27
Meeldauw nu onder controle
sept.
Geen lange komkommers Komkommerbedrijf Hartman zoekt komkommers die niet te lang worden. Hun afnemer wil geen lange 40’ers dus het bedrijf kijkt dan ook naar zomerrassen met een uniforme vrucht. Uit de proeven van 2011 bleek Kurios aan deze eis te voldoen. Het grootste gedeelte van hun bedrijven in Klazienaveen en Sexbierum werd dan ook vol gezet met dit Enza Zaden-ras. Teler: Eric Mensen Bedrijf: Hartman Kwekerij BV Aantal ha: 8 ha komkommers in Klazienaveen en zusterbedrijf van AC Hartman BV in Sexbierum waar nog eens 10 ha komkommers geteeld worden Planting: 8 ha Kurios geplant van eind april tot eind mei
Grof gewas Over het gewas van Kurios is Mensen zeer te spreken. Het viel hem op hoe sterk en compact de planten naar de draad groeiden. “Het zijn grove, donkere bladeren.” Er werden 26 bladeren aangelegd. Het 9e en 16e blad werden eruit gehaald en er werden drie vruchten op de stam gedund. De laatste twee vruchten werden dubbel aangehouden. Op de stam werd gemiddeld een vruchtgewicht van 410 geoogst. Ook na de stam bleef het gewas het goed doen. “Het was een grove maar korte rank en de vruchtuitgroei was selectief. Een mooi gewas voor een lange teelt met behoud van kwaliteit.”
Teler: Jan Schoenmaker Aantal ha: 2,2 ha komkommers in Papenburg Planting: 2,2 ha E23L.2146 geplant tweede helft juni
Jan Schoenmaker uit Papenburg teelde al jaren ‘Nederlandse’ rassen op zijn bedrijf dat in Duitsland is gevestigd. Zijn afzetvereniging Gartenbau wil geen grote ‘Duitse’ komkommers maar 35’ers en 40’ers. Reden dus voor Schoenmakers om voor generatieve rassen te kiezen. Zo had hij de laatste jaren Cratos als tweede teelt in zijn twee-teeltensysteem. Met de goed gevulde, rechte en niet lange komkommer van dit ras was hij eigenlijk tevreden. Echter, in 2011 verdwenen enkele belangrijke meeldauwmiddelen uit de toelating. In een klap werd het bijna onmogelijk om vatbare rassen te telen. Voor Schoenmaker was dit reden om enkele nieuwe rassen met meeldauwresistentie uit te testen. Zo nam hij vorig jaar ook E23L.2146 op in de proeven. Het gewas sprak hem al snel aan. “Net als Cratos is het gewas generatief en open, maar de ranken kwamen er gemakkelijker uit”, ervoer hij. Ook in vruchtgewicht en vruchtvorm lagen beide rassen dicht bij elkaar. “Wel bleef het proefras gevrijwaard van meeldauw.” Een stamvrucht meer E23L.2146 beviel Schoenmaker zo goed dat hij besloot om zijn bedrijf er deze zomer helemaal mee vol te zetten. Op 23 juni plantte hij met 1,3 planten per m2. Omdat hij normaal gesproken ‘vlot’ teelt, besloot hij de stam goed
Bedrijfsleider Eric Mensen uit Klazienaveen kijkt tevreden terug op de zomerteelt. Naast het feit dat hij geen lange komkommers geoogst heeft, bevielen hem nog meer raseigenschappen van Kurios. Zo produceerde het gewas in de topweken nooit meer dan tien stuks per m2, maar viel de oogst ook nooit echt terug. “We hebben zeer gelijkmatig tussen de zeven en negen komkommers per week geoogst en dat beviel goed”, kijkt Mensen terug. De totaalproductie lag hoger dan vorig jaar toen Mensen nog een ander ras teelde. Ook de kwaliteit viel in de smaak. “De komkommers zijn uniform, goed gevuld en mooi donker van kleur. Echt zoals wij ze willen hebben.”
te dunnen. De eerste vrucht hield hij aan op het vijfde blad. Daarna dunde hij om en om naar boven. De laatste twee stammers werden dubbel aangehouden. Deze strategie voldeed volgens de teler. Al zal hij volgend jaar een stamvrucht meer aanhouden. “We moesten vrij veel stamblad plukken om het gewas niet te zwaar te laten worden.” De overgang was prima: hij sneed zo door van de stam naar de rank. Zeer snel Tot dusver is Schoenmaker tevreden over E23L.2146. Vergeleken met andere rassen die hij gewend is, ervaart hij het ras als zeer snel. “De opvolging van de vruchten is prima en de lengte van de komkommer is goed, de vruchten zijn niet te kort.” Op stam oogstte hij komkommers van bijna 450 gram per stuk. “En ja, de meeldauw is nu ook onder controle.”
Teelt 2012/2013 Een open deur misschien, maar na de zomer komt de herfst. En als de herfst daar is, worden de keuzes gemaakt voor de stookteelt 2012/2013. Een segment waar Enza Zaden sinds enkele jaren actief is met het ras Efes, een vroege en mooie komkommer voor de vroege plantingen. Naast Efes brengt Enza Zaden nu het ras E23L.2151. Dit ras kenmerkt zich door groeikracht en balans, ook in de tweede helft van de teelt. Waar andere gewassen het in maart vaak laten afweten, groeit deze plant wel door. Met deze eigenschappen en zijn sterkte tegen broeikoppen is dit ras ook uitermate geschikt voor plantingen onder een dubbel scherm. Vlot telen is het credo.
Uw contactpersonen in Nederland Paul van Dijck tel. 06 11 90 5 289 Edwin Bornkamp tel. 06 21 28 20 53 Eric van Vliet tel. 06 55 33 55 96 All descriptions and general recommendations are based on general conditions and should be used as a guide only. The user should apply it in accordance with own knowledge and experience of local conditions. No liability will be accepted by Enza Zaden for the final performance as based on this information. Current information concerning the resistances is available on www.enzazaden.com. ©September 2012 | Enza Zaden Benelux | Enkhuizen | Nederland
CUCUMBER
news!
from the Enza Zaden cucumber crop team
Enza Zaden zomer- en herfstteelten komkommer Voor u ligt de Cucumber News van Enza Zaden, zomereditie 2012. Enza Zaden was duidelijk aanwezig deze zomer en herfst. Zo werd het ras Kurios op grote schaal geïntroduceerd. Er werd ongeveer negentig ha van dit ras geteeld. Ook ons hogedraadras Topkick vindt steeds meer zijn weg naar de telers. Stond er vorig jaar nog ruim tien ha van dit ras, dit jaar bedraagt de oppervlakte ruim 25 ha. Dat maakt Topkick het tweede ras van zomerteelt hogedraad. Ook bracht Enza Zaden het nieuwe ras E23L.2146 op de markt. Een zomer/herfstras met meeldauwresistentie. We vroegen telers door het hele land naar hun ervaringen met deze rassen.
Productievoorsprong op de stam en hoofdrank Teler: Ed Classens Bedrijf: Vieverde BV Aantal ha: 5,1 ha komkommers in Castenray Planting: 5,1 ha Kurios geplant in de eerste en tweede week van mei 5,1 ha Kurios geplant in de eerste en tweede week van augustus Al een paar jaar was Ed Classens, eigenaar van komkommerbedrijf Vieverde BV in Castenray, op zoek naar een passend zomerras. Naast het Enza Zaden-ras Cratos teelde hij vorig jaar in de zomer en de herfst nog twee andere bekende zomerrassen. Bij al deze rassen ontbrak echter iets: “Het ras was niet krachtig genoeg of de kwaliteit was minder”, zegt Ed Classens. In elk van de zomer- en herfstteelten stond ook een tralie van het Enza Zaden-ras Kurios. “Dit ras gaf wel de gewenste productiestijging met een goede kwaliteit”, stelde Classens vast. Verschillen met de standaardrassen liepen op tot 8 procent. Over de keuze voor het zomerras voor 2012 hoefde Classens dus niet lang na te denken. Met de positieve ervaringen uit de proeven van 2011 op zak, koos hij voor Kurios. In de eerste week van mei werd 1,5 ha geplant en een week later 3,6 ha. Op de vraag of het gewas op grote schaal hetzelfde groeibeeld gaf als in de proeven vorig jaar, antwoordt de teler volmondig ja. “Het gewas is korter geschakeld dan andere rassen waardoor er één tot twee bladeren meer ontstaan onder de draad. En de korte schakeling zorgt ervoor dat het gewas op de ranken minder volgroeit.” Ook stelde hij vast dat de eerste oogst een of twee dagen langer op zich laat wachten dan bij veel andere rassen. “Maar voordat de stam is leeg geoogst, heeft Kurios die achterstand alweer teruggepakt. En op de rank pakt hij een voorsprong.’’ Groeikracht Dat het telen van een nieuw ras niet louter voordelen met zich meebrengt, kan Classens beamen. Het belangrijkste aandachtspunt bij Kurios is de groeikracht voldoende te beheersen. “De plant moet niet teveel ruimte krijgen, anders ontstaat er worteldruk. Dat kan dan weer een verhoogde schimmeldruk met zich meebrengen.” De teler
speelt hierop in met een hoge EC-gift en sturing met de buis. De EC ligt standaard boven de drie en alleen bij echt scherp weer wordt iets minder voeding meegegeven. “Maar de minimumgift ligt altijd op 2,7.” Naast de hogere EC komt er overdag snel een minimumbuis bij. Dit om de vruchtgroei en de verdamping te stimuleren. Daardoor wordt de kop niet te zwaar. Ook in teeltsystematiek bedacht Classens iets om de plant te beheersen. Hij besloot de planten in de stamfase door te clippen naar een extra touwtje. Hierdoor lukte het om 27 stambladeren te maken in plaats van 22. De rank wordt een week uitgesteld en de rankvorming is minder zwaar. “Het doorclippen leidde in de zomerteelt tot een opener gewas en dus tot een betere kwaliteit. Dit proberen we nu in de herfstteelt voor een hele afdeling.”
Generatiever met een kort vruchtbehang
Goede zomerteelt gehad Teler: Chris en Ben Bolleboom Aantal ha: 4 ha komkommers in Nootdorp Planting: 4 ha Kurios geplant half april
Vader en zoon Chris en Ben Bolleboom telen al jaren komkommers, maar sinds 2011 in Nootdorp. Op hun bedrijf van bijna 4ha staan 1,47 planten per m2 op goten en worden drie teelten per jaar gedaan. De zomerteelt is ingevuld met Kurios en is geplant op 18 april. Met Ben blikken wij terug op deze teelt. “Wij kregen een goede plant op het bedrijf en het gewas groeide breed weg.” Opvallend waren de korte internodiën en het donkere, haast blauwe blad. Het gewas maakte twintig bladeren tot aan de draad. “De eerste vruchten waren aangehouden op het vijfde blad en de laatste drie lieten wij dubbel zitten.” Op de stam werd verder niet Bedrijf: Green Diamonds Aantal ha: 11 ha hogedraad komkommers in Zuidwest Nederland Planting: 11 ha Topkick geplant van half juni tot begin juli op de bedrijven van Joost Mattijsen in Etten-Leur, Floris van der Linden in Oud-Beijerland en de familie Kik in Sirjansland.
“Een komkommer van Green Diamonds voldoet aan strenge eisen”, zegt Floris van der Linden uit OudBeijerland. Hijzelf teelt 2,5 ha hogedraad komkommers en werkt samen met twee collega-bedrijven. De telers willen zich op het gebied van kwaliteit en smaak onderscheiden. “Onze komkommers hebben vaak een kortere uitgroeiduur dan komkommers uit de traditionele teelt. Daardoor zijn ze beter houdbaar en knapperiger.” Het spreekt voor zich dat de telers van Green Diamonds nieuwe rassen aan grondige testen onderwerpen. Daarin worden naast gewaseigenschappen ook de kwaliteit en houdbaarheid van de komkommers meegenomen. Komt een ras goed uit de bus, dan kiezen ze vaak gezamenlijk voor datzelfde ras. Zo kwam zomerras Topkick van Enza Zaden in 2010 voor het eerst in beeld. De plant liet toen al een aantal eigenschappen zien die in de smaak vielen. “Topkick is duidelijk generatiever dan de rassen die we toen teelden”, geeft Van der Linden aan. “Het blad is kleiner, de internodiën korter en het vruchtbehang is niet groot.” Dat maakt het ras volgens hem geschikt voor
grotere plantdichtheden zonder extra gewaswerk. Ook de vruchtkwaliteit kwam goed uit de proeven. “De komkommer vult goed, zodat je hem ook wat lichter kunt snijden als het gewas erom vraagt. Hij ziet er dan evengoed mooi volgroeid uit.’’ De kassen van Green Diamonds staan nu vol met Topkick en de ervaringen tot dusver zijn goed. Ondanks het wisselende zomerweer hebben de planten zich goed gehouden. “Er blijft voldoende kracht in de plant en je ziet nauwelijks vruchtabortie. Ook bij een hoge belasting blijft de vruchtvorm netjes.”
Meer groeikracht, minder abortie gedund. Daarnaast hielden ze een derde rank aan die gekopt werd toen de andere twee over de draad gingen. “In het eerste jaar met een nieuw ras moet je altijd even aanvoelen wat het wel en wat het niet kan. Uit de proeven van vorig jaar bleek dat Kurios een krachtig gewas zou zijn. Het leek ons dan ook goed om de plantbelasting hoog te houden bij de overgang van de stam naar de rank. Vandaar de extra rank.” De maatregel werkte: in de weken van de overgang naar de rank, sneed Ben twaalf en tien komkommers per vierkante meter. “De plant was inderdaad flink belast. Voor een goed vervolg van de teelt misschien wel meer dan genoeg. Maar dat is iets wat we meenemen naar volgend jaar.” Open gewas De kwaliteit van de komkommers deze zomer was prima, maar dat wisten ze al van de proef van vorig jaar en van een collega-teler die al met het ras had gewerkt. De vruchten van Kurios zijn niet overdreven lang, goed gevuld en mooi van kleur. Ook waardeert Bolleboom het open gewas. “Kurios houdt zijn vrucht op de rank wat beter vast dan andere rassen, daardoor krijgt het gewas minder ruimte om te groeien, wat resulteert in een open gewas en een goede productie.” In tien weken oogstte Bolleboom 78 komkommers. In proef Voor de herfstteelt durfde Bolleboom het nog niet aan zijn hele bedrijf vol te zetten met Kurios. Vorig jaar had hij een proef met Kurios in deze teelt. “Dat ging op zich niet verkeerd, maar ik had wel wat meer uitval tegen het einde van de teelt. Het weer zat toen ook niet mee, met name in augustus. Deze herfst zet ik hem daarom nog een keer in proef en ik kan hem in de studieclub goed in de gaten houden. In die groep zitten nu enkele collega’s die het ras volvelds telen.”
“Komkommers telen aan de hogedraad is een kwestie van rendement. De kosten gaan voorop en zitten altijd al in de komkommer die aangelegd is: het gas, de arbeid van de gewasverzorging, de kassen, noem maar op. Het vruchtje mag dan niet aborteren. Het enige wat we dan nog moeten doen is oogsten en sorteren, maar dat is zo gebeurd.” Aan het woord is Maurice Rühl, bedrijfsleider op het vijftien ha grote bedrijf van Van Gog Kwekerijen in Helmond. Drie jaar geleden begon Van Gog ‘per ongeluk’ aan hogedraadkomkommers. De tomatenplanten voor dit bedrijf moesten vanwege een ziekte geruimd worden. Om niet te veel tijd te verliezen, besloot de leiding om komkommers te zaaien. Dit was het begin van een pioniersverhaal waar de bedrijfsleider vanaf het begin bij betrokken was. Hij was degene die dit op de rails moest zetten en dat deed hij niet onverdienstelijk. In 2012 hoopt hij zo rond de 230 komkommers per vierkante meter te oogsten van twee plantingen. En dit is nagenoeg allemaal klasse 1 product. Tomaten Rühl gooide het komkommers telen over de tomatenboeg. Alle kennis over die teelt haalde hij erbij om een goed resultaat te halen met hogedraadkomkommers. Hij praat over koel telen, blad meenemen bovenin, blad knippen onderin, bladafsplitsing tellen en oogstprognoses maken. Voor hem moet een hogedraadras dan ook aan specifieke eisen voldoen. In het begin teelde hij een welbekend standaardras dat hij vanuit de traditionele zomerteelt
Makkelijk groei en sterk op de vrucht Teler: Aantal ha: Planting:
Harry van Winden 4,5 ha komkommers in Made Proef E23L.2146 geplant eind juli
Harry van Winden heeft komkommerbloed door zijn aderen stromen. Hij is zoon van een komkommerteler en zelf teelt hij ze al 25 jaar. In al die jaren heeft Van Winden al veel rassen zien komen en gaan. Nu beproeft hij er een die volgens hem wel de moeite waard is om te volgen. Van Winden’s bedrijf bestaat uit twee aan elkaar gebouwde kassen. In elk van deze kassen worden drie
teelten per jaar geplant. Het nieuwe gedeelte van 2,8 ha is ingericht met hangende goten. In deze kas begint hij het vroegst met de eerste teelt. De derde teelt in deze kas is geplant op 26 juli. Al enkele jaren teelt hij hetzelfde ras voor de zomer en de herfst. Naast dit standaardras besloot hij deze herfstteelt een proef neer te zetten van E23L.2146. “Tot dusver verloopt de teelt goed”, vertelt Van Winden. Daags na het koppen startte hij met de oogst. Ook de overgang liep zoals het hoort. “We sneden vlot van de stam naar de rank.” In totaal oogstte hij twintig stammers per m2 bij een plantdichtheid van 1,4 planten. Vlotte vulling Ondanks dat de teelt van het hoofdras goed verloopt, ziet Van Winden toch wat voordelen in E23L.2146. “Door de meeldauwresistentie zie ik ook duidelijk minder gevoeligheid”, stelde hij vast. Hij behandelt de kas om de vijf dagen met meeldauwmiddelen. Ook benadrukt hij de vlotte vulling van de komkommers. “De vrucht is niet te lang en mooi uitgevuld. Het is een mooie 40’er.” De plant doet het volgens hem ook niet verkeerd. “Het gewas groeit makkelijk en houdt de vruchten goed vast.”
Bedrijf: Teler: Aantal ha: Planting:
Van Gog Kwekerijen Maurice Rühl 15 ha komkommers in Helmond 5 ha Topkick geplant half juni
kende. Dit ras kende echter zo zijn problemen. In 2010 deed hij de eerste proef met Topkick, toen een nieuw ras voor de zomerteelt. Dit ras beviel hem. “Het is een open en kort gewas met meer groeikracht, minder vruchtabortie en minder lange komkommers”, concludeerde hij. Meer rendement In 2011 beproefde Rühl Topkick op 7000 m2 en in 2012 staat er vijf ha Topkick. En het ras bevalt hem goed. Met een gewaslengte van 5,30 meter is het gewas zeventig centimeter korter dan het oude standaardras. Het gewas van Topkick heeft tien bladeren minder aangelegd en heeft 3,5 tot 4 vruchten minder geaborteerd. “Dus heb je meer rendement van je arbeid”, redeneert hij. “Je hebt zeventig centimeter minder gewaswerk en je oogst een komkommer meer.” Tevredenheid alom dus. Op de vraag of er ook aandachtspunten zijn voor Topkick gaan de schouders omhoog. “Niet echt. In het begin zijn de planten iets taaier met snoeien en zijn de vruchten iets korter. Maar dat laatste verandert later in een voordeel, omdat je geen lange komkommers hebt”, besluit hij.
Generatiever met een kort vruchtbehang
Goede zomerteelt gehad Teler: Chris en Ben Bolleboom Aantal ha: 4 ha komkommers in Nootdorp Planting: 4 ha Kurios geplant half april
Vader en zoon Chris en Ben Bolleboom telen al jaren komkommers, maar sinds 2011 in Nootdorp. Op hun bedrijf van bijna 4ha staan 1,47 planten per m2 op goten en worden drie teelten per jaar gedaan. De zomerteelt is ingevuld met Kurios en is geplant op 18 april. Met Ben blikken wij terug op deze teelt. “Wij kregen een goede plant op het bedrijf en het gewas groeide breed weg.” Opvallend waren de korte internodiën en het donkere, haast blauwe blad. Het gewas maakte twintig bladeren tot aan de draad. “De eerste vruchten waren aangehouden op het vijfde blad en de laatste drie lieten wij dubbel zitten.” Op de stam werd verder niet Bedrijf: Green Diamonds Aantal ha: 11 ha hogedraad komkommers in Zuidwest Nederland Planting: 11 ha Topkick geplant van half juni tot begin juli op de bedrijven van Joost Mattijsen in Etten-Leur, Floris van der Linden in Oud-Beijerland en de familie Kik in Sirjansland.
“Een komkommer van Green Diamonds voldoet aan strenge eisen”, zegt Floris van der Linden uit OudBeijerland. Hijzelf teelt 2,5 ha hogedraad komkommers en werkt samen met twee collega-bedrijven. De telers willen zich op het gebied van kwaliteit en smaak onderscheiden. “Onze komkommers hebben vaak een kortere uitgroeiduur dan komkommers uit de traditionele teelt. Daardoor zijn ze beter houdbaar en knapperiger.” Het spreekt voor zich dat de telers van Green Diamonds nieuwe rassen aan grondige testen onderwerpen. Daarin worden naast gewaseigenschappen ook de kwaliteit en houdbaarheid van de komkommers meegenomen. Komt een ras goed uit de bus, dan kiezen ze vaak gezamenlijk voor datzelfde ras. Zo kwam zomerras Topkick van Enza Zaden in 2010 voor het eerst in beeld. De plant liet toen al een aantal eigenschappen zien die in de smaak vielen. “Topkick is duidelijk generatiever dan de rassen die we toen teelden”, geeft Van der Linden aan. “Het blad is kleiner, de internodiën korter en het vruchtbehang is niet groot.” Dat maakt het ras volgens hem geschikt voor
grotere plantdichtheden zonder extra gewaswerk. Ook de vruchtkwaliteit kwam goed uit de proeven. “De komkommer vult goed, zodat je hem ook wat lichter kunt snijden als het gewas erom vraagt. Hij ziet er dan evengoed mooi volgroeid uit.’’ De kassen van Green Diamonds staan nu vol met Topkick en de ervaringen tot dusver zijn goed. Ondanks het wisselende zomerweer hebben de planten zich goed gehouden. “Er blijft voldoende kracht in de plant en je ziet nauwelijks vruchtabortie. Ook bij een hoge belasting blijft de vruchtvorm netjes.”
Meer groeikracht, minder abortie gedund. Daarnaast hielden ze een derde rank aan die gekopt werd toen de andere twee over de draad gingen. “In het eerste jaar met een nieuw ras moet je altijd even aanvoelen wat het wel en wat het niet kan. Uit de proeven van vorig jaar bleek dat Kurios een krachtig gewas zou zijn. Het leek ons dan ook goed om de plantbelasting hoog te houden bij de overgang van de stam naar de rank. Vandaar de extra rank.” De maatregel werkte: in de weken van de overgang naar de rank, sneed Ben twaalf en tien komkommers per vierkante meter. “De plant was inderdaad flink belast. Voor een goed vervolg van de teelt misschien wel meer dan genoeg. Maar dat is iets wat we meenemen naar volgend jaar.” Open gewas De kwaliteit van de komkommers deze zomer was prima, maar dat wisten ze al van de proef van vorig jaar en van een collega-teler die al met het ras had gewerkt. De vruchten van Kurios zijn niet overdreven lang, goed gevuld en mooi van kleur. Ook waardeert Bolleboom het open gewas. “Kurios houdt zijn vrucht op de rank wat beter vast dan andere rassen, daardoor krijgt het gewas minder ruimte om te groeien, wat resulteert in een open gewas en een goede productie.” In tien weken oogstte Bolleboom 78 komkommers. In proef Voor de herfstteelt durfde Bolleboom het nog niet aan zijn hele bedrijf vol te zetten met Kurios. Vorig jaar had hij een proef met Kurios in deze teelt. “Dat ging op zich niet verkeerd, maar ik had wel wat meer uitval tegen het einde van de teelt. Het weer zat toen ook niet mee, met name in augustus. Deze herfst zet ik hem daarom nog een keer in proef en ik kan hem in de studieclub goed in de gaten houden. In die groep zitten nu enkele collega’s die het ras volvelds telen.”
“Komkommers telen aan de hogedraad is een kwestie van rendement. De kosten gaan voorop en zitten altijd al in de komkommer die aangelegd is: het gas, de arbeid van de gewasverzorging, de kassen, noem maar op. Het vruchtje mag dan niet aborteren. Het enige wat we dan nog moeten doen is oogsten en sorteren, maar dat is zo gebeurd.” Aan het woord is Maurice Rühl, bedrijfsleider op het vijftien ha grote bedrijf van Van Gog Kwekerijen in Helmond. Drie jaar geleden begon Van Gog ‘per ongeluk’ aan hogedraadkomkommers. De tomatenplanten voor dit bedrijf moesten vanwege een ziekte geruimd worden. Om niet te veel tijd te verliezen, besloot de leiding om komkommers te zaaien. Dit was het begin van een pioniersverhaal waar de bedrijfsleider vanaf het begin bij betrokken was. Hij was degene die dit op de rails moest zetten en dat deed hij niet onverdienstelijk. In 2012 hoopt hij zo rond de 230 komkommers per vierkante meter te oogsten van twee plantingen. En dit is nagenoeg allemaal klasse 1 product. Tomaten Rühl gooide het komkommers telen over de tomatenboeg. Alle kennis over die teelt haalde hij erbij om een goed resultaat te halen met hogedraadkomkommers. Hij praat over koel telen, blad meenemen bovenin, blad knippen onderin, bladafsplitsing tellen en oogstprognoses maken. Voor hem moet een hogedraadras dan ook aan specifieke eisen voldoen. In het begin teelde hij een welbekend standaardras dat hij vanuit de traditionele zomerteelt
Makkelijk groei en sterk op de vrucht Teler: Aantal ha: Planting:
Harry van Winden 4,5 ha komkommers in Made Proef E23L.2146 geplant eind juli
Harry van Winden heeft komkommerbloed door zijn aderen stromen. Hij is zoon van een komkommerteler en zelf teelt hij ze al 25 jaar. In al die jaren heeft Van Winden al veel rassen zien komen en gaan. Nu beproeft hij er een die volgens hem wel de moeite waard is om te volgen. Van Winden’s bedrijf bestaat uit twee aan elkaar gebouwde kassen. In elk van deze kassen worden drie
teelten per jaar geplant. Het nieuwe gedeelte van 2,8 ha is ingericht met hangende goten. In deze kas begint hij het vroegst met de eerste teelt. De derde teelt in deze kas is geplant op 26 juli. Al enkele jaren teelt hij hetzelfde ras voor de zomer en de herfst. Naast dit standaardras besloot hij deze herfstteelt een proef neer te zetten van E23L.2146. “Tot dusver verloopt de teelt goed”, vertelt Van Winden. Daags na het koppen startte hij met de oogst. Ook de overgang liep zoals het hoort. “We sneden vlot van de stam naar de rank.” In totaal oogstte hij twintig stammers per m2 bij een plantdichtheid van 1,4 planten. Vlotte vulling Ondanks dat de teelt van het hoofdras goed verloopt, ziet Van Winden toch wat voordelen in E23L.2146. “Door de meeldauwresistentie zie ik ook duidelijk minder gevoeligheid”, stelde hij vast. Hij behandelt de kas om de vijf dagen met meeldauwmiddelen. Ook benadrukt hij de vlotte vulling van de komkommers. “De vrucht is niet te lang en mooi uitgevuld. Het is een mooie 40’er.” De plant doet het volgens hem ook niet verkeerd. “Het gewas groeit makkelijk en houdt de vruchten goed vast.”
Bedrijf: Teler: Aantal ha: Planting:
Van Gog Kwekerijen Maurice Rühl 15 ha komkommers in Helmond 5 ha Topkick geplant half juni
kende. Dit ras kende echter zo zijn problemen. In 2010 deed hij de eerste proef met Topkick, toen een nieuw ras voor de zomerteelt. Dit ras beviel hem. “Het is een open en kort gewas met meer groeikracht, minder vruchtabortie en minder lange komkommers”, concludeerde hij. Meer rendement In 2011 beproefde Rühl Topkick op 7000 m2 en in 2012 staat er vijf ha Topkick. En het ras bevalt hem goed. Met een gewaslengte van 5,30 meter is het gewas zeventig centimeter korter dan het oude standaardras. Het gewas van Topkick heeft tien bladeren minder aangelegd en heeft 3,5 tot 4 vruchten minder geaborteerd. “Dus heb je meer rendement van je arbeid”, redeneert hij. “Je hebt zeventig centimeter minder gewaswerk en je oogst een komkommer meer.” Tevredenheid alom dus. Op de vraag of er ook aandachtspunten zijn voor Topkick gaan de schouders omhoog. “Niet echt. In het begin zijn de planten iets taaier met snoeien en zijn de vruchten iets korter. Maar dat laatste verandert later in een voordeel, omdat je geen lange komkommers hebt”, besluit hij.
Generatiever met een kort vruchtbehang
Goede zomerteelt gehad Teler: Chris en Ben Bolleboom Aantal ha: 4 ha komkommers in Nootdorp Planting: 4 ha Kurios geplant half april
Vader en zoon Chris en Ben Bolleboom telen al jaren komkommers, maar sinds 2011 in Nootdorp. Op hun bedrijf van bijna 4ha staan 1,47 planten per m2 op goten en worden drie teelten per jaar gedaan. De zomerteelt is ingevuld met Kurios en is geplant op 18 april. Met Ben blikken wij terug op deze teelt. “Wij kregen een goede plant op het bedrijf en het gewas groeide breed weg.” Opvallend waren de korte internodiën en het donkere, haast blauwe blad. Het gewas maakte twintig bladeren tot aan de draad. “De eerste vruchten waren aangehouden op het vijfde blad en de laatste drie lieten wij dubbel zitten.” Op de stam werd verder niet Bedrijf: Green Diamonds Aantal ha: 11 ha hogedraad komkommers in Zuidwest Nederland Planting: 11 ha Topkick geplant van half juni tot begin juli op de bedrijven van Joost Mattijsen in Etten-Leur, Floris van der Linden in Oud-Beijerland en de familie Kik in Sirjansland.
“Een komkommer van Green Diamonds voldoet aan strenge eisen”, zegt Floris van der Linden uit OudBeijerland. Hijzelf teelt 2,5 ha hogedraad komkommers en werkt samen met twee collega-bedrijven. De telers willen zich op het gebied van kwaliteit en smaak onderscheiden. “Onze komkommers hebben vaak een kortere uitgroeiduur dan komkommers uit de traditionele teelt. Daardoor zijn ze beter houdbaar en knapperiger.” Het spreekt voor zich dat de telers van Green Diamonds nieuwe rassen aan grondige testen onderwerpen. Daarin worden naast gewaseigenschappen ook de kwaliteit en houdbaarheid van de komkommers meegenomen. Komt een ras goed uit de bus, dan kiezen ze vaak gezamenlijk voor datzelfde ras. Zo kwam zomerras Topkick van Enza Zaden in 2010 voor het eerst in beeld. De plant liet toen al een aantal eigenschappen zien die in de smaak vielen. “Topkick is duidelijk generatiever dan de rassen die we toen teelden”, geeft Van der Linden aan. “Het blad is kleiner, de internodiën korter en het vruchtbehang is niet groot.” Dat maakt het ras volgens hem geschikt voor
grotere plantdichtheden zonder extra gewaswerk. Ook de vruchtkwaliteit kwam goed uit de proeven. “De komkommer vult goed, zodat je hem ook wat lichter kunt snijden als het gewas erom vraagt. Hij ziet er dan evengoed mooi volgroeid uit.’’ De kassen van Green Diamonds staan nu vol met Topkick en de ervaringen tot dusver zijn goed. Ondanks het wisselende zomerweer hebben de planten zich goed gehouden. “Er blijft voldoende kracht in de plant en je ziet nauwelijks vruchtabortie. Ook bij een hoge belasting blijft de vruchtvorm netjes.”
Meer groeikracht, minder abortie gedund. Daarnaast hielden ze een derde rank aan die gekopt werd toen de andere twee over de draad gingen. “In het eerste jaar met een nieuw ras moet je altijd even aanvoelen wat het wel en wat het niet kan. Uit de proeven van vorig jaar bleek dat Kurios een krachtig gewas zou zijn. Het leek ons dan ook goed om de plantbelasting hoog te houden bij de overgang van de stam naar de rank. Vandaar de extra rank.” De maatregel werkte: in de weken van de overgang naar de rank, sneed Ben twaalf en tien komkommers per vierkante meter. “De plant was inderdaad flink belast. Voor een goed vervolg van de teelt misschien wel meer dan genoeg. Maar dat is iets wat we meenemen naar volgend jaar.” Open gewas De kwaliteit van de komkommers deze zomer was prima, maar dat wisten ze al van de proef van vorig jaar en van een collega-teler die al met het ras had gewerkt. De vruchten van Kurios zijn niet overdreven lang, goed gevuld en mooi van kleur. Ook waardeert Bolleboom het open gewas. “Kurios houdt zijn vrucht op de rank wat beter vast dan andere rassen, daardoor krijgt het gewas minder ruimte om te groeien, wat resulteert in een open gewas en een goede productie.” In tien weken oogstte Bolleboom 78 komkommers. In proef Voor de herfstteelt durfde Bolleboom het nog niet aan zijn hele bedrijf vol te zetten met Kurios. Vorig jaar had hij een proef met Kurios in deze teelt. “Dat ging op zich niet verkeerd, maar ik had wel wat meer uitval tegen het einde van de teelt. Het weer zat toen ook niet mee, met name in augustus. Deze herfst zet ik hem daarom nog een keer in proef en ik kan hem in de studieclub goed in de gaten houden. In die groep zitten nu enkele collega’s die het ras volvelds telen.”
“Komkommers telen aan de hogedraad is een kwestie van rendement. De kosten gaan voorop en zitten altijd al in de komkommer die aangelegd is: het gas, de arbeid van de gewasverzorging, de kassen, noem maar op. Het vruchtje mag dan niet aborteren. Het enige wat we dan nog moeten doen is oogsten en sorteren, maar dat is zo gebeurd.” Aan het woord is Maurice Rühl, bedrijfsleider op het vijftien ha grote bedrijf van Van Gog Kwekerijen in Helmond. Drie jaar geleden begon Van Gog ‘per ongeluk’ aan hogedraadkomkommers. De tomatenplanten voor dit bedrijf moesten vanwege een ziekte geruimd worden. Om niet te veel tijd te verliezen, besloot de leiding om komkommers te zaaien. Dit was het begin van een pioniersverhaal waar de bedrijfsleider vanaf het begin bij betrokken was. Hij was degene die dit op de rails moest zetten en dat deed hij niet onverdienstelijk. In 2012 hoopt hij zo rond de 230 komkommers per vierkante meter te oogsten van twee plantingen. En dit is nagenoeg allemaal klasse 1 product. Tomaten Rühl gooide het komkommers telen over de tomatenboeg. Alle kennis over die teelt haalde hij erbij om een goed resultaat te halen met hogedraadkomkommers. Hij praat over koel telen, blad meenemen bovenin, blad knippen onderin, bladafsplitsing tellen en oogstprognoses maken. Voor hem moet een hogedraadras dan ook aan specifieke eisen voldoen. In het begin teelde hij een welbekend standaardras dat hij vanuit de traditionele zomerteelt
Makkelijk groei en sterk op de vrucht Teler: Aantal ha: Planting:
Harry van Winden 4,5 ha komkommers in Made Proef E23L.2146 geplant eind juli
Harry van Winden heeft komkommerbloed door zijn aderen stromen. Hij is zoon van een komkommerteler en zelf teelt hij ze al 25 jaar. In al die jaren heeft Van Winden al veel rassen zien komen en gaan. Nu beproeft hij er een die volgens hem wel de moeite waard is om te volgen. Van Winden’s bedrijf bestaat uit twee aan elkaar gebouwde kassen. In elk van deze kassen worden drie
teelten per jaar geplant. Het nieuwe gedeelte van 2,8 ha is ingericht met hangende goten. In deze kas begint hij het vroegst met de eerste teelt. De derde teelt in deze kas is geplant op 26 juli. Al enkele jaren teelt hij hetzelfde ras voor de zomer en de herfst. Naast dit standaardras besloot hij deze herfstteelt een proef neer te zetten van E23L.2146. “Tot dusver verloopt de teelt goed”, vertelt Van Winden. Daags na het koppen startte hij met de oogst. Ook de overgang liep zoals het hoort. “We sneden vlot van de stam naar de rank.” In totaal oogstte hij twintig stammers per m2 bij een plantdichtheid van 1,4 planten. Vlotte vulling Ondanks dat de teelt van het hoofdras goed verloopt, ziet Van Winden toch wat voordelen in E23L.2146. “Door de meeldauwresistentie zie ik ook duidelijk minder gevoeligheid”, stelde hij vast. Hij behandelt de kas om de vijf dagen met meeldauwmiddelen. Ook benadrukt hij de vlotte vulling van de komkommers. “De vrucht is niet te lang en mooi uitgevuld. Het is een mooie 40’er.” De plant doet het volgens hem ook niet verkeerd. “Het gewas groeit makkelijk en houdt de vruchten goed vast.”
Bedrijf: Teler: Aantal ha: Planting:
Van Gog Kwekerijen Maurice Rühl 15 ha komkommers in Helmond 5 ha Topkick geplant half juni
kende. Dit ras kende echter zo zijn problemen. In 2010 deed hij de eerste proef met Topkick, toen een nieuw ras voor de zomerteelt. Dit ras beviel hem. “Het is een open en kort gewas met meer groeikracht, minder vruchtabortie en minder lange komkommers”, concludeerde hij. Meer rendement In 2011 beproefde Rühl Topkick op 7000 m2 en in 2012 staat er vijf ha Topkick. En het ras bevalt hem goed. Met een gewaslengte van 5,30 meter is het gewas zeventig centimeter korter dan het oude standaardras. Het gewas van Topkick heeft tien bladeren minder aangelegd en heeft 3,5 tot 4 vruchten minder geaborteerd. “Dus heb je meer rendement van je arbeid”, redeneert hij. “Je hebt zeventig centimeter minder gewaswerk en je oogst een komkommer meer.” Tevredenheid alom dus. Op de vraag of er ook aandachtspunten zijn voor Topkick gaan de schouders omhoog. “Niet echt. In het begin zijn de planten iets taaier met snoeien en zijn de vruchten iets korter. Maar dat laatste verandert later in een voordeel, omdat je geen lange komkommers hebt”, besluit hij.
27
Meeldauw nu onder controle
sept.
Geen lange komkommers Komkommerbedrijf Hartman zoekt komkommers die niet te lang worden. Hun afnemer wil geen lange 40’ers dus het bedrijf kijkt dan ook naar zomerrassen met een uniforme vrucht. Uit de proeven van 2011 bleek Kurios aan deze eis te voldoen. Het grootste gedeelte van hun bedrijven in Klazienaveen en Sexbierum werd dan ook vol gezet met dit Enza Zaden-ras. Teler: Eric Mensen Bedrijf: Hartman Kwekerij BV Aantal ha: 8 ha komkommers in Klazienaveen en zusterbedrijf van AC Hartman BV in Sexbierum waar nog eens 10 ha komkommers geteeld worden Planting: 8 ha Kurios geplant van eind april tot eind mei
Grof gewas Over het gewas van Kurios is Mensen zeer te spreken. Het viel hem op hoe sterk en compact de planten naar de draad groeiden. “Het zijn grove, donkere bladeren.” Er werden 26 bladeren aangelegd. Het 9e en 16e blad werden eruit gehaald en er werden drie vruchten op de stam gedund. De laatste twee vruchten werden dubbel aangehouden. Op de stam werd gemiddeld een vruchtgewicht van 410 geoogst. Ook na de stam bleef het gewas het goed doen. “Het was een grove maar korte rank en de vruchtuitgroei was selectief. Een mooi gewas voor een lange teelt met behoud van kwaliteit.”
Teler: Jan Schoenmaker Aantal ha: 2,2 ha komkommers in Papenburg Planting: 2,2 ha E23L.2146 geplant tweede helft juni
Jan Schoenmaker uit Papenburg teelde al jaren ‘Nederlandse’ rassen op zijn bedrijf dat in Duitsland is gevestigd. Zijn afzetvereniging Gartenbau wil geen grote ‘Duitse’ komkommers maar 35’ers en 40’ers. Reden dus voor Schoenmakers om voor generatieve rassen te kiezen. Zo had hij de laatste jaren Cratos als tweede teelt in zijn twee-teeltensysteem. Met de goed gevulde, rechte en niet lange komkommer van dit ras was hij eigenlijk tevreden. Echter, in 2011 verdwenen enkele belangrijke meeldauwmiddelen uit de toelating. In een klap werd het bijna onmogelijk om vatbare rassen te telen. Voor Schoenmaker was dit reden om enkele nieuwe rassen met meeldauwresistentie uit te testen. Zo nam hij vorig jaar ook E23L.2146 op in de proeven. Het gewas sprak hem al snel aan. “Net als Cratos is het gewas generatief en open, maar de ranken kwamen er gemakkelijker uit”, ervoer hij. Ook in vruchtgewicht en vruchtvorm lagen beide rassen dicht bij elkaar. “Wel bleef het proefras gevrijwaard van meeldauw.” Een stamvrucht meer E23L.2146 beviel Schoenmaker zo goed dat hij besloot om zijn bedrijf er deze zomer helemaal mee vol te zetten. Op 23 juni plantte hij met 1,3 planten per m2. Omdat hij normaal gesproken ‘vlot’ teelt, besloot hij de stam goed
Bedrijfsleider Eric Mensen uit Klazienaveen kijkt tevreden terug op de zomerteelt. Naast het feit dat hij geen lange komkommers geoogst heeft, bevielen hem nog meer raseigenschappen van Kurios. Zo produceerde het gewas in de topweken nooit meer dan tien stuks per m2, maar viel de oogst ook nooit echt terug. “We hebben zeer gelijkmatig tussen de zeven en negen komkommers per week geoogst en dat beviel goed”, kijkt Mensen terug. De totaalproductie lag hoger dan vorig jaar toen Mensen nog een ander ras teelde. Ook de kwaliteit viel in de smaak. “De komkommers zijn uniform, goed gevuld en mooi donker van kleur. Echt zoals wij ze willen hebben.”
te dunnen. De eerste vrucht hield hij aan op het vijfde blad. Daarna dunde hij om en om naar boven. De laatste twee stammers werden dubbel aangehouden. Deze strategie voldeed volgens de teler. Al zal hij volgend jaar een stamvrucht meer aanhouden. “We moesten vrij veel stamblad plukken om het gewas niet te zwaar te laten worden.” De overgang was prima: hij sneed zo door van de stam naar de rank. Zeer snel Tot dusver is Schoenmaker tevreden over E23L.2146. Vergeleken met andere rassen die hij gewend is, ervaart hij het ras als zeer snel. “De opvolging van de vruchten is prima en de lengte van de komkommer is goed, de vruchten zijn niet te kort.” Op stam oogstte hij komkommers van bijna 450 gram per stuk. “En ja, de meeldauw is nu ook onder controle.”
Teelt 2012/2013 Een open deur misschien, maar na de zomer komt de herfst. En als de herfst daar is, worden de keuzes gemaakt voor de stookteelt 2012/2013. Een segment waar Enza Zaden sinds enkele jaren actief is met het ras Efes, een vroege en mooie komkommer voor de vroege plantingen. Naast Efes brengt Enza Zaden nu het ras E23L.2151. Dit ras kenmerkt zich door groeikracht en balans, ook in de tweede helft van de teelt. Waar andere gewassen het in maart vaak laten afweten, groeit deze plant wel door. Met deze eigenschappen en zijn sterkte tegen broeikoppen is dit ras ook uitermate geschikt voor plantingen onder een dubbel scherm. Vlot telen is het credo.
Uw contactpersonen in Nederland Paul van Dijck tel. 06 11 90 5 289 Edwin Bornkamp tel. 06 21 28 20 53 Eric van Vliet tel. 06 55 33 55 96 All descriptions and general recommendations are based on general conditions and should be used as a guide only. The user should apply it in accordance with own knowledge and experience of local conditions. No liability will be accepted by Enza Zaden for the final performance as based on this information. Current information concerning the resistances is available on www.enzazaden.com. ©September 2012 | Enza Zaden Benelux | Enkhuizen | Nederland
CUCUMBER
news!
from the Enza Zaden cucumber crop team
Enza Zaden zomer- en herfstteelten komkommer Voor u ligt de Cucumber News van Enza Zaden, zomereditie 2012. Enza Zaden was duidelijk aanwezig deze zomer en herfst. Zo werd het ras Kurios op grote schaal geïntroduceerd. Er werd ongeveer negentig ha van dit ras geteeld. Ook ons hogedraadras Topkick vindt steeds meer zijn weg naar de telers. Stond er vorig jaar nog ruim tien ha van dit ras, dit jaar bedraagt de oppervlakte ruim 25 ha. Dat maakt Topkick het tweede ras van zomerteelt hogedraad. Ook bracht Enza Zaden het nieuwe ras E23L.2146 op de markt. Een zomer/herfstras met meeldauwresistentie. We vroegen telers door het hele land naar hun ervaringen met deze rassen.
Productievoorsprong op de stam en hoofdrank Teler: Ed Classens Bedrijf: Vieverde BV Aantal ha: 5,1 ha komkommers in Castenray Planting: 5,1 ha Kurios geplant in de eerste en tweede week van mei 5,1 ha Kurios geplant in de eerste en tweede week van augustus Al een paar jaar was Ed Classens, eigenaar van komkommerbedrijf Vieverde BV in Castenray, op zoek naar een passend zomerras. Naast het Enza Zaden-ras Cratos teelde hij vorig jaar in de zomer en de herfst nog twee andere bekende zomerrassen. Bij al deze rassen ontbrak echter iets: “Het ras was niet krachtig genoeg of de kwaliteit was minder”, zegt Ed Classens. In elk van de zomer- en herfstteelten stond ook een tralie van het Enza Zaden-ras Kurios. “Dit ras gaf wel de gewenste productiestijging met een goede kwaliteit”, stelde Classens vast. Verschillen met de standaardrassen liepen op tot 8 procent. Over de keuze voor het zomerras voor 2012 hoefde Classens dus niet lang na te denken. Met de positieve ervaringen uit de proeven van 2011 op zak, koos hij voor Kurios. In de eerste week van mei werd 1,5 ha geplant en een week later 3,6 ha. Op de vraag of het gewas op grote schaal hetzelfde groeibeeld gaf als in de proeven vorig jaar, antwoordt de teler volmondig ja. “Het gewas is korter geschakeld dan andere rassen waardoor er één tot twee bladeren meer ontstaan onder de draad. En de korte schakeling zorgt ervoor dat het gewas op de ranken minder volgroeit.” Ook stelde hij vast dat de eerste oogst een of twee dagen langer op zich laat wachten dan bij veel andere rassen. “Maar voordat de stam is leeg geoogst, heeft Kurios die achterstand alweer teruggepakt. En op de rank pakt hij een voorsprong.’’ Groeikracht Dat het telen van een nieuw ras niet louter voordelen met zich meebrengt, kan Classens beamen. Het belangrijkste aandachtspunt bij Kurios is de groeikracht voldoende te beheersen. “De plant moet niet teveel ruimte krijgen, anders ontstaat er worteldruk. Dat kan dan weer een verhoogde schimmeldruk met zich meebrengen.” De teler
speelt hierop in met een hoge EC-gift en sturing met de buis. De EC ligt standaard boven de drie en alleen bij echt scherp weer wordt iets minder voeding meegegeven. “Maar de minimumgift ligt altijd op 2,7.” Naast de hogere EC komt er overdag snel een minimumbuis bij. Dit om de vruchtgroei en de verdamping te stimuleren. Daardoor wordt de kop niet te zwaar. Ook in teeltsystematiek bedacht Classens iets om de plant te beheersen. Hij besloot de planten in de stamfase door te clippen naar een extra touwtje. Hierdoor lukte het om 27 stambladeren te maken in plaats van 22. De rank wordt een week uitgesteld en de rankvorming is minder zwaar. “Het doorclippen leidde in de zomerteelt tot een opener gewas en dus tot een betere kwaliteit. Dit proberen we nu in de herfstteelt voor een hele afdeling.”
27
Meeldauw nu onder controle
sept.
Geen lange komkommers Komkommerbedrijf Hartman zoekt komkommers die niet te lang worden. Hun afnemer wil geen lange 40’ers dus het bedrijf kijkt dan ook naar zomerrassen met een uniforme vrucht. Uit de proeven van 2011 bleek Kurios aan deze eis te voldoen. Het grootste gedeelte van hun bedrijven in Klazienaveen en Sexbierum werd dan ook vol gezet met dit Enza Zaden-ras. Teler: Eric Mensen Bedrijf: Hartman Kwekerij BV Aantal ha: 8 ha komkommers in Klazienaveen en zusterbedrijf van AC Hartman BV in Sexbierum waar nog eens 10 ha komkommers geteeld worden Planting: 8 ha Kurios geplant van eind april tot eind mei
Grof gewas Over het gewas van Kurios is Mensen zeer te spreken. Het viel hem op hoe sterk en compact de planten naar de draad groeiden. “Het zijn grove, donkere bladeren.” Er werden 26 bladeren aangelegd. Het 9e en 16e blad werden eruit gehaald en er werden drie vruchten op de stam gedund. De laatste twee vruchten werden dubbel aangehouden. Op de stam werd gemiddeld een vruchtgewicht van 410 geoogst. Ook na de stam bleef het gewas het goed doen. “Het was een grove maar korte rank en de vruchtuitgroei was selectief. Een mooi gewas voor een lange teelt met behoud van kwaliteit.”
Teler: Jan Schoenmaker Aantal ha: 2,2 ha komkommers in Papenburg Planting: 2,2 ha E23L.2146 geplant tweede helft juni
Jan Schoenmaker uit Papenburg teelde al jaren ‘Nederlandse’ rassen op zijn bedrijf dat in Duitsland is gevestigd. Zijn afzetvereniging Gartenbau wil geen grote ‘Duitse’ komkommers maar 35’ers en 40’ers. Reden dus voor Schoenmakers om voor generatieve rassen te kiezen. Zo had hij de laatste jaren Cratos als tweede teelt in zijn twee-teeltensysteem. Met de goed gevulde, rechte en niet lange komkommer van dit ras was hij eigenlijk tevreden. Echter, in 2011 verdwenen enkele belangrijke meeldauwmiddelen uit de toelating. In een klap werd het bijna onmogelijk om vatbare rassen te telen. Voor Schoenmaker was dit reden om enkele nieuwe rassen met meeldauwresistentie uit te testen. Zo nam hij vorig jaar ook E23L.2146 op in de proeven. Het gewas sprak hem al snel aan. “Net als Cratos is het gewas generatief en open, maar de ranken kwamen er gemakkelijker uit”, ervoer hij. Ook in vruchtgewicht en vruchtvorm lagen beide rassen dicht bij elkaar. “Wel bleef het proefras gevrijwaard van meeldauw.” Een stamvrucht meer E23L.2146 beviel Schoenmaker zo goed dat hij besloot om zijn bedrijf er deze zomer helemaal mee vol te zetten. Op 23 juni plantte hij met 1,3 planten per m2. Omdat hij normaal gesproken ‘vlot’ teelt, besloot hij de stam goed
Bedrijfsleider Eric Mensen uit Klazienaveen kijkt tevreden terug op de zomerteelt. Naast het feit dat hij geen lange komkommers geoogst heeft, bevielen hem nog meer raseigenschappen van Kurios. Zo produceerde het gewas in de topweken nooit meer dan tien stuks per m2, maar viel de oogst ook nooit echt terug. “We hebben zeer gelijkmatig tussen de zeven en negen komkommers per week geoogst en dat beviel goed”, kijkt Mensen terug. De totaalproductie lag hoger dan vorig jaar toen Mensen nog een ander ras teelde. Ook de kwaliteit viel in de smaak. “De komkommers zijn uniform, goed gevuld en mooi donker van kleur. Echt zoals wij ze willen hebben.”
te dunnen. De eerste vrucht hield hij aan op het vijfde blad. Daarna dunde hij om en om naar boven. De laatste twee stammers werden dubbel aangehouden. Deze strategie voldeed volgens de teler. Al zal hij volgend jaar een stamvrucht meer aanhouden. “We moesten vrij veel stamblad plukken om het gewas niet te zwaar te laten worden.” De overgang was prima: hij sneed zo door van de stam naar de rank. Zeer snel Tot dusver is Schoenmaker tevreden over E23L.2146. Vergeleken met andere rassen die hij gewend is, ervaart hij het ras als zeer snel. “De opvolging van de vruchten is prima en de lengte van de komkommer is goed, de vruchten zijn niet te kort.” Op stam oogstte hij komkommers van bijna 450 gram per stuk. “En ja, de meeldauw is nu ook onder controle.”
Teelt 2012/2013 Een open deur misschien, maar na de zomer komt de herfst. En als de herfst daar is, worden de keuzes gemaakt voor de stookteelt 2012/2013. Een segment waar Enza Zaden sinds enkele jaren actief is met het ras Efes, een vroege en mooie komkommer voor de vroege plantingen. Naast Efes brengt Enza Zaden nu het ras E23L.2151. Dit ras kenmerkt zich door groeikracht en balans, ook in de tweede helft van de teelt. Waar andere gewassen het in maart vaak laten afweten, groeit deze plant wel door. Met deze eigenschappen en zijn sterkte tegen broeikoppen is dit ras ook uitermate geschikt voor plantingen onder een dubbel scherm. Vlot telen is het credo.
Uw contactpersonen in Nederland Paul van Dijck tel. 06 11 90 5 289 Edwin Bornkamp tel. 06 21 28 20 53 Eric van Vliet tel. 06 55 33 55 96 All descriptions and general recommendations are based on general conditions and should be used as a guide only. The user should apply it in accordance with own knowledge and experience of local conditions. No liability will be accepted by Enza Zaden for the final performance as based on this information. Current information concerning the resistances is available on www.enzazaden.com. ©September 2012 | Enza Zaden Benelux | Enkhuizen | Nederland
CUCUMBER
news!
from the Enza Zaden cucumber crop team
Enza Zaden zomer- en herfstteelten komkommer Voor u ligt de Cucumber News van Enza Zaden, zomereditie 2012. Enza Zaden was duidelijk aanwezig deze zomer en herfst. Zo werd het ras Kurios op grote schaal geïntroduceerd. Er werd ongeveer negentig ha van dit ras geteeld. Ook ons hogedraadras Topkick vindt steeds meer zijn weg naar de telers. Stond er vorig jaar nog ruim tien ha van dit ras, dit jaar bedraagt de oppervlakte ruim 25 ha. Dat maakt Topkick het tweede ras van zomerteelt hogedraad. Ook bracht Enza Zaden het nieuwe ras E23L.2146 op de markt. Een zomer/herfstras met meeldauwresistentie. We vroegen telers door het hele land naar hun ervaringen met deze rassen.
Productievoorsprong op de stam en hoofdrank Teler: Ed Classens Bedrijf: Vieverde BV Aantal ha: 5,1 ha komkommers in Castenray Planting: 5,1 ha Kurios geplant in de eerste en tweede week van mei 5,1 ha Kurios geplant in de eerste en tweede week van augustus Al een paar jaar was Ed Classens, eigenaar van komkommerbedrijf Vieverde BV in Castenray, op zoek naar een passend zomerras. Naast het Enza Zaden-ras Cratos teelde hij vorig jaar in de zomer en de herfst nog twee andere bekende zomerrassen. Bij al deze rassen ontbrak echter iets: “Het ras was niet krachtig genoeg of de kwaliteit was minder”, zegt Ed Classens. In elk van de zomer- en herfstteelten stond ook een tralie van het Enza Zaden-ras Kurios. “Dit ras gaf wel de gewenste productiestijging met een goede kwaliteit”, stelde Classens vast. Verschillen met de standaardrassen liepen op tot 8 procent. Over de keuze voor het zomerras voor 2012 hoefde Classens dus niet lang na te denken. Met de positieve ervaringen uit de proeven van 2011 op zak, koos hij voor Kurios. In de eerste week van mei werd 1,5 ha geplant en een week later 3,6 ha. Op de vraag of het gewas op grote schaal hetzelfde groeibeeld gaf als in de proeven vorig jaar, antwoordt de teler volmondig ja. “Het gewas is korter geschakeld dan andere rassen waardoor er één tot twee bladeren meer ontstaan onder de draad. En de korte schakeling zorgt ervoor dat het gewas op de ranken minder volgroeit.” Ook stelde hij vast dat de eerste oogst een of twee dagen langer op zich laat wachten dan bij veel andere rassen. “Maar voordat de stam is leeg geoogst, heeft Kurios die achterstand alweer teruggepakt. En op de rank pakt hij een voorsprong.’’ Groeikracht Dat het telen van een nieuw ras niet louter voordelen met zich meebrengt, kan Classens beamen. Het belangrijkste aandachtspunt bij Kurios is de groeikracht voldoende te beheersen. “De plant moet niet teveel ruimte krijgen, anders ontstaat er worteldruk. Dat kan dan weer een verhoogde schimmeldruk met zich meebrengen.” De teler
speelt hierop in met een hoge EC-gift en sturing met de buis. De EC ligt standaard boven de drie en alleen bij echt scherp weer wordt iets minder voeding meegegeven. “Maar de minimumgift ligt altijd op 2,7.” Naast de hogere EC komt er overdag snel een minimumbuis bij. Dit om de vruchtgroei en de verdamping te stimuleren. Daardoor wordt de kop niet te zwaar. Ook in teeltsystematiek bedacht Classens iets om de plant te beheersen. Hij besloot de planten in de stamfase door te clippen naar een extra touwtje. Hierdoor lukte het om 27 stambladeren te maken in plaats van 22. De rank wordt een week uitgesteld en de rankvorming is minder zwaar. “Het doorclippen leidde in de zomerteelt tot een opener gewas en dus tot een betere kwaliteit. Dit proberen we nu in de herfstteelt voor een hele afdeling.”
