2015 CO2-beleid Harteman en Energiemanagementprogramma
Gebr. Harteman Holding B.V.
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
CO2-beleid Energiemanagementprogramma CO2 Gebr. Harteman Holding B.V. © “Samenwerken aan uw leefruimte” “Samen zorgen voor minderCO2”
Versie 1 Tiel, 3 september 2015 M.J. van Herwijnen Doel verstrekking:
ter informatie
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Pagina 2 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1
Inleiding ................................................................................................................................ 4
1.1
CO2-Beleid .................................................................................................................................... 4
1.2
Basisjaar en rapportage ................................................................................................................. 4
1.3
Organisatie .................................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 2
Energiemanagement .............................................................................................................. 7
2.1
Energiebeoordeling ....................................................................................................................... 7
2.2
CO2-footprint en energiedoelstellingen scope 1 en 2 .................................................................... 7
2.3
Subdoelstellingen .......................................................................................................................... 8
2.3.1
Subdoelstellingen voor kantoren ........................................................................................... 8
2.3.2
Subdoelstelling vrachtwagens ............................................................................................... 8
2.3.3
Subdoelstelling bedrijfsauto’s ............................................................................................... 8
2.3.4
Subdoelstelling grondverzetmaterieel ................................................................................... 8
2.4
Maatregelen................................................................................................................................... 9
Hoofdstuk 3
Monitoring .......................................................................................................................... 11
3.1
Managementreview ..................................................................................................................... 11
3.2
Interne audit ................................................................................................................................ 11
3.3
Externe audit ............................................................................................................................... 11
3.4
Corrigerende en preventieve maatregelen................................................................................... 11
Hoofdstuk 4
Energiemeetplan.................................................................................................................. 12
4.1
Meetmomenten ........................................................................................................................... 12
4.2
Beheersing doelstellingen ........................................................................................................... 13
4.3
Reductie CO2............................................................................................................................... 13
Hoofdstuk 5
Taken en bevoegdheden ...................................................................................................... 15
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Pagina 3 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
Hoofdstuk 1 Inleiding Harteman levert (direct en/of indirect) producten en diensten aan de overheid. Overheidsorganisaties en andere opdrachtgevers hanteren de EMVI-criteria ( Economisch Meest Voordelig Inschrijving). Er kunnen door de opdrachtgever een pakket eisen gesteld worden dat maximaal aansluit aan de eisen van de CO2-prestatieladder. Hoe meer een bedrijf zich inspant om CO2 te reduceren, hoe meer kans op gunning van een opdracht. Doel van het energiemanagementprogramma is het ontwikkelen van een concreet plan van aanpak om de CO2-uitstoot ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten van Harteman stapsgewijs te verminderen. 1.1
CO2-Beleid
De ontwikkeling van de CO2-prestatieladder is gebaseerd op het GHG-protocol (Green House Gasprotocol) van de WBCSD (World Business Council for Sustainable Development) en de WRI (World Resource Institute). Ook de hier voorgeschreven ISO 14064-normen bouwen voort op het GHG-protocol Harteman wil graag hieraan meedoen en de CO2-uitstoot ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten verminderen. Om deze CO2-uitstoot te verminderen heeft Harteman een managementreductiesysteem ontwikkeld conform de eisen van de CO2-prestatieladder van de SKAO. Hiervoor heeft Harteman beleid ontwikkeld ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen ook wel kortweg MVO. MVO houdt voor Harteman in het zorg dragen voor het milieu en het stimuleren van activiteiten en verenigingen door middel van sponsoring en inzet van materieel. Denk hierbij aan het terugdringen van de CO2, inzet van materieel dat voldoet aan de hoogste eisen op gebied van uitstoot en brandstofverbruik, het inkopen van energiezuinige apparatuur en sponsoring van Appelpop en sportverenigingen. Om het beleid verder uit te splitsen en een gegrond karakter te geven, heeft Harteman doelstellingen opgesteld voor de reductie van CO2-uitstoot die zijn goedgekeurd door de algemeen directeur. Deze doelstellingen worden in hoofdstuk 2 beschreven. 1.2
Basisjaar en rapportage
Harteman heeft 2013 als basisjaar genomen. In het jaar 2013 is de eerste keer dat een emissie-inventaris volgens het GHG-protocol is uitgevoerd. De reden dat 2013 als referentiejaar is genomen, is dat er voor het eerst betrouwbare cijfers beschikbaar waren om de emissie van de CO2 te berekenen en naar aanleiding van deze berekening een CO2-footprint op te stellen.
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Pagina 4 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
1.3
Energiemanagementprogramma CO2
Organisatie
Harteman is in 1978 begonnen als een zand-, grind- en overslagbedrijf aan de Waalkade in Tiel. In 1996 is Harteman verhuisd naar de Zuiderhavenweg 46 te Tiel. Harteman wordt aangestuurd door Harteman Holding B.V. De heer C.M.A.M. Harteman is algemeen directeur. Harteman kent één vestiging aan de Zuiderhavenweg 46 in Tiel. Hier is het hoofdkantoor en kantine. Het buitenterrein wordt gebruikt ten behoeve van op- en overslag van zand en grind. Er is tevens een loswal aan de Industriehaven. Verder bevindt zich een werkplaats, een weegbrug en een wasplaats op het terrein van Harteman. Aan de overzijde aan de Newtonstraat 55 te Tiel vindt voornamelijk opslag van diverse materialen en basalt plaats. De belangrijkste producten en diensten die door Harteman geleverd worden, zijn: Transport van onder andere zand, grind, grond en bouwafval. Laden en lossen c.q. op- en overslag op het bedrijfsterrein, de loswal en diverse locaties. Bestraten (asfalteren wordt uitbesteedt) Aanleggen riolering Uitgraven bouwputten Uitvoeren van saneringen Gladheidsbestrijding. De organisatie van Harteman is weer te geven volgens onderstaand schema: Gebr. Harteman Holding
Directieberaad Alg. directeur, afdeling P&W, afdeling F&A , afdeling C&M, afdeling GWW
Afdeling Certificering en Milieu (C&M)
Afdeling Financiën en Administratie (F&A)
KAM-coördinator (Kwaliteit, Arbo en Milieu) CO2 verantwoordelijke
Afdeling Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW)
Afdeling Planning en Werkplaats (P&W)
Operationele medewerkers Operationele medewerkers Chauffeurs en overslagmachinisten. Grondwerker, stratenmaker, Kraan- en Shovelmachinist, inleenpersoneel
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Pagina 5 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
Harteman Holding B.V. heeft 3 BV’s met een portfolio aan diensten & producten welke gegroepeerd zijn in de volgende onderdelen: 1. Harteman Weg- & Waterbouw BV, Het uitvoeren van projecten in de grond,- weg-, en waterbouw, saneringsprojecten en gladheidsbestrijding. 2. Harteman Zand- & Grindhandel BV, Transport en verkoop zand & grind. 3. Harteman Verhuur BV, Het uitvoeren van materiaal en personeel. De boundary geeft de grenzen aan waarbinnen de jaarlijkse emissie-inventaris geplaatst wordt. De organizational boundary van Harteman is bepaald in het kader van het GHG-protocol. Er is gekozen voor de top-down-methode. Men gaat op de hoogste top van de hiërarchie zitten (namelijk op de holdingniveau) en bepaalt op basis van het GHG-protocol welke bedrijven tot de organizational boundary behoren, waarbij de holding 100% verantwoordelijkheid neemt van de uitstoot door bedrijfsonderdelen waar zij de operationele controle over heeft. De organizational boundary van Harteman bestaat uit bedrijven binnen de Holding, te weten: Harteman Verhuur B.V., Harteman Zand & Grindhandel B.V. en Harteman Weg- & Waterbouw B.V. Zie volgend schema: Gebr. Harteman Holding B.V.
100% eigenaar Harteman Weg&Waterbouw B.V.
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
100% eigenaar Harteman Verhuur B.V.
Pagina 6 van 15 CO2 prestatieladder
100% eigenaar Harteman Zand & Grind handel B.V.
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
Hoofdstuk 2 Energiemanagement Energiemanagement in brede zin geeft invulling aan de structurele verbetering van het energieverbruik. Een en ander houdt in dat wij structurele en economische maatregelen treffen om het gebruik van energie en grondstoffen te minimaliseren. Dit volgens een structureel proces waarin continue verbetering is gewaarborgd. Daarnaast brengt deze inspanning kostenbesparing met zich mee. 2.1
Energiebeoordeling
De energiebeoordeling wordt met regelmaat uitgevoerd om inzicht te krijgen in het mogelijk energieverbruik van diverse apparaten, machines, installaties en het wagenpark. De methodologie en de criteria die worden gehanteerd bij de uitvoering van de energiebeoordeling zijn gedocumenteerd. 2.2
CO2-footprint en energiedoelstellingen scope 1 en 2
Om concreet invulling te geven aan het CO2-beleid van Harteman zijn er doelstellingen gesteld. Voorafgaand aan het formuleren van de CO2-reductiedoelstellingen wordt een CO2-footprint opgesteld om de daadwerkelijke CO2-emissie te berekenen. Dit wordt minimaal ieder jaar uitgevoerd en is ter inzage in de CO2 Emissie inventaris rapportage van Harteman. In deze paragraaf worden de CO2reductiedoelstellingen van de scope 1 en 2 emissies gepresenteerd. Scope 1 & 2 doelstellingen Harteman Harteman wil in 2017 ten opzichte van 2013 in totaal 5% minder CO2 uitstoten per fte*. Harteman wil in 2017 ten opzichte van 2013 van de scope 1 emissies 5% minder CO2 uitstoten per fte. Harteman wil in 2017 ten opzichte van 2013 van de scope 2 emissies 10% minder CO2 uitstoten per fte.
Harteman wil in 2022 ten opzichte van 2013 in totaal 10% minder CO2 uitstoten per fte. Harteman wil in 2022 ten opzichte van 2013 van de scope 1 emissies 10% minder CO2 uitstoten per fte. Harteman wil in 2022 ten opzichte van 2013 van de scope 2 emissies 20% minder CO2 uitstoten per fte. * fte: fulltime-equivalent
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Pagina 7 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
2.3
Energiemanagementprogramma CO2
Subdoelstellingen
De doelstellingen zijn verder uitgesplitst in subdoelstellingen voor kantoren, vrachtwagens, bedrijfswagens en grondverzetmaterieel (merendeel graafmachines). Per subdoelstelling zijn de maatregelen beschreven waarmee Harteman de doelstelling wil behalen. 2.3.1
Subdoelstellingen voor kantoren
Harteman reduceert de CO2-uitstoot t.g.v. het elektrisch energieverbruik van kantoor en bedrijfsterrein met 15% per fte. -
Maatregelen
Inkopen van energiezuiniger apparatuur (computers, printers etc.). Inkopen van energiezuinigere verlichting gebouw en bedrijfsterrein. Inkopen van groene energie i.p.v. grijs
Harteman reduceert de CO2-uitstoot ten gevolge van het gas energieverbruik van kantoor en bedrijfsterrein met 10% per fte. -
Maatregelen
2.3.2
Gunstige plaats thermostaat Ieder kantoor kan apart verwarmd worden. Aanschaf nieuwste CV-ketel bij vervanging Isolerende maatregelen te treffen indien er iets in of aan het gebouw aangepast wordt.
Subdoelstelling vrachtwagens
Harteman reduceert de CO2-uitstoot t.g.v. het brandstofverbruik van vrachtwagens met 5% per km. -
Maatregelen
2.3.3
Inkopen van vrachtwagens met euro-6-motoren; Bewustwording zuinig rijden chauffeurs d.m.v. toolboxmeeting (opleiding “Het nieuwe rijden” is gevolgd) Niet onnodig motoren laten lopen. Efficiënte routes
Subdoelstelling bedrijfsauto’s
Harteman reduceert de CO2-uitstoot t.g.v. het brandstofverbruik van bedrijfswagens met 7% per km. -
Maatregelen
2.3.4
Bewustwording zuinig rijden. Inkopen van bedrijfswagens die voldoen aan de nieuwste eisen op gebied van CO2-uitstoot. Inkopen elektrische bedrijfswagens. Niet onnodig motoren laten lopen.
Subdoelstelling grondverzetmaterieel
Harteman reduceert de CO2-uitstoot t.g.v. het brandstofverbruik van grondverzetmaterieel met 6% per fte. Maatregelen
-
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Inkopen van grondverzetmaterieel dat voldoet aan de nieuwste eisen op gebied van CO2-uitstoot. Inkopen elektrische kranen. Niet onnodig motoren laten lopen.
Pagina 8 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
2.4
Energiemanagementprogramma CO2
Maatregelen
Voor het invoeren van de maatregelen is een planning opgesteld en zijn verantwoordelijken aangewezen. Dit plan van aanpak is in onderstaande tabel weggegeven. Maatregel Kantoren Inkopen van energiezuiniger apparatuur (computers, printers etc.). Inkopen van energiezuinigere verlichting gebouw en bedrijfsterrein. Inkopen van groene energie i.p.v. grijs Isolerende maatregelen indien er iets in of aan het gebouw aangepast wordt. Ieder kantoor kan apart verwarmd worden
Gunstige plaats thermostaat Aanschaf nieuwste CV-ketel bij vervanging Vrachtwagens Inkopen van vrachtwagens met euro6-motoren
Bewustwording zuinig rijden chauffeurs d.m.v. toolboxmeeting. Niet onnodig motoren laten lopen. Efficiënte routes Bedrijfsauto’s Bewustwording zuinig rijden.
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Acties
Verantwoordelijke
Datum
- Overwegen elektriciteitsverbruik bij inkoop apparatuur. - Geen overbodige aanschaf en plaatsen van apparaten. - LED-verlichting kantoor. - Energiezuinige verlichting bedrijfsterrein. - Inventariseren prijs groene energie. - Aanschaf groene energie. -Inventariseren stand der techniek -Aanschaf isolerende voorzieningen
MH en RR
Doorlopend
MH
Doorlopend
RR MH en RR MH
Per okt. 2015 Per jan. 2016 Doorlopend
-Indien er een kantoor bijkomt dient er voor zorg gedragen te worden dat deze apart verwarmd kan worden door een aparte thermostaatknop op de verwarming aan te brengen. -De hoofdthermostaten dienen op een gunstige plaats aanwezig te zijn. -Inventarisatie energieverbruik ketel. -Aanschaf energiezuinige ketel
MH
Doorlopend
MH
Doorlopend
MH
Doorlopend
- Voor aanschaf vrachtwagen informatie vergaren over de motoren van nieuwe vrachtwagens. - Vrachtwagens met euro-6 motor aanschaffen - Schrijven en houden toolboxmeeting zuinig rijden. - Herhalen toolboxmeeting zuinig rijden. - Schrijven en houden toolboxmeeting zuinig rijden. - Herhalen toolboxmeeting zuinig rijden. -Inplannen efficiënte routes -Inplannen vrachten terug.
MH en RH
Doorlopend
MVH
Feb 2015
MVH MVH
Apr 2016 Feb 2015
MVH RH
Apr 2016 Doorlopend
- Schrijven en houden toolboxmeeting zuinig rijden. - Herhalen toolboxmeeting zuinig rijden.
MVH
Feb 2015
MVH
Apr 2016
Pagina 9 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Inkopen van bedrijfswagens die voldoen aan de nieuwste eisen op gebied van CO2-uitstoot. Inkopen elektrische auto’s.
Niet onnodig motoren laten lopen.
Grondverzetmaterieel Inkopen van grondverzetmaterieel dat voldoet aan de nieuwste eisen op gebied van CO2-uitstoot. Niet onnodig motoren laten lopen. Inkopen elektrische kranen
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Energiemanagementprogramma CO2
- Informatie vergaren brandstofverbruik bedrijfswagens - Aanschaf bedrijfswagens met brandstofzuinige motor. - Nagaan welke bedrijfsauto’s vervangen kunnen worden. -Bij vervanging inkopen elektrische auto’s. - Schrijven en houden toolboxmeeting zuinig rijden. - Herhalen toolboxmeeting zuinig rijden.
MH en RH
Doorlopend
MH en RH
Doorlopend
MVH
Feb 2015
MVH
Apr 2016
- Informatie vergaren brandstofverbruik grondverzetmaterieel -Aanschaf grondverzetmaterieel met zuinige motor - Schrijven en houden toolboxmeeting zuinig rijden. - Herhalen toolboxmeeting zuinig rijden. - Informatie opvragen elektrische kranen - Inkopen elektrische kranen.
MH en RH
Doorlopend
MVH
Feb 2015
MVH MH en RH
Apr 2016 Doorlopend
Pagina 10 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
Hoofdstuk 3 Monitoring Om na te gaan of Harteman voldoet aan de eisen van de CO2-prestatieladder en voortgang heeft in het reduceren van de CO2-uitstoot wordt minimaal tweemaal per jaar een review uitgevoerd. Daarnaast wordt minimaal eenmaal per jaar een interne audit uitgevoerd. 3.1
Managementreview
Twee maal per jaar wordt een review uitgevoerd op het CO2-reductiesysteem en de CO2 reductiedoelstellingen. Tijdens deze halfjaarlijkse reviews worden alle onderwerpen zoals in het handboek CO2 reductiesysteem beschreven gereviewed en wordt nagegaan wat de voortgang is van de getroffen maatregelen. Alle bevindingen worden in een verslag aan de directie gepresenteerd. Doelstelling van deze reviews zijn om na te gaan in hoeverre maatregelen zijn geïmplementeerd en om inzicht te krijgen in het energiegebruik en -verbruik. Tevens wordt nagegaan wat de verwachtingen zijn voor het komende jaar met betrekking tot het behalen van de doelstellingen met als doel tijdig te kunnen ingrijpen. In de reviews komen de genoemde maatregelen aan bod die worden gecheckt aan de hand van kritische prestatie indicatoren. Hierbij wordt kwantitatief in kaart gebracht wat de voortgang is van de doelstellingen. 3.2
Interne audit
De doelstelling van een interne audit is om na te gaan of het CO2-reductiesysteem van Harteman voldoet aan de vereisten van de CO2-prestatieladder. De reikwijdte omvat alle vereisten zoals geformuleerd bij de invalshoeken van de CO2-prestatieladder. De invalshoeken betreffen inzicht, reductie, transparantie en participatie. Op al deze gebieden heeft de CO2-prestatieladder eisen gesteld. In een interne audit wordt onderzocht of het management voldoet aan de eisen van het certificeringsschema en/of er binnen de organisatie gewerkt wordt volgens de in het managementsysteem vastgelegde afspraken. Naast de feitelijke beoordeling wordt bij de interne audit ook gekeken naar mogelijkheden tot verbetering in het systeem en/of de uitvoering. 3.3
Externe audit
Eenmaal per jaar worden een externe audit uitgevoerd door een certificerende instelling. Doelstelling van deze audit is om te onderzoeken of het CO2-reductiesysteem van Harteman voldoet aan de vereisten van de CO2-prestatieladder ten behoeve van het toekennen en behouden van het certificaat. 3.4
Corrigerende en preventieve maatregelen
Tijdens de reviews en de interne en externe audit kunnen bevindingen worden gedaan die een voorstel doen voor preventieve en/of corrigerende maatregelen. Harteman streeft er na deze maatregelen tijdig te treffen.
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Pagina 11 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
Hoofdstuk 4 Energiemeetplan De wereld is continu aan verandering onderhevig. Er heeft de afgelopen jaren verandering in het klimaat plaats gevonden en de visie van de samenleving over de zorg voor het milieu verandert mee. Het is steeds meer vanzelfsprekend dat we in ons dagelijks leven rekening houden met het milieu en onze bedrijfsactiviteiten daarop afstemmen. Harteman vindt het niet meer dan gewoon om hier een rol in te spelen. Dat Harteman actief met deze ambitie bezig is, valt duidelijk te zien binnen en buiten de organisatie. Intern benut Harteman maximaal de mogelijkheden om het negatieve effect op het milieu te beperken. Extern besteedt Harteman actief aandacht aan de wensen ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen van opdrachtgevers. Een voorbeeld hiervan is het behalen van niveau 3 op de CO2-prestatielader van SKAO. Om het concreet en aantoonbaar te maken dat Harteman zich inspant om maatschappelijk verantwoord te ondernemen, richt Harteman zich één van grootste oorzaken van de opwarming van de aarde: CO2. Het reduceren van CO2 begint bij inzicht. Daarom berekent Harteman minimaal jaarlijks haar CO2 -footprint. 4.1
Meetmomenten
Voor het opstellen van een CO2-footprint is het nodig om metingen te verrichten van de diverse energiestromen. In de onderstaande tabel is te zien wanneer energiefactoren gemeten worden, door wie en waar de informatie verkregen kan worden. Scope 1 emissies Categorie Gasverbruik (in m3 aardgas) Brandstofverbruik leaseauto's (in liters diesel) Brandstofverbruik vrachtwagens (in liters diesel) Brandstofverbruik bedrijfswagens (in liters diesel) Materieel (kranen, shovel etc.) (in liters diesel) Totaal diversen diesel (in liters diesel) Strooien (in liters diesel) LPG bedrijfsmiddelen (in liters LPG) Koelvloeistof (kg)
Meetmoment Elk kwartaal
Wie CO2verantwoordelijke CO2verantwoordelijke
Toelichting Het gasverbruik wordt aan de hand van de gasmeter bepaald. Opgave afdeling F&A (interne registratie tankpas)
Elk half jaar
CO2verantwoordelijke
Opgave afdeling F&A (interne registratie tankpas)
Elk half jaar
CO2verantwoordelijke
Opgave afdeling F&A (interne registratie tankpas)
Elk half jaar
CO2verantwoordelijke
Elk half jaar
CO2verantwoordelijke CO2verantwoordelijke CO2verantwoordelijke CO2verantwoordelijke
Opgave afdeling F&A (interne registratie tankpas) en facturen van het vullen van IBC-containers. Opgave afdeling F&A (interne registratie tankpas) Opgave afdeling F&A (interne registratie tankpas) Opgave afdeling F&A (interne registratie tankpas) Factuur leveranciers na bijvullen
Elk half jaar
Elk half jaar Elk half jaar Elk half jaar
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Pagina 12 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Scope 2 emissies Categorie Elektriciteitsverbruik (in kWh) 4.2
Energiemanagementprogramma CO2
Meetmoment Elk kwartaal
Wie CO2verantwoordelijke
Toelichting Het elektriciteitsverbruik wordt bepaald aan de hand van de elektriciteitsmeter
Beheersing doelstellingen
In de onderstaande tabel wordt de relatie weergegeven tussen het energieverbruik en de verschillende energiestromen. Hierin is te zien welke mate elke energiestroom “bijdraagt” aan de reductie van de totale CO2-footprint van Harteman. Energiefactor
Scope 1 Gas Bedrijfsautos Lease-auto's Koelvloeistof Stadswarmte Kranen en overig materieel Strooien Vrachtwagens Totaal scope 1 Scope 2 Grijze stroom Groene stroom Priveauto's Totaal scope 2 Totaal
4.3
Ref. jaar 2013
Target 2017*
T.o.v. 2013
Target 2022*
T.o.v. 2013
9 52 11 0 0 326 1 579 978
8 48 10 0 0 305 5 550 926
11,11% 7,69% 9,09% 0,00% 0,00% 6,44% -400,00% 5,01% 5,32%
7 42 8 0 0 290 3 530 880
22,22% 19,23% 27,27% 0,00% 0,00% 11,04% -200,00% 8,46% 10,02%
19 0 8 27
16 0 8 24
1.005
950
0,00% 11,11%
13 0 8 21
5,47%
901
15,79%
31,58% 0,00% 22,22% 10,35%
Reductie CO2
In paragraaf 2.4 zijn maatregelen genoemd die Harteman treft om de CO2-uitstoot ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten te reduceren. In het onderstaande volgt per maatregel waarom deze bijdraagt aan de reductie van de CO2-uitstoot. Maatregel Isolerende maatregelen indien er iets in of aan het gebouw aangepast wordt. Ieder kantoor kan apart verwarmd worden
Gunstige plaats thermostaat
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
Reductie CO2 Het treffen van isolerende maatregelen reduceert het gasverbruik en daarmee de CO2-uitstoot. Doordat ieder kantoor apart verwarmd kan worden, wordt niet onnodig gas verbruikt voor kantoren waar niemand aanwezig is. Hiermee reduceert de CO2-uitstoot. Door de hoofdthermostaat op een gunstige plaats te bevestigen voorkomt dat onnodig verwarmingen
Pagina 13 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Gebr. Harteman Holding B.V.
Energiemanagementprogramma CO2
Aanschaf nieuwste CV-ketel bij vervanging Inkopen van energiezuiniger apparatuur (computers, printers etc.). Inkopen van energiezuinigere verlichting gebouw en bedrijfsterrein. Inkopen van groene energie i.p.v. grijs
Inkopen van vrachtwagens met euro-6-motoren
Toolboxmeeting zuinig rijden. Efficiënte routes
Inkopen van bedrijfswagens die voldoen aan de nieuwste eisen op gebied van CO2-uitstoot. Inkopen van grondverzetmaterieel dat voldoet aan de nieuwste eisen op gebied van CO2-uitstoot.
Documentnummer: HH 3.B.2 Afdeling Certificering & Milieu
aan gaan in ruimtes. Dit reduceert de CO2-uitstoot. Een nieuwe CV-ketel verbruikt minder energie en daarmee reduceert de CO2-uitstoot. Het inkopen van energiezuinige apparatuur vermindert het elektriciteitsverbruik en daarmee de CO2-uitstoot. Het inkopen van energiezuinige verlichting van het gebouw en bedrijfsterrein vermindert het elektriciteitsverbruik en daarmee de CO2-uitstoot. Het inkopen van groene energie verminderd de CO2-uitstoot doordat gebruik wordt gemaakt van zonne- of windenergie i.p.v. brandstof om elektriciteit op te wekken. Vrachtwagens met euro-6-motoren zijn zuiniger dan vrachtwagens met motoren van een ouder model. Hierdoor verminderd het brandstofverbruik waardoor minder CO2 wordt uitgestoten. Door zuinig te rijden en motoren niet onnodig aan laten staan wordt er minder brandstof gebruikt waardoor de CO2-uitstoot verminderd. Door het rijden van efficiënte routes en het voorkomen van lege transporten is er minder brandstof nodig waardoor de CO2-uitstoot verminderd. Door het inkopen van bedrijfswagens die voldoen aan de nieuwste eisen op gebied van CO2-uitstoot is er minder brandstof nodig waardoor de CO2uitstoot verminderd. Door het inkopen van grondverzetmaterieel die voldoen aan de nieuwste eisen op gebied van CO2uitstoot is er minder brandstof nodig waardoor de CO2-uitstoot verminderd.
Pagina 14 van 15 CO2 prestatieladder
september 2015 versie 1
Directeur Afdeling F&A Directeur GWW KAMcoördinator/CO2 verantw. Planner werkplaats x
x x
x
Documentnummer: HH 3.B.2
Afdeling Certificering & Milieu x x x x x
x x
Functies
x x x
x
x x
x
Taken x
x x
x
CO2 prestatieladder
Pagina 15 van 15
x x x
x x
x x x x x x
Verantwoordelijkheden
x x x
Accorderen van doelstellingen Accorderen van emissie inventaris
Goedkeuren van externe communicatie
Goedkeuren van interne communicatie
Rapporteren aan management
Versturen van nieuwsberichten
Bijhouden intranet
Bijhouden website
Voldoende commitment management
Implementatie energie meetplan
Uitvoeren onderzoek naar energiereductie
Deelname aan sectorinitiatieven
Voldoen aan ISO 14064-1
Realiseren CO2-reductie doelstellingen
Voldoen aan eisen SKAO
Up-to-date houden energiemeetplan
Uitvoeren energie-audit
Bepalen CO2 reductiemaatregelen
Bepalen CO2 reductiedoelstellingen
Uitvoeren review CO2 reductiesysteem
Opstellen emissie inventaris rapport
Opstellen CO2 footprint
Verzamelen gegevens emissie inventaris
Externe communicatie
Nieuwsberichten aanleveren
Bijhouden intranet
Interne nieuwsbrief
Bijhouden website
Gebr. Harteman Holding B.V. Energiemanagementprogramma CO2
Hoofdstuk 5 Taken en bevoegdheden
Voor alle activiteiten ten behoeve van het reductiesysteem zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgelegd. Deze zijn weergegeven in onderstaande tabel.
TVB Matrix
Bevoegdheden x x
x x x
x
september 2015
versie 1