Erkenningsregeling restauratieschildersbedrijven 2011 Preambule Het belangrijkste ingrediënt van het restauratieambacht is een diepgaand begrip van het historische materiaal. Alleen vanuit zo’n begrip kan een verantwoordelijke instandhouding van het culturele erfgoed worden gerealiseerd. Restauratieschildersbedrijven leveren hieraan een belangrijke bijdrage. Onder restauratie verstaan wij het met zorg bezig zijn met objecten die eerder door anderen zijn gemaakt, omdat men daarin waarden, van welke aard ook, onderkent, die men de moeite waard vindt om aan de volgende generatie door te geven. Hoewel terughoudendheid van ingrijpen per definitie een beginsel van cultuurbehoud is, vraagt restauratie om interventie, om handelen. Respect voor het bestaande moet daarbij het uitgangspunt zijn. Alleen technische vaardigheden zijn niet voldoende. In het team van ambachtelijke medewerkers denkt de restauratieschilder mee hoe verfsporen uit het verleden voor de toekomst bewaard kunnen blijven. De rijksoverheid wil met uitvoerende partijen de kwaliteit van het werk aan en in monumenten helpen waarborgen. Kwaliteitsnormen voor ontwerp en uitvoering van restauratie is daar een onderdeel van. De Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed (RCE) zal de restauratiesector bijstaan in het uitwerken van normen en het communiceren daarvan richting eigenaren. Ook zal de overheid naar deze normen verwijzen in opdrachten, vergunningen en subsidieregelingen. In deze geest is de voorliggende erkenningsregeling opgesteld. Restauratieschildersbedrijven bogen op ervaring en zijn zich bewust dat opleiding en bijscholing een sleutel is tot verdere uitbouw van goed restauratiewerk. Werkwijze restauratieschildersbedrijven Een voorstel van een restauratieschildersbedrijf houdt een met argumenten onderbouwde welbewuste keuze van de manier van werken (restauratie of reconstructie), een keuze van de te verwerken materialen in het restauratieobject (authentieke of moderne producten) en een keuze voor de kleuren in. Aard en doel van de erkenningsregeling De erkenningsregeling stelt eisen aan het restauratiebedrijf. Voldoen aan deze eisen geeft een gerechtvaardigd vertrouwen dat het restauratieschildersbedrijf goed restauratieschilderwerken aan kan. Deze eisen vallen uiteen in drie groepen: administratieve eisen, proceseisen en vaktechnische eisen die met een schilder-schouw worden getoetst. De erkenningsregeling is de eerste stap in een groeiproces waarin het werken aan kwaliteit stap voor stap zal worden vertaald in verdieping en/of uitbreiding van de eisen. De erkende restauratieschildersbedrijf hebben als ideaal voor ogen: een bedrijf met kennis en kunde van te restaureren ondergronden en schilderingen, historische verven, materialen en technieken; een bedrijf ook bewust van zijn eigen grenzen in kennis, zich er van bewust wanneer externe expertise dient te worden ingehuurd in het belang van het te restaureren onroerend goed. Werkingssfeer Deze erkenningsregeling heeft betrekking op restauratieschildersbedrijven. Deze bedrijven voeren een of meerdere van de volgende schilders-werkzaamheden uit aan monumentale gebouwen: - onderhoudsschilderwerk aan monumentale gebouwen en - restauratie of reconstructie van: - hout- en marmerimitaties - polychromie
- verguldingen - behang en wandbespanning (jute) De criteria in een notendop Documenten aan te leveren door de onderneming: -
-
Bewijs van inschrijving Kamer van Koophandel Kopie van eventuele diploma’s Indien er geen diploma’s zijn zal de toetsing plaatsvinden in de schilderschouw Verklaring belastingdienst betalingsgedrag Compleetprojectdossier: Offerte Opdrachtverlening Eventuele vergunning Eventuele garantie Eventueel opleveringsdossier Eventueel RCE-toets Eventuele opleverpunten Lijst van beschikbare meetapparatuur
In de Schilderschouw zal door de auditor met de ondernemer ook worden besproken: - De kennis indien er geen diploma’s zijn - Het complete projectdossier In de schilderschouw zal de auditor op een project de werkzaamheden bekijken en de ervaring en kwaliteit van het bedrijf toetsen.
Deel 1 Administratieve eisen 1. Uw bedrijf is als ondernemer in de schildersbedrijfstak bij de Kamer van koophandel ingeschreven. Actie ondernemer: Het opsturen van de inschrijving Kamer van Koophandel, hooguit zes maanden oud. Een Af-erkend bedrijf of FOSAG-lid krijgt dispensatie. 2. Uw bedrijf beschikt over vaktechnische kennis en vaardigheden, blijkend uit vakdiploma’s en/of ervaring die aantoont dat uw bedrijf beschikt over: - kennis om de leeftijd van objecten of bouwdelen te kunnen vaststellen - basiskennis van(bouw) stijlen - kennis van ondergronden - kennis van bindmiddelen en pigmenten - kennis om specifieke omstandigheden te kunnen vaststellen - kennis om kleurgebruik te kunnen vaststellen - kennis van technieken - kennis om een heldere offerte op te stellen - bewustzijn dat kennis en management in het bedrijf geborgd dient te zijn - kennis om schildertechnisch vooronderzoek te doen waarin ook constructieve aspecten, bouwfysische aspecten en omgevingsfactoren een rol spelen, voor zover deze van invloed zijn op het restauratie schilderen De onderneming kan naar keuze gebruik maken van Traject A of Traject B. Indien het bedrijf beschikt over een of meerdere diploma’s onder het kopje Traject A, zal de Schilderschouw niet verder hierop in gaan. Indien wordt gekozen voor Traject B zal de Schilderschouw worden verzwaard met aandacht voor vaktechnische kennis en vaardigheden in de praktijk. Traject A Checklist diploma’s en/of certificaten - MBO Opleiding restauratieschilder - MBO Opleiding specialist schilderen (decoratie en Restauratie) via ROC’s/ Schilderscool (BBL-opleiding) of Cibap, Nimeto, Sint Lucas (BOL) - diploma Meesterschilder Savantis of SVS - SVS Vaktechnisch specoialist III (oude technieken) - Meesterschilder diploma voor 1973, Meester VVA - (toekomst) kopcursus historische verf- en schilderkunde (SRBN) Actie ondernemer: Insturen kopie diploma en/of certificaten Traject B Ervaringstoets in schilderschouw Actie ondernemer: Overleggen van een overzicht van de onderhouden en opgeleverde werken van de laatste twee jaar met: naam object, aard en omvang van het werk, naam opdrachtgever /architect. Actie auditor tijdens schilderschouw: De auditor zal tijdens de schilderschouw in gesprek met de bedrijfsvertegenwoordiger vaststellen in hoeverre naar zijn oordeel de bovengenoemde kennisonderdelen in het bedrijf aanwezig zijn.
3. Uw bedrijf beschikt over een verklaring “betalingsgedrag belastingdienst”. Actie ondernemer Inzenden van een wka-verklaring van betalingsgedrag, waaruit blijkt dat hij aan zijn betalingsverplichtingen aangaande belasting en premies voldoet, afgegeven door de
Belastingdienst en niet ouder dan zes maanden voor het verzoek tot erkenning. Indien de aanvrager aannemelijk maakt dat hij werkzaam is als zelfstandige zonder personeel is deze verklaring niet van toepassing. 4. Ervaring Actie ondernemer Overleggen van een schriftelijk overzicht van de onderhouden en opgeleverde werken van de laatste twee jaar met: naam monument, aard en omvang van het werk, naam opdrachtgever /architect. 5. Bedrijfscultuur: vertrouwd en bekend zijn met de ethiek van het restaureren Actie ondernemer Aannemelijk maken dat het bedrijf zich bewust is van zijn eigen grenzen. Het bedrijf dient te weten wanneer het tijd wordt om externe expertise in te huren. 6. Een klachtenregeling maakt onderdeel uit van deze erkenningsregeling (al of niet onder gebracht bij de Stichting restauratieschildersbedrijven). Opdrachtgever Opdrachtgever wendt zich met klachten altijd eerst tot de ondernemer. Ondernemer Ondernemer spant zich in om de aard van de klacht te begrijpen en vanuit een positieve grondhouding mee te werken aan opheffen van de klacht. 7. Prijs- en contractvorming Bij een erkend bedrijf dient bij het aanvaarden van een opdracht bekend te zijn: - wat de opdracht precies inhoud - welke voorwaarden de opdrachtgever stelt - welke eisen en voorwaarden gesteld worden door de overheid - hoe de praktische uitwerking vorm krijgt - indien deze gegevens ontbreken levert het restauratieschildersbedrijf een (aanvullende) werkomschrijving - of en zo ja welke garanties van kracht zijn Actie ondernemer Aan secretariaat insturen complete offerte, opdrachtbevestiging, eventuele aanvullende werkomschrijving en garanties. Mondeling toelichten van deze documenten aan de auditor tijdens de schilderschouw.
8. Oplevering /garanties/ nazorg Bij een erkend bedrijf dient bij oplevering aanwezig te zijn: - een op schrift gestelde verklaring van de opdrachtgever - indien van toepassing: bij gesubsidieerde projecten kan een schriftelijke toetsing aanwezig zijn van de hand van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed of andere subsidieverstrekkers plaatsvinden - indien van toepassing: een lijst waaruit blijkt dat in de nazorg opleverpunten zijn opgelost Actie ondernemer Aan secretariaat insturen opleveringsdocument (een op schrift gestelde verklaring van de opdrachtgever, eventueel aanwezige schriftelijke toetsing Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed) en een lijst waaruit blijkt dat opleverpunten in de nazorg zijn opgelost. Mondeling toelichten van deze documenten aan de auditor tijdens de schilderschouw. 9. Meten en verbeteren Actie ondernemer Bedrijf beschikt over relevante meetapparatuur. Stuurt lijst van apparatuur aan het secretariaat.
Deel 2 Praktijkeisen Schilder-schouw Er zal bij de erkenningstoets naast de administratieve audit altijd een schilder-schouw worden gehouden van een afgerond of onderhanden werk waar de vraag centraal staat of voldoende rekening is gehouden met de volgende aspecten: 10. 11. 12. 13. 14. 15.
de culturele waarde van het erfgoed de bijpassende technieken, verfsoorten en kleuren de kwaliteit van de afwerking historische materialen en technieken adviezen van deskundigen de uitvoering van toepassing zijnde algemene wet- en regelgeving
10 tot en met 15 zijn samengebracht in vier kerntaken: Kerntaak Kerntaak Kerntaak Kerntaak
1 2 3 4
Vooronderzoek en advies over uit te voeren werkzaamheden Uitvoeren specialistische schilderwerkzaamheden Opleveren, garantie en nazorg Vakbekwaamheid van medewerkers (bij zelfstandige de ondernemer)
Auditors beoordelen aan de hand van uitgewerkte vragenlijsten in een beoordelingsformulier deze vier kerntaken. Actie ondernemer: Nadat hij door het secretariaat is benaderd meldt de ondernemer wanneer en waar hij op locatie van een restauratiewerk is.
Deel 3 Toekenning erkenningscertificaat Indien de resultaten van de administratieve toets positief zijn en de schilder-schouw voldoende is, is er een gerechtvaardigd vertrouwen dat het bedrijf restauratieschilderwerken goed aan kan. Daarom wordt dan aan het bedrijf het erkenningscertificaat Restauratieschildersbedrijf toegekend. De looptijd is drie jaar. Toekenning geschiedt op last van het bestuur van de Stichting Restauratieschildersbedrijven Nederland, gemandateerd aan het secretariaat.
Deel 4 Toetsen Erkenningsregeling
Administratieve toets in jaar 1 bestaat uit het afvinken van alle gegevens die het bedrijf aan het secretariaat heeft opgestuurd conform de complete administratieve lijst inclusief projectdossier. Administratieve toets in jaar 2 bestaat uit het afvinken van de gegevens die het bedrijf aan het secretariaat heeft opgestuurd, namelijk: nieuwe inschrijving kamer van koophandel, kopie van eventueel inmiddels gehaald diploma of certificaat, nieuwe verklaring belastingdienst betalingsgedrag, eventuele aanvulling op meetapparatuur. Administratieve toets in jaar 3 bestaat uit het afvinken van de gegevens die het bedrijf aan het secretariaat heeft opgestuurd, namelijk: nieuwe inschrijving kamer van koophandel, kopie van eventueel inmiddels gehaald diploma of certificaat, nieuwe verklaring belastingdienst betalingsgedrag, eventuele aanvulling op meetapparatuur. Schilderschouw bestaat uit het bespreken van het projectdossier plus het bekijken en toetsen van deskundigheid en ervaring restauratieschildersbedrijf op een (afgerond of onder handen zijnde) project aan de hand van de vier kerntaken. Indien geen voldoende diploma’s kunnen worden overlegd in de administratieve toets zal tijdens de schilderschouw extra aandacht aan kennis en vakmanschap worden gegeven.
