Evaluatie P&R-Waalsprinter Gebruikers over het P&R-terrein en de Waalsprinter
Datum: december 2011
Colofon Gemeente Nijmegen Afdeling Onderzoek en Statistiek contactpersoon: Henk Moeniralam tel.: (024) 329 98 89 e-mailadres:
[email protected] Verkrijgbaar Open Huis, Stadswinkel Mariënburg 75 6611 PS Nijmegen tel: (024) 329 24 08 of via www.nijmegen.nl (onderdeel Gemeente > Onderzoek & Cijfers)
Inleiding - 1
Inhoudsopgave Samenvatting en conclusies
3
1
Inleiding
6
1.1 1.2 1.3 1.4
Achtergrond en doel Onderzoeksvragen Opzet onderzoek Opzet rapportage
6 8 8 9
2
Gebruikers van het P&R-terrein
10
3
Oordeel terrein en bus
19
3.1 3.2
Oordeel terrein Oordeel bus
19 21
4
Wensen en suggesties voor verbetering terrein
27
4.1 4.2
Wensen Suggesties voor verbetering
27 30
5
Gebruikers van het P&R-terrein over zaken m.b.t. HOV
33
6
Slotopmerkingen respondenten
37
Bijlage 1: Aantal uitrijders op P&R-terrein in 2008-2011 Bijlage 2: Regio, Stadsregio en Rest Nederland
2 - Inleiding
38 39
Samenvatting en conclusies Doel onderzoek Op verzoek van de afdeling Mobiliteit heeft de afdeling Onderzoek en Statistiek najaar 2011 een onderzoek gedaan onder gebruikers van het P&R-terrein in Ressen. Dit terrein is in september 2007 op initiatief van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen en de gemeente Nijmegen opgeleverd. Het terrein heeft een parkeervoorziening van 520 parkeerplaatsen en dient als overstappunt voor de groeiende groep automobilisten die via de Waalbrug naar de stad wil reizen. Het onderzoek is allereerst bedoeld om informatie te verzamelen over ervaringen van de gebruikers van het terrein voor mogelijke verbeteringen van het terrein. Daarnaast is informatie nodig om te weten aan welke kwaliteitseisen een eventuele inrichting van een nieuw P&R-terrein moet voldoen. Tenslotte worden de resultaten gebruikt om informatie te krijgen over de wensen van een van de doelgroepen van het HOV (forensen). Deze informatie wordt voorjaar van 2012 gebruikt bij de voorkeursbeslissing van de Raad over het tracé en de modaliteit van het HOV. Gegevensverzameling De gegevens van het onderzoek zijn grotendeels in september 2011 verzameld via internet. Gebruikers van het terrein zijn hiervoor van te voren op het terrein benaderd voor hun emailadres. Aan een beperkt aantal gebruikers is de vragenlijst op het terrein meegegeven die ze naderhand hebben terug gestuurd. In totaal zijn er 265 (unieke) personen gedurende drie weken benaderd op verschillende dagen, incl. op zaterdag en koopzondag. Uiteindelijk hebben er 164 personen meegedaan aan het onderzoek (62% respons). Daar op een door de weekse dag gemiddeld ongeveer 200 automobilisten gebruik maken van het terrein, is de grootte van de onderzoeksgroep statistisch gezien voldoende om betrouwbare uitspraken te doen over de gebruikers van het terrein. Reizigersprofiel Gezien de ligging van het P&R-terrein komen zoals te verwachten was nagenoeg alle gebruikers uit plaatsen in de regio ten noorden van de stad, vooral uit Arnhem, Elst, Huissen, Bemmel en Gendt. Het zijn met name bestuurders die met de eigen auto komen om naar hun werk te gaan. Ongeveer tweederde parkeert zijn auto op het terrein om met de bus verder te reizen naar het werk. Bijna tweederde van de ondervraagden komt meer dan een dag in de week op het terrein. Degenen die er parkeren voor hun werk of opleiding komen er gemiddeld 3,7 dagen per week. Degenen die er om andere redenen komen (winkelen, ziekenhuisbezoek, evenementen, etc.) parkeren er gemiddeld 1,5 dag per week. Bijna een op de vijf gebruikt het terrein al vanaf het begin (dus al ruim vier jaar) en bijna tweederde komt er een of meer dagen per week. Ongeveer driekwart van de gebruikers gaat meestal met de bus naar het centrum van de stad en bijna een kwart (23%) naar Heijendaal. Wanneer alleen gekeken wordt naar de bestemming van de groep werkenden en studerenden, dan neemt het aandeel dat naar Heijendaal gaat toe van 23% naar 29%.Verder valt op dat de reizigers vooral vrouwen zijn met een middelbare of hogere opleiding. Vermijding file en goedkoper parkeren dan in stad belangrijke motieven om met bus te reizen Redenen die men het meest aangeeft om de bus te gebruiken zijn vermijding van de file en het goedkopere parkeertarief dan in de stad. Reizigers uit de regio en stadsregio geven in vergelijking met reizigers uit de rest van Nederland in sterkere mate aan dat zij de bus gebruiken om niet in de file te staan en snel op hun plaats van bestemming te komen. Voor reizigers uit de
Inleiding - 3
rest van Nederland geldt meer dat zij de bus gebruiken omdat het goedkoper is dan parkeren in de stad. Ook degenen die de bus gebruiken om naar hun werk of opleiding te gaan geven meer aan dat zij dat doen om niet in de file te staan of snel op hun bestemming te komen in vergelijking met reizigers die de bus om andere redenen gebruiken. Voor reizigers die om andere redenen de bus gebruiken dan voor werk of opleiding geldt meer dat zij dat doen omdat het goedkoper is dan parkeren in de stad.
Terrein over het algemeen gunstig beoordeeld De gebruikers van het P&R-terrein zijn over het algemeen tevreden over het terrein. Gemiddeld krijgt het terrein een 7,5 als rapportcijfer. Over diverse aspecten van het terrein (informatie over vertrektijden bus, route van de weg naar terrein, instructie op terrein, gevoel dat auto veilig geparkeerd staat) heeft circa 80% tot 90% een gunstig oordeel. Alleen is men naar verhouding minder tevreden over het vooraf bekend maken van wijzigingen in de dienstregeling. Meerderheid vindt dat transferium kortere reistijd heeft Een meerderheid (58%) van de reizigers die vanaf het terrein vertrekken met de bus naar de stad vindt dat de rit korter duurt dan met de auto. Naar hun inschatting gaat het hier gemiddeld om een reistijdwinst van 14 minuten. Een op de vijf reizigers vindt dat de rit met de bus even lang duurt als met de auto en bijna een op de vijf weet niet in te schatten of de rit met de bus korter of langer duurt dan met de auto. Over de terugrit heeft men een wat andere mening. Hiervan vinden namelijk veel meer reizigers (bijna de helft) dat deze even lang duurt als de auto. Over het algemeen is men tevreden over diverse zaken die met het gebruik van de bus te maken hebben. Zowel de reistijd, de zitplaatskans bij de heen- en terugrit, de rijfrequentie per uur als de stiptheid bij aankomst krijgen een rapportcijfer dat hoger is dan een 7 (het oordeel over de reistijd krijgt zelfs een 8). Alleen over de stiptheid van de bus bij vertrek oordeelt men wat minder gunstig (6,9).
Overstappen onderweg niet gunstig voor gebruik transferium Wanneer de gebruikers van het terrein op weg naar hun bestemming zouden moeten overstappen, ook al duurt de reis even lang, zouden zeker vier op de tien geen gebruik meer maken van het P&R-terrein. Bij de groep die relatief kort gebruik maakt van het terrein (hooguit 2 jaar) is het gevoel om in dat geval af te haken wat sterker dan bij de groep die al vanaf het begin op het terrein komt. Ook bij reizigers die voor hun werk of opleiding op het terrein parkeren is het gevoel om af te haken wanneer men zou moeten overstappen sterker aanwezig dan bij reizigers die om andere redenen op het terrein parkeren. Bijna twee derde van de ondervraagde reizigers zegt dat men gebruik blijft maken van het terrein ook al zou de reis met de bus naar de plaats van bestemming 5 minuten langer duren. Zowel reizigers uit de regio, stadsregio als de rest van Nederland laten dat in ongeveer dezelfde mate weten. Voor reizigers die niet op het terrein parkeren om naar hun werk of opleiding te gaan, speelt de langere reistijd van 5 minuten een wat minder belangrijke rol dan voor reizigers die wel voor hun werk of opleiding op het terrein parkeren.
4 - Inleiding
Goed beschutte wachtruimte bij halte veel genoemd om terrein aantrekkelijk te maken. Als de gebruikers naar hun voorkeuren wordt gevraagd om het terrein aantrekkelijk te maken, wordt veelvuldig een goed beschutte wachtruimte tegen wind en regen bij de bushalte van het terrein genoemd. Ook een goed beveiligd parkeerterrein wordt genoemd, maar in wat mindere mate. Wanneer bij hen geïnformeerd wordt naar suggesties ter verbetering van het vervoer vanaf het terrein naar de plek van bestemming blijkt dat naar verhouding (wederom) een goed beschutte wachtruimte bij de bushalte en stiptheid van vertrek- en aankomsttijden veel worden genoemd.
Kleine meerderheid ziet mogelijkheden om meer reizigers aan te trekken Een kleine meerderheid (52%) van de ondervraagden denkt dat nog meer reizigers gebruik kunnen maken van het terrein. Reizigers uit de stadsregio zijn hier wat meer van overtuigd dan reizigers uit de regio en de rest van Nederland. Meer reclame, voorlichting en publiciteit (flyeren in de stad, advertenties in regionale kranten, publiekscampagnes, etc.) worden overwegend genoemd als mogelijkheden om dit te bevorderen. Ook verbetering van de betrouwbaarheid van vertrek- en aankomsttijden, handhaving van het goedkope tarief en stimulering van het gebruik vanuit de werkgever worden genoemd, maar in veel mindere mate.
Inleiding - 5
1
Inleiding
1.1
Achtergrond en doel
Achtergrond Begin september 2007 is op initiatief van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen en de gemeente Nijmegen de P&R-Waalsprinter bij Ressen gerealiseerd, een parkeervoorziening met aanvankelijk 220 parkeerplaatsen. De parkeercapaciteit is inmiddels uitgebreid tot 520 parkeerplaatsen. De P&R-Waalsprinter is voornamelijk bedoeld voor forensen die in de ochtendof avondspits over de Waalbrug willen reizen. De parkeervoorziening biedt de groeiende groep automobilisten die over de Waalbrug Nijmegen willen bereiken een alternatief om verder door te reizen naar Nijmegen. Voor € 2,50 per auto kunnen automobilisten een kaartje kopen om hun auto van 06.00 uur tot 22.00 uur op het P&R-terrein te parkeren. Met het kaartje kunnen zij voor maximaal vier personen gebruik maken van een kwartiersdienst van een bus op het P&R-terrein (de Waalsprinter ofwel lijn 325) om naar Nijmegen te gaan en terug te keren. Buiten is er een betaalautomaat waar men alleen elektronisch kan betalen. Binnen in de werkruimte van de beheerders zijn er twee betaalautomaten waar men ook met muntgeld kan betalen.
Het P&R-terrein in Ressen Gebruikers van de P&R-Waalsprinter kunnen sinds augustus 2010 ook gebruik maken van een kwartiersdienst van een andere snelbusverbinding (de RijnWaalsprinter ofwel lijn 300) die vanuit Arnhem via Huissen en Bemmel naar Nijmegen rijdt. De RijnWaalsprinter rijdt zowel naar het stadscentrum als het centraal station van zowel Arnhem als Nijmegen. Gebruikers van de P&RWaalsprinter kunnen dus in feite acht keer per uur gebruik maken van een verbinding van
6 - Inleiding
Ressen naar Nijmegen. De Waalsprinter en de RijnWaalsprinter gaan beide via de Nijmeegse binnenstad naar Heijendaal, maar hebben ieder een eigen route1. Sinds de opening van de P&R-Waalsprinter in september 2007 is het gebruik van het parkeerterrein en de bussen langzaam gestegen. Volgens indrukken van de beheerders van de Ovatonde maken op een door de weekse dag op dit moment (najaar 2011) ongeveer 200 automobilisten gebruik van het terrein. Op zaterdag zijn dat er ongeveer 100 tot 150. Het gebruik van het terrein op koopzondag is wisselend. Over het algemeen is het gebruik afhankelijk van het weer en de filevorming op de A325. Bij nat weer is het gebruik hoger dan wanneer het droog is. De groep vaste gebruikers bedraagt volgens de beheerders ongeveer 150 tot 200 automobilisten op een door de weekse dag. Dit komt aardig overeen met de cijfers die over het aantal uitrijders zijn verkregen vanaf 1-1-2008 tot en met eind 2011 (zie bijlage 1). Uit deze cijfers komt ook naar voren dat het gebruik is toegenomen van bijna 38.000 uitrijders in 2008 naar ongeveer 50.000 uitrijders in 2011. Na 2009 stabiliseert het aantal uitrijders zich. Ondanks het gestegen gebruik van het terrein sinds de oplevering ervan, zijn de vervoersintensiteiten op de Waalbrug niet afgenomen (Discussienota Nijmegen betrouwbaar bereikbaar, Gemeente Nijmegen, juni 2009).
Reizigers bij de betaalautomaat buiten
1
De twee betaalautomaten binnen in werkruimte beheerders
De Waalsprinter neemt de kortste route van Ressen naar Heijendaal. De bus rijdt namelijk niet naar het centraal station maar gaat naar Valkhof, Kelfkensbos en Hertogplein (drie haltes in centrum) via Wedren en Coehoornstraat (geen haltes) naar Heijendaal. De route staat op dit moment ter discussie en overwogen wordt over te stappen op de route van de RijnWaalsprinter (via Burchtstraat, Plein 44 en centraal station naar Heijendaal). De route van lijn 325 is filegevoelig door de grote verkeersdruk op de Heijendaalseweg tijdens de spitsen. Vanaf 11-12-2011 is de dienstregeling gewijzigd. Lijn 325 is doorgetrokken naar Bemmel, wordt opgenomen in lijn 300 en rijdt voorts alleen nog in de spits. Daarnaast blijft er een winkelpendel rijden op zaterdagen, koopavonden en koopzondagen.
Inleiding - 7
Doel Het doel van de evaluatie van de P&R-Waalsprinter is drieledig. Allereerst gaat het om het verzamelen van informatie over ervaringen van gebruikers van het terrein voor de mogelijke verbetering van het terrein. Daarnaast gaat het om informatie die van belang is voor de eventuele inrichting van een nieuw P&R-terrein elders in Nijmegen. Hiervoor kan het bijvoorbeeld nodig zijn te weten aan welke kwaliteitseisen een P&R-terrein dient te voldoen. Tenslotte is informatie nodig van verschillende doelgroepen over hun wensen ten aanzien van het hoogwaardig openbaar vervoer (HOV). Dit onderzoek biedt de mogelijkheid om dat te doen voor de doelgroep forensen. De informatie kan worden gebruikt bij de voorkeursbeslissing die de Raad in het voorjaar van 2012 dient te nemen over het tracé en de modaliteit van het HOV.
1.2
Onderzoeksvragen
Gezien het hoofddoel van het onderzoek en de informatie die nodig is over het HOV zijn de volgende centrale vraagstellingen geformuleerd:
Wat is de herkomst en bestemming van de gebruikers van de P&R-Waalsprinter? Hoeveel dagen in de week maakt men gemiddeld gebruik van het terrein? Waarvoor maakt men doorgaans gebruik van het terrein? Wat is de belangrijkste reden om gebruik te maken van de bus? Wat vindt men over het algemeen van de kwaliteit van het P&R-terrein? Vindt men dat men reistijdwinst boekt ten opzichte van de auto door gebruik te maken van de bus op het terrein? Wat vindt men van de informatievoorziening op het terrein? Welke voorzieningen maken het terrein volgens de gebruikers aantrekkelijk? Zijn de gebruikers van het terrein op de hoogte van de HOV-plannen van de gemeente Nijmegen? Hoe belangrijk vinden gebruikers van het terrein HOV-kenmerken als rijfrequentie, betrouwbaarheid (stiptheid), (reis)snelheid en comfort van de bus? Heeft men suggesties voor verbetering van het P&R-terrein en zo ja, welke?
1.3
Opzet onderzoek
De onderzoeksgegevens zijn verzameld via enquêtes onder de gebruikers van het P&R-terrein Ressen. Zij zijn hiervoor persoonlijk benaderd op het P&R-terrein in de tweede helft van september en de eerste week van oktober 2011. Na een korte mondelinge toelichting op het onderzoek is gevraagd naar het telefoonnummer of emailadres van de gebruiker of kon men een enquêteformulier meenemen en terugsturen in een gratis retourenvelop. Om een zo hoog mogelijke respons te krijgen is de manier van deelname (schriftelijk, telefonisch of electronisch) zo veel mogelijk zelf over gelaten aan de potentiële respondenten. Het mondeling afnemen van de enquête op het terrein of in de bus is niet gebeurd omdat de omstandigheden hiervoor niet geschikt zijn (men parkeert of wordt afgezet en wil snel de bus in, de situatie in de wachtruimte waar ook de betaalautomaten zijn is niet geschikt om enquêtes af te nemen want iedereen wacht daar en afnemen van de enquête in de bus zou maar in beperkte mate kunnen gebeuren).
8 - Inleiding
Verreweg de meeste gebruikers hebben hun emailadres opgegeven en de enquête via internet ingevuld. Om zo veel mogelijk verschillende doelgroepen te bereiken zoals woon-werkers, winkelbezoekers en studerenden, zijn gebruikers op verschillende uren en op verschillende dagen benaderd (door de week maar ook op zaterdag en een keer op koopzondag). Van de in totaal 265 (unieke) personen die benaderd zijn hebben er 164 meegedaan (respons 62%). Hiervan hebben er 153 de vragenlijst via internet ingevuld, 10 hebben dat schriftelijk gedaan en slechts 1 heeft er de voorkeur aan gegeven om de vragenlijst via de telefoon af te laten nemen. Het veldwerk was in de tweede week van oktober 2011 afgerond.
1.4
Opzet rapportage
Het rapport is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 2 komt het profiel van de gebruikers aan bod. Bijvoorbeeld: Waar komt men vandaan? Waar gaan men naar toe? Hoe vaak maakt men al gebruik van het P&R-terrein? Hoe komt men over het algemeen op het terrein? Waarvoor maakt men doorgaans gebruik van het terrein? Hoofdstuk 3 gaat over het oordeel over het gebruik van het P&R-terrein en de bus. Bijvoorbeeld: Hoe oordeelt men over het algemeen over de kwaliteit van het P&R-terrein? Wat vindt men van de informatievoorziening op het terrein? Vindt men dat men reistijdwinst boekt met de bus in vergelijking met de auto? In hoofdstuk 4 komen de wensen en suggesties voor verbeteringen met betrekking tot het terrein en de bus aan de orde. Bijvoorbeeld: Welke zaken of voorzieningen op het terrein vindt men belangrijk? Wat zou er in de ogen van de gebruikers nog verbeterd kunnen worden? Welke suggesties heeeft men om nog meer reizigers aan te trekken? Hoofdstuk 5 besteedt aandacht aan het Hoogwaardig Openbaar Vervoer in relatie tot de gebruikers van het P&R-terrein. Bijvoorbeeld: Zijn ze op de hoogte van de HOV-plannen van de gemeente Nijmegen? Hoe oordelen gebruikers van het P&R-terrein over typische kenmerken van het HOV? Hoofdstuk 6 tenslotte bevat de slotopmerkingen die de ondervaagden hebben gemaakt naar aanleiding van het onderzoek. De samenvatting staat voor in het rapport.
Inleiding - 9
2
Gebruikers van het P&R-terrein
Om een idee te krijgen wie de gebruikers van het P&R-terrein in Ressen zijn is in de enquête geïnformeerd waar men vandaan komt, waar men naar toe gaat, op welke wijze men daar komt, hoe lang men daar al komt, hoe vaak men daar komt en hoe laat men daar doorgaans arriveert en later weer vertrekt.
De slagbomen bij de inrit van het terrein
Gebruikers grotendeels afkomstig ten noorden van Nijmegen Zoals te verwachten was (de P&R Waalsprinter ligt aan de noordkant van de stad) is het merendeel van de gebruikers van het P&R-terrein afkomstig vanuit plaatsen ten noordwesten of noordoosten van Nijmegen. Zij rijden immers vanuit noordelijke richting de stad binnen. Bij de herkomst van de ondervraagden is onderscheid gemaakt tussen reizigers die afkomstig zijn uit plaatsen in de omgeving van Nijmegen op hooguit een afstand van ongeveer 20 km (regio), reizigers die komen uit plaatsen die iets verder maar binnen of langs de A50 liggen (stadsregio) en reizigers die verder weg vandaan komen (rest Nederland). In fig. 2.1 is de verdeling hiervan naar herkomst te zien. Uit de figuur komt naar voren dat iets meer dan de helft uit de regio komt. Het gaat hier vooral om reizigers uit Arnhem, Elst, Huissen, Bemmel en Gendt. In bijlage 2 is te zien welke woonplaatsen van de ondervraagden vallen onder de regio, de stadsregio en de rest van Nederland.
10 - Gebruikers van het P&R-terrein
Fig. 2.1
Herkomst ondervraagde gebruikers P&R-terrein (in%)
Regio 52%
Rest van Nederland 26% Stadsregio 22%
Overstappers zijn vooral bestuurders die met eigen auto naar hun werk gaan Het overgrote deel van degenen die op het P&R-terrein parkeren en de bus gebruiken, komt als bestuurder van de eigen auto. Het gaat hier om ruim negen (93%) van de tien geïnterviewde gebruikers van het terrein. Degenen die als medepassagier, met de bus of op andere wijze komen (met fiets of afgezet worden) zijn beperkt. Fig. 2.2
Hoe komt men naar het P&R-terrein? (in %)
3% 3% 1% bestuurder eigen auto medepassagier met bus wordt afgezet of met fiets 93%
In fig. 2.3 is te zien voor welke doeleinden men het parkeerterrein gebruikt. Omdat men meer dan een antwoord mocht geven op de vraag waarvoor men het parkeerterrein gebruikt, komt het totale percentage uit op meer dan 100%. Ongeveer tweederde van de ondervraagden parkeert zijn auto op het terrein om naar het werk te gaan en ongeveer eenderde doet dat om te winkelen (12% parkeert daar niet alleen voor het werk, maar ook om te gaan winkelen in de stad).
Gebruikers van het P&R-terrein - 11
Fig. 2.3
Waarvoor parkeert men op het P&R-terrein? (in %)
werk
67%
winkelen
35%
opleiding/studie
9%
evenementen
9%
ziekenhuisbez… familie/vrienden
3% 1%
0%
20%
40%
60%
80%
Het parkeerterrein wordt het meest gebruikt om van daaruit met de bus naar het werk te gaan of om te gaan winkelen in Nijmegen. Ook voor enkele andere bestemmingen wordt er op het terrein geparkeerd, (bijvoorbeeld om van daar uit naar de opleidingsinstelling of evenementen te gaan) maar in mindere mate. Voor zover het om evenementen gaat, betreft het vooral de Vierdaagse en de kermis. Van degenen die daar parkeren om naar hun werk te gaan komt 94% als bestuurder van de eigen auto. Ook als men daar komt om te winkelen in Nijmegen is dat merendeels als bestuurder van de eigen auto (91%). Onder de ondervraagden bevinden zich naar verhouding meer personen die het terrein de laatste jaren gebruiken dan vanaf de eerste jaren. Dat is ook niet zo verwonderlijk omdat het gebruik en de bekendheid van het terrein wellicht de laatste jaren zijn gegroeid. Meer dan de helft (55%) gebruikt het terrein 2 jaar of korter, terwijl een kleiner aandeel, namelijk een kwart (26%) dat al drie jaar of langer doet. Bijna een op de vijf ondervraagden (18%) gebruikt het terrein al vanaf het begin (vier jaar geleden). Fig. 2.4
Hoe lang maakt men al gebruik van het P&R-terrein? (in %)
18% 35%
< 1 jaar tussen 1-2 jaar
8%
tussen 2-3 jaar tussen 3-4 jaar vanaf het begin
19% 20%
12 - Gebruikers van het P&R-terrein
Degenen die het terrein gebruiken om naar het werk of opleiding te gaan komen naar verhouding iets langer al op het terrein dan degenen die er om andere redenen komen (winkelen, evenementen, ziekenhuisbezoek, etc.). Van degenen die het terrein gebruiken om naar het werk of de opleiding te gaan te gaan komt 30% al twee tot vier jaar. Onder degenen die oom andere redenen komen is dat 20%. Degenen die op het terrein parkeren om te gaan winkelen, naar evenementen of het ziekenhuis te gaan maken de laatste jaren naar verhouding meer gebruik van het terrein dan degenen die er komen voor het werk of de opleiding. Van de eerste groep komt 63% twee jaar of korter op het terrein. Onder degenen die er parkeren voor het werk of de opleiding is dat 52%. Ook reizigers die van buiten de regio of stadsregio (rest van Nederland) komen, maken naar verhouding wat korter van het terrein gebruik dan reizigers uit de regio of stadsregio. Van de reizigers uit de regio of stadsregio maakt 50%, resp. 42% korter dan 2 jaar gebruik van het terrein. Van de reizigers uit de rest van Nederland is dat 73%. Een meerderheid van degenen die zijn ondervraagd komt een of meer dagen per week op het terrein. Het gaat hier om bijna tweederde van de ondervraagden. Deze groep komt gemiddeld 3,6 dagen per week naar het werk. Tussen reizigers uit de regio, de stadsregio en de rest van Nederland (die er een of meer dagen per week komen) zijn er wat dit betreft geen verschillen. Ongeveer drie op de tien komen er incidenteel. Degenen die aangeven te parkeren op het terrein voor hun werk of opleiding, komen er gemiddeld 3,7 dagen per week. Reizigers die er om andere redenen een of meer dagen per week komen, parkeren er gemiddeld 1,5 dag per week.
De fietsklemmen boven op het terrein
Gebruikers van het P&R-terrein - 13
Fig. 2.5
Hoe vaak komt men op het P&R-terrein? (in %)
7% een of meer dagen per week incidenteel / af en toe 29%
eerste keer 64%
Het overgrote deel (84%) van degenen die op het terrein parkeren om naar hun werk te gaan komt daar zoals te verwachten tussen 07.00 uur en 09.00 uur aan en een groot deel (bijna 70%) vertrekt daar weer tussen 17.00 uur en 19.00 uur. Fig.2.6
Aankomsttijd op P&R-terrein (in % van degenen die er parkeren om naar hun werk te gaan)
07.00 uur-08.00 uur
47%
08.00 uur-09.00 uur
37%
verschillend
10%
09.00 uur-10.00 uur
4%
06.00 uur-07.00 uur
2% 0%
10%
20%
14 - Gebruikers van het P&R-terrein
30%
40%
50%
60%
Fig. 2.7
Vertrektijd vanaf P&R-terrein (in % van degenen die er parkeren om naar hun werk te gaan)
17.00 uur - 18.00 uur
50%
18.00 uur - 19.00 uur
19%
16.00 uur - 17.00 uur
14%
verschillend
12%
voor 16.00 uur
5% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Bijna driekwart van de ondervraagde parkeerders op het transferium komt daar om naar het centrum van Nijmegen te gaan (incl. Kelfkensbos en Valkhof). Bijna een kwart (23%) parkeert op het transferium om door te reizen met de bus naar het universiteitscomplex Heijendaal (Radboudziekenhuis/UMC Radboud, Universiteit, HAN). Indien gekeken wordt naar de bestemming van de groep werkenden of studerenden ten opzichte van het algemene beeld, dan neemt het aandeel dat naar Heijendaal gaat toe (van 23% naar 29%). Bij de groep overige reizigers gaat het overgrote deel (93%) naar Nijmegen-Centrum. Fig. 2.8
Waar gaat men meestal naar toe met de bus? (in % per groep)
Totale groep (algemeen beeld) Nijmegen-Centrum Werkenden/studerenden
Heijendaal Centraal Station
Overige reizigers
0
20
40
60
80 100
Van de reizigers uit de regio en de stadsregio gaat ongeveer een kwart naar Heijendaal. Dat is meer dan vanuit de rest van Nederland (15%). Reizigers vanuit de rest van Nederland gaan meer naar Nijmegen-Centrum (83%) dan reizigers vanuit de regio en stadsregio (68% tot 69%).
Gebruikers van het P&R-terrein - 15
Vermijding file en goedkoper parkeren dan in stad belangrijke redenen om bus op transferium te gebruiken Gebruikers van het terrein parkeren voornamelijk op het terrein om files te vermijden en met de bus sneller op hun plaats van bestemming te komen. Bijna driekwart van de ondervraagden laat weten om deze reden de bus te gebruiken. Ook het gegeven dat parkeren op het P&R-terrein goedkoper is dan parkeren in de stad wordt naar verhouding veel genoemd om het transferium te gebruiken. Ongeveer tweederde noemt deze reden. Ongeveer een derde zegt het transferium te gebruiken om niet in de verkeersdrukte te komen. Deze reden heeft niet zo zeer te maken met het vermijden van files om sneller op de plek van bestemming te komen, maar meer met het vermijden van ergernissen om in de drukte terecht te komen. In figuur 2.9 is te zien welke redenen men aanvoert om de bus te gebruiken. Omdat men hiervoor drie redenen mocht geven, komt het totale percentage uit op meer dan 100%. Fig. 2.9
Waarom gebruikt men de bus? (in %)
sta niet in file/snel op bestemming
74%
parkeren goedkoper dan stad
67%
bus stopt dicht bij bestemming
47%
zit niet in verkeersdrukte
32%
formule is milieuvriendelijk
5%
bus betrouwbaar
4%
anders
4% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Voor reizigers uit de regio en de stadsregio geldt meer dan voor reizigers uit de rest van Nederland dat zij de bus gebruiken om niet in de file te staan of snel op de plaats van bestemming te komen. Voor reizigers uit de rest van Nederland geldt meer dat zij de bus gebruiken omdat het goedkoper parkeren is dan in de stad. Ook degenen die de bus gebruiken om naar hun werk of opleiding te gaan geven in sterkere mate dan anderen aan dat zij de bus gebruiken om de file te vermijden of sneller op hun plaats van bestemming te komen. Voor degenen die om een andere reden komen dan werk of opleiding geldt meer dat zij het transferium gebruiken omdat het parkeren op het terrein goedkoper is dan in de stad. Wanneer er toevallig een file is op de A325 zal dat voor de ondervraagden niet direct aanleiding zijn om het P&R-terrein dan ook in groten getale eerder te gebruiken dan wanneer er geen file is. De groep die zegt het P&R-terrein eerder te gebruiken wanneer er een file is dan wanneer er geen file is, is namelijk niet zo groot (36%). Dat is ook niet zo verwonderlijk omdat de groep die is ondervraagd grotendeels meerdere dagen per week komt (d.w.z. min of meer al een vaste gebruiker is) en het gebruik van het terrein dus maar in beperkte mate zal laten afhangen van toevalligheden.
16 - Gebruikers van het P&R-terrein
Fig. 2.10
Zal eerder gebruik maken van het P&R-terrein als er een file is op de A325 dan wanneer er geen file is (in %)
geen mening 15%
noch eens/noch oneens 12%
oneens 37%
eens 36%
Reizigers die uit de regio, de stadsregio en de rest van Nederland komen wijken ten aanzien van dit algemene beeld weining van elkaar af. Dat geldt ook voor de reizigers die voor hun werk of opleiding op het terrein parkeren en degenen die om een andere reden gebruik maken van het terrein. P&R gebruikers grotendeels vrouwen met middelbare of hogere opleiding die naar centrum gaan Gebruikers van het P&R-terrein zijn in meerderheid vrouwen tussen 18-50 jaar met een middelbare of hogere opleiding die vooral naar het centrum gaan en in wat mindere mate ook naar Heijendaal. Deze gegevens uit de enquête komen overeen met indrukken die beheerders van de Ovatonde hebben. Ook zij geven (via de telefoon) te kennen dat naar hun inschatting vooral vrouwen tussen 18 en 50 jaar het P&R-terrein gebruiken.
De werkruimte van de beheerders van de Ovatonde
Gebruikers van het P&R-terrein - 17
In fig 2.11 zijn enkele kenmerken van de ondervraagden bij elkaar gezet. Deze kenmerken geven een profiel van de groep die over het algemeen gebruik maakt van het P&R-terrein. Fig. 2.11.
Enkele kenmerken van de ondervraagden (in %)
naar cs naar Heijendaal naar Centrum
4% 23% 73%
50 jaar of ouder 35-50 jaar 18-34 jaar
31% 40% 29%
opl. onb. hoge opl. middelb. opl. lage opl.
6% 41% 44% 9%
vrouw man
65% 35% 0%
20%
40%
18 - Gebruikers van het P&R-terrein
60%
80%
100%
3
Oordeel terrein en bus
3.1
Oordeel terrein
Over het algemeen zijn de gebruikers redelijk tevreden over de kwaliteit van het parkeerterrein. Gemiddeld krijgt het terrein een 7,5 als rapportcijfer. Het gaat hier dan om een algemeen oordeel over zaken als de inrichting van het terrein, de automaten, de looproute naar de bus vanaf het terrein, videobewaking, etc.). Van degenen die af en toe komen of voor de eerste keer zijn gekomen krijgt het terrein zelfs een iets hoger rapportcijfer dan gemiddeld. Van degenen die af en toe komen is dat een 7,7 en van degenen die voor het eerst daar zijn geweest is dat een 7,8. Van de groep die daar al wat langer komt en meer dan een dag in de week gebruik maakt van het terrein krijgt het parkeerterrein P&R Waalsprinter een 7,3 gemiddeld.
De videocamera’s op het terrein
De videobewaking op beeldscherm (links)
De algemene tevredenheid over het terrein komt ook tot uidrukking in het oordeel over specifieke aspecten van het terrein. In meerderheid is er een gunstig oordeel over de veiligheid van de parkeerplaats op het terrein, de informatie over de vertrektijden van de bus, de wijze waarop het terrein gebruikt moet worden en het gemak om bij het P&R-terrein te komen. Het oordeel komt in een wat ander daglicht te staan wanneer het gaat om informatie die van te voren bekend zou moeten zijn over wijzigingen in de dienstregeling van de bus. Hierover is men namelijk minder tevreden dan over andere aspecten.
Oordeel terrein en bus - 19
Informatie en instructie voor gebruik van het terrein
Fig. 3.1
Oordeel over enkele aspecten van het P&R-terrein (in %)
Informatie vertrektijden bus goed aangegeven Makkelijk om op terrein te komen via de weg eens Heb gevoel dat auto veilig geparkeerd staat
oneens noch eens/oneens
Wijze van gebruik terrein goed aangegeven
geen mening
Wijziging dienstregeling bus goed aangegeven 0% 20% 40% 60% 80% 100%
Er is nagegaan of het relatief ongunstige oordeel over het bekend maken vooraf van wijzigingen in de dienstregeling bij bepaalde groepen meer voorkomt dan bij andere. Zowel wat leeftijd, geslacht als opleiding betreft zijn er geen grote verschillen gevonden. Verschillen zijn er wel enigszins tussen degenen die al wat langer komen op het PR terrein en degenen die er relatief
20 - Oordeel terrein en bus
kort komen. Degenen die al wat langer komen hebben een wat ongunstiger oordeel over het van te voren informeren over wijzigingen in de dienstregeling van de bus. Van degenen die relatief kort komen (korter dan 2 jaar) heeft 12% een ongunstig oordeel hierover. Onder degenen die tussen 2 en 4 jaar komen is een al wat groter deel (31%) ongunstig hierover en onder degenen die al vanaf het begin komen is het oordeel het meest ongunstig, namelijk 38 % van deze goep. Toch blijven veel gebruikers de positieve kanten van het terrein zien. Want als hen gevraagd wordt als ze de kans krijgen om anderen te stimuleren ook gebruik te maken van het P&Rterrein, zeggen zeker acht op de tien dat ze dit zouden doen. Deze bereidheid is over het algemeen terug te zien over de volle breedte van de groep die is ondervraagd. Dus zowel bij mannen als vrouwen, zowel bij gebruikers die jonger zijn dan 35 jaar als ouder, zowel bij gebruikers met een lage als hogere opleiding en zowel bij gebruikers die er relatief kort komen (2 jaar of korter) als die er langer dan 2 jaar komen. Ook reizigers die voor hun werk of opleiding op het terrein parkeren verschillen weinig met reizigers die om andere redenen daar parkeren. Bij reizigers uit de rest van Nederland is de bereidheid om anderen te stimuleren gebruik te maken van terrein (93% zelfs wat hoger dan bij reizigers uit de regio (75%) en de stadsregio (83%). Fig. 3.2
Zou u anderen stimuleren ook gebruik te maken van het PR terrein? (in %)
geen mening 4% neutraal 10%
ja 81%
nee 5%
3.2
Oordeel bus
Gebruik bus grotendeels afhankelijk van plaats van bestemming Bijna de helft van degenen die vanaf het P&R-terrein verder moeten naar hun bestemming, gebruiken hiervoor meestal zowel de Waalsprinter (lijn 325) als de RijnWaalsprinter (lijn 300). Het aantal reizigers dat de Waalsprinter neemt om naar hun bestemming te gaan is groter dan het aantal dat hiervoor de RijnWaalsprinter neemt. In fig. 3.3 is te zien welke buslijn men meestal neemt vanaf het P&R-terrein om naar de plaats van bestemming te gaan. Dit beeld is nagenoeg hetzelfde voor degenen die het P&R-terrein gebruiken om naar hun werk te gaan als voor degenen die er komen om te gaan winkelen in de stad.
Oordeel terrein en bus - 21
De bus bij de halte van het terrein Fig. 3.3
Welke bus neemt men meestal? (in %)
beide 46%
Rijn Waalsprinter 16%
Waalsprinter 38%
Reizigers die beide lijnen in ongeveer dezelfde mate gebruiken, doen dat voornamelijk omdat beide bussen bij dezelfde halte of plek stoppen waar men moet zijn. Zij nemen meestal dan de eerste bus die er staat of komt. Dat komt ook tot uitdrukking in het antwoord op een andere vraag in de enquête over het eventueel gebruik van de eerste bus die op het terrein staat. Bijna zeven op de tien (69%) ondervraagden maken kenbaar dat men de eerste bus neemt die er staat om vanaf het terrein naar Nijmegen te vertrekken. Ongeveer een op de vijf (21%) doet dat niet zondermeer. De rest (10%) geeft daar geen duidelijk antwoord op (geen mening, soms wel/soms niet). Reizigers uit de stadsregio (58%) geven in de enquête wat meer dan gemiddeld aan dat zij beide bussen in ongeveer dezelfde mate gebruiken. Reizigers die voor hun werk of opleiding op het terrein parkeren wijken niet veel af van het algemene beeld dat geldt voor het gebruik van de bussen. Veel reizigers die de Waalsprinter (lijn 325) nemen, zeggen dat te doen omdat de bus dichter of het dichtst bij hun plaats van bestemming komt dan de andere bus. Daarnaast zijn er reizigers die
22 - Oordeel terrein en bus
dat doen omdat de route naar de plaats van bestemming korter is en korter duurt (kortere reistijd). Ook geeft men te kennen dat lijn 325 comfortabeler en betrouwbaarder is dan lijn 300 (lijn 325 is niet zo druk, men vindt er eerder een zitplaats, lijn 300 vertrekt niet altijd op tijd en rijdt soms gewoon door als het vol is of als de bus te laat is). Reizigers die de RijnWaalsprinter (lijn 300) nemen doen dat omdat deze bus stopt of het dichtste stopt bij de plaats waar ze moeten zijn, terwijl lijn 325 daar niet komt (Burchtstraat, Plein 44, centraal station/ROC). Enkele anderen geven aan dat lijn 300 stopt in de plaats waar ze wonen (Bemmel, Huissen), terwijl lijn 325 daar niet komt.
Rit vanaf terrein voor meerderheid korter met bus dan met auto Een meerderheid van de reizigers die vanaf het terrein met de bus vertrekken naar hun plaats van bestemming vindt dat de rit korter is dan wanneer zij de auto zouden gebruiken. Naar hun inschatting gaat het hier gemiddeld om een reistijdwinst van 14 minuten. Een op de vijf reizigers is van mening dat de rit met de bus vanaf het terrein naar de plaats van bestemming ongeveer even lang duurt als met de auto. De groep die vindt dat de rit vanaf het terrein langer duurt met de bus dan met de auto, is naar verhouding beperkt. Deze groep schat in dat de rit met de bus naar schatting 12 minuten langer duurt met de bus dan met de auto. Bij al deze oordelen over reistijdwinst of reistijdverlies van de bus ten opzichte van de auto gaat het om perceptie van de reizigers en niet om feitelijk gemeten reistijden. Fig. 3.4
Vindt men dat de rit vanaf het terrein korter of langer is met bus dan met auto? (in %)
even lang 20%
weet niet 17%
langer 5%
korter 58%
Reizigers uit de stadsregio (69%) maken wat meer dan reizigers uit de regio (58%) en uit de rest van Nederland (46%) kenbaar dat zij de rit vanaf het terrein naar hun bestemming wat korter vinden dan met de auto. Dat geldt ook voor degenen die op het terrein parkeren om naar hun werk of opleiding te gaan (66%) ten opzichte van degenen die er om andere redenen parkeren (32%). Terugrit naar terrein voor velen even lang met bus als met auto Bijna de helft van de gebruikers die zijn ondervraagd geeft te kennen dat de terugrit naar het terrein met de bus naar inschatting ongeveer even lang duurt als met de auto. In vergelijking met de heenrit zijn er minder reizigers die de rit terug korter vinden. Waarschijnlijk speelt hierbij vooral mee dat op de terugrit het voordeel van het passeren van de file vervalt. De groep die de
Oordeel terrein en bus - 23
rit terug naar het terrein met de bus korter vindt dan met de auto is nagenoeg even groot als de groep die vindt dat dit langer is. De groep die vindt dat de terugrit korter is met de bus dan met de auto schat dat het hier gemiddeld om 9 minuten reistijdwinst gaat. De groep die vindt dat de terugrit langer is met de bus dan met de auto schat dat het hier gemiddeld om 15 minuten reistijdverlies gaat. Fig. 3.5
Vindt men dat de terugrit naar het terrein korter of langer is met bus dan met auto? (in %)
weet niet 19%
korter 17%
even lang 48%
langer 16%
Reizigers uit de regio, de stadsregio en de rest van Nederland wijken niet veel af van dit algemene beeld over de terugrit met de bus ten opzichte van de auto. Ook degenen die voor hun werk of opleiding parkeren op het terrein wijken weinig af van het algemene beeld hierover. Alleen bij degenen die er om andere redenen komen is de beleving van de terugrit wat minder lang dan met de auto. Onder deze groep zegt maar 5% dat de terugrit langer is, terwijl dat gemiddeld hoger is (16%).
Overgrote meerderheid vindt tarief aantrekkelijk Een overgrote meerderheid van de gebruikers vindt het huidige tarief voor een kaartje om te parkeren op het P&R-terrein (€ 2,50 per wagen per dag, € 8,- per wagen per week of € 30, per wagen per maand)aantrekkelijk. Slechts een zeer beperkt aantal vindt dat het tarief niet aantrekkelijk is. Fig. 3.6
Vindt men huidig tarief voor kaartje op terrein aantrekkelijk? (in %)
nee 3% neutraal 6% ja 90%
24 - Oordeel terrein en bus
geen mening 1%
Reissnelheid bus over het algemeen gunstig beroordeeld Van verschillende zaken die samenhangen met het gebruik van de bus is gevraagd een rapportcijfer te geven van 0 tot en met 10. Over het algemeen krijgt de bus voor deze zaken een ruime voldoende. De reissnelheid van de bus wordt naar verhoudig het beste beoordeeld. Deze krijgt bijna een acht als rapportcijfer. Hoewel de betrouwbaarheid van de bus (stiptheid van vertrek en stiptheid van aankomst op bestemming) een voldoende krijgt is deze minder gunstig dan het rapportcijfer voor de reissnelheid. Fig. 3.7
Oordeel over enkele aspecten van bus (rapportcijfer)
reistijd naar bestemming
7,9
zitplaatskans bij terugrit naar terrein
7,7
zitplaatskans bij vertrek vanaf terrein
7,6
rijfrequentie per uur
7,3
stiptheid aankomst op bestemming
7,2
stiptheid vertrek vanaf terrein
6,9 0
2
4
6
8
10
Reizigers die beide lijnen in ongeveer dezelfde mate gebruiken om naar hun bestemming te gaan geven een lager cijfer voor de betrouwbaarheid van de bus dan de reizigers die óf de ene óf de andere lijn gebruiken. Degenen die met de RijnWaalsprinter rijden geven voor de stiptheid voor vertrek van de bus vanaf het terrein een 7,5 en voor de stiptheid van aankomst op hun bestemming eveneens een 7,5. Voor degenen die de Waalspinter gebruiken is dat resp. een 7 en een 7,2. Voor degenen die beide lijnen gebruiken is dat resp. een 6,7 en een 7. Waarschijnlijk zijn de reizigers die óf de ene óf de andere lijn gebruiken vanwege het vaste patroon beter op de hoogte van de exacte vertrek- of aankomsttijden van de betreffende bus (en weten ze vanwege de regelmaat ook beter waar ze aan toe zijn) dan degenen die beide bussen gebruiken. De zitplaatskans bij vertrek van het terrein naar de plaats van bestemming wordt door reizigers met de Waalsprinter gunstiger beoordeeld dan door reizigers met de RijnWaalsprinter of door reizigers die beide lijnen gebruiken. De zitplaatskans bij de terugrit naar het terrein wordt door de reizigers van beide bussen nagenoeg hetzelfde beoordeeld en zelfs wat beter dan degenen die beide lijnen gebruiken. De reizigers met de RijnWaalsprinter geven een iets hoger cijfer voor de reissnelheid dan de reizigers van de Waalsprinter of degenen die beide lijnen gebruiken (fig. 3.8).
Oordeel terrein en bus - 25
Fig. 3.8
Cijfer voor zitplaatskans van reizigers die lijn 300, 325 of beide gebruiken
Reizigers beide lijnen: reissnelheid naar bestemming
7,9
Reizigers lijn 325: reissnelheid naar bestemming
7,9
Reizigers lijn 300: reissnelheid naar bestemming
8,1
Reizigers beide lijnen: zitplaatskans bij terugrit
7,4
Reizigers lijn 325: zitplaatskans bij terugrit
7,9
Reizigers lijn 300: zitplaatskans bij terugrit
7,8
Reizigers beide lijnen: zitplaatskans bij vertrek
7,4
Reizigers lijn 325: zitplaatskans bij vertrek
8
Reizigers lijn 300: zitplaatskans bij vertrek
7 0
2
4
6
8
10
Het oordeel over het aantal keren dat de bus per uur rijdt (rijfrequentie) is bij de gebuikers van de RijnWaalsprinter (7,7) wat gunstiger dan bij de gebruikers van de Waalsprinter (7,3) of degenen die beide lijnen gebruiken (7,1). Ook reizigers van 50 jaar of ouder oordelen wat gunstiger (7,6) over de rijfrequentie van de bus die ze gebruiken dan reizigers jonger dan 35 jaar (7,1).
26 - Oordeel terrein en bus
4
Wensen en suggesties voor verbetering terrein
4.1
Wensen
Aan alle respondenten zijn enkele zaken of voorzieningen voorgelegd die het P&R-terrein of het gebruik van de bus aantrekkelijk kunnen maken. Van deze zaken of voorzieningen is vervolgens gevraagd aan te geven welke hun eerste, tweede of derde voorkeur zou hebben. Indien een bepaalde zaak of voorziening waar men voorkeur voor heeft niet op de lijst stond, mocht men deze zelf opschrijven. Uit de antwoorden komt naar voren dat een goed beschutte wachtruimte bij de bushalte de meeste voorkeur geniet. Ook een goed beveiligd parkeerterrein en een ruime parkeerplaats voor de auto worden relatief veel genoemd om het terrein en het gebruik van de bus aantrekkelijk te maken, evenals elektronische informatieborden op het parkeerterrein en bij de bushalte met vertrektijden van de bus (fig. 4.1 tot en met fig. 4.3). De mogelijkheid van elektrische huurfietsen en een oplaadpunt voor elektrische auto’s worden in dit verband naar verhouding weinig genoemd. Bij de eerste voorkeur wordt een oplaadpunt voor elektrische auto’s zelfs helemaal niet genoemd. Een aantal respondenten noemt ook enkele andere zaken die niet zijn voorgelegd. Zaken die meer dan een keer zijn genoemd en die men graag zou wensen zijn: het plaatsen van een toilet op het terrein en het opruimen van sneeuw op de trap van het terrein. Fig. 4.1
Voorzieningen met eerste voorkeur (absolute aantallen)
goed beschutte wachtruimte bij halte
63
een goed beveiligd parkeerterrein
49
ruime parkeerplaats
13
elektronische informatieborden
12
kleine winkel
11
(elektrische) huurfietsen
7
gratis fietsenstallingen
5
comfortabele pendelbus
4 0
20
40
60
80
100
Wensen en suggesties voor verbetering terrein - 27
Fig. 4.2
Voorzieningen met tweede voorkeur (absolute aantallen)
goed beschutte wachtruimte bij halte
33
ruime parkeerplaats
31
een goed beveiligd parkeerterrein
22
elektronische informatieborden
22
comfortabele pendelbus
18
kleine winkel
17
gratis fietsenstallingen
14
(elektrische) huurfietsen
4
oplaadpunt voor elektrische auto's
3 0
Fig. 4.3
20
40
60
80
100
Voorzieningen met derde voorkeur (absolute aantallen)
goed beschutte wachtruimte bij halte
36
elektronische informatieborden
24
kleine winkel
21
ruime parkeerplaats
20
een goed beveiligd parkeerterrein
19
comfortabele pendelbus
19
gratis fietsenstallingen
12
(elektrische) huurfietsen
11
oplaadpunt voor elektrische auto's
2 0
10
20
30
28 - Wensen en suggesties voor verbetering terrein
40
50
De wachtruimte bij de bushalte. Naar verhouding veel ondervraagden vinden dat deze niet goed beschut is tegen wind en regen
Indruk van de omvang van de parkeerruimte op het parkeerterrein. Een ruime parkeerplaats wordt naar verhouding ook veel genoemd om het gebruik van de bus en het terrein aantrekkelijk te maken
Wensen en suggesties voor verbetering terrein - 29
Zowel wat de eerste, tweede als derde voorkeur betreft zijn er over het algemeen geen grote verschillen gevonden tussen reizigers vanuit de regio, de stadsregio als vanuit de rest van Nederland. Alleen waar het gaat om een goed beveiligd terrein als eerste voorkeur is er verschil tussen degenen die er voor hun werk of opleiding parkeren en degenen die er om andere redenen parkeren. Degenen die er niet voor hun werk of opleiding parkeren noemen bij hun eerste voorkeur dit aspect namelijk in sterkere mate (46%) dan degenen die er wel voor hun werk of opleiding parkeren (26%).
4.2
Suggesties voor verbetering
In de enquête konden de gebruikers van het P&R-terrein zelf aangeven welke verbeteringen zij (nog) wensen in hun vervoer vanaf het terrein naar hun bestemming. Zij mochten drie antwoorden op deze open vraag geven. Ongeveer zeven op de tien respondenten (71%) hebben dat gedaan. In de grote brei van suggesties voor verbeteringen die zijn opgeschreven vallen enkele zaken op die regelmatig terugkomen. Deze zaken zijn in tabel 5.1 te zien. Onder degenen die iets hebben opgeschreven zijn er ook gebruikers die geen suggestie hebben gedaan voor verbetering, maar vol lof zijn over het P&R-terrein in de zin dat het een ideale constructie is om het centrum of de stad goed te bereiken (7 personen). In totaal zijn er ongeveer 200 opmerkingen gemaakt. In tabel 4.1 zijn de opmerkingen of suggesties te zien die minimaal drie keer zijn genoemd. Uit de tabel blijkt dat stiptheid van vertrek- en aankomsttijden van de bus de gebruikers naar verhouding veel bezig houdt, evenals de wachtruimte bij de halte op het terrein die bij wind en regen onvoldoende beschutting biedt. Ook komt het kennelijk nog voor dat lijn 300 (Rijnwaalsprinter) doorrijdt omdat deze te vol is. Een deel van de gebruikers doet de suggestie een grotere of extra bus in te zetten. Daarnaast zou een aantal respondenten de rijfrequentie van de bussen tijdens de spits (tussen 08.00 uur en 09.00 uur en tussen 17.00 uur en 18.00 uur) willen uitbreiden. Enkele respondenten geven aan moeite te hebben met de looproute via de trap naar boven. Al te vaak moet men zich nog haasten via de trap naar boven om de bus te halen. Het liefst zou men de parkeerplaats gelijkvloers willen hebben met de opstapplaats zoals voorheen het geval was (afstand naar halte is dan korter en minder inspannend). Als het boven vol is zou men beneden kunnen parkeren.
30 - Wensen en suggesties voor verbetering terrein
Tabel 4.1
Suggesties ter verbetering van het vervoer vanaf het terrein naar bestemming (absolute aantallen)
Betrouwbaarheid van vertrek- en aankomsttijd verbeteren Wachtruimte bij halte beter beschutten tegen wind en regen Grotere of extra bus inzetten voor lijn 300 (deze rijdt vaak door) Frequentie tijdens spits verhogen Route van terrein naar boven via trap comfortabeler maken Informatie over wijziging route en dienstregeling beter en tijdig aangeven Toegang terrein en trap in winter sneeuw- en ijsvrij houden Rijtijden lijn 300 en 325 beter afstemmen (rijden nu vaak achter elkaar) Heijendaalseweg in spits druk: andere route nemen Complimenten: alles goed geregeld/ideaal Informatie over vertrektijden en stopplaatsen beter aangeven Bij slecht weer moet lijn 325 niet bij oprit, maar bij halte wachten Instructie betaalautomaten verbeteren /pas vaak niet leesbaar Aparte busbaan aanleggen vanaf terrein tot eindbestemming
27 27 16 15 13 10 9 7 7 7 7 5 4 3
De trap van het terrein naar de bushalte Iets meer dan de helft gelooft dat nog meer reizigers aangetrokken kunnen worden Een kleine meerderheid van de respondenten denkt dat er nog meer reizigers aangetrokken kunnen worden voor het P&R-terrein. Zeker vier op de tien ondervraagden kunnen moeilijk inschatten of dat wel kan en zeggen dat niet te weten. Dit algemene beeld komt bij verschillende groepen respondenten voor. Dat wil zeggen zowel bij mannen als bij vrouwen, zowel bij gebruikers die al langer dan 2 jaar op het terrein komen als bij gebruikers die korter dan 2 jaar komen, etc. Wat de herkomst van de reizigers betreft is er wel wat verschil. Reizigers uit de stadregio (61%) zijn er iets meer van overtuigd dat er meer reizigers aangetrokken kunnen worden dan reizigers uit de regio (46%), terwijl reizigers uit de rest van Nederland ongeveer gemiddeld scoren.
Wensen en suggesties voor verbetering terrein - 31
Fig. 4.4
Denkt men dat nog meer reizigers aangetrokken kunnen worden voor het P&R-terrein? (in %)?
ja 52%
nee 4%
weet niet 44%
32 - Wensen en suggesties voor verbetering terrein
5
Gebruikers van het P&R-terrein over zaken m.b.t. HOV
Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) is voor het stadsbestuur een belangrijk instrument om de stad duurzaam bereikbaar te maken en te houden. HOV onderscheidt zich van het gewone stads- en streekvervoer door o.a. snelheid, hoge frequentie, comfort en betrouwbaarheid. Omdat er hoge eisen worden gesteld aan een goede doorstroming, een hoge reissnelheid en een concurrerende reistijd in vergelijking met de auto, kent het systeem ook een vrij liggende infrastructuur. Er bestaan plannen om een tracé uit te zetten van Heijendaal via Nijmegen cs, stadscentrum, Waalbrug en Knooppunt Lent naar Ressen.
De vrije busbaan langs de A325 voor een snelle doorstroming van de bus
Voorjaar 2012 zal de Nijmeegse gemeenteraad een voorkeursbeslissing nemen over het HOVtracé en de modaliteit. Medio 2011 is reeds een communicatiecampagne gestart om bewoners, instanties en belangengroepen te informeren en wensen te inventariseren, o.a. van forensen en gebruikers van het P&R-terrein in Ressen. Daarom is in de enquête bij de gebruikers van het P&R-terrein geïnformeerd of ze bekend zijn met de HOV-plannen van de gemeente. Tevens is nagegaan of een eventuele overstap of een langere reistijd met het HOV voor hen acceptabel is. Allereerst is aan gebruikers van het transferium gevraagd of ze op de hoogte zijn van plannen om in de toekomst eerst een tram te laten rijden van Heijendaal naar het centrum en later deze tram door te trekken naar de Ovatonde. Ruim driekwart van de ondervraagden zegt hier niets van af te weten. Slechts een beperkt aantal gebruikers van het P&R-terrein maakt kenbaar van deze plannen op de hoogte te zijn (fig. 5.1).
Gebruikers van het P&R-terrein over zaken m.b.t. HOV - 33
Fig.5.1
Is men op de hoogte van de HOV-plannen van gemeente?
weet hier niets van af 77% ja, heel goed 5%
wel een beetje van gehoord 18%
Degenen die al vanaf het begin gebruik maken van het terrein geven naar verhouding meer te kennen dat zij (goed) op de hoogte zijn van de HOV-plannen dan degenen die er korter gebruik van maken. Van degenen die al vanaf het begin het terrein gebruiken zegt 17% goed op de hoogte te zijn van de plannen, terwijl dat onder degenen die het terrein hooguit 2 jaar gebruiken slechts 3% is. Grote verschillen wat betreft herkomst van de reizigers en kennis over de HOV-plannen van de gemeente zijn er niet gevonden. Reizigers die op het terrein parkeren om haar hun werk of opleiding te gaan zijn er wel beter van op de hoogte dan reizigers die om andere redenen daar parkeren. Van de reizigers die er parkeren om haar hun werk of opleiding te gaan is 28% (goed of een beetje) op de hoogte van de HOV-plannen. Onder degenen die er om andere redenen parkeren is dat 7%.
Overstappen niet gunstig voor gebruik P&R-terrein Een van de kenmerken van HOV is zorgen voor een zo snel mogelijke verbinding tussen knooppunten in de stad (station, opleidingsinstellingen, grote werklocaties, ziekenhuizen) zodat reizigers zo min mogelijk hoeven over te stappen. Het minimaliseren van een omslachtige route maakt het HOV een goede concurrent van andere vervoerswijzen. Toch kan het voorkomen dat reizigers zowel in het voor- als in het natransport moeten overstappen en hierdoor het HOV niet meer zien als een goed alternatief voor andere vervoerswijzen. Wanneer de ondervraagden op de route naar hun bestemming zouden moeten overstappen zou dat voor een deel van hen aanleiding zijn het P&R-terrein niet meer te gebruiken. Het gaat hier om zeker vier op de tien ondervraagden (fig. 5.2). Op zich is dat begrijpelijk omdat het gebruik van het P&R-terrein al een overstap is. Een extra overstap erbij maakt verplaatsing niet zo aantrekkelijk.
34 - Gebruikers van het P&R-terrein over zaken m.b.t. HOV
Fig. 5.2
Zal men nog gebruik maken van het P&R-terrein als men moet overstappen, ook al duurt de reis even lang?
nee 44%
geen mening 3%
misschien wel/niet 21% ja 32%
Degenen die het terrein al vanaf de aanleg ervan gebruiken zijn wat standvastiger in het gebruik van het terrein bij een eventuele overstap dan de groep die er hooguit 2 jaar komt. Van de groep die er al vanaf het begin komt, zegt meer dan de helft (52%) dat men van het terrein gebruik blijft maken, ook al zou men moeten overstappen. Bij de groep die er hooguit 2 jaar komt is dat minder, namelijk 29%. Wat betreft geslacht, leeftijd en opleidingsniveau zijn er ten aanzien hiervan geen grote verschillen gevonden. De bereidheid om gebruik te blijven maken van het terrein als men moet overstappen is bij reizigers uit de stadregio (22%) iets minder aanwezig dan gemiddeld (32%). Ook bij degenen die voor hun werk of opleiding gebruik maken van het terrein is die bereidheid veel minder aanwezig (25%) dan bij degenen die er om andere redenen parkeren (51%). Iets langere reistijd geen grote belemmering voor gebruik terrein Bijna tweederde van de ondervraagde gebruikers van het transferium in Ressen geeft te kennen dat men gebruik zal blijven maken van het terrein, ook al zou de reis naar hun bestemming 5 minuten langer zijn (fig. 5.3).
Gebruikers van het P&R-terrein over zaken m.b.t. HOV - 35
Fig.5.3
Blijft men gebruik maken van het terrein, ook al duurt het 5 minuten langer om op plaats van bestemming te komen?
nee 15% ja 64% geen mening 3%
misschien wel/niet 18%
Voor reizigers van 50 jaar en ouder maakt de iets langere reistijd wat minder uit dan voor reizigers die jonger zijn. Van de groep van 50 jaar of ouder zegt 77% dat men van het terrein gebruik zal blijven maken. Onder de reizigers die jonger zijn dan 35 jaar is dat 57%. Bij reizigers met een hoge opleiding lijkt de langere reistijd van 5 minuten toch wel een iets grotere rol te spelen in de overweging om het terrein niet meer te gebruiken dan bij reizigers met een lagere opleiding. Onder reizigers met een middelbare of lagere opleiding laat zeker 70% weten dat zij nog gebruik zullen maken van het terrein, ook al zouden ze er 5 minuten langer over doen om op hun plaats van bestemming te komen. Onder reizigers met een hoge opleiding is dat de animo hiervoor minder (55% van hen zou dan nog van het terrein gebruik maken). Grote verschillen naar herkomst van de reizigers zijn er wat dit betreft niet gevonden. Zowel reizigers uit de regio, de stadregio als de rest van Nederland laten in ongeveer dezelfde mate weten dat zij gebruik blijven maken van het terrein ook al zou het 5 minuten langer duren om op de plaats van bestemming te komen. Voor reizigers die niet voor hun werk of opleiding op het terrein parkeren speelt de langere reistijd van 5 minuten een minder belangrijke rol dan bij degenen die er wel parkeren voor hun werk of opleiding. Van de eerste groep zal 76% gebruik blijven maken van het terrein, ook al duurt het 5 minuten langer om op de plek van bestemming te komen. Onder de tweede groep zal 60% dat doen.
36 - Gebruikers van het P&R-terrein over zaken m.b.t. HOV
6
Slotopmerkingen respondenten
Aan het eind van de enquête is aan alle respondenten gevraagd of men naar aanleiding van de vragenlijst nog iets op te merken heeft en zo ja, welke opmerkingen men heeft. Het overgrote deel van de ondervraagden (84%) geeft te kennen geen opmerkingen te hebben. De rest (26 personen) heeft enkele opmerkingen gemaakt die vooral betrekking hebben op: Lovende woorden over de P&R Waasprinter (ben blij dat het er is, hoop dat het blijft, goed alternatief voor de file, geniet ervan, kick erop als ik in sneltreinvaart langs de file rijd. Het minimale tijdsverschil in de vertrektijden van lijn 300 en 325. Vaak vertrekken ze 1 minuut achter elkaar. Het zou beter zijn als ze bijvoorbeeld om de 7 minuten achter elkaar vertrekken. Het parkeertarief van het terrein. Men hoopt dat het tarief niet wordt verhoogd, want op dit moment is het een goed alternatief voor het parkeertarief per dag in de stad. Het veldwerk van het onderzoek. Enquêteurs dienen zich duidelijk te identificeren (bijv. met badge) en uitleg mag beter/professioneler om mensen niet achterdochtig te maken. De perikelen bij de terugreis . Deze komen in het onderzoek volgens enkelen te weinig aan bod. Soms zijn er lange wachttijden. Op Kelfkensbos ontbreken er borden. Bus van 21.03 uur wil een enkeling liever iets later laten vertrekken voor het winkelpersoneel. Het onderzoek. Men vindt het fijn dat er een keer geluisterd is naar de mening van de reizigers. De vragenlijst vindt een enkeling meer gericht op automobilisten dan op fietsers. Men wil graag weten wat er uit het onderzoek is gekomen en wat er met de reacties/antwoorden wordt gedaan.
Slotopmerkingen respondenten - 37
Bijlage 1:
Fig. B1
Aantal uitrijders op P&R-terrein in 2008 - 2011
Aantal uitrijders van maandag tot en met vrijdag én totaal in 2008 - 2011
60000 50000 40000 totaal van ma. tm vrij.
30000
totaal in jaar 20000 10000 0 2008
Fig. B2
2009
2010
2011
Gemiddeld aantal uitrijders van maandag tot en met vrijdag én gemiddeld per jaar in 2008 – 2011
200 180 160 140 120 gemiddeld van ma. tm. vrij.
100 80
gemiddeld in jaar
60 40 20 0 2008
2009
2010
2011
38 - Slotopmerkingen respondenten
Bijlage 2:
Woonplaatsen van ondervraagden in Regio, Stadregio en Rest Nederland
Regio
Stadregio
Rest Nederland
Angeren Arnhem Bemmel Beuningen Doornenburg Elst Gendt Haalderen Huissen Lent Nijmegen Oosterhout Slijk-Ewijk Valburg
Andelst Didam Dieren Doesburg Duiven Ellecom Giesbeek Herveld Lathum Oosterbeek Randwijk Renkum Velp Westervoort Wolfheze Zetten Zevenaar
Apeldoorn Deventer Dodewaard Doetinchem Dronten Ede Eelde Eerbeek Eindhoven Enschede Goirle Hattem Hengelo Hertme Leersum Leusden Mariënvelde Ochten Opheusden Tiel Veenendaal Veghel Wageningen Zaltbommel Zwolle
Slotopmerkingen respondenten - 39