Enkele slides lezing André Mosis Erfgoeddagen Samen Sterk Den Haag
ONTSTAAN EN ONTWIKKELING VAN TRADITIONELE AFRO CARIBISCHE MUZIEKINSTRUMENTEN
SURINAME
DE NEDERLANDSE ANTILLEN
De ‘Tot slaafgemaakte Afrikanen’ hebben geen muziekinstrumenten meegenomen naar Suriname en de Nederlandse Antillen. Met de aanwezige kennis werden bepaalde muziekinstrumenten vervaardigd van lokaal materiaal. Een nieuwe Cultuur is ontstaan: West Afrika -
-
Heterogeniteit
Homogeniteit
Surinaams Koloniale samenleving
Heterogeniteit
Diverse West Afrikaanse culturen zijn meegenomen en naar omstandigheden aangepast door de ‘Tot slaafgemaakte Afrikanen’. In de Afro-Surinaamse cultuur waren Loango- en Papa-elementen meer aanwezig dan Kormantin-elementen en de Mandingo's hebben zich waarschijnlijk grotendeels aan de vorige drie moeten aanpassen (Alex van Stipriaan). Bij de ontwikkeling van het ‘Slavenmuziekinstrumentarium’ namen trommels een dominante positie in op zowel sociaal als religieus gebied.
Religieuze muziek en dans activiteiten waren verboden sinds het ontstaan van de slavernij in 1650 tot de vooravond van de onafhankelijkheid van Suriname. De beperking en het verbod op belijden van religie / winti is in 1874 officieel strafbaar gesteld: strafmaat ‘Spaanse bok’ Pas in 1971 werd het wetsartikel geschrapt uit het wetboek van strafrecht. Het heeft dus ruim een eeuw stand gehouden. – ( Michiel van Kempen 2006). Op de Nederlandse Antillen was het verbod op de tambu rond 1936 van kracht en in 1952 opgeheven. Pas op 16 september 2012 werden de restricties voor Tambu opgeheven (Rene Vicente Rosalia 1996: 291-328). Apinti-muziek en Tambu-muziek hebben gemeen dat zij nog steeds symbool staan voor het contact met de West Afrikaanse voorouders. Zij kennen een communicatiesysteem dat gebaseerd is op herkenbare codes: drukklanken die naar “IETS” verwijzen. (Apinti - cederhout / Tambu – lege vat) Het verbod op winti: 19 November 1828, art. 20. Lammens 1982: 108 schreef rond 1822 over de watramama dans die mede aanleiding voor het verbod zou zijn. Agida
Apinti
Kwakwa bangi Karkó
Tambu
Chapi
DE VOOROUDERS VAN DE AFRIKAANSE SURINAMERS KOMEN VOORNAMELIJK UIT WEST AFRIKA
DE AFRIKAANSE ORIGINE VAN DE AFRO-SURINAMERS TUSSEN 1650 – 1800 ZIJN ER RUIM 500.000 AFRIKANEN INGEVOERD. OP 1 JULI 1863 BLEEF SLECHTS 50.000 OVER.
Periode
Akan Goudkust Ghana
Ewe, Fon, Yoruba Togo-
Bantu, Loango
Benin-Sierra LeoneGambia- IvoorkustNigeria
Kaap Lopez Congo
Andere
Totaal
1650-1700
2% (500)
64% (10.000)
34% (5.500)
-
16.000
1700-1730
28% (13000)
32% (15000)
31% (14500)
9% (4000)
46.500
1730-1780
50% (87500)
1% (2000)
24% (42000)
25%(43500)
175.000
1780-1800
50%(25000)
1% (500)
24% (12000)
25%(12500)
162.500
-------------
---------------
----------------
----------------
---------------
---------
Totaal Per gebied
126.000
27.500
74.000
60.000
400.000
Bron: Healy C. 1986
10% werd Marrons
AUTHENTIEKE AFRO SURINAAMSE MUZIEKSTIJLEN
Historische Afro Surinaamse muziekinstrumenten Tokkelinstrumenten Slaginstrumenten
Blaasinstrumenten
Ansokko banja
Banya en Susa zijn van oorsprong de bekendste muziek- en dansstijlen onder de slavenbevolking op de plantages: (1e vermelding Bandya M.D. Teenstra in 1835). Baljaeren /bailar, 1720 De Zogenaamde ‘Watermama -dansen’ / Watramama dansi, werd als ‘WyntyPlay’, religieuze muziek aangemerkt en verboden door de plantage -eigenaren. Later werden de religieuze muziekstijlen evenals bepaalde slaginstrumenten door de kerk en door het onderwijs gedemoniseerd (dus als duivels afgebeeld)
DE ONTWIKKELING VAN AUTHENTIEKE AFRO-SURINAAMSE MUZIEKINSTRUMENTEN IS IN BELANGRIJKE MATE VASTGELEGD DOOR JONH GABRIEL STEDMAN (1744-1797). * TUSSEN 1772-1777 NAM STEDMAN DEEL AAN DIVERSE VELDTOCHTEN ALS SOLDAAT (KAPITEIN) VAN HET KOLONIALE LEGER TEGEN DE MARRONS. * STEDMAN WAS VERLIEFD GEWORDEN OP DE 15-JARIGE SLAVIN JOANNA, EEN MULATTIN DIE BEHOORDE TOT DE INBOEDEL VAN DE PLANTAGE FAUQUEMBERG. * STEDMAN HIELD EEN DAGBOEK BIJ EN MAAKTE TEKENINGEN OVER O.A. DE MENSONTERENDE BEHANDELING VAN DE TOT SLAAFGEMAAKTE AFRIKANEN.
DE ONTWIKKELING VAN AUTHENTIEKE AFRO-SURINAAMSE MUZIEKINSTRUMENTEN IS IN BELANGRIJKE MATE VASTGELEGD DOOR JONH GABRIEL STEDMAN (1744-1797). * TUSSEN 1772-1777 NAM STEDMAN DEEL AAN DIVERSE VELDTOCHTEN ALS SOLDAAT (KAPITEIN) VAN HET KOLONIALE LEGER TEGEN DE MARRONS. * STEDMAN WAS VERLIEFD GEWORDEN OP DE 15-JARIGE SLAVIN JOANNA, EEN MULATTIN DIE BEHOORDE TOT DE INBOEDEL VAN DE PLANTAGE FAUQUEMBERG. * STEDMAN HIELD EEN DAGBOEK BIJ EN MAAKTE TEKENINGEN OVER O.A. DE MENSONTERENDE BEHANDELING VAN DE TOT SLAAFGEMAAKTE AFRIKANEN.
DE ONTWIKKELING VAN AUTHENTIEKE AFRO-SURINAAMSE MUZIEKINSTRUMENTEN IS IN BELANGRIJKE MATE VASTGELEGD DOOR JONH GABRIEL STEDMAN (1744-1797). * TUSSEN 1772-1777 NAM STEDMAN DEEL AAN DIVERSE VELDTOCHTEN ALS SOLDAAT (KAPITEIN) VAN HET KOLONIALE LEGER TEGEN DE MARRONS. * STEDMAN WAS VERLIEFD GEWORDEN OP DE 15-JARIGE SLAVIN JOANNA, EEN MULATTIN DIE BEHOORDE TOT DE INBOEDEL VAN DE PLANTAGE FAUQUEMBERG EN HAD MET HAAR EEN ZOON GEKREGEN, JOHNNY GENAAMD. * STEDMAN HIELD EEN DAGBOEK BIJ EN MAAKTE TEKENINGEN OVER O.A. DE MENSONTERENDE BEHANDELING VAN DE TOT SLAAFGEMAAKTE AFRIKANEN .
HEDENDAAGSE AFRO CARIBISCHE MUZIEKENSEMBLE ‘ BEINVLOEDING / CREOLISERING?
Print van Theodore Bray (1850) : Slavenorkest
Folkloristische Groep NAKS
