ESG-rapportage. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het. Levensmiddelenbedrijf (BPFL)

ESG-rapportage Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf (BPFL) November 2014

2

Managementsamenvatting

Dit ESG rapport is opgesteld voor Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf (BPFL) en heeft dezelfde opzet als het ESG rapport van mei 2014. De thematische engagement papers en de engagement factsheets zijn aangepast op basis van de voortgang bij de betreffende ondernemingen in de afgelopen zes maanden. Het rapport bevat een overzicht van de engagementactiviteiten die KCM heeft uitgevoerd voor de beleggingsportefeuilles van BPFL in de periode van mei 2014 tot en met november 2014 conform het ESG beleid zoals dat door BPFL is geformuleerd. KCM streeft er naar om uw vermogen op een verantwoorde manier te beleggen. Engagement is daar een belangrijk onderdeel van. We spreken de ondernemingen aan op hun verantwoordelijkheden rondom milieu-, sociale en governance (ESG) kwesties. Door middel van een constructieve dialoog willen we positieve verandering bewerkstelligen, zowel bij de ondernemingen in de beleggingsportefeuilles bij Kempen als bij de externe fondsmanagers waarin u belegt. Ieder kwartaal worden de holdings in portefeuille gescreend door een onafhankelijke Engagement Manager. Hieruit volgt een overzicht met ondernemingen die (mogelijk) betrokken zijn bij schendingen van ESG-criteria. De basis voor deze screening bestaat uit de tien beginselen van de United Nations (UN) Global Compact, opgebouwd uit richtlijnen rondom corruptie, milieustandaarden, mensenrechten, en arbeidsrechten. Veel multinationals lopen in hun bedrijfsactiviteiten aan tegen ESG-uitdagingen. Het is echter onmogelijk om met alle ondernemingen in de beleggingsportefeuilles van BPFL een intensieve dialoog te voeren om de issues te bespreken. We kiezen daarom voor een thematische benadering waarin we onze engagement richten op een aantal specifieke thema’s en ondernemingen die hierbij betrokken zijn. We zijn ervan overtuigd dat een engagementproces met duidelijke focus een grotere impact heeft op de lange termijn bedrijfsvoering. De ESG Council van KCM besluit welke ondernemingen en welke thema’s voor engagement in aanraking komen, in lijn met het door BPFL geformuleerde beleid. Het is essentieel dat het om een schending gaat die kan resulteren in materiele risico’s voor de onderneming en voor uw portefeuille. Hierbij worden er meerdere typen ‘cases’ onderscheiden. Ondernemingen die mogelijk betrokken zijn bij schendingen van ESG-criteria, maar die momenteel niet resulteren in een materiele schending kunnen als Observatie cases worden gecategoriseerd. Dit betekent dat de portefeuillemanagers op de hoogte zijn van de situatie, maar dat er geen actieve dialoog gevoerd wordt met deze onderneming. Daarnaast is er de categorie Engage to Inform. Dit zijn ondernemingen die we informeren over ons beleid en de mogelijke gevolgen daarvan. Tot slot hebben we de categorie Closed cases, die bestaan uit factsheets van afgeronde engagement-trajecten. In dit rapport vindt u thematische engagement papers, engagement factsheets, observatie factsheets, en closed cases van de ondernemingen die in 2014 opgenomen waren in de portefeuille van BPFL. Dit kan zowel via actieve als passieve beleggingsfondsen of direct via mandaten het geval zijn. Voor een overzicht van de veranderingen in de factsheet ten opzichte van het vorige rapport, staat op pagina zeven een samenvatting van de voortgang in de engagement cases. Het doel van dit rapport is om u een compleet en gedetailleerd overzicht te geven van de engagementactiviteiten in uw beleggingsportefeuilles.

Marieke de Leede Director Responsible Investment

3

Inhoudsopgave

Managementsamenvatting

3

Inhoudsopgave

4

Introductie

6

Voortgang engagement

7

Overzicht ESG-cases

10

Overzicht beleggingsfondsen

11

1. Kinderarbeid cacao-industrie

12

1a. ADM

17

1b. Barry Callebaut

18

1c. Nestlé

19

1d. Lindt & Sprüngli

20

1e. Mondelez Int.

21

2. Palmolieplantages

22

2a. Astra International - closed case

26

2b. Jardine Matheson - closed case

27

2c. IOI Corp.

28

3. Omstreden damprojecten

29

3a. ICBC

33

3b. Eletrobras

34

3c. Turkiye Garanti Bankasi

35

3d. Turkiye Halk Bankasi

36

4

3e. AES Corporation

37

3f. Bangkok Bank

38

3g. Kasikornbank

39

3h. Alstom

40

3i. ÅF AB

41

3j. Andritz

42

4. Omstreden arbeidsomstandigheden

43

4a. Stora Enso

47

4b. Apple

48

4c. Mattel

49

4d. Prosegur

50

4e. Samsung Electronics

51

4f. Starbucks

52

5. Corruptie

53

5a. Finmeccanica

57

5b. China Mobile

58

6. Kernwapens

59

6a. Boeing

62

6b. Safran

63

6c. Airbus Group

64

6d. Finmeccanica

65

7. Overige

66

7a. Boeing

67

7b. G4S

68

7c. Motorola Solutions

69

7d. Yahoo! - closed case

70

7e. VTB Bank

71

7f. Agrium

72

7g. Vale SA

73

7h. Mizrahi Tefahot Bank

74

7i. Innophos

75

9. Uitsluitingen

76

5

Introductie

Het rapport is opgebouwd rondom verschillende thema’s. De thematische engagement papers geven inzicht in de problemen die spelen in een specifieke sector of rondom een specifiek product. Deze papers geven informatie over de uitdagingen waar ondernemingen tegen aan kunnen lopen en over de mogelijke stappen die ze kunnen zetten om schendingen van arbeidsrechten, milieustandaarden, corruptienormen en mensenrechten te verminderen of (bij voorkeur) te voorkomen in toekomstige projecten. Achter ieder thematisch engagement paper vindt u de bijbehorende factsheets van de ondernemingen die betrokken zijn bij de milieu-, sociale, of governance-uitdagingen die in de paper beschreven zijn. Dit kunnen zowel Engagement facstheets als Observatie factsheets zijn. De factsheets vatten de feiten samen, beschrijven hoe de onderneming betrokken is bij de schending, geven aan wat de risico’s zijn, de engagementresultaten zijn en wat de toekomstige engagementdoelen zijn. Naast de thematische papers en de engagement factsheets vindt u de factsheets van de afgeronde engagement cases, de closed cases. In dit rapport treft u zes thematische papers aan, vijftien Engagement factsheets, zeventien Observatie factsheets, vier Engage to Inform factsheets en drie Closed cases. Tot slot bevat dit rapport een overzicht van de huidige uitsluitingslijst van BPFL. Op basis van het ESG-beleid sluiten we enkele ondernemingen uit van belegging. Dit gaat om ondernemingen die betrokken zijn bij fundamentele schendingen van ESGcriteria en waar engagement geen effect heeft. Dit zijn bijvoorbeeld ondernemingen die betrokken zijn bij de productie van controversiële wapens.

6


Dit hoofdstuk omschrijft de voortgang van de engagement cases in uw beleggingsportefeuille en geeft een toelichting op de aanpassingen ten opzichte van het ESG rapport van mei 2014. In totaal zijn er zes thematische engagement papers en 39 factsheets opgenomen in dit rapport. Ten opzichte van mei 2014 zitten er acht nieuwe cases in uw beleggingsportefeuille. Vier hiervan zijn gekwalificeerd als observatie cases: Samsung Electronics, Starbucks, Mizrahi Tefahot Bank, en Innophos. Wegens gebrek aan materialiteit worden deze ondernemingen momenteel als observatie cases gekwalificeerd. De andere vier nieuwe cases zijn engagement cases: AES Corp, Bangkok Bank en Kasikornbank zijn alle drie betrokken bij controversiële dam projecten. De laatste nieuwe engagement case is Stora Enso. Deze onderneming is via haar toeleveranciers betrokken bij schendingen van arbeidsrechten. Er zijn drie engagement cases afgerond: Yahoo!, Astra International en Jardine Matheson. De laatste twee ondernemingen waren via dochteronderneming Astra Agro Lestari (AAL) indirect betrokken bij controversiële palmolie productie. AAL heeft de plantage in kwestie verkocht en er zijn geen nieuwe schendingen gerapporteerd. Bovendien is de mogelijke schending minder materieel voor Jardine Matheson en Astra International gezien ze beide maar voor een heel klein deel van hun bedrijfsactiviteiten betrokken zijn bij palmolie productie. Yahoo! heeft zich gecommitteerd aan het beschermen van de vrijheid van meningsuiting, mede door de deelname in het Global Network Initiative (GNI). De onderneming heeft aangetoond dat ze zich aan hun beleid houden, zelfs onder druk van de overheid. KCM heeft de engagement casus in het derde kwartaal van 2014 gesloten. Meer informatie over deze nieuwe en gesloten engagement cases kunt u in de factsheets in dit rapport vinden. De engagement factsheets en de thematische papers die waren opgenomen in het rapport van mei zijn bijgewerkt op basis van de voortgang van de engagement gedurende de laatste zes maanden. De belangrijkste aanpassingen zijn hieronder per thema beschreven.

1. Kinderarbeid in de cacao sector: De programma’s om de werken leefomstandigheden van cacaoboeren te verbeteren en om kinderarbeid te monitoren worden continu opgeschaald. Er is een doorlopende discussie in de industrie over hoe de impact van dergelijke interventie programma’s kan worden verbeterd. In oktober 2014 werd de ‘World Cocoa Foundation Partnership’ bijeenkomst gehouden in Kopenhagen. Een groot aantal cacao bedrijven hebben hier gesproken over de voortgang van de huidige programma’s om kinderarbeid uit te bannen. Vanuit onze engagement programma’s waren o.a. Nestle en Lindt & Sprungli aanwezig. Tijdens het afgelopen kwartaal is er gewerkt aan een nieuwe ISO/CEN standaard voor duurzame cacao productie. Deze standaard is naar verwachting in enkele jaren gereed. De standaard richt zich op het creëren van goede werken leefomstandigheden voor cacaogemeenschappen en gaat verder dan pure naleving van internationale wet en regelgeving. Verder is er meer samenwerking tussen cacaoproducenten dan voorheen. De ondernemingen delen best practices en uitdagingen, en werken aan gezamenlijke projecten binnen de initiatieven van de International Cocoa Initiative (ICI), de Fair Labour Association (FLA) en CocoaAction.

7


2. Duurzame productie van palmolie: Twee van de drie engagement projecten binnen dit thema zijn afgerond. Afgelopen zes maanden is er significante vooruitgang geboekt in de palmolie sector. In juli 2014 hebben Sime Darby Plantation, IOI Corporation Berhad, Kuala Lumpur Kepong Berhad, Musim Mas Group, en Asian Agri het Palm Oil Manifesto ondertekent. Dit Manifesto stelt hogere normen voor de producenten, handelaren, eindgebruikers en andere belanghebbenden in de palm olie sector. De aangesloten bedrijven committeren zich aan de volgende uitgangspunten: geen ontbossing, het creëren van een traceerbare en transparante keten, het beschermen van veengebieden, en het waarborgen van de economische en sociale voordelen voor de lokale bevolking en de gemeenschappen waar palmolie wordt geproduceerd. Deze normen zijn strenger dan, en in aanvulling op de uitgangspunten van de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO), waarvan alle ondertekenaars lid zijn. Andere ondertekenaars van het Manifesto zijn wereldwijde handelaren in palmolie, zoals Cargill. De ondertekenaars zullen ook het onderzoek financieren om te definiëren wat een High Carbon Stock (HCS) bos is. Deze studie moet de sector voorzien van betrouwbare informatie over de uitstoot van broeikasgassen (GHG) en sociaal-economische overwegingen omtrent palmolieplantages. In de laatste week van november heeft KCM een rondetafelbijeenkomst georganiseerd met beleggers, experts en ondernemingen die betrokken zijn bij de palmolie sector. Tijdens de meeting hebben we gesproken over de laatste ontwikkelingen en uitdagingen in de sector en zijn we specifiek ingegaan op de rol van beleggers is om de duurzame productie van palmolie verder te bevorderen.

3. Controversiële dam projecten: In de afgelopen zes maanden zijn er drie nieuwe engagement cases toegevoegd aan dit thema. In totaal zijn er zeven engagement cases en drie observatie cases over controversiële dam projecten. De ondernemingen zijn direct of indirect betrokken bij grootschalige damprojecten die een negatieve maatschappelijke impact hebben. Zes van de engagement cases zijn financiële instellingen. Het belangrijkste engagementdoel met deze banken is dat ze de Equator Principles in hun beleid opnemen. De Equator Principles vormen een raamwerk voor het vaststellen, beoordelen en beheren van sociale en milieurisico’s in projectfinanciering. In de praktijk blijkt het een uitdaging te zijn om Aziatische banken te overtuigen om de principes te ondertekenen. Wij zijn onder andere in dialoog met banken in Thailand en China. Tot nu toe heeft echter geen enkele bank in Thailand de Equator Principles ondertekend. Een mooi engagement resultaat is dat ÅF AB in augustus 2014 de UN Global Compact heeft ondertekend. ÅF AB is een technische consultant en is betrokken bij de bouw van een de Ilisu dam in Turkije. De onderneming is er van overtuigd dat ze een belangrijke rol spelen in het garanderen van de veiligheid van de dam en zo ook in de veiligheid van de lokale bevolking. Gedurende de afgelopen maanden heeft de onderneming ook de Global Reporting Initiative (GRI) geïmplementeerd.

8


4. Controversiële arbeidsomstandigheden: Er zijn drie nieuwe cases over controversiële arbeidsomstandigheden. Stora Enso is een engagement case, Samsung Electronics en Starbucks zijn observatie cases. Verder zijn er ontwikkelingen te rapporteren over Mattel en Apple. De engagement met Mattel is in een stroomversnelling gekomen. De onderneming heeft meer aandacht voor verantwoord ondernemen, inclusief arbeidsrechten. De dialoog verloopt goed en er is sprake van een positieve ontwikkeling bij Mattel. Bij Apple zijn zowel positieve als negatieve ontwikkelingen te rapporteren over de afgelopen maanden. Er is recent een rapport verschenen waarin leveranciers van de Iphone6 beschuldigd worden van fundamentele schendingen van arbeidsrechten, zoals discriminatie, gebrek aan veiligheidstrainingen, excessief overwerken en het vervalsen van audit documenten. Apple rapporteert echter dat er 451 audits zijn uitgevoerd op alle niveaus van de productieketen. Een van de uitkomsten is dat 95% van de leveranciers de eisen rondom overuren naleeft. Ook zijn er 33 speciale audits uitgevoerd op faciliteiten die arbeidsmigranten in dienst hebben om mogelijke risico’s op oneerlijke behandeling in kaart te brengen. Verder heeft Apple een project gelanceerd om toeleveranciers en scholen gezamenlijk verantwoordelijk te stellen voor het afronden van de educatie van de studenten die in dienst zijn bij toeleveranciers van Apple.

5. Corruptie: Onder het thema corruptie zijn er ontwikkelingen te rapporteren over Finmeccanica en China Mobile. In augustus 2014 treft Finmeccanica een schikking met de Italiaanse rechter voor bijna 7,9 miljoen Euro. In oktober 2014 zijn de voormalige CEO van Finmeccanica en de voormalige CEO van AgustaWestland veroordeeld tot 2 jaar gevangenisstraf voor de vervalsing van facturen met betrekking tot de Indiase helikopter deal. Ze werden vrijgesproken van meer ernstige beschuldigingen van corruptie. In de zomer van 2014 heeft onze Engagement Manager China Mobile bezocht voor een engagement gesprek in Hongkong. Dit gesprek bevestigt de vooruitgang die China Mobile boekt in de strijd tegen corruptie. Er blijven echter corruptiezaken uit het verleden naar voren komen. Dit zorgt ervoor dat het een belangrijk punt van aandacht blijft voor China Mobile.

6. Kernwapens: In november 2014 hebben we met alle vier de ondernemingen onder dit thema contact gehad. Er hebben geen materiële veranderingen plaatsgevonden in het afgelopen half jaar. De ondernemingen hebben ons de meest recente informatie over hun nucleaire programma toegestuurd en hebben bevestigd dat ze niet betrokken zijn bij de productie van kernkoppen, maar wel bij de productie van kernraketten.

9

Overzicht ESG-cases

Kinderarbeid

Omstreden

Omstreden

cacaoindustrie

palmolieplantages

damprojecten

Omstreden

Corruptie

Kernwapens

Overig

arbeidsomstandigheden

Engage

ADM

IOI Corp.

Barry Callebaut

ICBC

Stora Enso.

Finmeccanica

Eletrobras

Nestlé

Turkiye Garanti Bankasi

Lindt & Sprüngli

Turkiye Halk Bankasi

Mondelez Int.

AES Corp Bangkok Bank Kasikornbank Boeing

Engage to

Safran

inform

Airbus Group Finmeccanica

Observatie

Alstom

Apple

ÅF AB

Mattel

G4S

Andritz

China Mobile

Boeing

Prosegur

Motorola Solutions

Samsung Elect.

VTB Bank

Starbucks

Agrium Vale SA Mizrahi Tefahot Bank Innophos

Closed

Astra International

Yahoo!

Jardine Matheson

10

Overzicht beleggingsfondsen

Onderstaand overzicht geeft aan in welke beleggingsfondsen en mandaten er sprake is van engagement cases. Het is mogelijk dat een bepaalde case terugkomt in verschillende portefeuilles. Niet alle cases zijn momenteel actieve engagement case voor KCM. Deze ondernemingen worden via de Engagement Manager aangesproken in een actief dialoog. Ondernemingen die op de uitsluitingslijst van BPFL staan zijn verwijderd uit alle actief beheerde beleggingsfondsen en mandaten. In enkele passief beheerde beleggingsfondsen komen wel uitsluitingen voor indien deze uitsluitingen tevens in de door het beleggingsfonds gevolgde index zijn opgenomen. In alle gevallen gaat het hier om een beperkt percentage van het betreffende beleggingsfonds. De uitgesloten ondernemingen zijn opgenomen op pagina 77-78.

Engagement cases

Uitsluitingen

Skagen Global Fund

4

0

Montanaro Smaller European Companies Fund

2

0

T-Rowe Price Asian ex Japan Fund

2

0

T-Rowe Price Global Emerging Markets Equity Fund

4

0

Northern Trust All Country Asia ex Japan

13

2

Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund

23

0

Vanguard European Stock Index Fund

22

0

Vanguard Institutional Index Fund

17

6

Vanguard Japan Stock Index Fund

2

0

IPM Europese Aandelen

18

0

IPM Amerikaanse Aandelen

15

0

LGIM Euro Corporate Bond Fund

5

0

SLI European Corporate Bond Fund

5

0

Blackrock Eur IG Corporate Bond Index Fund

2

0

iShares Euro Corporate Bond ex-Financial

2

0

136

8

Beleggingsfondsen aandelen (actief)

Beleggingsfondsen aandelen (passief)

Mandaten aandelen (passief)

Beleggingsfondsen vastrentend

Totaal

Op aanvraag van BPFL zijn de passieve fondsen ook gescreend op schendingen van ESG criteria. Bovenstaand overzicht toont aan dat enkele fondsen beleggen in ondernemingen die op de uitsluitingslijst van KCM staan. •

Northern Trust All Country Asia ex Japan: Hanwha Corp en Singapore Technologies Engineering Ltd.

•

Vanguard Institutional Index Fund: General Dynamics, Honeywell International, Jacobs Engineering Group Inc, L-3 Communications Holdings, Lockheed Martin Corporation, en Textron Inc.

11

1. Kinderarbeid cacao-industrie

Kinderarbeid cacao-industrie Thematisch engagement paper

Kinderarbeid cacao-industrie

In de beleggingsportefeuille van KCM zijn diverse ondernemingen betrokken bij kinderarbeid in de cacao-industrie. KCM is in dialoog met deze ondernemingen om positieve verandering te stimuleren. Feiten Al meer dan tien jaar wordt de cacao-industrie beschuldigd van wijdverbreide inzet van kinderarbeid. Op dit moment werken naar schatting 1,8 miljoen kinderen in de cacao-industrie. Ze moeten vaak zware ladingen dragen, gevaarlijk gereedschap (kapmessen) gebruiken en ze worden blootgesteld aan chemische bestrijdingsmiddelen. Het werk belet kinderen ook naar school te gaan. In internationale verdragen worden deze omstandigheden aangemerkt als ernstige vormen van kinderarbeid, in tegenstelling tot kinderen die helpen op de boerderij van de familie. Materialiteit Overtreding Kinderarbeid is in strijd met beginsel 5 van de United Nations Global Compact en met richtlijn V van de OESOrichtlijnen voor internationale ondernemingen. Op grond van relevante verdragen van de International Labour Organisation (ILO) mogen ontwikkelingslanden afwijken van de leeftijdsgrens voor kinderarbeid. In deze landen mogen kinderen vanaf 12 jaar lichte arbeid verrichten en vanaf 14 jaar ook reguliere arbeid. Er is sprake van kinderarbeid als kinderen jonger zijn of als ze overmatig zware arbeid verrichten. Betrokkenheid van de onderneming Kinderarbeid komt vooral voor in West-Afrikaanse landen, zoals Ivoorkust, Ghana, Nigeria en Kameroen. Volgens de Tropical Commodity Coalition (het samenwerkingsverband voor tropische producten) zijn deze landen verantwoordelijk voor 70% van de wereldwijde productie van cacaobonen. Cacaobonen worden verbouwd door ongeveer zes miljoen kleine boeren en komen vervolgens in een complexe productieketen terecht. Het engagementproces richt zich op ondernemingen die niet rechtstreeks van boeren kopen; normaal gesproken gaan de bonen via een aantal tussenschakels naar productiebedrijven, die de halffabricaten weer verkopen aan chocoladeproducenten en consumentenmerken. Ook in die gevallen vereisen de ‘UN Guiding Principles on Human Rights’ dat ondernemingen schendingen van mensenrechten voorkomen of verminderen. Risico Betrokkenheid bij ernstige vormen van kinderarbeid kan tot aanzienlijke risico's voor de reputatie van de onderneming en van KCM leiden. Als de onderneming het probleem ontkent en weigert bij te dragen aan verbeteringen in de branche, kan dit op termijn financiële risico’s opleveren. Ander materieel risico kan ontstaan door de slechte levensomstandigheden van cacaoboeren. Als de situatie niet verbeterd, kan dit gevolgen hebben voor toekomstige cacaovoorraden. Engagementresultaten In de afgelopen jaren is onze Engagement Manager met een aantal ondernemingen uit de cacao-industrie in dialoog gegaan over de problemen rondom kinderarbeid. Door middel van brieven, bijeenkomsten, conference calls en een gezamenlijke engagementaanpak zijn de problemen in de productieketen en slechte levensomstandigheden van boeren bespreekbaar gemaakt. De Engagement Manager werkt samen met het Interfaith Center on Corporate Sustainability (ICCS), één van de grootste Amerikaanse instellingen op het gebied van ESG-engagement. De cacaoondernemingen laten (onder andere) vooruitgang zien in deelname aan initiatieven die de cacao-industrie heeft ontwikkeld, zoals het Harkin-Engel Protocol, een ILO-IPEC partnership, certificeringsprogramma's, traceersystemen en verschillende programma's ter verbetering van de levensomstandigheden van cacaoboeren (zie bijlage).

Kinderarbeid cacao-industrie Ŷ Thematisch engagement paper

Geactualiseerd: november 2014

13

Hieronder staan enkele voorbeelden van opmerkelijke verbeteringen in de industrie over de afgelopen jaren: x

Een aantal ondernemingen heeft in samenwerking met overheidsvertegenwoordigers uit Ivoorkust en Ghana, de Amerikaanse senator Harkin en de Amerikaanse afgevaardigde Engel, een 'Framework of Action' opgezet. Dit is een vervolg van het Harkin-Engel Protocol en stelt als doel om kinderarbeid in 2020 met 70% te verminderen.

x

De cacao-industrie ontwikkelt standaard indicatoren om de voortgang te meten inzake de bestrijding van kinderarbeid in de productieketen. De World Cocoa Foundation coördineert deze inspanningen. Zij is ook gestart met kinderarbeid monitoringsystemen (CLMS) om na te gaan of kinderarbeid daadwerkelijk afneemt.

x

In het begin van 2012 heeft de Fair Labour Association (FLA) van verschillende ondernemingen in Ivoorkust de cacaoproductieketens onderzocht. Nadat bleek dat kinderarbeid nog steeds aanwezig was, heeft de FLA samen met de betrokken ondernemingen een uitgebreid actieplan opgesteld. Noemenswaardige acties zijn het uitbreiden van programma’s ter verbetering van de levensomstandigheden van boeren, de ontwikkeling van KPI's die de voortgang laten zien van initiatieven die kinderarbeid bestrijden en de CLMS-pilot om na te gaan of kinderarbeid daadwerkelijk afneemt onder cacaoboeren in West-Afrika.

x

Verschillende ondernemingen in de cacao-sector hebben KPIs opgesteld om de voortgang te meten van hun inspanningen om kinderarbeid uit te bannen. Ook groeit het aanbod van gecertificeerd cacaobonen.

x

In mei 2014 hebben 12 ondernemingen in de cacao-sector zich gecommitteerd aan een nieuw grootschalig programma voor boeren: CocoaAction. In samenwerking met de overheid van Ivoorkust en Ghana en de World Cocoa Foundation streeft het programma ernaar om 300,000 boeren te bereiken voor 2020. Het programma richt zich op de verhoging van de productiviteit van de plantages en op ontwikkeling van de lokale gemeenschap.

x

Er wordt gewerkt aan een nieuwe ISO/CEN standaard voor duurzame cacao productie. Deze is naar verwachting in enkele jaren klaar. De standaard richt zich op het creëren van goede werken leefomstandigheden voor cacao-gemeenschappen en gaat verder dan pure naleving van internationale wet en regelgeving.

x

Er is meer samenwerking tussen cacao producenten dan voorheen. De ondernemingen delen best practices en uitdagingen en werken aan gezamenlijke projecten binnen de initiatieven van de International Cocoa Initiative (ICI), de Fair Labour Association (FLA) en CocoaAction.

Toekomstige engagementdoelen Ondanks de ondernomen stappen zijn de problemen met kinderarbeid in de cacao-industrie nog niet opgelost. Het toekomstige engagementproces zal zich richten zich op: Transparantie x

Langetermijndoelen rapporteren ter bestrijding van kinderexploitatie, gevaarlijke kinderarbeid, en kinderhandel;

x

Rapporteren conform gebruikelijke KPI's in de industrie over vooruitgang in boerenprogramma's en andere initiatieven, zoals de aantallen inschrijvingen op scholen en de inkomensstijging van boeren.

Beleidsontwikkeling x

Invoeren van strikter beleid tegen kinderarbeid, inclusief verwijzing naar ILO Conventie 182.



14

Toetsing en verbetering huidige omstandigheden x

Verspreiden van verwachtingen over verantwoordelijkheid van ondernemingen verder in de productieketen;

x

Blijven doorgaan met het invoeren en verbeteren van systemen voor het traceren en monitoren van cacaobonen;

x

Programma’s ontwikkelen rondom het verbeteren van arbeidsomstandigheden voor boeren (o.a. meer opbrengsten en inkomsten voor boeren, betere marktkennis en markttoegang) en die boeren opleiden over het vermijden van gevaarlijke kinderarbeid voor kinderen die meehelpen op de boerderij van het gezin;

x

1

Scholing bevorderen voor kinderen in cacao-gemeenschappen die betrokken zijn bij kinderarbeid .

Sectorinitiatieven x

Invoeren van CLMS verder ondersteunen om het aantal kinderen te registreren en vervolgens te verminderen;

x

Verhogen van het percentage gecertificeerde cacaobonen dat wordt gekocht, bijvoorbeeld door aan te sluiten bij labels als Fair Trade, UTZ Certified, EU Organic en/of Rainforest Alliance;

x

Ondersteunen van de ‘Children’s Rights and Business Principles’ die zijn gelanceerd door de UN Global Compact, UNICEF en Save the Children.

1

Onderwijs is belangrijk bij de verbetering van de omstandigheden in de cacao-industrie. Onderwijs is een speerpunt van ons engagement proces bij

cacao-ondernemingen. In sommige programma's voor boeren zijn ook onderwerpen opgenomen als bouwen van scholen, aanstellen van meer docenten, leveren van materialen en onderdak voor docenten. Het meest op onderwijs gerichte programma is het WCF ECHOES-programma.



15

Bijlage - Internationale initiatieven cacao-industrie 2001 Harkin-Engel Protocol Dit

protocol,

een

publiek-private

overeenkomst

tussen

overheidsvertegenwoordigers

en

acht

grote

chocoladeproducenten, bevat concrete initiatieven om kinderarbeid in de cacao-industrie te bestrijden. Eén van die initiatieven is het ontwikkelen van een standaard voor sectorbrede certificering voor kinderarbeidvrije cacao. In de opvolger van dit protocol ('Framework of Action') gaat de aandacht uit naar het met 70% terugbrengen van de ergste vormen van kinderarbeid. Hiertoe is een werkgroep opgericht; de Child Labour Cocoa Coordinating Group - CLCCG. ILO-IPEC Partnership Hierin wordt gewerkt aan het bestrijden van kinderarbeid in de cacao-industrie in West-Afrika. Het heeft drie doelen: 1) het verbeteren van kennis van overheden, sociale partners en cacaoboeren ter bestrijding van kinderarbeid; 2) het ondersteunen van ontwikkeling en uitbreiding van een monitoringsysteem voor kinderarbeid; 3) het verbeteren van de coördinatierol van nationale kinderarbeid comités. Children’s Rights and Business Principles Deze beginselen zijn uitgevaardigd in 2012 door de UN Global Compact, UNICEF en Save the Children en vormen een

belangrijke

basis

om

kinderrechten

te

versterken.

Hierin

spelen

ondernemingen,

industriebrede

samenwerkingsverbanden en investeerders allemaal een belangrijke rol. Met het uitvaardigen van de beginselen wordt de industrie er ook aan herinnerd vooruit te kijken naar langetermijndoelen in de bestrijding van kinderarbeid in de cacaoproductieketen. De Children’s Rights and Business Principles laten buiten twijfel dat het werk van kinderen niet mag leiden tot exploitatie of gevaarlijke kinderarbeid. Bij de bestrijding is kinderhandel een buitengewoon belangrijk onderwerp. World Cocoa Foundation De World Cocoa Foundation (WCF) brengt donoren, leden van de industrie, regeringen van producerende landen, onderzoeksinstituten en NGO's samen om te komen tot een duurzame cacao-industrie. WCF voert programma's uit ten behoeve van boeren in regio's waar cacao wordt verbouwd in Afrika, Zuidoost-Azië en Latijns-Amerika. De belangrijkste programma's zijn WCF African Cocoa Initiative, WCF Cocoa Livelihoods Program en WCF ECHOES. International Cocoa Initiative Het International Cocoa Initiative (ICI) is een samenwerking tussen het maatschappelijk middenveld, de vakbonden en de chocola-industrie en werkt aan het uitbannen van de ergste vormen van kinderarbeid en dwangarbeid uit de cacaoverbouw en chocolaproductie. ICI werkt samen met autoriteiten in cacaoproducerende landen, met nationale en internationale technische agentschappen en met gemeenschappen die cacao verbouwen en biedt duurzame oplossingen om de ergste vormen van kinderarbeid en dwangarbeid in de cacaoproductieketen te bestrijden. Relevante certificeringsprogramma's x

Fair Trade – standaarden voor arbeidsrechten zijn opgenomen en naleving wordt jaarlijks gecontroleerd. Er wordt een minimum prijs en ook een toeslag betaald als de standaard marktprijzen een minimum niveau bereiken.

x

UTZ Certified – standaarden voor kinderarbeid en arbeidsrechten zijn opgenomen en naleving wordt jaarlijks gecontroleerd. Er is geen garantie voor minimum toeslagen.

x

Rainforest Alliance – standaarden voor kinderarbeid en arbeidsrechten zijn opgenomen en naleving wordt jaarlijks gecontroleerd. Er is geen garantie voor minimum toeslagen.



16

Engagement factsheet


1a. ADM Daniels Midland (ADM) Archer

u

X

Onderneming Het

Amerikaanse

bedrijf

ADM

verwerkt

en

heeft

30.000

landbouwproducten werknemers. Issue

ENGAGEMENT

ADM heeft een aantal stappen ondernomen om kinderarbeid in haar keten te verminderen. KCM blijft met de onderneming in gesprek om het belang van het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de cacao-industrie te onderstrepen. Met een thematische aanpak vergroot KCM de druk op de hele sector om maatregelen te nemen tegen kinderarbeid.

ADM is in verband gebracht met kinderarbeid in de cacao-industrie.

Engagementresultaten

Feiten

landen.

Het probleem met kinderarbeid is wijd verbreid en betreft de hele cacao-industrie. Onze Engagement Manager heeft een aantal van de grootste cacaoverwerkers en chocolaproducenten opgenomen in zijn analyse en engagement. Sinds 2011 is onze Engagement Manager in dialoog met ADM over kinderarbeid. ADM heeft de volgende stappen ondernomen om betrokkenheid hierbij te verminderen: De onderneming heeft programma's ontwikkeld voor boeren in de keten ter verbetering van productie en productiviteit met als doel de opbrengsten van de boer te vergroten. Er wordt verwacht dat hierdoor de behoefte aan kinderarbeid vermindert; ADM doet mee aan initiatieven om kinderarbeid in de cacao-industrie in West-Afrika te bestrijden, zoals het ILO/IPEC-partnership en het Harkin-Engel protocol (zie thematische paper); ADM promoot certificering al in zijn boerenprogramma's. Op dit moment bereikt ADM ongeveer 20.000 boeren in Ivoorkust, die allemaal zijn gecertificeerd door Fair Trade, Rainforest Alliance of UTZ Certified; ADM onderzoekt de introductie van traceringssystemen met behulp van GPS-informatie; Naar aanleiding van engagement gesprekken met investeerders (inclusief KCM) heeft ADM tijdens de aandeelhoudersvergadering op 1 mei 2014 een mensenrechtenverklaring uitgebracht. Deze verklaring omvat een expliciet verbod op kinderarbeid voor alle toeleveranciers van ADM. In mei 2014 hebben 12 ondernemingen, waaronder ADM, zich gecommitteerd aan een nieuw grootschalig programma voor boeren: CocoaAction. In samenwerking met de overheid van Ivoorkust en Ghana en de World Cocoa Foundation streeft het programma ernaar om 300,000 boeren te bereiken voor 2020. Het programma richt zich op de verhoging van de productiviteit van de plantages en op ontwikkeling van de lokale gemeenschap.

Materialiteit

Toekomstige engagementdoelen

Al meer dan tien jaar wordt de cacao-industrie beschuldigd

van

wijdverbreide inzet van

kinderarbeid in het productieproces. Volgens de

Tropical

Commodity

samenwerkingsverband

Coalition,

van

een

Nederlandse

NGO’s voor tropische producten, komt 70 procent van de wereldwijde productie van cacaobonen uit Ivoorkust, Ghana, Nigeria en Kameroen.

Cacaobonen

worden

meestal

verbouwd door kleine boeren om vervolgens in een ingewikkelde productieketen terecht te komen. De meeste grote ondernemingen stellen dat het hierdoor moeilijk is om de productieketen

goed

onder

controle

te

houden. Het Amerikaanse ministerie van Arbeid beveelt aan om cacao uit die landen op een lijst te plaatsen van goederen waarvan men denkt dat ze zijn geproduceerd met dwang- en/of kinderarbeid. ADM haalt zijn bonen

uit

verschillende

West-Afrikaanse

Overtreding Beginsel 5 UN Global Compact.

Over het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en deelname aan sectorinitiatieven. De engagement met ADM richt zich op:

Betrokkenheid van de onderneming ADM loopt als verwerkend bedrijf structureel aan tegen problemen met kinderarbeid in de cacao-industrie. ADM koopt niet rechtstreeks van de cacaoboerderijen; normaal gesproken gaan de bonen via een paar tussenschakels

Transparantie ADM is gevraagd om transparanter te worden over zijn beleid en aanpak in de bestrijding van kinderarbeid. Het bedrijf moet informatie verstrekken over lange en middellangetermijndoelstellingen en hierover rapporteren conform de indicatoren die zijn ontwikkeld binnen de cacao-industrie.

naar productiebedrijven en daarom is de betrokkenheid van ADM bij

kinderarbeid

indirect. Risico Betrokkenheid bij kinderarbeid kan materiële risico’s opleveren. Het is slecht voor de reputatie

van

ADM

als

de

link

met

kinderarbeid in haar keten blijft bestaan. Op

Beleidsontwikkeling ADM is gevraagd beleid inzake kinderarbeid te ontwikkelen met verwijzing naar ILO Conventie 182. Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden ADM is gevraagd traceringssystemen te ontwikkelen en in te voeren en programma’s voor boeren uit te breiden ter verbetering van hun levensomstandigheden en de toegang tot scholen voor kinderen in cacaogemeenschappen. ADM wordt ook gevraagd om zijn leveranciersgedragscode (die op dit moment wordt opgesteld) te verspreiden onder indirecte ketenpartners.

de lange termijn kan dit ten koste gaan van de financiële resultaten van de onderneming. Een ander belangrijk risico wordt gevormd door de slechte levensomstandigheden van cacaoboeren. Als deze situatie niet wordt verbeterd, kan dit gevolgen hebben voor

Sectorinitiatieven ADM is gevraagd verder te gaan met het invoeren van monitoringsystemen voor kinderarbeid om het aantal kinderen dat betrokken is bij gevaarlijke kinderarbeid te identificeren. Ook is ADM gestimuleerd om het percentage van gekochte gecertificeerde cacaobonen te vergroten (Fair Trade, UTZ Certified en/of Rainforest Alliance) en de ‘Children’s Rights and Business Principles’ te ondersteunen.

toekomstige cacaovoorraden.

Engagement factsheet Ŷ Archer Daniels Midland


17



Barry Callebaut

ENGAGEMENT

Onderneming Barry Callebaut is een Zwitserse cacao- en chocolaproducent. Issue u

1b. Barry Callebaut

Barry Callebaut is in verband gebracht met

Barry Callebaut heeft een aantal stappen ondernomen om kinderarbeid in haar keten te verminderen. KCM blijft met de onderneming in gesprek om het belang van het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de cacao-industrie te onderstrepen. Met een thematische aanpak vergroot KCM de druk op de hele sector om maatregelen te nemen tegen kinderarbeid.

kinderarbeid in de cacao-industrie.


Feiten Al meer dan tien jaar wordt de cacao-industrie beschuldigd

van

wijdverbreide

inzet

van

kinderarbeid. Volgens de Tropical Commodity Coalition,

een


van

Nederlandse NGO's voor tropische producten, komt 70 procent van de wereldwijde productie van cacaobonen uit Ivoorkust, Ghana, Nigeria en Kameroen.

Cacaobonen

worden

meestal

verbouwd door kleine boeren om vervolgens in een

ingewikkelde

productieketen

terecht

te

komen. De meeste grote ondernemingen stellen dat het hierdoor moeilijk is om de productieketen goed onder controle te houden. Het Amerikaanse ministerie van Arbeid beveelt aan om cacao uit die landen op een lijst te plaatsen van goederen waarvan men denkt dat ze zijn geproduceerd met dwang- en/of kinderarbeid. Barry Callebaut haalt zijn bonen uit verschillende West-Afrikaanse landen zoals Ivoorkust, Ghana en Kameroen. Materialiteit Overtreding Beginsel 5 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming

Het probleem met kinderarbeid is wijdverbreid en betreft de hele cacao-industrie. Onze Engagement Manager heeft een aantal van de grootste cacaoverwerkers en chocolaproducenten opgenomen in zijn analyse en engagement. Sinds 2010 is onze Engagement Manager in dialoog met Barry Callebaut. Er zijn stappen ondernomen om betrokkenheid bij kinderarbeid te verminderen: Met het Quality Partner Program (QPP) bereikt de onderneming 42.000 boeren in Ivoorkust en Kameroen en worden productie en daarmee middelen van bestaan voor boeren verbeterd; In maart 2012 is Barry Callebaut gestart met een wereldwijd initiatief, genoemd 'Cocoa Horizons', waarin 10 jaar lang CHF 40 miljoen wordt geïnvesteerd om opbrengsten, kwaliteit en levensomstandigheden te verbeteren in grote cacaoproducerende landen. Het programma is in 2013 uitgebreid met mobiele eenheden om cacaogemeenschappen te bezoeken in Ivoorkust voor trainingssessies over o.a. goede landbouwpraktijken, gezondheidsdiensten, en alfabetisering; Barry Callebaut doet mee aan initiatieven om kinderarbeid in de cacao-industrie in West-Afrika te bestrijden, zoals het ILO/IPEC-partnership en het Harkin-Engel protocol (zie thematisch paper); De onderneming heeft een gedragscode voor alle toeleveranciers opgesteld; Een aantal producten is gecertificeerd met labels van Fair Trade, UTZ Certified, EU Organic en Rainforest Alliance. De onderneming is ook een eigen verificatie system aan het ontwikkelen voor boeren die meedoen aan ‘Cocoa Horizon’, gebaseerd op specifieke duurzaamheidsprincipes. Begin 2014 heeft Barry Callebaut de onderneming Biolands overgenomen. Biolands werkt voor 100% met duurzame cacao. In mei 2014 hebben 12 ondernemingen, waaronder Barry Callebaut, zich gecommitteerd aan een nieuw grootschalig programma voor boeren: CocoaAction. In samenwerking met de overheid van Ivoorkust en Ghana en de World Cocoa Foundation streeft het programma ernaar om 300,000 boeren te bereiken voor 2020. Het programma richt zich op de verhoging van de productiviteit van de plantages en op ontwikkeling van de lokale gemeenschap

Als chocolaproducent ziet Barry Callebaut de problemen van kinderarbeid onder ogen. De


problemen in deze branche zijn structureel en aanhoudend.

Barry

Callebaut

koopt

niet

rechtstreeks van de cacaoboerderijen; normaal gesproken

gaan

tussenschakels

de naar

bonen

via

een

productiebedrijven

paar

Over het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering van: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en deelname aan sectorinitiatieven. De engagement met Barry Callebaut richt zich op de volgende doelen:

en

daarom is de betrokkenheid indirect.

Transparantie Barry Callebaut is gevraagd om transparanter te worden over de bestrijding van kinderarbeid. Het bedrijf moet informatie verstrekken over doelstellingen en hierover rapporteren.

Risico Betrokkenheid bij kinderarbeid kan materiële risico's opleveren. Het is slecht voor de reputatie van Barry Callebaut als de link met kinderarbeid

Beleidsontwikkeling Barry Callebaut is gevraagd beleid te ontwikkelen met verwijzing naar ILO Conventie 182.

in haar keten blijft bestaan. Op de lange termijn kan dit ten koste gaan van de financiële resultaten van de onderneming. Een ander belangrijk risico wordt gevormd door de slechte levensomstandigheden van cacaoboeren. Als

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Barry Callebaut is gevraagd zijn nieuwe leveranciersgedragscode te verspreiden onder indirecte ketenpartners, traceringssystemen te blijven ontwikkelen en in te voeren en programma’s voor boeren (zoals Cocoa Horizon) uit te breiden ter verbetering van hun levensomstandigheden.

deze situatie niet wordt verbeterd, kan dit gevolgen

hebben

voor

toekomstige

cacaovoorraden. Fondsmanager Kempen Euro Credit Fund

Engagement factsheet Ŷ Barry Callebaut

Sectorinitiatieven Barry Callebaut is gevraagd verder te gaan met het invoeren van monitoringsystemen voor kinderarbeid om het aantal kinderen dat betrokken is bij gevaarlijke kinderarbeid te identificeren. Ook is Barry Callebaut gestimuleerd om het percentage van gekochte gecertificeerde cacaobonen te vergroten (Fair Trade, UTZ Certified en/of Rainforest Alliance) en de ‘Children’s Rights and Business Principles’ te ondersteunen. Geactualiseerd: november 2014

18



Nestlé

X

Onderneming Het

Zwitserse

Nestlé

is

actief

in

voedingsmiddelen- en drankenindustrie.

u

ENGAGEMENT

de

1c. Nestlé

Issue

Nestlé is in verband gebracht met kinderarbeid in

Nestlé heeft een aantal stappen ondernomen om kinderarbeid in haar keten te verminderen. KCM blijft met de onderneming in gesprek om het belang van het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de cacao-industrie te onderstrepen. Met een thematische aanpak vergroot KCM de druk op de hele sector om maatregelen te nemen tegen kinderarbeid.

de cacao-industrie.



van

wijdverbreide

inzet

van

kinderarbeid in het productieproces. Volgens de Tropical

Commodity

Coalition,

een

samenwerkingsverband van Nederlandse NGO’s voor tropische producten, komt 70 procent van de wereldwijde Ivoorkust,

productie Ghana,

van

cacaobonen

Nigeria

en

uit

Kameroen.

Cacaobonen worden meestal verbouwd door kleine boeren om vervolgens in een ingewikkelde productieketen terecht te komen. De meeste grote spelers stellen dat het hierdoor moeilijk is om de productieketen goed onder controle te houden. Het Amerikaanse ministerie van Arbeid beveelt aan om cacao uit die landen op een lijst te plaatsen van goederen waarvan men denkt dat ze

zijn

geproduceerd

met

kinderarbeid.

Nestlé

haalt

verschillende

West-Afrikaanse

dwangzijn

en/of

bonen

landen,

uit

zoals

Ivoorkust en Ghana Materialiteit Overtreding Beginsel 5 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Nestlé wordt structureel in verband gebracht met

Het probleem met kinderarbeid is wijdverbreid en betreft de hele cacao-industrie. Onze Engagement Manager heeft een aantal van de grootste cacaoverwerkers en chocolaproducenten opgenomen in zijn analyse en engagement. Sinds 2009 is onze Engagement Manager in dialoog met Nestlé, dat stappen heeft ondernomen om betrokkenheid bij kinderarbeid te verminderen: In 2009 is het Nestlé Cocoa Plan opgezet, gericht op het verbeteren van de productiviteit en de middelen van bestaan voor cacao boeren. Hiermee is het gelukt om in 2012 van 12% van de cacaobonen de oorsprong te herleiden. Nestlé heeft 12.500 boeren bereikt en streeft naar een bereik van nog 30.000 boeren in de komende vijf jaar. Het merendeel van de deelnemende boeren in het Nestlé Cocoa Plan hebben een certificaat van Fair Trade en UTZ Certified. Er is een gedragscode voor directe leveranciers en er worden ook richtlijnen geïntroduceerd voor leveranciers van high risk commodities (grondstoffen met een verhoogd risico), zoals cacao. De cacaorichtlijn is in december 2012 geïntroduceerd en streeft er naar dat alle leveranciers de UTZ Good Inside Code of Conduct for Cocoa of gelijkwaardige standaarden volgen. Nestlé doet mee aan initiatieven om kinderarbeid in de cacao-industrie in West-Afrika te bestrijden, zoals het ILO/IPEC-partnership en het Harkin-Engel protocol (zie thematische paper); Nestlé werkt samen met de Fair Labour Association om arbeidsomstandigheden in de productieketen te verbeteren. In 2012 hebben onafhankelijke deskundigen in Ivoorkust de productieketen van Nestlé onderzocht en aangetoond dat kinderarbeid bij cacaoboeren in Ivoorkust nog steeds bestaat. In reactie hierop heeft Nestlé een actieplan opgesteld. De onderneming wil het Nestlé Cocoa Plan uitbreiden, de vooruitgang van bovengenoemde initiatieven meten door KPI’s te ontwikkelen en monitoringsystemen invoeren voor kinderarbeid. In mei 2014 hebben 12 ondernemingen, waaronder Nestlé, zich gecommitteerd aan een nieuw grootschalig programma voor boeren: CocoaAction. In samenwerking met de overheid van Ivoorkust en Ghana en de World Cocoa Foundation streeft het programma ernaar om 300,000 boeren te bereiken voor 2020. Het programma richt zich op de verhoging van de productiviteit van de plantages en op ontwikkeling van de lokale gemeenschap.

kinderarbeid in de cacao-industrie. Nestlé koopt niet

rechtstreeks

van

de

cacao-boerderijen;


normaal gesproken gaan de bonen via een paar tussenschakels naar productiebedrijven, die op hun beurt weer halffabricaten verkopen aan chocolaproducenten en consumentenmerken. Risico Betrokkenheid bij kinderarbeid kan materiële risico’s opleveren. Het is slecht voor de reputatie

Over het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering van: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden en deelname aan sectorinitiatieven. De engagement met Nestlé richt zich op de volgende doelen: Transparantie Nestlé is gevraagd om transparanter te worden over zijn beleid en aanpak in de bestrijding van kinderarbeid. Het bedrijf moet informatie verstrekken over lange en middellangetermijndoelstellingen.

van Nestlé als de link met kinderarbeid in haar keten blijft bestaan. Op de lange termijn kan dit ten koste gaan van de financiële resultaten van

Beleidsontwikkeling Nestlé is gevraagd beleid inzake kinderarbeid te ontwikkelen met verwijzing naar ILO Conventie 182.

de onderneming. Een ander belangrijk risico wordt

gevormd

door

de

slechte

levensomstandigheden van cacaoboeren. Als deze situatie niet wordt verbeterd, kan dit gevolgen

hebben

voor

toekomstige

cacaovoorraden. Fondsmanagers BGF

European

Fund,

Kempen

Strategies, VLB Advisory List.

Engagement factsheet Ŷ Nestlé

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Nestlé is gevraagd de leveranciersrichtlijnen voor cacao verder te verspreiden onder indirecte ketenpartners, traceringssystemen te verbeteren, en programma’s voor cacaoboeren uit te breiden.

Dividend

Sectorinitiatieven Nestlé is gevraagd verder te gaan met het invoeren van monitoringsystemen voor kinderarbeid om het aantal kinderen dat betrokken is bij gevaarlijke kinderarbeid te identificeren. Ook is Nestlé gestimuleerd om het percentage van gekochte gecertificeerde cacaobonen te vergroten (Fair Trade, UTZ Certified en/of Rainforest Alliance) en de ‘Children’s Rights and Business Principles’ te ondersteunen. Geactualiseerd: november 2014

19



Lindt & Sprüngli

X

Onderneming

ENGAGEMENT

De Zwitserse onderneming Lindt & Sprüngli produceert en verkoopt chocolaproducten. Issue

u

1d. Lindt & Sprüngli

Lindt & Sprüngli is in verband gebracht met

Lindt & Sprüngli heeft een aantal stappen ondernomen om kinderarbeid in haar keten te verminderen. KCM blijft met de onderneming in gesprek om het belang van het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de cacao-industrie te onderstrepen. Met een thematische aanpak vergroot KCM de druk op de hele sector om maatregelen te nemen tegen kinderarbeid.

kinderarbeid in de cacao-industrie.



van

wijdverbreide inzet van

kinderarbeid in het productieproces. Volgens de

Tropical

Commodity


Coalition,

van

een

Nederlandse

NGO’s voor tropische producten, komt 70 procent van de wereldwijde productie van cacaobonen uit Ivoorkust, Ghana, Nigeria en Kameroen.

Cacaobonen

worden

meestal

verbouwd door kleine boeren om vervolgens in een ingewikkelde productieketen terecht te komen. De meeste grote ondernemingen stellen dat het hierdoor moeilijk is om de productieketen

goed

onder

controle

te

houden. Het Amerikaanse ministerie van Arbeid beveelt aan om cacao uit die landen op een lijst te plaatsen van goederen waarvan men denkt dat ze zijn geproduceerd met dwang- en/of kinderarbeid. Lindt & Sprüngli haalt zijn bonen uit verschillende WestAfrikaanse landen, zoals Ivoorkust en Ghana Materialiteit

Het probleem met kinderarbeid is wijdverbreid en betreft de hele cacao-industrie. In de analyse en engagement van onze Engagement Manager is een aantal van de grootste cacaoverwerkers en chocola-producenten opgenomen. Sinds 2011 is onze Engagement Manager in dialoog met Lindt & Sprüngli over kinderarbeid. Lindt & Sprüngli heeft de volgende stappen ondernomen om betrokkenheid bij kinderarbeid te verminderen: De onderneming kan 100% van zijn cacaobonen (28.000 ton) uit Ghana herleiden tot het dorp waar ze zijn geoogst, een deel ervan zelfs tot de individuele boer. In 2012 betrof het 2.000 van de ongeveer 30.000 boeren. Lindt & Sprüngli werkt ook aan een controlesysteem waarmee kinderarbeid kan worden opgespoord in de hele cacaoproductieketen. Het doel is dat dit verificatiesysteem in Ghana volledig geïmplementeerd is in 2016 en voor de gehele keten van de onderneming in 2020. Een onafhankelijke auditor voert de jaarlijkse inspectie uit. De geregistreerde boerderijen worden jaarlijks gemonitord. De boeren krijgen les in goede landbouwpraktijken en het verhogen van opbrengsten; Lindt & Sprüngli heeft een gedragscode voor leveranciers opgesteld; Lindt & Sprüngli is in 2013 gestart met de Lindt & Sprüngli Cocoa Foundation. Er zijn projecten geïdentificeerd die deze foundation gaat financieren en de eerste projecten hebben ondertussen financiering ontvangen; De producten van het bedrijf hebben geen certificaat. Lindt & Sprüngli kiest voor zijn eigen controlesysteem in plaats van te moeten vertrouwen op externe certificeringsorganisaties; Lindt & Sprüngli doet mee aan initiatieven die ontwikkeld zijn door de cacao-industrie, zoals de World Cocoa Foundation (WCF) (zie thematische paper).



Betrokkenheid van de onderneming Als consumentenmerk is Lindt & Sprüngli in verband gebracht met kinderarbeid in de

Over het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met Lindt & Sprüngli richt zich op de volgende doelen:

cacao-industrie. Lindt & Sprüngli koopt niet rechtstreeks van de cacaoboerderijen; de bonen gaan langs een aantal tussenschakels voordat ze naar een productiebedrijf worden gebracht, die op hun beurt weer halffabricaten verkopen

aan

chocoladeproducenten

en

Transparantie Lindt & Sprüngli heeft informatie geleverd over de lange- en middellangetermijndoelstellingen in de bestrijding van uitbuiting of gevaarlijke kinderarbeid. De onderneming is ook gevraagd om conform gebruikelijke KPI's in de industrie boerenprogramma's en andere initiatieven te organiseren en over de vooruitgang daarvan te rapporteren.

consumentenmerken. Risico Betrokkenheid bij kinderarbeid kan materiële

Beleidsontwikkeling Lindt & Sprüngli is gevraagd beleid inzake kinderarbeid te ontwikkelen met verwijzing naar ILO Conventie 182.

risico's opleveren. Het is slecht voor de reputatie van Lindt & Sprüngli als de link met kinderarbeid blijft bestaan. Op de lange termijn kan dit ten koste gaan van de financiële resultaten van de onderneming.

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Lindt & Sprüngli is gevraagd de gedragscode voor cacaoleveranciers verder te verspreiden dan alleen onder de directe leveranciers en de programma’s voor boeren uit te breiden. Lindt & Sprüngli is ook gevraagd om conform planning verder te gaan met de traceringssystemen.

Een ander belangrijk risico wordt gevormd door de slechte levens-omstandigheden van cacaoboeren. Als deze situatie niet wordt verbeterd, kan dit gevolgen hebben voor toekomstige cacaovoorraden.

Engagement factsheet Ŷ Lindt & Sprüngli

Sectorinitiatieven Lindt & Sprüngli is gevraagd om invoering van monitoringsystemen voor kinderarbeid te ondersteunen om het aantal kinderen, betrokken bij gevaarlijke kinderarbeid, te identificeren en om de ‘Children’s Rights and Business Principles’ te ondersteunen.


20



Mondelez International

X

Onderneming Mondelez

is

een

produceert

en

verkoopt

voedingsmiddelen.

Amerikaans In

bedrijf

wereldwijd

oktober

verpakte

2012

is

u 1e. Mondelez Int. onderneming afgescheiden van Kraft Foods.

ENGAGE

en de

Mondelez heeft een aantal stappen ondernomen om kinderarbeid in haar keten te verminderen. KCM blijft met de onderneming in gesprek om het belang van het verbeteren van arbeidsomstandigheden in de cacao-industrie te onderstrepen. Met een thematische aanpak vergroot KCM de druk op de hele sector om maatregelen te nemen tegen kinderarbeid.

Issue Mondelez is in verband gebracht met kinderarbeid in de cacao-industrie. Feiten Al meer dan tien jaar wordt de cacao-industrie beschuldigd

van

wijdverbreide

inzet

van

kinderarbeid in het productieproces. Volgens de Tropical

Commodity

Coalition,

een

samenwerkingsverband van Nederlandse NGO’s voor tropische producten, komt 70 procent van de wereldwijde Ivoorkust,

productie Ghana,

van

Nigeria

cacaobonen en

uit

Kameroen.

Cacaobonen worden meestal verbouwd door kleine boeren om vervolgens in een ingewikkelde productieketen terecht te komen. De meeste grote ondernemingen stellen dat het hierdoor moeilijk is om de productieketen goed onder controle te houden. Het Amerikaanse ministerie van Arbeid beveelt aan om cacao uit die landen op een lijst te plaatsen van goederen waarvan men denkt dat ze zijn geproduceerd met dwang- en/of kinderarbeid. Mondelez haalt zijn bonen uit verschillende WestAfrikaanse landen, zoals Ivoorkust en Ghana

Engagementresultaten Het probleem met kinderarbeid is wijdverbreid en betreft de hele cacao-industrie. In de analyse en engagement van onze Engagement Manager is een aantal van de grootste cacaoverwerkers en chocolaproducenten opgenomen. Sinds 2009 is onze Engagement Manager in dialoog met Mondelez over kinderarbeid, die het volgende heeft gedaan om betrokkenheid bij kinderarbeid te verminderen: Enkele producten zijn gecertificeerd conform Fair Trade of Rainforest Alliance; Eind 2012 zijn plannen aangekondigd om in 10 jaar USD 400 miljoen te investeren om leveranciers te helpen hun productiviteit te vergroten en duurzaamheidsinspanningen te verbeteren. “Cocoa Life” is een programma gebaseerd op initiatieven van dochteronderneming Cadbury en heeft geleid tot groei van de cacao-opbrengsten voor deelnemende boeren in Ghana met 20%. De onderneming heeft een controlesysteem ontwikkeld voor het Cocoa Life programma en heeft KPIs opgesteld om te rapporteren over de voortgang. De KPIs zijn publiek beschikbaar en Mondelez streeft er naar om de eerste resultaten in de zomer van 2014 te rapporteren; De onderneming heeft een speciale richtlijn geformuleerd omtrent het uitbannen van kinderarbeid in de cacao-keten van Mondelez (“child labour guidance document”);. Mondelez doet mee aan initiatieven om kinderarbeid in de cacao-industrie in West-Afrika te bestrijden, zoals het ILO/IPEC-partnership en het Harkin-Engel protocol (zie thematisch paper). In mei 2014 hebben 12 ondernemingen, waaronder Mondelez, zich gecommitteerd aan een nieuw grootschalig programma voor boeren: CocoaAction. In samenwerking met de overheid van Ivoorkust en Ghana en de World Cocoa Foundation streeft het programma ernaar om 300,000 boeren te bereiken voor 2020. Het programma richt zich op de verhoging van de productiviteit van de plantages en op ontwikkeling van de lokale gemeenschap.

Materialiteit Overtreding


Beginsel 5 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Mondelez is als chocolaproducent in verband

Over het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met Mondelez richt zich op:

gebracht met kinderarbeid in de cacao-industrie. De problemen in deze branche zijn structureel en aanhoudend. Mondelez koopt niet direct van de cacaoboerderijen;

de

gesproken langs

een aantal

bonen

gaan

normaal

tussenschakels

Transparantie Mondelez is gevraagd om transparanter te worden over de bestrijding van kinderarbeid. Het bedrijf moet informatie verstrekken over lange en middellangetermijndoelstellingen en hierover rapporteren conform de indicatoren die zijn ontwikkeld binnen de cacao-industrie.

voordat ze naar een productiebedrijf worden gebracht, die op hun beurt weer halffabricaten verkopen

aan

chocolaproducenten

en

Beleidsontwikkeling Mondelez is gevraagd een expliciete verwijzing naar ILO Conventie 182 op te nemen in haar beleid.

consumentenmerken. Risico Betrokkenheid bij kinderarbeid kan materiële risico’s opleveren. Het is slecht voor de reputatie van Mondelez als de link met kinderarbeid in haar

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Mondelez is gevraagd de verwachtingen over bedrijfsverantwoordelijkheden verder te verspreiden dan alleen onder directe leveranciers en om traceringssystemen te ontwikkelen en in te voeren. Daarbij is hen gevraagd programma’s voor boeren uit te breiden ter verbetering van hun levensomstandigheden en de toegang tot scholen voor kinderen in cacaogemeenschappen te verbeteren.

keten blijft bestaan. Op de lange termijn kan dit ten koste gaan van de financiële resultaten van de onderneming. Een ander belangrijk risico wordt

gevormd

door

de

slechte

levensomstandigheden van cacaoboeren. Als deze situatie niet wordt verbeterd, kan dit gevolgen

hebben

voor

toekomstige

Sectorinitiatieven Mondelez is gevraagd verder te gaan met het invoeren van monitoringsystemen voor kinderarbeid om het aantal kinderen dat betrokken is bij gevaarlijke kinderarbeid te identificeren. Ook is Mondelez gestimuleerd om het percentage van gekochte gecertificeerde cacaobonen te vergroten (Fair Trade, UTZ Certified en/of Rainforest Alliance) en de ‘Children’s Rights and Business Principles’ te ondersteunen.

cacaovoorraden. Engagement factsheet Ŷ Mondelez International


21

2. Palmolieplantages

Palmolieplantages Thematisch engagement paper

Palmolieplantages

In de beleggingsportefeuille van KCM zijn ondernemingen betrokken bij omstreden palmolieplantages. KCM is in dialoog met deze ondernemingen om positieve verandering te stimuleren. Feiten 1 Palmolie is een belangrijke bron van plantaardige olie geworden, goed voor een geraamde groei van 15,8% per jaar vanwege de lage kosten en hoge opbrengst. Palmolie en afgeleide producten zijn over de hele wereld te vinden in duizenden producten, van donuts tot zeep en van lippenstift tot biodiesel. Sinds 1990 is 2 de consumptie van palmolie wereldwijd vervijfvoudigd. De in Maleisië en Indonesië geconcentreerde palmolieplantages, goed voor ongeveer 80% van de mondiale productie, blijken nogal vaak omstreden. 3 Volgens schattingen is 70% van de palmolieplantages ontstaan door het verwijderen van bossen. Ontbossing bedreigt de biodiversiteit, wat leidt tot het uitsterven van bedreigde Sumatraanse orang-oetans (minder dan 7000) en tijgers (minder dan 400). Bovendien zijn inheemse volkeren van tropisch regenwoud en veenlanden in Zuidoost Azië het slachtoffer van landroof en misbruik van mensenrechten. Op plantages in Indonesië zijn vele schendingen van arbeidsnormen, zoals vormen van dwangarbeid of mensenhandel, 4 5 gerapporteerd. Nieuw bewijs suggereert dat de productie van palmolie net zo vervuilend is als benzine. Ondanks de omstreden reputatie blijft de vraag naar palmolie het aanbod overstijgen en wordt de productie uitgebreid naar West Afrika. Materialiteit Overtreding Palmolieactiviteiten creëren een groot risico op schendingen van conventies van de International Labour Organisation (ILO), inclusief de conventie ter bescherming van inheemse volgens en het verdrag over biodiversiteit. De vernietiging van de natuurlijke leefomgeving van de orang-oetang schendt beginselen 7 en 8 van de UN Global Compact over het milieu en ook richtlijnen II, IV en VI van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voor multinationale ondernemingen. Betrokkenheid van de onderneming Er moet verschil worden gemaakt tussen een directe schending (palmoliekwesties op het eigen bedrijfsterrein) en indirecte schending (palmoliekwesties in de productieketen of bij de dochteronderneming). Een onderneming die rechtstreeks betrokken is bij de kwestie is in staat om de situatie rechtstreeks te beïnvloeden. Als de schending indirect is moet helder worden gemaakt of de schending materieel is en of de onderneming in de positie is om de situatie te beïnvloeden. Op basis van deze informatie kan KCM de succes kansen van het engagementproces inschatten. De reeks producten waar palmolie voor wordt gebruikt is oververtegenwoordigd in de markt, maar er bestaat beperkt inzicht in de herkomst van het product. Risico De omstreden kwesties van palmolieplantages draaien om schending van arbeidsrechten, rechten van inheemse bevolking, landroof en ontbossing. Betrokkenheid bij deze vormen van vernietiging van het milieu leidt tot risico's als verlies van biodiversiteit, dat impact heeft op extreem bedreigde dieren, en substantiële toename van CO2-uitstoot. Een slechte relatie met traditionele gemeenschappen vergroot het risico op langdurige en dure juridische conflicten en op reputatieschade voor KCM en de ondernemingen in de beleggingsportefeuille. Ondanks de indirecte betrokkenheid vertegenwoordigt palmolie een risico voor winstgevendheid en reputatie dat verbonden wordt aan holdings van KCM. De voortdurende controverses rondom palmolieplantages vormen een materieel risico. Engagementresultaten Sinds 2009 is de Engagement Manager van KCM in dialoog met ondernemingen in de palmolie-industrie over hun milieubeleid en sociaal beleid. De betrokken ondernemingen geven aan dat ze historische geschillen hebben opgelost, milieubescherming serieus nemen in hun activiteiten uitvoeren in overeenstemming met de voor hen geldende regelgeving. Er is vooruitgang geboekt in verschillende gebieden, bijvoorbeeld in het maken van Environmental and Social Impact Assessments over bedreigde diersoorten en het aangaan van een constructieve dialoog met gemeenschappen met wie het voorheen moeilijk was in goede sfeer tot afspraken te komen.

1 FAO. 2011. Southeast Asian forests and forestry to 2020: Subregional report of the second Asia-Pacific forestry sector outlook study. Cited in Union of Concerned Scientists. 2011.The Root of the Problem: What’s Driving Tropical Deforestation Today? 2 Bloomberg BusinessWeek, Indonesia's Palm Oil Industry Rife With Human-Rights Abuses, E. Benjamin Skinner, July 18, 2013 http://www.businessweek.com/articles/2013-07-18/indonesias-palm-oil-industry-rife-with-human-rights-abuses 3 Down to Earth. April 2011. 100 years of oil palm. http://www.downtoearth-indonesia.org/story/100-years-oil-palm#_ednref16 4 Bloomberg BusinessWeek, Indonesia's Palm Oil Industry Rife With Human-Rights Abuses, E. Benjamin Skinner, July 18, 2013 5 De EPA (V.S.) oordeelde vorig jaar dat palmolie zorgt voor te veel broeikasgassen – Meer informatie: US EPA, December 2011 http://www.epa.gov/otaq/fuels/renewablefuels/documents/420f11046.pdf

Palmolieplantages Ŷ Thematic engagement paper


23

Overzicht van overige engagementresultaten: Palmolieondernemingen hebben vooruitgang geboekt in de ondersteuning van duurzaamheidsnormen door diverse programma’s te subsidiëren voor duurzame palmolie. Een aantal ondernemingen heeft een certificaat van Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) verworven (zie bijlage). Een aantal ondernemingen heeft gevraagd naar een ISPO-certificaat (Indonesian Sustainable Palm Oil System) voor dochterondernemingen in Indonesië en deze ook gekregen. Het stimuleren van transparantere rapportageprocedures heeft ertoe geleid dat holdings van KCM jaarlijks rapporten over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Toekomstige engagementdoelen De engagementinspanningen voor deze thematische aanpak richten zich op: Transparantie x Publiceren van KPIs gerelateerd aan duurzaamheid, zoals CO2 uitstoot, arbeidsrechten en biodiversiteit. x Stimuleren van het gebruik van rapportages op basis van de Global Reporting Initiative (GRI). Beleidsontwikkeling x Publiceren van sociaal en milieu beleid, inclusief expliciete verwijzing naar relevante nationale en internationale wet en regelgeving. x Beleid formuleren in lijn met de RSPO / POIG richtlijnen. Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden x Oplossen van voortslepende geschillen met inheemse bewoners en andere belanghebbenden. x De dialoog onder aandeelhouders verbeteren en de zorgen van de NGO's aan de orde stellen door duidelijk te maken wat het tijdsbestek is dat van alle partijen wordt verwacht voor het aanpakken van de schendingen. Sectorinitiatieven x Stimuleren van alle plantages om zich te certificeren, bij voorkeur onder het RSPO certificeringssysteem. En te rapporteren over duurzame productie aansluitend bij de High Conservation Value Forest (HCVF). x Ondersteunen van degenen die lid willen worden van een algemene instantie zoals de RSPO om het consistent monitoren van de ontwikkeling van plantages te stimuleren. x Richtlijnen blijven verbeteren om te werken conform het initiatief van de nieuwe Palm Oil Innovation Group (POIG) die in gesprek gaat met RSPO-leden om bewezen processen te blijven ontwikkelen.



24

Bijlage - Internationale initiatieven palmolie-industrie RSPO De RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil, 2004) is een groep van NGOs, palmolieproducenten en verkopers. Zij belonen ondernemingen die palmolie produceren conform een reeks duurzaamheidsprincipes en criteria. Het ultieme doel van RSPO is om de milieuprestaties en het bedrijfsimago van de palmolieindustrie te verbeteren. Zelfs met optimistische ramingen is slechts 0,8% van de palmolie die op dit moment 6 wordt gebruikt duurzaam geproduceerd. www.rspo.org POIG Palm Oil Innovation Group (2013) is een nieuw initiatief ontstaan uit kritiek op de RSPO over het gebrek aan ambitie in de benadering van het oplossen van de problemen in de palmolie-industrie. De groep streeft naar erkenning van ondernemingen die vooroplopen in het aanbieden van duurzame oplossingen in de palmolie. http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/palm_oil/solutions/palm_oil_innovation_group / ISPO Indonesian Sustainable Palm Oil System (ISPO) is beleid dat in 2011 is ontwikkeld door de Indonesische regering ter verbetering van de concurrentiepositie van de Indonesische palmolie-industrie. Dit beleid is bedoeld om aan te sluiten op de toezeggingen van de President van de Indonesische Republiek om broeikasgassen te verkleinen en om aandacht te geven aan milieuproblemen. www.ispo-org.or.id REDD Reducing carbon Emissions from Deforestation and forest Degradation (2010) is opgericht als financieel mechanisme om landeigenaren te compenseren voor de waarde van CO2 dat door ontbossing in de atmosfeer terecht komt. Koolstofpunten verkregen van REDD kunnen worden gebruikt om te betalen voor het behoud van biodiversiteit. Tot het moment dat REDD-punten worden erkend onder een internationaal klimaatregiem is het waarschijnlijk dat ze op de meeste landsoorten niet kunnen concurreren. SHARP breidt het programma uit naar kleinere aandeelhouders in private partnerschappen tussen financiers en kleine boeren. www.un-redd.org WNF Het Wereldnatuurfonds (WNF) heeft een initiatief geleid om financiering van een duurzame palmolie-industrie te stimuleren door uniforme prestatiecriteria op te stellen tussen RSPO, investeerders en palmolieproducenten. Het WNF rapporteert jaarlijks over de voortgang met onder andere een unieke enquête onder 35 belangrijke palmolie-investeerders waarin wordt onderzocht wat de uitdagingen zijn voor duurzame palmolie productie. www.wwf.org PRI Palmoil Working Group Een groep van 25 mondiale investeerders, gecoördineerd door het PRI-secretariaat (PRI zijn de Principles for Responsible Investment), heeft een werkgroep geformeerd die is gericht op bewustwording van de uitdagingen rondom palmolie productie. Deze werkgroep, die een verenigde investeerdersstem laat horen, ondersteund duurzame palmolie en is in gesprek met ondernemingen ter ondersteuning van duurzamere activiteiten. www.unpri.org Significante voortgang geboekt in de plaolie sector in 2014: In juli 2014 hebben Sime Darby Plantation, IOI Corporation Berhad, Kuala Lumpur Kepong Berhad, Musim Mas Group, en Asian Agri het Palm Oil Manifesto ondertekent. Dit Manifesto stelt hogere normen voor de producenten, handelaren, eindgebruikers en andere belanghebbenden in de palm olie sector. De aangesloten bedrijven committeren zich aan de volgende uitgangspunten: geen ontbossing, het creëren van een traceerbare en transparante keten, het beschermen van veengebieden, en het waarborgen van de economische en sociale voordelen voor de lokale bevolking en de gemeenschappen waar palmolie wordt geproduceerd. Deze normen zijn strenger dan, en in aanvulling op de uitgangspunten van de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO), waarvan alle ondertekenaars zijn leden. Andere ondertekenaars van het Manifesto zijn wereldwijde handelaren in palmolie, zoals Cargill. De ondertekenaars zullen ook het onderzoek financieren om te definiëren wat een High Carbon Stock (HCS) bos is. Deze studie moet de sector voorzien van betrouwbare informatie over de uitstoot van broeikasgassen (GHG) en sociaal-economische overwegingen omtrent oliepalmplantages. De stuurgroep houdt toezicht op de 12 maanden durende studie en wordt geleid door vooraanstaande milieuactivist Sir Jonathon Porritt en eminente bos ecoloog dr John Raison. www.carbonstockstudy.com 6

http://www.wwf.org.au/our_work/saving_the_natural_world/forests/palm_oil/fact_sheet/



25

Closed engagement factsheet

Omstreden palmolieplantages

Astra International

X

Onderneming

CLOSED ENGAGEMENT

Het Indonesische Astra International, een dochteronderneming van Jardine Matheson, is een industrieel concern actief in verschillende

2a. Astra International sectoren waaronder de landbouwindustrie. u

Issue

-

Astra International heeft stappen genomen om de productie van niet-duurzame palmolie te verminderen. De controversiële plantages van AAL zijn verkocht en er zijn sinds 2009 geen nieuwe closed case gerapporteerd. Bovendien is Astra International niet direct betrokken bij de productie van schendingen palmolie. KCM heeft de engagement casus in het derde kwartaal van 2014 gesloten. De Engagement Manager zal Astra International blijven screenen op mogelijke toekomstige schendingen.

Astra International is in verband gebracht met de productie van niet-duurzame palmolie.


Feiten Astra

Agro

Lestari

(AAL),

een

dochteronderneming van Astra International, heeft palmolie als belangrijkste product, maar is ook actief in rubberplantages. In 2007 heeft AAL de PT Surya Panen Subur palmolieplantage gekocht, die langs de rand van het Tripaveen moeras ligt in Atjeh (Indonesië). Het moeras maakt onderdeel uit van het Leuser ecosysteem, bekend om zijn unieke biodiversiteit en deels

Sinds 2009 is de Engagement Manager in gesprek met Astra Agro Lestari (AAL), Astra International en Jardine Matheson. In juni 2014 is besloten om de engagement met Astra International en Jardine Matheson te beëindigen. De controversiële plantages van AAL zijn verkocht en er zijn sinds 2009 geen nieuwe schendingen gerapporteerd. Bovendien is de betrokkenheid minder materieel voor Astra International en Jardine Matheson omdat palmolie slechts een klein onderdeel van hun activiteiten inneemt. Als conglomeraat zijn de ondernemingen slechts indirect betrokken bij de productie van palmolie. De Engagement Manager blijft echter in gesprek met AAL om te controleren of de Environmental Impact Assessments worden uitgevoerd en om mogelijke toekomstige schendingen bij palmolie productie te voorkomen.

UNESCO Werelderfgoed. Greenpeace Groot Brittannië en Wetlands International hebben AAL beschuldigd

van

vernietiging

van

het

Tripamoeras. De palmolie-activiteiten zouden verantwoordelijk zijn voor het jaarlijks kappen van

21.000

hectare

palmolieplantage

moeras.

tast

De

de

huidige

natuurlijke

leefomgeving aan van de Sumatraanse orangoetang, die met uitsterven wordt bedreigd. In oktober 2010 is de concessie van PT Surya Panen Subur verkocht, waarmee de directe schendingen door AAL zijn gestopt. Materialiteit Overtreding Beginselen 2, 7 en 8 UN Global Compact.

Astra International heeft de volgende stappen ondernomen: De onderneming stelt dat alle plantages van AAL voldoen aan de weten regelgeving van Indonesië; Jardine Matheson voert Environmental Impact Assessments uit voordat het land wordt gebruikt voor de productie van palmolie. Er zou bijvoorbeeld een assessment zijn gedaan nadat AAL in 2007 de 13.000 hectare grote PT Surya Panen Subur-plantage kocht. Naar aanleiding hiervan heeft AAL besloten om maar de helft van het totaal aantal hectare te gebruiken; AAL claimt zich strikt te houden aan het beleid dat bos niet wordt afgebrand (het is verboden om bos te verwijderen door het in brand te steken en zo geschikt te maken voor de productie van palmolie). Er worden regelmatig oefeningen gedaan om bosbranden te voorkomen en bewustwording onder de lokale bevolking te stimuleren; AAL publiceert een duurzaamheidsrapport en gebruikt zoveel mogelijk milieuvriendelijke productiemethoden gebruikt in alle fases van het productieproces. Een periodieke toets bij alle dochterondernemingen maakt hier onderdeel van uit; In maart 2013 hebben 3 van de 40 plantages van AAL een ISPO-certificaat (Indonesian Sustainable Palm Oil) ontvangen.

Betrokkenheid van de onderneming Astra International is incidenteel betrokken bij niet-duurzame

palmolie.

AAL

is

een

dochteronderneming en daarom is Astra International indirect betrokken bij de kwestie. Ondanks dat er momenteel geen schending is gerapporteerd, substantieel

loopt

Astra

International

op

toekomstige

risico

aanklachten bij de palmolie productie bij AAL Risico De

omstreden

kwesties

van

palmolieplantages draaien om schending van arbeidsrechten,

rechten

bevolking,

landroof

slechte

relatie

gemeenschappen langdurige

en

Ondanks

de

en

van

met vergroot

dure

Een

traditionele het

juridische

indirecte

inheemse

ontbossing. risico

op

conflicten.

betrokkenheid

vertegenwoordigt palmolie een risico voor winstgevendheid en de reputatie van Astra International. Engagement factsheet Ŷ Astra International


26

Closed engagement factsheet


Jardine Matheson Holdings Limited

X

Onderneming

CLOSED ENGAGEMENT

Jardine Matheson is actief in de auto- en onroerend goed-industrie, restaurants, hotels en in transport, mijnbouw en landbouw.

2b. Jardine Matheson -

u Issue Jardine

Matheson

is

betrokken

bij

de

Jardine Matheson heeft stappen genomen om de productie van niet-duurzame palmolie te verminderen. De controversiële plantages van AAL zijn verkocht en er zijn sinds 2009 geen nieuwe schendingen closed case gerapporteerd. Bovendien is Jardine Matheson niet direct betrokken bij de productie van palmolie. KCM heeft de engagement casus in het derde kwartaal van 2014 gesloten. De Engagement Manager zal Jardine Matheson blijven screenen op mogelijke toekomstige schendingen.

productie van niet-duurzame palmolie.


Feiten Jardine Matheson is eigenaar van Astra International, het moederbedrijf van Astra Agro Lestari (AAL). AAL produceert vooral palmolie. AAL heeft de PT Surya Panen Subur palmolieplantage gekocht, die langs de rand van het Tripaveenmoeras ligt in Atjeh (Indonesië). Dit moeras maakt deel uit van het Leuser ecosysteem, dat bekend is om zijn unieke biodiversiteit en voor een gedeelte op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. AAL is door

Greenpeace

GB

en

Wetlands

International beschuldigd van de vernietiging van het moeras. De palmolie-activiteiten zijn de oorzaak van het jaarlijks kappen van 21.000 hectare moeras. De plantage tast de natuurlijke

leefomgeving

Sumatraanse

aan

orang-oetang,

van die

de met

uitsterven wordt bedreigd. In oktober 2010 is de concessie voor PT Surya Panen Subur verkocht, waarmee de directe schendingen door AAL zijn gestopt. Materialiteit Overtreding Beginselen 2, 7 en 8 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Jardine

Matheson

is

via

Sinds 2009 is de Engagement Manager in gesprek met Astra Agro Lestari (AAL), Astra International en Jardine Matheson. In juni 2014 is besloten om de engagement met Astra International en Jardine Matheson te beëindigen. De controversiële plantages van AAL zijn verkocht en er zijn sinds 2009 geen nieuwe schendingen gerapporteerd. Bovendien is de betrokkenheid minder materieel voor Astra International en Jardine Matheson omdat palmolie slechts een klein onderdeel van hun activiteiten inneemt. Als conglomeraat zijn de ondernemingen slechts indirect betrokken bij de productie van palmolie. De Engagement Manager blijft echter in gesprek met AAL om te controleren of de Environmental Impact Assessments worden uitgevoerd en om mogelijke toekomstige schendingen bij palmolie productie te voorkomen.

AAL

indirect

betrokken bij de productie van niet-duurzame palmolie en bij de vernietiging van de

Jardine Matheson heeft de volgende stappen ondernomen: De onderneming stelt dat alle plantages van AAL voldoen aan de weten regelgeving van Indonesië; Jardine Matheson voert Environmental Impact Assessments uit voordat het land wordt gebruikt voor de productie van palmolie. Er zou bijvoorbeeld een assessment zijn gedaan nadat AAL in 2007 de 13.000 hectare grote PT Surya Panen Subur-plantage kocht. Naar aanleiding hiervan heeft AAL besloten om maar de helft van het totaal aantal hectare te gebruiken; AAL claimt zich strikt te houden aan het beleid dat bos niet wordt afgebrand (het is verboden om bos te verwijderen door het in brand te steken en zo geschikt te maken voor de productie van palmolie). Er worden regelmatig oefeningen gedaan om bosbranden te voorkomen en bewustwording onder de lokale bevolking te stimuleren; AAL publiceert een duurzaamheidsrapport en gebruikt zoveel mogelijk milieuvriendelijke productiemethoden gebruikt in alle fases van het productieproces. Een periodieke toets bij alle dochterondernemingen maakt hier onderdeel van uit; In maart 2013 hebben 3 van de 40 plantages van AAL een ISPO-certificaat (Indonesian Sustainable Palm Oil) ontvangen. Volgens Jardine Matheson neemt AAL milieubescherming serieus en voldoen ze aan de regelgeving in Indonesië. Dit betreft ook milieu-effectonderzoek, waarin het effect op bedreigde dieren, zoals de orang-oetang, is opgenomen.

natuurlijke leefomgeving van de orang-oetang. Ondanks dat er momenteel geen schending is gerapporteerd, substantieel

loopt

Jardine

risico

op

Matheson toekomstige

aanklachten bij de palmolie productie bij AAL. Risico De

omstreden

kwesties

van


rechten

bevolking,

landroof

slechte

relatie


en

Ondanks

de

en

van

met vergroot

dure

Een

traditionele het

juridische

indirecte

inheemse

ontbossing. risico

op

conflicten.

betrokkenheid

vertegenwoordigt palmolie een risico voor winstgevendheid en de reputatie van Jardine Matheson.

Engagement factsheet Ŷ Jardine Matheson


27



IOI Corporation Berhad (IOI)

X

Onderneming

ENGAGEMENT

Het Maleisische IOI is de op twee na grootste palmolieproducent van Maleisië.

u

Issue

2c. IOI Corp.

IOI is betrokken bij geschillen over land,

IOI heeft stappen ondernomen om zijn productieactiviteiten te verbeteren. KCM blijft met de onderneming in gesprek om IOI te stimuleren de laatste geschillen met de Sarawak op te lossen. KCM gebruikt een thematische aanpak om de druk op de gehele industrie te versterken en kijkt integraal naar alle problemen die te maken hebben met palmolieplantages.

veroorzaakt door palmolieplantages.


Feiten IOI

beheert

12

RSPO

gecertificeerde

palmolieplantages in Maleisië. 90% van alle palmolie komt uit Maleisië en Indonesië De Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) heeft IOI beschuldigd van overtreding van het inheems gewoonterecht op land van het Long

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met IOI. Tot nu toe is de dialoog met de onderneming zeer vruchtbaar geweest. In juli 2013 heeft het Federale Hof geoordeeld dat de gemeenschap van Long Teran Kanan (LTK) in Sarawak geen inheems traditionele rechten hebben over de twee plantages van IOI. Het bedrijf is vastbesloten om een minnelijke overeenkomst te sluiten met de LTK gemeenschap en de RSPO's Dispute Settlement Facility.

Teran Kanan (LTK) volk in Sarawak. De onderneming zou betrokken zijn bij geschillen over twee stukken land: IOI heeft geen goedgekeurde

Environmental

Impact

Assessment voor de palmolie-plantages, heeft valse verklaringen afgelegd over bestaande plantages en is in het bezit van illegale plantages in voorheen beboste gebieden, die buiten concessiegrenzen vallen, en er zijn beschuldigingen dat er in strijd met het beleid van IOI in concessiegebied illegaal wordt afgebrand. De overtredingen hebben tot klachten geleid van meerdere Maleisische gemeenschappen.

Deels

heeft

IOI

die

geschikt. In juli 2013 heeft de federale rechtbank geoordeeld in het voordeel van IOI en het bedrijf kan haar activiteiten in Sarawak

IOI heeft de volgende stappen ondernomen: De onderneming ondersteunt duurzaamheidsnormen voor palmolieplantages; IOI heeft zich geconformeerd aan de gedragscode van RSPO; De onderneming publiceert een rapport over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en het jaarverslag bevat een onderdeel over MVO. IOI heeft in maart 2014 een mensenrechtenbeleid geformuleerd en op haar website gepubliceerd. Op advies van onze Engagement Manager heeft IOI een verwijzing naar inheemse gemeenschappen en expliciet het principe van ‘free, prior and informed consent ‘(FPIC) opgenomen. Dit is een belangrijk internationaal principe dat is opgenomen in de rechten van inheemse bevolkingen. In juli 2014 heeft IOI het Palm Oil Manifesto ondertekend. Hiermee committeert de onderneming zich aan volgende uitgangspunten: geen ontbossing, het creëren van een traceerbare en transparante keten, het beschermen van veengebieden, en het waarborgen van de economische en sociale voordelen voor de lokale bevolking en de gemeenschappen waar palmolie wordt geproduceerd. Het Manifesto omvat strengere uitgangspunten dan de RSPO.

blijven uitvoeren. De RSPO bemiddeld tussen IOI en LTK over de laatste geschillen.


Materialiteit

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met IOI richt zich op de volgende doelen:

Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming IOI is structureel betrokken in geschillen over land

en

niet-duurzame

activiteiten

op

palmolieplantages. IOI is in de gelegenheid om de overtredingen te beïnvloeden.

Transparantie IOI is gevraagd een rapport te maken van de huidige en toekomstige palmolie-activiteiten en dat openbaar te maken en de website te actualiseren. Specifieker is de onderneming gevraagd om het due diligence proces en het onderzoek naar duurzaamheidspraktijken transparant op de bedrijfswebsite te plaatsen.

Risico De

omstreden

kwesties

van


rechten

bevolking,

landroof

slechte

relatie


en

en

van

met vergroot

dure

inheemse

ontbossing.

Een

traditionele het

juridische

risico

op

conflicten.

Palmolie productie creëert materiele risico’s voor de winstgevendheid en de reputatie IOI.

Engagement factsheet Ŷ IOI Corporation Berhad


28

3. Omstreden damprojecten

Omstreden damprojecten Thematisch engagement paper

Omstreden damprojecten

Een aantal ondernemingen in de beleggingsportefeuille van KCM is betrokken bij omstreden damprojecten. KCM is in dialoog met deze ondernemingen om positieve verandering te stimuleren. Feiten Grote infrastructurele projecten, in het bijzonder het bouwen van dammen en hydropower projecten, kunnen enorme impact hebben op het milieu en op lokale gemeenschappen. Er zijn veel belanghebbenden bij deze grote damprojecten: regeringen, elektriciteits- en nutsbedrijven die damprojecten exploiteren of materiaal leveren, adviseurs, bouwbedrijven banken en verzekeraars die de projecten financieren. Naar verluidt wordt bij diverse hydropower projecten internationale weten regelgeving overtreden, te weten: x De Belo Montedam die op dit moment wordt gebouwd in de Xingurivier in Brazilië. De planning is om het hydro-elektriciteitsproject te voltooien in 2019. x De Ilisudam die wordt gebouwd in Zuid-Turkije en gaat naar verwachting in 2015 officieel in werking. x De aanleg van een Soedanese dam in de Nijl: de Merowedam, die begin 2010 werd opgeleverd. x De aanleg van de hydro-elektriciteitsdam Gibe II in Ethiopië, waarvan oorspronkelijk werd verwacht dat deze gereed zou zijn in 2013, maar die met vertraging kampt, is in verwachting in 2015 gereed. x De bouw van de Xayaburidam in Laos is gestart, maar wordt sterk bekritiseerd door de Mekong River Commission, waar ook de benadeelde buurlanden Vietnam en Cambodja deel van uitmaken. Een negatief effect van bovengenoemde omstreden hydropower projecten betreft onder andere de gedwongen verhuizing van inheemse volken en lokale gemeenschappen zonder voldoende overleg en compensatie. Bovendien hebben de damprojecten een negatief effect op zaken als biodiversiteit en middelen van bestaan door het wijzigen van rivierstelsels en het onder water zetten van grote gebieden. Bij dammen die in gebieden liggen met een zwakke regering, zoals in het geval van de Ethiopische en Soedanese dammen, ontstaan vaak verhoogde risico’s op mensenrechtenschendingen en milieurisico's vanwege het gebrek aan capaciteit om die risico’s in te perken. Aan de andere kant kan waterkrachtproductie in potentie de druk op het klimaat verminderen door de relatief schone manier van energieproductie vergeleken met bijvoorbeeld energieproductie uit kolen, of olie en gas. Materialiteit Overtreding Als de hydropower projecten niet op verantwoorde wijze worden gebouwd ontstaan risico's op schending van de beginselen 1 en 2 (mensenrechten) en 7 en 8 (milieu) van de UN Global Compact. De damprojecten kunnen ook in strijd zijn met de richtlijnen IV en VI van de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. Betrokkenheid van de onderneming Het niveau van betrokkenheid is per onderneming verschillend. Onder de ondernemingen die betrokken zijn bij omstreden hydropower projecten zoekt KCM engagement met degenen die de grootste invloed op die projecten hebben. In de praktijk gaat het voornamelijk om uitvoerders en financiers. Maar KCM gaat, als dat noodzakelijk wordt geacht voor het proces van engagement, ook in gesprek met bouwbedrijven, met de belangrijkste leveranciers van apparatuur en technische diensten, en met verzekeraars. Risico Betrokkenheid bij de hiervoor genoemde controverses op het gebied van milieu en sociale kwesties veroorzaakt zowel negatieve publiciteit als materiële risico's voor ondernemingen die bij deze projecten zijn betrokken. Er zijn voorbeelden van damaanleg waar vertraging en verstoring optreden door blokkades en protesten van lokale gemeenschappen en andere tegenstanders. Ernstige milieuschade kan ook leiden tot rechtszaken tegen betrokken ondernemingen. In beide gevallen lopen ondernemingen het risico van kostbare vertraging. Een indirect risico is het verlies van groei en toekomstige bedrijfsuitbreiding ten gevolge van betrokkenheid bij gevoelige projecten. Het gevolg is dat door investeringen in deze ondernemingen voor KCM in potentie risico's ontstaan op het gebied van reputatie en materiële kwesties. Engagementresultaten In de afgelopen jaren heeft de Engagement Manager verschillende ondernemingen die betrokken zijn bij omstreden damprojecten aangesproken en ook met meerdere van die ondernemingen persoonlijk contact opgenomen. De Engagement Manager probeert ook de bouwterreinen zelf te bezoeken. Een aantal ondernemingen die betrokken zijn bij omstreden damprojecten heeft onder meer verbeteringen laten zien op het gebied van Environmental and Social Impact Assessment (ESIAs), schadebeperkingsprogramma's en plannen voor nieuwe vestiging. Bovendien hebben ze vooruitgang geboekt in hun werk om bedrijfsbeleid en management aan te laten sluiten op internationale richtlijnen als de Equator Principles (richtlijnen voor duurzaamheidscriteria). Sommige ondernemingen hebben ook laten zien hoe ze lokale gemeenschappen en inheemse groepen die zijn getroffen door damprojecten hebben geraadpleegd.

Omstreden damprojecten Ŷ Thematic engagement paper


30

Toekomstige engagementdoelen Hoewel de initiatieven die hiervoor zijn genoemd positieve stappen voorwaarts zijn, blijven veel kwesties nog steeds onopgelost en/of moeten verder worden gereduceerd. De engagementdoelen die hieronder worden opgesomd zijn van toepassing op de meeste omstreden hydropower projecten, de doelstellingen kunnen wisselen afhankelijk van de thema’s die in deze engagement worden aangesproken met betrekking tot een specifiek omstreden damproject, bijvoorbeeld biodiversiteitskwesties, inheemse rechten, zwakke regeringsgebieden. De doelen kunnen ook afwijken, afhankelijk van de rol van de betrokken onderneming (d.w.z. als het de uitvoerder is of de financier of hoofdleverancier). Hiermee rekening houdend zijn de engagementdoelen voor ondernemingen die in verband zijn gebracht met omstreden hydropower projecten de volgende: Transparantie x Resultaten openbaar maken van ESIAs, mitigatieprogramma’s en andere maatregelen die door de onderneming zijn getroffen. x Rapportages laten controleren/verifiëren door een onafhankelijke derde partij. Beleidsontwikkeling x Mensenrechtenbeleid en milieubeleid opstellen. 1

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden 2 x Het uitvoeren van grondige ESIAs voor de damprojecten waar de onderneming bij betrokken is. x De eigenaar/uitvoerende onderneming moet programma's ontwikkelen om vastgestelde milieu-effecten en sociale effecten (zoals verlies van biodiversiteit en effecten op middelen van bestaan) te beperken. x De eigenaar/uitvoerende onderneming moet samen met de autoriteiten van het gastland lokale gemeenschappen en belanghebbenden raadplegen. Als inheemse groepen onderdeel uitmaken van de betrokken lokale gemeenschappen moet de eigenaar/uitvoerende onderneming ook proberen om hun instemming te verkrijgen. x Als het nodig wordt geacht moet de eigenaar/uitvoerende onderneming een klachtensysteem introduceren om geschillen met lokale gemeenschappen makkelijker op te lossen. x Een monitoringinstrument met controle of auditing door een derde moet worden opgezet zodat a) vooruitgang van mitigatieprogramma's en andere hiervoor genoemde maatregelen kan worden vastgelegd en b) naleving van internationale normen en bedrijfsbeleidslijnen bij dergelijke maatregelen kan worden gegarandeerd. Sectorinitiatieven x Beleid en programma's afstemmen op passende internationale initiatieven, zoals de UN Global Compact, de Equator Principles, IFC Performance Standards en het International Hydropower Association’s (IHA) Sustainability Assessment Protocol.

1 Als de onderneming zelf niet de uitvoerder is moet deze duidelijk maken hoe zij haar invloed gebruikt om de uitvoerder de genoemde maatregelen te laten treffen. 2 Dit is ook conform de Equator Principles (van belang voor projectfinanciers). Voor de uitvoerder kan het protocol van de International Hydropower Association (IHA) voor duurzaamheidsbeoordeling gebruikt worden als gidsdocument.



31

Bijlage – Internationale initiatieven damprojecten IFC Performance Standards De International Finance Corporation (IFC) zet in op positieve ontwikkelingsresultaten bij de activiteiten die ze ondersteunen in ontwikkelingslanden. Deze activiteiten zijn onder andere (i) investeringen die rechtstreeks gefinancierd worden door IFC; (ii) investeringen uitgevoerd met financiële tussenpersonen of beheerd door de Asset Management Company van IFC of een andere dochteronderneming van IFC, en ook investeringen die deels of volledig worden gefinancierd met giften; en (iii) adviesdiensten. In de IFC Performance Standards zijn de verantwoordelijkheden van de klant opgenomen bij het beheer van milieurisico's en sociale risico's. De Performance Standards bestaan uit het volgende: 1. Toetsing en beheersing van risico's en effecten voor milieu- en sociale aspecten 2. Arbeidsomstandigheden 3. Efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen en voorkoming van milieuverontreiniging 4. Openbare gezondheid, geborgenheid en veiligheid 5. Landverwerving en onvrijwillige nieuwe vestiging 6. Behoud van biodiversiteit en duurzaam beheer van levende natuurlijke hulpbronnen 7. Inheemse volken 8. Cultureel erfgoed http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/115482804a0255db96fbffd1a5d13d27/PS_English_2012_FullDocument.pdf?MOD=AJPERES Equator Principles De Equator Principles (EP's) vormen een kader voor risicomanagement, dat is overgenomen door financiële instellingen voor het vaststellen, beoordelen en beheren van risico's voor milieu- en sociale kwesties in projecten en is vooral bedoeld om een minimum richtlijn te bieden voor structureel onderzoek naar duurzaamheidspraktijken ter ondersteuning van verantwoorde risicobesluitvorming. De EP's zijn wereldwijd van toepassing, op alle sectoren van de industrie en op vier financiële producten: 1. Adviesdiensten voor projectfinanciering 2. Projectfinanciering 3. Zakelijke leningen gerelateerd aan projecten 4. Overbruggingskredieten Op dit moment passen 78 financiële instellingen in 35 landen de EP's officieel toe en dat is meer dan 70% van het internationale projectfinancieringskrediet in opkomende markten. Er komt door de EP's in de projectfinancieringsmarkt steeds meer aandacht voor normen en verantwoordelijkheid op het gebied van sociale kwesties en gemeenschapsaspecten, waaronder krachtige richtlijnen voor inheemse volken, arbeidsrichtlijnen en raadpleging van lokaal getroffen gemeenschappen. http://www.equator-principles.com/index.php/ep3/ep3 De International Hydropower Association’s (IHA) Sustainability Assessment Protocol De International Hydropower Association (IHA) heeft op sectorniveau een Sustainability Assessment Protocol voor waterkrachtontwikkelingen en activiteiten gepubliceerd. Het protocol verwijst naar een aantal milieu-onderwerpen en sociale onderwerpen die aan de orde moeten komen in verschillende fases van een project van aanleg van een dam en de bijbehorende uitvoeringsfase. Een aantal ondernemingen, aangesproken door de Engagement Manager, verwijst naar het protocol als onderdeel van het management van milieu- en sociale kwesties bij damprojecten. http://www.hydrosustainability.org/Document-Library.aspx



32


Controversiële damprojecten

Industrial and Commercial Bank of China (ICBC) Onderneming ICBC levert bancaire en financiële diensten.

X

ENGAGEMENT

In totaal is meer dan 70% van ICBC in handen van de Chinese overheid.

u

3a. ICBC

Issue ICBC

is

in

verband

financiering

van

gebracht

een

met

de

ICBC heeft enkele stappen genomen om de milieu- en mensenrechtenschendingen. KCM blijft in gesprek met de onderneming om ICBC aan te sporen beleid en praktijken af te stemmen op de Equator Principles. KCM gebruikt een thematische benadering om bewustzijn van de risico's van grote damprojecten te vergroten en om druk uit te oefenen voor een verantwoorde aanpak.

controversieel

damproject in Ethiopië.


Feiten Met een lening aan Dongfang Electric Corp. financiert ICBC ongeveer 85% van de aanleg van de hydro-elektriciteitsdam Gibe III in Ethiopië. De bouw is in 2006 begonnen en de export van elektriciteit is naar verwachting mogelijk vanaf 2018. De dam vormt een bedreiging voor de lokale bevolking die onder dwang verhuisd worden. Zij hebben hiertegen geprotesteerd

en

dat

heeft

geleid

tot

arrestaties, straffen, dodelijke schietpartijen,

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met ICBC. De onderneming heeft tot dusver de volgende stappen ondernomen: In 2010 heeft ICBC regels opgesteld over groen kredieten, gebaseerd op Chinese wetgeving. Deze bevatten het opstellen van een milieurapportage voordat een project wordt gefinancierd; ICBC rapporteert conform de Global Reporting Initiative (GRI); In 2012 heeft ICBC de UN Global Compact ondertekend en is actief lid geworden. In het jaarverslag van 2013 heeft ICBC voor 61 industrieën een “2013 Green Credit Policy” geformuleerd. Op basis van dit beleid onderzoekt ICBC alle leningen op sectorspecifieke sociale en milieustandaarden. Een lening wordt alleen verstrekt als het bedrijf kan aantonen dat de sociale en milieu risico’s van het betreffende project in kaart zijn gebracht en onder controle zijn.

verdrinkingen en verkrachtingen. Hiernaast is de Omorivier verantwoordelijk voor instroom


van 90% van het water in het Turkanameer in Kenia. Met de dam komt het grootste deel van het meer droog te liggen en dat leidt tot problemen voor 300.000 Kenianen op het

Over het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met ICBC richt zich op de volgende doelen:

gebied van landbouw, veeteelt en visserij. Ondanks een resolutie die is aangenomen door het Keniaanse parlement om te stoppen met de aanleg en de zorgen van UNESCO en de UN World Heritage Committee over de negatieve effecten van de dam op het Turkanameer, heeft de premier van Ethiopië laten weten dat de bouw wordt doorgezet. In

Transparantie ICBC is gevraagd te garanderen dat Dongfang Electric Corp. een ESIA uitvoert en de resultaten publiceert. Bovendien moet de onderneming laten zien dat Dongfang een dialoog start met de betreffende partijen, waaronder de lokale gemeenschappen. ICBC moet rapporteren over de vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming ('Free, Prior and Informed Consent') die gekregen is van de lokale inheemse volken en over de compensatie die aan deze mensen is betaald. ICBC moet dit met Dongfang bespreken.

oktober 2014 is de dam afgerond. Materialiteit Overtreding Beginselen 1, 7 en 8 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming ICBC draagt bij aan de financiering van dit omstreden damproject. Dit is momenteel de enige gerapporteerde controversiële

zaak

waar ICBC betrokken bij is.

Sectorinitiatieven ICBC is gevraagd de Equator Principles te ondertekenen of conform de Equator Principles de resultaten van de ESIA te publiceren, die door een externe adviseur worden gecontroleerd.

Risico Betrokkenheid gedwongen

bij

milieuschade

verhuizing

Beleidsontwikkeling ICBC moet garanderen dat het Gibe III project in overeenstemming is met de Equator Principles en dat het project aansluit op de IFC Performance Standards (IFC PS). Er moet speciaal aandacht worden besteed aan de problemen rond middelen van bestaan voor de Keniaanse gemeenschappen die afhankelijk zijn van het Turkanameer en voor de milieu-effecten op de Omorivier, het Omorivierbekken en het Turkanameer Bovendien moet ICBC mensenrechten- en milieubeleid ontwikkelen en garanderen dat Dongfang ‘Environmental and Social Impact Assessments’ (ESIA) uitvoeren conform de IFC PS.

van

de

en lokale

bevolking kunnen materiele risico's opleveren. Protesten

kunnen

de

bedrijfsvoering

beïnvloeden en kunnen leiden tot verlies aan maatschappelijk

draagvlak

voor

de

werkzaamheden. Op de lange termijn kan dit ten koste gaan van de financiële resultaten. Fondsmanager T. Rowe Price Global Emerging Markets Engagement factsheet Ŷ Industrial and Commercial Bank of China


33



Eletrobras

X

Onderneming

ENGAGEMENT

Eletrobras is een Braziliaans elektriciteitsbedrijf.

3b. Eletrobras

u

Issue

Eletrobras is in verband gebracht met de bouw van een controversieel damproject. Feiten Consortium Norte Energia S.A. bouwt de Belo

Eletrobras heeft stappen ondernomen om de schendingen van de rechten van inheemse volken te verminderen. KCM blijft met de onderneming in gesprek om het belang van het verbeteren van de bestaande situatie te benadrukken. KCM gebruikt een thematische aanpak om het bewustzijn te vergroten van de risico's van grote damprojecten en om druk uit te oefenen voor een verantwoorde aanpak.


Monte dam in de Xingurivier in Brazilië, met een verwachte oplevering in 2019. Eletrobras is de grootste aandeelhouder (49,98%). In april

2011

heeft

de

Inter-American

Commission on Human Rights (IACHR) de Braziliaanse

regering

gevraagd

om

de

bouwvergunning in te trekken vanwege een klacht van de inheemse gemeenschappen uit het

Xingurivierbekken

over

onvoldoende

informatie van Eletrobras over de effecten van de dam. Twee maanden later liet IACHR zijn verzoek vallen om de bouw op te schorten en adviseerde in plaats daarvan om maatregelen te

treffen

gezondheid

ter

bescherming

en

inheemse

veiligheid

van

leven,

van

getroffen

gemeenschappen.

Een

vergelijkbaar verzoek is gedaan door de International Labour Organisation (ILO). Er loopt ook een zaak bij de hoogste rechtbank

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met Eletrobras. Volgens Eletrobras zijn de bouwplannen in de loop der jaren ingrijpend veranderd. Waar het oorspronkelijke project nog uitging van het onder water zetten van inheems land, komt in de huidige plannen een kleiner deel onder water (geen inheems land) en zijn de effecten voor milieu en sociale kwesties verminderd. Het dichtstbijzijnde land dat toebehoort aan een inheemse groep, Paquicamba, ligt op een afstand van 10 km van het damcomplex. Inheemse volken zullen echter effecten ondervinden van het damproject, bijvoorbeeld door invloed op hun viswateren. Eletrobras heeft de volgende stappen ondernomen om de effecten op milieu en sociale kwesties van het Belo Monte damproject te verminderen: Eletrobras heeft een milieubeleid geformuleerd; Het consortium (Norte Energia) is bezig om een reeks programma's in te voeren voor het verminderen van schade op het gebied van milieu- en sociale kwesties voor lokale gemeenschappen (waaronder inheemse groepen); Norte Energia heeft begin 2014 gerapporteerd over de voortgang van deze programma’s en heeft tijdslijnen vastgesteld voor het afronden van de sociale en milieu programma’s in 2014. Er is een aantal bijeenkomsten georganiseerd met lokale gemeenschappen (waaronder inheemse groepen) om de ontwikkeling van de dam te bespreken. De verschillen tussen de oorspronkelijke plannen en de huidige projecten zijn ook in de bijeenkomsten besproken om de effecten van de Belo Monte dam duidelijk te maken.

van Brazilië over de vergunning: er wordt gesteld dat een aantal van de vereiste sociale


en milieumaatregelen niet zou zijn nageleefd.

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met Eletrobras richt zich op de volgende doelen:

Materialiteit Overtreding Beginselen 1, 2 en 7-9 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Eletrobras is als grootste aandeelhouder van het Belo Monte dam consortium in de positie

Transparantie Eletrobras is gevraagd om te rapporteren over de programma’s die de milieu- en mensenrechten schendingen moeten beperken. De onderneming is gevraagd deze rapporten door een onafhankelijke derde te laten controleren.

om het project te beïnvloeden. Risico De overtredingen zijn ernstig en kunnen leiden

tot

protesten

gemeenschappen;

dit

van heeft

Beleidsontwikkeling Eletrobras is gevraagd om een mensenrechtenbeleid op te stellen, inclusief rechten voor inheemse groepen.

lokale de

bouwwerkzaamheden al een aantal keer opgehouden en het heeft geleid tot kostbare vertragingen. Het project kent ook oponthoud

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Eletrobras is gevraagd om verder te gaan met de invoering van sociale- en milieuprogramma's zoals vereist door de Braziliaanse milieu-autoriteiten en om de rechten van inheemse groepen te respecteren conform internationale verdragen.

door processen over vermeend ontoereikend management van de milieu- en sociale effecten. Hierdoor ontstaan reputatierisico’s en financiële risico's voor de onderneming en voor KCM. Fondsmanager Skagen Global Fund

Engagement factsheet Ŷ Eletrobras


34



Turkiye Garanti Bankasi

X

Onderneming

ENGAGEMENT

Turkiye Garanti Bankasi (TGB) is de op twee na grootste particuliere bank in Turkije.

u Issue

3c. Turkiye Garanti Bankasi

TGB is betrokken bij de financiering van een controversieel damproject: de Ilisu dam. Feiten TGB is één van de drie commerciële banken die

Turkiye Garanti Bankasi heeft een aantal stappen ondernomen om milieu- en mensenrechtenschendingen te verminderen. KCM blijft in gesprek om TGB te stimuleren om aan te sluiten bij de richtlijnen en implementatie van de Equator Principles. KCM gebruikt een thematische aanpak om het bewustzijn te vergroten van de risico's van grote damprojecten en om druk uit te oefenen voor een verantwoorde aanpak.


de Ilisu dam in Turkije financieren. Door de dam wordt de biodiversiteit bedreigd in de Tigrisvallei, komt de 10.000 jaar oude stad Hasankeyf onder water en moeten ongeveer 60.000 Koerdische inwoners weg uit hun dorpen. Zowel Syrië als Irak zijn afhankelijk van de watertoelevering en zijn tegen de aanleg van de dam. In 2008 hebben onafhankelijke deskundigen vastgesteld dat het project

niet

voldoet

aan

de

financierings-

richtlijnen van de Wereldbank. Daarop heeft de Wereldbank geweigerd het project te financieren. Het Europees Parlement heeft in 2010 een resolutie aangenomen om het project tijdelijk een halt toe te roepen totdat er meer duidelijkheid over de effecten zou zijn. Dit is genegeerd. Intussen zijn diverse bouwbedrijven, commerciële banken en kapitaalverschaffers met het project gestopt.

In

2013

heeft

de

hoogste

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met TGB. De onderneming heeft gesteld het project niet te willen verlaten, omdat het schriftelijke garanties heeft gekregen van de Turkse projectleider (General Directorate of State Hydraulic Works, DSI) dat het project geen bedreiging vormt voor het milieu en de lokale bevolking. Toch heeft de bank de volgende stappen ondernomen: TGB heeft verbeteringen doorgevoerd en vooruitgang geboekt op het gebied van ESG-beleid (milieu, sociaal en bestuur); De onderneming heeft de UN Global Compact ondertekend; TGB stelt dat het geen activiteiten financiert die verboden zijn door nationale en/of internationale weten regelgeving. De bank financiert alleen projecten die voldoen aan verplichtingen op milieu en sociaal gebied, aan weten regelgeving en de eigen richtlijnen van de bank; TGB publiceert jaarlijks een tijdschrift over duurzaamheid; De onderneming heeft een systeem voor ‘Environmental Impact Assessments‘ ingevoerd; De onderneming heeft een duurzaamheidsteam opgezet. Dit team coördineert alle activiteiten die de bank direct en indirect beïnvloeden; TGB is een koploper binnen de Turkse bankensector. Ze promoten de implementatie van de Equator Principles en de bank stimuleert andere banken om gezamenlijk deze principes te onderschrijven.

bestuursrechtbank van Turkije zich uitgesproken over de zaak, en is een onmiddellijke bouwstop


gelast. De rechtbank concludeerde dat verder gaan zonder de juridisch vereiste ‘Environmental Impact Assessments‘ in tegenspraak is met de Turkse

milieuwetgeving.

De

bouw

gaat

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met TGB richt zich op de volgende doelen:

momenteel nog steeds door en NGO 'Stop Ilisu' geeft aan dat de Turkse overheid stelt dat de uitspraak voor haar niet bindend is.

Beleidsontwikkeling TGB is gevraagd zijn beleid te verbeteren om financiering van omstreden projecten in de toekomst te voorkomen.

Materialiteit Overtreding Beginselen 1, 2, 7, 8 en 9 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming De

bank

is

betrokken

bij

omstreden

damprojecten. Momenteel is de Ilisu dam de

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden TGB is gevraagd om te garanderen dat zakenpartners die op het project werken alle getroffen belanghebbenden raadplegen over alle aspecten van de projectuitvoering. De bank moet ook garanderen dat een adequate ‘Environmental & Social Impact Assessment’ (ESIA) wordt uitgevoerd en dat de vereiste verbeteringen binnen een redelijke termijn worden doorgevoerd. Deze vereisten moeten deel uitmaken van de kredietovereenkomst.

enige bekende zaak waar de bank als financier rechtstreeks bij betrokken is. Risico

Sectorinitiatieven TGB is gevraagd zijn beleid en praktijken aan te laten sluiten op de Equator Principles. De onderneming wordt aangemoedigd de Equator Principles te ondertekenen.

Betrokkenheid bij een project dat niet verenigbaar is met richtlijnen van de Wereldbank is schadelijk voor de reputatie van TGB. Betrokkenheid bij dergelijke schendingen kan leiden tot claims, boetes en protesten. Dit resulteert in materiele risico’s voor de onderneming en voor KCM. Fondsmanager T. Rowe Price Global Emerging Markets Equity Westwood Emerging Markets Equity

Engagement factsheet Ŷ Turkiye Garanti Bankasi


35


u


3d. Turkiye Halk Bankasi

Turkiye Halk Bankasi (THB)

X

Onderneming

ENGAGEMENT

Turkiye Halk Bankasi (THB) is de zevende particuliere bank in Turkije. Issue THB is betrokken bij de financiering van een controversieel damproject: de Ilisu dam. Feiten THB is één van de drie commerciële banken die

Turkiye Halk Bankasi heeft niet aangetoond hoe de bank de milieu- en mensenrechtenschendingen wil gaan verminderen. KCM blijft in gesprek om THB te stimuleren om aan te sluiten bij de richtlijnen en implementatie van de Equator Principles. KCM gebruikt een thematische aanpak om het bewustzijn te vergroten van de risico's van grote damprojecten en om druk uit te oefenen voor een verantwoorde aanpak.


de Ilisu dam in Turkije financieren. Door de dam wordt de biodiversiteit bedreigd in de Tigrisvallei, komt de 10.000 jaar oude stad Hasankeyf onder water en moeten ongeveer 60.000 Koerdische inwoners weg uit hun dorpen. Zowel Syrië als Irak zijn afhankelijk van de watertoelevering en zijn tegen de aanleg van de dam. In 2008 hebben onafhankelijke deskundigen vastgesteld dat het project

niet

voldoet

aan

de

De Engagement Manager heeft sinds 2010 op diverse manieren getracht om met Turkiye Halk Bankasi een dialoog aan te gaan. In juni 2013 gaf de Engagement Manager aan cliënten de aanbeveling om de banden met de onderneming te verbreken, omdat THB niet reageerde en niet bereid was ESGkwesties te bespreken. Wel zien we binnen de Turkse financiële sector een positieve onderstroom: diverse banken werken samen om het bewustzijn over de Equator Principles te vergroten, met als doel minstens de meerderheid van de banken de Equator Principles te laten ondertekenen. Daarom moedigt de Engagement Manager KCM aan om met THB over deze kwestie in gesprek te gaan.

financierings-

richtlijnen van de Wereldbank. Daarop heeft de Wereldbank geweigerd het project te financieren. Het Europees Parlement heeft in 2010 een resolutie aangenomen om het project tijdelijk een

KCM heeft de afgelopen maanden verschillende pogingen gedaan om in contact te komen met het bedrijf. KCM heeft onder andere een directe brief aan THB gestuurd met het verzoek om met elkaar in dialoog te gaan over de implementatie van de Equator Principles. Tot op heden is er nog geen reactie van het bedrijf ontvangen.

halt toe te roepen totdat er meer duidelijkheid over de effecten zou zijn. Dit is genegeerd.


Intussen zijn diverse bouwbedrijven, commerciële banken en kapitaalverschaffers met het project gestopt.

In

2013

heeft

de

hoogste

bestuursrechtbank van Turkije zich uitgesproken

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met THB richt zich op de volgende doelen:

voor de zaak, en is een onmiddellijke bouwstop gelast. De rechtbank concludeerde dat verder gaan zonder de juridisch vereiste ‘Environmental Impact Assessments‘ in tegenspraak is met de Turkse

milieuwetgeving.

De

bouw

Beleidsontwikkeling THB is gevraagd het beleid te verbeteren om financiering van omstreden projecten in de toekomst te voorkomen.

gaat

momenteel nog steeds door en NGO 'Stop Ilisu' geeft aan dat de Turkse overheid stelt dat de uitspraak voor haar niet bindend is. Materialiteit Overtreding

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden THB is gevraagd om te garanderen dat zakenpartners die op het project werken alle getroffen belanghebbenden raadplegen over alle aspecten van de projectuitvoering. De bank moet ook garanderen dat een adequate ‘Environmental & Social Impact Assessment’ (ESIA) wordt uitgevoerd en dat de vereiste verbeteringen binnen een redelijke termijn worden doorgevoerd. Deze vereisten moeten deel uitmaken van de kredietovereenkomst.

Beginselen 1, 2, 7, 8 en 9 UN Global Compact. Betrokkenheid onderneming De bank is incidenteel betrokken bij omstreden

Sectorinitiatieven THB is gevraagd haar beleid en praktijken aan te laten sluiten op de Equator Principles. De onderneming wordt aangemoedigd de Equator Principles te ondertekenen.

damprojecten. Momenteel is de Ilisu dam de enige bekende zaak waar de bank als financier rechtsreeks bij betrokken is. Risico Betrokkenheid bij een project dat niet verenigbaar is met de sociale en milieurichtlijnen van de Wereldbank is schadelijk voor de reputatie van THB. Betrokkenheid bij dergelijke schendingen kan leiden tot claims, boetes en protesten. Dit resulteert

in

materiele

risico’s

voor

de

onderneming.

Fondsmanager T. Rowe Price Global Emerging Markets Equity

Engagement factsheet Ŷ Turkiye Halk Bankasi


36



AES Corporation 3e. AES Corporation

u

X

Onderneming

ENGAGEMENT

AES Corporation (AES) heeft een portefeuille met elektriciteitsopwekkings- en distributieactiviteiten. Issue AES

wordt

in

verband

gebracht

met

schendingen van de rechten van inheemse volken bij de ontwikkeling en exploitatie van

AES lijkt niet bereid om het beleid en de procedures te verbeteren. Op basis van de engagementresultaten over de afgelopen zes jaar is KCM sceptisch of er op korte termijn concrete vooruitgang geboekt kan worden. Desalniettemin heeft KCM besloten om zich bij de dialoog met AES aan te sluiten om de onderneming onder druk te zetten om het beleid en de praktijken aan de internationale standaarden aan te passen. KCM gebruikt een thematische benadering om bewustzijn van de risico's van grote damprojecten te vergroten en om druk uit te oefenen voor een verantwoorde aanpak.

Chan 75, een hydro-elektrische stuwdam en elektriciteitscentrale in Panama.


Feiten Het project heeft nadelige gevolgen voor de inheemse Ngöbe-stam in het Panamese Bocas del Toro. AES had niet genoeg kennis van het raadplegings-, hervestigings- en schadeloosstellingsproces en pakte dat slecht aan. Hoe ernstig het probleem was, bleek toen de speciale VN-rapporteur voor de rechten

van

verklaarde

inheemse dat

hier

volken

openlijk

mensenrechten-

schendingen hadden plaatsgevonden. De Inter-American Commission on Human Rights raakte hierbij betrokken en het project werd door

de

Panamese

overheid

tijdelijk

stilgelegd. De Commissie voor het Werelderfgoed van UNESCO uitte tevens haar

Sinds 2008 is de Engagement Manager in gesprek met AES over het Chan 75-project. Gedurende het grootste deel van deze periode heeft de onderneming haar handelwijze krachtig verdedigd en weigerde zij toe te geven dat er sprake was van tekortschietende praktijken of dat er verbetering nodig was. De afgelopen jaren is deze houding echter gewijzigd. AES zegt nu dat Chan 75 een project met een “uitdagende leercurve” was en dat vandaag de dag beter met de mensenrechten en rechten van inheemse volkeren zou zijn omgegaan. Dat blijkt echter niet bij het nieuwe hydro-elektrische stuwdamproject van AES in Chili, Gener Alto Maipo. Dat project ondervindt soortgelijke problemen als in Panama. Het voornaamste probleem is dat AES de projecten ontwikkelt en exploiteert via lokale dochtermaatschappijen waaraan zij het beheer van de maatschappelijke en milieukwesties toevertrouwt, met minimale sturing van en toezicht door het hoofdkantoor. De informatie over deze gedelegeerde bevoegdheden kwam onlangs aan het licht in een conference call met de juridisch adviseur van AES. Een werkbezoek aan de Chan 75-dam in Panama in 2014, in het kader van de engagement, bevestigde dat het omgaan met sociale kwesties niet goed geregeld is en dat de herhuisvesting en schadeloosstelling tot op zekere hoogte nog niet was geregeld.

bezorgdheid over de mogelijke gevolgen voor het op de werelderfgoedlijst opgenomen La


Amistad National Park. Voor diverse kwesties is nog geen oplossing gevonden.

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, alsmede deelname aan sectorinitiatieven. Deze engagement is erop gericht om AES zover te krijgen dat de onderneming een mensenrechtenbeleid en standaarden invoert om binnen de organisatie meer controle te krijgen en de inherente risicoblootstellingen te verminderen. Op lokaal niveau dient AES bij de Chan 75-stuwdam in Panama de nog openstaande maatschappelijke en milieucommitments na te komen.

Materialiteit Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming AES is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en exploitatie van de betreffende dam. Risico Het

ontbreekt

AES

aan

krachtig

Transparantie AES heeft gedurende de engagement een goede mate van transparantie laten zien. De onderneming zou echter wel wat beter mogen reageren op e-mailverzoeken en moet vaak meerdere malen aan afspraken herinnerd worden.

mensenrechtenbeleid en monitoringsystemen. Daardoor loopt AES het gevaar niet goed met sociale

kwesties

om

te

gaan

en

gemeenschappen bij toekomstige projecten niet goed te raadplegen. Dat kan tot extra kosten

leiden

als

gevolg

van

projectvertragingen, extra veiligheidseisen en

Beleidsontwikkeling AES dient op concernniveau mensenrechtenbeleid op te stellen en daarin aan te geven dat de onderneming in haar activiteiten de internationale standaarden op dit gebied naleeft, zoals de UN Global Compact en/of de UN Guiding Principles on Business and Human Rights. Vervolgens dient de onderneming systemen te ontwikkelen om te waarborgen dat de lokale activiteiten de genoemde beleidsdoelstellingen ook realiseren.

extra middelen om vermijdbare kwesties op te lossen. Fondsmanager Robeco Customized US Large Cap Equities N.V.

Engagement factsheet Ŷ AES Corp

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden AES Panama dient ervoor te zorgen dat de nog te leveren herhuisvestinginfrastructuur bij de Chan 75-dam zo spoedig mogelijk wordt afgemaakt en dat ook andere schadeloosstellingen plaatsvinden. Daarnaast dient AES de beschermende maatregelen voor waterorganismen te implementeren die de UNESCO heeft geadviseerd om de biodiversiteit en de waarden van het werelderfgoed te beschermen.


37



Bangkok Bank u

ENGAGEMENT

Onderneming Het

Thaise

3f. Bangkok Bank

Bangkok

Bank

(BB)

verleent

zakelijke

bankdiensten.

Issue Bangkok Bank is betrokken bij de financiering van een controversieel damproject.

Bangkok Bank heeft onvoldoende stappen gezet om de overtredingen van sociale en ecologische normen te beperken. KCM heeft zich bij de dialoog met de onderneming aangesloten om Bangkok Bank aan te sporen beleid en praktijken af te stemmen op de Equator Principles. KCM gebruikt een thematische benadering om het bewustzijn van de risico's van grote damprojecten te vergroten en om druk uit te oefenen voor een verantwoorde aanpak.

Feiten In de Mekong-rivier in Laos wordt de hydro-elektrische Xayaburi-dam gebouwd en Bangkok Bank is een van de zes


Thaise banken die het project financieren. Het project heeft de aanbevelingen van de intergouvernementele Mekong River Commission (MRC) genegeerd en is bekritiseerd omdat het project het voorzorgbeginsel van de VN niet in acht neemt. Het project is daarnaast door diverse NGO’s bekritiseerd: meer dan 2.100 mensen moeten gedwongen verhuizen en meer dan 200.000 mensen worden direct getroffen. De dam

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met Bangkok Bank over de negatieve maatschappelijke en milieugevolgen. Tot dusverre heeft de onderneming diverse verzoeken afgeslagen om via conference calls of bijeenkomsten de betrokkenheid bij de Xayaburi-dam nader te bespreken of de benadering van de bank van maatschappelijke en milieurisico’s bij projectfinanciering toe te lichten. Evenmin is hier informatie over te vinden in openbare documenten.

bedreigt het bestaan van bedreigde vissoorten omdat de trekroutes van vissen worden geblokkeerd. Er zijn niet genoeg baselinestudies

uitgevoerd

om

de

gevolgen

voor


het

visbestand te meten. De dam zou zijn weerslag hebben op het levensonderhoud en de voedselzekerheid van miljoenen mensen in Thailand, Laos, Cambodja en Vietnam die afhankelijk zijn van de Mekong-rivier. De organisaties The

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, alsmede deelname aan sectorinitiatieven. Deze engagement richt zich op de volgende doelen:

International Rivers, Thai People’s Network for the Mekong en Save the Mekong Coalition roepen op om het project te stoppen.

Ondanks

groeiende

bezorgdheid

van

dorpsbewoners, NGO’s en de MRC blijven de ontwikkelaars van de dam ter plaatse werken met goedkeuring van de regering

van

Laos.

In

juni

2014

stelde

het

Thaise

hooggerechtshof de dorpsbewoners in het gelijk. Het hof

Beleidsontwikkeling Bangkok Bank dient ervoor te zorgen dat de impact van het Xayaburi-damproject in overeenstemming is met internationale maatschappelijke en milieustandaarden, alsmede met de aanbevelingen van de MRC. Daartoe dient Bangkok Bank toepasselijke beleidsregels en programma’s in te voeren die maatschappelijke en milieurisico’s met betrekking tot projectfinanciering aan de orde stellen.

aanvaardde een rechtszaak tegen het staatsbedrijf Electricity Generating Authority of Thailand (EGAT) en vier andere staatsorganen die waren overeengekomen om elektriciteit van de Xayaburi-dam te gaan afnemen. Nu het hof de rechtszaak heeft aanvaard, zijn uitvoerige milieu- en gezondheidsstudies

Transparantie Bangkok Bank dient er niet alleen voor te zorgen dat haar projectpartners alle getroffen stakeholders raadplegen, maar ook dat er klachtmechanismen aanwezig zijn. Bangkok Bank dient aan te tonen en te rapporteren hoe dit gewaarmerkt wordt.

vereist.

Materialiteit Overtreding Beginselen 1-2 en 7-8 UN Global Compact.

Sectorinitiatieven Bangkok Bank dient haar beleid voor project financiering in lijn te brengen met de Equator Principles. De onderneming wordt aangemoedigd om de Equator Principles te ondertekenen.

Betrokkenheid van de onderneming Als financier is Bangkok Bank direct betrokken. De bank verkeert in de positie om de situatie te beïnvloeden.

Risico Het financieren van projecten of bedrijfsactiviteiten die op het maatschappelijke en milieuvlak omstreden zijn, kan materiële risico’s opleveren. Het protest en de beschuldigingen leiden tot reputatieschade. Als Bangkok Bank het beleid en de praktijken niet verbetert, kan dat zijn weerslag hebben op de toekomstige bedrijfsvoering.

Fondsmanager T. Rowe Price Global Emerging Markets Westwood Emerging Markets

Engagement factsheet Ŷ Bangkok Bank


38



KASIKORNBANK u

3g. Kasikornbank

X

Onderneming

ENGAGEMENT

Het Thaise KASIKORNBANK verleent zakelijke bankdiensten.

Issue KASIKORNBANK is betrokken bij de financiering van een controversieel damproject.

Feiten

KASIKORNBANK heeft onvoldoende stappen gezet om de overtredingen van sociale en ecologische normen te beperken. KCM heeft zich bij de dialoog met de onderneming aangesloten om KASIKORNBANK aan te sporen beleid en praktijken af te stemmen op de Equator Principles. KCM gebruikt een thematische benadering om het bewustzijn van de risico's van grote damprojecten te vergroten en om druk uit te oefenen voor een verantwoorde aanpak.

In de Mekong-rivier in Laos wordt de hydro-elektrische Xayaburi-dam gebouwd en KASIKORNBANK is een van de zes Thaise banken die het project financieren. Het project


heeft de aanbevelingen van de intergouvernementele Mekong River Commission (MRC) genegeerd en is bekritiseerd omdat het project het voorzorgbeginsel van de VN niet in acht neemt. Het project is daarnaast door diverse NGO’s bekritiseerd: meer dan 2.100 mensen moeten gedwongen verhuizen en meer dan 200.000 mensen worden direct getroffen. De dam bedreigt het bestaan van bedreigde vissoorten omdat de trekroutes van vissen worden geblokkeerd. Er zijn niet genoeg baselinestudies

uitgevoerd

om

de

gevolgen

voor

het

visbestand te meten. De dam zou zijn weerslag hebben op het levensonderhoud en de voedselzekerheid van miljoenen

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met KASIKORNBANK over de negatieve maatschappelijke en milieugevolgen van de Xayaburi-dam. De bank kon geen informatie over de financiering van de Xayaburi-dam verschaffen, daarbij verwijzend naar een geheimhoudingsverklaring. De bank beweert dat het project over alle vergunningen beschikt en aan de eisen in de MRC-overeenkomst voldoet. Deze verklaringen druisen in tegen de informatie die door andere bronnen en stakeholders is verstrekt. De bank heeft verscheidene uitnodigingen afgewezen om dit verder te bespreken en om informatie te verschaffen over hoe maatschappelijke en milieurisico’s bij projectfinanciering beperkt worden. Desalniettemin heeft de bank er na vele pogingen mee ingestemd om de Engagement Manager in november 2014 in Bangkok te ontmoeten.

mensen in Thailand, Laos, Cambodja en Vietnam die afhankelijk zijn van de Mekong-rivier. De organisaties The International Rivers, Thai People’s Network for the Mekong en


Save the Mekong Coalition roepen op om het project te stoppen.

Ondanks

groeiende

bezorgdheid

van

dorpsbewoners, NGO’s en de MRC blijven de ontwikkelaars van de dam ter plaatse werken met goedkeuring van de regering

van

Laos.

In

juni

2014

stelde

het

Thaise


hooggerechtshof de dorpsbewoners in het gelijk. Het hof aanvaardde een rechtszaak tegen het staatsbedrijf Electricity Generating Authority of Thailand (EGAT) en vier andere staatsorganen die waren overeengekomen om elektriciteit van de Xayaburi-dam te gaan afnemen. Nu het hof de rechtszaak heeft aanvaard, zijn uitvoerige milieu- en gezondheidsstudies vereist.

Materialiteit Overtreding Beginselen 1-2 en 7-8 UN Global Compact.

Beleidsontwikkeling KASIKORNBANK dient ervoor te zorgen dat de impact van het Xayaburi-damproject in overeenstemming is met internationale maatschappelijke en milieustandaarden, alsmede met de aanbevelingen van de MRC. Daartoe dient KASIKORNBANK toepasselijke beleidsregels en programma’s in te voeren die maatschappelijke en milieurisico’s met betrekking tot projectfinanciering aan de orde stellen. Transparantie KASIKORNBANK dient er niet alleen voor te zorgen dat haar projectpartners alle getroffen stakeholders raadplegen, maar ook dat er klachtmechanismen aanwezig zijn. KASIKORNBANK dient aan te tonen en te rapporteren hoe dit gewaarmerkt wordt.

Betrokkenheid van de onderneming Als financier is KASIKORNBANK direct betrokken. De bank verkeert in de positie om de situatie te beïnvloeden.

Risico

Sectorinitiatieven KASIKORNBANK dient haar beleid voor project financiering in lijn te brengen met de Equator Principles. De onderneming wordt aangemoedigd om de Equator Principles te ondertekenen.

Het financieren van projecten of bedrijfsactiviteiten die op het maatschappelijke en milieuvlak omstreden zijn, kan materiële risico’s opleveren. Het protest en de beschuldigingen leiden tot reputatieschade. Als KASIKORNBANK het beleid en de praktijken niet verbetert, kan dat zijn weerslag hebben op de toekomstige bedrijfsvoering.

Fondsmanager T. Rowe Price Funds SICAV , T. Rowe Price Global Emerging Markets, Westwood Emerging Markets.

Engagement factsheet Ŷ KASIKORNBANK


39

Observatie factsheet


Alstom

X

Onderneming

OBSERVATIE

De Franse onderneming Alstom levert o.a.

Alstom heeft stappen ondernomen om mensenrechtenschendingen te beperken en toont bereidheid om de situatie te verbeteren. KCM vindt de zaak onvoldoende materieel om engagementcapaciteit op in te zetten. Alstom is indirect betrokken en de invloed die het bedrijf kan hebben op de kwestie is beperkt. Fondsmanagers zijn echter geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager zal de onderneming blijven monitoren. Via een thematische engagementaanpak worden andere ondernemingen die betrokken zijn bij omstreden damprojecten benaderd voor een dialoog.

energieproductie en elektriciteitsnetwerken.

u

Issue

3h. Alstom

Alstom is geassocieerd met mensenrechtenschendingen bij de bouw van de Merowe dam. Feiten De Merowe dam is begin 2010 gerealiseerd en heeft ongeveer USD 1,8 miljard gekost. Naast de Chinese

regering

waren

de

belangrijkste

financiers financiële instellingen uit het MiddenOosten en de regering van Soedan. De bouw zelf werd geleid door een Duits ingenieursbureau, Lahmeyer Int. Alstom is de grootste leverancier van elektronische apparatuur. Het project is door veel organisaties bekritiseerd. Ongeveer 50.000 plaatselijke bewoners moesten voor de dam verhuizen. Velen waren ontevreden met de ontvangen compensatie. In 2006 ontstonden spanningen tussen Soedanese militairen en de plaatselijke bevolking. In 2007 heeft de UN Human Rights Mission alle bij de bouw betrokken ondernemingen opgeroepen het werk tijdelijk neer

te

leggen

om

een

complete

en

onafhankelijke beoordeling te maken van de effecten van de dam op de mensenrechten van de

plaatselijke

bevolking.


Geen

enkele

onderneming gaf gehoor aan de oproep. De UN Human Rights Mission kreeg geen toegang meer tot de regio en ook journalisten en onafhankelijke organisaties mogen met regelmaat het gebied niet bezoeken. Materialiteit Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Als leverancier van elektronische apparatuur aan

Sinds 2006 is de Engagement Manager in gesprek met Alstom over de bouw van de Merowe dam. Alstom heeft aangegeven zich niet verantwoordelijk te voelen voor de situatie en stelt dat de klant, de afdeling projectuitvoering van de Merowe High Dam, onderdeel van de Soedanese regering, primair verantwoordelijk is. Volgens Alstom is de dam waardevol voor de Soedanese bevolking, omdat toegang tot elektriciteit een impuls kan geven aan de sociale en economische ontwikkeling van het land. Alstom geeft ook aan geen plannen te hebben om andere nieuwe projecten in Soedan aan te nemen, zolang de internationale gemeenschap kritisch blijft over de situatie daar. In september 2009 heeft Alstom medegedeeld dat de afdeling projectuitvoering een verhuizingsplan had gemaakt waarin staat dat alle getroffen plaatselijke bewoners nieuwe huizen krijgen. Alstom heeft de volgende stappen ondernomen om de schendingen te voorkomen en/of te beperken: De UN Global Compact group Business for Peace heeft richtlijnen opgesteld over verantwoord ondernemen in conflict en hoog-risico gebieden. Alstom is één van de deelnemers die deze richtlijnen aan het testen is; In een protocol voor duurzaamheidsbeoordeling voor waterkrachtprojecten van de International Hydropower Association (IHA) wordt beschreven hoe Environmental and Social Impact Assessments (ESIAs) moeten worden uitgevoerd. Verschillende belanghebbenden hebben eraan meegewerkt, zoals NGO's, regeringen, commerciële banken en de Hydro Equipment Association (HEA, waarvan Alstom een van de grondleggers is). Alstom is betrokken bij het testen en promoten van het protocol; De onderneming is momenteel haar interne risico management proces aan het aanscherpen. Hydropower projecten zijn een belangrijk onderdeel hiervan. Alstom heeft een programma en beleid voor duurzame hulpbronnen aangenomen om een duurzame waardeketen te realiseren en waarin training van de teams voor hulpbronnen en leverancierskwaliteit is opgenomen. Alstom eist dat leveranciers en aannemers van Alstom zich aansluiten bij het Alstom Handvest voor duurzame ontwikkeling. Naleving van het handvest is ook opgenomen in de algemene inkoopvoorwaarden van Alstom; Alstom heeft een ethische code opgesteld gebaseerd op drie fundamentele regels: overeenkomsten en afspraken met concurrenten, voorkomen van corruptie en omkoping en interne controle en openbaarheid van informatie.

de Merowe dam is Alstom indirect betrokken bij de vermeende schendingen.


Risico

De Engagement Manager blijft in gesprek met Alstom over de volgende doelen:

Betrokkenheid

bij

mensenrechtenschendingen

kan materiële risico's opleveren. Alstom voldeed niet aan het verzoek van de UN Human Rights

Transparantie Alstom is gevraagd om de verbeteringen in haar beleid en proces te rapporteren.

Mission, wat slecht is voor de reputatie van de onderneming en ten koste kan gaan van de financiële resultaten op de lange termijn. KCM is

Beleidsontwikkeling Alstom is gevraagd om mensenrechten te integreren in het due diligence proces van al haar projecten.

zich bewust van het risico, maar gezien de relatief indirecte betrokkenheid van Alstom, gelooft KCM dat de risico's op dit moment niet materieel genoeg zijn voor engagement met Alstom.

Fondsmanager Kempen Euro Credit Fund SLI European Corporate Bond Fund Observatie factsheet Ŷ Alstom

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Alstom is gevraagd om aan te tonen dat de onderneming bewust is van mogelijke mensenrechten schendingen bij haar projecten en om maatregelen te nemen om mensenrechten te respecteren. Sectorinitiatieven Alstom is gevraagd te rapporteren over de implementatie van het IHA duurzaamheidsprotocol en de UN Global Compact richtlijn verantwoord ondernemen in conflict en hoog-risico gebieden. Geactualiseerd: november 2014

40



ÅF AB

X

Onderneming

OBSERVATIE

Het Zweedse bedrijf ÅF AB biedt mondiaal technisch advies aan.

u

3i. ÅF AB

Issue ÅF AB is betrokken bij de bouw van een controversieel damproject: de Ilisu dam. Feiten De Ilisu dam wordt in Turkije gebouwd. ÅF

KCM is op de hoogte van de overtreding maar vindt de zaak onvoldoende materieel om engagementcapaciteit op in te zetten. ÅF AB heeft verscheidene stappen gezet om zijn strategie inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen te verbeteren en ontwikkelt momenteel een nieuw risico management systeem. De aanvullende invloed die de onderneming kan uitoefenen op de kwestie is beperkt en het is op dit moment moeilijk om voor ÅF AB concrete engagementdoelen te formuleren. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft de onderneming monitoren. Andere ondernemingen die betrokken zijn bij omstreden damprojecten zullen via een thematische engagementaanpak benaderd worden voor een dialoog.

Colenco, dochter van ÅF AB, heeft een contract voor het monitoren van de veiligheidsaspecten. Door de dam wordt de biodiversiteit bedreigd in


de Tigrisvallei, komt de 10.000 jaar oude stad Hasankeyf onder water en moeten ongeveer 60.000 Koerdische inwoners weg uit hun dorpen. Zowel Syrië als Irak zijn afhankelijk van de watertoelevering en zijn tegen de aanleg van de dam. In 2008 hebben onafhankelijke deskundigen vastgesteld dat het project niet voldoet aan de financieringsrichtlijnen

van

de

Wereldbank.

Daarop heeft de Wereldbank geweigerd het project te financieren. Het Europees parlement heeft in 2010 een resolutie aangenomen om het project tijdelijk een halt toe te roepen totdat er meer duidelijkheid over de effecten zou zijn. Dit is genegeerd. Intussen zijn diverse bouwbedrijven, commerciële banken en kapitaalverschaffers met het project gestopt. In 2013 heeft de hoogste bestuursrechtbank van Turkije zich uitgesproken voor de zaak, en is een onmiddellijke bouwstop gelast. De rechtbank concludeerde dat verder gaan zonder de juridisch vereiste ‘Environmental Impact Assessments‘ in tegenspraak is met de Turkse

milieuwetgeving.

De

Sinds 2010 is de Engagement Manager in gesprek met ÅF AB over de aanleg van de dam. In reactie heeft de onderneming gezegd begrip te hebben voor de kritiek. De onderneming stelt echter dat er een reden is om in het project te blijven: als ÅF AB zich terugtrekt kan het zijn dat een minder gekwalificeerde adviseur in de plaats treedt. ÅF AB gelooft dat de onderneming een belangrijke rol speelt bij het geven van garanties voor de veiligheid van de dam en zodoende ook voor de veiligheid van de omwonenden.

bouw

gaat

ÅF AB heeft de volgende stappen ondernomen: ÅF AB is bezig zich te committeren aan het volgen van de tien UN Global Compact Guiding Principles als onderdeel van het duurzaamheidsbeleid. ÅF AB heeft een nieuwe strategie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen opgesteld. Op basis van dit beleid moet ÅF AB voordat ze een project start eerst een analyse maken van de potentiële effecten van het project. Dit is veelbelovend ook al voldoet de Ilisu dam niet aan de nieuwe strategie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Note: Via dochteronderneming ÅF Colenco is ÅF AB een van de ingenieurs van de van de Xayaburi dam in Laos. Dit project wordt bekritiseerd en voldoet niet aan de sociale en milieu eisen zoals geformuleerd in het nieuwe beleid van ÅF AB. De engagement zal zich richten op het verbeteren van de risicomanagement systemen om dit soort risico’s in de toekomst beter te analyseren en in te kunnen schatten. De onderneming heeft in augustus 2014 de UN Global Compact ondertekend en heeft de Global Reporting Initiative (GRI) richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving geïmplementeerd.

momenteel nog steeds door en NGO 'Stop Ilisu' geeft aan dat de Turkse overheid stelt dat de uitspraak voor haar niet bindend is.


Materialiteit

De Engagement Manager blijft in gesprek met ÅF AB over de volgende doelen:

Overtreding Beginselen 1, 2, 7 en 8 UN Global Compact Betrokkenheid van de onderneming ÅF AB is structureel maar indirect betrokken bij omstreden damprojecten. Momenteel is ÅF AB betrokken

bij

de

monitoring

van

veiligheidsaspecten bij de Ilisu dam en bij het bekritiseerde Xayaburi project in Laos. Risico KCM is zich bewust van het risico, maar gezien de relatief indirecte betrokkenheid van ÅF AB,

Beleidsontwikkeling ÅF AB is gevraagd zijn processen voor risicomanagement en beoordeling te verbeteren om betrokkenheid bij omstreden projecten in de toekomst te voorkomen. De onderneming ontwikkelt haar beoordelingsinstrument voor projectrisico’s verder; hiermee worden sociale en milieurisico’s duidelijker. Dit betekent dat projecten verder worden geanalyseerd om de ernst van de risico’s vast te stellen en passende maatregelen te zoeken. De onderneming is ook een training aan het ontwikkelen om medewerkers om te leren gaan met de nieuwe ‘Risk Assessment Tool.’ Deze training wordt eind 2014 geïmplementeerd. Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden ÅF AB is gevraagd het gesprek te starten met aandeelhouders en NGO’s en andere belangrijke stakeholders.

gelooft KCM dat de risico's op dit moment niet materieel

genoeg

zijn

voor

rechtstreekse

engagement met ÅF AB. Fondsmanager Montanaro European Smaller Companies

Observatie factsheet Ŷ ÅF AB


41



Andritz

X

Onderneming

OBSERVATIE

Andritz AG is een Oostenrijkse leverancier van installaties, apparatuur en diensten.

u Issue

3j. Andritz

Andritz is betrokken bij de bouw van een controversieel damproject: de Ilisu dam. Feiten

KCM is op de hoogte van de overtreding maar vindt de zaak onvoldoende materieel om engagementcapaciteit op in te zetten. Andritz is indirect en niet structureel betrokken bij het damproject. De invloed die het bedrijf kan hebben op de kwestie is beperkt en het is moeilijk om concrete engagementdoelen te formuleren. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager zal de onderneming blijven monitoren. Via een thematische engagementaanpak worden andere ondernemingen die betrokken zijn bij omstreden damprojecten benaderd voor een dialoog.

De Ilisu dam wordt in Turkije gebouwd en Andritz is aannemer van het project. Door de dam wordt de biodiversiteit bedreigd in de


Tigrisvallei, komt de 10.000 jaar oude stad Hasankeyf onder water en moeten ongeveer 60.000 Koerdische inwoners weg uit hun dorpen. Zowel Syrië als Irak zijn afhankelijk van de watertoelevering en zijn tegen de aanleg van de dam. In 2008 hebben onafhankelijke deskundigen vastgesteld dat

Sinds 2010 is de Engagement Manager in dialoog met Andritz over de bouw van de Ilisu dam. Volgens Andritz is de onderneming noch kredietverstrekker, noch bedrijfsleider van het project en draagt daarom minder verantwoordelijkheid voor de impact van het project op het milieu en de lokale bevolking. Andritz stelt dat het de impact heeft geëvalueerd maar levert hierover geen verdere details. De onderneming zegt te werken conform en met respect voor de weten regelgeving van de landen waarin zij actief is.

het project niet voldoet aan de financieringsrichtlijnen van de Wereldbank. Daarop heeft de Wereldbank geweigerd het project te financieren. Het Europees parlement heeft in 2010 een resolutie aangenomen om het

Note: Naast de Ilisu dam is Andritz ook betrokken bij de controversiële Belo Monte dam in Brazilië en de Xayaburi dam in Laos. In april 2014 is er bij de Oostenrijkse National Contact Point van de OECD een klacht tegen Andritz ingediend wegens betrokkenheid bij de Xayaburi dam in Laos. Andritz heeft 9nog) niet gereageerd op de klacht.

project tijdelijk een halt toe te roepen totdat er meer duidelijkheid over de effecten zou zijn.


Dit is genegeerd. Intussen zijn diverse bouwbedrijven, commerciële banken en

De Engagement Manager blijft in gesprek met Andritz over de volgende doelen:

kapitaalverschaffers met het project gestopt. In 2013 heeft de hoogste bestuursrechtbank van Turkije zich uitgesproken voor de zaak, en is een onmiddellijke bouwstop gelast. De rechtbank concludeerde dat verder gaan

Beleidsontwikkeling Andritz is gevaagd om een beleid te formuleren omtrent de sociale en milieu gerelateerde risico’s voor grote projecten. Dit beleid moet vergelijkbare risico's in toekomstige projecten kunnen opsporen en bijpassende maatregelen bieden.

zonder de juridisch vereiste ‘Environmental Impact Assessments‘ in tegenspraak is met de Turkse milieuwetgeving. De bouw gaat momenteel nog steeds door en NGO 'Stop Ilisu' geeft aan dat de Turkse overheid stelt dat de uitspraak voor haar niet bindend is. Materialiteit Overtreding

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Andritz is gevraagd te garanderen dat de effecten van het project passen binnen internationale richtlijnen voor milieu en sociale aspecten, waaronder de IFC Performance Standards. Verder moet de onderneming de kwestie bespreken met aandeelhouders, NGO's en de projectleider van de General Directorate of State Hydraulic Works (DSI). Sectorinitiatieven Andritz wordt aangemoedigd om de UN Global Compact te ondertekenen.

Beginselen 1, 2, 7 en 8 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Naast de Ilisu dam is Andritz ook leverancier voor de Belo Monte dam in Brazilië en de Xayaburi dam in Laos. Andritz heeft als ingehuurde aannemer beperkt invloed op de controversiële praktijken. Risico KCM is zich bewust van het risico, maar gezien de relatief indirecte betrokkenheid van Andritz, gelooft KCM dat de risico's op dit moment niet materieel genoeg zijn voor rechtstreekse engagement met Andritz.

Observatie factsheet Ŷ Andritz


42

4. Omstreden arbeidsomstandigheden

Omstreden arbeidsomstandigheden Thematisch engagement paper

Omstreden arbeidsomstandigheden In de beleggingsportefeuille van KCM zijn diverse ondernemingen in verband gebracht met omstreden arbeidsomstandigheden. KCM is in dialoog met deze ondernemingen om positieve verandering te stimuleren. Feiten Ondernemingen in alle sectoren zijn betrokken bij omstreden arbeidsomstandigheden. De problemen doen zich voor in voorzieningen die volle eigendom zijn van de onderneming of in voorzieningen in de productieketen. Er zijn veel voorzieningen, waaronder fabrieken, boerderijen, velden, magazijnen, kantoren, mijnen en winkels, waar omstreden arbeidsomstandigheden zich kunnen voordoen en er zijn veel soorten omstreden arbeidsomstandigheden. De belangrijkste voorbeelden zijn schendingen die verband houden met het recht op vereniging en het recht op collectieve arbeidsonderhandelingen, dwangarbeid, kinderarbeid, beloning, discriminatie en gezondheid en veiligheid. Materialiteit Overtreding Omstreden arbeidsnormen kunnen leiden tot overtreding van de principes 1-6 van de UN Global Compact. Ook richtlijn V van de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen is van toepassing. Betrokkenheid van de onderneming Er moet verschil worden gemaakt tussen een directe schending (omstreden arbeidsomstandigheden op het eigen bedrijfsterrein) en een indirecte schending (omstreden arbeidsomstandigheden in de productieketen). Een onderneming die rechtstreeks is betrokken bij de kwestie is in staat om de situatie rechtstreeks te beïnvloeden. Als de schending indirect is moet duidelijk worden gemaakt of de schending materieel is en of de onderneming in de positie is om de situatie echt te beïnvloeden. Met deze informatie kan KCM beslissen of engagement ook iets kan opleveren. Risico Als ondernemingen het probleem ontkennen en weigeren om bij te dragen aan verbeteringen in hun voorzieningen en/of in de productieketen, leiden omstreden arbeidsomstandigheden mogelijk tot rechtszaken, boetes en/of werknemersprotesten die voor de onderneming en voor KCM risico's veroorzaken op het gebied van reputatie en financiën. Bovendien kunnen slechte arbeidsomstandigheden in fabrieken van leveranciers de productiviteit en de kwaliteit negatief beïnvloeden en/of specifiek de levering van goederen verstoren (ten gevolge van stakingen en andere werkonderbrekingen of inefficiënt werken) en dat veroorzaakt bedrijfsrisico's. Engagementresultaten De laatste jaren heeft de Engagement Manager van KCM meerdere pogingen ondernomen om in gesprek te gaan met ondernemingen over omstreden arbeidsnormen. Dit engagement heeft tot nu toe geleid tot een aantal opmerkelijke verbeteringen in de industrie en voor individuele ondernemingen: - KCM heeft meegedaan aan gezamenlijke engagementinitiatieven waaruit persoonlijke ontmoetingen zijn voortgekomen met betrokken ondernemingen om openlijk te spreken over arbeidskwesties.

Omstreden arbeidsomstandigheden ■ Thematic engagement paper


44

-

-

Op basis van engagementaanbevelingen hebben ondernemingen opdracht gegeven voor onafhankelijk onderzoek door de Fair Labor Association (FLA), waaruit rapporten naar voren zijn gekomen met punten ter verbetering van de arbeidsomstandigheden van werknemers. Een aantal ondernemingen in de beleggingsportefeuille van KCM is lid geworden van het Better Cotton Initiative. Het doel van dit initiatief is katoen te produceren volgens sociale criteria en milieucriteria en het katoen te certificeren.

Toekomstige engagementdoelen De engagementdoelen voor deze thematische aanpak richten zich op: Transparantie · Wees transparant over de locatie van productiefaciliteiten en leveranciers. · Maak details openbaar over de invoering van beleid, risicobeoordeling, auditresultaten en verbeterplannen. · Publiceer jaarlijks duurzaamheidgegevens die kunnen worden vergeleken. Beleidsontwikkeling · Ontwikkel een formele aanpak om arbeidsnormen hoog te houden in alle ondernemingsprocessen, ofwel door specifiek beleid voor arbeidsrechten of door het integreren van relevante aspecten in een gedragscode en/of mensenrechtenbeleid. · Sluit de ondernemingsbeleidslijnen (inclusief die van dochterondernemingen) aan op de ILO-conventies en onderschrijf de acht kernconventies. · Vraag hetzelfde van leveranciers. · Zorg ervoor dat een anoniem klokkenluidersysteem is ingevoerd. Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden · Verspreid de verwachtingen over verantwoordelijkheid van ondernemingen verder in de productieketen (niet alleen de grootste leveranciers). · Bouw een eerlijke en betrouwbare relatie met leveranciers op. · Monitor leveranciers proactief op naleving van internationaal vastgelegde arbeidsnormen en controleer of hun uitingen ook conform zijn. · Maak gegevens van auditresultaten en informatie over vervolgmaatregelen openbaar in gevallen waar tekortkomingen zijn gesignaleerd. Sectorinitiatieven · De onderneming doet mee aan bestaande duurzame (sector)initiatieven, zoals de UN Global Compact, ICP, FLA, ICI, RSPO en BCI (zie bijlage). Indien de onderneming hier niet aan deelneemt, moet er een verklaring worden gegeven voor het gebrek aan betrokkenheid bij deze initiatieven.



45

Bijlage - Internationale initiatieven tegen omstreden arbeidsomstandigheden ILO Conventies De International Labour Organisation (ILO) heeft acht conventies aangemerkt als 'fundamenteel' over onderwerpen die worden gezien als fundamentele principes en rechten op werk: de vrijheid van vereniging en de wezenlijke erkenning van het recht op collectieve arbeidsonderhandelingen; het uitbannen van alle vormen van gedwongen arbeid; het succesvol afschaffen van kinderarbeid; en het uitbannen van discriminatie in relatie tot werk en beroep. ·

Freedom of Association and Protection of the Right to Organise Convention, 1948 (No. 87)

·

Right to Organise and Collective Bargaining Convention, 1949 (No. 98)

·

Forced Labour Convention, 1930 (No. 29)

·

Abolition of Forced Labour Convention, 1957 (No. 105)

·

Minimum Age Convention, 1973 (No. 138)

·

Worst Forms of Child Labour Convention, 1999 (No. 182)

·

Equal Remuneration Convention, 1951 (No. 100)

·

Discrimination (Employment and Occupation) Convention, 1958 (No. 111)

ILO-IFC Better Work initiative Een partnership tussen de International Labour Organisation (ILO) en de International Finance Corporation (IFC) gericht op arbeidsnormen en hun toepassing, met speciale aandacht voor de productieketen. www.betterwork.org Ethical Trading Initiative Een samenwerking tussen ondernemingen, vakbonden en vrijwilligersorganisaties met als doel het wereldwijd verbeteren van het leven van arme en kwetsbare arbeiders die consumentengoederen maken. Ethische handel betekent dat verkopers, merken en hun leveranciers verantwoordelijkheid nemen voor het verbeteren van de arbeidsomstandigheden van de mensen die voor hen producten maken om te verkopen. www.ethicaltrade.org Fair Labour Association (FLA) Als gezamenlijke poging van maatschappelijk verantwoordelijke ondernemingen, scholen en universiteiten en maatschappelijke organisaties, biedt FLA duurzame oplossingen voor ongewenste arbeidspraktijken. FLA levert instrumenten en ideeën aan ondernemingen, geeft trainingen aan fabrieksarbeiders en management, voert structureel onderzoek uit via onafhankelijke beoordelingen en bepleit meer transparantie en verantwoording van ondernemingen, producenten, fabrieken en anderen die betrokken zijn bij mondiale productieketens. www.fairlabor.org SA8000 Mondiaal is SA8000 één van de eerste sociale certificeringsnormen voor een fatsoenlijke werkplek geschikt voor audits in alle industriële sectoren. Het is gebaseerd op de ILO-conventies, VN-recht en nationale wetten en verbindt industrie- en bedrijfscodes voor het maken van een gemeenschappelijke taal waarmee sociale compliance wordt gemeten. www.sa-intl.org/sa8000 Better Cotton Initiative (BCI) Het doel van dit initiatief is katoen te produceren volgens sociale criteria en milieucriteria en de katoen te certificeren. www.bettercotton.org



46


Omstreden arbeidsomstandigheden

Stora Enso

X

Onderneming

ENGAGEMENT

Het Finse Stora Enso is actief in de papierindustrie. Issue

u

4a. Stora Enso

Stora Enso is in verband gebracht met vermeende schendingen van mensenrechten, zoals de inzet van

Stora Enso heeft diverse stappen gezet om kinderarbeid en andere mensenrechtenschendingen in de toeleveringsketen en in de eigen bedrijfsvoering te beperken. KCM zet het engagementproces met de onderneming voort om het belang van een betere due diligence binnen de onderneming op het gebied van de mensenrechten te onderstrepen.

kinderarbeid in de toeleveringsketen.


Feiten Stora Enso is de afgelopen jaren herhaaldelijk bekritiseerd

voor

vermeende

mensenrechten-

schendingen. In maart 2014 werd bekendgemaakt dat Bulleh Shah Packaging (BSP), de joint venture

Sinds 2010 is de Engagement Manager met Stora Enso in gesprek over mensenrechtenkwesties in China en Pakistan. De onderneming heeft diverse stappen gezet om dergelijke praktijken op lokaal en concernniveau te verbeteren:

van Stora Enso in Pakistan, met kinderarbeid in verband

werd

gebracht.

BSP

zou

bij

-

onderaannemers oud papier inkopen dat door kinderen op stortplaatsen was verzameld. BSP koopt

-

ook tarwestro als grondstof voor de productie in. Naar verluidt wordt bij de productie van tarwestro ook kinderarbeid ingezet. Stora Enso heeft wel direct

-

bepaalde maatregelen getroffen om de situatie te verbeteren,

maar

grondoorzaak

heeft

van

nagelaten

kinderarbeid

om

de

in

de

-

toeleveringsketen aan te pakken. Voorts is de onderneming er al eerder van beschuldigd in China langs illegale weg de zeggenschap over 120.000 ha land voor eucalyptusplantages te hebben verworven. Volgens een studie uit oktober 2010 van het Rights and

Resources

Initiative

(RRI)

en

het

Rural

Development Institute (RDI) was er soms sprake van fysieke bedreiging van boeren die de verkoop niet

-

Stora Enso heeft het interne ESG-management versterkt door onder meer op bestuursniveau een ethische commissie in te stellen. De onderneming beschikt over een mensenrechtenverklaring en voert op dat gebied concern breed een risicobeoordeling uit. De resultaten worden begin 2015 gepresenteerd. Stora Enso ondersteunt honderden kinderen die werden ontdekt toen zij in Pakistan oud karton aan het zoeken waren. Stora Enso wil ervoor zorgen dat die kinderen begin 2015 naar school kunnen gaan. Veel landcontracten met Chinese boeren zijn heronderhandeld en met de rest gaat dat nog gebeuren. Daarnaast heeft Stora Enso de betrokkenheid bij lokale gemeenschappen rond de activiteiten in Zuid-China versterkt. Het United Nations Development Programme (UNDP) heeft een geïntegreerde Environmental & Social Impact Analysis uitgevoerd bij de activiteiten van Stora Enso in Zuid-China. Het rapport bevat een aantal aanbevelingen voor Stora Enso, onder meer om de contractbeoordelingsprocessen te verbeteren en de betrokkenheid bij lokale stakeholders te versterken om soortgelijke geschillen in de toekomst te voorkomen.

wilden accepteren. Stora Enso is momenteel bezig om de ondeugdelijke contracten aan te passen.

Toekomstige engagementdoelen Materialiteit Overtreding


Beginselen 1, 2 en 5 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming In de leveranciersnetwerken van Stora Enso in Pakistan is sprake van kinderarbeid, doch niet bij de directe leveranciers. In China zijn tussenpersonen die door Stora Enso waren ingehuurd ervan beschuldigd dat zij boeren fysiek hebben bedreigd om land voor

Transparantie Stora Enso dient op lokaal en concernniveau de impact assessment inzake mensenrechten af te ronden, transparant over de resultaten te rapporteren en ten aanzien van de hoogste gesignaleerde risico’s beheersmaatregelen te treffen.

de onderneming te kunnen kopen. Risico Stora Enso is herhaaldelijk in verband gebracht met mensenrechtenschendingen

en

dat

kan

een

Beleidsontwikkeling Het management van Stora Enso dient duidelijk zijn inzet te tonen om binnen de onderneming due diligence-processen inzake mensenrechten uit te voeren en met name daartoe bereid te zijn bij het betreden van nieuwe markten met een hoog risicoprofiel.

materieel risico vormen. De reputatie van Stora Enso wordt

geschaad

als

deze

praktijken

worden

voortgezet. Op termijn kan de financiële performance van de onderneming hierdoor worden aangetast. Fondsmanagers

Kempen Euro Credit Fund

Engagement factsheet Ŷ Stora Enso

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Stora Enso dient uit te zoeken wat de oorzaak van kinderarbeid in de toeleveringsketen in Pakistan is en dient passende maatregelen te nemen om dit aan te pakken. In China dient Stora Enso te laten zien met welke maatregelen – zoals aangescherpte consultatieprocessen en projecten voor de ontwikkeling van het levensonderhoud– het bedrijf het vertrouwen weer wil herwinnen van de lokale gemeenschappen die door de handelwijze van Stora Enso getroffen zijn.


47



Apple X

Onderneming

OBSERVATIE

Het Amerikaanse bedrijf Apple is actief in mobiele

communicatie,

media-apparatuur,

computers en draagbare muziekspelers.

u

4b. Apple

Issue Apple wordt in verband gebracht met slechte

KCM is op de hoogte van de overtredingen bij de leveranciers van Apple. Apple is zich bewust van de beschuldigingen en neemt voldoende actie en verantwoordelijkheid met betrekking tot de problemen in de productieketen. Daarom voert KCM momenteel geen actieve engagement met Apple. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft in gesprek met Apple om verbetering en transparantie te stimuleren.

werken milieupraktijken bij leveranciers.


Feiten Apple

krijgt

kritiek

van

arbeidsorganisaties,

NGO's,

vakbonden

en

milieuorganisaties voor omstreden praktijken bij zijn leveranciers. Sinds 2008 worden toeleveranciers van Apple beschuldigd van het schenden van arbeidsrechten in Taiwan en

China.

Dit

gaat

werkomstandigheden, verlof

en

o.a.

over

overuren,

illegaal

slechte

onbetaald

ontslag.

Enkele

toeleveranciers worden ook beschuldigd van overtredingen van milieustandaarden. In 2014 is

er

een

rapport

verschenen

waarin

leveranciers van de Iphone6 beschuldigd worden van fundamentele schendingen van arbeidsrechten, zoals discriminatie, gebrek aan

veiligheidstrainingen,

excessief

overwerken en het vervalsen van audit documenten,

Daarnaast

beschrijven

de

rapporten dat studenten geforceerd worden om te werken voor de productie van de

Sinds 2009 is de Engagement Manager in gesprek met Apple over de bovenstaande kwestie. Tot nu toe heeft Apple de volgende stappen ondernomen om slechte werken milieupraktijken te verminderen: De onderneming gebruikt een monitoringsysteem om te controleren of werknemers de gedragscode voor leveranciers volgen. De controle bevat het inspecteren van fabrieken, het ontwikkelen van actieplannen en het invoeren van controlemethoden. In de afgelopen jaren hebben er 130 audits plaatsgevonden. Als er schendingen worden geconstateerd wordt een plan gemaakt om de situatie te verbeteren. Vervolgens is een audit op de controle van de verbeteringsactie gedaan om na te gaan of het plan correct is uitgevoerd; In 2012 heeft Apple zich aangemeld voor vrijwillige controles van de Fair Labor Association. Het doel van deze controles is om de transparantie van de productieketen en de bijbehorende toeleveranciers te vergroten. In 2014 rapporteert Apple dat er 451 audits zijn uitgevoerd op alle niveaus van de productieketen. Een van de uitkomsten is dat 95% van de leveranciers de eisen rondom overuren naleeft. Er zijn 33 speciale audits uitgevoerd op faciliteiten die arbeidsmigranten in dienst hebben om mogelijke risico’s op oneerlijke behandeling in kaart te brengen. Apple heeft een project gelanceerd om toeleveranciers en scholen gezamenlijk verantwoordelijk te stellen voor het afronden van de educatie van de studenten die in dienst zijn bij toeleveranciers van Apple.

Iphone6 en dat dit een belemmering vormt voor hun opleiding.


Materialiteit

De Engagement Manager blijft in gesprek met Apple over de volgende doelen:

Overtreding Beginselen 1, 3, 7, and 8 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming

Transparantie Apple is gevraagd om transparanter te zijn over het aantal incidenten en over de maatregelen om schendingen in de toekomst te verminderen/voorkomen.

Apple wordt structureel geconfronteerd met problemen die verband houden met slechte werken milieupraktijken. Apple is indirect betrokken bij de schendingen. Het gaat om

Beleidsontwikkeling Apple is gevraagd om duidelijke gedragscodes voor leveranciers op te stellen conform internationale mensenrechten en arbeidsrechten.

problemen bij de leveranciers van Apple.

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Het beleid moet onafhankelijk worden gecontroleerd.

Risico Betrokkenheid

bij

schendingen

van

arbeidsrechten en milieunormen kan materiele risico's

opleveren.

Protesten

van

medewerkers en NGO's kunnen de reputatie van de onderneming negatief beïnvloeden. Op lange

termijn

kunnen

de

voortdurende

beschuldigingen kunnen ten koste gaan van de financiële resultaten van de onderneming. Fondsmanager Robeco Customized US Large Cap Equities

Observatie factsheet Ŷ Apple


48



Mattel

OBSERVATIE

Onderneming Het Amerikaanse Mattel ontwerpt, produceert

KCM is op de hoogte van de overtreding. KCM blijft de onderneming volgen maar voert op dit moment geen actieve dialoog met Mattel. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft in gesprek met Mattel om verbetering en transparantie te stimuleren.

en verkoopt wereldwijd speelgoedproducten. Issue

u

4c. Mattel

Mattel wordt in verband gebracht met slechte werkomstandigheden bij leveranciers in China.


Feiten In 2009 rapporteerde China Labor Watch (CLW) over voortdurende uitbuiting bij Merton Plastics and Electronics Factory, een Chinese

Sinds 2009 is de Engagement Manager in gesprek met Mattel en heeft in september 2014 voor het laatst met de onderneming gesproken. Tijdens deze bijeenkomst kwamen positieve ontwikkelingen naar voren en het blijkt dat Mattel steeds meer aandacht besteedt aan verantwoord ondernemen.

leverancier van Walt Disney, Mattel en McDonald's Corp. De schendingen werden bekend in 2000 en een aanpak volgde in 2004 met “Project Kaleidoscope”. Dit was een 5jarig initiatief van diverse belanghebbenden onder leiding van Walt Disney en McDonald's en betrof herstel en regelmatige monitoring. Vervolgonderzoeken

in

2006

en

2009

onthulden opnieuw voortdurende schendingen van arbeidsrechten, waaronder illegale lonen, buitensporig overwerk, ingetrokken vakanties, ernstige veiligheidsovertredingen en slechte leefomstandigheden. In verder onderzoek door CLW en Students & Scolars Against Corporate Misbehaviour (SACOM) in 2010, 2011, 2012 en meest recent eind 2013 blijkt dat Mattel systematische problemen heeft met arbeidsomstandigheden in de productieketen die verder gaan dan de Mertonfabriek.

Mattel publiceert geen details (zoals het jaarlijkse aantal, de frequentie of resultaten) van de GMPaudits die zijn uitgevoerd bij verkopers. Van de negen fabrieken die rechtstreeks onder beheer zijn bij Mattel vallen er zeven onder de ICP. Mattel heeft bedrijfsspecifieke rapporten van ICP-audits van deze ondernemingen tot en met 2010 openbaar gemaakt. In 2011 en 2013 heeft Mattel een beknopte tabel gepubliceerd over de resultaten van de audits.

Materialiteit Overtreding Beginselen 1-2 en 3-6 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Mattel

is

betrokken

bij

In 1997 heeft Mattel de Global Manufacturing Principles (GMP) uitgevaardigd waarmee voortdurende betrokkenheid wordt getoond om wereldwijd verantwoord te produceren. De onderneming beheert negen fabrieken, maar de helft van de producten wordt gemaakt in fabrieken van verkopers die niet rechtstreeks onder controle van Mattel staan. Mattel zegt dat het bij een nieuwe zakelijke relatie voor de productie van eindproducten direct zijn verwachtingen communiceert over prestaties op het gebied van ethisch inkopen. Bovendien staan de GMP en verplichtingen van de verkopers om zowel de GMP toe te passen als te voldoen aan de wetgeving voor veilige en rechtvaardige arbeidsomstandigheden in het land of de landen waar ze zaken doen, duidelijk in contracten. Daarnaast: Voert Mattel periodiek onaangekondigde audits uit om de arbeidsomstandigheden in de fabrieken te controleren. Een fabriek moet bevindingen waarvoor zerotolerance geldt meteen aanpakken en moet andere uitkomsten corrigeren volgens een overeengekomen tijdpad en een actieplan met verbeteringen; Is Mattel een actieve deelnemer aan het ICTI CARE Process (ICP), het mondiale initiatief van de speelgoedindustrie om arbeidsomstandigheden in fabrieken te verbeteren. Speelgoedfabrieken die zijn geregistreerd bij ICTI CARE worden minimaal één keer per jaar ge-audit voor naleving van de ICP-gedragscode, waarna ze ofwel een compliance-stempel van ICTI ontvangen, ofwel een actieplan met verbeteringen moeten uitvoeren. De resultaten van GMP- en ICP-audits worden meegewogen als nieuwe bestellingen worden geplaatst.

slechte

werkomstandigheden. Sinds 2009 is Mattel


meerdere keren in verband gebracht met gebrekkige arbeidsnormen. De onderneming

De Engagement Manager blijft in gesprek met Mattel over de volgende doelen:

is indirect betrokken bij de schendingen via zijn leveranciers, en ook direct bij faciliteiten waar Mattel de eigenaar is. Risico

Transparantie Mattel moet opener zijn over de audit-procedures, resultaten en herstelacties wanneer niet aan de norm wordt voldaan. De onderneming moet deze informatie openbaar maken, zowel van de fabrieken als de verkopers en leveranciers.

Betrokkenheid bij slechte werkomstandigheden kan leiden tot protesten en kan de stabiliteit van de

bedrijfsvoering

beïnvloeden.

Omstandigheden in fabrieken die niet aan internationale normen voldoen kunnen ook de productiviteit van de leveranciers, het vermogen

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Mattel moet maatregelen versterken die gaan over monitoring en systematische auditing waaronder bepalingen voor risicobeoordeling, handhaving en corrigerende maatregelen. Deze maatregelen moeten gelden voor alle fabrieken die eigendom zijn van Mattel en ook voor leveranciers waarmee een contract wordt aangegaan om producten te maken.

om opdrachten op tijd af te leveren en de kwaliteit van de producten die worden gemaakt, negatief

beïnvloeden.

Dit

kan

leiden

tot

reputatie risico's en op termijn ook in financiële risico’s voor de onderneming en voor KCM. Fund Manager Holdings Kempen Dividend Strategies Observatie factsheet Ŷ Mattel


49



Prosegur Compania de Seguridad (Prosegur) Onderneming Het Spaanse Prosegur houdt zich bezig met

X

OBSERVATIE

de levering van beveiligingsdiensten. Issue Prosegur u is 4d. in Prosegur verband gebracht schendingen van arbeidsrechten.

met

KCM is op de hoogte van de beschuldigingen tegen Prosegur. Er is tegenstrijdige informatie over de aanklachten en de zaak wordt verder onderzocht. KCM heeft Prosegur daarom aangemerkt als een observatie casus en voert momenteel geen actieve engagement met de onderneming. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft in gesprek met Prosegur om verbetering en transparantie te stimuleren.

Feiten Prosegur wordt beschuldigd van het beperken van de vrijheid van vereniging en de het recht


op collectieve arbeidsonderhandelingen van medewerkers. Volgens de UNI Global Union heeft Prosegur

medewerkers in

Colombia

onrechtmatig meer dan USD 2.200 betaald om een Pacto Colectivo te ondertekenen, een overeenkomst vergelijkbaar met het contract dat is uit onderhandeld door de vakbond, maar alleen niet-vakbondsleden kunnen met het Pacto werk krijgen. Veel werknemers zijn ingestapt voor het geld, ook al moesten ze hiervoor het vakbondslidmaatschap opzeggen. Naar verluidt moet een werknemer die tijdens de looptijd (2011-2014) uit het Pacto Colectivo stapt het geld terugbetalen aan Prosegur. Het Colombiaanse Hof en de Hoge Raad hebben verklaard dat dit een schending is van de grondwettelijke rechten van de vakbondsleden. Naar

aanleiding

van

weigering

van

het

rechterlijk bevel is er in juni 2014 een arrestatiebevel

uitgevaardigd

tegen

twee

Sinds 2012 is de Engagement Manager in gesprek met Prosegur over de schendingen van arbeidsrechten. Prosegur heeft de volgende stappen ondernomen: De onderneming heeft de Engagement Manager over haar MVO-activiteiten geïnformeerd, waaronder deelname aan de Global Compact en naleving van het recht van werknemers op collectieve onderhandelingen en vrijheid van vereniging in alle landen waar Prosegur actief is; Prosegur stelt tijdens het zakendoen de waardigheid van alle mensen te respecteren en alle toepasselijke internationale humanitaire en mensenrechtenwetgeving strikt na te leven. Ten aanzien van arbeidsrechten respecteert Prosegur het recht van werknemers in alle landen om naar keuze rechtmatig verenigingen of organisaties te vormen, er lid van te worden of er actief in te zijn met als doel de belangen van werknemers te behartigen en te beschermen en collectieve onderhandelingen te voeren. De Engagement Manager kan dit niet bevestigen; Prosegur stelt dat het Pacto Colectivo is ingesteld conform Colombiaanse wetgeving en is goedgekeurd door het ministerie van sociale zaken van het land. Het Hooggerechtshof in Colombia heeft echter gezegd dat het Pacto Colectivo niet legaal is; Ten aanzien van de gebeurtenissen in Paraguay stelt de onderneming de eisen van de stakers niet te hebben geaccepteerd, omdat ze als buitenproportioneel werden gezien. Volgens zeggen leidde dit tot vrijwillige ondertekening van het ontslag door een aantal van deze werknemers; Prosegur is haar mensenrechtenbeleid aan het verbeteren en is bezig de gedragscode te actualiseren.

Colombiaanse managers In juli 2012 heeft de onderneming

327

vakbondsmedewerkers


ontslagen in Paraguay. Er loopt momenteel nog een klacht van de OECD tegen Prosegur.

De Engagement Manager blijft in gesprek met Prosegur over de volgende doelen:

Materialiteit

Transparantie Prosegur is gevraagd om de transparantie over de positie van arbeidsrechten in de onderneming te vergroten. De onderneming moet informatie leveren over hoeveel werknemers vrijheid van vereniging hebben, over de dialoog met belanghebbenden en training over de kwestie door de onderneming.

Overtreding Beginselen 3 en 4 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming In

Colombia

en

Paraguay

is

Prosegur

betrokken bij beschuldigingen van activiteiten gericht tegen de vakbonden. Prosegur is in de positie om de schendingen te beïnvloeden.

Beleidsontwikkeling Prosegur is gevraagd om ervoor te zorgen dat het beleid van de onderneming voor vrijheid van vereniging wordt gevolgd. De onderneming heeft goede beleidslijnen en praktijken in Spanje en de meeste andere Europese landen, maar moet haar beleid voor vrijheid van vereniging in alle bedrijfsonderdelen invoeren.

Risico Betrokkenheid

bij

arbeidsrechten

kan

schendingen materiele

van risico's

opleveren. Protesten van zowel medewerkers als vakbonden kunnen een negatieve invloed

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Prosegur is gevraagd om het huidige arbeidsconflict met de vakbonden in Colombia en Paraguay aan te pakken. Prosegur moet het gebrek aan consistentie aanpakken in de uitoefening van arbeidsrechten in al zijn ondernemingen wereldwijd.

hebben op de dagelijkse werkzaamheden. Aanhoudende beschuldigingen kunnen leiden tot reputatie risico's en op termijn ook in financiële risico’s voor de onderneming en voor KCM. Fondsmanager Montanaro European Smaller Companies SKAGEN Global Fund Observatie factsheet Ŷ Prosegur Compania de Seguridad


50



Samsung Electronics

Onderneming

4e. Samsung Electronics

u

X

OBSERVATIE

De Zuid-Koreaanse onderneming Samsung Electronics (SE)

is

actief

in

consumentenelektronicaproducten,

informatietechnologie, mobiele communicatie en mobiele apparatuur.

Issue SE

wordt

in

verband

gebracht

met

slechte

KCM meent dat slechte werkomstandigheden aanzienlijke risico’s opleveren. SE is echter ontvankelijk voor de beschuldigingen en toont bereidheid om arbeidsrechtenschendingen in de toekomst te voorkomen. Het is moeilijk om in deze fase concrete engagementdoelstellingen voor SE te formuleren. Daarom wordt SE als een observatie case aangemerkt. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft in gesprek met de onderneming.

werkomstandigheden in eigen fabrieken en bij leveranciers.


Feiten De afgelopen jaren is diverse malen gerapporteerd dat SE arbeidsrechten

heeft

kinderarbeid,

onbetaald

geschonden en

in

de

vorm

overmatig

van

overwerk,

overtredingen van de arbeidsregels, discriminatie bij

Sinds 2012 is de Engagement Manager met SE over de slechte werkomstandigheden in gesprek. Tot nu toe heeft SE de volgende stappen ondernomen om slechte praktijken te beoordelen en te beperken:

sollicitaties en anti-vakbondspraktijken. In 2012 bracht China Labor Watch (CLW) een rapport uit waarin zes

-

fabrieken van SE en twee van leveranciers werden beschuldigd

van

arbeidsregels

en

kinderarbeid, verbaal

en

overtredingen fysiek

geweld

van tegen

werknemers. In november 2013 publiceerde Students and Scholars Against Corporate Misbehaviour een rapport waarin

soortgelijke

schendingen

van

-

arbeidsrechten

werden geuit tegen een Chinese fabriek van een SEleverancier. In 2014 kwam CLW met een rapport met nieuwe beschuldigingen van kinderarbeid bij een SEleverancier in China. In 2013 en 2014 stierven er twee werknemers als gevolg van gas- en zuurlekkages in ZuidKoreaanse fabrieken van SE. Ook zijn er meldingen dat SE-werknemers vanwege de slechte werkomstandigheden zelfmoord hebben gepleegd.

Materialiteit Overtreding Beginselen 4-6 UN Global Compact.

Betrokkenheid van de onderneming SE

heeft

structureel

problemen

-

Na de beschuldigingen van CLW zijn de eigen fabrieken en alle leveranciers in China eind 2012 gecontroleerd. Kinderarbeid werd niet geconstateerd, maar wel excessieve overuren. Ook waren er werknemers die geen kopie van hun arbeidscontract kregen. Om de situatie te verbeteren, heeft SE “Correctieve maatregelen voor de werkomstandigheden in China bij fabrieken van leveranciers” ingevoerd. In 2013 huurde SE een extern, door de EICC gecertificeerd bureau in om on-site audits uit te voeren bij 100 leveranciers in China en om na te gaan of zij zich aan de gedragscode van de onderneming hielden. Die gedragscode werd door 95 van hen overtreden: zij boden niet genoeg veiligheidsmaatregelen en beschermende kleding aan werknemers. Een meerderheid spande zich niet genoeg in om EHBOprogramma’s op te stellen en te voldoen aan de Chinese wetten voor overuren. Bij een derde vertoonden de sociale verzekeringen en de contractbepalingen over werkomstandigheden en tijdelijk werk gebreken. Na nieuwe beschuldigingen van kinderarbeid in 2014 schortte SE tijdelijk alle contracten met de betreffende fabriek op. Na een vooronderzoek waarin de lokale autoriteiten vaststelden dat de fabriek niet opzettelijk te jonge werknemers had ingehuurd, zette SE de relatie met de leverancier voort. Wel werd het uitbestede werk met 30% verminderd om de leverancier die slecht toezicht op zijn onderaannemers had gehouden te straffen.

Toekomstige engagementdoelen die

met

slechte

werkomstandigheden verband houden. SE is direct en indirect betrokken bij de schendingen. Het gaat om problemen in de eigen bedrijfsvoering en bij leveranciers.


Risico Betrokkenheid bij slechte werkomstandigheden kan leiden tot protesten en kan de stabiliteit van de bedrijfsvoering beïnvloeden. Omstandigheden in fabrieken die niet aan

Transparantie SE dient transparanter te zijn over de audits; de procedures daarachter, de uitkomsten daarvan en de corrigerende maatregelen als niet aan standaarden wordt voldaan.

internationale normen voldoen kunnen ook de productiviteit van de leveranciers, het vermogen om opdrachten op tijd af te leveren en de kwaliteit van de producten die worden gemaakt,

negatief

beïnvloeden.

Hierdoor

ontstaan

reputatierisico’s en financiële risico’s voor SE en KCM.

Fondsmanagers

Beleidsontwikkeling SE dient duidelijke verplichtingen op te stellen overeenkomstig internationale standaarden voor mensenrechten en arbeidsrechten. Zo dient SE bijvoorbeeld een duidelijk commitment aan de fundamentele conventies van de ILO in de (leveranciers)gedragscode op te nemen. SE dient ervoor te zorgen dat de leveranciersgedragscode in de gehele organisatie wordt geïmplementeerd en nageleefd, ook bij alle leveranciers en onderaannemers.

T. Rowe Price GEM, Westwood Emerging Markets, SKAGEN Global Acc., T. Rowe Price Funds SICAV

Observatie factsheet Ŷ Samsung Electronics

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden SE dient de monitoring en de systematische auditing te verbeteren, inclusief risicobeoordeling, handhaving en herstelmaatregelen. Deze maatregelen dienen te gelden voor de eigen bedrijfsvoering, voor alle fabrieken van SE en voor alle onderaannemers.


51



Starbucks Corp. u

4f. Starbucks X

Onderneming

OBSERVATIE

Het Amerikaanse Starbucks Corp. is een wereldwijd opererende koffieshopketen met vestigingen in 60 landen. Issue Starbucks is in Chili betrokken bij antivakbondspraktijken. Feiten Starbucks is diverse keren betrokken geweest bij schendingen van arbeidsrechten en antivakbondspraktijken.

In

2011

kreeg

de

Chileense tak van Starbucks een boete van het

arbeidshof

in

Santiago

voor

anti-

vakbondspraktijken, zoals intimidatie tijdens collectieve onderhandelingen, misbruik van leidinggevende posities en discriminatie van

Starbucks is in Chili betrokken bij anti-vakbondspraktijken. Starbucks is zich bewust van deze beschuldigingen. Het is moeilijk om op dit moment concrete engagementdoelstellingen te formuleren, aangezien de onderneming de beschuldigingen ontkent. Vooralsnog wordt Starbucks als een observatie case aangemerkt. De fondsbeheerders zijn echter op de hoogte gesteld van deze kwestie en de Engagement Manager blijft een dialoog met Starbucks voeren om transparantie en naleving van de ILO-standaarden aan te moedigen.

Engagementresultaten Sinds 2012 is de Engagement Manager in gesprek met Starbucks over anti-vakbondspraktijken. Starbucks wijst de beschuldigingen van de hand en beweert dat de onderneming in overeenstemming met de arbeidswetten opereert en het recht om lid te worden van een vakbond respecteert. Starbucks is het oneens met alle vonnissen en verklaart dat de onderneming zich altijd aan de wet heeft gehouden en het recht van medewerkers op collectieve onderhandelingen en vrijheid van vereniging in alle landen waar het actief is respecteert. Daarmee verwijst Starbucks naar de deelname aan de UN Global Compact.

bij een vakbond aangesloten werknemers. Starbucks ging in beroep bij het Chileense hooggerechtshof. Dat bevestigde de uitspraak en gaf Starbucks in 2012 een boete voor het in

diskrediet

brengen

vakbondsleiders,

het

en

ontslaan

geven

van

van valse

informatie aan werknemers om stakingen te

De Engagement Manager heeft dit niet kunnen bevestigen. De onderneming is onvoldoende transparant over hoe zij ervoor zorgt dat de arbeidsrechten niet geschonden worden en er geen anti-vakbondspraktijken plaatsvinden. Evenmin wordt duidelijk gemaakt hoe de vrijheid van vereniging is geïmplementeerd en in de organisatie is gewaarborgd. In het huidige wereldwijde mensenrechtenbeleid van Starbucks wordt verwezen naar internationale normen, maar worden onvoldoende concrete commitments afgegeven.

voorkomen, het wijzigen van werktijden en diensten om het stemmen over stakingen te


dwarsbomen en het bieden van juridische ondersteuning aan een groep werknemers die zich pro-Starbucks opstelden. In mei 2014 dienden twee vakbonden een klacht in tegen


het bedrijf bij het OECD National Contact Point in Chili met het verzoek om het gedrag en het beleid van Starbucks te onderzoeken en zo nodig in te grijpen. Starbucks heeft hier nog niet op gereageerd. Materialiteit

Transparantie Starbucks dient transparanter te zijn over hoe wordt gezorgd dat er de arbeidsrechten niet geschonden worden en dat er geen anti-vakbondspraktijken plaatsvinden. Ook dient de onderneming toe te lichten hoe het recht op vereniging in de organisatie is ingebed. Beleidsontwikkeling Starbucks dient duidelijke commitments af te geven om aan de internationale standaarden zoals de ILO-conventies over mensen- en arbeidsrechten te voldoen, om schendingen van arbeidsrechten te voorkomen en te zorgen dat er geen anti-vakbondspraktijken plaatsvinden.

Overtreding Beginsel 3 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Starbucks

is

direct

betrokken

bij

beschuldigingen van anti-vakbondsactiviteiten en is in de positie om op deze overtredingen

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Starbucks dient de naleving van internationaal overeengekomen arbeidsnormen proactief te monitoren. De auditing en centraal afgesproken richtlijnen moeten robuuster gemaakt worden.

invloed uit te oefenen. Risico Betrokkenheid bij anti-vakbondspraktijken kan tot protesten leiden en de stabiliteit van de activiteiten beïnvloeden. Hierdoor ontstaan reputatierisico’s en financiële risico's voor de onderneming en voor KCM. De onderneming lijkt onvoldoende stappen te ondernemen om de risico’s te beperken.

Observatie factsheet Ŷ Starbucks


52

5. Corruptie

Corruptie Thematisch engagement paper

Corruptie

In de beleggingsportefeuille van KCM zijn diverse ondernemingen in verband gebracht met corruptie. KCM is in dialoog met deze ondernemingen om positieve verandering te stimuleren. Feiten Corruptie kan worden gedefinieerd als het misbruik van toevertrouwde bevoegdheid voor persoonlijk gewin. Er zijn vele vormen van corruptie zoals omkoping en afpersing. Het bestaan van corruptie duidt erop dat middelen onjuist worden ingezet en dat de kwaliteit van bijbehorende diensten en materialen ernstig in gevaar wordt gebracht. Zowel het omkopen van een medewerker van de overheid als van een onderneming kan worden gezien als corruptie. Volgens de UN Global Compact wordt corruptie op dit moment erkend als een van de grootste uitdagingen ter wereld. Het is een enorm obstakel voor duurzame ontwikkeling met een onevenredig effect op arme gemeenschappen. Investeerders moeten naast boetes, juridische kosten en andere kosten ook rekening houden met reputatierisico's van corruptie. Materialiteit Overtreding Corruptie is een schending van het VN Verdrag tegen corruptie, dat ook is opgenomen in beginsel 10 van UN Global Compact dat luidt: “Ondernemingen moeten alle vormen van corruptie tegengaan, waaronder afpersing en omkoping”. Corruptie valt ook onder richtlijn VII inzake de bestrijding van omkoping van de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. Betrokkenheid van de onderneming De mate waarin ondernemingen betrokken zijn bij corruptie verschilt per voorval; sommige ondernemingen zijn incidenteel betrokken bij corruptiepraktijken, andere structureel. Bovendien moet onderscheid worden gemaakt tussen een directe schending (corruptiepraktijken die in de invloedsfeer van de onderneming liggen, zoals bijvoorbeeld bij agenten en tussenpersonen) en een indirecte schending (corruptiepraktijken buiten de invloedsfeer van de onderneming). Een onderneming die direct betrokken is bij corruptiepraktijken is in staat om de situatie rechtstreeks te beïnvloeden. Als is vastgesteld dat de corruptie heeft plaatsgevonden buiten de invloedsfeer van de onderneming, is het moeilijker om de onderneming verantwoordelijk te houden voor het voorval. Risico Betrokkenheid bij corruptie leidt tot aanmerkelijke reputatie- en financiële risico’s. De boetes voor corruptie zijn onlangs verhoogd. De Amerikaanse wet tegen buitenlandse corruptiepraktijken (Foreign Corrupt Practices Act, FCPA) is van toepassing op alle personen en ondernemingen die in relatie staan tot de VS. De Britse omkopingswet (Bribery Act) is van toepassing op alle ondernemingen die in relatie staan tot het Verenigd Koninkrijk. Verder kunnen ondernemingen die betrokken zijn bij corruptie op een zwarte lijst worden geplaatst, bijvoorbeeld door de Wereldbank of door landen waar deze ondernemingen werkzaam zijn. Naast de financiële risico’s, schaadt corruptie de reputatie van de onderneming aan. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor toekomstige bedrijfsactiviteiten. Als ondernemingen het probleem ontkennen en weigeren anticorruptie maatregelen te nemen, leidt dat tot materiele risico's voor de onderneming en voor KCM. Engagementresultaten De laatste jaren heeft de Engagement Manager van KCM verschillende ondernemingen aangesproken op betrokkenheid bij corruptie. De engagement met ondernemingen over corruptie richt zich op verbetering van hun beleid, programma's en monitoringsystemen. Lopende rechtszaken kunnen niet worden besproken omdat de juridische afdeling van de onderneming dat niet toestaat. Daarom richt de aandacht zich op de toekomst en de verbetering van het anti-corruptiesysteem en niet op mogelijk eerdere overtredingen. Diverse ondernemingen hebben hun anti-corruptiesysteem verbeterd naar aanleiding van het engagement proces. Ondernemingen gaan vaak over tot inhuur van compliance functionarissen om een betrouwbaar anticorruptiesysteem in te voeren als de onderneming betrokken raakt bij mondiale corruptie en het probleem systematisch blijkt. Door het opzetten van nieuwe systemen en het zorgen voor externe controle hebben

Corruptie Ŷ Thematic engagement paper


54

diverse ondernemingen zich hersteld van corruptieschandalen, zelfs in het geval van een onderneming waar sprake was van een boete van 1,6 miljard USD. Toekomstige engagementdoelen De engagementdoelen richten zich op het verbeteren van het anti-corruptiesysteem in een onderneming. De meeste engagement doelen zijn gebaseerd op werk van Transparancy International, een organisatie die wereldwijd corruptie bestrijdt door samen te werken met partners in de overheid, de zakenwereld en de samenleving. Transparantie x Het anti-corruptieprogramma en de uitvoering moeten openbaar worden gemaakt. x Externe borging van het anti-corruptieprogramma moet openbaar worden gemaakt. Beleidsontwikkeling x Formuleer en publiceer doeltreffend anti-corruptiebeleid, inclusief een anti-omkoopbeleid en verwijzing naar relevante lokale wetgeving. x Ontwerp gedetailleerd beleid voor politieke bijdragen en liefdadigheidsbijdragen, kleinere smeergelden, giften en reiskostenvergoedingen. x Neem een anonieme, door een derde bediende tiplijn voor klachten op. Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden x Voer het anti-corruptiebeleid in in alle gelederen van de onderneming. x Geef alle werknemers training in de gedragscode en geef specifieke werknemers op maat gemaakte anti-corruptietraining. Beoordeel werknemers met examens en maak resultaten openbaar. x Communiceer het anti-corruptiebeleid en de uitvoering daarvan naar werknemers, zakenpartners en andere belanghebbenden. x Betaal compensatie, schades, boetes en schikkingen. Sectorinitiatieven x De onderneming moet zijn betrokkenheid (of gebrek eraan) bij anti-corruptie initiatieven toelichten en wordt aangemoedigd om deel te nemen aan bestaande anti-corruptieprogramma's.



55

Bijlage - Internationale initiatieven tegen corruptie Juridische instrumenten tegen corruptie Er zijn verschillende verdragen en wetten tegen corruptie. x

VN Verdrag tegen corruptie, 2003

x

OESO-Verdrag tegen omkoping van buitenlandse ambtenaren bij internationale handelstransacties, 1997

x

UK Bribery Act, 2010 (anti-omkopingswet van Groot Brittannië)

x

US Foreign Corrupt Practices Act, 1977 (Amerikaanse wet inzake buitenlandse corruptiepraktijken)

x

Inter-American Convention Against Corruption, 1996 (Inter-Amerikaans verdrag tegen corruptie)

x

Verdragen van de Raad van Europa inzake corruptie, 1997-1999

x

The African Union Convention on Preventing and Combating Corruption, 2003 (Verdrag van de Afrikaanse Unie inzake het voorkomen en bestrijden van corruptie)

CleanGovBiz Initiatief Het CleanGovBiz Initiatief helpt regeringen om de bestrijding van corruptie te versterken en te bespreken in de samenleving en in de private sector ter stimulering van echte verandering op weg naar integriteit. http://www.oecd.org/cleangovbiz/ World Economic Forum’s Partnering Against Corruption Initiative (PACI) PACI is een initiatief van de private sector opgericht voor ondernemingen om zichzelf te verplichten tot ontwikkeling, invoering en monitoring van anti-corruptieprogramma’s met behulp van netwerkbijeenkomsten met collega's en levering van ondersteuningsinstrumenten door de private sector zelf. http://www.weforum.org/issues/partnering-against-corruption-initiative Extractive Industry Transparency Initiative (EITI) Het EITI is een mondiale richtlijn die transparantie over opbrengsten stimuleert en het nemen van verantwoordelijkheid in de delfstoffenwinning. Het kent een methodologie voor het monitoren en afstemmen van bedrijfsbetalingen en overheidsopbrengsten uit olie, gas en mijnbouw op landniveau. http://eiti.org/ th

UN Global Compact Working Group on the 10 Principle Het doel van deze werkgroep bestaande uit meerdere belanghebbenden is om strategische inbreng te bieden aan het werk van de Global Compact inzake anti-corruptie en om de behoeften van ondernemers te bepalen e

bij het invoeren van de 10 richtlijn. De werkgroep richt zich op het bijdragen aan grotere samenhang door de aansluiting bij bestaande initiatieven te ondersteunen en te vermijden dat inspanningen dubbel worden gedaan. http://www.unglobalcompact.org/Issues/transparency_anticorruption/



56


Corruptie

Finmeccanica

X

Onderneming Finmeccanica

is

voor

ongeveer

ENGAGEMENT

30%

Finmeccanica heeft enkele stappen genomen om corruptie te verminderen. KCM is in gesprek met Finmeccanica en oefent druk uit op de onderneming om een anti-corruptiebeleid te implementeren.

eigendom van de Italiaanse staat en is gespecialiseerd in vlieg- en ruimtereizen,

5a. Finmeccanica defensie en veiligheid. u


Issue Finmeccanica wordt in verband gebracht met corruptiepraktijken. Feiten In februari 2012 is de algemeen directeur van Finmeccanica gearresteerd in verband met een lopend

onderzoek

naar

Sinds 2013 is de Engagement Manager in gesprek met Finmeccanica. De onderneming heeft laten weten niet op de omkoopbeschuldigingen in te kunnen gaan zolang het onderzoek loopt, maar heeft wel aangegeven dat het veranderingen doorvoert om controleprocedures te verbeteren, waaronder het opzetten van een structuur voor risicomanagement waarin de interne auditactiviteiten en de indirecte inkoop van het concern worden gecentraliseerd.

vermeende

een schikking getroffen voor 7,9 miljoen Euro.

De onderneming heeft de volgende stappen ondernomen: In februari 2013 heeft Finmeccanica een nieuwe algemeen directeur benoemd; In april 2013 heeft Finmeccanica een ethisch comité opgericht dat rechtstreeks aan het bestuur rapporteert; In juli 2013 is een nieuwe bestuursvoorzitter benoemd; De onderneming gaat een externe auditor benoemen om de aankopen van het concern van immateriële goederen, zoals software, techniek en adviesdiensten te evalueren; In het duurzaamheidsjaarverslag van 2013 wordt gerefereerd naar verschillende anti-corruptie richtlijnen: o.a. de Common Industry Standards for Aerospace and Defence against corruption (CIS), het Charter of standards van de A&D Industry Association’s Business Ethics Committee (ASD), en de IFBEC Global Principles. In april 2014 heeft de premier van Italië een nieuwe CEO benoemd. Dit is de vierde CEO voor Finmeccanica sinds 2011. In augustus 2014 treft Finmeccanica een schikking met de Italiaanse rechter voor bijna 7,9 miljoen Euro. In oktober 2014 zijn de voormalige CEO van Finmeccanica en de voormalige CEO van AgustaWestland veroordeeld tot 2 jaar gevangenisstraf voor de vervalsing van facturen met betrekking tot de Indiase helikopter deal. Ze werden echter vrijgesproken van meer ernstige beschuldigingen van corruptie.

Materialiteit


corruptiepraktijken

van

Finmeccanica

en

dochteronderneming AugustaWestland in India. Tijdens het onderzoek, uitgevoerd Italiaanse

rechtbank,

werd

door de

ontdekt

dat

de

onderneming in 2010 illegale betalingen had gedaan aan Indiase overheidsmedewerkers om een contract binnen te halen van USD 749 miljoen

voor

de

levering

van

12

topveiligheidshelikopters voor gebruik door hoge regeringsleiders.

Naar

verluidt

kreeg

een

voormalige luchtmachtcommandant een bedrag van

USD

5

miljoen

aan

steekpenningen

aangeboden om AugustaWestland te helpen aan een ander contract. De oud-directeuren van Finmeccanica en AugustaWestland zijn beide schuldig

bevonden

van

het

vervalsen

van

rekeningen. Finmeccanica heeft in augustus 2014


In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. De engagement met Finmeccanica richt zich op de volgende doelen:

Betrokkenheid van de onderneming Finmeccanica is al eerder beschuldigd van omkoping.

Finmeccanica

is

rechtstreeks

betrokken bij corruptieschandalen en is in de gelegenheid om de kwestie te beïnvloeden. Risico Betrokkenheid

bij

corruptiepraktijken

kan

materiele risico's opleveren. Boetes voor

Transparantie Finmeccanica is gevraagd om een hotline te openen voor meldingen betreffende schendingen van het anti-corruptie beleid. De onderneming wordt aangemoedigd hier over te rapporteren. Beleidsontwikkeling Finmeccanica is gevraagd om het anti-corruptiebeleid aan te scherpen met een expliciete uitspraak dat geen enkele vorm van omkoping wordt geaccepteerd (zero tolerance for bribery).

corruptie zijn aanzienlijk hoger geworden de laatste jaren. De zaak leidt mogelijk ook tot aanmerkelijke reputatierisico's en dat kan van invloed

kan

zijn

op

de

toekomstige

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Finmeccanica is gevraagd om adequate systemen in te voeren waarmee naleving van het anticorruptiebeleid wordt gegarandeerd. Een onafhankelijke derde moet dit monitoren.

bedrijfsvoering. Finmeccanica kan door de corruptieprakrijken in India op de zwarte lijst terechtkomen en dat vormt een probleem, omdat India een belangrijke groeimarkt is voor Finmeccanica. aandeelhouders

Bovendien hun

vertrouwen

kunnen in

Sectorinitiatieven Finmeccanica is gevraagd om zijn beleid te laten aansluiten op de UN Global Compact, waarin een anti-corruptieprincipe is opgenomen. De onderneming wordt ook aangemoedigd om het UN Global Compact te ondertekenen.

de

onderneming verliezen, en dat kan leiden tot financiële risico's voor de onderneming en voor KCM. Engagement factsheet Ŷ Finmeccanica


57


Corruptie

China Mobile

OBSERVATIE

Onderneming China Mobile levert mobiele telecommunicatie en aanverwante diensten.

5b. China Mobile

u

Issue

China Mobile wordt in verband gebracht met corruptiepraktijken. Feiten Er wordt bij China Mobile onderzoek gedaan

KCM is op de hoogte van de betrokkenheid van de onderneming bij corruptiezaken. China Mobile heeft de afgelopen jaren een aantal doeltreffende beleidslijnen en programma's ingevoerd. De onderneming toont bereidheid om de situatie te verbeteren en neemt voldoende stappen om schendingen in de toekomst te voorkomen. KCM bestempelt deze zaak als een observatiezaak. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft de onderneming monitoren.


naar beschuldigingen van corruptie door de Central Commission of Discipline Inspection in China. In 2011 is een voormalige topmanager van China Mobile schuldig bevonden aan het meerdere

keren

accepteren

van

steekpenningen tussen 1994 en 2009 tot een bedrag van ongeveer USD 1,15 miljoen en er was sprake van dat ook senior overheidsmedewerkers betrokken waren. In verband hiermee werd onderzoek gedaan naar meer

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met China Mobile over corruptie. China Mobile heeft de volgende stappen ondernomen om betrokkenheid bij corruptie te verminderen: In 2012 heeft China Mobile een anti-corruptieprogramma ingevoerd om preventie en controlesystemen te verbeteren en om corruptie gerelateerde risico's te voorkomen; De onderneming heeft een klokkenluiderprogramma ingevoerd; Een groot deel van het personeel heeft training over corruptie gevolgd; China Mobile heeft waarborgen voor het bestuur ingebouwd om ervoor te zorgen dat eerst een aantal afdelingen en het hoofdkantoor akkoord moeten gaan met grote contracten en besluiten over geld voordat betalingen worden goedgekeurd.

dan 60 mensen, waaronder overheidspersoneel en managers en werknemers van aangesloten telecombedrijven. De manager is veroordeeld tot voorwaardelijke doodstraf (levenslang). In 2009 zijn veertien managers van China Mobile

In de zomer van 2014 heeft onze Engagement Manager de onderneming bezocht voor een engagement gesprek in Hongkong. Dit gesprek bevestigt de vooruitgang die China Mobile boekt in de strijd tegen corruptie. Er blijven echter corruptiezaken uit het verleden naar voren komen. Dit zorgt ervoor dat het een belangrijk punt van aandacht blijft voor China Mobile.

en haar dochterondernemingen aangeklaagd in grootschalige corruptiezaken. Eind 2013 is Xu Lang,

voormalig

directeur

bestuurslid

van

onderzocht

een

en

dochteronderneming,

wegens

corruptie.


algemeen

Als

De Engagement Manager blijft in gesprek met China Mobile over de volgende doelen:

gevolg

hiervan is hij verdreven van de communistische partij. In 2014 zijn twee voormalige bestuurders bestraft voor het aannemen van 67 miljoen US

Transparantie China Mobile is gevraagd om te laten zien wat de onderneming doet om corruptiepraktijken te beperken en hierover te rapporteren.

dollar aan smeergeld in 2007.

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden China Mobile moet aantonen hoe het anti-corruptie beleid wordt gehandhaafd.

Materialiteit Overtreding Beginsel 10 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming China Mobile is betrokken bij beschuldigingen die verband houden met corruptiepraktijken. De onderneming is rechtstreeks betrokken bij de kwesties en is in de positie om de schending te beïnvloeden. Risico Betrokkenheid

bij

corruptiepraktijken

kan

materiele risico's opleveren. Boetes voor corruptie zijn aanzienlijk hoger geworden de laatste jaren. De zaak leidt mogelijk ook tot aanmerkelijke reputatierisico's en dat kan van invloed

kan

bedrijfsvoering. aandeelhouders

zijn

op

de

toekomstige

Bovendien hun

vertrouwen

kunnen in

de

onderneming verliezen. Fondsmanager Kempen Dividend Strategies

Observatie factsheet Ŷ China Mobile


58

6. Kernwapens

Kernwapens Thematisch engagement paper

Kernwapens

In de portefeuille van KCM zitten diverse ondernemingen die in verband zijn gebracht met kernwapens. KCM is in dialoog met deze ondernemingen om meer informatie over de nucleaire programma's te ontvangen. Feiten In het ESG-beleid voor kernwapens maakt KCM een verschil tussen kernraketproducenten en kernkopproducenten. Ondernemingen die betrokken zijn bij de laatste vorm worden uitgesloten van ons beleggingsuniversum, omdat dit wordt aangemerkt als een schending van internationale mensenrechten. Ondernemingen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van kernraketten worden niet uitgesloten. KCM start een engage to inform-proces met ondernemingen die betrokken zijn bij de productie van kernraketten. Het doel van dit proces is steeds contact te houden met de onderneming, de zorg van KCM over kernwapens te delen en ons ervan te verzekeren dat de ondernemingen niet betrokken zijn bij de productie van kernkoppen en ook in de toekomst niet tot productie hiervan zullen overgaan. Het doel van een engage to inform-proces is niet hetzelfde als een engagementproces dat is gericht op het veranderen van de bestaande activiteiten van de onderneming. Materialiteit Overtreding Het ontwikkelen en produceren van kernkoppen is een schending van internationaal humanitair recht. Het is een schending van het eerste aanvullende protocol van de Geneva Conventies, en van het ontwapeningsaspect van het Non-proliferatieverdrag (NPV) uit 1970. Betrokkenheid van de onderneming 1 Volgens het NPV mogen vijf landen kernwapens in bezit hebben: de Verenigde Staten, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, China en Frankrijk. Dit zijn allemaal permanente leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Er is echter ook een aantal landen dat illegaal in het bezit is gekomen van kernwapens. Dit zijn India, Pakistan, Noord-Korea en Israël (Israël heeft zijn kernwapenprogramma niet officieel bevestigd). Ondernemingen die betrokken zijn bij het produceren van kernwapens handelen in strijd met het doel van het NPV: nucleaire ontwapening. Risico Betrokkenheid bij kernkoppen kan leiden tot aanmerkelijke risico's voor de onderneming en zijn aandeelhouders. KCM kenmerkt dit als een materieel risico en in strijd met maatschappelijke ontwikkelingen. De onderneming staat bloot aan risico's rondom activisme, verwachtingen van aandeelhouders en belemmering van nieuwe bedrijfskansen. Het reputatie risico kan op lange termijn resulteren in financiële risico’s voor de onderneming. Engagementresultaten In de afgelopen jaren heeft KCM diverse ondernemingen benaderd die werken in de kernwapenindustrie. Het doel van de dialoog is om duidelijkheid te verkrijgen over de betrokkenheid van die ondernemingen bij kernwapens. Toekomstige engagementdoelen De engagementdoelen voor deze thematische aanpak richten zich op: Transparantie x Duidelijkheid over de afdelingen die betrokken zijn bij kernraketprogramma's x Duidelijkheid over het aandeel van het kernraketproject in de jaarlijkse inkomsten Beleidsontwikkeling x Invoeren van beleid op het gebied van kernkoppen.

1

Zie bijlage voor meer informatie.

Kernwapens Ŷ Thematic engagement paper


60

Bijlage - Internationale initiatieven Non-proliferatieverdrag (NPV) Het NPV is een VN-verdrag dat als doel heeft het voorkomen van verspreiding van kernwapens en wapentechnologie, het samenwerken in het vreedzaam gebruiken van kernenergie en het dichterbij brengen van nucleaire ontwapening en volledige ontwapening in het algemeen. Het verdrag werd in 1970 van kracht. In artikel 6 van het verdrag staat: “Alle partijen bij het verdrag verplichten zich tot het voortzetten van onderhandelingen om in goed vertrouwen en zo snel mogelijk tot effectieve maatregelen te komen ter beëindiging van de kernwapenwedloop en tot nucleaire ontwapening, en over een verdrag inzake volledige ontwapening in het algemeen onder strikte en effectieve internationale controle.” Eerste aanvullende protocol van de Geneva Conventie De Geneva Conventies bestaan uit vier verdragen en drie aanvullende protocollen, waarin standaarden van internationaal recht zijn opgenomen voor de humanitaire behandeling van oorlog. In het eerste aanvullende protocol van de Geneva Conventie wordt verklaard dat landen die betrokken zijn bij een gewapend conflict onder andere onderscheid moeten kunnen maken tussen burgers en militairen; geen oorlogsmethoden mogen gebruiken die onnodig lijden veroorzaken; en de natuur moeten beschermen tegen langdurige en ernstige schade. New Agenda Coalition De New Agenda Coalition (NAC) bestaat uit Brazilië, Egypte, Ierland, Mexico, Nieuw Zeeland, Zuid Afrika en Zweden. Het is een groep landen die wil werken aan internationale overeenstemming in het boeken van vooruitgang op nucleaire ontwapening, conform de wettelijke oproep in het nucleaire NPV. In 2000 werd door het NAC een doorbraak gerealiseerd op de NPV Review Conference. De NAC heeft een overeenkomst opgesteld met 13 stappen, waarin de landen met kernwapens bevestigen dat, conform artikel 6 van het NPV, nucleaire ontwapening door kan en moet gaan, los van algemene ontwapening. Verdrag inzake de Wapenhandel In 2013 heeft de algemene vergadering van de VN met grote meerderheid het Verdrag inzake de Wapenhandel aangenomen. Het doel van het verdrag is om een gemeenschappelijke internationale standaard aan te nemen voor de regulering van internationale handel in conventionele wapens, om illegale handel in conventionele wapens te voorkomen en om omleiding daarvan te voorkomen. Het verdrag gaat over conventionele wapens zoals pantserwagens, bewapende vliegtuigen, raketten en kleine wapens, maar ook over munitie en losse onderdelen. Het verdrag gaat niet over binnenlandse handel in wapens. Het verdrag is nog niet van kracht.

Kernwapens Ŷ Thematic engagement paper


61

Engage to inform factsheet

Kernwapens

The Boeing Company (Boeing)

u

Onderneming

ENGAGE TO INFORM

De Amerikaanse onderneming Boeing is actief in de lucht- en ruimtevaart en defensie.

6a. Boeing

u Issue Boeing

wordt

in

verband

gebracht

met

kernwapenprogramma's. Feiten

Boeing is betrokken bij de ontwikkeling van kernraketten. In een dergelijk geval start KCM een proces van ‘engage to inform’ met de onderneming. Het doel van dit proces is om er zeker van te zijn dat de onderneming het kernkoppenbeleid van KCM niet schendt in de toekomst, door toch betrokken te raken bij de productie van kernkoppen. KCM informeert de onderneming over zijn kernkoppenbeleid omdat betrokkenheid bij kernkoppenproductie zou leiden tot uitsluiting. Fondsmanagers worden geïnformeerd over het probleem van de betrokkenheid van de onderneming bij de productie van kernraketten.

Boeing is betrokken bij het vervangen en verbeteren van het raketgeleidingssysteem voor het raketprogramma Minuteman III.


Boeing maakt deel uit van het Amerikaanse intercontinentale ballistische raket (ICBM) topintegratieteam. Op dit moment voert het team

een

modernisering

Minuteman inclusief

III

ICBM

de

uit

van

het

kernwapensysteem,

vervanging

geleidingssysteem.

van

Sinds 2009 is de Engagement Manager in dialoog met Boeing. De onderneming verklaart dat ze bij het ICBM programma niet betrokken zijn bij productie die verband houdt met de kernkop op ICBM. De activiteiten van Boeing voor het systeem omvatten ondersteuning van elementen van begeleiding en navigatie en controle, maar ook het uitvoeren van bepaalde activiteiten voor reparatie en verbetering.

het

Boeing

heeft


raketgeleidingsonderdelen voor de Minuteman III ICBM geleverd en gaat door met het leveren van diensten op het gebied van reparatie, tests en ijking voor het ICBM geleidingssysteem.

Het

Minuteman

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. Het engagement proces met Boeing richt zich op de volgende doelen:

III

programma is onderdeel van het Amerikaanse nucleaire afweerprogramma. Materialiteit

Transparantie Boeing is gevraagd om te verduidelijken welke afdelingen betrokken zijn bij het ICBM-project. Bovendien is de onderneming gevraagd om te verduidelijken voor welk aandeel van de jaarlijkse inkomen het ICBM-project goed voor is.

Overtreding Als de onderneming betrokken is bij de ontwikkeling en productie van kernkoppen is dat

een

schending

humanitair

recht.

betrokken

bij

van

internationaal

Momenteel de

is

Boeing

ontwikkeling

Beleidsontwikkeling Boeing is gevraagd om beleid te formuleren op het gebied van kernkoppen. Het beleid moet vermelden dat de onderneming bevestigt niet betrokken te raken bij de ontwikkeling en/of productie van kernkoppen in de toekomst.

van

kernraketten. Betrokkenheid van de onderneming Boeing

is

structureel

en

rechtstreeks

betrokken bij kernwapenprogramma's. De modernisering van het Minuteman III ICBM kernwapensysteem programma

is

een

waarin

de

lange

termijn

onderneming

aanhoudend betrokken is. Risico Betrokkenheid bij nucleaire programma’s kan leiden

tot

materiele

risico's

voor

de

onderneming en voor KCM. Boeing staat bloot aan risico's rondom activisme, verwachtingen van aandeelhouders en belemmering van nieuwe bedrijfskansen. Het reputatie risico kan op lange termijn resulteren in financiële risico’s voor de onderneming.

Engage to inform factsheet ■ Boeing


62


Kernwapens

Safran Group

X

Onderneming

ENGAGE TO INFORM

Safran is een Franse onderneming die actief is in drie sectoren: vlieg- en ruimtereizen,

u

6b. Safran

defensie en beveiliging. Issue Safran

wordt

in

verband

gebracht

met

kernwapenprogramma's. Feiten Safran

ontwikkelt

bedoeld

aandrijvingssystemen

voor

het

Safran is betrokken bij de ontwikkeling van kernraketten. In een dergelijk geval start KCM een proces van ‘engage to inform’ met de onderneming. Het doel van dit proces is om er zeker van te zijn dat de onderneming het kernkoppenbeleid van KCM niet schendt in de toekomst, door toch betrokken te raken bij de productie van kernkoppen. KCM informeert de onderneming over zijn kernkoppenbeleid, omdat betrokkenheid bij kernkoppenproductie zou leiden tot uitsluiting. Fondsmanagers worden geïnformeerd over de betrokkenheid van de onderneming bij de ontwikkeling van kernraketten.


Franse

kernrakettenprogramma. Deze ontwikkeling wordt geleid door dochtermaatschappij Safran Herakles. Deze onderneming komt voort uit een fusie van twee dochtermaatschappijen

Sinds 2009 is de Engagement Manager in dialoog met Safran. Safran benadrukt dat hun deskundigheid ligt in het ontwikkelen en produceren van aandrijvingssystemen en niet in kernwapens. Bovendien stellen ze niet betrokken te zijn bij kernkoppen en ook geen plannen te hebben om deze activiteiten te ontwikkelen.

van Safran, Snecma Propulsion Solide (SPS) en SME. Het bedrijf is betrokken bij de


ontwikkeling van het aandrijvingssysteem voor de M-51 kernraket voor het Franse nucleaire afweerprogramma. De Franse commissie voor atoomenergie is verantwoordelijk voor de productie

en

het

onderhoud

van

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. Het engagement proces met Safran richt zich op de volgende doelen:

de

kernkoppen van de raket.

Transparantie Safran is gevraagd om transparant te zijn en duidelijkheid te bieden over de precieze betrokkenheid bij kernwapenprogramma's.

Materialiteit Overtreding Als de onderneming betrokken is bij de ontwikkeling en productie van kernkoppen is dat

een

schending

humanitair

recht.

betrokken

bij

van

internationaal

Momenteel de

is

Safran

ontwikkeling

Beleidsontwikkeling Safran is gevraagd om beleid te formuleren op het gebied van kernkoppen. Het beleid moet vermelden dat de onderneming bevestigt niet betrokken te raken bij de ontwikkeling en/of productie van kernkoppen in de toekomst.

van

kernraketten. Betrokkenheid van de onderneming Alhoewel Safran een onderaannemer is, is de onderneming

structureel

en

rechtstreeks

betrokken bij kernwapenprogramma's. De ontwikkeling van de M-51 kernraket is een lange-termijnprogramma

waar

de

onderneming doorlopend bij betrokken is. Risico Betrokkenheid bij nucleaire programma’s kan leiden

tot

materiele

risico's

voor

de

onderneming en voor KCM. Safran staat bloot aan risico's rondom activisme, verwachtingen van aandeelhouders en belemmering van nieuwe bedrijfskansen. Het reputatie risico kan op lange termijn resulteren in financiële risico’s voor de onderneming. Fondsmanager Kempen Euro Credit Fund

Engage to inform factsheet Ŷ Safran Group


63


Kernwapens

Airbus Group

Onderneming Airbus Group produceert en verkoopt systemen voor

commerciële

defensie.

u

luchtvaart,

raketten

X

ENGAGE TO INFORM

en

6c. Airbus Group

Issue Airbus Group wordt in verband gebracht met kernwapenprogramma's.

Airbus Group is betrokken bij de ontwikkeling van kernraketten. In een dergelijk geval start KCM een proces van ‘engage to inform’ met de onderneming. Het doel van dit proces is om er zeker van te zijn dat de onderneming het kernkoppenbeleid van KCM niet schendt in de toekomst, door toch betrokken te raken bij de productie van kernkoppen. KCM informeert de onderneming over zijn kernkoppenbeleid omdat betrokkenheid bij kernkoppenproductie zou leiden tot uitsluiting. Fondsmanagers worden geïnformeerd over de betrokkenheid van de onderneming bij de ontwikkeling van kernraketten.

Feiten Airbus

Group

is

hoofdaannemer

in

de

ontwikkeling van de M-51 kernraket. De M-51


raket is in 2010 vervangen door zijn voorganger, de M-45 raket, als de strategische, nucleaire, van een

onderzeeër

te

lanceren,

ballistische

afweerraket van de Fransen. De M-51 raket draagt een grotere nucleaire lading en heeft een

Sinds 2009 is de Engagement Manager in dialoog met Airbus Group. In reactie heeft Airbus Group bevestigd dat de informatie over de M-51 raket correct is. KCM heeft regelmatig contact met Airbus Group om de meest recente informatie over het nucleaire programma van de onderneming te krijgen. Airbus Group verklaart niet betrokken te zijn bij kernkoppen.

grotere actieradius. Het M-51 contract is gegund aan Airbus Group in december 2004 voor een


periode van 10 jaar. Airbus Group heeft raketten ontwikkeld Samen

die

met

kernkoppen BAE

kunnen

Systems

dragen.

(37,5%)

en

Finmeccanica (25%) vormt de onderneming 37,5% van het MBDA samenwerkingsverband.

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. Het engagement proces met Airbus Group richt zich op de volgende doelen:

MBDA is betrokken bij de ontwikkeling van de ASMP-A kernraket, onderdeel van het Franse nucleaire programma. Deze raket kan worden gelanceerd vanaf het gevechtsvliegtuig Mirage

Transparantie Airbus Group is gevraagd om transparant te zijn over betrokkenheid in kernwapenprogramma's en om KCM te informeren over veranderingen in zijn toekomstige nucleaire beleid en activiteiten.

2000N. De Franse commissie voor atoomenergie is verantwoordelijk voor de productie en het onderhoud van de kernkoppen. Het bedrijf heeft de levering van het product afgerond, maar is nog betrokken bij het onderzoek voor de volgende generatie van de ASMP-A raket, die naar

Beleidsontwikkeling Airbus Group is gevraagd om beleid te formuleren op het gebied van kernkoppen. Hoewel de onderneming heeft bevestigd op dit moment niet betrokken te zijn bij activiteiten op het gebied van kernkoppen, zou met beleid aangegeven kunnen worden dat de onderneming ook voornemens is dit in de toekomst niet meer te doen.

verwachting in 2035 in gebruik wordt genomen. Materialiteit Overtreding Als

de

onderneming

betrokken

is

bij

de

ontwikkeling en productie van kernkoppen is dat een schending van internationaal humanitair recht.

Airbus

Group

is

betrokken

bij

de

ontwikkeling van kernraketten. Betrokkenheid van de onderneming Airbus Group is structureel en rechtstreeks betrokken bij kernwapenprogramma's. Risico Betrokkenheid bij nucleaire programma’s kan leiden tot materiele risico's voor de onderneming en voor KCM. Airbus Group staat bloot aan risico's

rondom

activisme

en

mogelijke

belemmering van nieuwe bedrijfskansen. Het reputatie risico kan op termijn resulteren in financiële risico’s voor de onderneming. Fondsmanager BGF European Fund

Engage to inform factsheet Ŷ Airbus Group


64


Kernwapens

Finmeccanica

X

Onderneming

ENGAGE TO INFORM

Finmeccanica is een Italiaanse onderneming gespecialiseerd in vlieg- en ruimtereizen,

6d. Finmeccanica defensie enu beveiliging. Issue Finmeccanica is betrokken bij wapen programma's. Feiten

Finmeccanica heeft raketten ontwikkeld die

Finmeccanica is betrokken bij de ontwikkeling van kernraketten. In een dergelijk geval start KCM een proces van ‘engage to inform’ met de onderneming. Het doel van dit proces is om er zeker van te zijn dat de onderneming het kernkoppenbeleid van KCM niet schendt in de toekomst, door toch betrokken te raken bij de productie van kernkoppen. KCM informeert de onderneming over zijn kernkoppenbeleid omdat betrokkenheid bij kernkoppenproductie zou leiden tot uitsluiting. Fondsmanagers worden geïnformeerd over de betrokkenheid van de onderneming bij de ontwikkeling van kernraketten.


kernkoppen kunnen dragen. Samen met BAE Systems (37,5%) en EADS (37,5%) vormt de onderneming

25%

van

het

MBDA

Sinds 2009 is de Engagement Manager in dialoog met Finmeccanica over het MBDA samenwerkingsverband.

samenwerkingsverband. MBDA is betrokken bij de ontwikkeling van de ASMP-A kernraket, onderdeel

van

programma.

het

Deze

gelanceerd

Franse raket

vanaf

nucleaire

kan

worden

het

Franse

gevechtsvliegtuig Mirage 2000N. De Franse commissie

voor

atoomenergie

Hoewel Finmeccanica de levering van de ASMP-A kernraket heeft afgerond, heeft de onderneming nog geen beleid gemaakt over het niet meer ontwikkelen van nieuwe kernwapens. Finmeccanica is op dit moment betrokken bij het ontwerpproces van de volgende generatie van de ASMP-A. De verwachting is dat het ontwerpproces in 2016 gereed is en dat de overheid dan besluit of het ontwerp van de ASMP-A wordt goedgekeurd.

is

verantwoordelijk voor de productie en het


onderhoud van de kernkoppen van de raket. Het bedrijf heeft de levering van het product afgerond, maar is nog betrokken bij het onderzoek voor de volgende generatie van de ASMP-A raket, die naar verwachting in 2035

In het algemeen richt de engagement van KCM zich op verbetering op verschillende terreinen: transparantie, beleidsontwikkeling, toetsing en verbetering van huidige omstandigheden, en het naleven van sectorinitiatieven. Dit engagement proces met Finmeccanica richt zich op de volgende doelen:

in gebruik wordt genomen.

Transparantie Finmeccanica is gevraagd om transparant te zijn over betrokkenheid in kernwapenprogramma's en om KCM te informeren over (mogelijke) toekomstige betrokkenheid bij het ASMP-A raketprogramma.

Materialiteit Overtreding Als de onderneming betrokken is bij de ontwikkeling en productie van kernkoppen is dat

een

schending

van

internationaal

humanitair recht. Momenteel is Finmeccanica betrokken

bij

de

ontwikkeling

van

kernraketten.

Beleidsontwikkeling Finmeccanica is gevraagd om beleid te formuleren op het gebied van kernkoppen. Hoewel de onderneming heeft bevestigd op dit moment niet betrokken te zijn bij activiteiten op het gebied van kernkoppen, zou met beleid aangegeven kunnen worden dat de onderneming ook voornemens is dit in de toekomst niet meer te doen.

Betrokkenheid van de onderneming Finmeccanica is incidenteel betrokken bij kernwapenprogramma's.

Via

een

samenwerkingsverband is de onderneming indirect

betrokken

bij

het

ASMP-A

raketprogramma. Risico Betrokkenheid bij nucleaire programma’s kan leiden

tot

materiele

risico's

voor

de

onderneming en voor KCM. Finmeccanica staat bloot aan risico's rondom activisme, verwachtingen

van

aandeelhouders

en

belemmering van nieuwe bedrijfskansen. Het reputatie risico kan op lange termijn resulteren in financiële risico’s voor de onderneming.

Engage to inform factsheet Ŷ Finmeccanica


65

7. Overige

66


The Boeing Company X

Onderneming

OBSERVATIE

De Amerikaanse onderneming Boeing is actief in de lucht- en ruimtevaart en defensie. Issue Boeing

wordt

in

verband

gebracht

met

KCM is op de hoogte van de beschuldigingen tegen Boeing maar zet momenteel geen engagementcapaciteit in op deze zaak. Boeing is bewust van de aanklachten en is niet systematisch betrokken bij het overtreden van de vrijheid van meningsuiting. Fondsmanagers zijn geïnformeerd over de aanklachten tegen Boeing en de Engagement Manager blijft de onderneming monitoren.

schending van de vrijheid van meningsuiting.


Feiten Narus,

actief

in

internetveiligheid

en

bewakingssoftware, is opgericht in Israël in 1997 en sinds 2010 een dochteronderneming van Boeing. Aan het begin van de Arabische Lente in januari 2011 werd Narus beschuldigd van het verkopen van Deep Packet Inspection

u Equipment

7a. (DPI)Boeing technologie

aan

het

Egyptische regime van voormalig president

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met Boeing. Boeing heeft laten weten dat Narus moet voldoen aan alle gedragscodes van Boeing. De gedragscode bevat echter geen mensenrechten, waaronder vrijheid van meningsuiting, maar alleen andere rechten zoals vrijheid van vereniging. Boeing heeft geen beleid voor mensenrechten anders dan de rechten van arbeiders en heeft geen risico-onderzoek naar mensenrechten openbaar gemaakt. Het bedrijf geeft geen toelichting over het respecteren van mensrechten en het implementeren van de UN Guiding Principles on Business and Human Rights.

Mubarak. Met DPI wordt content gefilterd zodat netwerkmanagers de inhoud van internet- en mobieletelefoongebruikers

onderzoeken, traceren en verder behandelen. Telecom

Egypt,


kunnen

een

telefoon-

De Engagement Manager blijft in dialoog met Boeing over de volgende doelen:

en

internetaanbieder van de overheid zette DPI in om gebruik van internet en mobiele telefoons te bekijken en te reguleren. Daarom wordt Narus

Beleidsontwikkeling Boeing is gevraagd om vrijheid van meningsuiting en privacy van informatie op te nemen in de gedragscode.

ervan beschuldigd het Egyptische regime te steunen bij schending van de vrijheid van meningsuiting. Bovendien wordt gezegd dat Narus andere

spionagetechnologie regimes

met

verkoopt

een

hele

aan

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Boeing is gevraagd om de negatieve impact op mensenrechten te verminderen door structureel onderzoek te verrichten naar omstreden praktijken en hierover te rapporteren.

slechte

mensenrechtenreputatie, zoals Pakistan en Saoedi-Arabië. NGO Free Press vindt dat er duidelijke en wettelijke criteria moeten zijn voor DPI ter voorkoming van misbruik en roept op tot overheidsonderzoek. Materialiteit Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming Boeing is in verband gebracht met schending van de vrijheid van meningsuiting. Op dit moment is dit de enige gerapporteerde zaak. De betrokkenheid is indirect omdat het om een dochteronderneming gaat. Boeing blijft echter verantwoordelijk voor de activiteiten van dochterondernemingen. Risico Schending van de vrijheid van meningsuiting en informatie kan leiden tot aanzienlijke reputatierisico's wordt

van

de

voor EU

Boeing.

Binnenkort

betere

gegevens-

beschermingswetgeving verwacht. Dit kan invloed hebben op de toekomstige reputatie en opbrengsten van Boeing.

Observatie factsheet Ŷ Boeing


67


G4S 7b. G4S

u

OBSERVATIE

Onderneming De

Britse

onderneming

G4S

levert

beveiligingsoplossingen. Issue G4S

is

in

verband

gebracht

mensenrechtenschendingen

in

met bezet

Palestijns grondgebied. Feiten In 2002 is G4S gestopt met het inzetten van

KCM is op de hoogte van de beschuldigingen tegen G4S maar zet momenteel geen engagementcapaciteit in op deze zaak. G4S is zich bewust van de risico’s en onderneemt stappen om bij toekomstige werkzaamheden betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen te vermijden. Bovendien is de positie van de onderneming om de situatie in het bezette gebied te beïnvloeden vermoedelijk beperkt. Fondsmanagers zijn echter geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft de zaak monitoren.


gewapende bewakers in bezet Palestijns grondgebied,

omdat

dit

mensenrechtenschendingen in de hand kon werken. In november 2010 is echter door de Deense

media

gerapporteerd

dat

G4S

opnieuw begonnen is met activiteiten in bezet Palestijns

grondgebied.

De

onderneming

levert beveiligingsapparatuur aan Israëlische gevangenissen Palestijnse

waarvan

gevangen

bekend

er

slecht

is

dat

worden

behandeld. Ook levert G4S bagagescanners aan

Israëlische

Sinds 2011 is de Engagement Manager in gesprek met G4S. In 2014 heeft de onderneming besloten af te zien van de alle omstreden activiteiten in Israël en bezet Palestijns gebied. Dit gaat onder andere over betrokkenheid bij gevangenissen, politiebureaus en controleposten. Door dit te doen handelt de onderneming conform eigen beleid voor ethisch zaken doen. Het merendeel van de contracten loopt in juli 2015 af. G4S heeft aangegeven deze contracten niet te verlengen.

controleposten

die

Naast het besluit om het gebied te verlaten heeft G4S de volgende stappen ondernomen: Er is nieuw mensenrechtenbeleid opgesteld; De onderneming onderschrijft de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en heeft de UN Global Compact ondertekend.

de

bewegingsvrijheid van Palestijnen beperken


en levert beveiligingspersoneel voor winkels en banken in gebieden die door Israël zijn

De Engagement Manager blijft in gesprek met G4S over de volgende doelen:

bezet. Dit is onrechtmatig onder humanitaire weten regelgeving.

Beleidsontwikkeling G4S is gevraagd om beleid in te voeren ter vermijding van soortgelijke beschuldigingen in de toekomst. De onderneming moet structureel onderzoek doen naar mensenrechtenrisico’s voordat contracten worden aangegaan met nieuwe klanten.

Materialiteit Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming G4S wordt beschuldigd van betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen

in

bezette

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden G4S is gevraagd om de risicobeoordeling van locaties en bedrijfsactiviteiten met een hoog risico verder te verbeteren. De onderneming is ook gevraagd transparanter te zijn over de manier waarop beschuldigingen van mensenrechtenschendingen worden onderzocht en behandeld.

gebieden door het leveren van personeel en apparatuur. Risico Betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen kan materiele risico's opleveren. Volgens de VN-resoluties is de bezetting van Palestina door Israël onrechtmatig. De kwestie ligt politiek

gevoelig

en

omdat

G4S

een

aanzienlijk aantal overheidscontracten heeft, loopt de onderneming het risico contracten te verliezen in andere delen van de wereld. Omdat

G4S

stappen

onderneemt

om

omstreden activiteiten in de toekomst te vermijden is

KCM van mening

dat de

reputatie- en financiële risico's op dit moment beperkt zijn. Fondsmanager SLI European Corporate Bond Fund

Observatie factsheet Ŷ G4S


68


Motorola Solutions X

Onderneming Motorola

Solutions

apparatuur,

levert

software

en

diensten

voor

telecommunicatie.

u

7c. Motorola Solutions

Issue Motorola Solutions is in verband gebracht met mensenrechtenschendingen in bezette gebieden. Feiten Motorola

Israël,

OBSERVATIE

infrastructuur,

dochteronderneming

van

KCM is op de hoogte van de beschuldigingen tegen Motorola Solutions maar zet momenteel geen engagementcapaciteit in op deze zaak. Motorola Solutions is zich bewust van het risico en is bereid stappen te ondernemen om betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen in toekomstige werkzaamheden te beperken. De positie van de onderneming om de situatie in het bezette gebied te beïnvloeden is vermoedelijk beperkt. Fondsmanagers zijn geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft de zaak monitoren.


Motorola Solutions, heeft bewakingssystemen geleverd aan Israëlische nederzettingen in door Israël bezet Palestijns grondgebied op de West Bank. Het systeem, de MotoEagle, zou in 2006 in 47 Israëlische nederzettingen zijn geïnstalleerd. Het is een virtueel hek dat is ontwikkeld in samenwerking met de Israëlische onderneming Aeronautics. herkend

Mensen

met

vroegere

en

voertuigen

hittegevoelige

worden

camera's.

dochteronderneming

van

Een

Motorola

Solutions, MIRS Communications, heeft meer dan 80 dergelijke systemen (waaronder het Mountain Rose

communicatiesysteem)

in

Israëlische

nederzettingen geplaatst. Volgens de vierde

Sinds 2009 is de Engagement Manager in gesprek met Motorola Solutions. In reactie heeft het hoofdkantoor van Motorola Solutions in de Verenigde Staten laten weten dat het inderdaad bewakingssystemen heeft verkocht aan Israël. Om veiligheidsredenen kan verder geen informatie worden verstrekt over de precieze locatie van de systemen. Motorola Solutions stelt ook dat: alle activiteiten voldoen aan Amerikaanse, plaatselijke en andere van toepassing zijnde weten regelgeving; de activiteiten van de onderneming voldoen aan de eigen gedragscode. Deze is ontwikkeld om te garanderen dat mondiale activiteiten worden uitgevoerd volgens de hoogste integriteitsnormen; Motorola Solutions heeft een uitgebreid beleid en uitgebreide procedures gericht op de aanpak van mensenrechtenschendingen. Dit beleid refereert echter enkel naar arbeidsrechten. Beleid over andere mensenrechten en de mogelijke impact van hun producten ontbreekt nog op dit moment.

‘Geneva Convention’ is het onrechtmatig als een land

delen

van

zijn

bevolking

en

nieuwe

immigranten laat vestigen in bezette gebieden. Er leven

ongeveer

500.000

Israëli

in

De onderneming was niet bereid om met de Engagement Manager te spreken en er zijn geen concrete ontwikkelingen geweest gedurende de afgelopen zes maanden.

deze

nederzettingen. Het bestaan en de uitbreiding


ervan zijn een obstakel voor vrede in de regio. Door de systemen aan te bieden houdt Motorola

De Engagement Manager blijft in gesprek met Motorola Solutions over de volgende doelen:

Solutions de onrechtmatige situatie in stand. Naar aanleiding van de kritiek heeft Motorola in 2009 zijn

afdeling

overheids-elektronica

aan

Aeronautics verkocht. Volgens de NGO Who Profits, maakten MotoEagle en Mountain Rose

Beleidsontwikkeling Motorola is gevraagd zijn mensenrechtenbeleid uit te breiden zodat het volledig voldoet aan internationale normen voor mensenrechten en ook humanitaire normen en specifieke risico’s behandelt die zijn verbonden aan het gebruik van bepaalde producten.

geen onderdeel uit van de verkoop. De systemen zouden nog steeds worden gemaakt en verkocht. Materialiteit Overtreding

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Motorola is gevraagd om geen bewakingssystemen meer aan te bieden ter bescherming van onrechtmatige Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Verder is de onderneming gevraagd om de rapportages van zijn werkzaamheden omtrent mensenrechten te verbeteren.

Beginselen 1 en 2 UN Global Compact.

Betrokkenheid van de onderneming Motorola Israël is structureel betrokken bij de verkoop van systemen aan bezette gebieden. De Israëlische regering schendt hiermee de vierde ‘Geneva Convention’. Motorola Solutions is

via

zijn

betrokken bij

dochteronderneming

indirect

deze schendingen door de

materialen te leveren aan de regering. Risico Betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen kan reputatierisico's opleveren. Afhankelijk van de reactie van de onderneming kan betrokkenheid bij deze schendingen op lange termijn leiden tot financiële risico’s.

Observatie factsheet Ŷ Motorola Solutions


69

Closed observatie factsheet

Yahoo!

Onderneming

u

digitale media met wereldwijd meer dan

Yahoo! heeft concrete stappen gezet om mensenrechtenschendingen in de toekomst te voorkomen. Yahoo! heeft zich gecommitteerd aan het beschermen van de vrijheid van meningsuiting, mede door de deelname in GNI. De onderneming heeft ook aangetoond dat ze zich aan hun beleid houden, zelfs onder druk van de overheid. KCM heeft de engagement casus in het derde kwartaal van 2014 gesloten. De Engagement Manager zal Yahoo! blijven screenen op mogelijke toekomstige schendingen.

ueen Yahoo! is Amerikaanse 7d. Yahoo!onderneming - closed voor case 12.000 werknemers. Issue Yahoo! is beschuldigd van betrokkenheid bij schending van de vrijheid van meningsuiting. Feiten In 2004 is de Chinese journalist Shi Tao

CLOSED


gearresteerd. Hij had aan het Asia Democracy Forum en de website van Democracy News een e-mail gestuurd met instructies van de afdeling voor centrale propaganda voor het bewaren van rust en orde tijdens de 15de gedenkdag van de studentendemonstraties van 4 juni 1989. Er werd toen gedemonstreerd bij

de

poort

van

de

hemelse

vrede

(Tiananmenplein) in Peking. De toenmalige vicepremier Deng Xiaoping gaf legertanks opdracht om het plein te ontruimen, waarbij ongeveer 3.000 demonstranten om het leven kwamen.

Volgens

rechtbank

heeft

de

stukken

Yahoo!

van

de

gedetailleerde

informatie over de journalist overhandigd aan de

Chinese

informatie

onderzoekers.

waarmee

het

Het

betrof

persoonlijke

e-

mailaccount en de betreffende e-mail van Shi Tao konden worden gekoppeld aan zijn IPadres en de fysieke locatie van zijn computer. Shi Tao is in april 2005 tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld. In 2005 heeft Alibaba de werkzaamheden van Yahoo! China overgenomen. Sinds Alibaba’s IPO is het

Sinds 2005 is de Engagement Manager in gesprek met Yahoo!. De onderneming heeft tot dusver de volgende stappen ondernomen: In 2008 is Yahoo! gestart met een mensenrechtenprogramma om binnen de onderneming bewustwording over deze onderwerpen te creëren alsook een cultuur waarin adequate besluiten worden genomen ten aanzien van mensenrechten; In hetzelfde jaar kondigde Global Network Initiative (GNI), waarvan Yahoo! lid is, een aantal principes aan waarmee wordt getracht vrijheid van meningsuiting, geheimhouding van informatie en communicatietechnologie te beschermen. Critici stellen dat dit een stap in de goede richting is, maar dat het onvoldoende is om daadwerkelijk te voorkomen dat mensenrechtenschendingen plaatsvinden. De reden hiervoor is dat Yahoo! nog steeds in de positie verkeert waarin het een samenwerking kan aangaan met een plaatselijke partner die zich niet houdt aan deze principes; Yahoo! heeft een ethische code die de fundamentele rechten van gebruikers beschermt, waaronder de vrijheid van meningsuiting; Yahoo! heeft een disclaimer opgenomen. Hierin worden alle gebruikers erover geïnformeerd dat ze vallen onder Chinese weten regelgeving en dat informatie die aan derden wordt verstrekt openbaar kan worden gemaakt. In de VS is Yahoo een koploper in de strijd voor de privacy van gebruikers. Yahoo heeft rechtszaken tegen de overheid aangespannen om overmatig toezicht van burgers tegen te gaan. Onlangs heeft Yahoo een zaak gewonnen en mag de onderneming publiekelijk rapporteren over deze aanklacht tegen de Amerikaanse overheid. Zelfs als Yahoo de zaak verloren had, toont dit aan dat Yahoo de kwestie van privacy van haar gebruikers serieus neemt en dat de onderneming probeert om excessief toezicht van de overheid te beperken via de rechtbank. .

belang van Yahoo! in Alibaba minder dan 20%. Materialiteit Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact.

Betrokkenheid van de onderneming Yahoo! is incidenteel betrokken bij schending van de vrijheid van meningsuiting. Op dit moment is dit de enige gerapporteerde beschuldiging. Via zijn aandeel in Alibaba is Yahoo! indirect betrokken bij de hiervoor beschreven schending. Risico Schending van de vrijheid van meningsuiting kan

materiele

risico's

opleveren.

Voortdurende betrokkenheid kan leiden tot reputatieschade voor zowel Yahoo! als KCM. Op

termijn

kan

dit

ook

toekomstige

bedrijfsactiviteiten beïnvloeden en mogelijk de financiële performance van de onderneming aantasten. Observatie factsheet ■ Yahoo!


70


VTB Bank

u

Onderneming

OBSERVATIE

De in Rusland gevestigde VTB Bank is werkzaam

u

7e. VTB Bank

in het commerciële bankwezen. Issue

VTB Bank wordt in verband gebracht met de financiering

van

een

mijnbouwproject

KCM is op de hoogte van de overtreding. VTB Bank onderneemt stappen om zijn beleid en praktijken te verbeteren en KCM meent dat de zaak op dit moment onvoldoende concreet is om engagementcapaciteit op in te zetten. Fondsmanagers zijn echter wel geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft met de onderneming in gesprek.

dat

negatieve effecten heeft op het milieu.


Feiten De

Armenian

Copper

Programme

(ACP),

onderdeel van de Vallex Group, heeft van de VTB Bank een lening ontvangen van USD 238,3 miljoen om een koper-molybdeenmijn op te zetten in Teghut, Armenië. Een aantal Armeense en internationale NGO's, (waaronder Transparency International) zijn een protest begonnen tegen de ontwikkeling van de mijn en stellen dat het project onherstelbare veroorzaken

ecologische aan

meer

schade

dan

1.000

zal hectare

ongerept bos, vele tonnen verschillende soorten afval zal produceren, water zal vervuilen en een bedreiging zal vormen voor zeer zeldzame planten en diersoorten. Bovendien zou de uitstoot van de verwerkingsfabrieken ook gevaarlijke substanties

bevatten,

waardoor

gezondheidsproblemen

van

de

inheemse

gemeenschappen toenemen. De ontwikkeling van

Sinds 2012 is de Engagement Manager in gesprek met VTB Bank over de negatieve effecten op het milieu. VTB Bank heeft tot dusver de volgende stappen ondernomen om zijn betrokkenheid bij milieuvervuiling te verminderen: VTB Bank heeft verzekerd dat Vallex beschikt over alle noodzakelijke vergunningen. Bovendien stelt de onderneming dat het project voldoet aan Armeense milieuwetgeving en dat de aannemer de problemen aan het oplossen is die aan de orde zijn gesteld in de beoordeling van het Environmental Resources Management; VTB Bank heeft een onafhankelijke onderneming ingehuurd om de hiaten die zijn gevonden in de Environmental Impact Assessment aan te pakken; In het najaar van 2013 heeft Vallex Group sociale en milieurapportages gepubliceerd in overeenstemming met de standaarden van de International Finance Corporation's (IFC); VTB Bank heeft laten weten dat de deskundigengroep de mijnlocatie meerdere keren heeft bezocht om risico analyses uit te voeren en dat dat heeft geleid tot het opstellen van managementplannen gericht op naleving door het project van de IFC Performance Standards. De Engagement Manager heeft via haar dialoog met ‘Danish Eksport Kredit Fonden’ verdere informatie ontvangen over de voortgang van het IFC project. VTB Bank is toegevoegd aan de EU lijst met sancties tegen Rusland. Daarnaast hebben ook de VS en Japan besloten om sancties uit te voeren tegen VTB Bank.

de mijn is ook aangevochten in plaatselijke Armeense rechtbanken en voorgelegd aan het


Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De zaken in Armenië zijn niet-ontvankelijk verklaard

De Engagement Manager blijft in gesprek met VTB Bank over de volgende doelen:

en de zaak voor het Europese Hof loopt nog.

Transparantie VTB Bank is gevraagd om te laten zien wat de onderneming doet om verwachte schending van milieu normen te beperken en erover te rapporteren.

Materialiteit Overtreding Beginselen 1, 7 en 8 UN Global Compact. Betrokkenheid van de onderneming VTB

Bank

is

beschuldigingen

incidenteel van

betrokken

milieuvervuiling.

bij

Aansluiten bij sectorprogramma's VTB Bank moet hun beleid laten aansluiten op de Equator Principles. De onderneming wordt ook aangemoedigd om de Equator Principles te ondertekenen.

De

hierboven beschreven zaak is op dit moment de enige bekende casus. VTB Bank is vanwege de financiering van de mijn rechtsreeks betrokken bij de kwestie. Dit betekent dat de onderneming in de positie is om de kwestie te beïnvloeden. Risico Het

financieren

milieuvervuiling risico's

van projecten veroorzaken

opleveren.

Het

die

kan protest

ernstige materiele en

de

beschuldigingen leiden tot reputatieschade en als VTB Bank zijn beleid en praktijken niet wil verbeteren,

kan

dit

van

invloed

zijn

op

toekomstige bedrijfsactiviteiten.

Observatie factsheet ■ VTB Bank


71


Agrium Inc. u

7f. Agrium OBSERVATIE

Onderneming Het Canadese Agrium Inc. (Agrium) is een wereldwijd

opererende

onderneming

die

voedingsstoffen voor de landbouw en de industrie produceert en op de markt brengt. Issue Agrium is betrokken bij de import van natuurlijke hulpbronnen via een onderneming die actief is in een onrechtmatig bezet gebied. Feiten Agrium heeft in 2011 met het Marokkaanse

Agrium wordt in verband gebracht met de inkoop van natuurlijke hulpbronnen (fosfaaterts) bij OCP, een Marokkaans staatsbedrijf dat een vestiging heeft in onrechtmatig bezet gebied (de Westelijke Sahara). Aangezien de positie van de onderneming naar verwachting te beperkt is om de situatie in het onrechtmatig bezette gebied te kunnen beïnvloeden, heeft KCM besloten om deze situatie als een Observatie case te bestempelen. De fondsbeheerders zijn echter op de hoogte gesteld van deze kwestie en de Engagement Manager blijft een dialoog met Agrium voeren om verbeteringen in de dialoog tussen OCP en de oorspronkelijke bevolking van de Westelijke Sahara, de Sahrawi’s, aan te moedigen.


staatsbedrijf Office Chérifien des Phosphates

in de Westelijke Sahara zal komen.

De Engagement Manager voert sinds februari 2012 een dialoog met Agrium. De onderneming is zich bewust van de situatie in het betwiste gebied, maar gelooft niet dat de import illegaal is. Agrium meent dat de economische, maatschappelijke en milieutechnische omstandigheden in de desbetreffende gemeenschappen door de activiteiten van OCP ondersteund worden. De onderneming verschaft geen details die deze bewering staven. Agrium zegt in deze context met OCP gesproken te hebben en de mijn te hebben bezocht. Voorts is Agrium bezig om een gedragscode voor leveranciers te ontwikkelen. De onderneming heeft toegezegd deze code eind 2014 te implementeren.

Materialiteit


(OCP) een contract getekend voor de levering van fosfaaterts. In 2013 begon Agrium deze grondstof te importeren. Naar verluidt mag Agrium op basis van dit contract tot en met 2020 1 miljoen ton fosfaaterts per jaar importeren. De onderneming heeft bevestigd dat minstens een deel daarvan uit OCP’s mijn

Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact.

De Engagement Manager blijft met Agrium in gesprek op basis van de volgende doelen:

Betrokkenheid onderneming

Transparantie Agrium is gevraagd om de kwestie van de Westelijke Sahara – inclusief de situatie van de Sahrawi’s – met OCP te bespreken. In die bespreking dient Agrium OCP te vragen aan te tonen hoe de activiteiten van de onderneming zijn afgestemd op de belangen en wensen van de bevolking. Mocht OCP niet in staat of bereid zijn dat te doen, dan dient Agrium te overwegen om de import uit dit gebied te staken.

Agrium is structureel betrokken bij de import van fosfaaterts uit de Westelijke Sahara, een gebied dat onrechtmatig bezet wordt door Marokko. De import vindt indirect (via OCP) plaats. Risico De onrechtmatige bezetting heeft een lokaal en politiek karakter en vormt een materieel risico voor Agrium: de onderneming loopt kans op schadeclaims, juridische procedures, en op verstoring van het aanbod als gevolg

Beleidsontwikkeling De onderneming is gevraagd om een inkoopbeleid te formuleren dat in relatie tot de bedrijfsactiviteiten met mensenrechten rekening houdt. Leveranciers dienen dit beleid na te leven; dat dient een contractuele voorwaarde te zijn die door Agrium actief gemonitord dient te worden. De onderneming dient al haar activiteiten af te stemmen op de UN Guiding Principles on Business and Human Rights.

van lokale onrust. Fondsmanager Nuveen NWQ Large Cap ESG Value

Observation factsheet Ŷ Agrium

Toetsing en verbetering van huidige omstandigheden Agrium dient OCP actief aan te moedigen om bijeenkomsten met stakeholders te houden, niet alleen bilateraal, maar ook door de verschillende partijen in gesprekken samen te brengen. Zo dient OCP ervoor te zorgen dat de aanwezigheid van de onderneming in de Westelijke Sahara niet indruist tegen de belangen en wensen van de Sahrawi’s. Het is heel belangrijk dat bij dergelijke dialogen ook het Polisario Front/SADR als officiële vertegenwoordiger van de Sahrawi’s aanwezig is. Agrium zelf dient voordat de onderneming nieuwe contracten sluit een deugdelijk systeem voor due diligence op het gebied van mensenrechten op te zetten.


72


Vale SA u

7g. Vale SA X

Onderneming

Observatie

Vale SA (Vale) is een Brazilië gevestigde metaalen mijnbouwonderneming. Issue Vale is in verband gebracht met schendingen van de rechten van lokale gemeenschappen in Brazilië en Mozambique. Feiten Survival International, een NGO die wereldwijd opkomt

voor

de

rechten

van

Vale is in verband gebracht met mensenrechten schendingen. Vale is bewust van de aanklachten, staat open suggesties voor verbetering, is lid van de UN Global Compact en heeft stappen gezet om de schendingen van mensenrechten te beperken. KCM heeft deze casus daarom als Observatie geclassificeerd. Fondsmanagers zijn echter geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager blijft de zaak monitoren om het belang van aangescherpte maatregelen op het gebied van rechten van lokale gemeenschappen te benadrukken.


inheemse

volksstammen, veroordeelde Vale in juli 2012 voor zijn plannen om de spoorlijn uit te breiden die grondstoffen transporteert vanuit de Carajásijzerertsmijn in het Braziliaanse Amazonegebied. Volgens de NGO vormt de spoorlijn een directe bedreiging voor de lokale Awá-stam. Niet alleen levert de spoorlijn meer lawaai op en jaagt die het wild weg dat zij nodig hebben om te overleven, maar de spoorlijn brengt ook meer kolonisten, veeboeren en houtkappers naar hun land. De Awá zijn tegen het project en zeggen dat de onderneming hen nooit goed geconsulteerd heeft. Elders heeft Vale veel protesten ontvangen van lokale bewoners die plaats moesten maken voor de Moatize-steenkoolmijn in Mozambique. Lokale bewoners claimen dat in de gebieden waarnaar zij verhuisd zijn de toegang tot water, de huisvesting en de landbouwgrond slecht zijn. Deze bezwaren werden in mei 2013 ook in een rapport van Human Rights Watch onder de

De Engagement Manager stelt problemen rond de rechten van lokale gemeenschappen sinds 2012 bij Vale ter discussie. Vale heeft de volgende stappen gezet om de aanpak te verbeteren: Vale wacht op een evaluatie van zijn impactbeoordeling door FUNAI (de nationale autoriteit voor de rechten van inheemse volken in Brazilië). Naar verwachting komt FUNAI in dit verband met een aantal beperkende maatregelen. Value heeft een aantal consultatiebijeenkomsten met de inheemse bevolking gehouden en er zullen er nog meer plaatsvinden. In de regio zullen permanent vertegenwoordigers van Vale aanwezig zijn om de dialoog voort te zetten. Vale ontwikkelt beleid ten aanzien van de rechten van inheemse volken. De onderneming maakt bovendien deel uit van de ”Task Force on Indigenous Rights” van de UN Global Compact. (Die bracht in december 2013 een nieuwe gids uit over hoe bedrijven de rechten van inheemse volkeren dienen te respecteren.) Vale heeft onlangs een nieuwe ethiek- en gedragscode uitgebracht waarin rechten van lokale gemeenschappen specifiek genoemd worden. In Mozambique hebben de gemeenschappen nieuwe huizen en een schadeloosstelling in de vorm van geld of land gekregen. Het heikele punt dat nog niet is opgelost, is de levering van een goed irrigatiesysteem zodat de gemeenschappen het land weer kunnen bewerken net als vóór de verhuizing. Vale heeft een aantal projecten in gang gezet, maar het is de vraag of deze projecten voldoende toereikend zijn om alle mensen die verhuisd zijn weer in hun levensonderhoud te kunnen laten voorzien.

aandacht gebracht

Toekomstige engagementdoelen Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact.

De Engagement Manager blijft in gesprek met Vale over de volgende doelen:

Betrokkenheid onderneming Vale is direct betrokken bij de schendingen in Brazilië

en

Mozambique.

Vale

bouwt

de

Braziliaanse spoorlijn en is eigenaar van de mijn. Risico Betrokkenheid bij inbreuk op rechten van lokale gemeenschappen

kan

materiële

Transparantie Vale dient transparant te rapporteren over de aanscherping van de hieronder genoemde maatregelen.

risico’s

Beleidsontwikkeling Bij het spoorwegproject in Brazilië dient Vale te waarborgen dat voldaan wordt aan de voorwaarden die FUNAI stelt. Bovendien dient Vale wat de rechten van inheemse volken en lokale gemeenschappen betreft het beleid daaromtrent en de omgang daarmee binnen de gehele onderneming steeds te blijven verbeteren.

opleveren. Het is slecht voor de reputatie van Vale als de onderneming onverminderd met mensenrechtenschendingen in verband wordt gebracht. Op termijn kan dit ten koste gaan van de financiële resultaten van de onderneming. Daarnaast

vormt

het

risico

van

productie-

Toetsing en verbetering huidige omstandigheden In Mozambique dient een goed irrigatiesysteem opgezet te worden. Bovendien dienen de verplaatste boerenfamilies land van goede kwaliteit te krijgen. Voorts dient de onderneming ervoor te zorgen dat de projecten ten behoeve van lokale gemeenschappen steeds goed gecommuniceerd worden aan de betrokkenen, waarbij die ook de mogelijkheid moeten krijgen om klachten in te dienen.

onderbrekingen als gevolg van protesten door leden van gemeenschappen een materieel risico. Fondsmanager Kempen Euro Credit Fund, LGIM Euro Corporate

Sectorinitiatieven Vale dient te waarborgen dat de mensen die verhuisd zijn weer op het oude niveau of beter in hun levensonderhoud kunnen voorzien, conform IFC Performance Standard 5 (landverwerving en onvrijwillige nieuwe vestiging).

Bond Fund, Skagen Global Fund, SLI European Corporate Bond Fund, Westwood Emerging Markets Equity.

Observatie factsheet Ŷ Vale SA


73


Mizrahi Tefahot Bank u

7h. Mizrahi Tefahot Bank X

Onderneming

OBSERVATIE

Mizrahi Tefahot Bank is de vierde private bank in Israël. Issue Mizrahi Tefahot Bank biedt financiële steun aan illegale Israëlische nederzettingen in bezette Palestijnse gebieden. Feiten Mizrahi

Tefahot

Bank

financiert

Mizrahi Tefahot Bank is in verband gebracht met de financiering van omstreden activiteiten in bezet gebied. KCM gaat hier echter geen engagementcapaciteit op inzetten aangezien Mizrahi Tefahot Bank zich bewust is van de mogelijke risico’s. Mizrahi Tefahot Bank heeft in een gezamenlijke dialoog samen met de Association of Banks in Israël en vier andere Israëlische banken - alle betrokken bij soortgelijke financieringsactiviteiten - enkele stappen ondernomen om beleggers te benaderen die vragen over deze activiteiten stellen. Bovendien verkeert de onderneming in een positie waarin zij de situatie in het bezette gebied slechts in beperkte mate kan beïnvloeden. Fondsmanagers zijn echter geïnformeerd over de kwestie en de Engagement Manager zal de dialoog gaande houden om verbeteringen aan te moedigen.

woningbouwprojecten en helpt bij de aankoop van

huizen

in

de

hypotheekleningen

nederzettingen

door

verstrekken.

Via

te

Engagement results

zogenaamde “bijbehorende overeenkomsten” met bouwmaatschappijen verzorgt de bank de financiële

aspecten

van

een

specifiek

bouwproject. De bank houdt toezicht op het project en houdt het tot de oplevering onder zich

als

Mizrahi

onderpand. Tefahot

Daarnaast

Bank

verstrekt

leningen

aan

gemeentes in de nederzettingen en heeft het daar ook kantoren. Volgens internationaal humanitair recht, met name de Vierde Geneva Conventie,

is

het

illegaal

als

Sinds 2010 is de Engagement Manager in gesprek met Mizrahi Tefahot Bank. De bank is op basis van de Israëlische wet verplicht om financieringsactiviteiten in bezet Palestijns gebied te financieren. De bank beweert dat zij tegen de Israëlische wetgeving zou ingaan als zij klanten zou discrimineren. Mizrahi Tefahot Bank was niet bereid om kwesties met de Engagement Manager via telefoon of e-mail te bespreken. De bank stelde aan de Engagement Manager voor om in Israël op bezoek te komen om de Israëlische context beter te kunnen begrijpen. In april 2013 hield de bank een rondetafelbijeenkomst met de Engagement Manager en met vier andere Israëlische banken om de punten van zorg te bespreken. Sinds dat gesprek in Tel Aviv verloopt de dialoog via de Association of Banks in Israël en de andere banken.

een

bezettingsmacht een deel van haar bevolking in bezet gebied vestigt. De bank verklaart dat zij de nationale wetgeving dient na te leven en geen klanten mag discrimineren. Materialiteit Overtreding

Gezien het feit dat de kwesties complex en gevoelig zijn en op het grensvlak van de politiek liggen, is het zeer moeilijk voor een Israëlische onderneming om kwesties met betrekking tot de bezetting van Palestijns gebied te bespreken. Dat is met name sinds 2011 het geval: toen is er een wet aangenomen waarin staat dat het een civielrechtelijk vergrijp is om in Israël (of in de bezette Palestijnse gebieden) om politieke redenen een economische, culturele of academische boycot uit te roepen tegen mensen of instellingen. Wie dat doet kan voor de rechter gedaagd worden en boetes krijgen.

Beginselen 1 en 2 UN Global Compact.

Desalniettemin verloopt de dialoog respectvol en heeft de bank tot op zekere hoogte haar invloed gebruikt om de kwestie bij andere relevante stakeholders aan de orde te stellen.

Betrokkenheid van de onderneming De

bank

is

direct

betrokken

bij

financieringsprojecten in bezet gebied.


Risico


Betrokkenheid bij financieringsconstructies die indruisen tegen het internationaal humanitair recht kunnen de reputatie van de bank schaden. De afgelopen jaren werd er in de media, door institutionele beleggers en door diverse NGO’s veel gedebatteerd over de activiteiten van banken in bezet Palestijns gebied.

Betrokkenheid

overtredingen

kan

een

bij

dergelijke

materieel

Beleidsontwikkeling Mizrahi Tefahot Bank is gevraagd om de financieringsactiviteiten die indruisen tegen de Vierde Geneva Conventie te staken. Gezien de complexe aard van de kwestie en de context wordt de bank niet verplicht om dergelijk beleid bekend te maken. Wel wordt zij aangemoedigd om de UN Global Compact Principles na te leven.

risico

vormen. Fondsmanager

Toetsing en verbetering van de huidige omstandigheden Mizrahi Tefahot Bank is gevraagd om ervoor te zorgen dat er geen verdere financiering in bezet Palestijns gebied wordt verstrekt.

Kempen Global Small cap fonds

Sectorinitiatieven Mizrahi Tefahot Bank is gevraagd om het beleid en de uitvoering hiervan af te stemmen op de UN Guiding Principles on Business and Human Rights.

Observatie factsheet Ŷ Mizrahi Tefahot Bank


74


Innophos Holdings

u Onderneming

7i. Innophos

X

OBSERVATIE

Innophos Holdings, Inc. (Innophos) is een Amerikaanse producent van speciale fosfaten. Issue Innophos is betrokken bij de import van natuurlijke hulpbronnen die in onrechtmatig bezet gebied gedolven worden. Feiten Innophos had een langetermijncontract met

Innophos wordt in verband gebracht met bedrijfsactiviteiten in onrechtmatig bezet gebied. Aangezien de positie van de onderneming naar verwachting te beperkt is om de situatie in het onrechtmatig bezette gebied te kunnen beïnvloeden, heeft KCM besloten om deze situatie als een Observatie case te bestempelen. De fondsbeheerders zijn echter op de hoogte gesteld van deze kwestie en de Engagement Manager zal de dialoog voortzetten om verbeteringen aan te moedigen.


het Marokkaanse staatsbedrijf Office Chérifien des Phosphates (OCP) om van 1992 tot 2010 fosfaaterts te kopen uit een mijn van OCP in de Westelijke Sahara. De onderneming zegt dat zij de afhankelijkheid van één leverancier sindsdien aan het beperken is, maar de status van

de

relatie met

OCP

wil

Innophos

bevestigen noch ontkennen. Volgens officiële bronnen zou er zo recent als begin juni 2014

Sinds begin 2012 tracht de Engagement Manager een dialoog met Innophos te voeren. Zo had de Engagement Manager een coördinerende rol bij het sturen van gezamenlijke brieven van institutionele beleggers naar de onderneming. Innophos heeft hier niet op gereageerd en evenmin anderszins publiekelijk verklaard hoe de onderneming met de risico’s met betrekking tot de invoer uit de Westelijke Sahara omgaat. Tijdens een conference call in februari 2012 over de kwartaalresultaten stelde de Engagement Manager een vraag over OCP en de daaraan verbonden risico’s binnen de toeleveringsketen. De onderneming gaf echter geen commentaar en verwees naar het 10-K rapport.

echter nog fosfaaterts uit de Westelijke Sahara bij Innophos afgeleverd zijn.


Materialiteit

Dit zijn de voornaamste kwesties die Innophos dient aan te pakken:

Overtreding Beginselen 1 en 2 UN Global Compact. Betrokkenheid onderneming Innophos is betrokken bij de import van fosfaaterts uit de Westelijke Sahara, een

Transparantie Innophos dient de kwestie van de Westelijke Sahara – inclusief de situatie van de Sahrawi’s – met OCP te bespreken. In die bespreking dient Innophos OCP te vragen aan te tonen hoe de activiteiten van de onderneming zijn afgestemd op de belangen en wensen van de bevolking. Mocht OCP niet in staat of bereid zijn dat te doen, dan dient Innophos deze activiteit te staken.

gebied dat onrechtmatig bezet wordt door Marokko. Risico De onrechtmatige bezetting heeft een lokaal en politiek karakter en vormt een materieel risico voor Innophos: de onderneming loopt

Beleidsontwikkeling De onderneming dient een inkoopbeleid te formuleren dat in relatie tot de bedrijfsactiviteiten met mensenrechten rekening houdt. Leveranciers dienen dit beleid na te leven; dat dient een contractuele voorwaarde te zijn die door Innophos actief gemonitord dient te worden. De onderneming dient al haar activiteiten af te stemmen op de UN Guiding Principles on Business and Human Rights.

kans op schadeclaims, juridische procedures, en op verstoring van het aanbod als gevolg van lokale onrust. Fondsmanager Neuberger US SM Cap

Observatie factsheet Ŷ Innophos

Toetsing en verbetering van de huidige omstandigheden Innophos dient OCP actief aan te moedigen om bijeenkomsten met stakeholders te houden, niet alleen bilateraal, maar ook door de verschillende partijen in gesprekken samen te brengen. Zo dient OCP ervoor te zorgen dat de aanwezigheid van de onderneming in de Westelijke Sahara niet indruist tegen de belangen en wensen van de Sahrawi’s. Het is heel belangrijk dat bij dergelijke dialogen ook vertegenwoordigers van de Sahrawi’s aanwezig zijn. Innophos zelf dient voordat de onderneming nieuwe contracten sluit een deugdelijk systeem voor due diligence op het gebied van mensenrechten op te zetten.


75

9. Uitsluitingen

Onderneming

Notering

Betrokken bij:

Overtreding van:

in: Aeroteh SA

RO

Productie van clustermunitie

Convention on Cluster Munitions (Dublin, 2008)

Alliant Techsystems

VS

Productie van speciale componenten


voor clustermunitie Aryt Industries

IL



Ashot Ashkelon

IL



Bechtel

VS

Productie van kernkoppen

The Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (New York, 1968)

Babcock & Wilcox

VS



Fluor Corporation

VS

Productie van speciale componenten voor kernkoppen

Gencorp Inc

VS




voor clustermunitie General Dynamics

VS



Marketing en productie van


Corp Hanwha Corp

KR

clustermunitie Honeywell

VS

International Jacobs Engineering


VS

(New York, 1968)


Group Kaman Corp.

The Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons


VS



voor clustermunitie L-3 Communications

VS

Holding Lockheed Martin Corp



voor clustermunitie VS

Productie

van

wapensystemen


waarmee clustermunitie kan worden ingezet Newport News

VS

Nuclear



Norinco

CH



Poongsan Holding

KR

Marketing van clustermunitie


Poongsan Corp

KR

Marketing van clustermunitie


Raytheon

VS



Corp

voor clustermunitie

77

Serco Group

VK



Singapore

SG


Technologies

Mine Ban Treaty (Ottawa, 1997)

Engineering Splav State Research


Productie van antipersoonsmijnen Niet





genoteerd Textron

VS

Deze rapportage van Kempen Capital Management N.V. (KCM) wordt u slechts ter informatie aangeboden. KCM is een beleggingsonderneming en beheerder van beleggingsinstellingen en heeft in die hoedanigheden een vergunning. KCM staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Deze informatie mag niet worden opgevat als een aanbod en biedt onvoldoende basis voor een beleggingsbeslissing.

78

ESG-rapportage. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het. Levensmiddelenbedrijf (BPFL)

Recommend Documents