Eropuit in de regio. 5 jaar Naar Buiten! Bewaar deze krant! Kans op mooie prijzen! Leuke tips en aanbiedingen! Boordevol leuke uitstapjes in de buurt!

Kans op mooie prijzen!

Bewaar deze krant!

Eropuit in de regio

Leuke tips en aanbiedingen!

Boordevol leuke uitstapjes in de buurt!

2011

5 jaar Naar Buiten!

3 7 10 13 Deze recreatiespecial staat boordevol informatie over leuke groen- en recreatieactiviteiten in Zuid-Holland en een deel van Zeeland. Deze special is een gezamenlijke uitgave van G.Z-H, de Zuid-Hollandse en Zeeuwse (natuur- en) recreatieschappen, de provincie Zuid-Holland, gemeente Den Haag, gemeente Midden-Delfland, het Promotie Platform Midden-Delfland, Zicht op de Grevelingen, Stadsregio Rotterdam, Stichting Het Zuid-Hollands Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

2

Naar Buiten 2011

Vijf jaar recreatiekrant Naar Buiten! Dit is alweer het vijfde jaar dat de recreatiekrant Naar Buiten bij meer dan 1 miljoen huishoudens op de mat ligt. In 2007 sloeg een aantal organisaties binnen de natuur- en recreatiesector de handen ineen en verscheen de eerste advertentievrije recreatiekrant. Een krant vol waardevolle tips, routes en achtergrondinformatie over de prachtige gebieden in Zuid-Holland en Zeeland. Het succes van deze eerste uitgave zorgde voor uitbreiding van de samenwerking, verhoging van de oplage en vergroting van het spreidingsgebied. Naar Buiten ging met de tijd mee; nog altijd zonder advertenties, maar in full colour. Ook via internet kan op elk gewenst moment informatie over de gebieden opgevraagd worden. En nu ligt dus alweer de vijfde uitgave voor u. Zoals altijd goed gevuld, informatief en met voor ieder wat wils. Hopelijk beleeft u er net zoveel plezier aan als aan de vorige vier edities. Maar nog meer hopen we dat u veel plezier beleeft buiten, in één van de vele, prachtige gebieden.

Wilt u oude uitgaven van de Naar Buiten krant nog eens nalezen? Dat kan via de website. Hier zijn alle edities digitaal beschikbaar. Leeswijzer De krant is opgedeeld in de regio’s: Den Haag en Bollenstreek, Groene Hart, Rijnmond en Delta. Iedere regio heeft een eigen kleur. Bovenaan de pagina’s ziet u de regio vermeld staan. Over de regio’s vindt u in de krant leuke en informatieve artikelen over evenementen, activiteiten en routes. Bij iedere regio staat een handige kaart met nummers. Deze nummers kunt u terug vinden onderaan de artikelen.

• www.recreatiezuidholland.nl

Actief genieten in gastvrij Midden-Delfland Midden in het hart van de metropoolregio Rotterdam-Den Haag bevindt zich een authentiek polderlandschap met vele fiets-, wandelen vaarroutes. Hier ligt het gastvrije Midden-Delfland. Deze Cittaslow biedt de ultieme mogelijkheid om het drukke stadsleven af te wisselen met een unieke oase van natuur, rust en ruimte. Smalle polderwegen, rijen met knotwilgen, waterwegen met bruggetjes en rietkragen sieren de streek. Daarnaast zijn er vele gezellige terrassen, gastvrije restaurants en ambachtelijke streekwinkels, boerenbedrijven en kwekerijen in de Cittaslow MiddenDelfland. Cittaslow is een internationaal keurmerk voor gemeenten die streven

naar de hoogste kwaliteit op het gebied van landschap, instandhouding van streekproducten, milieu, cultuurhistorie, kwaliteit van leven, bewustzijn en gastvrijheid. Vanaf 2008 draagt MiddenDelfland dit keurmerk. Het prachtige groene gebied is te verkennen op de fiets, step of kano en heeft vele vaarroutes en wandelpaden. In mei

is er een vaarroutekaart beschikbaar en er is een uitgezette vaarroute in GPS. Bezoekers kunnen ook met de fluisterboot door het groene gebied varen. Een tocht door dit oer-Hollandse polderlandschap is heerlijk te combineren met een lunch of diner. Voor elke smaak en elk budget heeft Midden-Delfland gastvrije eetgelegenheden. Het aanbod

reikt van een intiem huiskamerrestaurant en biologische lunchroom tot een sfeervol sterrenrestaurant. De restaurants waar de klant koning is, zijn vaak gevestigd in bijzondere monumenten met een rijke historie. Veel horecagelegenheden koken met verse streekproducten. Deze zijn veelal ook te koop bij de streekwinkels, boerenbedrijven en kwekerijen waar de eigenaren bezoekers graag ontvangen om hen door middel van een rondleiding kennis te laten maken met wat de natuur te bieden heeft. Met de biologisch gekweekte druiven, verschillende soorten jam, kaas, honing en mosterd kunnen gasten van Midden-Delfland

ook thuis nog nagenieten van de heerlijke kwaliteiten van deze Cittaslow. Wie langer wil verblijven in Midden-Delfland kan kiezen uit verschillende logeeraccommodaties. Kamperen in het groen is mogelijk, maar ook kunnen bezoekers terecht in sfeervolle Bed & Breakfastlocaties met mooie weidse uitzichten over de Vlietlanden en het open landschap. Meer informatie over Cittaslow vindt u op de website. Kijk ook voor meer informatie over Midden-Delfland op www.midden-delfland.nl. • www.cittaslow-nederland.nl • Midden-Delfland • Op kaart pagina 3, Nummer 10/ 11/ 12

Naar Buiten… Natuurlijk in Midden-Delfland! Wekelijks mooie aanbiedingen en kortingskaarten (van mei t/m september 2011). Arrangementen | Recreatie | Cultuur | Natuur | Logeren | Culinair Kijk op www.mooidichtbij.nl en kom naar buiten in Midden-Delfland! foto: Hans de Lijser

REGIO DEN HAAG EN BOLLENSTREEK

Naar Buiten 2011

3

Regio Den Haag en Bollenstreek

Noordwijk De Zilk

1

Hillegom

Noordwijkerhout Noordwijk aan Zee

Kagerzoom, Kagerplassen Oegst- en Klinkenbergerplas geest

Hollands Duin / Berkheide

Leiderdorp

5

Wassenaar Den Haag Katwijk

Nieuwe Scheveningse Bosjes

8

Landgoed Ockenburgh

De Uithof

Kapittelduinen Hoek van Holland

9

Oostvoornse Meer Slikken van Voorne

Oostvoorne

14

Delft

De Lier

Midden-Delfland:

Ackerdijkse Plassen Rodenrijs

12

Maasland

Vlaardingen

Natuur- en recreatiegebieden in beheer bij:

Moordrecht

Nieuwerkerk a/d IJssel

Berkenwoudse Driehoek

Vlist Krimpenerwaard

Krimpen a/d IJssel

Schoonhoven Nieuwpoort

G.Z-H / In ontwikkeling Natuurmonumenten Zuid-Hollands Landschap Den Haag Staatsbosbeheer Stiltegebied

Krimpen a/d Lek

Schiedam

Duinen van Brielle Oostvoorne

Twaalfmorgen en Elfhoeven

Vogelplas Middelblok

Capelle Kralingse a/d IJssel Bos

Maassluis Rozenburg

Reeuwijkse Plassen

Zevenhuizen

Rottemeren

Bergschenhoek

11

Reeuwijk Gouda

Bleiswijk

Fort Wierickerschans

Bodegraven

Boskoop Moerkapelle Waddinxveen

De Balij, Bieslandse Bos en Dobbeplas

Pijnacker

Ackerdijkse Bos, Broekpolder, Foppenplas, Rietputten, Abtswoudse Bos, Kerkpolder, Oeverbos, Krabbeplas

Vlietlanden

Brielse Meer

3

Nieuwkoopse Plassen

Nieuwkoop en omstreken

Gouwe Bos

Berkel en

Landtong Rozenburg Groene Strand

Zoetermeer

Nootdorp

10

Naaldwijk Staelduinse Bos

Rijswijk

Wateringen

's-Gravenzande

Hoek van Holland

Leiden - Zoetermeer Alphen aan den Rijn

Het Zuiderpark

Madestein

Solleveld Monster

Voorschoten

Vlietland en Marlot en Leidschendammerhout Reigersbergen Haagse Bos Leidschendam Voorburg

2 Den Haag

Bosjes van Pex en Wapendal Landgoed Meer en Bos

Alphen a/d Rijn

4

St. Hubertuspark

7

Nieuwkoop

Leiden

Clingendael en Oosterbeek Vogelplas Starrevaart,

Westbroekpark en Scheveningse Bosjes 6 Westduinpark en Bosjes van Poot

Sassenheim Roelofarendsveen

Katwijk aan Zee

Meijendel

Op de volgende pagina’s staan leuke en informatieve artikelen over evenementen, activiteiten en routes in de regio Den Haag en Bollenstreek. Onderaan de artikelen staan nummers die u kunt terugvinden op de kaart hiernaast.

Lisse

Nieuw Leeuwenhorst

Rotterdam

Arboretum Trompenburg

Eropuit gaan! Alle kanten op, te voet of met de fiets. Geniet van de vele leuke wandelen fietsroutes in de buurt. Kijk voor meer informatie op de websites van de betreffende organisaties.

Wandelroutes ›› Wandelen langs twaalf ecologische verbindingszones In Den Haag zijn twaalf ecologische verbindingszones die de schakel vormen tussen de parken, bossen, landgoederen en duinen. Planten en dieren kunnen zich zo verspreiden. Ga op zoek naar de zeldzame ijsvogel en ontdek de natuur in de stad! www.denhaag.nl/groen ›› Monumentale Bomenroute, wandelen langs levende monumenten Al vele eeuwen bepalen bomen het straatbeeld van het oude centrum van Den Haag. Als u de wandelroute volgt, komt u een aantal prachtige monumentale bomen tegen waaronder de bekendste boom van Den Haag, de Postzegelboom voor het Paleis Noordeinde. Lengte: 5 km. www.denhaag.nl/groen ›› Westduinpark Deze wandeling leidt u door de duinen langs o.a. de filmbunker en zandspeelplaats ‘De Berenkuil’. Vanaf uitkijkpunt ‘De Vulkaan’ heeft u een mooi uitzicht over Den Haag, de zee en Scheveningen. Lengte: 10 km. www.denhaag.nl/groen ›› Groen met historie Het gebied waar Den Haag nu ligt, bestond zo’n 800 jaar geleden vooral uit moerassen, duinen en bossen. Graaf Floris IV van Holland liet hier in 1248 zijn huis bouwen. Vlakbij het huis ontstond het dorpje Die Haghe. Inmiddels is Die Haghe uitgegroeid tot een stad van ongeveer 500.000 inwoners. Wandel door het oude centrum en ontdek de historie van de stad in de gebouwen en in het groen. www.denhaag.nl/groen

›› Landgoed Marlot Aan de oorspronkelijke structuur van Marlot is weinig veranderd. U wandelt hier over paden uit begin 1800. In het landgoedbos wandelt u over lanen met oude, dikke bomen. Van een laan wordt pas gesproken als dezelfde soort bomen zowel links als rechts van het pad staan. Met hun dichte bladerdak vormen zij ’s zomers als het ware een natuurlijke tunnel. www.denhaag.nl/groen Landgoed Clingendael Op het historische landgoed Clingendael heerst serene rust en proeft u geschiedenis en sfeer. U kunt genieten van de glooiende gazons, statige boomgroepen en waterpartijen. Lengte: 2 en 4 km. www.denhaag.nl/groen ›› Midden-Delfland Een heerlijke wandelroute langs middeleeuws moeras en hedendaagse polders. Lengte: 17 km. www.natuurmonumenten.nl ›› Krekenroute door het Krekengebied van het Bieslandse Bos. Prachtige route door één van de parels van de Randstad. Start vanaf de Staatsbosbeheer parkeerplaats aan de Noordeindseweg (naast Café du midi, nr. 70) in Delfgauw. Lengte: 4 km. www.staatsbosbeheer.nl ›› Laarzenpad Met de laarzen aan dwars door bosvakken en open polder. Een hele andere beleving van het natuurgebied De Balij. Start bij het Speelbos aan de Kurkhout in Zoetermeer. Lengte: 6 km. www.staatsbosbeheer.nl

›› Familiepad Met de hele familie op pad in De Balij. Een korte, maar afwisselende route. Goed toegankelijk voor mindervaliden. Jong en oud kunnen mee, omdat er vele mooie plekjes zijn waar even uitgerust kan worden. De wandeling eindigt in het Speelbos, waar de kleintjes nog even kunnen uitrazen. Lengte: 1.7 km. www.staatsbosbeheer.nl

Fietsroutes

›› Zandhagedisroute bij Noordwijk Deze wandeling loopt door een aantal gebieden met verschillende eigenaren en beheerders. Een gevarieerde route langs bollenvelden, bos, duinen en over het strand. In de luwte van de duinen groeien de bosjes van het Langeveld. Lengte: 9 km. www.zuidhollandslandschap.nl

›› Midden-Delfland fietsknooppunten Fietsknooppuntennetwerk door het oerHollandse landschap van Midden-Delfland en langs de groente- en bloemenkassen van Westland. Bepaal zelf uw route en bezoek onderweg terrassen en restaurants in de omliggende dorpen. www.recreatiezuidholland.nl

›› Wandelen door stedelijk hout tussen Warmond en Oegstgeest De landgoederen Huys Te Warmont, Rhijngeest en Oud Poelgeest liggen op de route. In het voorjaar kleurt de stinsenflora de bosbodem en in de winter zoeken vleermuizen beschutting in de gaten van de oude beuken. Lengte: 15 km. www.zuidhollandslandschap.nl

›› Fietsen langs de molens De molenroute van Leiden, via Warmond naar de Kagerplassen, voert u vanuit de bruisende binnenstad van Leiden naar de groene polders die bemaald worden door molens. Lengte: 35 km. www.levedemolens.nl

Ver weg en toch zo dichtbij Zuid-Holland

T IP !

kent vele mogelijkheden voor een dagje uit. Al fietsend en wandelend geven de gebieden ontspanning en is er van alles te ontdekken. Ook met de auto is het vanaf een parkeerplaats gemakkelijk om eropuit te trekken. Heerlijk luieren langs de waterkant of actief watersporten, het kan allemaal. Kom ook eens in een ander seizoen en laat u verrassen door al het wonder-

Wandel- en fietsroutes ›› Korte en lange fietsen wandelroutes langs en door het Hollandse landschap. Ook veel GPS-tochten zijn te vinden op www.recreatiezuidholland.nl.

schoon dat de natuur te bieden heeft. Bij u in de buurt of net even ietsje verder. Ook leuk, op www.zuid-holland.com staan meer dan 1.000 attracties.

De Uithof: lekker verdwalen tussen stad en land Wilt u naar buiten, maar niet te ver van de stad? Laat u dan verrassen door De Uithof, de groene buffer tussen de stad en het Westland. U vindt er Galloway runderen, bijzondere plantensoorten en veel vogels. En actie! In het doolhof is tussendoor glippen er niet bij, maar wel volhouden! Het uitzicht bovenop de helling vormt namelijk een prachtige beloning. Loop ook even door het gebied langs de Wennetjessloot, de grens tussen Den Haag en Poeldijk. De Uithof kunt u trouwens ook prima op de fiets of te paard verkennen! Grote grazers Paarden zijn niet de enige dieren die u kunt zien. Galloway runderen zorgen voor natuurlijke begrazing van de weiden. Ook vogels, vaak hele bijzondere, zoals ooievaars en ijsvogels, komen er graag. Ze hebben er een eigen plekje om te broeden, nestelen en uit te rusten. Zin om te verdwalen tussen stad en land? Dan weet u waar u heen moet! • www.denhaag.nl/groen • Den Haag, Uithof • Op kaart pagina 3, Nummer 9


4

Naar Buiten 2011

De logeerkamer van de Randstad Wist u dat u in Midden-Delfland heerlijk rustig kunt overnachten in kleinschalige accommodaties op prachtig gelegen locaties Hier proeft u nog de rust en ruimte die uitgaat van de weidse polder met vergezichten en de koeien in de wei. Slapen kan in historische boerderijen of aan het water van de Foppenplas. Voor kleine groepen zijn er vakantiewoningen, traditionele B&B’s, een oude herberg, slapen in een pipowagen of een echte Airstream oldtimer caravan. Het kan allemaal in Midden-Delfland. Er zijn verschillende landelijk gelegen accommodaties die allemaal zijn te vinden op de website. Ook worden er dit jaar een aantal nieuwe geopend zoals Bed & Breakfast het Oude Rechthuis. Actief op pad De dorpjes Schipluiden en Maasland bieden gezellige terrasjes en winkeltjes

terwijl de grote steden Rotterdam, Den Haag en Delft zeer goed te bereiken zijn. Er zijn talloze recreatiemogelijkheden zoals fietsroutes en wandelarrangementen. Kijk op de website voor aantrekkelijke kortingen bij verschillende recreatie- en horecaondernemers in Midden-Delfland. Op zoek naar meer avontuur zoals een GPS- tocht, boerengolf, oud-Hollandse spelen, een maïsdoolhof of bijenpad bewandelen? Kijk dan op www.middeninhetdelfland.nl. Hier vindt u diverse leuke arrangementen.

• www.mooidichtbij.nl • Midden-Delfland • Op kaart pagina 3, Nummer 10/ 11/ 12

Stukje Japan in Den Haag De Haagse freule Daisy bezorgde Den Haag ruim 100 jaar geleden een bijzonder stukje Japan, waar u acht weken per jaar naar binnen mag: de Japanse Tuin in Clingendael. Wie door het bamboepoortje gaat, is meteen in Oosterse sferen. De oorspronkelijke aanleg met de grillige vijver, het slingerende watertje, de kronkelpaden en overal aanwezige stenen is gebleven zoals het was. Het is bovendien de enige Japanse Tuin uit het begin van de vorige eeuw. De Japanse Tuin is dit jaar geopend van 30 april t/m 12 juni (dagelijks van 9.00 - 20.00 uur) en 15 t/m 30 oktober (dagelijks van 10.00 - 16.00 uur).

• www.denhaag.nl/groen • Den Haag, Clingendael • Op kaart pagina 3, Nummer 4

Volg uw neus naar het Westbroekpark! Wie aan rozen denkt, denkt aan het Westbroekpark in Den Haag. Wel 300 soorten staan er, zo’n 20.000 rozenstruiken en 150 soorten vaste planten. Het is daarom niet zo vreemd dat juist daar begin juli voor de 51e keer het Internationale Rozenconcours plaatsvindt. Ieder jaar doen 300 soorten hard hun best om mooi te zijn en lekker te ruiken. Ongeveer 40 rozenrassen strijden om de titel ‘Gouden Roos’. Het Westbroekpark is een rozenvallei in Engelse landschapsstijl met veel water en fraaie gazons. Houdt u van rozen? Volg dan uw neus naar het Westbroekpark!

• www.denhaag.nl/groen • Den Haag, westbroekpark • Op kaart pagina 3, Nummer 6

Een verrassende ontdekking Lekker actief wandelen, fietsen en kanoën of genieten van de natuur, het mooie landschap en de stilte naast de stad. Het kan allemaal in MiddenDelfland! In dit prachtige, stille gebied is voldoende te beleven en te zien. Recreatiegebied Ackerdijkse Bos is een jong, maar wel aantrekkelijk gebied. Hier kunt u in het veld Romeinse ontginningsstructuren zien. Bent u op zoek naar verkoeling? ‘s Zomers is de Krabbeplas een paradijs voor zwemmers en zonaanbidders. Ook in het voorjaar is het genieten. Voor kinderen zijn er diverse stoere en leerzame speeltoestellen. Langs de wegen en fietspaden bloeit in het voorjaar op veel plaatsen het fluitenkruid. Bijzonder is dat aan de randen van BoonerLucht, het Volksbos en de Krabbeplas de ransuil broedt. Via verschillende wandelen

fietsroutes kunt u in alle seizoenen dit prachtige gebied op een heerlijke manier verkennen. De mooiste wandelen fietsroutes vindt u op de website.

• www.recreatiezuidholland.nl • Midden-Delfland • Op kaart pagina 3, Nummer 10/ 11/ 12

Varen van Midden-Delfland naar Den Haag Het varen in dit waterrijke gebied raakt steeds meer in trek, vooral met sloepen. Sinds kort is het ook mogelijk om vanuit Midden-Delfland met een sloep een rondje binnenstad Den Haag te maken. In de toekomst worden de vaarmogelijkheden in het recreatiegebied MiddenDelfland nog uitgebreid. Aangelegd kan worden aan de bestaande en nieuwe

steigers in de Foppenplas, de Boonervliet, de Noordvliet en de Vlaardingervaart. Bootjes kunnen hier ook bij diverse horecagelegenheden afmeren.

U kunt ook met een rondvaartboot vanuit Den Haag naar Midden-Delfland. Nieuw: de waterkaart! Binnenkort is er ook een ANWB-vaarkaart te koop met informatie over waterdieptes, brughoogtes, horeca, faciliteiten en verhuur aan het water. Deze vaarkaart t.w.v. € 7,95 is verkrijgbaar via de VVV’s en de ANWB. Zelf geen boot? Geen probleem! Op www.mooidichtbij.nl kunt u lezen waar u een boot kunt huren. Meer weten over waterrecreatie? Kijk dan op de website.

• www.recreatiezuidholland.nl • Midden-Delfland • Op kaart pagina 3, Nummer 10/ 11/ 12

Naar Buiten 2011


De Dobbeplas in beweging Centraal gelegen tussen Delft en Zoetermeer is recreatiegebied Dobbeplas een mooie uitvalsbasis voor wandelen, fietsen en skeeleren in de omgeving. In het gebied zijn vele mogelijkheden voor natuurbeleving, sport en ontspanning. Eind april gaat restaurant Het Buytenhout open. Een sfeervol ingericht horecabedrijf met groot terras aan het water waar het goed vertoeven is. Het Buytenhout organiseert ook leuke activeiten in het gebied. Kijk op www.hetbuytenhout.nl voor de activiteitenkalender en voor informatie over de feestelijke opening.

Rondstruinen in de duinen: Westduinpark en Bosjes van Poot Samen vormen ze met hun 230 hectare het grootste groengebied van Den Haag: het Westduinpark en de Bosjes van Poot. U kunt er in de natuur wandelen, fietsen, spelen en paardrijden. Het is een typisch oud duinlandschap met duinstruweel, zoals duindoorn, liguster, duinroos, duingrasland en duinbos. Samen met Wapendal behoren ze bovendien tot een netwerk van Europese beschermde natuurgebieden: Natura 2000. Kinderen kunnen zich uitleven in zandspeelplaatsen, zoals De Berenkuil. Ook de uitzichtpunten of het strandmuseum Jutterskeet Ome Jan zijn zeker de moeite waard! • www.denhaag.nl/groen • Den Haag, Westduinpark en Bosjes van Poot • Op kaart pagina 3, Nummer 7

• www.recreatiezuidholland.nl • Dobbeplas • Op kaart pagina 3, Nummer 3

Zuiderpark: lekker doen! De Haagse groengebieden bieden veel als u natuurlijk en sportief wilt recreëren. Neem nou het Zuiderpark. Naast een veelzijdig groengebied is het een echt doepark met veel sporten speelmogelijkheden.

5

In het arboretum ‘Het Landengebied’ zijn bomen en heesters te zien uit de hele wereld. Er zijn bijzondere en zeer zeldzame soorten zoals de ‘Monkey tree’ en de ‘Kustsequoia’. Voor skaters ligt er in het park prachtig asfalt, een

miniramp en een quarterpipe. U kunt uw rolschaatsen onderbinden op de rolschaatsbaan, fietsen of wandelen. Cowboys en takkenbende Willen uw (klein)kinderen zich even uitleven? Neem de kleintjes dan mee naar Speelplaats Ot en Sien. De grotere kinderen mogen naar het zes meter hoge speelkasteel, en de allerstoersten gaan cowboytje spelen op de Westernspeelplaats. Yeeha! Liever met takken, water en zand aan de slag? Dan is natuurspeelplaats Zuiderpret de plek. Daar staat allerlei natuurmateriaal garant voor heel veel speelplezier, compleet met uitkijktoren en een rivier! Neem wel droge kleding en kaplaarzen mee!

• www.denhaag.nl/groen • Den Haag, Zuiderpark • Op kaart pagina 3, Nummer 8

Monumentale Bomenroute: langs de oude reuzen! Weet u dat Den Haag 1.358 monumentale bomen heeft? En dat je een prachtige wandeling kunt maken langs al die oude reuzen en bijzondere bomen? Monumentale bomen zijn meestal minstens vijftig jaar oud en zijn nog in prima conditie. Vaak zijn het zeldzame exemplaren door hun vorm, soort en omgeving en zijn ze een woonplaats voor bijzondere dieren of groeiplaats voor zeldzame planten. Wij zorgen extra goed voor ze. Ú kunt ze bewonderen als u door het centrum van Den Haag loopt. Wilt u meer weten over de Monumentale Bomenroute, of de bomen zelf? Kijk dan op de website. • www.denhaag.nl/bomen • Den Haag • Op kaart pagina 3, Nummer 2

Bieslandse Bos: recreatie en rust in de Randstad Galloway runderen en IJslandse paarden staren u lui grazend na. Op de stille plekjes kunt u vele zangvogels horen: de blauwborst, de rietgors en de karekiet. Al dat kleine leven trekt natuurlijk ook rovers: de kiekendief, de buizerd, de havik en de sperwer boven het Bieslandse Bos speuren naar prooi. De variatie in flora en fauna is groot; dat maakt dit gebied zo prachtig om in te verblijven. In het Bieslandse Bos waant u zich ver weg van alle stadse drukte. En dat op een steenworp afstand van Delft, Zoetermeer en Den Haag.

aantrekkelijker. De plannen voor de verbeterslag zijn samen met de omgeving, gebruikers en de gemeenten tot stand gekomen. Voor een deel zijn de werkzaamheden klaar, maar deze zullen ook in 2011 nog volop aan de gang zijn. Het bos, dicht tegen de wijk Ypenburg aan, krijgt een speelzone, open ruimten, vergezichten en meer afwisseling. In het Krekengebied, wat verder van de wijk af, blijft meer de beleving van rust voor de natuurliefhebber. Zo is er straks voor ieder wat wils in het Bieslandse Bos. Er is nog meer op komst: binnen niet al te lange tijd komt er een fietstunnel onder het spoor richting Zoetermeer, zodat het Bieslandse Bos en De Balij met elkaar verbonden worden.

Staatsbosbeheer heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan een verbeterslag in het Bieslandse Bos. Dit natuurgebied is ooit aangelegd voor houtproductie. Door een verbeterslag van de paden en voorzieningen is dit gebied nu nog

• www.staatsbosbeheer.nl • Omgeving Den Haag, Bielandse Bos • Op kaart pagina 3, Nummer 3


6

Beleef de stilte in de regio Den Haag en Bollenstreek

Naar Buiten 2011

Leve de Molens!

Even lekker weg van de drukte en genieten van de geluiden van de natuur. Daarvoor kunt u terecht in één van de zestien stiltegebieden die Zuid-Holland rijk is (zie kaarten pagina 3, 7, 10, 13). Variërend van een uitgestrekt duingebied tot een jungle waar de natuur het voor het zeggen heeft, bijvoorbeeld in de duinen langs de kust. Het natuurlijke geluid van de branding en vogels is hier goed hoorbaar. Uitgezonderd van een groot deel van Meijendel is er een jaarlijkse toegangspas of een dagkaart nodig (www.dunea.nl). In het duingebied bij De Zilk kunt u bijna overal struinen buiten de paden gedurende daglicht. • www.beleefdestilte.nl • Diverse stiltegebieden • Op kaart pagina 3, Nummer 1/ 5/ 7

Provincie Zuid-Holland heeft het jaar 2011 uitgeroepen tot themajaar ‘Leve de Molens!’ De provincie telt maar liefst 228 molens. Ze zijn vooral geliefd om hun karakteristieke, oer-Hollandse uitstraling. Gedurende het themajaar is er veel te beleven in en rondom de Zuid-Hollandse molens. Bezoek de molens en spaar molenstempels of doe mee met de fotowedstrijd. Boek een driedaags arrangement rond de Westlandse molens, of het vergaderarrangement in Den Haag: Molens in de Hollandse schilderkunst. Ook in Leidschendam-Voorburg, Wassenaar en Voorschoten staan de molens het gehele jaar in de schijnwerpers. Kijk voor alle activiteiten op de website. • www.levedemolens.nl • Diverse gebieden

Activiteitenkalender April ›› 21 april Openingsdag Daar bij die Molen ...! Molen de Vlieger in Voorburg De molenvrijwilligers worden in het zonnetje gezet en de band de Règâhs treedt op met het lied Daar bij die Molen...! www.molendesalamander.nl

Mei ›› 13 mei Openingsdag Daar bij die Molen...! Molen de Salamander in Leidschendam Feestelijke ingebruikname van de nieuwe houtzaagloods. Tocht voor genodigden met speciaal ontwikkelde gezelschapswagen met paard langs vijf molens. www.molendesalamander.nl ›› 22 mei Vlinderexcursie in De Balij Tijdens de wandeltocht zal de gids van Staatsbosbeheer u meenemen naar de mooiste vlinderplekjes van De Balij. In allerlei kleuren en maten verschijnen ze in het voorjaar en de zomer. Wandel mee en geniet van de vlinders en de achterliggende verhalen. www.staatsbosbeheer.nl ›› 29 mei Dag van het park - Verschillende gratis activiteiten voor jong en oud in het Zuiderpark in Den Haag. www.denhaag.nl/groen

Juni ›› 18 juni Midden-Delfland Dag met als thema: Er was eens... - Op veel plaatsen in het gebied activiteiten voor alle leeftijden. Verschillende fietstochten. Verspreid over geheel gebied. Kijk voor het programma op www.middendelflandvereniging.nl.

›› 22 juni Ridderfeest in Speelbos De Balij Speelbos De Balij is uitgebreid met een heus kasteel en een dorp. Om dit te vieren nodigen we echte ridders uit en is er van alles te doen en te beleven rondom het thema ridders in het Speelbos. Kom ook en verken het vernieuwde Speelbos in De Balij. www.staatsbosbeheer.nl

Alle voetveerverbindingen in Zuid-Holland en informatie over de veerpontjes zijn te vinden op www.voetveren.nl

›› 23 juni t/m 26 juni Kunstfestival Tik van de Molen - Festival met hedendaagse kunst van jonge makers in en rond acht molens in de gemeente Kaag en Braassem. www.tikvandemolen.nl

›› 17 september Delflandrace - een wedstrijd met historische, zeilende Westlanders wordt gehouden op een deel van de vroegere trekvaartroute tussen Delft en Maassluis. Informatie op www.mooidichtbij.nl.

T IP !

Wandelen in Zuid-Holland met GPS Kijk voor verschillende routes op www.recreatiezuidholland.nl

September ›› 4 september 6de Streekmarkt stadscentrum Delft - Op deze markt herleeft de verbintenis tussen stad en platteland en worden verschillende streekproducten onder de aandacht gebracht. Informatie op www.evenementenbureaudelft.nl. ›› 10 september Open Monumenten Dag o.a. rondleiding en diverse feestelijke activiteiten in het kader van het 300-jarig bestaan van het rijksmonumentale pand Boerderij De Karperhoeve. www.mooidichtbij.nl. ›› 11 september Roofvogelshow bij Natuurcentrum de Boshoek te Schiedam - Activiteiten voor kinderen, informatie, natuur, streekmarkt en ReptielenZOO `SERPO`. www.natuurcentrumdeboshoek.nl

T IP !

›› 23 oktober Molenloop Leve de Molens! Tien kilometer hardlopen langs de Molendriegang in Leidschendam met een apart parcours langs ‘Het Langste Molenboek’. www.levedemolens.nl ›› 29 oktober Nacht van de Nacht in het Bieslandse Bos - In deze landelijke Nacht van de Nacht neemt de nachtwaker van Staatsbosbeheer u mee het Bieslandse Bos in om te genieten van de stilte en de duisternis. Het wordt een belevingstocht om nooit meer te vergeten! www.staatsbosbeheer.nl

›› 21 september (voor kinderen) en 29 september (voor volwassenen) Speuren naar paddenstoelen - Samen met de gids van Staatsbosbeheer gaan we in De Balij op zoek naar paddenstoelen in de mooiste vormen en kleuren. Wat te denken van het judasoor, witte kluifzwam en de zwavelzwam. Er zijn veel meer soorten dan u denkt! www.staatsbosbeheer.nl

November

Oktober

›› 30 april t/m 12 juni en van 15 t/m 30 oktober 2011 Voorjaars- en najaarsopening Japanse Tuin - De Japanse Tuin is elk jaar slechts een paar weken open. Ervaar de serene rust en geniet van de prachtige kleuren. www.denhaag.nl/groen

›› 2 oktober Slakkenexcursie - Met twee slakkenexperts zoeken we in het Krekengebied van het Bieslandse Bos naar slakken. Met een loep kunnen we de verschillende soorten slakken goed bekijken. Het zal u verbazen hoe mooi en nuttig deze dieren zijn! www.staatsbosbeheer.nl ›› 8 oktober Tuin van de Randstad - Streekmarkt in de druivenserres. Ambachtelijke ondernemers en verenigingen uit MiddenDelfland, Westland e.o. laten bezoekers genieten van al het moois en lekkers uit de streek! Tip: Kom op de fiets! www.mooidichtbij.nl.

›› 5 november Natuurwerkdag - Kom een dagje meewerken in de natuur! Er is vast een locatie bij u in de buurt. www.natuurwerkdag.nl en www.zuidhollandslandschap.nl

Doorlopende activiteiten

T IP ! GoXchange! De GPS-community voor sporters en rereanten! Kijk voor o.a. leuke Nordic Walking-, skeeler-, wielren-, wandelen fietsroutes op www.goxchange.nl.

›› 18 mei, 19 juni, 13 juli, 28 augustus, 21 september, 23 oktober Excursies in Heempark H.J. Bos - Ieder jaargetijde heeft zijn eigen natuurverschijnselen. Om hier extra aandacht aan te geven worden er meerdere excursies gehouden. Deze wandelingen zijn gedrukt af te halen bij de beheerdersruimte van het Heempark, maar zijn ook digitaal beschikbaar. Start 14.00 uur bij stadsboerderij ‘Hoeve Bijdorp’, Loosduinse Hoofdstraat naast nr. 1184. www.denhaag.nl/groen ›› 21-22 mei, 18-19 juni, 10-11 september, 29 oktober (avondspeurtocht) en 27 november Wandel mee met de Haagse Natuurverkenners - De Haagse Natuurverkenners is er voor kinderen van 7 tot en met 13 jaar. De speurtochten gaan door de natuur of stukken groen in Den Haag. De Natuurverkenners krijgen een routeboekje mee om het gebied te ontdekken. www.denhaag.nl/haagsenatuurverkenners ›› 24 april t/m 15 mei en 11 september t/m 19 november Er op uit in ’t Groen? ... Doen! - Laat u iedere zondag verrassen door deze prachtige wandelingen en spaar voor een eigen boom! Vijf kilometer met een puzzeltocht voor kinderen of kies voor 10 of 15 km. Steeds in een ander recreatieof natuurgebied. Ook excursies met gids mogelijk. Programmaboekje met routebeschrijving op www.recreatiezuidholland.nl.

Bovenstaand aanbod is slechts een selectie uit het totale aanbod. Kijk voor meer excursies, activiteiten en evenementen op de websites van de betreffende organisaties. Controleer hier ook voorafgaand aan de activiteiten de actuele data.

‘Boswachter’ bewaakt veiligheid in de natuur- en recreatiegebieden! Regelmatige bezoekers van de recreatiegebieden in Zuid-Holland en Zeeland kennen ze wel, de handhavers Natuur en Recreatie van G.Z-H. Vaak worden zij verward met de oude vertrouwde ‘boswachter’, maar niets is minder waar! Gastheer en handhaver in één De handhavers van G.Z-H hebben een taak als gastheer binnen de recreatiegebieden. Zij geven informatie over de recreatieve (on)mogelijkheden van deze gebieden, over de plaatselijke regelgeving en de aanwezige flora en fauna.

Maar daarnaast zijn zij ook opsporingsambtenaar, met een aantal handhavingstaken én bevoegdheden binnen de recreatiegebieden. Zo mogen zij, naast waarschuwen, ook bekeuringen uitschrijven en overtreders die niet meewerken aanhouden. De handhavers treden op tegen overlast, vervuiling en ongewenst gebruik van de gebieden. De recreant moet immers in een schoon en veilig recreatiegebied kunnen recreëren! Herkenbaarheid De handhavers werken in groene uni-

formen waarop een tweetal insignes is aangebracht: het Boa insigne en het handhavingsinsigne van G.Z-H. Ze zijn uitgerust met handboeien, wapenstok en pepperspray en verplaatsen zich in herkenbare dienstvoertuigen. Twijfelt u over de persoon die voor u staat? Vraag dan altijd naar een legitimatiebewijs.

• www.gzh.nl

Naar Buiten 2011 Westbroekpark St. Hubertuspark en Scheveningse Bosjes

Den Haag

Bosjes van Pex en Wapendal Landgoed Meer en Bos

Oostvoornse Meer

De Lier

13

Oostvoorne

Slikken van Voorne

Voornes Duin 14 Badstrand Rockanje 15

16 Duinen van

De Duinen van Goeree Ouddorp Westduinen

Scheelhoek Stellendam Grevelingen Dirksland

Zuidland

19

Bernisse

Wandelroutes ›› Wandelroutes Voornes Duin Duinmeren, natte bossen en stuivend zand vol bijzondere dieren en planten. Ervaar al wandelend de rust en de afwisseling van dit landschap. Lengte: 4, 5 of 7 km. www.natuurmonumenten.nl/voornesduin ›› Groen lint langs de Oude Maas bij Rhoon Buitendijkse grienden zijn schaars in Nederland. In Klein Profijt zijn al meer dan veertig jaar geen griendwerkers geweest. Het resultaat is een ware wilgenjungle. De bomen zijn flink doorgeschoten, met daartussen haagwinde, hop en bitterzoet. Lengte: 15 km. www.zuidhollandslandschap.nl

Klein Profijt 17

Korendijkse Slikken

OudBeijerland

Op de volgende pagina’s staan leuke en informatieve artikelen over evenementen, activiteiten en routes in de regio Rijnmond. Onderaan de artikelen staan nummers die u kunt terugvinden op de kaart hiernaast.

Zuidelijk Randpark

Nieuwerkerk a/d IJssel Krimpen a/d IJssel Krimpen a/d Lek

Ridderkerk Alblasserdam

Baren- IJsselmonde: drecht Oosterpark, Rhoon

NieuwBeijerland

Haringvliet

21

Hendrik-

Sandelingen- 22 Idoambacht, Devel Ambacht

IJsselmonde:

Westmaas

Puttershoek


Zwijndrecht

Oude Maas, Rhoonseen Carnisse Grienden

Dordrecht 's-Gravendeel

Haringvliet Overflakkee


Sommelsdijk



Poortugaal

Spijkenisse

20 Grasweggebied

Melissant

Grevelingen


Bos Valckensteijn

Putten

23

Bergschenhoek

Rotterdam

Hoogvliet

Regio Rijnmond

Nessebos, Rottezoom, Bleiswijkse Zoom Noord, Hoekse Park, Eendragstpolder, Zevenhuizerplas

Het Zuiderpark

Fort Noorddijk

20

Zevenhuizen Berkel en Lage- en Hoge,Bergse Bos,

Rottemeren:

Schiedam

Vlaardingen

Rozenburg

Holle Mare

Hellevoetsluis

Bleiswijk

Pijnacker

Voorne

De Kwade Hoek Kop van Goeree

Delft

Maassluis

18

Moerkapelle Waddinxveen

Maasland

Oostvoorne Brielle

Rockanje

Nootdorp

Vlietlanden 11

Brielse Meer

Gouwe Bos

Zoetermeer

Ackerdijkse Bos, Broekpolder, Foppenplas, Rietputten, Abtswoudse Bos, Kerkpolder, Oeverbos, Krabbeplas

Staelduinse Bos

Groene Strand

Boskoop

Ackerdijkse 10 Plassen Rodenrijs 12 Midden-Delfland:

Naaldwijk Hoek van Holland

Leidschendam


Wateringen

's-Gravenzande

Landtong Rozenburg

Voorburg

Madestein De Uithof

7

Marlot en Leidschendammerhout Reigersbergen

Het Zuiderpark Rijswijk

Landgoed Ockenburgh

Kapittelduinen Hoek van Holland

Vogelplas Starrevaart, REGIO RIJNMOND Vlietland en

Haagse Bos

Westduinpark en Bosjes van Poot

Solleveld Monster

4

Fietsroutes ›› Fietsen langs de molens Molenroute Schiedam en Midden-Delfland neemt u mee door de jenevergeschiedenis van Schiedam en de groene polders van Midden-Delfland. Lengte 43 km, verkort 28 km. www.levedemolens.nl ›› Duin- en Waterroute door polders en duinen van Voorne De route start bij Bezoekerscentrum Tenellaplas in Rockanje. Vanaf daar krijgt u op de fiets een mooie kennismaking met de duinen en polders van Voorne. Ook zijn er mogelijkheden om bij het Groene Strand en Landgoed Mildenburg in Oostvoorne een korte wandeling te maken. Lengte: 37 km. www.zuidhollandslandschap.nl

›› Midden-Delfland Een heerlijke wandelroute langs middeleeuws moeras en hedendaagse polders. Lengte: 17 km. www.natuurmonumenten.nl

›› Groene Hoefijzerroute tussen Kijkduin, Hoek van Holland en Maassluis In de volle en drukke Randstad neemt deze route u mee langs duin, bos, weilanden en recreatieve watergebieden. In Bezoekerscentrum d’Oude Koestal in het Staelduinse Bos vindt u veel informatie over het bos en haar bewoners. Lengte: 46 km www.zuidhollandslandschap.nl

Routes voor rolgebruikers

Wandel- en fietsroutes

›› Rijckevorselroute bij ’s Gravenzande Een gevarieerde route geschikt voor rolstoelers en buggy’s door het Staelduinse Bos, een groen eiland omringd door glas, onder de rook van één van de grootste havens van de wereld. Neem ook een kijkje in Bezoekerscentrum d’Oude Koestal midden in het bos. Lengte: 3,5 km. www.zuidhollandslandschap.nl

›› Korte en lange fietsen wandelroutes langs en door het Hollandse landschap Ook veel GPS-tochten zijn te vinden op www.recreatiezuidholland.nl. ›› Nordic Walking routes In MiddenDelfland bij de Krabbeplas is een route uitgezet van 12 km. www.recreatiezuidholland.nl

Ver weg en toch zo dichtbij Zuid-Holland kent vele mogelijkheden

T IP !

voor een dagje uit. Al fietsend en wandelend geven de gebieden ontspanning en is er van alles te ontdekken. Ook met de auto is het vanaf een parkeerplaats gemakkelijk om eropuit te trekken. Heerlijk luieren langs de waterkant of actief watersporten, het kan allemaal. Komt u ook eens in een ander seizoen en laat u verrassen door al het wonderschoon dat de natuur te bieden heeft. Bij u in de buurt of net even ietsje verder. Ook leuk, op www.zuid-holland.com staan meer dan 1.000 attracties.

Ontdek de riante voortuin van Rotterdam Een goed startpunt voor een dagje uit is het Bezoekerscentrum Tenellaplas, Duinstraat 12a in Rockanje. Kinderen kunnen in de Duinen van Oostvoorne een onvergetelijke ervaring meemaken. Rond het bezoekerscentrum heeft het Zuid-Hollands Landschap ‘doeroutes’ uitgezet. De jonge onderzoekers in de leeftijd van vier tot twaalf jaar kunnen speel- en leerplezier beleven in de vrije natuur. De kust van Voorne is voor natuurliefhebbers een paradijs. Hier vindt u een prachtige variatie aan natuur en landschap met rust, ruimte en stilte. Op het strand en in duinen en bossen is het heerlijk fietsen en wandelen. Vanaf het strand kijkt u uit over de Slikken van Voorne, het vogelrustgebied wat deel

Aanbieding Het Zuid-Hollands Landschap biedt de lezers van Naar Buiten op vertoon van deze krant in Bezoekerscentrum Tenellaplas een gratis kopje koffie of thee aan. Ook ligt er tot en met 31 oktober 2011 een leuke verrassing voor u klaar.

uitmaakt van het Europees natuurnetwerk Natura 2000-gebied. In de Duinen van Oostvoorne komen veel vochtige en natte duinvalleien voor met veel bijzondere planten en dieren. Dit maakt de Duinen van Oostvoorne één van de belangrijkste en meest unieke natuurgebieden van West-Europa. Goeiige, vriendelijke, hoornloze Galloway ossen en IJslandse pony’s helpen de stichting

met het natuurbeheer en lopen vrij rond op het terrein. Kijk ook op de website voor meer informatie.

• www.zuidhollandslandschap.nl • Voorne • Op kaart pagina 7, Nummer 13/ 14/ 15/ 16

REGIO RIJNMOND

8

Er op uit in ’t Groen ...Doen! Een ideale zondag Uitgebreid ontbijten en wat lezen. En dan naar buiten! Heerlijk een wandeling maken. Genieten van het weer, wat het ook mag zijn. Net als tijdens een vakantie. G.Z-H heeft dit jaar 21 aantrekkelijke wandelroutes in heel Zuid-Holland en de Grevelingen. Er is er vast eentje bij u in de buurt. Zie de activiteitenkalender. 5, 10 of 15 km Geen zin om zelf een route uit te stippelen? Kom dan naar één van de startpunten en kies een korte, 10 km of 15 km route. Voor kinderen is er een puzzeltocht van 5 km. Vanaf 11:00 tot 15:00 uur kan gestart worden. Om 14:00 is het mogelijk om deel te nemen aan een wandeling onder begeleiding van een gids. Fanatieke wandelaars die acht keer deelnemen sparen voor een boom. Deze mogen ze zelf planten in één van de vele recreatiegebieden die G.Z-H beheert. Het complete programma staat op www.recreatiezuidholland.nl onder de naam “Er op uit in ‘t Groen?... Doen!” Achterover leunend, wat drinken, mensen kijken, genieten van de net geleverde inspanning of juist ontspanning. Zo kan een ideale zondag eruitzien. • www.recreatiezuidholland.nl • Diverse gebieden

Nieuwe natuur bij Hellevoetsluis Aan de rand van Hellevoetsluis ligt sinds een jaar een nieuw stukje natuur, het Grasweggebied. Een voormalige akker is omgetoverd tot een afwisselend landschap met bos, moeras, water en weiland. Allerlei vogels zijn er al gesignaleerd: aalscholvers, kuifeenden, futen, visdiefjes, lepelaars, een torenvalk en een ijsvogeltje. Ook duiken inmiddels diverse soorten bloemen op, van kleine ratelaar tot rood guichelheil. Het bijzondere van dit natuurgebied is dat omwonenden zelf het initiatief hebben genomen om het aan te leggen. Na jaren van lobbyen en de handen uit de mouwen steken, vond in september 2010 de opening plaats. Voor meer informatie zie www.grasweggebied.nl.

Dauwtrappers en doorstappers Rozenburgpad & Strypepad, Puttenpad, Biertpad, Landgoederenpad, Bernissepad en Voornepad zijn stuk voor stuk prachtige wandelroutes. Variërend van 5 tot 70 km. Dit wandelroutenetwerk spreidt zich uit over heel Voorne-Putten en in Rozenburg. De routes zijn verrassend veelzijdig. Langs industrie of juist oernatuur, historische dorpjes en steden of polder. De Quackgors bij Hellevoetsluis is zo’n voorbeeld. Ruige natuur die de meest prachtige vogels aantrekt, vlakbij de thuishaven van Piet Hein. Het Bernissepad voert onder meer over grasdijken en langs het eeuwenoude riviertje de Bernisse. De naam van het Landgoederenpad zegt het al. Langs, om en over de landgoederen en buitenplaatsen bij Oostvoorne. De recentelijke aanwinsten zijn het Rozenburgpad en de lijnwandeling het Strypepad, beide verkrijgbaar in één folder. Alle wandelroutes zijn bewegwijzerd en verkrijgbaar in zes mooie boekjes met daarin interessante informatie over de bezienswaardigheden onderweg, een kaart en een uitge-

Fietscafés Onderweg op de mooiste fietsroutes vindt u fietsvriendelijke horecagelegenheden: fietscafés. Hier kunt u uitrusten en ook terecht voor het opladen een elektrische fiets. Kijk voor meer informatie en locaties op de website. • www.fietseninzuidholland.nl

breide beschrijving van de routes. Af te halen bij de VVV op Voorne-Putten-

Rozenburg of te bestellen via de webshop op www.zuid-hollandse-eilanden.nl.

• www.recreatiezuidholland.nl • Voorne-Putten-Rozenburg • Op kaart pagina 7, Nummer 14/ 15

Fietsen door verrassend groene regio Rotterdam Fietsen langs onverwacht groene plekken in en rond Rotterdam of een stoere tocht door de haven. Nu het netwerk van fietsknooppunten de hele Rotterdamse regio beslaat, is het samenstellen van een mooie fietsroute makkelijker dan ooit. Het opschrijven of onthouden van een paar nummers is tegenwoordig genoeg om een flinke fietstocht te kunnen maken. Het systeem werkt eenvoudig: mensen fietsen een route door bordjes te volgen van het ene naar het andere genummerde knooppunt. Op elk knooppunt staat een informatiepaneel met een overzichtskaart.

• www.stadsregio.info • Hellevoetsluis • Op kaart pagina 7, Nummer 20

Naar Buiten 2011

De website www.fietseninregiorotterdam.nl biedt de mogelijkheid om vooraf een route uit te stippelen. Fietsers kunnen daar een start- en eindpunt en gewenste lengte aangeven en tevens een voorkeur uitspreken voor agrarisch, stedelijk, industrieel of juist bosrijk gebied. Ze kunnen hier ook al uitgestippelde routes uitprinten, zoals de Parkenroute (38 km), Havenroute (32 km), Rivierenroute (36 km) en een route door het centrum van Rotterdam (14 km). Wie het zichzelf nog makkelijker wil maken, neemt de handzame fietskaart “Stadsregio Rotterdam op de fiets” mee. Deze is, in opdracht van de stadsregio Rotterdam, gemaakt door Cito-plan en voor € 5,95 te koop bij de meeste boek-

handels, VVV’s, fietswinkels en warenhuizen in de regio. De kaart bevat alle solitaire fietspaden, knooppuntenroutes en overige aanbevolen routes, te vermijden autowegen, pontverbindingen met vaartijden en locaties van fietsenmakers, stallingen en fietsverhuur.

Het knooppuntennetwerk dat inmiddels op Voorne-Putten is gerealiseerd, staat helaas nog niet op de fietskaart.

• www.stadsregio.info • Omgeving Rotterdam

REGIO RIJNMOND

Naar Buiten 2011

Informatie met layer en QR-codes

9

Beleef de stilte in de regio Rijnmond Alle drukte even achter u laten? Dat kan in één van de zestien stiltegebieden van Zuid-Holland (zie kaarten pagina 3, 7, 10, 13). Zo kunt u heerlijk genieten in het Voornes Duin, waar soms op de duintoppen de Maasvlakte hoorbaar is. Op IJsselmonde kunt u fietsen over dijken of in polders. De lange wandelroute Klein Profijt is alleen buiten het broedseizoen toegankelijk. Hoewel er in Midden-Delfland soms een vliegtuig te horen is, wordt het stiltegebied ondanks de omliggende verstedelijking toch als rustig ervaren en is het per fiets uitstekend te verkennen.

• www.beleefdestilte.nl • Diverse stiltegebieden • Op kaart pagina 7, Nummer 10/ 12/ 14/ 16/ 17/ 21

In Westland/ Midden-Delfland is veel te zien en te doen. Voor Informatie kan steeds makkelijker gebruik worden gemaakt van de nieuwste technologische ontwikkelingen zoals apps, layers, mobiele internetsites en QR-codes. Met een telefoon met GPS-ontvanger, ingebouwde camera en een mobiele internetverbinding bent u slechts een aantal drukken verwijderd van de laatste informatie. Met de komst van een toeristische, recreatieve ‘layer’ applicatie (augmented reality browser voor de mobiele smartphone) wordt u gewezen op de verrassend vele mogelijkheden. Al wandelend of fietsend ontvangt u op uw mobiele smartphone informatie over horeca, musea

en bijzondere monumenten. En binnenkort ook diverse routes. De layer is eenvoudig te installeren en te gebruiken. Kijk voor meer informatie op www.verrassendvlaardingen.nl.

over bijvoorbeeld bezienswaardigheden. Op de mobiele website leest u meer over QR-codes en bent u overal via uw mobiele telefoon up-to-date over activiteiten en nieuws.

Onderweg komt u steeds vaker QR-codes tegen. Een QR-code (zie hiernaast) is te vergelijken met een streepjescode. Via het scannen van deze streepjescode kan informatie op de mobiele telefoon opgevraagd worden

• Mobiele website http://m.mooidichtbij.nl • Midden-Delfland/ Westland • Op kaart pagina 7, Nummer 10/ 11/ 12

Leve de Molens! Provincie Zuid-Holland heeft 2011 uitgeroepen tot themajaar ‘Leve de Molens!’ De provincie telt maar liefst 228 molens. Ze zijn vooral geliefd om hun karakteristieke, oer-Hollandse uitstraling. Gedurende het themajaar is er veel te beleven in en rondom de Zuid-Hollandse molens. Bezoek de molens en spaar molenstempels, doe mee met de fotowedstrijd of fiets de molenfietsroute langs de molens van Schiedam. Op 23 april wordt het themajaar feestelijk geopend in Schiedam met rondleidingen, straattheater, streekproducten en een informatiemarkt over de molens en activiteiten rond molens in Zuid-Holland. Schiedam staat het gehele jaar in het teken van de molens en de jenever. Kijk voor alle activiteiten op de website. • www.levedemolens.nl • Diverse gebieden • Op kaart pagina 7, Nummer 11

Activiteitenkalender April ›› 23 april Leve de Molens! in Schiedam Publieksopening van het provinciale themajaar met rondleidingen, straattheater, streekproducten en een informatiemarkt over de molens van Zuid-Holland. www.levedemolens.nl

Mei ›› 15 mei Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’. ›› 28 mei Bos & Burchtfair op Landgoed Mildenburg in Oostvoorne - Een zeer gevarieerde tuinfair van 10.00 tot 17.00 uur met 100 exposanten. www.bosenburchtfair.nl en www.zuidhollandslandschap.nl

›› 18 juni Midden-Delfland Dag met als thema: Er was eens... - Op veel plaatsen in het gebied activiteiten voor alle leeftijden. Verschillende fietstochten. Verspreid over geheel gebied. Kijk voor het programma op www.middendelflandvereniging.nl.

Augustus ›› 27 augustus Nacht van de Vleermuis in Oostvoorne - Ga mee met een vleermuiskenner die met een speciale detector de wonderlijke geluiden van deze nachtdieren kan laten horen. www.vleermuis.net en www.zuidhollandslandschap.nl

›› 18 juni Landgoeddag - Maak kennis met een dynamisch kustgebied met open duin, binnenduinbos, natte en droge duinvalleien met gezinsactiviteiten vanaf Bezoekerscentrum Tenellaplas. www.zuidhollandslandschap.nl

November

›› 10 september Open Monumentendag op Fort Penserdijk bij Brielle - Tijdens Open Monumentendag stelt de Stichting Het ZuidHollands Landschap haar deuren open bij deze oude vesting uit 1886. www.zuidhollandslandschap.nl

›› 6, 13 november Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Zie voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

›› 11 september Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

Oktober Fietsknooppunten

T IP !

Bepaal zelf uw route aan de hand van de fietsknooppunten en ontdek de mooiste plekjes in

Juni

September

›› 9 oktober Paddenstoelenexcursie op Voorne - Leer alles over paddenstoelen rondom het Quackjeswater op Voorne met de wandelexcursie onder leiding van een gids. www.natuurmonumenten.nl/voornesduin

Zuid-Holland. Kijk voor fietsknooppuntenplanners op www.fietseninzuidholland.nl en www.fietsersbond.nl/fietsrouteplanner.

›› 9, 16, 23 oktober Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

›› 5 november Natuurwerkdag - Kom een dagje meewerken in de natuur! Er is vast een locatie bij u in de buurt. www.natuurwerkdag.nl en www.zuidhollandslandschap.nl

Doorlopende activiteiten ›› 24 april t/m 15 mei en 11 september t/m 19 november Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Laat u iedere zondag verrassen door deze prachtige wandelingen en spaar voor een eigen boom! Vijf kilometer met een puzzeltocht voor kinderen of kies voor 10 of 15 km. Steeds in een ander recreatieof natuurgebied. Ook excursies met gids mogelijk. Programmaboekje met routebeschrijving op www.recreatiezuidholland.nl.

›› mei, juni, juli en augustus; dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 16.30 uur Bezoekerscentrum Tenellaplas in Rockanje Een ideaal uitgangspunt voor een gevarieerde wandeling door het schitterende natuurgebied de Duinen van Oostvoorne, het vogelrustgebied De Slikken van Voorne of het Groene Strand met de lagune voor kustbroedvogels. Wandelroutebeschrijvingen van wandelingen van drie tot achttien kilometer liggen klaar in het bezoekerscentrum. www.zuidhollandslandschap.nl ›› Het gehele jaar van zonsopgang tot zonsondergang Heemtuin Krimpen - Op bijna 2 hectare vindt u hier een verzameling landschappen uit de Krimpenerwaard. www.zuidhollandslandschap.nl ›› Het gehele jaar op zaterdag van 13.00 tot 16.00 uur en zondag van 11.00 tot 16.00 uur Bezoekerscentrum d’Oude Koestal - Ligt midden in het Staelduinse Bos bij ’s Gravenzande omgeven door polders en glastuinbouw. www.hetstaelduinsebos.nl


10

REGIO GROENE HART

Kagerzoom, Kagerplassen en Klinkenbergerplas Oegstgeest

Hollands Duin / Berkheide

Leiderdorp

Meijendel

Wassenaar Den Haag Katwijk

Nieuwkoop

35

Leiden

Alphen a/d Rijn

Haagse Bos Voorburg

Den Haag


De Uithof

Leidschendam

Zoetermeer

Wateringen

Delft

Pijnacker

Bleiswijk

Ackerdijkse Plassen De Lier Midden-Delfland

23


Vlietlanden

Schiedam

Rotterdam


Bernisse

Zuidland

Barendrecht

Poortugaal Rhoon

Putten

Westmaas

34

Vogelplas Middelblok Berkenwoudse Driehoek

Krimpen a/d Lek

Vlist

Krimpenerwaard

Puttershoek

Lexmond

Schoonhoven

Ameide Zouweboezem

Nieuwpoort

37

HendrikIdoAmbacht

Over-Heicoop

Krimpenerwaard: Loetbos en Krimpenerhout

Alblasserwaard

Schoonrewoerdse Wiel

Vijfheerenlanden

33 Slingeland

36

Leerdam

Natuur- en recreatiegebieden in beheer bij: G.Z-H / In ontwikkeling Natuurmonumenten Zuid-Hollands Landschap Den Haag Staatsbosbeheer Stiltegebied

Arkel

Alblasserdam

Zwijndrecht

OudBeijerland

Moordrecht

Krimpen a/d IJssel

IJsselmonde

Klein Profijt

NieuwBeijerland


Zuidelijk Ridderkerk Randpark

Bos Valckensteijn

Spijkenisse

Reeuwijkse Hout, ‘t Weegje, Goudse Hout

NieuwLekkerland

Het Zuiderpark Hoogvliet

30

Twaalfmorgen en Elfhoeven

Nessebos, Rottezoom, Bleiswijkse Zoom Noord, Hoekse Park, Eendragstpolder, Zevenhuizerplas

Rodenrijs

Reeuwijk Reeuwijkse Plassen:

Zevenhuizen

Berkel en Lage- en Hoge,Bergse Bos,

Bergschenhoek

Vlaardingen

31 Gouda

Rottemeren:

Fort Wierickerschans

Bodegraven

Boskoop

Gouwe Bos


Op de volgende pagina’s staan leuke en informatieve artikelen over evenementen, activiteiten en routes in de regio Groene Hart. Onderaan de artikelen staan nummers die u kunt terugvinden op de kaart hiernaast.

Nieuwkoop en omstreken

Moerkapelle Waddinxveen

Nootdorp

Regio Groene Hart Nieuwkoopse Plassen

32

Leiden - Zoetermeer Alphen aan den Rijn

Voorschoten

Clingendael Vogelplas Starrevaart, en Oosterbeek Vlietland en Marlot en Leidschendammerhout Reigersbergen

e Bosjes

Naar Buiten 2011

Papendrecht Sliedrecht

Giessendam Hardinxveld Hollandse Biesbosch

Gorinchem

Dordrecht

Korendijkse Slikken

Op en onder water De surfplas Broekvelden/ Vettenbroek in recreatiegebied het Reeuwijkse Hout is dé surfen duikplek van de Reeuwijkse Plassen en omgeving. De plas ligt boven Gouda naast Reeuwijk. Op de grote plas, met zandstrand en speel- en ligweide, is het heerlijk surfen (uitgezonderd het oostelijk deel van de plas dat rustgebied is voor vogels). Maar ook onder water is het genieten. Vanaf de speciale duiksteiger kan de wondere wereld onder water ontdekt worden. De plaatselijke duikvereniging heeft in de plas op een diepte van 6 meter een hardhouten platform van maar liefst 28 m2 geplaatst. Het platform, waaraan ook een duikboei is bevestigd, is voor iedere duiksporter vrij te gebruiken. In het Reeuwijkse Plassengebied mag alleen worden gedoken in de plas Broekvelden/ Vettenbroek.

• www.recreatiezuidholland.nl • Reeuwijk, Reeuwijkse Hout • Op kaart pagina 10, Nummer 30

Ontdek de riante voortuin van Rotterdam Op zaterdag 14 mei, tijdens de Nationale Molen- en Gemalendag, staat de Molen achter Haastrecht centraal. Na een restauratieperiode van een jaar wordt de molen feestelijk geopend. De molen heeft haar wieken weer terug en is een blikvanger in de Krimpenerwaard. De Stichting Het Zuid-Hollands Landschap organiseert een aantal feestelijke activiteiten rondom de molen aan de West-Vlisterdijk in Haastrecht. Ten zuiden van Haastrecht ligt Bilwijk. Deze polder heeft de vogelliefhebber veel te bieden. Bilwijk is relatief klein en de weidevogels leven hierdoor wat dichter bij de openbare wegen. Ook zorgt het aangepaste waterpeil van deze polder voor een late groei van het gras. Daardoor kunt u de vogels in mei met een verrekijker vaak nog zien op de graslanden, bijvoorbeeld aan de Bilwij-

Eropuit gaan! Alle kanten op, te voet, per boot of met de fiets. Geniet van de vele leuke wandelen fietsroutes in de buurt. Kijk voor meer informatie op de websites van de betreffende organisaties.

Wandelroutes ›› Oudshoornpad, Nieuwkoopse Plassen Een bijzondere wandeling dwars door weilanden en langs koeien. Af en toe moet er over een hek heen geklommen worden, maar daar zijn opstapjes voor gemaakt. Lengte: 3 km. www.natuurmonumenten.nl/ nieuwkoopseplassen

T IP ! Vragen over wandelen? Kijk op www.tevoet.nl voor informatie en leuke wandelpaden en -routes in de hele regio. Fietsroutes

›› Kamsalamanderroute, langs de Diefdijk bij Leerdam Een deel van de natuurgebieden aan de Diefdijk is in beheer bij het Zuid-Hollands Landschap. Rondom het Schoonrewoerdse Wiel liggen boomgaarden, rietlanden, populierenbosjes en boerenerven. Lengte: 11,5 km. www.zuidhollandslandschap.nl

›› Fietsen langs de molens Molenroute Alblasserwaard en Vijfheerenlanden brengt u in het molenrijke gebied van de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden met zijn groene weiden en typische dijkdorpen en leidt u ook langs de molens van Werelderfgoed Kinderdijk. www.levedemolens.nl

›› Tussen Hollandsche Lek en IJssel De wandeling gaat veelal door weilanden en over graspaden. Onderweg maakt u kennis met het open landschap van de Krimpenerwaard. In het voorjaar staat de polder vol met pinkster- en koekoeksbloem. Lengte: 12 km. www.zuidhollandslandschap.nl

›› Fietsen door de Vijfheerenlanden Een route langs natuur waar veel riet- en watervogels zich thuis voelen. De purperreiger arriveert elk voorjaar om een nest te bouwen. In september vliegt de vogel terug naar Afrika om te overwinteren. Lengte: 44 km. www.zuidhollandslandschap.nl

Kinderroutes ›› Pimmetjespad Nieuwkoopse Plassen In de Nieuwkoopse Plassen ligt een eilandje met ruisend riet, moerasbosjes, graslandjes vol bloemen en verre uitzichten over de plassen. Op informatiepanelen staan leuke natuurbelevingsopdrachten voor de jeugd. Lengte: 1 km. www.natuurmonumenten.nl/ nieuwkoopseplassen

Wandel- en fietsroutes ›› Korte en lange fietsen wandelroutes langs en door het Hollandse landschap. Ook veel GPS-tochten zijn te vinden op www.recreatiezuidholland.nl. ›› Nordic Walking routes In het Hoge- en Lage Bergse Bos zijn twee routes uitgezet van een kleine 5 km. www.recreatiezuidholland.nl

Kanoroutes ›› Nieuwkoopse Plassen De Nieuwkoopse Plassen zijn het beste te ontdekken vanaf het water. Natuurmonumenten heeft drie kanoroutes uitgezet. Lengte: 8,5 (2x) en 11 km. www.natuurmonumenten.nl/ nieuwkoopseplassen

kerweg bij het vogelkijkscherm en recreatiesteunpunt van Het Zuid-Hollands Landschap. Kijk op de website voor meer informatie.

• www.zuidhollandslandschap.nl • Krimpenerwaard • Op kaart pagina 10, Nummer 34

›› GPX-route de Zweth De Zweth is aangelegd aan het begin van de 20e eeuw. Twee keer kruist deze route van 17 km de Zweth en voert verder langs oude vaartjes en slootjes. www.recreatiezuidholland.nl

REGIO GROENE HART

Naar Buiten 2011

Nieuwkoopse Plassen: in rust recreëren Wandelen, fietsen, en zeker ook varen en kanoën: de recreatieve mogelijkheden van de Nieuwkoopse Plassen zijn ongekend. Bezoekers laten zich verrassen door deze oase van water, land en verre horizons. Opvallend is de rust, vooral op het water. En dat midden in de drukke Randstad. Het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten in Nieuwkoop is een prachtige start van uw dagje uit. U vindt er informatie over de geschiedenis van het gebied met de spannende, interactieve

tentoonstelling ‘Ontdek de geheimen van de Nieuwkoopse Plassen’. In de winkel zijn natuurboeken, natuurproducten en leuke cadeautjes te vinden. Na een hapje en een drankje bij het ernaast gelegen restaurant Tijsterman is het tijd voor een ontspannende kanotocht, een vaartocht per elektroboot of met de speciale excursieboot. Misschien laten

11

Leve de Molens!

de purperreigers of lepelaars zich wel even zien! Lekker wandelen of fietsen kan natuurlijk ook, bijvoorbeeld door vogelparadijs de Groene Jonker. Kijk voor alle informatie over de mogelijkheden op de website. U vindt er ook informatie over de vrijwel dagelijkse excursies door het gebied en vele activiteiten voor de jeugd.

Provincie Zuid-Holland heeft 2011 uitgeroepen tot themajaar ‘Leve de Molens!’. De provincie telt maar liefst 228 molens. Ze zijn vooral geliefd om hun karakteristieke, oer-Hollandse uitstraling. Er is veel te beleven rondom de Zuid-Hollandse molens. Spaar molenstempels bij diverse molens of doe mee met de fotowedstrijd. Fiets de molenfietsroute langs Leiden en het Hollands Plassengebied of boek een molenarrangement in Leiden of Gouda. Op 30 april is er de jaarmarkt in Alphen aan den Rijn, van 23 t/m 26 juni wordt in Kaag en Braassem het Kunstfestival ‘Tik van de Molen’ gehouden en er zijn molenuitkijkpunten in Aarlanderveen en Haastrecht. Kijk voor alle activiteiten op de website.

• www.levedemolens.nl • Diverse gebieden

• www.natuurmonumenten.nl/bcnieuwkoopseplassen • Nieuwkoopse Plassen • Op kaart pagina 10, Nummer 32

Beleef de stilte in het Groene Hart Geniet van een mooie dag in alle stilte. In Zuid-Holland zijn zestien gebieden aangewezen als stiltegebied (zie kaarten pagina 3, 7, 10, 13). In het Groene Hart vindt u deze bijvoorbeeld bij Alphen a/d Rijn, Nieuwkoop, Reeuwijk, Krimpenerwaard, Alblasserwaard en in de Vijfheerenlanden. Vele fiets-, wandelen vaarroutes nodigen uit tot genieten van inspirerende vergezichten. Zonder vliegtuigen zijn de Nieuwkoopse Plassen een oase van stilte (een deel is verboden voor motorvaart). Er zijn roei- en fluisterboten en kano’s te huur. Van de dertien Reeuwijkse Plassen liggen er negen binnen het stiltegebied.

• www.beleefdestilte.nl • Diverse stiltegebieden • Op kaart pagina 10, Nummer 30/ 32/ 35/ 36

foto: René Koster

Schaapjes tellen in Slingeland Recreatiegebied Slingeland in de Alblasserwaard ten noordwesten van Gorinchem, is een leuke plek voor het hele gezin. Genieten langs de waterkant, een frisse duik in de plas of lekker spelen en luieren op de speel- en ligweide. Een bijzondere attractie is de schaapskudde met schaapherder Huug. Deze is in het zomerseizoen regelmatig in het gebied te zien. De schaapskudde, bestaande uit echte oud-Hollandse ‘Schoonebekers’, telt circa 400 schapen. Ook het schapen scheren en het kijken naar de lammeren is een speciale belevenis. Behalve in Slingeland graast de kudde ook in de omgeving op kades, tiendwegen en natuurterreinen. Zo wordt gezorgd voor een juiste biodiversiteit. Hierdoor krijgen plantjes en kruiden de kans zich te ontwikkelen. In de winter staan alle schapen binnen in de schaapskooi. Vanuit de speciale ‘skybox’ kunnen de schapen uitgebreid bekeken worden. Meer weten over de schaapskudde en schaapskooi Ottoland? Zie www.schaapskooiottoland.nl.

Ervaar de rust in de Krimpenerwaard In de Krimpenerwaard kun je volop genieten van recreatie en natuur in de Krimpenerhout en het Loetbos. Ook in de diverse kleine en mooie wandelgebieden kunnen bezoekers genieten van een prachtig polderlandschap en serene rust. Eén ervan is de Steinse Tiendweg, een prachtige kade, waarop een wandelpad ligt dat van Gouda naar Haastrecht loopt. Het pad is, nadat het tien jaar geleden in verval was geraakt, enkele jaren geleden door de gemeente Vlist opgeknapt. Naast de diverse recreatiegebieden zijn er ook diverse ‘landschapselementen’, ook wel dorpsparken genoemd. Hier kan men vanuit de dorpen een ommetje naar het polderlandschap maken. Sommige dorps-

Voor de fietser of wandelaar heeft de Alblasserwaard ook genoeg mogelijkheden. In het gebied zijn veel recreatieve, bewegwijzerde routes uitgezet door verschillende organisaties. Bekend zijn de lange-afstand-wandelroutes (LAW-routes) of lange-afstandfietsroutes (LF-routes). Liever varen over de vele sloten en weteringen? Voor kanotochten kunt u terecht bij

de kanoverhuurbedrijven. In de winter bieden de weteringen en sloten een goed alternatief voor de schaatsbaan.

• www.recreatiezuidholland.nl • Alblasserwaard, Slingeland • Op kaart pagina 10, Nummer 33

parken zijn reeds aangelegd, zoals landschapselement Ouderkerk, andere zijn nog in ontwikkeling zoals landschapselement Lekkerkerk. Houd het in de gaten, want voor u het weet kunt u ook hier genieten van het prachtige polderlandschap en de rust!

• www.recreatiezuidholland.nl • Krimpenerwaard • Op kaart pagina 10, Nummer 34/ 37

REGIO GROENE HART

12

Actieve sport in Rottemeren

Naar Buiten 2011

Natuurlijk Rottemeren

Rottemeren, gelegen ten noordoosten van Rotterdam, is een veelzijdig gebied met veel mogelijkheden voor de sportieve bezoeker. Skiën in de frisse buitenlucht? Noordse sporten? Een replica van de Zwitserse Matterhorn beklimmen? In het Rottemerengebied kan het allemaal. De klimberg Monte Cervino is al van ver te zien. Klimmen op deze Matterhorn kan zowel buiten als binnen. Ook de survivalatleet kan hier zijn hart ophalen. In het survivalpark Outdoor Valley zijn wel meer dan zeventig hindernissen! Leuk om eens te proberen zijn de Noordse sporten, rolski, langlauf, biathlon, schansspringen en Nordic Walking. Voor de fanatieke sporter is er bij het Nationaal Noords Centrum (gebouwd in Noorse stijl) een rolskiwedstrijdcircuit van 2.1 kilometer met een directe verbinding naar de schietpunten op de biatlonbaan. Liever mountainbiken? Leeft u zich dan uit op het uitdagende parcours van circa 6 kilometer in het Hoge Bergse Bos. • www.recreatiezuidholland.nl • Omgeving Rotterdam, Rottemeren • Op kaart pagina: 10, Nummer 23

Door de Rottemeren stroomt het riviertje de Rotte dat bij Moerkapelle zijn oorsprong vindt. Langs de oevers groeien veel verschillende planten waar vele vogels een plekje hebben gevonden. Te voet, te fiets of per boot door het gebied? Er is veel te zien en te beleven. Geniet vanaf het water van mooie rietkragen, verstrekkende polderlandschappen, sluizen en gemalen. Wandel tussen de Schotse Hooglanders in het Lage Bergse Bos of ontdek de lagunes en rietlanden op de natuureilandjes aan de Noordoever van de Zevenhuizerplas. Zo gevarieerd als het landschap is, is ook het aantal vogelsoorten. Er zijn wel 220 verschillende soorten te spotten!

Meer fietsmogelijkheden In het komende jaar wordt in de Krimpenerwaard de aansluiting van het huidige fietsnetwerk op de omgeving verbeterd. Het huidige kleurenfietsnetwerk sluit niet aan op het fietsknooppuntensysteem in de omgeving. Dit komt doordat het netwerk in het verleden volgens het naamsysteem is opgezet, in tegenstelling tot het nummersysteem dat in de laatste jaren wordt toegepast in de omgeving van Krimpenerwaard en grote delen van Nederland. Dit gaat nu verbeterd worden. Naast het kleurennetwerk worden fietsknooppunten aangebracht. Hierdoor worden de fietsmogelijkheden van de fietsrecreant uit zowel Krimpenerwaard als voor de fietsrecreant uit de omgeving vergroot. • www.recreatiezuidholland.nl • Krimpenerwaard • Op kaart pagina 10, Nummer 34/ 37

Activiteitenkalender April

Oktober

›› 24 april Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

›› 30 oktober Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

Mei ›› 1 mei Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’. ›› 14 mei Feestelijke opening Molen achter Haastrecht - Na een intensieve periode van restaureren heeft de Molen achter Haastrecht haar wieken weer terug. Hier wordt op feestelijke wijze bij stilgestaan. www.zuidhollandslandschap.nl

November ›› 5 november Natuurwerkdag - Kom een dagje meewerken in de natuur! Er is vast een locatie bij u in de buurt. www.natuurwerkdag.nl en www.zuidhollandslandschap.nl

Doorlopende activiteiten

›› 1 juni Leve de Molens! De molens leven! Start project bij aanvang van Fiets- en Wandelmeerdaagse Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, die georganiseerd wordt door de gelijknamige stichting. www.fietswandelmeerdaagse.nl

›› 24 april t/m 15 mei en 11 september t/m 19 november Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Laat u iedere zondag verrassen door deze prachtige wandelingen en spaar voor een eigen boom! Vijf kilometer met een puzzeltocht voor kinderen of kies voor 10 of 15 km. Steeds in een ander recreatieof natuurgebied. Ook excursies met gids mogelijk. Programmaboekje met routebeschrijving op www.recreatiezuidholland.nl.

›› 25 juni Natuurdag Loetbos, Krimpenerwaard - Gevarieerd dagvullend programma met excursies en andere natuurgerelateerde activiteiten voor natuurliefhebbers. Aansluiten gehele dag mogelijk bij de Hendrikshoeve. www.nvwk.nl

›› t/m zaterdag 23 juli Eendenkooi Bakkerswaal in Lekkerkerk - Kom eens een kijkje nemen achter de schermen. De eendenkooi is op afspraak in excursieverband te bezoeken, bel Hans Zantinge 0180 - 66 18 31. www.zuidhollandslandschap.nl

Juni

›› april - oktober Vaartochten over de Nieuwkoopse Plassen - Meerdere keren per week vertrekt de excursieboot Blauwjantje vanaf het bezoekerscentrum voor een mooie tocht met steeds een eigen thema. www.natuurmonumenten.nl/ nieuwkoopseplassen ›› mei - september Kinder(vaar)excursies, Nieuwkoopse Plassen - Iedere woensdag kindermiddag bij het bezoekerscentrum. Lekker varen met de gids of iets leuks maken in het bezoekerscentrum! www.natuurmonumenten.nl/ nieuwkoopseplassen ›› Het gehele jaar van zonsopgang tot zonsondergang Heemtuin Krimpen - Op bijna 2 hectare vindt u hier een verzameling landschappen uit de Krimpenerwaard. www.zuidhollandslandschap.nl ›› Natuur-en vogelwacht ROTTA organiseert kinderactiviteiten voor kinderen vanaf 7 tot 12 jaar. Aan de hand van verschillende thema’s, zoals ‘uilenballen uitpluizen’ en ‘speuren naar sporen’ beleven de kinderen de natuur van dichtbij. De activiteiten zijn onder begeleiding van twee begeleiders. Er zijn zes verschillende thema’s en data. De activiteiten zijn inclusief materiaal en een drankje in het trefpunt van ROTTA in Bergschenhoek. Voor aanmelden zie www.rotta-natuur.nl.


Natuur- en Vogelwacht ROTTA organiseert in het zomerseizoen regelmatig natuurexcursies door het gebied. Ook organiseert ROTTA leuke kinderactiviteiten, kijk hiervoor op www.rotta-natuur.nl. Aan de hand van thema’s, zoals ‘uilenballen uitpluizen’ en ‘speuren naar sporen’, beleven kinderen de natuur van dichtbij.

• www.recreatiezuidholland.nl • Rottemeren • Op kaart pagina 10, Nummer 23

Genieten van bloemen en vogels In de recreatiegebieden van de Reeuwijkse Plassen en omgeving zijn de veenweidegebieden van onschatbare waarde. In de Twaalfmorgen kunt u de stilte en rust van het veenweidegebied ervaren. Bij ‘t Weegje komt u in het voorjaar ogen en oren tekort. De plas in het midden vormt de rustplaats voor honderden weidevogels. Tijdens een tocht door het Reeuwijkse Hout loopt u langs koekoeksbloem, pinksterbloem, moeraswederik en krabbescheer. Met zelfs een kans op een glimp en gezang van een nachtegaal, een bosrietzanger of de kleine karekiet. Ook is er een gebied waar de grote karekiet graag

neerstrijkt. In het Goudse Hout kunt u ook heerlijk genieten van de rust en natuur op één van de mooie visstekken. Leer alles over de flora en fauna van het natuur- en recreatiegebied Reeuwijkse Plassen e.o. in het informatiecentrum de Hartloper aan de Reeuwijkse Houtwal 3, 2811 NW Reeuwijk. Openingstijden: 11:00 - 17:00 uur.

• www.recreatiezuidholland.nl • Reeuwijkse Plassen • Op kaart pagina 10, Nummer 30/ 31

REGIO DELTA

Naar Buiten 2011

13


Madestein Solleveld Monster De Uithof Wateringen Kapittelduinen Hoek van Holland

Delft

Oostvoornse Meer

Midden-Delfland

Duinen van Oostvoorne

Voornes Duin Badstrand Rockanje

De Kwade Hoek

Rockanje

Westduinen

Brouwersdam

Hoogvliet

Putten

Fort Noorddijk

Scheelhoek Stellendam

Ouddorp

Bos Valckensteijn

Holle Mare

20

Grevelingen Dirksland

24

Het Zuiderpark

Hellevoetsluis

26

20 Grasweggebied Zuidland

Rhoon

Klein Profijt

Bernisse

NieuwBeijerland

27

Sommelsdijk

Tiengemeten

Bruinisse

Hendrik-

Sandelingen- 22 Idoambacht, Devel Ambacht

IJsselmonde:

Zwijndrecht

Oude Maas, Rhoonseen Carnisse Grienden

Westmaas

Papendrecht Sliedrecht Hollandse Biesbosch

Puttershoek

Dordrecht 29

Numansdorp

Hoeksche Waard

Strijen

Hollandse Biesbosch

De Nieuwe Dordtse Biesbosch


Ooltgensplaat

Hellegatsplaten

39


De Grevelingen viert feest!


Het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen bestaat 25 jaar. Het schap wil dit jubileum niet ongemerkt voorbij laten gaan. In juli en augustus organiseert het natuur- en recreatieschap in samenwerking met de recreatieve ondernemers op de Brouwersdam en de Grevelingendam diverse activiteiten. Een aantrekkelijk programma waarmee bezoekers van het gebied breed kennis kunnen maken met de Brouwersdam

Wandelroutes ›› Tiengemeten Ervaar de natte natuur en spot vele vogels in de Weelde of zoek naar het Tiengemeten van weleer in Weemoed. Avonturiers struinen door de Wildernis! Lengte: 6, 6,5 en 10 km. www.natuurmonumenten.nl/tiengemeten

›› Kasteelgaarde Rhoon Het gebied rond het Kasteel van Rhoon laat zien welke functies dit landgoed vroeger heeft gehad. U wandelt onder meer langs een moestuin, een parkbos, grienden en een wiel. Ook doorkruist u de graslanden van De Huijters. Lengte: 2,5 km. www.zuidhollandslandschap.nl

21

Oeverlanden Hollands Diep

Herkingen OudeTonge

Alblasserdam

Dordrecht en omstreken

Bommel

›› Zeedorpenroute op Goeree Terug in de tijd langs de Kleistee die eeuwen geleden is ontgonnen. De ‘hobbelwei’ lijkt kaal, echter de Westduinen zijn wijd en zijd bekend om de herfstschroeforchis die er in september bloeit. Lengte: 23 km. www.zuidhollandslandschap.nl

Ridderkerk

's-Gravendeel

28

Op de volgende pagina’s staan leuke en informatieve artikelen over evenementen, activiteiten en routes in de regio Delta. Onderaan de artikelen staan nummers die u kunt terugvinden op de kaart hiernaast.

Krimpen a/d Lek

Haringvliet Overflakkee

25

›› Volgerland, Duinen van Goeree Wandel dwars door natuur in ontwikkeling! De inrichting van voormalig landbouwgrond is klaar. Nu is de natuur aan zet. Vogels hebben het gebied al gevonden! Lengte: 5 km. www.natuurmonumenten.nl/ duinenvangoeree

OudBeijerland

Regio Delta

NieuwLekkerland Zuidelijk Randpark

Korendijkse Slikken

Grevelingen

›› De Koploper, Duinen van Goeree De langste wandeling door duingebied in ZuidHolland! De wandeling voert u niet alleen door de duinen, maar ook door slikken, strand en bos. Lengte: 20 km. www.natuurmonumenten.nl/ duinenvangoeree

17

Krimpenerwaard Berkenwoudse Driehoek

Krimpen a/d IJssel

Baren- IJsselmonde: drecht Oosterpark,

Poortugaal

Spijkenisse

Haringvliet

Melissant

›› Kwade Hoek, Duinen van Goeree Afwisselende wandelingen door de mooie Kwade Hoek. Ruik het zout, voel de wind en zie hoe de zee het land boetseert. Lengte: 4,1 of 2,8 km. www.natuurmonumenten.nl/ duinenvangoeree


Rotterdam

Voorne

38

Kop van Goeree

De Duinen van Goeree

Brielle

Schiedam

Vlaardingen

Rozenburg



Maassluis

Oostvoorne

Slikken van Voorne

Vogelplas Middelblok

Bergschenhoek

Vlietlanden Maasland

Brielse Meer

Moordrecht

Rottemeren

Rodenrijs

De Lier

Landtong Rozenburg Groene Strand

Berkel en

Reeuwijkse Plassen Gouda

Zevenhuizen

Bleiswijk

Ackerdijkse Plassen

Naaldwijk Staelduinse Bos

Pijnacker

Reeuwijk

Waddinxveen


's-Gravenzande

Hoek van Holland

Gouwe Bos

Moerkapelle

Nootdorp

Landgoed Ockenburgh

31

Houd voor de data en deelnemende ondernemers van het feestprogramma de website van de Grevelingen goed in de gaten: www.grevelingen.nl.

›› Mindervalidenroute Tiengemeten Via verharde wegen is het uitzichtpunt De Vliedberg bereikbaar met een prachtig uitzicht over het hele eiland. Ook het Oosten is goed bereikbaar met ouderwetse akkertjes en De Herberg voor een hapje en een drankje. www.natuurmonumenten.nl/tiengemeten

• www.recreatiezuidholland.nl • Grevelingen • Op kaart pagina 13, Nummer 24/ 25

Fietsroutes

Wandel- en fietsroutes ›› Korte en lange fietsen wandelroutes langs en door het Hollandse landschap. Ook veel GPS-tochten zijn te vinden op www.recreatiezuidholland.nl.

Evenementen Diverse ondernemers op de Brouwersdam en de Grevelingendam hebben evenementen op de agenda staan. Zoals het WK Prokids Free Style Contest, jeugd WK freestyle surfen van 20 tot en met 24 juli. Op deze data vertoont de jonge wereldtop de meest spectaculaire moves op het surfwater rond de Kabbelaarsbank. Een must voor surfliefhebbers. Op 20 mei wordt de nieuwe uitgebreide jachthaven van Bruinisse geopend en van 20 tot en met 22 mei is het daar feest. De week daarop, op 28 mei wordt vanaf deze jachthaven de 40 mijl van Bru gevaren.

Routes voor rolgebruikers

›› Fietsen langs vestingwerken op Voorne Fort Noorddijk en Fort Penserdijk op Voorne werden tussen 1883 en 1884 aangelegd om, samen met de kustbatterijen van Brielle en Hellevoetsluis, een aanval vanuit zee af te slaan. Een gevarieerde fietsroute langs deze vestingwerken (40 km). www.zuidhollandslandschap.nl

en het omliggende gebied. Het programma is op dit moment nog onder voorbehoud, maar een ‘opendagen-weekend’ bij de verschillende recreatieondernemers staat in de planning. Hoe dit ondernemersweekend er precies gaat uitzien, is nog een verrassing. Het wordt in ieder geval een vrolijk programma met activiteiten en evenementen die veel mensen zullen aanspreken.

De Rhoonse en Carnisse Grienden: een bijzondere ervaring De Rhoonse en Carnisse Grienden liggen aan de noordoever van de rivier de Oude Maas, tussen Barendrecht en Rhoon. In deze getijde grienden komen veel bijzondere flora en fauna voor. Zo hebben, om maar een voorbeeld te geven, de bergeend, blauwborst, boomkruiper en bosrietzanger de weg naar de grienden gevonden. In de lente en zomer bloeien de spindotter, het zomerklokje, het pijlkruid en de echte valeriaan hier uitbundig. Wandelen in de grienden is een genot en ook mogelijk voor mensen in een rolstoel, want dankzij de rolstoelvriendelijke paden zijn de grienden niet ondoorgrondelijk. Aan het begin van de Rhoonse en de Carnisse Grienden staat een bord waarop de wandelroutes staan aangegeven (variërend in tijd van 45 tot 90 minuten). In de Carnisse Grienden is een doepad voor kinderen. De opdrachten hiervoor zijn te downloaden op de website. • www.recreatiezuidholland.nl • IJsselmonde • Op kaart pagina: 13, Nummer 21

REGIO DELTA

14

Naar Buiten 2011

Scheepswrak wordt onderwaterattractie

Aanleggen op het Haringvliet en Hollandsch Diep Sinds 2009 wordt eraan gewerkt om een achtergelaten scheepswrak naar het Grevelingenmeer te krijgen. Dit schip, dat zo’n zestig meter lang is en de naam ‘Le Serpent’ draagt, is begin jaren ‘70 in het gebied de Schelphoek (Oosterschelde) achtergelaten. Het schip is inmiddels 90 jaar oud. Vanaf 1921 diende het als transportschip tussen Engeland en Frankrijk. Dit voorjaar zal het bij duikplaats De Kabbelaar (nabij de Brouwersdam) worden afgezonken als onderwaterattractie. Uniek project Het verplaatsen van ‘Le Serpent’ is een uniek project: in Nederland is het nog niet eerder voorgekomen dat een schip van dit formaat voor de duiksport is afgezonken. Het schip wordt dan ook

gezien als een nieuwe impuls voor het toerisme in Zeeland en Zuid-Holland en de duiksport in het bijzonder. De omgeving van de Brouwersdam wordt een attractie rijker! Daarnaast draagt ‘Le Serpent’ als natuurlijk rif bij aan het bevorderen van de onderwaternatuur. Vóór de start van het duikseizoen ligt ‘Le Serpent’ bij duikplaats De Kabbelaar

onder water. Kijk voor meer informatie op de website. Het project is een samenwerking tussen het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen, Rijkswaterstaat Zeeland, Provincie Zeeland, gemeente Schouwen-Duiveland, Nederlandse Onderwatersport Bond en Dive-Inn De Kabbelaar.

• www.toekomstgrevelingen.nl • Grevelingen, duikplaats De Kabbelaar nabij Brouwersdam • Op kaart pagina 13, Nummer 24

Tiengemeten: een compleet dagje natuurbeleving De natuur op Tiengemeten is jong en groeit razendsnel. Steeds meer mensen pakken de pont bij Nieuwendijk en ontdekken het natuureiland van Natuurmonumenten. Telkens komen er ook nieuwe mogelijkheden bij om van natuur en landschap te genieten. Deze lente is de expositie in het bezoekerscentrum verder uitgebreid en biedt de fraaie winkel een mooi assortiment waar u vast een tastbare herinnering aan uw bezoek kunt vinden. Het pakket aan natuuractiviteiten is ook uitgebreid. Een groot team enthousiaste vrijwilligers staat zes dagen per week klaar om belangstellenden op weg te helpen. Zo wordt Tiengemeten met het jaar mooier en leuker. Kom dus vooral weer eens kijken! Alle informatie over wandelen, fietsen, eten en drinken, openingstijden, overnachten, musea, ponttijden, excursies (ook voor de jeugd), kinderfeestjes, routebeschrijving naar het eiland, et cetera is te vinden op de website. Via deze website kunt u ook op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het eiland. Zo staat voor 2012 de oplevering van een groot natuurspeelterrein op het programma. Ook dan dus weer alle reden om terug te keren!

• www.natuurmonumenten.nl/tiengemeten • Haringvliet, Tiengemeten • Op kaart pagina 13, Nummer 28

Het Haringvliet en Hollandsch Diep zijn fantastische vaarwateren in de Zuid-Hollandse Delta, die de eilanden omarmen en verbinden voor de beginnende en de geoefende zeiler. Er zijn veel jachthavens met uitgebreide voorzieningen als vertrek- of aankomstpunt van een vaartocht. Beleef het gebied met je eigen boot of huur er één. Komende zomer kunnen de vaarliefhebbers profiteren van een uitbreiding van aanlegplaatsen in het water, zogenaamde moorings. Hierdoor kan men in alle rust genieten van de natuur en de vele vogels. Er komen extra moorings langs de oever bij het Quackgors bij

Hellevoetsluis, bij Scheelhoek (Stellendam), bij de Slijkplaat, bij het strand van Middelharnis, bij Stad aan ’t Haringvliet, ten oosten van het eiland Tiengemeten en bij de Hellegatsplaten Oost vlakbij het strand. Stel uw eigen vaarroute samen op www.deltagids.nl en bezoek de natuur- en recreatiegebieden langs het water.

• www.recreatiezuidholland.nl • Haringvliet • Op kaart pagina 13, Nummer 20/ 27/ 39

Genieten in Zuid-Holland met fietscafés’ Toe aan een verkoelend drankje of een lekkere lunch? Stap binnen bij één van de vijftig Zuid-Hollandse fietscafés. Deze horecagelegenheden zijn extra fietsvriendelijk. Fietsers kunnen hier gratis gebruik maken van een aantal faciliteiten, zoals sanitaire voorzieningen en een oplaadpunt voor de elektrische fiets. Verspreid over de verschillende recreatiegebieden in de provincie en in de buurt van de mooiste fietsroutes vindt u deze fietscafés. Van theetuin tot grandcafé van hotel tot camping. Kom

binnen en laadt u helemaal op. U kunt de fietscafés vinden in de brochure Fietscafés Zuid-Holland. Deze brochure is gratis verkrijgbaar bij de VVV’s en ligt ook bij de deelnemende horecagelegenheden. Zij voldoen allemaal aan het nieuwe label Fietsers Welkom van het landelijk Fietsplatform. Meer informatie kunt u vinden op de website.

• www.fietseninzuidholland.nl • Zuid-Holland

REGIO DELTA

Naar Buiten 2011

Beleef de stilte in de regio Delta In Zuid-Holland zijn zestien gebieden aangewezen tot stiltegebied (zie kaarten pagina 3, 7, 10, 13). Hier kunt u rustig genieten en luisteren naar de natuurlijke stilte. Op Goeree-Overflakkee is er volop rust en ruimte op het strand, het duin, de slikken en schorren. De zandplaat De Kwade Hoek en het eiland Tiengemeten zijn prachtige struingebieden. In de Hoeksche Waard is het genieten van de schoonheid van een zeldzaam bedijkingenlandschap. In de Hollandse Biesbosch zijn wilgenvloedbossen, smalle kreken, polders en eilandjes waar het heerlijk is om te wandelen, fietsen, kano- en fluistervaren. • www.beleefdestilte.nl • Diverse stiltegebieden • Op kaart pagina 13, Nummer 26/ 28/ 29 /38

Provincie Zuid-Holland heeft 2011 uitgeroepen tot themajaar ‘Leve de Molens!’. De provincie telt maar liefst 228 molens. Ze zijn vooral geliefd om hun karakteristieke, oer-Hollandse uitstraling. Gedurende het themajaar is er veel te beleven in en rondom de Zuid-Hollandse molens. Bezoek de molens en spaar molenstempels of doe mee met de fotowedstrijd. Er is een molenfietsroute langs Kinderdijk en de Alblasserwaard Vijfheerenlanden, een speciale watertaxi van Schoonhoven naar Kinderdijk en er komen speciale molenactiviteiten in de Drechtsteden, Gorinchem, AlblasserwaardVijfheerenlanden en Kinderdijk. Bovendien zijn er molenarrangementen te boeken in Bernisse en Hellevoetsluis. Kijk voor alle activiteiten op de website.

Activiteitenkalender Mei ›› 8 mei Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

Augustus ›› 13 en 14 augustus Drijf In Openluchtbios aan het Grevelingenmeer - Vanaf de eigen boot of vanaf de waterkant lekker film kijken (een komedie op vrijdag en griezelen op zaterdag) of gewoon lekker loungen met een drankje langs de waterkant. Zowel vrijdag- als zaterdagavond kan iedereen dit bijzondere evenement aan het Grevelingenmeer beleven. De Drijf In is gratis en toegankelijk voor iedereen. www.recreatiezuidholland.nl

leuke activiteiten voor jong en oud. Bijvoorbeeld een paasontbijt, lammetjes-dagen en natuurwandelingen. Voor openingstijden en meer informatie zie http://frelustal.ambacht.net.

›› 27 augustus Plantenexcursie in de Westduinen - Bij Ouddorp beheert de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap een uniek natuurgebied waar onder andere de herfstschroeforchis en de gentiaan bloeit. www.zuidhollandslandschap.nl • www.recreatiezuidholland.nl • Hendrik-Ido-Ambacht, Sandelingen-ambacht • Op kaart pagina 13, Nummer 22

MORE Labels: actuele natuurweetjes Grevelingen op de mobiel Recreëren in de natuur wordt nog leuker wanneer u meer weet over het landschap én de dieren en planten die daarin leven. Dit kan met MORE Labels, een nieuwe manier van informatie-voorziening voor recreanten in de Grevelingen. Via speciale QR-codes op bestaande informatieborden en hekken in het gebied kunnen wandelaars gratis actuele natuurweetjes ontvangen op

Leve de Molens!

• www.levedemolens.nl • Diverse gebieden

Op bezoek bij de Frelu Stal Op het eiland IJsselmonde ligt naast Hendrik-Ido-Ambacht het recreatiegebied Sandelingen-ambacht. Een open gebied met ten noorden het riviertje de Waal en de Achterambachtseweg met zijn historische bebouwing. Aan de noordwestkant van het gebied is de Frelu Stal die op gezette tijden geopend is voor publiek. Hier zijn oude veerassen zoals de echte Friese roodbont, blaarkoppen, lakenvelders en zwartblesschapen te bewonderen. Het vee loopt geregeld in de weilanden en draagt bij aan het kort houden van de beplanting. Beleef de dieren van dichtbij tijdens een wandeling in het begrazingsgebied (wel altijd de klaphekken sluiten) of kom eens kijken bij het scheren van de schapen en koeien(!). In verband met de dieren zijn honden in het begrazingsgebied niet toegestaan. De Frelu Stal organiseert regelmatig

15

hun mobiele telefoon. QR-codes zijn een soort streepjescodes die te herkennen zijn aan een vierkantje met zwarte blokjes. Mobiele informatie kan op ieder moment worden aangepast. Denk daarbij aan de wisseling van de seizoenen en de bijbehorende veranderingen in het landschap. Of de start van het broedseizoen, waardoor bepaalde delen van het gebied niet toegankelijk

zijn. Wanneer wandelaars de QR-code met hun smartphone scannen, maakt hun telefoon direct verbinding met een mobiele website. Daarop staat informatie over het deel van het natuurgebied waar zij zich op dat moment bevinden. Bijvoorbeeld over de plantensoorten bij de Punt van Goeree of de Shetlandpony’s bij Stampersplaat. Met MORE Labels hebben recreanten als het ware een privégids op hun mobiele telefoon. Scan de QR-code hiernaast voor meer informatie.

• www.grevelingen.nl • Grevelingen • Op kaart pagina 13, Nummer 24/ 25

September ›› 18 en 25 september Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Twee van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

Oktober ›› 2 oktober Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Eén van de mooie wandelingen uit de serie Er op uit in ’t Groen? ...Doen! Kijk voor meer informatie onder ‘Doorlopende activiteiten’.

T IP ! Per kano de omgeving ontdekken en genieten vanaf het water. Kijk voor kanoroutes en informatie op www.kanoweb.nl November ›› 5 november Natuurwerkdag - Kom een dagje meewerken in de natuur! Er is vast een locatie bij u in de buurt. www.natuurwerkdag.nl en www.zuidhollandslandschap.nl

Doorlopende activiteiten ›› 24 april t/m 15 mei en 11 september t/m 19 november Er op uit in ’t Groen? ...Doen! - Laat u iedere zondag verrassen door deze prachtige wandelingen en spaar voor een eigen boom! Vijf kilometer met een puzzeltocht voor kinderen of kies voor 10 of 15 km. Steeds in een ander recreatieof natuurgebied. Ook excursies met gids mogelijk. Programmaboekje met routebeschrijving op www.recreatiezuidholland.nl.

T IP ! Vaarkaart Midden-Delfland: Nieuwe ANWB- vaarkaart te koop met informatie over waterdieptes, brughoogtes, horeca, faciliteiten en verhuur aan het water te vinden. Deze vaarkaart t.w.v. € 7,95 is verkrijgbaar via de VVV’s en de ANWB. ›› 10 juli, 28 augustus en 15 september Een dagje genieten op Tiengemeten - Samen met een gids zeven uur lang genieten van natuureiland Tiengemeten, vol vogels, planten en Schotse Hooglanders. www.natuurmonumenten.nl/tiengemeten ›› 1 juni en 22 oktober Schilderen op Tiengemeten - Met de gids op stap over het eiland en dan schilderen wat je gezien hebt! Voor kinderen t/m 12 jaar. www.natuurmonumenten.nl/tiengemeten


16

Naar Buiten 2011

Puzzel mee en maak kans op mooie prijzen Beantwoord alle vragen en ontdek in de witte verticale balk een woord. De antwoorden zijn terug te vinden in deze Naar Buiten krant. Mail uw oplossing + adresgegevens vóór 1 september 2011 naar [email protected] of stuur een ansichtkaart (zonder envelop) naar: G.Z-H, t.a.v. Puzzel Naar Buiten 2011, Postbus 341, 3100 AH Schiedam. Vergeet niet bij uw antwoord uw volledige gegevens te vermelden. De inzendtermijn sluit op 1 september 2011, na deze datum ontvangen de prijswinnaars persoonlijk bericht. Vanaf half september is een overzicht van de gelukkige winnaars terug te vinden op www.recreatiezuidholland.nl. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Inzenders met het juiste antwoord maken kans op (max. 1 prijs per huishouden): • 1 x 5-daagse Mini Vakantie voor twee personen in een Fletcher hotel. Vier overnachtingen inclusief ontbijt, twee diners, fietshuur en informatiepakket over de omgeving. U verblijft in één van de drie- of viersterren hotels op de mooiste locaties van Nederland. In de duinen, aan het strand, in de bossen of in het heuvellandschap van Zuid-Limburg. Niet gewonnen maar toch op vakantie? www.fletcher.nl/minivakantie • 3 x 18 holes Pitch & Putt Koffie arrangement voor 2 personen bij Pitch en Putt Leidschendam (18 holes golfen, ontvangst met koffie + lekkernij, inclusief materiaal + instructie). www.pitch-putt.nl/leidschendam • 1 x toeristisch dagarrangement t.w.v. € 50,00 Provincie Zuid-Holland, www.levedemolens.nl • 25 x molenfietsroutepakket : 3 fietsrouteboekjes met routes langs de molens. Provincie Zuid-Holland, www.levedemolens.nl • 5 x het boekje ‘365 x de natuur in met Natuurmonumenten’. www.natuurmonumenten.nl • 1 x Intratuin cadeaubon t.w.v. € 50,-. Gemeente Den Haag, www.denhaag.nl • 1 cadeaucheque t.w.v. 2x 18 holes Pitch&Putt voor 2 personen. www.abelrestaurant.nl of www.pitch-putt.nl/rhoon

G.Z-H Iedereen heeft recht op groen. Om te bewegen, te ontspannen en te onthaasten. G.Z-H maakt het mogelijk. Wij zorgen voor recreatiemogelijkheden voor een brede groep mensen. Om dit waar te maken werkt G.Z-H samen met veel partijen en overstijgen we grenzen: gebiedsgrenzen, bestuurlijke grenzen en beleidsgrenzen. In dit kader zorgt G.Z-H voor de ontwikkeling, de uitvoering en het beheer van recreatiegebieden van Zuid-Hollandse en Zeeuwse (Natuur- en) Recreatieschappen. Op de website www.gzh.nl kunt u via het reactieformulier terecht voor vragen of opmerkingen. Meer weten over G.Z-H? Kijk dan op www.gzh.nl. Meer weten over recreatiegebieden in de buurt? Kijk dan op www.recreatiezuidholland.nl. Hier kunt u zich ook aanmelden voor de nieuwsbrief. Provincie Zuid-Holland

De komende jaren krijgt de provincie Zuid-Holland er meer groen- en recreatiegebieden bij. Ook wordt de leefomgeving van de Zuid-Hollanders mooier gemaakt door onder andere de verrommelling tegen te gaan. Zo dragen we bij aan een gezonde en aantrekkelijke leefomgeving. Uiteindelijk wil de provincie dat zo veel mogelijk mensen genieten van onze kust, de rijke cultuur, de vele fiets-, wandelen watersportmogelijkheden en de leuke attracties. Kijk op www.zuid-holland.nl. Beleef de verrassende stilte De provincie is vorig jaar gestart met een campagne om haar zestien stiltegebieden onder de aandacht van haar burgers te brengen. Dit zijn door de provincie aangewezen en beschermde, veelal agrarische gebieden of natuurgebieden die verspreid liggen door heel Zuid-Holland. De borden om de gebieden aan te duiden, zijn op veel plekken verdwenen. Daarom wordt dit jaar gestart met de herbebording. Voor meer informatie zie www.beleefdestilte.nl

Gemeente Den Haag • 5 x rugtas met leuke geschenken: een kruikje jenever uit Schiedam, kruidenlikeur uit Spijkenisse, een Rotterdam Welcome Card, de fietskaart van de stadsregio Rotterdam en andere fietsen wandelroutes. www.stadsregio.info • 5x kinderprentenboek ‘He, kijk daar eens!’ Stichting het Zuid-Hollands Landschap, www.zuidhollandslandschap.nl • 5x boek ‘Het bos in’ t.w.v. € 17,95. www.staatsbosbeheer.nl • 10 x ANWB-Waterkaart Westland & Midden-Delfland t.w.v. € 7,95. www.anwb.nl • 4 x fleurige fietstas. G.Z-H / natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl • 2 x nationale fietsbon t.w.v. € 25,00 en pakket met fietsfolders en fietsknooppuntenkaarten. G.Z-H / natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl

• 5 x excursie met gids op de Slikken van Flakkee voor 2 personen. G.Z-H/Natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl • 6 x rugtas met diverse recreatiefolders en twee boeken; ‘Het laatste kind in het bos’ en ‘Vrijspel voor natuur en kinderen’. G.Z-H / natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl • 15 x boek ‘Zuid-Holland, Literaire reis langs het water’. G.Z-H / natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl • 10 x boek ‘Het Groene Hart, Kloppend hart van Nederland’. G.Z-H / natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl • 5 x fietsfolderpakket in rugtas. G.Z-H / natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl • 5 x wandelfolderpakket in rugtas. G.Z-H / natuur- en recreatieschappen, www.recreatiezuidholland.nl

1 2 3 4 5 6 7 8

Den Haag is letterlijk een groene stad aan zee. De vele parken, landgoederen, duingebieden, stadsduinen en stadsboerderijen die de stad rijk is, zorgen voor heel veel recreatiemogelijkheden. De gemeente zorgt ervoor dat deze Haagse natuur de ruimte krijgt en mooi groen blijft. Kom eens kijken in groen Den Haag: www.denhaag.nl/groen

Gemeente Midden-Delfland

De gemeente MiddenDelfland bestaat uit de woonkernen Den Hoorn, Maasland, Schipluiden, ’t Woudt en De Zweth. Samen met het karakteristieke landschap vormen de kernen een groene zone tussen Den Haag, Delft, Rotterdam en het Westland. De gemeente is de eerste Cittaslow van Nederland en richt zich op een respectvolle ontwikkeling van de historische dorpen en het buitengebied. Meer informatie www.midden-delfland.nl en www.cittaslow-nederland.nl.

Promotie Platform Midden-Delfland

In het afwisselende gebied Midden-Delfland stelt het Promotie Platform Midden-Delfland zich tot doel om Midden-Delfland en de verschillende vormen van recreatie, die hier beoefend kunnen worden, te promoten. Het Promotie Platform is een samenwerkingsverband tussen verschillende organisaties op het vlak van recreatie, cultuur, landbouw en natuur. Kijk op www.mooidichtbij.nl

Zicht op de Grevelingen Het ontwikkelingsprogramma ‘Zicht op de Grevelingen’ van het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen is opgezet om het natuurlijke milieu en de economie van het gebied rond de Grevelingen te versterken. Voor de lange termijn is een verkenning gestart om de waterkwaliteit te verbeteren door getij terug te brengen in de Grevelingen middels openingen in de dammen. Daarbij worden mogelijkheden voor getijdenenergie en het realiseren van een schutsluis naar zee verkend. Voor de kortere termijn worden nieuwe attracties voor toeristen en recreanten en natuurontwikkeling tot stand gebracht, zoals een waterjump, bunkerroute, nieuw informatiecentrum, ecohotel, duurzame jachthaven, duiklocaties, duikwrak en vogeleilanden. Voor meer informatie zie: www.toekomstgrevelingen.nl. Stadsregio Rotterdam

De stadsregio Rotterdam is een samenwerkingsverband van vijftien gemeenten. In dit drukke, stedelijke gebied is meer groen te vinden dan veel mensen denken. De stadsregio heeft zich de afgelopen jaren gericht op het uitbreiden van de hoeveelheid natuur- en recreatiegebied. De komende jaren richt ze haar pijlen vooral ook op de kwaliteit van de inrichting (o.a. door te zorgen voor variëteit) en het verbeteren van verbindingen zodat bewoners de groengebieden gemakkelijk kunnen bereiken. Kijk voor meer informatie op www.stadsregio.info.

9 10 11 12

1 In deze plaats wordt op 23 april 2011 het themajaar ‘leve de molens’ geopend 2 Klimberg in het Rottemerengebied 3 Naam van de Haagse Freule die er 100 jaar geleden voor zorgde dat er een Japanse Tuin kwam in Clingendael, Den Haag 4 Naam van het wrak dat wordt afgezonken bij duikplaats De Kabbelaar 5 Naam van het kunstfestival in Kaag en Braassem 6 Bos dat dicht tegen de wijk Ypenburg aan ligt 7 Naam van de herder van de schaapskudde in recreatiegebied Slingeland 8 Bezoekerscentrum Zuid-Hollands Landschap in Rockanje 9 Polder ten zuiden van Haastrecht 10 Eiland waar in 2012 een groot natuurspeelterrein wordt opgeleverd 11 Toeristische, recreatieve applicatie voor de mobiele smartphone, o.a. in gebruik in Midden-Delfland 12 Naam van de natuurspeelplaats in Den Haag waar je lekker met takken, zand en water kunt spelen

Colofon

De recreatiekrant Naar Buiten is een uitgave van G.Z-H in samenwerking met de provincie Zuid-Holland, gemeente Den Haag, gemeente Midden-Delfland, Promotie Platform Midden-Delfland, Zicht op de Grevelingen, Stadsregio Rotterdam, Stichting Het Zuid-Hollands Landschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en de Zuid-Hollandse en Zeeuwse (natuur-) en recreatieschappen. De krant is een eenmalige uitgave en wordt huis-aan-huis verspreid. Heeft u vragen? Neem dan contact op met G.Z-H, telefoonnummer 010 - 298 1010 Uitgave: april 2011 Vormgeving: Lijn 76 Communicatie en Vormgeving Coördinatie: G.Z-H: Margaret Veringmeier, Debby Bos-Merién Drukwerk en spreiding: Punt Uit Media Fotografie: G.Z-H, samenwerkende partijen of zie fotobijschrift Oplage: 1,2 miljoen Druk: jaargang 5

Het Zuid-Hollands Landschap

De Stichting Het ZuidHollands Landschap heeft 53.000 donateurs en beheert meer dan 4000 hectare aan natuurgebieden. Dagelijks spant de stichting zich in om de schaarse natuur in Zuid-Holland een volwaardige plek op de overvolle kaart te geven. Zij doet dit door gebieden aan te kopen en zorgvuldig te beheren. Ook voorlichting en belangenbehartiging behoren tot de structurele taken. Steun de stichting en word ook beschermer! Kijk op www.zuidhollandslandschap.nl.

Doe mee met Natuurmonumenten Natuurmonumenten is een vereniging van meer dan 750.000 leden, met een gezamenlijk doel: zorgen voor natuur in Nederland. Daarom verwerven en beheren we natuurgebieden – het zijn er inmiddels 355 met een gezamenlijke oppervlakte van ruim 100.000 hectare. Zo houden we Nederland open en groen, en kunnen we blijven genieten van de natuur. Uw steun is daarbij hard nodig. Doe mee, geef op giro 9933. Of word lid, het kan al vanaf twee euro per maand. Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt. Staatsbosbeheer Staatsbosbeheer waarborgt de kwaliteit van een groene leefomgeving voor mens, plant en dier. Met 246.000 ha natuurgebied in haar beheer is Staatsbosbeheer de grootste natuurbeheerder in Nederland. De kans is groot dat u Staatsbosbeheer kent van een bezoek aan onze bossen. Maar wij doen méér dan zorgen dat de bossen er goed bij staan. Zo kunt u bij ons ook midden in de natuur kamperen, met de boswachter mee op een nachtelijke excursie of een avontuurlijke GPS-route lopen. Staatsbosbeheer produceert hout, organiseert activiteiten voor kinderen, legt speelbossen aan en zorgt dat er meer natuur dichtbij de stad komt. En behalve van onze bossen kunt u ook genieten van duinen, akkers, heide, moerassen, stuifzanden en open water. Kijk voor meer informatie op www.staatsbosbeheer.nl.

Eropuit in de regio. 5 jaar Naar Buiten! Bewaar deze krant! Kans op mooie prijzen! Leuke tips en aanbiedingen! Boordevol leuke uitstapjes in de buurt!

Recommend Documents