Evaluatie thema avond “Help! Ik wil een spuitje…!” d.d. 11 maart 2014, Kenniscentrum Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht Breda Aantal aanwezige personen Aantal ingevulde formulieren
190 170
(wijk)verpleegkundige (waarvan 10) verzorgende (waarvan ll 12) therapeut verlies en rouw bestuur platform VG vptz begeleider vgz zorgcoördinator woonzorgassistente casemanager dementie fysiotherapeut psychosociaal begeleider geestelijk verzorger ziekenhuisapotheker maatschappelijk werker coördinator activiteitenbegeleiding anios psychiatrie N=
71 66 1 1 12 1 4 4 1 1 1 1 1 2 1 2 170
Meerwaarde casuïstiekbespreking
BETER CONTACT ANDERE ZORGVERLENERS
MEER DESKUNDIGHEID
22
103
41
heel veel tamelijk veel een beetje
4
7
helemaal niet
heel veel
62
84
tamelijk veel een beetje
17
helemaal niet
ZICHT OP ELKAARS KENNIS EN ERVARING
19
heel veel
99
49
tamelijk veel een beetje
3
helemaal niet
1
Kunt u datgene wat u geleerd heeft gebruiken in uw beroepsuitoefening?
KUNT U DATGENE WAT U HEEFT GELEERD GEBRUIKEN IN UW…
33
74
59
heel veel
tamelijk veel
een beetje
Opmerkingen
nadenken over waardering en concreet inzetten van autonomie van de mens via VPTZ binnen informele zorg vrijwilligers informeren ben niet werkzaam op een unit, heb een ander contact met patiënt als vrijwilliger wel begrip voor euthanasie-situaties je ziet hoe moeilijk het is, en het komt steeds meer uit de taboesfeer heb hier in mijn werk niet rechtstreeks mee te maken wel handvatten gehad hoe te handelen in de praktijk, dingen uit te leggen ben nu nog stagiaire, zal zeker in de toekomt voorkomen opfrissing van de kennis, andere invalshoeken meenemen het verruimt mijn nuancering op begrip euthanasie kan kennis ook toepassen door bijvoorbeeld klinische les te geven aan teamgenoten weet uit eigen ervaring hoe belangrijk open communicatie is met familie positie vrijwilliger VPTZ kan aanvullend zijn in de communicatie luisterend oor erg belangrijk kan nu meer duidelijke informatie geven euthanasievragen komen in de praktijk steeds meer voor, dus dit is altijd zinvol veel ouderen in cliëntenbestand, zal in de toekomst wellicht meer gaan voorkomen met name de zorgvuldigheidseisen zie meer een rol in de communicatie tussen bewoner/familie en arts
2
Wat is het belangrijkste dat u heeft meegekregen van deze casuïstiekbespreking?
wetgeving en afwegingen, wilsonbekwaamheid, dilemma’s (17 keer genoemd) nog betere communicatie tussen patiënt/familie en professional (18 keer genoemd) het vraagt nog meerdere stappen vooruit, maar het is in beweging ieder verzoek is uniek en ondanks alle criteria kan en mag het steeds anders beoordeeld worden diepere richtlijnen en in palliatieve zorg informatie en meer duidelijkheid in gesprek gaan, procesmatig meer bekendheid euthanasie de duidelijkheid hoe precies het verloop is dialoog zoeken met casemanager dementie en verpleegkundige belang van consistente wens weloverwogen verzoek, wanneer lijden uitzichtloos het is en blijft een moeilijk onderwerp duidelijke uitleg over hoe de procedure werkt en wat er aan vooraf moet gaan praktische info, een beter beeld hoe het in de praktijk gaat goede casussen kennis mbt euthanasie dat het niet eenvoudig is voor de arts om euthanasie toe te dienen kan nu als aandachtsvelder meer info aan mijn team doorgeven vooral de grote belangstelling voor dit onderwerp het is niet gemakkelijk om euthanasie toe te passen dilemma's meer inzicht in wat het inhoudt en wat je daarin als verpleegkundige kunt betekenen verschil euthanasie en palliatieve sedatie dilemma's uit de praktijk zorgvuldigheid, er is vaak meer te bieden dan euthanasie hoe ingewikkeld het uitvoeren is zorgvuldige inventarisatie van wat nog mogelijk is voordat tot euthanasie wordt overgegaan interesse, veel geleerd duidelijk overzicht iedere casus vergt een zorgvuldige afweging praktijk is vaak gecompliceerd, communicatie is zeer belangrijk dat niet alles zwart/wit is, er zijn meer toepassingen mogelijk dan ik dacht leuke leerzame discussies de besproken dilemma's proces rondom besluitvorming euthanasie dat het goed overwogen moet zijn hoe te handelen bij wilsonbekwaamheid duidelijkheid, goede uitleg met elkaar bespreken is altijd leerzaam het traject bij euthanasie hoe belangrijk het is dat de patiënt zelf aangeeft wat hij/zij wil en dat dit vaststaat ervaringen en ook de verhalen van de huisarts waren heel leerzaam mogelijkheden als de arts niet meewerkt het onderwerp blijft een groot discussiepunt, veel grijze gebieden criteria waar het aan moet voldoen de vraag achter de vraag horen, veel situaties zijn discutabel, verschillend euthanasie meer bespreekbaar maken meningsvorming bij casusbespreking verheldering 3
verloop proces tot uiteindelijke euthanasie herhaling van onderwerp is belangrijk meer inzicht dat euthanasie ondanks de wilsverklaring niet 100% gedekt is, het discussiepunt specificatie van de wilsverklaring verschillende invalshoeken en dat euthanasie in ontwikkeling is hoe moeilijk en complex de vraag rondom wils(on)bekwaam is en euthanasieverklaring is open blijven staan voor cliënt het er met elkaar over discussiëren is zinvol vraagstukken zijn beantwoord, mede door de casussen bewustwording en kennis van de wet het blijft een lastig onderwerp wat je als verzorgende wel en niet mag doen het vereist veel voorbereiding/info en diagnostiek tot uitvoering euthanasie komt niet alleen voor bij terminale zieken dat er veel mogelijk is, indien het goed omschreven is, neemt arts weloverwogen beslissing hoe het in werking gaat dilemma's complexiteit van het onderwerp casusbesprekingen zeer leerzaam verschil palliatieve sedatie en euthanasie wat mag een vpk wel en niet criteria rondom euthanasie zijn goed duidelijk de zorgvuldigheidseisen bespreking casussen nut wilsverklaring rol vpk verdeelde mening en interpretatie beeldvorming eigen mening over euthanasie duidelijkheid in de vragen om uitzichtloosheid te bepalen
Waardering VARIETEIT IN PROGRAMMA
WIJZE VAN BESPREKEN
3 35
22 64
68
goed
goed ruim vold. vold. matig
84 63
WIJZE VAN PRESENTEREN
ruim vold. vold. matig
LOCATIE
24
13 goed
53
1
91
goed
32
ruim vold. vold.
ruim vold.
125
vold.
4
Onderwerp volgende bijeenkomst
hoe ga je zelf om met de dood, omgaan met pijn, palliatieve zorg en mantelzorg palliatieve sedatie (20 keer genoemd) familiezorg/begeleiding in de thuissituatie bij verzoek/aanvraag hoe om te gaan met levenseinde (22 keer genoemd) palliatieve zorg/euthanasie bijdementie/psychiatrie, wilsonbekwaamheid casuïstiek (8 keer genoemd) palliatieve zorg in de VGZ ( 6 keer genoemd) procedure tav scen en objectieve beoordeling begeleiden vpk/verzorgende bij euthanasievraag, zorgmodule, consequenties hiervan benauwdheid pijnbeleving, begeleiden spiritualiteit delier, metastasen palliatieve zorg en autisme communicatie rondom sterfbed communicatie rondom zorg, medicatie bij palliatieve zorg, rouwfases (begeleiding hierin) wat kan/mag verzorgende betekenen in de palliatieve zorg presentie in de palliatieve fase omgaan met emotie in de eindfase sterfstijlen (STEM) gericht op verpleeghuis (dementerende) communicatie rond euthanasie, niet reanimeren verklaring wat kun je bieden sterven zonder euthanasie en/of palliatieve fase meer casussen om te laten zien hoe lastig de vraagstukken zijn andere culturen wilsonbekwaamheid casuistiek/praktijkvoorbeelden rol van versterven en adviesgeving van de arts hierin euthanasie/palliatieve sedatie bij dementie palliatief redeneren voor verpleegkundigen scen uitleg voltooid leven problematiek, begeleidingsaspecten en levensvisie situatie andere culturen existentiële vragen in de palliatieve fase, palliatief redeneren/besluitvorming tools om met cliënt/mantelzorger de vraag om euthanasie te verfijnen casuïstiek met dilemma's gebruik en toediening medicatie complementaire zorg angst, verwardheid NVVE formulieren voeding , vocht en pijn in de palliatieve fase nazorg stervensbegeleiding rol vpk bij palliatieve zorg abstineren beleid, palliatieve sedatie en de grenzen daartussen, wanneer beslissingen genomen praktische zorg, wat pas je wanneer toe als vpk precieze verloop euthanasie, meer info over scen-arts
5
Opmerkingen/suggesties
belangrijk om ook de studenten te bereiken, wellicht koppelen aan onderwijs zat duidelijk in elkaar prima avond tempo beginnende info was erg hoog dit onderwerp bespreken bij symposium Ooit ga je dood bespreekbaar maken bij mensen met een verstandelijke beperking meer lesstof, nog dieper ingaan op graag een pauze goede palliatieve zorg doet patiënt vaak afzien van euthanasie ga zo door! prima georganiseerd een leerzame avond panel erbij was fijn voor extra info en afwisseling volgende keer tevoren leden panel voorstellen qua achtergrond alle bijeenkomst zijn en blijven interessant niet iedereen kon het scherm goed zien, vooral onderste tekst meer inhoudelijk over euthanasie graag een pauze ga zo door! vraagstelling soms onduidelijk, voor meerdere uitleg vatbaar existentiële vragen in de palliatieve fase, palliatief redeneren/besluitvorming leerzame avond goed geregeld graag meer themabijeenkomsten was erg interessant erg leerzaam! plezierige en leerzame bijeenkomst casussen mondeling samenvatten, want scherm is niet overal goed te lezen waardevolle bijeenkomst bedankt! heldere bijeenkomst met toch wel "veel" nieuwe informatie pauze
6
