Enthousiast voor Milieu & Technologie! 15 praktijkvoorbeelden
Milieuvriendelijke Spuitbus
Demonstratie van een minder milieubelastend vlakbed poedercoatproces
B E D R I J F S . C . J O H N S O N E U RO P L A N T
Door de ontwikkeling van een nieuwe afvulmethode bleek het mogelijk een spuitbus aangedreven door lucht i.p.v. drijfgas vanaf 1994 grootschalig in productie te nemen. Voor toepassingen in meubelwas, strijkvloeistof en voorwasmiddelen. Van de spuitbussen die S.C. Johnson nu in Europa op de markt brengt, gebruikt ongeveer 40% lucht en 60% LPG. Corrosieproblemen door het gebruik van lucht (zuurstof) worden opgelost met een epoxylaag aan de binnenzijde van de bus. De milieuwinst bedroeg volgens S.C. Johnson in het jaar 1996 al meer dan 2,5 miljoen kg LPG; deze is vervangen door gecomprimeerde lucht. Meer informatie Dhr. E.H. Kool, telefoon (0297) 29 22 00
‘…bespaart 10 ton chemicaliën, 13000 m3 water en 20 ton afvalstoffen.’
B E D R I J F B RU Y N Z E E L S TO R AG E SY S T E M S BV
Bruynzeel produceert metalen kantoorkasten op een milieuvriendelijke manier. Ze gebruiken ongeolied staal dat niet ontvet hoeft te worden (bespaart 10 ton chemicaliën, 13000 m3 water en 20 ton afvalstoffen). De metaalplaten worden eerst gecoat en daarna pas in vorm gebogen, waardoor een dunnere laag poedercoating voldoet (bespaart 50% op verfpoeder en 30% op energie door de kortere droogtijd). Met een poedercoatingfabrikant is een coating ontwikkeld die niet barst bij het buigen. Het productieproces is door dit alles 10x zo snel geworden. Meer informatie Dhr. R. van der Velden, telefoon (077) 306 90 00
Nieuw flexodruk proces met UV-inkten voor kartonnen drankverpakkingen B E D R I J F E L O PA K BV
De ontwikkeling en het in de praktijk toetsen van een nieuwe flexodrukmachine in de verpakkingsdruk (PURE-PAK) waarbij UVdrogende inkten worden gebruikt. Met het inzetten van UV-inkten worden luchtemissies van ethanol en andere vluchtige organische stoffen voor 100% vermeden, aangezien deze inkten 100% oplosmiddelvrij zijn. Dit betekent een vermindering van het gebruik van vluchtige organische stoffen met 150 ton per jaar. De kwaliteit van het drukwerk neemt toe en de hoeveelheid afval neemt af.
P r o j e c t e n >> Meer informatie Dhr. R. Weesepoel, telefoon (0115) 68 20 00
2000+ (basisproces productie linoleum verbeteren) B E D R I J F FO R B O L I N O L E U M B. V.
Van batchgewijze productie van linoleumcement naar een continuproces. Door delen van het productieproces (het veresteren en oxideren van o.a. lijnolie en harsen) opnieuw te ontwerpen wordt 5% op grondstoffen en 15% energie bespaard, is de geur- en stofoverlast afgenomen, is de kwaliteit van het eindproduct constanter, zijn de ARBO-omstandigheden verbeterd en wordt er bespaard op ruimtecapaciteit. Naar verwachting wordt de investering in 4,5 jaar terugverdiend.
‘Het productieproces van de ‘groene’ PC is gecertificeerd volgens de eco-audit ISO 14001.’
Meer informatie dhr. B. Delfos, telefoon (075) 647 76 65
Industrieel onderzoek naar het enzymatisch ontinkten van oud papier De ’groene’ PC* B E D R I J F VA N H O U T U M PA P I E R BV B E D R I J F F U J I TS U S I E M E N S
De PC is ’groen’ omdat het aantal kabels en zware metalen verminderd is, de onderdelen recyclebaar zijn en de PC nu al voldoet aan de richtlijnen voor afgifte van lood en halogeen voor 2006. De PC bevat onder andere kunststoffen waarin geen vlamvertragers op halogeenbasis zijn verwerkt, heeft energiebesparende functies voor de netvoeding en is voorzien van een recyclebare behuizing en een milieuvriendelijk moederbord. Het productieproces van de PC is gecertificeerd volgens de eco-audit ISO 14001, wat inhoudt dat Fujitsu Siemens continu streeft naar vermindering van de milieubelasting.
Om oud papier geschikt te maken als grondstof voor hygiëne papier moet men dit vaak ontinkten. Dit ontinkten gebeurt met chemicaliën (neutrale tensides of met natronloog en vetzuur). Deze middelen zijn echter milieubelastend en gevaarlijk om mee te werken voor de productiemedewerkers. Doel van het project is middels een milieuvriendelijke oplossing de ontinktingscapaciteit bij Van Houtum Papier te verbeteren en te vergroten. Hiervoor worden in plaats van ontinktingschemicaliën, enzymen gebruikt. Deze zijn niet milieubelastend. Door het gebruik van enzymen kunnen slechtere papiersoorten worden ingezet om hetzelfde eindproduct te bereiken (kostenbesparing).
Meer informatie Dhr. D. Muntendam, telefoon (0346) 59 89 85
Meer informatie Dhr. M. Leenen, telefoon (0475) 50 73 00
P r o j e c t e n >>
De ontwikkeling van bioafbreekbare vormstukken op basis van aardappelstoomschillen
Afvalreductie door ombouw besturing productielijn B E D R I J F N OVO - WA L L C O B E H A N G BV
B E D R I J F RO D E N B U R G G RO E P
Veevoederfabrikant Rodenburg verwerkt aardappelschilresten tot veevoeder. Veranderingen in de markt (toename aardappelbijproducten, inkrimping van de veestapel) hebben Rodenburg er toe gezet alternatieve afzetmogelijkheden te vinden. Samen met het Agrotechnologische Onderzoeksinstituut (ATO) ontwikkelde Rodenburg een proces waarbij het aardappelafval wordt omgezet in bioplastic. Hiervan kunnen o.a. bioafbreekbare en composteerbare bloempotten worden gemaakt. Deze potten bieden naast milieuvoordelen mogelijkheden tot arbeidsbesparing door het met pot en al planten. Inmiddels staat Europa’s grootste bioplastic fabriek (Rodenburg Biopolymers) in Oosterhout (NB) en worden de bioafbreekbare bloempotten over de hele wereld verkocht. Meer informatie Dhr. J.A. Rodenburg, telefoon (0162) 49 70 30
In de behangindustrie brengt men dessins vaak aan door middel van zeefdruk en de kleuren met walsrollen, die voor elke nieuwe productieronde op elkaar worden afgestemd. Dit ‘in rapport zetten’ gebeurt handmatig en kost grote hoeveelheden behang. Novo Wallco Behang heeft het in rapport zetten geautomatiseerd. Dit bepaart bijna 20% behangafval, omgerekend ruim 340.000 rollen per jaar. Bij een gemiddelde verkoopprijs van € 3,- per rol betekent dat een besparing van € 1 miljoen per jaar. De investering verdient zich zo binnen een half jaar terug. Meer informatie Dhr. T. Oppers, telefoon (053) 573 25 00
Onderzoek naar en ontwikkeling van een milieuvriendelijke kleinschalige wastechniek t.b.v. (gesneden) dagverse groente B E D R I J F G RO E N T E H O F G RO OT V E R B RU I K BV
‘…een besparing van € 1 miljoen per jaar. De investering verdient zich zo binnen een half jaar terug.’
In de markt van grootverbruikers (horeca, ziekenhuizen, etc) zijn uitsluitend grootschalige standaard wassystemen op de markt, die bedoeld zijn voor retailgroenten. Het wassen van kleine runs zou relatief veel water en restproduct kosten. Groentehof ontwikkelde daarom een wastechniek voor kleine productruns. Deze techniek maakt effectief industrieel wassen mogelijk en bespaart op energie en watergebruik. Meer informatie Dhr. H. Peeters, telefoon (0492) 51 23 72
P r o j e c t e n >>
TL-lamp B E D R I J F P H I L I P S L I G H T I N G E I N D H OV E N / RO O S E N DA A L
Zoveel mogelijk bestanddelen van de lamp hergebruiken voor de productie van nieuwe TL-lampen. Daarvoor is een ontmantelingstechniek ontwikkeld, waarbij de componenten - glas, lampvoeten, poeders en kwik - optimaal worden gescheiden. In totaal 98% van het materiaal kan worden gerecycled. De lampen van hergebruikt materiaal doen in geen enkel opzicht onder voor nieuwe lampen. Het project is zeer succesvol en inmiddels geïmplementeerd in de meeste West-Europese landen. In 2000 zijn zelfs al 25 miljoen TL-buizen gerecycled.
‘In totaal 98% van het materiaal kan worden gerecycled.’
Optimaal stoomfixeren van kleurstoffen in een continuproces
Meer informatie Dhr. C. Voermans, telefoon (0165) 57 77 56 B E D R I J F E N I A TA P I J T ( B O N A PA RT E , PA R A D E , FO R B O TA P I J T )
Saba ontwikkelde verschillende lijmen die zonder of met veel minder uitstoot van vluchtige organische stoffen kunnen worden toegepast en voordelen hebben ten opzichte van traditionele oplosmiddellijmen. De ontwikkelde lijmen vinden vooral toepassing in het verlijmen van schuim in de meubel- en matrassenindustrie. De terugverdientijd valt nog niet aan te geven, maar de emissiearme lijmen zijn een sterk punt in de marktbenadering.
Bij het verven van tapijt wordt de kleurstof gefixeerd met verzadigde stoom. Enia Tapijt ontwikkelde een stomer met als noviteit dat er bijna geen lucht in kan komen. De opwarmsnelheid van het tapijt met het verfvlot neemt daardoor toe, waardoor het proces effectiever verloopt. Er lopen nu bijna geen kleurstoffen uit het tapijt bij het stoomfixeren en het nawassen. Het principe is toe te passen in elk stoomfixatieproces van kleurstoffen op textiel. De voordelen zijn vermindering van kleurstofemissie met 90%, preventie van tapijtafval met 60% en een beperkte besparing van het watergebruik. De investering bedraagt € 840.000, welke in 3,8 jaar zal worden terugverdiend.
Meer informatie Dhr. R.F. de Block, telefoon (0315) 65 89 99
Meer informatie Dhr. T. Snik, telefoon (013) 530 99 99
Emissiearme lijmen B E D R I J F SA BA D I N X P E R L O BV
P r o j e c t e n >>
Milieuvriendelijk reinigen van drukpersen B E D R I J F W E G E N E R G R A F I S C H E G RO E P BV
De innovatieve rubberdoekwasinstallatie reinigt drukpersen automatisch in plaats van met de hand. Er wordt gebruik gemaakt van een doek, aan de rol bevochtigd met een wasmiddel (vetzure esters zonder aromaten). Deze rollen worden met behulp van een cassette in de pers geplaatst. Met de nieuwe installatie wordt de wastijd verkort. Daarnaast is er besparing op wasmiddelen (5500 liter per jaar) en een reductie in de wasserijkosten door het verminderd verbruik van poetsdoeken (50.000 stuks per jaar). De beoogde voordelen (10% reductie) op de gebieden van milieu, Arbo en economie blijken in de eerste maanden na de ingebruikname te zijn behaald. Meer informatie dhr. L.J.Th Stayen, telefoon (055) 538 86 88
Ketenstudie energiebesparing in het kader van productgerichte milieuzorg* B E D R I J F V E RO S O L
Door de integratie van ventilatiesystemen en zonwering is een optimaal energetische gevel te creëren. Door de lage warmteinstroom en de hoge isolatiewaarde van de gevel is enerzijds minder airconditioning nodig en anderzijds minder verwarming. Meer informatie Dhr. E. Bos, (0545) 46 33 33
EPA-maatregelen* Verbouwingsplannen? Verhuizen naar een bestaande woning met een bouwvergunning afgegeven voor 1 januari 1998? Vraag dan een EPA-advies aan! Met behulp van een energieprestatieadvies verlaagt u uw energierekening en verhoogt u uw wooncomfort. Het EPA-advies zet voor u precies op rij welke maatregelen in uw (toekomstige) huis een optimale besparing geven op de energierekening, meer wooncomfort verschaffen en het binnenklimaat verbeteren. En: energiemaatregelen dragen ook nog eens bij aan de waardevermeerdering van uw huis en verlagen de milieudruk. Meer info over EPA vindt u op www.epa.nl, www.epadesk.nl en voor kosten en besparingen kunt u terecht op www.milieucentraal.nl (energiebesparing, verwarmen/isoleren).
Bent u ook enthousiast geworden om duurzaam te produceren? Eén telefoontje en u bent op de goede weg. De Novem Helpdesk Bedrijven kan u alles vertellen over het programma Milieu & Technologie. Het telefoonnummer is: (030) 2393640. Vanaf medio januari 2004 tot 1 juli 2004 kunt u subsidie aanvragen voor uw project bij Milieu & Technologie. Op www.milieutechnologie.novem.nl vindt u alle benodigde informatie. Lees daar ook wat we naast subsidie nog meer te bieden hebben of struin eens door onze projectendatabase. Het programma Milieu & Technologie stimuleert de ontwikkeling en toepassing van innovatieve, milieugerichte technologie in de industrie. Novem voert dit programma uit in opdracht van de ministeries van VROM, EZ, OC&W en LNV.
P r o j e c t e n *Deze duurzame initiatieven zijn tot stand gekomen zonder subsidie vanuit het programma Milieu & Technologie van Novem.
■
Novem, de Nederlandse organisatie voor energie en milieu, stimuleert duurzame ontwikkeling van de (inter)nationale samenleving op het gebied van energie en milieu. Novem ondersteunt overheid en marktpartijen bij duurzame ontwikkeling en realiseert de ambities van de overheid. Als intermediair brengt Novem de doelen van overheid en markt samen, stemt vraag en aanbod op elkaar af, ontsluit kennis en stimuleert (technische) ontwikkeling. Het programma Milieu & Technologie van Novem wil op het praktijkfestival resultaten van subsidieprojecten laten zien en andere bedrijven inspireren om ook duurzaam te gaan produceren. Veel van die projectresultaten komen terug in het dagelijks leven van iedereen.
Swentiboldstraat 21 Postbus 17 6130 AA Sittard Tel.: (046) 420 22 02 Fax: (046) 452 82 60
Catharijnesingel 59 Postbus 8242 3503 RE Utrecht Tel.: (030) 239 34 93 Fax: (030) 231 64 91
Novem op internet: www.novem.nl E-mail:
[email protected] 3MT-- 03.05
Novem • Is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken • Voert beleid uit voor verschillende overheden • Draagt hiermee bij aan de ontwikkeling naar een duurzame samenleving
