Ervaringen Master begeleid. Onderwijshervormingen. Daan de Wit Benut je talent

nnummer ummer 3 2 | 18 1 9 decemb d e ce m bere r2009 2 0 1 4 ja | O p en Un s iteit argang 25iver ww w.ou.nl

Ervaringen Master begeleid Onderwijshervormingen

Daan de Wit

Benut je talent Open Universiteit Modulair 19 december 2014

1

activiteitenr

oster

Actuele informatie vindt u op de webpagina van uw studiecentrum of op www.ou.nl/nieuwsplaza.

DECEMBER do 18 • Poëzie (Si-Tard, sc Parkstad Limburg)

JANUARI ma 5 • Nieuwjaarsborrel en lezing door mr. drs. Lieke Tax Oude Vrielinck: ‘Kerst in beeld’ (Utile Dulci, sc Nijmegen) za 10 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen) di 13 • Atelier letterkunde, geschiedenis van de letterkunde (Suster Bertken, sc Utrecht) wo 14 • Bachelorscriptielezing door Jeroen Willemsen en aansluitend Nieuwjaarsborrel (Homo Ludens, sc Amsterdam) do 15 • Lezing door Virginia Woolf: ‘Orlando’ (Si-Tard, sc Parkstad Limburg) • Derde regionale bijeenkomst Aarde, Mens en Milieu (sc Eindhoven) vr 16 • Nieuwjaarsbijeenkomst Kasteel Wijnandsrade (Si-Tard) za 17 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen) • Workshop Presenteren met de iPad (sc Utrecht) • Workshop Stemgebruik (sc Eindhoven) ma 19 • Opfrisworkshop Mindfulness (sc Rotterdam) • Lezing door drs. Marlies Terstegge: ‘Flow in je leven’ (Studiekamer, sc Den Haag) • Lezing ‘Mensenrechten niet altijd vanzelfsprekend’ (Recht-even-redig, sc Zwolle) • Literatuurclub De Cirkel (Suster Bertken, sc Utrecht) wo 21 • Opfrisworkshop Mindfulness (sc Zwolle) • Workshop Digitaal Mindmappen (sc Rotterdam) za 24 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen) wo 28 • Bijeenkomst Filosofiegroep (sc Emmen) za 31 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen)

FEBRUARI ma 2 • Lezing door OU-docent dr. Toon Bosch over 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden (CW-debat) (Utile Dulci, sc Nijmegen) di 3 • Workshop (Over)gewicht en suiker(vervangers) (sc Eindhoven) za 7 • Workshop Dyslexie (sc Zwolle) • Workshop Endnote (sc Rotterdam)

2

Open Universiteit Modulair 19 december 2014

ma 9 • Lezing door prof. dr. E. van de Wetering: ‘Wat is de echte Rembrandt?’ (Suster Bertken, sc Utrecht) za 14 • Workshop Loopbaanoriëntatie (sc Utrecht) • Workshop Last van Uitstelgedrag (sc Groningen) • Dagworkshop Presenteren (sc Amsterdam) wo 18 • Bijeenkomst Filosofiegroep (sc Emmen) za 21 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen) do 26 • Lezing door Nathalie de Haan over cultuurgeschiedenis van de Oudheid (Homo Ludens, sc Amsterdam) za 28 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen)

MAART ma 2 • Lezing door drs. Richard Jansen, stadsarcheoloog van Oss over opgravingen en paalgraven bij Oss (Utile Dulci, sc Nijmegen) za 7 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen) • Opfrisworkshop Mindfulness (sc Eindhoven) • Workshop Stemgebruik (sc Utrecht) • Workshop Endnote (sc Utrecht) za 14 • Workshop 8-weekse Mindfulness (sc Groningen) • Workshop Autisme (sc Eindhoven) • Themadag Science NW-Symposium (sc Utrecht)

inh

ud

modulair 2 JAARGANG 30

Denise Peels

Verder aan de slag met de Actief Plus interventie

Afstudeeronderzoek

Het kerkelijk huwelijk bestraft?

Zesde lustrum

30 jaar OU

Onderwijsmuseum

Koester pril erfgoed

13

14 22 23

Colofon Modulair is het studentenblad van de Open Universiteit en verschijnt vier keer per jaar in een oplage van circa 32.000 exemplaren. Studenten en alumni ontvangen het blad gratis. Het magazine wordt uitgegeven door de afdeling Markt- en studentcommunicatie van de Open Universiteit en is ook digitaal beschikbaar op www.ou.nl/modulair. Hoofdredactie Dominique Ubachs Eindredactie Henny Schut Redactionele bijdragen Mariëlle Dortmans, Marijke te Hennepe, Zweitze W. Hofman, Ytie Hogeveen, Miranda de Kort, Fred Meeuwsen, Lisette Meijrink, Lukas Mouton, Hans Olthof, Sylvia van de Put, Henny Schut, Paul Troost, Juliette van de Ven, Jeanette Wolters Fotografie Marcel Fischer, Chris Peeters, Peter Strelitski, Studio 81 Rijssen Vormgeving Vivian Rompelberg Druk OBT, Den Haag Redactiesecretariaat [email protected]

EN VERDER 2 A C T I V I T E I T E N R O O S T E R 4 O U - N I E U W S 5 CO LU M N S T U U TJ E 6 VA N O N Z E V E R S L A G G E V E R 7 D E S T U D E N T 10 O N D E R W I J S H E R V O R M I N G E N 1 2 E N D A N N O G D E S T U D I E 16 S T U D I E T I P S 17 S TA R T E N S U P P O R T 20 S T U D E N T E N B E L A N G E N 2 1 CO LU M N Z W E I T Z E 24 W E T E N S C H A P S N I E U W S 26 TO E N E N N U 2 8 FA C U LT E I T S N I E U W S 3 0 A F G E S T U D E E R D E N

De redactie wenst u fijne feestdagen en een gelukkig nieuw jaar! DE VOLGENDE MODULAIR VERSCHIJNT OP VRIJDAG 13 MAART 2015


3

ws

OU-nie

Keuzegids Universiteiten roept OU uit tot beste universiteit 2015 In de Keuzegids Universiteiten 2015 wordt de Open Universiteit uitgeroepen tot ‘beste universiteit 2015’. Bovendien kent de redactie vier van de zes beoordeelde bacheloropleidingen het predicaat ‘topopleiding’ toe. Het gaat om de bachelorstudies Informatica, Milieu-natuurwetenschappen, Psychologie en Algemene cultuurwetenschappen die ook alle de eerste plaats in hun rankings scoren. Prof. mr. Anja Oskamp, rector magnificus van de Open Universiteit, hierover: ‘Een fantastische waardering: de beste universiteit en vier topopleidingen, daar zijn we trots op! Voor ons het bewijs dat aandacht voor het verbeteren van onderwijs altijd belangrijk blijft.’ Daarnaast is ook de OU-bachelor Bedrijfskunde de beste in zijn studierichting en staat de bachelor Rechtsgeleerdheid op de tweede plaats. Vooral de inhoud van het programma, studeerbaarheid, docenten en communicatie met studenten worden bij alle bacheloropleidingen van de OU positief gewaardeerd in de gids. Meer informatie staat op de website www.keuzegids.org.

TOOLKIT PRAKTIJKONDERZOEK

keuzehulp wanneer welke methode?

methodemix

checklist

mijn aandachtspunten

4


OU ontwikkelt app die helpt bij het opzetten en uitvoeren van onderzoek

Wendy Kicken, Céleste Meijs en Arnoud Evers, onderzoekers bij het Welten-instituut, hebben een app ontwikkeld die helpt bij het opzetten en uitvoeren van onderzoek. Beginnende onderzoekers, maar ook bijvoorbeeld scholieren die een profielwerkstuk moeten maken, kunnen de app gebruiken om te bepalen welke onderzoeksinstrumenten ze het best kunnen gebruiken. Bovendien bevat de app een checklist met alle praktische zaken waar ze aan moeten denken bij het voorbereiden van het onderzoek, het verzamelen van de gegevens en het analyseren van de data. De app is gratis te downloaden in de Appstore of via Google Play.

c

lumn

Kennismaking minister Bussemaker met Welten-instituut Op 13 november jl. kwam minister Jet Bussemaker op bezoek bij het Welten-instituut, in studiecentrum Den Haag. Enkele onderzoekers presenteerden hier kort hun onderzoek over onder meer effectief leren, de googleficatie van het onderwijs, curricula ontwerpen, open online onderwijs, learning analytics en professionele ontwikkeling van leraren. Minister Bussemaker was geïnteresseerd in de onderzoeksthema’s en ging de discussie aan. Duidelijk was dat het onderzoeksprogramma van het Welten-instituut goed aansluit bij de actuele ontwikkelingen en beleidsvraagstukken.

Willlem Vermeend bij OU: De revolutie van economie 4.0 Door digitalisering en nieuwe technologie zullen de economieën van veel landen de komende 20 jaar meer veranderen dan in de afgelopen vijftig jaar.’ Dat stelde prof. dr. Willem Vermeend tijdens zijn oratie op 7 oktober jl. bij de Open Universiteit. In zijn inaugurele rede, getiteld ‘De revolutie van economie 4.0’, ging Vermeend in op de maatschappelijke en economische gevolgen van de zogenoemde ‘New economy’. Vermeend is bij de faculteit Management, Science & Technology van de Open Universiteit benoemd tot hoogleraar van de nieuwe leerstoel Economie 4.0 (vakgroep Strategie en General Management). Het is de eerste leerstoel in Europa die zich richt op onderzoek en praktische toepassingen die samenhangen met de vierde revolutie in de wereldeconomie. De leerstoel sluit nauw aan bij de ontwikkelingen rondom Business Intelligence en Smart Services. Omtrent dit thema werkt de Open Universiteit samen met Universiteit Maastricht en Zuyd Hogeschool aan de totstandkoming van een expertisecentrum.

STUDENTEN

Oefening baart kunst

Ik heb voor het eerst geprotesteerd bij de examencommissie. Als je al meer dan 60 certificaten behaald hebt, mag dat toch wel een unieke gebeurtenis genoemd worden. Dat protesteren bleek trouwens aanzienlijk eenvoudiger dan ik dacht: gewoon een e-mailtje sturen. En mijn protest werd nog gehonoreerd ook. Desalniettemin geen reden tot juichen. Ik heb ervaring met tentamen doen bij vier faculteiten (Rechtswetenschappen, Cultuurwetenschappen, Psychologie en Natuurwetenschappen) en uiteraard waren er weleens dubieuze vragen, maar niet zoals dit keer. Uiteindelijk werd 10% van de vragen geschrapt. Nog erger vond ik dat het tentamen veel moeilijker was dan ik had verwacht; bijvoorbeeld aanzienlijk moeilijker dan de proeftentamens. En ook aanzienlijk moeilijker dan alle tentamens die ik bij Psychologie heb gedaan. Waar ik daar een 8 of hoger haalde, haal ik nu net een zeventje met minstens dezelfde studie-inspanning. In feite vond ik dit één van de lastigste tentamen ooit en dat voor een propedeusevak! Toen ik mijn nood over de vragen met veel valkuilen op Facebook klaagde, reageerde een medestudent: ‘Ja, zo gaat dat bij Rechtswetenschappen. Je kunt er niet vroeg genoeg aan wennen.’ Wat blijkt: in tegenstelling tot vragen bij Psychologie, die vooral kennis testen, testen vragen bij Rechtswetenschappen niet alleen kennis maar ook vaardigheden. En dat had ik niet goed begrepen. Dat betekent een andere manier van studeren. Kennis verkrijg je door leren, maar vaardigheden leer je alleen door te oefenen. Sterker nog: in Ars Aequi schrijft een hoogleraar dat veel Rechtenstudenten op normale universiteiten helemaal niet een boek inkijken maar gewoon casussen oefenen. Op het tentamen blijken de opgaven dan variaties op een thema, en zo halen de studenten een tentamen. Tja. Naar mijn gevoel krijg je dat bij de OU niet voor elkaar. Daar pleit ik ook niet voor: bij de OU behoor je het diploma niet met minimale inspanning te behalen. Wel is de vraag of de OU voldoende voorbereidt op het tentamen. Ik vind van niet. In de inleiding van de cursussen zou men wel eens wat duidelijker mogen zijn over het feit dat men óók vaardigheden toetst. En men mag wel meer mogelijkheden geven om de vaardigheden te oefenen. Een tentamen in het werkboek en twee oefententamens bieden mij (en als ik goed lees ook mijn medestudenten) te weinig oefenstof. Moet ik wel zeggen dat ik nog geen begeleidingsbijeenkomsten heb bezocht, maar de cursussen behoren zelfstandig bestudeerbaar te zijn. Dus werk aan de winkel voor de examinator: meer oefententamens en minder fouten in het tentamens (want wie een kuil graaft voor een ander blijkt er zelf …) Stuutje

www.ou.nl/persberichten


5

van

nze verslaggever

Buitengewoon normaal EINDHOVEN – Heb je een slecht handschrift? Hou je vooral van luisterboeken? Leer je moeilijk een vreemde taal? Heb je, als je ergens bent, moeite om de juiste weg te vinden? Springen jouw gedachten van de hak op de tak? Denk je liever in beelden dan in woorden? Heb je een sterk rechtvaardigheidsgevoel en wil je jezelf graag bewijzen? Dyslexie is meer dan alleen moeite hebben met lezen en schrijven. Het is een andere manier van denken en handelen. Drs. Jan Lemmens spreekt tijdens de workshop ‘Dyslexie’ uit eigen ervaring en de aanwezigen begrijpen meteen waar hij het over heeft. Die avond zit het lokaal in studiecentrum Eindhoven vol. De workshop wordt druk bezocht. Lemmens start met een kort voorstelrondje. Alle aanwezigen vertellen wie ze zijn, wat ze doen en waarom ze bij de workshop aanwezig zijn. Allemaal hebben ze op de een of andere manier een link met dyslexie. Sommigen zijn er voor een ander. Een studerend kind of een iemand anders uit hun omgeving. Anderen twijfelen al een hele tijd of ze misschien dyslexie hebben. Bij weer anderen is dyslexie onlangs vastgesteld of ze weten al van kinds af aan dat ze dyslexie hebben, maar iedereen is benieuwd naar het verhaal van Lemmens.

Twitter: @OverOns Een van onze studenten doet elk kwartaal verslag over een gebeurtenis in het land. Mariëlle Dortmans, schrijft deze keer over de dyslexie-bijeenkomst waaraan ze deelnam in studiecentrum Eindhoven.

Wil jij ook graag verslag doen van een bijeenkomst in een studiecentrum? Neem dan contact op met de redactie via [email protected].

Tekst: Mariëlle Dortmans Beeld: Marcel Fischer

6


‘Want wat is dyslexie nu eigenlijk? Zijn het mensen die afwijken van de norm? Mensen met een probleem? Mensen met een vlekje dat hersteld moet worden?’ Lemmens stelt zichzelf de vraag: ‘Hoe ziet de wereld ons, dyslectici eigenlijk?’ Het antwoord laat niet lang op zich wachten, want dyslexie betekent letterlijk: dys = niet goed functioneren, beperkt en lexis = taal of woorden. Het wordt door het steunpunt Dyslexie omschreven als ‘een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.’ Maar Lemmens vraagt zich af of dyslexie alleen gezien moet worden als een probleem, een handicap. Is het niet ook een kwaliteit, een talent?

‘Dyslexie is niet per definitie dat je moeite hebt met lezen’ Reacties uit de zaal volgen. Het verhaal van Lemmens is voor de aanwezigen herkenbaar. Vaak hebben zij een hele tijd geworsteld met hun manier van denken, waarbij ze tegen de inrichting van het onderwijssysteem aanlopen en tegen de nadruk die onze cultuur legt op de ratio. Maar hoe geven dyslectici zelf de wereld dan vorm? Zij denken in beelden, ze zien de grote lijnen, ze hebben het overzicht en ze zijn door het associatief denken uitgesproken creatief. Ze richten zich op school minder op de vakken zoals rekenen, lezen en schrijven, maar meer op de creatieve vakken, zoals gym en op de verbeelding en het gevoel. Voor hen zijn overzicht, visualisering, overeenkomsten en verschillen bepalen van essentieel belang. Daarna volgen er een achttal handvatten ter ondersteuning van het studeren en drie filmtips die zeker de moeite van het bekijken waard zijn. In alle gevallen is de boodschap duidelijk. Dyslexie is geen afwijking, of een probleem dat hersteld moet worden. Dyslectici zijn buitengewoon normaal.

de st

dent

‘Ik wil het vak beheersen’

student informatica daan de wit Niets dan lof heeft Daan de Wit voor de vrijheid die studeren aan de Open Universiteit hem biedt. Eigen tempo, zelf je tijd indelen en geen verplichte colleges. Toch is hij blij dat hij met zijn studiecoach een strakke planning voor de laatste fase van zijn studie Informatica heeft afgesproken. Het geeft me zekerheid en rust. De eindstreep komt in zicht.’ Met straks zijn bachelordiploma op zak is het voor wat hem betreft mooi geweest. ‘Genoeg is genoeg. Er is meer in het leven.’


7

Naam: Daan de Wit Leeftijd: 29 Burgerlijke staat: gehuwd Woonplaats: Gouda Vooropleiding: vwo, Erasmus Universiteit Rotterdam Informatica & Economie (2 jaar) Beroep: softwareontwikkelaar Begonnen: 2005 Bezig met: bachelor Informatica Studiecentrum: in Utrecht

Al op het vwo ‘fröbelde’ Daan de Wit (29) met het schrijven van computerprogramma’s. Hij wilde professioneel gaan programmeren toen hij zich voor de studie Informatica & Economie van de Erasmus Universiteit inschreef. Teleurgesteld haakte hij na twee jaar af. ‘Een lekker brede opleiding, dacht ik, een vak tussen technici en economen. Maar hier ligt van oudsher de nadruk op economie en voor mij kwam informatica te veel op de tweede plaats.’ Opnieuw beginnen met een fulltime opleiding van minimaal vijf jaar zag hij niet zitten. Bovendien vond hij door een vriend een vaste baan als programmeur bij WIS, een snel groeiend bedrijf in softwareoplossingen voor het onderwijs. Die vriend studeerde al enkele jaren aan de OU en de studievrijheid die je er krijgt, is precies wat Daan zoekt. ‘De OU is in ons land de enige deeltijd universitaire informaticaopleiding. Op hbo-niveau kun je wel parttime studeren, maar ik wil een studie op wetenschappelijk niveau. Per slot van rekening heb ik vrij gemakkelijk mijn vwo gehaald en de afgelopen jaren heb ik bewezen dat ik een academisch niveau zonder meer aankan. Je talenten moet je trouwens benutten, vind ik.’

Steun van het thuisfront Hoewel Daan gewend is om relaxt te studeren en nooit moedeloos is geworden van de forse hoeveelheid modules waaraan geen eind lijkt te komen, heeft hij geen moment eraan gedacht om te stoppen. De studie is er altijd, maar opgejaagd voelt hij zich nooit. Gezin en werk hebben altijd voorrang. Is het druk op zijn werk of vraagt het gezin met twee jonge kinderen aandacht, dan gaan de boeken een tijdje naar het tweede plan. Ook liet hij zich niet weerhouden de benodigde tijd voor de verbouwing van zijn huis in te ruimen. ‘Mijn vrouw en ik hebben allebei een grote familie en we hebben nogal wat verjaardagen. Die laat ik niet schieten.’ Ook het weekend houdt hij vrij, want hij wil dan tijd aan zijn kinderen besteden. ‘Een grote steun voor mij is dat het thuisfront achter mijn jarenlange studieproject staat en accepteert dat ik ’s avonds regelmatig geconcentreerd achter de boeken moet zitten.’

‘Met mijn studiecoach heb ik een afstudeerplanning gemaakt’

Werk en gezin primair Zijn jaren aan de Erasmus Universiteit waren overigens geen verloren tijd. Hij startte in 2005 aan de OU met negen vrijstellingen. ‘Er ging nogal wat tijd overheen, voordat de tentamens van de Erasmus Universiteit erkend werden, zodat ik pas in 2006 echt met de studie begon.’ Met zo’n twee tot drie modules per jaar heeft hij inmiddels, inclusief de vrijstellingen, zevenentwintig modules gehaald en heeft hij er nog elf voor de boeg. ‘2011 was een productief jaar met vijf modules.’ Zoals het er nu naar uitziet, stopt Daan als hij zijn bachelordiploma op zak heeft. In een masterstudie heeft hij geen zin. ‘In 2017 is het zover, hoop ik. Twaalf jaar heb ik dan gestudeerd en dat is meer dan genoeg. Ik heb dan heel veel geleerd en met mijn bachelor kan ik in de informatica alle kanten op. Niet dat ik plannen heb, want ik ben met mijn huidige baan meer dan tevreden.’

8


Gebruik studievrijheid Zo’n leven van studie, werk en privéleven vereist discipline. ‘Vooral in het begin was dat lastig. Het is heel gemakkelijk om te zeggen “het komt me nu niet uit”. De neiging om uit te stellen heb ik moeten afleren.’ Mijn handicap om gedisciplineerd achter de boeken te gaan zitten, was het gebrek aan een goede studiemethode. ‘Ik heb moeten leren studeren. Op het vwo ging het “freewheelend”, maar nu is er meer leerstof en het niveau is hoger. Zonder een gedisciplineerde aanpak kom je er niet.’ Hij heeft nu de gewoonte om een boek één of twee keer intensief te lezen en daarna een samenvatting te maken. De studievrijheid die de OU biedt, gebruikt hij door niet altijd het aanbevolen studietraject te volgen, maar door interessante en minder leuke modules af te wisselen. Of door prioriteit te geven aan vakken die hem

voor zijn werk van pas komen. ‘Met mijn studiecoach heb ik een afstudeerplanning gemaakt. De boeiendste modules heb ik bewust tot het laatst bewaard, zodat de laatste loodjes wat minder zwaar wegen.‘ Zo’n planning kan hij andere studenten aanbevelen. ‘De studie is nu geen gebed zonder end meer. Het einde is in zicht.’ De beste remedie om door te zetten is zijn interesse in het vak. Voor het papiertje alleen studeert hij niet, ook niet voor zijn carrière. Het is de drang naar kennis die hem drijft. Daarom oriënteert hij zich breed. Niet alleen op zijn werk maakt hij zich innovaties eigen, maar hij leest ook de blogs van grootheden op informaticagebied en volgt online internationale congressen. ‘Ik wil het vak beheersen. Daar neem ik dan ook de tijd voor. De goede cijfers die ik haal, laten zien dat me dat lukt.’

Richting in het leven Zijn drukke leven is voor Daan geen excuus zich voor het leven van alledag af te sluiten. Hij was jaren actief in de kerk en is tegenwoordig lid van de steunfractie van de SGP in zijn woonplaats Gouda. ‘Onze twee gemeenteraadsleden geef ik feedback vooral over kwesties op sociaal vlak, zoals de decentralisatie van de jeugdzorg. Veel lezen, maar leuk werk. Zo blijf ik betrokken bij wat er in de stad gebeurt.’ Of zijn gereformeerde achtergrond ook invloed op zijn stugge doorstuderen heeft, betwijfelt hij. ‘Zo heb ik het nog nooit bekeken. Je moet iets met je talenten doen, dat is me met de paplepel ingegoten. Maar pas de laatste jaren breng ik dat in de praktijk.’ Het geloof betekent iets voor hem. ‘Het geeft richting aan mijn leven.’ Hij weet dat er een God is die alles bestuurt, wat niet wegneemt dat hij beseft dat hijzelf altijd verantwoordelijk blijft. ‘De afloop van een tentamen heb ik natuurlijk zelf in de hand, maar de wijsheid en het verstand om te kunnen studeren krijg ik van Hem.’ Daan is een andere mening toegedaan dan de student van streng christelijke afkomst die enkele edities geleden in Modulair beweerde dat hij studeert om God te dienen en het humanistisch ideaal van zelfontplooiing verfoeit. ‘Het een sluit het ander niet uit. Je talenten gebruiken omdat je geloof dat van je verwacht, betekent tegelijk dat je jezelf ontwikkelt. Ik studeer niet om er financieel rijk van te worden. Als ik maar voldoende heb. Zo moet je leven, vind ik.’

de st

dent

Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski


9

Zes jaar na de commissie-Dijsselbloem is er maar weinig veranderd in het onderwijs

Minder bemoeienis en beter luisteren Tekst: Hans Olthof

Overheid en politici kunnen het maar niet laten: ingrijpen in het onderwijs. De tientallen hervormingen van de afgelopen jaren hebben echter nauwelijks geleid tot meer kwaliteit. In een recent uitgebracht rapport roept de Onderwijsraad de overheid op om zich meer te beperken tot hoofdlijnen en beter gebruik te maken van kennis en inzichten uit de praktijk. Het roer moest om volgens de commissie Dijsselbloem in 2008. Deze commissie onderzocht wat er was terechtgekomen van alle onderwijsvernieuwingen sinds het begin van de jaren 90. Kern van de aanbevelingen van de commissie was dat de overheid de kwaliteit van het onderwijs beter moest bewaken en dat onderwijshervormingen nooit meer zonder draagvlak uit de sector zelf moesten worden opgelegd. Een pleidooi dus voor meer autonomie voor scholen en kennisinstellingen.

Bemoeizucht Maar volgens onderzoek van de Onderwijsraad, dat op verzoek van de Tweede Kamer werd opgestart en dat vorige maand werd gepubliceerd, is daar de afgelopen jaren maar weinig van terechtgekomen. Nog altijd zuchten onderwijsinstellingen onder de bemoeizucht van de overheid en wordt er door overheid en politiek nauwelijks geluisterd naar de belanghebbenden in het onderwijs. De rolverdeling tussen de overheid en het onderwijsveld lijkt daarom niet wezenlijk veranderd sinds 2008. Nog altijd worden er ingrijpende maatregelen genomen waarbij kennis vanuit het onderwijsveld en de wetenschap niet (genoeg) betrokken is. Ook is er volgens de raad de laatste jaren onvoldoende gekeken naar de effecten van het onderwijsbeleid en de onderling samenhang. Er is weliswaar meer aandacht voor ‘draagvlakverwerving’, maar naar de mening van de raad is dit nog steeds onvoldoende. Ondertussen lijkt de politiek zich niet meer aan grote onderwijsthema’s te willen branden; veel politici gaan volgens het adviesorgaan het gesprek over onderwerpen als onderwijsvernieuwing en stelselwijziging uit de weg omdat ze bang zijn het verwijt te krijgen opnieuw onderwijsvernieuwingen op te dringen. In plaats daarvan kwam de politiek volgens de Onderwijsraad met veel ‘klein beleid’, dat vaak slecht doordacht was zoals bijvoorbeeld de – inmiddels geschrapte – 1.040-uren norm. Het heeft

10


ertoe geleid dat het vertrouwen van de onderwijssector in de politiek de afgelopen tijd niet is toegenomen.

Nieuw perspectief In het advies ‘Onderwijspolitiek na de commissie-Dijsselbloem’ beantwoordt de Onderwijsraad ook de vraag of er aanleiding is voor veranderingen in het beleidsproces. Volgens de raad wel. Er is nieuw perspectief op onderwijsbeleid nodig omdat bijvoorbeeld door deregulering en autonomievergroting de verhoudingen in het veld veranderd zijn waardoor de overheid bij nieuw beleid rekening moet houden met meer en wisselende coalities van belanghebbenden. Onderwijsbeleid is volgens het adviesorgaan dan ook niet langer als een lineair, centraal aangestuurd proces te zien waarin beleidsontwerp en -uitvoering elkaar opvolgen, maar als een dynamisch proces dat om een andere rol van de overheid vraagt. In haar rapport doet de Onderwijsraad daarom drie aanbevelingen: De overheid moet zich beperken tot de hoofdlijnen en daarop krachtiger kiezen. In het kort: zorg voor kwalitatief goed onderwijs door het stelsel goed te laten functioneren. Lerarenbeleid, soepele overgangen en samenhang in het onderwijs behoren bijvoorbeeld tot de kerntaken. De overheid moet op zoek gaan naar nieuwe vormen van representatie. Investeer duurzaam in goede verhoudingen met het onderwijsveld. Maak niet alleen afspraken met sectororganisaties en vakbonden maar ook met schoolleiders, (niet georganiseerde) leraren, ouders en leerlingen. De overheid moet beter gebruik maken van informatie uit wetenschap en onderwijswereld. Benut de (praktijk)kennis gedurende het gehele beleidsproces, zoals signalen over effecten van beleid, monitoring en systematische evaluatie. Kernvraag is natuurlijk of de overheid de aanbevelingen van de Onderwijsraad ditmaal ter harte zal nemen. Wat dat aangaat, zijn de verwachtingen niet hoog gespannen; de Nederlandse overheid heeft nu eenmaal geen goed track record op dit gebied.

Het rapport en de aanbevelingen van de Onderwijsraad laten nog eens duidelijk zien waar de schoen wringt. Juist omdat de kwaliteit van het onderwijs zo’n heet hangijzer is, slaagt de overheid er maar niet in dit grotendeels aan scholen, instellingen en wetenschap over te laten. Er is de laatste decennia heel veel (politiek) belang gehecht aan de hervorming, vernieuwing en verbetering van ons onderwijs. Misschien zelfs wel te veel. Want, zo blijkt uit onderzoek van McKinsey, ons onderwijs is tussen 1990 en 2010 maar liefst dertig keer hervormd. En bijna altijd waren die hervormingsplannen erop gericht om de onderwijskwaliteit omhoog te krikken. Spijtig genoeg heeft geen van die hervormingen noemenswaardig effect gehad op het prestatieniveau van leerlingen en studenten; dat bleef internationaal gezien de afgelopen twintig jaar ongeveer gelijk.

Naast geld en versnippering speelt ook de onderwijsresearch zelf een rol. Al jaren klagen leraren en docenten over de kloof tussen onderzoek en praktijk. Die kloof wordt niet in de laatste plaats veroorzaakt door de sterke druk op onderzoekers om hun werk in internationale tijdschriften te publiceren. Met als negatief nevenresultaat dat veel onderwijsonderzoek ontoegankelijk is, niet op de Nederlandse situatie is geënt en daardoor door bijna niemand wordt gelezen. Hierdoor dringen onderzoeksresultaten slechts fragmentarisch door in de onderwijspraktijk. Gelukkig heeft de VSNU onlangs maatregelen genomen die de doorgeschoten grote publicatiedruk aanpakken. Het gaat bij sociaal wetenschappelijk onderzoek nu veel meer om de wetenschappelijke kwaliteit, de maatschappelijke relevantie en de levensvatbaarheid van het werk in plaats van de lengte van de publicatielijst.

Onderzoek Wie overigens verwacht dat al die aandacht voor onderwijshervormingen hand in hand gaat met onderzoek naar de effecten van die hervormingen, komt flink bedrogen uit. Jaarlijks wordt in ons land zo’n slordige zestig miljoen euro aan onderwijsonderzoek besteed. Dat lijkt veel, maar afgezet tegen de 25 miljard euro die de overheid jaarlijks aan onderwijs besteedt, stelt het niet zoveel voor: nog geen half procent. In dat licht bezien is het ook niet vreemd dat er de afgelopen jaren nauwelijks doorbraken zijn geweest op het gebied van onderwijsonderzoek waarbij het onderwijs structureel is verbeterd of gemoderniseerd. Maar het is niet alleen slechts een kwestie van geld. Onderwijsonderzoek wordt in ons land door heel veel instanties en groepen uitgevoerd: in faculteiten en vakgroepen aan universiteiten, binnen lerarenopleidingen en kennis- en onderzoeksinstellingen, in landelijke pedagogische centra, Cito, Slo, OCW, gemeenten, provincies en ga zo maar door. Deze lijst maakt één ding duidelijk: de grote versnippering op dit terrein. En dat bevordert een eenduidige visie en krachtige aanpak natuurlijk niet.

Blijft over de kloof tussen theorie en praktijk. Om die te overbruggen zou de wetenschap net als de overheid meer moeten luisteren naar de scholen, onderwijsinstellingen en onderwijsprofessionals. Want praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek levert niet alleen nieuwe inzichten op maar ook de tools waarmee scholen en docenten direct aan de slag kunnen. In een ideale wereld snijdt het mes zo aan twee kanten: terwijl het onderzoek zich richt op het verzamelen van gegevens en het ontwerpen van een innovatieve, toekomstgerichte praktijk, ervaren de betrokkenen bij het onderzoek deze activiteiten als een productieve en reflectieve stap in hun eigen professionele ontwikkeling of het handelen in de lespraktijk. Het is daarom te hopen dat het advies van de Onderwijsraad ditmaal wél wordt opgevolgd en dat de politiek en overheid de komende jaren afzien van alle onderwijsveranderingen die niet gebaseerd zijn op goed wetenschappelijk en praktijkgericht onderwijsonderzoek.


11

en dan (nog) de st

die

Studeren voor algemene ontwikkeling Iedereen heeft het tegenwoordig maar druk. Dat geldt eens te meer voor studenten van de Open Universiteit. Ze hebben een (veeleisende) baan, zijn partner, ouder, familie, maatschappelijk actief of sporten. En dan nog eens de studie. Hoe inventief kun je zijn? Ondernemersadviseur Albert Rouwkema, ooit begonnen bij de Open Universiteit in 2004, toen zeven jaar er tussenuit geweest en nu weer met plezier op de helft van zijn bacheloropleiding Cultuurwetenschappen. Tekst: Henny Schut

Belangrijkste bezigheden overdag? ‘Ik werk als ondernemersadviseur in de Drentse Zaak in Assen. Hier faciliteren we uitkeringsgerechtigden bij het starten van een eigen bedrijf of helpen we gevestigde ondernemers om te kunnen blijven ondernemen. Dit doen we door het geven van workshops, trainingen en eventueel door het verstrekken van uitkeringen of bedrijfskredieten. Daarnaast kunnen ondernemers bij ons kantoorruimte huren of gebruikmaken van een flexplek. Dit werk bevalt me erg goed. Het is erg afwisselend en ik ontmoet veel leuke mensen met prachtige plannen.’ Welke opleiding volg je? ‘In januari 2011 ben ik opnieuw gestart met de opleiding Cultuurwetenschappen. Voor mijn algemene ontwikkeling. Ik heb altijd al interesse gehad in geschiedenis, kunstgeschiedenis, letterkunde en filosofie, en er veel over gelezen. Door het volgen van deze opleiding heb ik de indruk dat alles voor mij op zijn plaats valt. Ik zit op de helft van de bachelor en doe de opleiding nog steeds met veel plezier. Na de bachelor wil ik eigenlijk ook nog wel verder met de master.’

’De OU maakt het mogelijk om me te blijven ontwikkelen’ Studeert bij de Open Universiteit sinds ... ‘In januari 2004 ben ik al eens begonnen met de oriëntatiecursus, maar in april van dat jaar leerde ik Janny kennen. De combinatie van een fulltime baan, een opleiding en de grote liefde ging voor mij

12


toen niet samen en daarom ten koste van de opleiding. Na verloop van tijd begon het echter toch weer te kriebelen en na goed overleg met Janny heb ik toen besloten om opnieuw te starten met de opleiding. Bezigheden waarvoor de studie moe(s)t wijken? De studie kost redelijk veel tijd, waardoor er voor andere hobby’s en sociale contacten minder tijd overblijft. Sommige zaken moeten ingepland worden. Gelukkig hebben Janny en ik veel gezamenlijke interesses waardoor we bijvoorbeeld leuke uitstapjes voor de studie ook gezamenlijk kunnen doen.’ Welke rubriek in Modulair lees je altijd? ‘Ik vind het boeiend om te lezen hoe andere studenten met hun opleiding omgaan, maar vind ook de artikelen leuk om te lezen die betrekking hebben op ontwikkelingen binnen de Open Universiteit, bepaalde studies en het leren op zich.’ Wat moet de OU vooral doen? ‘De OU moet bijeenkomsten blijven organiseren waar studenten elkaar kunnen blijven ontmoeten. Juist bij het studeren op afstand is het contact met andere studenten erg belangrijk. Het onderlinge contact met andere studenten kan je door moeilijke punten in de opleiding heen helpen. Het is me opgevallen dat er in het begin van de opleiding veel modules zijn waarbij er veel onderlinge contacten zijn, maar dat dit gaande weg de opleiding toch minder wordt.’

pr

moveren

Denise Peels:

‘Onderzoek doen kent geen einde. Bepaal wat haalbaar is.’

Zo kwam Denise bij de OU terecht. ‘Mijn collega’s van de vakgroep Gezondheidspsychologie hebben mij super begeleid

Over het onderwerp van haar onderzoek: ‘We hebben de e-health interventie Actief Plus ontwikkeld, om 50-plussers te stimuleren tot meer bewegen.’ Die interventie bleek effectief, met allerlei potentiële gezondheidseffecten. Daarom hebben we een nieuwe subsidie van ZonMw ontvangen, om de interventie landelijk te implementeren in de praktijk. Mijn proefschrift ligt bij de drukker, maar met de Actief Plus

interventie ga ik dus nog verder.’ Denise vindt promotieonderzoek doen leuk. ‘Het is één groot project, waar je voor kunt gaan. Je onderzoeksresultaten verwerken tot wetenschappelijke publicaties is geweldig. Het feit dat de interventie effectief bleek en dat hier inmiddels acht artikelen over zijn gepubliceerd in internationale tijdschriften, geeft veel energie.’

Beeld: Chris Peeters

tijdens mijn promotietraject en de OU geeft je de ruimte om zelf tijd en plaats te bepalen voor de uitvoering van je werk. Binnen de vakgroep heb ik de kans gehad, om mezelf te ontwikkelen in het verzorgen van onderwijs. Daar hebben mijn ambities altijd gelegen.’

Volgens Denise is een goede planning met deelvragen die je wilt beantwoorden belangrijk. ‘Hierop focussen is essentieel, want onderzoek doen kent geen einde. Je moet een grens trekken en bepalen wat haalbaar is om te onderzoeken binnen je promotietraject.’

Tekst: Juliette van de Ven

D

enise Peels, inmiddels docente Methoden en Statistiek, was werkzaam als promovenda bij de faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen van de Open Univerisiteit. Daarvoor was zij beleidsmedewerker bij een Medisch Ethische Commissie. ‘Daar kwam ik in aanraking met wat onderzoek doen echt inhield. Dit motiveerde me om zelf verder te gaan in het onderzoek. De eerste vacature die ik tegenkwam, was een vacature bij de OU die volledig aansloot bij mijn opleiding en interesses.’

Dag van het Onderwijs Op donderdag 4 december vond op de campus van de Open Universiteit in Heerlen voor de achtste keer de Dag van het Onderwijs plaats. Net als in de vorige edities was dit jaar het doel: gedurende één dag met alle medewerkers intensief bezig zijn en nadenken over het onderwijs van de Open Universiteit. Tijdens een informatiemarkt en diverse workshops hadden docenten en onderzoekers de gelegenheid om hun onderwijsprojecten te presenteren en om onderlinge ervaringen uit Open Universiteit te wisselen. Modulair 19 december 2014

13

Tekst: Fred Meeuwsen Beeld: Studio81, Rijssen

Verbazing. Dat was de drijfveer voor het afstudeeronderzoek voor de masterscriptie Rechtswetenschappen van Willemien Riezebos. Onder de titel ‘Het kerkelijk huwelijk bestraft?’ deed ze onderzoek naar de plaats van het strafrecht in de verhouding tussen het burgerlijk en kerkelijk huwelijk in Nederland.

‘Ik wist precies wat ik wilde’ Praat met (54) over het huwelijk en een reeks anekdotes passeert de revue. Niet alleen over haar eigen huwelijk, dertig jaar geleden, maar ook over dat van haar pas getrouwde zoons en wat ze zoal via anderen te horen kreeg. En wat opvalt: Riezebos ergert zich. ‘Tegenwoordig worden er voorgesprekken gehouden, gedichtjes voorgedragen, adviezen en tips gegeven voor een goed huwelijk. Dat is echt vreemd. Men zou immers raar opkijken als bij de aanvraag van een bouwvergunning voor een woning tevens een advies gegeven zou worden over de meubels en de stoffering. Toen ik in 1984 trouwde zei de ambtenaar letterlijk dat dat niet meer van die tijd was, maar we hadden er voor betaald dus moest het maar doorgaan. De buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand zegt soms ook een en ander over liefde en trouw. Dat kan op grond van de wet helemaal niet. Volgens het Burgerlijk Wetboek beschouwt de wet het huwelijk alleen in zijn burgerlijke betrekkingen. Bovendien kan er in sommige gemeenten tegenwoordig op de meest vreemde locaties getrouwd worden. Dat gaat veel te ver.‘

Relevantie Het huwelijk is het onderwerp van het afstudeeronderzoek van Riezebos. Een onderwerp

14


waar ze min of meer toevallig tegenaan liep. ‘Ik weet eerlijk gezegd niet meer precies hoe dat ging. Op enig moment stootte ik in het Wetboek van Strafrecht (Sr) op artikel 449. Dat artikel, uit 1886, stelt dat een ‘bedienaar van een godsdienst’ een boete, op dit moment maximaal € 4.050, kan krijgen als hij een kerkelijk huwelijk bevestigt voordat er een burgerlijk huwelijk is gesloten. Wat raar, dacht ik, en tegelijkertijd: hier wil ik meer van weten.’ Het artikel vloeit voort uit artikel 1:68 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dat stamt uit 1838 en bepaalt dat er geen godsdienstige plechtigheden mogen plaatsvinden, voordat de partijen aan de bedienaar van de eredienst hebben doen blijken, dat het huwelijk ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand is voltrokken. Riezebos: ‘Dit hangt samen met de scheiding van kerk en staat. Ik was benieuwd hoe deze bepalingen tot stand zijn gekomen en hoe er in huidige maatschappij mee omgegaan wordt. Ook was ik benieuwd in hoeverre de islam en andere godsdiensten, rond 1880 nog vrijwel onbekend in Nederland, onder het bereik van dit verbod vielen. Bovendien hebben we sinds 1997 een nieuwe vorm van burgerlijke staat: het geregistreerd partnerschap en is samenwonen maatschappelijk geaccepteerd geworden. De vraag die opkwam is of er geen sprake is van een

verboden onderscheid op grond van burgerlijke staat. Dat is in strijd met artikel 1 van de Grondwet en de Algemene Wet Gelijke Behandeling. Kortom een onderwerp met de nodige maatschappelijke relevantie.’

Afgebakend In haar scriptie onderzoekt Riezebos de vraag of art. 449 Sr gehandhaafd moet worden of mogelijk moet worden geherdefinieerd. Haar onderzoek bestrijkt meerdere disciplines van de rechtswetenschappen. Het kent zowel strafrechtelijke, als ook staatsrechtelijke kanten. Riezebos onderzocht alle kamerstukken over de totstandkoming van het Wetboek van Strafrecht en spitte heel veel andere relevante literatuur uit. Ze vond het geweldig om te doen. ‘Het was veel werk, maar ik heb er van genoten. Het onderwerp fascineerde me, vanaf het begin.’ Riezebos gaat in haar scriptie terug tot in de twaalfde eeuw en beschrijft de historische achtergronden van de verhouding tussen kerk en staat ten aanzien van het huwelijk. Van oudsher werden de huwelijksregisters bijgehouden door de kerk, bij de scheiding van kerk en staat ging dat over naar de overheid. Artikel 1:68 BW als basis voor de strafbaarstelling in art. 449 Sr is daarvan een uiting. Ze laat zien hoe deze laatste tot stand kwam en wat de reikwijdte ervan is. Ook onderzocht ze of de

afstudeeronderz

ek

‘Het onderwerp fascineerde me’ Willemien Riezebos

bepaling wel in overeenstemming is met de Grondwet en het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Daarnaast deed ze een rechtsvergelijkend onderzoek naar de betreffende wetgeving in onze buurlanden, België en Duitsland. ‘Het is een breed onderzoek, met vele aspecten. Toch was het duidelijk afgebakend en wist ik precies wat ik wilde en waar ik naar toe moest. Ik had de grote lijn heel goed in m’n hoofd. Soms was het voor mijn begeleider, mr. dr. Wilma Dreissen, best wel lastig om dat te zien. Maar uiteindelijk viel alles op z’n plek.’ Dat bleek ook wel bij de verantwoording van haar onderzoek voor de examencommissie. Die liep gesmeerd. ‘M’n verhaal stond als een huis, er was geen vraag waar ik geen antwoord op had. Ik had me het onderwerp helemaal eigen gemaakt.’ Riezebos kreeg niet voor niets een negen voor haar scriptie.

Vervolging Het onderzoek kent de nodige aanbevelingen voor de politiek in Nederland. Over art. 449 Sr is Riezebos duidelijk: het moet geschrapt worden. ‘Het is een overblijfsel uit vervlogen tijden dat in de huidige tijd geen enkel doel meer dient. Het heeft geen zinvolle betekenis voor de aanhangers van traditionele godsdiensten en de islam valt niet onder het bereik. Door het ontbreken

van goede definities en de onmogelijkheid die te formuleren, is de kans op succesvolle vervolging en een bewezenverklaring eigenlijk miniem.’ Art. 1:68 BW moet van Riezebos wel gehandhaafd blijven, maar in aangescherpte vorm zodat duidelijk wordt dat uitsluitend een huwelijk bij de burgerlijke stand rechtsgevolgen heeft. Dat geldt niet voor kerkelijke, religieuze, of een van de vele commerciële plechtigheden die tegenwoordig aangeboden worden. ‘ Riezebos heeft haar scriptie niet naar Den Haag gestuurd. Toch krijgt haar scriptie een vervolg. Op advies van examinator prof. mr. Jan Willem Sap van de Open Universiteit gaat Riezebos een wetenschappelijk artikel over het onderwerp schrijven. Ze heeft al de medewerking toegezegd gekregen van een redacteur van een wetenschappelijk tijdschrift. Het artikel zal het voorlopig sluitstuk zijn van een studie rechtswetenschappen die acht jaar geleden begon. Een studie uit leergierigheid geboren, en niet, zoals zo vaak, uit carrièreoverwegingen. ‘Ik ben hier in Rijssen sinds 2006 gemeenteraadslid. Ik wilde mijn kennis van het staats- en bestuursrecht daarom op een behoorlijk niveau brengen. Na de eerste modulen werd ik enorm enthousiast over het vakgebied. Terwijl ik nog maar net ben afgestudeerd mis ik het pakket met boeken dat per post werd opgestuurd al.

Daarom ben ik nu bezig met een aantal colleges Kerkrecht aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn, puur uit interesse.’ Nog even terug naar de ergernissen van Riezebos over de uitwassen van de huwelijksvoltrekkingen. Op basis van haar onderzoek schrijft ze in haar scriptie dat de overheid er goed aan doet heldere normen voor de huwelijksceremonie in acht te nemen en dat ze het huwelijk alleen in haar burgerlijke betrekkingen moet beschouwen. ‘Een persoonlijke toespraak van de ambtenaar van de burgerlijke stand past daar niet bij. Ook is een bezinning op de mate waarin sommige gemeenten een huwelijk faciliteren niet overbodig. Wat mij betreft moet een huwelijksvoltrekking kort en simpel zijn, zonder poespas. Een moment dat vergelijkbaar is met tekenen van een akte bij de notaris. Een plechtig moment waarbij het paar gewezen wordt op de gevolgen die het jawoord bij een huwelijk of het ondertekenen van de akte bij een geregistreerd partnerschap heeft. Voor de toeters en bellen moet men zich maar wenden tot een commerciële organisatie. Daarvan zijn er genoeg.’


15

st

dietips

PowerPoint en Prezi Studeren vereist planning en uitvoering van je studie en de gevolgen hiervan voor je werkomgeving en/of privéleven. In deze rubriek adviseren regionaal voorlichters Lukas Mouton en Ytie Hogeveen over hoe je studievaardigheden op succesvolle wijze kunt ontwikkelen. Deze keer: door te presenteren met Powerpoint of Prezi.

Over presenteren hebben we in deze rubriek al vaker geschreven. En je kunt nog steeds workshops bezoeken om dit te oefenen of jezelf hierin te verbeteren. Nu zelfs ook met een iPad. Veel mensen die presenteren maken dankbaar gebruik van software om hun presentatie te verbeteren. En dan kom je al gauw uit bij de twee meest gebruikte software pakketten: PowerPoint en Prezi. PowerPoint PowerPoint is het meest gebruikte pakket om structuur in je verhaal te brengen, door het maken van dia’s. In deze dia’s kun je links opnemen naar bijvoorbeeld YouTube, waardoor je ook filmpjes en muziek tijdens je presentatie kunt gebruiken. Tijdens het presenteren heb je aan de gemaakte dia’s houvast en structuur. Je weet hoeveel dia’s je nog te gaan hebt en hoeveel tijd je daarvoor hebt. Zorg er wel voor dat de dia’s niet teveel tekst bevatten of dat het gebruikte lettertype te klein is. Achter in de zaal moeten ze het ook zonder bril kunnen lezen. Prezi Presenteren met Prezi heeft als voordeel dat er animaties kunnen worden gebruikt. De kunst is nu wel om niet teveel animaties te gebruiken. Met Prezi maak je een online presentatie. De presentatie

Gespot op Twitter

16


bestaat in feite uit één groot vel papier (een canvas). Je plaatst tekst, afbeeldingen en video’s op het canvas. Deze onderdelen van je presentatie kun je heel eenvoudig vergroten, verkleinen, verplaatsen en roteren. De magie zit in het zoomen. De onderdelen van je presentatie die je belangrijk vindt, maak je heel groot en de details maak je kleiner. Je kunt vervolgens in- en uitzoomen. Met uitzoomen geef je overzicht en met inzoomen laat je specifieke informatie zien. Een Prezi gebruik je online, maar je kunt de presentatie ook downloaden en offline gebruiken. Je bent daarmee tijdens je presentatie dus niet afhankelijk van de internetverbinding. Meerwaarde Prezi Een Prezitatie kun je vergelijken met een mindmap. Als je een pad aanlegt vertel je je verhaal. Je kunt dit pad van te voren aanbrengen en volgen tijdens je presentatie, maar dit hoeft niet per se. Je kunt ook tijdens je presentatie inzoomen op verschillende onderdelen en uitzoomen wanneer overzicht gewenst is. Deze interactiviteit is een grote meerwaarde van het programma ten opzichte van PowerPoint. Aanmelden Wil je deze workshops bezoeken? Meld je dan aan via: www.studieplaza.ou.nl.

start en s

pport Nieuwe films voor de workshops ‘Master Your Choice’ en ‘Stressmanagement’ Op Studieplaza zijn twee nieuwe filmpjes geplaatst bij de workshops ‘Stressmanagement’ en ‘Master Your Choice’. Beide geven op een snelle en doeltreffende wijze een kijkje ter plaatse en inzicht in wat de workshop te bieden heeft. De workshopleiders geven in het kort aan wat het doel van de workshop is en wat zij de studenten willen meegeven. De workshopdeelnemers spreken hun verwachtingen uit en vertellen aan het einde van de workshop wat ze geleerd hebben. Alles geïllustreerd met videobeelden die een impressie geven van de workshopaanpak.

Studieplaza presenteert online training: ‘Academic Reading’ Binnenkort presenteert Studieplaza een nieuw item ‘Academic Reading’. Dit online trainingsprogramma is ontwikkeld in samenwerking met de Talenacademie en speciaal gericht op studenten die Engelse teksten moeten lezen, begrijpen en onthouden. Tijdens de studie is het belangrijk Engelse teksten te doorgronden omdat veel literatuur en onderzoeksrapporten in het Engels worden geschreven. Ondanks het feit dat we dagelijks met Engelse woorden tegen maken hebben, is het echt begrijpen ervan ‘quite a different subject’. In de online training worden verschillende aanpakken geïntroduceerd om op een snelle wijze de hoofditems uit een tekst te herkennen, te kopieëren en er een samenvatting van te maken. Op Studieplaza vind je verschillende tools om je taalvaardigheid te testen, te verbeteren en slimmer met de Engelse taal om te gaan. Als je voor de studie of een baan je taalvaardigheid wilt testen, kan dat met de Oxford zelftest. Het resultaat wordt weergegeven in CEFR scores, waarmee je je eigen taalniveau kunt inschatten. Wil je sneller Engels leren lezen en teksten beter onthouden, kijk dan eens bij de interactieve workshop Speedreading.

Voor meer informatie over onze workshops en inschrijven, bezoek de website: www.studieplaza.ou.nl.


17

NIEUW Masters mét begeleiding Met ingang van het nieuwe academisch jaar, biedt de OU twaalf verschillende wo-masters mét begeleiding. Kort samengevat zijn dat cursussen waarbij studeerbaarheid voorop staat, mét een gestructureerd programma en inclusief persoonlijke begeleiding. De docenten, mentoren en tutors hebben een intensief contact met de studenten, ze kunnen daardoor vragen direct en dus snel beantwoorden, bieden structuur en houvast, helpen bij het vaststellen van het persoonlijk studiepad en bewaken op die manier proactief de voortgang binnen de cursus. Flexibiliteit is en blijft belangrijk, opdat werk en studie goed te combineren blijft. Wat zijn de eerste ervaringen?

Tekst: Silvia van de Put

ANKIE ARNOLD Master Psychologie

‘Ik weet niet wat ik meemaak’ R A M O N LO O I J E Master Management

‘Inmiddels lijkt het mij toch de beste manier’ ‘Ik heb jarenlang les gegeven, aan groep acht van het basisonderwijs. Nu werk ik als adviseur beroepsonderwijs voor Fundeon, het kennis- en adviescentrum voor het opleiden en ontwikkelen van personeel in de bouwen infrasector. Mijn werkgever biedt de ruimte om tijd en energie in een opleiding te steken en ik wil graag meer de managementkant op, meer beleidsmatig gaan werken, misschien wel in een andere sector. Ik had natuurlijk allerlei kortlopende, werkgerelateerde cursussen en trainingen kunnen gaan doen, maar ik koos ervoor om het goed aan te pakken. Mijn vrouw heeft net een master Onderwijswetenschappen afgerond en was heel tevreden over de OU, dus ik ben eens gaan kijken of er voor mij ook wat interessants tussen zat. Dat werd dus Managementwetenschappen. Ik ben begonnen met een schakeljaar. Daarna kon ik kiezen voor de onbegeleide of de begeleide masteropleiding. Voor mij is het zaak de opleiding zo snel mogelijk af te ronden, ik wil voorkomen dat het een proces van jaren wordt. Ik zat al in een stevig ritme vanwege het schakeljaar, dat wilde ik graag doorzetten. Twee jaar is te overzien: een strakke planning, stevig doorwerken, dat moet te doen zijn. De eerste ervaringen met de begeleiding in het schakeljaar vielen mij wat tegen. Ik vond dat het niet veel toevoegde, waardoor ik neigde toch over te stappen naar de onbegeleide variant. Gaandeweg werd het echter beter, tot nu is de begeleiding in de master prima. Naarmate we het traject verder gingen uitwerken, kwam er een heel strakke planning uit. Het eerste blok is nu afgerond: het bevalt goed tot nu toe. Werken op afstand is prima voor mij, de taken en opdrachten zijn overzichtelijk, je werkt systematisch overal doorheen. Als ik me aan de planning kan houden, heb ik over twee jaar mijn master afgerond.’

18


De advertentie van de Open Universiteit met de aankondiging dat ze in september gingen beginnen met een begeleide master Levenslooppsychologie kwam voor Ankie op het juiste moment. Tien jaar geleden kwam ze maar niet verder met Organisatiepsychologie (ook bij de OU) en besloot ze te stoppen met ‘dat blok aan mijn been.’ Anno 2014, net op het moment dat er zin en ruimte kwam om met iets nieuws te beginnen, diende deze mogelijkheid zich aan: een veelbelovende, nieuwe studie gecombineerd met extra begeleiding. ‘Vergeleken met tien jaar geleden is de begeleiding helemaal super. Ik weet niet wat ik meemaak. Ik ben nog maar net begonnen met het eerste traject en ik heb de docent al twee keer gezien en verschillende keren gemaild’. Ze houdt de vaart er goed in. ‘Meteen na het eerste tentamen moeten we al een begin maken met de scriptie. Nog zo’n opvallend verschil: er is nu een overvloed aan leuke thema’s voor de scriptie, dat heeft me enorm verrast. Het studeren blijkt een welkome afwisseling van het dagelijks werk: als zzp’er produceer ik folders, schrijf ik teksten en maak ik af en toe een website. Ik steek veel tijd in mijn studie en ook al is het even wennen om weer te studeren, ik wil het heel graag in één keer halen. Leren in je eigen tempo heeft natuurlijk ook voordelen, maar dan kan het ook zo maar gebeuren dat je het niet afmaakt. Dus dat de docente er zo achter aan zit, vind ik tot nu toe meer dan prima.’

MACHIEL MEIJERS Master Psychologie

NEGEN BEGELEIDE MASTER-

‘Ik kan die stok achter de deur goed gebruiken’

> Master Business Process Management and IT

Psychologie, cognitieve neurowetenschappen, theologie … De dertigjarige Machiel Meijers snuffelde als student aan vele mogelijkheden. Stuk voor stuk boeiende studies, maar hij twijfelde of hij veel kans maakte op de arbeidsmarkt. Toen het er bovendien op leek dat de studiefinanciering werd stopgezet, werd Machiel fulltime natuurkundeleraar op een vmbo-school in Gorcum. ‘Het bleef echter kriebelen.’ Hij wilde graag weer studeren, maar wat? Toch weer theologie? Het werd Levenslooppsychologie: ‘Omdat je hier een veel breder facet van de psychologie hebt dan in de meeste andere richtingen. Toen bleek er ook nog een begeleide variant te zijn. Ik ben in mijn studeren altijd gewend geweest om op vaste tijden mijn tentamens te doen en de opdrachten in te leveren. Ik begin altijd pas laat en ik ken mezelf goed genoeg om te weten dat als ik dat niet heb, dat ik het ga uitstellen. De begeleide variant maakt niet dat ik opeens minder uitstel, maar nu móet ik op een bepaald moment wel beginnen.’ Voordat Machiel werd toegelaten tot de masteropleiding heeft hij nog eerst twee schakellessen moeten volgen: ‘Zonder begeleiding, maar dat waren maar twee vakken met allebei een heel duidelijke deadline. Ik vind het prettig dat we niet heel veel gezamenlijke bijeenkomsten hebben. Maar tegelijkertijd dwingen die ijkpunten je wel om bij te blijven, zodat je tenminste kunt meepraten tijdens zo’n bijeenkomst. Dat geldt ook voor de regelmatige contactmomenten die je hebt met je begeleider.’ Om te illustreren hoe rap het kan gaan: het thema voor zijn scriptie heeft hij ook al: tijdperspectief in relatie tot verschillende manieren van welbevinden.

OPLEIDINGEN BIJ DE OU > Master Computer Science > Master Environmental Sciences > Master Kunst- en cultuurwetenschappen > Master Management > Master Onderwijswetenschappen > Master Psychology > Master Rechtsgeleerdheid > Master Software Engineering Daarnaast bieden wij de volgende masteropleidingen in een klassikaal begeleide variant aan in samenwerking met verschillende hogescholen. > Master Business Process Management and IT > Master Management > Master Software Engineering

C H R I S VA N B E E K V E L D Master Rechtsgeleerdheid

‘Goede afspraken over inhoud en tijdsindeling, en een prettige studieomgeving’ Zes jaar geleden is Chris van Beekveld gestopt met werken en begon hij aan een studie rechten aan de OU. Toen hij afgelopen zomer voor zijn master kon kiezen tussen de bekende variant en de nieuwe begeleide mogelijkheid, koos hij voor de laatste optie. Niet voor de begeleiding, zo maakt hij duidelijk: ‘Dat ik nu plots van de OU een studieschema krijg, dat hoeft voor mij niet zo.’ De reden dat Chris voor de begeleide variant koos, was dat hij daarmee zijn pakket precies zo kon samenstellen als hij wilde: privaatrecht als profiel, maar mét een grote brok bestuursrecht. Bovendien rekent hij op minder tijdverlies: ‘Mijn indeling van de studie kwam niet altijd overeen met de tijdsindeling die lag onder het curriculum van de OU en dat kostte mij dan extra tijd. Ik ben al de nodige jaren bezig, en ik vind het wel tijd worden om af te ronden. De planning daarvoor is al helemaal rond, ik weet precies wanneer ik wat ga doen en als het allemaal lukt, dan ben ik klaar.’ Hoewel Chris vooral voor de begeleide variant koos omdat hij de combinatie studiestof kon krijgen dat hij graag wilde, ervaart hij toch interessante voordelen van deze nieuwe manier van studeren: ‘Je komt vaker samen met groepen studenten die in dezelfde positie zitten. Je kunt elkaar van informatie voorzien, je hoort wat anderen voor vragen stellen en er ontstaat zoiets van “dat gaan we samen doen”. Wat ik ook heel goed vind: degenen die de cursus hebben ontworpen en ons begeleiden zijn enorm enthousiast. Je merkt dat ze heel graag willen dat het gaat lukken en hun enthousiasme werkt erg motiverend.’


19

st

dentenbelangen

De Studentenraad (SR) is het formele medezeggenschapsorgaan dat spreekt namens alle studenten. In Modulair spreekt de Studentenraad steeds op eigen gezag. Wilt u meer weten over de SR, kijk dan op www.ou.nl > Studeren > Studentenraad.

Een gelukkig nieuw jaar voor alle studenten van de Open Universiteit In een goede sfeer zijn wij als Studentenraad van de Open Universiteit op 12 november in een nieuwe samenstelling bijeen geweest en hebben onze taak voortvarend en met enthousiasme hervat. Wij vertrouwen erop dat wij de relaties met studenten, bestuur en faculteiten, en met de Ondernemingsraad (OR) natuurlijk (opnieuw) kunnen versterken. De komende jaren, te beginnen al in het voor ons liggende frisse 2015, zijn er veel hindernissen te overwinnen en bruggen te slaan. Alles stroomt nu eenmaal en iedereen, zowel u als de SR, zullen in die stroom worden meegenomen. Dat houdt in dat er (mede) door u richting kan worden gegeven aan (de) vooruitgang. Daartoe is allereerst ons stevig teamwork in de SR vereist, vervolgens zeker daarbij

een direct, eerlijk en open contact met u, studenten en tenslotte maar niet in de laatste plaats het vertrouwen van alle bij de OU en zo nodig daarbuiten betrokken instanties. Onze activiteiten zijn erop gericht om onze in vele opzichten unieke en excellerende universiteit aangenaam en flexibel te houden en wel zo dat u zich er als student werkelijk in thuis voelt en daardoor tot maximale studieresultaten en dus ontplooiing kunt komen. De SR heeft de wil en ziet de weg. Help ons daarbij en laat u vooral duidelijk horen als dat voor ons allen in de OU van belang is.

De Studentenraad van de Open Universiteit

Alumnivereniging Open Universiteit Aan alle leden van de Alumnivereniging van de Open Universiteit (AVOU) en andere OU-alumni

Alumni Al OpenOp U

Hoe zou de groei en bloei van onze vereniging eruit zien als onze leden duurzaam profiteren van de binnen de AVOU aanwezig kennis en ervaring? Wat betekent het voor uw persoonlijk succes als de AVOU regelmatig gehoor geeft aan uw verdere leer- en ontwikkelingsbehoeften? Om deze vragen waarderend te onderzoeken gaan wij een beroep doen op uw mee-makerschap. Samen met u gaan wij de Algemene Ledenvergadering van 2015 opwaarderen tot een onvergetelijke, verbindende en leerzame belevenis met

20


als gedroomde uitkomst een kwaliteitsimpuls voor de organisatie en effectiviteit van de AVOU zelf. Van ‘C’est á nous’ naar ‘C’est AVOU’ en andersom. Houdt u – desgewenst samen met uw introducé – alvast 18 april 2015 gereserveerd? Het wordt een ALV zoals u nog nooit eerder hebt meegemaakt.

P.S.: Wij zoeken twintig leden die willen bijdragen aan de voorbereiding en procesbegeleiding van dit grootste evenement; het vraagt acht uur van uw tijd en als wederkerigheid maakt u nader kennis met de in opkomst zijnde methode Appreciative Inquiry. Reageren kan naar [email protected] t.a.v. Voorzitter AVOU.

ingez

c

nden

lumn

OU quo vadis?

Nico Bijl in het zonnetje gezet

bij studiecentrum Breda

Een leven lang leren is het motto van de OU. Mijn vader sluit zich volledig daarbij aan. Door bij de OU te gaan studeren kon hij zichzelf blijven ontwikkelen en zijn kennis verrijken. Zijn rechtenstudie heeft hij in de avonduren en weekenden jarenlang gecombineerd met zijn eigen praktijk en het gezinsleven. ‘Meneer Bijl hoort zo bij studiecentrum Breda voor ons’, vertelt Meike van Genk tijdens het gezellig samenzijn op 4 september jl. ‘Hij heeft de OU in zijn beginjaren meegemaakt en is met ons meeverhuisd naar de verschillende locaties. Bij elke tentamengelegenheid en werkgroep was hij trouw aanwezig’, vult Peter Honig aan. Ook herinnert hij zich dat niet alle docenten altijd even blij waren met de kritische vragen van mijn vader vanuit de beroepspraktijk. ‘Terwijl juist die inbreng van praktijkervaringen de studiebijeenkomsten levendig maken’, vult Meike aan.

ALUMNI

Zijn eerste cursus nam hij af op 3 september 1984. Ik was toen vier jaar oud. Inmiddels zijn we dertig jaar verder en is mijn vader – Nico Bijl – bijna 70. Helaas heeft hij wegens gezondheidsredenen het spreekwoordelijke bijltje erbij neer moeten leggen.

De OU positioneert zich als de voorvechter voor leven-lang-leren. De norm is dan dat kennis en competenties een leven lang worden bijgeschaafd en ontwikkeld. En dan denken we aan formeel, informeel en non-formeel leren. Denk aan open leermiddelen. De OU dient dus voortdurend een dienstenpakket aan te bieden over een breed gebied: op verschillende niveaus en de aansluitingen tussen de niveaus. En dan komt het hele pakket ter tafel: oriëntatie op loopbaan, assessment, persoonlijk ontwikkelplan, ruime leeromgeving, kennis delen en matchen. De beloning zal altijd zijn: meer en betere en vooral langer blijvende studenten. We denken aan een heel leven en dan met een steeds beter wordende constitutie. Het is geen droom. We leven langer. We leven zo’n drie à vier jaar langer. Ik zou onze groepen studenten daarom willen verdelen in jeugdigen (JE), minder jeugdigen (MJ) en ouderen (OU) en nog ouderen (NO). Mijn verwachting is dat de groep OU zal toenemen. De echte OU studenten dus. Volgens de plannen van de Open Universiteit moet er meer resultaatgericht studenten worden afgeleverd. Misschien met in het achterhoofd economische doelstellingen. Jammer als dat het enige beleid wordt. Juist de altijd maar doorgaande academische vorming is nu precies waar we (meer) behoefte aan hebben. Doorontwikkelen heet dat. Onderzoek heet dat. Promotie heet dat in ruime zin. Onze rector magnificus zei het bij haar openingsrede1 tijdens de dies: dertig jaar geleden werd onze universiteit opgericht om de toegankelijkheid tot het hoger onderwijs te bevorderen. En opleidingen open te stellen voor nieuwe groepen ... Dat is de Open Universiteit blijven doen, en nog steeds. We zijn een jonge Universiteit en nog niet af. Héél goed rector! Er is een nieuwe markt, wilt u daar naar kijken? De OU student (zie hiervoor), kandidaten voor promoties en tevens betalende consument. Ook al duurt het dan een ‘life time’. Maximale vrijheid is een groot goed in alle opzichten. En dan nog de binding van al die alumni met de Open Universiteit. Goud waard, toch? Er is nog veel te doen, maar vooral te formuleren wat de gedachte is. Néé, formuleren wat de gedachte moet zijn. Permanente (academische) educatie is voor de mens en mensheid waardevoller dan leren binnen het keurslijf van een opgelegde structuur. Durf anders te denken. Ik kom hier op terug omdat ik de ambities deel die de rede uitstraalde maar er valt absoluut nog veel meer bij te zeggen. Zweitze [email protected] 1 Zie www.ou.nl/dies voor de volledige tekst

De medewerkers van studiecentrum Breda gaan hem missen. ‘Er staat altijd een kopje koffie voor hem klaar’, besluit Meike. Mijn vader gaat daar zeker gebruik van maken. De Open Universiteit zal altijd een speciaal plekje in zijn hart blijven houden. Christine Bijl september 2014

Open Universiteit Modulair Modulair12 19september december 2014

21

Even poseren voor de fotograaf; Frits van Oostrom heeft uit handen van erepromotor Erica van Boven de bul en kappa ontvangen.

Z E S D E LU S T R U M

Open Universiteit

Op vrijdag 26 september jl. vond de 30e dies natalis van de Open Universiteit plaats. Tijdens de viering in Theater Heerlen reikte de OU een eredoctoraat uit aan eurocommissaris Neelie Kroes en aan de Utrechtse universiteitshoogleraar Frits van Oostrom. Beiden hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan het toegankelijk maken van wetenschappelijke kennis. Mevrouw drs. Neelie Kroes ontving een eredoctoraat voor haar inspanningen voor de totstandkoming van de digitale agenda waarmee zij een belangrijke stimulans heeft gegeven aan open en online (academisch) onderwijs, open access en open science. Prof. dr. Frits P. van Oostrom ontving het eredoctoraat voor de wijze waarop hij zijn grote wetenschappelijke betekenis aan het onderzoek naar de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen op aansprekende wijze toegankelijk weet te maken voor een groot publiek. Voor geïnteresseerden is de academische zitting live opgenomen. Deze video is beschikbaar via onze website (www.ou.nl/dies). Ook het redeboek, waarin alle redes die zijn uitgesproken tijdens de lustrumviering zijn opgenomen, is hier te downloaden. Neelie Kroes luistert naar de laudatio, uitgesproken door rector magnificus Anja Oskamp.

22


Krijgt de Open Universiteit net als vele andere universiteiten een museum? Als het aan Frans Bogaert (op foto) ligt wel, hij pleit voor een onderwijsmuseum: ‘De OU is Nederlandse onderwijsgeschiedenis, en die begint niet in het oprichtingsjaar 1984. De voorafgaande politieke aanloop duurde meer dan tien jaar. Zo doken tijdens de kabinetsperiode 1967-1971 al de eerste ideeën voor een open universiteit op.’ Frans was zelf ruim 13 jaar hoofdredacteur van Modulair en studeerde in die periode cultuurwetenschappen. Hij is in de universiteit de drijvende kracht van wat hij zelf aanduidt met ‘museumbeweging’. Met groot enthousiasme vertelt hij over zijn initiatief.

‘OU moet prille erfgoed koesteren én tonen!’ ‘Wat gaat de OU slordig om met haar erfgoed! Dát gevoel hield ik over nadat ik als student én OU-medewerker in 2009 in mijn masterscriptie cultuurwetenschappen terugblikte op de eerste 25 jaar van de OU. Historische onderzoeken over de OU bleken schaars en er was geen centraal historisch archief. Ik was van mening dat de unieke OU ook cultuurhistorisch zelfbewuster naar buiten mocht treden. In het lustrumjaar 2009 lag er al een idee voor een virtueel museum, maar dat kwam toen niet van de grond. Sindsdien pleit ik, naast een virtueel, ook voor een fysiek museum. In dat opzicht ben ik wellicht nog van de traditie, maar tastbare objecten hebben toch een eigen belevingswaarde.’

Ambitieus plan ‘Begin 2011 schreef ik een ambitieus museumplan waar toenmalig collegevoorzitter Theo Bovens, historicus, welwillend tegenover stond. Bij de collectie dacht ik aan foto’s, politieke nota’s, uitingen van huisstijl, didactische ontwerpen, een greep uit ons veel geprezen cursusmateriaal. Maar een in 2012 gestarte reorganisatie betekende een eerste streep door het plan.’

Presentatie tijdens 30e dies natalis ‘In de zomer kregen we het verzoek om de viering van de 30e dies natalis, een lustrum, op te luisteren met artefacten uit het depot. Het was onze vuurdoop. Aan de hand van een paar thema’s hebben we minitentoonstellingen gemaakt voor zes verlichte vitrines die na de verhuisoperatie geen plek meer hadden. Daar hebben we leuke reacties op gekregen en nu staan ze in het vernieuwde gebouw Milton Keynes, waar niet alleen het College van bestuur zetelt, maar ook veel vergaderlocaties zijn en dus veel bezoekers passeren.’

Lange incubatietijd ‘Ondertussen woonde ik in mijn nieuwe functie van ambtelijk secretaris bijeenkomsten bij van het LOVUM (alle universitaire medezeggenschapsorganen), en werd ik verder gesterkt in het belang van het koesteren van eigen erfgoed. Bij elke vergadering op een gastgevende universiteit – Groningen, Delft, Eindhoven – kregen we een rondleiding door het universiteitsmuseum. Toen eind 2013 veel interne verhuizingen op de rol stonden, vreesde ik voor het verloren gaan van historisch materiaal. Dát vormde de aanleiding tot het plaatsen van een oproep op het interne Intranet. Tegelijkertijd stelde het College van bestuur – ook de huidige collegevoorzitter Sander van den Eijnden heeft flink affiniteit met geschiedenis – een depot ter beschikking.’

Stormloop ‘Het voorbije jaar 2014 kreeg het depot te maken met een ware stormloop. Vooral medewerkers van het eerste uur bleken allerlei zaken te hebben bewaard zoals: voorstudies en politieke notities, het receptieboek van de officiële opening van de OU (met de handtekening van koningin Beatrix), de Home Experiment Kit, beeldplaten, de allereerste vlag. Op de Facebook-pagina OU-museum kun je hier al een en ander van zien.’

Virtueel Museum ‘Dit is een begin, er zijn nog veel wensen en ambitie. Zo liggen er ontwerpen voor een virtueel museum op de website van de OU. Hiermee kunnen we aan iedereen niet alleen meer uit het depot laten zien, maar bijvoorbeeld ook de wervingsfilmpjes van de Open Universiteit in de jaren 80 en 90. Denk ook aan alle jaargangen Modulair als digitale leestafel. Vooralsnog liggen de initiatieven van het OU-museum in handen van slechts enkele collega-vrijwilligers. Voor het museum wordt doorgaans in de pauzes gewerkt of aan de randen van de dag. Hoe dan ook delen veel collega’s de overtuiging dat er voldoende eigen OU-erfgoed is dat erom vraagt blijvend te worden gekoesterd en getoond!’

Tekst: Miranda de Kort Beeld: Chris Peeters


23

wetenschapsnie

ws

MANAGEMENT WE TENSCHAPPEN

Onderzoek naar duurzaam ondernemen Marjolein Caniëls heeft in samenwerking met Bart Vos (Universiteit Tilburg) en de NEVI (Nederlandse vereniging van inkopers) onderzoeksgeld aangetrokken in het programma ‘Duurzame Business-modellen’ van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). In het project wordt onderzocht welke factoren een rol spelen bij succesvol duurzaam ondernemen. De impact van circulair inkopen op de voor inkopers benodigde kennis, vaardigheden en attitudes zijn enkele van de onderwerpen waarmee de onderzoekers aan de slag gaan. Ze werken daarbij nauw samen met bedrijven en organisaties. Het onderzoek zal leiden tot concrete richtlijnen voor een op circulaire principes ingerichte waardeketens.

Zie ook: www.nwo.nl/actueel/nieuws/2014

Gezocht: duidelijkheid, en ontwikkeling

structuur

Organisaties in de techniek, zorg en overheid zijn niet aantrekkelijk voor de nieuwe generatie baanzoekers. Het werk dat zij aanbieden sluit onvoldoende aan op de voorkeuren van jonge baanzoekers. Jongeren zijn op zoek naar structuur, duidelijkheid en ontwikkeling, maar deze organisaties blijken daarin onvoldoende te kunnen voorzien. Vooral in de technische sector zijn er veel uitdagingen, zo blijkt uit het proefschrift van Stephan Corporaal (op foto). In oktober 2014 promoveerde Corporaal met zijn proefschrift over aantrekkelijk werkgeverschap.

Naast zijn werk als docentonderzoeker op hogeschool Saxion nam hij deel aan het PhD-programma voor parttime promovendi in de managementwetenschappen. Dankzij dat programma kreeg Stephan colleges en feedback van topprofessoren vanuit de hele wereld, werd hij onderdeel van een hechte club van nieuwsgierige praktijkonderzoekers en kon hij binnen 4,5 jaar zonder grote problemen zijn PhD afronden. Ook op dit niveau biedt de OU dus fantastisch onderwijs! Het proefschrift is te downloaden via saxion.nl/strategisch-hrm

24


PSYCHOLOGIE

Organisatieverandering: ‘Bright and dark sides of change’ Organisaties zijn voortdurend in verandering. Reorganisaties, fusies, technologische aanpassingen, nieuwe producten en werkwijzen zijn noodzakelijk willen organisaties hun strategische positie behouden. Omdat er veel op het spel staat wordt de nadruk vaak gelegd op factoren die een succesvolle verandering in de weg staan. Veranderingen zouden tot negatieve uitkomsten leiden, zoals onzekerheid, werkstress, conflicten en weerstand. Naast deze ‘dark side’ blijkt er ook een ‘bright side’ van verandering te bestaan. Recent onderzoek van de vakgroep Arbeids- en organisatiepsychologie laat zien dat verandering het begin kan zijn van positieve processen, zoals adaptatie en leren. Deze positieve insteek wordt belicht in het symposium ‘Bright and dark sides of change’ voor het komende EAWOP-congres in mei 2015 te Noorwegen. Wie daar niet bij kan zijn, kan ook de publicaties van de vakgroep AOP bekijken of zich inschrijven voor de mastercursus Psychologie van organisatieverandering (voor deze cursus gelden ingangseisen).

CSERC 2014

INFORMATIC A

Op 5 en 6 november werd in Berlijn de vierde editie gehouden van de ‘Computer Science Education Research Conference’ (CSERC). De Open Universiteit is initiatiefnemer van deze conferentie. De stuurgroep bestaat naast de wereldberoemde Sally Fincher van de University of Kent in Engeland, uit de professoren Erik Barendsen, Marko van Eekelen, Peter Sloep en Gerrit van der Veer van de Open Universiteit. De deelnemers aan de conferentie komen uit de hele wereld. Op de conferentie werd wetenschappelijk onderzoek gepresenteerd naar ontwikkelingen in informaticaonderwijs, zoals ‘how to teach the design of mobile apps’ en ‘how to guide students to write good and elegant code’. Gastsprekers waren Susan Rodger ‘Engaging Students by Making Computer Science Concepts Come Alive’ en Mark Guzdial ‘Preparing Teachers is Different than Peparing Software Developers’ uit de Verenigde Staten. De conferentie leverde hiermee weer een bijdrage aan het vernieuwen, verbeteren en toepassen van didactische concepten in het Informatica onderwijs. Voor meer informatie: www.ou.nl/cserc

RECHTSWE TENSCHAPPEN

NATUURWE TENSCHAPPEN

Promotie van Marie-Josee Geenen

Machtsrelaties in omgevings- en milieubeleid

Op 19 december zal de promotie van Marie-Josee Geenen plaatsvinden. Zij verdedigt haar proefschrift aan de Open Universiteit in Heerlen. Het in deze dissertatie beschreven onderzoek gaat over de alliantie (relatie) tussen groepsleiders en jongens in een justitiële jeugdinrichting (JJI). Zij brengen een groot deel van de dag door in elkaars gezelschap en zijn veroordeeld tot verbondenheid. In vier deelstudies is onderzocht wat jongens en groepsleiders belangrijk vinden in de omgang met elkaar en wat de vorming van de alliantie beïnvloedt. Dit vanuit de veronderstelling dat een sterke alliantie een voorwaarde is om te werken aan gedragsverandering. In dit boek wordt een model voor de pedagogische alliantie van groepsleiders en jongens in een JJI gepresenteerd. Dat brengt alle elementen in beeld die een rol spelen in alliantievorming. Duidelijk wordt in welk complex speelveld van krachten de groepsleider in een JJI werkt. Het vormen en in stand houden van een sterke alliantie met jongens vraagt van de groepsleider maatwerk, een grondhouding van bewustzijn, vrijheid, kwetsbaarheid en respect en een cultuur waarin ruimte is voor afstemming, communicatie en feedback. Promotor is prof. dr. E.W. Kolthoff.

Machtsrelaties spelen een belangrijke rol in omgevings- en milieubeleid. Het analyseren van machtsrelaties helpt bij het begrijpen van de effecten van het maken en implementeren van beleid. In het artikel ‘Power and Contingency’ in Planning geven de auteurs een overzicht van de discussie over macht zoals die zich in de planningsliteratuur heeft ontwikkeld. Ze gaan in op de wijze waarop een post-structuralistisch perspectief op macht deze discussie kan verrijken en duiden. Analytisch maken ze een onderscheid tussen de invloed van planning op de samenleving, het analyseren van machtsrelaties tussen actoren en de invloed van de samenleving op planning. In onderlinge samenhangen bepalen deze machtsrelaties de mogelijkheden, de vorm en de mogelijke impact van planning. Universitair docent dr. Raoul Beunen was een van de auteurs. Van Assche, K., Duineveld, M. & Beunen, R. (2014) Power and Contingency in Planning. Environment and Planning A, 46 (10): 2385-2400).


25

t

en en nu

Nog steeds actief

Nico Bijl

Koos Oudshoorn

‘Bij de OU ben je geen nummer’

‘Studeren is voor mij een hobby’

Nico Bijl is nu 69 jaar en verricht nog af en toe werkzaamheden als belastingadviseur in zijn eigen praktijk in Oosterhout. In 1984 is hij met zijn rechtenstudie begonnen bij de Open Universiteit. De OU bood hem de mogelijkheid om verder te studeren naast zijn eigen drukke praktijk en het gezinsleven.

Voor sommige mensen is studeren een hobby. Voor Koos Oudshoorn uit Maassluis, bijvoorbeeld. ‘Ik heb de studie altijd voor mijn plezier gevolgd – dat heb ik er altijd aan gehad en nog!’ Hij associeerde school met pesten en wou met de LTS snel ervan af zijn. In plaats van timmerman werd Koos agent en toen besloot hij toch om een universitaire studie rechten te gaan volgen.

Kennisverrijking ‘Ik heb altijd veel plezier in studeren gehad, zeker als het gaat om belastingrecht. Ik vind het belangrijk om aan kennisverrijking te doen. Met de kennis en inzichten die ik opdeed tijdens mijn studie bij de OU kon ik extra goed inspelen op de situaties in de praktijk.’

Je bent géén nummer ‘Bij de Open Universiteit krijg je kwalitatief goed onderwijs. Je kunt bovendien in je eigen tempo en tijd studeren. En: je bent er geen nummer. Met de medewerkers en docenten van studiecentrum Breda heb ik altijd fijne, persoonlijke contacten onderhouden. Als er een interessante lezing is op fiscaal-juridisch gebied ben ik van de partij. De vakinhoudelijke ontwikkelingen blijf ik zeker volgen.’

26


30 jaar in de ban van rechten

Goed voor de carrière? ‘Natuurlijk, heb mezelf daardoor verder ontwikkeld. Ik kon het geleerde ook in de praktijk brengen en burgers daarmee helpen. Maar op mijn loopbaan had het eerder een averechts effect. Mijn leidinggevenden lieten mij verschillende malen weten dat het beter zou zijn als ik ermee zou stoppen. Omdat carrière maken voor mij niet belangrijk is, ben ik doorgegaan.’

Betracht discipline! 30 jaar is hij nu al in de ban van de rechten, met de nodige onderbrekingen wegens verhuizingen en gezondheidsklachten. Zijn advies aan medestudenten: ‘Voorkom dat studeren een “moeten” wordt, maar betracht wel discipline. En aan de Open Universiteit: ‘Behoud de vrijheid in het studeren, anders gaat het unieke karakter verloren!’

Tekst: Jeanette Wolters

OPROEP Heb jij ook ongeveer tien jaar geleden een studie gevolgd bij de Open Universiteit en wil je jouw ervaringen delen? Of ken je iemand die aan de OU studeerde? Stuur dan een e-mail naar [email protected]. Wie weet sta jij in de volgende Modulair! Helaas geen foto’s maar wel een motiverend verhaal

Michel Hanssen ‘Lekker studeren in de zon!’ 30 jaar geleden kreeg Michel Hanssen een baan in de beveiliging bij de gevangenis in Maastricht. Met zijn vooropleiding van middelbare school, wilde hij toch wat meer weten. Dus begon hij Rechten te studeren aan de Open Universiteit.

Modulair is benieuwd hoe het met oud-

Geen dwang

Hoe is hun loopbaan verlopen en wat is

‘Deze studie leek me het meest aan te sluiten bij mijn werk, en ook de interessantste. Het studiemateriaal beviel meteen uitstekend en ik kon in mijn eigen tempo studeren. Dat is voor mij belangrijk, want ik wil ook aandacht aan mijn gezin kunnen besteden. Bij de Open Universiteit zit er geen dwang achter en als het nodig is, kan ik de boeken ook een tijdje opzij leggen. Tijdens de vakantie nam ik dan de boeken mee en zat lekker in de zon te studeren.’

studenten gaat. Heeft de studie hen gebracht wat ze ervan verwachtten?

de meerwaarde van een universitaire opleiding?

Van cipier tot directeur Nu is hij vervangend vestigingsdirecteur van de penitentiaire inrichting Zuid-Oost in Roermond en studeert nog steeds. ‘Onlangs heb ik de oriëntatiecursus organisatie- en cultuurwetenschappen opgepakt. Ik ben leergierig; voor mij is de Open Universiteit ideaal. Ze heeft zeker ertoe bijgedragen dat ik nu deze functie heb.’


27

PSYC H OLOGI E Student gezocht voor opleidingscommissie Psychologie De opleidingscommissie (OC) is een bij wet verplichte commissie met als taken advies geven over de onderwijsen examenregeling (OER), jaarlijkse beoordeling van de uitvoering van die regeling en gevraagd en ongevraagd advies geven over het onderwijs. De OC komt drie tot vier maal per jaar bijeen, meestal in Utrecht en tenminste een keer per jaar in Heerlen. Studenten Psychologie die willen meedenken over hun opleiding worden opgeroepen zich kandidaat te stellen. Er is ruimte voor één nieuw studentlid uit de bacheloropleiding. Aanmelden kan per e-mail bij [email protected]. In uw e-mail geeft u uw motivatie aan en uw bereikbaarheidsgegevens. Een vereiste is dat u tien (of meer) modulen heeft afgerond en tenminste de wo-bachelor opleiding wilt afmaken.

Nieuwe onderzoekspractica Per 1 januari 2015 zullen in het bachelorcurriculum van de opleiding Psychologie twee nieuwe onderzoekspractica worden aangeboden: Onderzoekspracticum kwalitatief onderzoek (S11211) en Onderzoekspracticum analyse van psychologische Modellen (S21211). Beide cursussen zijn gepland in de postpropedeuse. In de cursus kwalitatief onderzoek leert u de nieuwste methoden op het gebied van kwalitatief onderzoek toe te passen. Ook wordt aandacht besteed aan de integriteit bij onderzoek. De cursus analyse van psychologische modellen is het laatste onderzoekspracticum voor de bachelorthesis. U leert in deze cursus nuttige vaardigheden voor de bachelorthesis en de masterscriptie. Meer informatie op www.ou.nl/studieaanbod/S11211 en www.ou.nl/studieaanbod/S21211

R EC H TSW E T E N S C H A PPE N Curriculum bachelor Er is in de curriculumcommissie een begin gemaakt met het herzien van het curriculum van de bachelor. In de bachelor zal altijd, meer nog dan in de master, ruimte blijven voor een flexibele invulling van de studie (alleen cursussen, meer in eigen tempo).

Evaluatie masteropleiding De eerste resultaten van het onderwijs in de vernieuwde masteropleiding zijn alvast positief, zo blijkt uit een eerste evaluatie van ‘Recht in multidisciplinaire context’. Voor de master wordt momenteel onderzocht of er een profiel Fiscaal Recht kan komen. Dat ziet er veelbelovend uit.

Begeleiding Voor schakelstudenten zijn er twee nieuwe ontwikkelingen: zij kunnen in (vrijwel) alle cursussen deelnemen aan begeleidingsbijeenkomsten. Bovendien is er een nieuwe website (www.schakelzone.nl) waar dus onder meer alles over de begeleiding is te vinden.

Docent van het jaar Tot slot vermelden wij met plezier dat mr. dr. Michele Reumers als rechtendocent van het jaar is verkozen.

MA N AG EM EN TW E T E N S C H A PPE N Stopzetting aantal mastercursussen Op 31 augustus 2015 wordt een aantal ‘oude’ mastercursussen uit het aanbod genomen. De inschrijving voor betreffende cursussen was enkel onder voorwaarden nog open voor een kleine groep studenten die voor 2008 met de MSc in Management of de voorganger daarvan zijn gestart. Behoort u tot deze groep studenten dan kunt u voor genoemde datum nog inschrijven voor een of meer van deze cursussen. Na inschrijving heeft u een jaar de tijd om de cursus(sen) af te ronden. Het gaat om de volgende cursussen: Financieel management 2 (E33211), Advanced financial accounting (E34322), Politiek en overheid (B55311), Practicum marketing (B82321), Accounting for management control (E19321), Advanced management accounting (E35312), Voortgezette administratieve organisatie (E18311), Beleidsadvisering (B53321), Management bij de overheid (B25331), Inkoopmanagement (B06321), Klantgerichte logistiek (B17231), Supply chain management (B32211) en Business marketing (B05321).

28


fac

lteitsnieuws

IN FO R MATI C A Stopzetting bachelorcursussen Per 1 januari 2015 wordt de cursus Architecturen van computernetwerken (T39221 en ook de variant T39721) uit het cursusaanbod genomen, en per 1 juni 2015 ook de cursus Capita selecta wiskunde (T25231). Tot genoemde data kunt u nog inschrijven voor de cursus. Na inschrijving heeft u een jaar de tijd om de cursus af te ronden.

O NDE RW I J S

WE T E NS C H A P P E N

N AT U U R W E T E N S C H A PPE N Scriptieprijs Milieuwetenschappen 2014 Nathalie Smits heeft op zaterdag 8 november in Eindhoven de jaarlijkse scriptieprijs Milieuwetenschappen 2014 van de Open Universiteit ontvangen. Zij kreeg deze prijs voor haar afstudeeronderzoek naar het ontwikkelen van een methode om aan melkvee toegediend groeihormoon op te sporen.

Docent van het jaar 2014 De verkiezing van de ‘docent van het jaar’ is één van de hoogtepunten van het NW-symposium dat jaarlijks door de vakgroep Natuurwetenschappen wordt georganiseerd. Deze keer viel de eer ten deel aan drs. Els Jans. Meer info op: www.ou.nl/web/natuurwetenschappen/ nieuws

Volg je de begeleide variant van de master Onderwijswetenschappen? Deel dan je mening met de Facultaire Opleidingscommissie (FOC)

Paquita Perez op conferentie UNESCO, Japan Prof. dr. Paquita Perez, UNESCO-hoogleraar ‘Knowledge Transfer for Sustainable Development Supported by ICTS’, was in november als rapporteur actief op de UNESCO World Conference on Education for Sustainable Development in Nagoya, Japan. Tevens schreef zij mee aan een UNESCO-bundel.

De FOC van de master Onderwijswetenschappen adviseert het Facultair Management over de opbouw en de inhoud van het programma van de opleiding. Kwaliteitsbevordering en bewaking staan hierbij centraal. De drie hoofdtaken zijn: (1) advies uitbrengen over de onderwijsen examenregeling (OER), (2) het jaarlijks beoordelen van de wijze van uitvoeren van de OER en (3) het gevraagd of ongevraagd advies uitbrengen over alle aangelegenheden die te maken hebben met het onderwijs binnen de opleiding (onderwijsuitvoering, de onderwijsprogrammering, studieadvisering, studiebegeleiding, cursusevaluaties, cursussen voor docenten etc.). In de huidige FOC zitten vier studenten die de master Onderwijswetenschappen volgen. Zij volgen echter geen van allen de nieuwe begeleide variant van de master. Om ook hierover wat te kunnen zeggen is het belangrijk dat wij van de studenten die op dit moment wel in de begeleide variant zitten informatie ontvangen. Dus heb jij ideeën over de begeleide mastervariant, signaleer je knelpunten of wil je iets anders melden, dat kan via het mailadres [email protected]. We ontvangen je input graag!


29

afgest

deerden

Cultuurwetenschappen Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen dhr. R.P. Berkhout BA, Ubbergen Afstudeeropdracht: ‘Een van onder een anderen hemel herwaarts overgeplant natuurkind, dat in ons noordelijke klimaat, in onze germaanse maatschappij, niet aarden wilde.’ D e verbeelding van nationale identiteiten in Conrad Busken Huets roman Lidewyde (1868). dhr. M. Hollander BA, Utrecht Afstudeeropdracht: De culturele identiteit van Europa volgens Rémi Brague. mw. J.J.C.L. de Jong-Geers BA, Ossendrecht Scriptie: Scheppen en Schaven. De vormgeving van het culturele leven in Zeeland door verenigingen 1750-1900. mw. W. Lodewijk BA, Pierrerue, Frankrijk Afstudeeropdracht: Verenigingsleven en identiteit in Maastricht 1750-1900. dhr. F.M. Noordam BA, Den Haag P Afstudeeropdracht: Tzvetan Todorov en de Europese Identiteit. mw. M. de la Rie-van der Steen BA, Nieuwegein Afstudeeropdracht: Hella Haasse en de dynamiek van oriëntalistische denkbeelden in haar romans Oeroeg en Sleuteloog. Je kunt het meisje wel uit Indië halen, maar haal je Indië ook uit het meisje? mw. E. Roon-Dorjee BA, Veenendaal Afstudeeropdracht: De zwarte huid van Rembrandt. Hoe Rembrandt de zwarte huid schilderde in Twee Moren. mw. C.G.M. van Rozendaal-van der Heijden BA, Schijndel Afstudeeropdracht: Samen huizen bouwen. De oprichting van de eerste bouwverenigingen in Nederland in de Negentiende eeuw. mw. M.L. Tanke-Keman BA, Aerdenhout Afstudeeropdracht: ‘Bevrijdende zorg’ Gelovige vrouwen, verenigingen en civil society in Nederland, 1750-1900. mw. M.R.L. Vanmontfort BA, Maaseik, België Afstudeeropdracht: ‘Je moest eigenlijk maar naar Holland …’ De verbeelding van de Nederlandse identiteit door Louis Couperus in een ‘oostelijke’ en een ‘zuidelijke’ literaire context omstreeks 1900: het ‘Zelf’ en de ‘Ander’ in de romans De stille kracht en Langs lijnen van geleidelijkheid. mw. C.C. de Vries BA, Den Haag Afstudeeropdracht: Ambitie verbeeld. Een onderzoek naar de functie van een zeventiende-eeuws burgerportret. Wo masteropleiding Kunst- en cultuurwetenschappen mw. C. Bolle MA, Rotterdam P Afstudeeropdracht: ‘Het Kind van het Vuur is teruggekomen’. Een analyse van Erwin Mortiers Afscheid van Congo: met Jef Geeraerts terug naar de evenaar aan de hand van Svetlana Boyms Nostalgia for the Future. mw. P.R.B. Doom MA, Eke, België P Afstudeeropdracht: ‘Zal ik dan Judas wezen?’. Evoluties in de verbeelding van Judas in de kunst van de Nederlanden, 1400-1700. mw. T.H.M. van Fulpen-de Langen MA, Heiloo P Afstudeeropdracht: Het paneel Aanbidding der herders van zijn signatuur ontdaan; Een identificatie. mw. A.J.M. Kroon-van Helden MA, Haarlem Afstudeeropdracht: Het goede boek in goede handen Romans voor eenvoudige lezers in het licht van volksopvoeding en vrije tijd tussen 1945-1960. mw. P.H.T. Otten MA, Vleuten P Afstudeeropdracht: ‘De boer die lijdt het meest, door de Haagse landbouwgeest’: analyse van de standpunten van de Boerenpartij over het Nederlandse landbouwbeleid. 30

Open Universiteit Modulair 13 19 september december 2014 2013

mw. M.P.A. Rijckevorsel MA, Prinsenbeek Afstudeeropdracht: Historiografie van de stad Breda van 1744 tot 1990. dhr. C.T. Rosema MA, Stiens Afstudeeropdracht: Watersnoodramp van 1825 in Friesland. Historisch onderzoek naar de hulpverlening, leerprocessen en verwerking tijdens en na de watersnoodramp van 1825 in Friesland. mw. L. van Schaijk MA, Rotterdam P Afstudeeropdracht: ‘High lonesome’ onder de zeespiegel. Het hoogmoderne individu en de traditionalistische bluegrassgemeenschap in Nederland (1960-2014). mw. P. Zegveld MA, Dodewaard Afstudeeropdracht: De druivenplukkers; een balsem voor de geest. Lezen in de Tweede Wereldoorlog.

Informatica Wo bacheloropleiding Informatica dhr. H. Bloemers BSc, Laubach-Freienseen, Duitsland Afstudeeropdracht: A chatbot supporting students within their educational environment. dhr. J. Blom BSc, Eindhoven Afstudeeropdracht: NetLogo 2011 Project – Een SQL extensie voor NetLogo. dhr. G.B. Budding BSc, Hoevelaken Afstudeeropdracht: Virtuele Kermis. Een eerste verkenning van progammeeronderwijs in een virtuele omgeving. dhr. R. Vande Langerijt BSc, Zeebrugge, België Afstudeeropdracht: LogEX. Een tool voor logica-opgaven gebaseerd op IDEAS. Wo masteropleiding Computer Science dhr. H.W. Keuning MSc, Zwolle P Afstudeeropdracht: Strategy-based feedback for imperative programming exercises. Wo masteropleiding Software Engineering dhr. P.J. Molijn MSc, Lelystad P Afstudeeropdracht: P2P network classification. A both port and payload agnostic approach. dhr. T. Olmer MSc, Berkel en Rodenrijs P Afstudeeropdracht: Evaluation of Haskell expressions in a tutoring environment.

Managementwetenschappen Wo bacheloropleiding Bedrijfskunde dhr. W. Ferwerda BSc, Utrecht mw. E.M. Hageraats BSc, Enschede P Wo masteropleiding Management, keuzevariant Implementation and change management dhr. H.B. Benes MSc, Peize P Afstudeeropdracht: Verband tussen de mate van ethisch leiderschap en arbeidstevredenheid (met de drie componenten van commitment als modererende variabelen). mw. G.J. Bijkerk MSc, Eelde Afstudeeropdracht: Lokaal interacteren bij verandertrajecten. Confrontatie met meerdere verandertrajecten tegelijkertijd ‘een kwestie van selecteren en waarderen’. mw. R.C. van Goor MSc, Hoogeveen Afstudeeropdracht: Use of evalutions in international nongovernmental organizations from a field perspective. Do Learning Organizations show increased use? dhr. N.A. Heijder MSc, Tilburg Afstudeeropdracht: De middenmanager geeft medewerkers vleugels! ‘Welke invloed heeft emotionele intelligentie van middenmanagers op bevlogenheid en teamleergedrag van medewerkers in het hoger beroepsonderwijs?’

mw. L. van Helvoirt MSc, Rotterdam Afstudeeropdracht: Adoptie van eHealth binnen GGZ Nederland. Onderzoek naar de veranderingsbereidheid van zorgprofessionals. dhr. M. Hetebrij MSc, Amsterdam Afstudeeropdracht: Betekenis creërende interventies. Een onderzoek naar de condities voor een effectieve inzet van betekenis creërende interventies die leiden tot visieontwikkeling. mw. L. de Jong MSc, Voorschoten Afstudeeropdracht: Sending the message does harm the psychological contact. The psychological contact influences the vision on communication. dhr. H.W.K Klompmaker MSc, Nijmegen Afstudeeropdracht: Op welke wijze landen diagnostische controle systemen in bancaire organisaties? Een sociaal constructionistische gevalsstudie naar de wijze waarop diagnostische controle systemen landen binnen bancaire organisaties. dhr. H.M. Korthouwer MSc, Schagen Afstudeeropdracht: Synchroon contact in een financiële e-service omgeving. Het effect van synchroon contact op, klanteducatie, -expertise en loyaliteit bij financieel advies en planning op basis van self service technology (SST). dhr. G.M.A. Kouwenhoven MSc, Vleuten Afstudeeropdracht: Meer Grip op Klantloyaliteit. Meer grip op Klantloyaliteit: een onderzoek naar de ontwikkeling van loyaliteit tussen de klant en zijn serviceprovider, uitgevoerd binnen een premium merk in de automotive sector. dhr. A. van Nuil MSc, Hardenberg Afstudeeropdracht: Ontwikkeling van vertrouwen in shared service centers. Een studie naar het verwerven en behouden van thick trust en thin trust in shared service centers. dhr. A.C. Oortman Gerlings MSc, Huizen Afstudeeropdracht: Organisational engagement en intellectual capital. Verslag van een survey onderzoek. mw. W.M.E. Ponsioen-Vogels MSc, Alphen aan den Rijn Afstudeeropdracht: De invloed van Sensemaking Leiderschap Bekwaamheden van het senior management op de betekenisgeving van het middenmanagement bij een centrale verandering. mw. S.J. Soer MSc, Weert Afstudeeropdracht: East versus West. An Aggregation Problem in a Learning Analytics Study. dhr. F.P. Sturrus MSc, Zwolle Afstudeeropdracht: Leiderschap gericht op ICT-gebruik van docenten in het HBO. Het effect van cultuur en centralisatie op de relatie tussen leiderschapsstijlen en de adoptie van innovatie. dhr. E.J.M. de Theije MSc, Bant Afstudeeropdracht: Leiderschap voor Bevlogen Generaties. Onderzoek naar de invloed van leiderschap op de bevlogenheid van werknemers uit jonge versus oude generaties. dhr. R.H.C. Vluggen MSc, Ubach-Palenberg, Duitsland Afstudeeropdracht: Development of sustainability in the public sector. Actors and factors influencing the speed of implementation in healthcare. mw. A. Weijling MSc, Gieten Afstudeeropdracht: Logic van kwaliteit en veiligheid in het UMCG. Onderzoek naar de introductie van een veiligheidsmanagementsysteem in het UMCG. Wo masteropleiding Management, keuzevariant Controlling dhr. H.J. Bork MSc, Hoogeveen Afstudeeropdracht: Heeft Interactive control invloed op de rol van de controller? Is er een relatie tussen de lever of control Interactive control en het vervullen van de controllerrol business partner?

mw. D.F. de Haan MSc, Zaandam Afstudeeropdracht: Tijdschrijven. Een casestudy onderzoek naar Tijdschrijven als Management Controlinstrument. dhr. J.P.M. Klabbers MSc, Breda Afstudeeropdracht: Hoe verloopt de verspreiding van een innovatie management methode binnen één specifieke organisatie? Drift, Sociopsychological and Technoeconomic Forces bij Rabobank Nederland. De verspreiding van Lean binnen Rabobank Nederland. mw. M. Peltenburg MSc, Breda Afstudeeropdracht: Het gebruik van prestatiemanagement op verschillende hiërarchische niveaus. Een empirische studie naar de verschillen en invloed op een prestatie management systeem binnen Koninklijke Boskalis Westminister N.V.. dhr. G.J.P. Ros MSc, Hengelo Afstudeeropdracht: Stimulerende krachten en barrières bij de adoptie en implementatie van de Balanced Scorecard binnen de Sociale werkvoorziening. dhr. E.J. Visscher MSc, Wageningen Afstudeeropdracht: De bedrijfscapaciteiten van agrifoodbedrijven om kennis om te zetten in innovaties. Een geïntegreerd perspectief van het belang van absorptiecapaciteiten en functionele innovatiecapaciteiten bij het verbeteren van de innovatieprestaties. dhr. P.R. van der Wal MSc, Roden Afstudeeropdracht: Welke ‘acteur’ neemt de controllerrol als extraverte business partner? Is er een relatie tussen de persoonlijkheidsfactor Extraversie en het vervullen van de controllerrol business partner? Wo masteropleiding Management, keuzevariant Public management dhr. A.K. Broek MSc, Harlingen P Afstudeeropdracht: De invloed van organisatiecultuur en responsiviteit van een evaluatie op standaardisering van beleid en agendavorming. Een meervoudige casestudie naar de invloed van een landelijke evaluatie van casemanagement dementie in negen regio’s binnen Nederland. dhr. M.G.J. Diepmaat MSc, Warnsveld Afstudeeropdracht: De invloed van responsiviteit, discussies over beleid en coalitievorming op aanpassing van beleid. Een casestudie naar een beïnvloed pad bij incidentevaluaties in de gemeente Enschede en Utrecht. dhr. J.H. de Haan MSc, Rijswijk Afstudeeropdracht: Invloed van evaluatie: overpeinzing van nieuwe informatie en de vorming van de beleidsagenda. Een casusonderzoek binnen het voortgezet speciaal onderwijs. mw. A.M. Romijn-van den Burg MSc, Lisse Afstudeeropdracht: De rol van managers op de effectiviteit van Netwerk Administratieve Organisaties. Een onderzoek naar de rol van netwerkmanagers werkzaam bij de Netwerk Administratieve Organisaties Holland Rijnland en Stadsregio Amsterdam naar de effectiviteit van deze netwerken. mw. K.J. Smit MSc, Wijk aan Zee Afstudeeropdracht: Invloed van de informatiebehoefte bij een evaluatie op het gedrag van medewerkers. Casusonderzoek naar de evaluatie van bezwaarprocedures in gemeenten. dhr. M. Snijder MSc, Hengelo Afstudeeropdracht: Gebruikers onder invloed van … Welke factoren beïnvloeden het gebruik van prestatieinformatie bij het management van de politie. Een casestudie van beïnvloedingsfactoren op het gebruik van prestatie-informatie. Wo masteropleiding Management, keuzevariant Marketing and Supply chain management mw. E. Eugster MSc, Breda Afstudeeropdracht: Social media gebruik: invloed op klantenloyaliteit in een B2B context.

dhr. B.W. Nagel MSc, Lelystad P Afstudeeropdracht: The Impact of Power and Dependence in Buyer-Supplier Relationships on the Use of Electronic Reverse Auctions. An Empirical Study among Public and Private Sector Procurement Professionals in the Netherlands. dhr. X.O. Uijtenbogaart MSc, Zaltbommel Afstudeeropdracht: De invloed van ervaren innovatie en de kwaliteit van de relatie op de adoptie van feebeloning. dhr. D.A.H.M. de Vries MSc, Bleijswijk Afstudeeropdracht: Lean Construction Management: The way to improve organizational benefits in the construction industry? Wo masteropleiding Management, keuzevariant Strategic human resource management dhr. M. Hendriks MSc, Doesburg Afstudeeropdracht: De effecten van een individuele financiële variabele beloning op het Organizational Citizenship Behavior van docenten. dhr. E.A. Nijskens MSc, Kloosterzande Afstudeeropdracht: Transformationeel leiderschap en duurzame inzetbaarheid van verpleegkundigen. De mediërende invloed van organisatorische rechtvaardigheid en kwaliteit van arbeid. dhr. P.E. Ginus MSc, Peize* Afstudeeropdracht: Aanspreekcultuur binnen het Hoger Onderwijs. Een onderzoek naar de invloed van aanspreekcultuur op betrokkenheid en OCB binnen het Hoger Onderwijs. dhr. J.P.G. Zegers MSc, Reuver Afstudeeropdracht: Human capital, karakteristieken of gedragskenmerken? Een onderzoek naar de bepalende persoonlijke kenmerken voor de financiering van de startende ondernemer.

Natuurwetenschappen Wo bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen dhr. C.J.A. Huijbregts BSc, Rijen Afstudeeropdracht: De ecologische, beleidsmatige en maatschappelijke effecten van natuurlijk sluisbeheer bij de Oosterschelde. mw. Y.I. Krul BSc, Delfgauw Afstudeeropdracht: Het proces van gezonde verstedelijking in de praktijk. mw. I. Nuyttens BSc, Gent, België Afstudeeropdracht: Microplastics in de Nederlandse zoete wateren: Herkomst en samenstelling van microplastics in relatie tot degradatie van plastics, en de mogelijke gevolgen van (micro)plastics voor mens en milieu. mw. L. de Puydt BSc, Assenede, België Afstudeeropdracht: Een effectiviteitsevaluatie van het veldhamsterbeleid in Zuid-Limburg (1998-2013) met ecosysteemdiensten als nevendoelen. dhr. B.M.W. Sturm BSc, Roosendaal Afstudeeropdracht: Consumptie van plastic door paarden en runderen langs de grensmaas. Afstudeeropdracht: Stadslandbouw: van toets naar teelt. Handvatten voor teelt van voedingsgewassen in stedelijk gebied. Wo masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen dhr. G. Vossen MSc, Bocholt, België Afstudeeropdracht: Use of biosurfactants in bioremediation.

Onderwijswetenschappen Wo masteropleiding Onderwijswetenschappen mw. M.C.J. Jongen MSc, Moergestel Afstudeeropdracht: De Relatie tussen de Studentenpercepties op Assessment For Learning, Vervulling van de Psychologische basisbehoeften en Studeergedrag.

mw. N.M. de Klerk-Jolink MSc, Goes Afstudeeropdracht: Toekomstbestendige Docenten. De Relatie tussen Persoonlijke Factoren, Teamfactoren en Innovatief Gedrag bij HBODocenten. dhr. L. Leijenaar MSc, Haarlem Afstudeeropdracht: Effecten van Matig Intensive Fysieke Activiteiten op het Korte Termijn Geheugen van Kinderen uit Groep 8 van het Nederlandse Basisonderwijs. mw. M.A.P. Michels-van Moergastel MSc, Dongen Afstudeeropdracht: Een Exploratief Onderzoek naar E-begeleiding bij de Profesionalisering van Basisschoolleerkrachten. mw. M.J.E. van der Scheer-Mol MSc, Driehuis, Afstudeeropdracht: Sekseverschillen in Verwerking en Integratie van Tekstuele Informatie en Illustraties en de Invloed van Aansprekende, Sekse-Specifieke Teksten bij Begrijpend Lezen. mw. H. Sempels MSc, Steenokkerzeel, België Afstudeeropdracht: Zelfbepaling en de Ondersteuning daarvan in Vlaanderen: Effecten van Leeftijd en Studievorm van de Lerende. mw. E. Thomassen MSc, Amsterdam Afstudeeropdracht: Belangrijke kenmerken van de huidige Muziektheaterperformer inventarisatie visie stakeholders Muziektheater.

Psychologie Wo bacheloropleiding Psychologie mw. P.N.L. Akkerman-van Alphen Bsc, Veldhoven dhr. D. Azougarh BSc, Groningen mw. B.J. van der Borg Bsc, Commugny, Zwitserland mw. A.M. Brand BSc, Bemmel mw. S.D.M Broers BSc, Weert dhr. A.M.M.G. de Bruin BSc, Heerlen mw. M.M.E. Buis BSc, Beuningen mw. I.I.L. Callebaut BSc, Tienen, België mw. T.J. Colenbrander BSc, Ruurlo mw. J.M.W. Cools BSc, Retie, België mw. G. van Dam-Thijssen BSc, Brussel, België dhr. M.A. Deiman BSc, Maastricht mw. J.A. de Graauw BSc, Utrecht mw. M.H. de Haan BSc, Hoogland mw. D.I.A. Jansen BSc, Bemmel mw. M.C. Keeman BSc, Heerhugowaard mw. F.D. van Kessel BSc, Zwolle mw. C.J.M. van Kleeff BSc, Amsterdam dhr. A. Komin BSc, Haarlem mw. H.S. Koppejan-Luitze BSc, De Rijp mw. F.S. Kruiper BSc, Groningen mw. R.M. Langenbach-van ‘t Erve BSc, Apeldoorn dhr. A.C.J.M. Martens BSc, Standdaarbuiten mw. B. Meyers BSc, Bree, België mw. H.J.M. van de Plas BSc, Den Bosch mw. R.A.M. Rothengatter BSc, Twello mw. A. Schreurs BSc, Vleuten mw. D.A. Schrik BSc, Emmen mw. M. Steur BSc, Hellevoetsluis mw. C.J.G. Stravers BSc, Arendonk, België mw. M. Turenhout BSc, Tegna, Zwitserland mw. J.D. Vlake BSc, Den Haag mw. A.C. van Vliet-de Goede BSc, Velp dhr. P.V.M. Vroom BSc, Delft mw. Y.J. Witt BSc, Voorburg mw. J.J. Wolrich BSc, Kimswerd dhr. L.J.M. Zegwaard BSc, Heerhugowaard Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie dhr. J.H.W. Collaris MSc, Puth Afstudeeropdracht: Does Implicit Conscientiousness predict Job Performance?

Open Universiteit Modulair Modulair Modulair Modulair 13 1926 september december oktober 13 juli 2013 2012 2014

31

deerden

dhr. R.H. Gregoor MSc, Bilzen, België Afstudeeropdracht: Pesten in het Buitengewoon Secundair Onderwijs: Wie Zijn de Verdedigers? mw. M.A. Vermeulen MSc, Hilversum Afstudeeropdracht: Verschillen in Interventiegedrag tussen Arbeids- en Organisatiepsycholoog-mediators en Jurist-Mediators. Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. G. Manning MSc, Zutphen Afstudeeropdracht: Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf- en werkende moeders met partner en jonge kinderen. mw. M. Posthumus-de Jong MSc, Bolsward Afstudeeropdracht: Specifieke Interventies voor de opbouw van een Gezond Sociaal netwerk bij Getraumatiseerde Adolescenten na Residentiële Behandeling. Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting klinische psychologie mw. M. de Bruin-van der Knaap MSc, Berkenwoude Afstudeeropdracht: De Invloed van Religieuze Coping op Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. mw. I.J. Franssen-Halter MSc, Oosterbeek Afstudeeropdracht: De Invloed van Vaktherapeutische Interventies op Angst- en Depressiesymptomen bij Mensen met een Psychiatrische Stoornis – de Modererende Invloed van de Therapeutische Alliantie. mw. I.T. Herder MSc, Groningen Afstudeeropdracht: Impliciete Emoties en Snackgedrag. Positief en Negatief Affect in Relatie tot Snackgedrag en de Mediërende Werking van Ego-depletie op de Relatie tussen negatief Affect en Snackgedrag. mw. L. Kok-verhoeven MSc, Waalwijk Afstudeeropdracht: Impliciete en Expliciete Associaties met Seksuele Stimuli: de Samenhang van Automatische gedachten en Seksueel Functioneren onder mannen met en Zonder Seksuele Disfuncties . mw. H.M. Moes-Wisselink MSc, Enschede Afstudeeropdracht: Empowerment Ouders van Kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis na Oudercursus met Methode Geef me de 5. mw. M.R.H. Opwijrda MSc, Amsterdam Afstudeeropdracht: Rumineren in Relatie tot depressieve klachten: de Modererende Invloed van Trait Mindfulness. dhr. G.I.M. Post MSc, Amsterdam Afstudeeropdracht: Biomedische en neurocognitieve afwijkingen bij CVS/ME. De Samenhang tussen Cerebrale Hypoperfusie, inspanningstollerantie en Neurocognitieve Afwijkingen bij CVS/ME. mw. K.J. Rosier-Brattinga MSc, Leeuwarden P Afstudeeropdracht: Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? dhr. J.H.M. Schellekens MSc, Tilburg Afstudeeropdracht: Sexual Orientation, Partner Preferences and Sex Drive. mw. B.M. Slootmans MSc, Breda Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de invloed van Sociale Steun en Discrepantie. mw. M.C. van Toutert-van de Vliert MSc, Veenendaal Afstudeeropdracht: Een Update van het Onderscheidend Vermogen van de Amsterdamse Dementie Screening Test. mw. B.H. Verhage MSc, Nieuwdorp Afstudeeropdracht: De Invloed van Identificatie met ‘Actieve Ouderen’ en Welbevinden op de Lichaamsbeweging van Ouderen.

mw. L.K. Welp MSc, Eindhoven P Afstudeeropdracht: Tijdsperspectief en Geluk gedurende de Levensloop.

Rechtswetenschappen Wo bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid mw. N.M. Buddingh-Ubink LLB, Venray mw. M.H.M. Boom LLB, Nijmegen mw. A.A.M. Dries LLB, Didam mw. L.A. Geerligs LLB, Opeinde mw. V.C. Hassel LLB, Leiden mw. M. Hoevers LLB, Driebergen-Rijsenburg dhr. K.J. Mateboer LLB, Dronten mw. F.T. Ouwehand LLB, Hilversum mw. S. Rhazi LLB, Zwolle dhr. W.K. Ruijsink LLB, Maastricht mw. A.G. van Santvoort LLB, Berg en Dal dhr. R.A. Smit LLB, Apeldoorn mw. T. Szepe LLB, Krimpen aan den IJssel dhr. E.S. van der Tang LLB, Den Haag mw. K. Verschueren LLB, Breda mw. A. van Waterschoot LLB, Houten Wo masteropleiding Rechtsgeleerdheid Dhr. H. Flinterman LLM, Lochem Scriptie: Klachtrecht aangeklaagd. De verschillen in behandeling van klachten van gedetineerden en van cliënten in zorginstellingen nader bekeken. mw. G. de Haan-Malda LLM, Sliedrecht Afstudeeropdracht: Het relatiebeding en de sociale media mw. M.E.A.M. Kouwenberg LLM, Heerlen Scriptie: De positie van de pandhouder bij een goederenrechtelijk werkend verpandingverbod. Is dit verbod in strijd met de uitgangspunten van het goederenrecht en bestaan er voor een pandhouder rechtens relevante manieren om dit verbod te omzeilen? dhr. M. Lieberom LLM, Nijmegen P Scriptie: Het vaststellen van BBT bij de milieuvergunning: het keurslijf van de BREF. dhr. A.G. van Olst LLM, Marum Scriptie: Rechtsbijstand en politieverhoor. Over de rechtsbijstand voor de verdachte, het politieverhoor en de EU richtlijn. mw. J.M. Oude Lohuis LLM, Workum Scriptie: ‘Een horizontaal kader in perspectief.’ Een onderzoek naar de impact van de Aanbeveling van de Europese Commissie inzake collectief verhaal (2013/396/EU) op het Nederlandse recht.

mw. K. Verhoef-Schreuder LLM, Ede Afstudeeropdracht: Aan de slag met de pre-pack! Of toch niet? Een evaluerend onderzoek naar de juridische consequenties voor werknemers.

Business Process Management and IT Wo masteropleiding Business Process Management and IT mw. M.D. van Es-Luhrs MSc, Purmerend P Afstudeeropdracht: Ziekenhuis Informatie Systeem (ZIS) implementatie: Een betere risicoanalyse met het ERP implementation complexity awareness model? dhr. G.M. Heijink MSc, Zutphen P Afstudeeropdracht: De mismatch in een rechtvaardige conformance checking. dhr. P. Horemans MSc, Dessel, België P Afstudeeropdracht: Complexe aspecten van ERP implementaties dixit stakeholders. Een onderzoek naar welke aspecten van een ERP implementaties door de belangrijkste stakeholders van middelgrote bedrijven als complex worden ervaren. dhr. J.M. van Houts MSc, Eindhoven Afstudeeropdracht: Hoe gebruikt men de kracht van agile ontwikkelmethoden. Onderzoek naar de voorwaarden en risico’s voor het gebruik van agile methoden en best practices in het softwareproces van kleine tot middelgrote softwareorganisaties. dhr. J.A.W. Opgenoort MSc, Leiden Afstudeeropdracht: gedwongen nering: Vertrouwen en Commitment. Invloed van de BV/IV aansluiting op de prestatie van de samenwerking. dhr. J.C.G.M. van Rooij MSc, Den Bosch Afstudeeropdracht: The Business Rule of Business Rules. dhr. W.L.M. van Schendel MSc, Rijswijk ZH* Afstudeeropdracht: Onderzoek naar risicomanagement en prestatiemanagement. Kan risicomanagement en prestatiemanagement met elkaar verbonden worden, om tegemoet te komen aan de doelstellingen van een organisatie? dhr. K.A. Verhaege MSc, Lokeren, België Afstudeeropdracht: Vergelijkende studie tussen problemen bij ERP implementaties: de literatuur en de praktijk.

dhr. B.H.J.J. van Riel LLM, Den Bosch P Willekeur als ordeningsprincipe? Over de rol van wils-autonomie in het overeenkomstenrecht.

mw. G. Zuidberg MSc, Julianadorp Afstudeeropdracht: Op weg naar beperking van energieverbruik in rekencentra. Een verkennend onderzoek naar het gebruik van OpenDCME als methode voor het in kaart brengen van het verbeterpotentieel rond de energie-efficiëntie van rekencentra en naar de identificatie van quick wins voor reductie van het energieverbruik.

mw. W.L. Riezebos-Tessemaker LLM, Rijssen Scriptie: Het kerkelijk huwelijk bestraft? De juridische relevantie van het bestaan en handhaven van artikel 449: Sr als strafbepaling op artikel 1:68 BW. Een onderzoek naar de plaats van het strafrecht in de verhouding tussen het burgerlijk en kerkelijk huwelijk in Nederland.

Vrije wetenschappelijke opleiding mw. C. van Amesfoort LLB, Den Haag, vrije wetenschappelijke bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid Afstudeeropdracht: Een onderzoek naar het tot stand komen van een overeenkomst volgens een openbare procedure.

mw. L.J.C. Schrijvers LLM, Wormerveer Scriptie: Hoe verhoudt de Wet Adolescentenstrafrecht zich tot het IVRK.

mw. M. de Vos LLM, Utrecht, vrije wetenschappelijke masteropleiding Rechtsgeleerdheid* Scriptie: Mediation en de bevoegdhedenovereenkomst: de positie van derden.

dhr. A.H.L. van de Pavoordt LLM, Delft Afstudeeropdracht: De Europese Unie en de Nederlandse inkomensgrens voor toewijzing van sociale huurwoningen.

mw. A.M. Stemfoort LLM, Udenhout Afstudeeropdracht: De toetsing door de kinderrechter: “Hoe kunnen de belangen van het kind bij de toetsing door de kinderrechter bij de behandeling van verzoeken tot kinderbeschermingsmaatregelen, gelet op de stukken waarop de beslissing genomen moet worden, beter geborgd worden”.

P Bij deze student werd aan het behaalde getuigschrift de waardering ‘met Lof’ toegekend (gewogen gemiddelde cijfer 8 of hoger, geen cijfer lager dan 7). * In de Modulair van 12 september werd de scriptietitel van deze student abusievelijk foutief vermeld. Ter rectificatie hebben wij deze opnieuw opgenomen.

6514482

afgest

Ervaringen Master begeleid. Onderwijshervormingen. Daan de Wit Benut je talent

Recommend Documents