ERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE q C O L O R E C T A L E H E E L K U N D E q I M P A C T L A P A R O S C O P I E
DR. RIK VERROKEN, DIENSTHOOFD ABDOMINALE HEELKUNDE AZ NIKOLAAS 21 NOVEMBER 2015
COLORECTALE HEELKUNDE IMPACT OP FAST TRACK BEINVLOEDERS INHERENT EN DAARDOOR VAAK UITVERGROOT LAPAROSCOPIE ALS BASISPRINCIPE MINDER EVIDENT (<> CCE)
COLORECTALE HEELKUNDE IMPACT OP FAST TRACK BEINVLOEDERS INHERENT EN DAARDOOR VAAK UITVERGROOT LAPAROSCOPIE ALS BASISPRINCIPE MINDER EVIDENT (<> CCE)
REDENEN ZIEKENHUISVERBLIJF
UITVERGROTING REDENEN ZIEKENHUISVERBLIJF BIJ COLORECTALE HEELKUNDE LITTEKEN
HOGE STRESS-‐RESPONS
UITVERGROTING REDENEN ZIEKENHUISVERBLIJF BIJ COLORECTALE HEELKUNDE MANIPULATIE DARM
HOGE STRESS-‐RESPONS
UITVERGROTING REDENEN ZIEKENHUISVERBLIJF BIJ COLORECTALE HEELKUNDE
IMMOBILISATIE
UITVERGROTING REDENEN ZIEKENHUISVERBLIJF BIJ COLORECTALE HEELKUNDE PIJN, STRESS-‐RESPONS, ILEUS
STRESS-‐RESPONS, ILEUS, PONV
UITVERGROTING REDENEN ZIEKENHUISVERBLIJF BIJ COLORECTALE HEELKUNDE
ARCHITECTUUR PREOPERATIEVE COUNSELING (ONCOLOGIE,STOMA,VERLOOP VERBLIJF EN INGREEP)
LAPAROSCOPIE THEORIE STRESS-‐RESPONS -‐ ILEUS -‐ PONV -‐ LITTEKENCOMPLICATIES -‐
LAPAROSCOPIE GOEDAARDIG RECTAAL EVIDENCE BASIS LOW (GEEN RCT) RECOMMENDATION HIGH
LAPAROSCOPIE KWAADAARDIG RECTAAL CLASSIC-‐TRIAL (UK) ONCOLOLOGIC OUTCOME ? HOGERE CONVERSIE RATIO VAKER + CIRCUMFERENTIEEL HOGERE VERHOUDING TME/PME GEEN HOGER 3 YEAR RECIDIEF BETER SPAREN PRESACRALE ZENUWEN
LAPAROSCOPIE COLONHEELKUNDE EVIDENCE BASIS STRONG RECOMMENDATION STRONG STERK AFHANKELIJK TOEGEWIJD ZIJN VAN MDT PILOOT : 93%,3DAGEN,4,3% LEK GEMENGD : 74%,6 D,7,7% LEK
LAPAROSCOPIE COLON : LAFA 9 CENTRE AMC GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR (SD) SCOPIE/FT 5 (4-‐8) OPEN/FT 7 (5-‐11) SCOPIE/STANDAARD 6 (4-‐9) OPEN/STANDAARD 7 (6=13) = MORBIDITEIT/REOPERATIE/HEROPNAME/ QOL NA 2-‐4 WEKEN/PATIENTTEVREDENHEID
LAPAROSCOPIE COLON : LAFA 9 CENTRE AMC KRITIEK KEHLET FAST-‐TRACK PRINCIPES SLECHT TOEGEPAST GEEN PREOPERATIEVE COUNSELING TEKORTE DUUR EPIDURALE TE LANG MAAGSONDE
GEBRUIK FAST-‐TRACK IN STANDAARD EPIDURALE/GEEN DARMVOORBEREIDING/VOCHTBEPERKING
PREOPERATIEVE FASE UITLEG SPECIFIEKE UITLEG OVER STOMA COUNSELING PERIOPERATIEVE VOEDING
ASPECIFIEKE UITLEG OVER MOBILISATIE ADEMHALING PIJNCONTROLE EVIDENCE BASIS : LAAG RECOMMENDATION : STRONG
PREOPERATIEVE FASE OPTIMISATIE COMORBIDITEIT CONTROLE COMORBIDITEIT +/++ DIABETES, HYPERTENSIE, ANEMIE
CORRECTIE MALNUTRITIE ++/++ MINDER LEKKAGE, COMPLICATIES
ALCOHOL STOP -‐/++ RISICO BLOEDING,CARDIOPULM, INFECTIES
ROOKSTOP +/++
PREOPERATIEVE FASE MAATREGELEN KLARE DRANKEN MET 12 % COMPLEXE SUIKERS 2 U PREOPERATIEF* DORSTGEVOEL, HONGERGEVOEL EN ANGST DAALT +/++ MINDER INSULINERESISTENTIE +/++ MINDER PONV +/++ *BIJ NIET DIABETES PATIENTEN
PREOPERATIEVE FASE TROMBOSEPROFYLAXE ESSENTIEEL TED-‐KOUSEN LAAG MOLECULAIRE HEPARINE (ZOWEL PREOPERATIEF ALS TOT 4 WEKEN NA HEELKUNDE) BIJ COMORBIDITEIT, KWAADAARDIGHEID EN VOORGESCHIEDENIS HEELKUNDE KLEINBEKKEN!!!
PREOPERATIEVE FASE ANTIBIOTICAPROFYLAXE ESSENTIEEL SINGLE DOSE ALS INGREEP < 3 uur DOORGEVEN ALS INGREEP > 3 uur
PREOPERATIEVE FASE HUID ONTSMETTING BIJ VOORKEUR CHLORHEXIDINE OP ALCOHOL (9,5% <> 16,1%)
ONTHARING BEPERKEN ZEER KORT VOOR INGREEP
ANESTHESIE EPIDURALE MINDER STRESS-‐RESPONS OOK BIJ LAPAROSCOPIE
MINDER PIJN
BIJ APRA AAN TE VULLEN MET ANDERE VORMEN PIJNSTILLING (IV LIDOCAINE, EXTRA EPIDURALE) EVIDENCE BASIS : MATIG RECOMMENDATION : STRONG
OPTIMALE O2-‐SATURATIES & OPTIMALE CENTRALE TEMPERATUUR MINDER WONDINFECTIES, MINDER CARDIALE ISCHEMIE, MINDER BLOEDINGEN EN MINDER PIJN EVIDENCE BASIS : STERK RECOMMENDATION : STERK
VOCHTBELEID & STRIKTE GLYCEMIECONTROLES BIJ VOORKEUR GEVOLGD MET CONTINUE INVASIEVE METING CARDIALE OUTPUT (TRANSESOFAGEAAL) EVIDENCE BASIS : MATIG RECOMMENDATION : STERK
POSTOPERATIEVE AANDACHTSPUNTEN STEEK GEEN MAAGSONDE MEER MAAGSONDE VERMIJDEN VAKER KOORTS GROTER RISICO LONGINFECTIE LANGER PONV EN ILEUS (IN NEDERLAND 88% > 10%) EVIDENCE BASIS : MATIG RECOMMENDATION : STERK
POSTOPERATIEVE AANDACHTSPUNTEN ORALE VOEDING LIEFST HERSTARTEN < 24 UUR POSTOPERATIEF EVIDENCE BASIS : MATIG RECOMMENDATION : STERK
POSTOPERATIEVE AANDACHTSPUNTEN PREVENTIE ILEUS GETITREERD VOCHTBELEID AANGEPASTE ANESTHESIE MEDICATIE GEBRUIK KAUWGOM IV LIDOCAINE EN/OF EPIDURALE EVIDENCE BASIS : ZWAK RECOMMENDATION : ZWAK
POSTOPERATIEVE AANDACHTSPUNTEN SNELLE MOBILISATIE VOORKOMT ILEUS MINDER PIJN MINDER DVT MINDER INSULINERESISTENTIE SPIERSTERKTE INTAKT EVIDENCE BASIS : ZWAK RECOMMENDATION : STERK
POSTOPERATIEVE AANDACHTSPUNTEN THUISMEDICATIE TIJDIG HEROPSTARTEN IV VERVANGINGSPRODUCT BELANGRIJKERE REDEN VOOR VERWIKKELINGEN DAN MEDISCHE FOUTEN
