VERBOUWEN
VERBOUWEN
Escheriaans labyrint eindeloze zichtlijnen, ongekende perspectieven Gebouwd in 1925 als statig woonhuis, viel dit pand in de jaren ’80 ten prooi aan de ‘booming’ kantorenmarkt. Er kwam een lift in en de kamers kregen systeemplafonds.
‘besluitvorming van meet af aan formeel’
Ruim een eeuw later maakte interieurarchitect Bart van Wijk het weer geschikt voor bewoning. Maar wel in een compleet andere, moderne stijl – een symbiose van architectuur en interieurarchitectuur die wel wat weg heeft van de ‘onmogelijke’ bouwwerken van de graficus M.C. Escher. Verrassend open, dankzij een gedurfde doorbraak van beneden naar boven. Vol onverwachte hoekjes en lange zichtlijnen – horizontaal, verticaal en diagonaal. Fotografie: 2voor5 Tekstbewerking: Bouwcentrum Media
10
BOUWkavels
04
2011
11
VERBOUWEN
VERBOUWEN
voor
NA
voor
104
Plan MaTErIaaL
Rubber Dit is een materiaal dat iedereen kent en voor heel wat verschillende toepassingen gebruikt wordt. Het is echter ook een materiaal dat in het interieur kan gebruikt worden. Het is immers een zacht en daarom veilig materiaal om op te wandelen. Het ziet er verder erg strak uit en past daarom mooi binnen minimalistische interieurs.
siTuaTie vooR
voor
Niv. 3
Led verlichting Led staat voor Light Emitting Diode. De technologie is gebaseerd op diodes of halfgeleiders. Deze lichtbronnen hebben dus geen gloeidraad. Ledlampen hebben een aantal voordelen in vergelijking met gloei- en fluorescentielampen. Zo verbruiken ze beduidend minder energie dan gloeilampen. Leds zijn vrij duurzaam en heel sterk.
Niv. 2
Niv. 1
Toelichting plan
Met rubber bekleed trappenhuis. De liftkoker werd een lichtkoker dankzij glazen vloerplaten.
INDELING IN HET KORT
algemeen Deze ruime gezinswoning was vroeger een kantoorgebouw met drie verdiepingen en een kelder. Elke verdieping was opgebouwd uit minstens drie aparte bureaus rond een centrale liftschacht. Die lift werd afgebroken in het nieuwe ontwerp. Wel werd op de plek waar de schacht telkens een verdieping doorboorde een vierkante, bewandelbare glasplaat gestoken. Deze platen boven elkaar creëren een lichtschacht van de bovenste verdieping tot in de kelder.
Niv. 0 Inkom
Dit monumentale woonhuis uit 1925 met drie verdiepingen en een souterrain werd
in de jaren ’80 verbouwd tot bedrijfsverzamelgebouw. Elke verdieping telde aparte werkkamers rond de centrale lifthal. De lift werd in het nieuwe ontwerp verwijderd
en de liftschacht op iedere verdieping gedicht met een beloopbare glasplaat. Boven
Niv. -1
elkaar vormen deze platen nu een lichtkoker vanaf de zolder tot inDerde deverdieping kelder. Deze verdieping bestond vroeger uit twee bureaus. De scheidingsmuur tussen beiden werd uitgebroken waardoor één open ruimte ontstond. Deze werd ingevuld als creatieve ruimte, die buiten doorloopt op een terras.
Derde verdieping
De zolder telde twee kantoren. De scheidingsmuur werd weggebroken waardoor weer één open vlakte ontstond. Nu in gebruik als creatieve ruimte, die doorloopt op een
NA
terras. Tweede verdieping
104
Plan
To
Hier waren vijf werkkamers ondergebracht. In het nieuwe ontwerp is centraal een
MaTErIaaL
siTuaTie vooR
voor badkamer opgetrokken, in de vorm van een vrijstaande, knalrode kubus. Rondom Niv. 3
Rubber Dit is een materiaal dat iedereen kent en voor heel wat verschillende toepassingen gebruikt wordt. Het is echter ook een materiaal dat in het interieur kan gebruikt worden. Het is immers een zacht en daarom veilig materiaal om op te wandelen. Het ziet er verder erg strak uit en past daarom mooi binnen minimalistische interieurs.
siTuaTie Na
na
Niv. 3 23 Werkruimte
liggen twee kinderkamers, een logeerkamer en een wasruimte.
23
Eerste verdieping Dit is het domein van de ouders. De vroegere scheidingsmuren werden weggebroken.
Led verlichting Led staat voor Light Emitting Diode. De technologie is gebaseerd op diodes of halfgeleiders. Deze lichtbronnen hebben dus geen gloeidraad. Ledlampen hebben een aantal voordelen in vergelijking met gloei- en fluorescentielampen. Zo verbruiken ze beduidend minder energie dan gloeilampen. Leds zijn vrij duurzaam en heel sterk.
De ruimte loopt nu vloeiend in elkaar over rond een nieuwe vide. Aan de achterkant Niv. 2 17 Traphal 18 Badkamer 19 Slaapkamer 20 Slaapkamer 21 Logeerkamer 22 Wasruimte
Niv. 2
ligt de ‘master bedroom’ met badkamer; aan de voorkant is een zit-, lees- en
19
20 18
werkhoek gecreëerd.
17
Benedenverdieping
21
22
Hier lagen vroeger vier grote kantoorruimtes rond de centrale hal. Deze 1 verdieping werd helemaal omgegooid, wat resulteerde in een nieuweNiv.entree,
eetruimte, Toelichting plan tv-hoek, keuken en een woongedeelte dat uitkijkt op de tuin. Hiervoor werd het huis enkele meters uitgebouwd met een verkorte serre. Entree, hal en tvhoek liggen wat hoger dan de andere ruimtes. Treden en een hellingbaan leiden naar Niv. 0
algemeen Deze ruime gezinswoning was vroeger een kantoorgebouw met drie verdiepingen en een kelder. Elke verdieping was opgebouwd uit minstens drie aparte bureaus rond een centrale liftschacht. Die lift werd afgebroken in het nieuwe ontwerp. Wel werd op de plek waar de schacht telkens een verdieping doorboorde een vierkante, bewandelbare glasplaat gestoken. Deze platen boven elkaar creëren een lichtschacht van de bovenste verdieping tot in de kelder.
Inkom
keuken en woongedeelte. Dit spel van niveaus was mogelijk omdat de voordeur,
Niv. 0 Inkom 1 Inkomhal 2 Toilet 3 Eetruimte 4 Keuken 5 Tv-hoek 6 Leefruimte 7 Tuin 8 Traphal
15
Souterrain
12 13
7
3
6
4
5
2
Niv. -1 9 Patio 10 Speelruimte 11 Kruipkelder
-1 nieuwe ontwerp werd hier een fitnessruimte, domotica-ruimte en eenNiv.speelkamer 11
gepland. Onderin de vroegere liftschacht ligt nu een patio als logisch eindpunt van de lichtkoker. De speelkamer onder de tv-hoek op de benedenverdieping komt via een
10
9
trapje weer uit in het uitgebouwde woongedeelte.
Dwarsdoorzicht vanuit de tv-hoek naar het eetgedeelte.
12
1
8
Dit halfverdiepte kelderniveau had vroeger een puur technische functie. In het
Derde verdieping Deze verdieping bestond vroeger uit twee bureaus. De scheidingsmuur tussen beiden werd uitgebroken waardoor één open ruimte ontstond. Deze werd ingevuld als creatieve ruimte, die buiten doorloopt op een terras.
Niv. 1 12 vide 13 Bureau 14 Leesruimte 15 Slaapkamer 16 Badkamer
16
voorzien van klassieke stoep, al ruim een halve meter hoger lag dan het straatniveau. De tuin ligt weer op gelijke hoogte met de straat.
14
BOUWkavels
03
2012
13
Ve
Twe Op d een wer rond vind was
eer Dit i war bure over kant
Gel Hier rond verd kreg een plek zich inko ligg trap ruim en o omd veau De t met
Kel Dit n In h ruim ligt eind glaz De s gelij leef
VERBOUWEN
VERBOUWEN
NA
voor
Zicht vanuit het eetgedeelte over de keuken naar de tuin.
NA VOOR Dit ruime grachtenpand, gebouwd in 1925, ligt in
menten – was nagenoeg niets over. Interieurarchitect Bart van Wijk herinnert zich nog goed de
het begeerde stadsdeel Amsterdam Zuid. Van-
eerste keer dat hij er kwam: “Groot, veel kamers, een beetje verloederd, weinig sfeer en vrij don-
stond voor leuke doorzichten over de verschil-
wege het gigantische oppervlak, verdeeld over
ker. Omdat er verschillende bedrijven gevestigd waren, was het geheel erg gesloten. Wel was de
lende verdiepingen, sprak de opdrachtgevers
een souterrain, bel-etage en drie verdiepingen,
omgeving mooi en daardoor ook de zichtlijnen naar buiten.” Op basis van een eerste, verkennend
aan. De lift, die het oude pand verticaal door-
werd het huis in de jaren ’80 aantrekkelijk als
gesprek – gezinssituatie, wensen qua stijl – werden drie verschillende plannen gepresenteerd. Ty-
sneed, mocht verdwijnen. Al deze afwegingen
kantoorruimte en verbouwd tot bedrijfsverza-
perend voor de werkwijze van interieurarchitect / industrieel vormgever Bart van Wijk, die gespeciali-
werden in het definitieve ontwerp meegenomen.
melgebouw met op elke verdieping aparte werk-
seerd is in totaalontwerpen voor exclusieve renovatieprojecten. Door aan de slag te gaan met weinig
Voor keuken, badkamer en tuin werden bijpas-
kamers. Oude plafonds werden verlaagd met
informatie, probeert hij onbevooroordeeld het te renoveren pand te ontdekken. Zaken waaraan een
sende ontwerpen gemaakt. Qua vormgeving
systeemplafonds, in het centrale trappenhuis
opdrachtgever misschien in eerste instantie niet zou denken, krijgen op die manier toch een kans.
werd rekening gehouden met de passie van de
kwam een personenliftje. De originele kozijnen
vrouw des huizes voor uitgesproken architec-
werden deels uitgebroken om plaats te maken
Concept: centrale vide
voor taatsdeuren. Van de vroegere ‘historische
Wat in de drie ontwerpen het meeste aansprak, waren de verschillende perspectieven en zichtlijnen.
details’ – schouwen, suitedeuren, plafondorna-
Ook het concept van een centrale vide, die heel wat extra licht in het interieur zou brengen en garant
14
tonische ontwerpen: een spannend lijnenspel,
BOUWkavels
mooie perspectieven en vormen in exact de Keuken, daarachter de uitgebouwde serrewand.
03
2012
juiste proporties.
15
VERBOUWEN
VERBOUWEN
voor
NA
Entree, eetgedeelte en tv-hoek liggen van oorsprong verhoogd, voorheen de bel-etage. Keuken en woongedeelte zijn verlaagd tot tuinniveau. Beide grondvlakken grijpen als een L-vorm in elkaar.
NA
tijdens
Het pand onderging een complete metamorfose. Op bijna onnavolgbare, ‘Escheriaanse’ wijze zijn vides, verlagingen en verhogingen, glazen wanden en bruggen met elkaar verweven tot een
NA
spannend labyrint. Het pand werd volledig gestript, de woonfuncties opnieuw gedefinieerd en het geheel zeer strak ingevuld. Muren, vloeren en
Uitgebouwde woonruimte aan de achterzijde. Het souterrain ligt onder de ‘zwevende’ tv-hoek en komt met een half trapje uit in het verlaagde woongedeelte.
plafonds werden uitgebroken om een optimaal
Routing
ken en leefruimte liggen weer op tuinniveau. De
ruimtelijk effect te creëren. Horizontale én verti-
Vanuit de entree is het zicht over de benedenverdieping afgeschermd door een hoge kastenwand
achtergevel werd uitgebroken en in de vorm van
cale doorzichten brengen nu vanaf het dak licht
met garderobe en toilet. Links leidt een glazen deur naar de kelderverdieping of rechtdoor naar
een verkorte serre een stuk naar achteren gezet. Een grote schuifdeur van 4,5 meter breed geeft
binnen tot op elk van de vijf verdiepingen. Bart
‘verticale doorzichten brengen licht in huis’
van Wijk wilde in dit ontwerp af van de traditionele ‘woonkamer’. Hij laat ruimtes op de benedenverdieping daarom overlopen in zwevende ruimtes op tussenverdiepingen door gebruik te maken
nu toegang tot de tuin, die qua architectuur perfect aansluit op de grafisch stijl van het interieur. Vanuit de nieuwe serre leidt een klein trapje – vroeger een buitentrapje – naar de speelruimte voor de kinderen. Pal hierboven zweeft de tv-
van trappetjes, hellingbaan en bruggetjes. Toch zijn deze ruimtes losjes van elkaar gescheiden
de tv-hoek. Naar rechts komt de hal uit in het eetgedeelte en een middengebied dat weer naar
hoek op een stalen constructie, een geraffineerd
zodat er, waar nodig, een zekere intimiteit blijft.
de tv-hoek leidt. Vanaf dit hoger gelegen niveau heb je mooi zicht op de lager gelegen tuin. Keu-
geheel.
16
BOUWkavels
03
2012
17
VERBOUWEN
VERBOUWEN
tijdens
Keuken Het keukengedeelte ligt in de centrale vide, waarbij drie keukenkasten ‘de hoogte inschieten’ en op de eerste verdieping in gebruik zijn als slaapkamerkasten. De hoogte en de verbinding tussen de twee verdiepingen wordt nog eens versterkt door verticale lichtstrips, die verwerkt zitten in deze kolomkasten. Tussen de kasten leiden kleine trapjes naar de zwevende tv-hoek. De werkplek is opgebouwd uit twee identieke volumes, die in elkaars verlengde liggen en zo het
‘kolomkasten met lichtstrips verbinden de verdiepingen’ oog naar de tuin leiden. Het ene blok doet dienst als kookeiland, het andere als spoeleiland. Een strakke, witte Corian®-plaat vormt het werkblad
NA
en vouwt zich helemaal rond, waardoor het blok een los element lijkt dat je zo zou kunnen oppakken. De spoelbakken zijn naadloos geïntegreerd in hetzelfde materiaal. Ook de greeploze keukenkastjes houden het keukenontwerp strak en eenvoudig. De keuken is hierdoor krachtig in al zijn eenvoud. Een rustpunt in een interieur waar in architectonische zin al zoveel gebeurt.
Verlichting Het verlichtingsplan is een cruciale factor die het architectonische concept aanvult en onderstreept. Zo kunnen de eerste twee verdiepingen zowel direct als totaal indirect worden verlicht. Het domoticasysteem laat verschillende sferen toe, met één druk op de knop in te stellen. Led en halogeen worden overal door elkaar gebruikt. Doordacht is de toepassing van led-strips op diverse plaatsen in of onder het vaste meubilair. Het maakt het interieur meer ruimtelijk en versterkt de totale eenheid. Werkeilanden, rondom met witte Corian®-plaat bekleed.
18
BOUWkavels
03
2012
Ledlicht-lijnen trekken de aandacht omhoog, de vide in.
19
VERBOUWEN
VERBOUWEN
VOOR
NA
Master bedroom.
Master bathroom met een in de vloer verzonken bad. Het wastafelmeubel lijkt uit de kastenwand te klappen, daarachter de douchecel met regendouche.
Rondom de vide De eerste verdieping is opgebouwd rondom de centrale vide. Via grote glaspartijen kijk je in de ‘master bedroom’ en de tweede zithoek op de eerste verdieping. Beide ruimtes kunnen met rolgordijnen worden afgesloten. Naast de tweede zithoek ligt een kantoorhoek. Dit is de enige ruimte in huis waar de warme sfeer van hout is gebruikt. Het slaapgedeelte grenst aan een badkamer, waarvan het concept bestaat uit een spel van volumes en uitsparingen. Zo kreeg het wastafelmeubel een felgele kleur en heeft het dezelfde afmetingen als de uitsparing in de kastenwand. Op die manier lijkt het meubel uit de wand te komen. Voor het bad werd een uitsparing in de vloer gemaakt, vlak voor een groot raam. Een hoge spiegel recht tegenover Vide in eerste verdieping. Boven het eetgedeelte ligt een zithoek, daarachter de werkkamer.
dit raam creëert ruimte en extra licht in deze relatief kleine ruimte.
20
BOUWkavels
03
2012
21
VERBOUWEN
VERBOUWEN
VOOR
De kinderkamers lopen rondom de badkamer, te separeren met klapdeuren.
NA
VOOR
Overloop tweede verdieping. Rechts de kubusvormige (rode) badkamer, met ledstrips boven en onder ‘losgemaakt’ van de ruimte
Dit project is overgenomen uit Absoluut
NA
renovatie, een exclusieve boekenreeks over creatieve renovatieprojecten van Belgische interieurarchitecten. Elk
midden trekt een grote gele tafel de aandacht. De plankenvloer werd gehandhaafd en wit geschil-
LEGENDA
derd voor extra optische ruimte.
Architect:
Bart van Wijk, Stabroek (B)
elkaar afgestemde ‘voor & na’ foto’s.
Aannemer:
Barnhoorn & Van Duijn
Aangevuld met uitleg, plattegronden en
Materiaal- en kleurgebruik
Domotica:
xMR Domotica
een materialenoverzicht. Zelfs zonder
De materialen in dit ontwerp variëren van zacht en warm naar strak en streng, al naargelang het
Meubelmakerij:
Hekker interieurbouw
architectonische kennis kunt u zo in
project wordt toegelicht met perfect op
gevoel dat de ruimte moet opwekken. Het bleek een uitdaging om hier en daar toch een huiselijke
Keuken op maat:
Hekker interieurbouw
één oogopslag zien welke ruimtes
Tweede verdieping en zolder
sfeer te creëren, zonder de warme uitstraling van hout. Daarom werd in tv-hoeken en zitruimtes
Badkamerarmaturen:
Vola
werden aangepakt en wat de grote
De tweede verdieping telt twee kinderkamers,
gekozen voor kamerbreed tapijt. In primair functionele ruimtes, zoals keuken en badkamer, ligt
Rubber trappen:
Hekker interieurbouw
veranderingen zijn. Het boek toont
een logeerkamer, een badkamer en een was-
een betonnen gietvloer – klinisch, strak en hygiënisch. De centrale trap is een architectonisch
Gietvloer:
Beton Cire
projecten in een mix van stijlen en
ruimte. De badkamer is ontworpen als een vrij-
hoogstandje geworden dankzij de rubberen bekleding, zacht maar toch duurzaam.
Vloer kinderbadkamer: Betonlook
budgetten; een mooie inspiratiebron
staand, centraal element. Bart van Wijk vulde
Ook het kleurgebruik was in hoge mate bepalend voor het eindresultaat. Door lichtgrijze en witte
Verlichtingsarmaturen: o.a. Kreon, Modular
voor ingrijpende verbouwingen.
deze ‘kinderbadkamer’ in als een speels huisje:
tinten te combineren met matte en hoogglans oppervlakken, is een frisse, maar toch ingetogen
Tuinontwerp:
Tuinregie, Dongen
van buiten knalrood, van binnen een bad met
sfeer ontstaan. Deze subtiele kleuren brengen rust te midden van de vele vormen en volumes.
Type project:
totaalrenovatie
een vrolijk groene omranding.
Felle accentkleuren geven pit in het geheel, waar nodig. Door dezelfde kleuren op de verschillende
Gerenoveerd oppervlak: 600 m²
ISBN: 978 90 79 87013 4, € 39,95.
De zolder werd omgetoverd tot multifunctionele
verdiepingen terug te laten komen, is eenheid ontstaan. Zo vinden we felgeel terug in het zitbankje
Doorlooptijd:
Te bestellen via de website:
ruimte. Vanwege de dwingende kapconstructie
in de keuken, op het wastafelmeubel in de ‘master bathroom’ en op zolder, waar de grote werkta-
www.bartvanwijk.be
is vast meubilair hier achterwege gelaten. In het
fel sluitstuk is van dit spectaculaire interieur.
22
BOUWkavels
03
2012
2 jaar
Absoluut renovatie 01, Uitgeverij 2voor5,
www.manomedia.be
23
