Evaluatie “De Sporthal’ Heist-op-den-Berg door de GAPH. De toegankelijkheid voor personen met een handicap. Het dagelijks bestuur van de GAPH vergaderde op maandag 04.03.2013 in het nieuwe sportcomplex “De Sporthal” Lostraat te Heist-op-den-Berg, waarbij ook een rondgang over het sportcomplex was gepland. Het sportcomplex werd in gebruik genomen in de maand december 2012. Het wordt geleased voor een periode van 30 jaar aan een jaarlijks huurbedrag van ongeveer €800.000. De gemeente Heist-op-den-Berg draagt bij voor €300.000, de provincie voor €500.000. Daarnaast zijn er ook nog de exploitatiekosten (personeelskosten, aankoop/onderhoud sportinfrastructuur, uitgaven voor nutsvoorzieningen e.d.). In 2010 werd aan de GAPH al advies gevraag over de sporthal, op basis van ontwerpplannen die toen beschikbaar waren. Grondplan, verdiepingsplan en inplantingsplan. Op basis van deze plannen en voor zover deze werden toegelicht werden door de GAPH een aantal adviezen geformuleerd. Uitgangspunt van de rondgang op 04.03.2013 was nagaan of personen met een handicap in onze gemeente bij het gebruik van de faciliteiten van het sportcomplex “De Sporthal” zoals het uiteindelijk is gerealiseerd dezelfde gebruiksfaciliteiten krijgen als validen, en of personen met een handicap mits ingrepen en/of hulpmiddelen op een adequate manier dezelfde toegang kan worden geboden. De wetgeving betreffende de toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers stelt duidelijk dat rolstoelgebruikers de toegang tot en het gebruik van de sportinfrastructuur niet mag worden ontzegd of onmogelijk gemaakt. Deze rondgang leerde alvast dat bij het concept en de uitwerking van dit sportproject op een aantal vlakken nog steeds onvoldoende aandacht is gegaan naar de beperkingen waarmee personen met een handicap te maken krijgen. De ontwerpplannen zoals in 2010 werden toegelicht boden dus niet voldoende inzicht of de informatie was te beperkt om met kennis van zaken alles te overzien wat voor personen met een handicap nog hinder opleverde. M.b.t. de bemerkingen hierna door de GAPH over vastgestelde tekortkomingen willen we alvast aan de gemeente vragen deze ook over te maken aan het Centrum voor Toegankelijkheid Provincie Antwerpen (CTPA) die in het sportproject verplicht advies gaf. Het zal het CTPA wellicht helpen om de aandacht aan te scherpen m.b.t. de nood van personen met een handicap bij de uitvoering van andere projecten. Parkeerfaciliteiten voor personen met een handicap. Momenteel worden 2 parkeerplaatsen voorzien voor personen met een handicap bij de ingang van “De Sporthal”. Voor rolstoelgebruikers zijn recht afgewerkte boordstenen en/of verhogingen in de asfaltlagen een hindernis. Het afschuinen van de boordstenen ter hoogte van deze 2 parkeerplaatsen en een egalisatie of afschuining van de asfaltlaag ter hoogte van deze parkeerplaatsen kan hieraan verhelpen. De aanduiding “voor personen met een handicap” wordt momenteel nog facultatief aangeduid met verplaatsbare parkeerborden. Geen specifieke grondmarkeringen aangebracht. We vragen 1° het afschuinen van de boordstenen ter hoogte van deze 2 parkeerplaatsen en egalisatie of afschuining van de asfaltlaag en 2° de vaste aanduiding van de parkeerplaatsen met een grondmarkering en met vaste parkeerborden voor personen met een handicap met parkeerkaart. Parkeerplaatsen met de aangepaste parkeeromvang voor personen met een handicap zoals toegepast op het Cultuurplein. Parkeerfaciliteiten voor fietsers. Voor de fietser-sporter wordt een minimale fietsenstalling voorzien (14 plaatsen) die in een wanverhouding staat tot het aantal parkeerplaatsen voorzien voor wagens. Een sportcomplex moet uitnodigend zijn naar fietsers toe, en het fietsgebruik bij de inwoners is stijgende. De sporthal moet daarom voorzien in voldoende capaciteit in fietsenstallingen. Voor fietsgroepen die de sporthal aandoen (jeugdverenigingen, schoolklassen, seniorengroepen e.a.) is onvoldoende capaciteit beschikbaar om de fiets behoorlijk en veilig weg te zetten.
Ook personen met een handicap komen met de fiets of de e-fiets naar “De Sporthal”. Fietsenstallingen moeten ook maximale beveiliging bieden.
Het aantal beschikbare fietsenstallingen moet ruim worden uitgebreid. De uitbreiding moet vooraan komen, kort bij de ingang van het sportcomplex. De aangeboden fietsenstalling is onveilig (en uit beveiligingsstandpunt voorbijgestreefd) om reden dat de fietsers hun fietsen slechts met een hoefijzerslot in de aangeboden fietsenstalling kunnen vastmaken (minimalistische beveiliging). Het fietskader moet met een extra beveiligende fietsketting aan de hiertoe uitgeruste fietsenstalling maximaal kunnen worden beveiligen tegen fietsdiefstal. Bij de uitbouw van een nieuw complex wordt meer dan vroeger fietsenstallingen voorzien die overdekken tegen gure weersomstandigheden. De huidige 14 fietsplaatsen zijn overdekt door het complex zelf (insprong onder dak), maar een uitbreiding van de capaciteit moet liefst gepaard gaan met een overdekking wanneer deze uitbreiding onafhankelijk staat van het complex.
Toegang tot het sportcomplex. De inkom tot “De Sporthal” bestaat uit 12 toegangsdeuren (3 keer 2 buitentoegangsdeuren, daarna binnensluis, 3 keer 2 binnentoegangsdeuren tot de binnenhal). Het zijn zware naar buiten toe openslaande deuren die niet automatisch opengaan bij het naderen en die het rolstoelgebruikers onmogelijk maken zonder de hulp van derden de sporthal te betreden. Aanbellen kan evenmin. Hier dient voor minimaal 2 deuren (1 binnenkomen in de sluis, 1 binnenkomen in de hal) dringend voorzien in ofwel een elektronisch openslaande deur, ofwel een elektronische schuifdeur, sensor gedreven, zoals bv. aanwezig in het Cultureel Centrum. Een gemakkelijke toegang is niet alleen dienstig voor personen met een handicap, maar ook voor kleinere (en lichamelijk zwakkere ouderen) gebruikers. Het elektronisch informatie bord. Het elektronisch informatie bord hangt te hoog en dit verhindert de leesbaarheid voor een aantal doelgroepen, zoals o.m. kinderen of ouderen. De weergegeven informatie is te veel in verhouding tot de grootte van het scherm. De gebruikte kleuren op het informatie bord zijn niet op elkaar afgestemd en bevorderen de leesbaarheid niet. Een veel groter scherm zou hieraan al grotendeels verhelpen. Af te stemmen op behoeften en mogelijkheden voor visueel gehandicapten en kleurenblinden. Beschikbaarheid van lockers voor de bezoekers. Bezoekers die met de wagen komen kunnen zonder problemen spullen in de wagen laten. Fietsers, fietsersgroepen of rolstoelgebruikers hebben die mogelijkheid niet en zouden geholpen zijn door lockers die in de hal van de sporthal kunnen opgesteld worden waarbij ze de spullen die ze meehebben (fietstassen e.d.) veilig in een locker kunnen achterlaten. In de inkomhal is voldoende ruimte om lockers te plaatsen zonder hinderlijk te zijn. Hierbij capaciteitsverschillen (lockersvolume) te voorzien. Toiletruimte voor personen met een handicap. De gelijkvloerse toiletruimte voor personen met een handicap kan niet worden geopend door een rolstoelgebruiker. Mogelijk te wijten aan een te sterke deurpomp. 1° Het verwijderen van de deurpomp is een mogelijkheid. 2° De toiletdeur zou ook elektrisch via een schakelaar naast de toiletdeur kunnen geopend worden. Kleedkamers. In de kleedkamers worden de kapstokken op een hoogte aangebracht die voor validen geen probleem vormt. Voor personen met een handicap (mar ook voor kinderen) is het echter niet altijd evident om op diezelfde hoogte de kleding te kunnen weghangen. Een aantal kapstokken in kleedkamers op een meer aangepaste hoogte voorzien van ongeveer 120 cm kan hieraan al verhelpen. ste
Zicht als toeschouwer op de sportactiviteiten vanop de toeschouwersruimte en de gaanderij op de 1 verdieping.
De toeschouwersruimte met tribune geeft zicht op de gelijkvloerse sportactiviteiten. Een hoge glazen borstwering beveiligt de toeschouwers. De gaanderij (zijkant en achterkant) geeft zicht op de gelijkvloerse sportactiviteiten. Een hoge stenen borstwering beveiligt de toeschouwers. Rolstoelgebruikers kunnen in beperkte mate vanop de tribuneruimte sportactiviteit volgen. Zij hinderen dan wel de passage voor de andere gebruikers omdat de doorstroomruimte te beperkt is om daar rolstoelen te plaatsen. Dat veiligheidsaspect op de tribuneruimte mag niet worden ingeperkt. De verhoogde toeschouwerstribune laat geen rolstoelen toe. De gaanderij levert veel toeschouwerscapaciteit op. Maar vanuit de gaanderij kan de rolstoelgebruiker helemaal geen sportactiviteiten volgen om reden dat de veel te hoge borstwering vanuit zithouding in de
rolstoel geen zicht toelaat. Voor kinderen stelt zich trouwens hetzelfde probleem, en het kan zelfs een veiligheidsprobleem worden wanneer kinderen zich aan de borstwering optrekken in een poging om toch zicht te krijgen op de sportactiviteiten. Ook volwassenen zouden goed bedoeld (maar onveilig) kinderen daartoe boven op de borstwering kunnen laten plaatsnemen. Personen met een handicap en kinderen kunnen de gaanderij niet op dezelfde wijze benutten zoals volwassenen-validen. Het toegankelijk maken van de verhoogde toeschouwerstribune voor rolstoelen zou ten koste gaan van een groot aantal toeschouwerszitjes. Dit mag niet de bedoeling zijn. Het zal bovendien niet evident zijn om hier aanpassingen te realiseren. Een aanpassing echter van de te hoge stenen borstwering van de gaanderij lijkt meer aangewezen en ook eenvoudiger en geeft ook volop mogelijkheden aan een grotere doelgroep zoals o.m. de kinderen om gemakkelijk de sportactiviteiten te volgen. Niet de ganse borstwering dient te worden verlagen. Maar het moet perfect mogelijk zijn om de helft van de modules (module = gedeelte tussen 2 pijlers) over de ganse gaanderij de stenen borstwering met 2 bouwlagen te verlagen zodat personen met een handicap vanuit hun rolstoel – en kinderen gewoon staande - achter deze verlaagde stenen borstwering ook het volledige zicht hebben over aan de gang zijnde sportactiviteiten. Rolstoelgebruikers die daar plaatsnemen hebben daar meer ruimte voor de rolstoel en vormen hierbij geen hinder voor passanten. Het veiligheidsaspect kan in de gaanderij hierbij volledig worden gerespecteerd. Vanaf de verlaagde borstwering kan met glas (of ander goed doorzichtig en sterk materiaal) de noodzakelijk beveiligende hoogte opnieuw worden opgebouwd tot normale borstweringshoogte. Bovenaan en los van het glas af te werken met een stevige (buis) reling waarop toeschouwers kunnen leunen. De plaats (waar op de galerij) en de afstand (hoeveel meter) waarbij deze verlaging dient gerealiseerd wordt best nog overlegd tussen technische en mindervalide mensen. De verlaging van de borstwering wordt aan de kant van de sportactiviteit (binnenkant zaal) best ook schuin naar beneden toe afgeschuind om de zichtbaarheid vanuit de gaanderij naar de binnenzaal (gelijkvloers) te verhogen. Op deze verlaagde plaats (op de muur of op het glas) ook liefst pictogrammen voorzien voor rolstoelgebruikers. Deze ingreep is meer dan nodig en te verantwoorden om reden van de participatie van evengoed mindervalide toeschouwers bij het volgen van de sportactiviteiten in de benedenzaal. Deze bemerking geldt eveneens voor de andere gaanderijen in de andere zalen. De grote kostprijs, de duurtijd en de huurgelden op jaarbasis van de “De Sporthal” in acht genomen is o.i. deze ingreep nodig en minimaal. De gemeente moet voorzien dat zowel validen als personen met een handicap op gelijkwaardige wijze deze toeschouwersruimte waarvoor ze is bedoeld en waarvoor de gemeente heeft geïnvesteerd kunnen benutten en dat de wetgeving betreffende de rechten van rolstoelgebruikers wordt gerespecteerd. Er wordt een snelle ingreep gevraagd. Het weren van rolstoelgebruikers in bepaalde sportzalen. Rolstoelgebruikers worden niet toegelaten in bepaalde sportzalen om reden van delicate vloerbekleding. Rekening houdend met de wetgeving over de toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers tot alle sportfaciliteiten (rolstoelgebruikers mogen niet geweigerd worden) dient voor deze specifieke lokalen een oplossing gezocht. Aanschaffen van sportrolstoelen. We zijn er ons van bewust dat de sportinfrastructuur van het sportcomplex een dure aangelegenheid is. Voor basket voorziet de sporthal in volledige basketfaciliteiten, voor karate voorziet men in matten, voor volleybal en tennis voorziet men in netten, voor turnen voorziet men in turntoestellen e.d. Men vraagt niet dat iedere sportbeoefenaar voor zijn sport telkens de eigen infrastructuur meebrengt. Ook rolstoelgebruikers kunnen bepaalde sporten beoefenen in “De Sporthal”, en voor hen is sportbeoefening evenzeer een noodzaak als voor validen. Alleen is dat niet mogelijk met de eigen rolstoelen waarvan ze eigenaar zijn. Deze zijn veel te zwaar en daarom niet geschikt voor sportbeoefening en verhinderen de deelname aan sport. Hiervoor zijn sportrolstoelen vereist. Het zou mindervalide rolstoelgebruikers aanmoedigen en ondersteunen in hun sportbeoefening indien de gemeente een aantal specifieke sportrolstoelen zo aankopen die onderdeel zouden zijn van de aanwezige sportinfrastructuur. Zoals de andere aanwezige sportinfrastructuur kunnen deze sportrolstoelen dan ter beschikking worden gehouden van de mindervalide inwoners-rolstoelgebruikers voor de beoefening van hun sport. Heist-op-den-Berg telt 41.000 inwoners en heeft onder hen een aantal inwoners met motorische beperkingen. Zicht vanuit de kantine. Het raam tussen de sportzaal en de kantine is te hoog om rolstoelgebruikers en kinderen zicht te geven op de aan de gang zijnde sportactiviteiten. Verlaten van de parking.
Bij het verlaten van de parking om de Lostraat op te rijden is voor bestuurders de zichtbaarheid op het verkeer op de Lostraat zeer beperkt aan de rechterkant (richting Goor), ook om reden van de bocht waaruit dat verkeer komt. Dit vormt een gevaarlijke situatie. Een verkeersspiegel aan de overzijde van de Lostraat kan hieraan mogelijk verhelpen en de verkeersveiligheid bij het uitrijden van de parking sportcomplex verhogen. De uitrijruimte voor de wagens die de parking van het sportcomplex verlaten naar de Lostraat is eveneens beperkt en ongemakkelijk om reden van de hoekige en hinderlijke afwerking van de uitrijruimte aan de rechterkant. Men is als chauffeur verplicht om bij het verlaten van de parking de uitrijbocht voor een stuk te nemen op de beschikbare ruimte van binnenrijdend verkeer. Dit wordt veroorzaakt door een te korte inrij/uitrijafstand tussen Lostraat en parkeerterrein en een onoordeelkundige afwerking. Dit kan tot gevaarlijke situaties aanleiding geven omdat binnenrijdend verkeer op de Lostraat dient te wachten (= hinder voor het doorgaand verkeer Lostraat) omdat uitrijdend verkeer uit de parking die niet onmiddellijk de Lostraat kunnen oprijden de toegang ongewild blokkeren. Conclusie De rondgang van de GAPH resulteert in concrete verbeteringsvoorstellen. Een aantal bemerkingen is te catalogeren onder de noemer “kinderziekten”, en bijsturing van kinderziekten veroorzaken vaak niet veel extra kosten. De bijsturing van andere bemerkingen zullen echter meer uitgaven veroorzaken. Personen met een handicap hebben echter recht op dezelfde toegankelijkheid als validen, en we dringen erop aan dat de gemeente de personen met een handicap die het sportcomplex bezoeken en gebruiken deze toegankelijkheid daadwerkelijk garanderen. De GAPH hoopt in de toekomst meer en beter proactief betrokken te worden bij uitvoering van projecten in Heist-op-den-Berg. Vanuit de voorgaande analyse doet GAPH het volgende voorstel aan het gemeentebestuur.
Na bespreking van de voorstellen t.g.v. de rondgang “De Sporthal” van het dagelijks bestuur van GAPH op 04.03.2013 (verslag van 10.06.2013) wordt de gemeente gevraagd genoemde voorstellen tot aanpassing van de faciliteiten in “De Sporthal” te bespreken en bij positief onthaal uitvoering te geven tot: Parkeerfaciliteiten voor personen met een handicap: Aanbrengen grondmarkeringen en vaste parkeerborden. Parkeerplaatsen met de nodige parkeerruimte (grotere breedte) per wagen. Schuine rand aan boordstenen + wegwerken van asfaltboorden. Parkeerfaciliteiten voor fietsers: Vervangen van de huidige fietsenstallingen vooraan “De Sporthal” door beveiligde fietsenstallingen. Het aantal aanwezige fietsenstallingen (14) verhogen. Voorzien in overkapping voor de bijkomende fietsenstallingen. Toegang (toegankelijkheid) van het complex: Een deel van de toegangsdeuren van “De Sporthal” voor het openen elektrisch en sensor gedreven te voorzien, samen met de handmatige opening. Elektronisch informatie bord: Verbetering van de leesbaarheid door aanpassing hoogte en schermgrootte. Lockers voor de bezoekers Plaatsen van lockers met voldoende capaciteit voor handbagage. Toiletruimte voor personen met een handicap: De toiletruimte voor personen met een handicap volledig toegankelijk maken, zijnde met elektrische bediening van de deur, zijnde met aanpassing of wegnemen van de deurpomp. Kleedkamers: Bijkomende kapstokken (6 stuks) in de kleedkamers voorzien voor personen met een handicap op een aangepaste hoogte van ongeveer 120 cm. Toeschouwersruimte 1ste verdieping met zicht op sportactiviteiten. Verlaging van de borstwering in alle gaanderijen met 2 bouwlagen over alle lokalen bij de helft van alle modules tot een hoogte dat een toeschouwer-rolstoelgebruiker vanuit de rolstoel en de kinderen de gelijkvloerse sportactiviteiten volledig en ongehinderd kan volgen. Opbouw van de verlaagde borstwering tot originele en veilige hoogte met doorzichtig glas. Afschuining van deze verlaging aan binnenkant sportzaal om zichtbaarheid te verhogen. Aanschaf van sportrolstoelen in de sportinfrastructuur van “De Sporthal” Aankoop van 2 sportrolstoelen voor sportbeoefening door rolstoelgebruikers. Zicht op sportactiviteit vanuit de kantine. Raamhoogte laat onvoldoende zicht toe voor rolstoelgebruikers en kinderen. Uitgang parking naar Lostraat. Verbetering veiligheidsaspect voor bestuurders bij het verlaten van de parking op de Lostraat.
GAPH 10/06/2013
