Energiemanagementprogramma 2013
Auteurs: Versienummer: Versie datum:
Frans van de Put, Jacqueline van Gelderen – Verharen, Gerda de Raad en Geert Jan Prins 3 31 juli 2013
Inhoudsopgave 1. Inleiding ............................................................................................................................................... 1 2. Energiebeleid ....................................................................................................................................... 2 3. Reductiedoelstellingen ........................................................................................................................ 3 4. Plan van Aanpak .................................................................................................................................. 4 4.1
Elektriciteitverbruik ................................................................................................................. 4
4.2
Brandstofverbruik.................................................................................................................... 6
4.3
Gasverbruik ............................................................................................................................. 8
4.4
Alternatieve energiebronnen en brandstof .......................................................................... 10
5. Toepassingsgebied ............................................................................................................................ 10 6. Projecten met gunning ...................................................................................................................... 10 7. Deelname keteninitiatieven .............................................................................................................. 10 7.1
Afrondende deelnames ......................................................................................................... 10
7.2
Lopende en nieuwe deelnames ............................................................................................ 11
8. Verantwoordelijkheden en taakstellingen ........................................................................................ 11 8.1
Algemene beschrijving verantwoordelijkheden.................................................................... 11
9. Bijbehorende procedures .................................................................................................................. 12 9.1
CO2 management procedure ................................................................................................. 12
9.2
Communicatieprocedure....................................................................................................... 13
1. Inleiding T&F heeft zich tot doel gesteld om actief en aantoonbaar de CO2-uitstoot van haar bedrijfsvoering terug te dringen. Zij heeft hiertoe dit energiemanagementprogramma (EMP) ontwikkeld. In dit document worden achtereenvolgens omschreven: -
Hoofdstuk 2: het energiebeleid van T&F; Hoofdstuk 3: de reductiedoelstellingen; Hoofdstuk 4: het plan om tot deze doelstellingen te komen met o.m. de te nemen maatregelen; Hoofdstuk 5: het toepassinggebied ook wel de organisatiegrenzen; Hoofdstuk 6: omschrijving van de projecten met CO2 gunningvoordeel; Hoofdstuk 7: het keteninitiatief waar T&F aan deelneemt; Hoofdstuk 8: verantwoordelijkheden en taakstellingen; en Hoofdstuk 9: bijbehorende procedures.
Elk half jaar zal de voortgang van de uitvoering van het EMP geanalyseerd en gepubliceerd worden. Dit document is met de directie van T&F besproken en is door hen goedgekeurd.
Pagina 1 van 14
2. Energiebeleid T&F neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid door te sturen op het energieverbruik en brandstofverbruik en wil haar CO2-uitstoot van de bedrijfsvoering inzichtelijk hebben en verminderen. T&F vindt het belangrijk om haar CO2-uitstoot te verminderen. Daarom meet en registreert T&F sinds 2012 haar energie- en brandstofverbruik. Het meten en registeren is een continu verbeteringsproces waardoor de metingen steeds nauwkeuriger worden en het verbruik doelbewuster verminderd kan worden. T&F heeft het jaar 2012 als basisjaar gekozen, al heeft het bedrijf ook inzicht in de CO2uitstoot over 2011. T&F vindt het belangrijk om haar CO2-uitstoot te verminderen omdat: CO2 bijdraagt aan het broeikaseffect; T&F een bijdrage wil leveren aan de verduurzaming van de maatschappij; T&F een voorbeeld wil zijn voor andere bedrijven in haar branche; T&F kosten kan besparen door haar CO2-uitstoot te reduceren; en T&F zich ervan bewust is dat de fossiele brandstoffen eindig zijn. T&F wil haar energie groen gaan inkopen en voor de toekomst onderzoeken of er mogelijkheden zijn om zelf energie op te wekken. Voor het brandstofverbruik blijft T&F zoeken naar vermindering van verbruik en duurzamere alternatieve brandstoffen. T&F werkt bij voorkeur met Lean & Green gecertificeerde transporteurs zoals Verhoek Transport Genemuiden en Westerman Transport Nieuwleusen. Nadrukkelijk wil T&F ook benoemen dat haar energiebeleid past in een bredere visie op duurzame ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord ondernemen. T&F wil niet alles hangen aan elektriciteit, brandstoffen, CO2-uitstoot ; kortom, aan energie, maar wil haar bedrijfsvoering integraal verduurzamen en het energiebeleid is daarin een belangrijk aspect.
Pagina 2 van 14
3. Reductiedoelstellingen In de onderstaande tabel zijn de reductiedoelstellingen weergegeven en de maatregelen om deze doelstellingen te behalen. Dit geeft het ambitieniveau van T&F weer. Hoe deze ambities omgezet worden in acties wordt in hoofdstuk 4 uiteengezet. T&F Handelsonderneming B.V. Scope Onderdeel Reductiedoelstelling 2 Elektriciteit T&F wil voor 2015 80% CO2-uitstoot reduceren op de door haar verbruikte elektriciteit t.o.v. het jaar 2012
1
Wagenpark
T&F wil voor 2020 10% CO2-uitstoot reduceren op het brandstofgebruik uit haar wagenpark gerelateerd aan de omzet t.o.v. het jaar 2012
1
Gas
T&F wil voor 2020 10% CO2-uitstoot reduceren op haar gasverbruik t.o.v. het jaar 2012.
Reductiemaatregelen Energiescan uitvoeren met top 10 verbruikers Groene stroom inkopen LED verlichting aanschaffen Bewustwording personeel Bij nieuwe aanschaf van apparatuur energiezuinige instellingen mee laten wegen bij de besluitvorming inkoop Bewust rijgedrag Bij aanschaf nieuwe auto’s sterker het brandstofgebruik mee laten wegen. Combineren van afspraken Waar mogelijk de trein gebruiken Bewustwording personeel Verwarmingsinstellingen aanpassen Onderzoek doen naar alternatieve mogelijkheden voor het verwarmen van het kantoor
Doelstelling voor het gebruik van alternatieve energiebronnen en brandstoffen: T&F wil voor 2015 onderzoek doen naar alternatieve energiebronnen of brandstoffen, dat wil zeggen: Onderzoek doen naar de haalbaarheid van inkopen van groene stroom inkopen. Onderzoek doen naar de haalbaarheid van zelf energie opwekken. Onderzoek naar alternatieve brandstoffen voor het wagenpark.
Pagina 3 van 14
4. Plan van Aanpak Het plan van aanpak is gebaseerd op de Plan-Do-Check-Act - cyclus (PDCA - cyclus).
Er wordt een plan gemaakt, deze wordt uitgevoerd en halfjaarlijks wordt er gecontroleerd of het de gewenste resultaten geeft en het volgens plan loopt. Zo niet dan worden er maatregelen genomen om te corrigeren en het plan wordt aangepast. Vervolgens wordt de cyclus zoals hierboven weer doorlopen.
4.1
Elektriciteitverbruik
Doelstelling: voor 2015 80% CO2 reduceren op door T&F verbruikte elektriciteit t.o.v. het jaar 2012 gerelateerd aan de omzet. Waarom deze doelstelling? Op het gebied van het verminderen van het elektriciteitgebruik zijn er al vele innovaties. Dit biedt T&F veel mogelijkheden om haar eigen elektriciteitgebruik te verminderen. Daarom heeft T&F hier een ambitieuze reductiedoelstelling. Verwachte resultaten per jaar Jaar Verwachte resultaat 2012 Basisjaar 2013 - 70% 2014 - 75% (cumulatief) 2015 - 80% (cumulatief)
CO2-uitstoot (ton) 4,0 1,2 1 0,8
Maatregelen te nemen bij deze reductiedoelstelling: Energiescan uitvoeren Groene stroom inkopen LED verlichting toepassen Bewustwording van het personeel Bij nieuwe aanschaf van apparatuur energiezuinige instellingen mee laten wegen.
Pagina 4 van 14
Plan van aanpak om de maatregelen toe te passen Energiescan uitvoeren: Om beter inzicht te krijgen in waar het elektraverbruik precies in zit, wil T&F in de periode april – augustus 2013 een energiescan uitvoeren. Dit gaat het bedrijf zelf uitvoeren met ondersteuning van Will2Sustain. Groene stroom inkopen: Prijzen vergelijken tussen groene energie en grijze energie, de optie zelf energie opwekken meenemen. Besluit nemen tussen de mogelijkheden en vervolgens het besluit uitvoeren. Halfjaarlijks controleren of het genomen besluit de gewenste resultaten levert. Bij negatieve resultaten het plan aanpassen en bij positieve resultaten het plan doorvoeren. LED verlichting toepassen: Maak inzichtelijk wat het verschil is in verbruik tussen de huidige lampen en LED lampen. Ga LED verlichting geleidelijk aan aankopen. Halfjaarlijks controleren of het toepassen van LED verlichting de gewenste resultaten levert. Bij negatieve resultaten het plan aanpassen en bij positieve resultaten plan doorvoeren. Dit betekent dat er in heel het kantoorpand op termijn LED verlichting toegepast gaat worden. Bewustwording personeel: Een werknemersbijeenkomst houden, in de vorm van een workshop of via overleg. Laat het huidige verbruik zien en leg de doelstelling uit. Leg ook uit dat hun bijdrage telt. Maak het personeel bewust van het uitzetten van de monitors en lampen na werktijd. Geef als directie het voorbeeld door de verlichting uit te zetten in ruimtes waar niet gewerkt wordt. Laat enige tijd later ook de resultaten zien van hun medewerking en gedrag. Bij nieuwe aanschaf van apparatuur energiezuinige instellingen mee laten wegen: Onder apparatuur worden PCs, printers, lampen etc. verstaan. Om beter inzicht te krijgen in het verbruik van het apparatuur heeft T&F een energiescan laten uitvoeren. Hierdoor zijn de grote energie verbruikers zichtbaar zie hiervoor bijlage 2. De grote energieverbruikers zijn: De server De computers Verlichting kantoor totaal Buiten lamp Voor het aanschaffen van nieuw apparatuur zouden bovenstaande het eerste vervangen kunnen worden om het energieverbruik te verminderen. T&F al een energiezuinige printer die binnen 2 minuten ongebruikt op de stand-by modus gaat. Uitgangspunt is de waarde van het jaar 2012 In het jaar 2012 is er 8.740 kWh gebruikt, dit totaal is 80% van de energierekening van het hele pand. Bij T&F is er één meter voor het bedrijf inclusief het woonhuis wat voor in het pand zit gevestigd. Daarom zullen de meterstanden erg afhankelijk zijn van het woonhuis. 6.817 kWh omgerekend naar euro's (0,18 euro/kWh) is: 1.573,20 euro Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen LED lampen zijn al gekocht voor een gedeelte van het kantoor en werkplaats.
Pagina 5 van 14
4.2
Brandstofverbruik
Doelstelling: voor 2020 10% CO2-uitstoot reduceren op brandstofverbruik uit het wagenpark van T&F. Waarom deze doelstelling? De CO2-uitstoot van het wagenpark vormt de grootste bijdrage op de totale CO2 uitstoot van de bedrijfsvoering van T&F en dit daagt ons uit om hier mee aan de gang te gaan. De reductiedoelstelling is wat minder ambitieus ingezet dan de doelstelling op elektriciteit omdat de maatregelen minder voor de hand liggen. Toch gaan de ontwikkelingen rondom zuinige auto's erg hard en zal dit in de toekomst mogelijkheden bieden bij het reduceren van de CO2 uitstoot van het wagenpark. Voordelen om het brandstofverbruik te gaan reduceren zijn: Kostenbesparing; hoe minder brandstofverbruik, hoe minder kosten er gemaakt worden; Milieu: hoe minder brandstofverbruik, hoe minder verbrandingsgassen in de lucht (milieu) komen; en Plezierig en efficiënt werken: in de auto zitten is niet efficiënt werken, deze tijd kan niet aan de klant besteed worden en daarnaast is in de file staan een grote verspilling. Hoe minder brandstofverbruik, hoe efficiënter er gewerkt wordt. Verwachte resultaten per jaar Jaar Verwachte resultaat 2012 2013 0,5% 2014 3% 2015 5% 2016 6% 2017 7% 2018 8% 2019 9% 2020 10%
CO2-uitstoot (ton) 12,6 12,5 12,2 12,0 11,8 11,7 11,6 11,5 11,3
Maatregelen bij de reductiedoelstelling Bewust rijgedrag o Bandenspanning regelmatig controleren o Brandstof niet aan de snelweg tanken o Uitsluitend vervoeren wat vervoerd moet worden (geen overbodig ballast) o Uit laten rollen in de bestaande versnelling en geleidelijk remmen o Snel doorschakelen o Continu dezelfde snelheid houden (cruise control) o Snelheidsbegrenzer o Verbruik inzichtelijk maken o Minimale weerstand nabootsen o Rijden met navigatiesysteem o Beperk gebruik van installaties in de auto Bij aanschaf nieuwe auto's brandstofgebruik mee laten wegen Combineren van afspraken - slim plannen Gebruik van Skype Vaker gebruik maken van het OV.
Pagina 6 van 14
Plan van aanpak om de maatregelen toe te passen Bewust rijgedrag: Personeel bij elkaar zetten en uitleggen wat bewust rijgedrag inhoudt, ook wel het nieuwe rijden genoemd. Er is 1 auto van de zaak en de directeur heeft een auto. De resultaten zullen zich niet terug laten zien in de aantalen. Maar T&F vindt het belangrijk dat de andere werknemers bewust rijgedrag ook mee naar huis kunnen nemen. Overwegen om het personeel (die een auto van de zaak heeft) de cursus het nieuwe rijden aan te bieden. o
o
o
o
o o o o
o
o o
Bandenspanning regelmatig controleren: de bandenspanning zakt ± 0,2 bar per drie maanden, door te rijden met de banden op de juiste spanning kan 2 tot 5% brandstof bespaard worden en het verhoogd ook de veiligheid van het autorijden. Brandstof niet aan de snelweg tanken: de tankstations aan de snelweg zijn duurder dan de tankstations aan de provinciale wegen, dit zijn de euro's die het snelste verdiend zijn, maar rijdt er niet voor om, doe dit door de tankbeurten slim te plannen. Uitsluitend vervoeren wat vervoerd moet worden (Geen overbodig ballast): 100 kilo minder gewicht meerijden kan tot 0,5 liter besparen op 100 kilometer. Eén auto van T&F heeft bijna 30.000 km gereden in 2012. Dit betekent als er op deze afstand 100 kilo minder aan gewicht was meegenomen, dat er tot 150 liter brandstof bespaart was. Dit zijn ongeveer 3 tankbeurten (op jaarbasis). Uit laten rollen in de bestaande versnelling en geleidelijk remmen: dan verbruikt de motor geen brandstof, maar uit laten rollen met de koppeling ingetrapt, dan loopt de auto stationair en gebruikt de motor wel brandstof. Hard door blijven rijden tot aan het stoplicht of rotonde en op het laatste moment remmen is weggegooide brandstof en euro's. Snel doorschakelen: vlug doorschakelen bij lage toeren geeft een lager brandstofverbruik. Schakel tussen de 1500 en 2500 toeren door naar de volgende versnelling. Continu dezelfde snelheid houden (cruise controle): hiermee wordt voorkomen dat er onnodig gas bijgegeven of gas losgelaten wordt. Snelheidsbegrenzer: 90 km/u is de meest zuinige snelheid en hiermee wordt het optimale rendement uit de brandstof gehaald. Verbruik inzichtelijk maken: het is belangrijk dat de bestuurder inzicht heeft in wat de veranderingen in het rijgedrag opleveren aan brandstofbesparing, hierdoor kan hij ook gemotiveerd worden om nog bewuster te gaan rijden. Minimale weerstand nabootsen: ramen gesloten houden en de auto schoon houden, een auto met open ramen en een vuile auto heeft meer luchtweerstand onder het rijden, waardoor het brandstofverbruik oploopt. Rijden met navigatiesysteem: dit zorgt voor de meeste efficiënte route. Zo worden zoekkilometers vermeden en daarmee wordt brandstof bespaard. Beperk het gebruik van installaties in de auto: elektriciteitbesparing in de auto is ook brandstofbesparing. De airco is één van de grootste energieverspillers van de auto.
Bij aanschaf nieuwe auto's brandstofgebruik mee laten wegen: De ontwikkelingen van de auto's gaan erg snel op het gebied van elektrisch rijden en/of hybride. T&F blijft deze ontwikkelingen volgen. Deze maatregel kan alleen wordt toegepast indien er een nieuwe auto wordt aangeschaft. Combineren van afspraken - slim plannen: door het combineren van afspraken in de buurt kunnen vele kilometers worden bespaard, wat ook weer brandstof bespaard. Gebruik van Skype: kost elektriciteit, maar bespaard veel brandstof. Vele afspraken kunnen gehouden worden zonder elkaar real life te treffen. Daarnaast heeft Skype het groot voordeel: tijdsbesparing. Pagina 7 van 14
Vaker gebruik maken van het OV: indien er geen kilometers gemaakt hoeven te worden voor transport, kan er overwogen worden om het openbaar vervoer (OV) te nemen. Voordelen met het OV is brandstofbesparing, geen filedrukte en onder het reizen is er tijd over om andere werkzaamheden te doen. Er zijn ook nadelen aan verbonden, het kost geld en niet alle locaties zijn even goed bereikbaar met het OV. Uitgangspunt is de waarde van het jaar 2012 In 2012 zijn er 2 auto's in het wagenpark, de metingen voor beide auto's worden geregistreerd in kilometer (km). Auto 1: de km zijn omgerekend in liters: 2.102 liter diesel Auto 2 heeft 29.200 km gereden. Dit zijn de startpunten om te gaan reduceren. De km's zijn erg afhankelijk van de omzet van T&F, hoe meer omzet er wordt gemaakt hoe meer kilometers. Daarom deze doelstelling gerelateerd aan de omzet van T&F. Meting en monitoring In 2012 zijn de kilometers geregistreerd op de eerste van het jaar. Vanaf januari 2013 wordt het maandelijks gemeten, om het zo nauwkeuriger bij te houden. Tevens worden beide auto's dan gemeten in liter brandstof omdat dit nauwkeuriger is als de maatregel bewust rijgedrag wordt ingezet. Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen n.v.t.
4.3
Gasverbruik
Doelstelling: voor 2020 10% CO2-uitstoot reduceren op T&F's gasverbruik t.o.v. het jaar 2012 gerelateerd aan de omzet. Waarom deze doelstelling? De CO2-uitstoot van het gasverbruik is een jaarlijkse kostenpost. Deze kostenpost is hoger dan de elektriciteitkosten. Een deel van het gasverbruik kan bespaard worden door bewustwording. Gasverbruik betekent gebruik van een natuurlijke hulpbron die niet oneindig is. Daardoor zullen naar verwachting de prijzen blijven stijgen en wil T&F hiermee aan de slag gaan. Verwachte resultaten per jaar Jaar Verwachte resultaat 2012 2013 1% 2014 4% 2015 5% 2016 6% 2017 7% 2018 8% 2019 9% 2020 10%
CO2-uitstoot (ton) 6,9 6,8 6,6 6,6 6,5 6,4 6,3 6,3 6,2
Maatregelen bij deze doelstelling: Bewustwording personeel o Uitleggen waarom o Deuren sluiten Pagina 8 van 14
o Warme truiendag V Radiatoren vrij maken Aluminiumfolie met isolatie (radiatorfolie) achter de radiotoren plakken Kantoor beter isoleren Kantoor goed ventileren Verwarmingsinstellingen aanpassen aan het weer Onderzoek doen naar alternatieve mogelijkheden voor verwarmen van kantoor Plan van aanpak om de maatregelen toe te passen Bewustwording personeel: Een werknemersbijeenkomst houden, in de vorm van een workshop of overleg. Laat het huidige verbruik zien en leg de doelstelling uit. Leg ook uit dat hun bijdrage telt. Maak het personeel bewust van het sluiten van de deuren, dat dit belangrijk is voor het verminderen van gasverbruik (ook de kleine dingen tellen) en als er gevolgen zijn voor het personeel vanuit de andere maatregelen, maak dit in de bijeenkomst dan bespreekbaar. Radiatoren vrij maken: Gordijnen en kasten veroorzaken verspilling van warmte. Maak en laat de radiotoren vrij, dit verhoogt het comfort van die ruimte. Aluminiumfolie met isolatie (radiatorfolie) achter de radiotoren plakken: dit kan tot 10 m³ gas per jaar per m² radiatorfolie op een ongeïsoleerde spouwmuur. Ook bij een geïsoleerde muur zorgt de folie voor besparing. Voordeel is dat het kleine investering is en snel is terug verdiend. Kantoor beter isoleren: Voor deze maatregel zou er onderzocht moeten worden op welke manieren het kantoor beter geïsoleerd kan worden, wat deze maatregel kost en wat de verwachte terugverdientijd is. Kantoor goed ventileren : door het kantoor goed te ventileren, is er een continue toevoer van frisse lucht en wordt de vochtige lucht die binnen ontstaat door de transpiratie van de medewerkers, waterkoker en andere items die vocht produceren afgevoerd. Vele scheikundigen zijn het erover eens, dat het verwarmen van droge lucht minder energie kost dan het verwarmen van vochtige lucht. Goede ventilatie van het kantoor is dus belangrijk. Verwarmingsinstellingen aanpassen: Maak een plan dat het beste past bij de werkzaamheden van T&F voor de instelling van de verwarming. Dit kan zijn dat de verwarming 's ochtends later aan kan en 's middag eerder uit gaat op bepaalde dagen. Is het een optie om de verwarming één graad lager te zetten in de winter? Verwarmingsinstellingen aanpassen aan het weer: Maak een plan om de verwarming aan de zonnekracht te koppelen. Is het buiten mooi weer en verwarmt de zon het gebouw, kan de verwarming dan lager? Onderzoek doen naar alternatieve mogelijkheden voor verwarmen van kantoor: De haalbaarheid van de ontwikkelingen op de markt onderzoeken. Een betere, energiezuinige HR ketel kan zich ook snel terug verdienen. Dit is afhankelijk van de huidige ketel. Uitgangspunt is de waarde van het jaar 2012 In het jaar 2012 is er 3.786 m³ gebruikt, omgerekend naar euro's (0,58 euro/m3) is: 2.195,9 euro.
Pagina 9 van 14
Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen n.v.t.
4.4
Alternatieve energiebronnen en brandstof
Doelstelling: T&f wil voor 2015 gebruik maken van een alternatieve energiebronnen en brandstof. Waarom deze doelstelling? T&F gebruikt brandstoffen die opraken zoals, gas, benzine en diesel. Daarom heeft T&F zich tot doel gesteld om voor 2015 gebruik te maken van een alternatieve en het liefst een brandstof of energiebron die onuitputtelijk is. Maatregelen bij deze doelstelling: Onderzoek doen naar de haalbaarheid van het inkopen van groene stroom. Onderzoek doen naar de haalbaarheid van het zelf opwekken van energie. Plan van aanpak om de maatregelen toe te passen Onderzoek doen naar de haalbaarheid van groene stroom inkopen. Groene stroom heeft dezelfde prestaties al grijze stroom in gebruik. De haalbaarheidstudie zal bestaan uit het prijzenvergelijk van verschillende aanbieders en tussen grijze stroom en groene stroom. Deze maatregel bespaart tot 70% - 80% aan CO2-uitstoot op het elektriciteitgebruik en daarom wil T&F dit doen. Onderzoek doen naar de haalbaarheid van zelf energie opwekken. Dit is een maatregel voor op de langere termijn, omdat zij het pand huren en dit in goed overleg moet met de verhuurder. Tevens gaan de ontwikkelingen van zonnepanelen en windmolens erg hard. Uiteindelijk zal dit een rekensom worden van kosten en opbrengsten om de terugverdientijd te berekenen.
5. Toepassingsgebied In het document organisatiegrenzen is het toepassingsgebied aangegeven voor de CO2 Prestatieladder en daarmee ook voor de CO2-reductiedoelstellingen. Dit document staat in Bijlage 1.
6. Projecten met gunning Er is bij T&F geen sprake geweest van projecten met gunning in lijn met de CO2 Prestatieladder.
7. Deelname keteninitiatieven 7.1
Afrondende deelnames
Niet van toepassing.
Pagina 10 van 14
7.2
Lopende en nieuwe deelnames
Inleiding Er zijn diverse keteninitiatieven bekeken en op basis van het wegen van de verschillende mogelijkheden is er een keuze gemaakt voor de keteninitiatieven. Actieve deelname Geselecteerde leveranciers van Mourik Aannemer Mourik heeft het initiatief genomen om in samenspraak met een aantal van haar belangrijkste leveranciers om gezamenlijk CO2 te reduceren. Met regelmaat wordt er een bijeenkomst georganiseerd bij één van de deelnemende bedrijven waarin doelstellingen worden geformuleerd en maatregelen besproken die gezamenlijk opgepakt kunnen worden. Passieve deelname NGO (Nederlandse Geotextiel Organisatie) – T&F heeft binnen haar brancheorganisatie NGO CO2reductie op de agenda weten te krijgen. NGO bevordert als brancheorganisatie de kennis en toepassing van geokunststoffen in Nederland. Dat is in het belang van een aantal van haar leden: producenten en leveranciers van geokunststoffen, maar ook overheden, onderzoeksinstituten en adviesbureaus. NGO heeft het besluit genomen op het onderwerp CO2 reductie op de eerst volgende vergadering in november te agenderen. Tevens heeft T&F deelgenomen aan een creatieve sessie. Daarnaast is T&F lid van een BIOplastics initiatief.
8. Verantwoordelijkheden en taakstellingen 8.1
Algemene beschrijving verantwoordelijkheden
Directeur Frans van de Put is verantwoordelijk voor het gehele Energiemanagementprogramma. Hij zal het voortouw nemen in alle activiteiten en zonodig activiteiten delegeren aan Jacqueline van Gelderen-Verharen.
Pagina 11 van 14
9. Bijbehorende procedures Voor CO2 management bij T&F zijn er 2 procedures opgesteld, namelijk; de CO2 management procedure en de communicatieprocedure.
9.1
CO2 management procedure
Doel van de CO2 management procedure Het doel van deze procedure is om het milieubeleid te realiseren. Door de CO2-uitstoot van de bedrijfsvoering inzichtelijk te maken en deze doelmatig te reduceren. Stap 1: Het bepalen van de organisatiegrenzen De directeur bepaalt jaarlijks de organisatiegrenzen voor het toepassen van deze procedure. De organisatiegrenzen worden in het Energiemanagementprogramma (EMP) gerapporteerd en komt terug in de periodieke voortgangsrapportages onder het hoofdstuk afbakening. Stap 2: Het vaststellen van de energiestromen De energiestromen worden vooraf vastgesteld aan de hand van het CO2 Prestatieladder handboek van SKAO. Dit handboek kan in de loop der jaren wijzigen, waardoor de vastgestelde energiestromen kunnen veranderen. Wanneer deze energiestromen veranderen (en de conversiefactoren) moet dit doorgevoerd worden in het rekenprogramma voor de CO2-footprint. De energiestromen zijn leidend in het verzamelen van de emissies. De vastgestelde energiestromen worden aangemaakt of gewijzigd in het rekenprogramma. Stap 3: Het verzamelen van de energiestromen Het verzamelen van de gegevens om de energiestromen inzichtelijk te maken gebeurt elk halfjaar, bij de start van deze procedure zal er een nuljaar bepaald moeten worden en dit is 2012 voor T&F. De gegevens worden verzameld aan de hand van een inventarismap (CO2 dossier). Daarin is elke energiestroom een tabblad met daarachter administratieve overzichten om tot de totale energiestromen te kunnen komen. De directeur is verantwoordelijk voor het verzamelen van de energiestromen. Stap 4: CO2 voetafdruk bepalen De energiestromen zijn verzameld, de verzamelde gegevens kunnen per energiestroom worden opgeteld en worden ingevoerd in het rekenprogramma. T&F gebruikt hiervoor een Excel format van de BAM - Carbon Assessment Tool. Alle energiestromen zijn in het Excel format al gedefinieerd, sommigen zullen niet van toepassing zijn. Aan iedere energiestroom is de juiste conversiefactor gekoppeld. Waardoor de uitstoot automatisch berekend wordt naar invoer van de energiestroom. Indien alle gegevens zijn ingevoerd en nadat het nog een keer gecontroleerd is, kan de CO2-footprint vastgesteld worden. De CO2-footprint wordt automatisch berekend door het Excel format met een bijhorend grafiek (taart diagram). Zo is snel en overzichtelijk te zien welke energiestroom de grootste is.
Pagina 12 van 14
Stap 5: Energiescan Een energiescan (of energie audit) is een middel om de gebruikers nog meer bewust te maken omtrent hoe de energiestromen zijn opgebouwd. Dit gebeurt door de energiegebruikers te inventariseren. Per energiestroom wordt er gekeken welk apparaat, machine, installatie of middel er energie gebruikt en hoeveel. De hoeveelheid wordt bepaald door het aantal uur dat een energieverbruiker aan staat per jaar en hoeveel vermogen deze gebruikt. Wanneer alle energieverbruikers zijn geïnventariseerd, kan er gekeken worden of de totale energiestromen overeenkomen met het verbruik van de energieverbruikers. Stap 6: Reductiedoelstellingen en maatregelen formuleren Om de CO2-uitstoot te reduceren worden er doelstellingen geformuleerd. Deze doelstellingen worden jaarlijks herzien. Om de doelstellingen te behalen moeten er maatregelen genomen worden. De eerste stap is om deze te formuleren. Deze maatregelen met welke emissie besparing dit moet opleveren in percentage wordt vastgelegd in het EMP. Stap 7: Energiemanagementprogramma (EMP) De basis ligt er nu voor het EMP. Dit programma wordt opgesteld voor een bepaalde tijd en wordt jaarlijks herzien. In het EMP wordt ook omschreven hoe de maatregelen worden opgepakt en wanneer (plan van aanpak). In het EMP staan ook de organisatiegrenzen omschreven, de keteninitiatieven en de procedures. Het EMP is een plan om de CO2-uitstoot te reduceren. Stap 9: Uitvoeren van het EMP De geformuleerde maatregelen uitvoeren volgens het vastgestelde plan. Tijdens of na het uitvoeren van acties, deze acties vastleggen door middel van rapportage. Stap 9: Voortgangsrapportage Per jaar wordt er een controle op de voortgang van de maatregelen gemaakt. Deze wordt intern en extern gecommuniceerd. Stap 10: Procedure actualiseren Eén keer in het jaar wordt bepaald of deze procedure herzien of geactualiseerd moet worden. Elk jaar zal deze procedure zich herhalen. Stap 11: Interne audit Eens per jaar zal er een interne audit plaatsvinden om na te gaan in hoeverre deze procedure in de praktijk wordt nageleefd.
9.2
Communicatieprocedure
Doel van het communicatieplan CO2 Het doel van dit plan is dat er met regelmaat wordt gecommuniceerd over: De CO2-uitstoot; De maatregelen die genomen gaan worden om de CO2-uitstoot de reduceren; en De voortgang van deze maatregelen. Dit met het doel transparant en eerlijk te communiceren naar interne- en externe belanghebbenden. Stap 1: Stakeholderlijst inventariseren Vooraf wordt bepaald wie de belanghebbenden (stakeholders) zijn van T&F. Dit gebeurt in de zogenoemde stakeholderlijst, onderverdeeld in verschillende groepen. In bijlage 3 staat de ingevulde stakeholderlijst.
Pagina 13 van 14
Stap 2: De communicatie inhoud De informatie en boodschappen die T&F wil communiceren naar haar stakeholders: Intern: Wat is duurzame ontwikkeling? Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is CO2? Waarom aandacht voor energie en CO2? Hoeveel is een ton CO2? Wat is uw rol? Wat kunnen we samen doen om CO2-uitstoot te verminderen? In- en extern: Waarom aandacht voor energie en CO2? Emissie-inventarisatie: de uitkomsten. Huidig energieverbruik. Maatregelen om de uitstoot in de organisatie en binnen de projecten te verlagen. Wat zijn onze verminderingdoelstellingen en energiebeleid? Wat is onze voortgang in het CO2-reductie-traject en waar lopen we zoal tegenaan: trends? Stap 3: Middelen voor communicatie Er zal gebruik gemaakt worden van bestaande communicatiestructuren van T&F. Deze bestaan uit: Website "www.t-f.nl"; Overleggen; Personeelsbijeenkomsten; Voor externe belanghebbenden zal er gecommuniceerd worden op de website van T&F. En naar de belangrijkste stakeholders zal een mail en/of brief gestuurd worden om hen te informeren. Stap 4: Communicatieactieplan In de tabel hieronder is het communicatieactieplan aangegeven: Taak Hoe Wanneer Frequentie Actualiseren Revisie Medio 2014 Jaarlijks communicatieplan Opstellen Stakeholderlijst maart 2013 Jaarlijks stakeholderlijst actualiseren Info op website Aparte link op maart 2013 Halfjaarlijks plaatsen website actualiseren PersoneelsBijeenkomst Juli 2013 Halfjaarlijks bijeenkomst voor personeel Externe mail en/of Schrijven April Halfjaarlijks brief
Doelgroep n.v.t. In- en extern
Wie Jacqueline van Gelderen-Verharen Frans v/d Put
In- en extern
Frans v/d Put
Medewerkers
Frans v/d Put
Stakeholders
Frans v/d Put
Pagina 14 van 14
