Energie in het Grote Woononderzoek 2013
Hoe evolueert de energiekwaliteit van de Vlaamse woningen? Griet Verbeeck & Wesley Ceulemans Universiteit Hasselt
Studiedag ‘De energiekwaliteit van het Vlaamse woningenpark, kennisopbouw aan de hand van de beschikbare data’, Brussel – 28 september 2015
www.steunpuntwonen.be
Inhoud
• • • •
Herkomst data Algemene evolutie van de energiekwaliteit Relatie met achtergrondkenmerken Conclusie
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
2
Herkomst data Woonsurvey 2005 - Bevraging (5 000 huishoudens) Isolatie in de woning Hernieuwbare energie
Grote Woononderzoek 2013 – Bevraging (10 000 huishoudens) Isolatie in de woning – Objectieve screening (5 000 huishoudens) Verwarming in de woning Hernieuwbare energie Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
3
Algemene evolutie - Isolatie Globaal verbetert de isolatiekwaliteit van de Vlaamse woningen. 1) Tussen 2005 en 2013 is de aanwezigheid van isolatie in dak, gevel, vloer en van dubbel glas toegenomen. 2) Toch heeft nog steeds: - 1/5 van de woningen geen dakisolatie - minder dan de helft volledige muurisolatie - slechts 1/3 vloerisolatie
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
4
Algemene evolutie : Isolatie
+8%
+11%
+4% +8%
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
5
Algemene evolutie : Verwarming • Het gros van de Vlaamse woningen beschikt over centrale verwarming (82%) • Voornaamste energiebronnen: 1. Aardgas 2. Stookolie 3. Elektriciteit
• Meer dan de helft van de gasketels heeft een label tegenover 1/3 van de stookolieketels
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
6
Algemene evolutie : Verwarming Woonsurvey 2005 8
Grote Woononderzoek 2013
4
6
3
23 54
34
6
3
68
23
68
Aardgas
Stookolie
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Elektriciteit
Andere 7
Algemene evolutie : Verwarming Aanwezigheid label bij ketels: -
-
CE, HR+, HR-TOP, Optimaz, Optimaz Elite: als indicatie voor energie-efficiëntie Bij 58% van de gasketels Bij 29% van de stookolieketels
→ 46% van de ketels heeft een label
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
8
Algemene evolutie : Duurzame energie • Er is een duidelijke stijging t.o.v. 2005: van 5% naar 9% maar blijft globaal nog beperkt aanwezig • Voornaamste hernieuwbare energie: 1. Zonnepanelen: 8% 2. Zonnecollectoren: 2% 3. Warmtepomp: 1%
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
9
Meer in detail - bouwperiode De evolutie is niet bij alle woningen dezelfde. 1) Bij oude woningen (vóór 1970) is vooral dakisolatie en isolerend glas geplaatst, veel minder muurisolatie en vloerisolatie. 2) Oude woningen hebben minder dan gemiddeld centrale verwarming. 3) Cijfers laten niet toe om uitspraken te doen over labels en duurzame energie i.f.v. bouwperiode.
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
10
Bouwperiode – isolerend glas Aandeel woningen waar isolerend glas (bijna) overal aanwezig is naar bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013 100 90 80
K-peil
70 60
Renovatie
50 40
Oliecrisis
30 20 10 0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005 Woonsurvey 2005 Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Na 2005
Grote Woononderzoek 2013 11
Bouwperiode - dakisolatie Aandeel woningen waar dakisolatie (bijna) overal aanwezig is naar bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013 100 90 80
K-peil
70 60 50
Renovatie
40
Oliecrisis
30 20 10 0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005 Woonsurvey 2005 Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Na 2005
Grote Woononderzoek 2013 12
Bouwperiode - muurisolatie Aandeel woningen waar muurisolatie (bijna) overal aanwezig is naar bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013 100 90 80
K-peil
70 60 50 40
Oliecrisis
30 20 10 0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005 Woonsurvey 2005 Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Na 2005
Grote Woononderzoek 2013 13
Bouwperiode - vloerisolatie Aandeel woningen waar vloerisolatie (bijna) overal aanwezig is naar bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013 100 90 80 70 60
Oliecrisis
50
K-peil
40 30 20 10 0 Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005 Woonsurvey 2005 Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Na 2005
Grote Woononderzoek 2013 14
Bouwperiode – centrale verwarming Aanwezigheid van centrale verwarming in de woningen naar bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2013 100 90 80
gem. 82%
91
70 60
77 67
69
Voor 1919
1919-1945
83
85
90
96
97
2000-2005
Na 2005
50 40 30 20 10 0 1946-1960
1961-1970
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
1971-1980
1981-1990
1991-2000
15
Meer in detail - eigendomsstatuut De energiekwaliteit van eigendomswoningen is beter dan die van private huurwoningen. 1) Voor alle types isolatie (dak, muur, vloer, glas) scoren eigendomswoningen beter dan van private huurwoningen. 2) Eigendomswoningen beschikken meer dan private huurwoningen over een ketel met een label. 3) Duurzame energie vinden we quasi alleen terug in eigendomswoningen. Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
16
Eigendomsstatuut - isolatie
-10% -17% -11%
-8%
Energiekwaliteit van sociale woningen → presentatie VMSW Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
17
Eigendomsstatuut - verwarming Aanwezigheid label bij ketels Gasketels 58% • Eigenaars: 61% • Private huur: 51%
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Stookolieketels 29% • Eigenaars: 30% • Private huur: 19%
18
Eigendomsstatuut – duurzame energie
Eigenaars
Private huurders
Zonnepanelen
10,6%
1,1%
Zonnecollectoren
2,2%
0,6%
Warmtepompen
1,4%
0,1%
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
19
Meer in detail – socio-economisch Socio-economisch sterkere huishoudens hebben energetisch betere woningen dan socio-economisch zwakkere huishoudens. 1)
Inkomen, opleidingsniveau, activiteitsstatus en type huishouden heeft een significante impact op de aanwezigheid van isolatie, centrale verwarming en duurzame energie.
2)
Toch zijn socio-economisch zwakkere huishoudens er meer op vooruit gegaan qua isolatie dan socio-economisch sterkere huishoudens.
3)
Duurzame energie vooral bij socio-economisch sterkere huishoudens.
4)
De sterkere huishoudens maken ook veel meer gebruik van financiële steunmaatregelen
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
20
Socio-economisch - inkomen Volledig of gedeeltelijke isolatie van de woningen naar inkomen, in %, Vlaanderen, 2013 100 90
95 85 89 92 82 72
80
75
84
87 71
69
70
52
60
61 54
45 47
50
37
40
44
31 32
30 20 10 0 Isolerend glas
Dakisolatie 1
Muurisolatie 2
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
3
4
Vloerisolatie
5
21
Socio-economisch - opleiding Volledig of gedeeltelijke isolatie van de woningen naar opleidingsniveau, in %, Vlaanderen, 2013 100 90
85
85
89
93 86 79
80 67
70
71
65 58
60 50
45
50
46
41
40 28
30
29
20 10 0 Isolerend glas Lager onderwijs
Dakisolatie Lager middelbaar
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Muurisolatie Hoger middelbaar
Vloerisolatie Hoger onderwijs
22
Socio-economisch - huishoudtype Volledig of gedeeltelijke isolatie van de woningen naar huishoudtype, in %, Vlaanderen, 2013 100 90
83
89
90
94 73
80
79
87
68
70
65
60
49
50
56
51
47
40
33
33
38
30 20 10 0 Isolerend glas Alleenstaand
Dakisolatie Eenoudergezin
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
Muurisolatie Koppel zonder kind
Vloerisolatie Koppel met kind
23
Evolutie isolatie 2005-2013 - inkomen 20
Toename in procentpunten voor volledige isolatie tussen 2005 en 2013 – volgens inkomensquintiel 15
10
05
00 Isolerend glas
Dakisolatie
Muurisolatie
Vloerisolatie
-05 1
2
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
3
4
5
24
Evolutie isolatie 2005-2013 - inkomen 40%
Benutting potentieel voor volledige isolatie – volgens inkomensquintiel
30% 20% 10% 0%
Isolerend glas
Dakisolatie
Muurisolatie
Vloerisolatie
-10% -20% 1
2
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
3
4
5 25
Socio-economisch – duurzame energie Gemiddelde toepassing duurzame energie = 9% – Inkomensquintiel 4 en 5: 12% – Tewerkgestelden: 13% • 2 werkenden in het huishouden: 19% – Opleidingsniveau hoger onderwijs: 14% – Koppels met kind(eren): 17%
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
26
Gebruik subsidies - inkomen 40 35
Gebruik van financiële steunmaatregelen door gezinnen die investeren in energiebesparing – volgens inkomensquintiel (in %)
30 25 Vlaamse premie dakisolatie
20
Belastingsvermindering
15
Premies netbeheerder
10 5 0 1
2
3 4 inkomensquintiel
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
5
27
Conclusie Grootschalig woononderzoek toont aan dat de energiekwaliteit van de Vlaamse woningen erop vooruit gaat, maar er is meer aandacht nodig voor: • toepassing van muur- en vloerisolatie ↔ zeer goede isolatie vermindert rebound effect en lock-in effect • energierenovatie van oude woningen: maken meer dan 60% van de Vlaamse woningen uit • toegankelijk maken van financiële steun voor socio-economisch zwakkere huishoudens • toegankelijk maken van duurzame energie voor socio-economisch zwakkere huishoudens
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
28
Rapporten
De rapporten van het Grote Woononderzoek 2013 zijn te vinden op: www.steunpuntwonen.be
Studiedag ‘De energiekwaliteit van Vlaamse woningen’
29
