www.deoudamsterdammer.nl
15 april 2014 - 29 april 2014
‘De sfeer was heel uitgelaten’ ‘Help kernwapens de wereld uit, om te beginnen in Nederland.’ Dat was de leus waaronder de grootste demonstratie ooit in Nederland werd gehouden”, schrijft Jan van der Hengel. “Ik weet nog goed dat de organisatie vooraf had ingeschat dat er 1000.000 mensen op zouden afkomen, ‘want het leefde erg onder de mensen’, zeiden ze. Nou, dat bleek, want er kwamen er vier keer zoveel.” Er waren veel sprekers op het Museumplein. “FNV-leider Wim Kok, was de eerste. Er werd ook iemand weggejoeld, maar wie dat was weet ik niet meer (dat was PvdA-fractievoorzitter Wim Meijer, die uitlegde dat de PvdA ook tegen kernwapens was, maar dat de PvdA ook vond dat Nederland twee atoomtaken moest behouden-red.). En Freek de Jonge trad op. Ik weet vooral nog goed dat de sfeer heel uitgelaten was en dat er geen relletje is geweest. Kom daar tegenwoordig maar eens om.”
Prettig wonen in ‘Het Schandaal van de Eeuw’
3
‘Ernstige incidenten bleven uit: dat was het mooiste bericht’ We vroegen om herinneringen aan de grootste demonstratie die Nederland ooit heeft gekend: die op 21 november 1981 tegen atoomwapens. We kregen niet veel reacties (leeft dit niet meer?), maar die ene van Eveline Dirksen (naast die van Jan van den Hengel hierboven) is een juweeltje.
Schaakjournalist Op vrijdagmiddag 20 november 1981 werd ik rond het middaguur op het in Amsterdam gevestigde (hoofd)kantoor van mijn werkgever, de Wereldschaakbond FIDE, gebeld. Aan de lijn de schaakjournalist van De Waarheid, Berry Withuis, die in WO II in het verzet zijn sporen verdiend had. Berry en ik kenden elkaar uit zijn FIDE-tijd. Van 1970 tot 1978 was namelijk prof. dr. Max Euwe FIDE-president en Berry Withuis was min of meer zijn officieuze persadviseur; Max Euwes opvolger was de IJslander Fridrik Olafsson. Het was de tijd van de Koude Oorlog - Oost versus West - waarin schaken soms het enige contact was. Berry Withuis en zijn echtgenote Jenny genoten al jarenlang in de (inter)nationale schaakwereld faam door hun persdienst bij schaaktoernooien. Berry was misschien de allereerste in de Nederlandse sportwereld die in de jaren zestig van de vorige eeuw begreep hoe belangrijk het was om het journaille te ‘faciliteren’. Vandaar een perskamer. Dat hield in die tijd naast informatieverstrekking ook in: een ruimte met mechanische en/of elek-
7 De jongens zaten tegenover de meiden
9 De straat van de fietsenstallingen
15
Volgende editie
door Eveline Dirksen Tegen mijn gewoonte in om ervaringen met veel mensen te delen, wil ik mijn herinnering aan de demonstratie op het Museumplein op zaterdag 21 november 1981 wél delen. Waarom? Als eerbetoon aan wat ik de ‘stille helden’ noem, de talloze naamloze vrijwilligers. Zonder hun onbetaalbare hulp en door idealisme gevoede inzet zou deze demonstratie niet hebben plaatsgehad. Net zo min als de vredesconferentie (1977) in de RAI (Amsterdam) die de congreszaal gratis ter beschikking stelde, en de twee vredesdemonstraties in Den Haag, enige jaren later op het Malieveld en in de Houtrusthallen.
‘Er waren te weinig dames om mee te dansen’
dinsdag 29 april
The Movies
Weekblad De Groene Amsterdammer schreef veel over de demonstratie. trische typemachines (met het befaamde IBM-bolletje), (veel) telefoons, een telex, een fotokopieermachine en de toen nog vrij onbekende fax. Zonder registratie, ook wel accreditatie genoemd, geen toegang. Schrijvende pers en filmploegen Terug naar die vrijdagmiddag. Berry vertelde me dat ik me om circa 14.30 uur in het Doelenhotel moest melden, want “Jenny kon wel wat hulp gebruiken”. Hij hing op zonder te zeggen waarvoor. Door mijn werk had ik ruime ervaring in congres- en persdienstverlening. Dat kwam goed van pas die middag, bij de accreditatie van een - in mijn herinnering eindeloze - stoet van schrijvende pers, tv-ploegen en film-crews die hun persbadge kwamen halen. Alle windstreken waren vertegenwoordigd. Berry nam rond half acht die avond afscheid van me met de woorden: “Tot morgenochtend uiterlijk 08.00 uur bij de NVJ.” Johannes Vermeerstraat Op die zaterdagochtend meldde ik me op dat vroege tijdstip in de Johannes Vermeerstraat. Het Museumplein zag er, een enkele
wandelaar uitgezonderd, leeg en verlaten uit in de duisternis waarmee het daglicht nog worstelde. De Nederlandse Vereniging van Journalisten bleek die dag de gastheer te zijn van talloze in- en uitlopende journalisten die in de bomvolle perskamer hun stukjes schreven, doorbelden, lieten telexen of faxen. Aan de hand van, onder andere van hen verkregen, informatie schreef Berry in het Nederlands persberichten die naar de nationale en de Nederlandse agentschappen van de internationale persbureaus, werden getelext of gefaxt. Ten behoeve van de aanwezige buitenlandse journalisten werden deze bulletins in het Duits, Engels en Frans vertaald. Jenny bediende de telex, ik fungeerde als receptionist, telefonist en assisteerde waar nodig. Regelmatig drongen geluiden van de demonstratie op het Museumplein het gebouw binnen. Kennelijk bleven velen daar hangen in plaats van deel te nemen aan de tocht richting Centraal Station. We hoorden dat de stoutste verwachtingen overtroffen waren, dat veel, héél veel mensen waren komen opdagen. Ernstige incidenten bleven uit: dat was het mooiste (pers)bericht.
Voldaan Het was laat en donker die avond toen ik voldaan het NVJ-gebouw aan de Johannes Vermeerstraat uitstrompelde. Het Museumplein lag er, net als vroeg die ochtend, verlaten bij. Niet leeg: er lag rommel, rotzooi, als stille getuige van die immense mensenmassa die overdag het plein bevolkt had. Naar later bleek, een opkomst van ten minste honderdduizend. Vierhonderdduizend: dat was het aantal deelnemers van de grootste in Nederland gehouden protestmanifestatie in 1983 op het Malieveld. Een demonstratie waarvan de voorbereiding meteen na die 21ste november begon. Met een persdienst van opnieuw vrijwilligers die door Berry Withuis geformeerd en ook opgeleid werden. De toen jonge Gijs von der Fuhr (CPN) en Else Rose Kuiper (D66) werden mijn collega’s. Zij waren in 1983 de persvoorlichters, ik bleef het ‘hoofd technische dienst’. Met hen kan ik jammer genoeg geen herinneringen meer delen. Zij, evenals Berry Withuis, zijn al enige jaren niet meer onder ons. Ook om hen te eren, wilde ik deze herinnering met u delen.
The Movies aan de Haarlemmerdijk is de oudste bioscoop in Amsterdam en heeft een rijke geschiedenis. In oktober 1912 ging hier bioscoop Tavenu ‘Tot Aangename Verpozing En Nuttige Uitspanning’ open, in de jaren 20 werd dit de Hollandia-Bioscoop en in 1971 maakte Pieter Goedings er een ‘arthouse’ bioscoop van, maar wel met behoud van het knusse interieur in art-decostijl. Dit jaar slaat The Movies de vleugels uit naar het project De Hallen, maar de bios op de Haarlemmerdijk blijft. Wij vinden het een mooie aanleiding te vragen naar uw ervaringen met deze bisocoop. Reacties kunnen worden gestuurd naar het adres dat op pagina 3 staat.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 2
SOCIALE HUURWONINGEN VOOR 55+
PER DIRECT BESCHIKBAAR
Inschrijve n bij Wonin g Net hoeft niet!
KOM KIJKEN IN KOORNHORST!
Meldactie Amsterdamse thuiszorg
Open Dag zaterdag 3 mei van 10.00 tot 13.00 uur Koornhorst 32, Amsterdam Zuidoost
Van Amsterdammers, hun mantelzorgers en thuiszorgmedewerkers willen wij graag weten wat zij vinden van de kwaliteit van de thuiszorg.
U krijgt een rondleiding door het complex en kunt de modelwoning bekijken. Prettig wonen! Alle woningen hebben twee kamers, een open keuken, inpandige berging en een balkon of terras. De bovenwoningen zijn bereikbaar met de lift. Het complex is omgeven met groen, waardoor u het gevoel krijgt buiten te wonen. Alle gemakken binnen handbereik Er is o.a. een supermarkt, kapsalon en wasserette gevestigd en er worden regelmatig activiteiten georganiseerd. De woonbegeleiders bieden hulp op maat en in het complex is
een huisartsenpraktijk en een fysiotherapeut aanwezig. Winkelcentrum De Kameleon ligt op loopafstand en elke dinsdag is er markt. Vlakbij is het metrostation en de bushalte ligt voor de deur.
Medewerkers van thuiszorg komen niet of op een ander tijdstip... Mijn partner is met thuiszorg in goede handen...
Alles inclusief De huurprijs is circa € 800,- (incl. elektra, water, stookkosten en aansluiting UPC).
Ik kan mijn cliënten niet meer
Wilt u meer weten of direct een afspraak maken? Neem vandaag nog contact met ons op. 020 – 215 00 00 of
[email protected].
de zorg geven die ze nodig heb
melden tot en
ben...
14
met 31 mei 20
via www.clientenbelangamsterdam.nl of
020 215 00 00
bel naar (020) 5 777 900 op werkdagen 9.00 – 16.00 uur
Ik wil later een heel gewone uitvaart "
INFORMATIECO
UPON
Ja , ik wi l vri jbl ijv en d me er inf or ma tie ov er de Co nt ur a-p oli s. Ik da t ik no g ne rg en s he b de ga ra nt ie aa n ge bo nd en be n.
Uw uitvaart geregeld met de Contura-polis voor slechts € 3.035,- (prijspeil 2014). Bijzonder geschikt voor senioren, geen leeftijdgrens, geen gezondheidsvragen. De éénmalige afkoopsom kan in maandelijkse termijnen in een periode van maximaal 5 jaar worden voldaan. Ter gedeeltelijke betaling kunnen uw oude polissen worden ingebracht. Wij informeren u graag over de mogelijkheden.
Conturapolis natura uitvaar tverzeker ing
Kijk op onze website: www.conturapolis.nl, bel gratis 0800 - 022 45 35 of stuur de informatiecoupon in.
Na am St ra at Hu isn r. Po stc od e Wo on pla at s Te lef oo n Le eft ijd (en ) De ze inf or ma tie co up on in ee n en ve lop zo nd er po stz eg el ze nd Co nt ur a- po lis , An en aa n: tw oo rd nu m m er 52 00 , 36 00 ZM M ijd re ch t.
m v
Dinsdag 15 april 2014
pagina 3
Prettig wonen in ‘Het Schandaal van de Eeuw’ door Lodewijk Snoek Huizen verzakten, vertoonden scheuren. Wat was er aan de hand in de Indische Buurt ergens rond de jaren tachtig? Al snel kwam de oorzaak aan het licht. De heipalen bleken hooguit een meter lang te zijn. De huizen rustten op een fundering die slechts uit de koppen van de heipalen bestond. Het werd het Schandaal van de Eeuw genoemd. Maar leuk wonen was het wél. Insulindeweg/Riouwstraat Wij woonden op de Insulindeweg/hoek Riouwstraat. Voor die tijd een grote, moderne woning, met een douche en een forse zolder. Ik vond het een geweldig huis. Met uitzicht tot aan het Muiderpoort Station. En op de Molukkenstraat, met z’n levensgevaarlijke kruispunt. Om de haverklap waren er botsingen. In alle varianten, waarbij ook trams en bussen waren betrokken. Een politieagent met een stopbord moest het wat veiliger maken. Maar die man ging ook een keer naar huis. En ja hoor, daar knalden ze weer op elkaar. Totdat er verkeerslichten werden aangelegd. Boekhandel De Brandaris Onder ons was boekwinkel De Brandaris. Of eigenlijk boekwinkel/ kantoorboekhandel/ miniblibliotheek en distributiepunt voor De Tijd en De Nieuwe Dag. Mijn stripboeken (Akim, Tar-
zan, Kuifje etc) haalde ik daar. Net om de hoek, in de Riouwstraat, was een kleine sigarenwinkel, Van Maanen. Die winkel was voor mij, net als voor vele anderen die thuis geen telefoon hadden, belangrijk omdat Van Maanen wél telefoon had. Mede dankzij die telefoon kon ik op vakantie naar Texel. De buren van tweehoog waren de hele zomer op Texel, op de camping. Ik moest mij bij hen melden, waarna zij belden met de sigarenwinkel. Die bracht de boodschap over aan mijn ouders. Het ging een stuk langzamer dan tegenwoordig met je mobieltje, maar het werkte wél!
Terug naar de Insulindeweg. Naast De Brandaris zat kruidenier Zijlstra. Daar bracht ik folders voor rond. Dat was eerst een gewone kruidenier zoals alle andere, maar het werd ergens in de jaren vijftig de eerste zelfbedieningskruidenier in de Indische Buurt. Pal naast Zijlstra zat de Spar. Aan de overkant had je De Gruyter, en ook Simon de Wit was onder handbereik. Voor die tijd was dat niet vreemd. Je had op een betrekkelijk klein oppervlak 20 melkboeren, 21 slagers, 19 bakkers, zoiets. Doodnormaal in de tijd vóór de grote supermarktketens.
De verloofde van Co Prins Toen de Spar verdween, kwam er in dat pand een kapperszaak. Daar werkte de verloofde van Co Prins, voetballer bij Ajax. Hij kwam haar regelmatig afhalen met zijn, in mijn ogen, grote auto. Even verderop was een echt buurtcafé. Daar kwam ook de man van Dikke Trijn. Als hij goed ingenomen had en in een vrolijke bui naar buiten kwam, liep er een halve straat met kinderen naar hem toe die dan meestal (we vroegen er nooit om) een ijsje kregen van Jamin, om de hoek. Maar Dikke Trijn kreeg daar lucht van en ving hem, als het even kon, op bij de deur van het café. Dan nam ze hem zijn portemonnee af, zodat hij ons geen ijsjes meer kon geven. Het café is later in verbouwde vorm de allereerste Een ansichtkaart van de Insulindeweg, hoek Riouwstraat. Chinees in de buurt Foto: Beeldbank Amsterdam/www.geheugenvanoost.nl geworden: Kota Radja. Vakantie op Texel Op Texel had ik, net 14 jaar oud, drie weken de tijd om vakantie te vieren. Van huis kreeg ik 80 gulden mee, een kapitaal in die tijd. Ik heb gekampeerd tot mijn 18e. Toen had ik het wel gezien, die lekkende tenten uit de dump. Ook van het graven van geulen rond de tent kon ik makkelijk afscheid nemen. Ik heb daarna nooit meer gekampeerd.
Hoe mijn zwager zich verSlingerde Het zit gewoon in de familie. We zijn allemaal komedianten. Vooral mijn zus Gerda had acteertalent. Ze paste zo in het rijtje van Conny Stuart, Hetty Blok en Silvia de Leur. Maar ja, hoe kom je bij ‘het’ toneel? De vrouw van mijn moeders jongste broer ome Gerard was lid van het Amsterdamse amateurtoneelgezelschap De Onafhankelijke. Ze heette tante Jo (van Josefien?) en vormde in haar eentje de deftige tak van de familie. Mijn vader noemde haar, zoals in de volksmond gebruikelijk is, ‘Mooie Jo’. Wist je meteen over wie je het had. Tante Jo was in mijn ogen een lieve, maar heel deftige tante. Als ik bij haar logeerde was alles heel keurig. Ook mijn toffe, maar nette neven praatten keurig. Alleen mijn ome Gerard was een geval apart. Hij was doodgraver,
maar lollig en altijd in voor een geintje. Tijdens het dragen van de kist had hij een uitgestreken smoelwerk. Een komediant van de bovenste plank. De combinatie van Mooie Jo en doodgraver ome Gerard was een blijspel op zich. Jo hapte nogal snel en keek regelmatig vanaf de kast hoe mijn vader en ome Gerard de boel aan het dollen waren. Maar als het om acteren ging liet mooie Jo zich niet van de wijs brengen. Zij was tijdens uitvoeringen de ster van de avond en mijn ouders maakten voor haar voor elke pre-
mière een prachtige galajapon. Op een dag wilde mijn zus Gerda dus ook aan het toneel. Tante Jo maakte een foutje en zei bij haar gezelschap dat niet haar nichtje, maar ‘de dochter van haar naaister’ (mijn moeder dus) auditie kwam doen. Gerda bleek talent te hebben, werd aangenomen en kreeg een rolletje. Bij haar eerste schreden op de planken zat ene Ton in het bekende souffleurshokje. Die was gewend zicht te hebben op de in roze directoire verpakte behoje van Mooie Jo. Maar toen hij vanuit zijn hokje een blik wierp op de in fris witkatoen verborgen flamoes van mijn zus, was hij al snel verSlingerd. Een toneelcarrière zat er voor Gerda niet in, maar dit jaar vieren zij en Ton wel dat ze 50 jaar gelukkig getrouwd zijn.
Het zit er nog steeds, maar dan wel in een nieuw pand. Snackbar Wilco Niet ver daar vandaan was de eerste snackbar van de buurt: Snackbar Wilco, de zaak van Ome Willem en Tante Coby. We gingen daar vaak naartoe. Ook en vooral omdat ze de eerste jukebox van de buurt hadden, zodat we naar de nieuwste
singletjes van Cliff en Elvis konden luisteren. De Indische Buurt in de jaren vijftig en zestig, never a dull moment. Naschrift redactie: al enige tijd schrijft Fons Kuiper op pagina 3 de mooiste verhalen over vroeger. Dat gaat hij de komende tijd afwisselen met Lodewijk Snoek die niet geheel toevallig een goede vriend van hem is. Mooie verhalen blijven dus deze pagina sieren.
De Dam 7 mei 1945 In deze rubriek staat De Oud-Amsterdammer stil bij herinneringen, nieuwtjes, weetjes en feiten over de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945. Duitse soldaten die niet konden verkroppen dat Duitsland had gecapituleerd, schoten vanaf het balkon van De Groote Club op de feestende menigte op de Dam. Daarbij kwamen zeker 33 mensen om het leven. De Stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ stelt zich ten doel om op de Dam voor de nabestaanden een gedenkteken op te richten.
Boelen hoort op de gedenksteen door Kees van Rietschoten Naar aanleiding van het berichtje over de heer Bobeldijk in uw krant van 1 april, miste ik het eerdere artikel waar dit op aansloot. Uit de oorlogsjaren en tot in de jaren 50 herinner ik mij hoe ‘Boelen’ zonder mankeren en opgewekt bij ons de melk aan huis bracht. Elke dag maakte hij achter een handkar, die buitengewoon lang was uitgebouwd, de tocht van de melkfabriek ‘OVV’ aan de Overtoom naar ons buurtje van ‘Sa-
menwerking’ in Oud-Zuid. Hem trof de ramp dat zijn zoon tijdens de viering van de bevrijding dodelijk werd getroffen bij de schietpartij van 8 mei ‘45 op de Dam. Een jonge knul, tot opluchting van zijn ouders zonder kleerscheuren de oorlog doorgekomen; en toen ging het toch vreselijk mis. En werd naar de aard van die periode niet veel meer over gesproken, maar na zoveel jaren zal het mij goed doen de naam Boelen op de voorgenomen gedenksteen terug te vinden.
Editie 29 april De Oud-Amsterdammer besteedt al enkele maanden aandacht aan de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945, waarbij zeker 33 mensen om het leven kwamen. We gaan er voorlopig nog mee door, want we hebben nog veel reacties waar we nog niet aan toe zijn gekomen. Omdat de volgende editie op 29 april de laatste is die voor 4 mei verschijnt, is dit een mooie aanleiding om in één keer een groot aantal reacties te plaatsen met als doel het monument waar de Stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ zich hard voor maakt, dichterbij te brengen. Heeft u nog een herinnering die u wilt delen, dan kan dat in deze editie. De adresgegevens vindt u op pagina 3.
Rika Overdijk Inmiddels hebben we drie reacties op de oproep of Amsterdammers iets weten over Rika Overdijk en we hebben een foto van haar die haar klasgenootjes na haar overlijden hebben gekregen. In de editie van 29 april besteden we aandacht aan Rika Overdijk en publiceren we deze unieke foto.
De Oud-Amsterdammer is een uitgave van De Oud-Amsterdammer BV. Verschijning is elke twee weken. Distributie vindt plaats via ruim 400 verspreidpunten in Amsterdam en regio. Hoofdredacteur: Hans Peijs De Oud-Amsterdammer BV Postbus 5003, 1380 GA Weesp Informatie over redactie of abonnementen T 020 – 716 39 79
E
[email protected] I www.deoudamsterdammer.nl Informatie over adverteren Myrna Bos, Irene Venneker, T 06- 110 026 79 Myrna Bos T 06- 296 006 79 Irene Venneker Copyright Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 4
E Heeft u last van etalagebenen, spataderen, diabetesvoeten, nachtelijke krampen of andere beenklachten? Laat u helpen met de baanbrekende vacuümtherapie van Been-Kliniek
030-242 8315
www.been-kliniek.nl
Been-Kliniek Demka Business Centre Demkaweg 11 3555 HW Utrecht
www.arendauto.nl
RIJ VOOR EEN VAST EN LAAG MAANDBEDRAG VANAF € 199,-
DE RENAULT MEGANE ESTATE NÚ BIJ AREND AUTO
COMFORTABELE ALL-IN ONE PRIJS VANAF € 199,- PER MAAND INCL. FINANCIERING, ONDERHOUD EN GARANTIE* TOT 1.500 KG TREKGEWICHT LEVERBAAR IN PREMIUM BOSE® UITVOERING BESCHIKBAAR MET R-LINK VANAF € 19.990,NETTO BIJTELLING VANAF € 160,EXCL. KOSTEN RIJKLAAR MAKEN
RIJ IN STIJL MET UW HELE GEZIN. RIJ DE RENAULT MÉGANE VOOR DE ALL-IN ONE PRIJS VANAF € 199,ZAANDAM WEESP PURMEREND AMSTERDAM AMSTERDAM
P. GHIJSENLAAN 5 HOGEWEYSELAAN 201 AMPERESTRAAT 51 JOAN MUYSKENWEG 14 DONAUWEG 11
075-6504535 0294-238600 0299-365551 020-5619650 020-5619600
Dinsdag 15 april 2014
Stand in de mand
Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal door Simon van Blokland We zijn weer even terug op de Kloveniersburgwal. Bij ons vorige bezoek waren we bij het Poppenhuis van Philip Vingboons. Het imposante bouwwerk in deze editie is eveneens van deze architect. Het is het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29. Het werd tussen 1660 en 1662 gebouwd voor degebroeders Louis en Hendrick Trip, wapenhandelaren van de eerste orde. Ze lieten dat ook blijken. De schoorstenen op het dak zijn gebouwd in de vorm van mortieren.
pagina 5
13
5
Als u voor dit gebouw staat - of liever aan de andere kant van het water - dan ziet u het gebouw in volle pracht. Als u er toch staat, loop dan even door naar nummer 28, want daar is Het Kleine Trippenhuis. Dit huis is net zo breed als de voordeur van het Grote Trippenhuis: slechts 2.37 meter. In de 19de eeuw was hier het Rijksmuseum gevestigd. Althans, hier hing de Nachtwacht. Omdat het doek te groot was, is er een stuk van afgeknipt. Thans is hier de Koninklijke Academie van Wetenschap gevestigd.
door Jos mol en Nellie de Koning ‘Stand in de mand’ werd door een grote hoeveelheid kinderen gespeeld en een kleine tennisbal. De kinderen gingen in een cirkel staan en één in het midden met de tennisbal, bijvoorbeeld Arie. Arie riep dan vervolgens ‘Stand in de mand en de bal is voor...’ en riep de naam van een van de spelers uit de kring, bijvoorbeeld Willem. Tegelijk gooide hij de bal omhoog en Willem moest zien dat hij de bal ving voordat deze de grond raakte. Lukte dit, dan was het zijn beurt de bal omhoog te gooien en de naam van iemand anders te roepen. Iedere keer als de bal werd opgegooid stond iedereen klaar om weg te rennen totdat de bal wel of niet was gevangen. Dus als jouw naam geroepen werd moest je naar de bal toe lopen en
als iemand anders naam werd geroepen moest je zo ver mogelijk van de bal af zien te geraken. STOP Als de bal de grond had geraakt, dan moest die persoon snel STOP roepen. Hij zocht vervolgens de persoon uit die het dichtst bij hem stond. We kennen twee voortzettingen. De eerste is dat hij drie stappen mocht nemen om een kind af te gooien, hetzij tegen of bij spreidstand door de benen. Bij de tweede mocht een opdracht worden geroepen naar de deelnemers, je moest bijvoorbeeld een groen of oranje object of een letter opzoeken en aanraken. Was je niet snel genoeg met het vinden van zo’n object en werd je vervolgens aangetikt, dan was die persoon aan de beurt en begon het
spel opnieuw. Was je drie maal afgetikt dan speelde je niet meer mee. Dat ging zo door tot er een winnaar overbleef. Een variant hierop was dat als je afgetikt was je een andere naam kreeg. Het spel bleef dan altijd doorgaan! Stand in de mand en stand in de wand Dit spel is onder twee namen bekend: ‘Stand in de mand’ en ‘Stand in de wand’. Als er mensen zijn die weten waar deze namen vandaan komen en wat de betekenis ervan is, kunnen zij contact opnemen met de redactie.
Overal waar het in Amsterdamse huizen stonk, lekte, kraakte en ritselde kwam Henk Plenter, inspecteur Hygiënisch Woningtoezicht van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). In drieënveertig jaar tijd ruimde hij meer dan zestienhonderd ernstig vervuilde woningen op en kwam daarbij meer tegen dan je voor mogelijk houdt. Over zijn ervaringen schreef hij, samen met journaliste Annemiek van Kessel, het boek ‘Let niet op de rommel’. In De Oud-Amsterdammer publiceren we passages uit zijn boek.
Lekker hè?
‘Iedere Amsterdammer zou dit boek moeten kopen. Iedere nietAmsterdammer trouwens ook.’ Dit schreef misdaadverslaggever John van den Heuvel over het boek ‘Let niet op de rommel’ van Henk Plenter. Ook andere recensenten zijn lovend. Het boek is voor 16,95 euro te koop bij de meeste boekhandels en via onder andere www.bol. com. ISBN: 978-90-218-089-18.
Ik moest eens in de Jordaan zijn, bij een bejaarde dame die in een ziekenhuis zou worden opgenomen. Aangezien de vrouw geestelijk nog prima in orde was en redelijk goed voor zichzelf kon zorgen, zou ze na een paar dagen weer terugkeren in haar eigen huis. Vanwege ernstige vervuiling moest de woning in de tussentijd echter hoognodig ‘geplenterd’ worden. Mijn hulp werd ingeroepen door collega Karel Galenkamp, wijkagent in de Jordaan. Er was alleen een klein probleempje. Midden tussen de stapels kranten, dozen, kleding, vodden en etensresten stond een zwaar vervuilde vogelkooi met daarin een papegaai. Het beest kijkt ons met olijke
kraaloogjes aan. Karel twijfelt geen moment, hij wil de papegaai totdat de woning opgeruimd is wel verzorgen. Terwijl de ziekenbroeders nog met mevrouw in de weer zijn, gaat hij haar het goede nieuws vertellen. Je bent wijkagent of je bent het niet! Ondertussen onderwerp ik het beest aan een nadere inspectie. ‘Karel, kijk eens naar de nagels van dat beest; die zijn drie keer om het stokje gegroeid’, zeg ik als hij terug is. ‘Het is een wonder dat-ie nog rechtop kan zitten.’ Ik heb geen idee hoe het arme beest bij zijn voedsel kan komen, maar waarschijnlijk heeft de vrouw daar wel iets op gevonden, want de vogel ziet er gezond uit. ‘Gaan we knippen’, zegt Karel la-
chend. Hij gaat meteen op zoek naar een schaar. Ondertussen pak ik een paar handschoenen en grijp de groene vogel vast om hem rustig te houden. Karel heeft tussen alle bende een schaar gevonden en begint meteen te knippen. ‘Niet te kort, Karel, anders dondert hij van zijn stokje’, waarschuw ik hem. De papegaai lijkt het allemaal best te vinden en opeens horen we een krakend stemmetje: ‘Lekker hè, lekker hè.’ Hoe langer we met hem bezig zijn, hoe meer de vogel in zijn hum is. ‘Lekker hè.’ Als we klaar zijn til ik de pape-
gaai voorzichtig uit de kooi en geef hem aan Karel. Ik maak de kooi helemaal schoon en Lorre wordt teruggezet. ‘Lekker hè’, klinkt het onophoudelijk. Waarom zou het beest deze tekst in godsnaam hebben geleerd, vragen we ons af. Dan zie ik opeens in mijn gedachten het oude vrouwtje voor me, met lekkere hapjes bij de vogelkooi. ‘Lekker hè.’ Wat zal ze die woorden vaak uitgesproken hebben! En nu maar hopen dat de oude dame na het schoonmaken van de woning ook zo zal reageren.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 6
Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkels aan het beste adres.
Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk
Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.
Leerbewerking
Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.
Restauratiewerk
Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels.
48 uur service
Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort. Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom even langs in onze winkel
Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur
Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905
GRATIS
HALEN EN BRENGEN LEVERING ONDER 3 JAAR GARANTIE
Amsterdammertjes Te huur: Gestoff. woonruimte 72m2 Amstelveen 3 kamers, badkamer, toilet, keuken + extra groot balkon zuid, all inn € 850,-. Tel.: 020-6431603 Kleine zelfstandige meubelstoffeerster in Westerpark biedt zich aan. Vrijblijvende offerte aan huis. 06-18873074 Gevraagd: Zelfstandige bedrijfsruimte van ongeveer 50 M2 in Diemen, Weesp of in een straal van 10 km. Moet voorzien zijn van water en stroom. Telefoon 06 28 17 14 16 (na 19.00 uur)
Woningruil aanb. 2 kamerwoning in Den Haag, gevr. woonruimte Amsterdam. Inl.: 06-13916417 Twee gezellige studenten zoeken (betaalbare) woonruimte binnen de ring van Amsterdam. Graag twee aparte kamers, badkamer, toilet, keuken en liefst gezamenlijke ruimte. Telefoon: 06-57584908 Toe aan een nieuwe schuifpui/ serre of terrasoverkapping? Met tientallen jaren aan ervaring leveren wij u maatwerk voor uw woning! Bel gerust voor meer informatie 0294-745037 of 06-41104308.
Uw amsterdammertje kunt u ook opgeven via
www.deoudamsterdammer.nl.
Hoe werkt het? Vul de bon in en laat tussen de woorden een vakje open. Eén letter of leesteken per hokje! Geen afbrekingen s.v.p. Naam: Telefoon: Adres:
AMSTERDAMMERTJES
Postcode: Woonplaats:
De Oud-Amsterdammer biedt particulieren en kleine zelfstandigen de mogelijkheid een kleine rubrieksadvertentie te plaatsen. We noemen deze kleine advertenties AMSTERDAMMERTJES.
Datum:
Deze advertenties zijn bedoeld om een oproep te doen, om huisraad aan te bieden of daarnaar te vragen, om een agendabericht te plaatsen, om een aanbieding te doen en dergelijke.
Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om eenmalig een bedrag van
De prijs van een advertentie is 15 euro voor de eerste drie regels (ook met twee regels betaalt u 15 euro), de vierde regel kost 4,50 euro en daarna kost elke regel extra 0,50 euro minder. Er is een gewone bon die hieronder staat (betaling gebeurt dan via een eenmalige machtiging) en er is een digitale bon inclusief betaling via iDEAL via www.deoudamsterdammer.nl.
Handtekening:
e ............... af te schrijven van rekeningnummer
Stuur de bon op naar: De Oud-Amsterdammer BV, Postbus 5003, 1380 GA Weesp
Dinsdag 15 april 2014
pagina 7
Fred Klein schreef in de vorige editie onder de noemer ‘Het hoort bij je opvoeding’ een kort artikel over dansles. Wij vermoedden dat hij daarmee een open zenuw raakte bij veel lezers. Dat klopt, want we kregen genoeg reacties voor twee pagina’s. Daaronder is een uitgebreid artikel van Fred Klein zelf.
‘Voor 50 cent kregen we dansles voor brons’ door Gonnie van Houten De herinneringen aan dansles zijn nog steeds leuk. Toen ik 14 was (dat was in 1958) had ik van een vriendinnetje gehoord dat je op vrijdagavond kon dansen bij Flevo aan de Zeeburgerdijk. Wij naar onze ouders. Ik zei dat mijn vriendin van haar ouders mocht en mijn vriendin zei dat ik van mijn ouders mocht (wat dat betreft is er niets veranderd). Voor 50 cent kregen wij daar les voor brons van de heer Kuil, die een dansschool had op de Ceintuurbaan.
Gonnie van Houten tijdens een danswedstrijd in Krasnapolsky tarief van 1 gulden. Daar leerde ik mijn man kennen. Hij wilde eigenlijk gaan varen, maar van zijn moeder moest hij eerst leren dansen want inderdaad, zoals Fred Klein het al zei, ‘Dat hoorde bij je opvoeding.’ Mijn man is nooit gaan varen en volgend jaar zijn wij 50 jaar getrouwd. Wij hebben heel veel plezier beleefd aan het wedstrijddansen met een vaste groep. In 1962 werden wij zelfs tweede van Nederland in onze klasse, maar we zijn niet verder gegaan in verband met de dienstplicht van mijn man.
‘Met weemoed denk ik terug aan Jaap en Greet ter Beek’ door Maria en Wim Smits Dansles. ‘Het hoort bij je opvoeding’ dansles, daar ben ik het helemaal mee eens. Ik kon niet dansen en menigmaal ging ik naar het toilet omdat er een dame aankwam die mij ten dans wilde vragen. Mijn buren zaten op de dansschool van Visser & Ter Beek in de Papaverhoek 41. Ik diende toentertijd bij de Amsterdamse Brandweer in 24-uursdienst en ik dacht dat ik vanwege mijn avonddiensten nooit danslessen kon volgen. Totdat onze bu-
door Catharina van Mouwerik Niet alleen in de jaren 60 werd volop dansles gegeven, maar ook al daarvoor. Ik ging op dansles bij Wim Bonel op de hoek van de Groenmarktkade en de Verlengde Rozengracht. Ik was 15 jaar, dus dat hield in dat je wel vroeg in de avond moest, om 20.00 uur al. In die tijd dansten we de foxtrot op de plaat van Mr. Sandman. We konden ook nog afdansen aan het eind van het seizoen. Dan had je brons gehaald en kreeg je een speldje. Het jaar daarop gingen we voor zilver, maar verder is het er niet van gekomen. Wat er ook bij kwam, is dat er te weinig dames waren. Wim Bonel gaf ook nog les in de Vinkenstraat bij het Haarlemmerplein. Dan werden wij gevraagd of we ook daarheen wilden, maar dan moesten we wel snel zijn, anders liep het daar in de soep. Een
Zilver Het jaar daarna kregen we later op de avond de lessen voor zilver. Goud kon niet, want de vrijdagavond was vol. Maar wij mochten van de heer Kuil op de Ceintuurbaan komen dansen voor het gereduceerde
Dansschool Kuil in de jaren 60.
‘Er waren te weinig dames’
ren er mij op attent maakten dat je een gemiste les bij Jaap en Greet op een andere dag kon inhalen. Dus mijn vrouw en ik ook naar die geweldige dansschool. Dat was in de jaren 1978 tot 1984. Geweldige tijd We hebben daar een geweldig leuke tijd gehad, van brons tot goud met ster. Het volgende jaar zouden we meedoen aan de topklasse, maar helaas kreeg mijn vrouw in dat laatste jaar in onze vakantie in Spanje een herseninfarct. Eenzijdig helemaal verlamd. Gelukkig is alles weer goed gekomen, maar het dansen konden we wel vergeten. Met weemoed en plezier denken wij nog vaak terug aan de fijne avonden bij Jaap en Greet ter Beek. Dat dansen bij je opvoeding hoort vonden wij zeker en onze dochter (toen tiener) ging ook naar dansles. In Spanje waren wij altijd als eerste in ons hotel op de dansvloer en wat we later hoorden was dat er Spaanse echtparen waren die speciaal naar ons kwamen kijken, vooral naar de Latin American dansen die wij op een dansschool in Diemen hadden geleerd.
tramkaartje gaven ze er niet bij, dus liepen we over de Marnixstraat naar de Vinkenstraat en we waren nog vereerd ook. Maar het allermooiste vond ik het dansen in de City Hal. Daar kwamen van die Italiaanse bandjes.
Dansles in de jaren 70.
‘Een dame ten dans vragen was een hele ceremonie’ door Fred Klein In de jaren 60 was ballroomdansen erg populair, waaronder de jive, of, zoals wij dat oneerbiedig noemden, ‘swingen’. Op zaterdagavond ging ik met een aantal vrienden op de fiets van Amsterdam-West (Hoofdweg en omstreken) naar de chique Vondelstraat waar de STIBEDA-dansschool Molin in een statig herenhuis gevestigd was. De dansles op zaterdagavond was een gezellige gebeurtenis waarvan ons jonge jongenshart altijd weer wat sneller ging kloppen, en ik denk ook het meisjeshart. Het was toen een beschermde ontmoetingsplek waar onze ouders onder de mom van ‘Het hoort bij je opvoeding’ ons met een gerust hart naartoe lieten gaan. Favoriete dame De dansles begon uiteraard met het vragen van een, zoals het meisje genoemd werd, dame, en als je geluk had je favoriete dame. Tegenwoordig is in een dancing een korte knik met je hoofd voldoende, maar mijnheer Molin probeerde ons ook nog wat etiquette bij te brengen en het vragen van een dame voor de dans was een hele ceremonie. Een korte buiging en als ik het mij nog goed kan herinneren vroeg je dan ‘mag ik u offreren voor deze dans’.
werd omdat over de brug lijn 3 denderde. De dancing was genoemd naar het restant van een historische brug over de Rhône in het centrum van de Zuid-Franse stad Avignon. Hier dansten en flirtten wij tot in de late uurtjes en we dronken geen keurige cola maar een stoer biertje, dat wij opdronken aan de grote ronde bar. En natuurlijk gebeurde hier wat bij de ‘nette’ Dansschool niet gebeurde. Eens zat ik aan de ronde bar en voelde licht beencontact. Ik keek naast mij en zag een niet onaantrekkelijk meisje dat zeer geanimeerd in gesprek was met haar bargenoot. Ik vertelde mijn vriend wat er gebeurde en ik zei dat ze, onwetend als ik was, per ongeluk met haar been tegen mij aankwam. Hij bleek wat meer doorgewinterd en zei lachend tegen mij: ‘Nee man, ze probeert je te versieren!’ Van de onschuldigheid in de dansschool was toen geen sprake meer, maar dat wisten mijn ouders niet. Overigens, goed om te weten: ik ben niet op de avances ingegaan.
Gepikeerd Mijnheer Molin, enigszins corpulent, kon behoorlijk gepikeerd raken als we tijdens de quickstep nonchalant aan het, zoals hij dat noemde, paardenpoten waren en wij tijdens de jive niet de geleerde passen gebruikten maar aan het swingen waren. Ook op zondag waren wij weer in de dansschool te vinden, maar dan voor het vrij dansen waarbij wij in de pauze onze dorst lesten met een keurig flesje fris. Dancing Le Pont d’Avignon Na het vrij dansen bij Molin gingen wij vaak naar dancing Le Pont d’Avignon onder de Vondelbrug, van oorsprong een oude atoomschuilkelder uit 1947. In 1968 werd het een beatkelder die Lijn 3 genoemd
J.W. Molin, de dansleraar van Fred Klein, schreef een boek over de moderne dans.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 8
De Oud-Amsterdammer Xtra De Oud-Amsterdammer Xtra is een servicepagina waar organisaties, instellingen, bedrijven en dergelijke de mogelijkheid krijgen om een artikel te plaatsen. Wilt u gebruik maken van deze mogelijkheid? Neem dan contact op met onze media-adviseurs via tel: 020-7163979 of e-mail
[email protected]. Advertorial
Advies van de Expert Gerard Bushoff Expert Bushoff, A.J. Ernststraat 733, 1082 LJ Amsterdam
Over aanschaf tv moet je nadenken Waar moet je tegenwoordig op letten als je een televisie aanschaft? Expert Gerard Bushoff weet het. Er is een enorme keuze in tv’s. “Ik zie door de bomen het bos niet meer”, horen wij vaak roepen in onze winkel. Welke maat, welk design, is ophangen beter dan neerzetten, zijn zomaar een paar vragen. Laten we beginnen met de makkelijkste: ophangen of neerzetten? Neerzetten is het handigst omdat er dan geen extra kosten zijn voor een muurbeugel
en eventueel montagekosten en ook is een tv dan veel makkelijker te draaien. Dat kan ook met een beugel, maar ook daar hangt een prijskaartje aan. Ideale kijkhoogte De ideale kijkhoogte is zo’n 45 – 50 cm van de grond. De reden is dat omhoog kijken als onprettig en vermoeiend wordt ervaren. Gaat u de tv aan de wand bevestigen, dan is het geen fraai gezicht om de tv op 45 cm hoogte boven de plint te hangen. Wij hangen tv’s bij voorkeur op zo’n 150 cm hoogte
van de grond, gemeten vanuit de kern van de tv. De afstand Ook zo’n vraag die veel wordt gesteld. Ons advies luidt het liefst 2,5 keer het beelddiagonaal. Dus: als u op twee meter afstand kijkt, dan is het prettig een 82 cm (32 inch) tv te kopen en bij een afstand van 2,5 meter is een 101 cm (40 inch) de beste keus. Enzovoort. Vanwege de nieuwe technieken maakt het niet meer wanneer u dicht bij het scherm zit: hoe groter het scherm, des te beter de kijkbeleving. En denk ook aan de ondertiteling of teletekst, die ook groter is. Wat is Hrz? Op veel prijskaartjes staat Hrz en we krijgen vaak de vraag wat dat is. Het is een nogal technisch verhaal, maar ik zal proberen het eenvoudig uit te leggen. Een digitale tv bestaat uit beeldlijnen. Door deze beeldlijnen kan enige vertraging ontstaan bij de opbouw van het beeld, waardoor bij snelbewegende beelden (vooral bij sport en films) het beeld minder
Tegenwoordig kijken we zo tv. Of hier de ideale kijkhoogte van 45 centimeter wordt aangehouden, is de vraag. scherp wordt. Bij balsporten is het dan net of de bal eivormig wordt en spelers worden onscherp als ze gaan lopen. De hoeveelheid Hrz bepaalt hoe goed en scherp het beeld blijft. Kleinere schermen (tot 82 cm) hebben veelal 100 Hrz en grote schermen lopen uiteen van 100 hrz tot wel 1200 Hrz, of zelfs hoger. Als u van sport en films houdt, is het verstandig hier rekening mee te houden.
De kwaliteit van de kabel En dan zijn er al die aanbiedingen voor digitale tv. Heeft u nog geen keus gemaakt? Laat u dan goed voorlichten. Onze ervaring is dat kabel van UPC/Ziggo het beste is. De slechtste keus is Digitenne omdat de huidige tv’s zijn gemaakt voor snelle doorgifte van beeldmateriaal. Tot slot de vraag: wat moet ik met een Smart TV? Daar komen we in een volgende editie op terug.
Tv-kijken, maar dan zestig jaar geleden.
Been-Kliniek in Utrecht opent deuren
Ondervoeding is onderschat probleem
In Nederland kampen miljoenen mensen met vaatproblemen en bloedcirculatieklachten aan de benen, zoals spataderen, etalagebenen of diabetesvoeten.
Ondervoeding is een onderschat probleem in Nederland. Ondervoeding ontstaat wanneer er sprake is van onbedoeld gewichtsverlies, bijvoorbeeld 4 kilo of meer in een half jaar tijd.
Daarnaast heeft nog eens ongeveer een derde van de bevolking last van onduidelijke klachten aan de benen, waarbij men moet denken aan vermoeide of zware benen, dikke gezwollen benen en tintelingen of pijn in de voeten. Klachten die erg vervelend en hinderlijk zijn en waarmee de dokter zich soms geen raad weet. Been-Kliniek® biedt nu een effectieve behandeling in de vorm van de nieuwe Vacuümtherapie. De therapie is nieuw in Nederland, maar bestaat al meer dan 20 jaar. Hij is ontwikkeld door het Duitse
bedrijf Weyergans, waarmee Been-Kliniek nauwe banden heeft. De behandeling wordt uitgevoerd in de VacuMed®, een grote metalen buis die om het middel luchtdicht wordt afgesloten met een manchet. Vervolgens wordt
een behandelprogramma afgewerkt van periodes met (licht) vacuüm, afgewisseld met periodes zonder onderdruk. Voor alle aandoeningen bestaan aparte behandelprogramma’s die verschillen in hoogte en duur van de aangelegde onderdruk en tussenperiodes.
Pijnloos De behandeling opent de kleinste bloedvaatjes die niet meer optimaal functioneren en er worden zelfs nieuwe haarvaatjes gevormd. Hierdoor verbetert de bloedsomloop en verdwijnen de klachten. De behandeling is pijnloos en duurt 30 minuten. Het enige dat men tijdens de behandeling kan voelen is een lichte tinteling in de benen. Voor het beste effect dient men een aantal maal achter elkaar behandeld te worden. De behandeling valt onder fysiotherapie en wordt voor een deel vergoed door de verzekering. Voor meer informatie: Been-Kliniek 030-2428315 www.been-kliniek.nl
Ondervoeding kan verschillende oorzaken hebben. Door ziekte, stress, angst of verdriet kan een slechte eetlust ontstaan. Maar ook slikklachten kunnen ertoe leiden dat er minder wordt gegeten dan normaal gesproken. Uiteindelijk gaat het gewicht omlaag zonder dat we hier bewust iets voor doen. Dit gaat ten koste van met name de spieren in ons lichaam en dit zorgt voor vermoeidheid, een slechtere conditie en nog minder eetlust. Kortom, een neerwaartse spiraal. Wie zijn wij? Wij van MalnuCare zijn
diëtisten die zich speciaal richten op de preventie en behandeling van ondervoeding. Wij zijn goed geschoold en beschikken over de meest recente informatie waardoor wij u, uw familie of uw patiënten adviseren over het energierijker maken van de gewone voeding, maar ook begeleiden bij het gebruik van drinkvoeding of sondevoeding. Er is een spreekuurlocatie aan de Uiterwaardenstraat 81. Ook bevindt zich hier de ondervoedingswinkel waar drinkvoeding geproefd en aangeschaft kan worden. Indien nodig komen wij bij u thuis. Wat kan er aan gedaan worden? De diëtisten van MalnuCare kunnen hulp bieden wanneer er sprake is van ondervoeding of een duidelijk risico hierop. De diëtist bepaalt eerst het li-
chaamsgewicht, de lengte, de lichaamssamenstelling (spier- en vetmassa), de spierkracht en vraagt naar onder andere de medische situatie en de eetlust. De huidige voeding wordt nagevraagd en berekend om te kijken waar er tekorten zijn. Dieetadvisering wordt vergoed Dieetadvisering zit voor 3 uur per jaar in de basisverzekering. Wanneer het eigen risico nog niet gebruikt is, wordt dit wel eerst aangesproken. Ook hebben een aantal zorgverzekeraars extra dieetadvisering opgenomen in de aanvullende pakketten. Voor vragen of het maken van een afspraak: tel: 0800-6200 100 (gratis), e-mail
[email protected], website malnucare.nl.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 9
Maintien
Echtpaar Musch
door Han van der velde
door Fred Fontijn
Ja, Fred Klein, ook ik heb leuke herinneringen aan de dansles, let wel danslés. Ik was 18 en mijn moeder vond, inderdaad ‘Het hoort bij je opvoeding’.
Eind jaren vijftig, begin jaren zestig, bestond mijn vrijdagnamiddag vier jaar lang uit een vast ritueel. ‘Tijd voor Teenagers’, het eerste tienerprogramma op de radio, was net begonnen. Iedere vrijdagmiddag, tegen etenstijd, presenteerden eerst Dick Duster en later Herman Stok dit programma en was ik aan de radio gekluisterd. Daarna was het etenstijd. Na het eten haastte ik me naar dansles. De dansschool waar ik les had was die van Jan Musch, op de Admiraal de Ruyterweg.
Ik schrijf 1953 en ik stond ingeschreven bij Dansinstituut Oostervink aan de Leidsekade, naast het Lido, nu Casino. Het was toch wel een beetje chique bedoening. Er was een pianist die Jackson heette en ons begeleidde in de Foxtrot, de Engelse Wals, de Tango, de Rumba, de Samba en de Cha cha cha. Precies volgens de regels. Ook kregen wij les in Maintien, de houding die je als heer moest aannemen in het bijzijn van dames, hoe je je moest gedragen in een restaurant en meer van die dingen. Twee maal per jaar was er een bal in alle zalen van Bellevue, ook op de Leidsekade: een kerstbal in de nacht voor kerstnacht en een paasbal. Dat was feest: alle dames in een cocktailjurk en hakjes en de heren in keurig kostuum. De begeleiding was van het orkest The Fiddlers en ik vond het altijd prachtig als de saxofoon over de menigte huilde. Later ben ik nog op dansles geweest bij Carry Wennink en Gerard Kluver in de Lairessestraat bij het Amsterdams Lyceum. Het ging er daar wat minder chic aan toe en de meisjes waren ook vlotter, althans in mijn herinnering.
Dansschool Bonel was de eerste die met lessen rock ‘n roll begon.
De jongens zaten tegenover de meisjes door Elly Puister Als geboren en getogen Amsterdamse maar nu al lang wonend in Zeeland, lees ik met heel veel plezier De Oud-Amsterdammer. Veel herinneringen komen dan naar boven, zoals ook die van de dansscholen, want er waren er nogal wat. Als meisje van 16 werkte ik al en mijn ouders vonden dat ik dan in het weekend wel naar dansen mocht, maar moest dan wel eerst naar een dansschool. Dat werd Buys op de Overtoom. In mijn herinnering zie ik een lange hal waar je binnenkwam met links de deur naar de garderobe waar ook de schoenen met hakjes werden verwisseld voor ballerina’s, schoentjes met een platte hak, want die dansten beter.
Camebridge
Grote kamer Rechts kwam je in een grote kamer waar je moest betalen. De dame van de dansschool zat achter een tafeltje waarop een geldkistje. Daar ging een deel
van het cursusgeld in en dan kon je doorlopen naar een zaaltje. Dat was een pijpenla met aan elke kant lange banken. Rechts zaten allemaal jongens en ertegenover zaten de meisjes. De dansleraar vertelde dat je als heer de dames ging vragen om de dans, maar natuurlijk wel nadat je eerst had gevoeld of je stropdas recht zat en je colbertje deed je dicht. Ik was met een vriendinnetje en samen hadden we ons oog al laten vallen op twee, in onze ogen, spetters van jongens. Maar ja, vonden die ons ook leuk? Gelukkig wel, want ze kwamen meteen op ons af en zo dansten we de eerste lessen in de armen van een paar leuke jongens. Ik weet alleen nog hun voornamen: Wim en Theo. Dansen werd mijn hobby en ik heb heel wat dansscholen bezocht op zondagavond, want dan was er vrij dansen. Toen de tijd van de rock ‘n roll aanbrak, deden veel dansscholen daar eerst niet aan mee. Later was er een kwartiertje rock ‘n roll. Volgens mij was Bonel de eerste dansschool die les gaf in rock ‘n roll.
door H. Widman Het was op een warme dag, die zondag in juni 1958, dat mijn vriend en ik besloten om de avond op de dansvloer door te brengen. De keuze viel op dansschool Camebridge aan de Keizersgracht in Amsterdam waar wij wel vaker kwamen. De entree was een lange rechte trap naar de tweede verdieping boven een garage. Bij de garderobe gaven wij onze overtollige kledingstukken in bewaring. Ik liep als eerste de balzaal binnen en daar zat ze, mijn toekomstige echtgenote. Ik ben regelrecht, mijn vriend verbouwereerd achterlatend, naar haar toe gelopen en heb haar ten dans gevraagd. Nu, 56 jaar later, zijn wij nog steeds bij elkaar. Als dat niet leuk is! Dansen gaat helaas niet meer.
Gedragslessen hoorden bij de dansles door Paul Soeverein Inderdaad was het destijds een standaard opvoedkundig punt om naar dansles te gaan. Wij zijn streng katholiek opgevoed (ik ben dat inmiddels niet meer), maar dansles hoorde er toch wel bij. Ik ben als 18-jarige naar de (katholieke) dansschool in de Jan Luyckenstraat geweest (jaren 60, naam van de dansschool ben ik vergeten). Helaas door verlate mazelen een aantal lessen gemist. Het was vooral klassiek ballroomdansen, plus Latijns Amerikaans. Er is eens een dringend verzoek geweest de sirtaki te beoefenen, wat de dansleraar na veel verzet één keer heeft gedaan. Ik weet nog dat er ook gedragslessen bij waren. Zo
vroeg je een meisje wanneer je met haar naar huis wilde fietsen of het toegestaan was met haar ‘op te fietsen’. Je deed dat niet zomaar. Ik heb dat één keer toegepast. Toen bleek het bewuste meisje vlak bij de dansschool te wonen, dus dat was maar een zeer kleine rit. Ik ben na de mazelen nog wel teruggegaan naar dansles, maar dat was geen succes meer.
Mijn zus Betty vond al eerder dat ik moest leren dansen, vandaar dat ik al jong op dansles zat. Als dertienjarige danste ik al in de Bellamystraat, bij Roel en Gerry van Gerven. Dit duurde een jaar, daarna vroeg Gerry Aaldriks mij het jongenstekort mee te helpen oplossen omdat zij zich met een stel schoolgenoten uit Slotermeer bij Musch had aangemeld. Weliswaar moest ik weer helemaal opnieuw beginnen, maar het leek me wel wat. Met mijn danservaring had ik een voorsprong en dat zou bij de dames ongetwijfeld indruk maken. Tenslotte had ik daar de leeftijd voor. Dansen was een bezigheid waarbij je meisjes geoorloofd vast mocht pakken. Tussen de buiken van een danspaar hoefde slechts ruimte voor een grammofoonplaat te blijven, doceerde meneer Musch. Meneer en mevrouw Musch waren een al wat ouder echtpaar dat de danspassen eerst van een papier afkeek voordat ze aan ons werden voorgedaan. Beiden kwamen wat stijf over, maar eenmaal in de ‘demonstratiemodus’ zag het er toch wel zwierig uit. Achteraf kan geconstateerd worden dat de lessen degelijk waren en net aan bij de tijd. De dames Belangrijker nog dan het dansen vond ik de ‘dames’. De meeste tijd dansten we met een vaste partner. Als eerste was dat Corry van dezelfde school uit Slotermeer; met haar mocht ik ook mee naar een schoolfeest in Bellevue. Corry was behoorlijk ‘gevuld’ en af en toe werd mij dat voor mijn gevoel uitdagend opgedrongen. Wat ik daarmee aan moest onderzocht ik toen nog. Corry ging van dansles af en een schoonheidsspecialiste, van wie ik de naam niet meer weet, nam haar plaats in. Zij droeg bij voorkeur mohairtruitjes en die voelden zo lekker aan. Naar vrij dansen, op zondagavond, ging ik zelden. Die ene keer dat ik wel aanwezig was, ging het ook nog fout. Natuurlijk moest er een spelletje gespeeld worden. ‘Hoedje doorgeven’: degene die het hoedje op z’n hoofd had wanneer de muziek stopte, viel af. Ik werd samen met mijn partner winnaar. Daarvoor moest ik wel mijn naaste belagers zo’n ‘zwiepert’ verkopen dat zij door de ruit van de aangrenzende garderobe gingen. Daardoor ging waarschijnlijk de prijs aan onze neus voorbij. Meneer Musch was duidelijk niet blij. (Bron: geheugenvanwest.nl)
Dinsdag 15 april 2014
pagina 10
BTR REIZEN
50 Plus reizen tegen betaalbare Prijzen!
SENIOR HOTELS 5 dagen ‘Alles Inclusief’ va. € 199,- p.p. informeer naar alle Voorjaar en Zomer ACTIE WEKEN
Senior Hotel ‘t Witte Veen Witteveen / Drenthe € 219, 219,-Actie Weken € 199, 199,-- p.p
Senior Hotel Dennenhoeve Nunspeet / Veluwe € 239, 239,-Actie Weken € 209, 209,-- p.p
Senior Hotel ‘t Holt Diepenheim / Twente € 256, 256,-Actie Weken € 224, 224,-- p.p
Senior Hotel Gaasterland Rijs / Friesland € 255, 255,-Actie Weken € 224, 224,-- p.p
Senior Hotel ‘t Trefpunt Made / N N--Brabant € 268, 268,-Actie Weken € 218, 218,-- p.p
Senior Hotel Holland Inn Wolvega / Friesland € 255, 255,-Actie Weken € 219, 219,-- p.p
NIEU
W
Snel terecht voor maagen darmonderzoek U voelt zich niet goed en wilt snel duidelijkheid over de oorzaak van uw klachten. Na een bezoek aan uw huisarts is besloten om een maag- of darmonderzoek te doen. Bij DC Klinieken Lairesse kunt u snel terecht. U wordt behandeld in een kleinschalig medisch centrum met veel ruimte voor persoonlijke aandacht. BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER
Begin 2014 is het landelijke Bevolkingsonderzoek Darmkanker gestart. Dit onderzoek wordt uitgevoerd bij mannen en vrouwen van 55 t/m 75 jaar. DC Klinieken Lairesse is een van de gecontracteerde ziekenhuizen en centra die het vervolgonderzoek mogen uitvoeren. Ook voor het Bevolkingsonderzoek Darmkanker kunt u dus bij DC Klinieken Lairesse terecht. • KORTE OF ZELFS GÉÉN WACHTTIJDEN • ERKENDE KWALITEIT EN VEILIGHEID
Senior Hotel Park Hierden Hierden / Veluwe € 262, 262,-Actie Weken € 224, 224,-- p.p
Senior Hotel Der Jägerhof Teutoburgerwald € 266, 266,-Actie Weken € 239, 239,-- p.p
Senior Hotel Altenburgerhof Thüringen € 249, 249,-Actie Weken € 199, 199,-- p.p
en nog veel meer gastvrije *** / **** Senior Hotels in Nederland en Duitsland
Riviercruises over Europa’s mooiste rivieren
uw
SUPER LAST MINUTE KORTING va. € 999,- voor slechts € 599,- p.p. KORTING 8 dg. Rijncruise, Arnhem - Basel, MS Switzerland II **** 11 - 18 mei € 400,p.p.
Enkele klassiekers uit ons cruiseprogramma 2014: 8 dg. Ontdek Vlaanderen en Limburg, MS Switzerland II ****
va.
8 dg. Het beste van Holland & België, MS Serenade I ****
va. €
899,- p.p.
8 dg. Het mooiste van de Moezel, MS Serenade I ****
va. €
899,- p.p.
8 dg. Klassieke Rijn, Amsterdam - Basel, MS Serenade I ****
va. €
999,- p.p.
10 dg. Over de Rijn en Moezel naar Trier, MS Switzerland II ****
va. €
899,- p.p.
10 dg. Klassieke Donau, Wenen & Budapest, MS Sereniy ****
€ 699,- p.p.
va. €
1.199,- p.p.
055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL
Oplage: 120.000 ex.
Dé gratis krant voor de echte Amsterdammer
Dinsdag 5 oktober 2010 - Jaargang 2, nr. 9
Ontvang voortaan De Oud-Amsterdammer in uw brievenbus
Ja, ik wil een jaarabonnement op De Oud-Amsterdammer € 49,90 (in Nederland)
€ 75,00 (buitenland)
Bij Lijn 3 kon
Voorletters......Tussenvoegsel............Achternaam.................................................................. Adres ....................................................................................................................................... Postcode .............................. Plaats ......................................................................................... Telefoon ...................................................................................................................................
Dinsdag 4
je ook voetba llen
september
2012
Natuurlijk werd in en rond Lijn 3 gedanst, gedronken was. Wethouder Maarten van (soms veel gedronken) Poelgeest liet Vondelbunker en gevreeën bij de heropening ’ op 9 maart dat het een dit jaar zelfs van de beatkelder maar Sodom lieve lust weten niet uit en Gomorra. onder de nieuwe te sluiten ‘dat Bij Lijn 3 werd van de gelijknamige hij hier verwekt naam ‘De bijvoorbeeld is’. Maar het pophistoricus ook gevoetbald. was niet alleen Voetbalteam stuitten we in Op de website Lijn 3. Op de een artikel over www.harrykni foto die we vonden John Seine (directeur Lijn pschild.nl (zie hoofdverhaal) op deze website 3, links met baard), tweede staat een aantal op een foto de popgroep van rechts Bob van Het ook het illustere personen Bouber (de nummer ‘Ik heb (Lords/Euson uit die tijd, waaronder latere toneelregisse geen zin om + Stax), Freddy Ruud Fonteyn op te staan’) ur, destijds bekend Heeren (Lords) en links naast van ZZ en de en Henk Penseel hem John Seine. Maskers, maar (Lijn 3). Zittend van hij schreef in links naar rechts 1965 voor Carl van Pel (Lijn 3), Eric Boom,
In Beatkelder bier en limona Lijn 3 werd slechts de geschonken
Deze week •
onder meer:
Trouwen in de boot van ‘Vergeet me niet tours’ pagina 3
• De jaarlijkse Ford-dag was een verwennerij pagina 5
• ‘We zijn nog steeds
Beatkelder Lijn boos’ 3. De Vondelbunker. zijn minstens Er twee namen waaronder jeugdhonk onder het pagina 13 de Vondelparkbru op 19 januari g, dat 1968 werd geopend door wethouder Harry • Lucky Ajax Verheij, bekend is. Lijn 3 heeft door geldgebrek steelt KNVBde tweede verjaardag nooit gehaald, beker maar voor veel Amsterdamme de beatbunker is rs een icoon. pagina 15 Provo is de periode van vooral Amsterdamse het verzet van de www.deoudamsterdam jeugd tegen het tablishment, mer.nl esmaar in 1968 was Provo, dat zichzelf op 13 mei 1967 ophief, geschiedenis. De Kabouterbeweg Volgende editie ing volgde Provo min of meer op, maar dat gebeurde dinsdag 18 pas in 1969. En ook september Woodstock moest nog komen. Zo beschouwd was 1968 een tussenjaar, maar wél een tussenjaar dat hippies (die zijn dan eigenlijk ook al ‘langharig werkschuw op hun retour) en tuig’ het leven de gewone burgerij van verpestten. De jeugd die wel wat wilde, zoals een beatkelder. Aan het einde van 1967 besluit het gemeentebestuur dat een toenmalige schuilkelder uit 1947 die is gebouwd in een brug over het Vondelpark De leidinggevende (hoek Van Baerlestraat-Eer n van Lijn 3 ste Constantijn met tweede van Huijgensstraat) rechts John Seine zal worden verbouwd tot die ervoor zorgde communistisch beatkelder. Over dat Pink Floyd e raadslid Leen de brug rijden de tramlijnen hier optrad. Seegers hem voor en na de 3 en 12 en de damse jongeren verkiezingen eerste tramlijn inspireert blijven opstandig. van 1946 kwam ook Ben Polak Tijdens tot de nieuwe de openingsavond van de CPN in ervoor dat er veel naam: Beatkelder Lijn het college. Ze treedt werden in 1948 meer mensen 3. groep die is geformeerd Tee Set op, de uit de raad gezet op afkomen en de rond 150 als gevolg rond Peter Tetteroo jongeren die niet van het groeiende (hun enige nummer naar binanti-communis nen kunnen, worden Grimmige sfeer 1-hit She Likes De zomer is me, met dank aan Hans opstandig. Het Weeds is dan nog niet weer voorbij Vermaak), opent loopt uit de hand en geschreven, wel Wethouder Harry en uitgezonderd die op 19 de politie moet januari Beatkelder hebben ze Verheij, die in dan het bescheiden prachtige week er aan te Lijn 3 in een grimpas komen. Een krantenberichten uit die in auhitje Don’t You gustus was mige sfeer. Want dag later kopt tijd en op websites Leave het over het opgenomen). De Telegraaf Provo mag dan ‘Rookbommen steevast Groot is de beatkelder algemeen wordt geafficheerd niet geweldig. al enkele bij opening beatkelder’. maanden niet als de eerste communiet. Er kunnen rond In elk geval meer bestaan, het bericht onder In hebben de nistische wethouder de 350 man in de Amsteropenluchtzwe de kop en dan is in Nederland het echt stouwen. mbaden in Amsterdam gever dat de entreeprijs meldt de verslag(dit is niet waar. Iin Maar de publiciteit het niet best de zomer van van vijf gulden gehad. En dat zorgt veel 1945 ging het te hoog wordt is een leuke aanleiding gevonden. Navraag om eens stil leert dat de entree later te staan bij mooie verhalen maar drie gulden Inkoop en herinneringen is, maar ook dat de geschiedenis uit is te veel in de ogen van veel van de openluchtjongeren. De toon zwembaden is gezet door de in Amsterdam krant die in die tijd niets (op de foto staat het van de opstandige damesbad van jeugd moet hebben. het Floraparkbad rond Het Parool staat 1960). We zijn die dag ook stil bij de opening, weer erg benieuwd maar de tone naar uw reacties, of voice is heel anders. Volgens u die kunt sturen, mailen Het en doorbellen. tijd een toonaangevend Parool, dat in die FOTO: STADSARCHIEF e krant is, heeft AMSTERDAM rookbom niets ‘die om het lijf, maar verspreidde alleen een fijne, Winkelcentrum prikkelende Diemerplein het winterse parkgeboomte’. geur tussen Diemen 020-6903727 Hoe dan ook is het een onstuimig www.puttm ann.nl begin, waarmee Adverteren Meer dan definitief op de Lijn 3 in kaart staat. De
Zwembaden
E-mail ...................................................................................................................................... Ingangsdatum ......................................................................................................................... Wilt u dit abonnement cadeau geven? Vul dan hieronder de gegevens in van de ontvanger. Voorletters......Tussenvoegsel............Achternaam.................................................................. Adres ....................................................................................................................................... Postcode .............................. Plaats ......................................................................................... Deze bon kunt u opsturen naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp of ga naar www.deoudamsterdammer.nl en vul de bon digitaal in. Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om jaarlijks een bedrag van e 49,90 van onderstaand bank- of girorekening af te schrijven t.n.v. Enter Media Weesp:
Oud Goud Oud Zilver Zilv/Gd Munte n
1 miljoen lezers!
Lees verder op pagina
Oud-Amsterdammer ?
7.
Neem contact op via 06-11002679 / www.deoudam 06-29600679 sterdammer.nl
De Oud-Amsterdammer is een uitgave van: De Oud-Amsterdammer bv Adres: Postbus 5003, 1380 GA Weesp Telefoon: (020) 7163979 Redactie: Hans Peijs Advertenties: Irene Venneker, Myrna Bos
Handtekening...................................................................
Productie: Enter Media BV
Oplage: 105.000 ex.
U
• VOLLEDIGE VERGOEDING DOOR ZORGVERZEKERAAR* * MET UITZONDERING VAN HET EIGEN RISICO
Voor meer informatie of vragen kunt u kijken op onze website: www.dcklinieken.nl. Of neem contact met ons op via (020) 664 02 06 of
[email protected]. Valeriusplein 11 1075 BG Amsterdam Tel: (020) 664 02 06
[email protected]
Lairesse
Dinsdag 15 april 2014
pagina 11
De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar
[email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.
Wijers door E. Windt In het verhaal van Henk Crust over Wijers in de editie van 1 april is sprake van de oude tapijtfabriek. Wijers was geen tapijtfabriek, maar een groothandel in woningtextiel. Met een introductie van een woninginrichter kon de consument bij Wijers een keus maken. Vervolgens werd het uitgekozen product via de woninginrichter geleverd. Voor de consument was Wijers dus zoiets als een showroom.
Verkeerde foto Dinie Voorham laat weten: “De foto over de krakersrellen is niet de Vondelstraat, maar hoek Overtoom/Eerste Constantijn Huygensstraat, richting Van Baarlestraat. Dit was ook Nico Alma opgevallen: “De foto op de voorpagina is niet in de Vondelstraat genomen en trouwens ook niet in 1987. De fotograaf staat in de Constantijn Huijgensstraat bij de halte van lijn 3 richting Muiderpoort. Hij fotografeert richting oost door de Van Baerlestraat naar onder andere het zichtbare torentje van het (v/h Sweelinck-) Conservatorium. Vooraan kruist de Overtoom: links (richting centrum) en rechts (richting Amstelveenseweg). Ter hoogte van de eerste dwarsstraat staan de mensen op de barricade. Direct daarachter kruist de Vondelstraat. Op de nog rustige zondag 2 maart 1980 (!) ben ik ook eens over die barricade geklommen. Het opruimen gebeurde niet door veelgenoemde ‘tanks’. Die zijn daar helemaal niet geschikt voor. Het was op maandag 3 maart een pantserrupsvoertuig met een shovel voorop.”
Jongenskoor door Lia Akman Het jongenskoor van de Vredesscholen zong inderdaad ieder jaar de Mattheuspassion van Bach bij Piet van Egmond in het Concertgebouw. Ze zongen ook in de St. Willibrordusbasiliek in Hulst, Zeeland. Na broeder Matthias kwam broeder Hermenegild, die een Cornelisschool-collega van mij was. Het kan ook wel zijn dat ze het later samen deden.
Opgelost Het raadsel van de klok van dagblad De Tijd is opgelost door Hans Blaas en Wim Vonk: “De klok hangt aan een gevel van een buurthuis in de Tweede van der Helststraat (het stukje achter het Okurahotel tussen de Jozef Israelskade en de Lutmastraat)”, schijft Blaas. En Vonk: “Enkele jaren geleden kwam ik door een wegomlegging terecht in een straat die uitkwam op de Ferdinand Bolstraat. Het schijnt dat daar een uitgeverij zit die de klok na de verhuizing heeft meegenomen. Als deze er nog hangt, is het raadsel opgelost.”
‘Het eten was perfect en het menu beperkt’ door Han Tolsma Graag wil ik reageren op het artikel van J.P. de Jong, in de uitgave van 18 maart. Ik heb het met verbazing gelezen en soms dacht ik een heel ander persoon voor me te hebben, maar dan bleek het later toch wel om dezelfde persoon te gaan. Ik heb namelijk in dit restaurant gewerkt, van rond 1962 tot 1965. Eerst als afwashulp voor vakantiewerk en al vrij snel klom ik op tot het keukenwerk, via spiegeleieren bakken, de nasi roeren, rijst, bami en andere gerechten koken en later zelfstandig klaarmaken. Toen ik begon was de eigenaar niet alleen. In de keuken werkten twee oudere Indische dames. De ene noemden we oma (ze heette Zimmerman) en had nog in de gouvermentskeuken in Indië gewerkt. De andere noemden we ‘tanne’. Zij deed allerlei werk. John Oei Het meest frappante vind ik de naam van zowel de eigenaar als het restaurant. Voor zover ik weet, heette hij John Oei (hij had ook een broer Arnold die bij Taisan op de Overtoom werkte) en de naam van het restaurant was Wong Loeng. Van tiranniseren is mij niets gebleken tijdens mijn afwasperiode. Wel controleerde John vaak of de borden glommen en of er geen vingers op zaten. Ik moest altijd de borden als eerste wassen en met een
nieuwe, schone theedoek drogen. Daar vond ik niets verkeerds aan, want het was een visitekaartje voor de gasten. Het verhaal van de koelkast klopt, er waren klanten die zelf drank uit de koelkast mochten halen. John was zeker geen zakenman. Drukke tijden Ik heb heel drukke tijden meegemaakt, vooral in de weekenden en de feestdagen. Ik reed zelfs bestellingen rond op mijn bromfiets, onder meer naar de Amstel brouwerij (kon ik zoveel biertjes drinken als ik maar wilde!!). Door de week kon het stil zijn en dan moesten we kijken of de andere restaurants in de buurt het wel druk hadden, zoals Santin op de hoek Dappermarkt/Mauritskade! Het eten was perfect, ook dat klopt, en het assortiment was niet groot. Vlak voordat de Wagenaarstraat geheel gesloopt werd, heb ik nog een foto gemaakt (zie bijlage) van het restaurant, dat toen Sederhana heette.
Vroegere Chinees restaurant Wong Loeng.
De in- en uitgangen van Wijers Giel Jansen reageert op het artikel over Wijers in de vorige editie: “Naar aanleiding van uw artikel over het kraken van het Wijers-complex het volgende. Bij het ontruimen van dit complex heeft de politie deze foto die in mijn bezit was, gebruikt om alle in- en uitgangen van dit complex te controleren en eventuele ontsnappingen tegen te gaan. Ik heb in de periode 1953-1978 namelijk in dit complex gewerkt. In 1979 verhuisde het administratieve gedeelte van het bedrijf, en ik dus ook, naar een nieuwe locatie in de Venserpolder in Diemen. De goederen werden overgebracht naar een centraal magazijn in Maarsbergen.” Hongerwinter Greet van den Wollenberg kent Wijers van een heel andere hoedanigheid: “Tijdens de hongerwinter van 1945 werkte een oudere broer van mij bij Wijers. Volgens mij een zaak in gordijnen en meubelbekle-
ding. In Groningen was ook een vestiging van Wijers. De kinderen van de werknemers in Amsterdam die honger hadden, mochten naar Groningen en werden geplaatst in gastgezinnen. Mijn broer Louis had geen kinderen, maar wel twee jongere broers en een zusje (ik dus) die ook honger hadden. Mijn broer Louis kreeg het voor elkaar dat wij ook meemochten.” “Op een avond, voor spitsuur, werden we op de vestiging in de Nieuwezijds Voorburgwal verwacht, met een rieten koffertje en met wat kleren. Toen het geheel donker was geworden, werden alle kinderen in vrachtagens met dekzeil gehesen, met wat paardendekens tegen de kou. De reis kon beginnen. Bij aankomst in Groningen - het was al licht - werden we onthaald op boterhammen met appelstroop en bekers melk. Ik kwam in een aardig gezin terecht en mijn broers werden elders in de stad geplaatst. Onze ouders wisten niet wat er zich in Groningen afspeelde. Wij zijn heelhuids weer thuisgekomen.”
Bethaniënbuurt Onze medewerker Simon van Blokland (geboren op 26 september 1935 in de Barndesteeg nr. 10, waar zijn vader de bekende Smederij Van Blokland had) en Frans Duivis (geboren op 26 september 1946 op de Kloveniersburgwal 26, waar zijn vader in het Klein Trippenhuis zijn chocolateriewinkel dreef, werken aan een boek over de Bethaniënbuurt in de periode 1930 tot 1980. De vorige oproepen in De Oud-Amsterdammer hebben tot onze vreugde veel reacties opgeleverd uit bijna alle straten. De Oudezijds Achterburgwal huisnummers 69 tot en met 149 en de Bloedstraat even zijde gaven jammer genoeg minder resultaat, waardoor we van een aantal huisnummers aldaar interessante/belangrijke informatie missen. Vandaar deze extra oproep om gegevens van deze twee niet onbelangrijke delen van de Bethaniënbuurt. We denken aan: het vermelden van verdwenen winkels, de Tweede Wereldoorlog, karakteristieke bewoners, bekende Nederlanders die er gewoond hebben, enzovoorts. Maar ook foto’s, kaarten, enz. van de Oudezijds Achterburgwal 69-149 en de even zijde van de Bloedstraat zijn zeer welkom. Wij zijn er dankbaar voor! Verder zijn Simon en Frans op zoek naar informatie over haringman Jan Boekelman van de Nieuwmarkt. Reacties kunnen naar Simon van Blokland, Schaarweide 9, 1507 NJ Zaandam of Frans Duivis, Poemaweg 5, 1338 BP Almere. E-mail:
[email protected].
Challemiese (?) door Jan Brussee Voor de Tweede Wereldoorlog werd er nog wel eens iets gerepareerd in plaats van meteen weggegooid. Mijn vader repareerde veel en als iets echt niet meer te maken was, zei hij: “Zo, die is naar de gallemiese” en pas daarna werd het in de vuilnisbak gegooid. Ik vraag me af of het woord misschien anders moet worden geschreven, namelijk als challemiese? Waar de challemiese liggen of wat het zijn of is, weet ik niet, maar als iets naar de challemiese is, dan is het niet meer te gebruiken. Er zijn meer woorden apart. Een buurman - een echte Amsterdammer - kocht bij de Hema een maanzaadbroodje en zei dat hij een galletje had gekocht. Dat is een ovaal broodje met maanzaad erbovenop. Hij trakteerde me op een sneetje besmeerd met roomboter (‘Dat sijn nog es bure’, zou Sonneveld zeggen). PS. Van Gerben Hommenga kregen we een reactie op de reclameschilderingen van Jan Luhf. Vanwege plaatsgebrek nemen we deze volgende keer mee.
Dinsdag 15 april 2014
1
pagina 12
Puzel mee en win vrijkaartjes voor ‘BODY WORLDS’ (5X2)
1
15
16
15 22
16
22 28
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
2 12
3
4
5 13
6
7
8 14
9
10
11
12
23 23
28
33
38
39
38
39
17 17
29 29
33
24 24
34 34
44
47
54
55
54
55 61
65
66
65 72
66
50
51
50
51
26
25
26 31
20
19
20
14
27
37
41
45
56
57
62
67
63
64 64
69 69
74
78
58
63
75 75
79 79
83 83
49
53
58
68
74
73
53
52
68
Gunther von Hagens’ ‘BODY WORLDS: The Happiness Project’ in Amsterdam vertelt het verbazingwekkende verhaal van ons eigen lichaam en de invloed van het fenomeen ‘geluk’ op onze gezondheid. Meer dan 200 anatomische preparaten van echte menselijke lichamen tonen de complexiteit, de veerkracht en de kwetsbaarheid van het lichaam. Deze bijzondere, interactieve presentatie onthult het effect van geluk op lichaam en ziel.
49
52 57
The Happiness project
43 43
46
48
BODY WORLDS:
32
42
46
21
27
37
42
56
21
32
36
41
45
19
31
36
35
40
82
86
25
35
67 73
82
30
62
78
77
30
48
61
72 77
18
40
44
47
13
18
84
60
59
60
70 70
80 80
84
87
59
‘BODY WORLDS’ (ook bekend onder de Duitse benaming Körperwelten) is de enige anatomietentoonstelling die gebaseerd is op een donorprogramma. Na het succes van de reizende ‘BODY WORLDS’ exposities in Rotterdam (2010/2011) en in Amsterdam (2012), besloot Dr. Gunther von Hagens een permanente expositie te openen in het centrum van Amsterdam.
71 76 76
85
71
81 81
85 2
86
87
‘BODY WORLDS: The Happiness Project’ is gevestigd in hartje Amsterdam, aan het Damrak 66. Een bezoek is dus uitstekend te combineren met andere bezienswaardigheden in de hoofdstad.
2
74
6
74 1
6 67
1 50
67 10
50
10
72
49
72
49 55
85 41 41
/ 85 /
4
24
32
4 26
24 33
55 19
32 44
26 47
33 29
19
44
47
29
27
66
13
27 38
66
13
38 17
43
17
43
86
7
36
61
84
75
42
86 39
7 78
36
61
84
75
42
39 25
78 68
25
68
Horizontaal 1. bewoner van het Midden-Oosten; 7. plaats in Gelderland; 12. koeienmaag; 13. Duits wijngebied; 14. aardkluit; 15. gigawatt (afk.); 17. disconto (afk.); 19. promotiefilmpje; 21. exemplaar (afk.); 22. wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (afk.); 24. ontspanningsplaats voor kinderen; 27. duw; 28. openbare betrekking; 30. autokeuring (afk.); 31. gravin van Holland; 32. Duits automerk; 33. sterk ijzerhoudende grondsoort; 35. snelheid (vaart); 37. tentoonstellingsgebouw in Amsterdam; 38. tweede oogst van een gewas; 41. Nederlandse omroepstichting (afk.); 42. Nederlandse dichter; 44. Australische struisvogel; 46. roofdier; 47. luizenei; 48. lachwekkend (leuk); 49. inzet (vlijt); 50. een moment; 52. betaalmiddel; 54. toorts; 56. zwarte kleverige stof; 58. visetende vogel; 61. Europeaan; 62. zijn geboortedag vieren; 64. keel-, neus- en oogheelkunde (afk.); 65. van geringe lengte; 67. oude lap; 68. durf; 70. onderaardse ruimte; 72. telwoord; 73. Duitse componist; 76. open plek in een bos; 77. kippenproduct; 78. vogelverblijf; 79. op alle plaatsen; 81. Amsterdamse tijd (afk.); 82. biljartstok; 83. havenplaats in Israël; 84. vordering; 86. soort antilope; 87. plaats in Zeeland.
Verticaal 1. achterdocht (wantrouwen); 2. aluminium (scheik. afk.); 3. slaapplaats; 4. nijlreiger; 5. geneesmiddelenbriefje; 6. bevroren neerslag; 7. oude Portugese munt; 8. afneembare snelbinder; 9. meisjesspeelgoed; 10. oude lengtemaat; 11. geweven stof; 16. jongensnaam; 18. plaats in België; 20. meisjesnaam; 21. plechtige belofte; 23. algemene bond voor onderwijzend personeel (afk.); 25. eikenschors van schors ontdoen; 26. spits toelopend; 27. windrichting; 29. informatiesysteem op televisie; 32. botsing; 34. sterke drank; 36. afzichtelijk wezen; 37. gordijnrail; 39. welpenleidster; 40. schietpatroon; 42. schoonmaakgerei; 43. man van adel; 45. lidwoord; 46. jong dier; 51. smeerstof; 53. Nederlandse rivier; 54. varken om mee te fokken; 55. rode vrucht; 56. deel van een geheel; 57. gewicht; 59. gepelde gerst; 60. aswenteling (draai); 62. Bargoens voor tien gilden; 63. kans op iets ergs; 66. uitroep van schik; 67. onderricht; 69. hevig; 71. bid (Lat.); 73. hangman; 74. handvat aan een mes; 75. middag (tijdstip 12 uur); 78. ontkenning; 80. Chinese vermicelli; 82. kort zicht (afk.); 85. stoomschip (afk.).
Een heis voor je treiter (de oplossing van de puzzel van de vorige keer) is net als een knal voor je kanis, een beuk voor je porum en een knal voor je stuiter Bargoens voor een klap op je hoofd. Waar de uitdrukking vandaan komt, is niet bekend. Misschien weten Amsterdammers het antwoord? In elk geval gaat de prijs (een original Radio Mini met de looks van de jaren 60 ) van Expert Bushoff naar K. Leibbrand en E. Hopman, die kunnen luisteren naar de muziek uit deze radio.
Nieuwe puzzelprijs: Vijf keer twee vrijkaartjes ter waarde van 20 euro voor de expositie van ‘Bodyworlds’ op het Damrak. Zie voor meer informatie de tekst naast de puzzel.
Stuur uw oplossing met uw naam, adres en telefoonnummer voor 25 april 2014 naar (e-mail)
[email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 13
30
‘Hier zwierf ik vaak rond’ Samenstelling: Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland In de rubriek ‘Wie het weet, mag het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland beeld waarvan wij de lezers vragen waar deze is gemaakt en of ze er bijzondere herinneringen aan hebben. Een aantal inzenders met een aansprekende bijdrage krijgen als tegenprestatie het boekje ‘Amsterdamse grachten’ van Simon van Blokland. Hieronder staat de foto die wij in de vorige editie plaatsten.
Soms maken Marian en Simon het makkelijk, soms moeilijk en soms vrijwel onmogelijk. Dat laatste was het geval bij de Van Swindenstraat, althans, bij de vermeende Van Swindenstraat twee edities terug. Gielijn Escher meende na lang speurwerk dat de raadplaat niet de Van Swindenstraat maar de Van Swindendwarsstraat is. We hebben dit aan Simon voorgelegd en hij reageert met ‘Mea culpa’. Met andere woorden: Simon had het fout en Gielijn Escher goed. Enge Kerksteeg De raadplaat van de vorige editie is ook weer geraden door de heer Escher. “We kijken vanaf de Warmoesstraat in de Enge Kerksteeg met zicht op de Oude Kerk. Ontelbare keren heb ik dit straatje gelopen met als doel de Oude Kerk en haar magnifieke orgel. Onvergetelijke herinneringen aan de orgelconcerten van de legendarische organisten Feike Asma, Piet van Egmond en Willem Hendrik Zwart, die in hun glorietijd - de jaren 50 en 60 - met gemak 1.500 tot 2.000 bezoe-
kers trokken! En dat in een ambiance zonder enige luxe zoals koffie, garderobe en verwarming. In de jaren 70 en 80 kwamen ook jongere organisten zoals Klaas Jan Mulder en Herman van Vliet de gelederen versterken.” Hij heeft een anekdote tot slot: “Vanaf 1970 raakte ik als vrijwilliger bij de organisatie betrokken en leerde zo de harde kern van de vaste bezoekers kennen. Zo was er één die steevast na het eerste muziekstuk de kerk verliet om vlak voor het einde weer binnen te komen. Thuis kon hij dan het programma laten zien: hij was keurig naar het orgelconcert geweest!” La Esquina M. Heesen schrijft het volgende: “De foto is genomen in de Enge Kerksteeg, gezien vanaf de Warmoesstraat richting Oude Kerksplein. Dit was het beeld tot aan de sluiting van café La Esquina.” Ook Uwe Alberts kent la Esquina. “Op de hoek van de Warmoesstraat en de Enge Kerksteeg bevond zich café La Esquina. Nadat Victor zijn café San Domingo (hoek Lange Niezel en de Warmoesstraat) had verkocht en in het pand een coffeeshop kwam, gingen mijn vrouw en ik vrij frequent naar La Esquina. Vandaar dat wij vaak door de Enge Kerksteeg, via het Oude Kerksplein naar onze woning in de Korte Koningsstraat liepen. De alternatieve route was door de Lange Niezel en dan via OZ Achterburgwal of de Zeedijk.” Mot met haar man Catharina van Mouwerik kreeg er mot over met haar man. “Ik wist het meteen, maar mijn eega was een andere mening toegedaan. Volgens hem is dit het straatje bij de Nieuwe Kerk dat in de Gravenstraat uitkomt. Dus we moesten weer op onderzoek uit en ja hoor: ik had gelijk.” Jemi Theo Greuter beschrijft de plek als volgt: “Rechts vooraan zit al meer dan 40 jaar Jemi, de bijzondere buurtwinkel met ver
De Enge Kerksteeg nu.
De nieuwe raadplaat
rassend bloemwerk en gezellige mensen. En links achteraan kunnen geïnteresseerden al bijna 20 jaar het PIC (Prostitutie Informatie Centrum) van Mariska Majoor bezoeken.” Ab Smienk laat weten: “Opgegroeid rond de Nieuwmarkt zwierf ik met m’n vriendjes ‘s avonds en overdag heel wat rond in deze buurt. Later natuurlijk niet meer! Ik heb deze keer nog iets geleerd. Ik probeerde namelijk een bevestiging te krijgen van het adres met behulp van Google Earth. Tot mijn verbazing werkte de Street View tool echter niet in en om de Oude Kerk. Na enig nadenken kom ik tot de conclusie dat dit natuurlijk is gedaan om te voorkomen dat er in één klap duizend hoerenlopers op het web staan.” Stamkroegjes Frans Moen weet alles over de rosse buurt. “Hier begon de rosse buurt. Het witte pand aan de linkerkant bijna achteraan wordt nog steeds bevolkt door diverse dames. Hoe ik dit weet? In deze omgeving had ik een paar stamkroegjes, heel lang geleden. En heel soms, als ik weer in de stad ben, maak ik er nog een rondje.” Elise Rutten, Bram Huyser, Bettie Schillemans en Joop de Lange wisten het ook, net als Klaas Meester voor wie het een makkie was.”Ik heb geruime tijd om de hoek gewoond in de Lange Niezel.” Iets moeilijker graag ‘De Koningen en Mollen’ (de familie rond onze vaste medewerkers Jos Mol en Adrie en Nellie de Koning) wisten het ook snel en stuurden een foto mee van de huidige situatie. “De volgende keer mag het iets moeilijker”, schrijft Jos Mol. Joke de Wit zat ernaast. “Het is de eerste keer dat ik meedoe, want ondanks dat ik een echte Amsterdamse ben weet ik het gewoon nooit. Maar nu denk ik het te weten: het is de Gravenstraat bij de Dam met op de achtergrond de Nieuwe Kerk.” Vanwege de beperkte ruimte heben we geen plek voor de nazit. In de volgende editie komen we terug op in elk geval de Kromboomssloot. De boekjes van Simon gaan naar Joke de Wit, Frans Moen, Ab Smienk, M. Heesen en Uwe Alberts. Voor zover we de adressen niet hebben, verzoeken wij deze te mailen.
De nieuwe raadplaat is genomen in de jaren 60 of 70, gelet op de oude auto’s. Simon heeft deze foto zelf gemaakt, maar dat kun je niet echt een hint noemen. Lastig? Dat zal blijken uit het aantal inzendingen. Reacties kunt u mailen (dit heeft onze voorkeur) naar
[email protected] of sturen naar De Oud-Amsterdammer Postbus 5003, 1380 GA Weesp
Mijn ontmoetingen met André Hazes Ik heb u al eens verteld dat ik in mijn werk als persfotograaf veel mensen ben tegengekomen. Onder hen André Hazes, die ik regelmatig tegen het lijf liep. Omdat de Amsterdamse volkszanger momenteel ‘hot’ is en het alweer bijna 10 jaar geleden (op 23 september 2004) is dat hij op 53-jarige leeftijd overleed, besteed ik de komende edities met een aantal unieke foto’s aandacht aan hem. In 1979 zitten Johnny Jordaan en Tante Leen 25 jaar in het artiestenvak en André Hazes is aanwezig bij de viering. Ik spreek hem even in de gang van café-restaurant Dubois waar hij vertelt dat er snel een nieuwe plaat van hem uitkomt. Na zijn doorbraak met ‘Eenzame Kerst’ in 1976 is het al geruime tijd stil rondom hem, maar dat zou snel veranderen. Later op de avond maak ik nog een exclusieve foto van André met Ellen Wolff, zijn verloofde die later zijn tweede echtgenote zou worden. In de volgende editie meer over André. Dan schrijf ik onder andere over unieke videobeelden die ik maakte tijdens zijn eerste optreden op het Jordaanfestival. Tot de volgende keer. De drie iconen van het Nederlandse lied, Johnny Jordaan, André Hazes en Tante Leen. Deze foto maakte ik in 1979 tijdens het 25-jarig artiestenjubileum van Johnny en Tante Leen.
Dré met Ellen Wolff, zijn vriendin, en later tweede echtgenote. Samen kregen ze hun zoon Melvin. Ellen hertrouwde na de scheiding en is inmiddels overleden.
André Hazes zingend bij een draaiorgel van Perlee ter gelegenheid van de uitreiking van de LP ‘n Vriend’ in 1978.
Hazes samen met zijn grote voorbeeld en medeontdekker Willy Alberti, die in 1976 tegen André zei:“Jij moet Eenzame Kerst zelf zingen, niet ik.”
pagina 14
Dinsdag 15 april 2014
Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail)
[email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp
De straat op! Drie Amsterdamse straatfotografen Tegelijk met de tentoonstelling ‘Amsterdam! Oude foto’s van Ed van der Elsken 1947-1970’ (zie bericht hieronder) presenteert het Stadsarchief Amsterdam recent werk van de fotografen Hans Eijkelboom, Reinier Gerritsen en Theo Niekus. De tentoonstelling ‘De straat op!’ is te zien in de centrale hal van het Stadsarchief en is vrij toegankelijk. Voor Hans Eijkelboom, Reinier Gerritsen en Theo Niekus is de straat, waar de dynamiek en vitaliteit van de grote stad zichtbaar worden, al jaren hun werkterrein. De presentatie wordt gecompleteerd door drie korte films van de Franse fotografe en filmmaker Jocelyne Moreau (1968). Zij volgde de drie fotografen terwijl ze op straat aan het werk zijn. Op 13 september houdt het Stadsarchief Amsterdam in samenwerking met de drie straatfotografen een masterclass straatfotografie met de titel ‘Het geluk ligt op straat’. De kandidaten worden door een jury geselecteerd aan de hand van zelfgemaakte foto’s die kunnen worden ingezonden. In café Struik op de Rozengracht 160 vertelt Karel Ruiter over het café dat zijn vader, Theo Ruiter, hier hield in de oorlog. Theo Ruiter heeft in de oorlog talloze mensen uit handen van de Duitsers weten te bevrijden. Op 5 mei 2014 vertelt Karel Ruiter dit verhaal opnieuw. Foto: Jordi Huisman/Hollandse Hoogte.
Tientallen Amsterdamse huizen openen hun deuren Het Joods Cultureel Kwartier en het Amsterdams 4 en 5 mei comité organiseren op 4 en 5 mei 2014 het dubbelprogramma Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet. Op 4 mei worden kleinschalige herdenkingen gehouden in Amsterdamse huizen waar het joodse leven zich voor, tijdens en vlak na de oorlog afspeelde; op 4 en 5 mei staan huizen waarin verzet werd georganiseerd centraal. Open Joodse Huizen Op 4 mei organiseert het Joods Cultureel Kwartier voor het derde jaar Open Joodse Huizen in Amsterdam in samenwerking met tal van lokale partners. Op 21 locaties vertellen directe getuigen, hun nazaten en kenners over het vooroorlogse joodse leven en de gebeurtenissen tijdens de oorlog. Ook zijn er verhalen over vervolging, onderduik, verzet, deportatie en terugkeer. Open Joodse Huizen start in het Brinkhuis in Betondorp. Deze buurt telde voor en tijdens de oorlog veel (joodse) socialisten en communisten. Herbert Sarfatij vertelt over zijn jeugd in Betondorp en Sander Hartog staat stil bij de verzetsdaden van zijn grootouders. Aart Janszen spreekt over zijn vader Laurens Janszen, die als hier onderwijzer in 1941 weigerde joodse leerlingen aan te geven. In de voormalige Kweekschool spreekt Max Arian over zijn redding uit de ernaast gelegen Crèche. Sieny en Harry Cohen halen herinneringen op aan hun werk in en rond de Crèche.
‘Land of hope and glory’ In het Ostade Theater aan de Van Ostadestraat 233d in Amsterdam wordt donderdag 1 mei de voorstelling ‘Land of hope and glory’ gespeeld. Dit is een muziekvoorstelling met liedjes uit de jaren 40, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een Nederlander die in de Tweede Wereldoorlog in Duitsland terechtkomt en daar bij toeval in het Duitse verzet verzeild raakt. Hij komt voor grote dilemma’s te staan. Wat en wie is goed of fout in oorlogstijd? Een ontroerende, maar ook vrolijke muziektheatervoorstelling met een prachtig verhaal doorspekt met hits en mooie, vrolijke liedjes uit de jaren 40. Met Nederlandse klassiekers als ‘Trees heeft een Canadees’, ‘Wie heeft er suiker in de erwtensoep gedaan’, ‘Eens zal de Betuwe in bloei weer staan’ en ‘Als op het Leidseplein...’. Maar ook met bijzonder buitenlands repertoire zoals de jazz van Glenn Miller en the Andrew Sisters, melancholische Duitse chansons van Marlene Dietrich en natuurlijk Vera Lynn! De aanvangstijd is 20.30 uur, kaarten zijn te reserveren via 020- 679 50 96 of www.ostadetheater.nl.
Excursie ‘Joodse geschiedenis van Amsterdam’
In de Danie Theronstraat vertelt de huidige bewoner Hüsnü Yegenoglu over zijn onderzoek naar de joodse geschiedenis van de straat. Oud-bewoners Jerry (Gerrit) Meents en Karla Nooter-Spreekmeester staan stil bij hun jeugd in deze straat.
Amsterdam, cultuur-historische vereniging, houdt dinsdag 22 april om 13.30 uur de excursie ‘Joodse geschiedenis van Amsterdam’. Er wordt een wandeling gemaakt langs de gebouwen in de vroegere jodenbuurten. René Valensa vertelt daarbij verhalen en anekdotes.
Posteractie Ook dit jaar worden alle bewoners van joodse huizen opgeroepen om de herdenkingsposter voor het raam te hangen. Via de website kan voor ieder adres een herdenkingsposter worden geprint:
Verzamelen om 13.15 uur bij restaurant Amstelhoeck, hoek Amstel en Zwanenburgwal (bij de Stopera). De rondleiding start om 13.30 uur en duurt circa 2,5 uur. De deelname varieert van 6 euro voor leden van de vereniging tot 10 euro voor niet-leden zonder een pas. Opgeven en meer informatie op www.amsterdamhv.nl of tel. 020-6317309.
www.communityjoodsmonument.nl/poster Huizen van Verzet 26 Amsterdamse huizen en 26 sprekers met indrukwekkende verhalen op 4 en 5 mei. De uiteenlopende verhalen die schuilen in de Huizen van Verzet vertellen de geschiedenis van verzetsstrijders die bijvoorbeeld documenten vervalsten, joden onderdak gaven, illegale pers verspreidden, maar ook Indonesisch verzet en het verlies van de dapperen die hun schuld moesten afbetalen met de dood. Verschillende sprekers, onder wie overlevenden, vertellen hun verhaal over vervolging, oorlog en bevrijding. Het gaat over voormalige en huidige bewoners, met foto’s, films, dagboekfragmenten, gedichten, literatuur en muziek. Een greep uit het programma: Het Koninklijk Paleis op de Dam opent haar deuren op 5 mei. De rondleiding verhaalt over hoe het gebouw uit de handen van de Nazi’s bleef, hoe de bijzondere kunstwerken ongeschonden de oorlog overleefden en meer bijzondere verhalen over de bewoners in die tijd. In de Haci Bayram Moskee vertellen familieleden en buurtbewoners hun herinneringen. Ruim 80 jaar geleden werd de Moskee gebouwd als school waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Duitse soldaten bivakkeerden. En aan de Van Eeghenlaan 11 vertellen Iwan Faiman, zoon van een verzetsman die op de Van Eeghenlaan woonde, en Herman Keppy, journalist en schrijver, over het Indonesisch verzet in Amsterdam tijdens de bezettingsjaren. Bekijk het volledige programma op www.openjoodsehuizen.nl en www.huizenvanverzet.nl. Open Joodse Huizen programma 4 mei 10.00 - 17.00 uur. Huizen van Verzet programma 4 mei 10.00 tot 17.00 uur en 5 mei 10.00 - 17.00 uur. Alle huizen zijn gratis toegankelijk (tenzij anders aangegeven). Hou rekening met een beperkt aantal plaatsen en huizen waar reserveren verplicht is.
Anatomietentoonstelling ‘Body Worlds’ in Amsterdam De adembenemende anatomietentoonstelling ‘Body Worlds’ vertelt het wonderbaarlijke verhaal van ons eigen lichaam en de invloed van het fenomeen ‘geluk’ op onze gezondheid. Meer dan 200 anatomische preparaten van echte menselijke lichamen tonen de complexiteit, de veerkracht en de kwetsbaarheid van het lichaam. Bezoekers leren in Amsterdam onder meer dat mensen die gelukkig zijn enkele jaren langer leven dan mensen die ongelukkig zijn. Dat is goed nieuws in een land waarvan de bevolking al jaren tot de meest gelukkige mensen ter wereld behoort. Deze unieke tentoonstelling is nu te zien in hartje Amsterdam, tussen Dam en Centraal Station, op Damrak 66.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 15
Linnaeusparkweg
De straat van de fietsenstallingen door Adrie de Koning Vanaf mijn geboorte in 1948 tot mijn huwelijk in 1973 woonde ik op de Linnaeusparkweg in de Watergraafsmeer. Dat is dus mijn straat. Historie De Watergraafsmeer, ook wel Diemermeer genoemd, werd in 1629 drooggemalen. Pas in 1817 werd het een zelfstandige gemeente. Dat heeft ruim 100 jaar geduurd, want in 1920 werd de Watergraafsmeer ingelijfd bij Amsterdam. Dus nog geen 100 jaar geleden! De drooggemalen polder kreeg, zoals de meeste polders, een strak wegenstelsel met een oost-westverbinding (de Middenweg) en haaks daarop van noord naar zuid de Kruislaan. Hierlangs ontstond bebouwing, maar al snel kwamen er parallel aan deze wegen nieuwe straten. Bijvoorbeeld de Breede- en de Hoogeweg. Bij een volgende uitbreiding ontstond de Linnaeusparkweg, een van de straten van de zogenaamde ‘Geleerdenbuurt’. De straat liep van de Linnaeuskade uiteindelijk tot aan de Kruislaan. Een lange straat met veel bomen. Toen, en ook nu nog, grotendeels een rustige straat. In het midden van de straat, althans in het gedeelte van de Linnaeuskade tot het Gallileïplantsoen, lagen de stroken
met bomen. Er waren dus gescheiden rijbanen. Het waren ideale speelplaatsen, die later meer en meer in gebruik werden genomen als parkeerplaatsen. Naamgever De straat dankt zijn naam aan de beroemde Zweedse natuurkundige Carl Linnaeus (1707-1778). Deze geleerde promoveerde in 1735 tot doctor in de geneeskunde aan de Universiteit van Harderwijk, maar is vooral beroemd geworden door zijn beschrijvingen van het dieren- en plantenrijk die hij in verschillende soorten indeelde en van namen voorzag. Zijn beroemdheid was kennelijk zó groot dat er wel 5 straten naar hem vernoemd zijn: Linnaeusstraat, Linnaeuskade, Linnaeusdwarsstraat, Linnaeushof en Linnaeusparkweg. Alleen de naamgever van Amsterdam, de Amstel, kan daar aan tippen! De medici In de straat woonden veel huisartsen met praktijk aan huis. Ook zat er bij ons in het souterrain van nr. 60 een verloskundige, zuster Pijbes. Regelmatig stonk het hele huis naar de lysol. Menig kind in Oost is door haar ter wereld gebracht. Dokter Schlichting op nr. 57 was een bijzondere huisarts. Als de wachtkamer ‘s morgens al vol zat, ging hij toch altijd
De Linnaeusparkweg toen er nog geen auto’s bestonden.
De Linnaeusparkweg ter hoogte van nummer 177. even eerst naar de kerk op het Linnaeushof. Hij had een groot gezin waar veel gebeurde. Met het huishouden leek hij zich niet te bemoeien. Toen een van de kinderen een konijn wilde, mocht hij de deurtjes van de keukenkastjes gebruiken om een hok van te timmeren. Maar in 1956 konden er ook 2 Hongaarse kinderen in het gezin opgenomen worden. En toen er twee kinderen hoog in de dakgoot zaten en de dokter vervolgens van deze gevaarlijke situatie op de hoogte werd gebracht, zei hij laconiek: “Als ze erin gekomen zijn, zullen ze er ook wel weer uit kunnen komen.” Bedrijvigheid De bedrijvigheid was voornamelijk beperkt tot de middenstand. In het eerste stuk tussen Linnaeuskade en Hogeweg was op nr. 12 de fietsenstalling van Piet de Bray. Er was ook een school voor moeilijk opvoedbare kinderen, de Herderscheischool. Op de kruising met de Hogeweg, waar tegenwoordig weer een fontein is, zaten meerdere winkels, zoals melkhandel Vrumona van Pietje Witteveen en later de familie Kooiman. Er zat een bakkerswinkel van Kwakman (later Baco), een kruidenierswinkel van de Coöp, een lingeriewinkel (later een
RTV-zaak) en de verfwinkel van Renauld, die later omgebouwd werd tot café de Albatros. En niet te vergeten op de hoek het café met de illustere naam De Raptapper, dat er trouwens nog steeds zit. Nota bene: om de hoek, op de Hogeweg, zat ook een biologisch restaurant met de prachtige naam ‘Weetje eetje’, maar dit terzijde. Poortje In het volgende stuk richting Copernicusstraat was het zogenaamde ‘Poortje’ dat een verbinding vormde naar het Linnaeushof. Op deze plek had vroeger een noodkerk gestaan, maar bevond zich later voor ons de verbinding naar de St. Lidwinaschool, waar ik op zat, en de Hofkerk (toen nog uitsluitend aangeduid als de H.H. Martelaren van Gorcum). Tegenover het poortje was de fietsenstalling van Klinkert. Theo Klinkert, die altijd in een blauwe stofjas liep, had erboven een fietsenwinkel waar het niet bijster druk was, maar waar het blijkbaar goed genoeg doorliep om het grote huis te kunnen blijven betalen. Theo was getrouwd met een veel jongere vrouw en had twee kinderen: Margot en Theo. Margot had in de tweede helft van de jaren 70 lange tijd verkering met de hoofdredacteur van De Oud-Amsterdammer, waarvan akte.
Copernicusstraat De kruising met de Copernicusstraat was een geliefde speelplek voor slagbal-metrondjes. Op oudejaarsavond werd op die plek een grote kerstbomenverbranding gehouden, waarvoor we dagenlang in touw waren om bomen te verzamelen. Daarbij moest ook wel eens ‘slag’ geleverd worden met jongens uit andere buurten. Bij deze hoek zaten ook 3 winkels: melkboer Petram, drogist Jonckheere (het shampoohuisje) en groenteman Kramer. Tot aan het Gallileïplantsoen was er nog kapper Floot, alweer (!) een fietsenstalling en een wasserij. Ten slotte was er op de hoek van de Nieuwe weg (thans Weth. Frankeweg) een kruidenier van de Vana. Het verdere deel tot de Kruislaan was voor ons een heel ander gebied waar we eigenlijk alleen kwamen als we met bus D moesten. Bijzondere straat Het bijzondere aan de Linnaeusparkweg vind ik dat er altijd dezelfde sfeer van rust is blijven hangen. Nog steeds veel statige huizen, geen nieuwbouw en veel bomen. Alleen de middenstand heeft het loodje gelegd. En er staan nu veel fietsen op straat. Zouden de fietsenstallingen allemaal zijn verdwenen?
De uitlaatpijp uit Het was in de Nieuwmarktbuurt. De buren hadden er eerst geen aandacht aan besteed. Maar die auto stond er al een tijdje. Op een plek waar er doorgaans geen stond, ergens tegen een muurtje op een rustig plekje. Iemand ging dus maar eens kijken. Achter het stuur zat een man. Roerloos. Half weggezakt en iets leunende tegen het linkerportier. De deuren van de auto waren op slot. Wij werden gebeld en ook
de ambulance. De auto hebben we opengemaakt. Het sleuteltje zat in het contactslot op de stand ‘on’, maar de motor liep niet. De brandstofmeter stond op nul. De man achter het stuur was dood. Aan de uitlaatpijp van de auto was een stofzuigerslang vastgemaakt. De slang was onder de op een kier openstaande kofferbakdeksel geleid. Daarna was hij tussen de leuningen van de achterbank het compartiment van de
auto in gevoerd. Uit onderzoek bleek dat de man financieel nogal moeilijk zat. Uitwendige sporen van geweld waren niet op zijn lichaam gevonden, dus het lag voor de hand dat hij zelf de hand in zijn dood had gehad. De man had dus zelfmoord gepleegd. Bij meting in de auto werd koolstofmonoxide aangetroffen, een product dat onder andere
vrijkomt bij verbrandingsmotoren. De gevolgen in het lichaam zijn dat het bloed geen zuurstof meer opneemt en binnen korte tijd volgt de dood. Onze man heeft dit duidelijk geweten. Uit kostenoverwegingen had hij niet veel benzine in de tank van zijn auto, omdat hij wel wist dat er genoeg in zat voor zijn plan. Tenslotte zat hij financieel aan de grond.
Dinsdag 15 april 2014
pagina 16
PAASACTIE 18, 19 EN 21 APRIL (2e Paasdag) van 10.00 - 16.00 uur
Bij aankoop van een occasion:
GRATIS TANKPAS t.w.v. € 500,-
én 24 maanden occasiongarantie* € 9.944,-
Fiat 500 1.2 POP ITALIA
2011, 13.000 km, benzine, airco, automaat. 24 maanden SternGarant garantie
€ 12.744,-
Mercedes-Benz Citan 108 CDI LANG Excl. BTW & BPM 2013, 25.600 km, diesel, airco, omvormer. 24 maanden SternGarant garantie
€ 7.834,-
Volkswagen Up!
2012, 60.500 km, benzine, airco. 24 maanden SternGarant garantie
€ 14.944,-
Mercedes-Benz Vito 110 CDI LANG Excl. BTW & BPM 2011, 47.300 km, diesel, airco. 24 maanden SternGarant garantie
€ 7.550,-
Ford Transit Connect 1.8 TDCI
Excl. BTW & BPM 2011, 28.800 km, diesel, airco, navigatie. 24 maanden SternGarant garantie
€ 6.600,-
Renault Kangoo 1.5DCI
Excl. BTW & BPM 2011, 80.800 km, diesel, airco. 24 maanden SternGarant garantie
Onderhoud en reparatie van personenauto’s en bedrijfswagens. Occasions met 2 jaar garantie. Baionen 6, 1046 CK Amsterdam, T (020) 851 09 00, www.sternpoint.nl *
Voorwaarden: zie www.stern.nl/occasiongarantie