Energievisie Borne 22 september 2011 Michel Leermakers Linda Rutgers Twence
Co Kuip HVC
www.twence.nl
Inhoud van vanochtend
Gemeente Borne
Visie Twence Werkwijze Energievisie Resultaten Huidige energieconsumptie Bronpotentieel DE Basisscenario’s Intensieve scenario’s
www.twence.nl
Visie Twence Twence onderneemt duurzaam Team duurzame energie geeft dit inhoud door: • Samen duurzame energievisies te ontwikkelen • Meerwaarde te bieden met het ontwikkelen van energie monitoring en duurzame energie initiatieven • Bijdragen te leveren aan de ontwikkeling, realisatie en beheer van duurzame energie voorzieningen • Partijen te verbinden
www.twence.nl
Energietransitie van gemeenten Besluitvorming Energiebeleid
Gemeentelijk speelveld
Energievisie (ambitie, wat, Wanneer?)
Besluitvorming Uitvoeringsprogramma
Routekaart (hoe, waar, wie?)
Transitie Monitor
Veranderingen Ontwikkelingen “Transitie”
www.twence.nl
Projectontwikkeling Realisatie Exploitatie
INTEGRALE BENADERING VERDUURZAMING ENERGIEHUISHOUDING Duurzame energiebronnen (Bronpotentieel) EXPORT Wind
Zon
IMPORT
Aardwarmte
Waterkracht
Biomassa
ENERGIESYSTEEM
Energieproducten (Energiegebruik) IMPORT
EXPORT Transportbrandstoffen
Aardgas
Warmte (uit Aardgas)
Geografisch Gebied = De Gemeente www.twence.nl
Elektriciteit
Energiegebruik ENERGIEGEBRUIK NL
Gebruik NL (PJ/j)
± 3200
HOEVEEL IS 1,0 PJ/jaar
www.twence.nl
kWh/jaar
280.000.000
Windmolens (2MW)
46
M3 gasgebruik
32.000.000
Corus
60 PJ
gie
www.twence.nl Cu
ltu
ur
,r
die
re a
ien
s tv
er
l
sz or g
er wi js
er ing
g
n
Aardgas (anders)
ov d
elz ijn
On d
rze k
ge
ie
ni n
llin
el
g
nd
kk in
tv e rle ve
ns
i ns te
e
eid
en
un ica t
rst re
mm
nw tie ;
se
ur ;s oc
eid ec
dh
co
nc i ël e
ak el i jk e
Fi na
en
ve
ha
ijv er h
rt;
wn
du str i
dr ijv
In
i nn i ng
Vi ss er ij nw
gs be
te na
ke n
me n
dr an
ps l ag
nin
Bo u
rz ie
su
es tu
on
aa rb
ur ;z
er ,o
n
co n
en e
Ge z
nb
rh u
rv o
lt ij d
ra tie
vo o
s
rt
uw
ns po
bo sb o
ffe
en
lfs to
ch t
De
, ja
en
LT warmte (aardgas)
Op e
Ve
Ve
sma a
pa
ar e
uw
t ra
ou d
Transportbrandstoffen
Lo
Re
nb
bo
ke lijk
ish
1,2
Op e
La nd
Za
Hu
energiegebruik (PJ/j)
Energiegebruik Borne
Energiegebruik naar gebruiker in PetaJoule per jaar. Totaal gemeente = 1,5 PJ/jaar elektriciteit
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
-
Energiegebruik Borne Energiegebruik naar gebruiker in PetaJoule per jaar. Totaal gemeente = 1,5 PJ/jaar 1,2
Transportbrandstoffen
Aardgas (LT warmte)
Aardgas (anders)
1,0
GEBRUIKERS TOP 5
0,8 energiegebruik (PJ/j)
elektriciteit
0,6
0,4
1
Huishoudens
72 %
2
Zakelijk transport
10 %
3
Commerciële Dienstverl.
8%
4
Landbouw
5%
5
Niet Commerciële dvl
4%
0,2
Huishoudens(incl. verkeer)
Zakelijk transport
Industrie & Delfstofwinning
Landbouw & Visserij
www.twence.nl
Commericiële Dienstverlening
Niet Commerciële Dienstverlening
Duurzame energiebronnen Borne Bronpotentieel DE productie: “Wat is maximaal mogelijk?” Biomassa
Zon
Wind
Aardwarmte
1,6
Op basis van geothermie en warmtepomptoepassing
1,4
Praktisch potentieel (PJ/jaar)
1,2
Omgevingsvisie Overijssel
1,0 0,8
Op basis van beschikbaar dakoppervlak
0,6 0,4
Op basis van Ruimtelijke Ordening, Areaalindeling en bedrijvigheid
0,2 0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Scenario’s gemeente Borne Verwachte ontwikkelingen in energieconsumptie Transportontwikkelingen • Toename elektrisch rijden & efficiencyverbetering brandstofmotoren Bestaande bouw woningen en bedrijven • Besparing warmte door (autonome) renovatie. Energiezuiniger bouwen • EPC-normen voor nieuwbouw en utiliteit volgens bouwbesluit. Elektrificatie • Hoger elekriciteitsgebruik door toename elektrische apparaten. www.twence.nl
Ambitie in scenario’s Verwachte energieconsumptie( Basisscenario) Warmte
Elektriciteit
Aardgas anders
Transportbrandstoffen
Virtuele energieconsumptie
Basis scenario
2,0
1,8
Afname Brandstofgebruik door Relatieve afname Transport ontwikkelingen warmtegebruik
1,6
1,4
Energie (Pj)
1,2
vanwege energiezuiniger Toename E-gebruik bouwen
1,0
0,8
Door ontwikkeling elektrisch transport en elekrificatie
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Scenario’s gemeente Borne
Verwachte ontwikkelingen in DE- produktie Zon • Toename dakoppervlakte door groei Borne • Groei door technologische ontwikkelingen Biomassa • Toename biomassa (GFT, Afval, B-hout) door groei Borne • Groei door technologische ontwikkelingen
Warmte • Toename individuele warmtesystemen (WKO)
www.twence.nl
Verwachte ontwikkeling Duurzame Energie productie Basis biomassa
Basis zon
Basis wind
Basis WKO & Warmtepompen
Basis scenario
Basislijn DE productie
1,8
1,6
1,4
Startpunt ca. 500 TJ (0,05 PJ) Stortgas Elhorst-Vloedbelt Afval,GFT, B-Hout,
Energie (Pj)
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Ambities op basis verwachte ontwikkelingen Basislijn DE productie
Basislijn consumptie
1,8
1,6
1,4
1,2
In 2020
Energie (Pj)
ca. 9 %
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Scenario’s gemeente Borne
Intensief consumptiescenario Intensief Mobiliteitsbeleid Borne (forensengemeente) heeft relatief hoog brandstofverbruik. Afname autoverkeer door: •Stimuleren elektrisch rijden – 4x oplaadpunten E-auto’s •Stimuleren fietsgebruik – 10x oplaadpunten E-fietsen in centrum (dagtoerisme binden) •Centrum auto-luw maken •Het nieuwe rijden, autodelen •Het nieuwe werken etc.
Intensief EPC beleid Bornsche Maten is relatief groot nieuwbouwgebied (2700 woningen) • Verscherping EPC normeringen: 10 % onder normering bouwbesluit •
Gemeente ondersteunt een goed voorbeeldproject
www.twence.nl
Intensief mobiliteitsscenario Borne Basislijn consumptie
maatregelen terugdringen autogebruik
1,8
1,6
1,4
Energie (Pj)
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Intensief EPC beleid scenario Borne Basislijn consumptie
EPC 10% lager dan bouwbesluit
1,8
1,6
1,4
Energie (Pj)
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Intensief consumptiescenario Borne Basislijn consumptie
Intensief consumptie scenario
1,8
1,6
1,4
Energie (Pj)
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Scenario’s gemeente Borne
Intensief DE scenario Op eigen kracht • • • • • •
Intensief voorlichtingsbeleid (energie loket, verder verbinden) Gemeente in een voorbeeld rol, zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis Zonne-energie in Bornsche maten: 20 M2 PV panelen en 4 M2 zonnecollectors op elk dak. Zon PV panelen in bestaande bouw (50 % van alle daken), stimuleringsregeling opzetten Bornsche Maten aansluiten op collectieve duurzame warmtebron Mogelijkheid scheppen voor plaatsing drie windturbines
Regionale samenwerking • •
Mest uit regio in vergister, zoekgebied industrieterrein/Elhorst Vloedbelt Aandeel zon PV panelen, zoekgebied Elhorst Vloedbeld/voormalige stortplaats ‘t Rikkerink
www.twence.nl
Verwachte ontwikkeling Duurzame Energie productie Basis biomassa Basis WKO & Warmtepompen Intensief consumptie scenario
Basis zon PV bestaande bouw (50 % daken)
Basis wind Basislijn DE productie
1,8
1,6
1,4
Energie (Pj)
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Ambitie in scenario’s
DE Op eigen kracht Windenergie Bornsche Maten (collectieve duurzame warmte) Basislijn DE productie Intensief consumptie scenario
Zon Bornsche Maten (alle daken) PV bestaande bouw (50 % daken) Op eigen kracht
1,8
1,6
1,4
Energie (Pj)
1,2
1,0
Startpunt Afval/hout/zon
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Ambitie in scenario’s
DE Regionale samenwerking Intensief DE scenario
Intensief consumptie scenario
1,8
1,6
In 2020 23% energieneutraal
1,4
Energie (Pj)
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2010
2015
2020
2025
www.twence.nl
2030
2035
Energietransitie van gemeenten Besluitvorming Energiebeleid
Gemeentelijk speelveld
Energievisie (ambitie, wat, Wanneer?)
Besluitvorming Uitvoeringsprogramma
Routekaart (hoe, waar, wie?)
Transitie Monitor
Veranderingen Ontwikkelingen “Transitie”
www.twence.nl
Projectontwikkeling Realisatie Exploitatie
