeksverantwoording 2.1 Onderzoeksopzet. In totaal 17000 werknemers hebben een Zuidoostpas ontvangen. Bij de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar waren de e-mailadressen beschikbaar van deze werknemers. Daarom is besloten om geen steekproef te trekken, maar de totale populatie een vragenlijst te sturen. De vragenlijst werd per e-mail verstuurd1 en kon “online” worden ingevuld en teruggestuurd. De respondent kreeg steeds een vraag op het scherm en werd na beantwoording automatisch naar de volgende vraag geleid. Na afloop hoefde de respondent slechts op “verzenden” te klikken. Om de respons te vergroten is de beantwoordingstijd binnen de 10 minuten gehouden. Ook werd in een voorwoord het doel van de vragenlijst uitgelegd en was er de mogelijkheid om een helpdesk te bellen bij onduidelijkheden. De eerste vragenlijst is ongeveer vier weken na aanvang van de werkzaamheden verstuurd. Na enkele dagen werd een herinnering verzonden. De terugontvangen vragenlijsten konden niet worden herleid naar de respondent en waren dus volledig anoniem. De tweede vragenlijst is licht gewijzigd aangezien deze vragenlijst zes weken na afloop van de werkzaamheden werd verstuurd (en vier weken na afloop van de geldigheid van de Zuidoostpas). Ook zijn in deze vragenlijst extra vragen opgenomen over onder andere het vervolgaanbod van de OV-bedrijven en de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar. Er kon geen directe link gelegd worden per respondent tussen de eerste en tweede vragenlijst vanwege de anonimiteit. De analyses zijn dus op geaggregeerd niveau uitgevoerd. De resultaten van de evaluatie die in dit rapport worden gepresenteerd zijn dus uitsluitend op basis van het vragenlijstonderzoek en niet op basis van bijvoorbeeld tellingen. 2.2 Respons. In de eerste meting zijn 13845 geldige e-mails verstuurd2. In totaal zijn 6302 ingevulde vragenlijsten ontvangen, een respons van 46%. Bij enkele bedrijven zijn problemen opgetreden met het ontvangen en verwerken van elektronische vragenlijsten in verband met de strenge internetbeveiliging. Daarom is in tweede instantie nog een Wordvragenlijst verstuurd, zodat bij die bedrijven de werknemers de vragenlijst ook konden invullen. Veel extra respons heeft dit echter niet opgeleverd. Ook waren een aantal ontvangers “out-of-office”. Indien rekening gehouden zou worden met deze aspecten, kan gesteld worden dat de respons ruim 60% is geweest.
1
De verzending en ontvangst van de elektronische vragenlijsten is verzorgd door het bedrijf
ActiveReaction te Amsterdam. 2
Niet alle 17000 pashouders hebben de beschikking over een zakelijk e-mailadres. Daarom
hebben uiteindelijk bijna 14000 werknemers daadwerkelijk een vragenlijst ontvangen.
13
In de nameting zijn 13422 geldige vragenlijsten verstuurd. Op voorhand is bij een aantal bedrijven al rekening gehouden met de beveiligingsinstellingen door een Word-vragenlijst te sturen. Er zijn 4456 geldige vragenlijsten geretourneerd, een respons van 33%. Indien rekening gehouden wordt met het feit dat ook in de nameting een aantal vragenlijsten door beveiligingsinstellingen of anderszins niet zijn aangekomen of beantwoord konden worden ligt de respons ruim boven de 40%. 2.3 Representativiteit. De responspercentages kunnen uitzonderlijk hoog genoemd worden. In vragenlijstonderzoek wordt vaak slechts een respons van tussen de 10 en 20 procent behaald. De hoge respons duidt op een hoge betrokkenheid van de respondenten bij het onderwerp. Men kreeg immers een Zuidoostpas via de werkgever en had rechtstreeks te maken met de werkzaamheden op de A9. Er is ook veel aandacht besteed aan de communicatie van de werkzaamheden en de maatregelen, zodat iedereen goed op de hoogte was. De hoge respons geeft op zichzelf al aanleiding om de resultaten van het onderzoek als representatief te beschouwen. Ook de controles op de representativiteit, zoals leeftijdsverdeling en dergelijke, ondersteunen die conclusie. Dit geldt ook voor de nameting. Inmiddels waren de werkzaamheden voorbij en was de Zuidoostpas niet meer geldig. De verwachting was dan ook dat veel werknemers niet meer de moeite zouden nemen om opnieuw een vragenlijst in te vullen. De relatief hoge respons en de verdeling van de respondenten over de bedrijven, leeftijd en geslacht rechtvaardigen de conclusie dat ook in de nameting de resultaten als representatief kunnen worden beschouwd. Belangrijk hierbij is ook dat er geen steekproef is getrokken uit de respondenten maar dat de totale populatie Zuidoostpashouders een vragenlijst heeft gekregen 2.4 Gebruikte begrippen. In dit rapport worden een aantal termen veelvuldig gebruikt. De meest gebruikte begrippen worden hier kort beschreven: Zuidoostpashouder: Alle werknemers die een Zuidoostpas hebben gekregen, dus de totale populatie van 17.000 werknemers Zuidoostpasgebruiker: Alle werknemers die de pas ook daadwerkelijk in het OV hebben gebruikt, een of meerdere malen. Ervaren OV-reiziger: Een respondent die al voor dat de werkzaamheden begonnen gebruik maakte van het OV op reguliere basis. Nieuwe OV-reiziger: Een respondent die voor de werkzaamheden nog geen gebruik maakte van het OV, maar tijdens de werkzaamheden de Zuidoostpas heeft gebruikt. OV-reiziger: Als een respondent aangaf in de keten OV te gebruiken, is de respondent aangemerkt als OV-reiziger. Als in de groep “anders” iemand aangaf zowel auto als OV te gebruiken, is deze respondent ook als OV-reiziger aangemerkt.
14
3 De mobiliteitsmanagement maatregelen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het pakket van mobiliteitsmanagement-maatregelen; zijn de instrumenten gebruikt en in welke mate? 3.1 Gebruik Zuidoostpas. De Zuidoostpas is, zoals aangegeven, door de werkgever verstrekt aan 17000 werknemers in Amsterdam-Zuidoost. Het gebruik van de pas na aanvang van de werkzaamheden eind mei, begin juni is zeker goed te noemen. In onderstaande tabel staat het gebruik van de pas vermeld, gecorrigeerd voor de werknemers, die al in het bezit waren van een privé aangeschaft OV-abonnement (13%). Juni
Juli/Aug
Ja, dagelijks 16% Ja, 2-3 maal 15% Ja, 1 maal of minder per week 14%
16% 11% 11%
Ja, vaker geprobeerd, niet meer 3% Ja, geprobeerd, niet meer 4%
8% 6%
Nee, maar overweeg het Nee
11% 39%
49%
Begin Sept. 11% 8% 10%
71%
De helft van de werknemers geeft aan de pas een keer of vaker gebruikt te hebben. Gemiddeld wordt de pas door deze werknemers 2.7 maal per week gebruikt. Een groep van 30% blijft de pas ook nog gebruiken in de periode begin september, toen de werkzaamheden al waren afgerond maar de pas nog wel enige weken geldig bleef. Een groot deel van de pashouders is tijdens de werkzaamheden overgestapt van de auto naar het OV. Het gebruik van de pas kan dus zeker een succes worden genoemd. De belangrijkste reden om de Zuidoostpas te gebruiken is dat hij voor de werknemers gratis is. Ook blijkt dat vele respondenten dachten dat de werkzaamheden tot grote vertragingen met de auto zouden leiden en dat dan het OV sneller zou zijn. In de praktijk lijkt het erop dat voor veel respondenten de vertragingen toch meevielen; vooral degenen die eerst de pas gebruikten en later niet meer en degenen die de pas nog niet gebruikt hebben, geven dat aan. In onderstaande alinea’s staat aangegeven wat de belangrijkste redenen waren om de pas wel of juist niet of niet vaker te gebruiken. De vragen zijn alleen aan die werknemers gesteld waarop ze van toepassing waren. De antwoordpercentages komen uit de eerste meting maar de verdeling in de tweede meting is gelijk.
15
De uitkomsten illustreren dat het vooral gaat om de waargenomen last van de werkzaamheden3 (al dan niet subjectief) en het feit dat door de verstrekking van de Zuidoostpas voor werknemers geen kosten zijn verbonden aan het gebruik. Daarnaast blijkt dat er een behoorlijke groep werknemers is waarvoor speciale omstandigheden gelden. Ze combineren soms een autorit met andere activiteiten en gaan op andere dagen met het OV, ze werken parttime of ze hebben sporadisch de auto nodig voor het werk. Vaak worden reizigers in (structurele) automobilisten, openbaar vervoergebruikers en fietsers verdeeld. Als hen de gelegenheid wordt geboden lijken velen soms te switchen, afhankelijk van de situatie. Met name de flexibiliteit in OVabonnementen zou, hiermee rekening houdend, vergroot kunnen worden. Laagdrempelige toegang tot het OV leidt tot multimodaal forensen. Waarom heeft u de Zuidoostpas gebruikt? • De Zuidoostpas is gratis (59%) • Ik had de verwachting dat het OV sneller zou zijn dan de auto(28%) • Met de auto had ik last van vertragingen (23%) • Ik reis altijd al met het OV (20%) • Ik wil een steentje bijdragen aan de bereikbaarheid (19%) Waarom heeft u de pas niet vaker gebruikt? • Andere redenen (45%) • Combineren autorit met andere activiteiten (22%) • Werk parttime (21%) • Auto nodig voor het werk (17%) Waarom heeft u de pas eerst wel gebruikt (en later niet meer)? • Verwachting dat OV sneller was tijdens de werkzaamheden (50%) • Zuidoostpas is gratis (31%) • Anders (23%) Waarom heeft u de pas (nog) niet gebruikt? • Weinig last van extra vertragingen (58%) • Met de pas duurt mijn reis nog langer (46%) • OV geen alternatief voor gemak en comfort auto (25%) • Auto nodig voor het werk (19%) Waarom gebruikt u de pas nu niet meer? • OV had langere reistijd dan auto (55%) • De files bleken mee te vallen (47%) • OV door stakingen niet betrouwbaar (30%) • OV geen alternatief voor gemak en comfort van auto (23%) De respondenten hebben veel suggesties voor verbeteringen aangedragen voor de Zuidoostpas, met name op het gebied van het busvervoer, busroutes en bredere geldigheid van de pas. 3
16
Zie voor een nadere uitwerking van gepercipieerde reistijden hoofdstuk 5.
Zo was in het begin de pas niet geldig op de Zuidtangent, in augustus konden reizigers alsnog gebruik maken van deze lijn. 3.2 De Shuttlebus. Van de werknemers die met het OV reizen geeft 1% aan in de OV-keten gebruik gemaakt te hebben van de speciale ZuidoostShuttlebus. Ruim de helft van deze respondenten reisden hiervoor op een andere wijze naar het werk (vooral met de auto). De Zuidoost Shuttlebus bood met name op de stakingsdagen van het OV (helaas al op de eerste dag van de Zuidoostpas) voor honderden uitkomst en heeft de pas daardoor behoed voor een mislukking. Het lage gebruik van de Shuttlebus valt te verklaren uit het feit dat het merendeel van de deelnemers binnen loopafstand van een trein- of metrostation werkt. De exploitatie was flexibel opgezet waardoor het aanbod kon worden aangepast aan de actuele vraag. Hoewel de shuttlebus niet geheel leeg heeft gereden, vallen de gebruikscijfers toch wat tegen. De bezettingsgraad van de bus was lager dan verwacht. Ruim 2% van de OV-reizigers zegt in het natransport gebruik te maken van een bedrijfsbus(je). Het regelen van natransport voor die werknemers die te ver van een station of halte werken om te gaan lopen vereist maatwerk en dient per locatie te worden onderzocht. 3.3 Het persoonlijk reisadvies. Maar liefst 70% van alle respondenten geeft aan per e-mail een persoonlijk reisadvies gekregen te hebben. Doel van het reisadvies is mensen persoonlijk en concreet te informeren over hun reismogelijkheden. 72% van hen geeft aan het persoonlijk reisadvies op prijs te hebben gesteld. De timing van versturen (in de week voor aanvang van de werkzaamheden) is geen gelukkige gebleken zo blijkt ook uit de opmerkingen die de respondenten in de vragenlijst bijschreven. Meer dan de helft van de respondenten had, wellicht aangespoord door de aankondiging van de werkzaamheden, zelf al uitgezocht hoe men op alternatieve wijze het werk kon bereiken. Het reisadvies heeft respondenten wel aan het denken gezet: een kwart geeft aan het reisadvies niet op te volgen omdat er voor hen aan de genoemde alternatieven teveel nadelen kleven. 3.4 Webcams. De webcams die door de Stichting zijn geïnstalleerd zijn redelijk bekeken. Veel respondenten waren wellicht niet bekend met de mogelijkheid om de actuele verkeerssituatie te bekijken. In juni zijn de webcam-beelden door 8% wel eens bekeken, uiteindelijk is dit gegroeid naar 11%. Van deze groep zegt 36% in de tweede meting (was 40% in de eerste meting) het vertrektijdstip wel eens of vaker aan te passen op basis van de webcam-beelden.
17
3.5 Vervolgaanbod. Naar aanleiding van het succes van de Zuidoostpas is met vervoerders onderhandeld over het voortzetten van de Zuidoostpas (alle reismogelijkheden op één pas) tegen een meer regulier tarief. Daarbij is tevens de vraag gesteld voor parttime abonnementen. De onderhandelingen hebben uiteindelijk geresulteerd in een éénmalige substantiële korting voor voltijds abonnementen: 20% korting op de NS Jaartrajectkaart en 27% op de Metro Jaarkaart Amsterdam Zuidoost van het GVB. Uit onderstaande tabel blijkt dat uiteindelijk 7% van de respondenten, die een vervolgaanbod hebben gekregen aangeven gebruik te hebben gemaakt van het vervolgaanbod.
Heeft u gebruik gemaakt van het vervolgaanbod? Ja Nee, maar ik overweeg het wel
7%
Nee
8%
85%
Figuur 3.1: Gebruik vervolgaanbod.
De overige respondenten hebben diverse redenen om geen gebruik te maken van het vervolgaanbod. De belangrijkste reden is toch wel dat de auto sneller is en het bij veel respondenten wint in vergelijking met het OV.
18
Auto is sneller
677
Te duur
248
Ik heb bedrijfsparkeerplaats
209
Betaal liever meer voor autocomfort
209
Wil me niet voor een jaar binden
193
Korting niet aantrekkelijk genoeg
191 178
OV geen goed alternatief
172
Sluit niet aan Mijn OV wordt niet met korting aangeboden
146
Trein valt te vaak uit
142 129
Parttimer, aanbod is te duur
105
Files vallen mee
92
Aanbod wijkt teveel af van de Zopas
83
Niet in verdiept 0
100
200
300
400
500
Figuur 3.2: Redenen om geen gebruik te maken van het vervolgaanbod.
19
600
700
4 Waardering van de maatregelen 4.1 De Zuidoostpas. In het voorgaande hoofdstuk is geconcludeerd dat de Zuidoostpas goed is gebruikt. Maar wat vonden de respondenten van de maatregel? Om dit te meten zijn een aantal stellingen geformuleerd waarover men het eens of oneens kan zijn. In de eerste meting zijn de volgende stellingen aan de werknemers voorgelegd4:
Ik vind het uitstekend dat mijn werkgever mij de Zuidoostpas heeft verstrekt
20%
ONEENS
EENS 80%
Als ik voor de Zuidoostpas zou moeten betalen, zou ik hem niet gebruiken
27%
ONEENS
EENS 73%
4
Voor alle stellingen geldt dat op een 5-puntsschaal kon worden aangegeven in hoeverre men
het eens of oneens met de stelling was. Eens is hierbij een 1 en oneens een 5.
20
De Zuidoostpas biedt een goed alternatief tijdens de werkzaamheden op de A9
32%
ONEENS EENS 68%
Het blijkt dat de gemiddelde werknemer het uitstekend vindt dat de Zuidoostpas is verstrekt, maar als hij niet gratis was geweest zou er weinig animo voor geweest zijn. Dezelfde drie stellingen zijn ook in de tweede meting geponeerd. Alleen de eerste stelling is iets minder positief beoordeeld, waarschijnlijk omdat men tijdens de loop van de werkzaamheden heeft ervaren dat het wel meeviel met de vertragingen. In de tweede meting zijn nog enkele aanvullende stellingen getoetst.
De werkgever zou ook nu moeten meebetalen aan mijn OV-pas
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0 Ja, ik maakte Ja, ik maakte er 4 of 5 er 2-3 dagen dagen per per week week gebruik van gebruik van
Ja, ik gebruikte hem één keer per week of minder
Ja, ik heb hem een keer geprobeerd maar gebruikte hem daarna
Ja, ik heb hem meerdere keren geprobeerd maar gebruikte hem
Nee
Nee, want ik heb al een OVabonnement en maak geen gebruik v
Heeft u in juli/augustus gebruik gemaakt van de Zuidoostpas om van en naar uw werk te reizen?
21
Vooral de werknemers die veel gebruik maken van de pas vinden dat de werkgever zou moeten blijven meebetalen aan hun OV-pas.
Ik zal, door mijn ervaringen met de zuidoostpas, in de toekomst vaker het openbaar vervoer gebruiken
5
4
3
2
1
0 Ja, ik maakte Ja, ik maakte er 2-3 dagen er 4 of 5 per week dagen per gebruik van week gebruik van
Ja, ik gebruikte hem één keer per week of minder
Ja, ik heb Ja, ik heb hem hem een meerdere keer keren geprobeerd geprobeerd maar maar gebruikte hem daarna gebruikte hem
Nee
Nee, want ik heb al een OVabonnement en maak geen gebruik v
Heeft u in juli/augustus gebruik gemaakt van de Zuidoostpas om van en naar uw werk te reizen?
De meeste respondenten zullen dus niet door hun ervaringen met de pas in de toekomst vaker het OV gaan gebruiken. In de tweede meting is ook aan de pasgebruikers gevraagd welke verbeteringen men graag bij de Zuidoostpas had gezien. Gezien de positieve ervaringen van veel werknemers met de gratis pas is het niet verwonderlijk dat meer dan de helft van de pasgebruikers graag gezien hadden dat de pas blijvend zou zijn aangeboden. De pas had ook geldig moeten zijn in…
16%5
De pas zou blijvend aangeboden moeten worden
52%
De pas moet in de reiskostenregeling van mijn bedrijf
34%
In de vragenlijst werd ook de mogelijkheid geboden opmerkingen of commentaar te leveren in open tekstvakken. Veel respondenten hebben deze mogelijkheid gebruikt om hun waardering uit te spreken of vaak gedetailleerde suggesties voor verbetering te geven. Op basis van onder meer deze suggesties is in augustus alsnog de Zuidtangent opgenomen in de Zuidoostpas.
5
Percentages zijn van de werknemers die eens of vaker gebruik gemaakt hebben van de
Zuidoostpas.
22
5 Gedragsverandering. In dit hoofdstuk gaat het om de effecten van de maatregelen op het reisgedrag. Is er sprake van gedragsverandering geweest en is de verandering mogelijk duurzaam? Ook wordt in dit hoofdstuk nader ingegaan op de groep mensen die als gevolg van de maatregelen zijn overgestapt naar het OV. Welke kenmerken heeft deze groep? 5.1 Last van de werkzaamheden Voordat we dieper ingaan op de veranderingen in het reisgedrag is het relevant om te weten hoeveel last men eigenlijk had van de werkzaamheden. Dit komt voornamelijk tot uiting in de reistijden van huis naar werk en vice versa. Tabel 5.1 Vertrek- en Reistijden mei
juni
juli/Augustus
oktober
Huis-Werk
42 min.
48 min.
47 min.
45 min.
Werk-Huis
45 min.
51 min.
49 min.
47 min.
De reistijd blijkt gemiddeld bij aanvang van de werkzaamheden met 6 minuten te zijn toegenomen; daarna neemt de reistijd weer langzaam af. Aangezien dit cijfers zijn voor de totale groep respondenten wordt de toename voor een groot deel verklaard door de mensen die van de auto naar het OV zijn overgestapt. Gemiddeld genomen is de OVreistijd van de respondenten namelijk een kwartier langer dan de autoreistijd. De automobilisten die gedurende de werkzaamheden zijn blijven autorijden geven aan gemiddeld 4 minuten langer onderweg te zijn geweest; in juli en augustus neemt dit verschil zelfs af tot 2 minuten. Na de werkzaamheden is de reistijd langer dan voor de werkzaamheden; dit kan te verklaren zijn door seizoensinvloeden. De conclusie is dus dat mensen die van de auto naar het OV overstapten gemiddeld een kwartier langer onderweg zijn, terwijl de mensen die in de auto bleven zitten aangeven nog geen 5 minuten langer gemiddeld onderweg te zijn geweest door de werkzaamheden. De licht toegenomen reistijden hebben overigens geen invloed gehad op de gerapporteerde vertrektijden van de respondenten. De reistijd wordt natuurlijk behoorlijk beïnvloed door de locatie van huis en werk. Daarom is een aanvullende analyse uitgevoerd op basis van de 4-cijferige postcode van het huisadres van de respondent. 31% komt uit Amsterdam (en directe omgeving), 35% komt vanuit het oosten en zuidoosten van de A9 (A6, A1) 21% komt uit het westen en noord/zuidwesten van de A9 (A2, A4 en A9-west) 13% komt uit het noorden en noordoosten van de A9 (A8)
23
60,0
55,0
A8 15% van de respondenten
50,0
45,0
40,0 voor
40,0
juni
juli
na
60,0
Amsterdam 20% van respondenten
35,0
55,0
30,0
50,0
25,0
45,0
A6 en A1 49% van de respondenten
40,0
20,0 v o or
j un i
juli
60,0
v oo r
na
j uni
j ul i
A2, A4, A9-W 16% van de respondenten
55,0
50,0
45,0
40,0 voor
juni
juli
na
Figuur 5.1 Opgegeven reistijden voor, tijdens en na de werkzaamheden.
24
na
De gemiddelde reistijd is het meest toegenomen voor het verkeer komende vanaf de A6, A1 en de A8 (huis naar werk in minuten, maar vice versa geeft hetzelfde beeld) Voor 27 mei Amsterdam 26.8 A6 en A1 48.8 A2, A4, A9-W 51.7 A8 46.2
juni 30.8 56.3 56.2 53.6
juli/augustus 28.6 51.8 54.2 54.8
oktober 27.3 46.9 55.2 53.9
tabel 5.1 reistijden.
Opmerkelijk is de afname in reistijd naar het niveau van voor de werkzaamheden voor de respondenten die vanuit de A6 en de A1 komen, terwijl de respondenten vanuit de A4, A9-west en A8 nog steeds toegenomen reistijden ervaren. Het gebruik van de A9 is tijdens de werkzaamheden over de hele linie afgenomen, maar vooral door respondenten die vanaf de A6 en de A1 kwamen. De mensen die vanuit het Westen naar Amsterdam Zuidoost kwamen lijken het minste last van de werkzaamheden te hebben gehad. Na de werkzaamheden is het gebruik van de A9 in grote lijnen weer hetzelfde als voor de werkzaamheden (de percentages hebben uitsluitend betrekking op autorijders): Voor 27 mei A9
Tijdens werkz. A9
Na werkz. A9
Amsterdam
48%
29%
50%
A1, A6
81%
35%
81%
A2, A4, A9-W
50%
32%
46%
A8
45%
21%
43%
tabel 5.2 verdeling over richting
In lijn met de resultaten is dat de Zuidoostpas het meest gebruikt is door de respondenten die vanuit de richting A6 en A1 kwamen.
25
5.2 Reisgedrag. Een van de belangrijkste aspecten van de evaluatie is het meten van het feitelijke reisgedrag. Daarom is aan de respondenten gevraagd aan te geven op welke wijze zij van en naar hun werk reisden. Dit is gevraagd voor de situatie voordat de werkzaamheden begonnen, op twee momenten tijdens de werkzaamheden en ook na afloop van de werkzaamheden. In onderstaande tabel staan de resultaten samengevat6: Voor 27 mei
juni
juli/augustus
oktober
58 3 6 29 3 1
40 2 8 47 2 1
46 3 6 41 2 2
55 3 6 31 3 2
100
100
100
100
Vervoerwijze (%) Auto Motor (Brom)fiets OV Carpool Anders Totaal Tabel 5.3 Modal split.
Na aanvang van de werkzaamheden is het aandeel auto sterk gedaald en het aandeel OV sterk gestegen. In de loop van de werkzaamheden is het aandeel auto weer licht toegenomen. Na de werkzaamheden is de modal-split van en naar Amsterdam Zuidoost weer bijna op het niveau van voor de werkzaamheden teruggekomen, hoewel de toename binnen het OV-aandeel in vergelijking met de situatie voor 27 mei 7% is. Tijdens de werkzaamheden is dus een behoorlijke groep respondenten overgestapt van de auto naar het openbaar vervoer. Een dergelijk grote modal-split verschuiving is, voorzover bekend, nog niet eerder in Nederland aangetoond als gevolg van een mobiliteitsmaatregel. De toename is des te opmerkelijk als bedacht wordt dat tijdens de beginperiode van de geldigheid van de pas er op een aantal dagen stakingen in het OV hebben plaatsgevonden.
6
De modal-split cijfers in de tabel tellen op tot 100%. Om dat te bereiken zijn de volgende
aannames gedaan: Als een respondent aangaf in de keten OV te gebruiken, is de respondent aangemerkt als OV-gebruiker. Als in de groep “anders” iemand aangaf zowel auto als OV te gebruiken, is deze respondent als OV-reiziger aangemerkt.
26
De afname van het aantal automobilisten is ook te zien bij het gerapporteerde gebruik van de A9: Voor 27 mei
Juni
Juli-Aug
Oktober
4-5 maal per week
41%
15%
19%
38%
1-3 maal per week
17%
14%
13%
18%
Nee
41%
71%
68%
44%
Tabel 5.4 Gebruik A9.
Overigens betekent dit niet dat iedereen die aangeeft geen gebruik meer te maken van de A9 ook is overgestapt naar het OV. Men kan ook voor de fiets hebben gekozen of een alternatieve route hebben genomen. 5.3 De “nieuwe” OV-reiziger De nieuwe OV-reiziger is een afspiegeling van de totale populatie. Aspecten als leeftijdsverdeling, parttimewerken of geslacht verschillen niet of nauwelijks in vergelijking met de overige reizigers. Wel zijn er iets minder overstappers bij mensen die roosterdiensten moeten draaien. ’s Nachts, als zij moeten werken is er vrijwel geen openbaar vervoer beschikbaar. De OV-reis van de nieuwe reizigers is vergelijkbaar met de vaste OV-klant. In onderstaand figuur wordt de verdeling van de reis over de diverse OV-wijzen weergegeven.
1%
9%
12%
alleen tram alleen bus Drie OV-vervoerwijzen alleen metro
52%
12% alleen trein twee OV-vervoerwijzen, waaronder 407 de combinatie trein-metro
14%
Figuur 5.2 Opsplitsing naar OV-gebruik.
Bij het voortransport treedt een opvallend verschil op. De nieuwe OVreiziger die immers gewend is met de auto van huis te vertrekken, kiest er vaker voor gebruik te maken van P+R. De “ervaren” OV-reiziger maakte ook al van het OV gebruik in de periode voor 27 mei.
27
Ervaren OV-reiziger Lopend (Brom)fiets Auto(parkeren) Auto(gebracht) Anders
Nieuwe OV-reiziger
47% 35% 13% 2% 4%
40% 29% 24% 3% 3%
Tabel 5.5 Voortransport.
Het natransport geeft geen verschil te zien. 94% loopt van de halte of het station naar het werk, 3% fietst en 3% neemt een vorm van bedrijfsvervoer 5.4 Lease-rijders. De nieuwe OV-reizigers komen niet alleen uit de eigen auto. 14% van de overstappers heeft een lease-auto. De helft van deze mensen rijdt naar het station om daar de auto te parkeren. Het zijn voornamelijk de iets oudere mannen die niet parttime werken, die een lease-auto hebben. Omdat ze minder vaak in Amsterdam wonen, hebben ze langere reistijden. 68% van de lease-rijders heeft de Zuidoostpas niet gebruikt en hoewel dit veel meer is dan de andere autobezitters (52%) heeft toch een-derde de pas wel een of meerdere malen gebruikt. Een zeer belangrijke reden om de pas niet te gebruiken is (uiteraard) dat men de auto nodig heeft voor het werk. 5.5 Waardering openbaar vervoer. In de tweede meting is aan de respondenten gevraagd wat hun mening over het openbaar vervoer is. In onderstaande tabel staan de percentages van de OV-reizigers die het eens zijn met de uitspraak Het openbaar vervoer is over het algemeen betrouwbaar
54%
Het OV is over het algemeen comfortabel
49%
Meestal heb ik een zitplaats in het OV
68%
De kwaliteit van het OV neemt langzaam maar zeker toe
27%
Er moet meer gecontroleerd worden in het OV
61%
Ik ben bereid meer te betalen voor een hogere kwaliteit in het OV
19%
Het OV zal voor mij nooit een alternatief worden
2%
Tabel 5.6 waardering OV.
De respondenten lijken het er over eens te zijn dat er meer gecontroleerd moet worden in het OV. De nieuwe OV-reizigers zijn over het algemeen nog iets positiever over het OV.
28
5.6 Extrapolatie van de effecten tijdens de werkzaamheden. In onderstaande tabel7 is een berekening gemaakt van de verdeling van de 17.000 uitgegeven Zuidoostpassen naar gebruik van de pas en modal split voor 27 mei 2005. Het blijkt dat van de 10.000 automobilisten die de pas hebben ontvangen 3.700 de pas structureel gebruiken, hoewel niet altijd dagelijks (ongeveer 2700 van deze groep automobilisten geven aan overgestapt te zijn naar het OV, de andere 1000 gebruikt de pas voornamelijk eens per week). Nog eens 800 automobilisten hebben de pas geprobeerd. In totaal 4500 automobilisten heeft dus de pas gebruikt, toch bijna de helft. Bovendien zegt nog eens 1300 automobilisten te overwegen de pas te gaan gebruiken. Verder valt op dat vooral fietsers de pas graag zo nu en dan gebruiken (wellicht bij slecht weer). Legenda: 1 Ja, ik maak er dagelijks gebruik van 2 Ja, ik maak er 2-3 dagen per week gebruik van 3 Ja, ik gebruik hem één keer per week of minder 4 Ja, ik heb hem een keer geprobeerd maar gebruik hem nu niet meer 5 Ja, ik heb hem meerdere keren geprobeerd maar gebruik hem nu niet meer 6 Nee, maar ik overweeg het wel 7 Nee 8 Nee, want ik heb al een OV-abonnement en maak geen gebruik van de Shuttlebus
Gebruik ZO-pas
Auto
Motor
fiets
OV
Carpool
Totaal
1
1.250
50
100
1.050
100
2.550
2
1.350
50
150
650
150
2.350
3
1.100
50
450
350
150
2.100
4
450
-
50
50
-
5
350
-
50
50
-
7.000 550 450 1.000 6
1.300
50
100
100
50
1.600
7
4.150
200
500
400
150
5.400
8
50
-
100
1.850
-
2.000
10.000
400
1.500
4.500
600
17.000
9.000 Totaal Tabel 5.7 extrapolatie.
7
Meer dan 90% van de respondenten geeft aan 1 vervoermiddel als hoofdvervoerwijze te
gebruiken. Deze groep is als basis voor bovenstaande tabel gebruikt. De groepen vanpool en anders zijn wegens de zeer geringe omvang uit de analyse gehaald. Bij de extrapolatie is afgerond op 50. Vooral bij de weinig voorkomende vervoerwijzen moet daarom niet teveel waarde aan de absolute (zeer kleine) getallen worden gehecht
29
5.6.1 Vermindering aantal auto’s. Structureel hebben 2700 auto’s minder op de A9 hebben gereden tijdens de werkzaamheden door overstappers naar het OV. Daarnaast zijn er nog ongeveer 800 automobilisten die een andere route hebben genomen en gemiddeld 200 automobilisten per dag die incidenteel de pas gebruikten. Voor de A9 zelf betekent dit toch een afname van tenminste 3700 auto’s op een gemiddelde werkdag. De helft van deze auto’s was vanaf de A1 en A6 afkomstig. 5.6.2 OV en P+R. De NS heeft er door de Zuidoostpas dagelijks ongeveer 2000 nieuwe treinreizigers bij gekregen (op een beperkt aantal lijnen); ook de metro telt ongeveer 2000 nieuwe reizigers. Nieuwe busreizigers waren er weliswaar iets minder maar toch nog ongeveer 600 - 700 per dag in totaal. In totaal zo’n 750 auto’s (kwart van 3000) extra werden dagelijks op parkeerplaatsen bij stations geparkeerd en de helft daarvan stond op stations ten oosten en zuidoosten van Amsterdam. 5.7 Duurzaamheid van de gedragsverandering. In het begin van dit hoofdstuk is duidelijk geworden dat de spectaculaire verschuiving in reisgedrag tijdens de werkzaamheden geen vervolg heeft gekregen na de werkzaamheden. Toch is een deel van de nieuwe OV-reizigers wel degelijk gebruik blijven maken van het openbaar vervoer. Van de totaal 17000 werknemers die de pas hebben gekregen waren er ongeveer 4500 automobilisten die tijdens de werkzaamheden eenmaal of vaker naar het OV zijn geswitcht. Hiervan zijn er ongeveer 400 die nu nog steeds van het OV gebruik maken en in veel gevallen van het vervolgaanbod gebruik hebben gemaakt. Het gebruik van het OV onder de respondenten is met 7% toegenomen.
30
6 Conclusies en aanbevelingen. 6.1 5 Conclusies 1) Hoge respons, hoge betrokkenheid: Bijna 14000 werknemers hebben tweemaal een elektronische vragenlijst gekregen over de werkzaamheden op de A9 en de effecten daarvan op hun eigen reisgedrag. De respons op deze vragenlijsten was bijzonder hoog. Dit duidt op een hoge betrokkenheid bij de respondenten. De grote betrokkenheid kwam ook naar voren bij de vele op- en aanmerkingen die bij de enquête werden geschreven. Mede door de hoge respons kan worden gesteld dat de representativiteit van het evaluatieonderzoek gewaarborgd is. 2) Zuidoostpas veel gebruikt, andere maatregelen minder succesvol Meer dan de helft van alle betrokken werknemers heeft de Zuidoostpas gebruikt. Vooral de werknemers die gebruik maken van de A6, A1 en A8 hebben relatief veel last van de werkzaamheden gehad en de pas veel gebruikt. De shuttlebus is minder gebruikt dan gedacht. Het persoonlijk reisadvies werd nauwelijks als hulp ervaren, vooral omdat veel mensen zelf al hadden uitgezocht hoe ze met het OV zouden moeten reizen; dit heeft waarschijnlijk ook te maken met de timing van het uitbrengen van het advies. Ongeveer 1 op de 10 werknemers heeft eens of vaker de webcam bekeken; soms leidde dit tot aanpassing van het reisgedrag. 3) Waardering voor de maatregelen erg hoog. De waardering van de werknemers voor de genomen maatregelen is erg groot. Men stelt het bijzonder op prijs dat de overheden en werkgevers de handen ineen hebben geslagen en met maatregelen zijn gekomen. Vooral de werkgever verstrekte pas scoorde goed. Uit het onderzoek blijkt dat veel respondenten een dergelijke pas structureel zouden willen ontvangen, mits deze kosteloos blijft. Het gericht benaderen van het bedrijfsleven vanuit de stichting heeft goed gewerkt. 4) 45% automobilisten tijdelijk overgestapt naar het OV. De Zuidoostpas heeft een groot effect gehad op de vervoerwijzekeuze van de respondenten tijdens de werkzaamheden. Door het verstrekken van de pas door de werkgever in combinatie met de hinder van de werkzaamheden zijn ongeveer 4500 automobilisten tijdelijk overgestapt naar het OV. Ook leaserijders behoorden tot deze overstappers. Een van de voorwaarden van het succes is dat de totale reisketen van huis naar werk een goed alternatief voor de auto moet zijn. In het voortransport parkeerden veel overstappers hun auto bij het station in hun woonplaats, zodat ze de reistijd in het voortransport minimaal konden houden.
31
Het OV-deel van de reis is rond en in Amsterdam van goede kwaliteit; een intensief netwerk van trein, bus en tram en metro, gecombineerd met hoge frequenties. In het natransport loopt vrijwel iedereen het laatste stukje van halte of station naar het werk; dit stelt hoge eisen aan de dichtheid van het OV-netwerk. 5) Duurzame effecten. Na afloop van de werkzaamheden is een vervolgaanbod gepresenteerd aan een aantal werknemers. 7% van de werknemers die een vervolg aanbieding hebben gekregen heeft daarvan gebruik gemaakt. Dit zijn uiteindelijk toch ongeveer 400 automobilisten die blijvend zijn overgestapt naar het OV, een toename van 7% openbaar vervoer reizigers op de relatie naar Amsterdam Zuidoost 6.2 Tot Slot. Slotconclusie: Concluderend kan worden gesteld dat de Zuidoostpas een groot succes is geworden. Als mensen een kosteloos door de werkgever verstrekte pas krijgen gebruiken velen hem ook, ook al is de auto sneller of comfortabeler. Zelfs toen gedurende de zomer bleek dat de hinder van de werkzaamheden meeviel en ook veel mensen hadden ervaren dat de reistijd met het OV langer was dan met de auto, bleven veel mensen de pas gebruiken. Het vooraf gestelde doel is vrijwel bereikt; tijdens de werkzaamheden maakten gemiddeld bijna 4000 auto’s minder gebruik van de A9 Gaasperdammerweg (3000 overstappers naar het OV en bijna 1000 automobilisten die een andere route namen). Aanbevelingen: Aanbevolen wordt om een kosteloos door de werkgever verstrekte OVpas vaker in te zetten tijdens grootschalige werkzaamheden. Uiteraard kan dit alleen in gebieden die al een intensief OV-net hebben, zodat er echt sprake is van een alternatieve reisketen. Extra aandacht moet worden besteed aan voldoende parkeerplekken bij de stations in de woongebieden.
32
Bijlage 1: Algemene kenmerken respondenten. In deze bijlage worden een aantal kenmerken van de respondenten beschreven. In de meeste gevallen wordt er slechts 1 cijfer gepresenteerd, aangezien dan de verschillen tussen eerste en tweede meting marginaal zijn. Leeftijd en geslacht Bij de ING werken naar verhouding veel mannen, bij het AMC naar verhouding veel vrouwen; dit verklaart de stijging van het aantal mannen bij de tweede meting.
16-24 25-35 36-50 50+
2e meting 2% 25% 51% 22%
1e meting 3% 30% 49% 19%
Man Vrouw
64% 36%
57% 43%
Autobezit Van de respondenten die met de eigen auto naar het werk komen heeft ongeveer 75% een eigen auto, 25% heeft de beschikking over een leaseauto.
33
Werktijden 1-3 dagen 4 dagen 5 dagen
11% 47% 42%
Vast Variabel Rooster
59% 35% 5%
Bijlage 2: Vragenlijst eerste meting 1. Hoe reist u gewoonlijk van en naar uw werk? (Kies het vervoermiddel waar u de grootste afstand mee aflegt) Voor 27 mei Auto (door naar vraag 1a+b) O Motor O (Brom)fiets O Openbaar Vervoer (1) O Carpool (als bestuurder of passagier) O Vanpool O Anders, namelijk: O
Op dit moment O O O O O O O
1a. Maakt u gebruik van uw eigen auto of een leaseauto? Eigen auto Leaseauto
O O
1b. Maakt u op de route van en naar uw werk gebruik van de A9 Gaasperdammerweg? Voor 27 mei Ja, 4 of 5 maal per week Ja, 1 – 3 maal per week Nee
Op dit moment
O O O
O O O
(1) INDIEN 2x OV: Welke vormen van openbaar vervoer gebruikt u om van en naar uw werk te reizen? (meerdere antwoorden mogelijk)
Trein bus, lijn tram, lijn Metro Zuidoost Shuttlebus
Voor 27 mei
Op dit moment
O O O O O
O O O O O
(NB: voor 27 mei was er nog geen sprake van een Shuttlebus)
34
(1) INDIEN 1x OV voor 27 mei: Welke vormen van openbaar vervoer gebruikte u voor 27 mei om van en naar uw werk te reizen? (meerdere antwoorden mogelijk) Trein Bus, lijn Tram, lijn Metro
O O O O
(1) INDIEN 1x OV NU: Welke vormen van openbaar vervoer gebruikt u op dit moment Op dit moment om van en naar uw werk te reizen? (meerdere antwoorden mogelijk) Trein Bus lijn Tram/lijn Metro Zuidoost Shuttlebus
O O O O O
(1) Hoe reist u van uw huis naar de (instap)halte of het station? Lopend Met fiets of bromfiets Met de auto (die ik parkeer) Met de auto (ik word gebracht) Anders
O O O O
(1) Hoe reist u van de uitstaphalte of -station naar uw werk? Lopend Met de fiets Zuidoost Shuttlebus Shuttlebus van het bedrijf Anders
O O O O O
(iedereen) Hoeveel dagen werkt u per week 1-3 O 4 O 5 O Kunt u aangeven wat voor werktijden u heeft: Vaste werktijden O Variabele werktijden O Roosterdiensten O
35
Wat was uw vertrektijd van huis voor 27 mei (pulldown menu met 15 minuten schaal van 06.00 tot 05.45) Wat is uw vertrektijd van huis nu (pulldown menu met 15 minuten schaal van 06.00 tot 05.45) Wat was uw gemiddelde (totale) reistijd van huis naar werk voor 27 mei (zelf invullen) Wat is uw gemiddelde (totale) reistijd van huis naar werk nu (zelf invullen) Aanvinken; ik ga meer dan 3 dagen per week niet rechtstreeks van huis naar werk (om bijvoorbeeld kinderen weg te brengen)
Wat was uw vertrektijd van uw werk naar huis voor 27 mei (pulldown menu met 15 minuten schaal van 16.00 tot 15.45) Wat is uw vertrektijd van uw werk naar huis nu (pulldown menu met 15 minuten schaal van 16.00 tot 15.45) Wat was uw gemiddelde (totale) reistijd van werk naar huis voor 27 mei (zelf invullen) Wat is uw gemiddelde (totale) reistijd van werk naar huis nu (zelf invullen) Aanvinken; ik ga meer dan 3 dagen per week niet rechtstreeks van werk naar huis (om bijvoorbeeld kinderen op te halen, boodschappen te doen etc.) Heeft u gebruik gemaakt van de Zuidoostpas om van en naar uw werk te reizen? Ja, ik maak er dagelijks gebruik van (4A) Ja, ik maak er 2-3 dagen per week gebruik van (4A+ 4B) Ja, ik gebruik hem één keer per week of minder (4A+ 4B) Ja, ik heb hem een keer geprobeerd maar gebruik hem nu niet meer (4C+5A) Ja, ik heb hem meerdere keren geprobeerd maar gebruik hem nu niet meer (4C+5A) Nee, maar ik overweeg het wel (5B) Nee (5B) Nee, want ik heb al een OV-abonnement en maak geen gebruik van de Shuttlebus (naar Persoonlijk Reisadvies) (4A) Waarom heeft u de Zuidoostpas gebruikt?(meerdere antwoorden mogelijk) Ik had met de auto last van de vertragingen door de werkzaamheden Ik verwachtte dat het openbaar vervoer sneller is tijdens de werkzaamheden Mijn reistijd is op dit moment (na 27 mei) korter als ik gebruik maak van de Zuidoostpas
36
Ik was niet bekend met de mogelijkheden van het openbaar vervoer en wilde het wel eens uitproberen De Zuidoostpas is voor mij gratis Met het openbaar vervoer ben ik vrij zeker over mijn aankomsttijd, met de auto moet je het nu maar afwachten Ik reis altijd al met het openbaar vervoer Om van de speciale Shuttlebus gebruik te kunnen maken Iedereen die met het openbaar vervoer gaat, draagt daarmee zijn steentje bij aan het vergroten van de bereikbaarheid van mijn bedrijf/Amsterdam Zuidoost Ik hoorde positieve ervaringen van een collega Anders, namelijk (OPEN VELD) (4B) Waarom heeft u de Zuidoostpas niet op méér werkdagen per week gebruikt? (meerdere antwoorden mogelijk) Ik werk part time Op andere dagen heb ik de auto nodig tijdens mijn werk Op andere dagen combineer ik mijn autorit voor of na het werk met andere activiteiten (kinderen wegbrengen/halen, boodschappen, sporten etc.) Op andere dagen werk ik op tijden dat het openbaar vervoer niet of niet vaak genoeg gaat Op andere dagen werk ik (gedeeltelijk) op een ander werkadres dat beter bereikbaar is met de auto Op andere dagen werk ik (gedeeltelijk) op een ander werkadres waarbij ik de Zuidoostpas niet kan gebruiken Anders, namelijk (OPEN VELD) (4C) Waarom heeft u de Zuidoostpas in eerste instantie wel gebruikt?(meerdere antwoorden mogelijk) Ik had met de auto last van de vertragingen door de werkzaamheden Ik verwachtte dat het openbaar vervoer sneller is tijdens de werkzaamheden Mijn reistijd is op dit moment (na 27 mei) korter als ik gebruik maak van de Zuidoostpas Ik was niet bekend met de mogelijkheden van het openbaar vervoer en wilde het wel eens uitproberen De Zuidoostpas is voor mij gratis Met het openbaar vervoer ben ik vrij zeker over mijn aankomsttijd, met de auto moet je het nu maar afwachten Ik reis altijd al met het openbaar vervoer Om van de speciale Shuttlebus gebruik te kunnen maken Iedereen die met het openbaar vervoer gaat, draagt daarmee zijn steentje bij aan het vergroten van de bereikbaarheid van mijn bedrijf/Amsterdam Zuidoost Ik hoorde positieve ervaringen van een collega Anders, namelijk (OPEN VELD) (5A) Waarom maakt u geen gebruik meer van de Zuidoostpas?(meerdere antwoorden mogelijk) De files uit mijn richting bleken mee te vallen Ik ben met het openbaar vervoer even lang of langer onderweg als met de auto in de file De bus stond ook in de file
37
De overstappen sluiten niet op elkaar aan waardoor ik te veel tijd verlies Ik woon te ver van een halte of station Ik kon in het openbaar vervoer niet zitten. Het openbaar vervoer is geen alternatief voor het comfort en het gemak van de auto Ik combineer mijn autorit voor of na het werk met andere activiteiten (kinderen wegbrengen/halen, boodschappen, sporten etc.) Het openbaar vervoer is de afgelopen weken door stakingen en stremmingen niet betrouwbaar geweest De Zuidoostpas is niet geldig op mijn buslijn. Als ik moet bijbetalen ga ik liever met de auto. Ik hoorde negatieve ervaringen van een collega Ik werk op tijden dat het openbaar vervoer niet of niet vaak genoeg gaat Welke verbeteringen zou u graag zien? (OPEN VELD) (5B) Waarom heeft u de Zuidoostpas (nog) niet gebruikt?(meerdere antwoorden mogelijk) Ik heb de auto nodig tijdens mijn werk Ik combineer mijn autorit voor of na het werk met andere activiteiten (kinderen wegbrengen/halen, boodschappen, sporten etc.) Ik werk op tijden dat het openbaar vervoer niet of niet vaak genoeg gaat Ik woon te ver van een halte of station Ik heb geen/weinig last van extra vertragingen Met de Zuidoostpas duurt mijn reis nog langer De overstappen sluiten niet op elkaar aan waardoor ik te veel tijd verlies Het openbaar vervoer is geen alternatief voor het comfort en het gemak van de auto Het openbaar vervoer is de afgelopen weken door stakingen en stremmingen niet betrouwbaar geweest Ik hoorde negatieve ervaringen van een collega Op mijn buslijn kan ik niet gratis reizen Welke verbeteringen zou u graag zien? (OPEN VELD) Heeft u een “Persoonlijk Reisadvies” gekregen? Ja (2) Nee (2) Stelt u het op prijs een persoonlijk reisadvies te hebben gekregen? Ja Nee (2) Heeft het reisadvies u geholpen bij het kiezen van de manier waarop u nu van en naar uw werk reist? Nauwelijks, want ik had zelf al uitgezocht hoe ik zou kunnen reizen; Veel, want anders had ik het zelf moeten uitzoeken;
38
In eerste instantie wel, maar ik heb inmiddels gekozen voor een ander alternatief; Niet echt, want de manier waarop ik nu met het openbaar vervoer naar mijn werk reis, heb ik zelf uitgevonden en werd in het reisadvies niet genoemd; Weinig, want ik reis dikwijls niet rechtstreeks naar of van mijn werk en daarmee hield het reisadvies geen rekening; De in het reisadvies genoemde alternatieven bleken voor mij te veel nadelen te hebben; Nee, want er zaten te veel verkeerde uitgangspunten in; Anders Graag uw antwoord hieronder toelichten: + open veld
Heeft u via de website van de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar “online” informatie bekeken via webcams over de actuele verkeersdrukte? Ja (3) Nee (3) Heeft u als gevolg van deze actuele informatie uw vertrektijdstip aangepast? Ja, ik heb mijn vertrektijdstip wel eens aangepast aan de informatie Ja, ik pas mijn vertrektijdstip dagelijks aan op de informatie Ja, ik ben blijvend vroeger dan gewoonlijk vertrokken Ja, ik ben blijvend later dan gewoonlijk vertrokken Nee Nee, want ik reis altijd met het openbaar vervoer Wat vindt u van de volgende uitspraken over de volgende maatregelen om de overlast tijdens het groot onderhoud van de A9 te beperken? Eens
Oneens (5 punts-schaal)
De Zuidoostpas biedt een goed alternatief tijdens de werkzaamheden op de A9 Als ik voor de Zuidoostpas zou moeten betalen, zou ik hem niet gebruiken Ik vind het uitstekend dat mijn werkgever mij de Zuidoostpas heeft verstrekt Beelden van de actuele verkeerssituatie via webcams maken het inzichtelijk om een goed vertrektijdstip te kiezen Een persoonlijk reisadvies is een goede manier om mij bewust te maken van de alternatieven voor mijn woon-werk verkeer Door de werkzaamheden ben ik voor het eerst sinds jaren weer gaan overwegen het OV te gebruiken Bij welk bedrijf werkt u? [+ lijst van alle deelnemende bedrijven] (7) Bij welke vestiging werkt u? [+ relevante lijst van alle vestigingen deelnemende bedrijven] Wat is uw leeftijd? 16-24
39
25-35 36-50 50+ Wat is uw geslacht? (M, V) Wat zijn de 4 cijfers van de postcode van uw woonadres? Als u nog algemene opmerkingen of suggesties heeft, dan kunt u deze hieronder kwijt: [OPEN VELD]
40
Bijlage 3: Vragenlijst tweede meting 1. Hoe reist u gewoonlijk van en naar uw werk? (Kies het vervoermiddel waar u de grootste afstand mee aflegt) Afgelopen juli/augustus Auto (door naar vraag 1a + 1b) O Motor O (Brom)fiets O Openbaar Vervoer (1) O Carpool (als bestuurder of passagier) O Vanpool O Anders, namelijk: O
Nu O O O O O O O
1a. Maakt u gebruik van uw eigen auto of een leaseauto? Eigen auto Leaseauto 1b. Maakt u op de route van en naar uw werk gebruik van de A9 Gaasperdammerweg? Voor de werkzaamheden Tijdens de werkzaamheden Nu In mei in juni, juli en augustus Ja, 4of 5 x p.w. O Ja, 1–3 x p.w. O Nee O
O O O
O O O
(1) INDIEN 2x OV: Welke vormen van openbaar vervoer gebruikt u om van en naar uw werk te reizen? (meerdere antwoorden mogelijk) Afgelopen juli/augustus trein bus, lijn tram, lijn Metro Zuidoost Shuttlebus (1) INDIEN 1x OV in juli/augustus:
41
Nu
Welke vormen van openbaar vervoer gebruikte u in juli/augustus om van en naar uw werk te reizen? (meerdere antwoorden mogelijk) trein bus, lijn tram, lijn Metro Zuidoost Shuttlebus (1) INDIEN 1x OV NU: Welke vormen van openbaar vervoer gebruikt u nu om van en naar uw werk te reizen? (meerdere antwoorden mogelijk) trein bus lijn tram lijn Metro (1) Hoe reist u van uw huis naar de (instap)halte of het station? Lopend Met fiets of bromfiets Met de auto (die ik parkeer) (1c) Met de auto (ik word gebracht) Anders (1) Hoe reist u van de uitstaphalte of -station naar uw werk? Lopend Met de fiets Zuidoost Shuttlebus Shuttlebus van het bedrijf Anders (1c) Ik parkeer mijn auto bij station Eens Er is voldoende parkeerruimte De kwaliteit van de parkeerruimte is goed De veiligheid van de parkeerruimte is goed (iedereen) Hoeveel dagen werkt u per week 1-3 4 5
42
Oneens
Kunt u aangeven wat voor werktijden u heeft: vaste werktijden variabele werktijden roosterdiensten
Wat was uw vertrektijd van huis in juli/augustus (pulldown menu met 15 minuten schaal van 06.00 tot 05.45) Wat is uw vertrektijd van huis nu (pulldown menu met 15 minuten schaal van 06.00 tot 05.45)
Wat was uw gemiddelde (totale) reistijd van huis naar werk in juli/augustus (zelf invullen) Wat is uw gemiddelde (totale) reistijd van huis naar werk nu (zelf invullen) Aanvinken; ik ga meer dan 3 dagen per week niet rechtstreeks van huis naar werk (om bijvoorbeeld kinderen weg te brengen) Wat was uw vertrektijd van uw werk naar huis in juli/augustus (pulldown menu met 15 minuten schaal van 16.00 tot 15.45) Wat is uw vertrektijd van uw werk naar huis nu (pulldown menu met 15 minuten schaal van 16.00 tot 15.45) Wat was uw gemiddelde (totale) reistijd van werk naar huis in juli/augustus (zelf invullen) Wat is uw gemiddelde (totale) reistijd van werk naar huis nu (zelf invullen) Aanvinken; ik ga meer dan 3 dagen per week niet rechtstreeks van werk naar huis (om bijvoorbeeld kinderen op te halen, boodschappen te doen etc.) Heeft u in juli/augustus gebruik gemaakt van de Zuidoostpas om van en naar uw werk te reizen? Ja, ik maakte er 4 of 5 dagen per week gebruik van (4A) Ja, ik maakte er 2-3 dagen per week gebruik van (4A+ 4B) Ja, ik gebruikte hem één keer per week of minder (4A+ 4B) Ja, ik heb hem een keer geprobeerd maar gebruikte hem daarna niet meer (4C+5A) Ja, ik heb hem meerdere keren geprobeerd maar gebruik hem daarna niet meer (4C+5A) Nee (5B) Nee, want ik heb al een OV-abonnement en maakte geen gebruik van de Shuttlebus Heeft u, nadat de werkzaamheden waren afgelopen (5 september), maar toen de Zuidoostpas nog wel geldig was (in de periode tot 19 september), nog
43
gebruik gemaakt van de pas? (voor iedereen die in vorige vraag ja heeft ingevuld) Ja, ik maakte er dagelijks gebruik van Ja, ik maakte er 2-3 dagen per week gebruik van Ja, ik gebruikte hem één keer per week of minder (4A) Waarom heeft u de Zuidoostpas gebruikt?(meerdere antwoorden mogelijk) Ik had met de auto last van de vertragingen door de werkzaamheden Ik verwachtte dat het openbaar vervoer sneller is tijdens de werkzaamheden Mijn reistijd was tijdens de werkzaamheden op de A9 korter als ik gebruik maakte van de Zuidoostpas Ik was niet bekend met de mogelijkheden van het openbaar vervoer en wilde het wel eens uitproberen De parkeermogelijkheden bij mijn werkgever zijn beperkt De Zuidoostpas was voor mij gratis Met het openbaar vervoer kon ik vrij zeker zijn over mijn aankomsttijd, met de auto moest je dat maar afwachten Ik reisde altijd al met het openbaar vervoer Om van de speciale Shuttlebus gebruik te kunnen maken Iedereen die met het openbaar vervoer gaat, draagt daarmee zijn steentje bij aan het vergroten van de bereikbaarheid van mijn bedrijf/Amsterdam Zuidoost Ik hoorde positieve ervaringen van een collega Anders, namelijk (OPEN VELD) (4B) Waarom heeft u de Zuidoostpas niet op méér werkdagen per week gebruikt? (meerdere antwoorden mogelijk) Ik werk part time Op andere dagen heb ik de auto nodig tijdens mijn werk Op andere dagen combineer ik mijn autorit voor of na het werk met andere activiteiten (kinderen wegbrengen/halen, boodschappen, sporten etc.) Op andere dagen werk ik op tijden dat het openbaar vervoer niet of niet vaak genoeg gaat Op andere dagen werk ik (gedeeltelijk) op een ander werkadres dat beter bereikbaar is met de auto Op andere dagen werk ik (gedeeltelijk) op een ander werkadres waarbij ik de Zuidoostpas niet kon gebruiken Anders, namelijk (OPEN VELD) (4C) Waarom heeft u de Zuidoostpas in eerste instantie wel gebruikt?(meerdere antwoorden mogelijk) Ik had met de auto last van de vertragingen door de werkzaamheden Ik verwachtte dat het openbaar vervoer sneller is tijdens de werkzaamheden Mijn reistijd was tijdens de werkzaamheden op de A9 korter als ik gebruik maakte van de Zuidoostpas Ik was niet bekend met de mogelijkheden van het openbaar vervoer en wilde het wel eens uitproberen De Zuidoostpas was voor mij gratis
44
Met het openbaar vervoer verwachtte ik vrij zeker te zijn over mijn aankomsttijd, met de auto moest je dat maar afwachten Ik reisde altijd al met het openbaar vervoer Om van de speciale Shuttlebus gebruik te kunnen maken Iedereen die met het openbaar vervoer gaat, draagt daarmee zijn steentje bij aan het vergroten van de bereikbaarheid van mijn bedrijf/Amsterdam Zuidoost Ik hoorde positieve ervaringen van een collega Anders, namelijk (OPEN VELD) (5A) Waarom maakte u geen gebruik meer van de Zuidoostpas?(meerdere antwoorden mogelijk) De files uit mijn richting bleken mee te vallen In de vakantieperiode had ik geen last meer van de files Ik was met het openbaar vervoer even lang of langer onderweg als met de auto in de file De bus stond ook in de file De overstappen sluiten niet op elkaar aan waardoor ik te veel tijd verlies Ik woon te ver van een halte of station Ik kon in het openbaar vervoer niet zitten. Het openbaar vervoer is geen alternatief voor het comfort en het gemak van de auto Ik combineer mijn autorit voor of na het werk met andere activiteiten (kinderen wegbrengen/halen, boodschappen, sporten etc.) Het openbaar vervoer is tijdens de werkzaamheden op de A9 door stakingen en stremmingen niet betrouwbaar geweest De Zuidoostpas was niet geldig op mijn buslijn. Ik hoorde negatieve ervaringen van een collega Ik werk op tijden dat het openbaar vervoer niet of niet vaak genoeg gaat (voor alle pas-gebruikers) Welke verbeteringen had u graag gezien rond de Zuidoostpas? De pas had ook geldig moeten zijn op/in De pas zou blijvend aangeboden moeten worden De pas moet opgenomen worden in de reiskostenregeling van mijn werkgever Anders, nl ….. (5B) Waarom heeft u de Zuidoostpas niet gebruikt?(meerdere antwoorden mogelijk) Ik heb de auto nodig tijdens mijn werk Ik combineer mijn autorit voor of na het werk met andere activiteiten (kinderen wegbrengen/halen, boodschappen, sporten etc.) Ik werk op tijden dat het openbaar vervoer niet of niet vaak genoeg gaat Ik woon te ver van een halte of station Ik heb geen/weinig last gehad van extra vertragingen Met de Zuidoostpas duurde mijn reis nog langer De overstappen sluiten niet op elkaar aan waardoor ik te veel tijd verlies Het openbaar vervoer is geen alternatief voor het comfort en het gemak van de auto Het openbaar vervoer was door stakingen en stremmingen niet betrouwbaar Ik hoorde negatieve ervaringen van een collega
45
Op mijn buslijn kon ik niet gratis reizen Heeft u een vervolgaanbod gekregen om gebruik te kunnen blijven maken van het openbaar vervoer? Ja (6) Nee (6) Heeft u gebruik gemaakt van het vervolgaanbod? Ja Nee, maar ik overweeg het wel (6a) Nee (6a) (6a) Waarom heeft u (nog) geen gebruik gemaakt van het vervolgaanbod? Het vervolgaanbod is voor mij te duur (6b) Het vervolgaanbod houdt niet voldoende rekening met mijn persoonlijke situatie Ik heb mij er niet in verdiept Het aanbod wijkt teveel af van de Zuidoostpas De files vallen mee Ik ben parttimer, daarom is het aanbod voor mij te duur De trein valt te vaak uit Mijn OV wordt niet met korting aangeboden Het vervolgaanbod sluit niet aan bij mijn persoonlijke omstandigheden Het OV is geen goed alternatief De korting is niet aantrekkelijk genoeg Ik wil me niet voor een jaar binden Ik betaal liever meer voor het autocomfort Ik heb de beschikking over een bedrijfsparkeerplaats Het vervolgaanbod is te duur Auto is sneller (6b) Opmerkingen over het vervolgaanbod kunt u hieronder invullen Heeft u via de website van de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar “online” informatie bekeken via webcams over de actuele verkeersdrukte tijdens de werkzaamheden? Ja (3) Nee (3) Heeft u als gevolg van deze actuele informatie uw vertrektijdstip aangepast? Ja, ik heb mijn vertrektijdstip wel eens aangepast aan de informatie Ja, ik heb mijn vertrektijdstip dagelijks aangepast op de informatie Ja, ik ben blijvend vroeger dan gewoonlijk vertrokken Ja, ik ben blijvend later dan gewoonlijk vertrokken Nee Nee, want ik reis altijd met het openbaar vervoer
46
Wat vindt u van de volgende uitspraken over de volgende maatregelen om de overlast tijdens het groot onderhoud van de A9 te beperken? Eens
Oneens (5 punts-schaal)
De Zuidoostpas bood een goed alternatief tijdens de werkzaamheden op de A9 Als ik voor de Zuidoostpas had moeten betalen, zou ik hem niet hebben gebruikt Ik vind het uitstekend dat mijn werkgever mij de Zuidoostpas heeft verstrekt Door de werkzaamheden ben ik voor het eerst sinds jaren weer gaan overwegen het OV te gebruiken De werkgever zou ook nu moeten meebetalen aan mijn OV-pas Ik zal, door mijn ervaringen met de Zuidoostpas, in de toekomst vaker het openbaar vervoer gebruiken De belangrijkste reden om het OV te gebruiken is dat ik niet meer bij mijn werk kan parkeren
Wat vindt u van de volgende uitspraken over het openbaar vervoer? Eens
Oneens (5 punts-schaal) n.v.t
Het openbaar vervoer is over het algemeen betrouwbaar Het OV is over het algemeen comfortabel Meestal heb ik een zitplaats in het OV De kwaliteit van het OV neemt langzaam maar zeker toe Er moet meer gecontroleerd worden in het OV Ik ben bereid meer te betalen voor een hogere kwaliteit in het OV Het OV zal voor mij nooit een alternatief worden Bij welk bedrijf werkt u? [+ lijst van alle deelnemende bedrijven] (7) Bij welke vestiging werkt u? [+ relevante lijst van alle vestigingen deelnemende bedrijven] Wat is uw leeftijd? 16-24 25-35 36-50 50+ Wat is uw geslacht? (M, V) Wat zijn de 4 cijfers van de postcode van uw woonadres? Als u nog algemene opmerkingen of suggesties heeft, dan kunt u deze hieronder kwijt:
47
Als u op de hoogte gehouden wilt worden van de resultaten van dit onderzoek, verzoeken wij u uw e-mailadres in te vullen:
48
