Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Esmée E. Verhulp Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht Met dank aan: Gonneke Stevens, Wilma Vollebergh, Trees Pels en Caroline van Weert
Aanleiding • Rapport Gezondheidsraad (2012) ‘Psychische gezondheid en zorggebruik van migrantenjeugd’ – Prevalentie van psychische problematiek moeilijk te vergelijken, maar: • Migrantenjongeren lijken tenminste evenveel problemen als autochtone leeftijdsgenoten te hebben
– Migrantenjongeren lijken ondervertegenwoordigd in de zorg
Wat weten we nog niet? • In hoeverre er etnische verschillen in zorggebruik zijn wanneer rekening wordt gehouden MET DE MATE VAN PROBLEEMGEDRAG • WAAROM verschillende etnische groepen ondervertegenwoordigd zijn in de zorg
Rapport Gezondheidsraad ‘Psychische gezondheid en zorggebruik van migrantenjeugd (2012)
Theoretisch model (Cauce et al., 2002)
Step 1
Step 2
Step 3
Problem recognition
Decision to seek help
Mental health service selection
Theoretisch model (Cauce et al., 2002)
Step 1
Step 2
Step 3
Problem recognition
Decision to seek help
Mental health service selection
Problem identification
Lay beliefs about causes/solutions
Attitudes toward care(givers)
Formal versus informal care
Doel van dit onderzoek • Lekenopvattingen over emotionele problemen en attitudes t.a.v. de hulpverlening – Etnische verschillen • Vergelijking van vier etnische groepen
– Generatieverschillen • Verschillen tussen ouders en hun adolescente kinderen
– Acculturatieverschillen • Variatie onder ouders
• Samenhang met zorggebruik van jongeren voor internaliserende problemen
Onderzoeksgroep • Onderzoeksgroep 1: – Ruim 3000 jongeren op middelbare scholen met meer dan 40% niet-westerse migrantenjongeren
• Onderzoeksgroep 2: – – – –
+/- 350 jongeren en hun ouders 50%: net zoveel internaliserende problemen 50%: meer internaliserende problemen Jongeren met Surinaamse, Turkse en Marokkaanse achtergrond (tweede generatie)
Procedure • Vignette “Het meisje A is 14 jaar en zit in de tweede klas van het voortgezet onderwijs. Ze maakt zich over veel dingen zorgen. Als ze bij nieuwe mensen komt of iets nieuws moet doen is ze meestal zenuwachtig. Ze is voor veel dingen bang en moet vaak huilen. Ze heeft regelmatig buikpijn, maar weet niet goed waardoor dat komt.”
Instrumenten – 1: Lekenopvattingen • Oorzaken van emotionele problemen – Individueel • Bv: lichamelijk probleem, karakter of puberteit
– Familie • Bv: iets ergs meegemaakt in familie, ouders
– Peers/school • Bv: leeftijdgenoten/school
– Omgeving • Bv: NL cultuur, vooroordelen/discriminatie, bovennatuurlijke krachten, (geldproblemen)
Instrumenten – 2: Lekenopvattingen • Oplossingen voor emotionele problemen – Passieve oplossingen • Bv: “Niemand hoeft iets te doen, want het gaat vanzelf wel over”
– Actieve oplossingen • Bv: “A. moet leren hoe zij beter met lastige dingen om kan gaan”
– Oplossingen in omgeving • Bv: “De vrienden van A. moeten aardiger tegen haar zijn”
Instrumenten – 3: Attitudes • Attitudes t.a.v. hulpverlening – Informele hulp • Bv: “Ik vraag liever hulp aan iemand anders dan aan een hulpverlener”
– Afwijzing van hulp • Bv: “Hulpverleners hebben niets te maken met mijn problemen”
– Angst voor hulp • Bv: “Ik zou bang zijn dat een hulpverlener mijn probleem zou doorvertellen”/”Als ik naar een hulpverlener zou gaan, zou ik me zorgen maken wat anderen daarvan vinden”
Resultaten • Etnische verschillen ouders – Oorzaken • T-NL: • M-NL:
Individuele en familieoorzaken Alle oorzaken
+ –
Passieve oplossingen Actieve oplossingen
+ –
– Oplossingen • S-NL & T-NL & M-NL: • T-NL & M-NL:
– Attitudes t.a.v. hulpverlening • T-NL & M-NL: • S-NL & M-NL:
Informele hulp Angst voor hulpverlening
– +
Resultaten • Etnische verschillen jongeren – Oorzaken • Geen verschillen
– Oplossingen • T-NL:
Passief & omgeving
– Attitudes t.a.v. hulpverlening • Geen verschillen
+
Resultaten • Generatieverschillen – Etnische verschillen bij ouders, maar nauwelijks bij jongeren – Jongeren rapporteren meer negatieve attitudes t.a.v. hulpverlening
Resultaten • Acculturatie oriëntaties – Gerichtheid op eigen etnische dan wel Nederlandse cultuur • Ik voel me op mijn gemak bij … mensen • Ik heb veel overeenkomsten met … mensen
• Binnen migrantengroepen: Gerichtheid op NL cultuur
Passieve oplossingen Afwijzing van hulpverlening Angst voor hulpverlening
Resultaten • Relatie tot zorggebruik (ouderrapportage) – Passieve oplossingen – Actieve oplossingen
+
• Maar: geen verklaring voor de etnische verschillen in zorggebruik
Conclusie - 1 Lekenopvattingen • Verschillen bij ouders, nauwelijks bij jongeren • Ouders: – Oorzaken: • Lage scores M-NL ouders
– Oplossingen: • Lage scores actieve oplossingen en hoge scores passieve oplossingen bij T-NL en M-NL ouders
Conclusie - 2 Attitudes t.a.v. hulpverlening • Etnische verschillen bij ouders, niet bij jongeren • Ouders: – Wel angst voor hulpverlening, maar geen afwijzing – T-NL en M-NL lager op informele hulp
• Jongeren: – Meer afwijzing van en angst voor hulpverlening
Conclusie - 3 Acculturatie oriëntaties ouders - Meer gericht op NL cultuur resultaten meer in lijn met autochtone ouders (Gebrek aan) samenhang met zorg • Verschillen met eerdere studies – Geen vignetten – Weinig zorg in sommige etnische groepen
In de praktijk
• Cultural formulation interview
Cultural Formulation Interview • Semigestructureerd interview • 4 domeinen: 1.
Culturele definitie van het probleem
2.
Culturele perceptie van oorzaak, context en steun
3.
Culturele factoren betreffende coping en eerder hulpzoekgedrag
4.
Culturele factoren betreffende huidig hulpzoekgedrag
Theoretisch model (Cauce et al., 2002)
Step 1
Step 2
Step 3
Problem recognition
Decision to seek help
Mental health service selection
Definitie van probleem
Perceptie van oorzaak
Coping en eerder hulpzoekgedrag
Huidig hulpzoekgedrag
Vragen?
[email protected]
