Evaluatie kunst- en cultuurnota Meer waarde door cultuur

Evaluatie kunstkunst- en cultuurnota ‘Meer waarde door cultuur’ 20062006-2010 Op de voorkant: Steven Engel – Stadsdichter Hoorn Liesbet Pallesen –Naamloos, winkelcentrum de Korenbloem Theatergroep Het Gezelschap R.W. van de Wint -sculptuur bij de Schouwburg Bello in Hoorn, C. Franke. De Museumstoomtram

1

Samenvatting De uitvoering van de nota kunst en cultuur moet gezien worden als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente en het culturele veld. Bovendien is er altijd sprake van tussentijdse ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht, waardoor beleidsvoornemens kunnen veranderen. Van de beleidsvoornemens uit de nota ‘Meer waarde door cultuur’ zijn er 28 geheel of deels gerealiseerd. Zeven zijn niet uitgevoerd. Aan de hand van de vier belangrijkste aandachtsvelden uit de nota worden enige conclusies besproken die getrokken kunnen worden uit de evaluatie. 1. Culturele infrastructuur Er zijn met de amateurverenigingen en zeven culturele instellingen meerjarenafspraken gemaakt, ondermeer over samenwerking en educatie. Het voornemen om tijdelijke ateliers in leegstaande panden te vestigen is niet gerealiseerd. Uit de nog te produceren nota atelierbeleid moet blijken of er een noodzaak is om meer atelierruimtes te realiseren. De restauratie en herbestemming van de voormalige gevangenisgebouwen op Oostereiland is een voorbeeld van een complex historische panden waar een culturele bestemming voor is gevonden. Dit is echter niet altijd mogelijk. De onderlinge samenwerking is in de afgelopen periode sterk verbeterd. Alle betrokkenen geven aan dat de intentie om samen te werken groot is en dat er veel gezamenlijke initiatieven zijn opgezet. De gemeente heeft samenwerking bevorderd door dit punt op te nemen in prestatieafspraken en door samenwerkingsprojecten te subsidiëren. De samenwerking buiten het culturele veld kan nog verbeterd worden. Bijvoorbeeld op het gebied van de brede school, de dynamiek van ruimtes en de samenwerking met partners buiten het culturele veld. 2. Cultuur en doelgroepen De Kunstcompagnie heeft ervoor gezorgd dat kunsteducatie voor jeugd en jongeren goed verankerd is in het onderwijs. Het voortbestaan van dit steunpunt voor kunsteducatie in West-Friesland is echter onzeker omdat de Provincie NoordHolland zich terugtrekt als financier. Hoorn kent veel goede initiatieven op het gebied van jongerentheater mede dankzij subsidieregelingen zoals het Actieplan Cultuurbereik. In de beleidsregels voor initiatiefsubsidies zijn criteria voor toewijzing opgenomen om projecten voor en door jongeren en allochtonen te bevorderen. De laatste groep blijkt moeilijk te bereiken, zo blijkt ook uit de interviews. 3. Cultuurtoerisme Bureau Economische Zaken en het bureau Sport, Recreatie, Kunst en Cultuur hebben samen een evenementenbeleid ontwikkeld om cultuurtoerisme te bevorderen. De gemeentelijke bijdrage aan evenementen is verhoogd en Hoorn scoort goed op dit gebied in de Atlas van Nederlandse gemeenten. Met de Provincie Noord-Holland is een meerjarenovereenkomst gesloten voor toeristische en culturele ontwikkelingen binnen het kader van de Westfriese Omringdijk. 4. Cultuurverbindingen Er is een witte vlekken plan gemaakt om beeldende kunst beter te spreiden over de gehele gemeente Hoorn. De uitvoering is weliswaar gestart maar is een zaak van langere termijn. Bibliotheek Hoorn ontwikkelt zich meer en meer als knooppunt op het gebied van cultuur, kennis en informatie. Te denken valt aan de Brede School Bibliotheek en het Historisch Informatie Punt. Ook tussen verschillende kunstdisciplines worden verbindingen gelegd. Festivals en evenementen zijn daarvan een goed voorbeeld.

2

Inleiding

Aanleiding evaluatie De gemeentelijke cultuurnota ‘Meer waarde door cultuur 2006-2010’ loopt dit jaar af en moet daarom geëvalueerd worden. De evaluatie zal dienen als opmaat voor een nieuwe nota. In de evaluatie zal op verzoek van de raad bijzondere aandacht geschonken worden aan de samenwerking tussen de culturele instellingen. Wijze van evalueren De evaluatie is uitgevoerd door Bureau Sport, Recreatie, Kunst en Cultuur in een interactief proces met het culturele veld. Op twee manieren is het culturele veld bij de evaluatie betrokken. De evaluatie heeft plaatsgevonden in de periode maart t/m juli 2010. Interviews culturele instellingen Voor de evaluatie zijn bestuurders van culturele instellingen en mensen die op andere wijze betrokken zijn bij het culturele veld in Hoorn geïnterviewd. In de bijlage is een lijst met de geïnterviewden opgenomen. Aan de betrokkenen is gevraagd in hoeverre de beleidsvoornemens uit de nota in de praktijk zijn gerealiseerd. Omdat de evaluatie ook richting kan geven aan nieuw beleid is de betrokkenen gevraagd naar hun professionele mening over het kunsten cultuurbeleid van de gemeente Hoorn. Hoe verlopen de verschillende samenwerkingsverbanden? Waar liggen de knelpunten en wat zijn de mogelijkheden en bedreigingen voor de toekomst? Vragenlijst Amateurkunst Naast de interviews met betrokkenen uit het culturele veld bestaat de evaluatie uit een onderzoek naar de amateurkunstverenigingen in Hoorn. Hiervoor is een schriftelijke vragenlijst opgesteld. Het amateurkunstonderzoek geeft inzicht in de huidige stand van zaken en de mate waarin maatregelen op de verschillende aandachtsgebieden effectief zijn geweest. Daarbij is er desktop research gepleegd. Er zijn beleidsnotities, verslagen en onderzoeksrapportages van lokale instellingen en landelijke en provinciale organisaties bestudeerd. Voor een vergelijking met andere gemeenten wordt geciteerd uit de Atlas voor gemeenten. Leeswijzer Het eerste hoofdstuk bevat de beleidskaders van het kunsten cultuurbeleid in Hoorn. Zowel het landelijke als het provinciale en gemeentelijke beleid in de periode 2006-2010 staat hier beschreven. In het tweede hoofdstuk staan de beleidsvoornemens beschreven en is aangegeven of ze gerealiseerd zijn. Daarbij staat kort beschreven hoe de culturele instellingen zich ontwikkeld hebben in de periode 2006-2010. Het hoofdstuk bespreekt de ontwikkelingen op het gebied van kunst en cultuur aan de hand van de volgende acht terreinen: Monumentenzorg en archeologie Podiumkunsten Kunst- en cultuureducatie Lokale omroep Beeldende kunst Musea Amateurkunst Evenementen Tot slot volgen de conclusies in hoofdstuk drie. Wanneer subsidiebedragen worden genoemd, zijn deze afgerond.

3

Hoofdstuk 1 Beleidskaders kunstkunst- en cultuurbeleid 20062006-2010

In dit hoofdstuk staan de beleidskaders van het kunsten cultuurbeleid van Hoorn in de periode 2006-2010 beschreven. Ook de nota ‘Meer waarde door cultuur’ zal in dit hoofdstuk kort besproken worden.

1.1 Landelijk beleid K&C Meer dan de Som 2005-2008 Het landelijke cultuurbeleid, beschreven in de nota ‘Meer dan de Som 2005-2008’, streeft naar een groter cultureel bewustzijn in de maatschappij. De provincies zijn in deze nota verdeeld in landsdelen en Noord-Holland hoort bij landsdeel West. Dit landsdeel profileert zich vooral met cultuurtoerisme, culturele planologie en werelderfgoed. Kunst van Leven 2009-2012 De belangrijkste punten uit de opvolgende nota ‘Kunst van Leven 2009-2012’ zijn:

Talent beter benutten door duidelijke prioriteiten te stellen en keuzes te maken. Niet alles een beetje ondersteunen De bijdrage van cultuur op innovatie vergroten door in te zetten op digitalisering en medialisering Het historische bewustzijn van jongeren en hun deelname aan cultuur vergroten door in te zetten op amateurkunst Culturele instellingen moeten sterk maarschappelijk geworteld zijn. Zij moeten contacten leggen met andere maatschappelijke sectoren en meer eigen inkomsten genereren

Actieplan Cultuurbereik In 2000 werd het Actieplan Cultuurbereik opgezet. In dit plan werkt het ministerie van OCW samen met de provincies en dertig grote gemeenten om meer en nieuw publiek te betrekken bij cultuur. Voor gemeenten met een omvang als Hoorn werd de regeling uitgevoerd door de provincie. Op basis van cofinanciering kon subsidie worden aangevraagd voor projecten. Sinds 2009 is het Actieplan Cultuurbereik vervangen door de Uitvoeringsregeling amateurkunst 2009-2012. Op hoofdlijnen is de regeling gelijk gebleven. Het accent kwam te liggen op amateurkunst en regionale samenwerking.

1.2 Provinciaal beleid K&C Cultuur verbindt 2005-2008 Het beleid van de provincie staat beschreven in ‘Cultuur verbindt’, de Cultuurnota 2005-2008. In deze periode is het provinciale beleid gestoeld op vier pijlers: Cultuureducatie: het bevorderen van deelname aan kunst en cultuur onder schoolgaande jeugd Culturele planologie: het tot stand brengen van verbindingen tussen cultuur en ruimtelijke ordening Cultuurbehoud: erfgoed Cultuurparticipatie: bevorderen deelname aan kunst en cultuur

4

Cultuur op de kaart 2009-2012 De nieuwe provinciale Cultuurnota 2009-2012 ‘Cultuur op de kaart’ kent drie hoofddoelen: Het behouden en promoten van het Noord-Hollands erfgoed Meer bewoners actief en passief laten deelnemen aan cultuur Versterken van de ruimtelijke kwaliteit in Noord-Holland door de inzet van culturele en cultuurhistorische waarden

1.3

Gemeentelijk beleid K&C

Stadsvisie 2005-2025 Kunst en cultuur kunnen binnen de stadsvisie op twee belangrijke punten een bijdrage leveren: Voor de bevordering van de sociale cohesie en het samenbrengen van culturen wordt een positieve rol weggelegd voor het verenigingsleven en dus ook de amateurkunstverenigingen Hoorn is niet langer een groeikern en moet net als veel andere gemeenten dingen om de vestiging van bedrijven en inwoners. Een groot aanbod van kunst en cultuur blijkt een doorslaggevende reden te zijn voor mensen om zich te vestigen in een stad1 De volgende punten uit de stadsvisie 2005-2025 zijn van belang voor het kunsten cultuurbeleid: Extra aandacht voor activiteiten voor kinderen en jeugd Versterking van de regiofunctie van de gemeente Stimuleren van verenigingsleven en amateurkunst Spreiding van culturele voorzieningen en activiteiten over de binnenstad en de wijken Rol van cultuur binnen ‘city branding’; het profileren van de gemeente om meer toeristen, bedrijven en inwoners te trekken Meer waarde door Cultuur 2006-2010 De gemeente wil een kwalitatief goed aanbod van kunst en cultuur waarborgen en versterken. Om dit te kunnen bereiken zal kunst en cultuur de ruimte moeten krijgen zich te ontplooien en te vernieuwen. Het aanbod moet breed zijn, er moet ruimte komen voor experimentele en kleinschalige programmering. De gemeente wil budget reserveren voor initiatieven en wil daarbij mensen stimuleren actief deel te nemen aan culturele en kunstzinnige activiteiten. Verder moet er extra aandacht komen voor jongeren, allochtonen en ouderen binnen het kunsten cultuurbeleid. De nota benoemt vier aandachtsvelden met voornemens: 1 Culturele infrastructuur De gemeente gaat zoveel mogelijk budgetafspraken met instellingen maken zodat financiële zekerheid op de lange termijn wordt geboden Bij het vrijkomen van historische panden zal zoveel mogelijk naar een culturele bestemming worden gezocht Streven naar een betere afstemming en samenwerking tussen de verschillende instellingen 2 Cultuur en jeugd Stimuleren cultuureducatie in het onderwijs door activiteiten van de Kunstcompagnie financieel te ondersteunen Het aanbod van de educatieve uitvoeringsorganisaties afstemmen en samenwerking bevorderen. De eerste kennismaking met kunsteducatie is Netwerk, daarna volgt doorstroom naar Blauwe Schuit en muziekschool Gerard Boedijn Binnen het Actieplan Cultuurbereik aanvragen doen voor culturele festivals en evenementen voor jongeren Amateurverenigingen stimuleren jongeren te werven

1

Marlet, G. (2009). De aantrekkelijke stad. VOC uitgevers.

5

3 Cultuurtoerisme Samenwerking culturele en toeristische organisaties op het gebied van promotie en marketing Ontwikkelen van producten gericht op cultuurtoerisme 4 Cultuurverbindingen Cultuur moet de wijk in. Door kunsttoepassingen en laagdrempelige culturele activiteiten in de wijk kunnen het gevoel van veiligheid en de bewonersparticipatie vergroot worden Verbindingen stimuleren tussen de verschillende kunstdisciplines en beleidsterreinen Deze beleidsvoornemens worden in de nota soms nog uitgewerkt in concrete acties (projecten). In tabel 2 in hoofdstuk 2 staat een overzicht. Notitie Amateurkunst 2008-2011 In de notitie amateurkunst 2008-2011 staat onder meer beschreven dat de subsidieregeling van de gemeente Hoorn deels ten doel heeft verenigingen te stimuleren zich te richten op jongeren en allochtonen. Daarbij wordt benadrukt dat verenigingen binnen hun mogelijkheden moeten inspelen op de trends in de huidige maatschappij; mensen zijn minder geïnteresseerd in langdurige projecten en hebben steeds meer een voorkeur voor eenmalige projecten. Subsidiemogelijkheden Er bestaan verschillende mogelijkheden voor het subsidiëren van instellingen, verenigingen en evenementen. Leidend is hierbij de Algemene subsidieverordening 2006 en de bijbehorende Beleidregels. Naast de budgetsubsidies worden er verschillende incidentele subsidies verstrekt: de Initiatievenpot Kunst en Cultuur, de Initiatievenpot Amateuristische Kunstbeoefening, het budget Cultuurfonds, het budget Toeristische en Culturele Initiatieven, het budget Beeldende Kunst Subsidie Algemeen en het Flexibel Projectenbudget. In 2010 zat er € 2.700 in de Initiatievenpot Kunst en Cultuur, € 2.900 in de Initiatievenpot Amateuristische Kunstbeoefening, € 15.000 in het Cultuurfonds, € 32.500 in het Budget Toeristische en Culturele Initiatieven, € 7.200 in het budget Beeldende Kunst Subsidie Algemeen en was er € 22.700 beschikbaar in het Flexibel Projectenbudget.

Bello in Hoorn, C. Franke. De Museumstoomtram

6

Hoofdstuk 2 Evaluatie nota ‘Meer waarde door cultuur’ In dit hoofdstuk zal nagegaan worden of de beleidsvoornemens van de nota kunst en cultuur zijn gerealiseerd. Het hoofdstuk is opgedeeld in acht paragrafen die elk een beleidsterrein van kunst en cultuur beslaan. In elke paragraaf worden eerst de beleidsvoornemens genoemd die van toepassing zijn. Daarna volgen de knelpunten die tijdens de interviews zijn genoemd. In het gedeelte daarna worden de ontwikkelingen van de culturele instellingen en initiatieven besproken. In de inleiding van de beleidsterreinen zal, waar mogelijk, aandacht worden besteed aan de ATLAS voor gemeenten. Ieder jaar vergelijkt de Atlas voor gemeenten de vijftig grootste gemeenten op verschillende gebieden. Hoorn is qua inwonertal de 48ste gemeente. Ook op het gebied van kunst en cultuur worden door de Atlas ranglijsten gepubliceerd. Niet elk terrein is opgenomen in de Atlas; alleen podiumkunsten, musea, monumentenzorg & archeologie en evenementen staan er in. In tabel 1 staat een overzicht van de score die de gemeente Hoorn de afgelopen beleidsperiode behaalde. Tabel 1 Score gemeente Hoorn in top 50 grootste gemeenten2 2010 2009 2008 Inwoneraantal 48 Woonaantrekkelijkheid index 35 35 38 Theatervoorstellingen 9 16 Klassieke concerten 10 26 Aantal popconcerten 31 16 Musea 25 27 28 Rijksmonumenten 17 17 17 Evenementen 9 28 20

2007 36 10 13 18 31 17

In tabel 2 staat aangegeven of de beleidsvoornemens uit de nota gerealiseerd, niet gerealiseerd of deels gerealiseerd zijn.

Liesbet Pallesen –Naamloos, winkelcentrum de Korenbloem

2

Marlet, G. en Woerkens, van C. 2010. Atlas 2010, 2009, 2008 en 2007 voor gemeenten. VOC uitgevers. In 2007 en 2008 werden niet alle categorieën die opgenomen zijn in deze tabel beschreven in de Atlas.

7

Tabel 2 Overzicht beleidsvoornemens uit de nota ‘Meer waarde door cultuur’ Beleidsvoornemens Gerealiseerd Monumentenzorg en archeologie Overdragen monumentale panden Gastenverblijf Hotel Mariakapel verplaatsen naar Weeshuiscomplex Podiumkunsten Onderzoeken uitbreiding Filmhuis In prestatieafspraken culturele instellingen meer eisen stellen aan educatieve activiteiten Onderzoek naar infrastructuur popmuziek Onderzoek verzelfstandiging Schouwburg Het Park Nieuwe budgetafspraken Schouwburg Het Park KunstKunst- en cultuureducatie Betaalbaar en toegankelijk muziekonderwijs voor de jeugd waarborgen In prestatieafspraken culturele instellingen meer eisen stellen aan educatieve activiteiten Budgetafspraken Gerard Boedijn en Blauwe Schuit Nieuwe bekostigingssystematiek Blauwe Schuit Meerjaren budgetafspraken met Bibliotheek Hoorn Uitvoering vernieuwingsagenda Bibliotheek Hoorn Evaluatie Stichting Lokale Omroep Hoorn Evenementen Afstemming en clustering van activiteiten op festivals en evenementen Culturele activiteiten meer clusteren bijvoorbeeld tijdens de cultuur tiendaagse Zorgen dat Hoorn een ‘Karavaan’ stad wordt Structureel subsidiëren Weekend Hoorn Kunst en Cultuur Beeldende kunst Wegwerken achterstanden onderhoud buitencollectie Verhogen aantal bruiklenen Versterken rol beeldende kunst in het onderwijs Tentoonstellen gemeentelijke kunstcollectie in foyer stadhuis Instandhouden aankoopronde Tijdelijke ateliers in leegstaande panden vestigen Digitalisering gemeentelijke kunstcollectie Handhaving percentage regeling Realiseren beeldende kunst Bangert en Oosterpolder Beeldengids realiseren Musea Stimuleren gezamenlijke initiatieven musea Onderzoek naar verzelfstandiging Westfries Museum Onderzoek productontwikkeling Museumstoomtram Maken nieuwe budgetafspraken met Museumstoomtram Avond- en gratis openstelling van musea realiseren Amateurkunst Opzetten digitaal Steunpunt amateurkunst Binnen het budget voor initiatiefsubsidies en het ‘flexibel projectenbudget’ voor samenwerkingsprojecten aandacht schenken aan initiatieven voor jongeren en allochtonen

Niet gerealiseerd

Deels gerealiseerd

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

8

2.1 Monumentenzorg en archeologie Inleiding Binnen het bureau Erfgoed van de gemeente Hoorn zorgen de clusters monumentenzorg en archeologie voor het behoud van erfgoed voor de toekomst. In de afgelopen beleidsperiode zijn er verschillende erfgoedinitiatieven gerealiseerd of op de rails gezet. Voorbeelden zijn het Weeshuiscomplex en het Oostereiland. Tevens is Erfgoed, net als het Bureau Kunst & Cultuur, betrokken geweest bij het provinciale project Westfriese Omringdijk. Op de ranglijst van het aantal rijksmonumenten staat de gemeente Hoorn al vier jaar op nummer 17. De elk jaar weer goed bezochte Open Monumentendag geeft inwoners van Hoorn en omstreken de kans een aantal monumenten te bezoeken die in sommige gevallen normaal niet voor het publiek toegankelijk zijn. Beleidsvoornemens monumentenzorg en archeologie De gemeente heeft de meeste monumentale panden overgedragen aan Vereniging Hendrick de Keyser. Het Weeshuiscomplex is nu in het bezit van IntermarisHoeksteen. Het gastenverblijf van Hotel Mariakapel is verplaatst naar het Weeshuiscomplex Het Weeshuiscomplex is in 2009 gerestaureerd Knelpunten uit interviews Culturele bestemming panden: De meeste monumentale panden zijn in particulier bezit. Particulieren zijn er vaak niet in geïnteresseerd om een culturele bestemming te geven aan een pand i.v.m. de exploitatiekosten. Er wordt dan voor gekozen om het pand een commerciële functie te geven, bijvoorbeeld als winkelpand of woning Beperking gebruik panden: De raad heeft beslist dat monumentale panden die naast elkaar staan in principe niet doorgebroken mogen worden, tenzij er goede redenen zijn om dit wel te doen. Een aantal panden is wel doorgebroken – dit wordt per geval beoordeeld. Hierbij wordt scherp gelet op de monumentale waarden Archeologische waardekaarten: De afdeling Erfgoed zou graag zien dat informatie over de archeologische waarde van een gebied snel via Internet voor belanghebbenden beschikbaar is. Het kan irritaties voorkomen als bouwplannen in een vroegtijdig stadium worden afgestemd met de gemeentearcheoloog. Het huidige computersysteem ondersteunt de daarvoor benodigde kaarten niet Ontwikkeling instellingen en initiatieven Monumentenzorg algemeen In de gemeente Hoorn zijn 364 rijksmonumenten, twee provinciale monumenten, ca. 300 gemeentelijke monumenten en ongeveer 1100 beeldbepalende panden3. Achttien monumentale panden zijn in het bezit van Vereniging Hendrick de Keyser. In de nota kunst en cultuur werd de zorg uitgesproken over het rijksbeleid ten aanzien van monumentenzorg. Maar het nieuwe Besluit rijkssubsidiëring instandhouding monumenten (BRIM) is vastgesteld en daar is tevredenheid over. Archeologie algemeen Het depot in de binnenstad is verhuisd naar het stadhuis en het archief is nu opgeborgen in de kelder van het stadhuis waar eerder het Westfries Archief gevestigd was. De werkzaamheden aan het archeologische archief zijn nog bezig. Het hele geschreven archief wordt gedigitaliseerd. Hoorn bezit een Rijksarcheologievergunning. Door samenwerking zal deze ook geldig worden in de regiogemeenten. Hierdoor wordt de cluster archeologie financieel weerbaarder. Daarbij zal deze beleidsverandering zorgen voor continuïteit van kennis en onderzoek. Het Weeshuiscomplex IntermarisHoeksteen kocht in 2005 het Weeshuiscomplex van de gemeente Hoorn. Bij de verkoop is afgesproken dat het pand zijn culturele bestemming behoudt. Na een restauratie van ruim vijftien maanden is het complex in 2008 heropend. Het Filmhuis en Hotel Mariakapel bleven als huurder en kregen gezelschap van Talenten Theater Noord-

3

Gemeente Hoorn. Erfgoed in ontwikkeling 2009-2012

9

Holland (jeugdtheaterschool). Zo is het Weeshuiscomplex een interessante ontmoetingsplaats geworden waar wonen, kunst en cultuur samenkomen. De huurkosten voor Hotel Mariakapel gingen na de restauratie in drie jaar omhoog. Dit is gecompenseerd door een hogere gemeentelijke subsidie. Oostereiland De restauratie van het voormalige gevangeniscomplex op het Oostereiland is in volle gang. Verwacht wordt dat in het voorjaar van 2011 alle bouwwerkzaamheden afgerond zijn. Het Oostereiland zal dan onder meer ruimte bieden aan 25 woningen, het Filmhuis en het Museum van de XXe Eeuw. Westfriese Omringdijk Het uitvoeringsprogramma Westfriese Omringdijk is een provinciaal programma voor de toeristische en culturele promotie van de Westfriese Omringdijk (provinciaal monument). Aan dit programma dragen alle gemeenten die aan de Omringdijk grenzen (op Alkmaar na) € 0,25 per inwoner bij. Hoorn draagt in 2010 € 17.000 bij uit het stimuleringsfonds economische ontwikkeling. Er is een meerjarige uitvoeringsovereenkomst ondertekend door het college, deze uitvoeringsovereenkomst loopt tot 2012.

2.2 Podiumkunsten Inleiding Onder podiumkunsten wordt onder andere film, theater, dans en muziek verstaan. Hoorn beschikt over enkele gesubsidieerde culturele podia. Daarnaast vinden podiumactiviteiten plaats in buurthuizen, cafés, sporthallen, kerken, de open lucht, op festivals en op kleinschalige podia zoals Het Huis Verloren. Ook het bespelen van het carillon in de Grote Kerk door de Hoornse stadsbeiaardier, die in dienst is van de gemeente Hoorn, valt onder de podiumkunsten. De stadsbeiaardier regelt ook de (automatische) bespeling van het carillon van het stadhuis. De gemeente Hoorn staat relatief hoog in de top vijftig van de Atlas qua aantal theatervoorstellingen. Onder theatervoorstellingen vallen toneel, ballet, dans, cabaret en musical. Hoorn staat in 2010 op nummer 9, terwijl in 2009 slechts de 16de plek op de Atlas ranglijst werd behaald. Ook wat betreft het aantal klassieke concerten is Hoorn in het afgelopen jaar sterk gestegen op de ranglijst; van nummer 26 naar nummer tien. Op het gebied van pop is juist een sterke daling te zien; ten opzichte van 2007 is Hoorn twaalf plaatsen gezakt naar de 31ste plaats op de ranglijst voor wat betreft het aantal popconcerten in de gemeente. Beleidsvoornemens cultuurnota Het Filmhuis gaat verhuizen naar het Oostereiland en wordt uitgebreid In prestatieafspraken worden meer eisen gesteld aan educatieve activiteiten van culturele instellingen Schouwburg Het Park is verzelfstandigd vanaf 2008 en er zijn voor de periode 2008-2012 meerjarenbudgetafspraken gemaakt Er is geen onderzoek gedaan naar de infrastructuur popmuziek Knelpunten uit interviews Het ontbreekt in Hoorn aan een vast podium voor kamermuziek Bezuinigingen gaan ten koste van het aantal concerten De trend van community- en locatietheater kan schadelijk zijn voor vaste podia en zorgt er voor dat iedereen hetzelfde soort theater maakt4

4

Community theater draait om de verhalen van inwoners uit de regio. Het theater is geïnspireerd op ervaringen uit de streek. Locatietheater speelt zich af op andere plaatsen dan de daarvoor bestemde theaterzalen. Vaak vinden dit soort theater plaats in de buitenlucht of op locaties passende bij het stuk.

10

Ontwikkeling instellingen en initiatieven Filmhuis Het Filmhuis heeft reeds lang de wens om het aantal zalen uit te breiden, maar op de huidige locatie is dat niet mogelijk. Het Filmhuis wordt in 2011 verplaatst naar het Oostereiland. Daar krijgt het Filmhuis drie zalen waarmee de capaciteit meer dan verviervoudigd wordt. Het Filmhuis heeft veel samenwerkingsprojecten gedaan waarvoor gemeentelijke subsidies zijn ontvangen, o.a. met schouwburg Het Park (Hoornse Filmdagen), het Weekend Hoorn Kunst en Cultuur, de Blauwe Schuit, de Kunstcompagnie en het onderwijs. Regelmatig worden open-air filmactiviteiten verzorgd. De subsidie voor het Filmhuis wordt i.v.m. de uitbreiding verhoogd van ca. € 6.000 in 2007 tot ca. € 68.000 in 2011. Voor de inrichting van de nieuwe huisvesting van het Filmhuis is eenmalig € 500.000 beschikbaar gesteld. Schouwburg het Park Op 1 januari 2008 is Schouwburg en Congrescentrum Het Park verzelfstandigd. De nieuwe organisatie bestaat uit drie BV’s en een stichting. Hierdoor zijn de horecatak en de cultuurtak van elkaar gescheiden. Er is een meerjarenovereenkomst (2008-2012) gesloten met Park Cultuur BV, die het culturele aanbod van de schouwburg verzorgt. De schouwburg biedt een uitgebreid programma voor een brede doelgroep uit de gehele regio. In de foyer vinden wisselexposities plaats. De schouwburg verhuurt ook zalen aan amateur-gezelschappen tegen een gereduceerd tarief. Park Cultuur BV ontvangt ca. 2 miljoen euro aan subsidie inclusief subsidie op de huur voor de gemeentelijke huisvesting. Eind 2010 zal er een tussentijdse evaluatie van de uitvoeringsovereenkomst 2008 t/m 2012 plaatsvinden. Ook de schouwburg lijkt de effecten van de financiële crisis in de wereld te ondervinden getuige het teruglopende bezoekersaantal in 2009. Theater Het Pakhuis Theater Het Pakhuis is een vlakke-vloertheater dat zich richt op amateur-theater. De taken van het Kindertheater Bobeldijk zijn overgenomen door Het Pakhuis, dat nu met succes op zondagmiddag kindervoorstellingen verzorgt. Het aantal vrijwilligers is gestegen naar 63. Er worden, gesubsidieerd door de gemeente Hoorn techniekcursussen aangeboden. De foyer is opgeknapt door vrijwilligers. Kunstenaar Wim Zwijssen verzorgt exposities in Het Pakhuis. Het Pakhuis werkt samen met, en verhuurt de ruimte voor repetities en cursussen aan, theatergroepen en amateurverenigingen. Het theater hanteert pluriformiteit als streefpunt en bedient verschillende doelgroepen: gehandicapten, jeugd, toneel en cabaret. Inzetten op één groep maakt het theater kwetsbaar, zoals Het Pakhuis ondervond toen Theatergroep Het Gezelschap besloot er minder op te treden. Er is een meerjaren budgetovereenkomst gesloten met Het Pakhuis en de subsidie is met € 11.000 verhoogd naar ca. € 24.000 in 2010. Cultureel jongerencentrum Manifesto Manifesto is onderdeel van de Stichting Netwerk, waarmee meerjaren prestatie-afspraken zijn gemaakt. Het culturele jongerencentrum trok tussen 2006-2010 ieder jaar meer dan 10.000 bezoekers en er wordt breed geprogrammeerd. Manifesto voldoet ruimschoots aan de prestatie-afspraken met Netwerk. De samenwerking met de Popschool van Muziekschool Gerard Boedijn zorgt voor een intensiever gebruik van het gebouw. I.h.k.v. het Weekend Hoorn Kunst en Cultuur organiseerde Manifesto meerdere keren het Pepperfestival. Hiervoor kreeg het provinciale en gemeentelijke subsidie (Actieplan Cultuurbereik). Het Pepperfestival is in 2008 stopgezet. Het festival trok te weinig bezoekers. Manifesto organiseert nog wel de Peppercompetitie met bands uit de regio.

11

De financiële situatie van Manifesto is de afgelopen jaren verslechterd. Als bezuinigingsmaatregel is het aantal concerten de afgelopen vijf jaar verminderd. Het beleidsvoornemen voor een onderzoek naar de popcultuur in Hoorn is niet gerealiseerd. Binnenkort verschijnt er een uitgebreide evaluatie van Manifesto. Jazz Affairs De Stichting Jazz Affairs organiseert jazz-concerten in Hoorn. Jazz Affairs tracht het publiek aan zich te binden en contact tussen liefhebbers van jazz te stimuleren d.m.v. de programmering op een vaste avond in Het Huis Verloren. De provincie subsidieert de programmering van kleine podia niet langer, waardoor de inkomsten van Jazz Affairs zijn gedaald. Theatergroep Het Gezelschap Theatergroep Het Gezelschap is een lokaal productiehuis voor onder meer jeugdtheater (TRANS!). Het Gezelschap doet veel aan locatietheater, mede gestimuleerd door provinciale subsidieregelingen zoals het Actieplan Cultuurbereik. De eigen leefomgeving vormt de inspiratiebron Elk jaar wordt er minimaal één jongerenvoorstelling met TRANS! gemaakt. Er is een hoge opkomst bij audities voor het jongerentheater. Theatergroep het Gezelschap werkt voor elk project samen met andere partners. Voor de productie OUD van TRANS! werkte het Gezelschap samen met Stichting Welzijn Ouderen West-Friesland. Voor de voorstellingen Verkassen 1 en 2 met het Festival De Karavaan. Het Gezelschap krijgt een budgetsubsidie van de gemeente en ontvangt op projectbasis initiatiefsubsidies van de gemeente, de provincie en verschillende fondsen. Stichting de Oosterkerk De Oosterkerk is na de restauratie een podium geworden voor amateurmuziekensembles en koren, in de genres kamermuziek en andere vormen van klassieke muziek. Stichting Hoorn Oude Muziek Nu, Stichting Abendmusiken en Concertstichting Johan Messchaert zijn vaste bespelers van dit podium. Ook toneelgezelschappen weten de weg naar de Oosterkerk te vinden. De Stichting Oosterkerk ontvangt geen structurele subsidie; wel wordt regelmatig subsidie verstrekt aan gezelschappen die van haar podium gebruik maken. Hoornse stadsdichter Sinds 2006 heeft Hoorn een eigen stadsdichter. De eerste was Cornelis Putemmer. Na het overlijden van deze markante figuur, is gezocht naar een opvolger. In 2009 is de rapper Steven Engel benoemd als nieuwe stadsdichter. Hiermee heeft Hoorn gekozen voor een stadsdichter uit de popcultuur om meer jongeren aan te spreken. Engel zal bij diverse gelegenheden, gevraagd en ongevraagd, met een rap reageren op actuele zaken. Hij heeft zijn vuurdoop ondergaan bij een optreden in het kader van de 5 meiviering van 2010.

2.3 KunstKunst- en cultuureducatie Inleiding Kunsteducatie is een belangrijk onderdeel van het gemeentelijke kunsten cultuurbeleid. Verschillende kunsten cultuurinstellingen verzorgen kunsteducatie. Binnen het onderwijs is kunsteducatie steeds beter verankerd d.m.v. het vak CKV. Het Centrum voor Kunsteducatie de Blauwe Schuit, Bibliotheek Hoorn en Muziekschool Gerard Boedijn verzorgen buitenschoolse kunsteducatie en ondersteuning aan de binnensschoolse kunsteducatie. De Kunstcompagnie is een regionaal steunpunt dat als intermediair optreedt tussen het onderwijs en kunsten cultuurinstellingen. Daarnaast zijn er initiatieven op het gebied van kunsten cultuureducatie die niet of slechts op projectbasis door de gemeente worden gesubsidieerd, zoals TjillSkillz, Kids on Stage en Talenten Theater Noord-Holland. Hoorn kent tevens een groot aantal ballet- en dansscholen die geen subsidie ontvangen, maar die wel zorgen voor een levendig

12

dansklimaat.Tenslotte organiseert en verzorgd Stichting Netwerk in wijkcentra laagdrempelige cursussen op het gebied van kunst en cultuur. Deze zijn vooral gericht op participatie en minder op verdieping. Beleidsvoornemens cultuurnota In prestatieafspraken worden meer eisen gesteld aan educatieve activiteiten van culturele instellingen Door de muziekschool wordt betaalbaar muziekonderwijs voor de jeugd gewaarborgd Er zijn budgetafspraken met Gerard Boedijn en de Blauwe Schuit Er is een nieuwe bekostigingssystematiek Blauwe Schuit Er is een meerjaren budgetovereenkomst met uitgebreide prestatieafspraken voor Bibliotheek Hoorn De vernieuwingsagenda voor het bibliotheekwerk is doorgevoerd Knelpunten uit interviews: Afspraken met de regio voor gemeenteoverstijgende instellingen worden vaak niet nagekomen waardoor de instellingen in de problemen raken of de cursist gedupeerd wordt. Dit geldt voor Gerard Boedijn en de Blauwe Schuit De provincie wil de financiering voor de steunpunten stoppen en taken overhevelen naar de gemeenten Slechte samenwerking tussen welzijnsorganisaties en educatieve instellingen Ontwikkeling instellingen en initiatieven Centrum voor kunsteducatie de Blauwe Schuit De Blauwe Schuit ontvangt in 2010 een budgetsubsidie van circa € 230.000 per jaar voor een ‘traditioneel’ cursusaanbod voor overwegend volwassenen (uitgezonderd de jeugdtheaterschool). Daarnaast biedt de BS (kostendekkend) workshops en activiteiten voor het onderwijs. De BS ontvangt subsidie van de meeste West-Friese gemeenten. Er was sprake van een scheefgroei in de subsidieverdeling: sommige gemeenten betalen geen of te weinig subsidie terwijl inwoners wel gebruik maken van de Blauwe Schuit. In 2007 heeft er op initiatief van Hoorn een extern onderzoek plaatsgevonden bij de Blauwe Schuit5. Enkele conclusies hieruit: Er moet een schuldsanering plaatsvinden Een subsidieverhoging is gewenst Er moet een nieuwe subsidiesystematiek worden ingevoerd Een verregaande vorm van samenwerking met o.a. Muziekschool Gerard Boedijn is gewenst De gemeente Hoorn heeft in 2008 € 100.000 bijgedragen aan de schuldsanering. Een deel daarvan is terugbetaald door andere gemeenten. Er is in 2009 een nieuwe subsidiesystematiek ingevoerd en de meeste Westfriese gemeenten zijn hiermee akkoord gegaan. Het blijkt echter moeilijk en tijdrovend om goede en duurzame afspraken te maken in regionaal verband. Fusiegesprekken tussen de Blauwe Schuit en Gerard Boedijn zijn wel gestart, maar tijdelijk stopgezet om de muziekschool de gelegenheid te geven eerst een fusie uit te werken met Muziekschool Oostelijk Westfriesland. Gezien de onduidelijke situatie van de afgelopen periode m.b.t. regionale subsidiering en de fusie is er nog geen meerjaren budgetovereenkomst gesloten. De Blauwe Schuit werkt onder andere samen met de muziekschool, het Filmhuis, de schouwburg en Het Gezelschap, zowel structureel als incidenteel. Er is weinig samenwerking met welzijnsorganisaties zoals stichting Netwerk die laagdrempelige kunstzinnige workshops organiseren.

5

Rapport BMC: Toekomst voor de Blauwe Schuit

13

Muziekschool Gerard Boedijn In 2008 is begonnen met het onderzoeken van de mogelijkheid van een fusie tussen Gerard Boedijn en Muziekschool Oostelijk West Friesland. In 2009 is weinig vooruitgang geboekt. In 2010 is een fusiebegeleidingstraject gestart door een extern bureau. Eind 2010 zal er een besluit kunnen worden genomen of de fusie doorgaat. Er is nog geen meerjaren budgetovereenkomst gesloten in afwachting van de op handen zijnde fusie. De afdeling pop en jazz is sterk gegroeid. Muziekschool Gerard Boedijn doet veel aan ensemble-onderwijs. De afgelopen jaren is het aantal samenwerkingsverbanden met de muziekschool toegenomen, wat resulteert in een groot aantal openbare presentaties op de Hoornse podia en bij evenementen. De muziekschool neemt ook deel aan overleg over de Brede School. De Popschool van Muziekschool Gerard Boedijn huurt Manifesto voor muziekonderwijs. De muziekschool heeft zelf geen ruimte die daarvoor geschikt is. Manifesto zorgt met deze samenwerking voor een efficiënt gebruik van het gebouw en er vindt een kruisbestuiving plaats. Bibliotheek De bibliotheek kent drie vestigingen en een zogenaamde Brede School Bibliotheek. De vestiging in de Kersenboogerd is in 2008 grondig gemoderniseerd met bijdragen van de gemeente en het rijk (i.h.k.v. bibliotheekvernieuwing). De centrale vestiging van de bibliotheek biedt ook onderdak aan het Architectuurcentrum. In overeenstemming met de landelijke trend6 is het aantal leden en uitleningen in 2009 toegenomen. De bibliotheek heeft 21.785 leden en in 2009 waren er 614.300 uitleningen. Met ondersteuning van rijk en provincie is de afgelopen jaren een vernieuwingsagenda doorgevoerd voor inhoudelijke vernieuwing van het bibliotheekwerk, de vorming van een basisbibliotheek en regionale samenwerking. Bibliotheek Hoorn heeft de status van basisbibliotheek gekregen, wat onder meer inhoudt dat het een zelfstandige bibliotheek is die voldoet aan landelijke criteria. Diverse functies (bijvoorbeeld op het gebied van nieuwe media) zijn uitgebreid. De bibliotheek ontwikkelt zich meer en meer als lokaal knooppunt voor (lees)cultuur, kennis- en informatieoverdracht. In 2006 heeft Bibliotheek Hoorn subsidie ontvangen om het pilotproject Brede School Bibliotheek (BSB) te openen in de Grote Waal. In samenwerking met drie basisscholen runnen leerlingen deze ‘bibliotheek voor en door basisschoolleerlingen’. Dit vernieuwende project heeft op 13 december 2007 de landelijke Bibliotheek Innovatieprijs gewonnen. Uit een effectevaluatie van de BSB blijkt dat kinderen door de BSB vaker lezen in hun vrije tijd en dat zij een positievere houding hebben ten aanzien van boeken. In het onderzoek wordt aanbevolen het concept ook in andere wijken van Hoorn op te zetten.7 Vanaf 2008 wordt de BSB structureel ondersteund door de gemeente. Ook is besloten een BSB te beginnen in het centrum van Hoorn en in de Bangert en Oosterpolder. De nieuwste ontwikkeling bij Bibliotheek Hoorn is een Historische Informatie Punt (HIP). Het HIP is een samenwerkingsproject tussen het Westfries Museum, Vereniging Oud Hoorn, Bibliotheek Hoorn en het Westfries Archief. Er is een meerjaren budgetovereenkomst (2007 t/m 2011) met uitgebreide prestatieafspraken met de bibliotheek gesloten, nadat in 2007 door de gemeenteraad via een dilemmadiscussie de kaders zijn bepaald voor het bibliotheekbeleid. Kunstcompagnie Er zijn zeven provinciale steunpunten voor kunsteducatie in Noord-Holland. In Hoorn is dat de Kunstcompagnie, die voor het onderwijs in geheel West-Friesland een kunsteducatief aanbod bemiddelt en verzorgt. De Kunstcompagnie werkt samen met scholen, culturele instellingen en gemeenten aan kwaliteit en samenhang in kunsteducatie binnen het onderwijs. Bij de Kunstcompagnie werken consulenten voor verschillende deelgebieden, zoals muziek en dans. De Kunstcompagnie is ondergebracht bij Muziekschool Gerard Boedijn.

7

. Geurtsen, N.(2008) ‘Effectevaluatie van de Brede School Bibliotheek Hoorn; Lees mee met de BSB’ scriptie.

14

Voor Hoorn verzorgt de Kunstcompagnie: Kunstenplan voor het basisonderwijs. Dit is een kennismakingsprogramma met culturele instellingen waarbij leerlingen onder andere een bezoek brengen aan een voorstelling. Jongerentheaterdag voor VMBO en VWO in het kader van het van CKV. Er wordt een voorstelling in Schouwburg Het Park georganiseerd. Deze is in 2010 afgeschaft door het wegvallen van een provinciale subsidie Rondje Cultuur voor VMBO en VWO in het kader van het vak CKV. Er worden 11 locaties op het gebied van kunst en cultureel erfgoed bezocht door scholieren alwaar ze een demonstratie, workshop en voorstellingen mee kunnen maken Naast de bovengenoemde activiteiten verleent de Kunstcompagnie ook nog andere diensten aan het onderwijs Als belangrijkste subsidiegever wil de provincie de steunpunten afschaffen. De eerstelijnstaken moeten worden overgenomen door de gemeenten en de tweedelijnstaken worden nog slechts op centraal provinciaal niveau aangeboden. Een onderzoek moet uitwijzen hoe dit gerealiseerd kan worden. De provincie heeft onlangs onder druk van bezuinigingen aangekondigd de subsidie in twee jaar af te zullen bouwen.

2.4 Lokale Omroep Beleidsvoornemen cultuurnota Evaluatie Stichting Lokale Omroep Hoorn: is gerealiseerd in 2007 Ontwikkeling en initiatieven Stichting Lokale Omroep Hoorn Radio Hoorn ontvangt in 2010 € 92.000. De gemeente Hoorn ontvangt jaarlijks een rijksbijdrage van € 40.000 (€ 1,30 per huishouden, prijspeil 2010). Er is een meerjaren overeenkomst t/m 2012. Er heeft een evaluatie van Radio Hoorn plaatsgevonden. Daarbij zijn nieuwe prestatie-afspraken gemaakt, onder meer over een tweejaarlijks luisteronderzoek. De omroep is representatief voor Hoorn. Dit betekent dat Radio Hoorn programma’s maakt voor de verschillende in Hoorn aanwezige doelgroepen. Er wordt samengewerkt met de omroep van het Westfries Gasthuis, die gebruik maakt van de zendtijd8.

2.5 2.5 Beeldende kunst Inleiding In de gemeente Hoorn zijn ten minste zes galerieën en een kunstuitleen. Er zijn twee gemeentelijke ateliergebouwen en IntermarisHoeksteen heeft ook ateliers in de verhuur. De gemeente heeft een binnencollectie en een collectie beeldende kunst in de openbare ruimte. Bovendien valt de collectie van het Westfries Museum onder het gemeentelijk bezit. Verder is er een kunstenaarsvereniging, de Boterhal, en een kunstenaarsinitiatief, Hotel Mariakapel. Op amateurniveau kunnen cursussen gevolgd worden bij de Blauwe Schuit en via de particuliere sector. Ook zijn er diverse amateurkunstverenigingen actief op het gebied van beeldende kunst Er is in 2009 een witte vlekken plan gemaakt om beeldende kunst beter te spreiden over de gehele gemeente Hoorn. Naar aanleiding van dit plan zijn verschillende beelden geplaatst. De musea vallen weliswaar ook onder de beeldende kunst maar worden in een aparte paragraaf behandeld (2.7). Beleidsvoornemens cultuurnota Het aantal bruiklenen uit de gemeentelijke binnencollectie is verhoogd; er hangen onder andere stukken in Hospice Dignitas, het Westfries Gasthuis en in het gebouw van de Brijder Stichting De buitenwerken worden allemaal goed onderhouden; de achterstanden in het onderhoud zijn weggewerkt

8

Evaluatie en uitgebreid advies m.b.t. SLOH (Radio Hoorn).

15

Versterken rol beeldende kunst in het onderwijs; er is sprake van intensieve samenwerking tussen het onderwijs en culturele instellingen. Een voorbeeld is Hotel Mariakapel. In de prestatieafspraken is de educatieve taak vastgelegd Er zijn tentoonstellingen van de gemeentelijke kunstcollectie in de foyer van het stadhuis De aankoopronde gemeentelijke collectie is afgeschaft Er zijn geen tijdelijke ateliers in leegstaande panden gevestigd Er is geen beeldengids gerealiseerd maar de gemeentelijke buitenkunstcollectie is bijna volledig gedigitaliseerd De percentageregeling is gehandhaafd, maar wordt niet altijd toegepast Er is beeldende kunst gerealiseerd in Bangert en Oosterpolder

Knelpunten uit interviews: De Provincie Noord-Holland verdeelde tot 2009 de rijksmiddelen i.h.k.v. de Geldstroom Beeldende Kunst in Noord-Holland en voegde daar eigen budget aan toe. Vanaf 2009 is het rijksbeleid veranderd. Er is sprake van een concentratie op grotere steden, waardoor Hotel Mariakapel en de Boterhal de subsidie zijn kwijtgeraakt of zullen kwijtraken9 De provincie geeft geen subsidie meer voor volledige jaarprogramma’s. Alleen voor losse projecten kan subsidie worden aangevraagd. Het kost meer tijd om voor elk project afzonderlijk een aanvraag te doen. Er is weinig ruimte voor reguliere activiteiten bij subsidieverstrekkers De Boterhal ontvangt subsidie voor een coördinator. De gemeente wil deze subsidie stopzetten De bouwwerkzaamheden in de nieuwe wijk Bangert en Oosterpolder zijn vertraagd door de veranderde economische situatie. Dit zorgt ook voor vertraging bij het realiseren van kunst in de wijk. Het gevaar dreigt dat door beperking van de middelen minder kunst gerealiseerd zal worden dan gepland Ontwikkeling instellingen en initiatieven Commissie Beeldende Kunst De Commissie Beeldende Kunst is een adviescommissie van het college. De commissie bestaat uit drie kunstenaars waarvan één de voorzitter is. De commissie wordt bijgestaan door een beleidsmedewerker van kunst en cultuur die secretaris is. Het is wenselijk dat ook een beleidsmedewerker van bijvoorbeeld Veiligheid, Vergunningen en Handhaving de commissie van advies voorziet. Beleidsmedewerkers hebben geen stemrecht in de commissie.

Theatergroep Het Gezelschap

9

Brief aan de raad 27 maart 2009 (09.13179)

16

Aankoopronde In 2009 is de tweejaarlijkse aankoopronde beeldende kunst afgeschaft. Het besluit tot afschaffing wijkt af van het eigen voorgenomen beleid zoals dat is vastgelegd in de nota kunst en cultuur. Men was van mening dat voldoen in de behoefte van kunstenaars geen gegronde reden is om de aankooprondes in stand te houden. Het budget dat vrijkwam is in 2009 wegbezuinigd. Atelierbeleid In de nota Kunst en Cultuur 2006-2010 wordt kort ingegaan op de verhuur van ateliers in de gemeente Hoorn. Tevens worden enkele knelpunten gesignaleerd. In 2007 is een commissie ‘atelierbeleid’ aan de slag gegaan met de opdracht om beleid te formuleren. Dat heeft geresulteerd in een notitie. Er is nog geen nieuw beleid vastgesteld, hierdoor zijn de volgende knelpunten nog steeds van toepassing:

De doorstroom is vrijwel nihil (onder andere door de relatief lage huren) Ontbreken controle op oneigenlijk gebruik van ateliers Toewijzingsmethode wordt niet consequent toegepast Huurongelijkheid Het gebrek aan betaalbare semi-permanente of tijdelijke ateliers10

Bangert & Oosterpolder In 2003 werd het Kunstenplan voor de nieuwe wijk Bangert en Oosterpolder goedgekeurd. Het voorzag in € 1 miljoen voor kunsttoepassingen in de wijk Bangert Oosterpolder en circa € 4 ton voor kunst elders in de gemeente. In de praktijk vallen deze bedragen echter lager uit. Fase 1 en 2 van de kunsttoepassingen in de Bangert en Oosterpolder zijn gerealiseerd. Er zijn kunstbruggen geplaatst en bruggen zijn voorzien van poëzie. De uitvoering van het Kunstenplan loopt synchroon met de ontwikkeling van de wijk en is dus nog niet voltooid. Een coördinerende kunstenaar begeleidt de kunstprojecten in Bangert en Oosterpolder. Percentageregeling Hoorn past de percentageregeling toe. Dit houdt in dat bij nieuwbouw en verbouw een deel van de bouwsom apart wordt gehouden voor kunst. Bij nieuwbouw is dit 1,5% en bij renovatie en grondwerkzaamheden 0,5% van de totale kosten. De percentageregeling wordt waar mogelijk toegepast. Redenen om de percentage regeling niet toe te passen zijn afhankelijk van de situatie. Er is geen leidraad voor wanneer van de percentageregeling afgeweken mag worden. Gemeentelijke collectie beeldende kunst in de openbare ruimte De beeldengids is niet gerealiseerd, maar de gemeentelijke buitencollectie is binnenkort volledig gedigitaliseerd. In 2006 constateerde de gemeente onderhoudsachterstanden aan de buitencollectie. De achterstanden zijn in de periode 2006-2010 voor het grootste deel weggewerkt. De Kunstenaarsvereniging Hoorn e.o. de Boterhal De Kunstenaarsvereniging Hoorn e.o. de Boterhal ontving in 2005 € 46.000 en in 2010 € 40.000 aan budgetsubsidie. Door het wegvallen van provinciale subsidies heeft de Boterhal de begroting dit jaar sterk moeten terugbrengen. De kunstenaarsvereniging heeft het lidmaatschap en tentoonstellingsbeleid verbreed. Stichting Collectie Hedendaagse Beeldende Kunst De Boterhal beheert in een aparte stichting de binnencollectie van de gemeente Hoorn. Een medewerker van de Boterhal is belast met de werkzaamheden zoals onderhoud en uitleen. Hij verzorgt tevens de tentoonstellingen in de foyer van het stadhuis. Het beheer is in 2008 sterk verbeterd door de beide oude depots samen te voegen op het stadhuis in een professioneel depotsysteem.

10

Adviesgroep Atelierbeleid 2007, ‘Naar een goed Atelierbeleid’.

17

Er zijn 1375 kunstwerken in bezit waarvan er tenminste 750 uitgeleend zijn. Er is een overzicht gemaakt van kunstwerken die in aanmerking komen om te worden afgestoten. Besluitvorming hierover heeft nog niet plaatsgevonden. Hotel Maria Kapel Hotel Maria Kapel (HMK) is een kunstenaarsinitiatief waarbij ‘artists in residence’ tijdelijke projecten verzorgen die moeten leiden tot tentoonstellingen in de kapel van het Weeshuiscomplex. HMK is een bovenregionale instelling die gefinancierd wordt door Stichting Mondriaan, de provincie en de gemeente. De provinciale subsidie is sinds 2009 veranderd van structureel naar incidenteel. De provincie waardeert de activiteiten van de HMK en vind het werk vernieuwend genoeg om op projectbasis subsidie te verlenen. HMK heeft direct contact met scholen en combineert haar projecten met verschillende vakken, van CKV tot natuurkunde. Er is een meerjaren budgetafspraak (2008-2010) gemaakt met HMK. Daarbij is de gemeentelijke subsidie op de huisvestingskosten aangepast aan de huurstijging die door Intermaris in rekening werd gebracht na de grondige renovatie van het Weeshuiscomplex. In 2010 wordt HMK geëvalueerd.

2.6 Musea Inleiding Hoorn telt momenteel nog vijf musea: de Museum stoomtram, het Westfries Museum, het Museum van de XXe eeuw, het Affichemuseum en het Speelgoed Museum. Alle musea zijn gevestigd in historische panden. Het Museum Turkije Nederland is in 2009 gesloten. In de Atlas is Hoorn ten opzichte van 2007 gestegen op de ranglijst musea. Hoorn staat op 25 in 2009. Beleidsvoornemens cultuurnota In 2008 is het Hoorns Museum Platform opgezet, een samenwerkingsinitiatief van alle musea in Hoorn Er heeft nog geen onderzoek plaatsgevonden naar verzelfstandiging van het Westfries Museum Onderzoek productontwikkeling Museumstoomtram: er is een nieuw reddingsplan/bedrijfsplan gemaakt Nieuwe budgetafspraken Museumstoomtram: er is een nieuwe prestatieovereenkomst klaar die na de implementatie van het bedrijfsplan kan ingaan Knelpunt uit interviews Het Westfries Museum heeft een gebrek aan depotruimte Ontwikkeling instellingen en initiatieven Westfries Museum Het Westfries Museum is een gemeentelijk museum. Er heeft nog geen onderzoek naar verzelfstandiging plaatsgevonden. In de afgelopen beleidsperiode is een nieuwe directeur aangesteld en in 2007 is de beheerscommissie opgeheven. Onder de nieuwe directie is een nieuw meerjarenbeleidsplan gepresenteerd. Er wordt meer nadruk gelegd op het regionale belang van het museum en de collectie. Het museum richt zich op de inwoners van Hoorn, scholieren en toeristen. Het museum informeert hen over de cultuur en geschiedenis van WestFriesland11. Museumstoomtram Hoorn-Medemblik De nota ‘Meer waarde door cultuur’ stelt dat de periode na 2007 cruciaal zal zijn voor de Museumstoomtram. Dat blijkt inderdaad het geval. Verschillende commissies en projectgroepen hebben vanaf 2007 een plan proberen op te zetten om de Museumstoomtram te redden. In 2008 heeft Hoorn samen met de andere gemeenten ingestemd met een reddingsplan. De gemeente Hoorn draagt € 326.000 bij van de € 1.228.000 die de schuldsanering in totaal kost.

11

Glans: een strategische visie op de toekomst van het Westfries museum, 2008

18

Daarna zal Hoorn samen met Medemblik een structurele bijdrage in de exploitatie leveren (respectievelijk € 260.000 en € 125.000). Er is een budgetovereenkomst gemaakt met prestatie-afspraken. Hoorn heeft zich voor de komende tien jaar garant gesteld voor een sluitende exploitatie van de stoomtram na implementatie van het nieuwe bedrijfsplan. Het bedrijfsplan voorziet er ondermeer in dat: De afzonderlijke stichtingen en de exploitatieverenigingen geïntegreerd worden tot één stichting Er een nieuwe raad van toezicht komt Een herstructureringsmanager de nieuwe organisatiestructuur zal invoeren Het karakter van de museumstoomtram als vrijwilligerorganisatie behouden blijft De stoomtram samenwerking zoekt met een strategische partner Affichemuseum Het Affichemuseum ontvangt geen subsidie, maar hoeft ook geen huur te betalen voor de huisvesting. Het Affichemuseum draait geheel op vrijwilligers, ontwikkelt zich goed, geniet nationale bekendheid en kost structureel weinig. Het trekt echter in absolute zin weinig bezoekers. Het Affichemuseum wordt in 2010 geëvalueerd. Museum Turkije-Nederland Het Museum Turkije-Nederland is in 2009 gesloten na het stopzetten van de gemeentelijke subsidie aan het museum stop te zetten vanaf 2010 na een evaluatie van de meerjarenovereenkomst 2007 t/m 2009. Het museum was niet vaak genoeg geopend en trok te weinig bezoekers. Het inrichtingsplan dat door de gemeente en de provincie in 2008 werd gefinancierd mocht niet baten. De collectie van het museum is overgedragen aan Turks Museum Nederland in Den Haag. Museum van de XXe Eeuw Het Museum van de XXe Eeuw gaat in 2011 verhuizen naar het Oostereiland. In verband daarmee wordt de subsidie in stappen opgehoogd: in 2010 met € 30.000 tot in totaal € 79.000 en in 2011 tot in totaal € 132.000. Daarnaast ontvangt het museum eenmalig een bedrag van € 275.000 voor verhuizing- en inrichtingskosten.

2.7 Amateurkunst Inleiding Amateurkunst heeft een belangrijke plek in de culturele infrastructuur van Hoorn. Vele inwoners van Hoorn nemen er actief of passief aan deel. Het niveau varieert van vrijblijvend hobbyisme tot zeer professioneel. Onder amateurkunst vallen de volgende disciplines: muziek en zang, theater, dans, beeldende kunst, literatuur en audiovisuele kunst. De uitvoerenden dienen mensen te zijn die uit hoofde van hun hobby, en dus uitdrukkelijk niet beroepsmatig, bezig zijn met een van de bovengenoemde disciplines (dirigenten, docenten, regisseurs e.d. uiteraard uitgezonderd). Een deel van de amateurkunstbeoefenaars is georganiseerd in amateurverenigingen. Het merendeel daarvan ontvangt een gemeentelijke subsidie. Er zijn podia in Hoorn gespecialiseerd in amateurkunst, zie 2.2. Vele amateurkunstbeoefenaars volgen cursussen bij kunsteducatieve instellingen of particulieren en zijn individueel of groepsgewijs actief, bijvoorbeeld in het popcircuit. Hoorn kent tientallen popbands. Dat levert regelmatig talenten op die landelijk doorbreken, zoals in 2009 de singer/songwriter Tim Knol. Beleidsvoornemens cultuurnota De samenwerking tussen verenigingen onderling verbeteren door het opzetten van een digitaal steunpunt amateurkunst. Dit steunpunt moet ook de samenwerking tussen de verenigingen en muziekschool Gerard Boedijn verbeteren Er is geen steunpunt voor de amateurkunst verwezenlijkt

19

Verenigingen moeten extra inspanningen doen om jongeren te werven, zo blijven verenigingen levensvatbaar. Binnen de initiatievenpot gaat de voorkeur uit naar initiatieven met jongeren. De verenigingen worden daarbij gestimuleerd om samen te werken met scholen Verenigingen die eerder vaste spelers waren in de schouwburg worden na de verzelfstandiging en de daarmee gepaard gaande prijsstijging gecompenseerd. De gemeente compenseert 50% van de gemaakte kosten van verenigingen. Hierbij is het uitgangspunt dat verenigingen die geen volwaardige alternatieve locatie kunnen vinden, de mogelijkheid moeten houden om in de schouwburg op te treden Er moet meer gelegenheid voor amateurkunstverenigingen zijn om op te treden. Hierbij kan het initiatief zowel van de verenigingen, als van andere instanties uitgaan. Te denken valt bijvoorbeeld aan optreden in musea, in monumenten, of in de open lucht tijdens het amateurfestival Hoorn Oude Muziek Nu. Dergelijke initiatieven zouden passen in ons subsidiebudget voor eenmalige, bijzondere activiteiten. Hiervoor is ondermeer het flexibel projectenbudget in het leven geroepen

Notitie Amateurkunst 2008 – 2011 Amateurverenigingen kunnen telkens een budgetsubsidie voor een periode van vier jaar aanvragen. In de Notitie Amateurkunst 2008-2011 zijn de beleidsuitgangspunten en de verdeling van het budget vastgelegd. Het doel van de subsidie is als volgt omschreven: ‘Eén van de belangrijkste uitgangspunten is dat van de gemeentelijke financiële bijdrage meer een stimulerende en ondersteunende functie moet uitgaan, dan een sturende’. Behalve de budgetsubsidie bestaan er ook andere subsidiemogelijkheden voor amateurverenigingen. Zij kunnen een aanvraag doen in het kader van de Initiatievenpot Kunst en Cultuur, de Initiatievenpot Amateuristische Kunstbeoefening en het Flexibel Projectenbudget. Hiervoor bestaan beleidsregels, die onderdeel uitmaken van de Asv 2006. Voor de eerstgenoemde twee potjes geldt een maximum van € 750 per aanvraag. In 2008 zat er € 2.500 in de Initiatievenpot Kunst en Cultuur, € 2.800 in de Initiatievenpot Amateuristische Kunstbeoefening, en was er € 22.700 beschikbaar in het Flexibel Projectenbudget. Onderzoek amateurverenigingen In het kader van de evaluatie van de cultuurnota heeft er een onderzoek plaatsgevonden onder de amateurverenigingen in Hoorn die een gemeentelijke subsidie ontvangen. Voor de resultaten en het volledige onderzoek verwijzen wij naar de bijlage. Volgens een deelnemer aan het onderzoek is amateurkunst in Hoorn: ‘een smaakmaker in het culturele leven en de gemeenschap’. Verenigingen treden op en maken vaak gebruik van het kunsteducatieve aanbod. Amateurkunstbeoefenaars nemen ook vaak als consument deel aan culturele activiteiten12. Amateur- en professionele kunst kunnen niet zonder elkaar. Amateurkunst is vaak een “springplank” naar professionele kunst. Toch dreigt amateurkunst soms aan de aandacht van beleidsmakers te ontsnappen – reden genoeg om er bij de evaluatie van de Nota Kunst en Cultuur ruim aandacht aan te besteden door middel van een onderzoek. Samenwerking door vorming van een digitaal steunpunt Er is geen digitaal Steunpunt Amateurkunst opgezet. Vanuit het veld zijn geen initiatieven in die richting ontwikkeld. Uit het amateurkunstonderzoek blijkt dat 45% van de deelnemende verenigingen samenwerkt met anderen. De meerderheid van de verenigingen heeft geen behoefte aan meer samenwerking (69%). Redenen om samen te werken zijn: Samen concerten geven Organiseren stadsbrede activiteiten Bevorderen eigen ledenaantal Muzikale begeleiding Combineren verschillende specialismen (bijv. zang en dans)

12

VNG. Handreiking Amateurkunstbeleid OK, 2008

20

2.8 Evenementen Inleiding De gemeente Hoorn staat in de Atlas hoog op de ranglijst van het aantal evenementen per 100.000 inwoners. Hier vallen evenementen op het gebied van sport, kunst, cultuur en maatschappij onder. Hoorn staat dit jaar op 9, terwijl in 2009 slechts de 28ste plaats werd behaald. Er is een gemeentelijk evenementenbeleid ontwikkeld waarbij zes zogenaamde A-evenementen zijn benoemd waaronder de Hoornse Stadsfeesten en het Weekend Hoorn Kunst en Cultuur. Er wordt nauw samengewerkt tussen Bureau Kunst en Cultuur en Bureau Economische Zaken. Jaarlijks terugkerende evenementen als de Hoornse Stadsfeesten, het Weekend Hoorn Kunst & Cultuur, de Hoornse Filmdagen, de carnavalsoptocht in Zwaag, het Kamermuziekfestival, Jazz at the Hop, de Karavaan en het Festival Hoorn Oude Muziek Nu zijn vaste bestanddelen van de Hoornse kalender geworden. Al deze evenementen worden structureel gesubsidieerd; een deel van deze subsidie komt uit het budget Toeristische en Culturele Initiatieven. Daarnaast wordt er op projectbasis subsidie gegeven voor initiatieven zoals Oproet, Noord-Noord-West, Vertelfestival, Lappendag Kerkplein en beelden(fiets-)routes. Ook kent Hoorn diverse eveneens gesubsidieerde cultuurroutes. Hoorn kent ook evenementen die geen gemeentelijke subsidie ontvangen, zoals het Stereo Outdoor Festival en het Smartlappen Festival. Beleidsvoornemens cultuurnota Afstemming en clustering evenementen en festivals Culturele activiteiten meer clusteren bijvoorbeeld tijdens de cultuur tiendaagse Hoorn is een Karavaanstad geworden en de subsidie is verhoogd Het Weekend Hoorn Kunst en Cultuur ontvangt een (hogere) structurele budgetsubsidie Er is geen projectgroep opgezet voor de afstemming tussen festivals en evenementen Knelpunten genoemd in interviews: Verschillende fondsen dreigen te verdwijnen Reclamegelden worden te weinig aan kunsten cultuuractiviteiten besteedt Ontwikkelingen Weekend Hoorn Kunst en Cultuur Het Weekend Hoorn Kunst en Cultuur heeft zich de afgelopen periode ontwikkeld tot een soort Hoornse uitmarkt waarbij alle culturele instellingen in Hoorn zich kunnen presenteren. Het weekend krijgt steeds meer een bovenlokaal karakter. De kunstmarkt is de grootste van Nederland. Dit is een goed voorbeeld van onderlinge samenwerking. Het aantal deelnemers is de afgelopen periode elk jaar gestegen. Onder meer de Hoornse Havenconcerten, Open-air films, Open Atelierroute, Kunstmarkt en workshops in Theater Het Pakhuis maken er deel van uit. Voor de verschillende onderdelen van het weekend is er een gemeentelijk budget beschikbaar van ca. € 23.000 in 2010. Dat is aanzienlijk meer dan in 2006. Hoornse Stadsfeesten Van bescheiden stadsfeest zijn de Hoornse Stadsfeesten uit gegroeid tot een groot driedaags evenement met meerdere podia voor amateur-muzikanten uit Hoorn en omstreken. Ook de gemeentelijke bijdrage is omhoog gegaan naar ca. € 25.000 in 2010. De gemeente subsidieert het evenement in de eerste plaats i.h.k.v. de bevordering van amateurkunstbeoefening. Karavaan Het zomerfestival de Karavaan is een samenwerkingsproject gefinancierd door de provincie en een aantal gemeenten. De Karavaan heeft in 2009 een landelijke prijs gewonnen als beste theaterfestival. Hoorn is een van de drie festivalharten en de voorstellingen in Hoorn trekken de meeste bezoekers. De Karavaan trekt in totaal 60.000 bezoekers.

21

Het festival kreeg in 2006 € 10.000 gemeentelijke subsidie. De subsidie is verhoogd naar € 23.000, waarvoor Hoorn als festivalhart extra voorstellingen, straattheater en een groot openingsspektakel krijgt. De volgende evenementen ontvangen sinds de periode 2006-2010 structureel budgetsubsidie: Weekend Hoorn Kunst en Cultuur Kamermuziekfestival Hoorn Hoornse Filmdagen Carnavalsoptocht Zwaag De al bestaande structurele subsidierelatie tussen de gemeente en de volgende evenementen is in de periode 20062010 voortgezet: Festival Hoorn Oude Muziek Nu Jazz at the Hop

R.W. van de Wint -sculptuur bij de Schouwburg

22

Hoofdstuk 3 Conclusies Van de beleidsvoornemens uit de nota ‘ Meer waarde door Cultuur 2006-2010’ zijn 28 geheel of deels gerealiseerd. Zeven punten zijn niet uitgevoerd. Zie tabel 2, hoofdstuk 2. De uitvoering van de nota kunst en cultuur moet gezien worden als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente en het culturele veld. Bovendien is er altijd sprake van tussentijdse ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht, waardoor beleidsvoornemens kunnen veranderen. Aan de hand van de vier belangrijkste aandachtsvelden uit de nota worden enige conclusies besproken die getrokken kunnen worden uit de evaluatie. 1. Culturele infrastructuur Het maken van budgetafspraken Het voornemen om meerjaren budgetovereenkomsten met uitgebreide prestatieafspraken te sluiten met culturele instellingen is waar mogelijk gerealiseerd. Bij instellingen die in een fusie of iets dergelijks zitten zijn geen meerjarige budgetafspraken gemaakt. De budgetafspraken bieden voor beide partijen meer zekerheid voor de langere termijn. Met tenminste zeven instellingen zijn voor meerdere jaren afspraken gemaakt. Een klacht van de instellingen is dat zij weinig reserves kunnen opbouwen. Veel instellingen ervaren dat zij hierdoor bezuinigingen moeilijk kunnen opvangen. Het niet mogen opbouwen van reserves ontmoedigt volgens betrokkenen het organiseren van bijzondere initiatieven waar meer financiële risico’s mee gemoeid zijn. Culturele bestemming panden De restauratie en herbestemming van de voormalige gevangenisgebouwen op Oostereiland is een voorbeeld van een complex historische panden waar een culturele bestemming voor is gevonden. Dit is echter niet altijd mogelijk. Het voornemen om tijdelijke ateliers in leegstaande panden te vestigen is niet gerealiseerd. Uit de nog te produceren nota atelierbeleid moet blijken of er een noodzaak is om meer atelierruimtes te realiseren. Mocht dit nodig zijn dan kan na een inventarisatie van lege panden gekeken worden of er panden geschikt zijn om te dienen als atelierruimte. Een mogelijke locatie die recent genoemd is tijdens een cultuurbijeenkomst is het oude Philips gebouw. Door de Stichting Hoorn Kunst en Cultuur is het initiatief ontplooid om de etalage van leegstaande winkelpanden tijdelijk te gebruiken voor het tentoonstellen van werk van Hoornse beeldende kunstenaars. Betere samenwerking tussen culturele instellingen Samenwerking is een belangrijk speerpunt in de nota. Ook de raad vindt dit belangrijk. Culturele instellingen moeten meer gaan samenwerken, zowel met elkaar als met organisaties buiten het culturele veld. De samenwerking is in de afgelopen periode sterk verbeterd. Alle betrokkenen geven aan dat de intentie om samen te werken groot is en dat er veel gezamenlijke initiatieven zijn opgezet. De gemeente heeft samenwerking bevorderd door dit punt op te nemen in prestatieafspraken en door samenwerkingsprojecten te subsidiëren, bijvoorbeeld met behulp van het speciaal daarvoor ingestelde Flexibele Projectenbudget. In 2010 was er € 23.000 in dit potje beschikbaar. Het maken van prestatieafspraken Door middel van prestatieafspraken kan de gemeente de verwezenlijking van de voornemens uit de nota stimuleren. Daarom is gekeken of er prestatieafspraken zijn gemaakt op de gebieden die volgens de nota aandacht behoeven: samenwerking en educatie. In Bijlage 4 staat beschreven hoeveel prestatieafspraken er zijn gemaakt tussen de gemeente en de betreffende culturele instelling. De tabel in Bijlage 4 geeft ook aan welke afspraken er zijn gemaakt over het aantal bezoekers en/of gebruikers. Tot slot is gekeken bij hoeveel instellingen expliciet eisen zijn gesteld aan samenwerking en educatie. Samenwerking en educatie

23

Van de achttien instellingen is bij elf samenwerking een belangrijke factor in de doelstelling en/of de prestatie-eisen. Bij acht instellingen wordt gesproken over educatie: instellingen moeten contact maken met scholen om zo scholieren te bereiken. Overige prestatieafspraken gaan onder andere over het aantal te organiseren activiteiten, het bereiken van doelgroepen of de inhoud van de activiteiten. Schouwburg Het Park en de Bibliotheek hebben de meest uitgebreide prestatieafspraken met beide ongeveer twintig eisen. Er worden ook samenwerkingsverbanden aangegaan door instellingen die geen samenwerking in hun prestatieafspraken hebben staan. Opvattingen prestatieafspraken zoals die naar voren kwamen uit de interviews Sommige instellingen ervaren de kaders die de gemeente stelt door prestatie-eisen als prettig. Niet alle instellingen delen deze opvatting over de eisen gesteld door de gemeente en andere subsidieverstrekkers delen. Zij zien prestatieafspraken als beperkend en vinden dat de verkeerde zaken gemeten worden. Punten waarop culturele instellingen samenwerken: Het delen van kosten op verschillende gebieden, bijvoorbeeld: Hoorns Museum platform Het geven van gezamenlijke publiekspresentaties, bijvoorbeeld: Hoornse Stadsfeesten Samen contact leggen met onderwijs en bestuurders, bijvoorbeeld: Boterhal en Hotel Mariakapel Combineren van verschillende kunstvormen, bijvoorbeeld: muzikale begeleiding koren Samen met andere organisaties nieuwe projecten opzetten, bijvoorbeeld: brede scholen Verzorgen van gezamenlijke educatieve activiteiten op scholen, bijvoorbeeld: workshops Knelpunten in samenwerking zoals die naar voren kwamen uit de interviews Verschil in soort activiteiten Bij het museumplatform is de Museumstoomtram uniek in het soort activiteit en daardoor soms ook beperkt in gezamenlijke activiteiten. Het levert ook onverwachte mogelijkheden op zoals de Jazz Express i.s.m. het Festival Jazz at the Hop. Verschil in doel en doelgroep Samenwerking tussen welzijnsorganisaties en culturele instellingen verloopt soms stroef. De instellingen werken met verschillende doelgroepen. De doelgroep van een welzijnsorganisatie komt voornamelijk voor de gezelligheid; zij vindt professionele docenten van de kunsteducatieve instellingen vaak te duur. Het uitgangspunt van welzijnsorganisaties en culturele organisaties verschilt: kunst als doel of als middel. Verschil in grootte Grote organisaties vinden het minder aantrekkelijk om samen te werken met kleinere partners. De kleinere instellingen hebben vaak weinig te bieden doordat zij een kleiner netwerk en budget hebben. Daarbij bestaan ze vaker uit alleen vrijwilligers waardoor de organisatiestructuur sterk verschilt met meer professionele instellingen. Verbeterpunten samenwerking zoals die naar voren kwamen uit de interviews Bij verschillende onderwerpen is behoefte aan meer samenwerking. Verschillende organisaties betreuren het dat zij niet worden betrokken bij de overleggen over een Brede school. Bij verschillende betrokkenen is niet bekend welke overlegstructuren er in de gemeente Hoorn zijn Een ander punt waar meer samenwerking kan plaatsvinden is het efficiënter gebruiken van ruimtes. Instellingen die gebouwen delen vergroten de beheersfunctie. Kunst kan volgens verschillende instellingen meer geclusterd worden Samenwerking met spelers buiten het culturele veld kan nog versterkt worden. Culturele instellingen kunnen zich meer gezamenlijk aanbieden aan sponsoren, zodat sponsoren de mogelijkheid krijgen om niet één maar meerdere instellingen te ondersteunen

24

2. Cultuur en doelgroepen De manier waarop ingezet wordt op verschillende doelgroepen verschilt. Er is een verschil tussen het hebben van voorzieningen die speciaal voor een bepaalde doelgroep bedoeld zijn aan de ene kant, en het proberen te bereiken van de doelgroepen aan de andere kant. Een voorbeeld: voor jongeren zijn er initiatieven zoals de Peppercompetitie: een wedstrijd voor beginnende bands. Podia kunnen ook specifiek programmeren voor jongeren. Om te zorgen dat jongeren afkomen op voor hen georganiseerde buitenschoolse initiatieven moeten zij op de juiste manier benaderd worden. Te denken valt aan het gebruik van sociale media, zoals dit wordt gebruikt door het Jongerentheater TRANS!, onderdeel van Theatergroep Het Gezelschap. Jeugd Vooral de Kunstcompagnie heeft ervoor gezorgd dat cultuureducatie in het onderwijs sterk verankerd is. De kunstcompagnie heeft met alle middelbare en basisscholen in de gemeente Hoorn contract; alle schoolgaande jeugd wordt bereikt. De toekomst van de Kunstcompagnie is echter onzeker doordat de provincie de werkzaamheden van het steunpunt gemeentelijk wil laten organiseren. Veel instellingen hebben naast contact met de Kunstcompagnie ook direct contact met scholen. Dit op eigen initiatief of omdat het een voorwaarde is voor de gemeentelijke subsidie. Binnen het inmiddels door een andere regeling vervangen Actieplan Cultuurbereik, een regeling waarbij de provincie en de gemeente gezamenlijk initiatieven subsidieerden, hebben TRANS! en TjillSkillz activiteiten voor jongeren georganiseerd. Ook amateurverenigingen worden gestimuleerd om jongeren te werven als nieuw lid. Uit het Amateurkunstonderzoek blijkt dat 29% van de 31 deelnemende verenigingen actief werft onder jongeren. Uit de ATLAS ranglijsten blijkt dat het aantal popconcerten afneemt in de gemeente Hoorn. Popconcerten bereiken vaak een jong publiek. Een afname van het aantal concerten kan de cultuurparticipatie van jongeren verminderen. Knelpunten jongeren zoals die naar voren kwamen uit de interviews Het programmeren voor jongeren vereist expertise. Veel instellingen zijn te klein om speciaal personeel aan te trekken om de programmering voor jongeren ter hand te nemen. De Kunstcompagnie zorgt er middels het Kunstenplan voor dat kunst en kunstzinnige vorming een structurele plaats heeft binnen het onderwijs en dat alle kinderen op het basisonderwijs kennismaken met verschillende professionele kunstuitingen. Knelpunten allochtonen zoals die naar voren kwamen uit de interviews Bij de doelgroep allochtonen werkt het anders, zo blijkt uit de interviews. De initiatieven die speciaal gericht waren op allochtonen zijn weinig succesvol geweest. Podia en films gericht op een specifieke allochtone doelgroep werden weinig bezocht. De meeste betrokkenen zijn er geen voorstander van om allochtonen te bereiken door speciaal op hen toegespitste initiatieven. Het beleid zou er op gericht moeten zijn om allochtonen te bewegen deel te nemen aan de culturele voorzieningen die er zijn, en niet op het creëren van speciale voorzieningen voor allochtonen. Het bereiken van de doelgroep verdient wel aandacht. Verschillende culturen hebben geen traditie in het bezoeken van culturele instellingen. 3. Cultuurtoerisme Op het gebied van cultuurtoerisme werken het bureau Economische Zaken en het bureau Sport, Recreatie, Kunst en Cultuur samen. Er is een gezamenlijk evenementenbeleid opgesteld dat het cultuurtoerisme naar Hoorn moet bevorderen. Vooral evenementen bereiken toeristen doordat ze vaak gratis toegankelijk zijn en in de zomerperiode georganiseerd worden. De twee bureaus hebben een gezamenlijk budget voor toeristische en culturele initiatieven waaruit verschillende evenementen worden gefinancierd. In 2010 was er € 32.500,- beschikbaar in dit Budget Toeristische en Culturele Initiatieven. Uit de ranglijsten van ATLAS wordt duidelijk dat het aantal evenementen per 100.000 inwoners sterk is gestegen. Veel culturele instellingen richten zich steeds meer op regionale aspecten, waardoor inwoners, maar ook toeristen, kennis maken met de Westfriese cultuur. Voorbeelden zijn het Westfries Museum en de opkomst van community- en locatietheater dat gericht is op de eigen historie en omgeving

25

Naast de evenementen en regionale instellingen, zijn het vooral de musea die binnen het Hoorns Museum Platform actief toeristen proberen te bereiken door gezamenlijke inzet van PR en marketing.. 4. Cultuurverbindingen Er is een witte vlekken plan gemaakt om beeldende kunst beter te spreiden over de gehele gemeente Hoorn. Naar aanleiding van dit plan zijn verschillende kunstwerken geplaatst. Buurtbewoners kunnen door direct contact met de gemeente of door bemiddeling van Stichting Netwerk kunstwerken laten plaatsen in de wijk. Deze toepassing van kunstwerken en culturele activiteiten in de wijk kan het gevoel van veiligheid en de burgerparticipatie vergroten. Andere cultuurverbindingen vinden plaats tussen verschillende kunstdisciplines. Uit het Amateurkunstonderzoek blijkt dat een vaak genoemde reden om samen te werken de combinatie van de verschillende kunstuitingen betreft. Festivals en evenementen zijn goede gelegenheden om verschillende kunstdisciplines te combineren.

26

Literatuur BMC. (2008) ‘Toekomst voor de Blauwe Schuit’’. Rapport. Gemeente Hoorn. (2004) ‘Verslag van het Hoornse Kunst en Cultuurdebat’. Gemeente Hoorn.‘Stadsvisie 2005-2025’. Gemeente Hoorn. ‘Meer waarde door Cultuur 2006-2010’. Nota bureau SRKC. Gemeente Hoorn. (2007) ‘Evaluatie en uitgebreid advies m.b.t. SLOH (Radio Hoorn)’. Gemeente Hoorn. (2007). ‘Naar een goed Atelierbeleid’. Adviesgroep Atelierbeleid. Gemeente Hoorn. ‘Uitvoeringsovereenkomst Gemeente Hoorn - Bibliotheek Hoorn 2008-2011’. Gemeente Hoorn. (2009) ‘ Subsidie Boterhal en Mariakapel’. Brief aan de raad. Gemeente Hoorn. ‘Erfgoed in ontwikkeling 2009-2012’. Nota bureau Erfgoed. Geurtsen, N.(2008) ‘Effectevaluatie van de Brede School Bibliotheek Hoorn; Lees mee met de BSB’. Scriptie. Marlet, G. (2009) ‘De aantrekkelijke stad’. VOC uitgevers. Marlet, G. en Woerkens, van C.(2007-2010) ‘Atlas voor gemeenten’. VOC uitgevers. Ministerie OC&W. ‘Meer dan de Som 2005-2008’. Nota. Ministerie OC&W. ‘Kunst van Leven 2009-2012’. Nota. Provincie Noord Holland. ‘Cultuur verbindt 2005-2008’ Nota. Provincie Noord Holland. ‘Cultuur op de Kaart 2009-2012’ Nota. VNG. (2008). ‘Handreiking Amateurkunstbeleid OK’. Westfries museum. (2008) ‘Glans: een strategische visie op de toekomst van het Westfries museum’. Verder zijn de jaarverslagen en beschikkingen van de verschillende organisaties geraadpleegd.

27

BIJLAGEN Bijlage 1: Geïnterviewde personen Organisatie Hotel Maria Kapel

Jantine Wijnja

De Boterhal

Egbert Ottens

Galerie Zwijsen

Wim Zwijsen

Stadsdichter

Steven Engel

Theater Het Pakhuis

Wim Scheltinga Koopman, Irene Eekhout

Hoornse Stadsfeesten

Rinke van der Veer

Stichting Jazz Westfriesland

Rob van Loo

Weekend Hoorn Kunst en Cultuur

Joke van der Meij, Ron Dol

Hoorns Museumplatform

Ad Geerdink

Filmhuis Hoorn

Margret Wagenaar

Stichting Lokale Omroep Hoorn

Sandra de Heus

Stichting Sam 7

Peter de Rijcke

Blauwe Schuit

Esther Wagenaar

Kunstcompagnie

Trudy de Valk, Willem Smit

Bibliotheek Hoorn

Hans Lastdrager

Gerard Boedijn

Berna van der Hulst, Joop Brakenhoff

Commissie Beeldende Kunst

Ingrid van Laere, Peter van der Heijden

Gemeente Hoorn Bureau Erfgoed

Joost Buchner

Gemeente Hoorn Bureau Erfgoed

Michiel Bartels

Schouwburg Het Park

Rob Weber, Lineke Kortekaas

Theatergroep Het Gezelschap

Susan Vermeulen

Beeldende Kunst Bangert/Oosterpolder Hans Mantje Gemeente Hoorn Bureau SRKC

Ger Laning

Gemeente Hoorn Bureau SRKC

Gerdien de Galan

28

Bijlage 2: Amateurkunstonderzoek 2010 Voor het onderzoek zijn alle amateurkunstverenigingen benaderd die een vierjarige budgetsubsidie van de gemeente Hoorn ontvangen. Het onderzoek maakt duidelijk: hoe het ledenaantal zich tussen 2006-2010 ontwikkeld heeft waar amateurkunstverenigingen repeteren en optreden hoe verenigingen nieuwe leden werven in welke mate er behoefte is aan samenwerking waaraan de verenigingen de subsidie van de gemeente besteden hoe de subsidies onder de verschillende soorten verenigingen is verdeeld Beschrijving van de verenigingen Voor het onderzoek zijn, zoals vermeld, 38 amateurkunstverenigingen in Hoorn benadert. Van 31 verenigingen is een ingevulde vragenlijst ontvangen. Dit is een respons van 82%. In twee gevallen was de aangeschreven vereniging niet langer actief. De 31 deelnemende verenigingen hebben gezamenlijk 1350 leden. De kleinste vereniging bestaat uit 9 leden terwijl de grootste vereniging 185 leden telt. Ongeveer 70% van alle leden zijn afkomstig uit de gemeente Hoorn. De verenigingen houden zich bezig met een breed scala aan kunsten. Tabel 1: Soort verenigingen Soort Aantal verenigingen Aantal leden Zang 15 672 Muziek 6 205 Dans 2 208 Theater 4 91 Beeldende kunst 1 70 Operette/musical 3 104 Totaal 31 1350 De vragenlijst De verenigingen zijn per brief benaderd om deel te nemen aan het onderzoek. Het onderzoek bestond uit een vragenlijst met zestien vragen. Een deel van de vragen bestond uit meerkeuzevragen en een deel uit open vragen. In de vragenlijst wordt de verenigingen gevraagd naar verschillende onderwerpen, waaronder: het ledenbestand, gebruik van locaties, werving, samenwerking en inkomsten. Onderzoeksresultaten op basis van de enquête N.B.: als hieronder wordt gesproken over (a.k.-)verenigingen gaat het alleen over de verenigingen die de enquête hebben ingevuld! Hoe heeft het ledenaantal zich tussen 2006-2010 ontwikkeld? Bij meer dan de helft van de 31 verenigingen is het ledenaantal ten opzichte van 2006 gelijk gebleven (55%). Het aantal verenigingen met een dalend ledenaantal (23%) is groter dan het aantal verenigingen waar het ledenaantal tussen 2006-2010 steeg (13%). Twee verenigingen gaven geen antwoord op de vraag (9%).

29

Tabel 2: Aantal leden en verenigingen met dalend ledental Soort Aantal leden % leden afkomstig uit Hoorn Aantal verenigingen gemiddeld met een gedaald ledental Zang 45 73 4 Muziek 34 65 2 Dans 104 66 1 Theater 23 78 0 Beeldende kunst 70 89 0 Operette/musical 35 83 0 Waar repeteren amateurkunstverenigingen? Alle verenigingen maken gebruik van één (of meerdere) repetitieruimte(s). De meest voorkomende locatie is een wijkcentrum. De meeste verenigingen zijn tevreden met de repetitieruimte; slechts 16% is niet tevreden. Gemiddeld kost de repetitieruimte € 138, - per maand. De goedkoopste ruimte is gratis en de duurste ruimte kost € 480, - per maand. Verenigingen zijn ontevreden over de repetitieruimte wanneer: de ruimte te duur is een podium ontbreekt de ruimte beperkt beschikbaar is Tabel 3: Locatie repetitieruimte Aantal keer genoemd Percentage Kerk 4 11% Wijkcentrum 15 41% Horecagelegenheid 5 14% School 3 8% Oudereninstelling 2 5% Culturele instelling 4 11% Onbekend/anders 4 11% * Aantal verenigingen: 31 N.B.: het totale percentage hierboven komt uit op101% door afronding Waar treden amateurkunstverenigingen op? De verenigingen is gevraagd naar de laatste drie locaties waar zij hebben opgetreden. Over deze locaties zijn de meeste verenigingen tevreden, maar 4% is ontevreden. De meeste optredens vinden plaats in kerken en culturele instellingen zoals de schouwburg en theater Het Pakhuis. De huur van de locaties bedraagt gemiddeld € 182, -. Huurprijzen variëren van € 0, - tot € 750, -. Ondanks de tevredenheid met de locaties worden er enkele knelpunten genoemd: locatie trekt te weinig publiek (o.a. Wijkcentrum Kersenboogerd) geen toestemming of genoeg financiën voor gewenste locatie (sporthal Zwaag, Schouwburg het Park) beperkte mogelijkheid tot optreden op zondag beperkte horecagelegenheid (het Pakhuis)

30

Tabel 4: Soort locatie optreden Kerk Wijkcentrum Horecagelegenheid School Ouderen instelling Culturele instelling Festival/evenement Overige * Aantal verenigingen: 31

18 10 6 0 11 15 8 7

% 24% 13% 8% 0% 15% 20% 11% 9%

Tabel 5: Meest genoemde locatie Aantal keer genoemd Theater Het Pakhuis Schouwburg Het Park Noorderkerk Oosterkerk Hoornse stadsfeesten

6 5 4 4 3

In tabel 6 staat beschreven hoe vaak de verenigingen in 2009 optraden. Gemiddeld trekken de publieksoptredens 106 bezoekers. De laagste opkomst was 25 bezoekers en de hoogste opkomst bestond uit 320 bezoekers. Tabel 6: Aantal publieksoptredens per vereniging in 2009 Optredens Verenigingen % 2 tot 6 keer 16 52% 7 tot 10 keer 11 35% meer dan 10 keer 4 13% Totaal 31 100% Totaal Hoe werven verenigingen nieuwe leden? De meeste verenigingen proberen actief nieuwe leden te werven. Bij de werving richten zij zich vaak op specifieke doelgroepen. Van de 31 verenigingen werft: 29% onder de jeugd tot 18 jaar; 42% onder jongeren van 18 tot 30 jaar; 19% onder allochtonen 32% onder ouderen van 65+ Bijna de helft (48%) van de verenigingen werft niet actief of richt zich niet op specifieke doelgroepen. Op de volgende manieren worden nieuwe leden geworven: Eigen website Via eigen netwerk Gemeentegids Via de muziekschool Tijdens optredens Door mailings te versturen Radio Open dagen Vrije repetities Via folder Via advertenties Via de verzorgingshuizen Via kunstmarkt Door zelf lessen aan te bieden Door het verzorgen van workshops Door kennismakingsoptredens op basisscholen te verzorgen

31

Tabel 7: Leden werven onder specifieke doelgroepen en soort vereniging13 Jeugd Jongeren Allochtonen Senioren Geen inzet op doelgroepen Zang 0 3 1 3 11 Muziek 5 4 2 2 2 Dans 1 1 0 1 0 Theater 2 2 0 1 2 Beeldende Kunst 1 1 1 1 0 Operette en musical 0 2 2 2 1 In welke mate is er behoefte aan samenwerking? Van de 31 verenigingen werkt 45% samen met andere verenigingen en heeft 31% behoefte aan meer samenwerking. De voornaamste redenen om samen te werken zijn: samen concerten te geven organiseren stadsbrede activiteiten bevorderen eigen ledenaantal muzikale begeleiding combineren verschillende specialismen (bv zang en dans) Waar besteden verenigingen de gemeentelijke subsidie aan? De verenigingen gebruiken de subsidie voor verschillende doeleinden: 74% betaalt er een professionele docent van 36% huurt professionele begeleiding in 58% betaalt er de huur voor repetitieruimte van 26% spendeert het aan zaalhuur 48% van de verenigingen besteedt het geld aan iets anders Andere kosten die met de gemeentelijke subsidie betaald worden zijn aanschaf partituren stemvorming concerten composities speciaal voor vereniging gemaakt werven van nieuwe leden leerorkest jeugdgroepen verstandelijk gehandicaptengroep aanschaf bladmuziek consumpties voor de bezoekers van verpleeg- en verzorgingshuizen kosten voor optredens aanschaf materiaal en meubilair schoonmaakkosten verzekeringen

13

Absolute aantal verenigingen

32

Hoeveel subsidie hebben de deelnemende verenigingen van de gemeente ontvangen? In totaal is er in 2008 een bedrag van € 98.000 aan structurele subsidie uitgekeerd onder 36 amateurkunstverenigingen14. Van het totale kunsten cultuurbudget gaat 1,7% naar amateurkunst. Tabel 8 laat zien hoeveel subsidie de deelnemende verenigingen over de jaren hebben ontvangen. Twee verenigingen ontvangen sinds 2004 subsidie en 10 verenigingen ontvangen sinds 2008 subsidie. De andere 19 verenigingen ontvangen ten minste al sinds 2000 subsidie van de gemeente Hoorn. Tussen 2000 en 2008 is het hoogste uitgekeerde subsidiebedrag gestegen van € 5950, - naar € 8000, -. Het minimum bedrag bleef rond de € 500, -. Tabel 8: ontvangen subsidie amateurkunstverenigingen 2000 Aantal verenigingen 19 € 2394 Gemiddeld Totaal uitgekeerd aan deelnemers onderzoek € 45.488 Totaal uitgekeerd

2004 21 € 2904 € 61.003 € 94.514

2008 31 € 2327 € 72.165 € 97.516

Muziekverenigingen en operette/musicalverenigingen ontvangen gemiddeld de meeste subsidie. Zangverenigingen ontvangen gemiddeld de minste subsidie. Het maximum subsidie bedrag van € 8000, - gaat naar een theatervereniging en naar een operette/musicalvereniging. Het laagste subsidiebedrag gaat naar een zangvereniging. Het minimum- en maximum budgetsubsidiebedrag verschilt bij de meeste soort verenigingen sterk. Alleen bij dansverenigingen verschilt de hoogte van de budgetsubsidie weinig. Tabel 9: ontvangen subsidie per soort amateurvereniging Soort Gemiddelde Subsidie subsidie 2008 gemiddeld per lid 2008 Zang 1170 26 Muziek 3991 117 Dans 2250 22 Theater 3141 137 Beeldende kunst 3200 46 Operette/musical 3466 99

Minimum Subsidie 2008 500 650 2000 500 nvt 800

Maximum subsidie 2008 4500 6300 2500 8000 nvt 8000

In tabel 10 is een overzicht gemaakt van de ontwikkeling van de budgetsubsidie tussen 2000-2008. Per soort vereniging is de hoogte van het gemiddelde subsidie bedrag aangegeven. De zangverenigingen ontvangen ten opzichte van 2000 minder subsidie. De andere amateurkunstverenigingen ontvangen meer subsidie ten opzichte van 2000. Tabel 10: Ontwikkeling budgetsubsidie 2000-2008 per soort vereniging Soort

Aantal verenigingen

Zang Muziek Dans Theater Beeldende kunst Operette/musical

15 6 2 4 1 3

Subsidie 2000 € Gemiddeld (N=19) 1276 3730 1736 2586 2975 1487



14

Dit bedrag bestaat uit 36 verschillende subsidies die ieder jaar geïndexeerd worden. A.k.-verenigingen ontvangen telkens een budgetsubsidie voor vier jaar. De huidige periode is: 2008-2011.

33

Welke andere inkomsten hebben de amateurkunstverenigingen? Naast de gemeentelijke subsidie hebben de verenigingen nog andere inkomsten. Alle verenigingen vragen een eigen bijdrage aan de leden. De leden betalen gemiddeld € 12,35 eigen bijdrage per maand. De hoogste bijdrage is € 30,-- en de laagste € 4,50 per maand. Naast de gemeente subsidie en de eigen bijdrage ontvangt: 3% van de verenigingen subsidie van het Rijk of de provincie 42% subsidie uit het Prins Bernard Cultuur Fonds 26% van de verenigingen subsidie uit andere fondsen 42% geld uit sponsoring 61% entree bij publieksoptredens 51% geld uit een andere inkomstenbron Andere inkomstenbronnen zijn: bijdrage deelname collectie goed doel deelname Rabosponsor fietstocht verloting rommelmarkt boeking/vergoeding voor concerten

speculaaspoppenverkoop donateurs adverteerders grote clubactie vrijwillige bijdrage (natura) professionals

De gemiddelde eigen bijdrage is het hoogst bij zangverenigingen. Bij de andere verenigingen is er minder variatie in de hoogte van de maandelijkse eigen bijdrage. Theater en beeldende kunst zijn in deze analyse niet meegenomen omdat te weinig verenigingen de vraag naar de eigen bijdrage beantwoord hebben. Tabel 11: Eigen bijdrage Soort Aantal verenigingen Gemiddelde eigen bijdrage Minimum eigen bijdrage Maximum eigen bijdrage Zang 15 14 4,50 30,00 Muziek 5 11 8,50 15,00 Dans 2 8 7,85 9,15 Theater15 Beeldende kunst16 Operette/musical 3 12 10,50 12,50

15 16

Te weinig verenigingen in deze categorie hebben de vraag naar de eigen bijdrage beantwoord Te weinig verenigingen in deze categorie hebben de vraag naar de eigen bijdrage beantwoord

34

Conclusies In de conclusies wordt aandacht besteed aan de beleidsvoornemens die in de nota ‘Meer waarde door cultuur 2006-2010’ staan beschreven op het gebied van de amateurkunst. De beleidsvoornemens zijn naast de uitkomsten van het onderzoek gelegd. Ledenaantal Van de 31 deelnemende amateurkunstverenigingen hebben 7 verenigingen te maken met een dalend ledenaantal. Vier zang-, twee muziek- en één dansvereniging(en) hebben een dalend ledenaantal ten opzichte van 2006. Hieruit valt geen trend op te maken voor één specifieke vereniging. Locatie Schouwburg Voornemen uit kunst en cultuur nota: Verenigingen die eerder vaste spelers waren in de schouwburg worden na de verzelfstandiging en de daarmee gepaarde prijsstijging gecompenseerd. De gemeente compenseert 50% van de gemaakte kosten van verenigingen. Hierbij is het uitgangspunt dat verenigingen die geen volwaardige alternatieve locatie kunnen betrekken de mogelijkheid moeten houden om in de schouwburg op te treden. Veel verenigingen geven er de voorkeur aan om op te treden in Schouwburg Het Park. Niet alle verenigingen lukt het om deze wens te vervullen, zij vinden de locatie te duur. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de mogelijkheid van een tegemoetkoming in de kosten van de schouwburg niet voldoende bekend is. Er zijn wel verenigingen die er gebruik van maken. Bijzondere locaties Voornemen uit kunst en cultuur nota: Er moet meer gelegenheid voor amateurkunstverenigingen zijn om op te treden. Hierbij kan het initiatief zowel van de verenigingen, als van andere instanties uitgaan. Te denken valt bijvoorbeeld aan optreden in musea, in monumenten, of in de open lucht tijdens het amateur-festival Oude Muziek Nu. Dergelijke initiatieven zouden passen in ons subsidiebudget voor eenmalige, bijzondere activiteiten. De verenigingen is gevraagd op welke locaties zij de laatste drie keer optraden. Verschillende muziekfestivals werden genoemd waaronder de Hoornse Stadsfeesten. In totaal vond 11 % van de optredens plaats tijdens festivals en evenementen. In kerken en culturele instellingen is het vaakst opgetreden, 24% en 20% van de optredens vond daar plaats. Verder gaf één vereniging aan in het Westfries Museum op te treden. Er is weinig sprake van initiatiefsubsidies voor optredens op bijzondere locaties. Overigens moet nooit uit het oog verloren worden dat het toekennen van subsidies in hoge mate samenhangt met het aanvragen ervan. M.a.w.: als er geen subsidie wordt aangevraagd voor het optreden in bijzondere locaties, kan deze ook niet worden toegekend. Samenwerking Voornemen uit kunst en cultuur nota: De samenwerking tussen verenigingen onderling verbeteren door het opzetten van een digitaal steunpunt amateurkunst. Dit steunpunt moet ook de samenwerking tussen de verenigingen en muziekschool Gerard Boedijn verbeteren. Er is geen digitaal steunpunt Amateurkunst opgezet. Uit het onderzoek blijkt dat 45% van de deelnemende verenigingen samenwerkt met anderen. De meerderheid heeft geen behoefte aan meer samenwerking (69%). Redenen om samen te werken zijn: samen concerten geven organiseren stadsbrede activiteiten bevorderen eigen ledenaantal muzikale begeleiding combineren verschillende specialismen (bv zang en dans) De meest genoemde samenwerkingspartners zijn de Hoornse Brassband, Het Hoorns Harmonie Orkest en de Hoornse Stadsfeesten. Deze worden elk door drie keer genoemd. De muziekschool werd niet genoemd als huidig samenwerkingspartner. Twee verenigingen hebben wel de wens om meer samen te werken met de muziekschool.

35

Inzet op doelgroepen Voornemen uit kunst en cultuur nota: Verenigingen moeten extra inspanningen doen om jongeren te werven, zo blijven verenigingen levensvatbaar. Binnen de initiatieven pot gaat de voorkeur uit naar initiatieven met jongeren. De verenigingen worden daarbij gestimuleerd om samen te werken met scholen. Meer dan de helft van de verenigingen werft actief voor nieuwe leden. Een aantal verenigingen kiest er voor om niet in te zetten op een specifieke doelgroep: zij geven aan dat iedereen welkom is. Anderen kiezen er bewust voor om bepaalde doelgroepen niet te bereiken: ‘Ouderen kunnen niet mooi zingen’ of ‘jongeren houden niet van onze muziek’. Maar 29% van de verenigingen werft nieuwe leden onder de jeugd (tot 18 jaar). Een aantal verenigingen geeft aan dat scholen worden benaderd. Eén vereniging werft jeugd door middel van sociale media zoals Hyves. Veel verenigingen geven aan dat zij geen behoefte hebben aan jeugdleden. Zij werven bewust naar nieuwe leden in de leeftijdscategorie 30 tot 55 jaar. Geen enkele deelnemende zangvereniging werft actief onder de jeugd. Aangezien vier zangverenigingen te maken hebben met een dalend ledenaantal werd verwacht dat zij actief werven onder de jeugd. Wanneer verenigingen actief leden werven richten zij zich zelden specifiek op ouderen of allochtonen. Subsidieverdeling Zangverenigingen ontvangen gemiddeld de laagste budgetsubsidie van de gemeente. Vooral muziekverenigingen en operette/musicalverenigingen ontvangen veel budgetsubsidie. Deze hebben veel kosten aan muziekinstrumenten, kostuums en decor. Zo maken orkesten en brassbands veel kosten door het aanbieden van lessen, bezitten van een gebouw en de aanschaf van instrumenten. De verdeling van de subsidie is in overeenstemming met het in de Nota Kunst & Cultuur en de Notitie Amateurkunst vastgelegde beleid. De hoogte van het subsidie bedrag bepalen de beleidsmedewerkers onder meer aan de hand van de kosten die een vereniging maakt en de inkomsten die een vereniging ontvangt. Ook andere factoren worden in de overweging meegenomen, zoals het aantal leden van een vereniging dat uit de Gemeente Hoorn afkomstig is, hoe actief een vereniging is, et cetera Binnen de verschillende soorten verenigingen verschilt het minimum en maximum bedrag aan budgetsubsidie sterk. Zo kan het dat er operette/musicalverenigingen zijn die 800 euro aan subsidie ontvangen terwijl een andere vereniging € 8000,-- per jaar ontvangt. Bij nader onderzoek is altijd duidelijk waarom de ene vereniging meer ontvangt als de ander.

36

Bijlage 3: Vragenlijst Amateurkunstonderzoek 2010 1.

a. Hoeveel actieve leden telt uw gezelschap? aantal leden =

b. Is het aantal leden een daling of stijging ten opzichte van het jaar 2006? daling van het aantal leden het aantal leden is gelijk gebleven stijging van het aantal leden c. Hoeveel van de leden zijn afkomstig uit de gemeente Hoorn? aantal leden =

2.

a. Betalen de leden van uw vereniging een eigen bijdrage? Ja nee (ga verder naar vraag 3) b. Hoeveel eigen bijdrage betalen de deelnemers maandelijks? Bedrag per maand in euro’s =

3.

a. Maakt uw vereniging gebruik van een repetitieruimte? ja nee (ga verder naar vraag 3) b. Zo ja, waar? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4.

Hoeveel uren per 4 weken maakt uw vereniging gebruik van deze repetitieruimte? Aantal uren per 4 weken =

5.

Hoeveel huur betaalt uw vereniging voor deze repetitieruimte per maand? maand? Bedrag per maand =

6.

a. Bent u tevreden over deze repetitieruimte? ja (ga verder naar vraag 7) nee b. Zo niet, waarom niet? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7.

Hoe vaak gaf uw vereniging het afgelopen jaar (2009) een uitvoering / optreden? minder dan 2 keer per jaar

37

2- 6 keer per jaar 7 - 10 keer per jaar meer dan 10 keer per jaar

8.

a. Waar en wanneer heeft uw gezelschap uitvoeringen /optredens gegeven de laatste drie keer? keer? Hoeveel bezoekers waren er per keer aanwezig en hoeveel zaalhuur moest uw vereniging betalen (indien van toepassing)? plaats en naam van de locatie

datum

bezoekersaantal

huurbedrag huurbedrag

1. 2. 3.

b Bent u tevreden over de locatie(s), waar uw gezelschap de laatste drie keer optrad? Locatie 1.

Locatie 2.

Locatie 3.

tevreden

tevreden

tevreden

ontevreden

ontevreden

ontevreden

c. Als u ontevreden was, wil u dan aangeven waarom? (svp invullen per locatie) 1.

2.

3.

9. a. Probeert uw vereniging actief leden onder de volgende doelgroepen te werven? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) jeugd ( tot 18 jaar) jongeren (18 tot 30 jaar) allochtonen senioren (65 +) geen van de doelgroepen worden actief benaderd b. Zo niet, waarom niet? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

38

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c. Zo ja, op welke wijze wijze worden de doelgroep(en) bereikt? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... 10. a. Werkt uw gezelschap samen met andere verenigingen en/of instellingen in de gemeente Hoorn? ja nee (ga verder naar vraag 11)

b. Met welke verenigingen en/of instellingen werkt uw gezelschap samen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11. a. Heeft uw gezelschap behoefte aan aan meer samenwerking met andere verenigingen en/of instellingen? ja nee (ga verder naar vraag 12) b. Waarom heeft uw gezelschap behoefte aan meer samenwerking? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12. De subsidie die uw gezelschap van de gemeente Hoorn ontvangt wordt besteed aan: (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) professionele docent/dirigent professionele begeleiding bij optredens / publiekspresentaties huur van repetitieruimte huur van zaal bij optredens / publieks presentaties anders, namelijk ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………

39

13. Heeft uw vereniging behalve subsidie van de gemeente Hoorn en bijdragen van de leden nog andere inkomsten? (er zijn meerdere antwoorden mogelijk) subsidies van rijk en provincie subsidie Prins Bernhard Cultuurfonds subsidie van een ander fonds sponsoren entree optredens / publiekspresentaties anders, namelijk ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14. Wij zijn geïnteresseerd in uw uw visie op amateurkunst. Wij nodigen u daarom uit de volgende zin af te maken. Amateurkunst in de gemeente Hoorn…….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15. Wilt u tot slot nog onderstaande gegevens over uw vereniging invullen? Naam vereniging Soort vereniging Adres Telefoonnummer emailadres en website Contactpersoon

16. Opmerkingen over de vragenlijst

40

Bijlage 4. Prestatieafspraken culturele instellingen

Tabel 3: Onderwerpen in prestatieafspraken17 Samenwerking Aantal Bezoekers/ Educatie Aantal prestatie gebruikers/ eisen luisteraars totaal Hotel Maria Kapel X 4.000 X 5 Boterhal X 13.000 9 Affichemuseum 5.500 5 Speelgoed museum 3.000 X 4 ste Museum 20 eeuw 30.000 2 Filmhuis X 19.000 3 Manifesto 10.000 2 Jazz Affairs 1.200 2 Theater het Pakhuis 4.750 X 7 Schouwburg het Park 136.000 Circa 20 Weekend Hoorn K&C X 4 Hoornse Stadsfeesten X 4 Gerard Boedijn X X X 4 Blauwe Schuit X 1200 X 10 18 Bibliotheek X X X Circa 20 Kunstcompagnie X X 4 SLOH X X 10 Het Gezelschap 4

17 18

Het Westfries Museum is niet opgenomen in de tabel aangezien het een gemeentelijk museum is Uitvoeringsovereenkomst Gemeente Hoorn - Bibliotheek Hoorn 2008-2011

41

Evaluatie kunst- en cultuurnota Meer waarde door cultuur

Recommend Documents