Empirisch onderzoek naar de geldigheid van algemene bankvoorwaarden anno 2012

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent

Academiejaar 2011-2012

Empirisch onderzoek naar de geldigheid van algemene bankvoorwaarden anno 2012.

Masterproef van de opleiding ‘Master in de rechten’ Ingediend door

Ann-Sophie Haghedooren (studentennr. 00701916)

Promotor: R. Steennot Commissaris: M. De Muynck

Voorwoord

De keuze van het onderwerp van mijn Masterproef werd gemaakt in het licht van mijn groeiende interesse in het financieel-economisch recht. Sindsdien is deze alleen maar blijven stijgen. Daarvoor wil ik in het bijzonder Professor Reinhard Steennot bedanken die met zijn boeiende colleges zeker een meerwaarde toevoegt aan het lessenpakket. Verder gaf deze empirische studie mij de kans om de theorie van de afgelopen vijf jaren in de praktijk om te zetten. Het was een ideale gelegenheid om de vergaarde kennis nog eens op te frissen.

Samen met deze Masterproef loopt een periode van vijf jaar studie ten einde. Van deze gelegenheid wil ik dan ook gebruik maken om enkele personen te bedanken.

In de eerste plaats wil ik mijn ouders bedanken dat zij mij de kans gegeven hebben deze studie aan te vatten en voor steun die zij mij daarbinnen én daarbuiten altijd zijn blijven verlenen.

Bedankt aan al de mensen die zich de moeite getroost hebben kleine en grotere stukken van deze Masterproef na te lezen. Waaronder papa, mama, Pieter-Jan en Lisa. Bedankt!

Daarnaast wil ik Lisa de Mûelenaere in het bijzonder bedanken. Om er altijd voor mij te zijn, zonder jou zouden de afgelopen vijf jaar niet geweest zijn, wat ze nu zijn geweest.

I

Inhoudstafel DEEL I: INLEIDING ............................................................................................................................................. 1 DEEL II: KWALIFICATIE EN CORRECTIEMECHANISMEN ...................................................................................... 3

1. KWALIFICATIE ...................................................................................................................................... 3 2. CORRECTIEMECHANISMEN ..................................................................................................................... 6 2.1. Gemeen recht ........................................................................................................................... 6 2.2. Bijzonder recht ....................................................................................................................... 11 § 1. Wet Marktpraktijken .......................................................................................................................................... 11 §2. Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................................................ 15 § 3. Wet tot instelling van een basisbankdienst ........................................................................................................ 19 § 4. Overige wetgeving .............................................................................................................................................. 19

DEEL III: TEGENSTELBAARHEID VAN ALGEMENE VOORWAARDEN ................................................................. 21

1. GEMEEN RECHT ................................................................................................................................. 21 1.1. Tegenstelbaarheid ................................................................................................................. 21 1.2. Clausules met betrekking tot de kennisname en ontvangst van de algemene voorwaarden 25 2. BIJZONDERE WETGEVING ..................................................................................................................... 27 2.1. Wet Marktpraktijken .............................................................................................................. 27 2.2. Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................... 29 3. EMPIRISCH ONDERZOEK....................................................................................................................... 30 3.1. Begrijpelijkheid van de algemene voorwaarden .................................................................... 30 3.2. Aanvaardingsclausules ........................................................................................................... 31 4. BESLUIT ............................................................................................................................................ 33 DEEL IV: HET FILTRAGEBEDING ....................................................................................................................... 35

1. GEMEEN RECHT ................................................................................................................................. 35 2. BIJZONDERE WETGEVING ..................................................................................................................... 38 2.1. Wet Marktpraktijken .............................................................................................................. 38 2.2. Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................... 38 3. EMPIRISCH ONDERZOEK....................................................................................................................... 39 4. BESLUIT ............................................................................................................................................ 41 DEEL V: EENZIJDIG WIJZIGINGSRECHT ............................................................................................................ 43

1. GEMEEN RECHT ................................................................................................................................. 43 2. BIJZONDER RECHT .............................................................................................................................. 47 2.1. Wet Marktpraktijken .............................................................................................................. 47 2.2. Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................... 48 2.3. Verhouding Wet Marktpraktijken en Wet Betalingsdiensten ................................................ 50 3. HET EMPIRISCH ONDERZOEK................................................................................................................. 51 3.1. Wijzigen van het raamcontract .............................................................................................. 51 §1. Wet Marktpraktijken............................................................................................................................................ 51 §2. Wet Betalingsdiensten ......................................................................................................................................... 53

3.2. Wijziging van rentevoeten, tarieven en kosten...................................................................... 55 §1. Wet Marktpraktijken............................................................................................................................................ 55 §2. Wet Betalingsdiensten ......................................................................................................................................... 59

4. BESLUIT ............................................................................................................................................ 60 DEEL VI: BEËINDIGING VAN DE REKENING ...................................................................................................... 61

1. GEMEEN RECHT ................................................................................................................................. 61 1.1. Opzegging ............................................................................................................................... 61 1.2. Uitdrukkelijk ontbindend beding............................................................................................ 66 2. BIJZONDERE WETGEVING ..................................................................................................................... 69 2.1. Wet Marktpraktijken .............................................................................................................. 69 §1. Opzegging ............................................................................................................................................................ 69 §2. Uitdrukkelijk ontbindend beding ......................................................................................................................... 70

2.2. Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................... 70 2.3. Wet tot instelling van een basisbankdienst ........................................................................... 72 3. EMPIRISCH ONDERZOEK....................................................................................................................... 73 3.1. Gemeen recht ......................................................................................................................... 73 §1. Terminologie ........................................................................................................................................................ 73 §2. Formulering van de clausule ................................................................................................................................ 74 §3. Vertrouwenscrisis ................................................................................................................................................ 78 §4. Opzeggingstermijn bij contracten van onbepaalde duur ..................................................................................... 79

3.2. Wet Marktpraktijken .............................................................................................................. 79 3.3. Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................... 80 3.4. Wet tot instelling van een basisbankdienst ........................................................................... 82 3.5. Besluit ..................................................................................................................................... 83 DEEL VII: AANSPRAKELIJKHEID EN EXONERATIE ............................................................................................. 85

1. GEMEEN RECHT ................................................................................................................................. 86 2. BIJZONDER RECHT .............................................................................................................................. 91 2.1. Wet Marktpraktijken .............................................................................................................. 91 2.2. Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................... 92 3. EMPIRISCH ONDERZOEK....................................................................................................................... 96 3.1. Verkapte exoneratiebedingen ................................................................................................ 96 §1. Overmacht ........................................................................................................................................................... 96 §2. Verbintenisbepalend beding ................................................................................................................................ 99 §3. Verjaringstermijn ............................................................................................................................................... 100

3.2. Exoneratie bij een essentiële verplichting............................................................................ 101 3.3. Aard van de fout ................................................................................................................... 104 3.4. Auteur van de fout ............................................................................................................... 106 3.5. Aard van de schade .............................................................................................................. 108 3.6. Beperking schadevergoeding ............................................................................................... 110 3.7. Vervalste opdrachten – Niet-toegestane betaling ............................................................... 110 §1. Gemeen recht .................................................................................................................................................... 110 §2.Wet Betalingsdiensten ........................................................................................................................................ 113

4. BESLUIT .......................................................................................................................................... 119 DEEL VIII: COMPENSATIEBEDING EN BEDING VAN EENHEID VAN REKENING ................................................ 121

1. GEMEEN RECHT ............................................................................................................................... 121 1.1. Compensatiebeding.............................................................................................................. 121 1.2. Beding van eenheid van rekening ........................................................................................ 122 2. BIJZONDERE WETGEVING ................................................................................................................... 124

3. EMPIRISCH ONDERZOEK..................................................................................................................... 125 3.1. Compensatiebeding.............................................................................................................. 125 3.2. Beding van eenheid van rekening ........................................................................................ 127 4. BESLUIT .......................................................................................................................................... 130 DEEL IX: CONCLUSIE ..................................................................................................................................... 131 BIBLIOGRAFIE ............................................................................................................................................... 134 BIJLAGEN ...................................................................................................................................................... 150

DEEL I: Inleiding 1. In dit werk wordt gepoogd een empirische studie uit te voeren naar de geldigheid van algemene bankvoorwaarden.

2. Algemene voorwaarden spelen een grote rol in onze alledaagse rechtsbetrekkingen. Hun belang wordt echter vaak onderschat. Indien een persoon een contract met de bank sluit, zal zij vaak geen inspanningen leveren om ook daadwerkelijk de bankvoorwaarden te lezen. Hiervoor kan als reden gegeven worden dat zij meestal een heel omvangrijke bundel uitmaken. Ook zal men als leek waarschijnlijk niet ten volle begrijpen wat nu daadwerkelijk in de voorwaarden wordt omschreven. Hierdoor is het voor de financiële instelling mogelijk om zich veel rechten toe te eigenen.

Als gevolg hiervan is het nodig dat er reglementering bestaat om de cliënt te beschermen. Vaak zal men moeten teruggevallen op het gemeen recht, maar de wetgever heeft ook inspanningen geleverd om bijzondere wetgeving in te voeren teneinde de consument te beschermen.

3. De bedoeling van deze masterproef is dan ook na te gaan in hoeverre verschillende clausules in de algemene bankvoorwaarden van KBC-bank, AXA-bank en de Banca Monte Paschi Belgio in overeenstemming zijn met het geldende recht.

Vooreerst zal per hoofdstuk een theoretisch deel worden beschreven, zodat de clausule in een breed kader kan worden gesitueerd. Structureel zullen deze clausules dan in het empirisch onderzoek getoetst worden aan het gemeen recht, de Wet Marktpraktijken en de Wet Betalingsdiensten. Occasioneel zal ook nagekeken worden of de bankvoorwaarden in overeenstemming zijn met de Wet tot instelling van een basis-bankdienst. De clausules die getoetst werden in dit werk, werden gekozen aan de hand van hun belang in de bank-cliënt relatie en de interessante juridische vraagstukken die zij opleverden. De beperking van dit werk bestaat er dan ook in dat het geen omvattende studie bevat van het gehele reglement van de verschillende banken.

4. In DEEL I wordt weergegeven wat algemene voorwaarden nu precies zijn en welke correctiemechanismen hierop kunnen inspelen. DEEL II behandelt het hoogst belangrijke onderdeel omtrent de tegenstelbaarheid van de algemene voorwaarden. In de andere delen wordt getracht een grondige analyse weer te geven omtrent afleidingsopdrachten, de eenzijdige wijziging, de 1|Pagina

beëindiging van het contract, exoneratie en compensatie. Hierbij zal gekeken worden naar de juridische voorschriften en twistpunten in de rechtsleer en rechtspraak. Tenslotte zullen de algemene bevindingen in een conclusie worden weergegeven.

2|Pagina

DEEL II: Kwalificatie en correctiemechanismen 1. Kwalificatie INLEIDING 5. De relatie tussen de bank en haar cliënt is vandaag de dag doorgaans gestandaardiseerd. Dit is mede het gevolg van het stijgende aantal rechtsbetrekkingen. In dit proces van standaardisering maakt de bank dan ook fervent gebruik van ‘algemene bankvoorwaarden’.

6. Algemene voorwaarden worden gekwalificeerd als standaardovereenkomsten. Dit zijn contracten die geregeld aan bepaalde rechtsbetrekkingen ten grondslag worden gelegd. De inhoud hiervan bestaat geheel of voor een deel uit een vaste bundel van bedingen die vooraf schriftelijk is opgesteld voor een groot aantal gevallen en waarin het aanvullend recht wordt gepreciseerd, aangevuld of uitgeschakeld.1 Gezien de algemene bankvoorwaarden eenzijdig door de bank worden opgesteld, nemen ze de vorm aan van toetredingscontracten.2 Door zijn inferieure positie3 beschikt de cliënt niet over een mogelijkheid tot onderhandelen.4 Hij heeft enkel de keuze om te verwerpen of te aanvaarden (take it or leave it).5 Bovendien is de keuze om naar de concurrentie over te stappen min of meer een illusie indien het gaat om noodzakelijke goederen of diensten,6 want daar ziet men vaak dezelfde bedingen terugkeren.7 De rol van de wilsautonomie8 wordt zo beperkter.9 1

R. KRUITHOF, H. MOONS en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973) Verbintenissen”, TPR 1975, 444445.; W. VAN GERVEN, Verbintenissen deel 1, Leuven, Acco, 1998, 24.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 3.; E. WYMEERSCH, R. STEENNOT en M. TISON, Overzicht van rechtspraak – Privaat bankrecht (1999-2007), Financial Law Institute, Working Paper Series, 2008, losbl., 72, http://papers.ssrn.com /sol3/papers.cfm?abstract_id=1141834 2 A. BRUYNEEL, “Opération de banque et droits de la consommation” in P. O MMESLAGHE, Mélanges offerts à Pierre Van Ommeslaghe , Brussel, Bruylant, 2000, 359.; R. STEENNOT, “Elektronisch betalingsverkeer”, Antwerpen, Intersentia, 2002, 24-25.; L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 74-76.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 127. 3 Een cliënt van de bank heeft heel weinig onderhandelingsmacht. Zij is economisch niet belangrijk genoeg om een wijziging van de algemene voorwaarden te kunnen afdwingen. De overstap naar een andere bank is ook geen oplossing omdat alle banken algemene voorwaarden hanteren die min of meer gelijkwaardig zijn. 4 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 3. 5 R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 127. 6 A. GELDHOF, “Toetredingscontracten en algemene contractvoorwaarden” in L. D E KEYSER, E. DIRIX, CH. SLUYTS, A. VAN GELDER (eds.), Bijzondere overeenkomsten: commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, losbl.,2.; P. OMMESLAGHE, Droits des obligations, Brussel, Presses universitaires de Bruxelles, 2000, 186.; W. VAN GERVEN en S. COVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2001, 44. 7 R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 91.

3|Pagina

VOOR- EN NADELEN 7. Het gebruik van algemene bankvoorwaarden biedt de bank verschillende voordelen. Het creëert een sluitend en abstract juridisch kader dat algemeen toepasbaar is en kort daarnaast de onderhandelingsfase met de cliënt aanzienlijk in. Verder is het mogelijk om de relatie met de cliënt te rationaliseren. De economische risico’s kunnen deskundig worden ingeschat zodat het mogelijk is een realistische kostprijsberekening uit te voeren.10 Daartegenover staat dat de cliënt voorafgaand aan de sluiting van het contract over volledige informatie kan beschikken omtrent zijn rechten en verplichtingen en de diensten die de bank levert. Samengevat lijkt het dat algemene bankvoorwaarden een positieve invloed hebben op de rechtszekerheid en voorspelbaarheid. Het zou echter naïef zijn te geloven dat de superieure positie van de banken nooit het contractuele evenwicht doorbreekt. Hierdoor kunnen misbruiken ontstaan. De wetgever heeft echter geprobeerd dit te voorkomen door het invoeren van bijzondere wetgeving. Deze wetgeving wordt hierna besproken in het tweede deel “correctieven”.

GEBRUIKEN – GEDRAGSCODE 8. Vaak voorzien algemene bankvoorwaarden in de aanvullende werking van bancaire gebruiken. Meestal wordt de toepassing voorzien in een clausule maar dergelijk uitdrukkelijk beding is overbodig ingevolge de artikelen 1135 en 1160 BW. De stilzwijgende toestemming van de partijen wordt verondersteld.11 Er bestaat slechts één vereiste opdat gejbruiken toepasselijk zouden zijn: zij moeten nationaal of internationaal algemeen toegepast worden. Deze gebruiken kunnen wijzigen in 8

Het principe van de wilsautonomie houdt in dat partijen vrij zijn om de inhoud van het contract overeen te komen en zo hun eigen rechten en plichten naar goeddunken kunnen regelen: R. STEENNOT, De impact van het privaat financieel recht op de wilsautonomie, de contractvrijheid en het consensualisme, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, loslbl., 1. 9 P. OMMESLAGHE, Droits des obligations, Brussel, Presses universitaires de Bruxelles, 2000, 186. 10 R. KRUITHOF, H. MOONS, en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973) Verbintenissen”, TPR 1975, 445.; J-F. LECLERCQ, Quelques aspects des contrats standardisés, Brussel, Ed. de l’Université de Bruxelles, 1982, 9-10.; M. BOSMANS, “Standaardbedingen” in M. STORME en H.BOCKEN, Verbintenissenrecht, Gent, 1984, 33.; M. TAVERNE en M. VAN RUYMBEKE, “Les clauses relatives à l’opposabilité et à la formation du contrat dans les conditions générales” in La rédaction des conditions générales contractuelles: aspects juridiques et pratiques, Gent, StoryScientia, 1985, 9.; A. WILLEMS, “Conditions génerales bancaires” in J.-P. BUYLLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 17.; I. CLAEYS, “De tegenstelbaarheid van algemene bankvoorwaarden - een viertal scenario’s” in B. TILLEMAN en A. VERBEKE, Actualia vermogensrecht, Brugge, Die Keure, 2005, 458.; K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisnameen aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006,2.; M. BERLINGIN, “Règlement général des opérations” in M. BERLINGIN (ed.), Les conditions générales, Leuven, Anthemis, 2009, 38. 11 A. WILLEMS, “Conditions génerales bancaires” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 32-33.

4|Pagina

de tijd. Dit betekent echter niet dat de bank zich de mogelijkheid verschaft om de bankvoorwaarden eenzijdig te wijzigen. Dit zou in strijd zijn met art. 74, 4° WMPC.12

9. Daarnaast kan een bank in zijn algemene voorwaarden bepalen dat zij onderworpen is aan de Gedragscode van de Belgische vereniging der banken. Deze gedragscode bevat de regels die de banken en de spaarbanken volgen in hun relatie met de particuliere cliënten13 en legt verder zeven basisbeginselen vast waaraan een bank zich dient te houden.14 De laatste versie van deze gedragscode dateert van 1 december 2011.

WAAROM GEEN UNIFORME BUNDEL ALGEMENE VOORWAARDEN? 10. De algemene voorwaarden verschillen in België van bank tot bank, in Nederland werkt men met één bundel algemene voorwaarden voor alle banken. Een meerderheid van de rechtsleer in België raadt uniforme algemene voorwaarden af met de reden dat er een te grote rigiditeit zou bestaan bij het opstellen en het wijzigen ervan. Eind jaren tachtig is er echter een poging ondernomen tot het opstellen van zo’n algemene bundel door de professoren Glansdorff en Braeckmans. Dit heeft echter niet geleid tot een éénvormig model.15

12

E. WYMEERSCH en R. STEENNOT, Overzicht van Rechtspraak — Privaat Bankrecht (1999-2007), Financial Law Institute, Working Paper Series, 2008, losbl. 74. 13 http://www.febelfin.be/sites/default/files/files/gedragscodbvb.pdf (laatste consultatie 6 maart 2012) ; A. WILLEMS, “Conditions génerales bancaires” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 39. 14 openheid en duidelijke informatie; dialoog; discretie en vertrouwelijkheid; vaardigheid en bekwaamheid; veiligheid en betrouwbaarheid; integriteit van het banksysteem en het oplossen van problemen 15 K. BYTTEBIER, “Algemene bankvoorwaarden en girale betaalinstrumenten” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (ed.), Actuele ontwikkelingen in de rechtsverhouding tussen bank en consument, Antwerpen, Maklu, 1994, 258.

5|Pagina

2. Correctiemechanismen

11. In de rechtspraak en de wetgeving bestaan er een aantal correctiemechanismen om het onevenwicht tussen contractspartijen te verzachten. Op deze manier wordt getracht evenwichtige onderhandelingen te bekomen. Inzake toetredingscontracten specifiek, is er echter geen bijzondere wetgeving opgesteld. Daaruit volgt dat misbruiken enkel kunnen worden aangevochten met behulp van de algemene regels vervat in het verbintenissenrecht en andere bijzondere wetgeving.

2.1. Gemeen recht 12. Het basisprincipe betreffende de uitvoering van overeenkomsten staat beschreven in art. 1134 BW; alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan, strekken degenen die deze hebben aangegaan tot wet (‘pacta sunt servanda’).16 Wettig aangegane overeenkomsten zijn degene die voldoen aan de voorwaarden beschreven in art. 1108 BW.17

WILSGEBREKEN

13. Art. 1109 BW beschrijft drie gebreken in de toestemming: dwaling, bedrog en geweld. Men voegt daar soms de benadeling aan toe. Wanneer er in een toetredingscontract een wilsgebrek voorkomt, dan is de sanctie de nietigheid.

INTERPRETATIEREGEL

14. In het Burgerlijk Wetboek gaat men uit van het principe gesteld in art. 1156 BW inzake de interpretatie van overeenkomsten. Hierin wordt bepaald dat een overeenkomst geïnterpreteerd moet worden volgens de gemeenschappelijke wil van beide partijen, veeleer dan dat zij zich aan de letterlijke zin van de woorden moet houden.18 Het bestaan en de draagwijdte van deze bepaling wordt op soevereine wijze door de feitenrechter beoordeeld, voor zover hij de bewoordingen van de akte niet miskent.19 De artikelen 1157-1161 en 1163-1164 BW bevatten dwingende hulpregels

16

J-F. LECLERCQ, Quelques aspects des contrats standardisés, Brussel, Ed. de l’Université de Bruxelles, 1982, 74.; M. BOSMANS, “Standaardbedingen” in M. STORME en H. BOCKEN (eds.), Verbintenissenrecht, Gent, 1984, 53.; P. OMMESLAGHE, Droits des obligations, Brussel, Presses universitaires de Bruxelles, 2000, 605. 17 Toestemming, bekwaamheid, voorwerp en oorzaak. 18 P. OMMESLAGHE, Droits des obligations, Brussel, Presses universitaires de Bruxelles, 2000, 607. 19 Cass. 18 september 1981, Arr. Cass., 1981-82, 99.; Cass. 25 maart 1982, Arr. Cass., 1981-82, 921.

6|Pagina

omtrent het achterhalen van deze gemeenschappelijke wil.20 Schending van deze regels kan tot cassatie leiden.21

Traditioneel gezien is het slechts gerechtvaardigd om art. 1156 BW toe te passen indien de bewoordingen niet duidelijk zijn, dus in het geval van dubbelzinnigheid.22 Er zijn echter auteurs23 die de stelling verdedigen dat ook duidelijke bewoordingen geïnterpreteerd mogen worden, indien deze bewoordingen niet overeenstemmen met de werkelijke wil van de partijen.24

15. Het Burgerlijk Wetboek reikt twee artikelen aan die een rol kunnen spelen indien de gemeenschappelijke wil der partijen niet duidelijk moest blijken; deze zijn art. 1162 en 1602 BW.25 Uit art. 1162 BW volgt dat indien er een onduidelijkheid bestaat omtrent een beding, deze wordt uitgelegd tegen de bedinger en dus in het voordeel van degene die zich verbonden heeft. In geen geval kan het beding nietig worden verklaard. In de rechtspraak en rechtsleer gaat men er redelijkerwijze van uit dat degene van wie de algemene voorwaarden uitgaan, deze in zijn voordeel heeft opgesteld en de voorwaarden zodus tegen zichzelf moeten worden uitgelegd. Art. 1602 BW biedt

een

gelijkaardig

middel

aan

de

rechter

indien

het

toetredingscontract

een

verkoopovereenkomst betreft; ieder duister of dubbelzinnig beding wordt tegen de verkoper uitgelegd. Met deze interpretatieregels wordt de vermoedelijk zwakkere partij beschermd.26 Volgens art. 1162 BW is dit degene die zich verbonden heeft en volgens art. 1602 is dit in elk geval de koper, ongeacht of die bedongen of zich verbonden heeft.27 Bestaat er geen dubbelzinnigheid of

20

Cass. 22 maart 1979, RW 1979-80, 2238.; A. DE BOECK, “Uitlegging van overeenkomsten”, in E. DIRIX, A. VAN OEVELEN, Bijzondere overeenkomsten. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, 2010, losbladig, 15. 21 R. DEKKERS, Handboek burgerlijk recht. III : Verbintenissen, bewijsleer, gebruikelijke contracten, Antwerpen, Intersentia, 2007, 64. 22 H. DE PAGE, Traité élémentaire de droit civil belge, II, Brussel, Bruylant, 1964, 557. 23 Cass. 30 januari 1947, R.C.J.B. 1947, 219, noot M. DABIN. 24 I. DEMUYNCK, “Interpretatie van verzekeringsovereenkomsten”, DCCR 2002, 70. 25 R. KRUITHOF, H. MOONS en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973) Verbintenissen”, TPR 1975, 501503. 26 A. GELDHOF en M. HOEBEECK, “Toetredingscontracten en algemene contractvoorwaarden”, in X., Bijzondere overeenkomsten. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, losbl., 2.; A. WILLEMS, “Conditions génerales bancaires” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 19-20.; M. BERLINGIN, “Règlement général des opérations” in M. BERLINGIN (ed.), Les conditions générales, Leuven, Anthemis, 2009, 39. 27 Luik 25 april 1996, JLMB 1996, 1369, noot P. WÉRY.; A. CRUQUENAIRE, “L’incidence du droit commun des obligations sur les règles d’interprétation préférentielle: réflexions à partir de l’exemple des contrats relatifs au droit d’auteur”, TBBR 2008, 600.; A. DE BOECK, “Uitlegging van overeenkomsten”, in E. DIRIX, A. VAN OEVELEN, Bijzondere overeenkomsten. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, 2010, losbl, 27.

7|Pagina

aanhoudende twijfel, dan mag er ook geen gebruik worden gemaakt van deze bepalingen.28 De voorkeursinterpretatieregels zijn m.a.w. ondergeschikt aan art. 1156 BW.

16. Bepaalde aspecten van art. 1162 BW zijn bediscussieerbaar. De partij in wiens voordeel het beding is gestipuleerd, wordt beschouwd als degene die bedongen heeft en de partij in wiens nadeel het beding is gestipuleerd, wordt geacht zich te hebben verbonden.29 Het is echter niet altijd het geval dat degene die het beding heeft opgesteld in werkelijkheid overeenstemt met de partij in wiens voordeel het beding werkt. De vraag die zich dan vervolgens stelt, is of het beding geïnterpreteerd moet worden in het voordeel van de opsteller van het toetredingscontract indien deze zich in feite ‘verbonden heeft’ of toch in het voordeel van de toetredende partij? Hierover bestaat geen consensus. Een deel van de rechtsleer kiest ervoor om te interpreteren in het voordeel van de toetredende partij om zo onbillijke resultaten te vermijden30, anderen stellen dan weer dat geïnterpreteerd moet worden in het voordeel van degene die zich in werkelijkheid heeft verbonden.31

Daarnaast stelt zich een probleem wanneer beide partijen clausules hebben bedongen en aanvaard. Een deel van de rechtsleer sluit zich aan bij de stelling dat beding per beding moet worden bekeken wie ‘zich verbonden’ heeft en wie ‘bedongen’ heeft.32 Een ander deel spreekt deze stelling tegen en laat art. 1162 BW slechts toepassing vinden bij de interpretatie van de gehele overeenkomst omdat één enkele clausule in het contract de gemeenschappelijke bedoeling van de partijen niet zou kunnen weergeven.33

28

Cass. 23 december 1966, Pas., 1967, I, 522.; Cass. 17 september 1982, Arr.Cass. 1982-83, 86.; Cass. 4 december 1986, Arr.Cass. 1986-87, 454. 29 Cass. 22 maart 1979, RW 1979-80, 2238. 30 R. KRUITHOF, “Overzicht van rechtspraak (1974-1980) Verbintenissen”, TPR 1983, 595.; R. KRUITHOF, H. BOCKEN, F. DE LY EN B. DE TEMMERMAN, “Overzicht van rechtspraak (1981-1992) Verbintenissen”, TPR 1994, 452.; I. DEMUYNCK, “Interpretatie van verzekeringsovereenkomsten”, DCCR 2002, 73. 31 R. STEENNOT, “Commentaar bij Artikel 31 W. 14 juli 1991” in E. WYMEERSCH ea.(eds.), Handels- en economisch recht: commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, losbl.,43. 32 A. DE BOECK, “Uitlegging van overeenkomsten”, in E. DIRIX, A. VAN OEVELEN, Bijzondere overeenkomsten. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, 2010, losbladig, 21. 33 L. CORNELIS, “Les clauses d’exonération de responsabilité couvrant la faute personnelle et leur interprétation”, noot onder Cass. 22 maart 1979, RCJB 1981, 218.

8|Pagina

GOEDE TROUW 17. Een andere techniek om misbruik te bestrijden is de beperkende werking34 van de goede trouw (art. 1134, 3de lid BW). De rechter beschikt over de mogelijkheid om de werking van een bepaald beding te matigen indien hij vaststelt dat één van de partijen zich schuldig maakt aan een misbruik35 tijdens de uitvoering van het contract. Het is belangrijk op te merken dat de rechter in dit geval enkel de werking kan matigen, hij kan het beding niet vernietigen.36

18. Een andere werking van de goede trouw is de interpretatieve werking. Indien blijkt dat de overeenkomst onduidelijk, dubieus of onvolledig is, moet de rechter in dit geval de overeenkomst interpreteren op een redelijke en billijke wijze, waarbij de geest van het contract primeert boven de tekst.37

INFORMATIEPLICHT

19. In het gemeen recht bestaat er een precontractuele informatieplicht in hoofde van de bankier. De basis van deze informatieverplichting ligt in de artikelen 1382-1383 BW. De bankier voldoet aan deze plicht door algemene voorwaarden te overhandigen die begrijpbaar, duidelijk en leesbaar zijn. Het is dus niet vereist dat elke clausule aan de cliënt wordt uitgelegd, er geldt m.a.w. een beperkte informatieplicht. De cliënt heeft daartegenover een gelijkaardige verplichting, m.n. dat hij zich moet informeren omtrent de diensten en zaken die hij zich aanschaft. Hij kan zich in een vordering dus niet louter steunen op onwetendheid, hij moet ook aantonen dat deze legitiem of verschoonbaar is.38

34

Deze werking van de goede trouw werd door het Hof van Cassatie aanvaard in 1983: Cass. 19 september 1983, RW 1983-1984, 1480. 35 Gent 25 februari 1988, TBH 1989, 40, noot F. DE LY.; Brussel 4 december 1987, Rev. Liège 1989, 394.; R. KRUITHOF, H. BOCKEN, F. DE LY en B. DE TEMMERMAN, “Overzicht van rechtspraak (1981-1992) Verbintenissen”, TPR 1994, 484. 36 R. KRUITHOF, H. MOONS en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973) Verbintenissen”, TPR 1975, 508. A. GELDHOF en M. HOEBEECK, “Toetredingscontracten en algemene contractvoorwaarden” in X., Bijzondere overeenkomsten. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, losbl., 2-3.; M. BOSMANS, “Standaardbedingen” in M. STORME en H. BOCKEN, Verbintenissenrecht, Gent, 1984,6667; R. KRUITHOF, H. BOCKEN, F. DE LY en B. DE TEMMERMAN, “Overzicht van rechtspraak (1981-1992) Verbintenissen”, TPR 1994, 487. 37 H. DE PAGE, Traité élémentaire de droit civil belge, II, Brussel, Bruylant, 1964, 458. Naast de beperkende en interpretatieve werking van de goede trouw bestaat er ook nog de aanvullende werking van de goede trouw. 38 R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 319.; A. WILLEMS, “Conditions génerales bancaires” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 19-20.; Zie ook eerste beginsel van de Gedragscode.

9|Pagina

TEGENSTRIJDIGHEID TUSSEN CLAUSULES – CONFLICTREGEL

20. Het gebeurt dat bij meerdere samenhangende contracten tegenstrijdige bedingen voorkomen. De gezamenlijke uitvoering van deze bedingen wordt dan onmogelijk. Het is moeilijk om in dit geval de gemeenschappelijke wil van de partijen te ontdekken, dus moet er een andere oplossing worden gevonden. Er bestaat rechtspraak39 die stelt dat de tegenstrijdige bedingen elkaar opheffen en zodoende het gemeen recht toepassing vindt.40 Anderzijds bestaat ook de stelling dat de bijzondere voorwaarden voorrang hebben op de algemene.41

INTERPRETATIE CONTRA PROFERENTEM

21. De rechtspraak heeft verdere interpretatieregels ontwikkeld zoals het contra proferentembeginsel bij toetredingscontracten.42 In het geval van onduidelijkheid moet de overeenkomst worden geïnterpreteerd in het nadeel van de partij die deze heeft opgesteld. Deze jurisprudentiële regel lijkt grondslag te hebben in de Unidroit Beginselen43, de artikelen 1162 en 1602 BW en het beginsel “culpa in contrahendo”44. De werking is vergelijkbaar met deze van art 1162 BW, gezien zij slechts aangewend mag worden in subsidiaire orde. Dit is het geval wanneer de gemeenschappelijke bedoeling van de partijen niet duidelijk is.45

BINDENDE KRACHT VAN ALGEMENE VOORWAARDEN

22. Een laatste correctiemechanisme in het gemeen recht zijn de bepalingen omtrent de bindende kracht van algemene voorwaarden. Opdat deze voorwaarden bindende kracht zouden bekomen, moet aan enkele voorwaarden worden voldaan. Dit wordt uitvoerig besproken in Deel III van dit werk.

39

Kh. Brussel 24 november 1967, BRH 1968, 18.; Kh. Brussel 2 november 1988, TBH 1991, 424.; Kh. Brussel 20 december 1991, TBH 1992, 919. 40 B. TILLEMAN, Verkoop: totstandkoming en kwalificatie van de koop, Antwerpen, Kluwer, 2001, 124. 41 M. BOSMANS, “Standaardbedingen” in M. STORME en H. BOCKEN, Verbintenissenrecht, Gent, 1984, 65. 42 P. WÉRY, “L’interprétation contra proferentem”, JLMB 2005, 1050-1053.: A. CRUQUENAIRE, “L'interprétation du contrat de vente”, TBBR 2008, 312. 43 Art. 4.6 44 Hiermee wordt bedoeld het onrechtmatig gedrag van een partij bij het sluiten van het contract. 45 A. DE BOECK, “Uitlegging van overeenkomsten”, in E. DIRIX, A. VAN OEVELEN, Bijzondere overeenkomsten. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, 2010, losbl., 23.

10 | P a g i n a

2.2. Bijzonder recht 23. Teneinde de zwakkere partij in het financiële recht te beschermen, heeft de wetgever ook bijzondere wetten ingevoerd. Deze wetten spelen in op drie grote pijlers in het contractenrecht, namelijk de contractsvrijheid, de wilsautonomie en het consensualisme. Voor wat de contractsvrijheid betreft is de financiële instelling soms verplicht om bepaalde overeenkomsten te sluiten (basis-bankdienst, huurwaarborg) en anderzijds moeten zij soms weigeren overeenkomsten te sluiten (consumentenkrediet, kosteloze borg). Daarnaast moet de financiële instelling in bepaalde gevallen vermeldingen opnemen in het contract of bepaalde contractuele clausules weren, dit valt onder de wilsautonomie. 46 Als laatste speelt het in op het consensualisme. De wetgever bepaalt vaak formaliteiten die moeten opgenomen worden in het contract opdat deze geldig zou zijn. De bedoelde zwakkere partij kan, afhankelijk van de betreffende regelgeving, zowel een consument als een professioneel zijn. 47

§ 1. Wet Marktpraktijken 48 DE WMPC ALS LEX GENERALIS? 24. De WHPC werd als de lex generalis beschouwd in het financiële recht49, zodoende kan men dit ook voor de WMPC stellen. Dit is echter niet vanzelfsprekend. Er zijn verschillende punten waarbij een bezwaar gemaakt kan worden tegen de WMPC als de lex generalis.

Ten eerste worden de financiële instrumenten en effecten van het toepassingsgebied uitgesloten. Dit eerste argument kan echter genuanceerd worden, bij KB van 5 december 2000 worden verschillende bepalingen van de WMPC weer van toepassing verklaard.

46

R. STEENNOT, De impact van het privaat financieel recht op de wilsautonomie, de contractvrijheid en het consensualisme, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, loslbl., 41, http://www.law.ugent.be /fli/wps/pdf/WP2010-15.pdf 47 R. STEENNOT, De impact van het privaat financieel recht op de wilsautonomie, de contractvrijheid en het consensualisme, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, loslbl., 8,24,33. 48 BS 12 april 2010; Voor een volledig overzicht: R. STEENNOT, “Bescherming van de consument in het handelsrecht” in P. NAYAERT, Recente ontwikkelingen en topics van het handelsrecht, Gent, Larcier, 2010, 83142.; R. STEENNOT, De nieuwe wet marktpraktijken, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2011, loslbl., 24. 49 I. DEMUYNCK, “De W.H.P.C. en het privaat bankrecht: capita selecta” in M. TISON, C. VAN ACKER en J. CERFONTAINE (eds), Financiële regulering: op zoek naar nieuwe evenwichten. vol. 1.Privaat bankrecht, ondernemingsrecht, insolventierecht, Intersentia, Antwerpen, 2003, 40.

11 | P a g i n a

Ten tweede vormen vele als ‘lex specialis’ beschouwde wetten de omzetting van Europese richtlijnen die maximale harmonisatie50 beogen. Is het dan wel wenselijk dat de WMPC hier een bijkomende bescherming biedt? Ten derde zal blijken dat het ‘consumentenbegrip’ in de WMPC niet dezelfde is als die van specifieke financiële wetten.51

TOEPASSINGSGEBIED a. Personeel toepassingsgebied

25. Het personeel toepassingsgebied van de WMPC behelst de ‘ondernemingen’ en de ‘consumenten’. De onderneming wordt in artikel 2,1° gedefinieerd als “elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft, alsmede zijn verenigingen”. Het begrip “economische activiteit” moet ruim geïnterpreteerd worden en omvat elke commerciële, industriële en financiële activiteit.52 De wetgever heeft hierbij “iedere zelfstandige en duurzame organisatie waarbinnen één of meerdere personen m.b.v. materiële en immateriële middelen goederen of diensten produceren of verdelen” in het achterhoofd. Dit begrip stemt overeen met het ondernemingsbegrip uit het mededingingsrecht.53

De consument is iedere natuurlijke persoon die, uitsluitend voor niet-beroepsmatige doeleinden, op de markt gebrachte producten verwerft of gebruikt (art. 2, 3° WMPC). Essentieel om te bepalen of iemand al dan niet een consument is, is het ‘bestemmingscriterium’. Men moet onderzoeken of de goederen uitsluitend dienen voor private doeleinden. Gemengd gebruik is hierbij niet toegestaan. Is het product deels bestemd voor professionele doeleinden, dan kan de kwalificatie van consument 50

Art. 86 PSD; Het principe van maximale harmonisatie houdt in dat de nationale wetgever in het nationale recht geen mindere of zelfs betere bescherming mag bieden dan beschreven in de richtlijn, zodat in elke lidstaat een gelijke bescherming wordt voorzien. 51 Voor een volledige bespreking zie: V. COLAERT, “Financiële diensten en de Wet Marktpraktijken – Enkele knelpunten”, BFR 2011, 89 e.v. 52 R. STEENNOT, Wet Marktpraktijken, Antwerpen, Intersentia, 2010, 6.; R. STEENNOT, “Bescherming van de consument in het handelsrecht” in P. NAYAERT, Recente ontwikkelingen en topics van het handelsrecht, Gent, Larcier, 2010, 7.; B. KEIRSBILCK, J. STUYCK, “Een kritische analyse van de wet marktpraktijken en consumentenbescherming”, TBH 2010, 718.; F. KORKMAZER, “De nieuwe Wet Marktpraktijken in een notendop”, Ad Rem 2010, 66.; G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting, R.W. 2010-2011, 386..; A. CARRE, “Wet marktpraktijken (wet 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming (WMPC)) : gemoderniseerd?”, Macro-Micro 2011, 1.; I. VAN DEN BOSCH, “De vervanging van de “Wet op de Handelspraktijken” door de “Wet betreffende de Marktpraktijken en de Consumentenbescherming”, NNK 2011, 13. ; G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting, R.W. 2010-2011, 386. 53 T. HERREMANS, De nieuwe wet marktpraktijken en consumentenbescherming : volledig overzicht van oud en nieuw, Brussel, Larcier, 2010, 10.

12 | P a g i n a

niet worden toegekend.54 Deze invulling van het begrip consument staat op gespannen voet met het ‘consumentenbegrip’ uit het arrest Grüber55 van het Europees Hof van Justitie. Daarin wordt gesteld dat wanneer het professioneel gebruik van een goed slechts marginaal is, dit niet kan verhinderen dat de natuurlijke persoon als consument wordt aanzien.56

b. Materieel toepassingsgebied

26. Een financiële instelling voldoet onmiskenbaar aan de definitie van een onderneming. Het is echter niet zo simpel om te bepalen of financiële producten voldoen aan het materieel toepassingsgebied van de wet. In tegenstelling tot de WHPC wordt “product” nu niet meer langer gedefinieerd als een lichamelijk roerende zaak maar als “goederen en diensten, onroerende goederen, rechten en verplichtingen”. Diensten zijn volgens art. 2, 6° WMPC alle prestaties die een onderneming verricht in het kader van haar professionele activiteit of in uitvoering van haar statutair doel.

27. In artikel 3 WMPC staat echter een uitsluiting beschreven voor effecten en andere financiële instrumenten. De Koning kan evenwel bepaalde delen van de WMPC weer van toepassing verklaren op effecten en financiële instrumenten. De Koning heeft de WHPC voor een groot deel van toepassing verklaard bij een koninklijk besluit van 5 december 200057. Ingevolge art. 139 §1 WMPC mag, wanneer verwezen wordt naar deze wet van 14 juli 1991, dit beschouwd worden als verwijzing naar de overeenkomstige bepalingen in de WMPC, indien dit niet strijdig is met de nieuwe wet.58 Het

54

B. KEIRSBILCK, J. STUYCK, “Een kritische analyse van de wet marktpraktijken en consumentenbescherming”, TBH 2010, 718.; T. HERREMANS, De nieuwe wet marktpraktijken en consumentenbescherming : volledig overzicht van oud en nieuw, Brussel, Larcier, 2010, 10.; G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting”, R.W. 2010-2011, 378.; I. VAN DEN BOSCH, “De vervanging van de “Wet op de Handelspraktijken” door de “Wet betreffende de Marktpraktijken en de Consumentenbescherming”, NNK 2011, 14. 55 HvJ C-464/01, Johan Grüber v. Bay Wa Ag, 2005. 56 R. STEENNOT, Wet Marktpraktijken, Antwerpen, Intersentia, 2010, 10-11.; R. STEENNOT, “Bescherming van de consument in het handelsrecht” in P. NAYAERT , Recente ontwikkelingen en topics van het handelsrecht, Gent, Larcier, 2010, 9.; B. KEIRSBILCK, J. STUYCK, “Een kritische analyse van de wet marktpraktijken en consumentenbescherming”, TBH 2010, 718.; T. HERREMANS, De nieuwe wet marktpraktijken en consumentenbescherming : volledig overzicht van oud en nieuw, Brussel, Larcier, 2010, 10. 57 BS 3 januari 2001; In het verslag aan de Koning bij het KB van 3 maart 2011 werd aangegeven dat het aangewezen lijkt dat het KB van 5 december 2000 wordt geactualiseerd, nu in de rechtsleer enige vragen zijn ontstaan over de draagwijdte van sommige bepalingen ervan.( V. COLAERT, “Financiële diensten en de Wet Marktpraktijken – Enkele knelpunten”, BFR 2011, 116.) 58 T. HERREMANS, De nieuwe wet marktpraktijken en consumentenbescherming : volledig overzicht van oud en nieuw, Brussel, Larcier, 2010, 16-17.; V. COLAERT, “Financiële diensten en de Wet Marktpraktijken – Enkele knelpunten”, BFR 2011, 89.

13 | P a g i n a

overgrote deel van de bepalingen omtrent de onrechtmatige bedingen zijn op deze manier van toepassing op financiële instrumenten.59

In de rechtsleer is er een lange discussie gevoerd of de uitzondering beschreven in art. 3 WMPC enkel de financiële instrumenten betrof of ook de financiële diensten met betrekking tot deze financiële instrumenten. Velen zijn aanhanger van een strikte interpretatie van art. 3 WMPC waarbij enkel de financiële instrumenten zijn uitgesloten van het toepassingsgebied.60 Dit is mijns inziens ook de juiste stelling. De diensten rond financiële instrumenten moeten de volle bescherming van de WMPC kunnen genieten.

INTERPRETATIEREGEL 28. Art. 40 §1 WMPC bepaalt dat de schriftelijke bedingen van een overeenkomst tussen een onderneming en de consument op een duidelijke en begrijpelijke wijze moeten worden opgesteld. Wanneer een beding nu onduidelijk moest blijken, voorziet art. 40 §2 WMPC in een specifieke interpretatieregel; in geval van twijfel - en ook enkel dan - prevaleert de interpretatie die het meest gunstig is voor de consument.61 Als je dit vergelijkt met de voorgaande bespreking van art.1162 BW, is er een verschil merkbaar. Hier wordt sowieso in het voordeel van de consument geïnterpreteerd, niet in het voordeel van degene die zich heeft verbonden.

ONRECHTMATIGE BEDINGEN 29. De WMPC bevat een algemene toetsingsnorm inzake onrechtmatige bedingen62 en een zwarte lijst van 33 onrechtmatige bedingen.63 Ingevolge art. 3 WMPC juncto art. 2, 2° KB 5 december 2000, zijn evenwel niet alle onrechtmatige bedingen van toepassing op financiële instrumenten.

In de praktijk zal men eerst onderzoeken of een beding kan worden gekwalificeerd als een onrechtmatig beding uit de zwarte lijst. Indien de bepalingen van de zwarte lijst niet van toepassing zijn, zal men teruggrijpen naar de algemene toetsingsnorm. De sanctie bij inbreuk op de zwarte lijst of de algemene toetsingsnorm, is de nietigheid van het beding of van de overeenkomst indien deze 59

Art. 2, 2° KB 5 december 2000 V. COLAERT, “Financiële diensten en de Wet Marktpraktijken – Enkele knelpunten”, BFR 2011, 95. 61 Contra-proferentem regel; A. WILLEMS, “Conditions génerales bancaires” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 22. 62 Art. 2,28° juncto 73 WMPC 63 Art. 74 WMPC 60

14 | P a g i n a

niet kan blijven bestaan zonder het onrechtmatig beding.64

30. De algemene toetsingsnorm staat beschreven in art. 2,28° juncto 73 WMPC. Hier moet er een kennelijk onevenwicht worden bewezen tussen de rechten en plichten van de contracterende partijen.65 Hierbij wordt rekening gehouden met “alle omstandigheden rond de sluiting van de overeenkomst, alsmede alle andere bedingen van de overeenkomst of van een andere overeenkomst waarvan deze afhankelijk is, op het ogenblik waarop de overeenkomst is gesloten in aanmerking genomen, rekening houdend met de aard van de producten waarop de overeenkomst betrekking heeft.” De rechter beschikt hierbij over een marginaal toetsingsrecht. Het mogelijke onevenwicht in prestaties speelt geen rol. De leer van de onrechtmatige bedingen streeft niet naar een economische maar wel naar een juridische gelijkheid. Het is duidelijk dat het bewijs in het tweede geval veel moeilijker geleverd kan worden.66

§2. Wet Betalingsdiensten67 TOEPASSINGSGEBIED 31. De nieuwe Wet Betalingsdiensten is één van de drie wetten die de Europese Richtlijn Betalingsdiensten (Payment Services Directive) omzet in het Belgische nationale recht.68 Deze heeft tot doel de verhouding tussen enerzijds de betalingsdienstaanbieder en anderzijds de betalingsdienstgebruiker te regelen. De richtlijn moet worden omgezet volgens het principe van de maximale harmonisatie69, behoudens enkele afwijkingen in de richtlijn bepaald.70

64

Art. 75 WMPC R. STEENNOT, “Bescherming van de consument in het handelsrecht” in P. NAYAERT , Recente ontwikkelingen en topics van het handelsrecht, Gent, Larcier, 2010, 44.; R. STEENNOT, Wet Marktpraktijken, Antwerpen, Intersentia, 2010, 208.; G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting”, R.W. 2010-2011, 403. 66 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 6-7. 67 BS 15 januari 2010 68 Overige twee: Wet van 22 december 2009 tot wijziging van de Wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten en tot instelling van de vordering tot staking van de inbreuken op de Wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten, BS 19 januari 2010 en de Wet van 21 december 2009 betreffende het statuut van betalingsinstellingen, de toegang tot het bedrijf van betalingsdienstaanbieder en de toegang tot betalingssystemen, BS 19 januari 2010; zie: R. STEENNOT en I. DE POORTER , “De omzetting van de richtlijn betalingsdiensten in België”, Computerr. 2011, 2. 69 Art. 86 PSD; Het principe van maximale harmonisatie houdt in dat de nationale wetgever in het nationale recht geen mindere of zelfs betere bescherming mag bieden dan beschreven in de richtlijn, zodat in elke lidstaat een gelijke bescherming wordt voorzien. Zie: R. STEENNOT, Nieuwe wettelijke regeling voor girale en elektronische betalingen: wie wint en wie verliest?, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, loslbl., 1.; A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 62. 70 R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 43. 65

15 | P a g i n a

a. Personeel toepassingsgebied

32. De betalingsdienstaanbieder is een rechtspersoon die aan een betalingsdienstgebruiker betalingsdiensten verstrekt en die de kenmerken heeft van de in de wet opgesomde categorieën van instellingen.71 Hier worden onder meer de kredietinstellingen bedoeld. De betalingsdienstgebruiker is dan elke natuurlijke of rechtspersoon die als betaler72, begunstigde of beide, van een betalingsdienst gebruik maakt.73

33. Het is belangrijk op te merken dat vele bepalingen in de Wet Betalingsdiensten contractueel kunnen worden uitgesloten indien de gebruiker geen consument is.74 De consument wordt hier gedefinieerd

als

een

natuurlijke

persoon

die,

in

het

kader

van

toepasselijke

betalingsdienstcontracten, voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden handelt. De Europese wetgever heeft echter nagelaten te bepalen of gemengd gebruik de kwalificatie van consument in de weg staat. Het zou echter logisch wezen om het arrest Grüber van het Europees Hof van Justitie te volgen waarin vermeld staat dat

de natuurlijke persoon (houder van hybride

betaalrekeningen) in principe niet als consument kan worden beschouwd.75

b. Territoriaal toepassingsgebied

34. Opdat de wet toepassing zou kunnen vinden, moeten de betalingsdienstaanbieders van zowel gebruiker als betaler in de Europese Unie of EER gevestigd zijn.76 Daarnaast moeten de betalingsdiensten in België te koop worden aangeboden.77 Wat de tweede vereiste betreft, kan indien het om consumenten gaat, naar analogie geredeneerd worden met het art. 6 van de Rome IVerordening. Dit houdt in dat, bij gebrek aan rechtskeuze, de Belgische wet van toepassing is indien 71

Art. 2,2°; A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 63.; L. VAN CAUTER, “De nieuwe Belgische wetgeving inzake betalingsdiensten”, BFR 2010, 112.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 79. 72 Het betreft de natuurlijke of rechtspersoon die houder is van een betaalrekening en vanaf die betaalrekening een betalingstransactie toestaat, of die bij het ontbreken van een betaalrekening een betalingsopdracht geeft. 73 Art. 2,3°; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 81-84. 74 A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 71.; R. STEENNOT, De impact van het privaat financieel recht op de wilsautonomie, de contractvrijheid en het consensualisme, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, loslbl., 5.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 148. 75 K. BYTTEBIER en T. WERA, “Het toepassingsgebied van de wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten (samen)ge(s)teld” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 95. 76 ‘ Two leg’-situatie; de One-leg situatie houdt in dat bepaalde bepalingen(art.48,36,37 en 61) van toepassing de zijn ook al is slechts één van beide aanbieders in België gevestigd: art. 3§1,2 lid Wet Betalingsdiensten 77 Deze voorwaarde staat niet in de richtlijn maar wel in de wet; A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 68.

16 | P a g i n a

de betalingsdienstaanbieder zijn activiteit in België ontplooit of zijn activiteiten “richt op” België. Wat niet-consumenten betreft, is er geen sluitende interpretatie. In de parlementaire voorbereidingen wordt er geen onderscheid gemaakt tussen consument en niet-consument, dus kan geargumenteerd worden dat hier ook dezelfde regels van toepassing zijn. Dit zal echter niet altijd opportuun zijn. Volgens STEENNOT zou het beter geweest zijn niet te vereisen dat de betalingsdienst in België te koop wordt aangeboden. Op die manier kunnen de klassieke regels van het internationaal privaatrecht toepassing vinden.78

De eerste voorwaarde kent enkele uitzonderingen, bijvoorbeeld wat betreft de artikelen 36 en 37 van de wet betreffende de aansprakelijkheid in geval van niet-toegestane betalingen. De wet is van toepassing zodra de betalingsdienstaanbieder van de betaler in België is gevestigd. Daarnaast zijn de artikelen 48 en 61 van de wet van toepassing van zodra de betalingsdienstaanbieder van hetzij de betaler, hetzij de begunstigde in België is gevestigd.79

c. Materieel toepassingsgebied 35. De wet is van toepassing op betalingsdiensten.80 Een betalingsdienst is een dienst die in het kader van een bedrijfsactiviteit te koop wordt aangeboden en die in de exhaustieve lijst van betalingsdiensten voorkomt.81 De betalingsdienst moet uitgevoerd worden in euro of in de munt van een andere lidstaat buiten de eurozone.82 Onder het begrip betalingstransactie moet verstaan worden: een door de betaler of de begunstigde geïnitieerde handeling waarbij geldmiddelen worden gedeponeerd, overgemaakt of opgenomen, ongeacht of er onderliggende verplichtingen tussen de betaler en de begunstigde zijn.83 Een betaalrekening is een op naam van één of meer betalingsdienstgebruikers aangehouden rekening die voor de uitvoering van betalingstransacties wordt gebruikt. Hiermee wordt een zichtrekening bedoeld. Een spaarrekening laat ook toe enkele

78

R. STEENNOT, “Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 521. R. STEENNOT, “Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 521-522. 80 Art. 2,1° Wet Betalingsdiensten 81 Art. 2,1°, a)-g); T. BAES en A. DE BOUILLE, “Nieuwe wet betalingsdiensten: de consument overbeschermd?”, Balans 2009, 2.; K. BYTTEBIER en T. WERA, “Het toepassingsgebied van de wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten (samen)ge(s)eld” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 82-87.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 65-69. 82 Art. 3,2§ Wet Betalingsdiensten; Uitzonderingen hierop zijn de artikelen 36 en 37. 83 Art. 2,6° Wet Betalingsdiensten 79

17 | P a g i n a

betalingstransacties te verrichten, maar uit de parlementaire voorbereidingen84 is het af te leiden dat enkel een zichtrekening voor ogen werd gehouden.85 In art. 4 staan de uitsluitingen beschreven.86

INFORMATIEVERPLICHTINGEN87 36. De Wet Betalingsdiensten schrijft gedetailleerde actieve, passieve en actief-passieve88 informatieverplichtingen voor.89

Het

maakt

daarbij

een

onderscheid

tussen

éénmalige

betalingstransacties, raamcontracten90 en afzonderlijke transacties bij die raamcontracten.91 Vooral bij raamcontracten zijn de informatieverplichtingen heel uitgebreid en heeft de financiële instelling een actieve informatieplicht.92 Deze informatie moet kosteloos worden meegedeeld.

Doordat de wet heel wat informatieverplichtingen voorschrijft, waarschuwt de rechtsleer voor ‘overbescherming’. De kritiek luidt dat de te grote hoeveelheid aan informatie ertoe leidt dat de consument een dikke bundel algemene voorwaarden niet zal lezen en dat de Europese regelgever beter aandacht had besteed aan de wijze van informatieverstrekking.93

RECHTEN EN PLICHTEN MET BETREKKING TOT HET AANBIEDEN EN GEBRUIK VAN BETALINGSDIENSTEN94 37. In titel III van de Wet Betalingsdiensten worden de rechten en plichten m.b.t. het aanbieden en het gebruik van betalingsdiensten geregeld. Enerzijds gaat het hier over het toestaan95 van

84

Memorie van Toelichting, Parl.St., Kamer 2008-2009, Doc 52 2179/001, 14. R. STEENNOT, “Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 521. 86 K. BYTTEBIER en T. WERA, “Het toepassingsgebied van de wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten (samen)ge(s)eld” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 87-74.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 49-54. 87 Zie uitgebreid: R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 99-122. 88 De aanbieder moet soms op actieve wijze informatie verstrekken na verzoek van de gebruiker of de aanbieder heeft de keuze om de informatie actief of passief te verlenen. 89 T. BAES en A. DE BOUILLE, “Nieuwe wet betalingsdiensten: de consument overbeschermd?”, Balans 2009, 2-3.; A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 70. 90 Art.2,16° Wet Betalingsdiensten 91 Art.6 t.e.m.27 Wet Betalingsdiensten 92 R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 69. 93 T. BAES en A. DE BOUILLE, “Nieuwe wet betalingsdiensten: de consument overbeschermd?”, Balans 2009, 4.; R. STEENNOT en T. BAES, “Wet op de betalingsdiensten: Bescherming of overbescherming?”, BFR 2010, 221-222. ; R. STEENNOT, “Nieuwe wet betalingsdiensten niet onverdeeld positief voor consument”, Juristenkrant 2010, 4. 94 Zie uitgebreid: R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 136-259. 95 Het gaat hier om 1) de instemming met de uitvoering van betalingsopdrachten,2) specifieke verplichtingen m.b.t. betaalinstrumenten,3)kennisgeving en betwisting i.g.v. niet-toegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransacties,4)de aansprakelijkheid i.g.v. niet-toegestane betalingstransacties met een 85

18 | P a g i n a

betalingstransacties en anderzijds om de uitvoering96 ervan. De aansprakelijkheid van de betaler is in principe beperkt tot 150 euro, tenzij bij grove nalatigheid of bedrog.

§ 3. Wet tot instelling van een basisbankdienst97 38. Dankzij de bevoordeelde positie van de financiële instelling98 hebben zij de mogelijkheid minder kapitaalkrachtige cliënten te weigeren. De wetgever wou iedereen echter het recht geven op een basisbankdienst. Om dit te kunnen realiseren, heeft de wetgever de Wet tot instelling van een basisbankdienst ingevoerd. Deze wet geeft elke Belg de kans om 1) een zichtrekening te openen; 2) overschrijvingen te kunnen laten uitvoeren; 3) doorlopende betalingsopdrachten te kunnen geven; 4) in België geld in deposito te kunnen geven; 5) geld af te halen aan het loket in België en 6) de periodieke terbeschikkingstelling van rekeninguittreksels in België te verkrijgen. De maximale prijs voor deze basisbankdienst werd gezet op € 1299, dit bedrag wordt evenwel jaarlijks geïndexeerd.100 Vanaf 1 januari 2012 bedraagt de kostprijs maximaal € 14,51 euro101.102

§ 4. Overige wetgeving 39. Naast de hierboven beschreven regelgeving bestaan er nog andere wetten die correctiemechanismen inhouden t.a.v. de consument. Deze zijn bijvoorbeeld de Wet op het hypothecair krediet (4 augustus 1992)103, Wet betreffende het toezicht op de financiële sector en financiële diensten (2 augustus 2002)104, art. 2043bis BW betreffende kosteloze borg en art. 10 Woninghuurwet.

aansprakelijkheidsbeperking voor de betaler tot 150 euro, 5) de terugbetaling van een door of via een begunstigde geïnitieerde betalingstransactie en 6) wijziging van de contractvoorwaarden. 96 Het gaat hier om 1) betalingsopdrachten en overgemaakte bedragen,2) de uitvoeringstermijn en valutadatum en 3) aansprakelijkheid in geval van onjuiste unieke identificator, niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering 97 BS 15 mei 2003 (tweede uitg.) 98 Zie randnummer 6. 99 Art. 3§3; R. STEENNOT, “Artikelsgewijze commentaar bij de wet van 24 maart 2003 tot instelling van een basisbankdienst”, OHRF 2009, afl. 29, 81. 100 Formule: het nieuw bedrag is gelijk aan het bedrag van 12 euro, vermenigvuldigd met het nieuwe indexcijfer van de maand november, gedeeld door het indexcijfer van de maand november 2003 (basis 1996 = 100) (Art. 5 KB van 7 september 2003) 101 BS 8 december 2010 (ed. 2) 102 Zie ook: Y. THIERY, “Inrichting van een basisbankdienst”, TVW 2003, afl. 8, 373-377. ; R. STEENNOT, De consument in het recht: verwend, verwaand of miskend, Antwerpen, Maklu, 2003, 162-163.; H. SWENNEN, “De basis-bankdienst en de bescherming van tegoed op rekening”, BFR 2004, afl. 5, 259-277.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 64-66. 103 BS 19 augustus 1992 104 BS 4 september 2002 (tweede uitg.)

19 | P a g i n a

20 | P a g i n a

DEEL III: Tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden 1. Gemeen recht 1.1. Tegenstelbaarheid

40. Algemene voorwaarden zijn slechts tegenstelbaar aan de tegenpartij van de financiële instelling, indien voldaan is aan twee cumulatieve voorwaarden. De eerste voorwaarde formuleert dat de wederpartij voorafgaand aan de contractsluiting kennis moet hebben genomen van deze voorwaarden (effectieve kennisname) of er minstens redelijkerwijze kennis van hebben kunnen nemen (mogelijke kennisname). De tweede stelt dat zij de algemene voorwaarden moet hebben aanvaard.105

KENNISNAME 41. Opdat algemene voorwaarden tegenstelbaar kunnen zijn aan een partij, is vereist dat hij kennis van deze heeft genomen.106 Een werkelijke of effectieve kennisname is niet vereist, het is in dit geval al voldoende dat de medecontractant redelijkerwijze de mogelijkheid107 heeft gehad om er kennis van te nemen. Uit deze stelling volgt dat, indien de medecontractant de redelijke mogelijkheid heeft verkregen maar er geen gebruik van heeft gemaakt, hij zich achteraf niet meer kan beroepen op de niet-tegenstelbaarheid van de algemene voorwaarden, indien aan alle andere voorwaarden is voldaan.108 De meerderheid van de rechtsleer is van mening dat de algemene bankvoorwaarden niet

105

K. BYTTEBIER, Handboek Financieel Recht, Antwerpen, Kluwer, 1995, 193.; L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 78.; S. STIJNS, Verbintenissenrecht - Boek 1, Brugge, Die Keure, 2005, 119.; C. DUMONT DE CHASSART, “De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden” in S. Ongena (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 4.; E. WYMEERSCH, R. STEENNOT en M. TISON, “Overzicht van rechtspraak – Privaat bankrecht (1999-2007), Financial Law Institute – Universiteit Gent, Working Paper Series 2008-08, 72.; H. COUSY en M. DREESEN, “Bank- en kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in H. COUSY en J. STUYCK (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 2008-2009, 33.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 127.; R. STEENNOT, “Algemene voorwaarden”, NJW 2011, 548. 106 P. WÉRY, Droit des obligations – Volume 1, Brussel, Larcier, 2011, 207. 107 K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisnameen aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006,4. 108 C. DUMONT DE CHASSART, “De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden” in S. Ongena (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 5.

21 | P a g i n a

gezien kunnen worden als een rechtsgewoonte of een rechtsgebruik, zodat de cliënt niet gebonden is door de loutere kennis van het bestaan van de algemene voorwaarden.109

42. De kennisname dient in concreto te worden beoordeeld. De rechtspraak laat zich hierbij leiden door de volgende elementen: beschikbaarheid van de algemene voorwaarden, de zichtbaarheid en leesbaarheid en ten slotte de begrijpelijkheid van de algemene voorwaarden.110

a. Beschikbaarheid

43. Opdat de algemene voorwaarden van toepassing kunnen zijn, moeten zij effectief aan de wederpartij ter beschikking worden gesteld. Dit kan op verschillende wijzen gebeuren. De heersende rechtspraak behoudt hierbij echter een restrictief standpunt. Een link met verwijzing naar een website waar de algemene voorwaarden te vinden zijn111 en de verwijzing naar de publicatie van de algemene voorwaarden in het Belgisch Staatsblad112 werden door de rechtspraak afgewezen.113

Wanneer er een verwijzing wordt gemaakt naar de algemene voorwaarden, is de rechtspraak verdeeld. De meerderheidsopvatting114 stelt dat de wederpartij in deze situatie niet verbonden kan zijn omdat de algemene voorwaarden daadwerkelijk in extenso moeten worden overhandigd. Een andere strekking115 is van oordeel dat de wederpartij zelf het initiatief moet nemen om deze algemene voorwaarden te verkrijgen wanneer er een verwijzing naar de algemene voorwaarden wordt gemaakt. In beide opvattingen is het duidelijk niet vereist dat de cliënt de algemene voorwaarden daadwerkelijk gelezen heeft.116 Het bewijs dat de algemene voorwaarden in extenso

109

R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer- Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 27.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 4. 110 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 11. 111 Kh. Tongeren 5 oktober 2004, DAOR 2007, nr. 81, 154. 112 In de financiële sector worden algemene bankvoorwaarden vaak gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. 113 Kh. Brussel 22 april 2008, RW 2009-2010, 680. 114 Antwerpen 6 juni 1979, De Verz. 1979, 493.; Bergen 29 mei 1978, De Verz. 1980, 755.; Vred. Brussel 26 juli 1995, RW 1996-1997,264.; Brussel 12 september 1997, JLMB 1999,362.; Antwerpen 15 maart 2004, RW 200506, 1354.; K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisnameen aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006,6.; H. COUSY en M. DREESEN, “Bank- en kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in H. COUSY en J. STUYCK (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 20082009, 33. 115 M. BOSMANS, “Standaardbedingen”, TPR 1984, 44. 116 R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 30.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 7.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 13.

22 | P a g i n a

werden overhandigd kan moeilijk worden geleverd. Dit verklaart de populariteit van kennisnamebedingen.117

b. Zichtbaarheid en leesbaarheid

44. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de zichtbaarheid en leesbaarheid van de algemene voorwaarden. De algemene voorwaarden mogen niet in een te klein lettertype118 staan, in een onleesbare schrijfwijze119 of in een te vage kleur120 (meestal lichtgrijs). Verder dient men op te letten voor tegenstrijdige algemene voorwaarden121 en de invoeging van specifieke voorwaarden op ongewone plaatsen122. Er bestaat daarentegen geen rechtspraak over een te klein lettertype. Het is algemeen aanvaard dat algemene voorwaarden op de achterzijde van het document te vinden kunnen zijn. Vroeger vereiste de rechtspraak en rechtsleer steeds een verwijzing op de voorzijde naar de achterzijde.123 Volgens recente rechtspraak124 is dit niet meer noodzakelijk maar dit is geen algemene praktijk. Het valt aan te raden steeds een verwijzing naar de achterzijde op te nemen om het risico op niet-tegenstelbaarheid te ontwijken.125

c. Begrijpelijkheid

45. De vereiste van begrijpelijkheid valt uiteen in twee luiken. Enerzijds de taal en anderzijds de formulering. Het gebruik van algemene voorwaarden is geen verplichting, de taalwetgeving is dan ook niet van toepassing. De taal van de algemene voorwaarden kan dan in principe ook vrij gekozen worden. Het is wel vereist dat de algemene voorwaarden zijn opgesteld in de taal die de bestemmeling begrijpt.126 Indien de bestemmeling de algemene voorwaarden uitdrukkelijk aanvaardt in een taal die zij niet begrijpt draagt zij daar de verantwoordelijkheid voor. Indien zij deze 117

K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 5-8.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 13. 118 Vred. Charleroi 13 mei 2009, JT 2009, afl.6363,557. 119 Vred. Grâce-Hollogne 21 december 2007, JLMB 2009, afl. 34, 1620. 120 Gent 22 mei 1996, TWVR 1997, 19. 121 Kh. Brussel 15 december 2006, JDSC 2008, 128. 122 Kh. Ieper 20 februari 2007, TBH 2007, 883. 123 Brussel 12 september 1997, JLMB 1999, 362.; C. DUMONT DE CHASSART, “De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden” in S. ONGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 11. 124 Kh. Tongeren 11 januari 2008, RAGB 2008, afl. 15, 947. 125 K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 8-11.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 15-16. 126 Kh. Hasselt 8 mei 2007, RW 2007-2008, afl. 25, 1047.

23 | P a g i n a

stilzwijgend aanvaardt, is de rechtsleer en rechtspraak verdeeld. De rechter zal in dit geval in concreto de omstandigheden van de contractuele relatie onderzoeken. Verder moeten de algemene voorwaarden zo duidelijk mogelijk geformuleerd worden. Het komt vaak voor dat bedingen heel ruim en vaag worden omschreven om het toepassingsgebied zo breed mogelijk te houden. Deze bedingen worden volgens bepaalde rechtspraak onduidelijk en onbegrijpelijk geacht met als gevolg dat zij geen deel uitmaken van de contractuele relatie en zij niet afdwingbaar zijn.127

d. Tijdstip van kennisname 46. De kennisname moet plaatsvinden voor of ten laatste bij de contractsluiting.128 Enkel in het geval van een a posteriori instemming kunnen de algemene voorwaarden alsnog deel uitmaken van de contractuele relatie.129 Hierbij bestaat één uitzondering, namelijk wanneer partijen al een geruime tijd handelsrelaties met elkaar onderhouden en de medecontractant de algemene voorwaarden stilzwijgend heeft aanvaard. In dit geval is de cliënt verbonden.130

AANVAARDING 47. De tweede voorwaarde opdat de algemene voorwaarden tegenstelbaar zouden zijn, is de aanvaarding. Deze aanvaarding kan zowel uitdrukkelijk131 als stilzwijgend zijn. Een louter stilzwijgen is daarentegen niet voldoende, zij moet omstandig 132 zijn.133 Volgens een meerderheidsopvatting is er 127

C. DUMONT DE CHASSART, “De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden” in S. ONGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 15.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 1618.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 16-19. 128 K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisnameen aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006,17. 129 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 19. 130 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 5. 131 Ideaal is een paraaf op elke bladzijde en de handtekening op het einde. 132 Dit is een stilzwijgen dat, gelet op de concrete omstandigheden niet anders dan als een toestemming kan worden uitgelegd: W. VAN GERVEN, Verbintenissenrecht. Leidraad bij de colleges, Leuven, Acco, 1996, 95. 133 K. BYTTEBIER, “Algemene bankvoorwaarden en girale betaalinstrumenten” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (ed.), Actuele ontwikkelingen in de rechtsverhouding tussen bank en consument, Antwerpen, Maklu, 1994, 261.; R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer- Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 35.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 6-7.; L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 88.; C. DUMONT DE CHASSART, “De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden” in S. ONGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 18.; K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisnameen aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006,21.

24 | P a g i n a

sprake van omstandig stilzwijgen indien een cliënt kennis heeft genomen van de algemene bankvoorwaarden en hij hier niet tegen geprotesteerd heeft.134

BEWIJS 48. Een belangrijk onderdeel van deze problematiek is het leveren van het bewijs. De partij die zich wil beroepen op de tegenstelbaarheid van de algemene voorwaarden (d.i. in de praktijk meestal de bank), staat in voor het bewijs van de kennisname135 plus de aanvaarding ervan.136 Volgens een meerderheidsopvatting is het bewijs van een redelijke mogelijkheid tot kennisname voldoende.137 De bank zal het zich vaak makkelijk proberen te maken door clausules in het contract in te lassen, waarin de cliënt verklaart kennis te hebben genomen van de algemene voorwaarden en deze te hebben aanvaard (cf. infra).

1.2. Clausules met betrekking tot de kennisname en ontvangst van de algemene voorwaarden 49. De partij die zich wil beroepen op de algemene voorwaarden moet bewijzen dat de tegenpartij van de voorwaarden kennis heeft genomen en deze heeft aanvaard. In de praktijk valt dit vaak moeilijk te bewijzen. Daarom maakt de bank gebruik van clausules in zijn contracten waarbij de cliënten verklaren kennis te hebben genomen en te hebben aanvaard.

50. Nu stelt zich de vraag of deze kennisnameen aanvaardingsclausules geldig zijn. De meerderheid van de rechtspraak 138 en rechtsleer is van mening dat dit mogelijk is en beschouwt

134

E. WYMEERSCH, R. STEENNOT en M. TISON, “Overzicht van rechtspraak – Privaat bankrecht (1999-2007), Financial Law Institute – Universiteit Gent, Working Paper Series 2008-08, 77.; H. COUSY en M. DREESEN, “Banken kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in H. COUSY en J. STUYCK (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 2008-2009, 33. 135 Het bewijs van de redelijke mogelijkheid tot kennisname is voldoende. 136 Bergen 28 maart 1990, Pas. 1990, II, 191.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 7.; S. STIJNS, Verbintenissenrecht - Boek 1, Brugge, Die Keure, 2005, 119.; E. WYMEERSCH, R. STEENNOT en M. TISON, “Overzicht van rechtspraak – Privaat bankrecht (1999-2007), Financial Law Institute – Universiteit Gent, Working Paper Series 2008-08, 72.; H. COUSY en M. DREESEN, “Bank- en kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in H. COUSY en J. STUYCK (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 2008-2009, 33. 137 C. DUMONT DE CHASSART, “De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden” in S. ONGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 21. 138 Kh. Charleroi 2 januari 2008, JT 2008/11, 195.; Antwerpen 12 juni 2006, BFR 2006, 87.; Brussel 22 juni 2004, RABG 2005, 306.; Brussel 21 november 2003, Journ.Proc. 2004/492, 24.; Gent 27 maart 2001, R.W. 2003-04, 671.; H. COUSY en M. DREESEN, “Bank- en kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in H. COUSY en J. STUYCK (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 2008-2009, 33.

25 | P a g i n a

deze als rechtsgeldig. Er is dan ook geen enkele bepaling in het gemeen recht terug te vinden die het gebruik van deze clausules verbiedt of beperkingen oplegt. 139

VERKLARINGSLEER VERSUS (GECORRIGEERDE ) WILSLEER

51. In de rechtsleer is het omstreden of de aanvaardingsclausules nu in overeenstemming zijn met de wilsleer. Tegenover kennisnameclausules is men eerder mild omdat deze onmisbaar worden geacht teneinde rechtszekerheid te bekomen. Aanvaardingsclausules zouden echter ingaan tegen het principe dat men slechts gebonden is indien men zich ‘bewust’ verbonden heeft. Een strikte interpretatie is volgens S TEENNOT en VANDERSCHOT echter niet gewenst omdat de cliënt meestal ‘bewust’ instemt met het systeem van algemene voorwaarden en de moeite niet neemt om kennis te nemen van de inhoud, daar zij voor iedereen gelijk zijn en hoopt dat zij te goeder trouw zijn opgesteld. 140

Er ontstaan echter problemen indien de bestemmeling niet bewust kiest om niet -gekende algemene voorwaarden te aanvaarden. Hier zou de wilsleer de voorrang verlenen aan de werkelijke wil. In dit geval kan de vertrouwensleer voor een oplossing zorgen. De bestemmeling zal volgens de vertrouwensleer verbonden zijn 1) indien deze verklaart de alg emene voorwaarden te aanvaarden, wat geen probleem is bij een aanvaardingsclausule, en 2) indien de opsteller van de algemene voorwaarden er redelijkerwijze op mag vertrouwen dat de verklaarde wil van de bestemmeling overeenstemt met zijn werkelijke wil en dat de bestemmeling deze voorwaarden dus daadwerkelijk heeft willen aanvaarden. Dit vertrouwen kan enkel legitiem zijn indien de opsteller voldoende informatie heeft verstrekt over het bestaan en de inhoud van de algemene voorwaarden. 141

139

K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 32. 140 R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer- Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 76-78.; K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 32. 141 R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer- Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 45.; K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 34.

26 | P a g i n a

52. In de praktijk beroepen opstellers van algemene voorwaarden en rechters zich veelal o p de verklaringsleer.142 In deze leer wordt er van uitgegaan dat de partij verbonden is door datgene wat ze heeft verklaard, ongeacht dit in overeenstemming is met haar werkelijke wil. Deze leer veegt de bescherming van de consument, verleend door de wilsleer en vertrouwensleer, van tafel en de consument is dan verbonden met of tegen zijn wil. 143

53. Opdat de kennisname- of aanvaardingsclausule tegenstelbaar zou zijn, moet zij deel uitmaken van de overeenkomst. Als zij daarentegen verborgen zit tussen de algem ene voorwaarden of op een plaats in het contract staat waar zij niet voldoende aandacht trekt van de ondertekenaar, is zij niet tegenstelbaar. 144

2. Bijzondere wetgeving 2.1. Wet Marktpraktijken 54. De Wet Marktpraktijken voorziet in een bijzondere mededelingsplicht voor clausules die van het gemeen recht afwijken.

Art. 4 WMPC: “Ten laatste op het ogenblik van het sluiten van de

overeenkomst moet de onderneming te goeder trouw aan de consument de behoorlijke en nuttige informatie geven betreffende de belangrijkste kenmerken van het product en betreffende de verkoopsvoorwaarden, rekening houdend met de door de consument uitgedrukte behoefte aan informatie en rekening houdend met het door de consument meegedeelde of redelijkerwijze voorzienbare gebruik.” Dit artikel bepaalt uitdrukkelijk dat de onderneming ten laatste op ogenblik van het sluiten van het contract de verkoopsvoorwaarden dient mee te delen. De verplichting van de onderneming om informatie te verstrekken omtrent de verkoopsvoorwaarden, betekent dat de onderneming de consument moet inlichten over zijn rechten en verplichtingen die uit het contract

142

R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer- Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 49. 143 R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer- Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 38. 144 L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 86.; K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 37-38.; D. PHILIPPE en M. CHAMMAS, “L’opposabilité des conditions générales” in P. WÉRY en M. VANWIJCK-ALEXANDRE, Le processus de formation du contrat, 2004, 267.

27 | P a g i n a

voortvloeien. De onderneming mag bij de informatieverstrekking uitgaan van een doorsnee consument met een gemiddeld onderscheidingsniveau.145

55. De artikelen 40 §1 en 73 WMPC vereisen uitdrukkelijk dat de algemene voorwaarden duidelijk en begrijpelijk moeten zijn opgesteld. Indien er twijfel omtrent de betekenis van een beding ontstaat, prevaleert de voor de consument meest gunstige interpretatie (art. 40 §2 WMPC).146 Opzettelijk vage en algemene formuleringen, die strijdig zijn met de transparantievereiste kunnen daarnaast een kennelijk onevenwicht tussen de rechten en plichten van de partijen teweegbrengen in de zin van art. 2,28° WMPC.

56. Art. 74, 26° WMPC verbiedt bedingen waarbij de instemming van de consument op onweerlegbare wijze wordt vastgesteld met voorwaarden waarvan hij niet daadwerkelijk kennis heeft kunnen nemen voor het sluiten van de overeenkomst.147 Deze bepaling viseert de aanvaardingsclausules en niet de kennisnameclausules. Indien de consument in werkelijkheid kennis heeft kunnen nemen van de algemene voorwaarden zal deze bepaling geen toepassing kunnen vinden.148Doordat kennisnameclausules buiten het toepassingsgebied van deze bepaling vallen, moet teruggevallen worden op art. 2,28° juncto 73 WMPC. Een kennisnameclausule kan immers een kennelijk onevenwicht teweegbrengen in de rechten en plichten van de partijen. Ook kan van deze bepaling gebruik worden gemaakt indien de algemene voorwaarde de instemming op weerlegbare wijze vaststelt.149

57. Het gebruik van kennisname en aanvaardingsclausules kan ten slotte ingaan tegen art. 74, 21° WMPC. De bank zal erover moeten waken dat zij de bewijsmiddelen van de consument niet beperkt of hem de bewijslast oplegt die normaal op de bank rust.150

145

Vred. Zomergem 11 maart 2011, NJW 2011, 697, noot R. STEENNOT.; G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting, R.W. 2010-2011, 394.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 14. 146 G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting, R.W. 2010-2011, 400.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 19. 147 R. STEENNOT, Elektronisch Betalingsverkeer- Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 128. 148 I. DEMUYNCK, “Onrechtmatige bedingen en de financiële sector: het uitzonderingsregime van de WHPC”, BFR 2001, 81.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 10-11. 149 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 10-11. 150 R. STEENNOT, Syllabus consumentenbescherming, Antwerpen, Intersentia, 2010, 207.

28 | P a g i n a

2.2. Wet Betalingsdiensten 58. Opdat de betalingsdienstaanbieder zich zou kunnen beroepen op de algemene voorwaarden, dienen deze de contractuele relatie te zijn binnengedrongen. In de wet Betalingsdiensten is er een overhandigingsplicht terug te vinden. De informatie betreffende het raamcontract moet volgens art. 13 Wet Betalingsdiensten spontaan door de betalingsdienstgebruiker, te gelegener tijd voordat de gebruiker verbonden is, meegedeeld worden op papier of op een duurzame drager. Dit moet in een bevattelijke vorm zijn en in de taal van het taalgebied waar de betalingsdiensten worden aangeboden.

Art.

14

geeft

een

opsomming

weer

van

de

elementen

die

aan

de

betalingsdienstaanbieder moeten worden verstrekt.151

151

R. STEENNOT,”Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 524.; A. VANDOOLAEGHE, “De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 73.; R. STEENNOT, “Artikelsgewijze commentaar op de Wet Betalingsdiensten”, OHRF 2011, 107.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 106.

29 | P a g i n a

3. Empirisch onderzoek 3.1. Begrijpelijkheid van de algemene voorwaarden 59. Het is belangrijk dat algemene voorwaarden zo duidelijk mogelijk zijn opgesteld omdat de cliënt zich in de mogelijkheid moet kunnen bevinden om te weten wat hij aanvaardt. Indien niet aan deze vereiste is voldaan, maakt de voorwaarde geen deel uit van de contractuele relatie en is zij niet afdwingbaar. De redelijke mogelijkheid tot kennisname wordt immers in concreto beoordeeld a.d.h.v. drie criteria waarvan de begrijpelijkheid er één van is.152

In de reglementen van de BMPB en AXA werden bedingen teruggevonden die niet bepaald uitblinken in begrijpbaarheid:

 Art. 11 BMPB: “Er kan de Bank geen enkele fout worden aangerekend wanneer zij, na de inwerkingtreding van een herroeping, een verrichting aangevat of een opdracht gegeven door de volmachtdrager uitvoert voor deze inwerkingtreding.”  1.19.2. AXA: “De Bank kan dan ook de zichtrekening van de klant crediteren voor alle sommen en waarden die haar voor rekening van de klant toekomen of waarvoor zij opdracht krijgt ze aan de klant over te maken, om welke reden ook.” 60. Dit laatste beding betreft een filtragebeding.153 Men kan zich de vraag stellen of de cliënt, in de meeste gevallen een leek, in casu de draagwijdte van dit beding zal kunnen inschatten. In een arrest van het Hof van Beroep te Antwerpen154 oordeelde de rechter dat de loutere kennisneming niet voldoende is opdat de algemene voorwaarden tegenstelbaar zouden zijn. Hij onderzocht daarnaast ook in hoeverre de koper in dit geval het beding155 begrepen had. De rechter stelde daarbij dat men moet kunnen aantonen dat de toetreder de draagwijdte van het beding heeft begrepen en dat de bewijslast daarbij bij de bedinger ligt. De rechter eigende zich een marginaal toetsingsrecht toe, steunend op het beginsel van de goede trouw. Hij oordeelde dat de opsteller van het beding speculeerde op het feit dat de toetreder het beding niet zou lezen en/of de draagwijdte

152

Zie randnummers 42 en 45. Zie randnummer 75 e.v. 154 Antwerpen 26 juni 1975, RW 1975-1976, 1311, noot J. LAENENS. 155 In casu ging het om een bevoegheidsbeding 153

30 | P a g i n a

niet zou begrijpen. Steunend op art. 1134 BW ontzegde de rechter de bedinger dan ook het recht om zich te beroepen op dit beding.156 Bij het beding van AXA kan volgens mij dezelfde redenering gemaakt worden. AXA heeft het beding niet duidelijk opgesteld en weet in alle waarschijnlijkheid dat de cliënt het niet zal begrijpen of lezen. Hier komt de beperkende werking van de goede trouw duidelijk in conflict met de bindende kracht van de algemene voorwaarden en werkt als correctiemechanisme.157 Als besluit kan gesteld worden dat AXA zich niet zal kunnen beroepen op dit beding.158

Ingevolge de artikelen 40 §1 en 73 WMPC zijn de bedingen onrechtmatig indien zij niet duidelijk en begrijpelijk zijn. Aangezien de bedingen van AXA en BMPB hier duidelijk niet aan voldoen, zullen deze bedingen dan ook niet kunnen worden ingeroepen door de banken tegenover de consument.

3.2. Aanvaardingsclausules 70. Onderstaande bedingen zijn clausules tot aanvaarding van de algemene voorwaarden. Als we deze aan het gemeen recht toetsen, kan gesteld worden dat deze bedingen geen uitwerking hebben. De aanvaardingsclausule moet immers deel uitmaken van de overeenkomst en niet verborgen zitten in de algemene voorwaarden159, zo kunnen zij de aanvaarding niet vastleggen.160

 1.1.2. AXA “Door gebruik te maken van de diensten van de Bank aanvaardt de klant ook de bepalingen van onderhavig reglement en zijn bijlagen…”

 Art. 1 BMPB: “De handtekening van het formulier voor aanvraag van opening van een Rekening, van het formulier voor aanvraag of bevestiging van ontvangst van een betaalinstrument, zowel als het gebruik van een betaalinstrument vormt een uitdrukkelijke aanvaarding van het Reglement.”

156

R. KRUITHOF, H. MOONS en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973), Verbintenissen”, TPR 1975, 508. Zie randnummer 17. 158 Antwerpen 26 juni 1975, RW 1975-1976, 1311, noot J. LAENENS. 159 Zie randnummer 53 160 L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 86.; K. VANDERSCHOT, “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 37-38.; D. PHILIPPE en M. CHAMMAS “L’opposabilité des conditions générales” in P. WÉRY en M. VANWIJCK-ALEXANDRE, Le processus de formation du contrat, 2004, 267. 157

31 | P a g i n a

71. Ook het kader van de WMPC zijn deze bedingen betwistbaar. Art. 74, 26° WMPC verbiedt het beding waarbij de instemming van de consument op onweerlegbare wijze wordt vastgesteld met voorwaarden waarvan hij niet daadwerkelijk kennis heeft kunnen nemen voor het sluiten van de overeenkomst. Indien aangetoond kan worden dat de consument geen kennis heeft kunnen nemen van de algemene voorwaarden zal dit beding dan ook nietig zijn , want zij stelt op onweerlegbare wijze de aanvaarding vast.161 Art. 74, 21° WMPC verbiedt verder dat de bewijsmiddelen van de consument op ongeoorloofde wijze worden beperkt of dat de bewijslast die normaal op de bank rust wordt omgekeerd. De aanvaarding op een onweerlegbare wijze vastleggen, maakt een ongeoorloofde beperking uit van de bewijsmiddelen van de consument. In ondergeschikte orde kan art. 2. 28° WMPC hier mijns inziens ook ingeroepen worden , omdat deze bedingen een kennelijk onevenwicht voortbrengen in de rechten en plichten van de partijen.

Art. 4 WMPC voorziet daarnaast ook in een speciale informatieplicht. De bank moet de cliënt, volgens dit artikel, voor het sluiten van de overeenkomst de nuttige informatie geven met betrekking tot zijn rechten en plichten voortvloeiende uit het contract. Hieruit kan worden afgeleid dat de bank de consument moet inlichten omtrent de algemene voorwaarden. 72. In zoverre AXA en de BMPB met hun bedingen betalingsdiensten 162 viseren, zullen deze bedingen nietig zijn. De Wet Betalingsdiensten laat deze clausules namelijk niet toe. De informatie betreffende het raamcontract moet spontaan door de betalingsdienstaanbieder worden verschaft tegelegener tijd voordat de gebruiker verbonden is (art. 13 Wet Betalingsdiensten).

161

I. DEMUYNCK, “Onrechtmatige bedingen en de financiële sector: het uitzonderingsregime van de WHPC”, BFR 2001, 81 162 Art.2, 1°,e) " betalingsdienst ": elke dienst, te koop aangeboden in het raam van een bedrijfsactiviteit, als hierna vermeld: de uitgifte van en/of aanvaarding van betaalinstrumenten

32 | P a g i n a

4. Besluit 73. De vraag of de algemene voorwaarden tegenstelbaar zullen zijn aan de cliënt is van ontzettend groot belang. Deze algemene voorwaarden regelen namelijk de contractuele verhouding tussen de cliënt en de bank. Enkel wanneer de algemene voorw aarden correct werden overgemaakt en aanvaard sluipen ze de contractuele relatie binnen.

74. In het empirisch onderzoek werd vastgesteld dat de bankvoorwaarden niet in alle gevallen duidelijk begrijpbaar zijn. In hoofde van de cliënt is dan ook geen redel ijke mogelijkheid tot kennisname mogelijk. Ook zullen aanvaardingsclausules inbegrepen in de algemene voorwaarden geen uitwerking kunnen krijgen. In verhouding met de consument moet de financiële instelling oppassen dat zij voldoet aan de informatieplichte n gesteld in art. 4 en art. 40 van de Wet Marktpraktijken. Indien de Wet Betalingsdiensten van toepassing is dient zij erover te waken dat zij spontaan de informatie omtrent het raamcontract aan de cliënt verstrekt voordat hij verbonden kan zijn.

33 | P a g i n a

34 | P a g i n a

DEEL IV: Het Filtragebeding 1. Gemeen Recht DEFINITIE

75. ‘Filtrage’ of ‘kanalisering’ is de conventionele techniek waarbij een financiële instelling (Bank A) zich het recht voorbehoudt een overschrijving, in opdracht van een cliënt van Bank A naar een rekening van de begunstigde bij Bank B, uit te voeren naar de rekening van diezelfde begunstigde bij Bank A.163 Dit wordt ook wel afleiding van de overschrijvingsopdracht genoemd. De rekening van de begunstigde bij Bank B noemt men de gefiltreerde rekening. De rekening van de begunstigde bij Bank A noemt men de filtrerende rekening.

GELDIGHEIDSVOORWAARDEN

76. Opdat een filtragebeding geldig zou zijn moet aan vier voorwaarden worden voldaan: 1) de opdrachtgever heeft een rekening bij bank A 2) de begunstigde heeft zowel een rekening bij Bank A als bij Bank B 3) de opdrachtgever geeft een overschrijvingsopdracht aan zijn Bank A teneinde een bedrag over te schrijven op de rekening van de begunstigde bij Bank B 4) de begunstigde heeft uitdrukkelijk of impliciet toegestemd om de filtrage ten gunste van zijn rekening bij Bank A toe te passen.164

Deze toestemming kan tot stand worden gebracht in een overeenkomst, het kan echter ook vervat zitten in een filtragebeding in de algemene voorwaarden van de bank die de cliënt dient te aanvaarden.

163

K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 250.; K. TROCH en L. LANOY, “Enkele juridische beschouwingen omtrent filtrageovereenkomsten” noot onder Antwerpen 29 oktober 1996, BFR 2001,51.; F. BONNARENS, “De filtragetechniek: onbekend, doch niet onbemind” noot onder Brussel 19 februari 2008 , RABG 2009, 1066. 164 K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 251.; K. TROCH en L. LANOY, “Enkele juridische beschouwingen omtrent filtrageovereenkomsten” noot onder Antwerpen 29 oktober 1996, BFR 2001,51.;F. BONNARENS, “De filtragetechniek: onbekend, doch niet onbemind” noot onder Brussel 19 februari 2008 , RABG 2009, 1066.

35 | P a g i n a

KENMERKEN 78. Er bestaan twee soorten filtrageopdrachten. De eerste soort is de totale filtrering. Dit houdt in dat alle overschrijvingen bestemd voor de begunstigde op de rekening bij Bank A worden geboekt. Ten tweede komt ook de gedeeltelijke filtrering voor, hierbij wordt enkel een deel van de overschrijvingen afgeleid.165

79. De filtrageovereenkomst kan gekwalificeerd worden als een mandaat van gemeenschappelijk belang.166 Een gevolg hiervan is dat de regels omtrent lastgeving moeten worden toegepast. Een mandaat van gemeenschappelijk belang is een mandaat waarbij zowel de lastgever als lasthebber elk een belang hebben. De financiële instelling kan het filtragebeding als een instrument tot waarborg gebruiken indien zij een krediet heeft verleend aan de begunstigde (=zekerheidsfunctie). De cliënt kan daarenboven genieten van een snellere creditering van zijn rekening en de centralisering van zijn geldmiddelen. Daarenboven zal de interne transactie vaak niet getarifeerd worden.167

De regels betreffende de lastgeving die de basis vormen voor de figuur van de overschrijving, zijn geen obstakel voor het feit dat de bank afwijkt van de instructies van de opdrachtgever. Wel moet ruimte worden gelaten voor andersluidende instructies, zodat het beding geen afbreuk kan doen aan de essentie van de lastgeving.168

Een belangrijke regel omtrent de informatieverplichting is te vinden in art.1993 BW. Elke lasthebber moet rekenschap geven over de wijze van uitvoering van zijn opdracht. Deze informatieverstrekking kan in de praktijk slechts a posteriori plaatsvinden en zal veelal gebeuren bij rekeninguittreksel.169 Sommige rechtspraak vereist evenwel dat deze kennisgeving a priori moet gebeuren (cf. infra).

165

K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 251. 166 Uitgebreide uitleg over de kwalificatie van een filtrageovereenkomst: J. LINSMEAU, “ Le déroutement des ordres de virement” in Mélanges John Kirkpatrick, Brussel, Bruylant, 2004, 526-533. 167 R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 479.; K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 253-255. 168 R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 479. 169 K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 260.

36 | P a g i n a

RECHTSPRAAK

80. In een arrest van 4 februari 2000 vernietigde het Hof van Beroep te Gent een filtrageclausule omdat “de kredietinstelling zich op deze wijze een recht toe-eigent dat onmiskenbaar aanleiding kan geven tot misbruik en fraude, dit in het enkel voordeel van de kredietinstelling”.

STEENNOT en

TISON170 zijn van mening dat dit geen valabel argument is. Een clausule kan op zich fraude of misbruik impliceren waardoor zij nietig is door ongeoorloofde oorzaak(art. 1131 BW) ofwel wordt een rechtmatige clausule op een wijze gebruikt die kennelijk in strijd is met de goede trouw. In dit laatste geval kan niet tot de nietigheid worden besloten, maar moet de uitoefening van het recht beperkt worden tot de normale uitoefening ervan of moet de schade worden hersteld. Het is niet waarschijnlijk dat de uitoefening, door de kredietinstelling, van het recht verleend door het afleidingsbeding in de algemene voorwaarden rechtsmisbruik uitmaakt.171

81. Als een filtragebeding de mogelijkheid laat om zijn werking buiten spel te zetten bij “andersluidende instructie” stelt zich de vraag of het louter invullen van een rekeningnummer een dergelijke andersluidende instructie uitmaakt. Het Hof van Beroep te Gent beschouwde de opgave van een ander rekeningnummer als een andersluidende instructie, waardoor het filtragebeding intern tegenstrijdig werd. Deze stelling is echter niet houdbaar indien men nog enige zin wil verlenen aan het beding. Indien men de loutere opgave van een rekeningnummer van een andere financiële instelling als een andersluidende instructie beschouwt, holt men de werking van het beding uit.172 Dit zou in strijd zijn met art. 1157 BW.173 Het arrest van het Hof van Beroep te Gent stemt echter niet overeen met voorafgaande beslissingen.174 Oudere rechtspraak heeft de geldigheid van de techniek niet in vraag gesteld.175

170

R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 478. 171 R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 478. 172 R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 478. 173 Art 1157 BW: Wanneer een beding voor tweeërlei zin vatbaar is, moet men het veeleer opvatten in de zin waarin het enig gevolg kan hebben, dan in die waarin het geen gevolg kan teweegbrengen.; E. WYMEERSCH, R. STEENNOT en M. TISON, “Overzicht van rechtspraak. Privaat bankrecht (1999-2007)”,TPR 2008, 1182. 174 Dit arrest werd dan ook verbroken door een arrest van 11 april 2003 van het Hof van Cassatie 175 Kh. Antwerpen 16 december 1993 en Antwerpen 29 oktober 1996, BFR 2001/1, 51, noot K. TROCH en L. LANOYE.

37 | P a g i n a

82. Het Hof van Beroep te Brussel176 vereiste in een arrest van 9 oktober 2002 dat de opdrachtgever geïnformeerd werd omtrent de afleiding van de overschrijvingsopdracht. De bank zou de opdrachtgever a priori moeten verwittigen zodat hij nog kan beslissen, hetzij om de opdracht te annuleren, hetzij om ze op een of andere wijze aan te passen, hetzij om andere maatregelen te nemen. Zo niet, begaat hij een fout in verband met zijn informatieplicht. De schuldenaar kan er belang bij hebben dat de betaling van de schuldeiser op een bepaalde rekening geschiedt.177Het feit dat de opdrachtgever voorafgaandelijk moet worden geïnformeerd stuit op kritiek. Dit staat immers de snelheid in de weg waarmee overschrijvingsopdrachten worden uitgevoerd. Daarbij komend kan de opdrachtgever voordeel hebben bij een snelle uitvoering.178 In 2008 oordeelde het Hof van Beroep te Brussel dat het filtragebeding rechtsgeldig is indien de begunstigde-cliënt hiermee heeft ingestemd”.179

2. Bijzondere wetgeving 2.1. Wet Marktpraktijken 83. Het filtragebeding creëert geen kennelijke onevenwichtigheid in de relatie bank-consument in de zin van art. 73 juncto 2,28° WMPC. Het beding verleent ook voordelen voor de consument.180 Verder werden geen specifiek bepalingen teruggevonden in de WMPC omtrent afleidingsbedingen.181

2.2. Wet Betalingsdiensten 84. Met de komst van de Wet Betalingsdiensten rijst nu ook de vraag of afleidingsbedingen nog steeds geldig zijn. Volgens HENNARD182 doet deze wet echter geen afbreuk aan de geldigheid van het beding. 176

Brussel 9 oktober 2002, TBH 2004, 143. E. WYMEERSCH, R. STEENNOT en M. TISON, “Overzicht van rechtspraak. Privaat bankrecht (1999-2007)”,TPR 2008, 1184. 178 R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 253. 179 Brussel 19 februari 2008, RABG 2009, 1060. 180 R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 252. 181 R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 479. K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 259. 182 G. HENNARD, “L'exécution d'opérations de paiement non autorisées et l'inexécution ou l'exécution incorrecte d'opérations de paiement. Analyse des dispositions de la PSD [Payment Services Directive] et comparaison avec le droit belge en vigueur”, BFR 2009, 13. 177

38 | P a g i n a

3. Empirisch onderzoek 85. Volgende filtragebedingen werden teruggevonden:  I.16.7 KBC: “Tenzij de opdrachtgever zich daartegen voorafgaandelijk uitdrukkelijk verzet, en mits de begunstigde er zich vooraf akkoord mee heeft verklaard, heeft KBC Bank het recht om hetzij de over te maken bedragen te boeken op een rekening die de begunstigde bij haar, bij CBC Banque of bij Centea aanhoudt, hetzij die bedragen te laten uitkeren door een kantoor of correspondent van haarzelf, CBC Banque of Centea, zelfs al heeft de opdrachtgever KBC Bank de opdracht gegeven deze bedragen aan hem te doen uitkeren door een andere financiële instelling.”  Art.89 BMPB: “De Cliënt verleent de Bank de toestemming om de rekening of een van de rekeningen waarvan hij bij haar houder is, te crediteren met alle bedragen en/of waarden die de Bank, in opdracht van derden, gevraagd wordt op om het even welke wijze te zijner beschikking te stellen, meer in het bijzonder d.m.v. transfer naar een andere rekening van de Cliënt in haar boeken of naar een rekening geopend op naam van de Cliënt bij een andere financiële instelling.”

 1.19.2. AXA: “De Bank kan dan ook de zichtrekening van de klant crediteren voor alle sommen en waarden die haar voor rekening van de klant toekomen of waarvoor zij opdracht krijgt ze aan de klant over te maken, om welke reden ook.”

In de algemene voorwaarde van KBC liggen twee rechtsverhoudingen vervat. Ten eerste wordt de relatie Bank-Opdrachtgever geregeld, ten tweede de relatie Bank-Begunstigde. Zoals beschreven in het arrest van het Hof van Beroep te Gent 183 kan een beding dat deze twee verhoudingen regelt, als intern tegenstrijdig beschouwd worden. Het kan immers niet dat wanneer de opdrachtgever afwijkt van het afleidingsbeding door een andersluidende instructie, de bank toch de rekening van de begunstigde bij zichzelf crediteert, omdat zij immers een mandaat van de begunstigde heeft. De problematiek is door KBC ontweken doordat zij in haar beding gebruik maakt van het woordje “en”. Daarmee impliceert het beding dat de bank de filtrageopdracht slechts kan uitvoeren mits aan twee cumulatieve voorwaarden werd voldaan:

183

Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 476.

39 | P a g i n a

de opdrachtgever mag zich niet verzetten en tegelijkertijd moet de begunstigde er zich voorafgaand akkoord mee verklaren.

Indien in de praktijk een tegenstrijdigheid wordt vastgesteld met betrekking tot afleidingsbedingen, moeten deze geïnterpreteerd worden in het voordeel van de partij die zich heeft verbonden, in casu de opdrachtgever van de overschrijvingsopdracht (art 1162 BW).184

De BMPB en AXA kozen ervoor om een filtragebeding in verhouding met de begunstigde op te nemen. Het beding van AXA blinkt echter niet uit in duidelijkheid en begrijpelijkheid. Mij lijkt het maar zeer de vraag of een leek bij het lezen van dit beding zal doorhebben wat met dit beding bedoeld wordt 185.

86. Zowel de BMPB als AXA voorzien in hun filtragebedingen dat de bank sowieso de toestemming heeft om de afleiding toe te passen. De cliënt kan hiertegen dus geen enkel bezwaar meer maken. Het is echter beter om een conventionele “uitstapmogelijkheid” voorzien teneinde een evenwichtige contractverhouding te bekomen. Dit is het geval ongeacht het gaat om een specifieke filtrageovereenkomst of om een specifiek filtragebeding. 186

87. Zoals hierboven beschreven, vormen de regels m.b.t. de lastgeving de basis van de figuur van de overschrijving. Het is dus belangrijk om ruimte te laten voor een “andersluidende instructie” zodat de figuur van de lastgeving niet wordt uitgehold. 187 KBC voorziet dit in zijn filtragebeding (“tenzij de opdrachtgever zich daartegen voorafgaandelijk uitdrukkelijk verzet”). De bedingen van AXA en de BMPB laten geen ruimte voor een andersluidende instructie. Zij moeten dus oppassen dat zij de figuur van de lastgeving niet uithollen.

184

R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 479. 185 Zie randnummer 60 186 K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 256. 187 R. STEENNOT en M. TISON, “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 479.

40 | P a g i n a

4. Besluit 88. In de rechtspraak stelt men soms strenge eisen aan het filtragebeding. De banken zullen hun bedingen dus op een zeer voorzichtige manier moeten opstellen. Volgens mij is KBC hier in geslaagd doordat zij ruimte laat voor een andersluidende instructie en het beding niet intern tegenstrijdig is. De BMPB zal erop moeten letten dat zij ruimte laat voor een andersluidende instructie. Het filtragebeding van AXA is in mijn ogen zelfs niet tegenstelbaar door de slechte formulering. 188 Daarnaast laat zij ook geen ruimte voor een andersluidende instructie.

188

Zie randnummer 60.

41 | P a g i n a

42 | P a g i n a

DEEL V: Eenzijdig wijzigingsrecht 89. Bankcontracten zijn vaak contracten met een lange duurloop. Na verloop van tijd ontstaat dan ook meestal de behoefte om bepaalde elementen van het contract te wijzigen. Het is hierbij nuttig om mogelijkheden in de algemene voorwaarden te voorzien, om deze voorwaarden eenzijdig te kunnen wijzigen. Nadien kan eventueel discussie ontstaan over welke versie van de algemene voorwaarden nu van toepassing is. Het valt dan ook aan te raden om elk document van de algemene voorwaarden telkens van een versienummer en/of datum te voorzien. In de financiële sector worden algemene voorwaarden vaak gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.189

1. Gemeen recht HET VERBINTENISRECHTELIJK UITGANGSPUNT: HET BEGINSEL VAN DE VERBINDENDE KRACHT VAN DE OVEREENKOMST

90. Art. 1134, lid 1 BW bepaalt: “alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan, strekken degenen die deze hebben aangegaan tot wet”. Dit beginsel verzekert de rechtszekerheid en stabiliteit van de rechtsorde. Het is dan in principe de partijen ook niet toegestaan om het contract eenzijdig te wijzigen.190

Dit principe geldt ook voor de rechter. Hij mag noch ambtshalve, noch op verzoek van de partijen het contract wijzigen, aanpassen of herschrijven. Ook hij dient de verbindende kracht van de overeenkomst dus te respecteren en mag zich niet mengen in de contractuele verhouding tussen de partijen.

189

J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 35. S. STIJNS, Verbintenissenrecht - Boek 1, Brugge, Die Keure, 2005, 40-41.; W. VAN GERVEN en S. COVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, 56. 190

43 | P a g i n a

GELDIGHEID 91. De partijen kunnen mits wederzijdse toestemming of indien de wet hierin uitdrukkelijk voorziet (art 459 Ger. W. en art. 31 W. Venn.)191 de overeenkomst herroepen.192 Dit is geen schending van de verbindende kracht van de overeenkomst maar een nieuwe toepassing van de theorie van de wilsautonomie.193 Niets staat de partijen in de weg overeen te komen om aan één van hun de mogelijkheid te verlenen de overeenkomst eenzijdig te wijzigen.194 Dit recht noemt men het ius variandi ofwel de partijbeslissing.195 De partijbeslissing is in beginsel geldig.196

92. Volgens art. 1108 BW moet een verbintenis een voorwerp hebben. Dit voorwerp moet voldoen aan bepaalde geldigheidsvoorwaarden: het voorwerp moet bestaan of kunnen bestaan, geoorloofd zijn, mogelijk en in de handel zijn en het moet ook bepaald of bepaalbaar zijn (art. 1129 BW).

STORME geeft een ruime invulling aan het begrip bepaalbaarheid. Bepaling door partijbeslissing volstaat mits zij “te goeder trouw” (naar redelijkheid en billijkheid) geschiedt. Hij stelt dat indien de partijbeslissing binnen de grenzen van de goede trouw geschiedt, de schuldenaar voldoende beschermd wordt tegen de willekeur van de schuldeiser. Het zou dan verkeerd zijn te veronderstellen dat een beding van partijbeslissing ongeldig is, indien het de schuldenaar toelaat naar willekeur te beslissen.197

191

K. VANDERSCHOT, “De sanctionering van abusieve partijbeslissingen genomen bij contractuele wanprestatie: de verschillende gedaantes van de matigende werking van de goede trouw”, TBBR 2005, afl. 2, 88.; Andere wetsbepalingen sluiten de partijbeslissing uit, vb inzake koop art. 1591 BW evenals art. 25 WAO, waarbij het beding dat aan de werkgever het recht verleent om de contractvoorwaarden eenzijdig te wijzigen nietig verklaard wordt: W. VAN GERVEN en S. COVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, 134-135. 192 Art. 1134, lid 2 BW; 193 A. VAN OEVELEN, “ De eenzijdige wijziging en beëindiging van de verzekeringsovereenkomst door de verzekeraar: bestaat er een recht op behoud van een verzekering? “, RW 2003-2004, nr. 28, 1083. 194 P.A. FORIERS, Tendensen in het bedrijfsrecht, de eenzijdige wijziging van het contract, Antwerpen, Kluwer, 2003, 35. 195 M. STORME, “De bepaling van het voorwerp van een verbintenis bij partijbeslissing”, TPR 1988, 1260. 196 S. STIJNS, Verbintenissenrecht - Boek 1, Brugge, Die Keure, 2005, 98. 197 M. STORME, “De bepaling van het voorwerp van een verbintenis bij partijbeslissing”, TPR 1988, 1262-1264.

44 | P a g i n a

Cassatierechtspraak198 en meer recente rechtsleer199 stelt daarentegen dat het voorwerp enkel voldoende bepaalbaar is, indien de partijen in hun verbintenis voldoende objectieve criteria200 hebben opgenomen op grond waarvan het voorwerp kan worden bepaald, zonder dat een nieuwe wilsuiting van de contractspartijen nodig is om die criteria te bepalen. 201

Of er voldoende objectieve criteria bepaald zijn, wordt aan de soevereine beoordeling van de feitenrechter overgelaten.202 Het kan echter niet de bedoeling zijn dat de partijen alle criteria bepalen, de partijbeslissing zou dan veel van zijn nut verliezen. De gekozen criteria moeten in elk geval “voldoen in aantal en toereikend zijn”, zodat de partijbeslisser zelf geen determinerende keuzes meer moet maken.203 Daarnaast moeten de criteria ook “objectief” zijn. Dit wil zeggen dat de criteria zodanig specifiek moeten worden omschreven, zodat nadien niet meer kan worden getwijfeld aan de wil van de opstellers.204 Een loutere verwijzing naar “marktontwikkelingen” lijkt daarbij niet aan deze vereisten te voldoen.205

In de algemene bankvoorwaarden worden eenzijdige wijzigingsbedingen vaak ingelast met betrekking tot interestvoeten, tarifering en commissievergoedingen.206

198

Cass. 13 juni 2005, JTT 2006, afl. 936, 29. L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 128-129.; I. SAMOY en A. MAES, “Over het beding dat de bevoegdheid verleent om een partijbeslissing te nemen en de vraag of de opname van objectieve criteria noodzakelijk is voor de geldigheid ervan”, TBBR 2010, afl. 6, 312, noot onder Gent 13 oktober 2008.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 36. 200 Gent 21 september 2009, NJW 2010, 798. 201 Cass. 20 juni 1934, Pas. 1934, I, 332.; Cass. 2 oktober 1968, Pas. 1969, I, 129. ; Cass. 11 september 1974, Pas. 1975, I, 31. ; Cass. 5 januari 1977, Pas. 1977, I, 483. ; Cass. 15 februari 1985, Arr.Cass. 1984-1985, 822.; A. SERGYSELS, “Les clauses de modification unilatérale dans les conditions générales bancaires”, Bank Fin. 1996, 494.; L. CORNELIS, “ Het mijnenveld rond de bindende derden- of partijbeslissing”, TPR 2004, 71.; K. VANDERSCHOT, “De sanctionering van abusieve partijbeslissingen genomen bijcontractuele wanprestatie: de verschillende gedaantes van de matigende werking van de goede trouw”, TBBR 2005, afl. 2, 88. 202 L. CORNELIS, “ Het mijnenveld rond de bindende derden- of partijbeslissing”, TPR 2004, 79. ; I. SAMOY en A. MAES, “Over het beding dat de bevoegdheid verleent om een partijbeslissing te nemen en de vraag of de opname van objectieve criteria noodzakelijk is voor de geldigheid ervan”, TBBR 2010, afl. 6, 311, noot onder Gent 13 oktober 2008. 203 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 36. 204 L. CORNELIS, “ Het mijnenveld rond de bindende derden- of partijbeslissing”, TPR 2004, 81.; L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 110. 205 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 36. 206 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 21.; L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 108. 199

45 | P a g i n a

RECHTERLIJKE CONTROLE 93. Een rechterlijke beoordeling a posteriori is altijd mogelijk.207 Deze beoordeling bestaat uit twee luiken. Ten eerste moet de bindende kracht van de partijbeslissing onderzocht worden. Daarnaast moet de beslissing zelf getoetst worden. Bij een partijbeslissing moet de “bevoegde”208 partij het recht te goeder trouw uitvoeren209, zonder rechtsmisbruik. Indien er misbruik werd gemaakt van dit recht kan de rechter de partijbeslissing matigen.210 Deze rechterlijke beoordeling houdt volgens de traditionele opvatting een marginale toetsing in.211 Bij kennelijk onredelijke beslissingen zal de rechter kunnen ingrijpen. Deze stelling heeft echter kritiek uitgelokt. Niet enkel een kennelijk onredelijke wijziging moet worden bestraft maar volgens STORME moet er ook worden opgetreden bij een onredelijke beslissing zonder dat deze kennelijk onredelijk moet zijn.212 Volgens STEENNOT moet er worden ingegrepen van zodra de partij niet handelt als een redelijk zorgvuldig persoon.213 Om te besluiten is het duidelijk dat we kunnen stellen dat we hier te maken hebben met een gecontroleerde en niet met een discretionaire bevoegdheid.214

207

P. A. FORIERS, Tendensen in het bedrijfsrecht, de eenzijdige wijziging van het contract, Antwerpen, Kluwer, 2003, 36.; P. WÉRY, Droit des obligations – Volume 1, Brussel, Larcier, 2011, 891. 208 Bevoegdheid is hier niet in de tradtionele zin van het woord gebruikt, nl: een in rechte erkende macht om in andermans naam en voor andermans rekening rechtshandelingen te stellen. Het is echter gemakkelijker om zo over een gecontroleerde bevoegdheid te spreken i.p.v. een discretionaire macht. Zie: L. CORNELIS en I. CLAEYS, “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in J.-P. BUYLE en M. TISON (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 110-111.) 209 Gent 21 september 2009, NJW 2010, 798. 210 de Dit is de matigende werking van de goede trouw, 1134, 3 lid BW.; K. VANDERSCHOT, “De sanctionering van abusieve partijbeslissingen genomen bij contractuele wanprestatie: de verschillende gedaantes van de matigende werking van de goede trouw”, TBBR 2005, afl. 2, 92. 211 R. KRUITHOF, H. MOONS en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973), Verbintenissen”, TPR 1975, 481.; K. VANDERSCHOT, “De sanctionering van abusieve partijbeslissingen genomen bij contractuele wanprestatie: de verschillende gedaantes van de matigende werking van de goede trouw”, TBBR 2005, afl. 2, 88.; I. SAMOY en A. MAES, “Over het beding dat de bevoegdheid verleent om een partijbeslissing te nemen en de vraag of de opname van objectieve criteria noodzakelijk is voor de geldigheid ervan”, TBBR 2010, afl. 6, 311312, noot onder Gent 13 oktober 2008. 212 M. STORME, “De bepaling van het voorwerp van een verbintenis bij partijbeslissing”, TPR 1988, 1268. 213 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 23.; R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 522. 214 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 22.

46 | P a g i n a

2. Bijzonder recht 2.1. Wet Marktpraktijken 94. Art. 74,2° WMPC bepaalt dat de bedingen of combinaties van bedingen onrechtmatig zijn indien zij de financiële instelling toelaten bij overeenkomsten van onbepaalde duur eenzijdig de prijs te verhogen of de voorwaarden ten nadele van de consument te wijzigen op basis van elementen die enkel afhangen van haar wil, zonder dat de consument in al deze gevallen het recht heeft om vooraleer de nieuwe prijs of de nieuwe voorwaarden van kracht worden, de overeenkomst zonder kosten of schadevergoeding te beëindigen en hem daartoe een redelijke termijn wordt gelaten. Het artikel zelf voorziet echter in twee uitzonderingen: a) de bedingen van prijsindexering, voor zover deze niet onwettig zijn en de wijze waarop de prijzen worden aangepast expliciet beschreven is in de overeenkomst; b) de bedingen waarbij de onderneming van financiële diensten zich het recht voorbehoudt de door of aan de consument te betalen rentevoet te wijzigen, zonder enige opzegtermijn in geval van geldige reden, mits de onderneming verplicht wordt dit ter kennis te brengen van de consument en deze vrij is de overeenkomst onmiddellijk op te zeggen Deze bepaling is veel preciezer dan de vorige bepaling in het WHPC,215 waarin bepaald werd dat het verboden was de prijs te laten schommelen op basis van elementen die louter afhangen van de wil van de verkoper. De wet maakt nu een onderscheid tussen overeenkomsten van onbepaalde en bepaalde duur.216 De onderneming heeft nu het recht om bij overeenkomsten van onbepaalde duur de prijs eenzijdig te wijzigen, indien de consument daarnaast het recht verkrijgt om van het contract af te zien zonder kosten of schadevergoeding vóór de nieuwe prijs of nieuwe voorwaarden van kracht worden.217 De consument moet hierbij een redelijke termijn verkrijgen.218

Op te merken valt dat in art. 32, 2° WHPC, naast deze twee uitzonderingen, ook nog een derde uitzondering voorkwam. Deze werd in de WMPC niet meer hernomen. De uitzondering betrof namelijk de bedingen waarbij de verkoper van financiële diensten zich het recht toe-eigende het 215

Art. 32,2° WHPC Art. 74,3° WMPC 217 A. LOMBART, “ Les clauses abusives” in T. HEREMANS, De nieuwe wet marktpraktijken en consumentenbescherming: volledig overzicht van oud en nieuw, Brussel, Larcier, 2010, 109.; P. WÉRY, Droit des obligations – Volume 1, Brussel, Larcier, 2011, 919. 218 F. BOGAERT en B. VAN BAEVEGHEM, “Contractuele aspecten van de wet marktpraktijken” in I. CLAEYS, R. STEENNOT en M. TISON, Economisch recht: Ondernemingen, concurrenten en consumenten 2010-2011, Mechelen, Kluwer, 2011, 35. 216

47 | P a g i n a

tarief van de diensten te wijzigen mits de verkoper verplicht werd dit ter kennis te brengen van de consument binnen een redelijke opzegtermijn en deze vrij was onmiddellijk de overeenkomst op te zeggen. 219

95. Art. 74,3° WMPC behelst dezelfde situatie als hierboven maar heeft betrekking op overeenkomsten van bepaalde duur. De twee uitzonderingen die hierboven werden beschreven zijn ook hier van toepassing. 96. Art. 74, 4° WMPC verbiedt bedingen waarbij de onderneming zich het recht voorbehoudt kenmerken van het product te wijzigen voor zover deze kenmerken wezenlijk van aard zijn. Ook is het de onderneming niet toegelaten kenmerken van het product te wijzigen indien deze kenmerken wezenlijk zijn voor de consument voor zover dit gebruik is meegedeeld aan de onderneming en dit door haar aanvaard is. Wanneer dergelijke specificaties ontbreken, moet gekeken worden naar het gebruik dat redelijkerwijze te voorzien is. De consument wordt aangeraden de voor hem wezenlijke kenmerken in het contract op te nemen.220 Volgens de rechtspraak zijn algemene bedingen die geen onderscheid maken tussen wezenlijke en niet-wezenlijke kenmerken en in het algemeen in de mogelijkheid voorzien om de kenmerken van het product te wijzigen verboden en nietig.221

2.2. Wet Betalingsdiensten 97. De Wet Betalingsdiensten is van toepassing op zowel consumenten als professionelen. In de relatie tot professionelen kunnen verschillende bepalingen van de Wet Betalingsdiensten echter worden uitgesloten.222 Men moet steeds in het achterhoofd houden dat de Wet Betalingsdiensten in beginsel enkel van toepassing is op de zichtrekening en niet op de spaarrekening.

219

R. STEENNOT, Wet Marktpraktijken, Antwerpen, Intersentia, 2010, 201.; G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting, R.W. 2010-2011, 405.; R. STEENNOT, “ De nieuwe wet marktpraktijken”, Financial Law Institute – Universiteit Gent, Working Paper Series, 2011, 17. 220 P. CAMBIE, Onrechtmatige bedingen, Gent, Larcier, 2009, 236. 221 Voorz. Kh. Brussel 16 juni 2003, DCCR 2004, afl. 63, 70, 84,105, 114.; R. STEENNOT, Wet Marktpraktijken, Antwerpen, Intersentia, 2010, 202.; R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer: een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 523.; R. STEENNOT, “Consumentenbescherming: overzicht van rechtspraak (2003-2007)”, TPR 2009, 284. 222 Art. 27 Wet Betalingsdiensten

48 | P a g i n a

WIJZIGINGEN VAN HET RAAMCONTRACT 98. Indien de financiële instelling contracteert met een consument, moet zij rekening houden met een bijzondere regeling beschreven in art. 16 Wet Betalingsdiensten. Dit artikel geldt voor overeenkomsten van bepaalde en onbepaalde duur. De bijzondere regeling houdt in dat elke wijziging aan het raamcontract (er wordt geen onderscheid gemaakt tussen essentiële en randvoorwaarden223) en elke wijziging van de in art. 14 vermelde informatie en voorwaarden, moet worden voorgesteld op dezelfde wijze als in art. 13 § 1 is bepaald door de betalingsdienstaanbieder. Dit uiterlijk twee maanden voor de datum van de beoogde inwerkingtreding ervan.224

Art. 16, §1, tweede lid bepaalt verder dat indien de betalingsdienstaanbieder gebruik maakt van het in het raamcontract bepaalde recht om wijzigingen stilzwijgend te laten aanvaarden, hij bij een wijziging de betalingsdienstgebruiker in herinnering dient te brengen dat hij geacht wordt de wijziging te hebben aanvaard indien hij er zich niet tegen verzet voor de voorgestelde datum van inwerkingtreding, en dat hij anderzijds de overeenkomst kosteloos kan opzeggen voor de datum van inwerkingtreding van de wijziging.225 Een opzeggingstermijn moet niet worden nageleefd maar dit kan wel worden bedongen. Deze termijn mag dan hoogstens één maand bedragen. Het moet opgemerkt worden dat de toevoeging van nieuwe diensten geen wijziging is, maar wel een aanvullend contract. 226

WIJZIGING VAN DE RENTEVOET / WISSELKOERS

99. Bovenstaande verplichting om de cliënt op de hoogte te stellen van de wijziging twee maanden voorafgaand aan de inwerkingtreding van de wijziging, geldt niet indien de wijziging betrekking heeft op de rentevoeten en wisselkoersen. Wel moet er voldaan zijn aan twee voorwaarden opdat de wijziging onmiddellijke ingang zou kunnen krijgen zonder voorafgaande kennisgeving. Als eerste moet de mogelijkheid tot wijziging bepaald zijn in het raamcontract, en vervolgens moet de wijziging gebaseerd zijn op de overeengekomen referentievoet of referentiewisselkoers.227 223

A. VANDOOLAEGHE, “De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 73. ste Art. 16, §1, 1 lid Wet Betalingsdiensten 225 R. STEENNOT en T. BAES, “Wet op de betalingsdiensten: Bescherming of overbescherming?”, BFR 2010, 219.; R. STEENNOT,”Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 525.; I.DE POORTER, “De wet betreffende de betalingsdiensten leidt tot een betere bescherming van de consument”, RW 2010-2011, 1335.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 137-138.; R. STEENNOT, “Artikelsgewijze commentaar op de Wet Betalingsdiensten”, OHRF 2011, 126. 226 A. VANDOOLAEGHE, “De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 74. 227 Art. 16 § 2 Wet Betalingsdiensten 224

49 | P a g i n a

Indien de wijziging van de rentevoet of wisselkoers gunstig uitvalt voor de betalingsdienstgebruiker, moet de betalingsdienstaanbieder hier geen kennis van geven. Als daarentegen de wijziging negatief uitvalt, moet de betalingsdienstaanbieder elke wijziging zo spoedig mogelijk ter kennis brengen, tenzij door de partijen wordt overeengekomen dat de informatie met een specifieke frequentie of op een specifieke wijze wordt verstrekt of ter beschikking wordt gesteld. Elke wijziging van een rentevoet of wisselkoers moet worden uitgevoerd en berekend op een neutrale wijze die de betalingsdienstgebruiker niet discrimineert.228

BEWIJS EN SANCTIES

100. Bij niet-naleving van de verplichtingen door de betalingsdienstaanbieder kan de betalingsdienstgebruiker de raamovereenkomst met een gemotiveerd ter post aangetekend schrijven onmiddellijk opzeggen zonder kosten of boete vanaf het ogenblik dat hij kennis had of hoorde te hebben van de niet-nageleefde verplichtingen.229 Volgens de tekst van artikel 26 rust de bewijslast inzake het naleven van de informatieverplichtingen op de betalingsdienstaanbieder.

2.3. Verhouding Wet Marktpraktijken en Wet Betalingsdiensten 101. Art. 16 Wet Betalingsdiensten heeft voorrang op de regels die in art. 74 WMPC bepaald zijn omdat de Wet Betalingsdiensten hier als de lex specialis wordt aanzien.

228 229

R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 137-138. Art. 63 Wet Betalingsdiensten

50 | P a g i n a

3. Het empirisch onderzoek 3.1. Wijzigen van het raamcontract 102. De clausules m.b.t. het eenzijdig wijzigingsrecht werden teruggevonden in de algemene voorwaarden van zowel KBC, AXA en de BMPB in de respectievelijke artikelen I.32,33 en 36/ 1.33.1, 15 reglement zichtrekeningen / art. 39.

§1. Wet Marktpraktijken a. Onderscheid wezenlijke en niet wezenlijke kenmerken?

 I.36 KBC: “Onder voorbehoud van afwijkende bepalingen in bijzondere reglementen, kan KBC Bank de Algemene Bankvoorwaarden, de bijzondere reglementen en haar diensten wijzigen…”

 1.33.1 AXA: “De Bank behoudt zich het recht voor om dit reglement, de bijlagen erbij (bijzondere reglementen) en de tarieflijsten te wijzigen…”  Art. 39 BMPB: “De Bank kan op elk moment de bepalingen van het Reglement aanvullen of wijzigen. Elke wijziging aan de bepalingen van het Reglement zal verlopen volgens de volgende procedure…”

103. Art. 74, 4° WMPC verbiedt bedingen waarbij de onderneming zich het recht voorbehoudt kenmerken van het product te wijzigen, voor zover deze kenmerken wezenlijk van aard zijn. Indien de banken hun algemene voorwaarden wijzigen, houdt dit mijns inziens ook een wijziging in de kenmerken van de producten van de financiële instelling in.

In deze drie clausules zien we dat zowel KBC, AXA als de BMPB in hun clausules geen onderscheid maken of ze nu wezenlijke of niet wezenlijke kenmerken van de overeenkomst wijzigen. Zoals hierboven beschreven230 zijn bedingen die algemeen in de mogelijkheid voorzien de kenmerken van

230

Zie randnummer 96

51 | P a g i n a

het product te wijzigen verboden.231 Deze bedingen kunnen nietig verklaard worden en zodoende kan het gemeen recht toepassing vinden.

b. Is Art. 72, 4° WMPC nu van toepassing?

104. Het bovenstaande verbod van art. 74,4° WMPC is niet van toepassing wanneer een wijziging is doorgevoerd met het akkoord van de consument. Naar gemeen recht is er sprake van een wijziging van het contract door onderlinge toestemming indien er 1) een redelijke mogelijkheid tot kennisname is, 2) er een redelijke protesttermijn is verleend en 3) een uitdrukkelijke of stilzwijgende aanvaarding is gebeurd.232

De vraag stelt zich nu of de clausules van KBC, AXA en de BMPB onrechtmatig zijn ingevolge art. 74, 4° WMPC. We nemen hier als voorbeeld het beding van KBC:  I.36. KBC: “Onder voorbehoud van afwijkende bepalingen in bijzondere reglementen, kan KBC Bank de Algemene Bankvoorwaarden, de bijzondere reglementen en haar diensten wijzigen mits zij deze wijzigingen (2) twee maanden voorafgaand aan de toepassing ervan aan de cliënt (1) ter kennis brengt. De cliënt wordt (3)geacht de wijzigingen aanvaard te hebben, tenzij hij in de periode tussen de kennisgeving van de wijzigingen en de toepassing ervan, aan de bank schriftelijk te kennen heeft gegeven dat hij deze niet aanvaardt. Wanneer de cliënt verkiest af te zien van de aangeboden diensten onder de gewijzigde voorwaarden, kan hij de overeenkomst opzeggen binnen dezelfde periode, die voorafgaat aan de toepassing van de gewijzigde voorwaarden…”

Het beding van KBC bepaalt: 1) dat zij elke wijziging aan de cliënt ter kennis zullen brengen 2) een protesttermijn van respectievelijk 2 maanden 3) een veronderstelde stilzwijgende aanvaarding bij het verlopen van deze protesttermijnen

231

Voorz. Kh. Brussel 16 juni 2003, DCCR 2004, afl. 63, 70, 84,105, 114.; R. STEENNOT, “Consumentenbescherming: overzicht van rechtspraak (2003-2007)”, TPR 2009, 284. 232 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 525-526.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 25-26.; A. VAN OEVELEN, “Overmachts- en herzieningsbedingen in het gemene recht en in overeenkomsten met consumenten” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 284.

52 | P a g i n a

Om te besluiten kunnen we hier dus spreken van een wijziging van het contract door onderlinge toestemming. Art. 74,4° WMPC zal hier niet van toepassing zijn en zodoende is het beding niet nietig.

Art. 39 BMPB heeft dezelfde kenmerken, er moet echter een voorbehoud gemaakt worden voor 1.33.3 AXA. Dit beding stipuleert dat: “de klant de relatie met de Bank schriftelijk kan verbreken binnen een periode van 1 maand na de kennisgeving van de wijziging, behoudens andersluidende bepalingen ter zake in de bijzondere reglementen”. Indien de “andersluidende bepalingen” ertoe strekken dat de klant geen protesttermijn verkrijgt, zal er sprake zijn van een eenzijdige wijziging waardoor art. 74,4° WMPC van toepassing wordt en het beding nietig is.

§2. Wet Betalingsdiensten

105. De voorwaarden inzake wijzigingen aan het raamcontract waarop de Wet Betalingsdiensten van toepassing is233, zijn de volgende: I. 36 KBC, art. 15 bijlage zichtrekening AXA en art. 39 BMPB.

a. Termijn

106. De termijn om de consument in kennis te stellen van een wijziging aan het raamcontract bedraagt twee maanden voor de inwerkingtreding van deze wijziging. Geen enkele bank zondigt tegen deze regel. Zij bepalen dat “zij (KBC)wijzigingen twee maanden voorafgaand aan de toepassing ervan aan de cliënt ter kennis brengt” of dat “(AXA) gebeurlijke wijzigingen slechts in voege treden na verloop van ten minste 2 maanden” of dat “(BMPB) de wijzigingen van kracht worden bij het verstrijken van een termijn van 2 kalendermaanden, te rekenen vanaf het moment dat de Bank de wijziging aan de Cliënt meedeelde”.

b. Wijze

107. Art. 16 §1 bepaalt dat de informatie omtrent deze wijziging ter kennis moet gebracht worden aan de consument op de wijze zoals beschreven is in art. 13§1 Wet Betalingsdiensten. Dit betekent dat aan vier voorwaarden voldaan moet zijn. De wijzigingen moeten op papier of op een andere duurzame drager ter kennis worden gesteld. De mededeling moet in gemakkelijk te begrijpen 233

De Wet Betalingsdiensten is van toepassing op betaalrekeningen. Een betaalrekening is een op naam van een of meer betalingsdienstgebruikers aangehouden rekening die voor de uitvoering van betalingstransacties wordt gebruikt. Hiermee wordt een zichtrekening bedoeld. Een spaarrekening laat ook toe enkele betalingstransacties te verrichten maar uit de parlementaire voorbereidingen is het af te leiden dat enkel een zichtrekening voor ogen werd gehouden.

53 | P a g i n a

bewoordingen en in duidelijke en bevattelijke vorm verstrekt worden. Dit alles moet gebeuren in de taal van het taalgebied waar de betalingsdienst wordt aangeboden of in een andere taal die tussen de partijen is overeengekomen.

108. De clausules van KBC en AXA zijn beknopt. KBC vermeldt in art. I 36 enkel dat zij de cliënt in kennis zal stellen: “KBC Bank kan de Algemene Bankvoorwaarden, de bijzondere reglementen en haar diensten wijzigen, mits zij deze wijzigingen twee maanden voorafgaand aan de toepassing ervan aan de cliënt ter kennis brengt”. AXA bepaalt dat “gebeurlijke wijzigingen slechts in voege treden na verloop van ten minste 2 maanden nadat de Bank de klant van de voorgenomen wijziging heeft in kennis gesteld, hetzij schriftelijk, hetzij op een duurzame drager ter beschikking van de klant.”

109. De BMPB neemt quasi de wettekst over van art. 16 Wet Betalingsdiensten:  Art. 39 BMPB: “De Cliënt wordt op de hoogte gebracht via een gedateerd bericht dat enerzijds bij de rekeninguittreksels van de Cliënt wordt gevoegd of hem per gewone brief wordt toegestuurd of meegedeeld wordt op een andere (1)duurzame drager, en anderzijds wordt uitgehangen in de lokalen van de Bank die toegankelijk zijn voor het publiek of meegedeeld op de internetpagina van de Bank. De informatie betreffende de Cliënt consument zal (2)in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen en in een (3)duidelijke en bevattelijke vorm worden verstrekt (4)in een taal die de gemiddelde consument begrijpt, rekening houdende met het taalgebied waar de wijziging optreedt, of in een taal die door de partijen is overeengekomen.”

110. De bewijslast omtrent deze informatieverplichtingen ligt ingevolge art. 26 bij de betalingsdienstaanbieder234. De burgerlijke en strafsancties bij miskenning van art. 16 worden respectievelijk in de artikelen 63 en 64 vermeld.

234

R. STEENNOT, “Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 525.

54 | P a g i n a

3.2. Wijziging van rentevoeten, tarieven en kosten §1. Wet Marktpraktijken De relevante artikelen werden gevonden in KBC: I.32.4, I.32.3 / AXA: 1.25.2 / BMPB: Art. 39.3 a. Rentevoet Voorbeeld:  I.32.4 KBC: “KBC Bank kan de rentevoeten eenzijdig wijzigen, mede rekening houdend met de marktgegevens en onder voorbehoud van hetgeen is bepaald in bijzondere overeenkomsten of specifieke wetgeving terzake. De wijziging wordt met onmiddellijke ingang en zonder voorafgaande kennisgeving toegepast. De wijziging wordt zo spoedig mogelijk na haar invoering aan de consument meegedeeld. Indien de cliënt niet akkoord gaat met de wijziging, staat het hem vrij de overeenkomst onmiddellijk op te zeggen

111. Uit de voorwaarden van alle drie de banken is af te leiden dat zij zich bij het wijzigen van de rentevoet steunen op de uitzondering voorzien in art. 74,2°,b. “Zijn geoorloofd en geldig: de bedingen waarbij de onderneming van financiële diensten zich het recht voorbehoudt de door of aan de consument te betalen rentevoet te wijzigen, zonder enige opzegtermijn in geval van geldige reden, mits de onderneming verplicht wordt dit ter kennis te brengen van de consument en deze vrij is de overeenkomst onmiddellijk op te zeggen”.

Volgens de Richtlijn Oneerlijke Bedingen235 mag de wijziging slechts zonder opzegtermijn worden doorgevoerd, indien er een geldige reden voorhanden is. Er wordt niet bedoeld dat aan de wijziging een geldige reden ten grondslag moet liggen. Ook al stelt DEMUYNCK236 dat de Europese regelgever arbitraire eenzijdige wijzigingen uit den boze acht. De geldige reden zou vervolgens moeten slaan op monetaire en politieke redenen en niet op louter commerciële redenen237. Enkel indien KBC een rentewijziging doorvoert o.b.v. monetaire of politieke redenen (geldige reden) zal zij dit zonder opzegtermijn kunnen doen. Hetzelfde geldt voor AXA en de BMPB. 235

Punt 2, b Bijlage bij de Richtlijn 93/13/EEG van de Raad van 5 april 1993 betreffende de oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten 236 I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 528. 237 A. VAN OEVELEN, “Overmachts- en herzieningsbedingen in het gemene recht en in overeenkomsten met consumenten” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 282.

55 | P a g i n a

b. Wijziging van tarieven en kosten

112. Art. 74, 2° WMPC voorziet slechts in twee uitzonderingen op het verbod van eenzijdige wijzigingen waar art. 32,2° WMPC er nog in drie voorzag. De uitzondering waarbij de verkoper van financiële diensten de tarieven van de diensten mocht wijzigen, is weggevallen. 238

KBC en AXA spreken over een aanpassing van de “tarieven en kosten”. KBC laat deze wijziging afhangen van de ontwikkeling van de markt en stijging van de kosten. AXA stelt gewoon vast dat zij het recht heeft om deze kosten en tarieven te wijzigen.

 1.25.2 AXA: “Onverminderd de toepassing van andersluidende bepalingen ter zake in bijzondere reglementen, heeft de Bank het recht om de tarieven, de terugbetaalbare kosten, de terugbetaalbaarheid van kosten en de valutering die zij toepast voor haar producten en diensten, te wijzigen.

 I.32.3 KBC: “…KBC Bank heeft het recht om, rekening houdend met de stijging van de kosten en de ontwikkeling van de markt, de prijzen, tarieven en kosten die zij aanrekent voor haar diensten te wijzigen.”

Het is duidelijk dat zowel KBC als AXA met deze bedingen doelen op de weggevallen uitzondering van art. 32,2° WHPC. Indien we nu de geldigheid willen toetsen van deze bedingen, kan eerst en vooral gekeken worden of de tarieven en kosten niet door “onderlinge toestemming” worden gewijzigd. Hierboven werd beschreven dat indien voldaan is aan drie voorwaarden (redelijke mogelijkheid tot kennisname, redelijke protesttermijn en stilzwijgende of uitdrukkelijke aanvaarding) er geen sprake is van een eenzijdige wijziging maar wel van een wijziging van het contract door onderlinge toestemming, waardoor art. 74,2° WMPC niet van toepassing is.



1.25.2 AXA: “Deze wijzigingen worden langs de gebruikelijke kanalen zo spoedig mogelijk[…]aan de klant meegedeeld. Wanneer hij niet akkoord gaat met deze wijzigingen, kan de klant de producten waarvan de voorwaarden worden gewijzigd, opzeggen binnen een periode van 30 dagen na de kennisgeving.”

238

G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting, R.W. 2010-2011,405.

56 | P a g i n a

Dit beding lijkt te voldoen aan alle drie de voorwaarden. De wijziging wordt binnen een redelijke termijn (=protesttermijn) voorafgaand aan de toepassing ervan aan de klant meegedeeld. Daarbij komend wordt er in een stilzwijgende aanvaarding voorzien na de periode van dertig dagen. Bijgevolg houdt dit artikel geen eenzijdige wijziging in.

 I.32.3 KBC: “De aanpassing[…]kan worden toegepast op de eerstvolgende vervaldag of, bij gebrek aan vervaldag, bij de eerstvolgende aanrekening[…]De cliënt wordt geacht met de wijziging in te stemmen indien hij verder gebruik maakt van de dienst of indien hij niet binnen een periode van dertig dagen na de kennisgeving uitdrukkelijk en schriftelijk heeft verkozen af te zien van de aangeboden dienst.”

De cliënt wordt geacht met de wijziging in te stemmen indien hij verder gebruik blijft maken van de dienst. Uit het verdere gebruik van de dienst kan de aanvaarding van de eenzijdige wijziging echter niet afgeleid worden.239 Het beding bepaalt verder wel dat er een aanvaarding ontstaat indien protest ontbreekt na een periode van dertig dagen, maar dit doet geen afbreuk aan het feit dat in de periode voor die dertig dagen de aanvaarding verondersteld wordt bij verder gebruik. O.i. zou het beter zijn het beding op volgende wijze op te stellen: De cliënt wordt geacht met de wijziging in te stemmen indien hij niet binnen een periode van dertig dagen na de kennisgeving uitdrukkelijk en schriftelijk heeft verkozen af te zien van de aangeboden dienst. Op die wijze kan er voor de periode van die dertig dagen geen aanvaarding verondersteld worden. Als conclusie kan gesteld worden dat I.32.3 KBC een eenzijdige wijziging behelst indien “het verder gebruik maken” een aanvaarding van de nieuwe algemene voorwaarden inhoudt voor de termijn van dertig dagen.

Is I.32.3 KBC nu onrechtmatig o.b.v. art. 74, 2° WMPC? Dit artikel stelt dat het onrechtmatig is toe te laten een onderneming een eenzijdige wijziging te laten doorvoeren o.b.v. elementen die enkel afhangen van zijn wil, zonder dat de consument in al deze gevallen het recht heeft om vooraleer de nieuwe voorwaarden van kracht worden, de overeenkomst zonder kosten of schadevergoeding te beëindigen en hem daartoe een redelijke termijn wordt gelaten.

239

R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 526-527.

57 | P a g i n a

Nu kan gesteld worden dat KBC de wijziging niet enkel laat afhangen van zijn wil, maar hierbij rekening houdt met de “stijging van de kosten” en “de ontwikkeling van de markt”: “KBC Bank heeft het recht om, rekening houdend met de stijging van de kosten en de ontwikkeling van de markt, de prijzen, tarieven en kosten die zij aanrekent voor haar diensten te wijzigen.” Deze begrippen zijn naar mijn mening echter te vaag en laten een te grote invulling toe aan KBC. De wijzigingen moeten immers afhangen van objectieve criteria die daarenboven duidelijk aan de consument moeten worden medegedeeld en beschreven (art. 4 WMPC).240

Daarbij komend wordt de consument geen redelijke termijn gelaten om de overeenkomst op te zeggen vooraleer de nieuwe voorwaarden van kracht worden aangezien zijn aanvaarding blijkt uit het verdere gebruik van de diensten. Volgens mij moet deze clausule dan ook als onrechtmatig worden beschouwd.

Op te merken valt dat dit beding ook vanuit het gemeen recht kan worden aangepakt. Er zijn namelijk niet voldoende objectieve criteria bepaald, waardoor het voorwerp niet genoeg bepaalbaar is.241

240 241

P. CAMBIE, Onrechtmatige bedingen, Gent, Larcier, 2009, 226. Zie randnummer 92.

58 | P a g i n a

§2. Wet Betalingsdiensten a. Rentevoet

113. Bedingen omtrent de wijziging van de rentevoet werden teruggevonden in: I.32.4 KBC,: 15. 2 AXA en: Art. 39.3 BMPB. Als voorbeeld wordt het beding van de BMPB weergegeven.

 Art. 39. 3 BMPB: “.. In dat geval, worden de wijzigingen [m.b.t de rentevoet] met onmiddellijke ingang en zonder kennisgeving toegepast. Deze wijzigingen worden uitgevoerd en berekend op neutrale wijze die de Cliënten niet discrimineert en die in overeenstemming is met artikel 14, 3°, b) en c) van de wet op de betaaldiensten”...” de Bank informeert de Cliënt over de wijzigingen die betrekking hebben op de rentevoet alvorens deze toe te passen, via een bijgevoegd bericht bij de rekeninguittreksels of via een andere duurzame drager. Deze informatie betreffende de Cliënt consument is in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen en in een duidelijke en bevattelijke vorm verstrekt in een taal die de gemiddelde consument begrijpt, rekening houdende met het taalgebied waar de wijziging optreedt, of in een taal die door de partijen is overeengekomen.” KBC en de BMPB voorzien beide in hun algemene voorwaarden dat de wijziging aan de rentevoet met onmiddellijke ingang en zonder kennisgeving kan worden toegepast. Deze mogelijkheid is voorzien in art. 16 §2 Wet Betalingsdiensten. In dit artikel wordt echter ook bepaald dat de wijziging gebaseerd moet zijn op de in artikel 14,3°,b) en c) Wet Betalingsdiensten overeengekomen referentievoet of – wisselkoers. De BMPB voorziet in deze vereiste, KBC daarentegen niet.

Verder schrijft art. 16 § 2 Wet Betalingsdiensten voor dat er zo spoedig mogelijk kennis moet worden gegeven van de wijziging op de wijze zoals in art. 13 §1 Wet Betalingsdiensten is bepaald. Opnieuw neemt de BMPB quasi letterlijk de tekst over van art.13 §1 Wet Betalingsdiensten. KBC stelt enkel dat zij zo spoedig mogelijk de cliënt in kennis zal stellen, de wijze waarop zij dit zal doen wordt niet vermeld.

KBC bepaalt dat een wijziging van de rentevoet in het voordeel van de cliënt zonder individuele kennisgeving kan worden toegepast. Dit is toegelaten ingevolge art. 16 §2 tweede lid Wet Betalingsdiensten.

59 | P a g i n a

Ook in de voorwaarde van AXA vinden we terug dat wijzigingen met ”onmiddellijke ingang en zonder kennisgeving worden toegepast”. Zij maakt daarbij vermelding van een referentievoet242: “Wijzigingen in rentevoeten en wisselkoersen die gebaseerd zijn op wijzigingen van in de tarieflijst overeengekomen referentierentevoet of –wisselkoers[..]kunnen[..]worden toegepast.”

Verder vinden we terug dat “de klant van deze wijzigingen nadien in kennis zal gesteld worden via het kanaal dat de klant gekozen heeft voor zijn rekeninguittreksels”. Normalerwijze moet de cliënt zo spoedig mogelijk in kennis gesteld worden op de wijze zoals in art 13,§1 is bepaald maar AXA heeft inderdaad het recht om hiervan af te wijken o.b.v. art. 16. Zij komt met zijn cliënt overeen (in de algemene voorwaarden) dat de wijzigingen ter kennis zullen worden gesteld via het kanaal dat de klant gekozen heeft voor zijn rekeninguittreksels.243

4. Besluit

114. Het valt duidelijk op te merken dat betreffende dit onderdeel AXA en KBC hun algemene voorwaarden minder goed hebben aangepast aan de Wet Betalingsdiensten dan de Banca Monte Paschi Belgio. Deze laatste omschrijft in zijn voorwaarden veel duidelijker hoe de kennisname zal verlopen terwijl de voorwaarden van AXA en KBC veel bondiger zijn.

115. Ook zien we dat de banken gebruik willen maken van de mogelijkheid om de algemene bankvoorwaarden door “onderlinge toestemming” te laten wijzigen, eerder dan door eenzijdige wijziging. Hierdoor ontsnappen zij aan de werking van art. 74,2° en 4° WMPC. KBC is hier naar mijn mening niet in geslaagd. Hierdoor hebben zij een onrechtmatig beding opgenomen in hun algemene voorwaarden.

242

Art. 16 §2 Wet Betalingsdiensten Antwerpen 12 januari 2006, BFR 2006, 87.: Het Hof besliste dat het mogelijk is de cliënt in te lichten van de eenzijdige wijziging via een rekeningafschrift. 243

60 | P a g i n a

DEEL VI: Beëindiging van de rekening 1. Gemeen recht INLEIDING

116. Wanneer twee contractspartijen een langdurige relatie aangaan, doen er zich vaak moeilijkheden voor gedurende de looptijd ervan. Indien cliënten een wanprestatie begaan of er steken andere problemen de kop op, zal de bank een adequaat middel willen hebben om hier mee om te gaan. De bank neemt daardoor vaak beëindigingsclausules op in zijn algemene voorwaarden. Hierop volgend worden twee wijzen van beëindiging besproken. Enerzijds wordt ingegaan op de opzegging, anderzijds op het uitdrukkelijk ontbindend beding. Het is belangrijk om de juiste terminologie te hanteren in de algemene bankvoorwaarden om verwarring over de wijze van beëindiging te vermijden. 117. Er valt op te merken dat de bank andere maatregelen kan nemen dan de beëindiging van het contract. Zij kan de exceptio non adimpleti contractus244 aanwenden om het contract te schorsen. Dit heeft als voordeel dat de tussenkomst van de rechter niet vereist is.245

1.1. Opzegging DEFINITIE 118. Het begrip opzegging kan gedefinieerd worden als de eenzijdige rechtshandeling waarbij de wilsuiting van slechts één van de contractpartijen vereist is om de beëindiging van het contract te bewerkstelligen, buiten elke wanprestatie om.246 Deze opzegging heeft geen retro-actieve werking en geldt dus enkel voor de toekomst (ex nunc).247

244

ENAC: is een opschortingsrecht waarbij een partij heeft het recht zijn verplichtingen op te schorten als de andere partij in gebreke blijft. 245 K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 438-439. 246 O. VANDEN BERGHE, “Bedingen en schadevergoeding: strafbedingen, opzegbedingen en exoneratiebedingen” in S. STIJNS, Verbintenissenrecht, Brugge, Die Keure, 2004, 57.; F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 20102011, 226. 247 W. VAN GERVEN en S. COVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, 254.

61 | P a g i n a

GRONDEN VAN OPZEGGING

119. In principe is art. 1134 BW van toepassing op het bankcontract: “Alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan, strekken degenen die deze hebben aangegaan, tot wet. Zij kunnen niet herroepen worden dan met hun wederzijdse toestemming of op de gronden door de wet erkend.” Partijen kunnen dus in beginsel hun geldig gesloten overeenkomst niet beëindigen. Het Burgerlijk Wetboek voorziet echter in uitzonderingen. Ten eerste kan de overeenkomst met wederzijdse toestemming worden “herroepen”248 (mutuus dissensus). Dit valt evenwel buiten het bestek van dit werk. Daarnaast kan de overeenkomst worden “herroepen” op gronden door de wet erkend.249 Dit impliceert dat in bepaalde gevallen de wet de eenzijdige opzegging (solus dissensus) toelaat.250

Naast wat in art. 1134 BW is bepaald, is de eenzijdige opzegging ook mogelijk bij overeenkomsten van onbepaalde duur. Deze regel staat niet in het Burgerlijk Wetboek, maar wordt unaniem erkend.251 Dit principe wordt gezien als een algemeen rechtsbeginsel en is van openbare orde.252 Het tegendeel zou betekenen dat een partij levenslang verbonden blijft indien de wederpartij weigert een einde te maken aan de overeenkomst.253 De eenzijdige opzegging moet wel ter goeder trouw gebeuren.254

248

Wordt hier gebruikt in de zin van opzegging Zie hiervoor: F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 362-364. 250 De eenzijdige opzegging wordt in het BW beperkt tot de wettelijke gevallen. In ons recht wordt evenwel een ruimere toepassing aanvaard.; K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 443. 251 H. DE Page, Traité élémentaire de droit civil belge, II, Brussel, Bruylant, 1964,729.; A. VAN OEVELEN, “ De eenzijdige wijziging en beëindiging van de verzekeringsovereenkomst door de verzekeraar: bestaat er een recht op behoud van een verzekering? “, RW 2003-2004, nr. 28, 1083. ; W. VAN GERVEN en S. COVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, 255.; P. VAN OMMESLAGHE, Droit des obligations II, Brussel, Bruylant, 2010, 982. 252 Cass. 9 maart 1973, Arr. Cass. 1973, 671; R. KRUITHOF, H. MOONS en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973) Verbintenissen”, TPR 1975, 439.; L. CORNELIS, “De duur van het contract met opeenvolgende prestaties” in Het contract met opeenvolgende prestaties, Brussel, Edition Jeune Barreau, 1991, 39.; S. RUTTEN, “De eenzijdige beëindiging door de cliënt van de overeenkomst gesloten met de beoefenaar van een vrij beroep”, TBH 2002, 83.; O. STEVENS, “ De kortgedingrechter en de eenzijdige beëindiging van een kredietovereenkomst van bepaalde duur”, BFR 2002, 290.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 196. 253 R. KRUITHOF, H. BOCKEN, F. DE LY en B. DE TEMMERMAN, “Overzicht van rechtspraak (1981-1992) Verbintenissen”, TPR 1994,598. 254 “Zo werd al aanvaard dat de opzegging van een overeenkomst van onbepaalde duur onrechtmatig is wanneer zij abrupt gebeurt en dat terwijl de wederpartij geen enkele wanprestatie beging”, zie R. STEENNOT, “Bank moet opletten bij beëindiging rekeningovereenkomst”, Juristenkrant 2007, afl. 155, 5. 249

62 | P a g i n a

Tot slot kunnen de contractspartijen bij de contractsluiting aan één of beide partijen de bevoegdheid toekennen om de overeenkomst op te zeggen.255 De geldigheid van deze bedingen wordt niet betwist. Doordat het beding een bevoegdheid toekent aan een contractspartij, wordt ze gekwalificeerd als een partijbeslissing.256

NUT

120. Opzeggingsbedingen zijn nuttig bij contracten van bepaalde duur, de overeenkomst zou anders niet eenzijdig opgezegd kunnen worden. Zij eindigen normaal bij het verstrijken van overeengekomen duur.257 Het nut van opzeggingsbedingen bij overeenkomsten van onbepaalde duur is misschien minder vanzelfsprekend, maar het beding kan toch waardevol zijn, aangezien zij modaliteiten aan de opzegging kan toevoegen. Hierbij kan gedacht worden aan een opzeggingstermijn, wijze van kennisgeving, vereiste van motivatie, etc.258

KENMERKEN

121. Een eenzijdige opzegging heeft in feite twee belangrijke kenmerken: de opzegging is een partijbeslissing en de opzegging staat ook los van enig foutmotief.

De eenzijdige opzegging is een partijbeslissing, hieruit kan afgeleid worden dat de opzegging geen automatisme vormt, zij is dus facultatief. De partij dient immers altijd te beslissen de opzegging uit te voeren. Indien deze beslissing is gevallen moet er een kennisgeving gebeuren. Dit is een constitutief element voor opzegging259, waarbij er geen vormvereisten zijn.260 De opzegging heeft pas uitwerking

255

F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 361. 256 R. KRUITHOF, H. BOCKEN, F. DE LY en B. DE TEMMERMAN, “Overzicht van rechtspraak (1981-1992) Verbintenissen”, TPR 1994, 598.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 47.; K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 448. ;F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 252-256. 257 Voor een uitgebreide bespreking zie: F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 342-384. 258 K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 447. 259 Voorz. Kh. Hasselt 12 december 1997, TBBR 1998,66.; T. DELAHAYE, Résiliation et résolution unilatérales en droit commercial belge, Brussel, Bruylant, 1984, 18.; S. STIJNS, “De beëindiging van de kredietovereenkomst: macht en onmacht van de (kort geding-) rechter,TBH 1996, 130.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT,

63 | P a g i n a

vanaf het moment dat de wederpartij kennis kon nemen. Indien er een opzeggingstermijn werd bepaald dan gaat deze termijn in vanaf de kennisname.261

Doordat de opzegging los staat van enig foutmotief, is een ingebrekestelling niet vereist en zal geen schadevergoeding verschuldigd zijn.262

122. Overeenkomsten van onbepaalde duur kunnen te allen tijde worden opgezegd. In principe moet er geen motivering geschieden bij de kennisgeving. Dit kan echter anders bepaald worden in het opzeggingsbeding. De motivering kan een nut hebben want er kunnen immers andere modaliteiten gelden bij welbepaalde gevallen die de opzegging tot gevolg hebben.263 Bij overeenkomsten van bepaalde duur moet een motief kenbaar worden gemaakt indien dit zo bedongen werd in het opzeggingsbeding. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de mogelijkheid tot opzeggen beperkt werd tot welbepaalde gebeurtenissen.264

Bij de vraag of er een opzeggingstermijn bij overeenkomsten van onbepaalde duur moet worden nageleefd, blijkt er geen eensgezindheid te bestaan.265 Enerzijds wordt geargumenteerd dat uit het beginsel van de goede trouw voortvloeit dat de opzegging gepaard moet gaan met een redelijke opzeggingstermijn.266 Bij gebrek daaraan zou een schadevergoeding verschuldigd zijn. Anderzijds stelt een andere strekking dat er principieel geen opzeggingstermijn moet worden nageleefd maar dat de opzegging ook niet “brutaal, ontijdig of onvoorzienbaar” mag gebeuren.

“Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 48. 260 T. DELAHAYE, Résiliation et résolution unilatérales en droit commercial belge, Brussel, Bruylant, 1984, 128. 261 S. STIJNS, “De beëindiging van de kredietovereenkomst: macht en onmacht van de (kort geding-) rechter”, TBH 1996, 130. 262 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 199-200. 263 T. DELAHAYE, Resiliation et résolution unilatérales en droit commercial belge, Brussel, Bruylant, 1984, 129.; W. VAN GERVEN en S. COVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, 255.; F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 350-451.; M. DE MUYNCK en M. DE POTTER DE TEN BROECK, “Begrip voor begripsverwarring? Capita selecta inzake de eenzijdige beëindiging van krediet(openingen)”, DBF 2011, 70. 264 K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 452-453. 265 K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 454. 266 A. VAN OEVELEN, “ De eenzijdige wijziging en beëindiging van de verzekeringsovereenkomst door de verzekeraar: bestaat er een recht op behoud van een verzekering? “, RW 2003-2004, nr. 28, 1083.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 196.

64 | P a g i n a

Maar wat is nu een redelijke opzeggingstermijn? De invulling van dit begrip zal meestal afhangen van de duur van de contractuele relatie en het belang van de overeenkomst voor de partij. Deze termijn zou de partij moeten toelaten zich “aan te passen” aan de nieuwe situatie. Deze aanpassing betekent echter niet dat de partij zich op dat moment reeds in een gelijkwaardige positie moet kunnen bevinden.267

RECHTERLIJKE CONTROLE A POSTERIORI

123. Als gevolg van de kwalificatie tot partijbeslissing kan de rechter a posteriori de redelijkheid en de billijkheid van de beslissing toetsen. Ook hier betreft het een marginale toetsing.268 Daarnaast kan de rechter ook onderzoeken of aan de formele voorwaarden269 voor de uitoefening van de opzeggingsbevoegdheid is voldaan.270

267

J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 197. R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 47.; K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 448. ;F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 252-256. Voorbeeld: R. STEENNOT, “Bank moet opletten bij beëindiging rekeningovereenkomst”, Juristenkrant 2007, afl. 155, 5.:” Aan de bank werd verweten dat zij gebruik heeft gemaakt van het haar contractueel toegekende opzegrecht op een wijze die kennelijk de grenzen overschrijdt van een normale uitoefening van dat recht door een redelijk zorgvuldig bankier.” 269 De kennisgeving en andere (conventionele) voorwaarden/ modaliteiten die bepaald zijn in het opzeggingsbeding. 270 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 48. 268

65 | P a g i n a

1.2. Uitdrukkelijk ontbindend beding

DEFINITIE

124. Een uitdrukkelijk ontbindend beding is een beding dat de partijen de mogelijkheid verleent de ontbinding, als sanctie bij wanprestatie, eenzijdig toepasselijk te verklaren zonder voorafgaandelijke tussenkomst van de rechter.271

GELDIGHEID

125. Bij de ontbinding kan men in het gemeen recht drie regimes onderscheiden. Het wettelijk regime, de gerechtelijke ontbinding, staat beschreven in art. 1184 BW: In wederkerig contracten is de ontbindende voorwaarde altijd stilzwijgend inbegrepen, voor het geval een van beide partijen haar verbintenis niet nakomt. I.t.t. wat deze formulering doet vermoeden is het contract niet van rechtswege ontbonden wanneer één van de partijen haar verbintenis niet nakomt. De ontbinding moet in rechte worden gevorderd.

Het conventionele regime is het uitdrukkelijk ontbindend beding. In principe zijn alle contractuele afwijkingen op art. 1184 BW geldig (behoudens enkele wettelijke uitzonderingen), gezien dit artikel slechts van aanvullend recht is.272 Op de principiële mogelijkheid om een uitdrukkelijk ontbindend beding in te lassen zijn echter wettelijke uitzonderingen voorzien.273

Het uitzonderingsregime bestaat uit de buitengerechtelijke ontbinding in uitzonderlijke omstandigheden.

Het

is

mogelijk

om

in

uitzonderlijke

omstandigheden

een

contract

buitengerechtelijk te ontbinden op eenzijdige partijverklaring ook al is er geen wettelijke bepaling of contractueel beding dat in deze mogelijkheid voorziet. Het Hof van Cassatie zou in twee arresten van 2 mei 2002274 deze figuur principieel erkend hebben. Het arrest houdt echter enkele

271

J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 213. S. STIJNS, “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 95. 273 Vb: art. 29 Wet Consumentenkrediet; L. DEMEYERE, “Ontbindingsbedingen” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 83-85. 274 Cass. 2 mei 2002, RW 2002-03, 501-506, noot A. VAN OEVELEN. 272

66 | P a g i n a

tegenstrijdigheden en onduidelijkheden in. Het valt dus aan te raden om een uitdrukkelijk ontbindend beding in het contract in te lassen.275

KENMERKEN

126. Het uitdrukkelijk ontbindend beding heeft twee wezenlijke kenmerken. Enerzijds moet de ontbinding afhangen van een toerekenbare niet-nakoming door één van de partijen. Anderzijds moet de beoordeling over de niet-nakoming volledig in handen worden gegeven van de wederpartij die eigenmachtig kan ontbinden, zonder voorafgaand beroep op de rechter. De tussenkomst van de rechter moet in het beding niet uitdrukkelijk worden uitgesloten. Indien de bedoeling van de partijen om een eenzijdig ontbindingsbeding in te voeren voldoende blijkt uit het beding, is de uitsluiting een feit.276

127. Bij het uitdrukkelijk ontbindend beding wordt een bevoegdheid gegeven aan één of beide contractanten om een beslissing te nemen aangaande de ontbinding van contract. Dit betekent dus dat we hier opnieuw te maken hebben met een partijbeslissing.277 Indien er zich een wanprestatie voordoet, beschreven in het uitdrukkelijk beding, heeft de contractspartij de keuze om al dan niet gebruik te maken van het beding. Dit betekent dat het uitdrukkelijk ontbindend beding een facultatief karakter heeft en dat zij nooit automatisch in werking treedt.278 Indien de beslissing om te ontbinden is gevallen, dient de wederpartij hiervan in kennis gesteld te worden.

Dit is een

constitutief bestanddeel van de ontbinding: de ontbinding heeft pas uitwerking van zodra de bestemmeling ervan kennis heeft genomen of er redelijkerwijze kennis van heeft kunnen nemen. 279

275

S. STIJNS, “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 90-92. 276 K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 481.; S. STIJNS, “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 97-98. 277 S. STIJNS, “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 100.; F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 41. 278 F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 41. 279 S. STIJNS, “De beëindiging van de kredietovereenkomst: macht en onmacht van de (kort geding-) rechter”, TBH 1996, 124.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 49.; S. STIJNS, “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 100.; M. DE MUYNCK

67 | P a g i n a

CORNELIS betwist dit nochtans en stelt dat het uitdrukkelijk ontbindend beding van rechtswege intreedt net zoals de uitdrukkelijk ontbindende voorwaarde.280 128. I.t.t. de eenzijdige opzegging wordt hier wel een motivering vereist.281 Het uitdrukkelijk ontbindend beding heeft dan ook een sanctionerend karakter. De verplichte motivering moet de wanprestatie omschrijven die bepaald is in de overeenkomst. Ook de motiveringsverplichting is een constitutief bestanddeel van de ontbinding. Wanneer een partij gebruik wil maken van het uitdrukkelijk beding, moet zij haar wederpartij eerst in gebreke stellen. Dit kan evenwel conventioneel worden uitgesloten.282 129. In principe heeft de ontbinding een terugwerkende kracht, zij werkt ex tunc.283 In geval van duurcontracten met doorlopende of opeenvolgende prestatie (vb. Bankcontracten) is er een uitzondering voorzien. Hier werkt de ontbinding slechts voor de toekomst, ex nunc. 284

RECHTERLIJKE CONTROLE A POSTERIORI 130. De uitsluiting van de voorafgaande tussenkomst van de rechter sluit een rechterlijke controle a posteriori niet uit.285 Enkel de a priori controlebevoegheid van de rechter wordt ontweken. De controle bij een uitdrukkelijk ontbindend beding is uitgebreider dan bij een opzegbeding, aangezien er meer vereisten zijn (motivering, bewijs van wanprestatie,etc.). Indien de ontbinding niet voldoet aan de formele vereisten, kan de rechter vaststellen dat het beding “onwerkzaam” is of niet tot de beëindiging leidt.286

en M. DE POTTER DE TEN BROECK, “Begrip voor begripsverwarring? Capita selecta inzake de eenzijdige beëindiging van krediet(openingen)”, DBF 2011, 69. 280 L. CORNELIS, Algemene theorie van de verbintenis, Antwerpen, Intersentia, 2000, 764. 281 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 49. 282 S. STIJNS, “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 101.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 213. 283 R. KRUITHOF, H. MOONS en C. PAULUS, “Overzicht van rechtspraak (1965-1973) Verbintenissen”, TPR 1975, 532. 284 Cass. 24 maart 1972, Arr. Cass. 1972, 707.; Cass. 9 februari 1990, Arr. Cass. 1989-90, 761.; Cass. 31 januari 1991, Arr. Cass. 1989-90,761.;K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 491. 285 Antwerpen 29 juni 2007, RW 2009-2010, 105, noot J. DE CONINCK. 286 S. STIJNS, “Contractualisering van sancties in het privaatrecht, inzonderheid bij contractuele wanprestatie”, RW 2001-2002, 1268.

68 | P a g i n a

131. Aangezien we hier te maken hebben met een partijbeslissing kan de rechter ook een marginale toetsing uitvoeren en de beslissing beoordelen naar redelijkheid en billijkheid omdat ook hier sprake kan zijn van rechtsmisbruik.287 De rechter beschikt dan ook over een matigingsbevoegdheid o.g.v. art. 1134, lid 3 BW.288 De matiging kan er dan in bestaan dat de uitwerking van het uitdrukkelijk ontbindend beding beperkt of zelfs helemaal ontnomen wordt.289 Verder veronderstelt de ontbinding een wanprestatie. Bijgevolg kan de schuldeiser een schadevergoeding eisen.290

2. Bijzondere wetgeving 2.1. Wet Marktpraktijken §1. Opzegging 132. Bij de opzegging van een overeenkomst van onbepaalde duur gesloten tussen een onderneming en een consument verbiedt art. 74, 11° WMPC het beding dat ertoe strekt de ondernming toe te staan, onverminderd artikel 1184 BW, een overeenkomst van onbepaalde duur op te zeggen zonder redelijke opzegtermijn, behoudens overmacht. Het beding dat de onderneming toestaat de overeenkomst voor bepaalde duur eenzijdig te beëindigen zonder schadeloosstelling voor de consument is behoudens overmacht nietig ingevolge art. 74,10° WMPC. 291

133. Art. 74, 18° WMPC bepaalt daarenboven dat het onrechtmatig is “de consument voor een onbepaalde termijn te binden, zonder duidelijke vermelding van een redelijke opzeggingstermijn”.292 Deze bepaling wil ervoor zorgen dat bij contracten van onbepaalde duur tussen de onderneming en de consument steeds een opzegtermijn moet voorzien zijn die duidelijk en redelijk is. Ter herhaling

287

Gent 13 januari 2009, RW 2009-2010, 114. F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 43. 289 Cass. 8 februari 2001, RW 2001-2002, 778, noot A. VAN OEVELEN.; K.VANDERSCHOT, “De sanctionering van abusieve partijbeslissingen genomen bij contractuele wanprestatie: de verschillende gedaantes van de matigende werking van de goede trouw”, TBBR 2005, afl. 2, 99. 290 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 50. 291 G. STRAETMANS, J. STUYCK, “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting, RW 2010-2011, 405. 292 F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 490-491. 288

69 | P a g i n a

valt het op te merken dat het ontbreken van een opzeggingsmogelijkheid ook strijdig zou zijn met het gemeen recht, meer bepaald met het beginsel van de individuele vrijheid.293

134. Ten slotte is een beding nietig indien zij de onderneming toestaat de door de consument betaalde voorschotten te behouden wanneer de onderneming zelf de overeenkomst opzegt (art. 74,28° WMPC).294 Hier valt te denken aan de beheerskosten voor een rekening of andere kosten die op voorhand zouden zijn betaald voor een volledige periode terwijl de overeenkomst in de helft van die periode door de bank wordt opgezegd.295

§2. Uitdrukkelijk ontbindend beding 135. De Wet Marktpraktijken bevat geen verbod inzake uitdrukkelijk ontbindende bedingen. Art. 74, 10° WMPC maakt immers een voorbehoud voor art. 1184 BW. Men mag evenwel niet vergeten dat de rechter toch tot de onrechtmatigheid zou kunnen besluiten o.b.v. de algemene toetsingsnorm van art. 2, 28° juncto art. 73 WMPC.

136. Art. 74, 7° WMPC staat niet toe de consument te verbieden de ontbinding van de overeenkomst te vragen, ingeval de onderneming haar verbintenis niet nakomt. Deze verbodsbepaling ontneemt de bank evenwel niet de mogelijkheid om te bepalen hoe het ontbindingsrecht moet worden uitgeoefend of om er beperkingen aan te stellen.296 Verder is het verboden de consument niet toe te staan bij overmacht de overeenkomst te ontbinden, tenzij tegen betaling van een schadevergoeding (art. 74, 12°).

2.2. Wet Betalingsdiensten 137. Indien de Wet Betalingsdiensten van toepassing is, moet men rekening houden met art. 17. Art. 17 §1 Wet Betalingsdiensten maakt een onderscheid tussen de beëindiging door de betalingsdienstgebruiker

en

de

beëindiging

door

de

betalingsdienstaanbieder.

De

293

F. BOGAERT en B. VAN BAEVEGHEM, “Contractuele aspecten van de wet marktpraktijken” in I. CLAEYS, R. STEENNOT en M. TISON, Economisch recht: Ondernemingen, concurrenten en consumenten 2010-2011, Mechelen, Kluwer, 2011, 42. 294 P. WÉRY, Droit des obligations – Volume 1, Brussel, Larcier, 2011, 919. 295 F. VERMANDER, “ Bedingen over de duur van het contract, zijn voortzetting en zijn opzegging” in S. S TIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 265. 296 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 211.

70 | P a g i n a

betalingsdienstgebruiker kan het raamcontract te allen tijde297 kosteloos opzeggen met onmiddellijke ingang, tenzij in de overeenkomst een opzegtermijn van maximaal één maand wordt overeengekomen. Hier speelt het geen rol of het contract van bepaalde of onbepaalde duur is, wat een belangrijk verschil uitmaakt met het gemeen recht.298 Enkel indien dit zo in het raamcontract is overeengekomen, kan de betalingsdienstaanbieder een voor onbepaalde duur gesloten raamcontract opzeggen op de wijze als bepaald in artikel 13, § 1, mits inachtneming van een opzegtermijn van ten minste twee maanden. Een eenzijdige beëindiging van het contract van bepaalde duur door de aanbieder is niet mogelijk. 299

138. Art. 17 §2 Wet Betalingsdiensten bevat een regeling omtrent de kosten. Dit vervangt de regeling vervat

in

de

wet

van

15

mei

2007

betreffende

bepaalde

bankdiensten.300

De

betalingsdienstaanbieder moet in elk geval het positieve saldo uitbetalen, hetzij overschrijven op een door de gebruiker aangegeven betaalrekening van een betalingsdienstverlener. Dit met inbegrip van alle intresten waar hij of zij ingevolge de wettelijke en reglementaire bepalingen en de algemene voorwaarden recht op heeft, zonder bijkomende kost aan de betalingsdienstgebruiker.

De op gezette tijden aangerekende kosten voor betalingsdiensten zijn slechts naar evenredigheid verschuldigd door de betalingsdienstgebruiker tot aan het einde van het contract. Indien die kosten vooraf zijn betaald, moeten zij naar evenredigheid worden terugbetaald vanaf de maand volgend op de datum van de beëindiging.

Na het afsluiten van een betaalrekening is de aanbieder ertoe gehouden de door de gebruiker op jaarbasis betaalde beheerskosten voor de betaalrekening pro rata terug te betalen. Een voorbeeld301: “Indien de consument op 1 januari beheerskosten heeft uitbetaald voor de komende twaalf maanden en op 15 april zijn rekening afsluit, dan moet

⁄

van deze kosten aan de consument

worden terugbetaald”.

297

Dit is een “absoluut” opzeggingsrecht: A. VANDOOLAEGHE, “De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 74. 298 R. STEENNOT,“Artikelsgewijze commentaar op de Wet Betalingsdiensten”, OHRF 2011, afl. 33, 132. 299 R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 264.; W. VANDEVOORDE, “De Belgische wetgeving tot omzetting van Richtlijn 2007/64/EG betreffende betalingsdiensten in de interne markt. Een overzicht”, TFR 2011, 2-85. 300 I. DE POORTER, “De wet betreffende de betalingsdiensten leidt tot een betere bescherming van de consument”, RW 2010-2011, 1337. 301 De minister gaf dit voorbeeld in: Verslag namens de Commissie Bedrijfsleven bij het wetsontwerp betreffende bepaalde bankdiensten, Parl.St. Kamer 2007, Doc. 51, 2988/003, 3.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 265.; Verslag namens de Commissie Bedrijfsleven bij het wetsontwerp betreffende bepaalde bankdiensten, Parl.St. Kamer 2007, Doc. 51, 2988/003, 3.

71 | P a g i n a

139. Deze bepalingen omtrent de opzegging van het raamcontract en de terugbetaling van de kosten zijn ook van toepassing op spaarrekeningen (art. 17 §3).302 De sanctie op het overtreden van art. 17 staat beschreven in art. 64,4° Wet Betalingsdiensten.

2.3. Wet tot instelling van een basisbankdienst 140. Volgens art. 6 van de Wet tot instelling van een basisbankdienst, kan een bank de basisbankdienst in drie gevallen opzeggen. Zij kan dit i.g.v. oplichting, misbruik van vertrouwen, frauduleus bankroet en valsheid in geschrifte door de consument. Ten tweede kan zij dit bij het witwassen van kapitalen door de consument en als laatste wanneer de consument reeds beschikt over een basisbankdienst, een zichtrekening of een gebonden product bij een kredietinstelling.303

141. Volgens art. 6 §2 moet de financiële instelling de beslissing onmiddellijk ter kennis brengen aan het bevoegde orgaan van buitengerechtelijke klachtenprocedure. Dit orgaan zou de bevoegdheid hebben de beslissing te vernietigen of de basisbankdienst aan een andere kredietinstelling op te leggen. Indien dit orgaan van oordeel zou zijn dat niet voldaan werd aan de voorwaarden omtrent de opzegging, moet de kredietinstelling de basisbankdienst twee jaar gratis verlenen. 304

Art. 7 bepaalt dat de Koning de nadere regels betreffende de procedures en werking van dit orgaan, bevoegd voor geschillen die voortvloeien uit de toepassing van deze wet, ten vroegste twee jaar na de inwerkingtreding van de wet kan bepalen. Volgens de voorbereidende werkzaamheden moest men de actoren eerst de mogelijkheid geven om een basis voor overeenstemming te vinden over de modaliteiten van deze procedure. Indien dit niet het geval zou zijn, zou de wetgever mogen tussen komen.305

302

Deze toevoeging toont aan dat het begrip ‘Betaalrekening’ enkel de zichtrekening omvat en niet de spaarrekening. R. STEENNOT, “Nieuwe wettelijke regeling voor girale en elektronische betalingen: wie wint en wie verliest?”, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, losbl., 5. 303 Overeenkomstig art. 4 §2 zal de Koning een lijst opstellen van de gebonden producten die verenigbaar zijn voor de toekenning of het behoud van de basisbankdienst. 304 de Art.8, 3 lid; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 55.; K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 466-467. 305 Wetsvoorstel tot instelling van een universele bankdienstverlening, Parl. St. Kamer 2002-03, 1370/008, 8.

72 | P a g i n a

De wetgever is niet tussengekomen omdat in oktober 2004 een protocolakkoord werd gesloten. De banken en consumentenverenigingen zijn overeengekomen twee onafhankelijke paritaire bemiddelingsorganen op te richten. Deze houden zich enkel bezig met de bemiddeling inzake klachten tussen de financiële instellingen, die aangesloten zijn bij de beroepsorganisaties van de financiële sector (BVB, BVK, BVLB, BEAMA), en hun particuliere cliënten met betrekking tot hun private verrichtingen. Zij houden zich niet bezig met de beslechting van de geschillen. Als gevolg hiervan moet de consument bij geschillen toch naar de rechter stappen.306

3. Empirisch onderzoek 142. De gerechtelijke ontbinding of het stilzwijgend ontbindend beding zoals beschreven in art. 1184 BW, is geen ideaal werkinstrument voor de financiële instelling. De appreciatiebevoegdheid van de rechter brengt een grote onzekerheid mee, zij weet niet of de wanprestatie wel ernstig genoeg zal worden geacht, etc. Ten tweede neemt een procedure ook veel tijd in beslag. Daarom maken banken eerder gebruik van uitdrukkelijk ontbindende bedingen en opzegbedingen in hun algemene voorwaarden. De vraag is nu of zij dit wel altijd op geldige manier doen?

De voorwaarden omtrent de beëindiging werden teruggevonden in I.31 KBC, 1.32 AXA en art. 40 BMPB.

3.1. Gemeen recht §1. Terminologie 143. Het is vaak zo dat contracten geen correcte terminologie bevatten. De termen “beëindigen”, “opzeggen” en “ontbinden” worden vaak niet juist of slordig gehanteerd.307 Dit is ook het geval bij de algemene bankvoorwaarden.

306

Vraag van mevrouw Simonne Creyf aan de minister van Economie, Energie, Buitenlandse Handel en Wetenschapsbeleid en aan de minister van Leefmilieu, Consumentenzaken en Duurzame Ontwikkeling over "de geschillenbeslechting bij banken”, Hand. Kamer, 2003-04, 7 oktober 2003, CRABV 51 COM 014, 6.; Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 24 maart 2003 tot instelling van een basis-bankdienst, Parl. St. Kamer 2006-07, 2775/001, 9. 307 R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 54.

73 | P a g i n a

 I.31.2 KBC: “KBC Bank en de cliënt behouden zich evenwel het recht voor de relatie met de andere partij, geheel of gedeeltelijk te beëindigen, ook in de hoedanigheid van vertegenwoordiger of volmachthebber, zonder inachtneming van een opzegtermijn in geval van ernstige wanprestatie van de andere partij.”

De “beëindiging” is gesteund op een wanprestatie van de tegenpartij, in feite gaat het hier om een uitdrukkelijk ontbindend beding. Spreken over het ontbreken van opzegtermijn is dan ook irrelevant.

AXA en de BMPB gebruiken dan weer elk het woord “beëindiging” om de opzegging aan te duiden. Vb: art. 40 BMPB: “De Cliënt kan, op elk moment, zijn relatie met de Bank beëindigen zonder kosten voor de Cliënt-consument en zonder vooropzeg en zonder zijn beslissing te moeten rechtvaardigen, door zijn beslissing schriftelijk aan de Bank kenbaar te maken”

§2. Formulering van de clausule OPZEGGINGSBEDING a. Kennisgeving

144. Enkel de BMPB stelt in zijn art. 40 van het Algemeen Reglement der Verrichtingen dat zij bij de opzegging de wederpartij op de hoogte zal brengen via een kennisgeving. De kennisgeving is een constitutief bestanddeel van de opzegging.308 De verplichting geldt dus ook voor de andere banken. Bij de kennisgeving moet in principe geen motief worden gegeven.309

308

Voorz. Kh. Hasselt 12 december 1997, TBBR 1998,66.; T. DELAHAYE, Résiliation et résolution unilatérales en droit commercial belge, Brussel, Bruylant, 1984, 18.; S. STIJNS, “De beëindiging van de kredietovereenkomst: macht en onmacht van de (kort geding-) rechter, TBH 1996, 130.; R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 48. 309 T. DELAHAYE, Resiliation et résolution unilatérales en droit commercial belge, Brussel, Bruylant, 1984, 129.; W. VAN GERVEN en S. COVEMAEKER, Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, 255.; F. VERMANDER, De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 350-451.

74 | P a g i n a

UITDRUKKELIJK ONTBINDEND BEDING a. Kennisgeving

145. Noch AXA, noch KBC maken in hun algemene voorwaarden duidelijk dat er een kennisgeving moet gebeuren en dat daarbij een motivering moet worden gegeven. Deze zijn nochtans constitutieve bestanddelen, dus maken zij een verplichting uit. Het beding van AXA 1.32.2 dat stelt dat betrekkingen onmiddellijk worden verbroken kan hier geen afbreuk aan doen. De motivering moet de omschrijving van de wanprestatie inhouden. Deze moet overeenkomen met de omstandigheden die aanleiding kunnen geven tot de eenzijdige ontbinding van de overeenkomst, zoals in het uitdrukkelijk ontbindend beding aangegeven.

b. Wegbedingen van de ingebrekestelling

146. Het uitdrukkelijk ontbindend beding is facultatief. De schuldeiser is niet verplicht om er beroep op te doen. Doet zij dit wel, dan moet zij de schuldenaar in gebreke stellen. Deze vereiste kan evenwel worden wegbedongen. Dit moet dan wel duidelijk blijken uit het beding, de woorden “onmiddellijk” “van rechtswege” of “zonder opzegtermijn” zijn dan ook niet gepast. De formulering “zonder voorafgaande ingebrekestellling” is te verkiezen.310

 I.31.2 KBC: KBC Bank en de cliënt behouden zich evenwel het recht voor de relatie met de andere partij, geheel of gedeeltelijk te beëindigen […] zonder inachtneming van een opzegtermijn.

 1.32.2. AXA: “In geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog vanwege de klant, zijn aangestelde en/of zijn gevolmachtigde kunnen de betrekkingen met de klant onmiddellijk en zonder teruggave van kosten verbroken worden.”

Deze twee uitdrukkelijk ontbindende bedingen zijn slordig geformuleerd wat betreft de uitsluiting van de ingebrekestelling. Men zou er de voorkeur aan moeten geven om uitdrukkelijk de

310

R. SMITS, S. STIJNS en K. VANDERSCHOT, “Algemene Bankvoorwaarden” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 49.; K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 489.

75 | P a g i n a

ingebrekestelling uit te sluiten, eerder dan de bewoordingen “onmiddellijk” en “zonder inachtneming van een opzegtermijn” te gebruiken.

c. Uitsluiting voorafgaande tussenkomst door de rechter

147. Zoals gezegd is één van de wezenlijke kenmerken van een uitdrukkelijk ontbindend beding het feit dat de beoordeling over de wanprestatie volledig in handen wordt gegeven van de wederpartij, die eigenmachtig kan ontbinden, zonder voorafgaand beroep op de rechter311.

De tussenkomst van de rechter moet in het beding niet uitdrukkelijk worden uitgesloten. Indien de bedoeling van de partijen om een eenzijdig ontbindingsbeding in te voeren voldoende blijkt uit het beding, is zij geldig.312 Het is echter aangewezen te vermelden dat de ontbinding mogelijk is “zonder rechterlijke tussenkomst”.313

 I.31.2 KBC: “KBC Bank en de cliënt behouden zich evenwel het recht voor de relatie met de andere partij, geheel of gedeeltelijk te beëindigen.”

Het is betwijfelbaar of deze bewoordingen volstaan om een voorafgaandelijke rechterlijke tussenkomst uit te sluiten. In een arrest van het Hof van Beroep te Gent314 werd reeds geoordeeld dat het beding waarbij gesteld wordt dat “als een van de partijen in haar verplichtingen tekort schiet, de wederpartij het recht heeft de overeenkomst te ontbinden”, niet voldoet om voorafgaande rechterlijke tussenkomst te ontwijken.315 Het Hof stelde dat indien een beding op deze wijze geformuleerd is, de clausule te beschouwen valt als een herhaling en een bevestiging van art. 1184 BW.

311

Zie randnummer 126. K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 481.; S. STIJNS, “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 97. 313 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 215. 314 Gent 24 juni 1996, RW 1990-2000, 20. 315 K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 482-483. 312

76 | P a g i n a

 1.32.2. AXA “In geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog vanwege de klant, zijn aangestelde en/of zijn gevolmachtigde kunnen de betrekkingen met de klant onmiddellijk en zonder teruggave van kosten verbroken worden.” Het Hof van Beroep te Antwerpen316 heeft reeds geoordeeld, dat wanneer een partij de formulering “de overeenkomst wordt onmiddellijk per aangetekende brief verbroken in geval de wederpartij één van de hem in de overeenkomst opgelegde verplichtingen niet naleeft” hanteert, dit niet voldoende geacht wordt voorafgaandelijke rechterlijke tussenkomst uit te sluiten. Dit beding is volgens de rechter een loutere herhaling van art. 1184 BW.

Bijgevolg zullen AXA en KBC zich niet op het beding kunnen steunen om van het gemeen recht (art. 1184 BW) af te wijken.

d. Beschrijving wanprestatie

148. Het uitdrukkelijk ontbindend beding heeft een sanctionerend karakter. Zij moet de wanprestaties omschrijven die aanleiding kunnen geven tot de ontbinding. De formulering moet dus met de nodige zorgvuldigheid gebeuren. Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Men kan overgaan tot heel algemene bewoordingen317, een precieze omschrijving of een opsomming. AXA en KBC gaan over tot een meer precieze omschrijving van het uitdrukkelijk beding, aangezien zij hun ontbindingsmogelijkheden beperken tot het geval enerzijds grove nalatigheid, zware fout of bedrog en anderzijds vertrouwenscrisis of ernstige wanprestatie.318 Een nauwkeurige omschrijving valt te verkiezen, aangezien zo de appreciatiemarge van de rechter wordt beperkt.319

316

Antwerpen 18 september 2000, TBH 2002, 614, noot S. RUTTEN.; K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 482 en 484. 317 vb. niet-uitvoering van de verbintenis door één van de partijen 318 K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 478-480. 319 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 215.

77 | P a g i n a

§3. Vertrouwenscrisis 149. Vertrouwen ligt aan de grondslag van een kredietovereenkomst. Een deel van de rechtsleer en de rechtspraak stelt vast dat dit intuitu personae karakter320 met zich meebrengt dat elke partij in een dergelijke overeenkomst van bepaalde of onbepaalde duur, de bevoegdheid heeft om deze overeenkomst op te zeggen wanneer het vertrouwen ernstig zoek is. De opzegging zou mogelijk zijn ongeacht het feit of er een opzeggingsbeding werd overeengekomen. De rechter zal evenwel moeten beoordelen of het feit waardoor het vertrouwen ernstig zoek is, objectief voldoende ernstig is en zo een opzegging kan verantwoorden. Het valt aan te raden om een opzeggingsbeslissing op te stellen met een nauwkeurige omschrijving omtrent de vertrouwenscrisis zodat betwisting achteraf kan worden beperkt. De toetsing van de rechter dient uiterst marginaal te gebeuren doordat de beoordeling van een vertrouwenscrisis een beleidsbeslissing uitmaakt in hoofde van de kredietverlener.321  I.31.2 KBC “KBC Bank en de cliënt behouden zich evenwel het recht voor de relatie met de andere partij te beëindigen, zonder inachtneming van een opzegtermijn: - wanneer het vertrouwen in de andere partij ernstig is geschaad (bv. wanneer KBC Bank transacties of handelingen vanwege de cliënt vaststelt die niet stroken met wettelijke, fiscale of deontologische voorschriften)”

KBC bedingt dat een opzegging wegens een vertrouwenscrisis in principe gebeurt zonder inachtneming van een opzegtermijn. Nu stelt de rechtsleer dat dit moet gebeuren met inachtneming van een opzeggingstermijn tenzij dit niet mogelijk is door de ernst van de situatie.322

320

Dit zijn contracten gesloten omwille van de persoon, meestal de schuldenaar van de verbintenis, zie hiervoor: S. STIJNS, Verbintenissenrecht - Boek 1, Brugge, Die Keure, 2005, 26. 321 S. STIJNS, “ De beëindiging van de kredietovereenkomst: macht en onmacht van de (kort geding-) rechter”, TBH 1996, 127.; K. VANDERSCHOT en F. VERMANDER, “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening” in J.-P. BUYLE en M. TISON, Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 449-450. 322 S. STIJNS, “ De beëindiging van de kredietovereenkomst: macht en onmacht van de (kort geding-) rechter”, TBH 1996, 127.

78 | P a g i n a

§4. Opzeggingstermijn bij contracten van onbepaalde duur 150. In principe kunnen overeenkomsten van onbepaalde duur te allen tijde worden opgezegd. Het beginsel van de goede trouw vereist echter dat dit gepaard gaat met een redelijke opzegtermijn.323 We nemen als voorbeeld art. 40 BMPB.

 Art. 40 BMPB: “De Bank kan de relatie met de Cliënt-Consument beëindigen, door het in acht nemen van een opzegtermijn van 2 maanden. Indien de Cliënt geen Consument is, bedraagt de opzegtermijn 15 dagen.”

Het is hierbij de vraag of een periode van vijftien dagen een redelijke opzegtermijn inhoudt. Op zich lijkt een periode van vijftien dagen redelijk, maar dit is echter moeilijk te bepalen aangezien de omstandigheden in concreto een langere periode kunnen vereisen. De bank zal zich hierbij flexibel moeten opstellen. Ook al heeft zij een geldig beding, indien welbepaalde omstandigheden een langere opzegtermijn verlangen, zal de bank er best aan doen om deze in acht te nemen. Zo ook oordeelde Hof van Beroep te Brussel eerder dat de bank zich schuldig maakte aan rechtsmisbruik omdat zij de contractuele opzegtermijn niet wou verlengen ondanks de omstandigheden dat 1) de cliënt een langdurige relatie achter de rug had met de bank, 2) de rekeningen van de cliënt vertoonden geen debetstanden, 3) de opzegging kwam voor de cliënt als een verrassing en 4) de bank wist dat de rekening werd gebruikt voor professionele doeleinden.324

3.2. Wet Marktpraktijken 151. I.31.2. KBC voorziet in een wederkerig uitdrukkelijk ontbindend beding. Zowel de bank als de cliënt hebben het recht om de overeenkomst te ontbinden bij een wanprestatie of vertrouwenscrisis.

1.32.2 AXA bank voorziet daarentegen in een uitdrukkelijk ontbindend beding waar enkel de bank gebruik van kan maken. Dit zou eventueel in strijd kunnen zijn met art.2,28° juncto 73 WMPC maar het lijkt mij niet zwaarwichtig genoeg te zijn om een kennelijk onevenwicht tussen de rechten en de

323

A. VAN OEVELEN, “ De eenzijdige wijziging en beëindiging van de verzekeringsovereenkomst door de verzekeraar: bestaat er een recht op behoud van een verzekering? “, RW 2003-2004, nr. 28, 1083.; F. VERMANDER, “Bedingen over de duur van het contract, zijn voortzetting en zijn opzegging” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 265-265.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 196. 324 R. STEENNOT, “Bank moet opletten bij beëindiging rekeningovereenkomst”, Juristenkrant 2007, afl. 155, 5.

79 | P a g i n a

plichten van de partijen te kunnen uitmaken. De cliënt kan zich immers altijd tot de rechter wenden om de ontbinding te bekomen bij wanprestatie van AXA-bank.



1.32.2. AXA: “In geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog vanwege de klant, zijn aangestelde en/of zijn gevolmachtigde kunnen de betrekkingen met de klant onmiddellijk en zonder teruggave van kosten verbroken worden.”

3.3. Wet Betalingsdiensten 152. Art 17 Wet Betalingsdiensten regelt de opzegging van het raamcontract. Ingevolge §3 is dit artikel eveneens van toepassing op de spaarrekeningen bedoeld in artikel 2 van het koninklijk besluit van 27 augustus 1993 tot uitvoering van het wetboek van de inkomstenbelastingen 1992.

ART 17, §1 – WIJZE VAN OPZEGGING

153. De betalingsdienstgebruiker moet het raamcontract, van bepaalde en onbepaalde duur, te allen tijde kosteloos kunnen opzeggen met onmiddellijke ingang. Er kan maximaal een opzegtermijn van één

maand

worden

overeengekomen.

De

betalingsdienstaanbieder

kan

enkel

een

raamovereenkomst van onbepaalde duur opzeggen op de wijze bepaald in art. 13§1 en dit met een opzegtermijn van ten minste twee maanden. Een eenzijdige beëindiging van het contract van bepaalde duur door de aanbieder is niet mogelijk. 325 De voorwaarden van zowel KBC326 ,AXA327 als de BMPB328 vermelden de juiste opzegtermijnen van respectievelijk maximum één maand en ten minste twee maanden. We tonen als voorbeeld het beding van KBC.

 I.31.1 KBC: “KBC Bank is te allen tijde gerechtigd de relatie met een cliënt geheel of gedeeltelijk en zonder motivering op te zeggen, ook ten aanzien van de cliëntvertegenwoordiger of volmachthebber. Zij zal dan een opzegtermijn van twee maanden in acht nemen[…] De cliënt is te allen tijde gerechtigd de relatie met KBC Bank geheel of gedeeltelijk, zonder motivering en zonder opzegtermijn op te zeggen.” 325

R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 264.; R. STEENNOT,“Artikelsgewijze commentaar op de Wet Betalingsdiensten”, OHRF 2011, afl. 33, 132. 326 KBC I.31.1 327 Art. 14 Bijlage Zichtrekening , Art. 7 Bijlage Spaarrekening 328 Art. 40

80 | P a g i n a

Art. 17 §3 Wet Betalingsdiensten bepaalt dat deze regeling ook van toepassing is op spaarrekeningen in de zin van artikel 2 van het koninklijk besluit van 27 augustus 1993 tot uitvoering van het wetboek van de inkomstenbelastingen 1992. Zij is evenwel niet van toepassing op termijnrekeningen. Dit is logisch, aangezien een termijnrekening een overeenkomst van bepaalde duur is.329

 7.3. AXA Bijlage Spaarrekening: “Behoudens voor termijnrekeningen, kan de klant te allen tijde de overeenkomst met betrekking tot de spaarrekeningen opzeggen en de spaarrekeningen afsluiten.”

Art. 7.3. is dus in overeenstemming met de Wet Betalingsdiensten.

ART. 17 §2 – TERUGBETALING VAN DE KOSTEN

154. Art. 17 §2 Wet Betalingsdiensten omvat een regeling over de kosten. In casu zijn in de algemene voorwaarden van zowel KBC, AXA en de BMPB geen inbreuken te vinden op deze regels. AXA en de BMPB vermelden daarentegen niet dat zij in elk geval het positieve saldo dienen uit te betalen, hetzij over te schrijven. Wel wordt overal een regeling voorzien m.b.t. de op gezette tijden aangerekende kosten en beheerskosten.

 Art. 40 BMPB: “De opzegging van de overeenkomst door de Bank zal recht geven op de terugbetaling van de jaarlijkse beheerskosten volgens de volgende berekeningsmodaliteiten: de schadeloosstelling wordt vastgelegd per Kaart op een bedrag gelijk aan het aantal maanden dat rest tot aan de vervaldatum van de jaarlijkse bijdrage, vermenigvuldigd met het twaalfde van de jaarlijkse bijdrage. De kosten die regelmatig werden geboekt overeenkomstig het Reglement voor het aanbieden van betaaldiensten door de Bank zijn door de Cliënt-Consument verschuldigd naar evenredigheid van de periode tot aan het eind van het contract. Indien zij vooraf betaald werden, worden deze kosten onverwijld naar evenredigheid terugbetaald, vanaf de maand volgend op de datum van opzegging.”

329

R. STEENNOT, “Nieuwe wettelijke regeling voor girale en elektronische betalingen: wie wint en wie verliest?”, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, losbl., 14.

81 | P a g i n a

3.4. Wet tot instelling van een basisbankdienst 155. Bepalingen omtrent de basisbankdienst werden teruggevonden in de algemene voorwaarden van KBC330 en AXA331.

Beide bedingen geven een opsomming van de toegelaten verrichtingen waar de consument gebruik van kan maken. Het zijn dezelfde verrichtingen als in de wet opgesomd.332 De vraag is nu of dit wel een limitatieve opsomming kan zijn. De parlementaire voorbereiding333 spreekt over verrichtingen die onontbeerlijk zijn voor de financiële integratie van alle lagen van de bevolking. Indien zich eventueel de vraag stelt naar de toepassing van andere verrichtingen moet geoordeeld worden in het licht hiervan.334

 II.4 KBC: “Indien een zichtrekening in het kader van een basisbankdienst een debetsaldo vertoont ingevolge de niet-betaling van de voor deze dienst verschuldigde kosten, en indien de cliënt deze rekening gedurende zes maanden niet meer gebruikt, wordt overeengekomen dat KBC Bank, behoudens andersluidend bericht, mag beschouwen dat de cliënt zijn rekening niet langer wenst te gebruiken. KBC Bank is dan gerechtigd over te gaan tot afsluiting ervan.”

156. KBC bank stelt dat zij de rekening kan ‘afsluiten’. Het moet gezegd worden dat de bank de basisbankdienst enkel kan opzeggen o.b.v. de in art. 6 bepaalde gronden. Deze zijn oplichting, misbruik van vertrouwen, frauduleus bankroet, valsheid in geschrifte, witwassen van kapitalen door de consument en reeds in het bezit zijn van een zichtrekening. De niet-betaling van de verschuldigde kosten door de consument is geen opzeggingsgrond, bijgevolg zal de opzegging dan ook onrechtmatig zijn. Art 3 §6 bepaalt dan dat de verrichtingen uitgevoerd in het kader van de basisbankdienst niet worden uitgevoerd wanneer zij leiden tot een debetstand. Een ontbinding zal eventueel wel mogelijk zijn, het betalen van de prijs voor de dienst is en blijft een vereiste.335 KBC bank zal hierbij dan wel naar de rechter moeten stappen. Art II.4 interpreteren als een uitdrukkelijk ontbindend beding waarbij de voorafgaandelijke rechterlijke tussenkomst wordt uitgesloten lijkt in te gaan tegen de geest van de wet.

330

Art. II.4 KBC Art. 8 AXA Bijlage Zichtrekening 332 Art. 3§2 Wet van 24 maart 2003 333 Wetsvoorstel tot instelling van een universele bankdienstverlening, Parl. St. Kamer 2000-2001, 1370/1, 8. 334 I. THIERY, “De Basis-bankdienst: redder in nood?”, DCCR 2004, 11. 335 H. SWENNEN, “De basis-bankdienst en de bescherming van tegoed op rekening”, DBF 2004, 270. 331

82 | P a g i n a

157. AXA beperkt de basis-bankdienst enkel tot meerderjarigen. Hebben minderjarigen dan geen recht op een basisbankdienst? Volgens de wet van 30 april 1958 kunnen minderjarigen voor sommige spaarverrichtingen een spaar- of depositoboekje openen en daarvan beperkt geld afhalen. Het is zo dat een zichtrekening hier niet onder valt met als gevolg dat de minderjarige geen recht heeft op een zichtrekening.336 Het beding van AXA is dus rechtsgeldig.

158. AXA beperkt de basisbankdienst tot 72 manuele debetverrichtingen per jaar. Aan andere verrichtingen zoals domiciliëring van facturen en afhalingen aan de bankautomaat kan geen limiet gesteld worden.337 Daarnaast wordt voorzien dat de rekeninguittreksels tweewekelijks op het agentschap ter beschikking zullen worden gesteld. Dit is overeenkomstig art. 13,2° KB 7 september 2003.

3.5. Besluit 159. In dit besluit kunnen we vaststellen dat de redactie van de algemene bankvoorwaarden zeker nog voor verbetering vatbaar is. Zowel KBC, AXA en de BMPB hanteren foute terminologie waardoor duidelijk blijkt dat de verschillende beëindigingswijzen van het contract niet altijd goed van elkaar onderscheiden worden.

160. Indien de banken de ingebrekestelling en de voorafgaande rechterlijke controle willen uitsluiten zullen zij hun voorwaarden het best aanpassen in het licht van de heersende rechtspraak. Het valt aan te raden om uitdrukkelijk in de voorwaarden te bepalen dat zij de ingebrekestelling en de voorafgaande rechterlijke controle willen uitsluiten.

161. Indien de banken een opzeggingstermijn voorzien bij de opzegging van contracten van onbepaalde duur zullen deze op het eerste zich meestal wel redelijk lijken. De banken dienen er echter over te waken dat zij het opzeggingsbeding op een rechtmatige wijze hanteren, zodat er geen sprake kan zijn van rechtsmisbruik. In het licht van de heersende rechtspraak stellen zij zich het best flexibel op.

162. Ten slotte kan geconcludeerd worden dat uit het verrichtte onderzoek blijkt dat de banken niet ingaan tegen de bepalingen uit de Wet Betalingsdiensten.

336 337

I. THIERY, “De Basis-bankdienst: redder in nood?”, DCCR 2004, 8. I. THIERY, “De Basis-bankdienst: redder in nood?”, DCCR 2004, 13.

83 | P a g i n a

84 | P a g i n a

DEEL VII: Aansprakelijkheid en Exoneratie INLEIDING

163. Het veelvuldig gebruik van exoneratieclausules in algemene voorwaarden duidt op een economische noodzaak. Een ondernemer wil bij de exploitatie van zijn activiteit het risico op aansprakelijkheid kunnen inschatten. Dergelijke bedingen spelen dan ook een grote rol inzake de rechtszekerheid en beperken de risico’s in het handelsverkeer. Er zijn echter ook nadelen verbonden aan het gebruik van exoneratiebedingen. Men zal moeten oppassen dat de economisch zwakker staande partij geen onevenredig nadeel berokkend wordt. Daarom heeft de wetgever in bepaalde gevallen het gebruik van exoneratiebedingen uitgesloten of aan voorwaarden onderworpen.338

164. Exoneratiebedingen mogen niet verward worden met vrijwaringsbedingen. Deze zijn bedingen waarbij de financiële gevolgen van de aansprakelijkheid tegenover derden van één contractspartij worden overgeheveld naar de wederpartij.339

165. Ook mag men het begrip exoneratiebeding niet gebruiken wanneer een beding de inhoud van de opgenomen verbintenissen omschrijft. Een inhoudsbepalend beding omschrijft de primaire verbintenis van de debiteur, terwijl een exoneratiebeding de secundaire verplichting tot schadeloosstelling wegens niet nakoming van de primaire verbintenis regelt.340 Een beding dat de inhoud van de opgenomen verbintenissen bepaalt is in principe geldig en de vereisten inzake geldigheid van exoneratiebedingen zijn niet van toepassing. Men kan immers geen fout begaan door het niet-uitvoeren van een verbintenis die men niet op zich heeft genomen.341

338

W. DE BUS, “Bespreking van een aantal gebruikelijke bepalingen in algemene voorwaarden” in S. ONGENA(ed.), Algemene voorwaarden in Recht en Praktijk nr. 43, Mechelen, Kluwer, 2006, 103. 339 A. VAN OEVELEN, “Exoneratieclausules” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 28.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 175. 340 P. WÉRY (ed.), Les clauses applicables en cas d’inexécution des obligations contractuelles, Brussel, Die Keure, 2001, 36-38.; N. CARETTE,” Exoneratiebedingen in het gemeen recht”, Jura falc. 2004-2005, 63.; O. VANDENBERGHE, “Exoneratiebedingen anno 2010 in nationale en internationale handelscontracten”, Themis 2011, 84. 341 A. VAN OEVELEN, “Exoneratieclausules” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 26.

85 | P a g i n a

1. Gemeen recht DEFINITIE

166. Een exoneratiebeding of soms ook bevrijdingsbeding genoemd, is een beding waarbij afgeweken wordt van de gemeenrechtelijke regels betreffende het aansprakelijkheidsrecht en een partij zich geheel of gedeeltelijk vrijstelt van aansprakelijkheid of de gevolgen ervan.342

GELDIGHEID

167. Het Belgisch aansprakelijkheidsrecht is van suppletieve aard, conventionele afwijkingen zijn dan ook toegestaan.343 In principe is het exoneratiebeding dus geldig, partijen kunnen hun contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid uitsluiten voor zowel materiële als lichamelijke schade.344 Er bestaan geen wettelijke bepalingen die de geldigheid van exoneratiebedingen regelen. De rechtspraak heeft op de principiële geldigheid van exoneratiebedingen echter drie uitzonderingen voorzien.345

168. Het is met name verboden een exoneratiebeding op te nemen dat strijdig is met een verbodsbepaling van dwingend recht of van openbare orde.346

342

R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 339.; A. VAN OEVELEN, “Exoneratieclausules” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 26.; O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. S TIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 42.; W. DE BUS, “Bespreking van een aantal gebruikelijke bepalingen in algemene voorwaarden” in S. ONGENA(ed.), Algemene voorwaarden in Recht en Praktijk nr. 43, Mechelen, Kluwer, 2006, 103-105.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 175. 343 N. CARETTE,” Exoneratiebedingen in het gemeen recht”, Jura falc. 2004-2005, 63. 344 De principiële geoorloofdheid geldt sinds het arrest van het Hof van Cassatie van 25 september 1959.: J. CLINCK, “De stilzwijgende aanvaarding van een exoneratiebeding bij het betreden van een terrein”, TBBR 2011, 494. 345 B. DUBUISSON, “Les clauses limitatives ou exonératoires de responsabilité ou de garantie en droit belge” in P. WÉRY (ed.), Les clauses applicables en cas d’inexecution des obligations contractuelles, Brussel, Die Keure, 2001, 50.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 176-177. 346 Vb: Art. 74, 13° WMPC: Verboden zijn de bedingen die ertoe strekken “de onderneming te ontslaan van haar aansprakelijkheid voor haar opzet, haar grove schuld of voor die van haar aangestelden of lasthebbers, of, behoudens overmacht, voor het niet-uitvoeren van een verbintenis die een van de voornaamste prestaties van de overeenkomst vormt.”, zie: O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 52-53.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 176.

86 | P a g i n a

Verder is het verboden om de aansprakelijkheid uit te sluiten of te beperken voor opzettelijke fout.347 In de rechtsleer heerst er geen eensgezindheid omtrent de betekenis van het begrip “opzettelijke fout”. Enerzijds wordt beweerd dat de fout wetens en willens moet worden begaan en er een oogmerk moet zijn om aan een ander schade toe te brengen. Anderen menen dat de opzettelijke fout omschreven moet worden als een bewuste, gewilde miskenning van een verplichting waartoe iemand gehouden is, hetzij krachtens een contractuele verbintenis, hetzij krachtens een rechtsnorm die een welomschreven gebod of verbod oplegt of krachtens de algemene zorgvuldigheidsnorm.348 Hierbij moeten de schadelijke gevolgen niet voorzien of gewild zijn. Het Hof van Cassatie heeft inzake een arrest over artikel 48 Arbeidsongevallenwet geoordeeld dat opzettelijke fout moet worden geïnterpreteerd in de zin dat diegene die het ongeval heeft veroorzaakt “het wetens en willens heeft teweeggebracht, ook al heeft hij de gevolgen ervan niet gewild”.349 Zij sluit zich hierbij aan bij de tweede zienswijze.350

169.Ten slotte is het niet geoorloofd de aansprakelijkheid uit te sluiten of te beperken indien dit de overeenkomst uitholt, een schuldenaar mag niet tegelijkertijd een verbintenis aangaan en zich van elke aansprakelijkheid bevrijden351. 352 Volgens Cassatie353 is elk beding ongeoorloofd dat ertoe strekt dat de door de schuldenaar aangegane verbintenis teniet zou gaan en dat daardoor iedere zin of betekenis aan het contract zou worden ontnomen. Deze regel kan worden toegepast wanneer de hoofdverbintenis door het exoneratiebeding een louter potestatief karakter verkrijgt, zodat zij iedere betekenis aan het contract ontneemt.

347

Cass. 25 september 1959, Arr. Cass. 1960, 113. A. VAN OEVELEN, “Exoneratieclausules” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 36-37. 349 Cass. 16 februari 1987, Arr. Cass 1986-87, 800. 350 A. VAN OEVELEN, “Exoneratieclausules” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 36-37. 351 De beoordeling van deze laatste vereiste moet in principe in abstracto gebeuren. De rechtspraak lijkt evenwel vaak een in concreto beoordeling toe te passen. Dit doet het onderscheid vervagen tussen de beoordeling van de geldigheid van het beding en de beoordeling inzake rechtsmisbruik.; O. V ANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. S TIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 46. 352 B. DUBUISSON, “Les clauses limitatives ou exonératoires de responsabilité ou de garantie en droit belge” in P. WÉRY (ed.), Les clauses applicables en cas d’inexecution des obligations contractuelles, Brussel, Die Keure, 2001, 63.; O. VANDENBERGHE, “Exoneratiebedingen anno 2010 in nationale en internationale handelscontracten”, Themis 2011, 78. 353 Cass. 25 september 1959, Arr. Cass. 1960, 113. 348

87 | P a g i n a

Een strekking in de rechtsleer is van oordeel dat de nietigheid slechts kan voorkomen indien het exoneratiebeding iedere betekenis aan de overeenkomst ontneemt354, terwijl een andere strekking dit te tolerant acht en oordeelt dat het voldoende is dat de exoneratie betrekking heeft op een essentiële verbintenis van de overeenkomst. In het tweede geval wordt de nietigheid sneller bekomen.355 170. De laatste twee voorwaarden zijn gesteund op de openbare orde.356 Indien één van bovenstaande voorwaarden miskend wordt, zal dit leiden tot de nietigheid van het beding. De nietigheid zal niet de gehele overeenkomst betreffen maar enkel het beding zelf.

RECHTSMISBRUIK

171. Ook wanneer een exoneratiebeding deze drie voorwaarden niet miskent, kan de rechter zijn toepassing nog uitsluiten. Dit is het geval wanneer de toepassing van het beding in concreto rechtsmisbuik zou uitmaken en zo tegen de goede trouw zou ingaan.357 Dit controlemiddel zal vaak een rol spelen bij de exoneratie voor de persoonlijke zware fout en bedrog van zijn hulppersonen want hier bieden de klassieke controlemechanismen geen oplossing.358

INTERPRETATIE

172. Doordat een exoneratiebeding afwijkt van het gemeen recht, moet deze op een strikte wijze geïnterpreteerd worden. Dit betekent dat de werking van een exoneratiebeding niet kan worden uitgebreid naar analogiegevallen. De rechtspraak gaat daarbij verder en interpreteert exoneratiebedingen op een restrictieve manier.359 Wanneer een exoneratiebeding in algemene

354

E. DIRIX, “ Exoneratiebedingen”, TPR 1988, 1191. R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 378-380. 356 O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. S TIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 44. 357 W. DE BUS, “Bespreking van een aantal gebruikelijke bepalingen in algemene voorwaarden” in S. O NGENA (ed.), Algemene voorwaarden in Recht en Praktijk nr. 43, Mechelen, Kluwer, 2006, 113. 358 S. STIJNS, “Contractualisering van sancties in het privaatrecht, inzonderheid bij contractuele wanprestatie”, RW 2001-2002, 1283. 359 Voor onderscheid strikte en restrictieve interpretatie: Cass. 22 maart 1979, Pas. 1979, I, 863. 355

88 | P a g i n a

bewoordingen is opgesteld, kan zij volgens de restrictieve interpretatie geen uitsluiting inhouden van aansprakelijkheid voor zware fout omdat dit niet uitdrukkelijk is bepaald.360 Deze restrictieve interpretatie wordt in vele gevallen door de rechtsleer bekritiseerd.361 De rechter zou pas tot uitlegging mogen overgaan wanneer het beding niet duidelijk is en meestal is dit niet het geval bij een exoneratiebeding. Het is volgens STIJNS “overdreven streng om in een beding, in algemene bewoordingen geformuleerd, de exoneratie voor zware fout uit te schakelen onder het voorwendsel dat het niet ondubbelzinnig is gestipuleerd”. Indien de rechter wel moet interpreteren zal hij zich moeten steunen op de gemeenschappelijke bedoeling van de partijen en het is meestal de bedoeling van de bedinger om zich te bevrijden van aansprakelijkheid bij zware fout. De strikte interpretatie verdient dan ook de voorkeur omdat zij de draagwijdte van het beding niet wijzigt.362

HET VERKAPT EXONERATIEBEDING

173. Een exoneratiebeding is onderworpen aan geldigheidsvereisten. Om deze te ontwijken stelt men bedingen op die op het eerste zicht geen exoneratiebedingen lijken, maar het toch zijn. Dergelijk beding heeft verschillende verschijningsvormen. Ten eerste kan het de vorm aannemen van een verbintenisbepalend beding.363 Zo een beding is principieel geldig tenzij deze tot gevolg heeft dat er interne contradicties in het contract ontstaan of dat elke zin of betekenis aan de overeenkomst ontnomen wordt. Dit laatste kan gebeuren wanneer men een essentiële verbintenis niet op zich neemt. Hieruit kan afgeleid worden dat de bedinger geen aansprakelijkheid wou oplopen, zodat het beding gekwalificeerd moet worden als een exoneratiebeding. Dit exoneratiebeding is dan onderworpen aan de geldigheidsvereisten inzake exoneratiebedingen en kan dan vervolgens

360

R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 346.; B. DUBUISSON, “Les clauses limitatives ou exonératoires de responsabilité ou de garantie en droit belge” in P. WÉRY (ed.), Les clauses applicables en cas d’inexecution des obligations contractuelles, Brussel, Die Keure, 2001, 47.; O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006,47-48.; L. VAN DEN STEEN, “Onrechtmatige bedingen in het Algemeen Reglement van een bank”, DCCR 2008, 112.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 175. 361 L. CORNELIS, “Les clauses d’exonération de responsabilité couvrant la faute personnelle et leur interprétation”, noot onder Cass. 22 maart 1979, RCJB 1981, 215-217.; R. STEENNOT, Beëindigings-, exoneratieen schadebedingen bij bijzondere overeenkomsten, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2008, losbl., 19. 362 S. STIJNS, “Contractualisering van sancties in het privaatrecht, inzonderheid bij contractuele wanprestatie”, RW 2001-2002, 1276-1278. 363 Zie randnummer 165.

89 | P a g i n a

ongeldig verklaard worden (omdat het elke betekenis aan de overeenkomst ontneemt, m.a.w. de overeenkomst ‘uitholt’).364

174. Ook een clausule m.b.t. overmacht kan een verkapte exoneratieclausule uitmaken. Met behulp van clausules die gevallen van overmacht beschrijven, kan men een concrete invulling aan overmachtssituaties geven en zo de contractuele aansprakelijkheid preciseren.365 Principieel zijn partijen vrij om zelf gevallen van overmacht te bepalen want de regels inzake overmacht366 zijn niet van dwingend recht. Er bestaan evenwel grenzen aan deze praktijk. Immers, door het opnemen van dergelijk overmachtsbeding vervaagt de grens tussen de niet-toerekenbare tekortkoming (overmacht) en de toerekenbare tekortkoming.367 Volgens DEMUYNCK wordt de grens tussen de precisering van overmachtsgevallen en beperking/uitsluiting van aansprakelijkheid soms overschreden. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer fouten van derden en technische defecten sowieso als overmacht worden beschouwd. Ook vergissingen zijn niet automatisch gevallen van overmacht, “pseudo-rampen” moeten uit de clausule geweerd worden. Het zal niet altijd even evident zijn om deze lijn te trekken.368 Indien in een beding bepaalde situaties als overmacht worden beschouwd die “kennelijk” geen geval van overmacht uitmaken,369 kan gesteld worden dat de bedinger zijn aansprakelijkheid op deze manier al dan niet terecht heeft willen uitsluiten.370 Bijgevolg is het beding dan ook onderworpen aan de geldigheidsvereisten inzake exoneratiebedingen. DEMUYNCK merkt hierbij ook nog op dat deze verkapte exoneratieclausules getoetst kunnen worden aan de algemene norm van art. 2,28° en aan art. 74,30° WMPC. Door de gevallen van overmacht uit

364

R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 340. 365 I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 411.; R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 341. 366 Er is sprake van overmacht i.g.v. een niet-toerekenbaar, onvoorzienbaar en onvermijdbaar gegeven dat op een onoverkomelijke wijze de onmogelijkheid van de uitvoering van de verbintenis met zich meebrengt; I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 410. 367 R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 341. 368 I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 413. 369 Voorbeeld: de grove vergissing van een derde waarvoor men dient in te staan als overmacht kwalificeren. Zie: R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 341. 370 R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 341.

90 | P a g i n a

te breiden beperkt men de wettelijke rechten van de consument.371 Ook kan men dit beding als exoneratiebeding toetsen aan art. 74,13° WMPC.372

2. Bijzonder recht 2.1. Wet Marktpraktijken 175. Art. 74, 13° WMPC bepaalt dat het beding verboden is dat ertoe strekt: “de onderneming te ontslaan van haar aansprakelijkheid voor haar opzet, haar grove schuld of voor die van haar aangestelden of lasthebbers, of, behoudens overmacht, voor het niet-uitvoeren van een verbintenis die een van de voornaamste prestaties van de overeenkomst vormt.”

De bedingen die de aansprakelijkheid slechts “beperken” in geval van zware fout en opzet zijn evenwel niet strijdig met art. 74,13° WMPC.373 De beperking van aansprakelijkheid bij opzet van aangestelden en lasthebbers is dan ook principieel geoorloofd. De beperking van aansprakelijkheid voor eigen opzet blijft daarentegen verboden ingevolge het gemeen recht.374 Als we de laatste zinsnede vergelijken met het gemeenrechtelijk uithollingsverbod, is het duidelijk dat deze regel makkelijker toe te passen valt, omdat hier niet de discussie ontstaat of de nietigheid enkel kan voorkomen wanneer het exoneratiebeding iedere betekenis aan de overeenkomst ontneemt of wanneer ze betrekking heeft op een essentiële verbintenis.375 “Niet-uitvoering” heeft niet alleen betrekking op de niet-uitvoering van de verbintenis, maar ook op de laattijdige en de gebrekkige uitvoering.376 176. Art. 74,30° WMPC bepaalt dat elk beding verboden is dat ertoe strekt: “op ongepaste wijze de wettelijke rechten van de consument ten aanzien van de onderneming of een andere partij uit te

371

I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 413. 372 R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 341. 373 P. CAMBIE, Onrechtmatige bedingen, Gent, Larcier, 2009, 270.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 178. 374 O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 45. 375 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 379-381. 376 I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 409.

91 | P a g i n a

sluiten of te beperken in geval van volledige of gedeeltelijke wanprestatie of van gebrekkige uitvoering door de onderneming van een van haar contractuele verplichtingen.” Deze bepaling uit de zwarte lijst is een catch-all clausule377. Het geeft de rechter een ruime beoordelingsbevoegdheid om “ongepaste exoneratiebedingen”, die niet door andere specifieke bepalingen worden verboden, alsnog te verbieden.378 Op “ongepaste” wijze is een wijze die redelijkerwijze niet te rechtvaardigen is, of wanneer het de contractspartij juridisch voelbaar overbevoordeligt.379

177. Art. 74, 22° WMPC verbiedt elk beding dat ertoe strekt: “in geval van betwisting, de consument te doen afzien van elk middel van verhaal tegen de onderneming.” De meerderheid van de rechtsleer is van mening dat deze bepaling de principiële toelaatbaarheid van inkortingsbedingen niet in de weg staat. Een minderheid is echter van mening dat een inkorting van de wettelijke verjaringstermijn onrechtmatig is omdat de verhaalsmogelijkheden van de consument aanzienlijk worden verminderd.380

178. Verder kan weer herhaald worden dat een exoneratiebeding een “kennelijk onevenwicht” teweeg kan brengen in de zin van art. 2,28° juncto 73 WMPC. De rechter beschikt hierbij over een marginaal toetsingsrecht.

2.2. Wet Betalingsdiensten 179.

In

tegenstelling

tot

de

aansprakelijkheidsregels

in

het

gemeen

recht

zijn

de

aansprakelijkheidsregels, artt. 36 en 37, met betrekking tot niet-toegestane betalingstransacties van de Wet Betalingsdiensten, zowel in verhouding met de consument als in verhouding met de

377

DEMUYNCK en STIJNS besluiten dat de “catch-all” werking geen evidentie is doordat zij stellen dat art. 74,13° als lex specialis kan primeren. Hierdoor zou art. 74,30° geen toepassing vinden bij exoneratie. Een andere optie zou zijn dat art. 74,13° voorrang dient te verkrijgen bij aansprakelijkheid uitsluitende bedingen. Art. 74,30° zou dan nog een rol kunnen spelen bij aansprakelijkheidsbeperkende bedingen.: I. DEMUYNCK, “Onrechtmatige bedingen en de financiële sector: het uitzonderingsregime van de WHPC”, BFR 2001, 84.; R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 350. 378 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 178. 379 P. CAMBIE, Onrechtmatige bedingen, Gent, Larcier, 2009, 278.; I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 424. 380 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 191.

92 | P a g i n a

professioneel, niet van suppletieve aard. De bank kan hier niet van afwijken en zijn aansprakelijkheid uitsluiten of beperken met behulp van exoneratiebedingen.381

NIET-TOEGESTANE BETALINGSTRANSACTIE

a. Begrip

180. Een niet-toegestane betalingstransactie is een transactie waarbij de betalingsdienstgebruiker zijn instemming niet heeft verleend. De toestemming kan normaal gezien zowel voor de transactie als erna382 worden verleend. Het moet wel gaan om een vrije instemming, als de betaler gedwongen wordt zijn geld af te halen kan er geen sprake zijn van een instemming in de zin van art. 28 Wet Betalingsdiensten.383 De vorm en de procedure van de toestemming kan vrij door de partijen bepaald worden.384 Wie de bewijslast omtrent de instemming draagt wordt niet duidelijk geregeld. Art. 35 §2 bepaalt dat de registratie van het gebruik van een betaalinstrument door de betalingsdienstaanbieder op zichzelf niet noodzakelijkerwijze afdoende bewijs vormt dat de betalingstransactie door de betaler is toegestaan of dat de betaler bedrieglijk, opzettelijk of met grove nalatigheid heeft gehandeld. Volgens STEENNOT mag men hier niet uit afleiden dat de bewijslast op de betalingsdienstaanbieder rust. Hij is van oordeel dat het de betaler is, die aannemelijk moet maken dat hij de transactie niet heeft geïnitieerd. Pas wanneer de betaler hierin geslaagd is verschuift de bewijslast naar de betalingsdienst-aanbieder.385

b. Basisregel aansprakelijkheid

181. Art. 36 Wet Betalingsdiensten bepaalt dat de betalingsdienstaanbieder van de betaler, in geval van een niet-toegestane betalingstransactie, de betaler onmiddellijk het bedrag van de niettoegestane betalingstransactie moet terugbetalen. De betalingsdienstaanbieder moet dus de betaalrekening herstellen in de toestand zoals die geweest zou zijn mocht de niet-toegestane 381

W. VANDEVOORDE, “De Belgische wetgeving tot omzetting van Richtlijn 2007/64/EG betreffende betalingsdiensten in de interne markt. Een overzicht”, TFR 2011, 2-85. 382 Enkel indien dit zo werd overeengekomen tussen de betaler en de betalingsdienstaanbieder: Art. 28, §1 lid 2 383 R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 107. 384 A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 77. 385 R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 109-110.

93 | P a g i n a

betalingstransactie niet hebben plaatsgevonden, desgevallend vermeerderd met de rente op dat bedrag. Het is dus de betalingsdienstaanbieder die het risico draagt. Op deze regel bestaat slechts één uitzondering, namelijk wanneer de betaler zelf bedrieglijk heeft gehandeld.386 Daartoe kan de bank een prima facie-onderzoek uitvoeren m.b.t bedrog in hoofde van de betaler. Het is zo dat de terugbetalingsverplichting ontstaat na een prima facie-onderzoek en daarna onmiddellijk moet worden voldaan.387

182. De betaler moet in geval van niet-toegestane betaling de betalingsdienstaanbieder onverwijld en binnen de dertien maanden na debitering in kennis stellen ingevolge art. 34, indien hij rechtzetting

wil

verkrijgen.388

Naast

het

herstel

van

de

betaalrekening

moet

de

betalingsdienstaanbieder van de betaler de eventueel verdere financiële gevolgen, in het bijzonder het bedrag van de door de betalingsdienstgebruiker gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade, vergoeden (art. 36, 2de lid).

c. Verlies of diefstal van een betaalinstrument

183. Art. 37 Wet Betalingsdiensten bepaalt dat in afwijking van artikel 36 de betaler tot aan de kennisgeving het verlies draagt met betrekking tot niet-toegestane betalingstransacties die voortvloeien uit het gebruik van een verloren of gestolen betaalinstrument, met een limiet van 150 euro. Ook draagt de betaler het verlies met een limiet tot 150 euro voor kennisgeving, indien de verliezen het gevolg zijn van onrechtmatig gebruik van het betaalinstrument doordat de betaler heeft nagelaten de veiligheid van de gepersonaliseerde veiligheidskenmerken te waarborgen. De betaler draagt alle verliezen indien deze zich hebben voorgedaan doordat de betaler hetzij bedrieglijk heeft gehandeld, hetzij opzettelijk of met grove nalatigheid een of meer verplichtingen uit hoofde van artikel 31 niet is nagekomen. Dit artikel is in tegenstelling tot art. 36 Wet Betalingsdiensten enkel van toepassing op betaalinstrumenten.

386

I. DE POORTER, “De wet betreffende de betalingsdiensten leidt tot een betere bescherming van de consument”, RW 2010-2011, 1342.; R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 112.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 168. 387 A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 85. 388 R. STEENNOT, “Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 530.

94 | P a g i n a

184. Bij verlies of diefstal van het betaalinstrument moet de gebruiker de betalingsdienstaanbieder onverwijld in kennis stellen.389 De verplichting tot een onverwijlde kennisgeving ontstaat niet op het ogenblik van de diefstal of het verlies, maar van zodra de gebruiker het verlies of de diefstal ontdekt.390 De betalingsdienstaanbieder is verplicht deze kennisgeving te allen tijde mogelijk te maken en op vraag van de betaler hem de nodige middelen te verschaffen om tot 18 maanden na de kennisgeving het bewijs ervan te kunnen leveren.391

185. De betalingsdienstaanbieder draagt de financiële gevolgen van niet-toegestane transacties die plaatsvinden na de kennisgeving van de diefstal of verlies door de gebruiker en moet verder gebruik van het instrument vermijden, dit houdt een resultaatsverbintenis in. De betalingsdienstaanbieder kan enkel aan deze aansprakelijkheid ontsnappen indien hij bewijst dat de betaler zelf bedrieglijk heeft gehandeld of wanneer er sprake is van grove nalatigheid vanwege de gebruiker in de naleving van de verplichtingen voortvloeiende uit art. 31 Wet Betalingsdiensten.392

186. De betaler zal in afwijking op het voorgaande geen enkel verlies dragen indien het betaalinstrument gebruikt is zonder elektronische identificatie en zonder fysieke overlegging. Hiermee worden transacties bedoeld die verricht worden a.d.h.v. het kaartnummer en de vervaldatum. De betaler zal ook geen enkel verlies dragen i.g.v. namaak of van onrechtmatig gebruik van het betaalinstrument op voorwaarde dat de betaler op het ogenblik van de transactie in het bezit was van het betaalinstrument. Enkel in het geval de betaler bedrieglijk heeft gehandeld zal hij het verlies moeten dragen.393 Volgens art. 37 §3 komt de bewijslast inzake bedrog, opzet of grove nalatigheid de betalingsdienstaanbieder toe.394

389

I. DE POORTER, “De wet betreffende de betalingsdiensten leidt tot een betere bescherming van de consument”, RW 2010-2011, 1341. 390 R. STEENNOT, De omzetting van de richtlijn betaaldiensten in België, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, losbl., 8.; R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 114-115. 391 R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 116-117. 392 R. STEENNOT, “Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 527.; R. STEENNOT, De omzetting van de richtlijn betaaldiensten in België, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, losbl., 8.; R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 172. 393 A. VANDOOLAEGHE, “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 87. 394 R. STEENNOT, De omzetting van de richtlijn betaaldiensten in België, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, losbl., 8.

95 | P a g i n a

3. Empirisch onderzoek 187. Exoneratiebedingen komen in verschillende vormen voor. Een onderscheid wordt gemaakt naargelang de bedingen betrekking hebben op de aard van de aansprakelijkheid (hierbij kan gedacht worden aan het onderscheid van contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid), de aard van de fout, de oorzaak of auteur van de schade, de aard van de schade, de aard van de remedie, de hoogte van de schadevergoeding en de duur van de wettelijke verjaringstermijn.395 In de praktijk zijn exoneratiebedingen vaak een mengeling van deze verscheidene vormen.396 Ten slotte bestaan er ook nog ‘verkapte’ exoneratiebedingen. De toetsing van de geldigheid van de bedingen zal a.d.h.v. deze vormen gebeuren.397

3.1. Verkapte exoneratiebedingen 188. Verkapte exoneratiebedingen398 zijn bedingen die op het eerste zicht geen uitsluiting of beperking van aansprakelijkheid inhouden maar dit inhoudelijk wel beogen. Deze bedingen kunnen verschillende vormen aannemen.

§1. Overmacht

189. Door een clausule op te nemen waarin bepaalde gevallen als overmacht bestempeld worden, kan men aansprakelijkheid ontlopen wanneer deze gevallen zich voordoen. Op zich is een precisering omtrent overmacht in ons recht mogelijk aangezien de regels m.b.t. overmacht van suppletieve aard zijn. Het is echter mogelijk dat deze precisering bepaalde grenzen ‘kennelijk’ overschrijdt en zo kan het beding gekwalificeerd worden als een exoneratiebeding.

395

J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 183-191. W. DE BUS, “Bespreking van een aantal gebruikelijke bepalingen in algemene voorwaarden” in S. O NGENA (ed.), Algemene voorwaarden in Recht en Praktijk nr. 43, Mechelen, Kluwer, 2006, 104-105. 397 O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 50. 398 Zie randnummers 173 en 174 396

96 | P a g i n a

 1.31.2 AXA: De Bank is evenmin aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een met overmacht gelijk te stellen gebeurtenis of toestand zoals de ontreddering van haar diensten of een deel ervan onder meer als gevolg van staking van haar personeel, van defecten aan computers van de Bank alsmede van uitwissing of vernietiging van de in haar computers opgeslagen informatie of van misbruik hiervan door derden. 190. Volgens DEMUYNCK399 overschrijdt een beding kennelijk bepaalde grenzen wanneer technische defecten sowieso als overmacht worden beschouwd. Dit is dan ook het geval in het beding van AXA. Door de kwalificatie van exoneratiebeding moet het beding voldoen aan de in het gemeen recht gestelde geldigheidsvereisten. Dit beding zal deze toetsing niet doorstaan omdat zij te algemeen geformuleerd is want in principe kan zij de exoneratie voor opzet inhouden.400

In verhouding met de consument gaat zij in tegen art. 74,13° WMPC. Het is namelijk verboden om je aansprakelijkheid in verhouding met de consument uit te sluiten m.b.t. opzet en grove schuld401 en het uitvoeren van de verbintenis die een van de voornaamste prestaties van de overeenkomst vormt.

191. De kwalificatie tot exoneratiebeding kan ook doorgevoerd worden bij I.27.2 KBC.

 I.27.2 KBC: “Als overmacht worden onder meer beschouwd […] het niet-nakomen door derden van verplichtingen die zij tegenover KBC Bank op zich hebben genomen, om redenen onafhankelijk van hun wil”. Hier wordt wederom de stelling van DEMUYNCK402 gevolgd, deze clausule overschrijdt de grens tussen de precisering van overmacht en de uitsluiting van aansprakelijkheid omdat KBC fouten van derden sowieso (behoudens opzet) als overmacht kwalificeert. Bijgevolg is dit beding een exoneratiebeding. Zij voldoet aan de geldigheidsvereisten van het gemeen recht doordat zij niet de exoneratie voor eigen opzettelijke fout inhoudt. Indien ze de overeenkomst uitholt zal zij evenwel onrechtmatig zijn. 399

I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 413. 400 Exoneratie voor zware fout is in het gemeen recht in principe niet ongeoorloofd.: O. V ANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 59.; R. STEENNOT, Beëindigings-, exoneratieen schadebedingen bij bijzondere overeenkomsten, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2008, losbl., 10. 401 Aangenomen wordt dat het begrip “grove schuld” dezelfde betekenis heeft als het begrip “zware fout” uit het gemeen recht.: R. STEENNOT, Beëindigings-, exoneratieen schadebedingen bij bijzondere overeenkomsten, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2008, losbl., 13. 402 I. DEMUYNCK, De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, 413.

97 | P a g i n a

Indien met derden zelfstandige uitvoeringsagenten worden bedoeld, kan KBC in verhouding met de consument de aansprakelijkheid uitsluiten m.b.t. opzet en grove fout indien daardoor de aansprakelijk niet uitgesloten wordt voor een verbintenis die één van de voornaamste prestaties van de overeenkomst vormt.403

192. De herkwalificatie kan ook gemaakt worden bij art. I.27.2 KBC  I.27.2 KBC: “Als overmacht worden onder meer beschouwd […] de onderbreking van de elektrische stroom, telefoon- en andere televerbindingen, alsook de buitenwerkingstelling van het computernetwerk veroorzaakt door factoren buiten de onmiddellijke controle van KBC Bank, en niet veroorzaakt door opzet of een zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers”.

KBC maakt hierbij wel een voorbehoud voor opzet zodat het beding niet aangepakt hoeft te worden in het kader van het gemeen recht. In verhouding met de consument maakt KBC terecht een voorbehoud voor zware fout en opzet. Zij mag evenwel de aansprakelijkheid niet uitsluiten voor de uitvoering van een verbintenis die één van de voornaamste prestaties van de overeenkomst vormt.

193. In het geval dat de bedingen niet als verkapte exoneratiebedingen gekwalificeerd worden door de rechter, want het is moeilijk om de grens tussen een overmachtsbeding en een verkapt exoneratiebeding te bepalen, kan art. 74,30° WMPC worden aangewend. De rechter oordeelt op soevereine wijze wanneer een beding ‘ongepast’ is. Naar mijn mening sluiten deze bedingen wel degelijk op een ongepaste wijze de wettelijke rechten uit van de consument ten aanzien van AXA en KBC omdat het overmachtsbegrip te ruim geformuleerd is. Indien deze bepaling geen soelaas biedt kan nog altijd teruggevallen worden op art. 2,28° juncto 73 WMPC doordat de bedingen een “kennelijk onevenwicht” zouden creëren.

403 403

R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 380.

98 | P a g i n a

§2. Verbintenisbepalend beding  Art 11 BMPB: “De Bank zal deze herroeping [m.b.t. de volmacht] in aanmerking nemen vanaf de derde bankwerkdag volgend op de ontvangst ervan; zij tracht er evenwel, in de mate van haar mogelijkheden, rekening mee te houden, nog voor het verstrijken van deze termijn.

194. Dit beding van de BMPB heeft op het eerste zicht de bedoeling de verbintenissen van de bank te bepalen. Als men het beding echter van naderbij bekijkt, kan geconcludeerd worden dat de bank eigenlijk zijn aansprakelijkheid heeft willen uitsluiten gedurende drie dagen vanaf de ontvangst van de herroeping. Dit beding kan dan ook gekwalificeerd worden als een exoneratiebeding. Door deze herkwalificatie kan het beding in strijd verklaard worden met het gemeen recht en art. 74,13° WMPC. De BMPB mag zich immers niet exoneren voor zijn opzettelijke fout en grove schuld. Tevens is de verificatieplicht een essentiële verbintenis in hoofde van de bank404 waardoor zij in het gemeen recht het gevaar loopt de overeenkomst uit te hollen en in verhouding met de consument onterecht de aansprakelijkheid uit te sluiten bij het niet uitvoeren van één van de voornaamste prestaties van de overeenkomst.405 (zie hierbij ook art. 9, lid 4 BMPB)

 Art. 1.15.1 AXA: “De Bank is in geen enkel geval verplicht enig toezicht uit te oefenen over de wijze waarop de volmachthebber gebruik maakt van de hem verleende machten, ongeacht of dit gebeurt in het voordeel van de klant of in het eigen voordeel van de volmachthebber.”

195. Eenzelfde herkwalificatie van het beding van AXA kan plaatsvinden. De bank mag zich niet exonereren voor opzet in het gemeen recht en opzet en grove schuld in verhouding met de consument art. 74,13° WMPC. De verificatieverplichting van de volmacht is tevens een essentiële verplichting in hoofde van de bank, dus het beding loopt het gevaar de overeenkomst uit te hollen en in verhouding met de consument in te gaan tegen art. 74,13° WMPC omdat zij de aansprakelijkheid uitsluit m.b.t. de uitvoering van één van de voornaamste prestaties van de overeenkomst

404

Zie randnummer 200 e.v. R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 351. 405

99 | P a g i n a

§3. Verjaringstermijn 196. Een andere manier om de aansprakelijkheid uit te sluiten is een termijnregeling op nemen in de algemene voorwaarden omtrent de verjaringstermijnen.406

197. Volgens art. 2220 BW kan men niet op voorhand afstand doen van het recht verjaring in te roepen.

Daarom

is

het

verboden

om

de

wettelijke

verjaringstermijn

van

de

aansprakelijkheidsvordering te verlengen. Een verkorting van deze verlengstermijn wordt echter wel toegestaan.407 Aan dit recht werden evenwel grenzen gesteld, er bestaan immers verjaringsregels die de openbare orde raken.408

198. In deze specifieke context is art. 74, 22° WMPC van belang. Dit artikel verbiedt in geval van betwisting, de consument te doen afzien van elk middel van verhaal tegen de onderneming. Er bestaat discussie in de rechtsleer omtrent de draagwijdte van dit artikel. Een strekking stelt dat het beding strikt geïnterpreteerd moet worden en dat het enkel onrechtmatig is wanneer zij er toe strekt de consument te doen afzien van elk middel van verhaal. Anderzijds wordt geargumenteerd dat ook een inkorting van de wettelijke inkortingstermijn onrechtmatig is, omdat de consument beperkt wordt in zijn mogelijk verhaal uit te oefenen.409

 1.29.1 AXA: “Een rechtsvordering van de klant tegen de Bank in verband met een verrichting beheerst door onderhavig reglement verjaart na verloop van drie jaar, te rekenen vanaf het feit of de gebeurtenis waarop de vordering is gesteund.”

 I.28 KBC: “Elke vordering tegen KBC Bank verjaart na een termijn van vijf jaar, tenzij er kortere wettelijke of conventionele verjaringstermijnen bestaan. In de gevallen waarin de ontvankelijkheid van de vordering het tijdig indienen door de cliënt van een schriftelijke klacht impliceert, begint de termijn van vijf jaar te lopen vanaf de datum van deze klacht. In de andere gevallen begint de termijn te lopen vanaf de datum van het feit dat tot de eis aanleiding geeft.”

406

R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 342. 407 Cass. 25 januari 1968, Pas. 1968, I, 655.; Cass. 15 oktober 1971, RAGR 1972, nr. 8889. 408 Vb art. 69 Arbeidsongevallenwet 409 J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 190-191.

100 | P a g i n a

199. De gemeenrechtelijke verjaringstermijn bedraagt tien jaar. De beperking tot vijf jaar in het beding van KBC zal wellicht niet in die zin worden opgevat dat de mogelijkheid tot verhaal van de consument aanzienlijk worden verminderd. In het beding van AXA wordt een termijn van drie jaar bepaald. Dit is al makkelijker aanvechtbaar. De beoordeling zal evenwel soeverein door de rechter gebeuren maar naar mijn oordeel is een termijn van drie jaar eerder te kort. In casu zal ook altijd rekening gehouden moeten worden met art. 74,30° WMPC want de bedongen verjaringstermijn kan altijd ‘ongepast’ blijken in een specifieke situatie.410

3.2. Exoneratie bij een essentiële verplichting 200. Over de interpretatie van het begrip “uitholling van de overeenkomst"411 bestaan twee theorieën. Enerzijds wordt vereist dat het exoneratiebeding iedere betekenis aan de overeenkomst ontneemt. Een andere strekking oordeelt dat het voldoende is dat de exoneratie betrekking heeft op een essentiële verbintenis van de overeenkomst.412 Ik sluit me aan bij de stelling van STEENNOT die het voldoende acht dat de exoneratie slaat op een essentiële verbintenis van de overeenkomst, opdat de derde geldigheidsvereiste (afwezigheid van uitholling) in het gemeen recht niet vervuld zou zijn. Het is inderdaad juist om te stellen dat de exoneratie m.b.t. een essentiële verplichting de praktische draagwijdte van de overeenkomst ontneemt.413 Het kiezen van een theorie is van groot praktisch belang omdat de nietigheid vlugger zal bekomen worden bij de laatste stelling. Dit effect zal dan ook te zien zijn in de empirische studie.

201. Voor het mogelijk is de geldigheid van de bedingen te toetsen moet eerst vastgesteld worden wat de essentiële verbintenissen van de bank nu zijn. De rechter zal moeten uitmaken wat een essentiële verbintenis vormt in hoofde van de bank aangezien hierbij geen wettelijke bepalingen voorzien zijn. We kunnen wel het arrest van het Hof van Cassatie van 27 september 1990 ter hand nemen waar de controleplicht van de handtekening bij het uitvoeren van de cheque als een

410

R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 351-352. 411 De afwezigheid van uitholling is één van de drie geldigheidsvoorwaarden van het exoneratiebeding in het gemeen recht, zie randnummer 169. 412 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 380. 413 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 379-380.

101 | P a g i n a

essentiële verbintenis wordt aanzien.414 ROMAIN415 stelt daarbij dat deze verplichting niet alleen speelt bij een cheque maar bij gelijk welke overschrijving.

Het Hof van Beroep te Bergen ging nog verder door te stellen dat de bank verplicht is de overschrijvingsopdracht in haar geheel op haar regelmatigheid te onderzoeken. Het wegbedingen van deze controleverplichting zou het eigenlijke voorwerp van de verbintenis van de bankier teniet doen, namelijk dat zij als lasthebber enkel betaalopdrachten mag uitvoeren die afkomstig zijn van de rekeninghouder.416

202. De verplichting om een overschrijvingsopdracht in haar geheel op haar regelmatigheid te onderzoeken

kan

neerkomen

op

de

verificatieverplichting

van

de

volmacht

(vertegenwoordigingsbevoegdheid), aangezien de bank enkel de betaalopdrachten mag uitvoeren die uitgaan van de rekeninghouder.417 Een beding dat in dit kader relevant is:  I.12.7 KBC: “KBC Bank kan niet aansprakelijk worden gesteld […] indien een volmachthebber, ondanks de beëindiging of wijziging van de volmacht, over de rekening blijft beschikken, bv. door het uitschrijven van cheques, het gebruiken van bank- of kredietkaarten, het gebruiken van KBC-Online, enz.”

Dit beding “holt de overeenkomst uit” omdat de bank in dit geval een betaalopdracht in haar geheel op haar regelmatigheid dient te onderzoeken. Ook gaat zij in tegen art. 74,13° WMPC doordat zij de aansprakelijkheid uitsluit voor het niet-uitvoeren van een verbintenis die één van de voornaamste prestaties van de overeenkomst uitmaakt. Verder houdt dit beding ook de exoneratie van aansprakelijkheid bij opzet in, wat niet kan volgens het gemeen recht. Zij houdt verder ook de uitsluiting van aansprakelijkheid in van opzet en grove fout in de zin van art. 74,13° WMPC.

414

Cass. 27 september 1990, Bank Fin. 1992, 37, noot J. ROMAIN. ; R. STEENNOT, “Noot: De aansprakelijkheid van de bank bij de uitvoering van een vervalste overschrijvingsopdracht”, TBBR 2001, 82.; R. STEENNOT, “Vervalste overschrijvingsopdrachten: artikel 1239 B.W., afwijkende bedingen in de bankvoorwaarden en de leer van de onrechtmatige bedingen”, BFR 2006, 61. 415 Cass. 27 september 1990, Bank Fin. 1992, 44, noot J. ROMAIN. 416 R. STEENNOT, “Noot: De aansprakelijkheid van de bank bij de uitvoering van een vervalste overschrijvingsopdracht”, TBBR 2001, 82 417 Zie voor deze problematiek ook: R. FRANSIS, “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 345.

102 | P a g i n a

203. Eénzelfde redenering kan gemaakt worden bij:

 I.9.2. KBC: “De bank kan evenmin aansprakelijk worden gesteld indien een echtgenoot, ondanks de beëindiging van zijn bevoegdheid, over de rekening blijft beschikken, bv. door het uitschrijven van cheques, door het gebruik van banken kredietkaarten e.d.”

De bank heeft de verplichting om de bevoegdheid van de echtgenoot te controleren.

 Art. 1.7.8 AXA: “De vertegenwoordigers, die ten aanzien van de Bank verklaren, alle daden van beheer en beschikking te mogen stellen in de meest ruime zin van het woord, zijn persoonlijk en met uitsluiting van de Bank aansprakelijk indien zij handelingen stellen die in strijd zouden zijn met de statuten of het reglement van de spaarvereniging of andere relevante stukken of besluiten”  I.10.3 KBC: “In die hoedanigheid verklaren zij [de vertegenwoordigers]ten aanzien van KBC Bank alle daden van beheer en beschikking, in de meest ruime zin, te mogen stellen, tenzij anders bepaald. Zij zijn persoonlijk, en met uitsluiting van de bank, aansprakelijk indien zij handelingen stellen in strijd met de statuten of het reglement van hun vereniging.”  I.12.5 KBC: “KBC Bank doet het nodige om zo snel mogelijk met de beëindiging rekening te houden. Onverminderd de toepassing van bijzondere reglementen, is zij hiervoor echter pas aansprakelijk na verloop van twee bankwerkdagen nadat zij het bericht dat aanleiding geeft tot de beëindiging van een volmacht, heeft ontvangen.”

 1.15.3. AXA: “De Bank houdt zo vlug mogelijk rekening met de intrekking van een volmacht, maar is slechts vanaf de tweede bankwerkdag na de dag van intrekking van de volmacht op een agentschap, of na de dag van ontvangst van het bericht van herroeping, of na de dag van kennisname van een wettelijke oorzaak van beëindiging, aansprakelijk voor verrichtingen die de volmachthebber na de intrekking van de volmacht nog uitvoert.” Zie ook nog art. 9, lid 4 en 11 BMPB, 1.15.1 AXA418

418

Zie randnummers 194 en 195.

103 | P a g i n a

204. Specifiek omtrent de controle van de handtekening is het interessant om dit beding te bekijken:

 Art. 1.14.2 AXA: “De Bank mag de uitvoering weigeren van aan haar gegeven opdrachten, indien zij niet op haar documenten zijn gesteld en de handtekening van de opdrachtgever niet voor echt verklaard is door één van haar vertegenwoordigers. De Bank behoudt zich het recht voor om de uitvoering te weigeren van opdrachten die onvolledig of onduidelijk zijn of waarvan de echtheid niet vaststaat. Indien zij dergelijke opdrachten toch uitvoert, kan zij niet aansprakelijk gesteld worden voor gebeurlijke vergissingen of vertragingen.”

Opnieuw is dit beding te ruim geformuleerd. Zij houdt de uitsluiting van aansprakelijkheid in voor opzet wat niet kan naar gemeen recht en de uitsluiting van aansprakelijkheid voor opzet en grove fout, wat in strijd is met art. 74,13° WMPC.

3.3. Aard van de fout

205. In het gemeen recht is de uitsluiting of beperking van aansprakelijkheid bij persoonlijk opzet onmogelijk. Bedingen die daarentegen de aansprakelijkheid uitsluiten in geval van zware fout, zijn principieel geoorloofd. Er bestaat echter rechtspraak die daar tegen ingaat en stelt dat de exoneratie voor zware fout niet mogelijk is.419 In het gemeen recht kan evenwel geen grond gevonden worden om deze exoneratie te verbieden.420 In het consumentenrecht vindt men daarvoor wel een grondslag terug in art. 74,13° WMPC.

206. In de rechtspraak (restrictieve interpretatie) wordt aanvaard dat een algemeen geformuleerd exoneratiebeding dat de verkoper ontslaat van aansprakelijkheid in geval van foutieve uitvoering, niet in strijd is met art. 74,13° WMPC. Een dergelijk algemeen geformuleerd beding wordt in die zin geïnterpreteerd dat het geen exoneratie voor zware fout omvat.421 In deze studie wordt echter uitgegaan van de strikte interpretatie waarbij een algemeen geformuleerd beding nietig wordt verklaard doordat zij de uitsluiting van aansprakelijkheid inhoudt bij opzet en grove schuld.

419

Brussel 18 november 1999, TBH 2000, 680.; Gent 31 mei 2002, RW 2002-2003, 1589. O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. S TIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 58-59. 421 L. VAN DEN STEEN, “Onrechtmatige bedingen in het Algemeen Reglement van een bank”, DCCR 2008, 112. 420

104 | P a g i n a

 I.17.2 KBC: “De cliënt verbindt zich ertoe kennis te nemen van zijn correspondentie en van zijn rekeningafschriften met de bijlagen zoals beschreven in artikel I.25 en II.2.3 van deze Algemene Bankvoorwaarden. KBC Bank is in geen geval aansprakelijk voor de gevolgen die kunnen voortvloeien uit de bewaring en de niet-afhaling of de niet-tijdige afhaling of levering van de correspondentie die zij ter beschikking houdt van de cliënt.”

207. Indien de gevolgen die voortvloeien uit de bewaring en de niet-afhaling van de correspondentie ontstaan zijn door de fout van de bank is dit beding aanvechtbaar omdat zij mogelijks een uitsluiting inhoudt van de aansprakelijkheid voor opzet422 en voor zware fout. Dit gaat in tegen het gemeen recht en art. 74, 13° WMPC.423

208. Zie in deze context ook:  Art. 1.14.1 AXA: “Wanneer de Bank overschrijvingsformulieren of invorderingsborderellen ter beschikking stelt van de klant, dan moet de klant deze formulieren onmiddellijk nakijken en de eventuele gebreken aan de Bank melden. De Bank is niet aansprakelijk voor schade die voortvloeit uit het niet naleven van deze bepaling.”

 Art. 1.16.3 AXA: “De Bank is niet aansprakelijk voor de schade die zou kunnen voortvloeien uit het niet of niet tijdig afhalen van de briefwisseling op het agentschap. De Bank behoudt zich het recht voor om niet afgehaalde of teruggekeerde briefwisseling na een jaar te vernietigen.”

209. Eenzelfde redenering kan gemaakt worden bij:

 II.55 KBC: “Deze inlichtingen zijn strikt vertrouwelijk en worden verstrekt zonder enige aansprakelijkheid vanwege de bank. De cliënt zelf moet ze op hun waarachtigheid onderzoeken. De cliënt mag de inlichtingen in geen geval aan derden meedelen.”

De bank mag zich ook niet exonereren voor opzet en grove schuld. Ook deze bepaling gaat in tegen het gemeen recht en art. 74,13° WMPC. 422

Indien de aansprakelijkheid wordt uitgesloten in geval van opzet is niet voldaan aan de geldigheidsvereisten van exoneratiebedingen in het gemeen recht 423 O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. S TIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 58-61.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 184-185.

105 | P a g i n a

210. In de algemene voorwaarden van de BMPB vinden we dit probleem niet terug. In art. 3 werd immers gesteld: “De Bank is aansprakelijk voor elke zware of intentionele fout - met uitsluiting van lichte fouten - bij de uitoefening van de beroepsactiviteiten, door haar of haar aangestelden begaan. Zij kan door geen enkele contractuele bepaling worden vrijgesteld van die aansprakelijkheid” In het tweede lid stelt zij evenwel: “De Cliënt is echter verantwoordelijk voor de gevolgen die kunnen voortkomen uit misbruik van de documenten en formulieren die hem ter beschikking zijn gesteld.” Indien “echter” geïnterpreteerd wordt als een afwijking op het eerste lid van art. 3 dan is dit tweede lid in strijd met het gemeen recht en art. 74,3° WMPC gezien zij de exoneratie inhoudt voor opzet en grove schuld. 3.4. Auteur van de fout

211. Indien we art. 74, 13° WMPC bekijken, is het mogelijk de aansprakelijkheid te beperken voor opzet en grove schuld van aangestelden en lasthebbers. Een uitsluiting van de aansprakelijkheid is uiteraard niet toegestaan. De wetgever heeft de uitvoeringsagenten niet opgenomen in dit artikel, zodat het voor de bank mogelijk zal zijn diens aansprakelijkheid uit te sluiten in geval van opzet of fout van de uitvoeringsagent indien zij zich daarmee niet exonereert voor het niet-uitvoeren van een verbintenis die één van de voornaamste prestaties van de overeenkomst inhoudt.424 Dit zal problemen geven voor de consument aangezien hij door de quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent de mogelijkheid niet heeft om de uitvoeringsagent aan te spreken.425

In het gemeen recht is het beding dat de aansprakelijkheid beperkt of uitsluit bij opzet van derden principieel geldig. Het is slechts verboden zich te exonereren voor persoonlijk opzet.426

424

R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 376. 425 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 377. 426 O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. STIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 43.

106 | P a g i n a

212. Een duidelijk voorbeeld waarbij de financiële instelling zich exonereert voor fouten en opzet van derden, kan worden gevonden in art. 88 BMPB:

 art. 88 BMPB: “Zo ook aanvaardt hij [de cliënt] dat de gevolgen van vergissingen of vertragingen te wijten aan andere instellingen of organismen en van elk ander feit of elke andere handeling door derden, de Bank niet ten laste kunnen worden gelegd.”

Indien de BMPB zich hier wil exonereren voor de fout van een uitvoeringsagent die betrekking heeft op een essentiële verbintenis van de bank, zal dit beding volgens het gemeen recht nietig zijn omdat zij de overeenkomst uitholt. De exoneratie voor opzet, zware of lichte fout van de uitvoeringsagent m.b.t. een niet-essentiële verbintenis zal in het gemeen recht geldig zijn

In het licht van art. 74,13° WMPC zal dit beding enkel geldig zijn indien zij betrekking heeft op de uitvoering van een verbintenis die niet één van de meest voornaamste prestaties van de overeenkomst vormt.

Art. 74, 30° WMPC kan hier worden ingeroepen. Omdat de cliënt geen mogelijkheid heeft om de uitvoeringsagent aan te spreken (quasi-immuniteit) zal dit beding “op ongepaste wijze” de wettelijke rechten van de consument uitsluiten in het geval de bank zich schuldig maakt aan volledige of gedeeltelijke wanprestatie of gebrekkige uitvoering van één van haar contractuele verplichtingen.

Art. 2,28° juncto 73 WMPC kan hier naar mijn mening ook worden ingeroepen want als de BMPB zich exonereert voor opzet en zware fout van een uitvoeringsagent m.b.t. de uitvoering van een nietessentiële verbintenis leidt dit in mijn ogen tot een “kennelijk” onevenwicht in de rechten en plichten van de partijen.

213. Eenzelfde redenering kan worden gevormd bij II.37.13 KBC:  II.37.13 KBC “De cliënt kan op geen enkel ogenblik de bank aansprakelijk stellen voor enige schade die hij mocht lijden en die niet te wijten is aan een zware fout of bedrog vanwege de bank.”

107 | P a g i n a

214. Het feit dat de cliënt de uitvoeringsagent zelf gekozen heeft kan niet tot een andere conclusie leiden:

 Art. 83 BMPB: “Indien de Bank het geschikt acht, kan zij – op kosten van de Cliënt – voor de uitvoering van diens opdrachten een beroep doen op de tussenkomst van een of meer Belgische of buitenlandse, door haar gekozen derden, tenzij de Cliënt zelf uitdrukkelijk die derde(n)/tussenperso(o)n(en) heeft aangewezen. In dat laatste geval draagt de Cliënt de volledige verantwoordelijkheid voor zijn keuze.”

215. Dit zijn voorbeelden van correcte clausules:

 Art. 3 BMPB: “De Bank is aansprakelijk voor elke zware of intentionele fout - met uitsluiting van lichte fouten - bij de uitoefening van de beroepsactiviteiten, door haar of haar aangestelden begaan.”

 I.16.2 KBC: “..wijst KBC Bank ook alle aansprakelijkheid af met betrekking tot de uitvoering ervan, behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers.” 3.5. Aard van de schade

216. Het is gebruikelijk dat in bankvoorwaarden uitsluitingen voorkomen omtrent onvoorzienbare, onrechtstreekse, toevallige of immateriële schade. Bij de interpretatie van de begrippen “onvoorzienbare” en “onrechtstreekse” schade kunnen echter problemen ontstaan.

217. Art. 1150 BW bepaalt dat enkel de schade die voorzien was of die men heeft kunnen voorzien ten tijde van het aangaan van het contract, vergoed dient te worden. Art. 1151 voorziet verder dat de schadevergoeding enkel datgeen omvat dat een onmiddellijk en rechtstreeks gevolg is van het niet uitvoeren van de overeenkomst. Nu kan de algemene voorwaarde altijd opgevat worden als een verwijzing naar het gemeen recht. De bank zal echter een ander effect beogen en zal de schadevergoeding verder willen beperken tot bijvoorbeeld indirecte schade of gevolgschade. Het valt dan ook aan te raden om de begrippen verder te preciseren in het beding, bijvoorbeeld door een

108 | P a g i n a

(niet-limitatieve) lijst op te nemen.427

218. Deze kwestie komt aan bod in I.27.1 KBC:

 I.27.1 KBC: “De aansprakelijkheid van de bank tegenover de cliënt als gevolg van een tekortkoming van de bank kan in geen geval aanleiding geven tot schadeloosstelling voor onrechtstreekse schade van financiële, commerciële of andere aard. Onder onrechtstreekse schade wordt onder meer verstaan de verhoging van de algemene kosten, het verstoren van de planning, het verder leveren van prestaties, het verlies van winst, imago, cliënteel of verhoopte besparingen.”

Doordat het beding een beperking van de aansprakelijkheid inhoudt zal zij niet getoetst kunnen worden aan art. 74, 13° WMPC. De voorwaarde zou wel aangepakt kunnen worden o.b.v. art. 74, 30° WMPC omdat zij wellicht ongepast is wanneer een opzettelijke of grove fout van de bank zich voordoet.

In het gemeen recht mag de uitsluiting van onrechtstreekse schade niet slaan op schade die voortvloeit uit opzettelijke fout.428 KBC heeft er goed aangedaan om in dit beding specificaties op te nemen omtrent het begrip onrechtstreekse schade.

219. Een beding dat veel minder gepreciseerd is dan dat van KBC is 1.31.1 AXA:

 1.31.1 AXA “In het algemeen is de Bank slechts aansprakelijk voor haar zware fout. De Bank is bovendien slechts aansprakelijk voor de rechtstreekse gevolgen daarvan. Zij staat niet in voor onrechtstreekse schade of voor eventueel bedrijfsen intrestverlies.”

Hier zal AXA het risico lopen dat de rechter het beding interpreteert in de zin van het gemeen recht.

427

K. DEVULDER en S. Ongena, “ Contractuele uitsluiting van indirecte schade”, NJW 2002, 44.;O. VANDEN BERGHE, “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in S. S TIJNS en K. VANDERSCHOT (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 63-64.; J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 185. 428 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 378 en 443.

109 | P a g i n a

3.6. Beperking schadevergoeding 220. Volgens Cassatie429 is het toegestaan om in de algemene voorwaarden een beperking van de schadevergoeding te voorzien.430 Dit zal in het licht van het gemeen recht waarschijnlijk niet toegestaan worden bij opzet. Zij zal wellicht ook niet “gepast” zijn in de zin van art. 74,30° WMPC indien de beperking van toepassing is bij schade als gevolg van opzettelijke fouten en grove schuld.  II.15.8 KBC: “Tenzij anders wettelijk bepaald en behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, geeft een verkeerde of te late uitvoering van een overschrijvingsopdracht door KBC Bank: 1° ten gunste van een van haar cliënten, alleen recht op de gederfde creditrente; 2° in opdracht van een van haar cliënten ten gunste van een derde, alleen recht op nalatigheidsinterest. Die nalatigheidsinterest wordt pro rata temporis berekend op het met vertraging overgemaakte bedrag, en wel tegen de wettelijke rentevoet.”

Door het voorbehoud van opzet en zware fout is dit beding geoorloofd in het gemeen recht en is zij wellicht ook “gepast” in het licht van art. 74,30° WMPC.

3.7. Vervalste opdrachten – Niet-toegestane betaling §1. Gemeen recht 221. KBC en de BMPB bepalen beiden in hun algemene voorwaarden dat bij de uitvoering van een vervalste opdracht de financiële instelling niet in een schadevergoeding zal voorzien. KBC stelt dat de vervalste opdracht de cliënt kan worden “tegengeworpen” (behoudens opzet of zware fout van de bank) en

de BMPB bepaalt dat de cliënt “verantwoordelijk” is voor de vervalste opdracht

(behoudens kwade trouw of zware fout van de bank). AXA stelt dat zij niet aansprakelijk is behoudens zware fout.

429 430

Cass. 4 juni 1971, RW 1971-1972, 371. J. SCHRAEYEN (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 189.

110 | P a g i n a

222. Het basisprincipe inzake “vervalste opdrachten” in het gemeen recht bestaat eruit dat wanneer de financiële instelling de rekening van een cliënt debiteert als gevolg van de uitvoering van een vervalste overschrijvingsopdracht, zij verplicht is deze opnieuw te crediteren.431 De drie gronden waarop dit principe steunt zijn art. 1239 BW432, de restitutieverbintenis van de bankier433 en de afwezigheid van opdracht434.435

223. In vijf uitzonderingsgevallen zal de debitering toch tegenwerpelijk zijn aan de cliënt. Namelijk wanneer: - de rekeninghouder zelf een fout heeft begaan die de oorzaak is van de schade; - de bank kan bewijzen dat de overschrijvingsopdracht schijnbaar regelmatig was; - de rekeninghouder de transactie heeft geratificeerd (art. 1239, lid 2 BW); - de rekeninghouder voordeel heeft gehaald uit de transactie (art. 1239, lid 2 BW); - de bank zich kan beroepen op een rechtsgeldig exoneratiebeding in haar algemene voorwaarden.436

224. De exoneratiebedingen m.b.t. vervalste opdrachten werden teruggevonden in de algemene voorwaarden van KBC, AXA en de BMPB:

 I.6.2 KBC: “Voor de uitvoering van opdrachten moet KBC Bank de handtekening op de opdracht alleen met het bij haar gedeponeerde specimen vergelijken. Behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, kunnen transacties, uitgevoerd op basis van een valse of vervalste handtekening of andere valse of vervalste elementen van een opdracht, worden tegengeworpen aan de cliënt, eventueel in afwijking

431

R. STEENNOT, “Vervalste overschrijvingsopdrachten: artikel 1239 B.W., afwijkende bedingen in de bankvoorwaarden en de leer van de onrechtmatige bedingen”, BFR 2006, 60.; E. VANDEKERCKHOVE, “De aansprakelijkheid van de bank bij een vervalste overschrijving kent zijn grenzen”, RABG 2007, 493. 432 De betaling moet gedaan worden aan de schuldeiser of aan iemand die volmacht van hem heeft, of die door de rechter of door de wet gemachtigd is om voor hem te ontvangen. 433 Op de bank rust een gelijkaardige verplichting als degene die speelt bij de bewaargeving. Zij moet de gelden die zich op de rekening bevinden teruggeven aan de rekeninghouder of aan een door hem aangewezen persoon. Dit is een resultaatsverbintenis. 434 Indien de cliënt geen opdracht heeft gegeven, heeft de financiële instelling dan ook het recht niet de rekening te debiteren. 435 R. STEENNOT, “Noot: De aansprakelijkheid van de bank bij de uitvoering van een vervalste overschrijvingsopdracht”, TBBR 2001, 80.; R. STEENNOT, “Vervalste overschrijvingsopdrachten: artikel 1239 B.W., afwijkende bedingen in de bankvoorwaarden en de leer van de onrechtmatige bedingen”, BFR 2006, 61. 436 Kh. Tongeren 6 november 2007, Limb. Rechtsl. 2008, 138, noot A. CLABOTS.; E. WYMEERSCH, M. DAMBRE en K. TROCH, “Overzicht van rechtspraak: privaat bankrecht, 1992-1998”, TPR 1999, 2017.; R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 269.; R. STEENNOT, “Vervalste overschrijvingsopdrachten: artikel 1239 B.W., afwijkende bedingen in de bankvoorwaarden en de leer van de onrechtmatige bedingen”, BFR 2006, 62.

111 | P a g i n a

van de gemeenrechtelijke principes, bijvoorbeeld inzake bewaarneming, betaling, en dergelijke meer.”  Art. 4.4.2.3. AXA437: “In afwijking van artikel 1239, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek en de mogelijk daaruitvolgende restitutieverplichting in hoofde van de Bank, erkent de titularis van een rekening dat betalingen die door de Bank uitgevoerd werden op basis van een valse of een vervalste overschrijvingsopdracht, hem tegenstelbaar zijn. De Bank is niet aansprakelijk voor de uitvoering van valse of vervalste overschrijvingsopdrachten die ogenschijnlijk geen vormelijke gebreken vertonen. De Bank is alleen aansprakelijk voor haar zware fout.”

 Art. 88 BMPB: “De Cliënt is verantwoordelijk voor de gevolgen die kunnen voortkomen uit misbruik van de documenten en formulieren die hem ter beschikking zijn gesteld, en voor vervalste opdrachten die op hem betrekking hebben, tenzij in geval van kwade trouw of zware fout van de bank.”

225. De clausules sluiten de aansprakelijkheid van de bank enkel uit in het geval er geen sprake is van opzet en/ of zware fout, wat mogelijk is in het gemeen recht.438 In het kader van de WMPC moet nagegaan worden of deze bedingen niet ingaan tegen art. 74, 13° WMPC. In casu ontslaan de banken zich hier niet van hun aansprakelijkheid bij opzet of grove schuld, waardoor het artikel niet kan worden ingeroepen.

226. Nu zijn er twee stellingen in de rechtspraak m.b.t. de wijze van uitsluiting van aansprakelijkheid bij lichte fout bij de controle van de handtekening. Enerzijds439 wordt gesteld dat de bank in wezen geen gebruik kan maken van de exoneratieclausule tenzij de bank uitdrukkelijk bedingt dat art. 1239 BW en de restitutieverplichting niet van toepassing zijn. Een andere strekking440 in de rechtspraak stelt daartegenover dat een exoneratiebeding art. 1239 BW wel buitenspel zet ook al is dit niet uitdrukkelijk bepaald. Hierbij kan de aansprakelijkheid worden uitgesloten zolang de bank geen

437

Art. 4.4.2.3. AXA Bijlage Zichtrekening Brussel 18 maart 2003, TBH 2005, 152. 439 Brussel 7 februari 1992, DCCR 1992-1993, 73.; Brussel 18 november 1999, TBH 2000, 680, noot J.-P. BUYLE en M. DELIERNEUX. 440 Brussel 25 maart 1997, AJT 1997-1998, 258, noot E. MORTIER. 438

112 | P a g i n a

zware fout heeft begaan bij de controle van de handtekening.441

Indien de restrictieve interpretatie wordt toegepast dan moet de eerste stelling gevolgd worden. In deze context zullen enkel KBC en AXA zich kunnen beroepen op de exoneratieclausule, daar zij de toepassing van het gemeen recht uitdrukkelijk hebben uitgesloten. De toepassing van de tweede stelling zou er daarentegen toe leiden dat ook de BMPB zich zou kunnen exoneren voor lichte fout o.b.v. dit beding.

227. Het is van groot belang op te merken dat de Wet Betalingsdiensten deze kwestie voor een groot stuk heeft opgelost. Art. 36 Wet Betalingsdiensten is van toepassing op zowel consumenten als professionelen. Ingevolge art. 55 Wet Betalingsdiensten kan niet van art. 36 worden afgeweken in relatie tot professionelen. De bank heeft dus de plicht overeenkomstig art. 36, om na een prima-facie onderzoek de betaler (consument en professioneel) onmiddellijk het bedrag van de niet-toegestane betalingstransactie terug te betalen. Zij moet dus de betaalrekening herstellen in de toestand zoals die geweest zou zijn, mocht de niet-toegestane betalingstransactie niet hebben plaatsgevonden, desgevallend vermeerderd met de rente op dat bedrag. De voorgaande bedingen hebben dan ook alleen maar uitwerking wanneer de Wet Betalingsdiensten niet van toepassing is.

§2.Wet Betalingsdiensten a. Terugbetalingsplicht

228. Art. 36 Wet Betalingsdiensten geldt zowel in verhouding met de consument als met een professioneel. Zowel KBC, AXA en de BMPB houden zich aan de dwingende regeling. Voorbeeld van een correcte clausule is:  I.16.11 KBC: “In geval van een niet-toegestane betalingstransactie betaalt de bank, na marginale toetsing met betrekking tot bedrog in hoofde van de cliënt-betaler, het bedrag ervan terug en herstelt in voorkomend geval de betaalrekening die met het bedrag van de niet-toegestane betalingstransactie werd gedebiteerd, met inbegrip van rente, in de toestand zoals die zou zijn geweest indien het bedrag niet was gedebiteerd. De bank vergoedt de cliënt-betaler voor de eventuele verdere financiële gevolgen, in het bijzonder het bedrag van de door de cliënt-betaler gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade”. 441

R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 270-271.

113 | P a g i n a

Andere correcte clausules vindt men terug in: Art. 36,3 en 4 BMPB en art. 13,4 AXA Bijlage Zichtrekening.

b. Termijn

229. Art. 34 Wet Betalingsdiensten bepaalt dat de betalingsdienstgebruiker “onverwijld en uiterlijk dertien maanden na de valutadatum van de debitering of creditering”, kennis moet geven van de bewuste transactie. Anders dan bij art. 36, kan van dit artikel (en dus van de termijn) worden afgeweken in verhouding met professionelen (art. 55 Wet Betalingsdiensten).442 Afwijkingen zijn ook toegelaten indien de betalingstransactie in een andere munt uitgevoerd wordt dan in euro of in de valuta van een lidstaat buiten de eurozone.443 Ingevolge art. 3 §1 is de wet van toepassing op betalingsdiensten, in de mate dat zowel de betalingsdienstaanbieder van de betaler als de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde, of de enige bij de betalingstransactie betrokken betalingsdienstaanbieder in de Europese Unie gevestigd is en de betalingsdiensten in België te koop worden aangeboden. Is dit niet het geval dan kan ook worden afgeweken van art. 34 Wet Betalingsdiensten.444

230. Deze clausule is dan ook correct:  KBC I.16.11: “De cliënt die zich rekenschap geeft van ofwel een niet-toegestane ofwel een niet correct uitgevoerde betalingstransactie, die aanleiding geeft tot een vordering, kan rechtzetting vragen aan de bank indien hij onverwijld en uiterlijk binnen drie maanden na de valutadatum van de debitering of creditering, kennis geeft aan de bank van de bewuste transactie. Deze termijn wordt verlengd tot dertien maanden indien de cliënt buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden handelt en het een betalingstransactie betreft in euro of in de munt van een land dat deel uitmaakt van de Europese Economische Ruimte (hierna: EER-land) dat niet de euro als munt heeft en de bank van de begunstigde gevestigd is in de Europese Economische Ruimte (hierna: EER).”

442

Brussel 14 maart 2008, TBH 2008, 114, noot O. STEVENS. Art. 3 §2 Wet Betalingsdiensten stelt dat enkel art. 36 en 37 van toepassing zijn ongeacht de gehanteerde valuta. 444 Het zijn immers slechts de artt. 36 en 37 die van toepassing zijn, van zodra de betalingsdienstaanbieder van de betaler in België is gevestigd. 443

114 | P a g i n a

231. Art. 36 BMPB bepaalt een termijn van 13 maanden voor de consument en een termijn van twee maanden voor de professioneel. Art 11.2 bijlage zichtrekening AXA bepaalt een termijn van 13 maanden voor de consument en een termijn van één maand voor de professioneel.

c. Grove nalatigheid

233. Art. 37 Wet Betalingsdiensten bepaalt dat wanneer een betaalinstrument verloren of gestolen is, de betalingsdienstgebruiker instaat voor het verlies voor de kennisgeving, en dit tot ten hoogste het bedrag van 150 euro. Deze limiet geldt niet wanneer de betalingsdienstgebruiker zich grof nalatig heeft gedragen.

234. In de Wet Betalingsdiensten bestaat er geen definitie van het begrip ‘grove nalatigheid’. De vraag stelt zich dan ook of de betalingsdienstaanbieder (in het geval van verlies of diefstal van de kaart) in zijn voorwaarden een opsomming of beschrijving kan geven van de gedragingen die als een grove nalatigheid kunnen worden bestempeld. STEENNOT445 is daarbij van oordeel dat een dergelijke beschrijving niet slaafs door de rechter gevolgd moet worden, aangezien die beschrijvingen een te grote draagwijdte kunnen toekennen aan het begrip grove nalatigheid. Hierdoor zou de aansprakelijkheidsbeperking tot 150 euro voor de betaler (voor de kennisgeving) uitgehold kunnen worden. De rechter beslist in principe autonoom, rekening houdend met alle omstandigheden446 en de grove nalatigheid moet sowieso betrekking hebben op de verplichtingen die in art. 31 worden opgelegd.447 Aan de hand van de voorwaarden kan de rechter echter besluiten dat de betaler toch wel wist dat zijn gedragingen bijzondere gevaren inhielden.448

445

R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. F ERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 123. 446 art. 37 §3, lid 2 en 3 Wet Betalingsdiensten 447 Voor een uitgebreide omschrijving van het begrip grove nalatigheid, zie: R. STEENNOT, Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 177-186.; R. STEENNOT en T. BAES, “Wet op de betalingsdiensten: Bescherming of overbescherming?”, BFR 2010, 225-227. 448 R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. F ERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 124.

115 | P a g i n a

235. In art. 37 §3 Wet Betalingsdiensten wordt gesteld dat het in hoofde van de betaler een grove nalatigheid uitmaakt, indien hij de gepersonaliseerde veiligheidskenmerken zoals een code in een gemakkelijk herkenbare vorm op het betaalinstrument noteert of op een voorwerp of een document dat hij bij het instrument bewaart.

Zowel KBC, AXA als de BMPB hebben gevallen van grove nalatigheid in hun bankvoorwaarden opgenomen die een variatie vormen op deze bepaling:  Art. 9 KBC449: “…zodra hij deze heeft ontvangen, zijn toegangsmiddelen zorgvuldig te bewaren en in het bijzonder het geheime karakter van zijn persoonlijk codenummer te bewaren door […] het evenmin op de KBC-Bankkaart zelf of op enig ander document in een herkenbare vorm te noteren.”  Art. 104, 4 BMPB: “…worden meer bepaald als ernstige nalatigheden beschouwd: het opschrijven van de geheime code onder een gemakkelijk herkenbare vorm, onder welke vorm ook, op de kaart of een document of de opslag ervan in computerbestanden”  Art. 7.2,4° AXA450: “Hij [de kaarthouder] zal de geheime code nooit bewaren samen met de AXA bankkaart en zal deze nergens opschrijven, ook niet in één of andere gecodeerde vorm of opslaan in computer bestanden.”

Indien een a-contrario redenering gemaakt wordt m.b.t. art. 37 §3, kan afgeleid worden dat wanneer men op een “niet-gemakkelijk herkenbare wijze” een code noteert, dit op zich geen grove nalatigheid vormt.451 Dit zou zelfs het geval zijn indien men dit doet op een document dat bij het betalingsinstrument wordt bewaard.452 AXA gaat tegen deze stelling in omdat zij stelt dat de code niet in “gecodeerde vorm” mag worden neergeschreven. Deze bepaling zal dan ook niet ingeroepen kunnen worden tegen de cliënt om zijn grove nalatigheid te bewijzen. Zowel KBC, de BMPB en AXA stellen ten onrechte dat de cliënt zijn code niet mag neerschrijven op een document (of ‘opslaan’ op een computer) dat niet bij het betalingsinstrument wordt bewaard. De opvatting bestaat er echter uit dat enkel indien de code bij het instrument zou worden bewaard, er sprake is van grove

449

Art. 9 KBC-Kaartreglement Art. 7.2 ,4° Reglement AXA Bankkaart 451 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 307. 452 R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. F ERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 120. 450

116 | P a g i n a

nalatigheid. De cliënt moet vandaag de dag immers vele codes onthouden, het moet dan ook mogelijk zijn deze ergens veilig te bewaren indien hij zich daarbij zorgvuldig gedraagt.453

236. Het tweede en tevens het laatste geval van grove nalatigheid dat in de wet bepaald is, is het feit dat de gebruiker de betalingsdienstaanbieder niet onverwijld in kennis heeft gesteld van het verlies of de diefstal.454 Dit geval van grove nalatigheid wordt door elke bank (terecht) in zijn algemene voorwaarden ingeschreven.

237. Buiten deze twee gevallen specifiëren de banken nog andere gevallen van grove nalatigheid, dit is mogelijk gezien de lijst in de wet niet-limitatief is.455 De vraag stelt zich of de bank zich op deze bedingen zal kunnen steunen:  Art. 9 KBC456: “…zodra hij deze heeft ontvangen, zijn toegangsmiddelen zorgvuldig te bewaren en in het bijzonder het geheime karakter van zijn persoonlijk codenummer te bewaren door […]de kaart niet onbeheerd achter te laten (bijvoorbeeld op de werkplek, in een hotel of voertuig - zelfs indien dit afgesloten is – en in feitelijk voor het publiek toegankelijke ruimten zoals een ziekenhuis)”  Art. 104, 4 BMPB: “…worden meer bepaald als ernstige nalatigheden beschouwd: de kaart in een voertuig of een voor het publiek toegankelijke plaats achterlaten, behalve wanneer de kaart zich in een gesloten lade of kast bevindt. Worden als voor het publiek toegankelijke plaatsen beschouwd, alle plaatsen waartoe een groot aantal personen daadwerkelijk toegang heeft zonder dat het om openbare plaatsen gaat.”

 Art. 7.2,4° AXA: “Hij zal erover waken dat zijn AXA bankkaart of GSM steeds op een veilige wijze bij zich of op een veilige plaats bewaard wordt. Hij zal ze bijgevolg nooit onbewaakt achterlaten bvb. op de werkplaats, in de wagen of op een plaats die door derden toegankelijk is (bvb. een sportzaal).”

453

R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 121. 454 Art. 37 § 2 Wet Betalingsdiensten; I. DE POORTER, “De wet betreffende de betalingsdiensten leidt tot een betere bescherming van de consument”, RW 2010-2011, 1341. 455 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 306. 456 Art. 9 KBC-kaartreglement

117 | P a g i n a

Het is een enigszins logische redenering dat er sprake is van grove nalatigheid wanneer het betalingsinstrument achtergelaten wordt in een onbewaakte ruimte die voor derden toegankelijk is. Deze redenering werd ook al bijgestaan door de rechtspraak457.458 Voor zover de bedingen bepalen dat er sprake is van grove nalatigheid wanneer de gebruiker de kaart achterlaat in vb. een wagen of werkplaats, worden zij problematisch. Het Hof van Beroep te Brussel heeft immers geoordeeld dat wanneer het instrument op een niet-zichtbare wijze wordt weggeborgen in een afgesloten ruimte er geen sprake is van grove nalatigheid.459 Ten onrechte stipuleert KBC uitdrukkelijk dat er sprake is van grove nalatigheid wanneer de kaart achtergelaten wordt “op de werkplek, in een hotel of voertuig zelfs indien dit afgesloten is”. Het beding van AXA is ook niet in overeenstemming met deze opvatting aangezien het een grove fout uitmaakt indien de bankkaart op de werkplaats of in de wagen wordt achtergelaten (ongeacht of het een gesloten ruimte is of niet). De BMPB is de enige bank die met deze stelling rekening heeft gehouden.

238. Bij de beoordeling van andere voorwaarden die alternatieve gevallen van grove nalatigheid beschrijven, moet rekening worden gehouden met het feit dat een grove nalatigheid meer vereist dan een loutere onzorgvuldigheid.460 Bij toepassing van de WMPC moet hier rekening worden gehouden met art. 74,21° WMPC: het is verboden “de bewijsmiddelen waarop de consument een beroep kan doen op ongeoorloofde wijze te beperken of hem een bewijslast op te leggen die normaliter op een andere partij bij de overeenkomst rust.” Het beding mag aan de consument niet de mogelijkheid ontnemen om de afwezigheid van zijn grove nalatigheid te bewijzen. Wanneer deze mogelijkheid enkel beperkt wordt, kan een beroep worden gedaan op art. 2,28° juncto 73 WMPC indien het beding een kennelijk onevenwicht creëert in de rechten en verplichtingen van de partijen.461

457

Vb. Een bankkaart werd onbewaakt achtergelaten in een ziekenhuiskamer. De rechter, die rekening mag houden met alle omstandigheden, besloot dat er grove nalatigheid in het spel was omdat de betrokkene wel zijn geld veilig in een kluis had opgeborgen maar zijn bankkaart niet. ; Vred. Brussel 7 juli 2006, BFR 2007, 134. 458 Y. GÉRARD, “L’utilisation frauduleuse des instrument de paiement”, JCP E. 2010, 1034, 42. 459 Brussel 4 oktober 2005, BFR 2006, 148, noot R. STEENNOT.; R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 123. 460 Brussel 4 oktober 2005, BFR 2006, 148, noot R. STEENNOT. ;R. STEENNOT, “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in B. FERON (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 120. 461 R. STEENNOT, Elektronisch betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 324.

118 | P a g i n a

4. Besluit 239. In de algemene bankvoorwaarden van elke bank werden veel exoneratieclausules teruggevonden. Hieruit kan afgeleid worden hoe belangrijk het onderdeel aansprakelijkheid is voor de bank. Meestal stelt de bank een algemene voorwaarde op m.b.t. zijn aansprakelijkheid maar in feite zien we dat het gehele reglement doorspekt is met exoneratieclausules. Deze clausules zijn vaak duidelijk herkenbaar maar soms zijn zij vermomd als een ander beding, zoals bijvoorbeeld een verbintenisbepalend beding of een overmachtsbeding. Op die wijze zal de cliënt vaak niet altijd de draagwijdte van deze bedingen kunnen inschatten.

240. Meer dan in de andere hoofdstukken zien we hier dat de algemene voorwaarden soms ingaan tegen het geldende recht. Dit is omdat de banken vaak de grenzen van het mogelijke aftasten. Een voorbeeld hiervan is dat zij proberen het begrip ‘grove nalatigheid’ zo ruim mogelijk in te vullen aangezien er geen wettelijke definitie bestaat.

241. De wetgever heeft getracht met bijzondere wetgeving de cliënt te beschermen. Deze wetgeving speelt meestal maar in verhouding met de consument. Hierdoor zal de professioneel vaak uit de boot vallen, zie de problematiek rond de uitvoeringsagenten. De aansprakelijkheidsregelen in de Wet Betalingsdiensten m.b.t. niet-toegestane betalingen zullen wel een afdoende bescherming bieden voor zowel consumenten als professionelen. Hierbij moet opgemerkt worden, dat de bank niet vaak zal kunnen afwijken van de terugbetalingsverbintenis die in deze wet vervat zit. In het gemeen recht zal de bank echter vaak aan art. 1239 BW kunnen ontsnappen door de vele uitzonderingen die hierop ontwikkeld zijn.

119 | P a g i n a

120 | P a g i n a

DEEL VIII: Compensatiebeding en beding van eenheid van rekening 242. Financiële instellingen willen in het kader van hun activiteiten het risico op insolvabiteit van hun cliënten zoveel mogelijk beperken. Zij zullen zich dan ook zekerheden willen verschaffen. Hierbij kan gedacht worden aan het pand op bankrekeningen462 en overdracht van schuldvorderingen. In dit hoofdstuk wordt specifiek stilgestaan bij de compensatiebedingen en bedingen van eenheid van rekening die voorkomen in de algemene bankvoorwaarden. Het beding van eenheid van rekening speelt een belangrijke rol in geval van faillissement van de cliënt. Een dergelijk beding zal er immers voor zorgen dat de bank als schuldeiser slechts met één vordering opkomt in de boedel bij faillissement. 463

1. Gemeen recht 1.1. Compensatiebeding 243. Schuldvergelijking464 of compensatie zorgt ervoor dat de schuldvorderingen van twee personen die elkaars schuldeisers zijn, teniet gaan ten belope van het kleinste bedrag. Deze verrichting houdt een betalings- en zekerheidsfunctie465 in. 466

244. Wettelijke schuldvergelijking vindt van rechtswege plaats wanneer er sprake is van vaststaande en eisbare wederzijdse schuldvorderingen m.b.t. geldsommen of een hoeveelheid vervangbare zaken

462

Het pand op bankrekeningen betekent dat alle schuldvorderingen en waarden van de cliënt die de financiële instelling bezit, een waarborg vormen tot zekerheid van de verbintenissen van de cliënt tegenover de bank. Zie: Y. BROSENS en S. VAN DE VELDE, “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in S. O NGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 259. 463 G. SCHRANS en R. STEENNOT, Algemeen deel van het financieel recht, Antwerpen, Intersentia, 2003, 241.; R. HOUBEN, “Conventionele schuldvergelijking, compensatieclausules, rekening-courant-bedingen en nettingclausules: een analyse vanuit het gemene recht, met de financiële sector als toetssteen”, Jura Falc. 2004-2005, 687-762, http://www.law.kuleuven.be/jura/art/41n4/houben.html. 464 Art. 1289-1299 BW 465 Door compensatie kan de schuldeiser aan de samenloop en de regel van evenredige verdeling bij faillissement ontsnappen. 466 H. COUSY en M. DREESEN, “Bank- en kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in H. COUSY en J. STUYCK (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 2008-2009, 29-30.; V. SAGAERT, “Actuele ontwikkelingen inzake schuldvergelijking – Over de groei(pijnen) van een verbintenisrechtelijk zekerheidsmechanisme” in V. SAGAERT en D. LAMBRECHT (eds.), Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 223.

121 | P a g i n a

van dezelfde soort.467 Schuldvergelijking is echter niet van openbare orde of dwingend recht, het is dus mogelijk voor de partijen om eraan te verzaken of een beding in het contract op te nemen die compensatie mogelijk maakt indien aan de wettelijke voorwaarden niet voldaan zou zijn. Het is de bank dus toegestaan om compensatiebedingen op te nemen in zijn reglement. Compensatie van de rekening heeft tot gevolg dat de saldi van de rekeningen, die anders juridisch zelfstandig zijn, gecompenseerd worden.468

254. Compensatie is niet mogelijk in het geval de rekeninghouder een rekening houdt in een bepaalde kwaliteit. Hierbij kan gedacht worden aan een notariële rubriekrekening, een rekening geopend door een penningmeester van een feitelijke vereniging, enz. Compensatie wordt daarentegen wel mogelijk indien de rekeninghouder het afgescheiden karakter niet heeft gerespecteerd.469

1.2. Beding van eenheid van rekening 255. Het compensatiebeding mag niet verward worden met een beding van eenheid van rekening. Dit laatste beding strekt ertoe dat alle rekeningen van één titularis, ongeacht de modaliteiten ervan, boekhoudkundige onderdelen of subrekeningen vormen van een enige en ondeelbare rekeningcourant470.471

467

Art. 1291 BW; H. DE PAGE, Traité élémentaire de droit civil belge, Brussel, Bruylant, III, 652-653.; K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 207.; R. HOUBEN, “Conventionele schuldvergelijking, compensatieclausules, rekening-courant-bedingen en nettingclausules: een analyse vanuit het gemene recht, met de financiële sector als toetssteen”, Jura Falc. 2004-2005, 688-690.; Y. BROSENS en S. VAN DE VELDE, “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in S. ONGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 271.; V. SAGAERT, “Actuele ontwikkelingen inzake schuldvergelijking – Over de groei(pijnen) van een verbintenisrechtelijk zekerheidsmechanisme” in V. SAGAERT en D. LAMBRECHT (eds.), Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 224. 468 G. SCHRANS en R. STEENNOT, Algemeen deel van het financieel recht, Antwerpen, Intersentia, 2003, 241.; V. SAGAERT, “Actuele ontwikkelingen inzake schuldvergelijking – Over de groei(pijnen) van een verbintenisrechtelijk zekerheidsmechanisme” in V. SAGAERT en D. LAMBRECHT (eds.), Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 252. 469 Y. BROSENS en S. VAN DE VELDE, “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in S. ONGENA, Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 270-271. 470 Een rekening-courant is een consensuele en wederkerige overeenkomst met een intuitu-personae karakter waarbij overeengekomen wordt dat alle wederzijdse schuldvorderingen opgenomen worden in één rekening waarvan alleen het saldo opeisbaar is bij het afsluiten van de rekening. 471 Brussel 3 februari 1986, TBH 1988, 709, noot M. GRÉGOIRE.; G. SCHRANS en R. STEENNOT, Algemeen deel van het financieel recht, Antwerpen, Intersentia, 2003, 240.; K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 223.; R. HOUBEN, “Conventionele schuldvergelijking,

122 | P a g i n a

256. Opdat het beding van eenheid van rekening in werking zou kunnen treden, is vereist dat de rekeningen in werkelijkheid een eenheid vormen.472 Aan deze vereiste zal dan ook niet voldaan zijn indien één van de rekeningen een eigen juridisch statuut heeft ingevolge een wettelijke bepaling zoals dit het geval is bij een notariële rubriekrekening.473 Ook kan een rekening een eigen juridisch statuut hebben ingevolge een overeenkomst tussen de cliënt en de bank, bijvoorbeeld wanneer een zekerheid exclusief wordt bedongen ten voordele van één bepaalde rekening.474 Het beding vindt ook geen toepassing wanneer de verschillende rekeningen een verschillende afsluitdatum hebben of verschillende rekeninghouders hebben.475

257. De verhouding tussen het compensatiebeding en het beding van eenheid van rekening is als volgt: het compensatiebeding heeft een aanvullende of suppletieve werking. Indien niet aan de geldigheidsvoorwaarden van het beding van eenheid van rekening voldaan is, doordat de bedongen eenheid in de werkelijkheid niet bestaat,476 kan het compensatiebeding in werking treden op de dan juridisch zelfstandige rekeningen.477

compensatieclausules, rekening-courant-bedingen en nettingclausules: een analyse vanuit het gemene recht, met de financiële sector als toetssteen”, Jura Falc. 2004-2005, 687-762. ;Y. BROSENS en S. VAN DE VELDE, “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in S. ONGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 267. 472 Brussel 3 februari 1986, TBH 1988, 702, noot M. GRÉGOIRE.; Kh. Namen 21 december 1995, JLMB 1996, 1225.; Y. BROSENS en S. VAN DE VELDE, “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in S. ONGENA, Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 267. 473 Bergen 12 juni 1985, Bank Fin. 1985, 73. 474 G. SCHRANS en R. STEENNOT, Algemeen deel van het financieel recht, Antwerpen, Intersentia, 2003, 241.; K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 229. 475 K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 229-233. 476 Het beding van eenheid van rekening moet immers strikt geïnterpreteerd worden; Y. BROSENS en S. VAN DE VELDE, “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in S. O NGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 268. 477 H. BRAECKMANS, “Bankrekeningen, betaal- en kredietverrichtingen” in Beginselen van Belgisch Privaatrecht. Handels- en Economisch recht, Deel I Ondernemingsrecht, Brussel, Story Scientia, 1989, 580; I. DEMUYNCK, “Onrechtmatige bedingen en de financiële sector: het uitzonderingsregime van de WHPC”, BFR 2001, 83.; K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 224.

123 | P a g i n a

2. Bijzondere wetgeving 258. Volgens art. 74, 16° is het beding dat ertoe strekt de consument te verbieden zijn schuld tegenover de onderneming te compenseren met een schuldvordering die hij op haar zou hebben, onrechtmatig.

259. De kans bestaat ertoe dat het beding van eenheid van rekening of het compensatiebeding een ‘kennelijk’ onevenwicht in de rechten en plichten van de partijen schept. Dit is het geval wanneer banken deze bedingen inroepen om tot een ‘pseudo-loonoverdracht’ over te gaan om debetsaldi teniet te kunnen doen.478 Er wordt gesproken van een pseudo-loonoverdracht omdat er strikt genomen geen loonoverdracht plaatsvindt, daar het loon gestort blijft op naam van de cliënt. De beslagbaarheidslimiteiten en formaliteiten479 worden op deze manier niet gerespecteerd.480 Voor inkomsten en lonen van minderjarigen bestaat er een verbod van overdracht of beslag inzake kredietovereenkomsten.481 Er kan ook sprake zijn van een ‘kennelijk’ onevenwicht indien de bedingen enkel in het voordeel van de bank zijn opgesteld (ontbreken van wederkerigheid). De cliënt kan ook voordeel hebben bij zo’n beding. Indien de debiteur een debetsaldo heeft op één rekening zal hij hierop interest verschuldigd zijn, ook al staat een andere rekening in credit.482 Hetzelfde doet zich voor bij faillissement van de financiële instelling. In het meest waarschijnlijke geval zal de cliënt geen beroep kunnen doen op de compensatie door een conventioneel verbod in de algemene voorwaarden of omdat aan de wettelijke vereisten (vb.van samenhang bij samenloop) niet is voldaan. Het zal een bittere pil om slikken zijn als de curator de schulden i.v.m. het krediet opvraagt terwijl, hij aan de andere kant niet zeker is van de terugbetaling van zijn spaarcenten (behoudens de € 100 000 gewaarborgd door het depositogarantiestelsel).483

478

I. DEMUYNCK, “Onrechtmatige bedingen en de financiële sector: het uitzonderingsregime van de WHPC”, BFR 2001, 83. 479 Zie de artt. 27-35 van de wet van 12 april 1965 op de bescherming van het loon der werknemers en artt. 1390ter Ger.W. en 1409 Ger.W. 480 I. DEMUYNCK, “Onrechtmatige bedingen en de financiële sector: het uitzonderingsregime van de WHPC”, BFR 2001, 84. 481 Art. 37 §2 WCK 482 V. SAGAERT, “Actuele ontwikkelingen inzake schuldvergelijking – Over de groei(pijnen) van een verbintenisrechtelijk zekerheidsmechanisme” in V. SAGAERT en D. LAMBRECHT (eds.), Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 224. 483 E. DIRIX, “Compensatiebedingen: een tweesnijdend zwaard?”, RW 2008-2009, 1021.

124 | P a g i n a

3. Empirisch onderzoek 260. Zowel KBC als de BMPB hebben een compensatiebeding en beding van eenheid van rekening in hun algemene voorwaarden ingelast. In het reglement van AXA werd enkel een compensatiebeding teruggevonden.

3.1. Compensatiebeding 261. Zowel KBC, de BMPB484 en AXA485 hebben een compensatiebeding ingelast ten voordele van de bank zelf.

Als voorbeeld het compensatiebeding van KBC:

 I.19.3 KBC: “Wanneer KBC Bank en de cliënt elkaars schuldeiser en schuldenaar zijn met betrekking tot opeisbare schuldvorderingen, dan heeft KBC Bank, ongeacht de aard van de schuldvorderingen of de hoedanigheid van de cliënt (hoofdschuldenaar, medeschuldenaar, borg …), op elk ogenblik het recht om over te gaan tot compensatie, zelfs bij of na beslag, een insolventieprocedure of samenloop met andere schuldeisers. KBC Bank bezit dit recht zowel met betrekking tot schuldvorderingen van dezelfde soort als met betrekking tot schuldvorderingen van een andere soort (bijv. giraal geld en financiële instrumenten).” In een arrest van het Hof van Beroep te Luik486 werd geoordeeld dat wanneer de bank zich het recht heeft voorbehouden discretionair (à son gré) te bepalen hoe de compensatie zou plaatsvinden, en wanneer de consument het recht niet heeft om over eenzelfde keuze te beschikken, er een kennelijk onevenwicht bestaat in de rechten en verplichtingen van de partijen.487 Zowel AXA, KBC en de BMPB houden zich dit recht voor. In het beding van de BMPB werd dit zelf uitdrukkelijk bepaald: art. 29 BMPB: “De Cliënt kent de Bank het recht toe te bepalen welke schuldvorderingen het voorwerp zullen uitmaken van de verrekening.” Hierbij kan men dan ook besluiten dat er sprake is van een kennelijk onevenwicht.

484

Art. 29 BMPB Art. 1.18 AXA 486 Luik 26 januari 2007, BFR 2007, 344, noot E. VAN DEN HAUTE 487 Art. 2,28° juncto 73 WMPC; H. COUSY en M. DREESEN, “Bank- en kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in H. COUSY en J. STUYCK (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 2008-2009, 37. 485

125 | P a g i n a

Verder speelt art. 74, 16° WMPC een rol. Dit artikel bepaalt dat bedingen verboden zijn indien zij er toe strekken “de consument te verbieden zijn schuld tegenover de onderneming te compenseren met een schuldvordering die hij op haar zou hebben”. De mogelijkheid tot wettelijke compensatie wordt de consument echter in geen enkel beding ontnomen, zodat dit artikel niet van toepassing kan zijn. Het is onwaarschijnlijk dat een conventioneel compensatiebeding in de algemene voorwaarden, dat preciseert wanneer de bank het recht heeft om tot compensatie over te gaan, de consument “verbiedt” om de wettelijke compensatie uit te voeren.488 Het Hof van Beroep te Luik oordeelde echter in de andere zin. Zij achtte dat art. 74, 16 WMPC (toen art. 32,14° WHPC) geschonden werd omdat de consument het recht ontzegd werd de te compenseren vorderingen te selecteren. Dit zou volgens het Hof neerkomen op een verkapt verbod tot compensatie door de consument.489 Het lijkt mij niettemin logischer de eerste stelling te volgen.

Indien de cliënt geen consument is, kan zij nog bescherming verkrijgen doordat de mogelijkheid om te allen tijde eenzijdig te compenseren, op de wijze en in de mate de banken verkiezen, neerkomt op een partijbeslissing. Door deze kwalificatie dient de rechter een marginale toetsing uit te voeren voor de uitvoering te goeder trouw.490

Er moet ook aandacht geschonken worden aan de zinsnede: “ongeacht de aard van de schuldvorderingen of de hoedanigheid van de cliënt (hoofdschuldenaar, medeschuldenaar, borg …)”. Bij het zien van het woord medeschuldenaar denken we aan de gezamenlijke en meervoudige rekeningen. Een gezamenlijke rekening is een rekening waarbij er actieve hoofdelijkheid bestaat tussen de verschillende rekeninghouders. Een meervoudige rekening vereist echter de handtekening van elke rekeninghouder voordat een verrichting kan worden uitgevoerd. Het is logisch dat de compensatie wel zou kunnen plaatsvinden bij een gezamenlijke rekening en niet bij een meervoudige rekening. Indien de compensatie toch zou toegelaten worden bij een meervoudige rekening, zou een rekeninghouder door middel van een debetstand van een andere rekening eenzijdig kunnen beschikken over de meervoudige rekening.491

488

Zie hieromtrent: Brussel, 26 mei 2006, TBH 2008/1, 41, noot O. STEVENS. L. VAN DEN STEEN, “Onrechtmatige bedingen in het Algemeen Reglement van een bank”, DCCR 2008, 117. 490 R. HOUBEN, “Conventionele schuldvergelijking, compensatieclausules, rekening-courant-bedingen en nettingclausules: een analyse vanuit het gemene recht, met de financiële sector als toetssteen”, Jura Falc. 2004-2005, 687-762. 491 G .SCHRANS en R. STEENNOT, Algemeen deel van het financieel recht, Antwerpen, Intersentia, 2003, 215.; H. BRAECKMANS, “Bankrekeningen, betaal- en kredietverrichtingen” in Beginselen van Belgisch Privaatrecht. Handels- en Economisch recht, Deel I Ondernemingsrecht, Brussel, Story Scientia, 1989, 550. 489

126 | P a g i n a

3.2. Beding van eenheid van rekening 262. Zowel KBC als de BMPB bepalen dat alle rekeningen een eenheid vormen. Deze rekeningen moeten in werkelijkheid echter een eenheid vormen. Het komt de feitenrechter toe om op basis van zijn soevereine appreciatiebevoegdheid te oordelen of de hier bedongen eenheid wel overeenstemt met de realiteit. Het beding kan dan ook slechts een vermoeden iuris tantum invoeren.492  I.19.1 KBC: “Tenzij uitdrukkelijk anders is bedongen, vormen alle rekeningen van dezelfde rekeninghouder, waarop zijn verrichtingen zijn geboekt, ongeacht hun rechtskarakter of de eraan verbonden voorwaarden, onderdelen van één en dezelfde rekening waarvan de crediten debetsaldi elkaar voortdurend compenseren.”

 Art. 28 BMPB: “Ongeacht de aard ervan en de voorwaarden die erop van toepassing zijn, vormen de verschillende rekeningen met credit – of debetsaldo, in gelijk welke munt of rekeneenheid, geopend op naam van de Cliënt in de boeken van de Bank bij één of meer van haar zetels in België of in het buitenland, rubrieken van één enkelvoudige en ondeelbare rekening.” 263. Verder moet er rekening gehouden worden met het feit dat er uitzonderingen493 bestaan waarbij het beding van eenheid van rekening geen werking heeft.494 KBC bepaalt hieromtrent:  I.19.2 KBC: “De eenheid van rekening strekt zich niet uit tot rekeningen die een hypothecair krediet vertegenwoordigen, verschillende termijn hebben of exclusief gewaarborgd zijn door een zekerheid.”

Het is inderdaad zo dat een beding van eenheid van rekening niet kan worden ingeroepen bij termijnrekeningen en wanneer een bepaalde rekening gewaarborgd is door een zekerheid.495

492

Brussel 3 februari 1986, TBH 1988, 702, noot M. GRÉGOIRE.; Kh. Namen 21 december 1995, JLMB 1996, 1225.; C.G. WINANDY, “Les comptes en banque et les intérets” in X., La banque dans la vie quotidienne, Brussel, Editions de Jeune Barreau, 1986, 45.; K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 227.; Y. BROSENS en S. VAN DE VELDE, “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in S. ONGENA (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 267. 493 Zie randnummer 256 494 K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 229-233.

127 | P a g i n a

KBC lijkt hier voorbij te gaan aan het feit dat er verder nog rekeningen bestaan die een eigen statuut hebben ingevolge de wet waardoor er geen sprake kan zijn van een eenheid. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de rubriekrekening van de notaris of de werfrekening van de aannemer.496 Dit beding kan dan ook geen uitwerking vinden bij deze rekeningen.

De BMPB bepaalt in zijn art. 28 zelfs geen uitzonderingen. Dit beding kan dan ook geen uitwerking vinden bij rekeningen die een eigen statuut hebben krachtens de wet of krachtens de overeenkomst (vb. een zekerheid die men voor één rekening stelt.).

In verhouding met de consument kan gesteld worden dat deze bedingen een “kennelijk onevenwicht” creëren doordat zij teveel rechten verlenen aan KBC en de BMPB.497 Immers niet alle rekeningen kunnen het voorwerp uitmaken van een beding van eenheid van rekening.

264. Volgens DIRIX kan een beding van eenheid van rekening ook in het voordeel van de consument spelen.498 Indien in het beding niets bepaald is, kan aangenomen worden dat het beding wederkerig is.499 Gemeenrechtelijk is het echter mogelijk hiervan uitdrukkelijk af te wijken in het beding.500 Indien een niet-wederkerig beding opgenomen wordt, kan dit in de relatie met de consument wel een “kennelijk onevenwicht” uitmaken in de zin van art. 2,28° juncto art. 74 WMPC. Er bestaat namelijk een tendens om niet-wederkerige bedingen o.g.v. de algemene toetsingsnorm aan te pakken.501

Het beding van KBC bepaalt hieromtrent dat alle rekeningen een onderdeel van één en dezelfde rekening vormen en verder dat:

495

K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 232. 496 K. TROCH, “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in B. TILLEMAN en B. DU LAING (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 230. 497 L. VAN DEN STEEN, “Onrechtmatige bedingen in het Algemeen Reglement van een bank”, DCCR 2008, 115. 498 Zie randnummer 259; E. DIRIX, “Compensatiebedingen: een tweesnijdend zwaard?”, RW 2008-2009, 1021. 499 E. DIRIX, “Compensatiebedingen: een tweesnijdend zwaard?”, RW 2008-2009, 1021. 500 V. SAGAERT, “Actuele ontwikkelingen inzake schuldvergelijking – Over de groei(pijnen) van een verbintenisrechtelijk zekerheidsmechanisme” in V. SAGAERT en D. LAMBRECHT (eds.), Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 253-254. 501 R. STEENNOT, Syllabus consumentenbescherming, Antwerpen, Intersentia, 2010, 209.

128 | P a g i n a

 I.19. KBC: “Indien KBC Bank een wettig belang heeft, wat onder meer het geval is bij: - faillissement, gerechtelijk akkoord, vereffening van vennootschap of vereniging, beslag, verzet en blokkering van rekeningen, opzegging van kredieten, e.d.m. - de definitieve vereffening van een rekening en beëindiging van de cliëntrelatie, is zij gemachtigd om de vereiste boekhoudkundige verrichtingen uit te voeren om de onderscheiden crediten debetsaldi van deze rekeningen samen te voegen tot één saldo.”

De BMPB bepaalt in zijn beding dat de verschillende rekeningen een enkelvoudige en ondeelbare rekening vormen. Ook bepaalt de bank hier weer de modaliteiten waarbij zij beroep kan doen op dit beding:

 Art. 28 BMPB: “Indien de Cliënt in gebreke blijft welke verbintenis ook jegens de Bank na te komen, kan deze, die rubrieken samensmelten en transfers uitvoeren van de ene naar de andere rekening, van creditsaldo naar debetsaldo en omgekeerd; onder saldo wordt hier begrepen: debetstand of creditstand.”

Doordat de BMPB en KBC alleen modaliteiten bepalen waarbij ze zelf gebruik kunnen maken van het beding van eenheid van rekening, kan gezegd worden dat zij het gebruik van het beding door de consument uitsluiten. In het gemene recht is dit geldig. De bank zal in verhouding met de consument evenwel moeten opletten dat zij hierdoor geen kennelijk onevenwicht schept in de zin van art. 2,28° juncto art. 73 WMPC.

265. In het beding van KBC wordt er gesproken van “samenvoeging” van de onderscheiden “crediten debetsaldi”. Een beding van eenheid van rekening zorgt er echter voor dat de rekeningen boekhoudkundige onderdelen of subrekeningen vormen van een enige en ondeelbare rekeningcourant. Er is hier dus geen sprake van een “samenvoeging” van de crediten debetsaldi. Deze formulering verwacht men terug te vinden in een compensatiebeding. Zo oordeelde ook het Hof van Beroep te Luik in het arrest van 26 januari502. Het beding van eenheid van rekening strekt er immers niet toe de rekeningen samen te voegen, maar is slechts een beding tot vaststelling dat de verschillende rekeningen subrekeningen zijn in de rekening-courant.

502

Luik 26 januari 2007, BFR 2007, 344, noot E. VAN DEN HAUTE.

129 | P a g i n a

De BMPB stelt dat zij “de rubrieken kan samensmelten en transfers uitvoeren van de ene naar de andere rekening”. Ook deze formulering is slordig te noemen.

266. Zowel KBC als de BMPB bedingen het recht om de rekeningen “samen te voegen” of de “rubrieken samen te stellen”. Zij willen zichzelf de mogelijkheid geven om het beding van eenheid de facto te realiseren. Dit komt neer op het nemen van een partijbeslissing. De uitvoering te goeder trouw van deze partijbeslissing kan door de rechter dan ook marginaal getoetst worden.503

4. Besluit 267. De geldigheid van compensatiebedingen en bedingen van eenheid van rekening staat in principe vast. Zij kunnen echter onrechtmatig zijn indien zij niet te goeder trouw worden uitgevoerd of wanneer zij een kennelijk onevenwicht brengen in de rechten en verplichtingen van de partijen. De banken moeten erover waken dat zij in hun algemene voorwaarden wederkerige bedingen opnemen.

268. We zien bij het onderzoek van de voorwaarden van KBC, AXA en de BMPB dat de formulering van de bedingen zeker nog voor verbetering vatbaar is. Ook houden zij zichzelf vaak teveel rechten voor waardoor er een kennelijk onevenwicht ontstaat in de rechten en verplichtingen van de partijen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer zij discretionair kunnen bepalen welke vorderingen voor compensatie vatbaar zijn of wanneer zij alle rekeningen onderwerpen aan het beding van eenheid van rekening.

503

R. HOUBEN, “Conventionele schuldvergelijking, compensatieclausules, rekening-courant-bedingen en nettingclausules: een analyse vanuit het gemene recht, met de financiële sector als toetssteen”, Jura Falc. 2004-2005, 687-762.

130 | P a g i n a

Deel IX: Conclusie 269. De bedoeling van deze Masterproef bestond erin na te gaan in hoeverre verschillende clausules in de algemene bankvoorwaarden van KBC-bank, AXA-bank en de Banca Monte Paschi Belgio in overeenstemming zijn met het geldende recht. Dit voornemen werd uitgewerkt in zes delen van de Masterproef.

270. Deel III betrof de tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden. Het is duidelijk te merken dat de tegenstelbaarheid een grote problematiek uitmaakt. De banken zullen daarom vaak kennisnameen aanvaardingsclausules in hun contracten opnemen. De gevonden aanvaardingsclausules in de algemene voorwaarden hebben geen uitwerking aangezien zij moeten worden opgenomen in de overeenkomst. Verder was duidelijk te merken dat de algemene voorwaarden niet altijd zo zijn uitgeschreven dat zij voor ieder begrijpbaar zijn. De banken moeten aandacht besteden aan de redactie van hun bedingen, opdat er van een redelijke mogelijkheid tot kennisname sprake kan zijn.

271. Deel IV behandelde de materie rond de filtragebedingen. Hierbij werd aangetoond dat het beding in principe geldig is, maar dat de rechtspraak strenge eisen kan stellen m.b.t. de formulering van het beding. De banken zullen erover moeten waken dat zij altijd ruimte laten voor een andersluidende instructie.

272. Deel V betrof de problematiek rond de eenzijdige wijzigingsbedingen. In dit hoofdstuk werd aangetoond dat de banken eerder van de mogelijkheid gebruik willen maken om de overeenkomsten “door onderlinge toestemming” te wijzigen eerder dan door eenzijdige wijziging. Zo ontsnappen zij aan de toepassing van de regels betreffende onrechtmatige bedingen in de Wet Marktpraktijken en de regels van het gemeen recht. Verder werd aangetoond dat de Wet Betalingsdiensten op een gedetailleerde manier voorschrijft hoe de wijziging moet geschieden in verhouding met de consument.

273. Deel VI betrof de beëindigingsbedingen. Hier zien we dat de teruggevonden bedingen slecht geformuleerd zijn. Vaak worden de verschillende beëindigingsvormen door elkaar gehaald of wordt een verkeerde terminologie gebruikt. Indien de banken uitdrukkelijk ontbindende bedingen willen opnemen waarbij zij de voorafgaande rechterlijke tussen en ingebrekestelling willen uitsluiten zullen zij dit in het licht van de heersende rechtspraak uitdrukkelijk moeten doen. Ten slotte zullen zij rekening moeten houden dat zij niet op abusieve wijze de opzeggingsbedingen hanteren. De rechter

131 | P a g i n a

kan namelijk oordelen dat de bank zich schuldig maakt aan rechtsmisbruik indien de opzeggingstermijn in concreto onredelijk lijkt.

274. Deel VII betrof het belangrijke onderdeel i.v.m. de exoneratie en aansprakelijkheid van de bank. In dit onderdeel werden dan bijgevolg ook de meeste bedingen gevonden en getoetst. We zien hierbij dat banken op verschillende manieren hun aansprakelijkheid proberen te onlopen en te beperken. Enerzijds zullen zij uitdrukkelijke exoneratiebedingen opnemen en anderzijds zullen zij “verkapte” exoneratiebedingen opnemen. Bij verkapte exoneratiebedingen loopt de cliënt het risico dat zij de draagwijdte van het beding niet zal inzien.

We hebben gemerkt dat de banken zich schuldig maken aan het feit dat zij zich exonereren bij de uitvoering van essentiële verbintenissen. In het licht van het gemeen recht is dit niet mogelijk aangezien dit de overeenkomst uitholt. Ook ingevolge de Wet Marktpraktijken is dit niet toegestaan. Ten slotte zien we dat -i.v.m de niet-toegestane betalingen - de Wet Betalingsdiensten een hele verbetering vormt t.a.v. het gemene recht. Bij toepassing van deze wet zal de bank vrijwel altijd tot de terugbetaling van het gedebiteerde bedrag gehouden zijn terwijl in het gemeen recht er op deze regel vele uitzonderingen bestaan en het toegelaten is zich te exonereren voor lichte fout. Ook hier probeert de bank evenwel zijn aansprakelijkheid in te perken door het begrip “grove fout” in zijn algemene voorwaarden heel ruim te omschrijven.

275. Deel VIII is het laatste deel en behandelt de compensatiebedingen de bedingen van eenheid van rekening. Deze bedingen zijn in principe geldig. De banken zullen er evenwel voor moeten oppassen dat zij genoeg wederkerigheid in hun bedingen inlassen. Daarnaast kunnen zij deze bedingen ook niet toepasselijk verklaren op alle rekeningen, er zijn namelijk uitzonderingen voorzien. Door alle rekeningen te onderwerpen aan deze clausules eigenen de banken zich teveel rechten toe. Ten slotte moeten zij erover waken dat zij een correcte terminologie hanteren.

276. In al deze onderdelen zien we dat de financiële instelling de grenzen aftast van wat mogelijk is in het licht van de geldende regelgeving, zij zal eerder niet direct ingaan tegen een specifieke wetsbepaling. We zien dan ook dat de bank zich niet gauw schuldig maakt aan inbreuken op de Wet Betalingsdiensten omdat deze toch wel specifieke voorschriften inhoudt. Als uitzondering hierop zien we dat de banken trachten het begrip “grove nalatigheid” zo ruim mogelijk proberen in te vullen.

132 | P a g i n a

Er werden veel meer inbreuken vastgesteld in het licht van de Wet Marktpraktijken en het gemeen recht. Als finaal besluit kan gesteld worden dat de wetgever, door bijzondere wetgeving in te voeren, erin geslaagd is een zekere bescherming aan de cliënt te verlenen. Althans wat consumenten betreft. De professionele cliënt zal soms echter in de kou blijven staan doordat het gemeen recht in geen antwoorden voorziet.

133 | P a g i n a

Bibliografie META-JURIDISCHE BRONNEN http://www.febelfin.be/sites/default/files/files/gedragscodbvb.pdf (laatste consultatie 6 maart 2012)

RECHTSPRAAK HvJ C-464/01, Johan Grüber v. Bay Wa Ag, 2005. Cass. 9 maart 2009, JT 2009, 392. Cass. 2 mei 2002, RW 2002-03, 501. Cass. 14 april 1994, RW 1994-95, 435. Cass. 16 september 1993, RW 1993-1994, 1268-1269, noot E. DIRIX. Cass. 31 januari 1991, Arr. Cass. 1989-90,761. Cass. 9 februari 1990, Arr. Cass. 1989-90, 761. Cass. 27 september 1990, Bank Fin. 1992, 37-44, noot J. ROMAIN. Cass. 16 februari 1987, Arr. Cass 1986-87, 800. Cass. 4 december 1986, Arr.Cass. 1986-87, 454. Cass. 15 februari 1985, Arr.Cass. 1984-1985, 822. Cass. 19 september 1983, RW 1983-1984, 1480. Cass. 13 oktober 1983, A.C. 1983-84, 163. Cass. 25 maart 1982, Arr. Cass., 1981-82, 921. Cass. 17 september 1982, Arr.Cass. 1982-83, 86. Cass. 18 september 1981, Arr. Cass., 1981-82, 99. Cass. 22 maart 1979, RW 1979-80, 2238. Cass. 5 januari 1977, Pas. 1977, I, 483. Cass. 11 september 1974, Pas. 1975, I, 31. Cass. 9 maart 1973, Arr. Cass. 1973, 671 134 | P a g i n a

Cass. 24 maart 1972, Arr. Cass. 1972, 707. Cass. 4 juni 1971, RW 1971-1972, 371. Cass. 15 oktober 1971, RAGR 1972, nr. 8889. Cass. 18 juni 1970, A.C. 1970, 981. Cass. 25 januari 1968, Pas. 1968, I, 655. Cass. 2 oktober 1968, Pas. 1969, I, 129. Cass. 23 december 1966, Pas., 1967, I, 522. Cass. 16 december 1960, Pas. 1961, I, 421. Cass. 25 september 1959, Arr. Cass. 1960, 113. Cass. 30 januari 1947, RCJB 1947, 219, noot M. DABIN. Cass. 20 juni 1934, Pas. 1934, I, 332.

Antwerpen 29 juni 2007, RW 2009-2010, 105-112, noot J. DE CONINCK. Antwerpen 12 januari 2006, BFR 2006, 91. Antwerpen 12 juni 2006, BFR 2006, 87. Antwerpen 15 maart 2004, RW 2005-06, 1354. Antwerpen 18 september 2000, TBH 2002, 620-624, noot S. RUTTEN. Antwerpen 6 juni 1979, De Verz. 1979, 493. Antwerpen 26 juni 1975, RW 1975-1976, 1311, noot J. LAENENS. Bergen 29 maart 1999, JT 1999, 604. -605 . Bergen 28 maart 1990, Pas. 1990, II, 191. Bergen 29 mei 1978, De Verz. 1980, 755. Brussel 19 februari 2008, RABG 2009, 1060. Brussel 14 maart 2008, TBH 2008, 114-116, noot O. STEVENS. Brussel 26 mei 2006, TBH 2008/1, 41, noot O. STEVENS.

135 | P a g i n a

Brussel 22 juni 2004, RABG 2005, 306. Brussel 18 maart 2003, TBH 2005, 152. Brussel 21 november 2003, Journ.Proc. 2004/492, 24. Brussel 9 oktober 2002, TBH 2004, 143. Brussel 18 november 1999, TBH 2000, 680, noot J.-P. BUYLE en M. DELIERNEUX. Brussel 25 maart 1997, AJT 1997-1998, 258, noot E. MORTIER. Brussel 12 september 1997, JLMB 1999, 362. Brussel 7 februari 1992, DCCR 1992-1993, 73. Brussel 4 december 1987, Rev. Liège 1989, 394. Brussel 3 februari 1986, TBH 1988, 702-716, noot M. GRÉGOIRE. Gent 13 januari 2009, RW 2009-2010, 114-117. Gent 21 september 2009, NJW 2010, 798. Gent 27 maart 2001, R.W. 2003-04, 671. Gent 31 mei 2002, RW 2002-2003, 1589. Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 476. Gent 22 mei 1996, TWVR 1997, 19. Gent 24 juni 1996, RW 1990-2000, 20. Gent 25 februari 1988, T.B.H. 1989, 40, noot F. DE LY. Luik 25 april 1996, JLMB 1996, 1369, noot P. WÉRY

Kh. Antwerpen 16 december 1993 en Antwerpen 29 oktober 1996, BFR 2001/1, 51, noot K. TROCH en L. LANOYE. Kh. Brussel 22 april 2008, RW 2009-2010, 680. Kh. Brussel 3 december 2008, TBH 2010, 105-108 noot N. SPRUYT. Kh. Brussel 15 december 2006, JDSC 2008, 128. Kh. Brussel 21 maart 1994, TBH 1995, 1014-1019, noot J.-P. BUYLE en X. THUNIS.

136 | P a g i n a

Kh. Brussel 20 december 1991, TBH 1992, 919. Kh. Brussel 2 november 1988, TBH 1991, 424. Kh. Brussel 24 november 1967, BRH 1968, 18. Kh. Charleroi 2 januari 2008, JT 2008/11, 195. Kh. Hasselt 8 mei 2007, RW 2007-2008, afl. 25, 1047. Kh. Ieper 20 februari 2007, TBH 2007, 883. Kh. Namen 21 december 1995, JLMB 1996, 1225. Kh. Tongeren 11 januari 2008, RAGB 2008, afl. 15, 947. Kh. Tongeren 5 oktober 2004, DAOR 2007, nr. 81, 154. Kh. Tongeren 6 november 2007, Limb. Rechtsl. 2008, 138, noot A. CLABOTS.

Vred. Zomergem 11 maart 2011, NJW 2011, 697, noot R. STEENNOT Vred. Charleroi 13 mei 2009, JT 2009, afl.6363,557. Vred. Grâce-Hollogne 21 december 2007, JLMB 2009, afl. 34, 1620. Vred. Brussel 26 juli 1995, RW 1996-1997,264.

RECHTSLEER BAECK, J., “Strafbedingen” in CLAEYS, I. (ed.), Gandaius Onmoetingen met recht, nr.6, Contractenrecht in beweging, Mechelen, Kluwer, 2004, 1-34.

BAES, T. en DE BOUILLE, A., “Nieuwe wet betalingsdiensten: de consument overbeschermd?”, Balans 2009, 1-4.

BERLINGIN, M., “Règlement général des opérations” in BERLINGIN, M. (ed.), Les conditions générales, Leuven, Anthemis, 2009, 37-74.

BOGAERT, F. en VAN BAEVEGHEM B., “Contractuele aspecten van de wet marktpraktijken” in CLAEYS, I., STEENNOT, R. en TISON, M. (eds.), Economisch recht: Ondernemingen, concurrenten en consumenten 2010-2011, Mechelen, Kluwer, 2011, 1-54. 137 | P a g i n a

BONNARENS, F., “De filtragetechniek: onbekend, doch niet onbemind” noot onder Brussel 19 februari 2008 , RABG 2009, 1066-1069.

BOSMANS, M., “Standaardbedingen” in STORME, M. en BOCKEN, H., Verbintenissenrecht, Gent, 1984, 3394.

BOSMANS, M., “Standaardbedingen”, TPR 1984, 33-94.

BRAECKMANS, H., “Bankrekeningen, betaal- en kredietverrichtingen” in VAN GERVEN, W., Beginselen van Belgisch Privaatrecht. Handels- en Economisch recht, Deel I Ondernemingsrecht, Brussel, Story Scientia, 1989, 545-649.

BROSENS, Y. en VAN DE VELDE, S., “Algemene bankvoorwaarden en zekerheden voor ondernemingen” in ONGENA, S. (ed.), Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 255-289.

BRUYNEEL, A., “Opération de banque et droits de la consommation” in OMMESLAGHE, P., Mélanges offerts à Pierre Van Ommeslaghe , Brussel, Bruylant, 2000, 343-376.

BUYLE, J-P., “Le règlement général des opérations du banquier et son opposabilité au client en droit belge“ , Bulletin Droit & Banque 1997, afl. 26, 19-22.

BYTTEBIER, K. en WERA, T., “Het toepassingsgebied van de wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten (samen)ge(s)teld” in FERON, B. (ed.), Betalingsdiensten de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 79-104.

BYTTEBIER, K., “Algemene bankvoorwaarden en girale betaalinstrumenten”, in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (ed.), Actuele ontwikkelingen in de rechtsverhouding tussen bank en consument, Antwerpen, Maklu, 1994, 255-310.

BYTTEBIER, K., Handboek Financieel Recht, Antwerpen, Kluwer, 1995, 480p.

CAMBIE, P., Onrechtmatige bedingen, Gent, Larcier, 2009, 478p.

CARETTE, N., “Exoneratiebedingen in het gemeen recht”, Jura falc. 2004-2005, 63-86. 138 | P a g i n a

CARRE, A., “Wet marktpraktijken (wet 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming (WMPC)) : gemoderniseerd?”, Macro-Micro 2011, 1-5.

CLAEYS, I., “De tegenstelbaarheid van algemene bankvoorwaarden- een viertal scenario’s” in TILLEMAN, B. en VERBEKE, A., Actualia vermogensrecht, Brugge, Die Keure, 2005, 457-476.

CLINCK, J., “De stilzwijgende aanvaarding van een exoneratiebeding bij het betreden van een terrein”, TBBR 2011, 493-496.

COLAERT, V., “Financiële diensten en de Wet Marktpraktijken – Enkele knelpunten”, BFR 2011, 87-116.

CORNELIS, L ., “De duur van het contract met opeenvolgende prestaties” in CORNELIS, L ., Het contract met opeenvolgende prestaties, Brussel, Edition Jeune Barreau, 1991, 236.

CORNELIS, L. en CLAEYS, I., “ Tegenstelbaarheid algemene bankvoorwaarden” in BUYLE, J.-P. en TISON, M. (eds.), Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 71-136.

CORNELIS, L., “ Het mijnenveld rond de bindende derden- of partijbeslissing”, TPR 2004, 69-87.

CORNELIS, L., “Les clauses d’exonération de responsabilité couvrant la faute personnelle et leur interprétation”, noot onder Cass. 22 maart 1979, RCJB 1981, 215-217.

CORNELIS, L., Algemene theorie van de verbintenis, Antwerpen, Intersentia, 2000, 997p.

COUSY, H. en DREESEN, M., “Bank- en kredietverrichtingen : privaatrechtelijk. Capita Selecta” in COUSY, H. en STUYCK, J. (eds.), Handels- en economisch recht, Themis, 2008-2009, 29-50.

CRUQUENAIRE, A., “L’incidence du droit commun des obligations sur les règles d’interprétation préférentielle: réflexions à partir de l’exemple des contrats relatifs au droit d’auteur”, TBBR 2008, 584-605.

CRUQUENAIRE, A., “L'interprétation du contrat de vente”, TBBR 2008, 307-318.

139 | P a g i n a

DE BUS, W., “Bespreking van een aantal gebruikelijke bepalingen in algemene voorwaarden” in ONGENA, S. (ed.), Algemene voorwaarden in Recht en Praktijk nr. 43, Mechelen, Kluwer, 2006, 65-130.

DE BOECK, A., “Uitlegging van overeenkomsten”, in DIRIX, E., VAN OEVELEN, A., Bijzondere overeenkomsten. Artikelsgewijze commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, 2010, losbladig, 31.

DE PAGE, H., Traité élémentaire de droit civil belge, Brussel, Bruylant, 1976, 1185p.

DE POORTER, I., “De wet betreffende de betalingsdiensten leidt tot een betere bescherming van de consument”, RW 2010-2011, 1330-1344.

DEKKERS, R., Handboek burgerlijk recht. III : Verbintenissen, bewijsleer, gebruikelijke contracten, Antwerpen, Intersentia, 2007, 820p.

DELAHAYE, T., Resiliation et résolution unilatérales en droit commercial belge, Brussel, Bruylant, 1984, 303p.

DEMEYERE, L., “Ontbindingsbedingen” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 80-97.

DEMUYNCK, I., “De W.H.P.C. en het privaat bankrecht: capita selecta” in TISON, M., VAN ACKER, C. en CERFONTAINE, J. (eds), Financiële regulering: op zoek naar nieuwe evenwichten. vol. 1.Privaat bankrecht, ondernemingsrecht, insolventierecht, Intersentia, Antwerpen, 2003, 39-84.

DEMUYNCK, I., De consument in het recht: verwend, verwaand of miskend, Antwerpen, Maklu, 2003, 281p.

DEMUYNCK, I., “Interpretatie van verzekeringsovereenkomsten”, DCCR 2002, nr. 57, 68-81.

DEMUYNCK, I., “Onrechtmatige bedingen en de financiële sector: het uitzonderingsregime van de WHPC”, BFR 2001, 76-87.

DEMUYNCK, I., De inhoudelijke controle van onrechtmatige bedingen. Proefschrift tot verwerving van de graad van doctor in de rechten, Gent, 1999-2000, IV delen, 856. 140 | P a g i n a

DEVULDER, K. en Ongena, S., “ Contractuele uitsluiting van indirecte schade”, NJW 2002, 44-49.

DIRIX, E., “Compensatiebedingen: een tweesnijdend zwaard?”, RW 2008-2009, 1020-1022.

DIRIX, E., “Zekerheidsrechten en uitwinning”, in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (ed.), Actuele ontwikkelingen in de rechtsverhouding tussen bank en consument, Antwerpen, Maklu, 1994, 313-340.

DUBUISSON, B., “Les clauses limitatives ou exonératoires de responsabilité ou de garantie en droit belge” in WERY, P. (ed.), Les clauses applicables en cas d’inexecution des obligations contractuelles, Brussel, Die Keure, 2001, 33-91.

DUMONT DE CHASSART, C., “De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden” in Ongena, S., Algemene voorwaarden, Mechelen, Kluwer, 2006, 1-30.

FORIERS, P. A., Tendensen in het bedrijfsrecht, de eenzijdige wijziging van het contract, Antwerpen, Kluwer, 2003, 372p.

FRANSIS, R., “Bankiersaansprakelijkheid en exoneratiebedingen in algemene bankvoorwaarden”, Jura Falc. 2004-2005, 315-364.

GELDHOF, A., “Toetredingscontracten en algemene contractvoorwaarden”, in L. D E KEYSER , DIRIX, E., SLUYTS, CH. En VAN GELDER, A. (eds.), Bijzondere overeenkomsten: commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, losbl., 1-8.

HENNARD, G., “L'exécution d'opérations de paiement non autorisées et l'inexécution ou l'exécution incorrecte d'opérations de paiement. Analyse des dispositions de la PSD [Payment Services Directive] et comparaison avec le droit belge en vigueur”, BFR 2009, 13.

HERREMANS, T., De nieuwe wet marktpraktijken en consumentenbescherming : volledig overzicht van oud en nieuw, Brussel, Larcier, 2010, 3-21.

141 | P a g i n a

HOUBEN, R., “Conventionele schuldvergelijking , compensatieclausules, rekening-courant-bedingen en nettingclausules: een analyse vanuit het gemene recht, met de financiële sector als toetssteen”, Jura Falc. 2004-2005, 687-762.

KEIRSBILCK, B., STUYCK, J., “Een kritische analyse van de wet marktpraktijken en consumentenbescherming”, T.B.H. 2010, 703-744.

KORKMAZER, F., “De nieuwe Wet Marktpraktijken in een notendop”, Ad Rem 2010, nr. 3, 66-71.

KRUITHOF, R., MOONS, H. en PAULUS, C., “Overzicht van rechtspraak (1965-1973) Verbintenissen”, TPR 1975, 439.

KRUITHOF, R., “Overzicht van rechtspraak (1974-1980) Verbintenissen”, TPR 1983, 595.

KRUITHOF, R., BOCKEN, H., DE LY, F. en DE TEMMERMAN, B., “Overzicht van rechtspraak (1981-1992) Verbintenissen”, TPR 1994, 598.

LECLERCQ, J-F., Quelques aspects des contrats standardisés, Brussel, Ed. de l’Université de Bruxelles, 1982, 276p.

LINSMEAU, J., “Le déroutement des ordres de virement” in KIRKPATRICK, J., Mélanges John Kirkpatrick, Brussel, Bruylant, 2004, 515-543.

LOMBART, A., “ Les clauses abusives” in T. HEREMANS, De nieuwe wet marktpraktijken en consumentenbescherming: volledig overzicht van oud en nieuw, Brussel, Larcier, 2010, 101-115.

OMMESLAGHE, P., Droits des obligations, Brussel, Presses universitaires de Bruxelles, 2000, 168p.

PHILIPPE, D. en CHAMMAS, M., “L’opposabilité des conditions générales” in WERY, P. en VANWIJCKALEXANDRE, M., Le processus de formation du contrat, 2004, 189-328.

RUTTEN, S., “De eenzijdige beëindiging door de cliënt van de overeenkomst gesloten met de beoefenaar van een vrij beroep”, TBH 2002, 83-92.

142 | P a g i n a

SAGAERT, V., “Actuele ontwikkelingen inzake schuldvergelijking – Over de groei(pijnen) van een verbintenisrechtelijk zekerheidsmechanisme” in SAGAERT, V. en LAMBRECHT, D., (eds.), Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 223-258.

SAMOY, I. en MAES, A., “Over het beding dat de bevoegdheid verleent om een partijbeslissing te nemen en de vraag of de opname van objectieve criteria noodzakelijk is voor de geldigheid ervan”, TBBR 2010, afl. 6, 309-314, noot onder Gent 13 oktober 2008.

SCHRAEYEN, J. (ed.), Algemene voorwaarden, Gent, Larcier, 2012, 376p.

SCHRANS, G. en STEENNOT, R., Algemeen deel van het financieel recht, Antwerpen, Intersentia, 2003, 484p.

SERGYSELS, A., “Les clauses de modification unilatérale dans les conditions générales bancaires”, Bank Fin. 1996, 494.

SMITS, R., STIJNS, S. en VANDERSCHOT, K., “Algemene Bankvoorwaarden” in TILLEMAN, B. en DU LAING, B. (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 3-57.

STEENNOT, R. en BAES, T., “Wet op de betalingsdiensten: Bescherming of overbescherming?”, BFR 2010, 208-239.

STEENNOT, R. en DE POORTER, I., “De omzetting van de richtlijn betalingsdiensten in België”, Computerr. 2011, 2-10.

STEENNOT, R. en TISON, M., “Overschrijving: afleiding van opdracht naar een andere rekening”, noot onder Gent 4 februari 2000, Bank Fin. 2000, 476-479.

STEENNOT, R., “ De nieuwe wet marktpraktijken”, Financial Law Institute – Universiteit Gent, Working Paper Series, 2011, 1-24., http://www.law.ugent.be/fli/wps/pdf/WP2011-05.pdf.

STEENNOT, R., “Algemene voorwaarden”, NJW 2011, 548.

STEENNOT, R., “Artikelsgewijze commentaar bij de Wet van 24 maart 2003 tot instelling van een basisbankdienst”, OHRF 2009, afl. 29, 71-117. 143 | P a g i n a

STEENNOT, R., “Artikelsgewijze commentaar op de Wet Betalingsdiensten”, OHRF 2011, 7-341.

STEENNOT, R., “Bank moet opletten bij beëindiging rekeningovereenkomst”, Juristenkrant 2007, afl. 155, 5.

STEENNOT, R., “Bescherming van de consument in het handelsrecht” in NAYAERT, P., Recente ontwikkelingen en topics van het handelsrecht, Gent, Larcier, 2010, 334.

STEENNOT, R., “Commentaar bij Artikel 31 W. 14 juli 1991” in WYMEERSCH, E.(eds.), Handels- en economisch recht: commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Mechelen, Kluwer, 1989, losbl., 26-45.

STEENNOT, R., “Consumentenbescherming: overzicht van rechtspraak (2003-2007)”, TPR 2009, 284.

STEENNOT, R., “Niet-toegestane betalingstransacties onder de Wet Betalingsdiensten” in FERON, B. (ed.), Betalingsdiensten: de nieuwe regelgeving onder de loep genomen, Antwerpen, Intersentia, 2011, 105-136.

STEENNOT, R., “Nieuwe wet betalingsdiensten niet onverdeeld positief voor consument”, Juristenkrant 2010, 4-5.

STEENNOT, R., “Noot: De aansprakelijkheid van de bank bij de uitvoering van een vervalste overschrijvingsopdracht”, TBBR 2001, 79-86.

STEENNOT, R., “Vervalste overschrijvingsopdrachten: artikel 1239 B.W., afwijkende bedingen in de bankvoorwaarden en de leer van de onrechtmatige bedingen”, BFR 2006, 59-68.

STEENNOT, R., Beëindigings-, exoneratieen schadebedingen bij bijzondere overeenkomsten, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2008, losbl., 47.,http://www.law.ugent.be/fli/wps/pdf/WP200813.pdf

STEENNOT, R., De impact van het privaat financieel recht op de wilsautonomie, de contractvrijheid en het consensualisme, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, loslbl., 41, http:// www. law.ugent.be/fli/wps/pdf/WP2010-15.pdf 144 | P a g i n a

STEENNOT, R., De nieuwe wet marktpraktijken, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2011, loslbl., 24., http://www.law.ugent.be/fli/wps/pdf/WP2011-05.pdf

STEENNOT, R., De omzetting van de richtlijn betaaldiensten in België, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, losbl., 14., http://www.law.ugent.be/fli/wps/pdf/WP2010-13.pdf

STEENNOT, R., Elektronisch Betalingsverkeer – Een toepassing van de klassieke principes, Antwerpen, Intersentia, 2002, 751p.

STEENNOT, R., Giraal en elektronisch betalingsverkeer, Mechelen, Kluwer, 2011, 302p.

STEENNOT, R., Nieuwe wettelijke regeling voor girale en elektronische betalingen: wie wint en wie verliest?, Financial Law Institute, Working Paper Series, 2010, loslbl., 39., http:// www.law.ugent.be /fli/wps/pdf/WP2010-04.pdf

STEENNOT, R., Wet Marktpraktijken, Antwerpen, Intersentia, 2010, 226p.

STEENNOT, R., “Girale en elektronische betalingen- Nieuwe wettelijke regeling”, NJW 2010, 518-537.

STIJNS, S., “ De beëindiging van de kredietovereenkomst: macht en onmacht van de (kort geding-) rechter”, TBH 1996, 100-165.

STIJNS, S., “ Uitdrukkelijk ontbindende bedingen, ontbindende voorwaarden en vervangingsbedingen” in STIJNS, S. en VANDERSCHOT, K. (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 77-130.

STIJNS, S., “Contractualisering van sancties in het privaatrecht, inzonderheid bij contractuele wanprestatie”, RW 2001-2002, 1258-1286.

STIJNS, S., Verbintenissenrecht - Boek 1, Brugge, Die Keure, 2005, 268p.

STIJNS, S., Verbintenissenrecht - Boek 2, Brugge, Die Keure, 2009, 186p.

145 | P a g i n a

STORME, M., “De bepaling van het voorwerp van een verbintenis bij partijbeslissing”, TPR 1988, 12591297.

STRAETMANS, G. en STUYCK, J., “De wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming - Een onvoldoende stap in de goede richting”, R.W. 2010-2011, 386- 419.

SWENNEN, H., “De basis-bankdienst en de bescherming van tegoed op rekening”, BFR 2004, 259- 277.

TAVERNE, M. en VAN RUYMBEKE, M., “Les clauses relatives à l’opposabilité et à la formation du contrat dans les conditions générales” in La rédaction des conditions générales contractuelles: aspects juridiques et pratiques, Gand: Story-Scientia, 1985, 7-24.

THIERY, Y., “De Basis-bankdienst: redder in nood?”, DCCR 2004, 3-25.

THIERY, Y., “Inrichting van een basisbankdienst”, TVW 2003, afl. 8, 373-377.

TILLEMAN, B., Verkoop: totstandkoming en kwalificatie van de koop, Antwerpen, Kluwer, 2001, 680p.

TROCH, K. en LANOY, L., “Enkele juridische beschouwingen omtrent filtrageovereenkomsten” noot onder Antwerpen 29 oktober 1996, BFR 2001, 51-61.

TROCH, K., “Bankdeposito’s en bankrekeningen in beweging. Twee praktische case-studies: conventionele compensatie en filtrageovereenkomsten” in TILLEMAN, B. en DU LAING, B. (eds.), Bankcontracten, Brugge, Die Keure, 2004, 203-266.

VAN CAUTER, L., “De nieuwe Belgische wetgeving inzake betalingsdiensten”, BFR 2010, 111-114.

VAN DEN BOSCH, I., “De vervanging van de “Wet op de Handelspraktijken” door de “Wet betreffende de Marktpraktijken en de Consumentenbescherming”, NNK 2011, 13.

VAN GERVEN, W. en COVEMAEKER, S., Verbintenissenrecht, Leuven, Acco, 2006, 719p.

VAN GERVEN, W., Verbintenissen deel 1, Leuven, Acco, 1998, 209p.

146 | P a g i n a

VAN OEVELEN, A., “Overmachts- en herzieningsbedingen in het gemene recht en in overeenkomsten met consumenten” in STIJNS, S. en VANDERSCHOT, K. (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 267-288.

VAN OEVELEN, A., “ De eenzijdige wijziging en beëindiging van de verzekeringsovereenkomst door de verzekeraar: bestaat er een recht op behoud van een verzekering? “, RW 2003-2004, nr. 28, 10811097.

VAN OEVELEN, A., “Exoneratieclausules” in CENTRUM VOOR BEROEPSVERVOLMAKING IN DE RECHTEN (eds.), Nuttige tips voor goede contracten in Recht en Praktijk, Mechelen, Kluwer, 2004, 26-47.

VAN OMMESLAGHE, P., Droit des obligations II, Brussel, Bruylant, 2010, 982p.

VANDEKERCKHOVE, E., “De aansprakelijkheid van de bank bij een vervalste overschrijving kent zijn grenzen”, RABG 2007, 493-495.

VANDEN BERGHE, O., “Bedingen en schadevergoeding: strafbedingen, opzegbedingen en exoneratiebedingen” in STIJNS, S., Verbintenissenrecht, Brugge, Die Keure, 2004, 1-57.

VANDEN BERGHE, O., “Exoneratiebedingen in het gemeen recht en in het consumentenrecht” in STIJNS, S. en VANDERSCHOT K. (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 41-74.

VANDENBERGHE, O., “Exoneratiebedingen anno 2010 in nationale en internationale handelscontracten”, Themis 2011, 73-103.

VANDENSTEEN, L., “Onrechtmatige bedingen in het Algemeen Reglement van een bank”, DCCR 2008, 95-119.

VANDERSCHOT, K. en VERMANDER, F., “Beëindiging en schorsing van de (bank)overeenkomst en sluiting van de (zicht)rekening”, in BUYLE, J.-P. en TISON, M., Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 435-514.

147 | P a g i n a

VANDERSCHOT, K., “ Instemming met algemene voorwaarden: kennisname en aanvaardingsclausules” in STIJNS, S. en VANDERSCHOT, K. (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 1-39.

VANDERSCHOT, K., “De sanctionering van abusieve partijbeslissingen genomen bij contractuele wanprestatie: de verschillende gedaantes van de matigende werking van de goede trouw”, TBBR 2005, afl. 2, 87-99.

VANDEVOORDE, W., “De Belgische wetgeving tot omzetting van Richtlijn 2007/64/EG betreffende betalingsdiensten in de interne markt. Een overzicht”, TFR 2011, 2-85.

VANDOOLAEGHE, A., “ De Wet Betalingsdiensten op de korrel genomen”, DCCR 2010, 62-103.

VERMANDER, F., “ Bedingen over de duur van het contract, zijn voortzetting en zijn opzegging” in STIJNS, S. en VANDERSCHOT, K. (eds.), Contractuele clausules rond de (niet-) uitvoering en de beëindiging van contracten, Antwerpen, Intersentia, 2006, 227-265.

VERMANDER, F., De eenzijdige opzegging. Proefschrift ingediend met het oog op het verkrijgen van de graad van Doctor in de Rechten, Leuven, 2010-2011, 818p.

WERY, P. (ed.), Les clauses applicables en cas d’inexécution des obligations contractuelles, Brussel, Die Keure, 2001, 330p.

WÉRY, P., “L’interprétation contra proferentem”, JLMB 2005, 1050-1053.

WERY, P., Droit des obligations – Volume 1, Brussel, Larcier, 2011, 1044p.

WILLEMS, A., “Conditions génerales bancaires”, in BUYLE, J.-P. en TISON, M., Algemene bankvoorwaarden, Les conditions générales bancaires, Brussel, Bruylant, 2005, 13-70.

WINANDY, C.G., “Les comptes en banque et les intérets”, in X., La banque dans la vie quotidienne, Brussel, Editions de Jeune Barreau, 1986, 7-65.

WYMEERSCH, E., DAMBRE, M. en TROCH, K., “Overzicht van rechtspraak: privaat bankrecht, 1992-1998”, TPR 1999, 2017. 148 | P a g i n a

WYMEERSCH, E., STEENNOT, R. en TISON, M., Overzicht van rechtspraak – Privaat bankrecht (1999-2007), Financial Law Institute, Working Paper Series, 2008, losbl., 72, http://papers.ssrn.com /sol3/papers.cfm?abstract_id=1141834

149 | P a g i n a

Bijlagen Bijlage 1: Algemene bankvoorwaarden KBC-bank Bijlage 2: Reglement KBC bankkaart Bijlage 3: Algemene bankvoorwaarden AXA-bank Bijlage 4: Algemene voorwaarden- bijlage zichtrekening AXA-bank Bijlage 5: Reglement bankkaart AXA-bank Bijlage 6: Algemene voorwaarden- bijlage spaarrekening AXA –bank Bijlage 7: Algemene voorwaarden Banca Monte Paschi Belgio

150 | P a g i n a

Algemene Bankvoorwaarden KBC Bank NV

Zetel van de vennootschap: KBC Bank NV - Havenlaan 2 - 1080 Brussel - België BTW BE 0462.920.226 - RPR Brussel - CBFA 026256 A Een onderneming van de KBC-groep Tel. KBC Telecenter: 078 15 21 53 www.kbc.be Bankvergunning van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA) CBFA-inschrijvingsnummer als verzekeringstussenpersoon: 026256 A Verantwoordelijke uitgever: KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België Geregistreerd te Brussel, zesde kantoor, op 23 september 2010 en ter kennis gebracht van de cliënteel. Deze Algemene Bankvoorwaarden vervangen alle voorgaande versies.

Algemene Bankvoorwaarden KBC Bank NV Geregistreerd te Brussel, zesde kantoor, op 23 september 2010

1/48 CW4337N

Inhoudstafel Inleiding Voorstelling van KBC Bank Draagwijdte van de Algemene Bankvoorwaarden

I.1

Eerste deel - Algemene bepalingen Identificatie van de cliënt A. Algemeen B. Wijze van identificatie van natuurlijke personen, onverdeeldheden en vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid C. Wijze van identificatie van rechtspersonen D. Wijze van identificatie van feitelijke verenigingen E. Specimen van handtekening

I.3 I.4 I.5 I.6

Minderjarigen

I.7

Onverdeeldheden en vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid

I.8

Gehuwden

I.9

Feitelijke verenigingen

I.10

Vruchtgebruik / derdenbegunstiging / derdenbeding / schenking met last

I.11

Volmachten

I.12

Bankgeheim

I.13

Verwerking van persoonsgegevens A. Algemeen B. Doeleinden C. Overdracht aan derden D. Telefonische gesprekken en camerabeelden

I.14

Overlijden

I.15

Opdrachten gegeven aan KBC Bank

I.16

Correspondentie en communicatie

I.17

Levering van waarden

I.18

Waarborgen ten gunste van de bank A. Eenheid van rekening en compensatie B. Medeverbondenen en borgen C. Algemeen onderpand - Pand schuldvorderingen D. Verbod van waarborgverstrekking ten gunste van derden

I.19 I.20 I.21 I.21

Waarborgen ten gunste van de cliënt

I.22

Verzet, blokkering en verbeurdverklaring van tegoeden

I.23

Handtekeningenlijsten en formulieren van de bank

I.24

Geschillen A. Klachtenbehandeling B. Rechtzetting van vergissingen C. Aansprakelijkheid van de bank D. Verjaring E. Toepasselijk recht en bevoegde rechtbank

I.25 I.26 I.27 I.28 I.29

Debetvoorwaarden

I.30


I.2

2/48 CW4337N

Beëindiging van de cliëntrelatie, beveiliging van cliënttegoeden, slapende rekeningen en bankoverstapdienst I.31 A. Beëindiging van de cliëntrelatie B. Beveiliging van cliënttegoeden C. Slapende rekeningen overeenkomstig de Wet van 24 juli 2008 D. Bankoverstapdienst Prijzen, tarieven, kosten, rentevoeten en wisselkoersen

I.32

Betalingen aan en door de bank

I.33

Bewaring van documenten

I.34

Bewijs

I.35

Wijziging

I.36

Embargo’s

I.37

Tweede deel - Bijzondere bepalingen eigen aan de verstrekte diensten Rekeningen A. Algemene bepalingen B. Rekeningafschriften C. Zichtrekeningen Algemene bepalingen KBC-Basisbankdienst KBC-Zichtrekening (of KBC-Bedrijfsrekening) KBC-Compactrekening , KBC-Comfortrekening en KBC-Business Comfortrekening D. KBC-Spaarrekening E. KBC-Reserverekening F. Deposito’s, Termijnrekeningen, KBC-Renteplan en Emissies KBC-Termijnrekeningen G. KBC-Rekeningverzekering en KBC-Vermogensverzekering

II.3 II.4 II.5 II.6 II.7 II.10 II.11 II.12

Betaalmiddelen A. KBC-Cheque B. KBC-Circulaire cheque C. Overschrijvingen D. KBC-Periodieke opdracht, KBC-Automatisch sparen en KBC-Betaalagenda E. KBC-Domiciliëring F. Girale betaling van lonen en uitkeringen G. KBC-Kredietkaarten H. KBC-Bankkaart en bankieren op afstand I. Kredietbrieven en KBC-Bankcheque

II.13 II.14 II.15 II.16 II.17 II.18 II.19 II.20 II.21

Kredieten A. Algemeen B. KBC-Documentaire kredieten

II.22 II.23

II.1 II.2

Incassoverrichtingen A. Incasso van financiële en/of handelsdocumenten Algemeen Protest Betalingsopdracht gedomicilieerde wissels Creditering na inning en directe creditering (onder gewoon voorbehoud) LCR-systeem (Lettre de Change - Relevé) Verzending - Verzekering Waarborg van echtheid Centrale verwerking van handelspapier (Wisselinhouding) Kosten B. KBC-Documentair incasso

II.25 II.26 II.27 II.28 II.29 II.30 II.31 II.32 II.33 II.34

Aan- en verkopen van buitenlandse bankbiljetten, vreemde munten, goudstaven en munten

II.35

Algemene bepalingen met betrekking tot beleggingsdiensten en nevendiensten A. Cliëntenclassificatie Cliëntcategorieën en het bijbehorende beschermingsniveau Mogelijkheid om de indeling in een andere categorie te vragen B. Belangenconflicten C. Voordelen (inducements)

II.36


II.24

3/48 CW4337N

Transacties in financiële instrumenten A. Orders met betrekking tot financiële instrumenten opgenomen in een gereglementeerde markt of verhandeld op een multilaterale handelsfaciliteit (MTF) B. Inschrijvingen C. Levering van financiële instrumenten D. Instellingen voor Collectieve Beleggingen (ICB’s) en KBC-Deltaplan Instellingen voor Collectieve Beleggingen (ICB’s) KBC-Deltaplan E. KBC-Kasbons en KBC-Certificaten F. Inning van de opbrengst en/of het kapitaal van financiële instrumenten en andere verrichtingen G. Met verzet aangetekende waarden - vervalste of nagemaakte waarden

II.40 II.41 II.42 II.43 II.44

Verrichtingen op termijn, opties, futures, swaps en andere financiële technieken

II.45

KBC-Effectenrekeningen

II.46

Bewaring van goudstaven en beleggingsmunten

II.47

KBC-Safes en KBC-Nachtkluizen

II.49

Financiële dienst voor rekening van vennootschappen

II.50

Bemiddeling inzake aandeelhouderschap in bedrijven

II.51

KBC-Vermogensadvies

II.52

KBC-Vermogensbeheer

II.53

Pensioensparen en diensten in verband met aanvullende pensioenen

II.54

Commerciële en financiële inlichtingen

II.55

Verzekeringen

II.56


II.37 II.38 II.39

4/48 CW4337N

Inleiding VOORSTELLING VAN KBC BANK KBC Bank is een naamloze vennootschap met zetel in België, te 1080 Brussel, Havenlaan 2. Zij biedt als dochtervennootschap van KBC Groep NV zowel bankdiensten als bepaalde verzekeringsdiensten aan. Daarnaast is KBC Bank gerechtigd beleggings- en nevendiensten aan te bieden, waaronder bij wijze van voorbeeld: - het ontvangen en doorgeven van orders met betrekking tot één of meer financiële instrumenten; - het uitvoeren van dergelijke orders voor rekening van cliënten; - het handelen in financiële instrumenten voor eigen rekening; - vermogensbeheer en beleggingsadvies; - het bewaren van financiële instrumenten; - valutawisseldiensten in het kader van beleggingsdiensten; - onderzoek op beleggingsgebied en financiële analyse. KBC Bank werd vergund door en staat onder toezicht van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA, Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, www.cbfa.be). KBC Bank NV maakt deel uit van de “KBC-groep”. Het betreft een groep van vennootschappen gevormd door KBC Groep NV en haar rechtstreekse en onrechtstreekse dochtervennootschappen en hun bijkantoren, bemiddelaars en agenten, zowel binnen als buiten de Europese Unie. De meeste van deze vennootschappen zijn kredietinstellingen, beleggingsondernemingen, financiële instellingen, verzekeringsmaatschappijen en dienstverleners aan eerstgenoemden (bv. ICT-dienstenverleners, call centers e.d.). De cliënt kan de volledige lijst van deze KBC-groepsentiteiten verkrijgen op eenvoudig schriftelijk verzoek gericht aan de dienst Cliëntenservice, Brusselsesteenweg 100, 3000 Leuven. Hij kan hem ook raadplegen in het jaarverslag van KBC Groep NV dat beschikbaar is op onze website www.kbc.com onder de rubriek ‘investor relations’ / ‘jaarverslagen’. DRAAGWIJDTE VAN DE ALGEMENE BANKVOORWAARDEN I.1.1 De contractuele relatie tussen KBC Bank NV, hierna ook ’KBC Bank’ of ’de bank’ genoemd, en haar cliënteel wordt beheerst door de onderhavige Algemene Bankvoorwaarden. Deze Algemene Bankvoorwaarden vormen, samen met de Tarievenfolder en in voorkomend geval de toepasselijke bijzondere reglementen, het raamcontract tussen de bank en de cliënt. Dit raamcontract wordt aangegaan voor onbepaalde duur, onder voorbehoud van de wijzigingen in overeenstemming met artikel I.36. Deze Algemene Bankvoorwaarden zijn opgemaakt in het Nederlands, het Frans, het Duits en het Engels. In geval van tegenspraak tussen de verschillende teksten, is de Nederlandse tekst doorslaggevend. I.1.2 De Algemene Bankvoorwaarden worden aangevuld met de internationaal of in België geldende algemene bankgebruiken en, voor iedere specifieke dienst, met het terzake bestaande bijzondere reglement of de terzake gesloten bijzondere overeenkomst. De bepalingen van deze reglementen of overeenkomsten hebben voorrang op de Algemene Bankvoorwaarden. I.1.3 Afwijkingen van de Algemene Bankvoorwaarden zijn alleen mogelijk bij uitdrukkelijke, schriftelijke overeenkomst. I.1.4 Iedere cliënt kan in elk kantoor van KBC Bank gratis een exemplaar van de Algemene Bankvoorwaarden verkrijgen. De tekst kan ook worden geraadpleegd op de website van KBC Bank (www.kbc.be). I.1.5 KBC Bank ondertekende de Gedragscode van de Belgische Vereniging van Banken / Febelfin, waarin onder meer de basisbeginselen voor goed bankieren worden opgesomd. Dit document kan worden verkregen in elk kantoor van KBC Bank of op de website van Febelfin (www.febelfin.be).


5/48 CW4337N

Eerste deel Algemene bepalingen IDENTIFICATIE VAN DE CLIËNT A. Algemeen I.2.1 Elke natuurlijke of rechtspersoon die een beroep doet op diensten van de bank wordt als cliënt beschouwd, ook al heeft het beroep slechts een eenmalig of sporadisch karakter. De cliënt aanvaardt zich te onderwerpen aan de regels betreffende de identificatie van cliënten conform: - de Wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme (hierna de Antiwitwaswet genoemd); - de desbetreffende Circulaires en het Reglement van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen; - de financiële deontologie; - alle andere terzake dienende rechtsbronnen. I.2.2 De cliënt verbindt zich ertoe zijn identiteit en wettelijke woonplaats, en in voorkomend geval de zetel van de vennootschap en de eventuele administratieve zetel, kenbaar te maken aan de hand van officiële identificatiestukken. Hij aanvaardt dat KBC Bank hiervan een kopie maakt hetzij op papier hetzij op een elektronische drager, en deze kopieën bewaart. KBC Bank kan altijd eisen dat vreemde identificatiestukken worden vertaald op kosten van de cliënt, en eventueel door een beëdigd vertaler zo de bank dit nodig acht. De cliënt machtigt KBC Bank ertoe om de authenticiteit van zijn documenten en de juistheid van de identificatiegegevens na te gaan bij publiek- of privaatrechtelijke instanties, zoals het Rijksregister. De identificatie van de cliënt moet in principe plaatsvinden in aanwezigheid van een aangestelde van de bank. Wanneer de omstandigheden het verantwoorden en wanneer hiervoor een bijzondere procedure wordt nageleefd, kan de bank ook een relatie op afstand aangaan met een cliënt. Zolang evenwel geen identificatie in aanwezigheid van een aangestelde van de bank heeft plaatsgevonden, mogen geen verrichtingen met contant geld of met fysieke effecten worden uitgevoerd. KBC Bank kan altijd bijkomende gegevens en documenten eisen zoals het ondernemingsnummer, BTW-nummer, registratienummer van een aannemer, gegevens aangaande de handelingsbekwaamheid, burgerlijke staat, huwelijksvermogensstelsel, feitelijke scheiding, wettelijke samenwoning, de gezins- en patrimoniale toestand, de professionele en economische activiteiten, e.d. I.2.3 De identificatie van de cliënt door de bank slaat conform de bovenvermelde Antiwitwaswet ook op het voorwerp en de verwachte aard van de zakenrelatie met KBC Bank. De bank kan tevens eisen dat de cliënt een ondertekende verklaring verschaft over de oorsprong van de gelden of de achterliggende motivering van een bepaalde verrichting. I.2.4 De cliënt moet steeds onmiddellijk en schriftelijk alle wijzigingen van de meegedeelde gegevens aan de bank melden. Tevens verbindt hij zich ertoe, wanneer de bank hem daarom verzoekt, een bijzonder document te ondertekenen waarop de bank essentiële wijzigingen aanbrengt. Gegevens waarvan de wijziging zonder enig uitstel moet worden meegedeeld betreffen: - de wettelijke woonplaats, het verblijf- en het correspondentieadres, de rechtstoestand, waaronder de vertegenwoordigingsbevoegdheid, de burgerlijke staat en de handelingsbekwaamheid, alsook in voorkomend geval de feitelijke scheiding tussen echtgenoten; - de benaming, de rechtsvorm, de zetel, de nationaliteit en andere belangrijke statutaire wijzigingen van een rechtspersoon, zoals haar vertegenwoordigingsregels; - een gerechtelijk beroepsverbod uitgesproken ten laste van een bestuurder, commissaris of zaakvoerder van een rechtspersoon. KBC Bank is slechts gehouden met de wijzigingen, van welke aard ook, rekening te houden vanaf ontvangst van de mededeling, zelfs indien de wijzigingen reeds eerder werden openbaargemaakt. KBC Bank is niet aansprakelijk voor de gevolgen van de niet-mededeling of de niet-tijdige mededeling van wijzigingen (zoals bv. door het niet-ontvangen van correspondentie), noch voor de echtheid, geldigheid of eventueel verkeerde interpretatie van de voorgelegde documenten, of algemeen voor de inhoud van de verstrekte gegevens. Met wijzigingen die betrekking hebben op de bevoegdheid van personen om rechtspersonen te vertegenwoordigen, is KBC Bank pas aansprakelijk zoals bepaald in artikelen I.12.5 en I.12.7. I.2.5 Cliënten kunnen worden verzocht hun rechts- en handelingsbekwaamheid te bewijzen. I.2.6 De aan de bank toe te vertrouwen of toevertrouwde gelden moeten steeds op naam van de werkelijke eigenaar worden geplaatst. Naamlening is verboden en is niet tegenwerpbaar aan de bank. De bank is niet verplicht rekening te houden met aanspraken van derden, die ingevolge de wet, overeenkomst, huwelijksvermogensstelsel of andere, eigenaar of mede-eigenaar zijn van tegoeden die niet op hun naam zijn geplaatst. De bank behoudt zich het recht voor de gegevens van de cliënt aan te passen conform de realiteit en desgevallend bijkomende formaliteiten op te leggen. Deze principes zijn mutatis mutandis van toepassing op de huur van een safe. KBC Bank eist dat personen die voor rekening van derden handelen eveneens worden geïdentificeerd. Deze identificatieplicht geldt onder meer voor wettelijke vertegenwoordigers en volmachthebbers. De bank kan eisen dat zij alle noodzakelijke en nuttige documenten voorleggen waaruit hun hoedanigheid en de omvang van hun bevoegdheid blijken.


6/48 CW4337N

B. Wijze van identificatie van natuurlijke personen, onverdeeldheden en vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid I.3.1 Natuurlijke personen van Belgische nationaliteit moeten hun identiteit kenbaar maken aan de hand van hun identiteitskaart, die van buitenlandse nationaliteit aan de hand van hetzij hun identiteitskaart, hetzij een paspoort of gelijkwaardig document met foto. Vervangingsdocumenten worden niet aanvaard. KBC Bank kan steeds de voorlegging eisen van andere stavingstukken ter bevestiging van de voorgelegde identiteitsbewijzen. Natuurlijke personen moeten ongeacht hun nationaliteit steeds hun burgerlijke staat meedelen. I.3.2 Indien een rekening wordt geopend, een safe wordt gehuurd of een andere bankdienst wordt afgenomen door een onverdeeldheid of een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, moet elk lid of vennoot individueel worden geïdentificeerd overeenkomstig de bepalingen van dit hoofdstuk, behoudens de afwijkingen voorzien voor cliënten bedoeld onder artikel I.8.3. C. Wijze van identificatie van rechtspersonen I.4.1 Belgische rechtspersonen moeten zich identificeren aan de hand van hun oprichtingsakte of oprichtingsbesluit en eventuele latere statutenwijzigingen, en wel door middel van een publicatie in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad, voor zover een dergelijke publicatieverplichting wettelijk wordt opgelegd. Buitenlandse rechtspersonen moeten zich identificeren aan de hand van statuten of recente stukken die kunnen worden beschouwd als gelijkwaardig aan die van Belgische rechtspersonen. Buitenlandse rechtspersonen die in België een bijkantoor of centrum van werkzaamheid hebben, moeten bovendien de publicaties voorleggen zoals voorgeschreven door artikelen 81 tot en met 85 van het Wetboek van Vennootschappen. KBC Bank kan altijd de voorlegging van gecoördineerde statuten eisen. I.4.2 Ook moeten de nodige documenten worden voorgelegd waaruit blijkt wie de rechtspersoon kan vertegenwoordigen, met vermelding van naam, voornaam en adres. De oprichter, bestuurder, zaakvoerder, syndicus, e.d. die de rechtspersoon vertegenwoordigt ten opzichte van KBC Bank moet zich identificeren zoals een natuurlijke persoon, respectievelijk rechtspersoon. Bovendien moet de achterliggende economische rechthebbende van een vennootschap of trust altijd worden geïdentificeerd. KBC Bank kan eisen dat de authenticiteit van handtekeningen, aangebracht op de overgelegde stukken, wordt bevestigd door daartoe bevoegde functionarissen of via daartoe geëigende procedures. D. Wijze van identificatie van feitelijke verenigingen I.5 Voor de wijze van identificatie van feitelijke verenigingen wordt verwezen naar artikel I.10.2. E. Specimen van handtekening I.6.1 De cliënt moet een specimen van zijn handtekening deponeren bij KBC Bank. De handtekening, zoals opgenomen op de identificatiestukken, geldt hierbij als vergelijkingsbasis. Hetzelfde geldt voor de wettelijke vertegenwoordiger, de volmachthebber en de vertegenwoordiger krachtens statuten, benoemingsbesluit of aanstelling. I.6.2 Voor de uitvoering van opdrachten moet KBC Bank de handtekening op de opdracht alleen met het bij haar gedeponeerde specimen vergelijken. Behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, kunnen transacties, uitgevoerd op basis van een valse of vervalste handtekening of andere valse of vervalste elementen van een opdracht, worden tegengeworpen aan de cliënt, eventueel in afwijking van de gemeenrechtelijke principes, bijvoorbeeld inzake bewaarneming, betaling, en dergelijke meer. Indien de bank twijfelt aan de authenticiteit of geldigheid van de handtekening, bepaalde stukken of opdrachten, heeft zij het recht om stukken of opdrachten te weigeren. MINDERJARIGEN I.7.1 Gelden en roerende waarden, geboekt op rekeningen op naam van minderjarige kinderen, moeten worden beschouwd als eigendom van deze kinderen. De ouders verbinden zich ertoe deze gelden en roerende waarden dan ook in het uitsluitende belang van hun kinderen te beheren. Dit betekent dat ze slechts mogen opgenomen of overgeschreven worden indien de minderjarige daarbij belang heeft. De ouders verklaren volledig aansprakelijk te zijn voor de strikte naleving van deze regel, en vrijwaren de bank op hoofdelijke en ondeelbare wijze tegen alle schadelijke gevolgen van hun eventuele tekortkomingen terzake. De vervreemding van roerende waarden zoals aandelen en obligaties moet in principe worden goedgekeurd door de vrederechter. De bank aanvaardt echter hun verkoop zonder deze goedkeuring indien de verkoopsopbrengst zonder verwijl op naam van de minderjarige wordt herbelegd volgens de criteria van een goede huisvader. De bank is steeds bereid de ouders daarbij te adviseren. In alle gevallen waarin de bank twijfelt of gelden of roerende waarden in het belang van een minderjarige worden aangewend of op voldoende voorzichtige wijze worden herbelegd, kan zij de uitvoering van een voorgestelde verrichting afhankelijk stellen van de goedkeuring van de vrederechter. I.7.2 Ouders van minderjarige kinderen worden door KBC Bank geacht beiden het beheersrecht over de goederen van deze kinderen uit te oefenen. Dit betekent dat het optreden van één ouder de instemming van de andere ouder impliceert. De bank moet schriftelijk worden geïnformeerd indien er geen instemming meer is. Zolang deze mededelingsplicht niet werd nagekomen mag de bank ervan uitgaan dat de optredende ouder handelt met instemming van de andere ouder en kan zij niet aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen daarvan. De bank behoudt zich echter het recht voor steeds de toestemming van beide ouders te eisen.


7/48 CW4337N

De bank behoudt zich ook het recht voor steeds de machtiging van de vrederechter te eisen. I.7.3 De hierboven beschreven regels zijn eveneens van toepassing op voogden in zoverre er niet wordt van afgeweken door de wet of een gerechtelijke beslissing. Elke gerechtelijke beslissing die het beheer van de goederen van minderjarige kinderen toevertrouwt aan één van de ouders, met uitsluiting van de andere, of die dat beheer aan bijzondere voorwaarden onderwerpt, moet onmiddellijk schriftelijk aan de bank worden meegedeeld. Zolang de ouders deze mededelingsplicht niet nakomen, gelden de hierboven vermelde principes. ONVERDEELDHEDEN EN VENNOOTSCHAPPEN ZONDER RECHTSPERSOONLIJKHEID I.8.1 Onder voorbehoud van artikel I.9, kan over rekeningen op naam van meerdere houders of van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid alleen worden beschikt met de handtekening van alle medehouders, vennoten of vertegenwoordigers, behoudens volmacht in overeenstemming met artikel I.12, statutair of anderszins. I.8.2 Alle leden van een onverdeeldheid en alle vennoten van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid zijn hoofdelijk en ondeelbaar gehouden ten aanzien van KBC Bank tot de terugbetaling van alle bedragen en debetsaldi die zij aan de bank verschuldigd zijn uit hoofde van de rekening op naam van de onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, ook wanneer die zijn ontstaan door toedoen van een volmachthebber of een wettelijke vertegenwoordiger. I.8.3 Onverdeeldheden en vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid kunnen, overeenkomstig de criteria door de bank bepaald (onder meer een minimumaantal vertegenwoordigers, voorlegging van statuten of een reglement, voorlegging van een ledenlijst, enz.) als “onverdeeldheid met reglement” worden geregistreerd. I.8.4 Bij beslag ten laste van een vertegenwoordiger, lid of vennoot van de onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid of bij zijn overlijden, onbekwaamverklaring, ontbinding, faillissement of kennelijk onvermogen, dan wel bij een analoge maatregel, is de bank gerechtigd haar wettelijke verplichtingen terzake (blokkering, aangifte, enz.) ook na te komen met betrekking tot de tegoeden op naam van de onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, zonder dat zij hiervoor aansprakelijk kan worden gesteld. De bank kan echter, onder de door haar bepaalde voorwaarden en zonder daartoe verplicht te zijn, en in afwijking op artikel I.15.2, de tegoeden van de onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid vervroegd ter beschikking stellen. I.8.5 De bovenstaande bepalingen zijn mutatis mutandis van toepassing indien een onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid een safe huurt of een andere bankdienst afneemt. GEHUWDEN I.9.1 Met betrekking tot een rekening op naam van beide echtgenoten kan elk van hen, welk ook hun huwelijksstelsel is, alleen optredend, alle daden stellen, zowel die van beheer als die van beschikking in de meest ruime zin, inclusief de vereffening van de rekening of de wijziging van de substantiële voorwaarden ervan, dit alles behoudens andersluidende schriftelijke overeenkomst met de bank. Voor het verlenen van volmachten aan derden moeten echter beide echtgenoten optreden. KBC Bank kan niet aansprakelijk worden gesteld indien een echtgenoot deze bevoegdheid aanwendt met benadeling van de rechten van de andere. I.9.2 Elk der echtgenoten kan echter te allen tijde een einde maken aan deze afzonderlijke beschikkingsbevoegdheid door een eenzijdig en schriftelijk verzoek, gericht aan het betrokken bankkantoor. De bank doet het nodige om zo snel mogelijk met dit verzoek rekening te houden. Onverminderd de toepassing van bijzondere reglementen, is zij hiervoor echter pas aansprakelijk na verloop van twee bankwerkdagen nadat zij kennis heeft gekregen van het verzoek. Daarna zijn alleen nog verrichtingen of handelingen mogelijk met toestemming van beide echtgenoten. In omloop zijnde cheques, betalingsopdrachten, e.d uitgaande van een echtgenoot kunnen evenwel nog worden uitgevoerd. KBC Bank wijst alle aansprakelijkheid af bij het treffen van een dergelijke maatregel op verzoek van één van de echtgenoten. Zij kan niet aansprakelijk worden gesteld wat betreft de kennisgeving aan de andere echtgenoot; de cliënt die een einde maakt aan de afzonderlijke beschikkingsbevoegdheid, wordt geacht zijn echtgenoot hiervan zelf onmiddellijk in te lichten. De bank kan evenmin aansprakelijk worden gesteld indien een echtgenoot, ondanks de beëindiging van zijn bevoegdheid, over de rekening blijft beschikken, bv. door het uitschrijven van cheques, door het gebruik van banken kredietkaarten e.d. Voor het herstel van het regime vermeld in artikel I.9.1 is de toestemming van beide echtgenoten vereist. I.9.3 Elk der echtgenoten kan eveneens te allen tijde een einde stellen aan het gebruik van instrumenten zoals banken kredietkaarten, KBC-Online e.d., waarmee de andere echtgenoot alleen over de rekening op naam van beiden kan beschikken. De bank doet het nodige om zo snel mogelijk met dit verzoek rekening te houden. Onverminderd de toepassing van bijzondere reglementen, is zij hiervoor echter pas aansprakelijk na verloop van twee bankwerkdagen nadat zij kennis heeft gekregen van het verzoek. I.9.4 Artikel I.8.2 is ook van toepassing op gehuwden. I.9.5 De bovenstaande bepalingen zijn mutatis mutandis van toepassing indien twee echtgenoten samen een safe huren of een andere bankdienst afnemen.


8/48 CW4337N

FEITELIJKE VERENIGINGEN I.10.1 KBC Bank kan, overeenkomstig de voorwaarden die zij bepaalt, een cliëntrelatie aangaan met een feitelijke vereniging en meer bepaald met de leden van een dergelijke vereniging, voor zover de doeleinden ervan stroken met de financiële deontologie van de bank. De bank beschouwt als “feitelijke vereniging” elke organisatie zonder rechtspersoonlijkheid van twee of meer personen die een rechtstreekse controle uitoefenen op de werking van deze organisatie en die in onderling overleg een activiteit organiseren en middelen besteden met het oog op de verwezenlijking van een welbepaald onbaatzuchtig doel. Onder onbaatzuchtig doel wordt begrepen dat elke winstverdeling onder haar leden en bestuurders wordt uitgesloten zodat zij: - geen recht hebben op een aandeel in de behaalde winsten; - zich niet individueel verrijken met opbrengsten uit de organisatie; - bij uittreding, uitsluiting of overlijden, of bij ontbinding van de vereniging, geen teruggave of vergoeding kunnen vorderen voor gestorte bijdragen of gedane inbrengen. I.10.2 (§1) KBC Bank identificeert feitelijke verenigingen na ontvangst van een ingevulde vragenlijst en na voorlegging van hun statuten of hun reglement. Uit de statuten of het reglement moet blijken: - dat het om een feitelijke vereniging gaat zoals hierboven gedefinieerd; - met welk doel de vereniging werd opgericht; - dat de leden en bestuurders geen aanspraak kunnen maken op een aandeel in de behaalde opbrengsten noch op teruggave van of vergoeding voor bijdragen of inbrengen. Bovendien moeten de vertegenwoordigers verklaren dat de tegoeden op naam van de vereniging niet hun persoonlijke eigendom uitmaken noch die van hun leden. De vereniging verbindt zich ertoe de bank in te lichten bij wijziging van haar statuten of reglement en een kopie van de wijzigingsbeslissing te bezorgen. De vereniging moet de bank op eerste verzoek een gecoördineerde versie van de statuten of het reglement verschaffen. (§2) KBC Bank zal de natuurlijke of rechtspersonen die de vereniging vertegenwoordigen conform artikel I.10.3 individueel identificeren overeenkomstig artikelen I.2 tot en met I.6. De vereniging verbindt zich ertoe de bank bij wijziging van haar vertegenwoordiging (wijziging van vertegenwoordigers, volmachten, handtekeningbevoegdheden, …) onmiddellijk, schriftelijk en aan de hand van bewijskrachtige stukken in te lichten. De aftreding, uitsluiting en aanstelling van een vertegenwoordiger kunnen KBC Bank enkel worden tegengeworpen indien deze blijken uit een geschrift dat door de meerderheid van de vertegenwoordigers is ondertekend. De bank behoudt zich het recht voor bijkomende bewijskrachtige documenten te eisen. I.10.3 De vereniging en haar leden zullen voor de verrichtingen met KBC Bank worden vertegenwoordigd door de personen daartoe aangewezen in haar statuten of reglement of, als deze documenten onvoldoende informatie verschaffen, op de wijze zoals bepaald in de bankdocumenten. KBC Bank stelt, zelfs indien de statuten of het reglement anders bepalen, minimumvoorwaarden aangaande de vertegenwoordiging van de vereniging, zoals betreffende het aantal vertegenwoordigers, hun rechtsvorm, minimumleeftijd e.d. De personen die als vertegenwoordigers optreden voor de vereniging verklaren, overeenkomstig de statuten of het reglement, bevoegd te zijn om de leden van hun vereniging rechtsgeldig te verbinden en alle verrichtingen voor hun rekening te zullen uitvoeren. In die hoedanigheid verklaren zij ten aanzien van KBC Bank alle daden van beheer en beschikking, in de meest ruime zin, te mogen stellen, tenzij anders bepaald. Zij zijn persoonlijk, en met uitsluiting van de bank, aansprakelijk indien zij handelingen stellen in strijd met de statuten of het reglement van hun vereniging. I.10.4 Over de tegoeden van de vereniging kan worden beschikt zoals bepaald in haar statuten of reglement, of overeenkomstig de regels door de vertegenwoordigers gezamenlijk bepaald op de bankdocumenten en eventuele volmachten verleend conform artikel I.12. Bij gebrek aan duidelijke regeling in deze documenten, kan over de tegoeden worden beschikt conform artikel I.12.8. Voor de vereffening van een rekening van de vereniging of de wijziging van de substantiële voorwaarden ervan, is de toestemming vereist van alle vertegenwoordigers of de algemene ledenvergadering, of een gerechtelijke uitspraak. I.10.5 De vertegenwoordigers van de vereniging zijn hoofdelijk en ondeelbaar aansprakelijk ten opzichte van KBC Bank voor de nakoming van de verbintenissen gesteld namens de vereniging. De vertegenwoordigers vrijwaren KBC Bank voor alle gevolgen die voortvloeien uit een miskenning van de verbintenissen die zij hebben ten aanzien van hun vereniging. De bank is in geen geval aansprakelijk voor de gevolgen van de niet-nakoming of de niet-tijdige nakoming van de verbintenissen van de vertegenwoordigers. De vertegenwoordigers vrijwaren KBC Bank dan ook voor alle gevolgen van onenigheid onder de leden of vertegenwoordigers van de vereniging, van onduidelijkheid betreffende de statuten of het reglement, wijze van vertegenwoordiging of volmachten en voor alle eventuele klachten of aanspraken van leden of derden nopens de bij de bank gedeponeerde gelden of waarden of het beheer ervan, inclusief de uitgevoerde verrichtingen. I.10.6 Onverminderd de rechten van KBC Bank zoals bepaald in artikelen I.10.7 en I.23, en tenzij anders bepaald, bijvoorbeeld in statuten of een reglement, kan een blokkering van een rekening of een safe, of het openboren van de safe, enkel gebeuren op schriftelijk verzoek van een vertegenwoordiger, in de vorm bepaald in artikel I.12.5, of op basis van een beslissing van de algemene ledenvergadering of een gerechtelijke uitspraak. KBC Bank heeft het recht te eisen dat vooraf de eventueel hieraan verbonden kosten worden betaald. Voor de deblokkering van een rekening van de vereniging is de bank gerechtigd de toestemming van alle vertegenwoordigers, een beslissing van de algemene ledenvergadering of een gerechtelijke uitspraak te eisen. KBC Bank wijst alle aansprakelijkheid af aangaande het al dan niet treffen van een dergelijke maatregel.


9/48 CW4337N

I.10.7 KBC Bank kan in geval van twijfel, zoals onder meer in geval van betwisting aangaande de vertegenwoordiging van een vereniging haar tegoeden eenzijdig en zonder voorbericht blokkeren tot er duidelijkheid of eensgezindheid is bereikt. KBC Bank kan in dat geval niet aansprakelijk worden gesteld voor deze blokkering of haar gevolgen. I.10.8 De bank is gerechtigd de tegoeden van een vereniging buiten beschouwing te laten bij beslag ten laste van een van haar vertegenwoordigers, bestuurders of leden. Hetzelfde geldt bij hun overlijden, onbekwaamverklaring, ontbinding, faillissement of kennelijk onvermogen, dan wel bij een analoge maatregel. Maar bij de minste twijfel over oneigenlijk gebruik van een feitelijke vereniging is de bank gerechtigd haar wettelijke verplichtingen na te komen met betrekking tot de tegoeden op naam van deze vereniging, bijvoorbeeld door blokkering ervan of aangifte aan bevoegde instanties. De bank kan hiervoor niet worden aansprakelijk gesteld. Twijfel betreffende een oneigenlijk gebruik zal bijvoorbeeld gerechtvaardigd zijn wanneer aanwijzingen bestaan dat een vertegenwoordiger, bestuurder of lid individuele rechten claimt op tegoeden van zijn vereniging. I.10.9 De procedure bepaald in artikel I.31.8 en I.31.9 m.b.t. de beveiliging van cliënttegoeden en slapende rekeningen, is mutatis mutandis van toepassing op tegoeden op naam van feitelijke verenigingen waarvan de activiteit naar alle waarschijnlijkheid is gestopt, alsook wanneer tegoeden om welke reden ook geen bestemming kunnen vinden conform de statuten, een beslissing van de leden van de vereniging of andere overeenkomsten. I.10.10 De rechten en verplichtingen van feitelijke verenigingen naar buitenlands recht worden ten opzichte van de bank beheerst door het Belgisch recht en de beginselen hierboven bepaald. VRUCHTGEBRUIK / DERDENBEGUNSTIGING / DERDENBEDING / SCHENKING MET LAST I.11.1 Voor bepaalde diensten kan de bank rekening houden met het bestaan van een vruchtgebruik op tegoeden op rekening of andere. (§1) Behoudens andersluidende overeenkomst of bijzondere volmacht zijn de standaardvoorwaarden de volgende: - voor de uitvoering van verrichtingen op rekeningen waarop een vruchtgebruik is gevestigd, is de toestemming van de blote eigenaar en de vruchtgebruiker vereist; - alle periodiek uitgekeerde opbrengsten zoals renten, dividenden en gekapitaliseerde rentebedragen, die tijdens de looptijd van het vruchtgebruik worden geïnd, worden aan de vruchtgebruiker ter beschikking gesteld; - KBC Bank behoudt zich het recht voor om geen proratering toe te passen op alle periodiek uitgekeerde opbrengsten, ongeacht het tijdstip van de uitkering en ongeacht de persoon aan wie de uitkering ter beschikking wordt gesteld. Partijen zullen dit onder elkaar regelen; - de bank laat het vruchtgebruik voortbestaan tot ze bericht krijgt van partijen dat er een einde wordt aan gemaakt. De partijen zullen hierbij de relevante bewijsmiddelen aan de bank voorleggen. KBC Bank behoudt zich het recht voor om zowel kapitaal als opbrengsten te blokkeren bij enige onduidelijkheid hieromtrent; - het vruchtgebruik eindigt in elk geval bij het overlijden van de vruchtgebruiker. Voor de vrijgave van de tegoeden gelden in dat geval de gewone regels van toepassing bij de vereffening van nalatenschappen. KBC Bank behoudt zich het recht voor informatie betreffende de tegoeden aanwezig op datum van overlijden, zowel die van de overledene als die van zijn of haar huwelijkspartner, te verstrekken aan personen die bewijzen erfgenaam te zijn. Zolang de bank geen kennis heeft gekregen van de beëindiging van het vruchtgebruik, blijft het vruchtgebruik ook geldig voor alle herbeleggingen van het oorspronkelijk in vruchtgebruik gegeven kapitaal; - de blokkering van de rekening van de blote eigenaar kan tot gevolg hebben dat ook de verworven opbrengsten geblokkeerd worden. Blote eigenaar en vruchtgebruiker moeten in dat geval onderling een regeling treffen; - bijzondere voorwaarden verbonden aan het vruchtgebruik zijn niet tegenstelbaar aan KBC Bank, tenzij de bank ze uitdrukkelijk heeft aanvaard; - vruchtgebruikers en blote eigenaars zijn allen hoofdelijk aansprakelijk voor de kosten voortvloeiend uit de administratie, het beheer en de verrichtingen in verband met de gelden, waarden en opbrengsten die het voorwerp uitmaken van het vruchtgebruik. (§2) Bijzondere overeenkomsten kunnen met de bank worden gesloten met betrekking tot het beheer van gelden en waarden in vruchtgebruik. Deze overeenkomsten moeten schriftelijk worden opgesteld en regelen de verhouding tussen bank en partijen op autonome wijze. Dit wil zeggen dat zij zich beperken tot hetgeen tussen bank en partijen uitdrukkelijk wordt bedongen, ook al wijkt de inhoud af van de afspraken tussen blote eigenaar en vruchtgebruiker onderling. Deze bijzondere overeenkomsten kunnen betrekking hebben op de beheersbevoegdheden van de vruchtgebruiker of de blote eigenaar, op de definitie van de uit te keren vruchten e.d., dit alles in zover wettelijk en technisch verwezenlijkbaar. (§3) Zoals wettelijk verplicht wordt bij overlijden van een blote eigenaar of vruchtgebruiker informatie over het vruchtgebruik meegedeeld aan de fiscus. Deze informatie kan tevens worden meegedeeld aan hun erfgenamen. I.11.2 De afnemer van bepaalde diensten kan KBC Bank de opdracht geven de rente die hem toekomt uit te keren aan een derde-begunstigde. De afnemer behoudt zich het recht voor deze opdracht te allen tijde te herroepen. I.11.3 Bij de afname van bepaalde diensten kan de cliënt een KBC-Derdenbeding ondertekenen, waarmee hij te kennen geeft de tegoeden te bestemmen voor een derde. De voorwaarden worden nader bepaald in de bijzondere overeenkomst KBC-Derdenbeding. I.11.4 Schenkingen met last Een schenker kan waarden schenken aan een begunstigde op voorwaarde dat deze laatste hem een periodieke tegenprestatie levert. Onverminderd artikel I.16, levert KBC Bank geen garantie en neemt ze geen verantwoordelijkheid op zich betreffende de uitkering van de bedongen last.


10/48 CW4337N

VOLMACHTEN I.12.1 Het verlenen van een algemene of bijzondere volmacht gebeurt door het invullen en ondertekenen van een volmachtdocument door de volmachtgever(s) en de volmachthebber(s) in de vorm en volgens de voorwaarden die KBC Bank bepaalt. KBC Bank behoudt zich het recht voor geen rekening te houden met volmachten die niet zijn gesteld op documenten van de bank of die niet in het bijzijn van een aangestelde van de bank werden ondertekend. I.12.2 De draagwijdte van de verschillende volmachten wordt nader gespecificeerd in de volmachtdocumenten. KBC Bank behoudt zich het recht voor bepaalde (types van) rekeningen en transacties uit te sluiten. I.12.3 De volmacht is persoonlijk. Tenzij uitdrukkelijk anders bepaald, is het de volmachthebber niet toegelaten om iemand in zijn plaats te stellen. I.12.4 Indien meerdere volmachthebbers worden aangesteld, kunnen zij elk apart optreden, behoudens andersluidende verklaring op het volmachtdocument. I.12.5 Een volmacht eindigt: - door herroeping van de volmacht door de volmachtgever of door opzegging door de volmachthebber. KBC Bank behoudt zich het recht voor geen rekening te houden met een beëindiging die niet is gebeurd op één van de volgende wijzen: - ofwel bij aangetekend schrijven, uitsluitend te richten aan het rekeningvoerend kantoor; - ofwel door een ondertekende en gedateerde verklaring op het volmachtdocument; - door het overlijden, onbekwaamverklaring, ontbinding, faillissement of kennelijk onvermogen, hetzij van de volmachtgever, hetzij van de volmachthebber; - bij de uitspraak van een gerechtelijk beroepsverbod ten laste van een volmachthebber, voor zover het een volmacht betreft op rekeningen van een rechtspersoon; - door titulariswijziging. KBC Bank doet het nodige om zo snel mogelijk met de beëindiging rekening te houden. Onverminderd de toepassing van bijzondere reglementen, is zij hiervoor echter pas aansprakelijk na verloop van twee bankwerkdagen nadat zij het bericht dat aanleiding geeft tot de beëindiging van een volmacht, heeft ontvangen. I.12.6 Indien een nieuwe volmacht wordt verleend, blijven de eerder gegeven volmachten van kracht, behoudens uitdrukkelijke herroeping of opzegging. Indien echter een nieuwe volmacht wordt verleend aan een bestaande volmachthebber met betrekking tot dezelfde rekening, vervalt diens eerdere volmacht. I.12.7 KBC Bank kan niet aansprakelijk worden gesteld: - voor de gevolgen die kunnen voortvloeien uit het gebruik van onduidelijke, onvolledige of tegenstrijdige volmachten of volmachtdocumenten; - voor de benadeling van de volmachtgever door een volmachthebber die handelt conform de bewoordingen van het voorgelegde volmachtdocument; - voor de benadeling van de volmachtgever door de volmachthebber die niet overeenkomstig de bewoordingen van het volmachtdocument handelt, voor zover KBC Bank niet op de hoogte is of kan zijn van het feit dat de volmachthebber niet overeenkomstig de bewoordingen van het volmachtdocument handelt; - voor de beëindiging of wijziging van een volmacht. Zo kan KBC Bank niet aansprakelijk worden gesteld indien zij niet op de hoogte is gebracht van het bestaan van eender welke oorzaak die de volmacht doet eindigen of wijzigen. Zij kan evenmin aansprakelijk worden gesteld wat betreft de kennisgeving van de beëindiging of wijziging aan de belanghebbende partijen. Hij die de volmacht beëindigt of wijzigt, wordt geacht hen hiervan onmiddellijk in te lichten; - indien een volmachthebber, ondanks de beëindiging of wijziging van de volmacht, over de rekening blijft beschikken, bv. door het uitschrijven van cheques, het gebruiken van bank- of kredietkaarten, het gebruiken van KBC-Online, enz. I.12.8 Tenzij uitdrukkelijk anders bepaald, bv. in statuten of een reglement of anderszins: - kunnen de medehouders van een rekening, de vennoten of vertegenwoordigers van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid of de vertegenwoordigers van een feitelijke vereniging, volmacht verlenen aan elkaar of aan één of meer derden. Daartoe moeten alle mederekeninghouders, vennoten of vertegenwoordigers het volmachtdocument ondertekenen; - kan de volmacht, verleend door de medehouders van een rekening, de vennoten of vertegenwoordigers van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid of de vertegenwoordigers van een feitelijke vereniging, door elke mederekeninghouder, vennoot of vertegenwoordiger, apart optredend, worden ingetrokken. Deze intrekking wordt geacht geldig te zijn gedaan ten aanzien van alle mederekeninghouders, vennoten of vertegenwoordigers. Indien de mederekeninghouders, vennoten of vertegenwoordigers volmachten verleenden aan elkaar, heeft de beëindiging van één volmacht eveneens tot gevolg dat de andere aan elkaar gegeven volmachten worden beëindigd; - heeft het overlijden, de onbekwaamverklaring, de ontbinding, het faillissement of het kennelijk onvermogen van één mederekeninghouder van een onverdeeldheid of van een vertegenwoordiger van een feitelijke vereniging eveneens de beëindiging van de gehele volmacht tot gevolg; - heeft het overlijden, de onbekwaamverklaring, de ontbinding, het faillissement of het kennelijk onvermogen van een vennoot of vertegenwoordiger van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid evenwel geen beëindiging van de volmacht tot gevolg. I.12.9 De houder(s) van een rekening en de volmachthebber(s) zijn hoofdelijk en ondeelbaar aansprakelijk voor onregelmatige debetsaldi die zijn ontstaan door toedoen van de volmachthebber(s). Wanneer de rekeninghouder een feitelijke vereniging, een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid of een rechtspersoon is, zijn de vertegenwoordigers hoofdelijk en ondeelbaar aansprakelijk voor handelingen die hun bevoegdheid te buiten gaan. Bovendien is elke vertegenwoordiger hoofdelijk en ondeelbaar aansprakelijk, samen met de feitelijke vereniging, de


11/48 CW4337N

vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid of de rechtspersoon, voor onregelmatige debetsaldi die door zijn toedoen zijn ontstaan. I.12.10 De bepalingen van dit hoofdstuk zijn mutatis mutandis van toepassing op volmachten bij de huur van een safe of de afname van een andere bankdienst. BANKGEHEIM I.13 Overeenkomstig de algemeen geldende bankgebruiken deelt KBC Bank aan derden (onder meer de overheid, de echtgenoot) geen gegevens mee over haar cliënten, behalve met hun uitdrukkelijke instemming, wanneer zij daartoe wettelijk verplicht is of indien daarvoor een wettig belang bestaat, zoals onder meer bepaald in artikel II.46.3 van deze Algemene Bankvoorwaarden. Een volmachthebber, in de zin van artikel I.12, heeft recht op alle informatie betreffende de rekeningen waarop zijn volmacht betrekking heeft en de daarop gedane verrichtingen, en dit voor de periode gedurende dewelke zijn volmacht geldt of gold. Gegevens over cliënten, zowel natuurlijke als rechtspersonen, kunnen evenwel door KBC Bank aan alle andere vennootschappen van de KBC-groep, zoals bepaald in artikelen I.14.4 tot I.14.7 worden meegedeeld. VERWERKING VAN PERSOONSGEGEVENS A. Algemeen I.14.1 KBC Bank is, overeenkomstig de Wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, verantwoordelijk voor de verwerking van de persoonsgegevens van haar cliënten. Elke cliënt kan conform de wettelijke voorwaarden de gegevens die op hem betrekking hebben opvragen bij de dienst Cliëntenservice, Brusselsesteenweg 100, 3000 Leuven. In voorkomend geval kan hij schriftelijk de verbetering eisen van foutieve gegevens of de uitwissing van gegevens die onrechtmatig worden bewaard. Voor nadere informatie of indien de cliënt niet akkoord gaat met het standpunt van de bank, kan de cliënt zich wenden tot de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer. I.14.2 (§1) KBC Bank kan de gegevens van de cliënt die zij bij deze cliënt zelf of bij een derde rechtmatig verzamelde, verwerken in zover deze verwerking beantwoordt aan wettige doeleinden. Behoudens uitzondering kan KBC Bank tevens de gegevens verwerken die werden verworven bij een andere entiteit van de KBC-groep. De gegevens waarop deze verwerkingen betrekking hebben kunnen verband houden met de persoon van de cliënt, de samenstelling van zijn gezin, zijn vermogen, zijn professionele en private financiële handelingen alsook met zijn bank-, verzekerings- en andere financiële diensten en verrichtingen. KBC Bank kan de gegevens van de cliënt waarvoor een wettelijke publicatieplicht bestaat, verwerken en meedelen aan belanghebbende derden. Dit geldt bijvoorbeeld betreffende de benoeming van bestuurders, het protest van wissels, een faillissement, e.d. (§2) De cliënt geeft toestemming om de persoonsgegevens van zijn minderjarige kinderen te verwerken. (§3) Ondernemingen en rechtspersonen die aan KBC Bank gegevens meedelen van natuurlijke personen die met hen verbonden zijn, gaan de verbintenis aan deze mededelingen slechts te doen in de mate dat de betrokken natuurlijke personen daarvan voldoende op de hoogte zijn en ermee instemmen. De cliënt, onderneming of rechtspersoon, vrijwaart de bank dan ook voor alle aanspraken op dit vlak. In het geval de cliënt een rechtspersoon is aanvaardt hij tevens dat KBC Bank de gegevens van verbonden rechtspersonen verwerkt. B. Doeleinden I.14.3 De doeleinden van de verwerkingen betreffen in eerste instantie het administratief en boekhoudkundig beheer van alle diensten waarop de cliënt een beroep doet. Daaronder wordt onder meer verstaan het beheer van rekeningen, betalingsverkeer, deposito’s, kredietverlening, kredietopvolging, safes, bewaarneming, verrichtingen met financiële instrumenten, vermogensbeheer, de distributie van verzekeringscontracten, enz. KBC Bank kan de persoonsgegevens van de cliënt (zie onder I.14.2 (§1)) ook verwerken voor de meest ruime commerciële doeleinden, waaronder direct marketing, en dit voor de promotie van zowel haar bancaire diensten als haar verzekeringsdiensten. Aan de cliënt wordt evenwel het recht verleend om zich kosteloos, doch alleen schriftelijk, te verzetten tegen de aanwending van zijn gegevens voor direct marketing. Dit recht van verzet kan worden uitgeoefend bij elk KBC-bankkantoor of bij de dienst Cliëntenservice, Brusselsesteenweg 100, 3000 Leuven. KBC Bank kan de gegevens tevens gebruiken in het kader van het beheer van haar public relations met haar cliënt, het relatiebankieren en haar activiteiten als tussenpersoon of makelaar, met name inzake verzekeringen. KBC Bank kan de persoonsgegevens van de cliënt tenslotte verwerken voor het opmaken van statistieken en voor de controle van de verrichtingen en het al dan niet op groepsniveau gecoördineerd beheer van alle soorten risico’s, geschillen, veiligheid en fraudebestrijding, inclusief witwasbestrijding. C. Overdracht aan derden I.14.4 (§1) Met het oog op een gezamenlijk en efficiënt beheer van de persoonsgegevens op groepsniveau kan KBC Bank de verwerkte persoonsgegevens van de cliënt ter beschikking stellen van alle entiteiten van de KBCgroep zoals gedefinieerd in de inleiding bij onderhavige Algemene Bankvoorwaarden.


12/48 CW4337N

Behoren bijvoorbeeld in België tot de “KBC-groep”: KBC Groep NV, KBC Bank NV, KBC Lease NV, KBC Verzekeringen NV en haar agenten, Fidea NV, KBC Asset Management NV, KBC Global Services NV, CBC Banque SA en Centea NV. KBC telt in haar groep ook een aantal buitenlandse instellingen die actief zijn in de financiële sector, zowel binnen als buiten de Europese Unie (voor de lijst zie inleiding). Een aantal van deze instellingen bevindt zich in landen buiten de Europese Unie waarvan de wetgeving geen gelijkwaardige bescherming van persoonsgegevens biedt als de Europese wetgeving. KBC Bank waakt er evenwel over dat binnen de vennootschappen en bijkantoren die tot haar groep ressorteren, wereldwijd de Europese normen van gegevensbescherming worden toegepast. De vennootschappen en entiteiten die toegang krijgen tot de desbetreffende persoonsgegevens gebruiken ze voor administratieve en commerciële doeleinden, voor het beheer van diensten, risicobeheer, veiligheid en fraudebestrijding, inclusief witwasbestrijding, en dit onder dezelfde voorwaarden als KBC Bank NV zelf. KBC Bank kan niet worden aansprakelijk gesteld wanneer de hierboven genoemde instellingen van de KBC-groep, conform in het buitenland geldende wettelijke verplichtingen, persoonsgegevens van cliënten aan lokale autoriteiten moeten overmaken. (§2) Met het oog op een gezamenlijk en efficiënt beheer van de persoonsgegevens op groepsniveau kan KBC Bank, behoudens bepaalde uitzonderingen, de gegevens van de cliënt die in andere vennootschappen van de KBC-groep wettig werden verzameld, ook in haar eigen belang en in het belang van de groep verwerken voor de doeleinden en mits de beperkingen beschreven in dit artikel. (§3) KBC Bank is gerechtigd, bij overdracht van een kredietovereenkomst aan een derde, de gegevens en de verbintenissen van de betrokken kredietnemer aan deze derde mede te delen onder de voorwaarde dat hij hun vertrouwelijkheid garandeert en ze niet voor andere doeleinden gebruikt dan de uitvoering van de overgedragen kredietovereenkomst. KBC Bank is tevens gerechtigd de kredietverbintenissen en de wijze waarop daaraan wordt voldaan mee te delen aan alle belanghebbende derden met een wettig belang, zoals bijvoorbeeld de Nationale Bank van België, en aan derden aan wie de kredietovereenkomst eventueel zou worden overgedragen. I.14.5 Binnen KBC Bank en binnen de “KBC-groep”, worden persoonsgegevens van cliënten uitsluitend verwerkt en geraadpleegd door de entiteiten: 1° waarmee de cliënt een contractuele relatie of contacten heeft, had of wenst te hebben, of 2° waarvan de tussenkomst vereist is voor de levering of de nazorg van diensten verstrekt aan de cliënt, of 3° voor het op groepsniveau vervullen van wettelijke of prudentiële vereisten, of voor het voorkomen van fraude, inclusief witwasbestrijding. Enkel personen die daartoe gemachtigd zijn hebben toegang tot de betreffende persoonsgegevens. Deze personen mogen de gegevens uitsluitend gebruiken in de mate van het noodzakelijke voor het vervullen van hun opdracht. Zij zijn gehouden tot een strikte beroepsdiscretie en tot de naleving van alle technische voorschriften strekkend tot de vrijwaring van de vertrouwelijkheid van persoonsgegevens en de veiligheid van de systemen die ze bevatten. Gegevens beperkt tot de identiteit, de woonplaats en het productbezit van betrokken personen kunnen voor marketingdoeleinden worden uitgewisseld binnen de KBC-groep, ook met de vennootschappen waarmee de betrokken persoon nog geen contacten noch contractuele relatie heeft opgebouwd. De betrokken personen hebben evenwel steeds het recht om zich daartegen te verzetten door middel van een geschreven kennisgeving gericht aan de hierboven vermelde dienst Cliëntenservice. I.14.6 Voor de uitvoering van een aantal verrichtingen van haar cliënten doet KBC Bank een beroep op gespecialiseerde derden die zowel in binnen- als buitenland actief zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval betreffende instellingen en dienstverleners zoals Swift, Fin-Force, VISA, Master Card, Atos Worldline NV enzovoort, meer bepaald voor de uitvoering van nationale en internationale gelden waardetransfers. Bij dergelijke transfers gebeurt het dat gegevens terecht komen, niet alleen in het land waarin de opdracht werd verstrekt en de landen waarin de te debiteren en de te crediteren rekeningen zich bevinden, maar ook in andere landen waarin zich gegevensverwerkingcentra bevinden en waarvan de wetgeving in voorkomend geval geen gegevensbescherming biedt die gelijkwaardig is aan de Europese. KBC waakt erover dat de betrokken derden: - enkel beschikken over de gegevens die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van hun opdrachten; - zich tegenover KBC Bank verbinden om deze gegevens enerzijds veilig en confidentieel te bewaren en anderzijds enkel te gebruiken voor de uitvoering van hun opdrachten. KBC Bank kan niet worden aansprakelijk gesteld wanneer deze derden, conform in het buitenland opgelegde verplichtingen, persoonsgegevens van cliënten overmaken aan lokale autoriteiten. De tussenkomst van derden, bij de uitvoering van aan KBC Bank toevertrouwde betaal- en andere opdrachten, belet niet dat de cliënt steeds KBC Bank als aanspreekpunt moet beschouwen voor de uitoefening van zijn rechten bepaald in artikel I.14.1 (toegang tot en verbetering van zijn gegevens). D. Telefonische gesprekken en camerabeelden I.14.7 In de mate beschreven in artikel I.35 van deze voorwaarden kan KBC Bank telefonische gesprekken met de cliënt opnemen met het oog op de bewijsvoering van zijn opdrachten. Deze opnames worden voor geen andere doeleinden gebruikt en worden bewaard gedurende de termijn waarbinnen problemen van bewijsvoering met betrekking tot die opdrachten zich kunnen voordoen. Beeldopnames door camera’s gemaakt in en rond de gebouwen van KBC Bank, kunnen worden bewaard gedurende een termijn van een maand of voor een langere periode indien deze opnames nuttig zijn voor de bewijsvoering van verrichtingen of van strafbare feiten.


13/48 CW4337N

OVERLIJDEN I.15.1 Het overlijden van een cliënt of van zijn of haar echtgeno(o)t(e) moet onmiddellijk schriftelijk aan KBC Bank ter kennis worden gebracht. Deze kennisgevingsplicht rust zowel op de overlevende echtgeno(o)t(e) als op de andere rechtsopvolgers van de overledene, zijn volmachthebbers en mederekeninghouders. Door het overlijden worden de rekeningen, safes en andere tegoeden op naam van de overleden cliënt en van zijn of haar echtgeno(o)t(e), welk ook hun huwelijksstelsel is, geblokkeerd en zijn beschikkingen alleen mogelijk overeenkomstig artikel I.15.2. Hetzelfde geldt bij overlijden van een van de medehouders van een rekening of één van de medehuurders van een safe. Wanneer na het overlijden van de cliënt onrechtmatig nog over zijn tegoeden wordt beschikt, bv. door mederekeninghouders of volmachthebbers, kan KBC Bank in voorkomend geval slechts aansprakelijk worden gesteld indien de beschikking plaatsvond na verloop van twee bankwerkdagen nadat zij kennis heeft gekregen van het overlijden. I.15.2 (§1) Voor de uitbetaling van sommen, de teruggave van waarden en de opening van safes, waarvan de overledene en/of zijn of haar echtgeno(o)t(e) (mede)houder, (mede)schuldenaar of (mede)huurder was, kan de bank eisen dat de rechthebbenden de nodige bewijsstukken voorleggen waaruit de overgang van de nalatenschap en de voorwaarden van de uitbetaling, de teruggave of de opening blijken. Daarbij behoudt de bank zich het recht voor, zonder hiertoe verplicht te zijn, te eisen dat alle rechthebbenden hierin uitdrukkelijk toestemmen en dat de door de wet voorgeschreven formaliteiten (bv. machtiging van de vrederechter) worden nageleefd. KBC Bank is niet aansprakelijk wat de echtheid van de voorgelegde stukken betreft, in het bijzonder maar niet uitsluitend wanneer er buitenlandse stukken worden voorgelegd. (§2) Wanneer een gehuwde of wettelijk samenwonende cliënt overlijdt, kan zijn/haar overlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner, KBC Bank verzoeken om een bedrag als leefgeld ter beschikking te stellen. Wanneer KBC Bank op het verzoek ingaat, moet de overlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner het KBC-formulier ondertekenen “ter beschikkingstelling van leefgeld”. Het bedrag van het verzoek van de overlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner mag noch het bedrag van 5.000 euro, noch de helft van de beschikbare creditsaldi overstijgen. Voorgaande limieten betreffen een absoluut maximum dat geldt over alle banken heen. De overlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner mag dit bedrag in zijn geheel maar éénmaal opvragen. De overlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner die een bedrag heeft afgehaald dat het maximumbedrag overschrijdt, verliest ter waarde van de som die boven dat bedrag is afgehaald, enig aandeel in het gemeenschappelijk vermogen, de onverdeeldheid of de nalatenschap. De overlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner die op die wijze enig aandeel verliest, verliest daarenboven de bevoegdheid om de nalatenschap te verwerpen of te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. I.15.3 KBC Bank behoudt zich het recht voor informatie te verschaffen betreffende de tegoeden, die op datum van overlijden werden aangehouden door de overledene en zijn of haar huwelijkspartner, aan personen die de nodige bewijsstukken voorleggen betreffende het overlijden van de erflater en hun erfgerechtigheid in diens nalatenschap. De kosten hiervoor zijn hoofdelijk en ondeelbaar verschuldigd door de mede-erfgenaam of de legataris die de informatie vraagt en de nalatenschap. I.15.4 Wanneer KBC Bank tegoeden of waarden van de overledene aanhoudt op een wachtrekening, is zij gerechtigd om ambtshalve een rekening te openen bij wijze van zaakwaarneming op naam van de erfgenamen van de overledene of op naam van de overledene indien zijn erfgenamen nog niet met zekerheid bekend zijn, om deze tegoeden of waarden te individualiseren. I.15.5 De correspondentie inzake de nalatenschap wordt, behoudens andersluidende instructies, verzonden aan het laatste bekende adres van de overledene of aan een van de rechthebbenden. Deze verzending is rechtsgeldig ten aanzien van alle andere rechthebbenden. I.15.6 Ten aanzien van vorderingen van KBC Bank op de overleden cliënt wegens debetstanden, debetinteresten en kosten ontstaan na het overlijden of door welke oorzaak ook, zijn de erfgenamen, rechtsopvolgers en rechthebbenden hoofdelijk en ondeelbaar aansprakelijk. Hetzelfde geldt bij het overlijden van een van de medehouders van een rekening. I.15.7 Ingevolge het overlijden van (een van) de (mede)rekeninghouder(s) wordt een einde gemaakt aan de gegeven periodieke opdrachten of opdrachten tot domiciliëring. Nadat de erfgenamen en de eventuele mederekeninghouders hierin hebben toegestemd, kan een periodieke opdracht of een opdracht tot domiciliëring verder worden uitgevoerd, voorzover de wet dit toestaat. I.15.8 Het ’intuitu personae’-karakter van de relatie tussen de bank en de cliënt verhindert niet dat na het overlijden van de cliënt, door KBC Bank ontvangen tegoeden op het credit van zijn rekening worden geboekt. Wanneer de bank ingevolge een wettelijke, contractuele of andere bepaling, verplicht is deze tegoeden terug te storten aan de opdrachtgever, is artikel I.15.6 van toepassing. I.15.9 Waar de bovenstaande bepalingen betrekking hebben op de medehouders van een rekening, zijn zij mutatis mutandis van toepassing indien meerdere personen samen een safe huren of een andere bankdienst afnemen. OPDRACHTEN GEGEVEN AAN KBC BANK I.16.1 Elke opdracht van de cliënt moet worden uitgevoerd over een rekening op zijn naam. De cliënt die opdrachten geeft door middel van papieren dragers (zoals cheques, overschrijvingen, e.d.m.) moet gebruik maken van door de bank ter beschikking gestelde formulieren.


14/48 CW4337N

I.16.2 KBC Bank mag opdrachten uitvoeren die hetzij mondeling, hetzij per telefoon, telefax, telex of telegraaf werden gegeven, zonder evenwel daartoe verplicht te zijn en onverminderd de bijzondere reglementen of overeenkomsten inzake bankieren op afstand. Zij behoudt zich evenwel het recht voor de uitvoering van deze opdrachten uit te stellen tot bij de ontvangst van een bevestiging, eventueel in de vorm van een originele en ondertekende schriftelijke verklaring. Zij kan ook eisen dat onmiddellijk uitgevoerde opdrachten haar nadien schriftelijk worden bevestigd. Met betrekking tot deze opdrachten wijst KBC Bank elke aansprakelijkheid af voor de schade veroorzaakt door bedrog, onbevoegdheid, fouten, vergissingen of vertragingen bij het geven van de opdracht. Aangezien dergelijke opdrachten onduidelijkheden kunnen bevatten en bewijsproblemen kunnen opleveren, wijst KBC Bank ook alle aansprakelijkheid af met betrekking tot de uitvoering ervan, behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers. De orders worden geacht te zijn uitgevoerd overeenkomstig de opdracht van de cliënt, tenzij die het tegenbewijs levert. I.16.3 Om vergissingen te voorkomen, moeten de onderrichtingen van de opdrachtgever volledig en duidelijk zijn. Om nadere onderrichtingen te vragen, mag KBC Bank zo nodig de uitvoering van een opdracht uitstellen, zonder om die reden aansprakelijk te kunnen worden gesteld. KBC Bank zal de opdrachtgever daartoe zo snel mogelijk contacteren. Wordt de opdracht toch uitgevoerd, dan blijft de cliënt aansprakelijk voor vergissingen of vertragingen die te wijten zijn aan de onvolledigheid of de onduidelijkheid van zijn opdracht. De uitvoering van betalings- en overschrijvingsopdrachten gebeurt op grond van de unieke identificator, zoals gedefinieerd in artikel II.15.6, of op grond van domiciliëringsnummers. De cliënt moet deze nummers correct en volledig vermelden. De verificatie van de handtekening gebeurt overeenkomstig artikel I.6. I.16.4 Onverminderd artikel I.6.2, kan KBC Bank de uitvoering van opdrachten onderwerpen, enerzijds aan het verkrijgen van alle relevante informatie, anderzijds aan het ontvangen van passende verantwoordingsstukken zoals financiële en handelsdocumenten. KBC Bank behoudt zich het recht voor, zonder evenwel daartoe verplicht te zijn, de handtekeningen van de betrokkenen te vragen evenals de naleving van de voorwaarden gesteld in deze Algemene Bankvoorwaarden, alvorens overeenkomsten met betrekking tot tegoeden aangehouden bij KBC Bank, uit te voeren. KBC Bank behoudt zich dit recht eveneens voor in geval van overlijden, onbekwaamverklaring, feitelijke onbekwaamheid of faillissement van één van de betrokken partijen bij deze overeenkomst. KBC Bank behoudt zich ook het recht voor de uitvoering van opdrachten uit te stellen of te weigeren om tegemoet te komen aan haar wettelijke verplichtingen. KBC Bank brengt, voorzover mogelijk, de opdrachtgever daarvan binnen een korte termijn op de hoogte. KBC Bank kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de eventuele nadelige gevolgen die voortvloeien uit de toepassing van dit artikel. I.16.5 De cliënt verbindt zich ertoe de hem ter beschikking gestelde documenten, informatiedragers, kanalen en toegangsmiddelen zorgvuldig te bewaren en geheim te houden. Onder voorbehoud van wat is bepaald in bijzondere reglementen en overeenkomsten, verbindt de cliënt zich ertoe KBC Bank onverwijld in kennis te stellen van verlies of diefstal van deze documenten, informatiedragers, kanalen en toegangsmiddelen. Behoudens andersluidende bepaling in de bijzondere reglementen en overeenkomsten, behoudens andersluidende wettelijke bepalingen en behoudens in geval van bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, is de cliënt aansprakelijk voor de eventuele gevolgen van diefstal, verlies of misbruik van de desbetreffende documenten, informatiedragers, kanalen en toegangsmiddelen, en van het onzorgvuldig bewaren en/of misbruik van het toegangsmiddel. I.16.6 Een opdracht kan alleen worden uitgevoerd als op de opdrachtgevende rekening voldoende fonds beschikbaar is en als de uitvoering van de opdracht niet zal leiden tot de overschrijding van een limiet (een beperking van de beschikkingsmogelijkheid naar bedrag, periode van invoering of uitvoering en/of beschikkingswijze) die vooraf tussen de bank en de cliënt werd overeengekomen. KBC Bank mag dan ook weigeren een opdracht uit te voeren bij gebrek aan fonds of bij limietoverschrijding (zelfs bij voldoende fonds). In dergelijk geval zal de bank niet gehouden zijn de cliënt hiervan in kennis te stellen. Indien KBC Bank dat verantwoord acht, kan zij, in het belang van de cliënt, bepaalde opdrachten toch uitvoeren ondanks het gebrek aan fonds. De daardoor ontstane debetstand verleent de cliënt evenwel geen enkel verworven recht op toekomstig krediet, en moet worden aangezuiverd overeenkomstig artikel I.30. Wanneer verschillende opdrachten werden gegeven ondanks een gebrek aan fonds of het ontstaan van een limietoverschrijding, behoudt de bank zich het recht voor bepaalde opdrachten uit te voeren binnen de grenzen van het fonds en de limieten, tenzij een volgorde van uitvoering werd overeengekomen. De bank kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen van de keuze met betrekking tot de opdrachten die zij wel of niet uitvoert. KBC Bank behoudt zich het recht voor opdrachten die niet worden uitgevoerd wegens gebrek aan fonds of limietoverschrijding, al dan niet uit te voeren op een latere datum wanneer er wel voldoende fonds beschikbaar is of de opdracht niet zal leiden tot de overschrijding van een limiet. In dat geval wordt het tijdstip van ontvangst van de betalingsopdracht, zoals omschreven in deze Algemene Bankvoorwaarden, verschoven naar het ogenblik waarop voldoende fonds beschikbaar is of het ogenblik waarop de uitvoering geen limietoverschrijding meer met zich mee brengt. De cliënt draagt de eventuele nadelige gevolgen daarvan, zoals koersverschillen. I.16.7 Tenzij de opdrachtgever zich daartegen voorafgaandelijk uitdrukkelijk verzet, en mits de begunstigde er zich vooraf akkoord mee heeft verklaard, heeft KBC Bank het recht om hetzij de over te maken bedragen te boeken op een rekening die de begunstigde bij haar, bij CBC Banque of bij Centea aanhoudt, hetzij die bedragen te laten uitkeren door een kantoor of correspondent van haarzelf, CBC Banque of Centea, zelfs al heeft de opdrachtgever KBC Bank de opdracht gegeven deze bedragen aan hem te doen uitkeren door een andere financiële instelling.


15/48 CW4337N

I.16.8 KBC Bank kan collectieve overschrijvingsopdrachten, periodieke opdrachten en domiciliëringen aanvaarden. Met KBC Bank kunnen eveneens bijzondere overeenkomsten worden gesloten om opdrachten uit te voeren in het kader van het automatisch bankieren of bankieren op afstand. I.16.9 Een betalingstransactie wordt pas als toegestaan aangemerkt indien de betaler heeft ingestemd met de uitvoering van de betalingsopdracht. De wijze waarop deze instemming wordt gegeven, is bepaald in de artikelen II.15.7 en II.17.2 (overschrijvingen en domiciliëringen) enerzijds en in de van toepassing zijnde bijzondere reglementen anderzijds (bijvoorbeeld reglementen betreffende het gebruik van kaarten, KBC-Online e.d.). Bij gebreke van een dergelijke instemming wordt een betalingstransactie als niet toegestaan aangemerkt. De instemming kan te allen tijde door de betaler worden ingetrokken, doch uiterlijk op het tijdstip waarop de betalingstransactie niet meer kan herroepen worden. Hetzelfde geldt voor een instemming met de uitvoering van een reeks betalingstransacties, die kan worden ingetrokken met als gevolg dat iedere toekomstige betalingstransactie als niet toegestaan wordt aangemerkt. Het tijdstip van onherroepelijkheid wordt bepaald in de artikelen II.15.7 en II.17.2 enerzijds en in de van toepassing zijnde bijzondere reglementen anderzijds. I.16.10 Wanneer de bank een betalingsopdracht van de cliënt, aan haar gericht overeenkomstig deze Algemene Bankvoorwaarden, weigert, dan stelt de bank de cliënt hiervan zo snel mogelijk op de hoogte. Dit zal gebeuren per telefoon, per fax of een bijlage bij de rekeningafschriften, en voor de cliënten die een KBC-Online-Afschriftenafspraak hebben via een online-bericht. Hiervoor kunnen kosten worden aangerekend. I.16.11 De cliënt die zich rekenschap geeft van ofwel een niet-toegestane ofwel een niet correct uitgevoerde betalingstransactie, die aanleiding geeft tot een vordering, kan rechtzetting vragen aan de bank indien hij onverwijld en uiterlijk binnen drie maanden na de valutadatum van de debitering of creditering, kennis geeft aan de bank van de bewuste transactie. Deze termijn wordt verlengd tot dertien maanden indien de cliënt buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden handelt en het een betalingstransactie betreft in euro of in de munt van een land dat deel uitmaakt van de Europese Economische Ruimte (hierna: EER-land) dat niet de euro als munt heeft en de bank van de begunstigde gevestigd is in de Europese Economische Ruimte (hierna: EER). In geval van een niet-toegestane betalingstransactie betaalt de bank, na marginale toetsing met betrekking tot bedrog in hoofde van de cliënt-betaler, het bedrag ervan terug en herstelt in voorkomend geval de betaalrekening die met het bedrag van de niet-toegestane betalingstransactie werd gedebiteerd, met inbegrip van rente, in de toestand zoals die zou zijn geweest indien het bedrag niet was gedebiteerd. De bank vergoedt de cliënt-betaler voor de eventuele verdere financiële gevolgen, in het bijzonder het bedrag van de door de cliënt-betaler gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade. CORRESPONDENTIE EN COMMUNICATIE I.17.1 (§1) Onder voorbehoud van wat is bepaald in § 2 wordt alle correspondentie verzonden naar het door de cliënt schriftelijk opgegeven adres of, bij gebrek daaraan, naar de woonplaats van de cliënt. Dit adres kan worden gewijzigd op schriftelijk verzoek van de cliënt. De correspondentie wordt in ieder geval geldig verzonden naar het laatste opgegeven adres en de bank is niet aansprakelijk voor eventuele schade, wanneer de cliënt de wijziging van zijn adres niet of niet tijdig heeft meegedeeld. Ingebrekestellingen, rappelbrieven, betekeningen en dergelijke kunnen geldig worden gericht aan zowel de woonplaats als aan het opgegeven adres. De cliënt kan, tegen betaling, de aan hem gerichte correspondentie ook domiciliëren bij KBC Bank, om ze te komen afhalen aan haar loketten. Deze correspondentie wordt geacht te zijn afgegeven de tweede dag na de datum die erop vermeld staat. KBC Bank heeft echter het recht de bij haar gedomicilieerde correspondentie te versturen naar de woonplaats van de cliënt indien ze daartoe verplicht wordt om wettelijke of reglementaire redenen, om redenen van interne controle, of indien zij dit nodig acht om haar rechten of legitieme belangen te vrijwaren. De verzendingskosten vallen ten laste van de cliënt. (§2) De rekeningafschriften en sommige andere berichten kunnen eveneens langs elektronische weg of door middel van een magnetische informatiedrager ter beschikking van de cliënt worden gesteld. KBC Bank behoudt zich het recht voor om een mededeling of kennisgeving die per gewone brief kan geschieden, per fax of per elektronische post te doen, voor zover de cliënt een faxnummer of e-mailadres heeft opgegeven of gebruikt. KBC Bank kan tevens een mededeling of kennisgeving die bij een ter post aangetekende brief dient te geschieden, per fax of elektronische post verzenden, mits dit een ontvangstbewijs oplevert vanwege de geadresseerde cliënt. I.17.2 De cliënt verbindt zich ertoe kennis te nemen van zijn correspondentie en van zijn rekeningafschriften met de bijlagen zoals beschreven in artikel I.25 en II.2.3 van deze Algemene Bankvoorwaarden. KBC Bank is in geen geval aansprakelijk voor de gevolgen die kunnen voortvloeien uit de bewaring en de niet-afhaling of de niet-tijdige afhaling of levering van de correspondentie die zij ter beschikking houdt van de cliënt. I.17.3 De correspondentie voor rekening van meerdere personen wordt verstuurd naar het in onderling overleg opgegeven adres. Bij gebreke daarvan wordt elke mededeling, ongeacht het communicatiekanaal, gericht aan één van deze personen, geacht geldig te zijn gedaan ten aanzien van allen. I.17.4 Behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, gebeurt elke verzending door de bank voor risico van de cliënt. Het versturen van correspondentie naar de cliënt wordt op geldige wijze bewezen door de overlegging van een kopie ervan door KBC Bank. Deze kopie mag een andere vorm aannemen dan het origineel, indien zij het resultaat is van een registratie op een informatiedrager.


16/48 CW4337N

I.17.5 KBC Bank is niet verplicht onbestelde correspondentie te bewaren. I.17.6 Occasionele mededelingen vanwege KBC Bank inzake aangelegenheden die vreemd zijn aan de contractuele relatie met de cliënt, bv. de uitloting van effecten, kunnen geen aanleiding geven tot aansprakelijkheid van de bank. De bank kan evenmin aansprakelijk worden gesteld wanneer bij analoge situaties geen mededeling wordt gedaan. I.17.7 De bepalingen van dit hoofdstuk doen geen afbreuk aan de toepassing van artikel II.2. I.17.8 De communicatie tussen de cliënt en KBC Bank kan verlopen in het Nederlands, Frans, Duits en Engels. Bij het begin van de cliëntrelatie kan de cliënt aangeven in welke taal de communicatie bij voorkeur zal gebeuren. De cliënt kan zijn voorkeurtaal te allen tijde wijzigen in elk KBC-bankkantoor of via een schrijven gericht aan KBC Bank. Bepaalde informatie kan in een andere taal dan de voorkeurtaal ter beschikking worden gesteld indien dit een taal is die gebruikelijk is in de financiële markten of het internationale financiewezen. I.17.9 De cliënt heeft het recht om gedurende de contractuele looptijd van de cliëntrelatie deze Algemene Bankvoorwaarden en/of de bijzondere reglementen op papier of op een andere duurzame drager te ontvangen. LEVERING VAN WAARDEN I.18.1 In dit artikel wordt onder ’waarden’ verstaan alle documenten en informatiedragers van welke aard ook die een waarde inhouden, zoals financiële instrumenten (aandelen, kasbons, obligaties, certificaten, rechten van deelneming, e.d.m.), contanten, overschrijvingsformulieren, financiële documenten of handelspapier (cheques, wisselbrieven, e.d.m.), kaarten en andere. I.18.2 Indien de cliënt zelf waarden brengt of verzendt naar de bank of afhaalt bij de bank, gebeurt dat steeds op kosten en voor risico van de cliënt, ongeacht de wijze van verzending. De cliënt wordt verzocht geen waarden te deponeren in de brievenbussen van de bankkantoren, noch in de buitennoch in de binnenbrievenbussen. Deponering in deze brievenbussen gebeurt op eigen risico. Bovendien behoudt de bank zich het recht voor opdrachten die aldus werden gedeponeerd, niet uit te voeren. De cliënt beschikt over veiligere elektronische middelen om dergelijke opdrachten te verstrekken terwijl hij voor het deponeren van waarden over de mogelijkheid beschikt om gebruik te maken van de nachtkluizen of stortingsautomaten. Voor het gebruik hiervan kunnen aparte overeenkomsten worden gesloten. I.18.3 Indien de bank op uitdrukkelijk verzoek van de cliënt waarden verzendt naar zijn woonplaats of aflevert of afhaalt op deze woonplaats of elders buiten de kantoren, gebeurt dat, behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, eveneens op kosten en voor risico van de cliënt, ongeacht de wijze van verzending. De bank bepaalt zelf wanneer en onder welke voorwaarden zij bereid is deze dienstverlening te verrichten. Indien een aangestelde of lasthebber van de bank buiten een kantoor bankbiljetten of muntstukken in ontvangst neemt, worden die met het oog op het vervoer in een afzonderlijke envelop bewaard met het oog op hun verificatie, tegen kwitantie. I.18.4 Ingeval de bank vervalsing of namaak van waarden vaststelt, in welke omstandigheden ook, is zij ertoe gehouden deze waarden in te houden. De bank zal elke betaling of creditering ervan weigeren. Reeds gedane uitkeringen moeten onmiddellijk worden terugbetaald; de bank heeft in voorkomend geval het recht om de rekening van de cliënt van rechtswege te debiteren. I.18.5 Indien de cliënt pasmunt stort en afgeeft aan een KBC-bankkantoor, moet deze pasmunt los, dit wil zeggen niet verpakt, worden afgegeven bij het kantoor, dat het in een gesloten zak opbergt. Het KBC-bankkantoor zal de pasmunt wegen. Aan de cliënt zal een ontvangstbewijs worden bezorgd met de vermelding van het gewicht van de afgegeven pasmunt. De pasmunt wordt in principe door de bank ontvangen op het moment dat deze wordt afgegeven aan het bankkantoor. Dit is het “tijdstip van ontvangst”. Wanneer de pasmunt wordt afgegeven aan de bank op een bankwerkdag na 16u of op een niet-bankwerkdag, dan wordt zij geacht ontvangen te zijn op de eerstvolgende bankwerkdag. Onmiddellijk na het tijdstip van ontvangst, zoals hierboven bepaald, crediteert het KBC-bankkantoor de rekening van de cliënt onder voorbehoud. In geval de cliënt handelt in het kader van zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, wordt de bestemmingsrekening gecrediteerd uiterlijk op de eerstvolgende bankwerkdag na het tijdstip van ontvangst. Na de telling door het Hoofdkantoor en/of een door deze laatste aangewezen derde, vindt desgevallend een correctieboeking plaats. De rekening wordt vervolgens gedebiteerd met de administratie- en verwerkingskosten. De verwerking van pasmunt die door de cliënt aan de bank bezorgd wordt, is enkel mogelijk voor pasmunt in euro, die gedeponeerd wordt op een rekening die eveneens aangehouden wordt in euro. Voor afgifte van pasmunt aan de cliënt levert het KBC-bankkantoor hulzen met pasmunt. De cliënt geeft opdracht zijn rekening te debiteren voor de tegenwaarde, verhoogd met de administratie- en verwerkingskosten. Alle administratie- en verwerkingskosten, aangerekend ingevolge dit artikel, worden vermeld in de Tarievenfolder en worden geafficheerd in het KBC-bankkantoor. I.18.6 De contanten worden in principe door de bank ontvangen op het moment dat deze worden afgegeven aan het bankkantoor. Dit is het “tijdstip van ontvangst”. Wanneer de contanten worden afgegeven aan de bank op een bankwerkdag na 16u of op een niet-bankwerkdag, dan worden zij geacht ontvangen te zijn op de eerstvolgende bankwerkdag. Indien de cliënt handelt buiten zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, wordt de bestemmingsrekening met het bedrag van de gedeponeerde contanten (die geen pasmunt uitmaken), onmiddellijk na het tijdstip van ontvangst van de contanten, zoals voorzien in het eerste lid van dit artikel, gecrediteerd. In geval de cliënt handelt in het kader van


17/48 CW4337N

zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, wordt de bestemmingsrekening gecrediteerd uiterlijk op de eerstvolgende bankwerkdag na het tijdstip van ontvangst. De bank behoudt zich het recht voor om de deponering van contanten in bepaalde valuta te weigeren. De cliënt kan hiervoor zijn bankkantoor contacteren. WAARBORGEN TEN GUNSTE VAN DE BANK A. Eenheid van rekening en compensatie I.19.1 Tenzij uitdrukkelijk anders is bedongen, vormen alle rekeningen van dezelfde rekeninghouder, waarop zijn verrichtingen zijn geboekt, ongeacht hun rechtskarakter of de eraan verbonden voorwaarden, onderdelen van één en dezelfde rekening waarvan de crediten debetsaldi elkaar voortdurend compenseren. Indien KBC Bank een wettig belang heeft, wat onder meer het geval is bij: - faillissement, gerechtelijk akkoord, vereffening van vennootschap of vereniging, beslag, verzet en blokkering van rekeningen, opzegging van kredieten, e.d.m. - de definitieve vereffening van een rekening en beëindiging van de cliëntrelatie, is zij gemachtigd om de vereiste boekhoudkundige verrichtingen uit te voeren om de onderscheiden crediten debetsaldi van deze rekeningen samen te voegen tot één saldo. I.19.2 Deze rekeningen kunnen worden samengevoegd ongeacht: - of zij in euro of in vreemde munten zijn uitgedrukt; - of dezelfde dan wel verschillende rentevoorwaarden erop van toepassing zijn; - of het om rekeningen-courant, zichtrekeningen, overgangsrekeningen of spaarrekeningen gaat; - het feit dat er voor de onderscheiden rekeningen afzonderlijke chequeformulieren of kaarten werden afgegeven; - het feit dat deze rekeningen in één of in verschillende kantoren worden aangehouden. De eenheid van rekening strekt zich niet uit tot rekeningen die een hypothecair krediet vertegenwoordigen, verschillende termijn hebben of exclusief gewaarborgd zijn door een zekerheid. I.19.3 Wanneer KBC Bank en de cliënt elkaars schuldeiser en schuldenaar zijn met betrekking tot opeisbare schuldvorderingen, dan heeft KBC Bank, ongeacht de aard van de schuldvorderingen of de hoedanigheid van de cliënt (hoofdschuldenaar, medeschuldenaar, borg …), op elk ogenblik het recht om over te gaan tot compensatie, zelfs bij of na beslag, een insolventieprocedure of samenloop met andere schuldeisers. KBC Bank bezit dit recht zowel met betrekking tot schuldvorderingen van dezelfde soort als met betrekking tot schuldvorderingen van een andere soort (bijv. giraal geld en financiële instrumenten). I.19.4 Wanneer de behandeling van de verschillende rekeningen als boekhoudkundige onderverdelingen van één enkele rekening of de overschrijvingen van de ene naar de andere rekening een omwisseling van vreemde munten vergt, zal die omwisseling gebeuren op basis van de wisselkoers van de dag. B. Medeverbondenen en borgen I.20 Artikel I.19.3 betreffende compensatie is eveneens van toepassing op medeverbondenen en borgen. C. Algemeen onderpand - Pand schuldvorderingen I.21.1 Alle documenten, effecten, goederen, waarden, handelspapieren en geldsommen die zich voor rekening van de cliënt in handen van KBC Bank bevinden, maken van rechtswege haar bevoorrecht en ondeelbaar pand uit tot zekerheid van alle huidige en toekomstige verbintenissen van de cliënt tegenover KBC Bank die voortvloeien uit de cliëntrelatie, in hoofdsom, rente en bijkomende kosten. KBC Bank heeft het recht deze waarden in portefeuille te houden of op wettelijke manier te gelde te maken tot aanzuivering van voormelde schulden van de cliënt ongeacht het tijdstip en zonder aansprakelijkheid van de bank wat betreft het tijdstip van de tegeldemaking. I.21.2 De cliënt geeft al zijn huidige en toekomstige vorderingen op KBC Bank wegens rekeningtegoeden of wegens bankdiensten of verrichtingen en ook al zijn huidige en toekomstige vorderingen op derden in pand. Bedoeld worden onder meer vorderingen uit hoofde van verkoop-, verhuur-, diensten-, bewaargevings- en verzekeringscontracten, vorderingen voortvloeiend uit de beroeps- of handelsactiviteit van de cliënt, vorderingen op financiële instellingen uit hoofde van rekeningtegoeden, vorderingen in contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid, vorderingen op de Staat en andere publiekrechtelijke rechtspersonen. KBC Bank is ertoe gerechtigd de schuldenaars van de verpande vorderingen van die verpanding in kennis te stellen en alles te doen om dit pand aan derden te kunnen tegenwerpen, dit alles op kosten van de cliënt. KBC Bank mag eveneens een kopie of een exemplaar van de krediet- of andere akten waaruit de schulden van de cliënt tegenover haar blijken, aan de debiteuren van de verpande schuldvorderingen bezorgen. Dit pand strekt tot zekerheid van alle bedragen die de cliënt, nu of in de toekomst, al dan niet samen met anderen, aan de bank verschuldigd is of zal zijn uit hoofde van zijn cliëntrelatie met de bank. Het feit dat één of meer welbepaalde rekeningen of vorderingen op derden het voorwerp uitmaken van een specifieke verpanding, doet daar geen afbreuk aan. I.21.3 De cliënt verbindt zich ertoe op het eerste verzoek van KBC Bank alle nodige gegevens betreffende de identiteit van zijn debiteuren te verschaffen. KBC Bank mag de bedragen, aan de cliënt verschuldigd uit hoofde van de verpande schuldvorderingen, rechtstreeks ontvangen van de debiteur tegen eenvoudige kwitantie en zonder enige andere formaliteit of ingebrekestelling van de cliënt.


18/48 CW4337N

D. Verbod van waarborgverstrekking ten gunste van derden I.21.4 Zonder de schriftelijke toestemming van de bank mag de cliënt zijn vorderingen op de bank wegens tegoeden op rekeningen of wegens bankverrichtingen en bankdiensten niet overdragen, in pand geven of op enige andere wijze als waarborg laten gelden ten gunste van derden. Elk verzoek tot afwijking van dit verbod moet door de cliënt schriftelijk aan de bank worden gericht. WAARBORGEN TEN GUNSTE VAN DE CLIËNT I.22 Overeenkomstig de artikelen 110 e.v. van de Bankwet van 22 maart 1993 en de artikelen 112 e.v. van de Beurswet van 6 april 1995, neemt KBC Bank deel aan de Belgische depositoen beleggersbeschermingsregeling. Deze beschermingsregelingen voorzien onder bepaalde voorwaarden in een terugbetaling en/of schadeloosstelling voor respectievelijk deposito’s en financiële instrumenten, beide tot een bepaald plafond, in geval van deficiëntie van de bank-bewaarnemer. Alle informatie betreffende deze beschermingsregelingen is opgenomen in het document ‘Beschermingsregeling voor deposito’s en financiële instrumenten’, waarvan een exemplaar kan bekomen worden in elk KBC-bankkantoor alsook via de website www.kbc.be. Deze informatie is eveneens beschikbaar op de website van het Beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten: www.beschermingsfonds.be VERZET, BLOKKERING EN VERBEURDVERKLARING VAN TEGOEDEN I.23.1 KBC Bank behoudt zich het recht voor om, ingeval van een gerechtelijk beslag of blokkeringsmaatregel van welke aard ook in opdracht van een derde, eigenmachtig een passende rekening te openen op naam van de cliënt, ten einde de tegoeden die onder de blokkeringsmaatregel vallen af te zonderen. De kosten van deze rekening zijn ten laste van de cliënt. I.23.2 KBC Bank is gerechtigd, maar geenszins verplicht, om in uitzonderlijke gevallen en naar haar uitsluitend oordeel rekening te houden met een buitengerechtelijk verzet door derden in haar handen gedaan op tegoeden, op rekening of andere, van haar cliënten. Dit verzet moet met redenen omkleed zijn en schriftelijk gebeuren. KBC Bank kan deze tegoeden onbeschikbaar houden voor een beperkte termijn om de verzetdoende partij in staat te stellen de passende rechtspleging in te leiden. KBC Bank wijst alle aansprakelijkheid af bij het treffen van een dergelijke maatregel, en kan niet aansprakelijk worden gesteld wat betreft de kennisgeving aan de partij die het verzet moet ondergaan. I.23.3 KBC Bank behoudt zich het recht voor om eigenmachtig de tegoeden van haar cliënten te blokkeren indien de door de rechtsorde ter beschikking gestelde middelen niet met de vereiste snelheid kunnen worden aangewend. Zij mag ook de tegoeden van een cliënt tijdelijk blokkeren om tegemoet te komen aan haar wettelijke verplichtingen. I.23.4 Ingeval tegoeden op een rekening in het buitenland, op naam van een cliënt of op naam van KBC Bank, worden geblokkeerd of verbeurd verklaard door een beslissing van een daartoe bevoegde buitenlandse officiële instantie die op een bepaalde cliënt betrekking heeft, bijvoorbeeld ingevolge de Amerikaanse Patriot Act, is KBC Bank niet gehouden om de tegoeden van de betrokken cliënt aan hem terug te betalen zolang de officiële instantie ze niet vrijgeeft. HANDTEKENINGENLIJSTEN EN FORMULIEREN VAN DE BANK I.24.1 Documenten die voor KBC Bank verbintenissen inhouden, moeten de handtekening dragen van personen die krachtens de statuten of volmacht KBC Bank rechtsgeldig kunnen verbinden. I.24.2 Ontvangstbewijzen of kwitanties vanwege KBC Bank verbinden haar alleen indien deze stukken ondertekend zijn door de daartoe bevoegde personen of indien zij zijn gesteld op de formulieren van KBC Bank, op voorwaarde dat de datum en het bedrag van de kwitantie door een bevoegd persoon machinaal met haar apparatuur erop zijn aangebracht. I.24.3 De handtekeningen van de personen die KBC Bank voor de courante bankverrichtingen, vermeld in de handtekeningenlijsten, geldig vertegenwoordigen, kunnen worden geverifieerd hetzij door raadpleging van deze handtekeningenlijsten in de kantoren, hetzij - voor de personen die niet in deze lijsten zijn vermeld - door middel van een schriftelijke bevestiging van de handtekeningsbevoegdheid door de daartoe bevoegde diensten van KBC Bank. GESCHILLEN A. Klachtenbehandeling I.25.1 Principes (§1) Alle klachten van de cliënt betreffende door de bank verleende banken beleggingsdiensten, of diensten verleend in het kader van haar activiteit als verzekeringsbemiddelaar, moeten zo snel mogelijk ter kennis worden gebracht van het betrokken KBC-bankkantoor. De cliënt is gehouden tenminste om de 30 dagen kennis te nemen van de aan hem gerichte briefwisseling, berichten en rekeningafschriften met de bijlagen, ongeacht de wijze waarop ze ter beschikking worden gesteld. Een cliënt die de KBC-Online-Afschriftenafspraak heeft, verbindt er zich tevens toe om minstens om de veertien dagen kennis te nemen van zijn niet-commerciële KBC-Online-berichten. Onder niet-commerciële KBC-Online-berichten worden begrepen alle persoonlijk aan de cliënt verstuurde kennisgevingen met uitzondering van zijn rekeninginformatie en van louter publicitaire boodschappen.


19/48 CW4337N

(§2) De cliënt die handelt buiten zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden moet elke betwisting omtrent niettoegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransacties onverwijld, en uiterlijk dertien maanden na de valutadatum van debitering of creditering, ter kennis brengen van de bank indien beide onderstaande voorwaarden vervuld zijn: - het betreft een betalingstransactie in euro of in een munt van een EER-land, - de betrokken banken zijn beide in de EER gevestigd. Voor de cliënt die handelt in het kader van zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, geldt voor dergelijke betalingstransacties een termijn van drie maanden, met uitzondering voor betwistingen in verband met domiciliëringen die verwerkt worden via het DOM’80 en het “Sepa Direct Debit” (hierna SDD) verwerkingssysteem, waarvoor een termijn geldt van dertien maanden. (§3) Elke cliënt, afgezien van het feit dat hij binnen of buiten zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden handelt, moet iedere andere betwisting omtrent de aan hem gerichte briefwisseling, rekeningafschriften, bijlagen bij de rekeningafschriften of KBC-Online-berichten schriftelijk aan de bank meedelen binnen de drie maanden na de terbeschikkingstelling hiervan, met uitzondering voor betwistingen in verband met domiciliëringen die verwerkt worden via het DOM’80 en SDD verwerkingssysteem, waarvoor een termijn geldt van dertien maanden. In afwijking van het voorgaande moet de cliënt iedere betwisting omtrent een order met betrekking tot financiële instrumenten schriftelijk aan de bank meedelen binnnen de twee bankwerkdagen na ontvangst van het bericht van uitvoering of, bij niet-uitvoering, binnen een termijn van twee bankwerkdagen vanaf het ogenblik dat de ontvangst van het bericht van uitvoering had moeten plaatsvinden. Het ogenblik waarop het bericht van uitvoering wordt geacht te zijn ontvangen, is bepaald in artikel II.37.8. (§4) Bij gebrek aan schriftelijke reactie van de cliënt binnen de bovenvermelde termijnen worden de inhoud van het document, de brief, het rekeningafschrift met het afgedrukte saldo evenals de inhoud van het niet-commerciële KBCOnline-bericht, onherroepelijk als volledig aanvaard beschouwd en wordt de cliënt geacht definitief afstand te doen van elk recht op betwisting. (§5) De in artikel I.28 beschreven verjaringstermijn met betrekking tot het instellen van een gerechtelijke vordering tegen KBC Bank, begint in voorkomend geval te lopen vanaf de datum van de tijdig en schriftelijk ingediende klacht. I.25.2 Praktische procedure De cliënt die zijn klacht heeft geformuleerd bij het betrokken KBC-bankkantoor kan zich bijkomend wenden tot de dienst Cliëntenservice Brusselsesteenweg 100, 3000 Leuven, telefoon 078/152045, fax 016/863038, e-mail: [email protected] of via de website www.kbc.be > contact KBC. Een brochure over deze dienst en de werkwijze bij klachtenbehandeling kan verkregen worden in elk bankkantoor. De cliënt die als natuurlijk persoon optreedt voor zijn privébelangen, namelijk met uitsluiting van zijn beroepsbedrijvigheid, kan, indien hij geen afdoend antwoord heeft ontvangen op zijn klacht aangaande bancaire diensten, zich eveneens wenden tot de Ombudsdienst voor de financiële sector: Bemiddelingsdienst Banken Krediet - Beleggingen, Belliardstraat 15-17 bus 8, 1040 Brussel, telefoon 02 545 77 70 of fax 02 545 77 79, E-mail: [email protected]. Een brochure over deze Ombudsdienst kan verkregen worden in elk bankkantoor of via de website www.ombfin.be. Zowel cliënten die optreden in het kader van hun privébelangen als cliënten die handelen in het kader van hun bedrijfs- of beroepswerkzaamheden, kunnen klachten eveneens richten aan de Algemene Directie Controle en Bemiddeling bij de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand & Energie. WTC III, Simon Bolivarlaan 30,1000 Brussel, telefoon 02 277 54 84, fax 02 277 54 52, e-mail: [email protected]. Formulieren zijn ter beschikking op de website http://mineco.fgov.be. Indien het een klacht betreft aangaande de diensten verleend als verzekeringsbemiddelaar kan zulks geschieden bij de Ombudsdienst Verzekeringen, de Meeûsplantsoen 35, 1000 Brussel, telefoon 02 547 58 71, fax 02 547 59 75 of via de website www.ombudsman.as. Indien een van de partijen de voorgestelde regeling van het geschil verwerpt, kan zij nog altijd een beroep doen op de bevoegde rechtbank. B. Rechtzetting van vergissingen I.26.1 Vergissingen vanwege KBC Bank of een andere financiële instelling optredend in het kader van de uitvoering van een transactie, van welke aard ook of door welke oorzaak ook, mogen op elk ogenblik en zonder opdracht van de cliënt worden rechtgezet. Vertoont de rekening na de rechtzetting een debetsaldo, dan zijn daarop de voorwaarden en de debetrente van toepassing zoals beschreven in artikel I.30. Hiervan wordt afgeweken indien de vergissing te wijten is aan een fout vanwege KBC Bank en indien de cliënt te goeder trouw handelt; in dat geval zal het eventuele debetsaldo, in de mate dat het te wijten is aan de rechtzetting, pas aanleiding geven tot het aanrekenen van debetrente wanneer de cliënt, na ingebrekestelling, dit debetsaldo niet heeft aangezuiverd binnen een termijn van dertig dagen. I.26.2 Wanneer een cliënt op zijn KBC-rekening of op de rekening van zijn rechtsvoorganger sociale uitkeringen ontving, zoals pensioenen, waarvan nadien blijkt dat zij niet, niet meer of niet geheel verschuldigd waren, dan verbindt deze cliënt zichzelf en zijn rechtsopvolgers ertoe om alle teveel gecrediteerde bedragen integraal aan de bank terug te betalen, ongeacht de periode gedurende dewelke er onverschuldigd bedragen werden ontvangen. Deze verplichting geldt echter enkel in de mate dat de bank persoonlijk gehouden is tot terugbetaling van de onverschuldigd gestorte bedragen aan de uitkerende instelling en dat de terugvordering bij de cliënt of zijn rechtsopvolgers wettelijk geoorloofd is.


20/48 CW4337N

C. Aansprakelijkheid van de bank Algemeen I.27.1 De aansprakelijkheid van de bank tegenover de cliënt als gevolg van een tekortkoming van de bank kan in geen geval aanleiding geven tot schadeloosstelling voor onrechtstreekse schade van financiële, commerciële of andere aard. Onder onrechtstreekse schade wordt onder meer verstaan de verhoging van de algemene kosten, het verstoren van de planning, het verder leveren van prestaties, het verlies van winst, imago, cliënteel of verhoopte besparingen. I.27.2 KBC Bank besteedt altijd de meeste zorg aan een correcte uitvoering van alle opdrachten, maar kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de rechtstreekse of onrechtstreekse schade die voor haar cliënten zou kunnen voortspruiten uit een gehele of gedeeltelijke ontreddering van haar diensten door overmacht. Als overmacht worden onder meer beschouwd: - oorlog, oproer, terrorisme, een externe staking (bij ander dan eigen personeel), overval en inbraak in gebouwen, safes, waardetransport of computernetwerk; - onderbreking van de elektrische stroom, telefoon- en andere televerbindingen, alsook de buitenwerkingstelling van het computernetwerk veroorzaakt door factoren buiten de onmiddellijke controle van KBC Bank, en niet veroorzaakt door opzet of een zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers; - verzendingsproblemen veroorzaakt door factoren buiten de onmiddellijke controle van KBC Bank, zoals een tijdelijke ontreddering van de postdiensten of poststaking; - maatregelen getroffen door Belgische of buitenlandse overheden; - brand, overstroming, aardbeving, storm en andere natuurrampen en kernrampen; - het niet-nakomen door derden van verplichtingen die zij tegenover KBC Bank op zich hebben genomen, om redenen onafhankelijk van hun wil. I.27.3 KBC Bank is niet aansprakelijk voor de nadelige gevolgen die haar cliënten of correspondenten kunnen ondervinden door het feit dat zij op een andere dag dan een zaterdag of zondag, een wettelijke feestdag of een vervangingsdag voor een dergelijke feestdag gesloten is krachtens een beslissing van het Nationaal Paritair Comité der Banken. De cliënten en correspondenten worden van deze banksluitingsdagen vooraf en tijdig in kennis gesteld via de pers. De cliënt moet zich op de hoogte stellen van de sluitingstijden van de kantoren van de bank. I.27.4 Wanneer de cliënt schade lijdt als gevolg van een tekortkoming van de bank, moet hij alle redelijke inspanningen leveren om verdere schade te vermijden. Aansprakelijkheid in geval van onjuiste unieke identificator, niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van betalingstransacties I.27.5 Een betalingsopdracht uitgevoerd in overeenstemming met de unieke identificator, wordt geacht correct te zijn uitgevoerd wat betreft de in de unieke identificator gespecificeerde begunstigde. De unieke identificator wordt bepaald in artikel II.15.6. Tenzij anders uitdrukkelijk bepaald in bijzondere reglementen of overeenkomsten, is de volgende aansprakelijkheidsregeling van toepassing. I.27.6 Indien de door de cliënt verstrekte unieke identificator onjuist is, is de bank uit hoofde van artikelen I.27.7 en I.27.8 van deze Algemene Bankvoorwaarden niet aansprakelijk voor de niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie. De bank van de betaler levert in dat geval evenwel redelijke inspanningen om de met de betalingstransactie gemoeide geldmiddelen terug te verkrijgen. De bank kan de cliënt voor het terugverkrijgen kosten aanrekenen. Indien de cliënt aanvullende informatie verstrekt naast de informatie die krachtens artikel II.15.6 van deze Algemene Bankvoorwaarden vereist is, is de bank alleen aansprakelijk voor de uitvoering van betalingstransacties overeenkomstig de door de cliënt verstrekte unieke identificator. I.27.7 Wanneer een betalingsopdracht door de betaler wordt geïnitieerd, is de bank van de betaler, onverminderd de toepassing van de artikelen I.16.11, I.27.6 en I.27.10 van deze Algemene Bankvoorwaarden, aansprakelijk jegens de betaler voor de juiste uitvoering van de betalingstransactie. In afwijking van het eerste lid is de bank van de begunstigde aansprakelijk jegens de begunstigde voor de juiste uitvoering van de betalingstransactie in geval de bank van de betaler tegenover de betaler en, voor zover relevant, tegenover de bank van de begunstigde, kan bewijzen dat de bank van de begunstigde het bedrag van de betalingstransactie heeft ontvangen overeenkomstig artikel 45 van de Wet betreffende de Betalingsdiensten. Wanneer de bank van de betaler aansprakelijk is uit hoofde van het eerste lid van dit artikel, betaalt zij de betaler onverwijld het bedrag van de niet-uitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie terug en herstelt zij, in voorkomend geval, de betaalrekening die met dat bedrag was gedebiteerd, in de toestand zoals die geweest zou zijn mocht de gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie niet hebben plaatsgevonden. Wanneer de bank van de begunstigde aansprakelijk is uit hoofde van het tweede lid van dit artikel, stelt zij onmiddellijk het bedrag van de betalingstransactie ter beschikking van de begunstigde en crediteert zij, voor zover van toepassing, de betaalrekening van de begunstigde met het overeenkomstige bedrag. Wanneer een betalingstransactie niet of gebrekkig is uitgevoerd en de betalingsopdracht door de betaler was geïnitieerd, tracht de bank van de betaler, ongeacht de aansprakelijkheid uit hoofde van dit artikel, op vraag van de betaler, onmiddellijk de betalingstransactie te traceren en stelt zij de betaler op de hoogte van de resultaten daarvan.


21/48 CW4337N

I.27.8 Wanneer een betalingsopdracht door of via de begunstigde wordt geïnitieerd, is de bank van de begunstigde, onverminderd de artikelen I.16.11, I.27.6 en I.27.10 van deze Algemene Bankvoorwaarden, aansprakelijk jegens de begunstigde voor de juiste verzending van de betalingsopdracht aan de bank van de betaler, overeenkomstig artikel 45, vierde lid van de Wet betreffende de Betalingsdiensten. Wanneer de bank van de begunstigde aansprakelijk is uit hoofde van het eerste lid van dit artikel, geeft zij de betrokken betalingsopdracht onmiddellijk door aan de bank van de betaler. De bank van de begunstigde is, onverminderd de toepassing van de artikelen I.16.11, I.27.6 en I.27.10 van deze Algemene Bankvoorwaarden, aansprakelijk jegens de begunstigde voor het behandelen van de geldtransactie overeenkomstig zijn verplichtingen krachtens artikel 48 van de Wet betreffende de Betalingsdiensten inzake valutering en creditering van de rekening van haar cliënt na ontvangst van het bedrag van de geldtransactie. De bank van de begunstigde zorgt er in dat geval voor dat het bedrag van de betalingstransactie onmiddellijk ter beschikking van de begunstigde wordt gesteld zodra de rekening van de bank van de begunstigde met het overeenkomstige bedrag is gecrediteerd. Bij een niet-uitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie waarvoor de bank van de begunstigde niet aansprakelijk is uit hoofde van dit artikel, eerste tot vierde lid, is de bank van de betaler aansprakelijk jegens de betaler. Wanneer de bank van de betaler aansprakelijk is uit hoofde van het vorige lid, betaalt zij, in voorkomend geval, de betaler onverwijld het bedrag van de niet-uitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie terug en herstelt zij onverwijld de betaalrekening die met dat bedrag was gedebiteerd, in de toestand zoals die geweest zou zijn mocht de gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie niet hebben plaatsgevonden. Wanneer een betalingstransactie niet of gebrekkig is uitgevoerd en de betalingsopdracht door of via de begunstigde was geïnitieerd, tracht de bank van de begunstigde, ongeacht de aansprakelijkheid uit hoofde van dit artikel, desgevraagd onmiddellijk de betalingstransactie te traceren en stelt zij de begunstigde op de hoogte van de resultaten daarvan. I.27.9 De bank is tevens aansprakelijk jegens haar cliënten voor de kosten waarvoor de bank verantwoordelijk is en de interesten die hem worden aangerekend wegens niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie. De cliënt heeft ook recht op aanvullende vergoedingen voor eventueel verdere financiële gevolgen naast die waarin deze afdeling voorziet. In geval de cliënt handelt in het kader van zijn bedrijfs-of beroepswerkzaamheden, is de aansprakelijkheid van KBC Bank beperkt tot de gederfde creditrente; andere kosten of vergoedingen voor eventueel andere financiële gevolgen kunnen niet op de bank worden verhaald. I.27.10 De aansprakelijkheid van deze titel geldt niet in geval van overmacht, noch wanneer de bank uit hoofde van nationale of Europese gemeenschapswetgeving andere wettelijke verplichtingen heeft. D. Verjaring I.28 Elke vordering tegen KBC Bank verjaart na een termijn van vijf jaar, tenzij er kortere wettelijke of conventionele verjaringstermijnen bestaan. In de gevallen waarin de ontvankelijkheid van de vordering het tijdig indienen door de cliënt van een schriftelijke klacht impliceert, begint de termijn van vijf jaar te lopen vanaf de datum van deze klacht. In de andere gevallen begint de termijn te lopen vanaf de datum van het feit dat tot de eis aanleiding geeft. E. Toepasselijk recht en bevoegde rechtbank I.29 De rechten en verplichtingen van de cliënten, correspondenten en KBC Bank zijn, behoudens uitdrukkelijk bedongen afwijking, onderworpen aan het Belgische recht. Alle geschillen vallen onder de bevoegdheid van de Belgische rechtbanken. DEBETVOORWAARDEN I.30.1 Elk debetsaldo op rekening waarover geen bijzondere overeenkomst werd aangegaan: - moet onmiddellijk en zonder ingebrekestelling worden aangezuiverd. Uit het feit dat KBC Bank niet, of niet onmiddellijk, tot invordering overgaat, kan niet worden afgeleid dat de cliënt over enig huidig of toekomstig verworven recht op krediet beschikt. Zelfs herhaalde of langdurige debetstanden of overschrijdingen van een overeengekomen kredietlimiet kunnen geen kredietopening, respectievelijk kredietverhoging, in het leven roepen. Hiervoor is steeds een uitdrukkelijke overeenkomst vereist; - geeft van rechtswege aanleiding tot het aanrekenen van rente tegen het tarief dat KBC Bank toepast voor onregelmatige debetstanden en dat wordt vastgesteld mede rekening houdende met de marktgegevens. Dat tarief wordt bekendgemaakt o.a. via de Tarievenfolder en de prijslijst, die in elk KBC-bankkantoor ter inzage ligt en gratis kan worden meegenomen, en, waar wettelijk vereist, via de rekeningafschriften indien de rekening op het ogenblik van hun aanmaak een debetsaldo vertoont. Indien KBC Bank de cliënt in gebreke stelt voor de aanzuivering van een debetsaldo op zichtrekening waaraan een budgetfaciliteit gekoppeld is, mag zij voor deze ingebrekestelling een vergoeding aanrekenen van 7,50 euro, vermeerderd met de verzendingskosten. Deze vergoeding is beperkt tot één ingebrekestelling per maand. Deze vergoeding is ook verschuldigd indien voor de budgetfaciliteit een bijzondere overeenkomst werd gesloten. Indien KBC Bank het creditsaldo op dergelijke zichtrekening ten onrechte niet ter beschikking stelt van de consument, kan deze onder dezelfde voorwaarden aanspraak maken op een gelijkwaardige vergoeding voor het versturen van een ingebrekestelling.


22/48 CW4337N

I.30.2 In geval van eisbare vordering van de bank, op welke wijze ook ontstaan, worden terugbetalingen vanwege de cliënt als volgt aangerekend: eerst op de kosten, vervolgens op de rente en tenslotte op het kapitaal. Deze wijze van aanrekening geldt ongeacht of er een gerechtelijke procedure loopt. BEËINDIGING VAN DE CLIËNTRELATIE, BEVEILIGING VAN CLIËNTTEGOEDEN, SLAPENDE REKENINGEN EN BANKOVERSTAPDIENST A. Beëindiging van de cliëntrelatie I.31.1 Onder voorbehoud van hetgeen is bepaald in bijzondere overeenkomsten, waaronder begrepen kredietovereenkomsten, en van de Wet van 24 maart 2003 inzake een basisbankdienst, is KBC Bank te allen tijde gerechtigd de relatie met een cliënt geheel of gedeeltelijk en zonder motivering op te zeggen, ook ten aanzien van de cliënt-vertegenwoordiger of volmachthebber. Zij zal dan een opzegtermijn van twee maanden in acht nemen. Onder voorbehoud van bijzondere overeenkomsten en van gerechtelijke maatregelen of wettelijke bepalingen (of de gevolgen ervan), is de cliënt te allen tijde gerechtigd de relatie met KBC Bank geheel of gedeeltelijk, zonder motivering en zonder opzegtermijn op te zeggen. I.31.2 KBC Bank en de cliënt behouden zich evenwel het recht voor de relatie met de andere partij, geheel of gedeeltelijk te beëindigen, ook in de hoedanigheid van vertegenwoordiger of volmachthebber, zonder inachtneming van een opzegtermijn: - wanneer het vertrouwen in de andere partij ernstig is geschaad (bv. wanneer KBC Bank transacties of handelingen vanwege de cliënt vaststelt die niet stroken met wettelijke, fiscale of deontologische voorschriften); - in geval van ernstige wanprestatie van de andere partij. KBC Bank behoudt zich bovendien het recht voor de relatie met de cliënt onmiddellijk, zonder inachtneming van een opzegtermijn, te beëindigen wanneer de cliënt verzuimt te voldoen aan de identificatieplicht conform artikelen I.2 tot en met I.6. I.31.3 Ingevolge de beëindiging van de relatie door KBC Bank worden het eventuele debetsaldo en de andere schulden of verbintenissen van haar gewezen cliënt onmiddellijk en van rechtswege, zonder aanmaning, opeisbaar. Alle gerechtskosten en buitengerechtelijke kosten die KBC Bank te dragen heeft voor de invordering daarvan, vallen ten laste van de cliënt. KBC Bank heeft het recht aan haar cliënt de op het ogenblik van de beëindiging van toepassing zijnde provisie en afsluitingskosten aan te rekenen. Na beëindiging van de contractuele relatie met de cliënt blijven de overeengekomen debetvoorwaarden en verhogingsbedingen van elke bijzondere overeenkomst zonder voorafgaande ingebrekestelling van kracht op alles wat de cliënt aan de bank in het kader van deze bijzondere overeenkomst verschuldigd is. Bij gebrek aan een bijzondere overeenkomst terzake blijft de debetrente waarvan sprake in artikel I.30, zoals zij bestond op het ogenblik van het beëindigen van de contractuele relatie, onveranderlijk van kracht. Deze debetrente is zonder voorafgaande ingebrekestelling van toepassing op alle eisbare schulden (debetsaldi en andere) van de cliënt. Indien na de beëindiging van de cliëntrelatie het debetsaldo op zichtrekening waaraan een budgetfaciliteit gekoppeld is, niet volledig wordt aangezuiverd, is de cliënt aan KBC Bank een forfaitaire schadevergoeding verschuldigd, die als volgt wordt berekend: - 10% op de schijf van het debetsaldo tot 7.500 euro; - 5% op de schijf van het debetsaldo boven 7.500 euro. Deze vergoeding is ook verschuldigd indien voor de budgetfaciliteit een bijzondere overeenkomst werd gesloten. Indien KBC Bank, na de beëindiging van de cliëntrelatie, het creditsaldo op dergelijke zichtrekening ten onrechte niet ter beschikking stelt van de consument, kan deze aanspraak maken op een gelijkwaardige schadevergoeding. I.31.4 Onder voorbehoud van hetgeen is bepaald in bijzondere overeenkomsten of specifieke wetgeving terzake, kan de cliënt in geval van beëindiging van een dienst aanspraak maken op een proportionele terugstorting van de door hem voor de dienst betaalde vergoedingen die een lopende periode dekken. Tenzij anders bepaald in een bijzondere overeenkomst, geldt dit niet voor cliënten die handelen in het kader van hun beroeps- of bedrijfswerkzaamheden. Het afsluiten van zicht- en spaarrekeningen is kosteloos voor de consument. Na afsluiting worden de op jaarbasis vooruitbetaalde beheerskosten voor deze rekeningen terugbetaald naar rato van het aantal resterende volledige kalendermaanden vanaf de maand volgende op de datum van afsluiting. I.31.5 Bij beëindiging van de cliëntrelatie worden de tegoeden van de cliënt, na aftrek van de schulden, renteloos te zijner beschikking gehouden. Indien hij het bedrag niet komt opnemen, heeft KBC Bank het recht hem dit bedrag over te maken op de wijze die zij het meest geschikt acht, na aftrek van de eventueel gemaakte kosten. I.31.6 Indien de cliënt schuldenaar is van een verbintenis in vreemde munt, mag KBC Bank, onverminderd het recht bepaald in artikel I.19, op elk ogenblik en zonder voorafgaande waarschuwing het uitstaande saldo omzetten in euro. Deze omzetting brengt geen schuldvernieuwing mee. De omzetting gebeurt tegen de koers van de datum van omzetting. Na deze omzetting zal de cliënt zijn schulden alleen nog in euro kunnen kwijten. Op het aldus vastgestelde debetsaldo in euro is de debetrente verschuldigd zoals bepaald in artikel I.30. I.31.7 Een opzeggingsbrief aan de cliënt wordt altijd geacht te zijn ontvangen indien hij door KBC Bank werd verzonden naar het laatste opgegeven adres van woonplaats, correspondentie of domiciliëring (bij domiciliëring van correspondentie bij de bank). Alle documenten zoals banken kredietkaarten, cheque- en overschrijvingsformulieren moeten aan KBC Bank worden teruggegeven, hetzij vóór het verstrijken van de termijn in geval van toepassing van artikel I.31.1, hetzij onmiddellijk in geval van toepassing van artikel I.31.2. KBC Bank behoudt zich het recht voor een dwangsom te vorderen bij niet-naleving van deze verplichting. De afrekening vermeld in artikel I.31.5 kan pas plaatsvinden nadat alle documenten werden teruggegeven of uit omloop zijn.


23/48 CW4337N

B. Beveiliging van cliënttegoeden I.31.8 (§1) Onderhavig artikel regelt de behandeling van tegoeden, waarden en bankdiensten op naam van cliënten die op geen enkel door de bank bekend adres meer bereikbaar zijn en waarvan de door de bank opgestuurde correspondentie als onbesteld terugkeert. Zes maanden na vaststelling van de terugkeer van de onbestelde correspondentie worden de tegoeden, waarden en diensten veiligheidshalve geblokkeerd voor debetverrichtingen: - Zicht- en spaarrekeningen worden geblokkeerd. Bank- en kredietkaarten alsook toepassingen van elektronisch bankieren worden opgeheven. De rekeningverzekering en vermogensverzekering worden geannuleerd; - Termijnrekeningen worden op hun vervaldag met kapitaal en rente overgeboekt naar de bestemmingsrekening; - Effectenrekeningen worden eveneens geblokkeerd. Effecten die vervallen worden op hun vervaldag geïnd, waarna het kapitaal en de rente worden geboekt op een spaarrekening die in voorkomend geval daartoe zal worden geopend. Wanneer keuzedividenden aangeboden worden zal de bank opteren voor de uitbetaling van de coupons. Zodra alle effecten uit de rekening vervallen en geïnd zijn, wordt de rekening vereffend; - Safes worden geopend volgens de procedure bepaald in het safereglement. De safehuurovereenkomst wordt hierdoor automatisch ontbonden. De inhoud zal naar gelang van de aard gedeponeerd worden op een geld- of effectenrekening, of in de centrale kluis van de bank. (§2) In het belang van de cliënt kan de bank tevens rekeningen blokkeren voor debetverrichtingen na loutere vaststelling van het feit dat op deze rekeningen gedurende een relatief lange periode, waarover de bank oordeelt in functie van de omstandigheden, geen verrichtingen hebben plaatsgevonden die door de cliënt of zijn volmachthebber werden geïnitieerd. De bank zal haar cliënt van een dergelijke maatregel op voorhand verwittigen via een bericht aan zijn laatst bekend adres. De maatregel wordt opgeheven op eerste verzoek van de cliënt. (§3) De bank is niet aansprakelijk voor de gevolgen van het toepassen of van het niet toepassen van een van de bovenstaande bewarende maatregelen. C. Slapende rekeningen overeenkomstig de Wet van 24 juli 2008 I.31.9 Wanneer rekeningen niet het voorwerp uitmaken van enige tussenkomst door de houders of rechthebbenden sinds minstens vijf jaren, zullen deze gekwalificeerd worden als “slapende rekeningen”. KBC Bank zal vervolgens overeenkomstig de Wet van 24 juli 2008 een procedure opstarten teneinde de houders of rechthebbenden actief op te sporen. Zij zal daartoe per brief contact nemen met de houders of rechthebbenden en, indien nodig, aan Febelfin een verzoek richten tot opzoeking in het Rijksregister en de Kruispuntbank van de sociale zekerheid. Indien, ondanks deze opsporingsprocedure, de slapende rekeningen niet het voorwerp hebben uitgemaakt van een tussenkomst door de houders of hun rechthebbenden, zullen de activa van deze rekeningen ten laatste op het einde van het zesde jaar volgend op de laatste tussenkomst worden overgemaakt aan de Deposito- en Consignatiekas overeenkomstig artikel 28 van voornoemde wet. De bank is gerechtigd alle kosten die uit bovenvermelde opsporingsprocedure voortvloeien aan te rekenen op de tegoeden en waarden die de cliënt bij haar aanhoudt. D. Bankoverstapdienst I.31.10 Een consument die binnen België van bank wenst te veranderen voor zijn betalingsverkeer kan een beroep doen op de bankoverstapdienst. Deze dienst is gebaseerd op onderlinge afspraken tussen de deelnemende banken in België, die het de consument moeten vergemakkelijken om zijn betalingsverkeer te verhuizen van de ene bank naar de andere bank. Ook het vereffenen van de zichtrekening bij de vorige bank kan onder deze dienstverlening vallen. Om gebruik te maken van deze dienstverlening wendt de consument zich tot de bank waarnaar hij zijn betalingsverkeer wenst over te dragen. De concrete toeapssingsvoorwaarden en modaliteiten kan de consument terugvinden in de specifieke informatiegids en het reglement inzake de bankoverstapdienst. PRIJZEN, TARIEVEN, KOSTEN, RENTEVOETEN EN WISSELKOERSEN I.32.1 Prijzen, tarieven, kosten en rentevoeten worden de cliënt ter kennis gebracht door middel van een prijslijst, die in elk KBC-bankkantoor ter inzage ligt en gratis kan worden meegenomen, door middel van de Tarievenfolder en/of door middel van een bijlage bij het rekeningafschrift, een gewone brief, of op een andere gepaste wijze. I.32.2 Komen onder andere ten laste van de cliënt: - heffingen en belastingen opgelegd van overheidswege, zoals rechten op geschriften, registratierechten, roerende voorheffing, beursbelasting, en dergelijke; - de kosten die KBC Bank kan aanrekenen als derde-beslagene, zoals bepaald bij Koninklijk Besluit; - incassokosten van financiële documenten, handelsdocumenten en financiële instrumenten, wisselkosten, kosten voor buitenlandse betalingen, kaarten, beursorders, en dergelijke; - gerechtskosten en buitengerechtelijke kosten veroorzaakt door de invordering van schulden en de erkenning en vrijwaring van de rechten van KBC Bank; de kosten veroorzaakt door beslag onder derden, verzet of gewettigde navorsing door een bevoegde overheid; - kosten voor de bijkomende, veelvuldiger of met andere communicatiemiddelen verstrekte informatie, waartoe de cliënt verzocht heeft; - kosten van adviezen, opzoekingen in het archief, afgifte van documenten (zoals afschriften, attesten, duplicaten en dergelijke), briefport, telegrammen, telex, telefoon, e-mail, verzekeringen, honoraria, commissielonen, provisies; - kosten van bewaring van correspondentie; - kosten voor het vestigen en tegenwerpbaar maken van waarborgen; - administratiekosten veroorzaakt door de overdracht van schuldvordering die door een derde aan KBC Bank wordt meegedeeld aangaande een tegoed van een van haar cliënten (deze kosten zijn analoog aan de beslagkosten); - dossierkosten in verband met de afhandeling van nalatenschappen of de afsluiting van betalingsregelingen.


24/48 CW4337N

Tenzij anders bepaald, kan de bank de rekeningen van de cliënt van rechtswege debiteren met de bedragen van deze kosten en de kosten voor producten of diensten door haar verstrekt. Dit geldt ook voor de kosten (inclusief premies) die de cliënt verschuldigd is in het kader van zijn relatie met de andere vennootschappen van de KBCgroep, waarvan een lijst kan worden opgevraagd bij de dienst Cliëntenservice. I.32.3 Behoudens andersluidende wettelijke bepalingen of bepalingen in de overeenkomsten met haar cliënten, heeft KBC Bank het recht om, rekening houdend met de stijging van de kosten en de ontwikkeling van de markt, de prijzen, tarieven en kosten die zij aanrekent voor haar diensten te wijzigen. De aanpassing wordt vooraf en conform de wettelijke voorschriften aan de cliënt ter kennis gebracht en kan worden toegepast op de eerstvolgende vervaldag of, bij gebrek aan vervaldag, bij de eerstvolgende aanrekening. Voor diensten waarvoor bij aanpassing de toestemming van de bevoegde overheidsinstanties is vereist, zullen de nieuwe prijs, het nieuwe tarief en de nieuwe kosten pas worden aangerekend vanaf de datum waarop deze toestemming werd verkregen. De cliënt wordt geacht met de wijziging in te stemmen indien hij verder gebruik maakt van de dienst of indien hij niet binnen een periode van dertig dagen na de kennisgeving uitdrukkelijk en schriftelijk heeft verkozen af te zien van de aangeboden dienst. I.32.4 KBC Bank kan de rentevoeten eenzijdig wijzigen, mede rekening houdend met de marktgegevens en onder voorbehoud van hetgeen is bepaald in bijzondere overeenkomsten of specifieke wetgeving terzake. De wijziging wordt met onmiddellijke ingang en zonder voorafgaande kennisgeving toegepast. De wijziging wordt zo spoedig mogelijk na haar invoering aan de consument meegedeeld. Indien de cliënt niet akkoord gaat met de wijziging, staat het hem vrij de overeenkomst onmiddellijk op te zeggen. Een wijziging van de rentevoet in het voordeel van de cliënt kan zonder individuele kennisgeving worden toegepast. I.32.5 Wanneer de cliënt een dienst opzegt als reactie op een eenzijdige wijziging van de prijs, het tarief, de kosten of de rentevoet door de bank, kan hij gebruikmaken van artikel I.31.4. I.32.6 De gehanteerde wisselkoers bij een betalingstransactie is de wisselkoers die geldt op het moment van de uitvoering ervan. BETALINGEN AAN EN DOOR DE BANK I.33.1 Alle aan KBC Bank verschuldigde betalingen zijn draagbaar en moeten worden voldaan op de door haar aangegeven plaats en wijze. De bank rekent alle voor rekening van de cliënt ontvangen sommen, welke ook hun herkomst is, aan op de schulden van de cliënt die zij bij voorrang wenst vereffend te zien. De cliënten zien in dit verband af van de toepassing van artikelen 1253 en 1256 van het Burgerlijk Wetboek, die respectievelijk als volgt luiden: “De schuldenaar van verscheidene schulden heeft het recht om, wanneer hij betaalt, te verklaren welke schuld hij wil voldoen.” “Wanneer in de kwijting geen sprake is van enige toerekening, moet de betaling toegerekend worden op de schuld die de schuldenaar alsdan, onder alle vervallen schulden, het meeste belang had te voldoen; anders, op de vervallen schuld, hoewel deze minder bezwarend is dan die welke niet vervallen zijn. Indien de schulden van gelijke aard zijn, geschiedt de toerekening op de oudste; alles gelijkstaande, geschiedt zij op alle schulden naar evenredigheid.” I.33.2 Voor alle door KBC Bank in contanten uit te betalen bedragen boven 2.500 euro moet de cliënt het kantoor, waartoe hij zich voor de uitbetaling richt, ten minste twee bankwerkdagen vooraf in kennis stellen. Uitbetalingen in een ander kantoor dan dat waar de cliënt zijn rekening voert, vinden plaats tegen de door KBC Bank bepaalde voorwaarden. KBC Bank behoudt zich het recht voor om uitbetalingen in contanten voor belangrijke bedragen om veiligheidsredenen te laten plaats vinden in een KBC-bankkantoor van haar keuze. In dat geval kan de uitvoering van de uitbetaling langer dan twee bankwerkdagen in beslag nemen. BEWARING VAN DOCUMENTEN I.34 KBC Bank is niet verplicht haar boekhouding, de verantwoordingsstukken en alle andere documenten en gegevens voor een langere termijn of in een andere vorm te bewaren dan haar door de wet wordt opgelegd. Bij het opvragen van documenten of informatie, van welke aard ook, heeft de bank het recht aan de verzoeker opzoekingskosten aan te rekenen. BEWIJS I.35.1 KBC Bank kan aan haar cliënten en aan derden het bewijs leveren van alle rechtshandelingen door overlegging van hetzij originele documenten, hetzij fotografische, microfotografische, magnetische, elektronische of optische afschriften, alsook doorslagkopieën. Deze informatiedragers worden geacht dezelfde bewijswaarde te hebben als de originele stukken. Tegenover cliënten die in hun relatie met KBC Bank gebruikmaken van elektronische informatieverwerking of soortgelijke technieken, kan het bewijs worden geleverd aan de hand van de informatiedrager die uit de verwerking voortvloeit. I.35.2 Bij ontvangst van een mondelinge of gesproken telefonische oproep of opdracht kan KBC Bank een speciaal daartoe bestemd formulier invullen en voorzien van datum en tijdstip. Dit formulier geldt als bewijs van de oproep of de opdracht, behoudens tegenbewijs. Cliënten die mondelinge of gesproken telefonische gesprekken voeren, en eventueel opdrachten geven, aanvaarden dat KBC Bank deze registreert en de inhoud ervan op band kan opnemen om ze eventueel in rechte te gebruiken als bewijs.


25/48 CW4337N

Deze regeling geldt in het bijzonder, maar niet uitsluitend, voor wat betreft het bewijs van opdrachten gegeven via een callcenter of rechtstreeks gegeven aan de marktenzaal. Wat telefaxberichten betreft, verbindt de cliënt zich op geldige wijze door de handtekening die op het door KBC Bank ontvangen bericht voorkomt. I.35.3 De uitvoering van de aan KBC Bank gegeven opdrachten wordt voldoende bewezen door de vermelding van de verrichting op het rekeningafschrift, ongeacht de wijze waarop dat ter beschikking wordt gesteld. Andere bewijsmiddelen moeten niet worden verstrekt. De cliënt die op afstand bankiert, kan via bepaalde kanalen, zoals KBC-Online en KBC-Online for Business, zelf zijn rekeningafschriften opvragen en afdrukken. Deze afschriften dragen de vermelding ‘elektronisch afschrift’. Behoudens tegenbewijs gelden de elektronische afschriften als bewijs van de verrichtingen. De cliënt en de bank aanvaarden, elk voor wat hen betreft, dat de journaalband of een gelijkwaardige gegevensdrager waarop alle gegevens betreffende de verrichtingen worden geregistreerd, een bindend en afdoend schriftelijk bewijs vormt dat de transactie juist werd geregistreerd en geboekt en niet door een technische storing of een ander gebrek werd beïnvloed,. De cliënt is gerechtigd het tegenbewijs te leveren met alle bewijsmiddelen.. Ongeacht de drager waarop hij wordt gevisualiseerd, heeft de logging voor partijen de bewijswaarde van een origineel document. De cliënt onthoudt zich van elke wederrechtelijke manipulatie of vervalsing van de via KBC-Online en KBC-Online for Busnisess opgevraagde rekeningafschriften. In geval van een verschil tussen de door de cliënt afgedrukte rekeningafschriften en de door de bank aangemaakte rekeningafschriften (duplicaten), hebben deze laatste, gebaseerd op de rekeninggegevens zoals zij voorkomen in de boeken en op de journaalbanden (loggings) van de bank, de voorrang en vormen zij het formele bewijs van de door de cliënt gedane verrichtingen. I.35.4 Een authentieke vastlegging van de opeisbare schuldvordering is niet vereist. Het voorleggen van een door KBC Bank voor echt en eensluidend verklaard rekeningafschrift of van een ander geschrift volstaat zowel ten opzichte van de rekeninghouders als ten opzichte van derden. Dit rekeningafschrift geldt bovendien als volmaakt bewijs van een zekere, vaststaande en opeisbare schuldvordering. I.35.5 KBC Bank is te allen tijde gerechtigd om de aan haar voorgelegde aktes, attesten of officiële bescheiden door een beëdigd vertaler te laten vertalen op kosten van de cliënt. WIJZIGING I.36 De Algemene Bankvoorwaarden kunnen te allen tijde worden aangevuld met bijzondere reglementen betreffende de specifieke diensten die door KBC Bank worden aangeboden. Onder voorbehoud van afwijkende bepalingen in bijzondere reglementen, kan KBC Bank de Algemene Bankvoorwaarden, de bijzondere reglementen en haar diensten wijzigen, mits zij deze wijzigingen twee maanden voorafgaand aan de toepassing ervan aan de cliënt ter kennis brengt. De cliënt wordt geacht de wijzigingen aanvaard te hebben, tenzij hij in de periode tussen de kennisgeving van de wijzigingen en de toepassing ervan, aan de bank schriftelijk te kennen heeft gegeven dat hij deze niet aanvaardt. Wanneer de cliënt verkiest af te zien van de aangeboden diensten onder de gewijzigde voorwaarden, kan hij de overeenkomst opzeggen binnen dezelfde periode, die voorafgaat aan de toepassing van de gewijzigde voorwaarden. Voor de wijziging van prijzen, tarieven, kosten en rentevoeten wordt verwezen naar artikelen I.32.3 en I.32.4. In geval van opzegging van een dienst, als reactie op een eenzijdige wijziging door de bank kan de cliënt in voorkomend geval gebruikmaken van artikel I.31.4. Zodra de cliënt in kennis wordt gesteld van de wijzigingen, dient hij diens volmachthebber(s) in kennis te stellen hiervan, waardoor de wijzigingen ook worden geacht tegenstelbaar te zijn aan diens volmachthebber(s). EMBARGO’S I.37 Rekening houdende met de financiële en handelsembargo’s kan KBC Bank een eigen embargobeleid uitwerken en toepassen op de producten en diensten die zij aanbiedt. Op grond van dit embargobeleid, behoudt KBC Bank zicht het recht voor om transacties aan bepaalde beperkingen te onderwerpen of niet uit te voeren. Cliënten die grensoverschrijdende transacties uitvoeren worden verzocht zich op de hoogte te houden van de landen waarmee handels- en financiële transacties worden beperkt ingevolge embargo's. KBC Bank weigert namelijk uitvoering te verlenen aan zowel uitgaande als inkomende transacties wanneer deze in strijd zijn met het door haar bekendgemaakte embargobeleid. Wanneer cliënten transacties verrichten met landen onder embargo dan worden zij met aandrang verzocht voorafgaand kennis te nemen van het KBC-embargobeleid, hetzij via de website www.kbc.be onder de rubriek documentatie / reglementen / particulieren, hetzij via hun KBC-bankkantoor. KBC kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen van de niet-uitvoering van transacties die strijdig zijn met het aldaar bekendgemaakt embargobeleid.


26/48 CW4337N

Tweede deel Bijzondere bepalingen eigen aan de verstrekte diensten REKENINGEN A. Algemene bepalingen II.1.1 De bank kan, op basis van de identificatiestukken vermeld in artikelen I.2 tot en met I.6, rekeningen openen, in euro of in een vreemde munt, op naam van door haar aanvaarde natuurlijke personen, rechtspersonen of feitelijke verenigingen. II.1.2 (opgeheven) II.1.3 KBC Bank stelt de debet- en creditrentevoet vast, mede rekening houdend met de marktgegevens. Zij worden overeenkomstig artikel I.32.1 aan de cliënteel meegedeeld langs de gebruikelijke kanalen, waaronder de prijslijst, die in elk KBC-bankkantoor ter inzage ligt en gratis kan worden meegenomen. De bank kan de rentevoet wijzigen overeenkomstig artikel I.32.4. Elke debetstand geeft aanleiding tot toepassing van artikel I.30. II.1.4 De op de rekeningen verworven of verschuldigde rente wordt periodiek berekend en ingeboekt, afhankelijk van het type rekening en het soort krediet. II.1.5 Wanneer roerende voorheffing op rente moet worden ingehouden, valt zij ten laste van de rekeninghouder of van de vruchtgebruiker. II.1.6 (opgeheven) II.1.7 Rekeningen geopend voor personen die geregeld gelden van derden ontvangen, vallen, behoudens andersluidende wettelijke bepaling of bijzondere overeenkomst, onder de toepassing van de bedingen van eenheid van rekening, compensatie en verpanding zoals bepaald in artikelen I.19 tot en met I.21. B. Rekeningafschriften II.2.1 Na elke verrichting op een rekening of na een bepaalde periode stelt de bank een papieren rekeningafschrift ter beschikking van de cliënt, zijn vertegenwoordiger of volmachthebber, tenzij de cliënt de KBC-OnlineAfschriftenafspraak heeft. Het rekeningafschrift vermeldt de verrichtingen die werden gedaan op de rekening, en ook het oude en het nieuwe saldo; het stelt de cliënt in staat de verrichtingen en saldi op zijn rekening te volgen en te controleren. Bij een rekening-courant wordt hierdoor geen afbreuk gedaan aan de aard en meer bepaald aan de ondeelbaarheid van de rekening-courant. Bij beëindiging van een cliëntrelatie worden de aangehouden rekeningen van de cliënt vereffend en wordt het eindsaldo hem meegedeeld. Zo nodig verstrekt de bank nadien en op uitdrukkelijk verzoek nog informatie betreffende de eventuele evolutie van de schuldpositie van de cliënt. Dit betekent echter niet dat de ex-cliënt nog over persoonlijke rekeningen bij de bank beschikt. II.2.2 (§1) Aan de cliënt die beschikt over KBC-Online wordt standaard de KBC-Online-Afschriftenafspraak toegewezen. Een cliënt die beschikt over KBC-Online for Business kan opteren voor de KBC-Online-Afschriftenafspraak. Een cliënt die de KBC-Online-Afschriftenafspraak heeft, moet zijn rekeninginformatie zelf opvragen en kan deze, ofwel afdrukken via KBC-Online of KBC-Online for Business, ofwel opslaan op zijn eigen computer. Deze rekeninginformatie kan evenwel via KBC-Online of KBC-Online for Business te allen tijde opnieuw worden samengesteld. Deze afschriften dragen de vermelding ’elektronisch afschrift’. De werkwijze, modaliteiten en bewijswaarde worden nader omschreven in het reglement KBC-Online of het reglement KBC-Online for Business. Indien de cliënt de KBC-Online-Afschriftenafspraak heeft, kan hij de rekeninginformatie en de bijlagen niet meer opvragen aan de KBC-Matic-drukker en worden de rekeningafschriften en de bijlagen, met uitzondering van facturen en fiscale attesten, niet meer met de post opgestuurd. (§2) Indien een cliënt die de KBC-Online-Afschriftenafspraak heeft, zijn rekeninginformatie niet tijdig raadpleegt in KBC-Online of in KBC-Online for Business overeenkomstig artikel II.2.3, dan behoudt KBC Bank zich het recht voor om de rekeninginformatie met de post op te sturen naar het laatste opgegeven adres. (§3) Indien een cliënt of zijn volmachthebber gedurende een relatief lange periode, waarover de bank oordeelt in functie van de omstandigheden, geen verrichtingen heeft uitgevoerd via zijn KBC-Online of KBC-Online for Business, dan behoudt KBC Bank zich het recht voor om de KBC-Online-Afschriftenafspraak te beëindigen en om vanaf dat ogenblik de rekeninginformatie met de post te versturen naar het laatste opgegeven adres. De cliënt wordt op de hoogte gesteld van deze wijziging. (§4) KBC Bank wenst te benadrukken dat beide hierboven onder §2 en §3 beschreven maatregelen hoofdzakelijk worden genomen voor veiligheidsredenen in het belang van de cliënt. KBC Bank treft evenwel geen aansprakelijkheid noch wanneer zij deze maatregelen toepast, noch wanneer zij dat niet doet. Deze maatregelen zijn op eenvoudig verzoek van de cliënt omkeerbaar. Wanneer rekeninginformatie met de post wordt verzonden ten gevolge van de hierboven onder §2 en §3 beschreven maatregelen, vallen de verzendingskosten ten laste van de cliënt. (§5) De cliënt die geen KBC-Online-Afschriftenafspraak wenst, kan de bank verzoeken de rekeninginformatie te verkrijgen op één van de onderstaande manieren.


27/48 CW4337N

De cliënt die geen KBC-Online-Afschriftenafspraak heeft en beschikt over een KBC-bankkaart, kan de papieren rekeningafschriften afdrukken via de KBC-Matic-drukker. Indien sinds de laatste afdruk van de rekeningafschriften er 90 dagen zijn verlopen of meer dan 50 verrichtingen zijn gebeurd, worden de rekeningafschriften verstuurd naar de woonplaats van de cliënt. De verzendingskosten vallen ten laste van de cliënt. Naar keuze van de cliënt kunnen de rekeningafschriften tegen vergoeding ook maandelijks worden verstuurd naar het door hem opgegeven adres. Op verzoek van de cliënt kan de maandelijkse frequentie gewijzigd worden naar veertiendaags, wekelijks of dagelijks. Naar keuze van de cliënt en mits hij aan de gestelde voorwaarden voldoet, kunnen de rekeningafschriften tegen vergoeding ook worden gedomicilieerd bij KBC Bank, waar hij ze vervolgens kan afhalen aan haar loketten. (§6) Rekeningafschriften die enkel via de post worden verstuurd of worden gedomicilieerd bij KBC Bank, worden geacht te zijn afgegeven de tweede dag na de datum die erop vermeld staat. Indien de rekeninginformatie voor de cliënt ook beschikbaar is via een ander communicatiekanaal (zoals KBC-Online, KBC-Online for Business, KBCMatic-drukker e.d.) wordt de rekeninginformatie geacht te zijn afgegeven op de dag die erop vermeld staat. (§7) Het rekeningafschrift vermeldt alle verrichtingen gedaan na de mededeling van het laatste afschrift. Behoudens tegenbewijs gelden de elektronische afschriften als bewijs van de verrichtingen. Papieren duplicaten kunnen worden opgevraagd via het KBC-bankkantoor, tegen vergoeding. II.2.3 De cliënt verbindt zich ertoe minstens om de dertig dagen kennis te nemen van zijn rekeningafschriften met de bijlagen, ongeacht de wijze waarop ze ter beschikking worden gesteld. Een cliënt die de KBC-OnlineAfschriftenafspraak heeft, verbindt er zich tevens toe om minstens om de veertien dagen kennis te nemen van zijn niet-commerciële KBC-Online-berichten. Onder niet-commerciële KBC-Online-berichten worden begrepen alle persoonlijk aan de cliënt verstuurde kennisgevingen met uitzondering van zijn rekeninginformatie en van louter publicitaire boodschappen. Voor de mogelijkheden van betwisting en voor het moment van onherroepelijke aanvaarding wordt verwezen naar artikel I.25.1 Informatie over de kosten van de betalingstransacties zullen minstens éénmaal per maand via rekeningafschrift ter beschikking worden gesteld aan de cliënten die handelen buiten het kader van hun beroeps- of bedrijfswerkzaamheden. Aan cliënten die handelen in het kader van hun beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, worden de afschriften op verzoek ter beschikking gesteld of worden bijzondere overeenkomsten gemaakt. C. Zichtrekeningen Algemene bepalingen II.3.1 KBC Bank kan voor de cliënt zichtrekeningen openen, die door de cliënt worden gebruikt voor allerhande betalingen en ontvangsten. Onder voorbehoud van artikel I.33.2 zijn de tegoeden op dergelijke rekeningen vanaf hun storting onmiddellijk opvraagbaar. II.3.2 De zichtrekening wordt beheerst door de principes van de rekening-courant. Behoudens anders overeengekomen heeft de bank het recht al haar vorderingen op en haar schulden aan de cliënt in rekening te boeken. Behalve wanneer daar in bijzondere overeenkomsten van afgeweken wordt, worden de debetrente en de creditrente jaarlijks afgerekend, tenzij een kwartaalafrekening na compensatie van de debetrente en de creditrente resulteert in een debetrentesaldo van meer dan 2,50 euro. In dat geval wordt het saldo aan het einde van het kwartaal afgerekend. II.3.3 Onder de door de bank bepaalde voorwaarden kunnen voor de cliënt (sub)rekeningen worden geopend voor transacties in verschillende vreemde munten. Alle boekingen op deze (sub)rekeningen gebeuren in de munt waarin die zijn geopend. (Sub)rekeningen in vreemde munt brengen in de regel geen creditrente op. Onverminderd de overige bepalingen van de Algemene Bankvoorwaarden en eventuele bijzondere overeenkomsten, kan de cliënt op elk ogenblik op de gebruikelijke wijze beschikken over de tegoeden op deze (sub)rekeningen. De cliënt kan ook tegoeden in vreemde munt afstaan aan de bank tegen een koers te bepalen op het ogenblik van aanbieding, binnen het kader van de geldende wisselreglementering. Alle wettelijke of reglementaire bepalingen van Belgische of buitenlandse oorsprong, in zoverre zij dwingende gevolgen hebben voor de tegoeden die de bank aanhoudt, vinden van rechtswege toepassing op de verrichtingen en tegoeden op deze (sub)rekeningen. Dit geldt inzonderheid voor fiscale maatregelen en voor beperkingen inzake beschikbaarheid van gelden. Tegoeden in vreemde munt die bij de bank worden aangehouden door de cliënten, worden beschouwd als deel uitmakend van het tegoed van de bank bij een buitenlandse correspondent. De bank is niet aansprakelijk voor de verliezen, de schade of de nadelige gevolgen verbonden aan de heffing van gewone of buitengewone belastingen, koerswijzigingen, verbeurdverklaringen, tijdelijke blokkeringen, het feit dat bedragen ophouden creditrente op te brengen, aanrekening van debetrente, het feit dat de desbetreffende munt ophoudt te bestaan, of gevallen van overmacht die hetzij de gedeeltelijke hetzij de gehele onbeschikbaarheid van haar tegoed bij haar correspondenten, of de waardevermindering ervan in welke mate ook tot gevolg zouden hebben. In de bovenvermelde gevallen ondergaan de tegoeden van de cliënt in vreemde munt dezelfde gevolgen als de overeenstemmende tegoeden van de bank bij haar buitenlandse correspondent. Aldus kunnen zij bijvoorbeeld tijdelijk ophouden creditrente op te brengen, of zelfs een negatieve rente dragen.


28/48 CW4337N

De bank behoudt zich ook het recht voor de gevolgen van de hierboven vermelde maatregelen zo nodig met terugwerkende kracht toe te passen op de tegoeden van de cliënt in vreemde munt, onder meer ingeval de bank door haar buitenlandse correspondent niet tijdig van de betrokken maatregelen op de hoogte werd gebracht. KBC-Basisbankdienst II.4 Iedere consument, met hoofdverblijf in België, die voldoet aan de door de Wet van 24 maart 2003 ingevoerde voorwaarden om een basisbankdienst te genieten, heeft het recht om een zichtrekening te openen tegen betaling van een door deze wet bepaalde, beperkte bijdrage. De rekening biedt hem de mogelijkheid tot het storten, innen en opnemen van geld, het uitvoeren van overschrijvingen en doorlopende betalingsopdrachten, het domiciliëren van facturen, en het verkrijgen van rekeningafschriften. Indien een zichtrekening in het kader van een basisbankdienst een debetsaldo vertoont ingevolge de niet-betaling van de voor deze dienst verschuldigde kosten, en indien de cliënt deze rekening gedurende zes maanden niet meer gebruikt, wordt overeengekomen dat KBC Bank, behoudens andersluidend bericht, mag beschouwen dat de cliënt zijn rekening niet langer wenst te gebruiken. KBC Bank is dan gerechtigd over te gaan tot afsluiting ervan. KBC-Zichtrekening (of KBC-Bedrijfsrekening) II.5. Voor de voorwaarden van de KBC-Zichtrekening (of KBC-Bedrijfsrekening) wordt verwezen naar artikel II.3. KBC-Compactrekening, KBC-Comfortrekening en KBC-Business Comfortrekening II.6 De KBC-Compactrekening, de KBC-Comfortrekening en de KBC-Business Comfortrekening omvatten elk een aantal financiële diensten. De voorwaarden voor het gebruik van deze rekeningen zijn nader bepaald in de respectievelijke bijzondere reglementen. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van het toepasselijk reglement alvorens deze rekeningen te voeren en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder de verrichtingen op deze rekeningen zullen plaatsvinden. D. KBC-Spaarrekening II.7 De KBC-Spaarrekening in euro voldoet aan de bepalingen van artikel 2 van het Koninklijk Besluit tot uitvoering van het Wetboek van de Inkomstenbelastingen inzake de vrijstelling van roerende voorheffing. De KBC-Spaarrekening mag geen debetstand vertonen. Van de KBC-Spaarrekening mogen geen overschrijvingen gebeuren naar rekeningen van derden, behoudens familie tot en met de tweede graad, en behoudens de bank. De rente op de KBC-Spaarrekening is samengesteld uit een basisrente en een getrouwheidspremie. KBC Bank stelt deze vast conform artikel 2 van het Koninklijk Besluit tot uitvoering van het Wetboek van de Inkomstenbelastingen inzake de vrijstelling van roerende voorheffing. De rente en de eventuele bijkomende premie(s) worden eens per jaar afgerekend. De voorwaarden van toepassing op deze rekening, waaronder de berekeningswijze van de premies, zijn opgenomen in het bijzondere reglement ‘Reglement KBC-Spaarrekeningen’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens deze rekening te voeren en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder de verrichtingen op deze rekening zullen plaatsvinden. II.8 (opgeheven) II.9 (opgeheven) E. KBC-Reserverekening II.10.1 De KBC-Reserverekening is een rekening die verbonden is aan één of meer zichtrekeningen, en is bedoeld voor het aanhouden van een liquiditeitenreserve. De houder(s) van de KBC-Reserverekening en van de zichtrekening(en) moet(en) dezelfde zijn. II.10.2 Rechtstreekse stortingen en overschrijvingen door derden (niet-houders van de KBC-Reserverekening) zijn niet toegestaan. De bedragen van derden kunnen alleen via de eraan verbonden zichtrekening(en) op de KBCReserverekening terechtkomen. II.10.3 Het tegoed op de KBC-Reserverekening is zonder voorbericht opvraagbaar. Het aantal debetverrichtingen is beperkt tot vijftien per kwartaal. Aan de KBC-Reserverekening kunnen geen betalingsinstrumenten of kredieten worden verbonden. II.10.4 De rente loopt van de kalenderdag die volgt op de datum van de storting tot en met de kalenderdag die aan de opvraging voorafgaat. De rente wordt berekend per kalenderkwartaal en wordt aan het einde van ieder kalenderkwartaal afgerekend. Het rentetarief van de KBC-Reserverekening is van toepassing op het gehele saldo, op voorwaarde dat het kwartaalgemiddelde minstens gelijk is aan het voor de KBC-Reserverekening geldende minimumsaldo. Wanneer de KBC-Reserverekening een kwartaalgemiddelde vertoont dat lager is dan dat minimumsaldo, wordt over het hele betrokken kwartaal het rentepercentage van de zichtrekening toegepast. Onder kwartaalgemiddelde wordt verstaan de som van de creditsaldi van alle dagen van het kalenderkwartaal, gedeeld door het aantal kalenderdagen van het betrokken kalenderkwartaal.


29/48 CW4337N

F. Deposito’s, Termijnrekeningen, KBC-Renteplan en Emissies KBC-Termijnrekeningen II.11 De bank kan voor de cliënt deposito's (looptijd minder dan één jaar) en termijnrekeningen (looptijd gelijk aan of langer dan één jaar) openen in euro en in vreemde munten. De bank kan voor de cliënt bovendien KBC-Renteplannen openen. Dit zijn termijnrekeningen in euro, waarbij periodiek een inkomen aan de rekeninghouder of aan de begunstigde wordt uitgekeerd. De door de bank aangeboden deposito’s en/of termijnrekeningen vertonen elk hun eigen karakteristieken, met name, een minimum inlage kan worden geëist, de opbrengst kan al dan niet geheel of gedeeltelijk worden gekoppeld aan één beursindex of meerdere beursindices, aan de ontwikkeling van de koers van een bepaalde munt of aan de ontwikkeling van een bepaalde referentierentevoet (bv. Euribor), enz. De cliënt kan ook intekenen op Achtergestelde (Plus) Termijnrekeningen. De voorwaarden van toepassing op deze rekeningen zijn nader bepaald in het bijzondere reglement ‘Reglement KBC-Termijnbeleggingen’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens deze rekeningen te voeren en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder de verrichtingen op deze rekeningen zullen plaatsvinden. G. KBC-Rekeningverzekering en KBC-Vermogensverzekering II.12 De KBC-Rekeningverzekering en de KBC-Vermogensverzekering zijn ongevallenverzekeringen. De KBC-Rekeningverzekering geeft de houder van een zichtrekening of spaarrekening (of de begunstigde of, in geval van debetstand, de bank) recht op een uitkering bij volledige en blijvende invaliditeit of bij overlijden van de houder als gevolg van een verzekerd ongeval. KBC Bank behoudt zich het recht voor de uitkering te beperken tot rekeningen in euro. De voorwaarden van deze verzekering zijn opgenomen in een brochure, waarvan een exemplaar kan worden verkregen in elk KBCbankkantoor. De KBC-Vermogensverzekering geeft de begunstigde recht op een uitkering bij overlijden of bij blijvende invaliditeit (vanaf 67%) van de houder van een KBC-Renteplan, KBC-Deltaplan, (Achtergestelde) KBC-Termijnrekening, KBCKapitalistatierekening of KBC-Effectenrekening als gevolg van een verzekerd ongeval. De polisvoorwaarden van deze verzekering kunnen worden verkregen in elk KBC-bankkantoor. BETAALMIDDELEN A. KBC-Cheque II.13.1 De cliënt die bij KBC Bank een zichtrekening of rekening-courant aanhoudt, of eventueel de volmachthebber van die rekening(en), kan chequeformulieren verkrijgen onder de voorwaarden die door de bank worden bepaald. II.13.2 KBC Bank behoudt zich het recht voor de uitreiking van chequeformulieren te weigeren zonder die weigering te moeten motiveren. II.13.3 De voorwaarden voor het gebruik van cheques zijn nader bepaald in het bijzondere reglement ‘KBC-cheque en incasso cheques’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens cheques te gebruiken en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder het gebruik van cheques zal plaatsvinden. II.13.4 De inning van cheques moet steeds verlopen over een rekening op naam van de cliënt. B. KBC-Circulaire cheque II.14.1 Overschrijvings- of betalingsopdrachten waarbij noch de opdrachtgever, noch KBC Bank het post- of bankrekeningnummer van de begunstigde kent, kunnen worden uitgevoerd door middel van door KBC Bank uitgeschreven, niet aan order gestelde circulaire cheques, voorzover het bedrag van de uit te voeren betaling niet hoger ligt dan een bepaald maximum dat bij interbancaire afspraak wordt vastgelegd. Wanneer de cliënt ervoor opteert, voorzover deze verzendingsmogelijkheid beschikbaar is, om de KBC-Circulaire cheque door de bank te laten opsturen naar zichzelf of de begunstigde, hetzij per aangetekende brief, hetzij per gewone post, hetzij per koerierdienst, draagt de cliënt en niet KBC Bank, in afwijking van artikel 35 bis Chequewet en gelijkaardige wettelijke bepalingen van buitenlandse recht, alle gevolgen die voortvloeien uit het verlies, de diefstal of het verkeerd gebruik van die cheques, behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers in de hoedanigheid van betrokkene. II.14.2 Bedragen boven dat maximum worden ter beschikking van de begunstigde gesteld door middel van bankcheques of meerdere circulaire cheques.


30/48 CW4337N

II.14.3 Ingevolge een onder de voornaamste banken van het land gesloten overeenkomst, kunnen de door KBC Bank uitgeschreven circulaire cheques die een bepaald maximumbedrag niet overschrijden, aan de loketten van die banken ter betaling worden aangeboden gedurende een termijn van ten hoogste drie maanden. Een betaling door een andere bank dan de uitgevende bank gebeurt steeds door creditering van de rekening van de begunstigde en onder voorbehoud van effectieve inning. C. Overschrijvingen II.15.1 Grensoverschrijdende geldovermakingen worden door de bank uitgevoerd met naleving van de geldende wisselreglementering en volgens de tarieven die van toepassing zijn op het ogenblik dat de opdracht wordt uitgevoerd. II.15.2 Voor overschrijvingen tussen rekeningen die worden aangehouden bij KBC Bank of tussen een KBC-rekening en een rekening die wordt aangehouden bij een bank die gevestigd is in een EER-land én waarbij de overschrijving gedaan wordt in euro of in een munt van een EER-land, zonder valutawissel, betalen de betaler en de begunstigde steeds elk voor zich de door hun respectieve bank in rekening gebrachte kosten. In alle andere gevallen moet de cliënt de bank vooraf laten weten of de kosten van de grensoverschrijdende geldovermakingen geheel of gedeeltelijk aan de begunstigde dan wel aan de opdrachtgever moeten worden aangerekend. Bij gebrek aan een duidelijke opdracht vanwege de cliënt worden de overschrijvingsopdrachten uitgevoerd voor het nominale bedrag, en betalen de opdrachtgever en de begunstigde elk voor zich de door hun bank in rekening gebrachte kosten. II.15.3 Betalingen in een vreemde munt ten gunste van een cliënt worden, tenzij die een (sub)rekening in de betrokken vreemde munt heeft, geboekt op zijn (sub)rekening in euro, na omzetting tegen een door de bank op dat moment bepaalde wisselkoers, tenzij met de cliënt anders werd overeengekomen. II.15.4 Overschrijvingsopdrachten moeten worden gegeven op genormaliseerde formulieren, genormaliseerde magnetische informatiedragers of via elektronische weg. Het gebruik hiervan is volledig onderworpen aan de voorwaarden bepaald in artikel I.16. De bank behoudt zich het recht voor anders opgestelde of op een andere wijze gegeven overschrijvingsopdrachten al dan niet te weigeren. Indien de B-strook aanwezig is, wordt dit in principe niet afgestempeld door het kantoor dat de opdracht ontvangt of uitvoert. Een eventuele afstempeling kan alleen gelden als bewijs van ontvangst van de opdracht, maar geenszins als bewijs van de effectieve uitvoering daarvan. Wanneer de cliënt overschrijvingsopdrachten wenst door te geven via KBC-Matic of andere vormen van bankieren op afstand, moet hij daartoe een voorafgaande schriftelijke overeenkomst ondertekenen en handelen conform de daarin bepaalde mogelijkheden en voorwaarden. De cliënt-rechtspersoon die gebruik maakt van door de bank voorgedrukte overschrijvingsformulieren moet deze samen met de aangehechte of de erop betrekking hebbende factuur aan zijn tegenpartij overhandigen. Deze factuur moet alle wettelijke voorgeschreven vermeldingen bevatten, in voorkomend geval de vermelding “in vereffening”. KBC Bank wijst alle verantwoordelijkheid terzake af. II.15.5 Voor de uitvoering van de aan haar gegeven overschrijvings- of betalingsopdrachten mag de bank op eigen initiatief een beroep doen op correspondenten of op derden, wanneer zij dat nodig of passend oordeelt. De uitvoering van overschrijvings- of betalingsopdrachten door een door de cliënt-opdrachtgever aangewezen bank, gebeurt uitsluitend voor risico van de cliënt. II.15.6 De cliënt dient, bij het geven van de overschrijvingsopdracht, aan de bank het rekeningnummer van de begunstigde en de bankidentificatie van diens bank mee te delen. Dit vormt samen de unieke identificator. Bij onstentenis hiervan kan de bank de overschrijvingsopdracht niet uitvoeren. De naam van de begunstigde dient eveneens vermeld te worden op de overschrijvingsopdracht om de bank in staat te stellen desgevallend controles uit te oefenen in het kader van onder meer de Antiwitwaswet, de embargoreglementering en de interne compliance policy van de bank, zonder dat dit deel uitmaakt van de unieke identificator. De bank is echter niet verplicht om na te kijken of er overeenstemming is tussen de identiteit van de opdrachtgever of de begunstigde van de overschrijving enerzijds en de opgegeven rekeningnummers anderzijds. De op de overschrijvingsopdracht geplaatste handtekening zal worden vergeleken met het specimen dat bij de bank is gedeponeerd, overeenkomstig artikel I.6.2. De cliënt ontslaat de bank van alle verantwoordelijkheid wat betreft de echtheid, de geldigheid en de interpretatie van de gegeven opdracht, behalve in geval van bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers. De bank heeft het recht, maar niet de plicht, overschrijvingsopdrachten waarop de datum van ondertekening ontbreekt of in de toekomst ligt, onmiddellijk uit te voeren. De cliënt die wenst dat de overschrijving wordt uitgevoerd op een datum die in de toekomst ligt, moet gebruikmaken van de KBC-Betaalagenda, waarvan sprake in artikel II.16.3. II.15.7 De opdrachtgever geeft zijn instemming met de (manuele) overschrijvingsopdracht door het overschrijvingsformulier te voorzien van zijn originele handtekening. Met betrekking tot het verlenen van instemming met een elektronische overschrijvingsopdracht, wordt verwezen naar de desbetreffende bijzondere reglementen. De opdrachtgever kan zijn instemming met de overschrijvingsopdracht, ongeacht het gebruikte kanaal, intrekken tot op het moment dat de overschrijvingsopdracht door de bank ontvangen werd overeenkomstig artikel II.15.13. Tenzij anders bepaald in het desbetreffende bijzondere reglement, kan een overschrijvingsopdracht die dient uitgevoerd te worden hetzij op een specifieke datum, hetzij aan het einde van een bepaalde termijn, hetzij vanaf ter beschikkingstelling van voldoende geldmiddelen, nog herroepen of gewijzigd worden tot op het einde van de bankwerkdag die voorafgaat aan de bankwerkdag waarop de opdracht moet uitgevoerd worden.


31/48 CW4337N

Indien de aldus vastgestelde dag van uitvoering geen bankwerkdag is, dan wordt deze verschoven naar de eerstvolgende bankwerkdag. Het einde van de bankwerkdag is voorzien in artikel II.15.13. De intrekking van de instemming gebeurt schriftelijk bij het KBC-bankkantoor. Bij de uitvoering wordt geen rekening gehouden met de volgorde waarin de opdrachten in de bank zijn binnengekomen. Niet-grensoverschrijdende overschrijvingsopdrachten waarvoor een officiële vervaldag werd vastgesteld (directe belastingen, BTW, RSZ, e.d.m.) moeten KBC Bank uiterlijk vijf bankwerkdagen vóór de vervaldag bereiken. II.15.8 Tenzij anders wettelijk bepaald en behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, geeft een verkeerde of te late uitvoering van een overschrijvingsopdracht door KBC Bank: 1° ten gunste van een van haar cliënten, alleen recht op de gederfde creditrente; 2° in opdracht van een van haar cliënten ten gunste van een derde, alleen recht op nalatigheidsinterest. Die nalatigheidsinterest wordt pro rata temporis berekend op het met vertraging overgemaakte bedrag, en wel tegen de wettelijke rentevoet. Andere kosten, vergoedingen en boetes kunnen niet op KBC Bank worden verhaald. Overeenkomstig artikelen I.16.3 en I.16.4 zal KBC Bank de opdrachtgever zo snel mogelijk contacteren. II.15.9 KBC Bank behoudt zich het recht voor om, ingevolge een betalingsbericht uitgaande van een buitenlandse correspondentbank, het aangekondigde bedrag van een grensoverschrijdende overschrijvingsopdracht reeds vóór de effectieve ontvangst ervan op rekening van de cliënt-begunstigde te crediteren (rechtstreekse creditering). Deze creditering gebeurt steeds bij wijze van voorschot en onder uitdrukkelijk voorbehoud van effectieve ontvangst van het aangekondigde bedrag (zijnde onder gewoon voorbehoud). II.15.10 Indien het bedrag van een grensoverschrijdende overschrijvingsopdracht, om welke reden ook (onder meer maar niet uitsluitend problemen te wijten aan de buitenlandse correspondentbank, herroeping van de overschrijvingsopdracht door de opdrachtgever, ontoereikend fonds, beslag, faillissement, gerechtelijke beslissing, wettelijke reden) en ongeacht binnen welke termijn, niet aan KBC Bank wordt overgemaakt of wordt teruggeëist, kan KBC Bank van rechtswege en zonder ingebrekestelling de volgende bedragen van de rekening van de cliëntbegunstigde debiteren: - de gecrediteerde bedragen met als valutadatum de datum van de creditering (onder gewoon voorbehoud); - de eventuele kosten; - het bedrag van een eventueel koersverlies te wijten aan koersschommelingen tussen de datum van creditering enerzijds en de datum van debitering anderzijds. Indien door de debitering een debetstand is ontstaan, is daarop de debetrente verschuldigd waarvan sprake in artikel I.30. II.15.11 Indien in het bedrag van een overschrijving afkomstig uit het buitenland een inkomen begrepen is dat volgens de Belgische fiscale wetgeving onderworpen is aan roerende voorheffing, dan kan KBC Bank van rechtswege en zonder ingebrekestelling, de volgende bedragen van de rekening van de cliënt-begunstigde debiteren: - een bedrag gelijk aan de RV waarvan KBC Bank schuldenaar is, met als valutadatum de datum van de creditering; - het bedrag van een eventueel koersverlies te wijten aan koersschommelingen tussen de datum van creditering enerzijds en de datum van debitering anderzijds. Indien door de debitering een debetstand is ontstaan, is daarop de debetrente verschuldigd waarvan sprake in artikel I.30. II.15.12 Indien de cliënt overschrijvingsopdrachten aan de bank bezorgt in het formaat XML, kan de bank niet aansprakelijk worden gesteld, wanneer bij de uitvoering van de opdracht niet alle door de cliënt meegedeelde informatie wordt doorgegeven. II.15.13 Voor overschrijvingen tussen rekeningen die aangehouden worden bij KBC Bank of van een KBC-rekening naar een rekening bij een bank die gevestigd is in een EER-land én waarbij de overschrijving gedaan wordt in euro of in een munt van een EER-land, is het tijdstip van ontvangst het tijdstip waarop de bank deze opdracht ontvangen heeft. Wanneer voor deze overschrijvingen, overeenkomstig artikel II.16, een bepaalde uitvoeringsdatum overeengekomen werd, dan wordt de overschrijving geacht ontvangen te zijn op die overeengekomen uitvoeringsdatum. Wanneer het tijdstip van ontvangst niet op een bankwerkdag valt, dan wordt de overschrijvingsopdracht geacht ontvangen te zijn op de eerstvolgende bankwerkdag. Behoudens andersluidende bijzondere overeenkomsten, worden deze overschrijvingsopdrachten, indien ontvangen op een bankwerkdag na 16u (individuele overschrijvingen) of na 13u30 (ingeval het bestanden betreft), eveneens geacht te zijn ontvangen op de eerstvolgende bankwerkdag. II.15.14. In dit artikel worden de maximale uitvoeringstermijnen bepaald aangaande volgende overschrijvingen: In geval van een binnenlandse overschrijving geldt het volgende: - Wanneer de overschrijving van een eurorekening naar een eurorekening gebeurt, dan wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd, uiterlijk aan het einde van de eerstvolgende bankwerkdag die volgt op het tijdstip van ontvangst zoals bepaald in artikel II.15.13. Wanneer deze overschrijvingsopdracht op papier wordt gegeven, dan wordt deze termijn met 1 bankwerkdag verlengd. Wanneer deze overschrijvingsopdracht elektronisch wordt gegeven en zowel de rekening van de opdrachtgever als van de begunstigde een KBC-rekening is, dan wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd uiterlijk aan het einde van dezelfde bankwerkdag van het tijdstip van ontvangst zoals bepaald in artikel II.15.13.


32/48 CW4337N

- Wanneer de binnenlandse overschrijving niet in euro gebeurt, maar wel in de munt van een EER-land, dan wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd uiterlijk aan het einde van de vierde bankwerkdag die volgt op het tijdstip van ontvangst zoals bepaald in artikel II.15.13. In geval van een grensoverschrijdende overschrijving naar een rekening van een begunstigde die aangehouden wordt bij een bank die gevestigd is in de EER en waarbij de overschrijving in euro of in een munt van een EER-land gebeurt, geldt het volgende: - Voor overschrijvingen in euro wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd, uiterlijk op het einde van de derde bankwerkdag volgend op het tijdstip van ontvangst zoals bepaald in artikel II.15.13. Wanneer de overschrijvingsopdracht op papier wordt gegeven, dan wordt deze termijn verlengd met 1 bankwerkdag. - Voor overschrijvingen met slechts 1 valutawissel tussen de euro en de valuta van een EER-land dat niet de euro als munt heeft, en mits de vereiste valutawissel wordt uitgevoerd in het betrokken EER-land waar niet de euro de munteenheid is en de overmaking in euro geschiedt, wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd, uiterlijk op het einde van de derde bankwerkdag volgend op het tijdstip van ontvangst zoals bepaald in artikel II.15.13. Wanneer de overschrijvingsopdracht op papier wordt gegeven, dan wordt deze termijn verlengd met 1 bankwerkdag. - Voor alle andere overschrijvingen wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd, uiterlijk op het einde van de vierde bankwerkdag volgend op het tijdstip van ontvangst zoals bepaald in artikel II.15.13. II.15.15 Indien de bank de inkomende overschrijvingen, ten gunste van een KBC-rekening, van de andere bank ontvangt vóór 16u, dan gebeurt de creditering van de rekening van de begunstigde KBC-cliënt nog diezelfde dag. Ontvangt de bank de inkomende overschrijving na 16u op een bankwerkdag of op een niet-bankwerkdag, dan wordt de rekening van de begunstigde KBC-cliënt gecrediteerd op de volgende bankwerkdag. II.15.16 De bepalingen van artikel II.15 zijn mutatis mutandis van toepassing op artikel II.16. D. KBC-Periodieke opdracht, KBC-Automatisch sparen en KBC-Betaalagenda II.16.1 Elke cliënt die houder is van een rekening in euro of in een vreemde munt kan aan KBC Bank een periodieke opdracht geven om op vaste tijdstippen ten laste van zijn rekening automatisch welbepaalde periodieke overschrijvingsopdrachten uit te voeren, zoals voor betaling van huur, abonnementen, aflossingen van leningen, en dergelijke meer. Elke wijziging van of verzet tegen de uitvoering van een periodieke opdracht moet schriftelijk aan KBC Bank worden gemeld, en wel uiterlijk tien dagen vóór de vervaldag van de eerstvolgende betaling. Bij gebrek daarvan kan KBC Bank niet aansprakelijk worden gesteld voor de uitvoering van de oorspronkelijke opdracht. II.16.2 De cliënt kan periodiek door middel van een automatische spaaropdracht een vast of variabel bedrag overschrijven van een rekening op zijn naam naar een spaarrekening van hemzelf of van een derde-begunstigde. II.16.3 De KBC-Betaalagenda biedt de cliënt de mogelijkheid een enkelvoudige overschrijvingsopdracht te geven meteen uitvoeringsdatum die minstens één en hoogstens 364 kalenderdagen in de toekomst ligt. II.16.4 Wat de onder deze rubriek vermelde opdrachten betreft, is de cliënt zelf verantwoordelijk voor de opgave van de juiste uitvoeringsdatum aan de bank, het bezorgen van het nodige fonds en de inachtneming van limieten. Artikel I.16.6 is op deze opdrachten eveneens van toepassing. KBC Bank geeft alleen gevolg aan een verzoek tot wijziging of schrapping van opdrachten voorzover dat nog tijdig kan. Zij kan, overeenkomstig artikel I.16.2, de uitvoering van telefonisch of mondeling gegeven opdrachten tot wijziging of schrapping afhankelijk stellen van een schriftelijke bevestiging. II.16.5 De opgegeven uitvoeringsdatum is de dag waarop het over te schrijven bedrag wordt gedebiteerd van de opdrachtgevende rekening en niet de dag waarop de begunstigde wordt gecrediteerd. Op die datum zal de overschrijvingsopdracht worden uitgevoerd op voorwaarde dat er voldoende fonds op de rekening is en er geen limieten worden overschreden, conform artikel I.16.6. Wanneer de opgegeven betaaldatum geen bankwerkdag is, zal de uitvoering van de overschrijvingsopdracht plaatsvinden op de eerstvolgende bankwerkdag, onverminderd hetgeen bepaald is in artikel II.15.13 van deze Algemene Bankvoorwaarden. E. KBC-Domiciliëring II.17.1 KBC Bank biedt haar cliënten de mogelijkheid om schulden te betalen en vorderingen te innen via een domiciliëring die ze zal uitvoeren door debitering of creditering van de door de cliënt opgegeven rekening. KBC Bank wijst als bank van de betaler alle aansprakelijkheid af inzake de echtheid of de geldigheid van het aan de begunstigde gegeven domiciliëringsmandaat. II.17.2 De domiciliëring komt tot stand door ondertekening van het domiciliëringsmandaat. II.17.3 (opgeheven) II.17.4 De bank kan door haar cliënten-schuldeisers worden belast met het systematische of het eenmalige incasso van bij haar of bij een andere financiële instelling gedomicilieerde vorderingen. De voorwaarden van toepassing op deze incasso-opdrachten, onder meer inzake de vereisten van de genormaliseerde informatiedrager, zijn vastgelegd in de Overeenkomst Europese Domiciliëring Sepa Direct Debit Core en Business to Business en hun technische bijlagen. In geval het de verwerking gebeurt via het DOM’80 verwerkingssysteem, zijn de voorwaarden vervat in het document “Systeem DOM’80 Wijzigingen”.


33/48 CW4337N

II.17.5 KBC Bank is slechts gehouden met de wijzigingen van het domiciliëringsmandaat, van welke aard ook, rekening te houden vanaf ontvangst van de mededeling, zelfs indien de wijzigingen reeds eerder werden openbaargemaakt. KBC Bank is niet aansprakelijk voor de gevolgen van de niet-mededeling of de niet-tijdige mededeling van wijzigingen, noch voor de echtheid, geldigheid of eventueel verkeerde interpretatie van de voorgelegde documenten, of algemeen voor de inhoud van de verstrekte gegevens. In het bijzonder dient de cliënt-begunstigde (schuldeiser) steeds onmiddellijk en schriftelijk de bank in kennis stellen van het feit dat hij: - een overeenkomst Europese domiciliëring Sepa Direct Debit Business to Business ondertekend heeft; of - niet langer in het kader van zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden handelt. II.17.6 De totstandkoming van de domiciliëring vereist het verlenen van een lastgeving door de betaler aan, naargelang het achterliggend verwerkingssysteem, één of meerdere van de hierna volgende personen: 1° de begunstigde; 2° de bank van de betaler. Een domiciliëring en de hiermee verbonden lastgeving kan zowel door de cliënt als door de bank te allen tijde rechtsgeldig worden opgezegd, door de kennisgeving aan de andere partij. De opzegging van de domiciliëring door de cliënt-betaler is rechtsgeldig, en tegenstelbaar aan al zijn lasthebbers, wanneer de betaler hiervan kennis geeft aan zijn schuldeiser. De domiciliëring kan, onverminderd de rechten inzake terugbetaling, herroepen worden tot het einde van de bankwerkdag die voorafgaat aan de overeengekomen dag waarop de betaalrekening wordt gedebiteerd. II.17.7 Voor domiciliëringen, bij KBC Bank of tussen rekeningen die aangehouden worden bij banken die beiden gevestigd zijn in een EER-land én waarbij de domiciliëring in euro gebeurt, is het tijdstip van ontvangst het tussen schuldeiser-begunstigde en schuldenaar-betaler overeengekomen tijdstip van uitvoering (ook vervaldatum genoemd). Wanneer dit tijdstip van ontvangst niet op een bankwerkdag valt, dan wordt het tijdstip van ontvangst van de domiciliëring verschoven naar de eerstvolgende bankwerkdag. II.17.8 In geval de schuldeiser voor de invordering gebruik maakt van het SDD verwerkingssysteem, wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd uiterlijk aan het einde van de bankwerkdag waarop de domiciliëring ontvangen werd overeenkomstig artikel II.17.7. In geval de schuldeiser gebruik maakt van het DOM’80 verwerkingssysteem of een ander verwerkingssysteem, dan wordt de rekening van de bank van de begunstigde gecrediteerd uiterlijk aan het einde van de derde bankwerkdag volgend op het tijdstip van ontvangst zoals bepaald in artikel II.17.7. II.17.9 Naargelang het verwerkingssysteem waarvoor de schuldeiser geopteerd heeft om zijn invorderingen te doen en afhankelijk van de hoedanigheid waarin de cliënt-betaler optreedt, kan deze aan zijn bank de terugbetaling van een toegestane en reeds uitgevoerde betalingstransactie vragen gedurende een periode van 8 weken, na de debitering van zijn rekening. Binnen de tien bankwerkdagen na ontvangst van het verzoek, zal de bank het volledige bedrag terugbetalen of motiveren waarom zij weigert tot terugbetaling over te gaan. Hierna wordt gespecificeerd in welke mate terugbetaling mogelijk is. Indien de schuldeiser invordert via het DOM’80 verwerkingssysteem, kan zowel de cliënt-betaler die handelt binnen als buiten het kader van zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, aan de bank de terugbetaling van een toegestane en reeds uitgevoerde betalingstransactie vragen, zonder dat hier voorwaarden aan verbonden zijn. Indien de schuldeiser invordert via het SDD verwerkingssysteem dan kan de cliënt-betaler die handelt buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden, aan de bank de terugbetaling vragen van een toegestane betalingstransactie die door de begunstigde geïnitieerd werd, zonder dat hier voorwaarden aan verbonden zijn. De cliënt die handelt in het kader van zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, kan binnen dit verwerkingssysteem deze terugbetaling niet vragen. Indien de schuldeiser invordert via een ander verwerkingssysteem dan DOM’80 of SDD, dan kan de cliënt-betaler die handelt binnen het kader van zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, de terugbetaling niet vragen. De cliënt-betaler die handelt buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden, kan ingeval de schuldeiser invordert via een ander verwerkingssysteem dan DOM’80 of SDD, de terugbetaling vragen aan de bank als aan twee voorwaarden is voldaan: 1. op het moment dat de transactie werd toegestaan, werd het bedrag van de betalingstransactie niet gespecificeerd; en 2. het bedrag van de betalingstransactie ligt hoger dan de cliënt-betaler, op grond van zijn eerdere uitgavenpatroon, de voorwaarden van zijn raamcontract en relevante aspecten van de zaak, redelijkerwijs had kunnen verwachten. De cliënt-betaler verstrekt zijn bank op diens verzoek de feitelijke elementen omtrent die voorwaarden. Indien de cliënt-betaler zijn instemming met de uitvoering van de domiciliëring of een reeks van domiciliëringen rechtstreeks aan zijn bank heeft gericht én er voorafgaande informatie betreffende de toekomstige domiciliëring gedurende ten minste vier weken voor de vervaldag op een overeengekomen wijze door de bank of door de begunstigde aan de cliënt-betaler was verstrekt of ter beschikking was gesteld, is de terugbetaling echter niet meer mogelijk. II.17.10 In dit artikel worden de termijnen bepaald waarbinnen de begunstigde de bestanden met de invorderingen aan de bank dient te bezorgen. Indien het invorderingen binnen het SDD verwerkingssysteem (hierna ook “SDD-invordering” genoemd) betreffen en waarbij de betaler een cliënt is die handelt buiten het kader van zijn beroeps- en bedrijfswerkzaamheden, geldt het volgende: - de bestanden die betrekking hebben op de eerste of eenmalige SDD-invordering dienen door de bank te zijn ontvangen vóór 8u ’s morgens van de vijfde bankwerkdag die voorafgaat aan de overeengekomen betaaldatum;


34/48 CW4337N

- betreft het bestanden die betrekking hebben op terugkerende SDD-invorderingen, dan dienen de bestanden door de bank te zijn ontvangen vóór 8u ’s morgens van de tweede bankwerkdag die voorafgaat aan de overeengekomen betaaldatum. Bestanden met SDD-invorderingen waarbij de betaler een cliënt is die handelt binnen het kader van zijn beroeps- of bedrijfswerkzaamheden, dienen door de bank te zijn ontvangen vóór 8u ’s morgens van de bankwerkdag die voorafgaat aan de overeengekomen betaaldatum. Behoudens andersluidende bijzondere overeenkomsten, gelden volgende termijnen voor invorderingen binnen het DOM’80 verwerkingssysteem: - elektronische bestanden dienen vóór 13u30 van de bankwerkdag die voorafgaat aan de overeengekomen betaaldatum te zijn ontvangen door de bank; - niet-elektronische lijsten dienen vóór 14u van de tweede bankwerkdag die voorafgaat aan de overeengekomen betaaldatum te zijn ontvangen door de bank. F. Girale betaling van lonen en uitkeringen II.18.1 Als een werknemer bij de bank een rekening aanhoudt, kan hij overeenkomstig de wettelijke bepalingen zijn loon op die rekening laten storten of overschrijven. II.18.2 Ook kunnen pensioenen, lijfrenten en andere uitkeringen door overschrijving op een rekening bij de bank worden uitbetaald, voorzover de uitbetalende instelling met deze betalingswijze akkoord gaat. G. KBC-Kredietkaarten II.19.1 Cliënten die aan de gestelde voorwaarden voldoen, kunnen tegen betaling van een periodieke bijdrage een KBC-Visa-kaart of KBC-MasterCard verkrijgen. II.19.2 De voorwaarden voor het gebruik van kredietkaarten, daarin begrepen de rechten en plichten van de bank en de cliënt en de aansprakelijkheid bij verlies of diefstal, zijn nader bepaald in bijzondere reglementen. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van deze reglementen alvorens kredietkaarten te gebruiken en aanvaardt dat deze reglementen de bindende voorwaarden omvatten waaronder het gebruik ervan zal plaatsvinden. H. KBC-Bankkaart en bankieren op afstand II.20.1 Cliënten die aan de gestelde voorwaarden voldoen, kunnen tegen betaling van een periodieke bijdrage een KBC-Bankkaart verkrijgen, zodat zij kunnen gebruikmaken van de diensten aangeboden in het KBC-Matic-netwerk (het eigen netwerk van automatische loketten van KBC Bank), het Bancontact/Mister Cash-netwerk (het gemeenschappelijke netwerk van automatische loketten en verkooppuntterminals in België), het Proton-netwerk, het Maestro-Cirrus-netwerk en eventuele soortgelijke netwerken in binnenen/of buitenland. De voorwaarden voor het gebruik van bankkaarten, daarin begrepen de rechten en plichten van de bank en de cliënt en de aansprakelijkheid bij verlies of diefstal, zijn nader bepaald in het ‘KBC-Bankkaartreglement’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens bankkaarten te gebruiken en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder het gebruik van bankkaarten zal plaatsvinden. II.20.2 De bank biedt bepaalde diensten aan die op afstand worden verricht via elektronische weg zoals telefoonbankieren, thuisbankieren, fax, e.d. Deze diensten betreffen zowel informatie en commerciële communicatie als de verkoop op afstand. De voorwaarden voor het gebruik van deze diensten, daarin begrepen de rechten en plichten van de bank en de cliënt en de aansprakelijkheid bij verlies of diefstal, zijn nader bepaald in bijzondere reglementen (zoals de reglementen ‘KBC-Online’, ‘KBC-Online for Business’, ‘KBC@Isabel‘, ‘KBC-Phone en KBCTelecenter’). De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van deze reglementen alvorens deze diensten af te nemen en aanvaardt dat deze reglementen de bindende voorwaarden omvatten waaronder het gebruik ervan zal plaatsvinden. I. Kredietbrieven en KBC-Bankcheque II.21.1 KBC Bank kan aan haar cliënten kredietbrieven bezorgen die betaalbaar zijn op de voornaamste plaatsen in binnenen buitenland. Behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, is de cliënt aansprakelijk voor de gevolgen van het verlies, de diefstal of het misbruik van deze betaalmiddelen. De cliënt heeft de mogelijkheid om (onder meer via KBC@Isabel) bankcheques aan te vragen die getrokken zijn door KBC Bank, al dan niet op haar eigen kassen. Wanneer de cliënt ervoor opteert, voorzover deze verzendingsmogelijkheid beschikbaar is, om de bankcheques door de bank te laten opsturen naar zichzelf of de begunstigde, hetzij per aangetekende brief, hetzij per gewone post, hetzij per koerierdienst, draagt de cliënt en niet KBC Bank, in afwijking van artikel 35 bis Chequewet en soortgelijke wettelijke bepalingen van buitenlands recht, alle gevolgen die voortvloeien uit het verlies, de diefstal of het verkeerd gebruik van die cheques, behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers in de hoedanigheid van betrokkene. II.21.2 (opgeheven) KREDIETEN A. Algemeen II.22.1 De bank verleent haar cliënten krediet in diverse vormen. De kredieten worden beheerst door de bedingen en voorwaarden vervat in de kredietbevestigingsbrieven of kredietcontracten en in de bijbehorende algemene voorwaarden, de authentieke en onderhandse akten en andere documenten met betrekking tot het krediet en zijn gebruiksvormen.


35/48 CW4337N

De bepalingen of onderdelen van bepalingen van deze Algemene Bankvoorwaarden die strijdig zouden zijn met dwingende wetgeving, onder meer met betrekking tot de kredietverlening met een particulier karakter, moeten als niet geschreven worden beschouwd. II.22.2 De bank behoudt zich het recht voor om naar eigen keuze elke wijziging van de kredietvoorwaarden aan de kredietnemers mee te delen per aangetekende brief, per gewone brief of door middel van een bericht gedrukt op het rekeningafschrift of een bijlage daarbij. II.22.3 De kredieten worden in principe verleend in het kader van de rekening-courantverhouding die bestaat tussen de bank en de cliënt. II.22.4 Alle kredieten worden verleend, rekening houdend met de tegoeden die de cliënt bij de bank aanhoudt. De bank verwijst terzake ook naar de artikelen I.19 en I.21. II.22.5 De aan de bank verschuldigde rente, provisies, afsluitings- en portokosten worden aan het einde van elk kalenderkwartaal berekend en op de rekening-courant geboekt, behoudens andersluidende overeenkomst en behalve bij verbinteniskredieten, waarvoor de provisie vooraf wordt geïnd. II.22.6 Bij het opzeggen van de kredieten en het afsluiten van de rekening-courant worden op het verschuldigde debetsaldo de overeengekomen rente en provisies verder aangerekend tot bij de algehele aanzuivering. De gebruikelijke afsluitings-, porto- en zegelkosten zijn eveneens ten laste van de cliënt. II.22.7 Staat de rekening-courant op naam van meer dan één rekeninghouder of van een feitelijke vereniging, dan zijn de mederekeninghouders of de leden hoofdelijk en ondeelbaar gehouden tot de aanzuivering van het debetsaldo en mogen ze noch het voorrecht van uitwinning, noch het voorrecht van schuldsplitsing inroepen, ongeacht hun respectieve hoedanigheid van handelaar of niet-handelaar. B. KBC-Documentaire kredieten II.23.1 Door de bank geopende documentaire kredieten worden beheerst door de ‘Uniforme Regelen en Usances voor Documentaire Kredieten’ en door de bepalingen vervat in de documenten vermeld onder artikel II.22.1. II.23.2 Zodra de bank het documentair krediet ter beschikking van de begunstigde heeft gesteld, bezit zij ten laste van haar cliënt een schuldvordering die onmiddellijk opeisbaar is. Tenzij anders is overeengekomen, zal de bank daarom zelfs voordat zij haar verbintenissen uitvoert, storting in contanten kunnen eisen van de bedragen die nodig zijn voor de betaling van het documentair krediet, of zonder meer de rekening van de cliënt voor de tegenwaarde ervan kunnen debiteren. In elk geval verbindt de cliënt zich ertoe tijdig, en uiterlijk vóór de afgifte van de voorgeschreven documenten, aan de bank de nodige dekking te bezorgen ter vereffening van de verbintenissen die de bank voor zijn rekening heeft aangegaan. II.23.3 De rekening van de cliënt wordt gedebiteerd met de kosten van de bank en de correspondent, en met de gebruikelijke provisies waartoe de opening en/of advisering met of zonder confirmatie van een documentair krediet aanleiding geeft. Ze worden niet terugbetaald bij herroeping of niet-opneming van het documentair krediet. II.23.4 De bank heeft een pand op alle schuldvorderingen ten aanzien van verzekeringsmaatschappijen wanneer er om welke reden ook - vergoedingen door deze laatsten moeten worden betaald voor de goederen waarop het documentair krediet betrekking heeft. Dat pand strekt tot zekerheid van alle bedragen aan de bank verschuldigd. II.23.5 De in het documentair krediet voorgeschreven documenten reizen voor risico van de cliënt. Een en ander houdt ook in dat wanneer KBC Bank als kredietopenende bank de onder het documentair krediet aangeboden documenten naar de cliënt stuurt, dit volledig voor risico van de cliënt gebeurt. Voorgaande bepalingen gelden onafhankelijk van de manier van verzending. II.23.6 De negotiatie onder documentaire kredieten gebeurt onder gewoon voorbehoud; wanneer een (de) onder het documentair krediet genegotieerd(e) document(en) niet wordt (worden) betaald, mag de bank van rechtswege de cliënt-remittent debiteren met de voorgeschoten bedragen, vermeerderd met al de kosten, of die bedragen terugvorderen van de cliënt-remittent. INCASSOVERRICHTINGEN II.24 Voor de toepassing van dit hoofdstuk wordt onder ‘financiële documenten’ (handelspapier) verstaan cheques op binnenen buitenland, wisselbrieven, orderbriefjes, postoverschrijvingen, postcheques en -assignaties en andere soortgelijke documenten voor het verkrijgen van betaling van geld. Onder ‘handelsdocumenten’ wordt verstaan facturen, vervoersdocumenten, verzekeringspolissen, documenten die recht geven op goederen of andere soortgelijke documenten en welke andere niet-financiële documenten ook. A. Incasso van financiële en/of handelsdocumenten Algemeen II.25.1 KBC Bank verbindt zich ertoe naar best vermogen te handelen bij het incasso van allerlei financiële en/of handelsdocumenten. Dit impliceert dat de cliënt de voor incasso bestemde documenten tijdig aan de bank ter beschikking stelt samen met volledige en correcte instructies. De ter beschikkingstelling van deze instructies en van de fysiek te innen wissels of andere waardepapieren met vaste vervaldag, moet plaatsvinden ten minste 21 kalenderdagen vóór hun vervaldag. Bij gebreke daarvan kan de bank niet verantwoordelijkheid worden gesteld voor eventuele schadelijke gevolgen voor de cliënt.


36/48 CW4337N

Deze documenten moeten bij voorkeur worden overhandigd aan het loket in het rekeningvoerend kantoor. Indien de cliënt ze per post wil bezorgen, moet dit per aangetekende zending gebeuren. KBC Bank behoudt zich het recht voor om het incasso van financiële en/of handelsdocumenten, bezorgd met de gewone post of via de binnen- of buitenbrievenbus van het bankkantoor, om veiligheidsredenen te weigeren. II.25.2 De aan KBC Bank opgedragen internationale incassoverrichtingen worden beheerst door de ‘Uniforme regelen voor Incasso’s’, opgesteld door de Internationale Kamer van Koophandel te Parijs, voorzover de daarin vervatte bepalingen niet strijdig zijn met de hieronder opgenomen bepalingen en de bijzondere reglementen van toepassing op bepaalde diensten van KBC Bank. De cliënt kan zich tot de bank richten om een exemplaar van deze ‘ICC Uniforme Regelen voor Incasso’s’ te verkrijgen. II.25.3 Behoudens bewezen opzet of zware fout vanwege de bank, haar aangestelden of lasthebbers, is KBC Bank niet aansprakelijk voor : - de gevolgen van de verkeerde uitvoering van een opdracht, wanneer de instructies van de remittent onduidelijk, onvolledig of foutief zijn; - de gevolgen van eventuele insolvabiliteit, oneerlijkheid, fout en nalatigheid van de correspondenten en/of agenten; - de gevolgen van beperkende of andere maatregelen getroffen door de overheden van de betrokken landen. II.25.4 KBC Bank behoudt zich het recht voor de ter incasso gegeven financiële en/of handelsdocumenten voor risico van de cliënt te laten regulariseren. II.25.5 KBC Bank behoudt zich het recht voor cheques te aanvaarden als betaalmiddel voor de te innen financiële en/of handelsdocumenten, zonder daarom aansprakelijk te zijn indien de cheques niet worden gehonoreerd. De cliënt stemt er eveneens mee in dat de inning langs elektronische weg kan plaatsvinden. II.25.6 Alle incasso-opdrachten worden uitgevoerd over een rekening op naam van de cliënt. Protest II.26 Wat betreft de financiële en/of handelsdocumenten die KBC Bank onder zich heeft, ongeacht de hoedanigheid waarin zij optreedt, is zij niet verplicht protest te laten opmaken van niet-acceptatie of niet-betaling. Ten aanzien van niet-consumenten kan zij niet aansprakelijk worden gesteld voor het niet-naleven van de wettelijke formaliteiten en termijnen inzake de aanbieding, de protestprocedure (zijnde het opstellen, schrappen, registreren en publiceren van protestakten) en de kennisgeving van niet-betaling of niet-acceptatie, noch voor het organiseren van de betalingen die met de protestakte verband houden. Ten aanzien van consumenten is zij slechts aansprakelijk in geval van opzet of zware fout van haarzelf, haar aangestelden of lasthebbers. Dit geldt onder meer voor: - cheques - wisselbrieven en orderbriefjes betaalbaar binnen 14 dagen na hun afgifte - wisselbrieven en orderbriefjes die moeten worden geïncasseerd via correspondenten - in het buitenland betaalbare wisselbrieven en orderbriefjes die door KBC Bank te laat ontvangen werden om tijdig te worden geprotesteerd zonder uitzonderlijke inspanningen - wisselbrieven en orderbriefjes die vervallen op een banksluitingsdag Voor de toepassing van dit artikel moet worden verstaan onder ‘consument’: iedere persoon die, uitsluitend voor nietberoepsdoeleinden, diensten verwerft of gebruikt. Betalingsopdracht gedomicilieerde wissels II.27 KBC Bank stemt ermee in om als domiciliaris te worden aangewezen op een wisselbrief of orderbriefje. Mits er voldoende dekking is en behoudens schriftelijk verzet van zijnentwege uiterlijk één bankwerkdag voor de vervaldag of de dag waarop de wisselbrief of het orderbriefje betaalbaar is, machtigt de betrokkene, zijnde de acceptant van een wisselbrief of orderbriefje die bij KBC Bank gedomicilieerd is, KBC Bank om het bedrag van de wisselbrief of het orderbriefje van zijn rekening te debiteren bij aanbieding op de vervaldag of op de dag waarop de wisselbrief of het orderbriefje betaalbaar is. Creditering na inning en directe creditering (onder gewoon voorbehoud) II.28.1 In principe wordt de opbrengst van een incasso, na aftrek van de kosten, pas op de rekening van de begunstigde gecrediteerd na effectieve inning door de bank en in geval van internationaal incasso na de eventuele repatriëring van de gelden (creditering na inning). II.28.2 KBC Bank kan evenwel de verwachte opbrengst van de ter incasso gegeven financiële en/of handelsdocumenten al vóór de effectieve inning ervan op de rekening van de cliënt crediteren (directe creditering). Een directe creditering van de te innen waarde op rekening naar aanleiding van een incasso-opdracht waarvan de afloop op het ogenblik van de creditering nog niet zeker is, gebeurt steeds bij wijze van voorschot en onder uitdrukkelijk voorbehoud van effectieve inning. Indien het bedrag van de ter incasso gegeven financiële en/of handelsdocumenten, om welke reden ook, niet aan de bank wordt overgemaakt, kan KBC Bank van rechtswege en zonder ingebrekestelling steeds de volgende bedragen van de rekening van de begunstigde debiteren: - de voorgeschoten bedragen met als valutadatum de datum van de creditering onder voorbehoud - de eventuele kosten - het bedrag van een eventueel koersverlies te wijten aan koersschommelingen tussen de datum van beschikbaarstelling van de gelden en de datum van debitering. Indien door de debitering een debetstand ontstaat, is daarop de debetrente verschuldigd waarvan sprake in artikel I.30.


37/48 CW4337N

KBC Bank behoudt zich niettemin het recht voor de onbetaalde financiële en/of handelsdocumenten steeds te behouden en de daaraan eventueel verbonden rechten uit te oefenen tot het toegestane voorschot, kosten inbegrepen, volledig is aangezuiverd. II.28.3 In geval van internationaal incasso kan KBC Bank bij creditering na inning evenwel reeds vóór de effectieve inning de verwachte opbrengst, na aftrek van de kosten, op de rekening van de cliënt crediteren na ontvangst van een betalingsbericht vanwege haar correspondent. Deze creditering gebeurt steeds onder uitdrukkelijk voorbehoud van effectieve inning. Wanneer bedragen van ter incasso gegeven documenten, om welke reden ook en ongeacht binnen welke termijn, niet daadwerkelijk aan de bank worden overgemaakt of na een overmaking worden teruggeëist, dan beschikt de bank over de rechten vermeld in artikel II.28.2. Dergelijke gevallen kunnen zich bijvoorbeeld voordoen bij problemen te wijten aan de buitenlandse correspondentbank, verzet tegen de uitbetaling, herroeping van de opdracht, gebrek aan fonds, beslag, faillissement, gerechtelijke beslissing, embargo of andere wettelijke redenen. LCR-systeem (Lettre de Change - Relevé) II.29 Op Franse betrokkenen uitgeschreven wisselbrieven of door Franse natuurlijke of rechtspersonen ondertekende orderbriefjes die aan welbepaalde criteria voldoen, kunnen worden geïnd onder het LCR-systeem. De bank kan het incassoprovenu bij wijze van rechtstreekse creditering vervroegd ter beschikking van de cliënt stellen. Verzending - Verzekering II.30.1 Tenzij anders is overeengekomen, worden de financiële en/of handelsdocumenten verzonden of door de bank bezorgd op de wijze die het best overeenstemt met hun aard of hun plaats van bestemming. II.30.2 Voorzover mogelijk en voorzover de cliënt er uitdrukkelijk om verzoekt, wordt de verzending van financiële en/of handelsdocumenten verzekerd op kosten van de cliënt. De bank gaat daartoe een verzekering aan bij een door haar gekozen verzekeringsmaatschappij. In geval van verlies zullen de belanghebbenden slechts recht hebben op de vergoeding die door de verzekeringsmaatschappij aan KBC Bank wordt uitgekeerd. Waarborg van echtheid II.31 De cliënt waarborgt de echtheid van de handtekeningen voorkomend op de door hem aan de bank afgegeven financiële en/of handelsdocumenten en waarborgt ook dat die zijn geplaatst door een bevoegd persoon. Onder voorbehoud van de controleplicht vermeld in artikel I.6.2, is KBC Bank niet verantwoordelijk voor de controle van de echtheid van de vermeldingen en van de handtekeningen die voorkomen op de ter incasso gegeven financiële en/of handelsdocumenten. Wanneer een derde tegenover de bank een aanspraak formuleert wegens de valsheid van een handtekening of van een andere vermelding op de afgegeven financiële of handelsdocumenten, zal de cliënt de bank te allen tijde vrijwaren. Meer in het bijzonder is de bank niet aansprakelijk voor de terugbetaling waartoe de remittent van financiële of handelsdocumenten zou zijn gehouden ingevolge algemeen erkende gebruiken of buitenlandse wetsbepalingen betreffende het namaken, vervalsen of wederrechtelijk aanbrengen van handtekeningen of vermeldingen die op de documenten voorkomen. KBC Bank kan bij vaststelling van valsheid en/of vervalsing van stukken, deze inhouden om de verdere omloop ervan te verhinderen. Eventueel kan de bank dergelijke stukken aan de gerechtelijke instanties doorgeven. Centrale verwerking van handelspapier (Wisselinhouding) II.32 Wisselbrieven en orderbriefjes, uitgedrukt in euro en gedomicilieerd bij een financiële instelling door middel van een genormaliseerd rekeningnummer, zijn onderworpen aan het door de Nationale Bank van België (hierna NBB genoemd) georganiseerde systeem van geautomatiseerde betaling en centrale verwerking van handelspapier. De domiciliëring moet blijken uit de vermelding op de wisselbrief of het orderbriefje van het nummer van de te debiteren rekening van de debiteur, betrokkene van de wisselbrief of uitschrijver van het orderbriefje. De cliënt-debiteur van dat handelspapier aanvaardt dat de betaling zal gebeuren door debitering van vermelde rekening, met uitsluiting van andere rekeningen. De cliënt aanvaardt dat deze wisselbrieven en orderbriefjes in Brussel worden gecentraliseerd en dat alle verrichtingen die met zo’n handelspapier verband houden (zoals incasso, protestbetekening, kennisgeving van nietbetaling, schrapping van het protest) rechtsgeldig in Brussel door de NBB worden uitgevoerd. KBC Bank draagt geen aansprakelijkheid terzake. Elke informatie-uitwisseling en het doorgeven van instructies met betrekking tot dit handelspapier gebeurt via KBC Bank. De cliënt verzaakt elke vordering die voortvloeit uit het feit dat het protest van niet-betaling van zo’n handelspapier in Brussel wordt opgesteld, en dit ten aanzien van KBC Bank, de NBB, elke andere bij het incasso betrokken instelling en alle door het handelspapier verbonden partijen. Als de cliënt zijn verbintenis uit hoofde van zo’n handelspapier heeft doen avaliseren, verbindt hij zich ertoe van de avalgever de instemming met de hierboven beschreven werkwijze te verkrijgen, evenals de voormelde verzakingen. Wordt de instemming of de verzaking niet verkregen, dan maakt de cliënt zich sterk om KBC Bank, de NBB, elke andere bij het incasso betrokken instelling en alle door het handelspapier verbonden partijen te vrijwaren tegen aanspraken van de avalgever van de cliënt die zouden


38/48 CW4337N

voortvloeien uit het feit dat de verrichtingen inzake dit handelspapier (de verrichtingen inzake de protestprocedure inbegrepen) in Brussel door de NBB worden uitgevoerd. De cliënt-debiteur (de betrokkene van een wisselbrief, uitschrijver van een orderbriefje of iedere persoon met dezelfde verplichtingen) doet afstand van zijn recht bepaald in artikel 39 van de Wisselbriefwet om, in geval van betaling, de uitlevering te vorderen van het effect, voorzien van de kwijting van de houder. Ook stemt hij ermee in dat de betaalde wissels en de geprotesteerde wissels in geen geval aan hem worden teruggegeven, maar gedeponeerd en bewaard worden bij de NBB, waar eventueel, tegen betaling van het daarvoor geldende tarief, een officieel attest kan worden gevraagd. Deze wissels zullen alleen worden teruggegeven op verzoek van de rechterlijke macht. Alle in het kader van dit systeem gedomicilieerde en geaccepteerde wisselbrieven of orderbriefjes zullen bij gebrek aan een schriftelijke weigering of wijzigingsopdracht vanwege de cliënt overeenkomstig artikel II.27 op hun vervaldag of betaaldatum worden betaald, mits er voldoende fonds beschikbaar is. Bij gebrek aan een dergelijke uitdrukkelijke weigering of wijzigingsopdracht kan KBC Bank niet aansprakelijk worden gesteld voor de betaling. De cliënt-debiteur die op de vervaldag niet heeft betaald, maar vooralsnog zijn cambiale schuld wil inlossen, zal dat moeten doen via KBC Bank, en niet rechtstreeks via de deurwaarder of via de Nationale Bank van België, noch rechtstreeks in de handen van de schuldeiser. De cliënt is ertoe gehouden het bedrag van de wisselbrief of het orderbriefje, verhoogd met de protesten schrappingskosten en eventuele nalatigheidsinterest, te betalen op de door KBC Bank opgegeven rekening, met vermelding van het juiste kenmerk. KBC Bank kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de eventuele schade als gevolg van het niet-respecteren van de gegeven instructies. Kosten II.33.1 Onder voorbehoud van hetgeen werd bedongen in artikel II.15 met betrekking tot de grensoverschrijdende overmakingen, draagt de cliënt-opdrachtgever alle aan het incasso verbonden kosten en provisies, ook die aangerekend door andere optredende banken. De incassoprovisies en -kosten kunnen worden opgevraagd in elk KBC-bankkantoor. Ingeval de financiële en/of handelsdocumenten vóór de aanbieding door de remittent worden teruggevraagd, behoudt de bank het recht op de provisie en de kostenvergoeding. II.33.2 Een incassoprovenu in vreemde munt, waarvan de opbrengst moet worden omgerekend in euro, wordt voorzover mogelijk afgerekend tegen een door de bank op professionele basis te bepalen koers. Ingeval het provenu een niet-courante munt betreft, zal het naar best vermogen worden afgerekend. B. KBC-Documentair incasso II.34.1 KBC Bank zorgt voor het incasso van handelsdocumenten, al dan niet vergezeld van financiële documenten, af te leveren tegen hetzij betaling, hetzij acceptatie of op andere voorwaarden. Een dergelijk incasso wordt mede beheerst door de algemene voorwaarden die van toepassing zijn op alle incassoverrichtingen, opgenomen in artikel II.25 tot en met II.33. II.34.2 Alle ter incasso gezonden documenten moeten vergezeld zijn van een incasso-opdracht conform de ‘ICC Uniforme Regelen voor Incasso’s’. II.34.3 KBC Bank kan niet worden aansprakelijk gesteld wanneer geen nauwkeurige instructies worden verschaft omtrent de aflevering van de documenten, de verzending, verzekering, e.d.m. Zij gaat geen verbintenis aan en kan niet worden aansprakelijk gesteld voor: - handelingen van een partij, zoals een andere bank, aan wie instructies zijn gegeven; - de ontvangen documenten; - de vorm, de toereikendheid, de exactheid, de echtheid en de rechtskracht van de documenten, noch voor de algemene en bijzondere voorwaarden die voorkomen in de documenten; - de beschrijving, de hoeveelheid, het gewicht, de kwaliteit, de oorsprong, de staat, de verpakking, de aflevering, de conformiteit, de waarde en het bestaan van de goederen vertegenwoordigd door documenten van welke aard ook; - de goede trouw, de handelingen, de eventuele nalatigheid, de solvabiliteit en het nakomen van verplichtingen vanwege de afzenders, vervoerders, expediteurs, geadresseerden en verzekeraars van de goederen, en vanwege welke andere persoon ook; - de echtheid van de handtekeningen en de bevoegdheden van de ondertekenaars van de documenten; - de gevolgen voortvloeiend uit vertraging en/of verlies tijdens de overbrenging van de documenten of tijdens hun afhaling door de geadresseerde; - de gevolgen van de vertraging, verminking en andere fouten ontstaan bij het overbrengen van om het even welke telecommunicatie, en van fouten in de vertaling en/of interpretatie van de documenten.


39/48 CW4337N

II.34.4 KBC Bank incasseert de documenten zonder enige tussenkomst in de goederentransactie waarop de documenten betrekking hebben. Wanneer de cliënt in geval van niet-betaling van de documenten de bank verzoekt tussenbeide te komen in de behandeling van de goederen, kan de bank naar best vermogen en zonder op enige wijze aansprakelijk te zijn, optreden voor risico van de cliënt. De cliënt kan de bank niet aansprakelijk stellen wat betreft de solvabiliteit, eerlijkheid, eventuele fout of nalatigheid van de verzekeringsmaatschappijen en firma’s belast met de behandeling van de documenten en goederen. Bij afwezigheid van nauwkeurige instructies inzake de verzekering, het opslaan of de terugzending van de goederen e.d.m., kan de bank niet aansprakelijk worden gesteld. II.34.5 Zonder haar voorafgaande toestemming mag KBC Bank, voor documentaire remises, niet als geadresseerde of als consignatienemer van de koopwaar worden aangewezen. II.34.6 Aankopen van vreemde munten worden - tenzij zij lopen over een (sub)rekening in vreemde munt op naam van de cliënt - afgerekend tegen de koers van de dag waarop de bank vanwege haar correspondenten het desbetreffende creditbericht ontvangt. AAN- EN VERKOPEN VAN BUITENLANDSE BANKBILJETTEN, VREEMDE MUNTEN, GOUDSTAVEN EN MUNTEN II.35.1 De bank koopt en verkoopt buitenlandse bankbiljetten, goudstaven en munten, evenwel zonder hiertoe verplicht te kunnen worden en onder voorbehoud van echtheid. Voor elke bestelling van buitenlandse bankbiljetten moet de cliënt het kantoor, waar hij deze ter beschikking wil hebben, ten minste vijf bankwerkdagen en ten hoogste twee weken vooraf in kennis stellen. II.35.2 De bank koopt en verkoopt vreemde munten contant en op termijn. De bank is gemachtigd om de uitvoering van een termijnverrichting afhankelijk te stellen van een door de cliënt te verstrekken waarborg. De cliënt machtigt de bank om de waarborg aan te leggen door debitering van zijn rekening of door overboeking van financiële instrumenten uit zijn effectenrekening. De voorwaarden voor termijnverrichtingen zijn nader bepaald in het bijzondere reglement ‘Valutatermijncontracten’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens enige termijnverrichting aan te gaan en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder termijnverrichtingen zullen plaatsvinden. II.35.3 De cliënt moet eventueel het bewijs leveren dat de beoogde verrichting overeenstemt met de wettelijke reglementering inzake verhandeling van vreemde munten (wisselreglementering in binnenen/of buitenland) zonder dat de bank terzake aansprakelijk kan worden gesteld. II.35.4 De aan- en verkoop van buitenlandse bankbiljetten en munten en de aan- en verkoop van goudstaven moeten steeds gebeuren via een rekening op naam van de cliënt. ALGEMENE BEPALINGEN MET BETREKKING TOT BELEGGINGSDIENSTEN EN NEVENDIENSTEN A. Cliëntenclassificatie II.36.1 Vooraleer beleggings- en nevendiensten aan te bieden zal de bank de cliënt onderbrengen in één van de volgende drie categorieën overeenkomstig de hieronder uiteengezette modaliteiten: - niet-professionele cliënten (hierna genoemd: retailcliënten); - professionele cliënten; - in aanmerking komende tegenpartijen. Elke categorie cliënten heeft recht op een verschillend beschermingsniveau zoals hieronder uiteengezet. De bank zal de cliënt inlichten over de categorie waarin hij is ingedeeld en over zijn eventueel recht om te vragen in een andere categorie ingedeeld te worden. Cliëntcategorieën en het bijbehorende beschermingsniveau II.36.2 Onder professionele cliënt wordt verstaan een cliënt die de nodige ervaring, kennis en deskundigheid bezit om zelf beleggingsbeslissingen te nemen en de door hem gelopen risico's adequaat in te schatten. Categorieën cliënten die als professioneel worden aangemerkt: (1) Entiteiten die een vergunning moeten hebben of gereglementeerd moeten zijn om op financiële markten actief te mogen zijn (bv kredietinstellingen, beleggingsondernemingen, verzekeringsondernemingen, instellingen voor collectieve belegging en de beheermaatschappijen daarvan, pensioenfondsen en de beheermaatschappijen daarvan, handelaren in grondstoffen en van grondstoffen afgeleide instrumenten of institutionele beleggers); (2) Grote ondernemingen die op individueel niveau aan twee van de onderstaande omvangvereisten voldoen: - balanstotaal: 20 000 000 EUR, - netto-omzet: 40 000 000 EUR, - eigen vermogen: 2 000 000 EUR. (3) Nationale en regionale overheden, overheidsorganen die de overheidsschuld beheren, centrale banken, internationale en supranationale instellingen zoals de Wereldbank, het IMF, de ECB, de EIB en andere vergelijkbare internationale organisaties; (4) Andere institutionele beleggers wier belangrijkste activiteit bestaat uit het beleggen in financiële instrumenten, inclusief instanties die zich bezig houden met de omwisseling van vermogen in effecten of andere financiële transacties. Cliënten die behoren tot de categorie professionele cliënten genieten niet van hetzelfde beschermingsniveau als de retailcliënten. Meer bepaald kunnen professionele cliënten de beleggersbescherming verliezen op de volgende vlakken: - Informatieverstrekking aan cliënten;


40/48 CW4337N

- De verplichting om, bij het verlenen van beleggingsdiensten, voldoende informatie te verzamelen over kennis en ervaring om zeker te zijn dat de geleverde producten en diensten geschikt of passend zijn voor hun cliënt; - Rapporteren aan de cliënten over de behandeling en uitvoering van opdrachten. II.36.3 Onder in aanmerking komende tegenpartij wordt verstaan een cliënt die de nodige ervaring, kennis en deskundigheid bezit om zelf beleggingsbeslissingen te nemen en de door hem gelopen risico's adequaat in te schatten. De volgende transacties of diensten kunnen worden uitgevoerd zonder te voldoen aan de gebruikelijk in acht te nemen gedragsregels, optimale orderuitvoering (best execution) of de behandeling van cliëntenorders: (1) uitvoering van orders en samenhangende nevendiensten; (2) handelen voor eigen rekening en samenhangende nevendiensten; (3) ontvangen en doorgeven van orders en samenhangende nevendiensten. Worden beschouwd als in aanmerking komende tegenpartijen: Beleggingsondernemingen, kredietinstellingen, verzekeringsondernemingen, ICB' s en de beheermaatschappijen daarvan, pensioenfondsen en de beheermaatschappijen daarvan, handelaren in grondstoffen en van grondstoffen afgeleide instrumenten, nationale regeringen en hun diensten (met inbegrip van de overheidsinstanties die met het beheer van de overheidsschuld belast zijn), centrale banken en supranationale organisaties en equivalenten van derde landen. Mits hun schriftelijke toestemming of op hun verzoek kunnen cliënten beschouwd worden als facultatieve in aanmerking komende tegenpartijen als zij voldoen aan de criteria zoals die beschreven staan in hun nationale wetgeving of in de wetgeving van België als de cliënt geen inwoner is van een EU-land. Het is de verantwoordelijkheid van een professionele cliënt en van een in aanmerking komende tegenpartij de bank in te lichten over elke wijziging in zijn situatie die een invloed kan hebben op zijn categorie-indeling. II.36.4 Een retailcliënt is een cliënt die niet is ingedeeld in de categorieën professionele cliënten of in aanmerking komende tegenpartijen. Retailcliënten krijgen de hoogste bescherming. Mogelijkheid om de indeling in een andere categorie te vragen II.36.5 Een cliënt die is ingedeeld in de categorie professionele cliënten of in aanmerking komende tegenpartijen kan kiezen voor een lagere cliëntcategorie met een hoger beschermingsniveau. De cliënt kan een hoger beschermingsniveau vragen voor alle zaken die hij doet met KBC Bank of ‘op basis van een productcategorie’, enkel met betrekking tot dealingroomproducten. De cliënt draagt de exclusieve verantwoordelijkheid om schriftelijk dat hoger beschermingsniveau te vragen wanneer hij meent dat hij de risico’s van zijn beleggingsbeslissingen niet kan inschatten of beheren zoals het moet. Een retailcliënt kan een lager beschermingsniveau kiezen als professionele cliënt voor al zijn zaken met KBC Bank of ‘op basis van een productcategorie’, enkel met betrekking tot dealingroomproducten. Retailcliënten die een dergelijke aanvraag doen, moeten echter voldoen aan minstens twee van de volgende criteria: - tijdens de voorafgaande vier kwartalen heeft de cliënt op de desbetreffende markt per kwartaal gemiddeld 10 transacties van significante omvang verricht; - de omvang van de portefeuille financiële instrumenten van de cliënt, welke zowel deposito's in contanten als financiële instrumenten omvat, is groter dan 500 000 EUR; - de cliënt is gedurende ten minste een jaar werkzaam of werkzaam geweest in de financiële sector, waar hij een beroepsbezigheid uitoefent of heeft uitgeoefend waarbij kennis van de beoogde transacties of diensten vereist is of was. Als KBC Bank een dergelijke aanvraag ontvangt van een retailcliënt, mag zij, zonder dat echter verplicht te zijn, de cliënt onderbrengen in de categorie professionele cliënten voor die diensten, producten en transacties. B. Belangenconflicten II.36.6 De bank heeft passende organisatorische en administratieve maatregelen genomen om te voorkomen dat belangenconflicten tussen de bank (met inbegrip van haar bestuurders, werknemers, met haar verbonden ondernemingen) en haar cliënten, of tussen cliënten onderling, de belangen van cliënten zouden schaden. Overeenkomstig de principes die voor heel de KBC-groep worden toegepast, heeft de bank een beleid inzake belangenconflicten opgesteld om te verzekeren dat alle redelijke stappen worden genomen om te handelen in het beste belang van de cliënt. Het beleid inzake belangenconflicten omvat de maatregelen die de bank heeft genomen om mogelijke belangenconflicten te identificeren, te voorkomen en te beheren. Onder meer worden de omstandigheden omschreven die een belangenconflict vormen of kunnen doen ontstaan dat een wezenlijk risico met zich brengt dat de belangen van één of meer cliënten worden geschaad. Verder worden de te volgen procedures en de te nemen maatregelen vermeld om dat belangenconflict te beheren en om te garanderen dat de relevante personen die betrokken zijn bij de bedrijfsactiviteiten van de bank kunnen handelen met de passende onafhankelijkheid. Onder deze procedures en maatregelen kunnen vermeld worden: - interne gedragscodes om te verzekeren dat het personeel van de bank eerlijk en in het belang van de cliënt handelt; - “Chinese muren” die de scheiding tussen gevoelige bedrijfsactiviteiten van de bank waarborgen; - preventie van ongepaste informatiestromen; - preventie van ongepaste invloed; - passende regels inzake transacties die het personeel van de bank voor eigen rekening uitvoert; - een passende regeling inzake ontvangen en/of betaalde voordelen (zie verder).


41/48 CW4337N

De cliënt kan op verzoek meer informatie over dit beleid inzake belangenconflicten bekomen bij de bank. C. Voordelen (inducements) II.36.7 In het kader van het verlenen van beleggings- en nevendiensten aan haar cliënteel kan de bank geldelijke en/of niet-geldelijke voordelen ontvangen van of geven aan derden. De bank ziet erop toe, mede aan de hand van haar beleid inzake belangenconflicten, dat deze voordelen bestemd zijn om de kwaliteit van de betrokken dienst ten behoeve van de cliënt ten goede te komen en geen afbreuk doen aan haar plicht om zich in te zetten voor de belangen van haar cliënt. De bank ontvangt bijvoorbeeld een vergoeding vanwege de beheersvennootschap van Instellingen voor Collectieve Belegging (ICB) voor de distributie van deze ICB’s (zgn. ‘distribution fee’). Dit geldt zowel voor ICB’s die door een beheervennootschap binnen de KBC-groep worden beheerd als voor ICB’s die door een derde vennootschap worden beheerd. Deze distribution fee situeert zich tussen 30% en 70% van de beheersvergoeding die de beheersvennootschap ontvangt. De distribution fee stelt de bank in staat haar distributienetwerk te gebruiken om een uitgebreid gamma van ICB’s aan haar cliënten aan te bieden, alsmede de nodige informatie te verstrekken. Ook bij een openbare verrichting met betrekking tot financiële instrumenten kan de bank een vergoeding ontvangen (al dan niet als lid van een plaatsingssyndicaat). Deze plaatsingsvergoeding, of de totale vergoeding waarvan ze deel uitmaakt, wordt doorgaans vermeld in het prospectus of in de definitieve voorwaarden (‘final terms’). Andere vergoedingen kunnen betrekking hebben op financiële analyses (niet-geldelijke vergoeding) die de bank kan gebruiken om haar beleggingsadvies op te baseren, of vergoedingen (betaald of ontvangen) voor de aanbreng van cliënteel. Meer gegevens over de aard en het bedrag of de berekeningswijze kunnen bekomen worden bij de bank. TRANSACTIES IN FINANCIËLE INSTRUMENTEN A. Orders met betrekking tot financiële instrumenten opgenomen in een gereglementeerde markt of verhandeld op een multilaterale handelsfaciliteit (hierna “MTF” genoemd) II.37.1 De voorwaarden voor transacties in financiële instrumenten zijn nader bepaald in het bijzondere reglement ‘Reglement Transacties financiële instrumenten’, inclusief het orderuitvoeringsbeleid. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens enig order te geven en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder orders en transacties in financiële instrumenten zullen plaatsvinden. II.37.2 Op verzoek van de cliënt kan de bank opdrachten uitvoeren tot het verrichten van transacties in financiële instrumenten opgenomen in Belgische of buitenlandse gereglementeerde markten of toegelaten tot de verhandeling op Belgische of buitenlandse MTF’s. De opdrachten worden uitgevoerd voor risico van de cliënt, met inachtneming van de wettelijke en reglementaire bepalingen en de gebruiken van de betrokken markten. De bank verbindt zich ertoe alle redelijke maatregelen te nemen om bij de uitvoering van orders het best mogelijke resultaat te bereiken voor haar cliënten, rekening houdend met de prijs, de kosten, de snelheid, de waarschijnlijkheid van uitvoering en afwikkeling, de omvang, de aard en alle andere voor de uitvoering van orders relevante aspecten. Om haar hiertoe in staat te stellen heeft de bank een orderuitvoeringsbeleid uitgewerkt, waarover passende informatie is opgenomen in het document “Informatie betreffende het orderuitvoeringsbeleid van KBC Bank” dat als bijlage bij het “Reglement Transacties financiële instrumenten” gevoegd wordt, en dat er integraal deel van uitmaakt. II.37.3 De risico’s eigen aan de handel in financiële instrumenten worden uitgebreid beschreven in de brochure ‘Beleggingsvormen: sterke en zwakke punten’, waarvan een exemplaar in elk bankkantoor ter beschikking ligt. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van deze brochure alvorens enig order door te geven en aanvaardt door de inhoud ervan gebonden te zullen zijn. II.37.4 In verband met de orders die worden geplaatst na advies van de bank, verbindt de cliënt zich ertoe alle dienstige informatie over zichzelf aan de bank te verstrekken om de bank in staat te stellen het risicoprofiel van de cliënt op te stellen en gepast advies te verstrekken. De bank is gerechtigd uit te gaan van de correctheid en volledigheid van de informatie die door de cliënt wordt verstrekt. Het is de verantwoordelijkheid van de cliënt de bank in te lichten over elke wijziging in de verstrekte informatie die van invloed kan zijn op het risicoprofiel van de cliënt. II.37.5 De cliënt stemt ermee in dat de bank of een door de bank aangewezen tussenpersoon als tegenpartij kan optreden voor de verrichtingen die niet op een gereglementeerde markt worden uitgevoerd. II.37.6 (opgeheven) II.37.7 De cliënt verbindt zich ertoe geen verplichtingen op zich te nemen die zijn financiële draagkracht te boven gaan. II.37.8 De cliënt gaat ermee akkoord dat de bank het bericht van uitvoering ter beschikking stelt via de rekeningafschriftendrukkers en/of aan haar loketten, indien de cliënt zijn overige correspondentie heeft gedomicilieerd bij de bank overeenkomstig artikel I.17.1. Het bericht van uitvoering wordt geacht te zijn ontvangen op het ogenblik dat het aldaar ter beschikking is. De terbeschikkingstelling via rekeningafschriftendrukkers geldt zodra de cliënt daartoe technisch in de mogelijkheid wordt gesteld. Ingeval de cliënt verkiest het bericht van uitvoering via de post te ontvangen, wordt het bericht geacht te zijn afgegeven de tweede dag na de datum die erop vermeld staat.


42/48 CW4337N

II.37.9 De cliënt geeft de bank onherroepelijk de toestemming om in de gevallen beschreven in de artikelen 34 en 35 van de Wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, en in artikel 18bis van de Wet van 2 maart 1989 op de openbaarmaking van belangrijke deelnemingen in ter beurze genoteerde vennootschappen en de reglementering van de openbare overnameaanbiedingen, of in enige latere wetgeving die ter vervanging van de opgesomde wetgeving wordt uitgevaardigd, aan de daarin vermelde autoriteiten alle inlichtingen en documenten te verstrekken, inclusief de identiteit van de cliënt, die deze autoriteiten noodzakelijk achten voor het voeren van een onderzoek. De cliënt geeft de bank ook onherroepelijk de toestemming om in de gevallen beschreven in de reglementen van de betrokken gereglementeerde markt, MTF en/of de clearingorganisatie, aan de daarin vermelde autoriteiten of organen alle inlichtingen en documenten te verstrekken, inclusief de identiteit van de cliënt, diens posities en transacties, die deze autoriteiten nodig achten voor het voeren van een onderzoek. II.37.10 De cliënt kan een order wijzigen of annuleren tenzij het oorspronkelijke order al is uitgevoerd. Wanneer een vroeger gegeven order wordt gewijzigd of bevestigd zonder dat de cliënt uitdrukkelijk meedeelt dat het gaat om een wijziging of bevestiging, zal dat order worden beschouwd als een nieuw order dat naast het oorspronkelijke order zal bestaan. II.37.11 De orders worden gegeven door ondertekening van een standaardopdrachtformulier dat door de bank aan de cliënt wordt voorgelegd. De cliënt erkent uitdrukkelijk de absolute bewijskracht van dat standaardformulier. Naast de terbeschikkingstelling van KBC-Telecenter of KBC-Online, waarvoor bijzondere reglementen gelden, kan de bank, zonder daartoe evenwel verplicht te zijn, een order gegeven op een andere wijze dan door ondertekening van een standaardopdrachtformulier overeenkomstig artikel I.16 aanvaarden en naar best vermogen uitvoeren, zonder daarvoor evenwel te kunnen worden aansprakelijk gesteld. Van deze orders zal de bank de gegevens op eigen initiatief overnemen op een standaardformulier, dat geacht wordt, behoudens tegenbewijs, een absolute bewijskracht te hebben. De bank kan de uitvoering van dergelijke orders ook uitstellen tot na de schriftelijke bevestiging door de cliënt. Ingeval een order wordt gedeponeerd in de brievenbus of in de mailbox van een bankkantoor, kan de bank niet worden aansprakelijk gesteld voor een eventueel verlies van de opdracht of voor een te late uitvoering. II.37.12 Sedert 1 januari 2008 levert de bank geen materiële financiële instrumenten meer af aan de cliënt, ingevolge de Wet van 14 december 2005 houdende afschaffing van de effecten aan toonder. Ook vóór die datum aangekochte, maar niet afgehaalde financiële instrumenten kunnen derhalve ook niet meer materieel worden geleverd. Dergelijke financiële instrumenten zal de bank opnemen in een bestaande of ambtshalve voor de cliënt geopende effectenrekening, onder toepassing van het gebruikelijke bewaarloon. Wanneer de cliënt opdracht geeft om materiële financiële instrumenten te verkopen, dient hij de financiële instrumenten eerst op een effectenrekening te plaatsen en zal de verkooptransactie vanaf die effectenrekening worden uitgevoerd. Indien de verkoop om welke reden ook niet doorgaat, zal de cliënt de financiële instrumenten niet meer materieel kunnen terugvragen. In dat geval zal de cliënt bewaarloon verschuldigd zijn. II.37.13 De bank kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de schade die de cliënt kan ondervinden: - wegens overmacht die de normale en vlotte uitvoering van de orders in de weg staat (bv. storingen in de stroomtoevoer, de (tele)communicatie- en computersystemen van de bank of van een derde die bij de uitvoering moet tussenbeide komen); - wegens storingen in de stroomtoevoer of de communicatie-, verhandelings- en vereffeningssystemen van de betrokken gereglementeerde markt, MTF en/of de clearingorganisatie die een invloed hebben op het regelmatige verloop van de handel; - wegens schorsing van de notering, opschorting of sluiting van de handel; - wegens alle andere maatregelen genomen door de betrokken gereglementeerde markt of MTF of buitengewone omstandigheden die de goede werking, de orde of de veiligheid van de markten belemmeren; - en in het algemeen wegens alle fouten gemaakt door een derde (o.a. door de markt en een tussenpersoon) die bij de uitvoering van orders betrokken is. De cliënt kan op geen enkel ogenblik de bank aansprakelijk stellen voor enige schade die hij mocht lijden en die niet te wijten is aan een zware fout of bedrog vanwege de bank. In geval van een zware fout vanwege de bank is de bank alleen aansprakelijk voor de directe schade. De bank kan nooit worden aansprakelijk gesteld voor enige vorm van indirecte schade of gevolgschade, kansderving inbegrepen. II.37.14 Voorzover mogelijk gelden voor transacties in financiële instrumenten die niet in een gereglementeerde markt of MTF zijn opgenomen, mutatis mutandis dezelfde regels als voor transacties in financiële instrumenten die in een gereglementeerde markt of MTF zijn opgenomen. B. Inschrijvingen II.38 Op verzoek en voor rekening van haar cliënten belast de bank zich met de inschrijvingen van financiële instrumenten op de primaire markt en met de inschrijvingen op bestaande financiële instrumenten die worden aangeboden met het oog op een beursnotering. Deze inschrijvingen gebeuren in voorkomend geval overeenkomstig de voorwaarden bepaald in het prospectus van de betrokken verrichting. De bepalingen van rubriek A, met uitzondering van punt 13, zijn mutatis mutandis van toepassing. Dergelijke inschrijvingen kunnen in principe niet worden geannuleerd of gewijzigd.


43/48 CW4337N

C. Levering van financiële instrumenten II.39. Sedert 1 januari 2008 worden financiële instrumenten niet meer materieel geleverd, ingevolge de Wet van 14 december 2005 houdende afschaffing van de effecten aan toonder. De bank levert derhalve ook geen duplicaten, materiële coupures (bv. na coupureruil), materieel gesplitste effecten (na split), e.d.m. meer af aan de cliënt. Materiële financiële instrumenten die de cliënt bij de bank afgeeft met het oog op deelname aan de algemene vergadering van de emittent ervan worden op een effectenrekening geplaatst. De cliënt zal deze financiële instrumenten niet meer in materiële vorm terugkrijgen. D. Instellingen voor Collectieve Beleggingen (ICB’s) en KBC-Deltaplan Instellingen voor Collectieve Beleggingen (ICB’s) II.40 De cliënt kan via de bank rechten van deelneming verwerven in door de bank aangeboden Belgische ICB’s van het type beleggingsfonds of beleggingsvennootschap. De cliënt kan kiezen tussen ICB’s waarvan de netto-opbrengst van de rechten van deelneming wordt uitgekeerd of gekapitaliseerd. ICB’s bestaan uit een vast dan wel een veranderlijk aantal rechten van deelneming. De rechten van deelneming in een ICB met een veranderlijk aantal rechten van deelneming worden uitgegeven en ingekocht door de ICB tegen de inventariswaarde, vermeerderd of verminderd met de kosten en provisies. De rechten van deelneming in een ICB met een vast aantal rechten worden op de gereglementeerde markt verhandeld. De cliënt kan eveneens via de bank rechten van deelneming verwerven in door de bank aangeboden ICB’s naar buitenlands recht. De cliënt kan op eenvoudig verzoek een exemplaar van het prospectus en halfjaarlijks verslag verkrijgen. De cliënt verklaart zich door zijn inschrijving of aankoop akkoord met de voorwaarden, vermeld in het prospectus. KBC-Deltaplan II.41 Een KBC-Deltaplan bestaat uit een KBC-Beleggingsplan, een KBC-Afbouwplan of een KBC-Uitkeringsplan. Bij het openen van een KBC-Beleggingsplan wordt automatisch een renteloze beleggingsplanrekening en een effectenrekening geopend. De deelnemer aan een KBC-Beleggingsplan verbindt zich ertoe geregeld een bepaalde som te storten op de beleggingsplanrekening. Wanneer de vereiste minimuminlage bereikt is, wordt dit bedrag door de bank volledig belegd in rechten van deelneming in een door de cliënt gekozen en door de bank aangeboden ICB. Voor de deelnemer aan een KBC-Afbouw- of Uitkeringsplan worden periodiek rechten van deelneming van ICB’s die nodig zijn om een bepaald bedrag te bereiken, verkocht uit zijn effectenrekening. De opbrengst van deze verkoop wordt op rekening gestort. E. KBC-Kasbons en KBC-Certificaten II.42 De cliënt kan intekenen op KBC-Kasbons en KBC-Certificaten. De voorwaarden van toepassing voor KBCKasbons en KBC-Certificaten zijn nader bepaald in het bijzondere reglement ‘Reglement KBC-Termijnbeleggingen’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens enig order te geven en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder intekeningen op deze diensten zullen plaatsvinden. F. Inning van de opbrengst en/of het kapitaal van financiële instrumenten en andere verrichtingen II.43.1 De bank kan, zonder daartoe verplicht te zijn, haar diensten aanbieden voor de inning, in binnenen buitenland, van de opbrengst (onder meer de coupons en de dividenden) of het kapitaal van terugbetaalbare financiële instrumenten en voor andere verrichtingen in binnenen buitenland, zoals regularisatie van financiële instrumenten, conversie van converteerbare obligaties, verrichtingen met betrekking tot een openbaar bod tot aankoop of ruil van financiële instrumenten, uitoefening van inschrijvingsrechten, en soortgelijke verrichtingen. Voor deze diensten mag de bank naast de gemaakte kosten ook een provisie aanrekenen die varieert naar gelang van de aard van de verrichting. II.43.2 Inzake de inning van de opbrengst en/of het kapitaal van financiële instrumenten, treedt de bank op in de hoedanigheid van commissionair ter incasso en onder voorbehoud van goede afloop. Wanneer de bank al vóór de effectieve inning de rekening van de cliënt heeft gecrediteerd met het te innen bedrag, maar naderhand de werkelijke uitbetaling ervan niet verkrijgt, is de belanghebbende verplicht de tegenwaarde - verhoogd met alle kosten en wisselkoersverschillen - terug te betalen. Voor de vreemde waarden gebeurt dat tegen de koers van de dag van hun afgifte. De bank is te allen tijde gerechtigd de rekening(en) van de opdrachtgever van rechtswege te debiteren voor de haar terug te betalen bedragen. II.43.3 De bank knipt geen coupons die zich in haar bezit bevinden met het oog op de afzonderlijke afgifte ervan aan de cliënt. Deze regel geldt ongeacht of de financiële instrumenten al dan niet op een effectenrekening zijn geboekt of in pand werden gegeven. II.43.4 Met betrekking tot financiële instrumenten die niet formeel in een effectenrekening werden opgenomen of in pand werden gegeven maar waarvan de bank het bezit heeft, behoudt de bank zich het recht voor vervallen coupons te innen met inachtneming van alle wettelijke verplichtingen terzake. De bank is daartoe evenwel niet verplicht; zij kan niet worden aansprakelijk gesteld wanneer zij in dit geval niet overgaat tot inning van de coupons zonder de uitdrukkelijke opdracht van de cliënt.


44/48 CW4337N

II.43.5 De bank is niet aansprakelijk wanneer zij de cliënt niet in kennis stelt van een aflossing door uitloting of door vervroegde terugbetaling, een ‘class action’ of soortgelijke verrichtingen, ook al zou de bank occasioneel, of zelfs bij herhaling, dergelijke gebeurtenissen aan de cliënt meedelen. G. Met verzet aangetekende waarden - vervalste of nagemaakte waarden II.44.1 De cliënt kan bij de bank een uittreksel uit het ‘Bulletin der met verzet aangetekende waarden’ opvragen. De bank treedt bij transacties in financiële instrumenten, behoudens andersluidende overeenkomst, op als commissionair. De cliënt draagt alle gevolgen die kunnen voortvloeien uit de deponering of verhandeling van onregelmatige waarden, niet meer gangbare waarden of waarden waartegen in België of in een ander land verzet werd aangetekend. Wanneer de bank ondanks het verzet zulke waarden toch zou hebben betaald of op dergelijke waarden een voorschot zou hebben verleend, moet de betrokken cliënt de bank op eerste verzoek alle ontvangen bedragen terugbetalen, onverminderd alle eventuele andere door hem te vergoeden schade. De cliënt geeft zijn toestemming tot mededeling van zijn identiteit aan de opposant, zelfs indien het verzet gebeurt na de aanbieding van het effect bij de bank. II.44.2 De bank mag steeds de rekening(en) van deze cliënt zonder voorafgaand bericht debiteren voor alle bovengenoemde bedragen. De kosten die normaal door de bank worden aangerekend voor de bewaring van financiële instrumenten, zijn verschuldigd door de cliënt ten laste van wie de financiële instrumenten in beslag werden genomen door de bank uit hoofde van de wettelijke voorschriften. II.44.3 Buitengerechtelijk verzet op financiële instrumenten, waarbij de wettelijke vormvereisten van de Wet van 24 juli 1921 op de ongewilde buitenbezitstelling van titels aan toonder niet werden nageleefd, wordt niet aanvaard. II.44.4 De bank heeft steeds het recht om voor rekening van de cliënt financiële instrumenten aan te kopen ter vervanging van die waarop verzet werd betekend, teneinde aan reeds aangegane verplichtingen te kunnen voldoen, en in dit kader de rekening(en) van de cliënt te debiteren. II.44.5 Ingeval vervalsing of namaak wordt vastgesteld overeenkomstig artikel I.18.4, heeft de bank ook het recht om voorlegging van authentieke effecten te eisen of die aan te kopen voor rekening van de cliënt, teneinde aan reeds aangegane verplichtingen te kunnen voldoen. VERRICHTINGEN OP TERMIJN, OPTIES, FUTURES, SWAPS EN ANDERE FINANCIËLE TECHNIEKEN II.45.1 Via de bank kan de cliënt zich door verrichtingen op termijn, opties, futures, swaps of andere financiële technieken en instrumenten indekken tegen wisselkoers- of renteschommelingen of tegen koersbewegingen van zijn beleggingen. Hij kan door dergelijke verrichtingen eveneens trachten het rendement van zijn beleggingen te verhogen. II.45.2 De cliënt aanvaardt dat de voorwaarden voor deze transacties worden bepaald door de reglementen, voorschriften en gebruiken die van toepassing zijn op de markten waarop de transacties worden uitgevoerd, en door de met de bank overeen te komen bijzondere voorwaarden, inclusief het orderuitvoeringsbeleid van de bank. Niettegenstaande de aanvaarding van deze bijzondere voorwaarden, kan de bank in geen geval worden verplicht dergelijke transacties te aanvaarden. KBC-EFFECTENREKENINGEN II.46.1 De bank treedt op als bewaarnemer van effecten die zij voor de cliënt-bewaargever in bewaring houdt op één of meer effectenrekeningen. De bank behoudt zich het recht voor om de bewaarneming te weigeren van (ongeacht welke soort) Belgische of buitenlandse effecten die zij om redenen die uitsluitend van haar beoordeling afhangen, niet in bewaring wenst te nemen. II.46.2 De cliënt aanvaardt de vervangbaarheid van de effecten. Dit betekent dat de bank geen nummerverantwoording verschuldigd is bij overschrijving van de effecten, die wel van gelijke soort en waarde moeten zijn. De bank neemt Belgische en buitenlandse effecten in bewaring, met inbegrip van gedematerialiseerde effecten. Gedematerialiseerde effecten zijn effecten die uitsluitend op een effectenrekening kunnen worden aangehouden en niet meer in materiële vorm bestaan. Zij kunnen derhalve uitsluitend op girale wijze worden overgedragen. De bank levert effecten die op een effectenrekening werden geplaatst, niet meer materieel af aan de cliënt, overeenkomstig de Wet van 14 december 2005 houdende afschaffing van de effecten aan toonder. II.46.3 De bank kan de door de cliënt in bewaring gegeven effecten, die daarvoor in aanmerking komen, in onderbewaargeving toevertrouwen aan daarvoor bevoegde instellingen zoals Euroclear Belgium, de Nationale Bank van België of andere Belgische of buitenlandse (inter)professionele depositarissen of clearinginstellingen (onderbewaarnemers genoemd). Deze onderbewaarnemers kunnen gevestigd zijn in België, in een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte of daarbuiten. De onderbewaarnemers kunnen op hun beurt een beroep doen op andere onderbewaarnemers, die al dan niet in hetzelfde land gevestigd zijn. De bank is niet aansprakelijk voor de handelingen van onderbewaarnemers van effecten, onder meer bij verlies door deze laatsten van toevertrouwde effecten, behalve wanneer zou blijken dat de bank bij de aanstelling van een onderbewaarnemer een keuze heeft gemaakt die een normaal en zorgvuldig bankier in dezelfde omstandigheden niet zou hebben gemaakt.


45/48 CW4337N

De cliënt aanvaardt dat de verplichtingen, die voor de bank voortvloeien uit de reglementen en contracten die ze sluit met de hoger genoemde onderbewaarnemers, aan de cliënt tegenstelbaar zijn. Meer informatie over de hieraan verbonden rechten, plichten en risico’s wordt verstrekt in het Reglement Effectenrekeningen. De cliënt geeft de bank tevens de onherroepelijke toestemming om alle inlichtingen en documenten met betrekking tot de door hem of voor zijn rekening in bewaring gegeven effecten te verstrekken aan de autoriteiten en instanties die bevoegd zijn om deze gegevens op te vorderen krachtens de voor hen geldende wetgeving en regelgeving. De gegevens die kunnen verstrekt worden omvatten onder meer de identiteit en het domicilieadres van de cliënt, het aantal en de kenmerken van de in bewaring gegeven effecten alsook het tijdstip waarop de effecten in bewaring zijn gegeven (“nominee” - stelsel). Ter verduidelijking wijst de bank erop dat in bepaalde landen zoals bijvoorbeeld Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Australië en andere, vennootschappen die aandelen uitgeven gerechtigd kunnen zijn om informatie in te winnen over de identiteit en het domicilieadres van de uiteindelijke eigenaars van die aandelen alsook over de omvang van hun aandelenbezit. Dit heeft voor gevolg dat de bank als bewaarnemer, voor aandelen uitgegeven of noterend in dergelijke landen, verplicht kan worden de betreffende informatie aan de bevoegde instanties te verstrekken. De cliënt erkent deze plicht en verbindt zich ertoe, indien de bank niet over alle gevraagde gegevens beschikt, om haar op eerste verzoek alle relevante ontbrekende gegevens te verstrekken. Indien de cliënt geen gevolg geeft aan dit verzoek is hij gehouden de bank schadeloos te stellen voor alle schadelijke gevolgen van dit verzuim, met inbegrip van onrechtstreekse schade. II.46.4 Het deponeren van de effecten gebeurt door afgifte tegen kwijting aan de loketten in het bankkantoor. De eigenlijke deponering of inboeking van de effecten op de effectenrekening geschiedt onder voorbehoud van aanvaarding van de effecten door de bank, Euroclear Belgium, de Nationale Bank van België of de onderbewaarnemer. Onregelmatige effecten of effecten waarop een zichtbaar of verborgen gebrek rust, worden niet aanvaard. II.46.5 Indien de cliënt-houder van materiële effecten aan toonder via de bank vraagt om die effecten om te zetten naar effecten op naam, zal de cliënt zijn effecten aan toonder deponeren op een effectenrekening. De bank doet dan verder het nodige voor de omzetting, ten aanzien van de emittent van de effecten. II.46.6 Voor het bijhouden van effectenrekeningen wordt een bewaarloon aangerekend dat wordt bepaald door de bank. Informatie over de tarifering en de periodiciteit van aanrekening wordt aan de cliënt meegedeeld door middel van de Tarievenkaart Effectenverrichtingen die ook kan worden verkregen in elk KBC-bankkantoor, via KBC-Online of via de KBC-website www.kbc.be. Alle onkosten en eventuele belastingen die door de bank voor de in bewaring gegeven effecten worden gemaakt en/of verschuldigd zijn, kunnen van de cliënt worden teruggevorderd. II.46.7 De voorwaarden voor het gebruik van deze rekeningen zijn nader bepaald in het bijzondere reglement ‘Reglement Effectenrekeningen’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens deze rekeningen te voeren en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder de verrichtingen op deze rekeningen zullen plaatsvinden. BEWARING VAN GOUDSTAVEN EN BELEGGINGSMUNTEN II.47 De bank treedt op als bewaarder van goudstaven en gouden beleggingsmunten. Bij deponering wordt aan de cliënt een borderel afgegeven met de omschrijving van de in bewaring gegeven voorwerpen. De bank is niet aansprakelijk voor de schade die de cliënt zou kunnen lijden wegens gebreken die aan de door hem gedeponeerde voorwerpen zelf zijn verbonden of voor onregelmatigheden of beschadigingen die vóór de deponering zijn ontstaan. De cliënt is verplicht om de bank te vergoeden voor elke schade die de bank zou kunnen ondervinden als gevolg van het deponeren van dergelijke voorwerpen bij de bank. De teruggave van de gedeponeerde voorwerpen gebeurt aan de loketten van de KBC-bankkantoren. De bank moet de opgevraagde voorwerpen binnen een redelijke termijn teruggeven. Geen teruggave is verschuldigd in geval van overmacht. De bank bevrijdt zich geldig in geval van verlies of vernietiging van de gedeponeerde voorwerpen, behoudens overmacht, door naar haar keuze identieke voorwerpen af te geven of de tegenwaarde te vergoeden op de dag dat zij de aanvraag tot teruggave ontvangt. De tegenwaarde zal worden bepaald op basis van een notering op een markt of op basis van een door de bank verrichte waardering. Voor de bewaring worden kosten aangerekend die worden bepaald door de bank; informatie over de tarifering en de periodiciteit van aanrekening kan worden verkregen in elk KBC-bankkantoor. De bank is gerechtigd de kosten te innen door debitering van de bankrekening van de cliënt. De bank mag de teruggave van de in bewaring gegeven voorwerpen weigeren zolang de cliënt aan de bank om welke reden ook bepaalde sommen verschuldigd is. II.48 (opgeheven) KBC-SAFES EN KBC-NACHTKLUIZEN II.49.1 In de meeste kantoren van de bank kunnen de cliënten een safe huren voor het opbergen van waarden, documenten, juwelen en andere te beveiligen goederen. II.49.2 De voorwaarden voor het gebruik van safes zijn nader bepaald in het bijzondere reglement ‘Safes’. De cliënt verklaart kennis te zullen nemen van dit reglement alvorens een safe te huren en aanvaardt dat dit reglement de bindende voorwaarden omvat waaronder de huur van een safe zal plaatsvinden. De huurder van de safe aanvaardt dit reglement door de ondertekening van de ‘safehuurovereenkomst’.


46/48 CW4337N

II.49.3 Iedere safehuurder is in het kader van een door de bank afgesloten polis verzekerd voor de inhoud die zich in de safe bevindt. De voorwaarden van deze verzekering worden aan de cliënt meegedeeld bij de ondertekening van de ‘safehuurovereenkomst’, door middel van een uittreksel uit de verzekeringspolis, dat deel uitmaakt van het reglement ‘Safes’. De cliënten kunnen kennis nemen van de verzekeringsvoorwaarden door in het KBC-bankkantoor een exemplaar van het reglement op te vragen. II.49.4 In bepaalde kantoren houdt de bank een nachtkluis ter beschikking van de cliënten voor het deponeren van waarden. De voorwaarden voor het gebruik van de nachtkluis worden in een afzonderlijke overeenkomst geregeld. FINANCIËLE DIENST VOOR REKENING VAN VENNOOTSCHAPPEN II.50 De bank kan zich op verzoek van een vennootschap belasten met alle verrichtingen die tot de financiële dienst van deze vennootschap behoren, zoals het uitbetalen van coupons en uitkeerbare effecten, het aanvaarden van effecten voor het bijwonen van de algemene vergadering van aandeelhouders, het uitkeren van bonusaandelen of het liquidatiesaldo, omwisselingen, en dergelijke meer. Voor het vervullen van deze taken moet de betreffende vennootschap de bank de nodige informatie verschaffen. De voorwaarden van toepassing op deze vorm van dienstverlening worden in een afzonderlijke overeenkomst geregeld. BEMIDDELING INZAKE AANDEELHOUDERSCHAP IN BEDRIJVEN II.51 De bank of een van haar dochterondernemingen kan diensten verlenen inzake het aandeelhouderschap in bedrijven. Deze dienstverlening kan zowel betrekking hebben op controle- als minderheidsparticipaties, met name bij begeleiding bij fusies en overnames, het aanbrengen van een financiële partner, het organiseren van een beursintroductie of van een onderhandse plaatsing. De voorwaarden en de vergoeding inzake deze vorm van dienstverlening worden bij bijzondere overeenkomst geregeld. KBC-VERMOGENSADVIES II.52 De cliënt kan de bank belasten met contractueel beleggingsadvies met betrekking tot het door de cliënt beschreven vermogen. De bank verstrekt in dat geval alleen advies en de cliënt zorgt zelf voor de eventuele uitvoering ervan. Daartoe wordt tussen de bank en de cliënt een bijzondere overeenkomst vermogensadvies gesloten, waarin de voorwaarden en de vergoeding worden vastgesteld (bv. KBC-Persoonlijke Vermogensservice Plus en KBCPersoonlijke Vermogensservice Select). KBC-VERMOGENSBEHEER II.53 De cliënt kan aan KBC Asset Management NV, een dochteronderneming van de bank, vragen het door de cliënt beschreven vermogen te beheren, waarbij KBC Asset Management NV overeenkomstig de algemene richtlijnen van de cliënt de naar haar inzicht wenselijke beleggingen en/of wijzigingen van de bestanddelen van het beheerde vermogen zelf uitvoert. Daartoe wordt tussen de cliënt, de bank en KBC Asset Management NV een bijzondere overeenkomst ‘KBCVermogensbeheer’ gesloten, waarin de voorwaarden en de vergoeding worden vastgesteld. In dit kader treedt de bank op als bewaarder voor de gelden en de financiële instrumenten. Deze contractuele relatie wordt beheerst door de bepalingen van de bijzondere reglementen ‘Reglement KBC-Effectenrekeningen’ en ‘Reglement Transacties Financiële Instrumenten’, en door de bijzondere overeenkomst ‘KBC-Vermogensbeheer’. PENSIOENSPAREN EN DIENSTEN IN VERBAND MET AANVULLENDE PENSIOENEN II.54 Om belastingvermindering te genieten, kunnen door de wet bepaalde categorieën van natuurlijke personen, onderworpen aan de Belgische personenbelasting, in het kader van het pensioensparen stortingen verrichten op een collectieve spaarrekening bij de bank. De bedragen die de pensioenspaarder op de collectieve rekening plaatst, worden door de bank belegd in deelbewijzen van een beleggingsinstelling, opgericht in het kader van het pensioensparen. De collectieve spaarrekening is onderworpen aan de fiscale wetgeving op het pensioensparen, de bepalingen van de statuten of van het beheersreglement en van het door de cliënt te ondertekenen inschrijvingsbiljet. Bij overlijden van de pensioenspaarder wordt het pensioenspaarplan automatisch vereffend. Inzake aanvullende pensioenen biedt de bank een brede waaier van diensten aan die, naast het financieel beheer van pensioenfondsen, eveneens het ontwerpen en uitwerken van pensioenplannen, het actuarieel berekenen van de pensioenverbintenissen van het bedrijf en de uitkering van de pensioenen aan de begunstigden omvatten. COMMERCIËLE EN FINANCIËLE INLICHTINGEN II.55 Op schriftelijk verzoek van de cliënt en tegen betaling van een vergoeding kan de bank, voorzover wettelijk toegestaan, handelsinlichtingen verstrekken over personen en bedrijven in binnenen buitenland. De inlichtingen hebben uitsluitend betrekking op hun handelsactiviteiten. Deze inlichtingen zijn strikt vertrouwelijk en worden verstrekt zonder enige aansprakelijkheid vanwege de bank. De cliënt zelf moet ze op hun waarachtigheid onderzoeken. De cliënt mag de inlichtingen in geen geval aan derden meedelen.


47/48 CW4337N

VERZEKERINGEN II.56 KBC Bank treedt op als tussenpersoon bij het sluiten van bepaalde verzekeringscontracten. Bij het aanbieden, het voorstellen, het verrichten van voorbereidend werk tot het sluiten of bij het sluiten zelf van verzekeringscontracten, dan wel bij het assisteren in het beheer en de uitvoering ervan, treedt KBC Bank op als exclusieve verzekeringsagent van KBC Verzekeringen NV. KBC Verzekeringen is als verzekeringsonderneming toegelaten onder code 0014. Zij heeft haar zetel te 3000 Leuven, Professor Roger Van Overstraetenplein 2 en is ingeschreven in het RPR te Leuven onder nummer 0403.552.563. KBC Bank en KBC Verzekeringen NV zijn 100 % dochtermaatschappijen van KBC Groep NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, RPR Brussel 0403.227.515. In het register van verzekeringstussenpersonen dat door de CBFA wordt bijgehouden is KBC Bank als verzekeringsagent ingeschreven onder het CBFA-nummer 026256 A. Het register van de verzekeringstussenpersonen is terug te vinden op www.cbfa.be. (Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantie-wezen, Congresstraat 12-14, 1000 Brussel).


48/48 CW4337N

Reglement KBC-Bankkaart

Geregistreerd te Brussel op 4 april 2012 en van kracht met ingang van 16 april 2012. Deze uitgave telt 9 bladzijden.

Inleiding 1

Definities

2

De kaart, handtekeningstrook en de geheime code

3

Voorwaarden voor kaartgebruik

4

Kosten

5

Beschrijving en gebruik van de aan de kaart gekoppelde diensten

6

Limieten en fonds op rekening

7

Het bewijs van elektronische verrichtingen en klachten

8

Verplichtingen van de uitgever

9

Verplichtingen van de kaarthouder en de rekeninghouder

10 Risicoregeling 11 Terugbetaling van door of via een begunstigde geïnitieerde betalingstransacties 12 Aansprakelijkheid Bank 13 Teruggave van de KBC-Bankkaart 14 Gegevensverwerking 15 Geldigheidsduur van de kaart 16 Beëindiging van de dienstverlening 17 Wijzigingen in de overeenkomst 18 Rechtsmiddelen

Zetel van de vennootschap: KBC Bank NV – Havenlaan 2 – 1080 Brussel – België BTW BE 0462.920.226 – RPR Brussel – FSMA 026256 A Een onderneming van de KBC-groep

CW3510N

V04-2012 -/P. 1/9

Inleiding Dit reglement bepaalt de bijzondere rechten, verplichtingen en verantwoordelijkheden die het gebruik van de KBC-Bankkaart meebrengt, zowel voor de houder van de KBC-Bankkaart en/of de houder van de rekening(en) waaraan die kaart is gekoppeld, als voor de bank. Dit reglement vormt een aanvulling van de Algemene Bankvoorwaarden van de bank. Samen met de mededeling van de tarieven overeenkomstig Art. I.32 ABV vormen ze de raamovereenkomst. De ondertekening van het aanvraagdocument, eventueel met een elektronische handtekening of van het ontvangstbewijs van een KBC-Bankkaart geldt als uitdrukkelijke aanvaarding van dit reglement. Gedurende de contractuele looptijd hebben de kaarthouder en de rekeninghouder het recht om te allen tijde dit reglement op papier of op een andere duurzame drager te ontvangen. Artikel 1 - Definities Voor de toepassing van dit reglement moet men verstaan onder: - de KBC-Bankkaart: de genummerde magneetstripkaart, uitgegeven door de bank, al dan niet voorzien van een chip die de houder ervan de mogelijkheid biedt gebruik te maken van de diensten vermeld in dit reglement. Wanneer de KBC-Bankkaart niet is voorzien van een chip kunnen de mogelijkheden van de kaart beperkt worden tot het opvragen van rekeningafschriften bij de KBC-Matic-drukkers. - het Bancontact/Mister Cashsysteem: het netwerk van bankautomaten en verkooppuntterminals die de naam Bancontact/Mister Cash dragen, evenals, in voorkomend geval, soortgelijke systemen in het binnenland waarvan de kaarthouders gebruik kunnen maken; - het Maestro- en Cirrussysteem: het netwerk van bankautomaten en verkooppuntterminals die de naam Maestro en/of Cirrus dragen, evenals, in voorkomend geval, soortgelijke systemen in het buitenland waarvan de kaarthouders gebruik kunnen maken; - het Protonsysteem: het netwerk van bankautomaten, verkooppuntterminals, automaten en telefoontoestellen die het gebruik (laden en betalen) van Proton mogelijk maken; - middelen van toegang tot het systeem: de KBC-Bankkaart en eventueel het persoonlijke en geheime codenummer evenals de KBC-kaartlezer. - kaartgebonden rekening(en): de rekening(en) waaraan de kaart in het systeem steeds is gekoppeld en waarop alle debiteringen en crediteringen betreffende die rekening(en) in het kader van het systeem worden geboekt. Wanneer op het ogenblik van de debitering/creditering deze rekening niet meer bestaat of er om welke reden dan ook geen transacties op kunnen gebeuren, behoudt de bank zich het recht voor om een andere rekening op naam van de rekeninghouder te debiteren/crediteren. - het fonds op de kaartgebonden rekening(en): de op het ogenblik van de verrichting beschikbare tegoeden op de kaartgebonden rekening(en), in voorkomend geval verhoogd met de door de bank op deze rekening(en) toegestane kredieten; - de kaarthouder: de natuurlijke persoon op wiens naam of voor wiens gebruik de bank een kaart heeft uitgereikt en die gebruik kan maken van de functies omschreven in dit reglement; · - de rekeninghouder: de natuurlijke persoon of rechtspersoon op wiens naam bij de bank de bankrekening waaraan de kaart gekoppeld is, werd geopend; - de KBC-kaartlezer: een toestelletje (Unconnected Card Reader) waarin de kaarthouder zijn kaart steekt, en de bij de kaart horende geheime code invoert. De kaartlezer berekent vervolgens een nieuwe code waarmee de kaarthouder zich kan identificeren en opdrachten kan ondertekenen. - de Maatschappij: Atos Worldline NV, Haachtsesteenweg 1442, 1130 Brussel. - Card Stop: Centrum onder het beheer van Atos Worldline NV voor de melding van verlies en diefstal van de kaart.

CW3510N

V04-2012

-/-

P. 2/9

- De bank: KBC Bank NV, met maatschappelijke zetel te Havenlaan 2, 1080 Brussel, België; FSMA 026256 A, RPR Brussel; BTW BE 0462.920.226; E-mailadres: [email protected] - Een consument: een natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden. Artikel 2 - De kaart, handtekeningstrook en de geheime code De kaart wordt, naargelang de keuze van de aanvrager, hetzij in het kantoor ter beschikking gesteld van de kaarthouder, hetzij met de post verstuurd naar het laatst door de kaarthouder opgegeven adres. Om veiligheidsredenen moet de kaarthouder, onmiddellijk bij ontvangst, met een balpen zijn handtekening op de kaart plaatsen indien deze is voorzien van een handtekeningstrook. Aan de kaart is een geheime code verbonden. Deze geheime code wordt, naargelang de keuze van de aanvrager, hetzij door middel van een sms-bericht verstuurd naar het door de kaartaanvrager opgegeven gsm-nummer, hetzij verstuurd met de post, hetzij door de kaarthouder vrij gekozen aan een bankautomaat onmiddellijk na afgifte van de kaart in het kantoor. Indien de geheime code door middel van een sms-bericht wordt verstuurd, moet de kaarthouder dit bericht zo spoedig mogelijk verwijderen. In elk geval wordt het sms-bericht met de geheime code binnen de zeven dagen automatisch overschreven. De geheime code is strikt persoonlijk en niet overdraagbaar. Wanneer de cliënt zelf een geheime code kiest of zijn geheime code aanpast, mag hij geen code kiezen die door derden gemakkelijk kan worden achterhaald (bv. zijn geboortedatum, 1234, 0000, …). Zowel bij de aanmaak als bij elk gebruik van de kaart blijft het geheim karakter van het codenummer verzekerd. De kaart is persoonlijk en kan behoudens de hierna vermelde uitzonderingen niet worden overgedragen aan een derde. De kaarthouder kan zijn kaart uitsluitend tijdelijk voor de volgende doeleinden ter beschikking stellen van een derde: - om aangekochte goederen of diensten met de KBC-Bankkaart met Protonfunctie te betalen; - om de derde in staat te stellen de hem ter beschikking gestelde KBC-Bankkaart met Protonfunctie op te laden: deze oplading zal dan gebeuren doordat de derde aan de hand van een andere KBC-Bankkaart waarvan hij houder is en waaraan een geheime code verbonden is, de aan deze tweede kaart verbonden rekening debiteert om de KBC-Bankkaart met Protonfunctie te kunnen laden. Iedere mededeling van de geheime code blijft hierbij strikt verboden. De bank kan kaarten uitreiken aan de rekeninghouder of aan één of meer volmachthebbers, of aan derde personen die door de rekeninghouder worden aangewezen en die van hem de toestemming krijgen om de kaart te gebruiken voor de functies omschreven in dit reglement. De rekeninghouder verbindt zich ertoe de kaarthouder en de derde aan wie de kaart tijdelijk ter beschikking wordt gesteld om betalingen met Proton te verrichten of om de kaart op te laden, te informeren over de inhoud van dit reglement. Wanneer één of meer kaarten zijn uitgegeven op naam van één of meer volmachthebbers of aan derde personen of wanneer de kaarthouder de kaart tijdelijk heeft overgedragen aan een derde om er betalingen met Proton mee uit te voeren of om de kaart op te laden, is de rekeninghouder volledig aansprakelijk voor alle bedragen die verschuldigd zijn ten gevolge van zowel het rechtmatige als het onrechtmatige gebruik van de kaart door de kaarthouder(s) of door derden, onder voorbehoud van wat bepaald is in artikel 10. Artikel 3 - Voorwaarden voor kaartgebruik De bank beslist - na aanvraag van de cliënt - vrij over de gebruiksmogelijkheden van de kaart, onder de volgende voorwaarden: - de aanvrager moet een rekening aanhouden of openen bij de bank, hetzij als rekeninghouder, hetzij als volmachthebber;


- de rekeninghouder kan toegang krijgen tot de diensten, gekoppeld aan de bankkaart, ofwel voor zichzelf, ofwel overeenkomstig Art. 2 voor derden; - bij het verlopen van de geldigheidsduur van de kaart zal een nieuwe kaart worden aangemaakt (behalve in geval van beëindiging van de overeenkomst, overeenkomstig artikel 16) en ter beschikking van de kaarthouder worden gesteld, hetzij met de post, hetzij via het kantoor. De kaarthouder krijgt hiertoe een bericht als bijlage bij zijn rekeningafschriften. Deze nieuwe kaart blijft onderworpen aan de bepalingen van de raamovereenkomst. Artikel 4 - Kosten De rekeninghouder dient voor het gebruik van de aan de KBCBankkaart verbonden diensten jaarlijks een vergoeding te betalen die, tenzij anders vermeld, aan het begin van het jaar wordt gedebiteerd van de kaartgebonden rekening. Indien de kaart in de loop van het kalenderjaar wordt aangevraagd, zal er slechts een prorata aanrekening gebeuren van de jaarlijkse vergoeding. Daarnaast moet de rekeninghouder voor bepaalde diensten per transactie een vergoeding betalen. De vergoedingen worden berekend volgens de ter zake geldende tarieven, opgenomen in de mededeling inzake de tarieven. De rekeninghouder kan tevens in alle kantoren van de bank kennisnemen van deze tarieven. De verrichtingen in vreemde valuta die genoteerd worden op de Brusselse Beurs, worden in het devies van de kaartrekening omgerekend tegen een koers die door de Maatschappij wordt bepaald op basis van de indicatieve koers van de Europese Centrale Bank van de dag waarop zij de fiches van deze verrichtingen ontvangt. De verrichtingen in vreemde valuta die niet genoteerd staan op de Brusselse Beurs, worden in het devies van de kaartrekening omgerekend tegen de koers die de Maatschappij ontvangt van de internationale Maatschappijen op de dag waarop zij de fiches van deze verrichtingen ontvangt. Voor de landen die geen deel uitmaken van de Europese Muntunie, wordt deze koers verhoogd met een marge, die vermeld is in de mededeling inzake de tarieven. Dit geldt zowel voor geldopnemingen bij buitenlandse geldautomaten of banken als voor betalingen in buitenlandse handelszaken. De wisselkoersen schommelen en ze kunnen verschillen tussen het ogenblik van de transactie en de debitering van de rekening. In geval van beëindiging van de raamovereenkomst zal de rekeninghouder aanspraak kunnen maken op een prorata terugstorting van de vooraf betaalde kosten die op gezette tijden werden aangerekend. Zij worden naar evenredigheid terugbetaald vanaf de maand volgend op de datum van de beëindiging van de raamovereenkomst. Artikel 5 - Beschrijving en gebruik van de aan de kaart gekoppelde diensten Het gebruik van de KBC-Bankkaart voor andere doeleinden dan de diensten die in dit reglement beschreven zijn, is verboden. Wanneer de KBC-Bankkaart voor andere doeleinden wordt gebruikt, kan de bank niet aansprakelijk worden gesteld voor welke schade ook die daaruit zou voortvloeien. Mits akkoord van de bank kan de kaarthouder gebruik maken van de hierna vermelde diensten. De kaarthouder geeft zijn instemming met de betalingstransacties door gebruik van zijn kaart en geheime code, tenzij anders bepaald wordt in dit artikel. De kaarthouder kan zijn instemming niet meer intrekken nadat ze werd gegeven. Wanneer een transactie niet kan worden uitgevoerd, zal dit aan de kaarthouder worden meegedeeld via de automaat, terminal of toepassing waarop de transactie plaatsvindt. Hiervoor kunnen kosten worden aangerekend. Onder voorbehoud van Art.10 machtigt de houder van de gebonden rekening(en) de bank onherroepelijk en zonder voorbehoud tot de onmiddellijke debitering ervan voor alle bedragen, opge

nomen met de aan deze rekening gebonden kaarten, zelfs indien de transactie plaatshad zonder voldoende fonds op de gebonden rekening(en). De bank behoudt zich het recht voor de debitering van geldopnemingen en betalingen tot zes maanden na de verrichtingsdatum uit te voeren indien technische omstandigheden dit vereisen. In voorkomend geval heeft de bank het recht om de gebonden rekening te blokkeren ten belope van de bedragen van de uitgevoerde verrichtingen. Om veiligheidsredenen wordt het kaartnummer van de KBCBankkaart verkort weergegeven op aanvraag- en baliedocumenten, op rekeningafschriften, op de KBC-Matic, in KBC-Online (for Business) en andere communicatie uitgaande van de bank. De eerste zes karakters van het kaartnummer en de laatste vier worden getoond. Voor de overige karakters wordt als opvulteken hoofdletter X gebruikt. 5.1 Opneming van baar geld aan KBC/CBC-automaten De kaarthouder kan via de geldautomaten geplaatst aan de binnenen de buitenkant van de kantoren van de bank en CBC Banque eurobankbiljetten opnemen. De kaarthouder kan informeren naar de stand van de kaartgebonden rekening(en) zoals die op dat ogenblik in het systeem is geregistreerd. De meegedeelde rekeningstanden zijn die zoals ze voorkomen in de boekhouding van de bank op de datum vermeld op het beeldscherm van de bankautomaat. De bank behoudt zich het recht voor bepaalde kaarthouders de mogelijkheid tot opvraging van de rekeningstand geheel of gedeeltelijk te ontzeggen vanwege de discretieplicht. Via een bankautomaat of andere daartoe geschikte apparatuur kan de bank haar cliënten ook andere informatie ter beschikking stellen. De kaarthouder kan het geheime codenummer van de kaart wijzigen. 5.2 Geldopneming van baar geld aan geldautomaten, andere dan KBC/CBC automaten De kaarthouder kan in België eurobankbiljetten opnemen aan de bankautomaten van andere financiële instellingen dan KBC Bank en CBC Banque. De kaarthouder kan eveneens in Europa (inclusief de Europese overzeese gebieden, Turkije, Rusland, Kirgizië, Tadzjikistan, Turkmenistan, Oezbekistan en Israël) geld opnemen aan bankautomaten die de naam Maestro en/of Cirrus dragen. Een volledige lijst van de landen waar de KBC-Bankkaart standaard nog bruikbaar is, is te vinden op www.kbc.be/reizenbuiteneuropa. De kaarthouder kan zich ook informeren via het KBC-Telecenter op het nummer 03 283 29 69. Deze functionaliteit is niet mogelijk buiten Europa, tenzij de cliënt mits voorafgaande toestemming van de bank op voorhand zijn kaart hetzij permanent, hetzij tijdelijk laat openstellen voor gebruik buiten Europa. Hij kan dit zelf doen via KBC-Online en KBC-Online for Business. De cliënt kan eveneens contact opnemen met zijn kantoor of met het KBC-Telecenter op nummer 03 283 29 69. 5.3 Betalingen met KBC-Bankkaart De kaarthouder kan met de kaart betalingen uitvoeren. De bank kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld ingeval een verkooppunt de kaart niet aanvaardt. Alle mogelijke geschillen die ontstaan tussen de kaarthouder en de handelaar moeten uitsluitend tussen deze laatsten worden beslecht, zonder tussenkomst van de bank. In uitzonderlijke gevallen, wanneer er geen onmiddellijke controle van het beschikbare fonds mogelijk is, machtigt de houder van de gebonden rekening, de bank om de debitering tot 1 maand na de effectieve verrichting bij de handelaar uit te voeren. Indien bij afloop van deze periode de rekening niet kan worden gedebiteerd, onder meer wegens onvoldoende fonds op de kaartgebonden rekening, geven de kaarthouder en de rekeninghouder toestemming aan de bank om hun gegevens (naam en adres) mee te delen aan de handelaar bij wie de verrichting werd uitgevoerd, voor de invordering van het bedrag van de niet-betaalde verrichting. 5.3.1 Betalingen via terminals opgesteld in verkooppunten Via terminals, opgesteld in verkooppunten in België die bij het Bancontact/Mister Cashnetwerk of het Maestronetwerk zijn aange-

CW3510N

V04-2012

-/-

P. 3/9


sloten, kan de kaarthouder de prijs van de aldaar aangekochte goederen of diensten betalen door gebruik van zijn kaart en geheime code. Conform artikel 5.2 kan de kaarthouder eveneens in Europa de prijs van de aangekochte goederen of diensten betalen via terminals opgesteld in de verkooppunten die bij het Maestronetwerk zijn aangesloten. Naargelang van het type terminal moet de kaarthouder ofwel zijn geheime code gebruiken, ofwel een verkoopborderel ondertekenen. Een volledige lijst van de landen waar de KBC-Bankkaart standaard nog bruikbaar is, is te vinden op www.kbc.be/reizenbuiteneuropa. De kaarthouder kan zich ook informeren via het KBC-Telecenter op het nummer 03 283 29 69. Deze functionaliteit is niet mogelijk buiten Europa, tenzij de cliënt mits voorafgaande toestemming van de bank op voorhand zijn kaart laat openstellen voor gebruik buiten Europa. Overeenkomstig Art. 5.2.

toestellen die op het Protonnetwerk zijn aangesloten, kan de kaarthouder met de kaart de aangekochte goederen of diensten betalen. Betalingen zijn mogelijk tot een bedrag dat gelijk is aan het saldo op de chip van de KBC-Bankkaart. Om de verrichtingen uit te voeren, dient de kaarthouder de instructies op het begeleidingsscherm van de terminal, de verkoopsautomaat of het openbare telefoontoestel te volgen. De met de kaart gedane betalingen worden bevestigd zonder gebruik van een geheime code, zijn anoniem, onherroepelijk en kunnen niet meer worden betwist door de cliënt. De kaarthouder kan kennisnemen van het kaartsaldo aan de daartoe uitgeruste (geld)automaten, evenals aan de terminals opgesteld in de verkooppunten die bij het Protonnetwerk zijn aangesloten.

5.3.2 Betalen op het internet

5.5.1 Opvragen van rekeningafschriften

De kaarthouder kan met zijn kaart en de KBC-kaartlezer op een beveiligde manier betalingen uitvoeren van op het internet aangekochte goederen en diensten op de website van handelaars die betalingen aanvaarden via Bancontact/MisterCash, Maestro of de KBC-Betaalknop. De kaarthouder heeft echter de mogelijkheid om via KBC-Online en KBC-Online for Business uit te sluiten dat met de kaart betalingen worden uitgevoerd via Bancontact/MisterCash en Maestro. De kaarthouder moet zijn kaartlezer op een veilige manier bewaren en gebruiken, in overeenstemming met wat bepaald is in dit reglement, en meer in het bijzonder met de artikelen 9 en 10. De bank kan voor de kaartlezer een prijs aanrekenen, die vermeld zal zijn in de mededeling inzake de tarieven van de bank.

Tenzij anders overeengekomen, kan de houder van een kaart via bepaalde bankautomaten, afschriften verkrijgen van de rekeningen die opgenomen zijn in het systeem. De kaarthouder dient de rekeningafschriften minstens om de dertig dagen op te vragen.

5.3.3 GSM-diensten De kaarthouder kan met zijn kaart en zijn geheime code aan de geldautomaten van het Bancontact/Mister Cashnetwerk zijn vooraf betaalbare SIM-kaarten van het Proximusnetwerk (Pay&Go), Mobistarnetwerk (Tempo) en Base-netwerk (Base-prepaid) herladen. De kaarthouder kan door zijn kaart eenmalig te koppelen aan zijn vooraf betaalbare SIM-kaart van het Proximusnetwerk (Pay&Go), het Mobistarnetwerk (Tempo) en het Basenetwerk, deze SIMkaart daarna herladen via zijn gsm, op voorwaarde dat hij beschikt over een SIM-kaart met m-banxafe-applicatie. Hij moet hiervoor contact opnemen met de betrokken telecomoperator. 5.4 Protonverrichtingen De kaarthouder kan via de daartoe uitgeruste geldautomaten in België een KBC-Bankkaart met Protonfunctie opladen voor een maximaal bedrag van 125 euro. Deze herlading kan gebeuren door middel van een andere KBCBankkaart met Protonfunctie en de daaraan verbonden geheime code. Indien de kaart zelf beschikt over een geheime code, kan de herlading eveneens gebeuren rechtstreeks door debitering van de kaartgebonden rekening en gebruik van de geheime code. De Protonchip zal eveneens met gebruik van de geheime code kunnen worden geladen en herladen met bedragen die aan de cliënt verschuldigd zijn door een derde, voor zover deze derde hiervoor een akkoord heeft afgesloten met de Maatschappij. De kaarthouder kan zijn KBC-Bankkaart met Protonfunctie op de openbare telefoontoestellen van de NV Belgacom die hiertoe uitgerust zijn (de zgn. payphones) en op de particuliere telefoontoestellen van de NV Belgacom die hiertoe uitgerust zijn (zgn. Maestro@Smart) opladen. Om de chip te (her)laden, dient de kaarthouder de instructies op het scherm uit te voeren. De Protonchip kan door middel van een chipkaartlezer en de bijhorende software worden geladen en herladen op het Internet, mits gebruik van de geheime code. De kaarthouder kan via de daartoe uitgeruste geldautomaten in België de Protonchip geheel of gedeeltelijk ontladen door overschrijving hetzij naar een andere KBC-Bankkaart met Protonfunctie, hetzij naar de kaartgebonden rekening. Via terminals, via verkoopsautomaten en op openbare telefoon-

CW3510N

V04-2012

-/-

P. 4/9

5.5 Toegang tot bankverzekeren op afstand

5.5.2 Storting van baar geld en cheques 5.5.2.1 Stortingsautomaten met enveloppen De kaarthouder kan via bepaalde bankautomaten waaraan deze dienst is verbonden, baar geld (alleen eurobiljetten) en cheques storten. Het is niet toegestaan andere waardepapieren of voorwerpen te storten. Indien de kaarthouder toch andere waardepapieren of voorwerpen stort, doet hij dit volledig op eigen risico en kan de bank niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade die daaruit zou voortvloeien of voor het eventuele verlies, ook al vindt dit plaats binnen de bank. De kaarthouder moet het baar geld en/of de cheques storten in de speciaal daartoe bestemde, voorgenummerde enveloppen. De kaarthouder is verplicht om bij elke storting het nummer van de envelop te registreren, evenals het bedrag dat werd gestort. De kaarthouder geeft aan de bank opdracht de waarde van het baar geld of de cheques (onder gewoon voorbehoud) bij te schrijven op de gebonden rekening of op de rekening die de kaarthouder tijdens de storting registreert op de bankautomaat. De bank opent de envelop, telt de waarde van het gevonden baar geld of de cheques en zorgt voor de creditering van de verbonden of opgegeven rekening met het bij de validering gevonden bedrag. Indien de geldmiddelen worden gestort door een consument, zal de rekening worden gecrediteerd onmiddellijk na het tijdstip van ontvangst van de geldmiddelen. Indien de geldmiddelen worden gestort door een niet-consument, zullen de geldmiddelen uiterlijk op de eerstvolgende werkdag na de ontvangst van de geldmiddelen worden gecrediteerd op de opgegeven rekening. Wanneer het tijdstip van ontvangst echter niet op een bankwerkdag valt, worden de geldmiddelen in beide gevallen, geacht ontvangen te zijn op de eerstvolgende bankwerkdag. Wanneer het tijdstip van ontvangst na 16.00 uur is, worden de geldmiddelen geacht te zijn ontvangen op de eerstvolgende bankwerkdag. Indien er een verschil is tussen het door de cliënt opgegeven bedrag en het bij de controle gevonden bedrag, zal het door de bank gevonden bedrag beslissend zijn. Zo’n verschil wordt door de bank onmiddellijk aan de cliënt meegedeeld. 5.5.2.2 Stortingsautomaten met baar geld De kaarthouder kan via bepaalde bankautomaten waaraan deze dienst is verbonden, baar geld (alleen eurobiljetten) storten. De biljetten worden door het toestel geteld en na akkoord van de cliënt onmiddellijk na het tijdstip van ontvangst van de geldmiddelen op de gekozen rekening van de cliënt geboekt. Wanneer het tijdstip van ontvangst echter niet op een bankwerkdag valt, worden de geldmiddelen geacht te zijn ontvangen op de eerstvolgende bankwerkdag. Wanneer het tijdstip van ontvangst na 16.00 uur is, worden de geldmiddelen geacht te zijn ontvangen op de eerstvolgende bankwerkdag.


5.5.3 Overschrijvingsopdrachten De kaarthouder kan opdrachten geven tot overschrijving tussen kaartgebonden rekeningen of naar rekeningen van derden, voor een maximaal bedrag per dag. Een minderjarige cliënt kan via KBC-Matic slechts overschrijven indien er een Bijzondere Volmacht Minderjarige aanwezig is. De kaarthouder kan eveneens overschrijvingen uitvoeren in het kader van pensioensparen bij de bank. Ook kan hij overschrijven naar KBC Verzekeringen in het kader van de afsluiting van een KBC New Life Levensverzekering. Deze verrichtingen zijn slechts mogelijk ten belope van een maximaal bedrag, dat onder meer afhankelijk is van de toepasselijke wettelijke en fiscale bepalingen. Deze limieten zijn opvraagbaar in het kantoor. In geval van overschrijvingen kan een uitgestelde uitvoeringsdatum, memodatum genoemd, meegegeven worden. De overschrijvingen die nog niet zijn uitgevoerd, worden opgenomen in de Betaalagenda. Zolang een overschrijvingsopdracht nog is opgenomen in de Betaalagenda, kan de cliënt deze overschrijvingsopdrachten nog annuleren. De maximale uitvoeringstermijnen zijn opgenomen in de Algemene Bankvoorwaarden. 5.6 Personaliseren van de kaart De kaarthouder heeft de mogelijkheid om zijn kaart te personaliseren met beeldmateriaal uit de KBC-galerij of eigen beeldmateriaal. Deze personalisering gebeurt via de website www.mijnkbckaart.be. Door de personalisering gaat de cliënt akkoord met het Reglement met betrekking tot het personaliseren van de kaart op deze website. Hij moet hierbij rekening houden met de op hoger vermelde website vermelde voorwaarden die hiertoe worden gesteld aan het beeldmateriaal. De bank behoudt zich het recht voor ingediend beeldmateriaal te weigeren. Artikel 6 - Limieten en fonds op rekening De kaarthouder moet bij het uitvoeren van de verrichtingen vermeld onder Art. 5 rekening houden met de gebruikslimieten die gelden voor de verschillende functies. Deze gebruikslimieten zijn vermeld in bijlage 1. Voor minderjarige cliënten gelden er afwijkende gebruikslimieten. De kaart- of rekeninghouder of zijn wettelijke vertegenwoordiger(s) hebben de mogelijkheid om, in de loop van de overeenkomst, de in bijlage 1 vermelde transactielimieten te (laten) wijzigen volgens zijn eigen behoeften, zonder dat de vermelde maximumlimieten kunnen overschreden worden en binnen de door de bank vastgelegde voorwaarden. Hij kan eveneens de limieten laten aanpassen bij verlies of diefstal van zijn toegangsmiddelen en telkens wanneer hij op zijn rekeningafschriften een boeking vaststelt van een transactie waarvoor hij geen toestemming heeft gegeven. De cliënt kan van deze mogelijkheid gebruik maken via KBCOnline (for Business). Hij kan zich ook wenden tot zijn kantoor. De bank heeft de mogelijkheid om de limieten op elk ogenblik en met onmiddellijke ingang aan te passen, indien de cliënt zijn verplichtingen uit hoofde van deze raamovereenkomst niet naleeft. Daarnaast verbindt de kaarthouder zich ertoe om bij elke transactie het op dat ogenblik bestaande fonds op de kaartgebonden rekening niet te overschrijden. De eventueel ontstane onrechtmatige debetstanden op de gebonden rekening(en) kunnen nooit worden beschouwd als een stilzwijgende kredietverlening, en de houder van de kaartgebonden rekening(en) dient ze onmiddellijk aan te zuiveren. Artikel 7 - Het bewijs van elektronische verrichtingen en klachten Van alle verrichtingen met betrekking tot het elektronische geldverkeer worden de relevante gegevens geregistreerd. Voor sommige verrichtingen wordt een document in de vorm van een ticket aan de kaarthouder afgeleverd. Van alle verrichtingen met de KBC-Bankkaart, met uitzondering van de betalingstransacties die met Proton werden uitgevoerd, krijgt de cliënt een

CW3510N

V04-2012

-/-

P. 5/9

gedetailleerd overzicht via zijn rekeningafschriften, inclusief de specificatie van de kosten indien van toepassing. Met uitzondering van de betalingstransacties die met Proton werden uitgevoerd, moet elke betwisting over een transactie op een rekeningafschrift die niet werd toegestaan of niet correct werd uitgevoerd, schriftelijk worden gemeld aan het bankkantoor, onverwijld en uiterlijk binnen de dertien maanden na debitering of creditering ervan, opdat de bank het bewijs kan leveren dat de transactie werd geauthentiseerd, juist werd geregistreerd en geboekt en niet door een technische storing of een ander gebrek werd beïnvloed. Indien de rekeninghouder evenwel geen consument is, wordt de termijn van dertien maanden herleid tot drie maanden. In geval van een niet-toegestane betalingstransactie zal de bank, na marginale toetsing met betrekking tot bedrog in hoofde van de cliënt, de cliënt onmiddellijk het bedrag van de niet-toegestane betalingstransactie terugbetalen en in voorkomend geval de rekening die met dat bedrag was gedebiteerd, herstellen in de toestand zoals die geweest zou zijn, mocht de niet-toegestane betalingstransactie niet hebben plaatsgevonden, desgevallend vermeerderd met de rente op dat bedrag. Bovendien zal de bank de eventueel verdere financiële gevolgen, in het bijzonder het bedrag van de door de kaarthouder/rekeninghouder gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade, vergoeden. De kaarthouder en/of rekeninghouder en de bank aanvaarden, elk voor wat hen betreft, dat de journaalband of gelijkwaardige gegevensdrager waarop voor iedere bankautomaat of verkooppuntterminal alle gegevens betreffende alle daar gedane verrichtingen worden geregistreerd, evenals de registraties op het microcircuit in de chip, een bindend en afdoend schriftelijk bewijsmiddel vormt dat de transactie juist werd geregistreerd en geboekt en niet door een technische storing of ander gebrek werd beïnvloed. De cliënt kan het tegenbewijs leveren met alle bewijsmiddelen. Indien de rekeninghouder geen consument is, geldt de registratie van het gebruik van de kaart samen met de correcte code, als het afdoende bewijs dat de transactie door de kaarthouder zelf werd ingeleid door middel van zijn toegangsmiddelen. De correcte registratie van soortgelijke verrichtingen, voor en na de betwiste verrichting, vormt een weerlegbaar vermoeden dat het systeem foutloos heeft gewerkt. De cliënt kan het tegenbewijs leveren met alle bewijsmiddelen. Bij een storting op de daartoe bestemde bankautomaat, wordt het door de bank gevonden bedrag geacht juist te zijn. Bij afwijking tussen het bedrag dat blijkt uit de door de cliënt aangevoerde bewijsmiddelen en het door de bank gevonden bedrag, is dit laatste beslissend. Artikel 8 - Verplichtingen van de uitgever De uitgever verbindt zich ertoe om: - niet ongevraagd een kaart te bezorgen aan de cliënt, behalve ter vervanging van de bestaande kaart; - gedurende een periode van minstens vijf jaar, te rekenen vanaf de uitvoering van de transacties, een interne registratie bij te houden van de verrichtingen, met uitzondering van de betalingstransacties verricht met de Protonfunctie; - de houder de nodige middelen te verschaffen om de kennisgeving voorgeschreven in artikel 9 op elk ogenblik te verrichten en de houder een identificatiemiddel te geven waarmee hij de kennisgeving kan bewijzen, met uitzondering evenwel van de betalingstransacties verricht met Proton; - elk nieuw gebruik van de kaart - voor zover technisch mogelijk te beletten zodra de kaarthouder de kennisgeving van verlies, diefstal of misbruik heeft gedaan, met uitzondering van de betalingstransacties verricht met de Protonfunctie; - de kaarthouder periodiek in te lichten over de te nemen voorzorgsmaatregelen om elk onrechtmatig gebruik van zijn kaart te verhinderen; - ervoor te zorgen dat de geheime code niet toegankelijk is voor andere partijen.


Artikel 9 - Verplichtingen van de kaarthouder en de rekeninghouder Verbintenissen van de kaarthouder Aangezien een veilige werking van de KBC-Bankkaart vereist dat de toegangsmiddelen alleen door een rechtmatige kaarthouder worden gebruikt, verbindt de kaarthouder zich ertoe: - de kaart te gebruiken overeenkomstig de voorwaarden van deze raamovereenkomst; - zodra hij deze heeft ontvangen, zijn toegangsmiddelen zorgvuldig te bewaren en in het bijzonder het geheime karakter van zijn persoonlijk codenummer te bewaren door het aan niemand (echtgeno(o)t(e), familieleden en vrienden inbegrepen) mee te delen en door het evenmin op de KBC-Bankkaart zelf of op enig ander document in een herkenbare vorm te noteren; de kaart niet onbeheerd achter te laten (bijvoorbeeld op de werkplek, in een hotel of voertuig - zelfs indien dit afgesloten is - en in feitelijk voor het publiek toegankelijke ruimten zoals een ziekenhuis); - een veilige code te kiezen, die door derden niet op gemakkelijke wijze kan worden achterhaald; - met uitzondering van hetgeen is bepaald in artikel 2, de kaart nooit eigenmachtig aan derden (inbegrepen echtgeno(o)t(e), familieleden of vrienden) over te dragen of door hen te laten gebruiken; - bij betaling bij een handelaar ervoor te zorgen dat de kaart steeds onder zijn toezicht wordt gebruikt; - de kaart slechts te gebruiken in voldoende veilige omstandigheden, waarbij onder meer het geheime karakter van de code wordt gewaarborgd; - de verplichtingen inzake de limieten en het fonds op de kaartgebonden rekeningen te respecteren; - de kaart niet te vouwen, niet in de buurt van een magnetisch veld te brengen en niet bloot te stellen aan extreme fysische omstandigheden of op een andere wijze te beschadigen. Kaarten die vernietigd of door beschadiging onbruikbaar zijn geworden, geven alleen recht op terugbetaling van het nog beschikbare Protonsaldo, mits de kaart wordt terugbezorgd aan de bank en na onderzoek van de chip. De bank is echter niet gehouden tot enige terugbetaling ingeval de vernietiging of de beschadiging van de kaart te wijten is aan de fout of de onachtzaamheid van de houder; - onmiddellijk aan Card Stop de diefstal, het verlies, de vervalsing, onrechtmatig gebruik of niet-toegestaan gebruik of elk ander risico van misbruik van zijn toegangsmiddelen, zoals het verloren gaan van het geheime karakter van het persoonlijk codenummer, te melden met mededeling van het betrokken rekeningnummer, zodat de genoemde maatschappij de voorgeschreven maatregelen kan nemen om misbruik en toekomstige opladingen te voorkomen; de kaarthouder kan daartoe iedere dag van de week, het weekend inbegrepen, en zowel ’s nachts als overdag, Card Stop telefonisch bereiken op het nummer +32 70 344 344. Deze telefonische melding moet binnen drie dagen worden bevestigd per aangetekende brief, fax, telex of telegram op het adres van de Maatschappij en van de bank. Deze melding aan Card Stop dient ook onmiddellijk te gebeuren als de bankkaart van de kaarthouder wordt ingehouden op geldautomaat of een terminal. Ook een derde persoon aan wie de kaarthouder zijn kaart overeenkomstig artikel 2 tijdelijk ter beschikking heeft gesteld, dient onmiddellijk het verlies of de diefstal te melden. Deze bepaling geldt evenwel niet voor betalingstransacties uitgevoerd met Proton. De kaarthouder en de rekeninghouder verbinden zich ertoe: - onmiddellijk de geheime code te wijzigen indien het geheime karakter ervan verloren is gegaan; - onmiddellijk aan de bank de boeking op de kaartgebonden rekening(en) van onrechtmatig uitgevoerde verrichtingen alsook elke fout of onregelmatigheid bij het voeren van die rekening(en) te melden; - onmiddellijk bij de politie een klacht in te dienen omtrent elk effectief vastgesteld misbruik; - de nodige maatregelen te treffen teneinde hun verplichtingen te kunnen nakomen.

CW3510N

V04-2012

-/-

P. 6/9

Artikel 10 - Risicoregeling De bank draagt de risico’s voor elke verzending aan de houder van de kaart of van elk middel dat het gebruik ervan mogelijk maakt. De rekeninghouder is vanaf de uitreiking van de kaart aansprakelijk voor alle schuldvorderingen die uit het gebruik ervan voortvloeien, onder voorbehoud van de volgende bepalingen. In geval van verlies, diefstal van de aan de rekening(en) gebonden toegangsmiddelen of bij onrechtmatig gebruik van het betaalinstrument wanneer de cliënt heeft nagelaten de veiligheid van de gepersonaliseerde veiligheidskenmerken te waarborgen, draagt de houder van de kaartgebonden rekening(en) het risico voortvloeiend uit het onrechtmatig gebruik ervan, tot op het ogenblik van de in artikel 9 voorgeschreven melding. Het risico ten laste van de houder van de kaartgebonden rekening(en) is evenwel beperkt tot 150 euro per schadegeval. Als schadegeval wordt alle schade beschouwd die voortvloeit uit het misbruik van dezelfde verloren of gestolen kaart. Voormelde risicobeperking geldt niet in geval van opzet, bedrog of grove nalatigheid. De rechter oordeelt in laatste instantie over het feit of er, in gegeven omstandigheden, een grove nalatigheid aanwezig is. De kaarthouder moet er zich wel van bewust zijn dat hij zijn kaart op een veilige en voorzichtige wijze moet bewaren en gebruiken, zoals nader verklaard in artikel 9. Bij gebreke daarvan kan de kaart worden misbruikt. De bank waarschuwt de kaarthouder dat onder meer de volgende houdingen kunnen leiden tot schadegevallen waarvoor hij aansprakelijk kan worden gesteld: het niet naleven door de kaarthouder van zijn verplichtingen of het overtreden van de veiligheidsvoorschriften, zoals het samen bewaren van de kaart en het geheime codenummer in een herkenbare vorm, het meedelen van de code aan derden, waaronder echtgeno(o)t(e), familieleden en vrienden, het laten gebruiken van de kaart door derden buiten het geval vermeld in artikel 2, het gebruik van de kaart in onveilige omstandigheden, het onbeheerd achterlaten van de kaart (bijvoorbeeld op de werkplek, in een hotel of in een voertuig (zelfs als dit afgesloten is) of in feitelijk voor het publiek toegankelijke ruimten, zoals bijvoorbeeld een ziekenhuis)), het niet onmiddellijk waarschuwen in geval van verlies of diefstal van de kaart, bij de boeking van elke transactie waarvoor de kaarthouder geen toestemming heeft gegeven of bij de vaststelling van een fout of onregelmatigheid op de rekeningafschriften, het niet onmiddellijk laten blokkeren van de kaart nadat deze werd ingehouden door een geldautomaat of betaalterminal of in de andere gevallen vermeld in artikel 9. De houder van de kaartgebonden rekening(en) draagt geen risico voor de eventuele schade die als gevolg van verlies, diefstal of misbruik van de aan de rekening(en) gebonden toegangsmiddelen is ontstaan na de melding, behalve in geval van bedrog. In afwijking van deze regeling en behoudens bedrog of opzet vanwege de houder, is de houder niet aansprakelijk - indien de transactie werd verricht zonder fysieke voorlegging van de kaart en zonder elektronische identificatie. Het enkele gebruik van een vertrouwelijke code of een ander soortgelijk bewijs van identiteit is niet voldoende om tot de aansprakelijkheid van de cliënt te leiden. - indien de kaart werd nagemaakt door een derde of onrechtmatig werd gebruikt, voor zover de cliënt in het bezit was van het betaalinstrument. Eveneens in afwijking van deze regeling is de bank in geval van verlies of diefstal van de kaart niet aansprakelijk voor verlies van de waarde opgeslagen op de Protonchip, zelfs na de kennisgeving voorgeschreven in artikel 9. De kaarthouder en de rekeninghouder blijven volledig aansprakelijk voor elk rechtmatig en onrechtmatig gebruik dat van de kaart wordt gemaakt om bij een handelaar of via het internet de aldaar aangekochte goederen of diensten te betalen met Proton. Elke betaling met Proton is onherroepelijk. Noch de rekeninghouder, noch de kaarthouder kan de terugbetaling vorderen van het bedrag dat nog op de Protonchip beschikbaar was in geval van verlies, diefstal of misbruik van de kaart. Noch de bank, noch de Maatschappij, noch de instellingen die de buitenlandse systemen beheren, kunnen aansprakelijk worden gesteld indien de terminals en apparaten of bepaalde gebruiksmo-


gelijkheden van de kaart tijdelijk niet beschikbaar zijn wegens onderhoudswerkzaamheden, defecten of overmacht. Met uitzondering van betalingstransacties uitgevoerd met de Protonfunctie, is de bank aansprakelijk in geval van niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de transacties met de kaart, voor zover de transacties reeds werden ingeleid op binnen het KBC-Matic-, Bancontact/MisterCash-, Maestro- en Cirrusnetwerk erkende terminals of apparaten, tenzij de cliënt zijn verplichtingen niet heeft nageleefd; De hierboven vermelde bepalingen doen geen afbreuk aan de aansprakelijkheid van respectievelijk Mobistar, Proximus en Base inzake de gsm-diensten. Artikel 11 - Terugbetaling van door of via een begunstigde geïnitieerde betalingstransacties De bank zal een toegestane, door of via een begunstigde geïnitieerde betalingstransactie die reeds werd uitgevoerd, met name een transactie zoals vermeld in Art. 5.3.1, terugbetalen aan de cliënt onder de volgende voorwaarden: - toen de transactie werd toegestaan, werd het precieze bedrag ervan niet gespecificeerd én - het bedrag van de betalingstransactie ligt hoger dan de cliënt op grond van zijn eerdere uitgavenpatroon, de voorwaarden van zijn raamcontract en relevante aspecten van de zaak redelijkerwijs had kunnen verwachten. De cliënt zal op verzoek van de bank de feitelijke elementen verstrekken omtrent die voorwaarden. De terugbetaling bestaat uit het volledige bedrag van de uitgevoerde betalingstransactie. Redenen met betrekking tot de valutawissel kunnen niet worden aangevoerd indien de overeengekomen referentiewisselkoers is toegepast. De cliënt kan gedurende een periode van 8 weken na de debitering van zijn rekening, de bank verzoeken om deze terugbetaling. Binnen de tien werkdagen na ontvangst zal de bank het volledige bedrag terugbetalen of motiveren waarom dit wordt geweigerd. Artikel 12 - Aansprakelijkheid Bank Wanneer een betalingsopdracht door de kaarthouder werd geïnitieerd, is de bank, onverminderd de toepassing van de artikelen 34, 49 §2 en 3 en 54 van de Wet Betalingsdiensten, jegens de cliënt aansprakelijk voor de juiste uitvoering van de betalingstransactie, tenzij de bank van de begunstigde het bedrag van de transactie heeft ontvangen. Indien de bank op grond van voorgaande bepaling aansprakelijk is, zal ze onmiddellijk het bedrag van de betalingstransactie ten gunste van de begunstigde ter beschikking stellen en voor zover van toepassing, de betaalrekening van de begunstigde crediteren met het overeenkomstige bedrag. De bank is eveneens aansprakelijk voor de kosten waarvoor de kaarthouder/rekeninghouder verantwoordelijk is en de intresten die hem worden aangerekend wegens niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie, evenals voor aanvullende vergoedingen voor eventueel verdere financiële gevolgen. Wanneer de rekeninghouder geen consument is, is de aansprakelijkheid van de bank, in afwijking van Art. 12.1 van dit Reglement, bij een niet-uitgevoerde of een gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie, beperkt tot de gederfde creditrente. Andere kosten of vergoedingen voor eventueel verdere financiële gevolgen kunnen niet op de Bank worden verhaald. Artikel 13 - Teruggave van de KBC-Bankkaart De bank blijft steeds eigenares van de door haar uitgereikte kaarten. De rekeninghouder en de kaarthouder verbinden zich ertoe de kaart of kaarten onmiddellijk terug te geven aan de bank: - in geval van blokkering of definitieve afsluiting, om welke reden ook, van de kaartgebonden rekening(en); - telkens wanneer de bank hen om gegronde redenen daarom verzoekt. Bovendien verbindt de rekeninghouder zich ertoe de aan een volmachthebber, derde of aangestelde persoon uitgereikte kaart

CW3510N

V04-2012

-/-

P. 7/9

terug te geven of te doen teruggeven, wanneer hij diens volmacht of aanstelling beëindigt, wanneer diens volmacht of aanstelling om welke wettelijke reden ook vervalt, of nog wanneer de bank hem om gegronde redenen daarom verzoekt. De rekeninghouder is aansprakelijk voor alle schade als gevolg van het feit dat de kaarthouder, ondanks de herroeping van zijn volmacht of de beëindiging van zijn aanstelling, zijn kaart(en) niet heeft teruggegeven. Bovendien is de rekeninghouder gehouden tot terugbetaling van alle bedragen met betrekking tot verrichtingen die met een terugbezorgde of teruggegeven kaart uitgevoerd werden vóór de teruggave van de kaart. Om deze risico’s te beperken dient de rekeninghouder onmiddellijk de bank en/of Card Stop in te lichten omtrent de intrekking van de volmacht of de beëindiging van de aanstelling van de kaarthouder, zodat verder gebruik van diens kaart kan worden verhinderd. De bank behoudt zich het recht voor de KBC-Bankkaart te laten blokkeren of door een bankautomaat of verkooppuntterminal te laten inhouden, om objectief gerechtvaardigde redenen die verband houden met de veiligheid van de kaart, het vermoeden van niet-toegestaan of bedrieglijk gebruik van de kaart of wanneer het risico aanzienlijk is toegenomen dat de cliënt zijn betalingsplicht niet kan nakomen, en onder meer in de volgende gevallen: - wanneer driemaal opeenvolgend een foutief geheim codenummer wordt ingevoerd; - wanneer de kaart defect wordt bevonden; - wanneer de kaart in de bankautomaat of verkooppuntterminal wordt achtergelaten; - wanneer de kaart in het systeem werd geblokkeerd op verzoek van de kaarthouder of de rekeninghouder of op initiatief van de bank of van de Maatschappij; - wanneer de kaartgebonden rekening(en) vereffend of geblokkeerd is (zijn) of wanneer blijkt dat de rekeninghouder en/of de kaarthouder zich niet storen/stoort aan de verplichting over niet meer dan het fonds op de kaartgebonden rekening(en) te beschikken; - wanneer de overeenkomst door de bank of de rekeninghouder wordt beëindigd. Artikel 14 - Gegevensverwerking De door de kaarthouder en de rekeninghouder verstrekte gegevens betreffende hun persoon en de gegevens betreffende de door hen met de KBC-Bankkaart uitgevoerde verrichtingen worden geregistreerd in een of meer verwerkingen. De houder van het bestand is KBC Bank NV (zetel van de vennootschap: Havenlaan 2, 1080 Brussel). De gegevens worden uitsluitend voor de volgende doeleinden gebruikt: - voorbereiding en beheer van de relatie tussen de kaarthouder, de rekeninghouder, de bank en de Maatschappij; - voorkoming van misbruiken; - voldoen aan wettelijke verplichtingen; - opmaken van statistieken; - controle bij onduidelijkheden of betwistingen in verband met blokkeringen (bij registratie door of in Card Stop en na mededeling door Card Stop, bij registratie door de bank). Behoudens verzet van de kaarthouder en de rekeninghouder kan de bank zijn persoonsgegevens en de gegevens betreffende de door hen met de KBC-Bankkaart uitgevoerde verrichtingen verwerken voor prospectie en voor de promotie voor alle diensten en producten die een financiële instelling mag aanbieden, met inbegrip van verzekeringsproducten en -diensten. De rekeninghouder en de kaarthouder hebben het recht inzage te vragen van de hen betreffende gegevens die in een verwerking werden opgenomen. Zij hebben ook het recht de verbetering of verwijdering van onjuiste, onvolledige of niet (meer) relevante gegevens te vragen. De cliënt die van dit recht gebruik wenst te maken, kan een aanvraagformulier invullen dat verkrijgbaar is in zijn KBC-bankkantoor, of een schriftelijke aanvraag - gedateerd en ondertekend en vergezeld van een kopie van de identiteitskaart (voor- en achterzijde) - richten aan KBC Bank NV, Dienst Personenbeheer, Brusselsesteenweg 100, 3000 Leuven. Bij de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Le-


venssfeer wordt een openbaar register gehouden van de geautomatiseerde verwerkingen van persoonsgegevens. De cliënt die aanvullende inlichtingen wenst over de wijze waarop de bank gegevens verwerkt, kan later dit register raadplegen. Artikel 15 - Geldigheidsduur van de kaart De kaart heeft - om veiligheidsredenen - een beperkte geldigheidsduur. De kaarthouder kan in zijn kantoor kennisnemen van de vervaldag van de kaart. De bank behoudt zich het recht voor de geldigheidsduur van de kaart in te korten en te vervangen door een nieuwe kaart of te verlengen, mits zij hier om technische redenen toe genoodzaakt wordt. Na het verstrijken van de geldigheidsduur kan de kaart nog worden gebruikt om aangekochte goederen of diensten te betalen met Proton gedurende een periode van zes maanden. Het Protonsaldo kan eveneens via de KBC-Matic worden overgeschreven op de kaartgebonden rekening. Na deze periode kan de rekeninghouder of de kaarthouder nog gedurende één maand het nominale bedrag op de chip, zoals dat na onderzoek door de bank blijkt uit het microcircuit op de kaart, terugvorderen van de bank tegen afgifte van de kaart. Artikel 16 - Beëindiging van de dienstverlening Deze overeenkomst wordt aangegaan voor onbepaalde duur. Zowel de rekeninghouder als de kaarthouder kan de dienstverlening door de systemen op ieder ogenblik kosteloos stopzetten door de overeenkomst zonder enige voorafgaande kennisgeving en zonder enige verantwoording te beëindigen, mits dit schriftelijk aan de bank wordt gemeld. De rekeninghouder of kaarthouder kan het nominale bedrag op de chip zoals dat na onderzoek van het microcircuit door de bank blijkt, terugvorderen tegen afgifte van de kaart. De bank kan op ieder ogenblik de overeenkomst opzeggen mits zij een opzegtermijn van twee maanden in acht neemt. De bank kan evenwel op ieder ogenblik en met onmiddellijke ingang de overeenkomst opzeggen wanneer het vertrouwen in de cliënt ernstig is geschaad en in geval van ernstige wanprestatie van de cliënt. Deze beëindiging verschaft evenwel geen enkel recht op terugbetaling van de eventueel reeds betaalde prijs voor de kaart, en verplicht tot de onmiddellijke teruggave van de kaart aan de bank.

Wanneer de klacht niet op een voor de rekeninghouder/kaarthouder bevredigende wijze wordt behandeld, kan hij zich wenden tot de Ombudsdienst van de bank: KBC Bank & Verzekering Ombudsdienst Brusselsesteenweg 100 3000 Leuven Tel.: 0800 62 084 (gratis) of 078 15 20 45 (betalend) Fax: 016 86 30 38 E-mail: [email protected] of via de website www.kbc.be (rubriek “Contacteer KBC” - keuze “Suggesties of Klachten?”) Als de cliënt niet tevreden is met de behandeling van zijn klacht door de Ombudsdienst, kan hij zijn klacht richten tot: Bemiddelingsdienst Banken - Krediet - Beleggingen Belliardstraat 15-17 bus 8 1040 Brussel Tel.: 02 545 77 70 Fax: 02 545 77 79 E-mail: [email protected] Website: www.ombfin.be Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand & Energie Algemene Directie Controle en Bemiddeling WTC III, Simon Bolivarlaan 30 1000 Brussel Tel.: 02 277 54 84 Fax: 02 277 54 52 E-mail: [email protected] Formulieren zijn ter beschikking op de website http://economie.fgov.be

Artikel 17 - Wijzigingen in de overeenkomst De bank kan deze overeenkomst te allen tijde aanvullen of wijzigen. Alle wijzigingen zullen minstens 2 maanden voor de inwerkingtreding en schriftelijk of op een duurzame drager worden meegedeeld aan de kaarthouder en/of rekeninghouder. De kaarthouder of rekeninghouder wordt geacht deze wijzigingen te hebben aanvaard indien hij de bank niet vóór de datum van inwerkingtreding heeft meegedeeld dat hij de wijzigingen niet aanvaardt. In dat geval heeft hij het recht om de raamovereenkomst kosteloos op te zeggen vóór de datum van inwerkingtreding. Wijzigingen in de toegepaste wisselkoers kunnen evenwel onmiddellijk worden toegepast voor zover deze gebaseerd zijn op de overeengekomen referentiewisselkoers. Artikel 18: Rechtsmiddelen Deze overeenkomst is onderworpen aan het Belgische recht. Alle geschillen vallen onder de bevoegdheid van de Belgische rechtbanken. In geval van klachten moet de rekeninghouder/kaarthouder zich wenden tot zijn rekeningvoerend KBC-bankkantoor.

CW3510N

V04-2012

-/-

P. 8/9


Bijlage 1: Limieten

Limieten KBC-Bankkaart

Standaardlimieten -18 jarigen

Maximumlimieten -18 jarigen

Standaardlimieten +18 jarigen

Maximumlimieten

Daglimiet geld opnemen (incl. Proton laden)

120 euro

500 euro

650 euro

2.500 euro

Weeklimiet geld opnemen (incl. Proton laden)

900 euro

Daglimiet betalen

Niet van toepassing

Niet van toepassing

Niet van toepassing

Niet van toepassing

900 euro

2.500 euro

2.500 euro

10.000 euro

Let op: Geldopnemingen boven 650 euro per dag kunnen enkel op KBC/CBCgeldautomaten.

V04-2012

-/-

2.500 euro

10.000 euro Let op: Geldopnemingen boven 2.500 euro per 7 dagen kunnen enkel op KBC/CBCgeldautomaten.

Weeklimiet betalen

CW3510N

5.000 euro

P. 9/9


ALGEMEEN REGLEMENT VAN DE VERRICHTINGEN - Algemene Bankvoorwaarden -

Geregistreerd te Antwerpen op 30 maart 2012 op het 10de kantoor der registratie

AXA Bank Europe NV Kredietinstelling naar Belgisch recht Maatschappelijke zetel: Vorstlaan 25, 1170 Brussel Ondernemingsnummer: 0404 476 835, RPR Brussel IBAN BE67 7000 9909 9587 - BIC : AXABBE22 Tel.: 02 678 61 11 Fax: 02 678 82 11 e-mail: [email protected]. Toezichthoudende autoriteit: Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA), gevestigd in de Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, tel.:02 220 52 11, fax.: 02 220 52 75, www.cbfa.be. Erkenningsnummer verzekeringsdistributie: CBFA 036705 A 1

1602006-04.12

INHOUDSTAFEL

Deontologische code

Deel I: Algemene bepalingen 1.1: 1.2: 1.3: 1.4: 1.5: 1.6: 1.7: 1.8: 1.9: 1.10: 1.11: 1.12: 1.13: 1.14: 1.15: 1.16: 1.17: 1.18: 1.19: 1.20: 1.21: 1.22: 1.23: 1.24: 1.25: 1.26: 1.27: 1.28: 1.29: 1.30: 1.31: 1.32: 1.33: 1.34: 1.35:

Toepassingsgebied Identificatie- en Informatieplicht van de klant Minderjarigen Gehuwden Vruchtgebruik Onverdeeldheden/vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid Feitelijke verenigingen/Spaarverenigingen Bankdiscretieplicht Verwerking van persoonsgegevens Registratie van telefoongesprekken Depositobescherming Toegelaten verrichtingen van agenten Specimen van handtekening Verbintenissen en opdrachten aan de Bank Volmachten Briefwisseling Verzending en ontvangst van waarden en documenten Schuldvergelijking Financiële verrichtingen tussen de klant en de Bank Overdracht van schuldvorderingen Retentierecht, pand en verbod van zekerheidsstelling Verzet en blokkering Betalingen Overlijden Kosten, belastingen, tarieven, rentevoeten en valutering Opening van rekeningen Vergissingen en onverschuldigde betaling Slapende rekeningen Verjaring en bewaring Klachtenbehandeling en buitengerechtelijke beroepsprocedures Aansprakelijkheid en overmacht Beëindiging van de relaties Wijzigingen Toepasselijk recht en bevoegde rechtbank Inwerkingtreding

Deel II: Bijzondere reglementen Bijlage 1:

REGLEMENT ZICHTREKENINGEN (bijlage 1)

Bijlage 2:

REGLEMENT CLICK BONUS ZICHTREKENING (bijlage 2)

Bijlage 3:

REGLEMENT AXA BANKKAART (bijlage 3), inclusief REGLEMENT HOMEBANKING

Bijlage 4:

REGLEMENT PROTONKAART (bijlage 4)

Bijlage 5:

REGLEMENT KREDIETKAARTEN (bijlage 5)

Bijlage 6:

REGLEMENT PHONESERVICE (bijlage 6)

Bijlage 7:

REGLEMENT SPAARREKENINGEN (bijlage 7)

Bijlage 8:

REGLEMENT PENSIOENSPAREN (bijlage 8)

Bijlage 9:

REGLEMENT BELEGGINGSDIENSTEN (Bijlage 9)

Bijlage 10: REGLEMENT VERHUUR VAN KLUIZEN (bijlage 10)

2

1602006-04.12

DEONTOLOGISCHE CODE

De dienstverlening van een Bank wordt geregeld door een veelheid van wetten, besluiten, reglementen (zoals bijvoorbeeld de beursreglementen) en contracten. Dit belet niet dat in de relatie van de Bank met haar particuliere klant steeds een minimumstandaard van toepassing is, die trouwens voor alle banken geldt. Deze minimumstandaard is verwoord in de Gedragscode van de Belgische Vereniging van Banken, die ook door AXA Bank is onderschreven. Deze gedragscode benadrukt de respectvolle houding die de bankier ten opzichte van zijn particuliere klant wenst waar te maken. Deze code omschrijft de zeven basisbeginselen die de relatie tussen de Bank en haar particuliere klant beheersen, te weten: 1. openheid en duidelijke informatie; 2. dialoog; 3. discretie en vertrouwelijkheid; 4. vaardigheid en bekwaamheid; 5. veiligheid en betrouwbaarheid; 6. integriteit van het banksysteem; 7. oplossen van problemen. Daarnaast belicht deze gedragscode enkele regels die van toepassing zijn op met name genoemde bankdiensten, zoals betalingsdiensten, het sparen en beleggen, de kredieten en het bankieren op afstand. Een exemplaar van deze gedragscode kan bekomen worden in ieder AXA Bankagentschap. Bovendien kan deze gedragscode geraadpleegd en afgedrukt worden via de website van Belgische Vereniging van Banken - Febelfin (www.febelfin.be).

3

1602006-04.12

DEEL I: ALGEMENE BEPALINGEN

1.2.3.

Voor rechtspersonen is het identificatiedocument een kopie van de gecoördineerde statuten en een kopie van de publicatie in het Belgisch Staatsblad, of van elk ander officieel stuk, zonodig vertaald in een van de landstalen op kosten van de klant, waarin ook de naam, de voornaam en het adres voorkomt van de personen die de rechtspersoon mogen vertegenwoordigen ten aanzien van de Bank, of als het om buitenlandse rechtspersonen gaat, de naam, de voornaam en het adres van de personen die belast zijn met het bestuur van de vestiging in België. Elke wijziging aan de statuten of aan de vertegenwoordigingsbevoegdheid moet onverwijld aan de Bank schriftelijk worden medegedeeld. Daarenboven moeten de uiteindelijke begunstigden van een vennootschap altijd worden geïdentificeerd.

1.2.4.

Voor verenigingen en vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid is het identificatiedocument een kopie van de identiteitskaart van alle leden die de vereniging mogen verbinden t.a.v. de Bank en een kopie van de vennootschapsof verenigingsovereenkomst, het samenwerkingscontract of ieder ander gelijkaardig document dat geen twijfel laat bestaan nopens het bestaan van de vereniging. Van spaarverenigingen zoals bedoeld in artikel 1.7.6. wordt een kopie van de identiteitskaarten van alle leden van de vereniging gevraagd.

1.2.5.

Tussenpersonen die voor andere “uiteindelijke begunstigden” handelen, moeten, wanneer de identificatie van deze laatsten niet kan gebeuren, een verklaring ondertekenen waarin zij bevestigen dat de aan de Bank overgemaakte waarden of fondsen niet van criminele oorsprong zijn.

1.2.6.

De Bank kan de betrokken rekeningen of verrichtingen blokkeren tot haar voldoende bewijs is geleverd van de juistheid van de haar meegedeelde gegevens.

1.2.7.

De klant en zijn lasthebbers moeten wijzigingen in hun rechtstoestand (burgerlijke staat, handelingsbekwaamheid, huwelijksvermogensstelsel enz...) onverwijld schriftelijk meedelen aan hun agentschap of aan de maatschappelijke of administratieve zetel van de Bank en staven met bewijsstukken. Zij dragen alle gevolgen voor het niet tijdig mededelen van deze wijzigingen.

Artikel 1.1: Toepassingsgebied en hiërarchie van de normen 1.1.1.

De contractuele relaties tussen AXA Bank Europe NV (hierna “de Bank” genoemd) en haar klanten worden geregeld door de volgende overeenkomsten en reglementen, in de volgende orde van prioriteit: a) de bijzondere overeenkomsten tussen de klant en de Bank b) de in voege zijnde tarieflijsten c) de toepasselijke Bijzondere Reglementen d) het Algemeen Reglement van de Verrichtingen e) desgevallend het gemeen recht en de nationale en internationale bankgebruiken. Deze overeenkomsten en reglementen zijn enkel van toepassing op de contractuele relatie tussen de klant en AXA Bank Europe NV wanneer deze laatste optreedt voor haar Belgische entiteiten en activiteiten, met uitsluiting van de buitenlandse bijkantoren. Indien een bepaling van de voornoemde overeenkomsten of reglementen in strijd is met een wettelijke of reglementaire bepaling ter bescherming van een bepaalde categorie van personen, dan moet die bepaling beschouwd worden als niet toepasselijk op die categorie van personen.

1.1.2.

1.1.3.

Door gebruik te maken van de diensten van de Bank aanvaardt de klant ook de bepalingen van onderhavig reglement en zijn bijlagen. Bij zijn eerste contact met de Bank alsook op ieder verzoek van de klant wordt hem een exemplaar, zo nodig aangevuld met addenda van latere wijzigingen, overhandigd. Het reglement en zijn bijlagen zijn enkel beschikbaar in het Frans en het Nederlands en kunnen geraadpleegd worden op de website van de Bank (www.axa.be) en kan tevens bekomen worden in ieder agentschap van de Bank. De afwijkingen van de bepalingen van het reglement die, zelfs bij herhaling, door de Bank of een AXA bankagent zouden zijn toegestaan, zullen door de klant niet als een verworven recht kunnen beschouwd worden, tenzij dit uitdrukkelijk en schriftelijk is overeengekomen in een geschrift uitgaande van de maatschappelijke of administratieve zetel van de Bank. Een geschrift uitgaande van een AXA bankagent volstaat daartoe niet.

Artikel 1.3: Minderjarigen 1.3.1.

Artikel 1.2: Identificatie- en informatieplicht van de klant 1.2.1.

Elkeen die met de Bank een klantrelatie wenst aan te gaan, is verplicht zich te identificeren aan de hand van een geldig identiteitsdocument. Hij aanvaardt dat de Bank hiervan een kopie maakt hetzij op papier hetzij op een elektronische drager en deze kopie bewaart.

1.2.2.

Voor natuurlijke personen is dit een identiteitskaart of een paspoort (of een gelijkwaardig document met foto). De klant is verplicht om aan de Bank alle bijkomende inlichtingen te geven, eventueel gestaafd met documenten, die zij voor haar goede werking nuttig acht. Zo kan de Bank o.m. documenten opvragen die de burgerlijke staat, de handelingsbekwaamheid en het huwelijksvermogensstelsel bewijzen.

Gelden en roerende waarden op rekeningen op naam van minderjarige kinderen, moeten worden beschouwd als eigendom van deze kinderen. De ouders verbinden zich ertoe deze tegoeden in het uitsluitend belang van het minderjarig kind te beheren wat betekent dat ze slechts mogen opgenomen of overgeschreven worden wanneer het kind er belang bij heeft. De ouders bevestigen volledig verantwoordelijk te zijn voor de naleving van deze regel en zij vrijwaren de Bank op hoofdelijke en ondeelbare wijze voor alle schadelijke gevolgen van de niet-naleving ervan. De vervreemding van roerende waarden moet in principe worden goedgekeurd door de vrederechter. Indien echter de verkoopopbrengst onmiddellijk wordt herbelegd op naam van de minderjarige volgens de criteria van een goede huisvader, aanvaardt de Bank echter hun verkoop zonder deze goedkeuring. In alle gevallen waarin de Bank twijfelt of gelden of roerende waarden in het belang van het

4

1602006-04.12

voorwaarden verbonden aan het vruchtgebruik zijn niet tegenstelbaar aan de Bank, tenzij de Bank ze uitdrukkelijk heeft aanvaard. De Bank behoudt zich steeds het recht voor om voor de uitvoering van de verrichtingen, wanneer zij dit nodig acht, de toestemming te vragen van de naakte eigenaar en de vruchtgebruiker.

minderjarige kind worden aangewend of herbelegd, kan zij de verrichting afhankelijk stellen van de voorafgaandelijke goedkeuring van de vrederechter. 1.3.2.

Ouders van minderjarige kinderen worden door de Bank geacht beiden het beheersrecht over de goederen van deze kinderen uit te oefenen. Dit wil zeggen dat het optreden van één ouder de instemming van de andere ouder impliceert. De Bank moet schriftelijk op de hoogte gebracht worden indien er geen overeenstemming tussen beiden meer is. Zolang deze mededeling niet werd gedaan, mag de Bank ervan uitgaan dat de optredende ouder handelt met instemming van de andere ouder en kan zij niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen daarvan. Indien één van de ouders het beheer over de tegoeden van het minderjarig kind exclusief uitoefent, dient deze dit eveneens schriftelijk aan de Bank te melden mits voorlegging van een kopie van het vonnis waarbij hem/haar het gezag over de persoon en/of de goederen van de minderjarige exclusief wordt toebedeeld. Zolang deze mededeling niet is gedaan, is de Bank niet aansprakelijk voor de eventuele schadelijke gevolgen van het optreden van de ouder die het beheer over de goederen van de minderjarige niet meer mag uitoefenen. Hoe dan ook behoudt de Bank zich het recht voor om in alle gevallen de toestemming van beide ouders te vragen. Zij behoudt zich ook het recht voor steeds de machtiging van de vrederechter te vragen.

1.3.3.

1.3.4.

1.5.2.

Alle regelmatig uitgekeerde opbrengsten gekapitaliseerde rentebedragen worden beschikking gesteld van de vruchtgebruiker

1.5.3.

Het vruchtgebruik wordt door de Bank geacht voort te bestaan tot ze bericht krijgt dat er een einde aan gemaakt wordt of is. Hierbij zullen alle relevante akten of feiten aan de Bank voorgelegd worden. De Bank behoudt zich het recht voor om zowel kapitaal als opbrengst te blokkeren in geval van onduidelijkheid. Het vruchtgebruik komt in elk geval ten einde bij het overlijden van de vruchtgebruiker. In voorkomend geval gelden voor de vrijgave van de tegoeden de gewone regels van toepassing bij overlijden van een klant.

1.5.4.

De blokkering van de rekening van de naakte eigenaar kan tot gevolg hebben dat ook de verworven opbrengsten geblokkeerd worden. De naakte eigenaar en de vruchtgebruiker moeten in dat geval onderling een regeling treffen.

1.5.5.

De vruchtgebruiker en de naakte eigenaar zijn hoofdelijk aansprakelijk voor alle kosten in verband met de dienst, de rekening of de opbrengsten

Artikel 1.6: Onverdeeldheden/vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid

De hierboven beschreven regels zijn eveneens van toepassing op voogden in zoverre er niet van afgeweken wordt door de wet of een gerechtelijke beslissing. De minderjarige, eens meerderjarig geworden, wordt door gebruik te maken van de diensten van de Bank en meer bepaald de rekeningen die op zijn naam geopend werden tijdens zijn minderjarigheid, geacht de bepalingen van onderhavig reglement en zijn bijlagen te aanvaarden.

1.6.1.

Over rekeningen op naam van meerdere titularissen of van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid kan alleen beschikt worden met de handtekening van alle titularissen, vennoten of hun wettelijke vertegenwoordigers, behoudens bijzondere volmacht, statutair of anders.

1.6.2.

Alle leden van een onverdeeldheid en alle vennoten van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid zijn hoofdelijk en ondeelbaar gehouden ten aanzien van de Bank tot de terugbetaling van alle bedragen en debetsaldi die zij aan de Bank verschuldigd zijn uit hoofde van rekeningen op naam van de onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, ook wanneer die ontstaan zijn door toedoen van een volmachthebber of een wettelijke vertegenwoordiger.

1.6.3.

Bij beslag ten laste van een vertegenwoordiger, lid of vennoot van de onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid of bij zijn overlijden, onbekwaamverklaring, ontbinding, faillissement of bij toepassing van de procedure van collectieve schuldenregeling m.b.t. deze laatste, enz. is de Bank gerechtigd haar wettelijke verplichtingen ter zake ook na te komen met betrekking tot de tegoeden op naam van de onverdeeldheid of vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, zonder dat zij hiervoor aansprakelijk kan gesteld worden.

1.6.4.

Een onverdeeldheid kan, overeenkomstig de criteria die de Bank bepaalt en enkel wanneer zij voldoet aan alle voorwaarden, door de Bank geregistreerd en behandeld worden als een spaarvereniging zoals bedoeld in artikel 1.7.6.

Artikel 1.4: Gehuwden 1.4.1.

Met betrekking tot rekeningen op naam van beide echtgenoten, geldt niet automatisch dat elk van hen, alleen optredend, alle daden van beheer en beschikking kan stellen. Wanneer zij dit willen, dienen zij elkaar wederzijds volmacht te geven.

1.4.2.

Gehuwden zijn hoofdelijk en ondeelbaar gehouden ten aanzien van de Bank tot de terugbetaling van alle bedragen en debetsaldi die zij aan de Bank verschuldigd zijn uit hoofde van rekeningen op naam van beide gehuwden, ook wanneer die ontstaan zijn door toedoen van een volmachthebber.

Artikel 1.5: Vruchtgebruik 1.5.1.

en ter

Voor bepaalde diensten kan de Bank rekening houden met het bestaan van een vruchtgebruik op tegoeden, op rekening of andere. Ingeval het vruchtgebruik voortspruit uit een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik, ongeacht de vorm van de schenking, spreekt de Bank zich niet uit over de geldigheid van de schenking op zich en kan zij onder geen enkel beding aansprakelijk gesteld worden voor de negatieve gevolgen van een mogelijk ongeldige schenking. Bijzondere

Artikel 1.7: Feitelijke verenigingen/Spaarverenigingen 5

1602006-04.12

A.

Feitelijke verenigingen

1.7.1.

De Bank kan, volgens de criteria die zij bepaalt, een klantrelatie aangaan met de leden van een feitelijke vereniging. Dit is een organisatie zonder eigen rechtspersoonlijkheid, opgericht op vrijwillige en duurzame basis met een gemeenschappelijk en welomschreven doel en gevormd door meerdere personen doch zonder het oogmerk om opbrengsten te verwezenlijken ten voordele van de leden. Deze laatsten hebben bijgevolg geen recht op hun aandeel in de behaalde winsten noch op recuperatie van een door hen gedane inbreng, ook niet op het ogenblik van hun individuele uittreding, uitsluiting of ontslag.

1.7.2.

De Bank eist dat de feitelijke vereniging zich identificeert door invulling van een vragenlijst en voorlegging van basisdocumenten, zoals statuten, een reglement, een overeenkomst waarover de vereniging beschikt en waaruit duidelijk het bestaan van de feitelijke vereniging, zoals hiervoor gedefinieerd, blijkt. De vragenlijst die geldt als overeenkomst ter zake bevat alle voorwaarden aangaande de vertegenwoordiging van de feitelijke vereniging en verplichtingen waaraan de feitelijke vereniging, haar vertegenwoordigers en leden moeten voldoen.

1.7.3.

De vertegenwoordigers, die ten aanzien van de Bank verklaren, alle daden van beheer en beschikking te mogen stellen in de meest ruime zin van het woord, zijn persoonlijk en met uitsluiting van de Bank aansprakelijk indien zij handelingen stellen die in strijd zouden zijn met de statuten of het reglement van de vereniging of andere relevante stukken of besluiten. Zij vrijwaren tevens de Bank voor alle gevolgen van onenigheid onder de leden of vertegenwoordigers, onduidelijkheid inzake de statuten of andere documenten, de wijze van vertegenwoordiging, en voor alle eventuele klachten of aanspraken van leden of derden waarover of waarop dan ook.

1.7.4.

1.7.5.

hun aandeel in de behaalde winsten en hebben op ieder ogenblik recht op recuperatie van hun inbreng, onverminderd artikel 1.7.10.

De leden, die geen vertegenwoordiger zijn, hebben met betrekking tot de rekeningen geen bevoegdheden. In geval van beslag ten laste van een vertegenwoordiger of lid van de vereniging of bij zijn overlijden, onbekwaamverklaring, ontbinding, faillissement of collectieve schuldenregeling, zal de Bank gerechtigd zijn de tegoeden van de vereniging buiten beschouwing te laten, behoudens indien zij meent te mogen twijfelen aan de waarachtigheid van de feitelijke vereniging. Zij is evenwel niet verplicht hieromtrent enig onderzoek uit te voeren.

Spaarverenigingen

1.7.6.

De Bank kan, volgens de criteria die zij bepaalt, een klantrelatie aangaan met de leden van een spaarvereniging. Dit is een organisatie zonder eigen rechtspersoonlijkheid die gevormd wordt door meerdere personen en opgericht is op vrijwillige en duurzame basis met het oogmerk om opbrengsten te verwezenlijken ten voordele van de leden. Deze laatsten hebben bijgevolg recht op

De Bank eist dat de spaarvereniging zich identificeert door invulling van een vragenlijst en voorlegging van basisdocumenten, zoals statuten, een reglement, een overeenkomst waarover de vereniging beschikt en waaruit duidelijk het bestaan van de spaarvereniging, zoals hiervoor gedefinieerd, blijkt. De vragenlijst die geldt als overeenkomst ter zake bevat alle voorwaarden aangaande de vertegenwoordiging van de spaarvereniging en verplichtingen waaraan de spaarvereniging, haar vertegenwoordigers en leden moeten voldoen.

1.7.8.

De vertegenwoordigers, die ten aanzien van de Bank verklaren, alle daden van beheer en beschikking te mogen stellen in de meest ruime zin van het woord, zijn persoonlijk en met uitsluiting van de Bank aansprakelijk indien zij handelingen stellen die in strijd zouden zijn met de statuten of het reglement van de spaarvereniging of andere relevante stukken of besluiten. Zij vrijwaren tevens de Bank voor alle gevolgen van onenigheid onder de leden of vertegenwoordigers, onduidelijkheid inzake de statuten of andere documenten, de wijze van vertegenwoordiging, en voor alle eventuele klachten of aanspraken van leden of derden waarover of waarop dan ook.

1.7.9.

De Bank heeft het recht om in geval van twijfel, zoals onder meer in geval van onenigheid omtrent de vertegenwoordiging van de spaarvereniging, zonder enige aansprakelijkheid de tegoeden eenzijdig te blokkeren tot er duidelijkheid of eensgezindheid is bereikt.

1.7.10.

De leden, die geen vertegenwoordiger zijn van de spaarvereniging, hebben met betrekking tot de rekeningen geen bevoegdheden. Voor het overige gelden de regels die van toepassing zijn voor onverdeeldheden.

Artikel 1.8: Bankdiscretieplicht

De Bank heeft het recht om in geval van twijfel, zoals onder meer in geval van onenigheid omtrent de vertegenwoordiging van de vereniging, zonder enige aansprakelijkheid de tegoeden eenzijdig te blokkeren tot er duidelijkheid of eensgezindheid is bereikt.

B

1.7.7.

6

1.8.1.

Met uitzondering van wat bepaald is inzake de verwerking van persoonsgegevens zoals uiteengezet in artikel 1.9., deelt de Bank aan derden (waaronder de overheid, echtgenoten, …) geen informatie mee over haar klanten, tenzij mits hun uitdrukkelijke instemming of wanneer de Bank er wettelijk toe verplicht is of daarvoor een wettelijk belang bestaat.

1.8.2.

De klant is gehouden aan het nakomen van de fiscale verplichtingen opgelegd door de reglementering van zijn woonstaat betreffende de tegoeden en waarden die hij aan de bank toevertrouwt, alsook van hun gegenereerde inkomsten. In het kader van de internationale samenwerking inzake fiscale fraudebestrijding communiceert de Bank de informatie bedoeld in het koninklijk besluit van 27 september 2009 automatisch aan de Belgische fiscale administratie wanneer de intresten bedoeld in de richtlijn inzake fiscaliteit op spaarinkomsten ("Spaarrichtlijn") worden toegekend aan begunstigden met woonplaats in een andere lidstaat van de Europese Unie, buiten België. Deze informatie betreft de identiteit van de begunstigde van de inkomsten, de kenmerken van de betrokken producten, alsook gegevens over de gegenereerde inkomsten. 1602006-04.12

Bovendien, levert AXA aan de Belgische fiscale administratie alle informatie betreffende de tegoeden van klanten niet-verblijfhouders die haar zouden worden gevraagd krachtens de akkoorden van fiscale gegevensuitwisseling die toegang tot de bankgegevens voorzien. Deze inlichtingen kunnen worden opgeëist voor alle klanten die onderdaan zijn van een staat die met België een uitwisselingsakkoord heeft ondertekend en betreffende alle producten die bij de bank in bewaring werden gegeven, zonder enige beperking en zonder rekening te houden met het geografische toepassingveld en materiaal van de Spaarrichtlijn. In ieder geval overhandigt de Administratie de bij de Bank ingewonnen inlichtingen aan de fiscale autoriteiten van de woonstaat van de klant of van de begunstigde van de inkomsten teneinde de toepassing van de in die staat geldende fiscale bepalingen te verzekeren. 1.8.3.

de identiteitskaart te worden gezonden naar AXA Bank Belgium, Contact Center Bankproducts (B21/460), Grotesteenweg 214, 2600 Berchem. Bijkomende inlichtingen kunnen bij voormelde dienst worden verkregen.

AXA Bank Europe behoudt zich het recht voor aan klanten die niet in België verblijven, te allen tijde een verklaring op erewoord te vragen betreffende de herkomst van de tegoeden die deze klanten bij de bank deponeren of investeren, teneinde er zich enerzijds van te verzekeren dat deze tegoeden werden onderworpen aan het fiscale regime van hun eigen woonstaat en, anderzijds, niet afkomstig zijn van ongeoorloofde praktijken zoals bedoeld in de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. Een valse verklaring heeft de invoering door AXA Bank van alle wettelijke toegelaten of opgelegde maatregelen tot gevolg en stelt de klant bloot aan de sancties verbonden aan de vastgestelde overtredingen, in België en in de staat waarvan hij een onderdaan is.

1.8.4.

1.9.3.

In zoverre dit nodig is voor de: - uitvoering van de contractuele verplichtingen tussen de Bank en de klant; - nakoming van wettelijke verplichtingen in hoofde van de Bank; - vrijwaring van een vitaal belang van de klant; - vervulling van een taak van openbaar gezag, die is opgedragen aan de Bank of aan de derde aan wie de gegevens worden verstrekt; worden, naast de persoonsgegens van de klant, ook deze van ondermeer de volgende natuurlijke personen verwerkt: - de wettelijke beheerders (ouders, voogd) van minderjarige klanten; - de voorlopige bewindvoerders van onder voorlopig bewind geplaatste klanten; - de leden van feitelijke verenigingen en spaarverenigingen, klant bij de Bank; - de zaakvoerders, bestuurders en uiteindelijke begunstigden van vennootschappen, klant bij de Bank; - de volmachthebbers, die optreden in naam en voor rekening van de volmachtgevers, klant bij de Bank; -…

1.9.4.

Om een optimale service te verlenen kunnen deze gegevens worden meegedeeld aan de ondernemingen van de AXA Groep in België of aan de ondernemingen die ermee in verbinding staan. Alle informatie zal met de grootste discretie worden behandeld.

1.9.5.

Bovendien kunnen de medegedeelde gegevens het voorwerp uitmaken van een doorgifte aan derden (vb SWIFT, VISA, Master Card,…) die, in uitvoering van een contract van dienstverlening met de Bank, ten behoeve van de Bank, deze gegevens verwerken voor één van de doeleinden als hierboven opgesomd. Deze dienstverleners kunnen zich zowel situeren binnen de Europese Unie als daarbuiten. Evenwel kan ingeval van doorgifte naar dienstverleners, gevestigd in landen buiten de Europese Unie, niet steeds de garantie geboden worden dat het desbetreffende land een adequaat beschermingsniveau biedt qua bescherming van persoonsgegevens. In ieder geval worden steeds van deze dienstverleners specifieke contractuele waarborgen inzake confidentialiteit en veiligheid geëist m.b.t. de doorgegeven gegevens en zullen door de Bank nooit meer gegevens worden doorgegeven dan strikt noodzakelijk is voor de uitvoering van hun opdrachten. De Bank kan niet aansprakelijk gesteld worden voor het feit dat zijzelf of deze dienstverleners gegevens (moeten) overmaken aan Belgische of buitenlandse autoriteiten in uitvoering van een wettelijke verplichting of in geval van een wettig belang conform Belgische of buitenlands recht. Om inzage- en verbeteringsrecht te bekomen m.b.t. de verwerkingen van zijn gegevens door deze autoriteiten, kan de klant zich steeds rechtstreeks en kosteloos wenden tot de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer.

1.9.6.

In het raam van kredieten die niet het voorwerp zijn van enige registratie bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren bij de Nationale Bank van België, kan de Bank gebeurlijke achterstanden of wanbetalingen melden aan het Bestand van de Niet-gereglementeerde Registraties. Dit zal het geval zijn wanneer drie vervallen termijnbedragen

Een volmachthebber, in de zin van artikel 1.15., heeft met betrekking tot de rekening waarop hij volmacht heeft, toegang tot dezelfde informatie als de volmachtgever, doch slechts zolang hij volmacht heeft. Van zodra zijn volmacht ingetrokken is, vervalt tevens zijn toegang tot de informatie, ook met betrekking tot de periode gedurende dewelke zijn volmacht gold.

Artikel 1.9: Verwerking van persoonsgegevens 1.9.1.

De persoonsgegevens, die de klant zelf meedeelt of die de Bank rechtmatig verkrijgt van de ondernemingen van de AXA Groep in België, van de ermee in verbinding staande ondernemingen of van derden, kunnen door AXA Bank Europe NV worden verwerkt met het oog op het beheer van het klantenbestand, rekeningenbeheer, kredietverlening en –beheer (met inbegrip van het beheer van geëffectiseerde kredieten), globale overzicht van de cliënteel, de controle op de verrichtingen om onregelmatigheden en frauduleuze handelingen op te sporen of te voorkomen met inbegrip van deze gesteld door tussenpersonen en commerciële prospectie. De verantwoordelijke voor deze verwerkingen is AXA Bank Europe NV waarvan de maatschappelijke zetel is gevestigd te 1170 Brussel, Vorstlaan 25.

1.9.2.

De klant kan zich gratis en op eenvoudig verzoek verzetten tegen het gebruik van zijn gegevens voor commerciële prospectie. Hij kan tevens kennis krijgen van zijn gegevens en ze laten verbeteren. Hiertoe dient een gedateerd en ondertekend verzoek vergezeld van een recto verso kopie van 7

1602006-04.12

niet of niet volledig betaald zijn of wanneer een vervallen termijnbedrag of een opeisbaar debetsaldo gedurende drie maanden geheel of gedeeltelijk onbetaald is gebleven, alsook wanneer de termijnbedragen vóór vervallen termijn volledig opeisbaar zijn geworden. De verantwoordelijke van dit bestand is de Nationale Bank van België, de Berlaimontlaan 14 te 1000 Brussel. Artikel 1.9.2. is ook op de aldus geregistreerde gegevens van toepassing, met dien verstande dat het verzoek tot inzage of verbetering dient te worden gericht aan de verantwoordelijke van het bestand. 1.9.7.

registraties aan een strikte procedure onderworpen. Dit betekent onder meer dat de toegang tot de geregistreerde gegevens beperkt is tot de personen die deze gegevens nodig hebben voor de uitoefening van hun taken (zie ook art. 1.9.2. m.b.t. het recht van inzage). 1.10.4.

Voor het geval de klant verzekeringen onderschrijft of tot collectieve verzekeringspolissen toetreedt bij AXA Belgium NV, en zijn persoonsgegevens naar aanleiding daarvan worden verwerkt door AXA Belgium, is volgende bepaling van toepassing : De meegedeelde gegevens mogen door AXA Belgium (“de maatschappij”) worden verwerkt met het oog op de klantenservice, de aanvaarding van risico’s, het beheer van contracten en schadegevallen, alsook de betaling van verzekeringssommen. Om een optimale service te verlenen, kunnen deze gegevens worden meegedeeld aan de ondernemingen van de AXA groep of aan de ondernemingen die ermee in verbinding staan. De betrokken personen verlenen hun toestemming voor de verwerking van deze gegevens alsook voor het verzamelen en het overbrengen door AXA Bank Europe aan AXA Belgium van de gegevens met betrekking tot hun gezondheid en voor de verwerking van die gegevens wanneer deze nodig zijn voor de aanvaarding, het beheer en de uitvoering van het contract door de beheerders die optreden in het kader van dit contract. Deze verwerking is vastgesteld in de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Alle informatie zal met de grootste discretie worden behandeld. De betrokken personen kunnen van deze gegevens kennis krijgen, ze laten verbeteren en zich gratis verzetten tegen de verwerking ervan met het oog op direct marketing. Hiertoe dient een gedateerd en ondertekend verzoek vergezeld van een recto verso kopie van de identiteitskaart aan de klantendienst van AXA Belgium, Vorstlaan 25, 1170 Brussel te worden gezonden. Zij kunnen deze keuze ook kenbaar maken op het document bestemd voor de toetreding of aanvraag van de polis. Nadere inlichtingen kunnen bij de klantendienst van de maatschappij worden verkregen.

Artikel 1.11: Depositobescherming 1.11.1.

De Bank heeft de beschermingsregeling voor deposito’s en effecten onderschreven overeenkomstig art. 110 e.v. van de wet van 22 maart 1993 betreffende het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen en art. 112 e.v. van de wet van 6 april 1995 betreffende het statuut van en het toezicht op de beleggingsondernemingen.

1.11.2.

Wanneer de Bank niet meer in staat is de deposito’s van haar klanten terug te betalen, biedt deze regeling, onder bepaalde voorwaarden, een waarborg aan van maximum 100.000 EUR voor de deposito’s op rekening (zicht- termijn- of spaarrekening) en de titels van schuldvorderingen (kasbons enz…) voor zover ze op naam zijn gesteld, gedematerialiseerd zijn of in bewaargeving worden gehouden bij de Bank. Het stelsel dekt de deposito’s in EUR en andere EERvaluta’s.

1.11.3.

De regeling voorziet daarenboven, onder bepaalde voorwaarden, in een beleggersbescherming van maximum 20.000 EUR ter dekking van de financiële instrumenten (aandelen, obligaties enz…) die de klant toebehoren en die de Bank niet zou kunnen teruggeven.

1.11.4.

Een bericht met een gedetailleerde beschrijving van beide beschermingsregelingen en de te vervullen formaliteiten kan op verzoek bij de Bank bekomen worden evenals op www.axa.be.. Voor nadere inlichtingen in dit verband kan de klant ook terecht bij het “Bijzonder Beschermingsfonds voor deposito’s en levensverzekeringen en kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen”, opgericht binnen de Depositio- en Consignatiekas, 1040 Brussel, Kunstlaan 30 (www.bijzonderbeschermingsfonds.be.) en het “Beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten”, 1000 Brussel, de Berlaimontlaan 14 ( www.beschermingsfonds.be).

Artikel 1.10: Registratie van telefoongesprekken 1.10.1.

1.10.2.

1.10.3.

Wanneer de klant niet wenst dat telefoongesprekken worden geregistreerd, dient hij gebruik te maken van andere kanalen (onder meer via zijn agentschap, Selfservice, Phoneservice, Homebanking).

Telefoongesprekken met de contact centers van de Bank kunnen worden opgenomen om: - latere discussies te vermijden met betrekking tot gegeven opdrachten - meldingen en klachten te registreren - de kwaliteit van de dienstverlening van het contact center te verbeteren.

Artikel 1.12: Toegelaten verrichtingen van agenten

De opnames van de telefoongesprekken gelden als bewijs van de inhoud en het tijdstip van de communicatie. Bovendien levert elke opname het bewijs dat de communicatie met de Bank foutloos is verlopen en niet door een storing of een ander gebrek is beïnvloed. Deze bewijzen zullen worden geleverd door de reproductie, op welke wijze dan ook, van de opname. De registratie van zowel het tijdstip als de inhoud van het gesprek zal gedurende 1 jaar bewaard worden. Overeenkomstig de wet ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer is de toegang tot de 8

1.12.1.

De agenten van de Bank mogen slechts in naam en voor rekening van de Bank rekeningen openen en afsluiten, deposito’s ontvangen en terugbetalen, betaalmiddelen aanbieden, effectenrekeningen openen en afsluiten, effecten ontvangen, effecten terugbetalen, coupons uitbetalen, aan- en verkooporders op de beurs ontvangen, leningen kredietaanvragen ontvangen, verzekeringen waarvoor de Bank als bemiddelaar optreedt, verkopen. In meerdere agentschappen van de Bank staan kluizen ter beschikking voor verhuring aan de cliënteel.

1.12.2.

Benevens deze bankverrichtingen, die de agent namens de Bank uitvoert, staat het hem vrij in het raam van andere beroepsactiviteiten andere diensten aan zijn cliënteel aan te bieden, zoals 1602006-04.12

verzekeringen. Deze andere activiteiten worden nooit onder de verantwoordelijkheid van de Bank uitgeoefend noch voor haar rekening. 1.12.3.

tijdstip van de opdracht, zal de Bank zich inspannen om ze zo snel mogelijk door te voeren, doch een vertraging in de uitvoering van twee bankwerkdagen na de ontvangst van de herroeping of wijziging kan haar nooit ten laste worden gelegd. De Bank kan hiervoor in sommige gevallen kosten aanrekenen zoals voorzien in de tarieflijst.

Wanneer de agent contantof effectenverrichtingen aan het loket uitvoert, dient hij daarbij gebruik te maken van documenten met hoofding van de Bank die in het agentschap door de bankinformatica gedrukt en genummerd worden. Wanneer hij deze verrichtingen buiten het agentschap uitvoert, dient hij daarbij gebruik te maken van voorgedrukte en voorgenummerde documenten met hoofding van de Bank die hem daartoe ter beschikking worden gesteld door de Bank.

1.14.5.

Wanneer de Bank overschrijvingsformulieren of invorderingsborderellen ter beschikking stelt van de klant, dan moet de klant deze formulieren onmiddellijk nakijken en de eventuele gebreken aan de Bank melden. De Bank is niet aansprakelijk voor schade die voortvloeit uit het niet naleven van deze bepaling.

1.14.6.

Rekening houdend met nationale en internationale financiële embargo’s uitgevaardigd tegen bepaalde landen, behoudt de Bank zich het recht voor zowel inkomende als uitgaande transacties met bepaalde landen niet uit te voeren. Dit geldt eveneens voor verrichtingen met tegenpartijen die resideren in deze landen. De lijst van de betrokken landen wordt gepubliceerd op www.axa.be onder de rubriek reglementen en kan eveneens opgevraagd worden in een bankagentschap of bij de Bank. De klant kan de Bank niet aansprakelijk stellen voor geleden schade ingevolge het niet uitvoeren van een verrichting in toepassing van het eerste lid, als de Bank kan aantonen dat de lijst waarvan sprake in het tweede lid op de daarin voorziene wijze was kenbaar gemaakt aan de klant.

Artikel 1.13: Specimen van handtekening 1.13.1.

Rekeninghouders, wettelijke beheerders, gevolmachtigden, statutaire vertegenwoordigers en alle personen die een rechtspersoon of een vereniging, ook deze zonder rechtspersoonlijkheid, kunnen vertegenwoordigen, moeten een specimen van handtekening bij de Bank deponeren. De klant dient erover te waken dat de Bank op elk ogenblik beschikt over een geactualiseerd specimen van zijn handtekening.

1.13.2.

In het algemeen is de Bank bij het vergelijken van een handtekening met het specimen alleen aansprakelijk wanneer zij een zware fout begaat.

Artikel 1.15: Volmachten

Artikel 1.14: Verbintenissen van en opdrachten aan de Bank

1.15.1. 1.14.1.

De Bank is alleen gebonden door verbintenissen, in haar naam aangegaan, indien zij op haar documenten zijn gesteld en/of ondertekend zijn door, krachtens de statuten of krachtens volmacht, daartoe bevoegde personen.

1.14.2.

De Bank mag de uitvoering weigeren van aan haar gegeven opdrachten, indien zij niet op haar documenten zijn gesteld en de handtekening van de opdrachtgever niet voor echt verklaard is door één van haar vertegenwoordigers. De Bank behoudt zich het recht voor om de uitvoering te weigeren van opdrachten die onvolledig of onduidelijk zijn of waarvan de echtheid niet vaststaat. Indien zij dergelijke opdrachten toch uitvoert, kan zij niet aansprakelijk gesteld worden voor gebeurlijke vergissingen of vertragingen.

1.14.3.

Een aldus door de klant verleende volmacht houdt voor de volmachthebber de bevoegdheid in om het even welke verrichting in naam van de klant en voor de in het volmachtformulier vermelde rekening uit te voeren en op deze wijze om het even welke handeling met betrekking tot de door de Bank aangeboden diensten te stellen. Wanneer meerdere personen volmacht hebben op dezelfde rekening, hebben zij elk afzonderlijk de hiervoor beschreven bevoegdheid. De Bank kan geen rekening houden met onderlinge beperkende afspraken tussen de titularis(sen) en/of volmachthouder(s).

De Bank kan steeds een schriftelijke bevestiging vragen van alle opdrachten die niet schriftelijk gegeven zijn. De Bank zal alle opdrachten naar best vermogen interpreteren en uitvoeren, maar is niet aansprakelijk voor schade die voortvloeit uit een verkeerde interpretatie.

Iedere overeenkomst inzake elektronisch bankieren (Homebanking, Phoneservice, Selfservice), aangegaan door de volmachthebber, wordt tevens geacht te zijn aangegaan voor de rekeningen waarvoor hij volmacht heeft.

Enkel het document zoals het door de Bank is ontvangen zal als bewijs van een telefaxbericht gelden. De klant is geldig verbonden door de kopie van zijn handtekening op het telefaxbericht. De in de bestanden van de Bank opgeslagen inkomende en uitgaande e-mail berichten gelden als bewijs van de verzending, respectievelijk de ontvangst van deze berichten en van hun inhoud. Een en ander onverminderd de bijzondere bepalingen aangaande de opname van telefoongesprekken, waarvan sprake in artikel 1.10 hiervoor. 1.14.4.

De Bank stelt aan haar klanten formulieren van onderhandse volmacht ter beschikking. De Bank behoudt zich het recht voor om geen rekening te houden met de toekenning van volmachten die niet op de formulieren van de Bank zijn gesteld en/of waarbij de handtekening van de volmachtgever niet voor echt verklaard is door één van haar vertegenwoordigers.

De volmachthebber kan in geen geval, voor de rekeningen waarvoor hij volmacht heeft, op zijn beurt volmacht geven aan een derde en aldus zijn machten subdelegeren. Wanneer meerdere personen titularis zijn van een rekening, kan slechts aan één van hen of aan een derde volmacht gegeven worden mits het akkoord van alle titularissen.

Iedere herroeping of wijziging van een opdracht moet aan de Bank schriftelijk ter kennis worden gebracht. Voor zover de herroeping of wijziging nog mogelijk is, afhankelijk van de aard en het

De volmachthebber is door de bepalingen van dit reglement op dezelfde wijze gebonden als de volmachtgever zelf, die overigens tegenover de 9

1602006-04.12

Bank verantwoordelijk blijft voor alle door de volmachthebber in het kader van zijn volmacht verrichte handelingen.

1.15.2.

overlegging van het afschrift van de briefwisseling door de Bank.

De Bank is in geen enkel geval verplicht enig toezicht uit te oefenen over de wijze waarop de volmachthebber gebruik maakt van de hem verleende machten, ongeacht of dit gebeurt in het voordeel van de klant of in het eigen voordeel van de volmachthebber.

De briefwisseling betreffende een gemeenschappelijke rekening wordt t.a.v. alle titularissen geldig verstuurd naar het door de titularissen in onderling overleg aangeduide adres. Indien dergelijk adres niet is aangeduid, wordt de briefwisseling t.a.v. alle titularissen geldig verstuurd naar het adres van één van hen.

Indien de volmacht het gevolg is van een tussen de volmachtgever en de volmachthebber reeds bestaande volmachtrelatie, kan de Bank geen rekening houden met de inhoud en eventuele beperkingen van deze volmacht.

De briefwisseling betreffende een rekening aangehouden op naam van een handelingsonbekwame wordt geldig verstuurd naar het door zijn wettelijke vertegenwoordiger aangeduide adres.

De volmacht blijft van kracht tot wanneer zij schriftelijk wordt ingetrokken, hetzij met behulp van het door de Bank daartoe bestemde formulier, hetzij per aangetekende brief, hetzij per deurwaardersexploot of tot wanneer de Bank kennis krijgt van het overlijden van de lastgever of de lasthebber, of van een andere wettelijke oorzaak van beëindiging van de lastgeving. Wanneer meerdere personen, titularis van een rekening, elkaar volmacht hebben verleend, brengt de intrekking door één partij niet automatisch de intrekking van de volmacht door de andere partij met zich mee. Wanneer meerdere personen, titularis van een rekening, volmacht hebben verleend aan één van hen of aan een derde, dan neemt de volmacht van die ene of die derde volledig een einde van zodra zij minstens door een van de volmachtgevers wordt herroepen.

1.15.3.

1.15.4.

De Bank houdt zo vlug mogelijk rekening met de intrekking van een volmacht, maar is slechts vanaf de tweede bankwerkdag na de dag van intrekking van de volmacht op een agentschap, of na de dag van ontvangst van het bericht van herroeping, of na de dag van kennisname van een wettelijke oorzaak van beëindiging, aansprakelijk voor verrichtingen die de volmachthebber na de intrekking van de volmacht nog uitvoert. De volmachtgever staat zelf in voor de schriftelijke kennisgeving van de intrekking van de volmacht aan de volmachthebber en de Bank is niet aansprakelijk voor de schade die de volmachtgever lijdt door zijn nalatigheid op dit punt. Verrichtingen uitgevoerd door middel van cheques, betaal- of kredietkaarten, ter beschikking gesteld aan de volmachthebber, blijven ook na de intrekking van de volmacht ten laste van de volmachtgever, tot inlevering van deze cheques of kaarten.

1.16.2.

Elke adreswijziging moet schriftelijk meegedeeld worden aan de Bank. De briefwisseling wordt in ieder geval geldig verzonden aan het laatst opgegeven adres en de Bank is niet aansprakelijk voor eventuele schade wanneer de klant de wijziging van zijn adres niet of niet tijdig heeft meegedeeld. Voor het niet of niet tijdig meedelen van een adreswijziging kan de Bank een kost aanrekenen, onder de voorwaarden zoals bepaald in de tarieflijst waarvan sprake in artikel 1.25.3.

1.16.3.

De klant verbindt er zich toe minstens om de 30 dagen kennis te nemen van de briefwisseling die de Bank hem ter beschikking stelt, ongeacht de wijze waarop. Hij wordt geacht de briefwisseling die op het agentschap van zijn keuze te zijner beschikking wordt gehouden, te kennen na 30 dagen, te rekenen vanaf de erop vermelde datum. De Bank is niet aansprakelijk voor de schade die zou kunnen voortvloeien uit het niet of niet tijdig afhalen van de briefwisseling op het agentschap. De Bank behoudt zich het recht voor om niet afgehaalde of teruggekeerde briefwisseling na een jaar te vernietigen.

1.16.4.

Volgens afspraak tussen de Bank en de klant, kan de briefwisseling vanwege de Bank aan de klant verzonden worden in elektronische vorm op een overeengekomen wijze. Deze elektronische briefwisseling wordt beschouwd als gewone schriftelijke briefwisseling. Zij wordt bovendien geacht te zijn ontvangen uiterlijk 72 uur na de verzending ervan door de Bank.

Artikel 1.17: Verzending en ontvangst van waarden en documenten 1.17.1.

De Bank is niet aansprakelijk voor het verlies, de diefstal of de vervalsing van geld, cheques, kaarten, waardepapieren of overschrijvingsformulieren die in een gewone brievenbus worden gedeponeerd.

1.17.2.

Effecten, documenten, chequeformulieren, kaarten, waarden en andere voorwerpen, toegezonden aan de Bank of door haar verzonden naar de klant of naar een correspondent, reizen op risico van de klant.

Artikel 1.16: Briefwisseling 1.16.1.

Onder voorbehoud van wat in dit reglement of in een van de bijlagen specifiek is bepaald voor rekeninguittreksels, wordt de briefwisseling naar keuze van de klant en op zijn kosten verstuurd naar een door hem opgegeven adres of te zijner beschikking gehouden op het agentschap waar zijn rekening beheerd wordt. De Bank behoudt zich echter het recht voor om de briefwisseling naar de woonplaats van de klant te versturen telkens als zij dat passend oordeelt, daartoe verplicht is of bij gebreke van een opgegeven correspondentieadres.

Artikel 1.18: Schuldvergelijking 1.18.1.

De verzending van de briefwisseling en de inhoud ervan blijken, behoudens tegenbewijs, uit de 10

De Bank zal steeds, zelfs na een faillissement, gerechtelijk akkoord of enige andere gelijkaardige toestand waarin de klant zich bevindt, in geval van beslag of het openen van een insolventieprocedure ten aanzien van de klant of in enig ander geval van samenloop van zijn schuldeisers, de schuldvergelijking kunnen toepassen tussen, 1602006-04.12

enerzijds, al haar schuldvorderingen op de klant, van welke aard ook, opeisbaar of niet, in euro of in vreemde munt, en, anderzijds, alle welkdanige schuldvorderingen, opeisbaar of niet, in euro of in vreemde munt, van de klant op de Bank, en zulks ten belope van hun wederkerig bedrag. 1.18.2.

ongeval of ingevolge schadeof sommenverzekering; uit hoofde van deposito’s van eender welke aard bij andere financiële instellingen, bij de Depositoen Consignatiekas of bij het Bestuur der Postchecks; als opbrengst, met alle bijbehoren, van de tegeldemaking van zijn roerende of onroerende goederen; uit hoofde van teveel betaalde belastingen, van welke aard ook

Op de rekeningen die een eigen individualiteit dienen te bewaren krachtens wettelijke bepalingen of ingevolge een bijzondere overeenkomst tussen de Bank en de rekeninghouder, wordt geen schuldvergelijking toegepast. 1.20.2.

Artikel 1.19: Financiële verrichtingen tussen de klant en de Bank. 1.19.1.

1.19.2.

Alle financiële verrichtingen tussen de klant en de Bank verlopen via een rekening van de klant, bij voorkeur zijn zichtrekening. Iedere verrichting voor rekening van een klant dient op zijn naam te worden uitgevoerd, zelfs in geval het slechts een transfert in voordeel van een derde betreft. In voorkomend geval zal de verrichting via een klantentransactierekening op naam van de klant worden uitgevoerd.

Artikel 1.21: Retentierecht, pand en verbod van zekerheidsstelling 1.21.1.

Alle sommen, effecten, documenten en goederen die de Bank in bezit heeft voor rekening van de klant, strekken haar tot pand, als waarborg voor de goede uitvoering van alle huidige en toekomstige verbintenissen van de klant. In geval van nietuitvoering van deze verbintenissen, zal de Bank bovendien gerechtigd zijn om, naar eigen goeddunken, de genoemde sommen, effecten, documenten en goederen voor zich te houden of deze te gelde te maken volgens de door de wet voorgeschreven vormen, tot algehele aanzuivering van haar schuldvordering in hoofdsom, intrest, kosten en alle toebehoren.

1.21.2.

De klant verbindt er zich toe om, op het eerste verzoek van de Bank en voor zover dit nodig mocht zijn, de gepaste formaliteiten te vervullen tot regularisatie van het pand. Laat hij dit na, dan kan de Bank zelf, op kosten van de klant, hiertoe overgaan.

1.21.3.

De tegoeden en waarden van de klant bij de Bank dienen steeds vrij te blijven van enige zekerheid, onder welke vorm dan ook in voordeel van derden. Dit betekent dat de klant dan ook de tegoeden op zijn spaar- of termijnrekeningen zowel als de waarden ingeschreven op zijn effectenrekening niet mag overdragen tot zekerheid aan een derde, noch deze in pand mag geven aan een derde, dan na schriftelijk akkoord van de Bank.

De Bank kan dan ook de zichtrekening van de klant crediteren voor alle sommen en waarden die haar voor rekening van de klant toekomen of waarvoor zij opdracht krijgt ze aan de klant over te maken, om welke reden ook. Ook mag de Bank de zichtrekening van de klant debiteren voor ieder opeisbaar bedrag dat deze haar verschuldigd is, gebeurlijk zelfs met overschrijding van het beschikbare creditsaldo of van een toegekende kredietlijn.

Artikel 1.20: Overdracht van schuldvorderingen 1.20.1.

Hij machtigt de Bank om in zijn naam en op zijn kosten alle formaliteiten te vervullen met het oog op de uitvoering en de tegenstelbaarheid van deze overdracht, en om alle sommen, ontvangen uit hoofde daarvan, op de verschuldigde bedragen aan te rekenen.

Tot waarborg voor de betaling van alle welkdanige sommen die hij aan de Bank zou kunnen verschuldigd zijn uit hoofde van banken/of kredietverrichtingen van welke aard dan ook, verklaart de klant over te dragen aan de Bank die aanvaardt: 1) Het overdraagbare gedeelte van zijn bezoldigingen, zoals deze zijn omschreven in artikel 1409 van het Gerechtelijk Wetboek, inbegrepen de vergoedingen voor verbreking van de arbeidsovereenkomst, alsook van de pensioenen, vergoedingen, uitkeringen, vakantiegelden, renten en rentebijslagen, prestaties in speciën en andere geldelijke voordelen opgesomd in artikel 1410 §1 van hetzelfde Wetboek; 2) Het geheel van de sommen die hem, bij opeisbaarheid van zijn schuld, zullen verschuldigd zijn door derden: uit hoofde van de verhuring of de bezetting van onroerende goederen, met inbegrip van alle welkdanige schadevergoedingen, onder meer wegens contractbreuk of huurschade; uit hoofde van erfpacht, opstalrecht of vruchtgebruik van ongeacht welke goederen; uit hoofde van voorschotten, leningen, kredieten, maatschappelijke deelbewijzen, aandelen obligaties, kasbons en andere welkdanige effecten dan ook, op naam, in gedematerialiseerde vorm of aan toonder, en, in het algemeen, ingevolge belegging van gelden van eender welke aard; uit hoofde van zijn beroepsmatige activiteit van handelaar of zelfstandige of ingevolge de uitoefening van een openbaar of een privaat mandaat; als periodieke uitkeringen en van kapitalen die hem verschuldigd zijn of zouden zijn wegens enig

Artikel 1.22: Verzet en blokkering

11

1.22.1.

De Bank heeft het recht, maar is geenszins verplicht, om in uitzonderlijke gevallen rekening te houden met een buitengerechtelijk verzet door derden in haar handen gedaan op tegoeden van de klant. Dit verzet moet met redenen omkleed zijn en schriftelijk gebeuren. De Bank kan de tegoeden onbeschikbaar houden gedurende een beperkte termijn om de verzetdoende partij de mogelijkheid te geven een passende rechtspleging in te leiden. De Bank wijst alle aansprakelijkheid af bij het treffen van dergelijke maatregel en kan niet aansprakelijk gesteld worden inzake de kennisgeving aan de partij die het verzet ondergaat.

1.22.2.

De Bank behoudt zich het recht voor om eigenmachtig tegoeden van de klant te blokkeren wanneer bepaalde maatregelen via gerechtelijke weg niet met de vereiste snelheid kunnen worden aangewend. Zij kan de tegoeden ook, al dan niet tijdelijk, blokkeren om aan dwingende wettelijke verplichtingen te voldoen, omwille van de veiligheid 1602006-04.12

EUR niet overtreffen. De Bank behoudt zich steeds het recht voor om deze soepele procedure te weigeren. Wanneer een erfgerechtigde in een land buiten de Europese Economische Ruimte (EER) woont, is er een attest van borgstelling vereist, opgemaakt door de ontvanger van de successierechten. De Bank sluit alle aansprakelijkheid uit voor wat de echtheid of betrouwbaarheid betreft van de voorgelegde stukken, in het bijzonder die van buitenlandse oorsprong. De Bank betaalt bevrijdend op grond van bovenvermelde documenten, zelfs wanneer zich nadien nog andere erfgerechtigden aandienen, die zouden beweren recht te hebben op een deel van de nalatenschapstegoeden. De erfgerechtigden dienen zich zo snel mogelijk na het overlijden bij de Bank kenbaar te maken.

van de Bank, de klant en/of derden, wanneer zij vermoedt dat er sprake is van fraude of misbruik, wanneer de klant zijn verplichtingen tegenover de Bank niet nakomt, in geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog van de klant of wanneer zij daar andere gegronde redenen voor heeft. Dit alles onverminderd het recht van de Bank om betalingsopdrachten te weigeren of betaalinstrumenten te blokkeren.

Artikel 1.23: Betalingen 1.23.1.

De schulden van de klant tegenover de Bank zijn draagbaar. Dit impliceert dat de klant spontaan betaling van de opeisbare schulden moet aanbieden en uitvoeren.

1.23.2.

De Bank rekent alle voor rekening van de klant ontvangen sommen, aan op de schulden van de klant die zij bij voorkeur wenst vereffend te zien. De klant ziet af van de toepassing van artikel 1253 en 1256 van het Burgerlijk Wetboek.

1.24.3.

Als de rekening op de datum van het overlijden een debetsaldo vertoont, dan zijn de erfgenamen hoofdelijk en ondeelbaar gehouden tot de aanzuivering ervan op dezelfde wijze als hun rechtsvoorganger. Hetzelfde geldt voor om het even welk ander bedrag verschuldigd door de overledene aan de Bank, onverminderd de bedingen van de bijzondere overeenkomsten terzake.

1.24.4.

De rekeningafschriften van de rekeningen van de overledene worden, behoudens andersluidende instructies van de erfgenamen, verzonden naar het beherend agentschap.

1.24.5.

De erfgenamen en de algemene legatarissen die het bezitsrecht hebben, hebben recht op alle inlichtingen betreffende de tegoeden van de overledene of van zijn echtgenoot. De kosten voor opzoeking van de gegevens worden ten laste gelegd van de vraagsteller.

1.24.6.

De Bank rekent de vergoeding zoals bepaald in de tarieflijst aan voor de taken die zij verricht n.a.v. het openvallen van een nalatenschap of voor de overmaking van de tegoeden die zij bezit voor rekening van de nalatenschap. Alle rechthebbenden zijn tegenover de Bank hoofdelijk gehouden tot betaling van deze vergoeding en zij kan worden afgehouden van de tegoeden van de overledene. De Bank heeft ook het recht om de rekening van een overleden klant te debiteren met de bedragen van sociale uitkeringen die na zijn overlijden zijn geboekt op zijn rekening maar die de Bank ingevolge de overeenkomsten met sociale instellingen moet terugstorten.

Artikel 1.24: Overlijden 1.24.1.

De Bank moet onmiddellijk in kennis worden gesteld van het overlijden van een klant of van zijn echtgeno(o)t(e) door de titularissen, hun echtgenoten, hun rechtsopvolgers of hun lasthebbers, met daarbij de melding of de overledene of diens echtgeno(o)t(e) al dan niet lid waren/zijn van een spaarvereniging die bij de Bank titularis is van rekeningen of producten. Bij gebreke daarvan kan de Bank niet aansprakelijk worden gesteld indien na het overlijden nog wordt beschikt over de tegoeden van de overledene of van zijn echtgeno(o)t(e) bij de Bank. Na ontvangst van een melding van overlijden van een klant of van zijn echtgeno(o)t(e) zal de Bank alle tegoeden op zicht- spaar- en effecten- en kasbonrekeningen, en in kluizen op naam van de overledene en/of van zijn echtgeno(o)t(e) en/of op naam van de spaarvereniging waarvan zij lid waren/zijn, blokkeren. Alle volmachten vervallen.

1.24.2.

De Bank kan de door haar geblokkeerde tegoeden van de overledene of van zijn/haar echtgeno(o)t(e) evenals de inhoud van hun kluizen, pas vrijgeven nadat zij de haar opgelegde fiscale verplichtingen heeft vervuld. Ten aanzien van deze verplichting wordt het overlijden steeds geacht te hebben plaatsgevonden om 0:00 uur van de dag van overlijden.

Artikel 1.25: Kosten, belastingen, tarieven, rentevoeten en valutering

Tot deze vrijgave kan zij vervolgens overgaan na ontvangst van een geloofwaardig document waaruit de erfopvolging blijkt (in principe een attest of akte van erfopvolging), evenals van instructies die haar verschaft worden door alle erfgerechtigden samen, hetzij door hun gemeenschappelijke lasthebber. De nalatenschapstegoeden bij de Bank kunnen echter zonder voorlegging van de bovenvermelde documenten worden vrijgegeven aan een notaris die door de erfgerechtigden werd aangesteld als vereffenaar van de nalatenschap, wanneer zij 50.000 EUR niet overtreffen. De nalatenschapstegoeden bij de Bank kunnen echter zonder voorlegging van de bovenvermelde documenten en zonder tussenkomst van de notaris ook worden vrijgegeven, op voorlegging van het trouwboekje van de overledene, de identiteitskaarten van alle erfgerechtigden, een overlijdensbericht en een geschreven akkoord van alle erfgerechtigden samen, wanneer zij 25.000

1.25.1.

Alle kosten, provisies, commissielonen en rechten (belastingen en taksen) verbonden aan de diensten en verrichtingen die de Bank voor rekening van de klant uitvoert, of hem ter beschikking stelt, zijn ten laste van de klant en kunnen bij hun opeisbaarheid op het debet van zijn rekening worden geboekt. Zijn tevens ten laste van de klant, alle welkdanige kosten, gerechtelijke en buitengerechtelijke, en alle uitgaven en rechten die zouden moeten betaald worden door de Bank met het oog op de inning en invordering van om het even welk bedrag dat de klant haar zou verschuldigd zijn.

1.25.2.

12

Onverminderd de toepassing van andersluidende bepalingen ter zake in bijzondere reglementen, heeft de Bank het recht om de rentevoeten, de tarieven, de terugbetaalbare kosten, de 1602006-04.12

terugbetaalbaarheid van kosten en de valutering die zij toepast voor haar producten en diensten, te wijzigen. Deze wijzigingen worden langs de gebruikelijke kanalen zo spoedig mogelijk (voor wijzigingen aan rentevoeten), of binnen een redelijke termijn voorafgaand aan de toepassing ervan (voor andere wijzigingen) aan de klant medegedeeld. Wanneer hij niet akkoord gaat met deze wijzigingen, kan de klant de producten waarvan de voorwaarden worden gewijzigd, opzeggen binnen een periode van 30 dagen na de kennisgeving. 1.25.3.

1.25.4.

1.26.2.

De verschuldigde kosten, de terugbetaalbare kosten, het te crediteren bedrag per elektronische betaalverrichting, de rentevoeten en de valutering, van toepassing op de verrichtingen en rekeningen zijn vermeld in de tarieflijst die op alle agentschappen ter beschikking ligt van de klanten en kan geraadpleegd en afgedrukt worden via de website www.axa.be. De tarieflijst maakt integraal deel uit van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen en de bijlagen (bijzondere reglementen) en wordt regelmatig bijgewerkt. Indien ingevolge een dwingende wettelijke bepaling of een gerechtelijke uitspraak de in de tarieflijst vermelde of overeengekomen rentevoet niet kan toegepast worden, zal de debetintrest trimestrieel worden aangerekend tegen een rentevoet van 18,50 % per jaar.

In geval van onenigheid tussen de medetitularissen omtrent hun handelingsbevoegdheid m.b.t. de rekening, behoudt de Bank zich het recht voor het gebruik van de rekening te schorsen totdat zij onderling een akkoord hebben bereikt en dit hebben meegedeeld aan de Bank.

Artikel 1.27: Vergissingen en onverschuldigde betalingen De klant geeft aan de Bank uitdrukkelijk de toestemming om zijn rekening te debiteren met bedragen die per vergissing of ten gevolge van een onregelmatige, valse of vervalste opdracht op zijn rekening gecrediteerd zijn en in het algemeen met het bedrag van iedere op zijn rekening gecrediteerde onverschuldigde betaling, gebeurlijk zelfs met overschrijding van het beschikbare creditsaldo of van een toegekende kredietlijn.

Een afwijking op de in de tarieflijst vermelde tarieven en rentevoeten is slechts verworven voor de klant indien zij bevestigd is in een geschrift uitgaande van de maatschappelijke of administratieve zetel van de Bank. Een verklaring of geschrift uitgaande van een AXA bankagent volstaat daartoe niet.

Artikel 1.28: Slapende rekeningen De Bank zal de rekeningen waarop gedurende minstens 5 jaar geen verrichtingen zijn gebeurd en aldus in de zin van de wet “slapend” zijn geworden en ondanks de gevolgde wettelijke opsporingsprocedure ook “slapend” zijn gebleven, automatisch afsluiten, van zodra de tegoeden op en de gegevens over deze rekeningen werden overgemaakt aan de Deposito- en Consignatiekas, zonder inachtname van een opzegetemijn.

Artikel 1.26: Opening van rekeningen 1.26.1.

Twee of meer personen kunnen een gemeenschappelijke rekening openen waarover zij enkel gezamenlijk kunnen beschikken, tenzij een andere wijze van beschikking werd bedongen. Nieuwe titularissen kunnen slechts aanvaard worden en bestaande titularissen kunnen slechts geschrapt worden mits akkoord van alle bestaande titularissen en mits toestemming van de Bank. De houders van gemeenschappelijke rekeningen, hun rechthebbenden en rechtsopvolgers zijn hoofdelijk en ondeelbaar gehouden tot de betaling van het eventuele debetsaldo dat de rekening zou vertonen en van de kosten.

Elke natuurlijke of rechtspersoon kan, binnen de grenzen van zijn handelingsbekwaamheid, bij de Bank de in de bijzondere reglementen omschreven rekeningen openen. Bij die gelegenheid wordt aan elke te openen rekening een rekeningnummer toegekend. De toekenning van een rekeningnummer houdt niet de onmiddellijke totstandkoming van de overeenkomst in. De Bank heeft immers het recht een aanvraag tot opening, ingeleid via een gevolmachtigd agent of op afstand, zoals via het internet, te weigeren wegens ondermeer negatieve antecedenten van de aanvrager. In dergelijk geval zal de klant hiervan schriftelijk op de hoogte gebracht worden binnen een termijn van 7 bankwerkdagen na ontvangst van de aanvraag tot opening van de rekening bij de Bank. De aanvraag wordt geacht definitief te zijn aanvaard bij gebreke aan reactie van de Bank binnen gezegde termijn van 7 bankwerkdagen. Gedurende deze periode kan de Bank wel, ten voorlopige titel, stortingen in het voordeel van de klant op het toegekende rekeningnummer ontvangen en boeken. Enkel na aanvaarding van de aanvraag door de Bank komt de overeenkomst definitief tot stand en kunnen transacties op de rekening worden uitgevoerd.

Artikel 1.29: Verjaring en bewaring

Deze rekeningen worden beheerst door de toepasselijke bijzondere reglementen, alsook door dit Algemeen Reglement van de Verrichtingen.

1.29.1.

Een rechtsvordering van de klant tegen de Bank in verband met een verrichting beheerst door onderhavig reglement verjaart na verloop van drie jaar, te rekenen vanaf het feit of de gebeurtenis waarop de vordering is gesteund.

1.29.2.

Een eis tot terugbetaling van het beschikbaar saldo verjaart na verloop van vijf jaar te rekenen vanaf de datum waarop de rekening van rechtswege of ingevolge opzegging is afgesloten.

1.29.3.

De Bank dient de registraties, documenten, afschriften, boekhoudstaten en boekhoudstukken slechts te bewaren gedurende de wettelijke bewarings- en/of verjaringstermijnen van de betrokken verrichtingen of handelingen. Er rust op de Bank geen informatie- noch bewaringsplicht die deze termijnen zou overschrijden.

Artikel 1.30: Klachtenbehandeling en buitengerechtelijke beroepsprocedures 1.30.1.

De Bank kan nieuwe rekeningen op de markt brengen waarop deze algemene bepalingen van toepassing zijn, en die eveneens worden beheerst door specifieke werkingsregels. 13

De Bank besteedt ruim aandacht aan problemen en klachten van klanten. Alle klachten van de klant in verband met de door de Bank verleende diensten dienen haar onverwijld ter kennis gebracht te worden, via het agentschap van de 1602006-04.12

in haar computers opgeslagen informatie of van misbruik hiervan door derden.

klant. Bijkomend kan de klant zich wenden tot de dienst Customer Relations. Ofwel via de website www.axa.be (rubriek contact/klachten/bank), ofwel schriftelijk: Quality Management Bank - Customer Relations, Grotesteenweg 214- 2600 Berchem Fax: (03) 286 25 30, ofwel via email: [email protected]. De klant is gehouden binnen de 30 dagen kennis te nemen van de inhoud van aan hem gerichte briefwisseling, rekeninguittreksels en andere berichten, ongeacht de wijze waarop ze hem ter beschikking gesteld zijn. Na deze termijn zal de inhoud ervan door de Bank als definitief goedgekeurd worden beschouwd. 1.30.2.

1.30.3.

1.31.3.

Artikel 1.32: Beëindiging van de relaties 1.32.1.

Op elke klacht, die volledig (documenten die nodig zijn voor een uitvoerige analyse van de klacht) en duidelijk (bijv. aard van de verrichting, zetel of agentschap waarop de klacht betrekking heeft, datum,…) is en die terechtkomt bij de dienst Customer Relations, zal de Bank snel reageren. Met betrekking tot schriftelijke klachten stuurt de Bank binnen 5 werkdagen een bericht van ontvangst, tenzij zij binnen die termijn een antwoord ten gronde kan verstrekken. Als de Bank niet binnen één maand kan antwoorden, wordt de klant daarvan op de hoogte gebracht en zal hem de termijn meegedeeld worden waarin hij een antwoord mag verwachten.

1.31.2.

De uitvoering van de overeenkomst dient door beide partijen te goeder trouw te gebeuren. Onder voorbehoud van de bijzondere bepalingen inzake kredietverlening en betalingsdiensten is de Bank te allen tijde ertoe gerechtigd de betrekkingen met de klant te beëindigen met inachtname van een opzegtermijn van 1 maand. De klant kan de relaties met de Bank te allen tijde beëindigen met inachtname van dezelfde opzegtermijn, onverminderd evenwel de bijzondere voorwaarden die van toepassing zijn op de betrokken bankdienst of het betrokken bankproduct. In deze gevallen worden de kosten van reeds betaalde diensten die de klant niet meer kan gebruiken, op zijn verzoek pro rata teruggestort indien de rekening voor de eerstvolgende vervaldag van deze kosten wordt afgesloten.

Meent een particuliere klant die optreedt voor zijn privébelangen, naar aanleiding van zijn klacht of probleem geen voldoening te hebben bekomen, dan staat het hem vrij zich tot de Bemiddelingsdienst van de financiële sector (Belliardstraat 15-17, bus 8, 1040 Brussel; tel.nr +32 2 545 77 70 fax nr. +32 2 545 77 79; e-mail [email protected]) te wenden. Indien de klant de voorgestelde regeling verwerpt, kan hij nog altijd beroep doen op de bevoegde rechtbank.

1.32.2.

In geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog vanwege de klant, zijn aangestelde en/of zijn gevolmachtigde kunnen de betrekkingen met de klant onmiddellijk en zonder teruggave van kosten verbroken worden.

1.32.3.

Onverminderd de bijzondere bepalingen inzake kredieten, worden bij beëindiging van de relaties door de Bank alle schulden en verbintenissen van de klant tegenover de Bank onmiddellijk en zonder ingebrekestelling opeisbaar. Alle kosten die de Bank moet maken voor de invordering van deze schulden vallen ten laste van de klant. De overeengekomen debetvoorwaarden en boetebedingen blijven na de verbreking van de relaties van kracht.

1.32.4.

Alle betaalmiddelen, zoals chequeformulieren, overschrijvingsformulieren en bankkaarten, moeten onmiddellijk na ontvangst van een aangetekend schrijven aan de Bank worden teruggegeven.

Artikel 1.31: Aansprakelijkheid en overmacht 1.31.1.

Evenmin is de Bank aansprakelijk voor enig nadeel dat, na het nemen van de normale voorzorgsmaatregelen, uitsluitend rechtstreeks of onrechtstreeks voortvloeit uit maatregelen genomen door Belgische, Europese of buitenlandse overheden.

In het algemeen is de Bank slechts aansprakelijk voor haar zware fout. De Bank is bovendien slechts aansprakelijk voor de rechtstreekse gevolgen daarvan. Zij staat niet in voor onrechtstreekse schade of voor eventueel bedrijfsen intrestverlies. De Bank is niet aansprakelijk voor schade die een klant rechtstreeks of onrechtstreeks zou kunnen lijden bij gehele of gedeeltelijke ontreddering van haar diensten wanneer die, na het nemen van de normale voorzorgsmaatregelen, uitsluitend te wijten is aan overmacht, onder meer in geval van oorlog, oproer, daden van terrorisme, sociale conflicten, overvallen, brand, overstroming en andere natuurrampen, ernstig technisch defect of andere rampen. De Bank wijst ook alle aansprakelijkheid af voor schade die, na het nemen van de normale voorzorgsmaatregelen, uitsluitend het gevolg is van vergissingen of een onderbreking van de postbedeling, van de telecommunicatieverbindingen of van de elektrische stroom. Dit geldt in het bijzonder ingeval haar informatieverwerkende diensten om een van die redenen geheel of gedeeltelijk worden uitgeschakeld.

Artikel 1.33: Wijzigingen

De Bank is evenmin aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een met overmacht gelijk te stellen gebeurtenis of toestand zoals de ontreddering van haar diensten of een deel ervan onder meer als gevolg van staking van haar personeel, van defecten aan computers van de Bank alsmede van uitwissing of vernietiging van de 14

1.33.1.

De Bank behoudt zich het recht voor om dit reglement, de bijlagen erbij (bijzondere reglementen) en de tarieflijsten te wijzigen. Indien de Bank onderhavig reglement wijzigt, dan zal zij de klant daarvan schriftelijk op de hoogte brengen, bijvoorbeeld onder de vorm van een bericht op of bij de rekeningafschriften, onverminderd de toepassing van andersluidiende bepalingen in bijzondere reglementen. Op zijn verzoek zal de Bank de klant onverwijld een exemplaar van de gewijzigde tekst ter beschikking stellen. Iedere klant kan trouwens steeds een exemplaar van het Algemeen Reglement der Verrichtingen consulteren in zijn agentschap of via www.axa.be raadplegen en/of afdrukken.

1.33.2.

Wanneer hij niet akkoord gaat met deze wijzigingen, kan de klant de relatie met de Bank schriftelijk verbreken binnen een periode van 1 maand na de kennisgeving van de wijziging, behoudens andersluidende bepalingen ter zake in de bijzondere reglementen. Bij het afsluiten van 1602006-04.12

rekeningen moeten de voorwaarden voor afsluiting van de betrokken rekening worden nageleefd en de klant zal er zich van onthouden nog gebruik te maken van de diensten in kwestie. Na het verstrijken van de periode van 1 maand wordt de klant die niet gereageerd heeft, onweerlegbaar geacht de wijzigingen aan het Algemeen Reglement te hebben aanvaard zodat die onmiddellijk aan hem tegenstelbaar zijn.

Artikel 1.34: Toepasselijk recht en bevoegde rechtbank 1.34.1.

De rechten en verplichtingen van de klant en de Bank zijn onderworpen aan het Belgisch recht.

1.34.2.

Zijn uitsluitend bevoegd, de rechtbanken van Antwerpen of Brussel. De Bank heeft evenwel het recht om een vordering in te stellen voor elke andere rechtsmacht die overeenkomstig het gemene recht bevoegd zou zijn. Deze alinea is niet van toepassing wanneer de klant een consument is in de zin van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument.

Artikel 1.35: Inwerkingtreding Dit Algemeen Reglement treedt in werking op 1 april 2012. Vanaf die dag wordt dit reglement onmiddellijk en integraal van toepassing op alle verrichtingen van de Bank en op alle betrekkingen en contracten tussen de Bank en al wie op haar diensten een beroep doet.

DEEL II: BIJZONDERE REGLEMENTEN

Volgende Reglementen zijn de bijlagen bij het Algemeen Reglement van de Verrichtingen:

Bijlage 1: REGLEMENT ZICHTREKENINGEN Bijlage 2: REGLEMENT CLICK BONUS ZICHTREKENING Bijlage 3: REGLEMENT AXA BANKKAART, inclusief REGLEMENT HOMEBANKING Bijlage 4: REGLEMENT PROTONKAART Bijlage 5: REGLEMENT KREDIETKAARTEN Bijlage 6: REGLEMENT PHONESERVICE Bijlage 7: REGLEMENT SPAARREKENINGEN Bijlage 8: REGLEMENT PENSIOENSPAREN Bijlage 9: REGLEMENT BELEGGINGSDIENSTEN Bijlage 10: REGLEMENT VERHUUR VAN KLUIZEN

15

1602006-04.12

REGLEMENT ZICHTREKENINGEN Bijlage 1 bij het Algemeen Reglement van de Verrichtingen. - EER-lidstaten: lidstaten van de Europese Economische Ruimte, nl. de EU-lidstaten + IJsland, Liechtenstein en Noorwegen.

Dit reglement regelt de rechten en verplichtingen van de klant en de Bank wat betreft het gebruik door een klant van een zichtrekening ongeacht via welk kanaal. Deze bepalingen maken deel uit van de bijlagen bij het Algemeen Reglement van de Verrichtingen van AXA Bank Europe, hierna “de Bank” genoemd. De bedingen van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen zijn dan ook van toepassing, behoudens wanneer in navolgend reglement daarvan wordt afgeweken.

- SEPA-zone: lidstaten van de Single European Payments Area, nl. de EER-lidstaten + Zwitserland en Monaco. - eurozone: landen die de euro als munt hebben, nl. België, Cyprus, Duitsland, Finland, Frankrijk, Frans Guyana, Griekenland, Guadeloupe, Ierland, Italië, Luxemburg, Malta, Martinique, Nederland, Oostenrijk, Portugal (incl. Azoren en Madeira), Réunion, Slowakije, Slovenië, Spanje (incl. Canarische Eilanden, Ceuta en Melilla).

Onverminderd de toepassing van andere wetten en besluiten, worden de betalingstransacties via de zichtrekening beheerst door de bepalingen van de wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten. In dit reglement wordt niet afgeweken van de dwingende bepalingen van deze wet. Waar deze wettelijke bepalingen in dit reglement zijn hernomen, moeten zij ook zoals deze worden gelezen en geïnterpreteerd.

- betalingstransactie: een door de klant of door of via de begunstigde geïnitieerde verrichting waarbij geldmiddelen worden gedeponeerd, overgemaakt of opgenomen, ongeacht de onderliggende verhoudingen tussen de klant en de begunstigde.

Artikel 1: Definities

- betalingsopdracht: een door de klant of door of via de begunstigde aan de Bank gegeven opdracht om een betalingstransactie uit te voeren.

- de Bank: AXA Bank Europe NV, met maatschappelijke zetel in België, Vorstlaan 25, 1170 Brussel. - de klant: iedere persoon die houder is van een zichtrekening bij de Bank en iedere persoon die de houder rechtsgeldig vertegenwoordigt of aan wie, overeenkomstig een formele instructie van de houder, volmacht op de zichtrekening is gegeven.

- unieke identificator: het rekeningnummer in IBAN-formaat (International Bank Account Number) samen met de BICcode (Bank Identifier Code) of zolang dit mogelijk is het rekeningnummer in BBAN-formaat (Belgian Bank Account Number bestaande uit 12 cijfers) dat door de klant dient verstrekt te worden om de bij een betalingstransactie betrokken rekening(en) ondubbelzinnig te identificeren.

- zichtrekening: een rekening in euro die voor het uitvoeren van betalingstransacties bestemd is.

- bankwerkdag: een dag waarop de hoofdkantoren van de banken open zijn in België; zaterdagen, zondagen, feestdagen en de door de Belgische banksector bepaalde bankholidays zijn nooit een bankwerkdag, ongeacht de openingsdagen en -uren van lokale agentschappen.

- handelsrekening: een zichtrekening in euro die voornamelijk bestemd is om te worden gebruikt voor het uitvoeren van betalingstransacties in het kader van beroepsverrichtingen van zelfstandigen, vrije beroepen en kleine ondernemingen. - zichtrekening in deviezen: een zichtrekening in een andere munt dan de euro die in beperkte mate kan worden gebruikt voor het uitvoeren van betalingstransacties.

een door de Bank opgesteld gedetailleerd - tarieflijst: overzicht van de kosten, tarieven, wisselkoersen en andere informatie met betrekking tot de verschillende door de bank aangeboden bankdiensten, waaronder de zichtrekening; deze is consulteerbaar is in elk agentschap en eveneens te raadplegen en af te drukken via de website van de Bank (www.axa.be); de tarieflijst maakt integraal deel uit van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen en de bijlagen (bijzondere reglementen).

Met de term ‘zichtrekening’ worden in dit reglement zowel de zichtrekening, de handelsrekening als de zichtrekening in deviezen bedoeld, behalve wanneer dit uitdrukkelijk anders bepaald wordt. - click bonus zichtrekening: een elektronische zichtrekening met eigen kenmerken die beheerst wordt door een afzonderlijk Reglement Click Bonus Zichtrekening

- agentschap: AXA bankagentschap waar een zelfstandige bankagent (AXA bankagent) zijn activiteit van bemiddeling in banken beleggingsdiensten (in de zin van de Wet van 22 maart 2006) uitoefent in naam en voor rekening van de Bank.

- EU-lidstaten: lidstaten van de Europese Unie, nl. België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Frans Guyana, Gibraltar, Griekenland, Guadeloupe, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Martinique, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal (incl. Azoren en Madeira), Réunion, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje (incl. Canarische Eilanden, Ceuta en Melilla), Tsjechië, Verenigd Koninkrijk en Zweden.

- SelfService: bankautomaten die in de agentschappen van de Bank zijn geplaatst en waar de klant zelf bankverrichtingen kan uitvoeren op zijn zichtrekeningen, click bonus zichtrekeningen en spaarrekeningen aangehouden in euro; deze service is in principe

1

4022009-04.12

van de kredietnemers om krediet op te nemen opschorten. De Bank zal de kredietnemers zo spoedig mogelijk, en uiterlijk onmiddellijk na de opschorting, schriftelijk daarvan in kennis stellen, alsook van de redenen daarvoor, tenzij het verstrekken van dergelijke informatie verboden is of indruist tegen doelstellingen van openbare orde of openbare veiligheid.

beschikbaar 7 dagen op 7, tussen 06 u en 22 u; om veiligheidsredenen kan de SelfService-lobby voortdurend bewaakt worden door middel van een camera.

Artikel 2: Kenmerken van de zichtrekening 2.1.

Behoudens uitdrukkelijk andersluidend beding, moet de zichtrekening op ieder moment een creditsaldo vertonen. Dit creditsaldo is, onder voorbehoud van de limieten, bepaald in artikel 4.1.1, onmiddellijk opvraagbaar.

Vanaf 1 december 2010 is voor het toestaan van een nieuwe kasfaciliteit op een zichtrekening steeds het sluiten van een afzonderlijke kredietovereenkomst vereist, conform de Wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet.

Indien de Bank vóór 1 december 2010 een kasfaciliteit (financiële reserve) van minder dan 1.250 EUR heeft toegestaan, dan is deze steeds terugbetaalbaar binnen een termijn van ten hoogste drie maanden. Overschrijdingen, zowel qua termijn als qua bedrag, zijn niet toegelaten. Het stilzwijgen van de Bank kan, in voorkomend geval, niet als een recht op behoud of op herhaling van een overschrijding worden ingeroepen.

2.2.

Aan de zichtrekeningen in euro is een verzekering verbonden tegen overlijden na ongeval, waarbij de klant vrij kan aansluiten. De voorwaarden van deze verzekering zijn omschreven in de Verzekeringsmodaliteiten “overlijden bij ongeval”. Voor deze verzekering betaalt de verzekerde een periodieke bijdrage, die vermeld is in de tarieflijst van de Bank.

2.3.

De tegoeden van de klant op zichtrekeningen in deviezen hebben een tegenpost in de tegoeden van de Bank bij haar correspondenten in het land van de betrokken munt. Bijgevolg zijn alle bepalingen, van fiscale of andere aard, uitgevaardigd in dit land, alsook alle door de overheid van dit land genomen maatregelen, van rechtswege toepasselijk op de betrokken rekening. Dit kan beperkingen op de beschikbaarheid van de tegoeden of andere, voor de klant nadelige gevolgen hebben waarvoor de Bank niet aansprakelijk is.

Voor elk debetsaldo op de zichtrekening wordt de in de tarieflijst vermelde debetrentevoet aangerekend. Wanneer de zichtrekening een ongeoorloofd debetsaldo vertoont (d.w.z. een debetsaldo dat het beschikbaar tegoed op de rekening of het toegestane bedrag van de kasfaciliteit te boven gaat), mogen geen opnemingen meer gebeuren en kunnen alle betaalmiddelen en -instrumenten geblokkeerd worden tot aan de aanzuivering van het debetsaldo, die door de rekeninghouder onmiddellijk dient te gebeuren. Op het bedrag van het ongeoorloofde debetsaldo worden van rechtswege nalatigheidsinteresten aangerekend, gelijk aan de laatst toegepaste debetrentevoet verhoogd met een coëfficiënt van 10%. Deze schadevergoeding is wederkerig indien de Bank onrechtmatig kredietopnemingen zou weigeren. De Bank zal ook kosten voor aanmaningsbrieven en aangetekende ingebrekestellingen aanrekenen, ten bedrage van 7,50 EUR per verzending, vermeerderd met de portokosten.

Artikel 3: Tarieven, rentevoeten en wisselkoersen 3.1. Tarieven en bonus banking

Wanneer de aanzuivering niet gebeurt binnen 1 maand na verzending van een aangetekende ingebrekestelling, behoudt de Bank zich het recht voor om, onverminderd de aanrekening van nalatigheidsinteresten tot op de dag van effectieve volledige aanzuivering, een schadevergoeding aan te rekenen. Deze schadevergoeding is gelijk aan 10% van de schijf van het verschuldigd blijvend saldo tot 7.500 EUR en 5% van de schijf van het verschuldigd blijvend saldo boven de 7.500 EUR. De Bank zal de wanbetaling ook melden, al naargelang het geval, in het bestand van de nietgereglementeerde registraties (ENR-bestand) bij de Nationale Bank van België, de Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, of in de Centrale voor Kredieten aan Particulieren, de Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, of aan andere openbare of private diensten die belast zijn met de verzameling van deze informatie.

3.1.1.

Voor een gedetailleerd overzicht van alle toepasselijke tarieven met betrekking tot de zichtrekening, verrichtingen op de zichtrekening en betaalinstrumenten verbonden aan de zichtrekening, wordt uitdrukkelijk verwezen naar de in voege zijnde tarieflijst.

3.1.2.

Sommige verrichtingen, aangeduid in de tarieflijst van de Bank, geven via bonus banking aanleiding tot terugbetaling van welbepaalde kosten, op voorwaarde dat de rekening niet wordt afgesloten, om welke reden dan ook, in de loop van het jaar waarop de terugbetaling betrekking zou hebben. De terugbetaling heeft plaats bij de jaarlijkse kostenafrekening. De te crediteren som kan in geen geval meer bedragen dan de betrokken kosten.

3.1.3.

Op zichtrekeningen in vreemde munt waarop minstens 3 achtereenvolgende jaren geen verrichtingen werden gedaan kan de Bank een beheersvergoeding aanrekenen zoals in de prijslijst bepaald.

3.2. Rentevoeten

De Bank kan op objectieve gronden, onder meer wanneer zij beschikt over inlichtingen waaruit zij kan afleiden dat de kredietnemers niet langer in staat zullen zijn hun verbintenissen na te komen, het recht

3.2.1.

2

De toepasselijke rentevoeten worden eveneens vermeld in de tarieflijst. De rente wordt dagelijks berekend op basis van het saldo gerangschikt volgens de toegekende valutadatum. Op een

4022009-04.12

positief saldo kan creditrente toegekend worden. Op een negatief saldo wordt debetrente aangerekend. De rente wordt geboekt op 31 december van ieder jaar, tenzij anders is overeengekomen. 3.2.2.

Wanneer de creditrente op de vervaldag minder bedraagt dan 0,77 EUR, wordt zij niet toegekend. Er wordt geen creditrente toegekend op zichtrekeningen waarop gedurende het afgelopen kalenderjaar geen verrichtingen zijn uitgevoerd en waarop het saldo niet meer dan 125 EUR bedraagt.

4.1.1.4.

Minderjarigen kunnen zonder tussenkomst van hun wettelijk vertegenwoordiger tegoeden opnemen aan de loketten van een agentschap, op een zichtrekening geopend op hun naam volgens de gebruikelijke openingsprocedure voor zichtrekeningen op naam van minderjarigen.

4.1.1.5.

De klant kan tevens tegoeden op de zichtrekening opnemen via een agentschapcheque of bankcheque.

4.1.2. Geldopnemingen via SelfService of aan publiek toegankelijke geldautomaten en bankautomaten

3.3. Wisselkoersen De bij betalingstransacties eventueel toegepaste wisselkoers is gebaseerd op de noteringen op de internationale markten op het moment van uitvoering van de transactie en is on-line raadpleegbaar via de website vermeld in de tarieflijst. De wisselkoers kan vermeerderd of verminderd worden met een marge per valuta die kan geconsulteerd worden in het agentschap.

Geldopnemingen via SelfService of via publiek toegankelijke geldautomaten en bankautomaten zijn mogelijk onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement AXA Bankkaart en het Reglement Kredietkaarten.

Artikel 4: Betalingstransacties op de zichtrekening.

4.2. Betalingen aan betaalterminals (bij handelaars)

Verrichtingen op de zichtrekening kunnen enkel worden uitgevoerd op basis van de unieke identificator. Voor betalingsopdrachten waarbij de bank van de begunstigde gevestigd is buiten de SEPA-zone kunnen andere regels gelden inzake de te gebruiken unieke identificator.

Betalingen aan betaalterminals bij handelaars in binnenen buitenland zijn mogelijk onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement AXA Bankkaart en het Reglement Kredietkaarten. Deze bepaling geldt niet voor zichtrekeningen in deviezen.

4.1. Geldopnemingen

4.3. Geldstortingen in contanten

4.1.1. Geldopnemingen aan het loket

4.3.1.

4.1.1.1.

Geldopnemingen op zichtrekeningen in deviezen zijn niet mogelijk via SelfService of aan publiek toegankelijke geldautomaten en bankautomaten.

De klant kan tegoeden op de zichtrekening opnemen in contanten aan de loketten van een agentschap. De tegoeden zijn onmiddellijk opvraagbaar, mits rekening wordt gehouden met de tijd die nodig is voor het verzenden van de fondsen naar het agentschap. De Bank heeft het recht de opnemingen aan het loket te beperken tot 6.000 EUR per 5 werkdagen. Opnemingen in contanten die meer dan 2500 EUR bedragen, moeten één week vooraf aangevraagd worden bij het agentschap waar de klant de opneming wenst te doen. Geldopnemingen in contanten aan het loket kunnen bovendien nooit meer dan 30.000 EUR bedragen. Hogere bedragen kunnen enkel op girale wijze worden opgenomen.

4.1.1.2.

De klant bevestigt ontvangst van de gelden door ondertekening van een kwijting, opgemaakt op een document met hoofding van de Bank dat in het agentschap door de bankinformatica gedrukt en genummerd wordt. Deze geldt tevens als instemming van de klant met de geldopneming. Elke opneming van tegoeden, ingeschreven op de zichtrekening, die buiten het agentschap geschiedt, wordt eveneens bevestigd door een kwijting ondertekend door de klant, doch opgemaakt op een voorgedrukt en voorgenummerd document met hoofding van de Bank dat de agent daartoe ter beschikking wordt gesteld door de Bank.

4.1.1.3.

Opnemingen van tegoeden, ingeschreven op een zichtrekening in deviezen moeten één week vooraf aangevraagd worden bij het agentschap waar de klant de opneming wenst te doen.

De klant kan gelden op zijn zichtrekening storten aan de loketten van een agentschap. De Bank accepteert uitsluitend muntgeld in euro en biljetten in euro of in een in de tarieflijst vermelde buitenlandse muntsoort. De Bank is er echter niet toe verplicht in elk agentschap stortingen in contanten te accepteren in elke muntsoort en/of voor elk bedrag. De Bank kan onder andere een storting in contant geld beperken of weigeren indien een toepasselijke wetgeving haar dit oplegt of indien hierdoor de veiligheid van het agentschap in het gedrang komt.

3

4.3.2.

Voor stortingen in contant geld zal de Bank de kosten aanrekenen die vermeld zijn in de tarieflijst.

4.3.3.

Indien de klant contant geld, ongeacht de muntsoort waarin de Bank stortingen aanvaardt, wenst te storten op een rekening aangehouden in een andere muntsoort, dient er eerst een geldwisseltransactie uitgevoerd te worden. De biljettenkoers die daarvoor gehanteerd wordt, is de koers op de datum van afgifte van het contant geld aan het loket. Deze biljettenkoers wordt tweemaal per dag bepaald, en is geafficheerd in het agentschap. Vervolgens kan de storting op de door de klant aangegeven rekening plaatsvinden.

4022009-04.12

4.3.6.

4.3.7.

4.3.8.

4.3.9.

Minderjarigen kunnen zonder tussenkomst van hun wettelijk vertegenwoordiger geldstortingen doen aan de loketten van een agentschap, op een zichtrekening geopend op hun naam volgens de gebruikelijke openingsprocedure voor zichtrekeningen op naam van minderjarigen

Elke storting die buiten het agentschap geschiedt, wordt eveneens bevestigd door een kwijting ondertekend door de agent, doch opgemaakt op een voorgedrukt en voorgenummerd document met hoofding van de Bank dat de agent daartoe ter beschikking wordt gesteld. De klant zal erover waken dat hem slechts op de hierboven beschreven documenten kwijting wordt gegeven.

4.4. Overschrijvingen

Een storting in contant geld in euro op een rekening in euro wordt onmiddelijk gecrediteerd op de rekening, en is onmiddellijk beschikbaar voor de klant. Een storting in contant geld in de munt van een EER-lidstaat buiten de eurozone op een rekening aangehouden in diezelfde munt, wordt de bankwerkdag volgend op de storting gecrediteerd op de rekening. Een storting in contant geld in een andere toegelaten munt, op een rekening aangehouden in diezelfde munt, wordt maximaal 4 bankwerkdagen na de storting gecrediteerd op de rekening. In geval een storting buiten het agentschap, wordt de rekening telkens één bankwerkdag later gecrediteerd.

Telefonische overschrijvingsopdrachten kunnen gegeven worden onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement Phoneservice.

De creditering op een rekening als gevolg van een storting in contant geld wordt beschouwd als een verrichting waarvan de goede afloop niet bekend is. Bijgevolg zal deze creditering steeds onder voorbehoud van goede afloop gebeuren. Wanneer de verrichting uiteindelijk niet goed afloopt, bij voorbeeld bij ongeldige of vervalste biljetten, kan de Bank de creditering volledig of gedeeltelijk ongedaan maken door een tegenboeking.

Minderjarigen kunnen zonder tussenkomst van hun wettelijk vertegenwoordiger overschrijvingen doen aan de loketten van een agentschap vanop een zichtrekening geopend op hun naam volgens de gebruikelijke openingsprocedure voor zichtrekeningen op naam van minderjarigen

De klant kan aan de Bank overschrijvingsopdrachten geven, via PhoneService (telefonisch bankieren), via Homebanking en via SelfService of door middel van papieren overschrijvingen af te geven op het agentschap. 4.4.1. Overschrijving via PhoneService, Homebanking en SelfService

Overschrijvingsopdrachten via PC kunnen gegeven worden onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement Homebanking of in de “Algemene voorwaarden inzake Isabel producten” en de specifieke voorwaarden vermeld in de “Isabel abonnementsaanvraag”. Overschrijvingsopdrachten via SelfService kunnen gegeven worden onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement AXA bankkaart. 4.4.2. Papieren overschrijving

4.4.2.1. Overschrijvingsopdracht Voor papieren overschrijvingen maakt men het onderscheid tussen : * de Europese overschrijving * de internationale overschrijving. . De Europese overschrijving kan gebruikt worden voor betalingen in euro naar een begunstigde in de SEPA-zone. De internationale overschrijving kan gebruikt worden voor alle andere betalingen.

Wanneer de klant muntgeld in euro op zijn zichtrekening in euro wenst te storten, dient hij dit muntgeld voorafgaandelijk te tellen en het bedrag mee te delen bij afgifte ervan in het agentschap. De Bank behoudt zich het recht voor het door de klant opgegeven bedrag in twijfel te trekken en de juistheid van het opgegeven bedrag voorafgaand aan de creditering te verifiëren, en bij ernstige misbruiken de storting van het muntgeld alsnog te weigeren. De rekening van de klant zal onmiddellijk na de afgifte gecrediteerd worden, doch onder voorbehoud van telling door de Bank, die aanleiding kan geven tot een correctieboeking in credit of in debet. De telling door de Bank wordt uitgevoerd met de meest betrouwbare technieken en geldt dan ook als sluitend en correct.

Schematisch :

Een storting in contanten op een rekening van een derde veronderstelt eerst een storting op een eigen zichtrekening van de klant, waarna een overschrijving kan uitgevoerd worden naar de rekening van de uiteindelijke begunstigde. Enkel een storting op eigen rekeningen, op rekeningen waarvan men volmachtdrager is of op rekeningen

Soort betaling

4

Internationale overschrijving

4.3.5.

van bloedverwanten tot de tweede graad kan rechtstreeks plaatsvinden.

De klant stemt in met het storten van contant geld aan het loket, door het geld te overhandigen en de unieke identificator op te geven waarop het geld moet worden gestort. Een storting in contant geld, wordt bevestigd door een kwijting ondertekend door de agent, opgemaakt op een document met hoofding van de Bank dat in het agentschap door de bankinformatica gedrukt en genummerd wordt.

Europese overschrijving

4.3.4.

4022009-04.12

Binnen België In EUR Niet in EUR Grensoverschrijdend Binnen SEPA zone In EUR Niet in EUR Buiten SEPA zone In EUR Niet in EUR

De Bank behoudt zich het recht voor, maar is daartoe niet verplicht, opdrachten die aldus werden gedeponeerd, niet uit te voeren.

-

Overschrijvingsopdrachten, die haar onder eender welke vorm in kopie, via de post of via fax, e-mail of ander kanaal worden toegestuurd, worden in de regel niet uitgevoerd, doch de Bank mag er gevolg aan geven op risico van de klant. 4.4.2.3. Uitvoering van de overschrijvingsopdracht

-

Wanneer de klant een overschrijvingsopdracht geeft in overeenstemming met hetgeen hiervoor bepaald is, kan de Bank deze opdracht correct en tijdig uitvoeren.

-

De klant stemt in met een overschrijvingsopdracht op papier door het handtekenen van het overschrijvingsformulier.

a) Europese overschrijving

Onverminderd hetgeen bepaald is in artikel 13 inzake de aansprakelijkheid van de Bank en de klant bij de uitvoering van betalingstransacties, gelden de hierna vermelde regels voor de uitvoering van papieren overschrijvingsopdrachten.

De opdracht tot uitvoering van een betaling in euro binnen de SEPA-zone wordt gegeven aan de hand van het genormaliseerde Europese overschrijvingsformulier (SEPAformulier).

De op de papieren overschrijving geplaatste handtekening zal worden vergeleken met het specimen dat bij de Bank gedeponeerd is overeenkomstig artikel 1.13.1 van het Algemeen Reglement van de Verrichtigen. Daarbij is de Bank slechts aansprakelijk wanneer zij een zware fout begaat. De Bank is niet verantwoordelijk voor de echtheid, geldigheid of interpretatie van de gegeven opdracht.

Deze overschrijvingen dienen de volgende verplichte vermeldingen te bevatten zonder dewelke de Bank de overschrijvingsopdracht niet kan uitvoeren, met name: - handtekening van de klant - bedrag van de betaling in EUR (duidelijk leesbaar) - de unieke identificator (IBAN) van de klant - de unieke identificator (IBAN + BIC) van de begunstigde - naam van de begunstigde

In afwijking van artikel 1239, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek en de mogelijk daaruitvolgende restitutieverplichting in hoofde van de Bank, erkent de titularis van een rekening dat betalingen die door de Bank uitgevoerd werden op basis van een valse of een vervalste overschrijvingsopdracht, hem tegenstelbaar zijn. De Bank is niet aansprakelijk voor de uitvoering van valse of vervalste overschrijvingsopdrachten die ogenschijnlijk geen vormelijke gebreken vertonen. De Bank is alleen aansprakelijk voor haar zware fout.

b) Internationale overschrijving De opdracht tot uitvoering van een betaling in euro buiten de SEPA-zone of in een andere munt dan de euro, kan uitsluitend gegeven worden in een agentschap en is enkel geldig mits het invullen van het daartoe bestemde document.

Bij de uitvoering van de papieren overschrijvingsopdrachten wordt geen rekening gehouden met de volgorde waarin zij afgegeven worden in het agentschap.

Deze aanvraag dient de volgende verplichte vermeldingen te bevatten, zonder dewelke de Bank de opdracht niet kan uitvoeren, met name: - handtekening van de klant - bedrag en munt van de betaling - de unieke identificator (IBAN) van de klant - rekeningnummer, naam en adres begunstigde

4.4.2.4. Maximale uitvoeringstermijnen Voor overschrijvingsopdrachten in euro, al dan niet met één valutawissel tussen de euro en een andere muntsoort van een EER-lidstaat, als de valutawissel in die lidstaat wordt uitgevoerd, gelden de volgende uitvoeringstermijnen: - wanneer de Bank via haar agentschap een papieren overschrijvingsopdracht van de klant ontvangt, zorgt zij ervoor dat de rekening van de bank van de begunstigde van deze overschrijving uiterlijk aan het einde van de tweede bankwerkdag na het tijdstip van ontvangst van deze opdracht wordt gecrediteerd. - met betrekking tot grensoverschrijdende papieren overschrijvingen wordt deze termijn tijdelijk (tot en met 31/12/2011) verlengd tot 4 bankwerkdagen.

Internationale overschrijvingsopdrachten worden uitsluitend aanvaard in euro of in een in de tarieflijst vermelde buitenlandse muntsoort. De buitenlandse en binnenlandse kosten van internationale overschrijvingen worden steeds gedeeld tussen de opdrachtgever en de begunstigde. De berekeningswijze en valutering worden vermeld in de tarieflijst. 4.4.2.2. Afgifte van papieren overschrijvingsopdrachten De originele genormaliseerde papieren overschrijvingen kunnen uitsluitend afgegeven worden aan de agent in persoon of in het agentschap aan de agent of zijn aangestelde. De klant wordt ten stelligste afgeraden papieren overschrijvingsopdrachten te deponeren in de brievenbussen van agentschappen of van de Bank of deze met de Post te versturen naar de Bank of een agentschap van de Bank. Deponering in deze brievenbussen of verzending met de Post gebeurt op zijn risico en kosten, en de klant is verantwoordelijk voor de gevolgen van mogelijke vervalsingen van deze opdrachten, behoudens zware fout van de Bank.

Voor alle andere overschrijvingsopdrachten kan de maximale uitvoeringstermijn langer zijn. Wanneer in dat geval de bank van de begunstigde binnen de EER gevestigd is, zal de maximale uitvoeringstermijn nooit meer dan 4 bankwerkdagen bedragen te rekenen vanaf het tijdstip van ontvangst van de opdracht. Dit tijdstip van ontvangst van de overschrijvingsopdracht verschilt naar gelang het ogenblik waarop de klant zijn

5

4022009-04.12

papieren overschrijvingsopdracht afgeeft in het agentschap of naargelang de instructies van de klant voor een uitvoeringsdatum in de toekomst. Het tijdstip van ontvangst wordt geacht de eerstvolgende bankwerkdag te zijn waarop het agentschap geopend is, voor papieren overschrijvingsopdrachten die worden afgegeven: - minder dan twee uur voor het sluiten van het agentschap; of - na 15 uur; of - op een niet-bankwerkdag waarop het agentschap geopend is, of - aan de agent buiten het agentschap.

4.5.1.

De bestendige opdracht is een overschrijvingsopdracht waarbij een vast bedrag, of ingeval van een bestendige spaaropdracht een variabel bedrag dat berekend wordt op basis van het creditsaldo van de rekening, automatisch wordt overgeschreven op de door de klant bepaalde vervaldagen naar een andere rekening.

4.5.2.

Deze opdracht kan geregistreerd en nadien geconsulteerd worden via HomeBanking en SelfService of bij zijn agentschap. De klant kan de lopende bestendige opdrachten wijzigen of annuleren via Homebanking, SelfService of zijn agentschap zoals bepaald in artikel 4.9.

4.5.3.

Indien een klant geen eindvervaldag medegedeeld heeft, blijft de bestendige opdracht voor onbepaalde duur lopen.

4.5.4.

Wanneer de zichtrekening afgesloten wordt, dan wordt ook de bestendige opdracht automatisch stopgezet.

4.5.5.

Een bestendige opdracht wordt uitgevoerd op voorwaarde dat er voldoende provisie aanwezig is op de rekening op de door de klant bepaalde vervaldag. Indien deze datum op een nietbankwerkdag valt zal deze uitgesteld worden naar de eerstvolgende bankwerkdag. Bij onvoldoende provisie wordt de opdracht gedurende vijf bankwerkdagen aangeboden op de rekening. Indien binnen deze termijn het saldo onvoldoende blijft, behoudt de Bank zich het recht voor de uitvoering van de opdracht te weigeren en de kosten aan te rekenen die vermeld zijn in de tarieflijst.

De hiervoor vermelde uitvoeringstermijn begint pas dan te lopen. De Bank behoudt zich het recht voor om overschrijvingsopdrachten, waarvoor geen voldoende fonds aanwezig is, niet uit te voeren. Bij onvoldoende beschikbaar saldo wordt de opdracht gedurende vijf bankwerkdagen aangeboden op de rekening. De dag waarop er binnen de termijn van vijf bankwerkdagen voldoende saldo voorhanden is, wordt geacht het tijdstip van ontvangst te zijn waarvan hierboven sprake. Indien er na deze periode nog steeds geen saldo is, wordt de opdracht definitief geweigerd en wordt door de Bank hiervoor de kost aangerekend zoals vermeld in de tarieflijst. 4.4.2.5. Gewenste (memodatum)

uitvoeringsdatum

in

de

toekomst

Papieren overschrijvingsopdrachten, gegeven via een nationaal of Europees overschrijvingsformulier, die uitgevoerd moeten worden in de toekomst, moeten ten laatste drie bankwerkdagen voor deze uitvoeringsdatum in de toekomst aan de Bank worden voorgelegd. In dit geval vult de klant het vak “memodatum” of “gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst” in. Deze datum mag maximaal 365 dagen in de toekomst liggen.

De niet-uitvoering op de vervaldag bij gebrek aan voldoende provisie, verhindert niet dat de bestendige opdracht opnieuw wordt uitgevoerd op de volgende vervaldag. Wanneer een bestendige opdracht echter 6 opeenvolgende vervaldagen niet uitgevoerd kon worden omwille van onvoldoende provisie, wordt de bestendige opdracht automatisch geannuleerd. Dit laatste geldt niet voor automatische spaaropdrachten.

Overschrijvingsopdrachten met memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst kunnen nadien gewijzigd of geannuleerd worden via het agentschap, Homebanking of SelfService, overeenkomstig artikel 4.9. De rekening van de opdrachtgever zal worden gedebiteerd op de memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst. De Bank kan niet aansprakelijk gesteld worden voor vergissingen of vertragingen in dit verband. Indien deze datum op een niet-bankwerkdag valt, zal deze uitgesteld worden naar de eerstvolgende bankwerkdag.

4.5.6.

De Bank behoudt zich het recht voor om overschrijvingsopdrachten, waarvoor geen voldoende fonds aanwezig is, niet uit te voeren. Bij onvoldoende beschikbaar saldo wordt de opdracht gedurende vijf bankwerkdagen aangeboden op de rekening. De dag waarop er binnen de termijn van vijf bankwerkdagen voldoende saldo voorhanden is, wordt geacht het tijdstip van ontvangst te zijn waarvan hierboven sprake.

Voor het crediteren van de rekening van de bank van de begunstigde gelden dezelfde uitvoeringstermijnen als diegene die gelden bij overschrijvingen waarbij de vervaldag geldt als tijdstip van ontvangst, of desgevallend de datum waarop er voldoende saldo is op de rekening om de opdracht uit te voeren.

4.6. Domiciliëringen De domiciliëring is een machtiging van de klant (schuldenaar) aan zijn leverancier (schuldeiser) om door middel van automatische debitering van zijn zichtrekening de facturen en kostennota’s in euro, voor geleverde diensten/producten, te betalen.

Voor het crediteren van de rekening van de bank van de begunstigde gelden de onder punt 4.4.2.4 vermelde uitvoeringstermijnen, waarbij de memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst of desgevallend de datum waarop er voldoende saldo is op de rekening om de opdracht uit te voeren, geldt als tijdstip van ontvangst.

Er zijn twee soorten domiciliëringen: de klassieke domiciliëring (DOM 80), enkel in gebruik in België, en de Europese domiciliëring (Sepa Direct Debit) in gebruik in België en de landen van de SEPA-zone. Binnen de Europese domiciliëring wordt bovendien een onderscheid gemaakt tussen twee zogenaamde

4.5. Bestendige opdrachten

6

4022009-04.12

invorderingsschema’s: het B2C (business to customer) schema voor consumenten en niet-consumenten en het B2B (business to business) schema dat enkel bestemd is voor invorderingen bij niet-consumenten.] Een domiciliëring is enkel mogelijk in euro zichtrekening in euro en binnen de SEPA-zone.

op

De klant kan wel de Bank verzoeken een blokkering van het mandaat gegeven aan een welbepaalde schuldeiser in te voeren of]een algehele blokkering op zijn zichtrekening voor alle Europese domiciliëringen. De Bank kan slechts rekening houden met deze blokkering en vermijden dat de rekening van de klant gedebiteerd wordt op de eerstvolgende vervaldatum van een lopende domiciliëring wanneer de klant de blokkering minstens 1 bankwerkdag voor die eerstvolgende vervaldatum laat invoeren. Zoniet zal slechts rekening kunnen gehouden worden met de blokkering vanaf de daaropvolgende vervaldatum.

een

4.6.1. Het toestaan, opzeggen en consulteren van een domiciliëring 4.6.1.1. Klassieke domiciliëring (DOM 80) De klant dient steeds een mandaat te geven aan zijn schuldeiser voor het innen van weerkerende betalingen. De klant dient naast het mandaat, aan zijn schuldeiser gegeven om zijn facturen te innen, eveneens de Bank per schuldeiser te machtigen om zijn zichtrekening te debiteren. Dit kan door afgifte van een ondertekend document “Bericht van domiciliëring” aan de Bank, hetzij via de schuldeiser, hetzij via het agentschap.

Hij kan dit niet voor domiciliëringen afkomstig van een welbepaald land van herkomst. Hij kan ook geen maximumbedrag bepalen, boven hetwelk de Bank een inning via domiciliëring op zijn zichtrekening moet weigeren. De klant kan te allen tijde de Bank verzoeken de zichtrekening opnieuw te deblokkeren voor Europese domiciliëringen of een specifiek mandaat opnieuw in te voeren. Ook dan kan de Bank slechts rekening houden met de deblokkering en de rekening debiteren op de eerstvolgende vervaldatum van een bepaalde lopende domiciliëring wanneer de klant de deblokkering minstens 1 bankwerkdag voor die eerstvolgende vervaldatum laat inrvoeren. Zoniet zal slechts rekening kunnen gehouden worden met de deblokkering vanaf de eerstvolgende vervaldatum.

Het opzeggen van een klassieke domiciliëring kan rechtstreeks t.o.v. de schuldeiser of bij de Bank. In dit laatste geval kan dit per individuele schuldeiser door middel van een ondertekend document “herroepen domiciliëring” te ondertekenen in het agentschap. De Bank kan slechts rekening houden met de opzegging en vermijden dat de rekening van de klant gedebiteerd wordt op de eerstvolgende vervaldatum van de domiciliëring wanneer de klant de domiciliëring minstens 5 bankwerkdagen voor die eerstvolgende vervaldatum opzegt. Zoniet zal slechts rekening kunnen gehouden worden met de opzegging vanaf de daaropvolgende vervaldatum.

De Bank behoudt zich het recht voor een lopende Europese domiciliëring te desactiveren indien er gedurende 36 opeenvolgende maanden geen invordering door de schuldeiser heeft plaatsgevonden. De klant kan zijn Europese domiciliëringen consulteren via HomeBanking en in zijn agentschap doch deze domiciliëringen worden niet door de Bank beheerd.

De Bank behoudt zich het recht voor een lopende klassieke domiciliëring te desactiveren indien er gedurende 24 opeenvolgende maanden geen invordering door de schuldeiser heeft plaatsgevonden.

4.6.1.2.2 B2B Europese domiciliëring De klant, die handelt voor doeleinden binnen zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden, dient een mandaat te geven aan zijn schuldeiser voor het innen van éénmalige of weerkerende betalingen. De klant dient naast het mandaat, aan zijn schuldeiser gegeven om zijn facturen te innen, eveneens de Bank per schuldeiser te machtigen om zijn zichtrekening te debiteren. Dit kan hij enkel door de ondertekening van het daartoe bestemde document in zijn agentschap.

De klant kan zijn klassieke domiciliëringen consulteren via HomeBanking en in zijn agentschap. Lopende klassieke domiciliëringen zullen geleidelijk aan worden omgezet naar het nieuwe systeem van Europese domiciliëringen zonder dat een nieuw mandaat dient gegeven te worden. Het initiatief hiervoor ligt volledig bij de schuldeiser die daartoe de nodige procedureregels zal volgen. Tot aan hun migratie, blijven ze in het beheer van de Bank volgens de bestaande procedures. Na de migratie worden de mandaten beheerd door de schuldeiser. De mandaten blijven rechtsgeldig tot aan hun opzegging of herziening.

De klant kan de Europese domiciliëring te allen tijde opzeggen doch enkel door kennisgeving rechtstreeks aan de schuldeiser. Een kennisgeving aan de Bank heeft geen opzegging van het mandaat tot gevolg.

4.6.1.2. Europese domiciliëring De klant kan wel de Bank verzoeken een blokkering van het mandaat voor een welbepaalde schuldeiser in te voeren of een algehele blokkering op zijn zichtrekening voor alle Europese domiciliëringen. De Bank kan slechts rekening houden met deze blokkering en vermijden dat de rekening van de klant gedebiteerd wordt op de eerstvolgende vervaldatum van een lopende domiciliëring wanneer de klant de blokkering minstens 1 bankwerkdag voor die eerstvolgende vervaldatum laat invoeren. Zoniet zal slechts rekening kunnen gehouden worden met de blokkering vanaf de daaropvolgende vervaldatum. De klant kan tevens een maximumbedrag bepalen per mandaat waarvoor hij de bank gemachtigd heeft, boven hetwelk de Bank een inning via domiciliëring moet weigeren. Hij kan dit eveneens enkel via het bovenvermeld document, te ondertekenen op zijn agentschap.

Inzake Europese domiciliëringen treedt de Bank enkel op als bank van de betaler/schuldenaar en niet als bank van de begunstigde/schuldeiser. Bijgevolg biedt de Bank de dienst Europese Domiciliëring/Core Actief niet aan. 4.6.1.2.1. B2C Europese domiciliêring De klant, consument of niet-consument, dient een mandaat te geven aan zijn schuldeiser voor het innen van éénmalige of weerkerende betalingen. De klant kan de Europese domiciliëring te allen tijde opzeggen doch enkel door kennisgeving rechtstreeks aan de schuldeiser. Een kennisgeving aan de Bank heeft geen opzegging van het mandaat tot gevolg.

7

4022009-04.12

De Bank controleert of de mandaatgegevens opgegeven en ondertekend door de klant op het daartoe bestemde document, bedoeld in artikel 4.6.1.2.2., overeenstemmen met de mandaatgegevens meegegeven bij de invordering.

Hij kan dit niet voor domiciliëringen afkomstig van een welbepaald land van herkomst. De klant kan te allen tijde de Bank verzoeken de zichtrekening opnieuw te deblokkeren voor Europese domiciliëringen of een specifiek mandaat opnieuw te deblokkeren. Ook dan kan de Bank slechts rekening houden met de deblokkering en de rekening debiteren op de eerstvolgende vervaldatum van een bepaalde lopende domiciliëring wanneer de klant de deblokkering minstens 1 bankwerkdag voor die eerstvolgende vervaldatum laat invoeren. Zoniet zal slechts rekening kunnen gehouden worden met de deblokkering vanaf de eerstvolgende vervaldatum. De Bank behoudt zich het recht voor een lopende Europese domiciliëring te desactiveren indien er gedurende 36 opeenvolgende maanden geen invordering door de schuldeiser heeft plaatsgevonden.

Indien de mandaatgegevens overeenstemmen, er geen blokkering is voor het specifieke mandaat, er voldoende provisie is en de betrokken zichtrekening niet geblokkeerd is voor Europese domiciliëringen, debiteert de Bank de rekening van de klant op de datum opgegeven door de schuldeiser in de invordering. Bij Europese domiciliëringen wordt deze datum geacht het tijdstip van ontvangst te zijn. Indien het tijdstip van ontvangst geen bankwerkdag is, wordt het tijdstip van ontvangst geacht de eerstvolgende bankwerkdag te zijn en wordt de rekening op deze dag gedebiteerd. De Bank zal de rekening van de bank van de schuldeiser crediteren uiterlijk op het tijdstip van ontvangst. Een in het kader van een domiciliëring uit te voeren betalingsopdracht vervalt definitief indien er onvoldoende provisie is op de bankwerkadag die samenvalt met het tijdstip van ontvangst.

De klant kan zijn Europese domiciliëringen consulteren via HomeBanking en in zijn agentschap doch deze domiciliëringen worden niet door de Bank beheerd.

4.6.3 Het terugbetalen van een gedomicilieerde betaling (refund)

4.6.2 Uitvoering en uitvoeringstermijnen van betalingsopdrachten in het kader van een domiciliëring

4.6.3.1 klassieke domiciliëring 4.6.2.1. Klassieke domiciliëring De klant kan, onvoorwaardelijk en zonder motivering, gedurende een periode van 8 weken na de debitering, de Bank verzoeken hem het bedrag dat in het kader van een domiciliëring op zijn rekening gedebiteerd werd, terug te betalen. Hij kan dit uitsluitend via een gestandaardiseerd document dat beschikbaar is in het agentschap. De Bank zal binnen de 10 werkdagen na de ontvangst van het verzoek tot terugbetaling het volledige bedrag terugbetalen/crediteren op de rekening waarvan het gedebiteerd was, behoudens andersluidende instructies van de klant. Indien de klant gebruik maakt van zijn terugbetalingsrecht en terugbetaling bekomt, bevrijdt hem dit niet van zijn al dan niet betwiste schuld ten opzichte van zijn schuldeiser. De Bank is in deze geen betrokken partij doch wijst de klant erop dat hij geen misbruik mag maken van zijn terugbetalingsrecht. Dit recht op terugbetaling geldt niet indien aan volgende voorwaarden is voldaan: - het betreft een domiciliëring - waarbij de schuldenaar zijn instemming met de uitvoering van de betalingstransactie of een reeks betalingstransacties rechtstreeks aan de Bank heeft gegeven; en waarbij de schuldeiser voorafgaand aan de betalingstransacties of reeks betalingstransacties de nodige informatie betreffende de toekomstige betalingstransactie(s) aan de schuldenaar ter beschikking heeft gesteld.

De Bank is verantwoordelijk om de geldigheid van de mandaten te controleren bij het ontvangen van de aanvragen tot inning. De Bank debiteert de rekening van de klant, als er een geldig mandaat is en van zodra er provisie is en uiterlijk binnen 1 bankwerkdag na het tijdstip van ontvangst. Voor klassieke domicilïeringen is dit tijdstip van ontvangst de datum waarop de Bank de invordering ontvangt van de bank van de schuldeiser. De Bank zal de rekening van de bank van de schuldeiser crediteren 1 dag na het tijdstip van ontvangst. Een in het kader van een domiciliëring uit te voeren betalingsopdracht vervalt definitief indien er onvoldoende provisie is binnen de hierboven vermelde termijn. Het domiciliëringsmandaat zelf blijft bestaan. 4.6.2.2. Europese domiciliëring 4.6.2.2.1 B2C Europese domiciliëring De Bank is niet verantwoordelijk om de geldigheid van de mandaten te controleren bij het ontvangen van de aanvragen tot inning. Indien er voldoende provisie is, er geen blokkering is voor het specifieke mandaat en de betrokken zichtrekening niet geblokkeerd is voor Europese domiciliëringen, debiteert de Bank de rekening van de klant op de datum opgegeven door de schuldeiser in de invordering. Bij Europese domiciliëringen wordt deze datum geacht het tijdstip van ontvangst te zijn. Indien het tijdstip van ontvangst geen bankwerkdag is, wordt het tijdstip van ontvangst geacht de eerstvolgende bankwerkdag te zijn en wordt de rekening op deze dag gedebiteerd. De Bank zal de rekening van de bank van de schuldeiser crediteren uiterlijk op het tijdstip van ontvangst. Een in het kader van een domiciliëring uit te voeren betalingsopdracht vervalt definitief indien er onvoldoende provisie is binnen de drie bankwerkdagen na het tijdstip van ontvangst.

4.6.3.2 B2C Europese domiciliëring De klant kan, onvoorwaardelijk en zonder motivering, gedurende een periode van 8 weken na de debitering, de Bank verzoeken hem het bedrag dat in het kader van een domiciliëring op zijn rekening gedebiteerd werd, terug te betalen. Hij kan dit uitsluitend via een gestandaardiseerd document dat beschikbaar is in het agentschap. De Bank zal binnen de 10 werkdagen na de ontvangst van het verzoek tot terugbetaling het volledige bedrag terugbetalen/crediteren op de rekening waarvan het gedebiteerd was, behoudens andersluidende instructies van de klant. Indien de klant gebruik maakt van zijn terugbetalingsrecht en terugbetaling bekomt, bevrijdt hem dit niet van zijn al dan niet betwiste schuld ten opzichte van zijn schuldeiser. De Bank is

4.6.2.2.2 B2B Europese domiciliëring

8

4022009-04.12

in deze geen betrokken partij doch wijst de klant erop dat hij geen misbruik mag maken van zijn terugbetalingsrecht. Dit recht op terugbetaling geldt niet indien aan volgende voorwaarden is voldaan: - het betreft een domiciliëring - waarbij de schuldenaar zijn instemming met de uitvoering van de betalingstransactie of een reeks betalingstransacties rechtstreeks aan de Bank heeft gegeven; en waarbij de schuldeiser voorafgaand aan de betalingstransacties of reeks betalingstransacties de nodige informatie betreffende de toekomstige betalingstransactie(s) aan de schuldenaar ter beschikking heeft gesteld. . 4.6.3.3 B2B Europese domiciliëring

het ogenblik waarop de Bank effectief in het bezit is van de door de correspondent overgemaakte fondsen. De ontvangst door de Bank van het creditbericht alleen is daartoe niet voldoende. Inkomende betalingen in euro kunnen niet gecrediteerd worden op een zichtrekening in deviezen. Voor inkomende betalingen, in een andere toegelaten muntsoort dan de euro, op een zichtrekening in euro, vindt eerst een valutawissel plaats. Nadien wordt het bedrag gecrediteerd op de rekening. Inkomende betalingen, in een andere toegelaten muntsoort dan de euro, op een zichtrekening in deviezen worden gecrediteerd op de corresponderende munt-sectie van deze rekening.

De klant, die in dit kader handelt voor doeleinden binnen zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden, kan de Bank niet verzoeken hem het bedrag dat in het kader van een domiciliëring op zijn rekening gedebiteerd werd, terug te betalen..

4.8.2.

De Bank is niet verplicht te controleren of de door de opdrachtgever opgegeven unieke identificator, behoudens de coherentie ervan, en andere vermelde gegevens juist zijn. Zij dient evenmin na te kijken of er overeenstemming is tussen deze unieke identificator en de opgegeven naam van de klant. De Bank is niet verantwoordelijk voor eventuele vergissingen of anomaliën op dit vlak.

4.8.3.

De bank kan desgevallend kosten inhouden voor crediteringen zoals vermeld in de tarieflijst. De klant zal hierover ook na de verrichting geïnformeerd worden via het kanaal dat hij gekozen heeft om zijn rekeninguittreksels te ontvangen of zelf aan te vragen.

4.8.4.

Wanneer het bedrag van een overschrijving afkomstig uit het buitenland, een inkomen vertegenwoordigt dat volgens de Belgische wetgeving onderworpen is aan roerende voorheffing, kan de Bank het bedrag van de verschuldigde roerende voorheffing debiteren van de rekening van de begunstigde, zonder voorafgaandelijke kennisgeving, zelfs indien hierdoor een debetstand zou ontstaan. Dit geldt eveneens voor het bedrag van eventuele koersverliezen te wijten aan koersschommelingen tussen de datum waarop het bedrag op de rekening van de begunstigde gecrediteerd is en de datum waarop de roerende voorheffing gedebiteerd is.

4.6.4 Niet-toegestane gedomicilieerde betaling Een gedomicilieerde betaling is niet toegestaan indien er op het moment van de debitering van de rekening door de klant geen geldig mandaat voor deze specifieke betaling voorhanden was. Van zodra de klant vaststelt dat er sprake is van een niettoegestane invordering, hetzij omdat er aan de schuldeiser geen mandaat gegeven werd, hetzij omdat het mandaat op het moment van invordering door de klant ingetrokken werd, hetzij binnen het B2B schema omdat het ingevorderde bedrag groter is dan het door de klant aan de Bank opgegeven maximumbedrag, dient de klant de Bank hiervan onverwijld en uiterlijk binnen de 13 maanden na de debitering in kennis te stellen en de terugbetaling van het betrokken bedrag vragen. Hij kan dit uitsluitend via een gestandaardiseerd document dat beschikbaar is in het agentschap. De Bank zal de aanvraag van de klant onderzoeken als een goede huisvader en op basis van het resultaat de klant al dan niet het volledige bedrag terugbetalen. 4.7. Betaalinstrumenten Volgende betaalinstrumenten waarvan de klant gebruik kan maken om betalingopdrachten te initiëren, worden geregeld in de bijzondere reglementen ter zake, met name: -

AXA bankkaart Homebanking Protonkaart Kredietkaarten Phoneservice

Op zichtrekeningen in deviezen betaalinstrumenten ter beschikking gesteld.

4.9 Herroeping of wijziging van betalingsopdrachten 4.9.1 Overschrijving

worden

In de regel kan de klant een overschrijvingsopdracht niet meer herroepen of wijzigen vanaf het moment waarop de Bank deze opdracht ontvangen heeft, behalve in geval van een overschrijvingsopdracht met “memodatum” of “gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst”. Deze kan de klant herroepen of wijzigen tot uiterlijk de bankwerkdag voorafgaand aan de “memodatum” of “gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst”, om 15 uur, via Homebanking, Selfservice of via het agentschap. Bedoelde overschrijvingsopdracht kan in geen geval via mail, telefoon of fax herroepen worden. Internationale overschrijvingsopdrachten kunnen enkel herroepen of gewijzigd worden via het agentschap.

geen

4.8 Inkomende betalingen 4.8.1.

Wanneer de klant begunstigde is van een betalingstransactie, zal de Bank de betrokken zichtrekening van de klant crediteren van zodra zij de fondsen en alle noodzakelijke informatie voor de creditering ontvangen heeft. Stortingen, transfers of afgiften van welke aard ook, verricht in het buitenland ten voordele van de klant, worden slechts op zijn rekening geboekt nadat de Bank een creditbericht uitgaande van een correspondent heeft ontvangen. Zij zijn echter pas definitief verworven door de rekeninghouder vanaf

4.9.2 Bestendige opdracht De klant kan een bestendige opdracht herroepen of wijzigen via het agentschap, Homebanking of SelfService, tot uiterlijk

9

4022009-04.12

de bankwerkdag voorafgaand aan de in de bestendige opdracht vermelde eerste of eerstvolgende datum, om 15 uur. De bestendige opdracht kan in geen geval via mail, telefoon of fax herroepen worden. Internationale bestendige opdrachten kunnen enkel herroepen of gewijzigd worden via het agentschap.

reden van weigering. Via hetzelfde kanaal geeft de Bank tevens aanwijzingen voor correctie, als feitelijke onjuistheden de reden zijn om de betaalopdracht niet uit te voeren. Indien de weigering objectief gerechtvaardigd is, kan de Bank hiervoor kosten aanrekenen, zoals vermeld in de tarieflijst.

Een bestendige opdracht kan ook voor een bepaalde periode worden opgeschort door de klant. Wanneer de zichtrekening wordt afgesloten, wordt de eraan gekoppelde bestendige opdracht automatisch stopgezet.

Artikel 5: Incassoverrichtingen Wisselbrieven met vervaldag na 21 november 2011 worden niet meer via AXA Bank verwerkt. Met ingang van 27 oktober 2011 biedt de Bank geen diensten meer aan m.b.t. het incasso van handelswissels.

4.9.3 Domiciliëring De klant kan de eerstvolgende betalingsopdracht in het kader van een domiciliëring herroepen tot uiterlijk de bankwerkdag, die voorafgaat aan de datum waarop zijn rekening zal worden gedebiteerd, om 15 uur. Hij kan dergelijke betalingsopdracht uitsluitend herroepen via een document dat voorhanden is in het agentschap. De eerstvolgende betalingsopdracht in het kader van een Europese domiciliëring kan hij tevens herroepen via Homebanking (via de tab “domiciliëringen – toekomstige invorderingen”), zoals bepaald in het Reglement Homebanking.. De herroeping van één betalingsopdracht in het kader van een domiciliëring, houdt geen opzeg van de domiciliëring in. Bijgevolg zal de daaropvolgende betalingsopdracht in het kader van die domiciliëring wel uitgevoerd worden. Een individuele betalingsopdracht in het kader van een domiciliëring kan door de klant nooit gewijzigd worden via de Bank.

5.1. Algemene bepalingen 5.1.1.

De aan de Bank toevertrouwde incassoverrichtingen op het buitenland worden beheerst door de Uniforme Regelen voor de Incasso’s, opgesteld door de Internationale Kamer van Koophandel te Parijs voor zover de daarin vervatte bepalingen niet in strijd zijn met de bij de Bank geldende algemene en bijzondere voorwaarden.

5.1.2.

De Bank is niet aansprakelijk voor de gevolgen van de verkeerde uitvoering van de opdracht wanneer de onderrichtingen van de remittent onduidelijk, onvolledig of foutief zijn. Ze is evenmin aansprakelijk voor een mogelijk verkeerde interpretatie die de correspondent geeft aan de onderrichtingen die hij ontvangt en ook niet voor de gevolgen van een eventuele staking van zijn betalingen.

5.1.3.

De Bank behoudt zich het recht voor het ter incasso in het buitenland overgemaakt handelspapier voor risico van de klant te laten regulariseren. Ze staat niet in voor de controle van de echtheid der vermeldingen en van de handtekeningen die voorkomen op de ter incasso overgemaakte bescheiden.

5.1.4.

De Bank is er niet toe gehouden, evenmin als haar correspondent, de wettelijke formaliteiten en termijnen in acht te nemen tot behoud van de rechten die verbonden zijn aan het ter incasso overgemaakt papier. Bijgevolg wijst ze alle aansprakelijkheid af wegens de niet-naleving van de wettelijke termijnen voor de aanbieding ter acceptatie of ter betaling, voor de protestbetekening en voor de kennisgeving van non-acceptatie of nonbetaling of van de formaliteiten die daaraan in het buitenland beantwoorden.

5.1.5

Dit geldt in het bijzonder voor:

4.10. Geweigerde betalingsopdrachten De Bank behoudt zich het recht voor om een opdracht tot uitvoering van de hierboven vermelde betalingstransacties te weigeren in onder meer de volgende gevallen: a) er is onvoldoende beschikbaar saldo op de rekening; ook gedeeltelijk ongedekte betalingsopdrachten worden niet uitgevoerd; b) de betalingsopdracht is onjuist, onduidelijk of onvolledig; c) wettelijke regels verbieden de Bank de betalingsopdracht uit te voeren; d) de klant is zijn verplichtingen tegenover de Bank niet nagekomen; e) de Bank weet of vermoedt dat de klant geen toestemming heeft gegeven voor de betaalopdracht; f) de klant mag de rekening niet of niet meer alleen gebruiken, bijvoorbeeld omdat daarvoor toestemming van een andere rekeninghouder of wettelijke vertegenwoordiger nodig is; g) de klant heeft de geldende voorschriften of procedures voor het geven van betalingsopdrachten niet nageleefd; h) de betaalopdracht is gegeven in een muntsoort die niet opgenomen is in de tarieflijst; i) de Bank weet of vermoedt dat er sprake is van fraude of misbruik; j) de Bank weet of vermoedt dat de betalingsopdracht of betalingstransactie die daarvan het gevolg is, in strijd is met geldende regels of verplichtingen die voor de Bank gelden; k) de bank waar de begunstigde een rekening heeft maakt geen deel uit van het netwerk voor het betalingsverkeer waartoe de Bank toegang heeft; l) de Bank heeft hiervoor een andere gegronde reden.

1. 2.

3. 4.

Wanneer de Bank een betalingsopdracht weigert uit te voeren, stelt zij de informatie betreffende deze weigering ter beschikking van de klant, hetzij mondeling, schriftelijk of elektronisch. Zij geeft daarbij, indien mogelijk en toegelaten, de

5.

10

cheques; cheques en wisselbrieven betaalbaar op een plaats waar er geen deurwaarder of postkantoor is, bevoegd om het protest op te maken; wisselbrieven of orderbriefjes “zonder kosten”; wisselbrieven op het buitenland die niet tijdig werden ingezonden (binnen Europa moeten zij minimum 10 dagen voor vervaldag op de maatschappelijke zetel toekomen); wisselbrieven waarvan de vervaldag werd verschoven of die vervallen op een bankverlofdag;

4022009-04.12

6.

wisselbrieven met één of andere verkeerde, onnauwkeurige, onvolledige of gewijzigde vermelding.

5.4.2.

5.2. Verzending - verzekering 5.2.1.

5.2.2.

Behoudens andersluidende overeenkomst worden de bescheiden per gewone post of door de Bank bezorgd op de wijze die ze passend oordeelt naar gelang van de aard der bescheiden of hun plaats van bestemming. Alle risico’s en kosten verbonden aan de verzending blijven ten laste van de remittent.

Artikel 6: Cheques

De verzendingen worden slechts verzekerd op uitdrukkelijk verzoek van de remittent en op diens kosten. In geval van verlies zullen de belanghebbenden slechts recht hebben op de vergoeding die door de verzekeraar aan de Bank wordt uitgekeerd.

6.1

De klant kan op zijn kosten chequeformulieren verkrijgen onder de voorwaarden door de Bank bepaald.

6.2

De Bank mag de uitreiking van chequeformulieren bij gemotiveerde beslissing weigeren. Zij kan op elk moment bij gemotiveerde beslissing de klant verbieden om nog langer cheques te trekken. In dat geval moet de klant onmiddellijk de ongebruikte chequeformulieren teruggeven. De Bank kan het verbod om nog cheques te trekken beperken tot één of meerdere volmachthebbers alleen. In voorkomend geval kan de Bank de zichtrekening blokkeren tot na inlevering van de resterende chequeformulieren en de verwerking van nog in omloop zijnde cheques.

5.3. Afrekening 5.3.1.

5.3.2.

5.3.3.

De Bank stort in principe de netto opbrengst van de inning, na aftrek van de gemaakte kosten (zie prijslijst), pas na de effectieve incassering op de rekening van de remittent. Indien het incassopapier echter onbetaald blijft, mag de Bank steeds, zonder aanmaning, de rekening debiteren of de nettoopbrengst van de inning terugvorderen, want de ingever van het incassopapier verkrijgt pas definitief de netto-opbrengst op het ogenblik waarop de Bank de geïnde gelden werkelijk ontvangen heeft. Incasso’s op het buitenland geschieden voor risico van de remittent. De Bank wijst alle aansprakelijkheid af wegens beperkingen of maatregelen die de eigen of buitenlandse regering zou opleggen of invoeren. Hetzelfde geldt voor de terugbetaling waartoe de remittent van cheques en wisselbrieven gehouden zou zijn ten gevolge van buitenlandse wetsbepalingen betreffende de namaking of de vervalsing van de handtekeningen of vermeldingen die op het papier voorkomen. De Bank mag de rekening zonder voorafgaandelijke instemming van de remittent debiteren met het bedrag van het papier dat daarom wordt teruggestuurd.

6.3

Wanneer de rekeninghouder wordt opgezegd of wanneer de Bank de rekening afsluit om welke reden ook, is de klant verplicht de resterende chequeformulieren onmiddellijk in te leveren. De klant die de volmacht op zijn rekening intrekt, blijft aansprakelijk voor het gebruik van de resterende cheques die door de volmachthebber niet aan hem of aan de Bank werden teruggegeven.

6.4

De klant is verantwoordelijk voor het gebruik van de chequeformulieren en draagt al de gevolgen van het verlies, de diefstal of het misbruik van de chequeformulieren. De klant moet onmiddellijk de diefstal, het verlies of het misbruik van de chequeformulieren en cheques melden aan de Bank en tevens binnen de 24 uur daarvan aangifte doen bij de politie.

6.5

De Bank mag weigeren om onvolledig ingevulde cheques of cheques die niet op door haar uitgegeven chequeformulieren zijn gesteld of die gesteld zijn op chequeformulieren waarvoor zij geen afgiftebewijs heeft ontvangen of waarvan de aanbieder weigert om voor kwijting te tekenen, uit te betalen. De Bank behoudt zich het recht voor cheques niet uit te betalen als ze niet of onvoldoende gedekt zijn. Het uitschrijven van ongedekte cheques kan de blokkering en zelfs de afsluiting van de rekening wegens zware fout met zich meebrengen.

6.6

Een cheque kan slechts herroepen worden na afloop van de wettelijke periode van aanbieding. Ingeval de trekker zich verzet tegen de betaling van een cheque die hij heeft uitgegeven, kan de Bank de betaling ervan weigeren, maar zij is hiertoe niet verplicht. In voorkomend geval kan zij de tegenwaarde van de cheque op zijn zichtrekening of op een wachtrekening blokkeren tot een minnelijke schikking bereikt wordt of een gerechtelijke beschikking in kracht van gewijsde treedt tussen de trekker en de houder. Alle uit het verzet of uit de

De Bank behoudt zich het recht voor, ter betaling van het te innen papier, cheques of andere betaalmiddelen te aanvaarden, zonder daarom aansprakelijk te zijn indien de cheques of de betaalmiddelen niet worden gehonoreerd.

5.4. Rechtstreekse creditering 5.4.1.

Laattijdige kennisgeving van niet-betaling geeft slechts recht op schadevergoeding, mits de remittent bewijst dat de Bank een zware nalatigheid heeft begaan en dat hij een bepaalde schade heeft geleden.

Voorschotten die de Bank door rechtstreekse creditering zou toegestaan hebben op cheques die nadien, bij aanbieding, onbetaald blijven, mogen steeds, alle kosten inbegrepen, zonder aanmaning, op de rekening van de remittent worden tegengeboekt. De Bank is daartoe eveneens gerechtigd vóór de vervaldag wanneer de betrokkene of de trekker failliet worden verklaard. Bovendien mag de Bank tot aanzuivering van het eventueel debetsaldo de onbetaalde cheques behouden voor de uitoefening van haar rechten als derde houder.

11

4022009-04.12

blokkering voortkomende kosten zijn ten laste van de klant. 6.7.

6.8.

de rekening van de trekker van de wisselbrief gedebiteerd ten belope van de protestkosten, verhoogd met de administratiekosten. Hetzelfde geldt voor orderbriefjes.

De uitbetaling van een cheque op een rekening of in contanten, op een ander agentschap dan dat waar de cheque betaalbaar is gesteld, gebeurt onder het voorbehoud van effectieve inning van de cheque.

7.5

Op zichtrekeningen in deviezen worden geen cheques ter beschikking gesteld.

Artikel 7: Wisselbrieven (en orderbriefjes) Wisselbrieven met vervaldag na 21 november 2011 worden niet meer via AXA Bank verwerkt. Met ingang van 27 oktober 2011 biedt de Bank de diensten m.b.t. wisselbrieven behandeld in dit artikel niet meer aan.

7.1

De Bank aanvaardt alleen wisselbrieven en orderbriefjes , hierna “handelseffecten” genoemd, ter incasso die een domiciliëring bevatten onder de vorm van een regelmatig, genormaliseerd uit 12 cijfers bestaand rekeningnummer van de betrokkene en die voldoen aan de door de wet voorgeschreven vormvereisten. De Bank staat niet in voor het nazicht van de echtheid van de vermeldingen en handtekeningen die voorkomen op de ter incasso afgegeven handelseffecten. Handelseffecten opgesteld in euro en gedomicilieerd bij een instelling door middel van een universeel rekeningnummer, worden in Brussel verwerkt via het systeem van geautomatiseerde betaling en centrale verwerking van handelspapier, georganiseerd door de Nationale Bank van België (de NBB) en alle operaties die met dergelijk papier verband houden (incasso, protest, laattijdige betaling) zullen door de NBB in Brussel uitgevoerd worden op order van de Bank, volgens de instructies gegeven door de klant. Alle informatie-uitwisseling m.b.t. deze effecten zal eveneens via de Bank verlopen.

Het bedrag van het handelseffect zal één bankwerkdag voor betaaldatum gedebiteerd worden van de op het handelseffect vermelde rekening, op voorwaarde dat de rekening voldoende provisie vertoont. De Bank of de NBB zijn niet aansprakelijk voor de authenticiteit en de geldigheid van de door de betrokkene geaccepteerde en bij de Bank gedomicilieerde handelseffecten of voor de laattijdige ontvangst van berichten van domiciliëring of van verzet.

De klant die aan de Bank een handelseffect overdraagt ter incasso, geeft de Bank de toestemming om dit handelseffect in bewaring te geven bij de NBB, alwaar het gedeponeerd zal blijven.

Een handelseffect dat ter incasso wordt afgegeven moet minstens 10 bankwerkdagen voor de vervaldag in het bezit zijn van de Bank om op de vervaldag te kunnen worden aangeboden. Indien het later wordt afgegeven, dan kan de Bank de aanbieding op de vervaldag niet verzekeren.

7.3

Essentiële wijzigingen aan een handelseffect of een annulatie van een incasso-opdracht moeten schriftelijk worden meegedeeld aan de Bank ten laatste op de 7e bankwerkdag voor de betaaldatum.

7.4

De trekker van een in België betaalbare wisselbrief in euro wordt gecrediteerd na zekerheid van betaling met valuta twee bankwerkdagen na betaaldatum. In het geval van een geprotesteerde wisselbrief wordt

7.6

Wanneer een wisselbrief door de klant-betrokkene niet geaccepteerd werd, dan wordt de wisselbrief slechts uitbetaald indien de klant een algemene of specifieke schriftelijke opdracht heeft gegeven om wisselbrieven waarvan hij betrokkene is, te betalen. Een specifieke schriftelijke opdracht tot betaling van welbepaalde handelseffecten moet uiterlijk één bankwerkdag voor de betaaldatum van de handelseffecten gegeven worden.

7.7

Alle wisselbrieven blijven ook na betaling in bewaring bij de Nationale Bank van België (de NBB). De betrokkene die de volledige wisselschuld heeft ingelost, ziet uitdrukkelijk af van de mogelijkheid, hem geboden door artikel 39 van de gecoördineerde wetten op de wisselbrieven en orderbriefjes, om de afgifte van de wisselbrief te vorderen. Op aanvraag kan hij een attest krijgen van de NBB waarin bevestigd wordt dat de wisselbrief betaald werd via het automatisch incassosysteem en dat hij op de NBB bewaard wordt.

Het incasso van in het buiteland betaalbare handelseffecten is bovendien onderworpen aan de bepalingen van artikel 5.1 hiervoor. 7.2

Door het vermelden van zijn rekeningnummer op een handelseffect, wat voor gevolg heeft dat het via verrekenkamer of een andere daartoe aangeduide instelling aangeboden zal worden, geeft de klant die betrokkene is de machtiging aan de Bank om de op hem getrokken geaccepteerde wisselbrieven (of de door hem ondertekende orderbriefjes) te beschouwen als ambtshalve gedomicilieerd bij de Bank, zelfs al dragen ze de gewone domiciliatieformule niet. Hierdoor aanvaardt de debiteur dat die bepaalde rekening gedebiteerd zal worden, met uitsluiting van elke andere rekening. De debiteur die op de vervaldag niet betaald heeft maar alsnog zijn cambiaire schuld wil inlossen, zal dit ook moeten doen via de hoger genoemde rekening.

Ook de onbetaalde wisselbrief wordt samen met de eventuele protestakte bewaard op de NBB. De rechtmatige houder doet bijgevolg afstand van zijn recht om de onbetaalde wisselbrief en de eventuele protestakte in ontvangst te nemen. Op aanvraag kan de schuldeiser een attest van de NBB bekomen waarin bevestigd wordt dat een bepaalde wisselbrief niet betaald werd via het automatisch incassosysteem, eventueel dat er protest werd opgemaakt en dat de wisselbrief en de protestakte op de NBB bewaard worden.

12

4022009-04.12

7.8

Indien de klant een wisselbrief doet avaleren, dan dient hij van de avalgever dezelfde aanvaardingen en verzakingen te bekomen. Bij ontstentenis is de klant gehouden de Bank, de NBB en iedere derde ondertekenaar van de wissel te vrijwaren tegen een eventueel verhaal van de avalgever wegens het feit dat de verrichtingen in verband met de wissel te Brussel door de NBB zijn uitgevoerd.

7.9

Er kan maar tot schrapping van de protestakte worden overgegaan indien zowel de protestkosten, de schrappingskosten als de hoofdsom zijn betaald. Hiertoe moet de klant uiterlijk de voorlaatste bankwerkdag voor de uiterste schrappingsdatum de totaal te betalen schuld beschikbaar hebben op zijn gedomicilieerde bankrekening. De klant moet de aanvraag tot laattijdige betaling schriftelijk bevestigen aan de Bank. Wanneer op de rekening waarop het geprotesteerde handelseffect is gedomicilieerd een krediet is toegestaan, kan de betaling van het handelseffect niet gebeuren als het krediet werd geschorst, zelfs indien de klant een storting zou doen op de rekening met het oog op de betaling van het geprotesteerde handelseffect. Indien het bedrag van de overgemaakte fondsen groter is dan de som van de hoger genoemde bedragen, dan wordt het overschot beschouwd als verwijlintresten ten gunste van de trekker. De Bank kan niet aansprakelijk gehouden worden voor de bekendmaking van het protest als de opdracht tot (laattijdige) betaling niet tijdig is gegeven. Onder meer als deze opdracht na de limietdatum (i.e. de datum van afsluiting van de registratie der protesten) wordt gegeven, kan de Bank de betaling uitvoeren indien het beschikbare saldo op de rekening dat toelaat, doch staat zij niet in voor publicatie van een rechtzetting van het protest.

7.10.

Op zichtrekeningen in deviezen worden geen wisselbrieven ter beschikking gesteld.

8.3.

De basisbankdienstrekening is een zichtrekening doch zij biedt in afwijking van een gewone zichtrekening enkel de mogelijkheid om (I) geld af te halen aan het loket (ii) geld te storten eventueel via de inning van cheques of circulaire cheques (iii) overschrijvingen te doen, manueel of via Phonebanking en (iv) bestendige opdrachten te geven of facturen te domiciliëren. Tweewekelijks zal er een rekeninguittreksel ter beschikking van de klant gehouden worden op het agentschap.

8.4.

Alle andere diensten verbonden aan een gewone zichtrekening zijn uitgesloten met uitzondering van de dienst Proton, maar dan nog met de beperking dat het opladen van de elektronische portemonnee enkel mogelijk is aan de AXA Bank SelfService automaten. Deze dienst zal bovendien aangeboden worden tegen het toepasselijke tarief en aangerekend worden bovenop het tarief van toepassing voor de basisbankdienstrekening. Deze rekening mag nooit een debetstand vertonen.

8.5.

Deze rekening wordt aangeboden tegen een afwijkend tarief dat vermeld is in de tarieflijst doch slechts zolang aan de voorwaarden voor de toekenning ervan voldaan zijn. In die prijs is begrepen (I) het openen, beheren en sluiten van de rekening, (ii) jaarlijks 72 manuele debetverrichtingen, zijnde cashopnames aan het loket en papieren overschrijvingen met uitsluiting van overschrijvingen naar spaarrekeningen op naam van dezelfde titularis bij AXA Bank, (iii) een onbeperkt aantal deposito’s (waaronder ook het innen van (circulaire) cheques) met uitzondering van het storten van meer dan 100 muntstukken, (iv) het geven van bestendige betalingsopdrachten en het domiciliëren van facturen en (v) het tweewekelijks ter beschikking stellen van rekeninguittreksels op het agentschap. Van zodra het aantal verrichtingen overschreden wordt kan de Bank het gewone tarief, gangbaar voor de betrokken verrichting en bekendgemaakt in de tarieflijst, aanrekenen.

Artikel 8: Basisbankdienstrekening Artikel 9: Klantentransactierekening 8.1.

8.2.

Een meerderjarige natuurlijke persoon die zijn hoofdverblijfplaats in België heeft kan bij de Bank een basisbankdienst, beheerst door de wet van 24 maart 2003 tot instelling van een basisbankdienst en de uitvoeringsbesluiten, aanvragen op voorwaarde dat hij voldoet aan alle wettelijke vereisten.

Indien een natuurlijke persoon geen houder is van een zichtrekening en een voorgenomen verrichting niet kan worden uitgevoerd via de spaarrekening die gebeurlijk op zijn naam is geopend, zal, met het oog op de uitvoering van de verrichting, een bijzondere rekening op zijn naam worden geopend, genaamd de “klantentransactierekening”. De klantenntransactierekening is een zichtrekening met beperkte mogelijkheden en wordt steeds geopend op naam van één rekeninghouder. Iemand kan slechts houder zijn van één klantentransactierekening op zijn naam. De klantentransactierekening is uitsluitend bestemd voor de verwerking van afzonderlijke verrichtingen, zoals stortingen in voordeel van derden, beleggingen, betalingen van verzekeringspremies en dergelijke meer. Zij beoogt geen gelddeposito, noch kan of mag zij enig debetsaldo vertonen. Van iedere verrichting via de klantentransactierekening wordt onmiddellijk een rekeninguittreksel afgeleverd.

De Bank behoudt zich het recht voor om de aanvraag tot het bekomen van een basisbankdienstrekening te weigeren of de basisbankdienstrekening op te zeggen in de bij wet voorziene gevallen en/of wanneer de klant niet of niet meer voldoet aan de wettelijke vereisten om van een basisbankdienst te kunnen genieten. In voorkomend geval en zolang de klant geen einde stelt aan de overeenkomst ter zake, zullen op de rekening geopend in het kader van de basisbankdienst, de voorwaarden en tarieven van toepassing zijn die gelden voor gewone zichtrekeningen. De opzegging kent een onmiddellijke ingang.

Artikel 10: Rekeninguittreksels

13

4022009-04.12

10.1

De boeking van de verrichtingen op zichtrekeningen wordt met rekeninguittreksels bevestigd, tegen het in de prijslijst bepaalde tarief. Deze rekeninguittreksels vermelden per verrichting volgende informatie: een beschrijving aan de hand waarvan de klant kan weten om welke betalingstransactie het gaat, desgevallend informatie betreffende de begunstigde, het bedrag van de betalingtransactie, indien van toepassing de verschuldige kosten en een eventuele uitsplitsing ervan, desgevallend de aan te rekenen intresten, indien van toepassing de gehanteerde wisselkoers en het bedrag van de betalingstransactie na de valutawissel, de valutadatum van de debitering of creditering. Elk rekeninguittreksel vermeldt ook telkens het oude en het nieuwe saldo.

10.3.

De klant kan er ook voor opteren om de rekeninguittreksels op papier te ontvangen via het agentschap waar de rekening gedomicilieerd is of ze te laten sturen naar het door hem opgegeven adres, tegen het in de prijslijst vermelde tarief en op basis van de door de klant gekozen periodiciteit. Hij kan de door hem gekozen optie te allen tijde wijzigen. De Bank behoudt zich het recht voor om rekeninguittreksels, die binnen het jaar na het aanmaken ervan niet worden afgehaald op het agentschap, te vernietigen.

10.4

Telkens als de Bank het nodig acht, stuurt zij een controlebericht met opgave van het tussentijdse saldo van de rekening naar de klant. De klant zal, binnen de dertig dagen na de verzending ervan, eventuele vergissingen of onjuistheden schriftelijk mededelen aan de Bank op het adres van de maatschappelijke of administratieve zetel. Bij gebreke daaraan mag de Bank het op het controlebericht vermelde saldo als definitief goedgekeurd beschouwen.

10.5.

De rekeninguittreksels van zichtrekeningen in deviezen worden enkel op papier ter beschikking gesteld van de klant.

Verder vermelden de rekeninguittreksels, al dan niet via een aparte bijlage, ook regelmatig belangrijke termijngebonden kennisgevingen waarvan de klant kennis dient te nemen of berichten die van administratieve, informatieve, commerciële of nog andere aard kunnen zijn. 10.2.

Rekeninguittreksels worden standaard ter beschikking van de klant gesteld of gehouden in elektronische vorm via SelfService of Homebanking, alwaar de klant ze zelf moet aanvragen. Er wordt pas effectief een genummerd en gedateerd rekeninguittreksel aangemaakt, wanneer de klant daartoe zelf het initiatief neemt. Vervolgens kan hij het aangemaakte rekeninguittreksel afdrukken en/of opslaan op zijn eigen computer. Afhankelijk van het aantal geboekte verrichtingen op het ogenblik waarop de klant zijn rekeninguittreksels aanvraagt, zullen er desgevallend meerdere rekeninguittreksels aangemaakt worden.

Artikel 11: Niet-toegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransacties 11.1.

Van zodra de klant vaststelt dat er sprake is van een niet-toegestane betalingsstransactie of een niet correct uitgevoerde betalingstransactie, dient hij de Bank daarvan onverwijld in kennis te stellen. Voor transacties op de zichtrekening met de AXA bankkaart, een kredietkaart, de protonkaart, via SelfService, via Homebanking of via PhoneService gelden de procedures voorzien in de betrokken reglementen. Voor transacties op de zichtrekening aan het loket, kan hij deze kennisgeving schriftelijk doen bij zijn agentschap. De klant kan zich bijkomend wenden tot de dienst Customer Relations, ofwel via de website www.axa.be (rubriek contact/klachten/bank), ofwel schriftelijk: Quality Management Bank Customer Relations, Grotesteenweg 214 - 2600 Berchem - Fax: (03) 286 25 30, ofwel via email: [email protected].

11.2.

Voor betalingstransacties in euro of in een munt van een EER-land waarbij de betrokken banken in de EER gevestigd zijn, verliest de klant na 13 maanden, te rekenen vanaf de valutadatum van de debitering of creditering, het recht om niettoegestane of niet correct uitgevoerde betalingsstransacties te betwisten die hem door de Bank correct ter kennis gebracht zijn op de door en volgens hem gekozen wijze en periodiciteit, onverminderd de verplichting in hoofde van de klant om de Bank onverwijld in kennis te stellen van zodra hij een niet-toegestane of niet correct uitgevoerde transactie vaststelt. Na verloop van deze termijn wordt de boeking van de verrichting geacht definitief te zijn en kan zij niet meer het voorwerp uitmaken van enige betwisting. Bij gebreke aan een tijdige inkennisstelling door de klant, kan de Bank niet aansprakelijk gesteld

De klant verbindt er zich toe minstens om de 30 dagen zijn rekeninguittreksels aan te vragen via 1 van beide kanalen en kennis te nemen van de erin vermelde verrichtingen, de bijlagen en (persoonlijke) berichten. Behoudens tegenbewijs gelden deze elektronische rekeninguittreksels als bewijs van de verrichtingen op de zichtrekening. Wanneer de klant rekeninguittreksels aanvraagt via Homebanking, worden alle nog niet aangevraagde rekeninguittreksels aangemaakt sinds de vorige aanvraag. Aangevraagde rekeninguittreksels blijven gedurende 30 dagen ter beschikking. De klant kan ze gedurende deze periode afdrukken of opslagen. Na deze periode van 30 dagen, kan de klant er slechts een duplicaat van aanvragen via zijn agentschap tegen de in de tarieflijst vermelde prijs. Wanneer de klant rekeninguittreksels aanvraagt via SelfService, worden slechts de twee meest recente rekeninguittreksels aangemaakt en automatisch afgedrukt, op voorwaarde dat deze nog niet zijn aangevraagd via SelfService of Homebanking. Hierna kan de klant oudere, nog niet door hem aangevraagde rekeninguittreksels, via Homebanking aanvragen of via zijn agentschap tegen de in de tarieflijst vermelde prijs. De klant dient de nummering van de rekeninguittreksels die hij aanvraagt via SelfService te controleren om na te gaan of hij over alle rekeninguittreksels beschikt.

14

4022009-04.12

worden voor de betwiste niet-toegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransactie.

De klant kan zich tevens richten tot de Algemene Directie Controle en Bemiddeling bij de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, WTC III, Simon Bolivarlaan 30, 1000 Brussel, telefoon: +32 2 277 54 84, fax: +32 2 277 54 52, e-mail: [email protected]. De klant kan hiervoor de nodige documenten gebruiken ter beschikking gesteld op de website: mineco.fgov.be.

Voor alle andere betalingstransacties beschikt de klant slechts over een termijn van 3 maanden te rekenen vanaf de valutadatum van de debitering of de creditering, van de zichtrekening om niet toegestane of niet correct uitgevoerde betalingsstransacties te betwisten.

Artikel 13: Aansprakelijkheid Wanneer de klant handelt binnen zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden beschikt hij in alle gevallen slechts over een termijn van 30 dagen, te rekenen vanaf de valutadatum van de debitering of creditering van de zichtrekening, om niet-toegestane of niet correct uitgevoerde betalingsstransacties te betwisten. 11.3.

11.4.

Behoudens wanneer de klant kan bewijzen dat hij in de onmogelijkheid verkeerde kennis te nemen van de hem via rekeninguittreksel ter beschikking gestelde informatie betreffende verrichtingen op zijn zichtrekening zoals bedoeld in artikel 10, en aldus niet in staat is om overeenkomstig artikel 11.1 de bank onverwijld in kennis te stellen van een niettoegestane of niet correct uitgevoerde transactie, wordt de klant geacht binnen de 30 dagen na de valutadatum van de debitering of de creditering van de zichtrekening, kennis te hebben genomen van de hem ter beschikking gestelde rekeninginformatie en uiterlijk 60 dagen na die valutadatum melding te maken van niet-toegestane of niet correct uitgevoerde verrichtingen. Na deze termijn zal de rekeninginformatie door de Bank als definitief goedgekeurd worden beschouwd en geldt deze, behoudens tegenbewijs, als bewijs van de betrokken transacties.

13.1.

De Bank waarborgt de correcte en tijdige uitvoering van betalingstransacties op de zichtrekening op voorwaarde dat de klant de Bank op een correcte en regelmatige wijze, overeenkomstig de bepalingen van dit reglement, opdracht tot uitvoering van de transactie heeft gegeven of, indien de klant begunstigde is van een betalingstransactie, de Bank over de noodzakelijke en correcte gegevens beschikt om de transactie correct en tijdig te kunnen uitvoeren. De Bank kan bijgevolg niet aansprakelijk gesteld worden voor vergissingen of vertragingen die te wijten zijn aan laattijdige, onvolledige, foutieve of onduidelijke opdrachten van de klant of een derde.

13.2.

Wanneer de klant de betaler is in het kader van een betalingsopdracht geïnitieerd door de betaler, bijvoorbeeld een overschrijving, geldstorting of geldafhaling is de Bank aansprakelijk jegens de klant voor de correcte en tijdige uitvoering van de betalingstransactie overeenkomstig de bepalingen van dit reglement. In geval van een overschrijving is de Bank slechts aansprakelijk tot op het ogenblik dat de bank van begunstigde het bedrag van de betalingstransactie heeft ontvangen. De Bank dient hiervan het bewijs te leveren. Wanneer de klant begunstigde is van dergelijke betalingsopdracht, is de Bank eveneens aansprakelijk voor de correcte en tijdige uitvoering ervan. In geval van een overschrijving is de Bank slechts aansprakelijk van zodra zij het bedrag van de betalingstransactie heeft ontvangen van de bank van de betaler.

Wanneer de klant ontkent dat hij een betalingstransactie heeft toegestaan of aanvoert dat de betalingstransactie niet correct is uitgevoerd, is de Bank gehouden het bewijs te leveren dat de betalingstransactie geauthentiseerd is, juist geregistreerd en geboekt is en niet door een technische storing of enig ander falen is beïnvloed. Wanneer de klant handelt binnen zijn bedrijfs-of beroepswerkzaamheden, moet hij het bewijs leveren dat hij de tranasactie niet heeft toegestaan of dat ze niet correct is uitgevoerd.

Wanneer de klant betaler is in het kader van een betalingsopdracht geïnitieerd door of via de begunstigde, bijvoorbeeld een domiciliëring of een kaarttransactie in een winkel, is de Bank aansprakelijk jegens de klant voor de correcte en tijdige uitvoering van de betalingstransactie overeenkomstig de bepalingen van dit reglement, van zodra zij de opdracht ontvangen heeft van de bank van de begunstigde. Wanneer de klant begunstigde is van dergelijke betalingsopdracht, is de Bank aansprakelijk voor de correcte en tijdige uitvoering ervan, van zodra zij het bedrag van de betalingstransactie ontvangen heeft van de bank van de betaler.

Artikel 12: Klachtenbehandeling en buitengerechtelijke beroepsprocedures Onverminderd hetgeen bepaald is in artikel 1.30. van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen (klachtenbehandeling) en in artikel 11 van dit reglement (niettoegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransacties), beschikt de klant over volgende bijkomende rechtsmiddelen: De klant beschikt over het recht om een vordering in te stellen, voorzien door de wetgeving op de handelspraktijken, tot staking van inbreuken op de Wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten.

Wanneer een betalingstransactie niet of gebrekkig is uitgevoerd, ongeacht de aansprakelijkheid van de Bank, zal de Bank wanneer zij daartoe de mogelijkheid heeft en indien de klant dit uitdrukkelijk vraagt, onmiddellijk de betalingstransactie trachten te traceren en de klant op de hoogte stellen van de resultaten daarvan.

De particuliere klant kan zich wenden tot de ombudsdienst voor de financiële sector zoals bepaald in artikel 1.30. van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen.

15

4022009-04.12

13.3.

Een betalingsopdracht uitgevoerd in overeenstemming met de unieke identificator wordt geacht correct te zijn uitgevoerd wat betreft de daarin aangeduide begunstigde. Indien de unieke identificator die door de klant is verstrekt, onjuist is, is de Bank uit hoofde van artikel 13.2 niet aansprakelijk voor de niet uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie. De Bank dient niet na te kijken of er overeenstemming is tussen deze unieke identificator en de eventuele aanvullende informatie door de klant gegeven, bijvoorbeeld de naam van de begunstigde. De klant is bijgevolg zelf aansprakelijk voor eventuele vergissingen op dit vlak.

meer als overmacht beschouwd: oorlog, oproer, daden van terrorisme, sociale conflicten, overvallen, brand, overstroming en andere natuurrampen, ernstige technische defecten of andere rampen, tijdelijke ontreddering van postdiensten of poststaking.

Artikel 14: Opzegging 14.1.

De overeenkomst met betrekking tot de zichtrekening wordt aangegaan voor onbepaalde duur.

14.2.

De klant kan te allen tijde, kostenloos deze overeenkomst met betrekking tot de zichtrekening opzeggen en deze rekening afsluiten mits inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand.

In voorkomend geval zal de Bank op verzoek van de klant redelijke inspanningen leveren om het met de betalingstransactie gemoeide bedrag terug te verkrijgen. Hiervoor zullen de kosten vermeld in de tarieflijst aangerekend worden. De Bank zal hierbij redelijke inspanningen leveren zonder evenwel garant te kunnen staan voor de effectieve terugbetaling.

De zichtrekening kan echter niet afgesloten worden zolang de klant huurder is van een kluis. De zichtrekening kan evenmin afgesloten worden zolang er nog een koppeling is met een effectenrekening of een kredietdossier. De zichtrekening wordt pas afgesloten als de klant alle betaalmiddelen (cheques, proton-, debet- en/of kredietkaarten) die aan de betrokken zichtrekening gebonden zijn, heeft binnengeleverd, alle betalingsopdrachten zijn uitgevoerd en alle schulden en kosten zijn betaald. Tot zolang blijven ook alle bestendige opdrachten en domiciliëringen, waarvan de annulatie niet uitdrukkelijk werd gevraagd, doorlopen. Na afsluiting van de rekening blijven de overeengekomen debetintresten verschuldigd op een negatief saldo tot op de dag van volledige aanzuivering.

Waneer de klant een onvolledige of foutieve unieke identificator verstrekt, kunnen zowel de Bank als de bank van de begunstigde kosten aanrekenen en/of de verrichting weigeren. De kosten die de Bank desgevallend aanrekent zijn vermeld in de tarieflijst. De toegepaste tarieven door de bank van de begunstigde verschillen van bank tot bank, van land tot land. Kosten die worden aangerekend omwille van onvolledige of onjuiste gegevens worden doorgerekend aan de klant, zelfs indien de betaling onuitgevoerd terug aan de Bank zou worden overgemaakt. 13.4.

Na onderzoek van de legitimiteit van een klacht, zal de Bank wanneer zij aansprakelijk is voor niettoegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransactie, binnen de kortst mogelijke termijn zorg dragen voor rechtzetting op de betrokken rekening, van het bedrag van de betrokken transactie, met toepassing van de correcte valutering; van het bedrag dat eventueel nodig is om de klant weer in de positie te brengen waarin deze verkeerde alvorens de transactie waarvoor geen toestemming was gegeven of die niet correct is uitgevoerd geschiedde, met toepassing van de correcte valutering; van de eventuele verdere financiële gevolgen, in het bijzonder het bedrag van de door de klant gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade, voor zover de klant deze gevolgen en kosten en het causaal verband met de betrokken transactie kan bewijzen.

14.3.

De Bank kan de overeenkomst met betrekking tot de zichtrekening opzeggen en deze rekening afsluiten, mits inachtneming van een opzegtermijn van twee maanden. De Bank kan daarentegen zonder inachtnemeing van deze opzegtermijn onmiddellijk een einde stellen aan de overeenkomst, wanneer de klant zijn verplichtingen uit hoofde van de op hem toepasselijke reglementen en overeenkomsten niet nakomt, in geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog vanwege de klant, of wanneer bepaalde wettelijke regels de Bank verplichten de relatie met de klant te beeindigen met onmiddellijke ingang.

14.4.

Vooraf aangerekende kosten in verband met de afgesloten rekening en/of betaalmiddelen zullen prorata temporis vanaf de maand volgend op de maand van afsluiting, door de Bank terugbetaald worden. Achteraf te betalen kosten zullen op moment van afsluiting aangerekend worden ten belope van het aantal verlopen maanden .

Deze regeling is uitsluitend van toepassing wanneer de klant handelt buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden. Wanneer de klant binnen zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden handelt zal de Bank enkel zorg dragen voor rechtzetting op de betrokken rekening, van het bedrag van de betrokken transactie. 13.5.

Het positief saldo wordt pas na afsluiting van de rekening conform de instructies van de klant overgeboekt op een andere rekening of in contanten uitbetaald.

De in dit artikel bedoelde aansprakelijkheid van de Bank geldt niet wanneer de niet of niet correcte uitvoering van een betalingstransactie te wijten is aan overmacht of de naleving van een wettelijke verplichting uit hoofde van nationale wetgeving en/of Europese gemeenschapswetgeving. Worden onder

14.5.

16

De Bank heeft het recht om zichtrekeningen in euro en deviezen met een saldo tussen 0 en - 125 EUR waarop de klant gedurende twee achtereenvolgende kalenderjaren geen verrichtingen heeft uitgevoerd, automatisch af te sluiten.

4022009-04.12

Artikel 15: Wijziging Reglement 15.1.

De bepalingen van dit reglement en de toepasselijke tarieflijst kunnen door de Bank steeds worden gewijzigd. Zulke gebeurlijke wijzigingen treden slechts in voege na verloop van ten minste 2 maanden nadat de Bank de klant van de voorgenomen wijziging heeft in kennis gesteld, hetzij schriftelijk, hetzij op een duurzame drager ter beschikking van de klant. Deze laatste kan binnen deze termijn van twee maanden beslissen om zijn overeenkomst met betrekking tot de zichtrekening onmiddellijk en kostenloos op te zeggen en de Bank daarvan ook in kennis te stellen, in welk geval het recht op gebruik van de zichtrekening onherroepelijk een einde neemt. Bij ontstentenis van zulke opzegging vanwege de klant binnen deze termijn, wordt hij onweerlegbaar geacht de wijzigingen te hebben aanvaard, zodat die hem onmiddellijk tegenstelbaar zijn.

15.2.

Wijzigingen in rentevoeten en wisselkoersen die gebaseerd zijn op wijzigingen van in de tarieflijst overeengekomen referentierentevoet of wisselkoers, kunnen met onmiddellijke ingang, zonder kennisgeving worden toegepast. De klant zal van deze wijzigingen nadien in kennis gesteld worden via het kanaal dat de klant gekozen heeft voor zijn rekeninguittreksels. Wijzigingen die ten gunste van de klant uitvallen, kunnen zonder kennisgeving onmiddellijk worden toegepast.

17

4022009-04.12

REGLEMENT AXA BANKKAART Bijlage 3 bij het Algemeen Reglement van de Verrichtingen. ______________________________________________________________________________________ Madeira), Réunion, Slowakije, Slovenië, Canarische Eilanden, Ceuta en Melilla).

Dit reglement regelt de rechten en verplichtingen van de klant en de Bank wat betreft de aflevering aan en het gebruik door een klant van een AXA bankkaart, zoals hierna gedefinieerd. De AXA bankkaart is een debetkaart gekoppeld aan een klassieke zichtrekening of een click bonus zichtrekening bij de Bank. Deze bepalingen maken deel uit van de bijlagen bij het Algemeen Reglement van de Verrichtingen van AXA Bank Europe, hierna “de Bank” genoemd. De bedingen van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen en de toepasselijke bijlagen zijn dan ook van toepassing, behoudens wanneer in navolgend reglement daarvan wordt afgeweken.

Spanje

(incl.

- Europa: lidstaten van de SEPA-zone + Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan, Belarus, Bosnië en Herzegovina, Faeröer, Groenland, Franse Zuidelijke en Antarctische gebieden, Frans-Polynesië, Mayotte, Nieuw-Caledonië, SaintPierre en Miquelon, Wallis en Futuna, Georgië, Kazachstan, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Moldavië, Montenegro, Aruba en Nederlandse Antillen, Svalbard en Jan Mayen eilanden, Oekraïne, Rusland Federatie, San Marino, Servië, Turkije, Vaticaanstad, Anguilla, Bermuda, Brits Indische Oceaanterritorium, Britse Maagdeneilanden, Falklandeilanden, Kaaimaneilanden, Montserrat, North-Ireland, Pitcairneilanden, Sint-Helena, Turks- en Caicoseilanden, Zuid-Georgia en de Zuidelijke Sandwicheilanden.

Onverminderd de toepassing van andere wetten en besluiten, worden de betalingstransacties met de AXA bankkaart beheerst door de bepalingen van de wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten. In dit reglement wordt niet afgeweken van de dwingende bepalingen van deze wet. Waar deze wettelijke bepalingen in dit reglement zijn hernomen, moeten zij ook zoals deze worden gelezen en geïnterpreerd.

- (betalings)transactie: een door de klant of via de begunstigde geïnitieerde verrichting met de AXA Bankkaart waarbij geldmiddelen worden gedeponeerd, overgemaakt of opgenomen, ongeacht de onderliggende verhoudingen tussen de klant en de begunstigde.

Artikel 1: Definities - betalingsopdracht: een door de klant of via de begunstigde aan de Bank gegeven opdracht om een betalingstransactie met de AXA bankkaart uit te voeren.

- de Bank: AXA Bank Europe NV, met maatschappelijke zetel in België, Vorstlaan 25, 1170 Brussel. - de klant: iedere persoon die houder is van een klassieke zichtrekening of click bonus zichtrekening bij de Bank en middels de gebruikelijke aanvraagprocedure een overeenkomst afsluit met de Bank aangaande de betrokken kaart.

- unieke identificator: het rekeningnummer in IBAN-formaat (International Bank Account Number) samen met de BIC-code (Bank Identifier Code) of, zolang dit mogelijk is het rekeningnummer in BBAN-formaat (Belgian Bank Account Number bestaande uit 12 cijfers) dat door de klant dient verstrekt te worden om de bij een betalingstransactie betrokken rekening(en) ondubbelzinnig te identificeren.

- de kaarthouder: iedere persoon aan wie overeenkomstig een formele instructie van de klant of diens volmachtdrager een kaart is afgeleverd waarmede verrichtingen kunnen worden uitgevoerd voor rekening van de klant.

- bankwerkdag: een dag waarop de hoofdkantoren van de banken open zijn in België; zaterdagen, zondagen, feestdagen en de door de Belgische banksector bepaalde bankholidays zijn nooit een bankwerkdag, ongeacht de openingsdagen en -uren van lokale agentschappen.

- EU-lidstaten: lidstaten van de Europese Unie, nl. België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Frans Guyana, Gibraltar, Griekenland, Guadeloupe, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Martinique, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal (incl. Azoren en Madeira), Réunion, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje (incl. Canarische Eilanden, Ceuta en Melilla), Tsjechië, Verenigd Koninkrijk en Zweden.

- tarieflijst: een door de Bank opgesteld gedetailleerd overzicht in verschillende delen, van alle kosten, tarieven, wisselkoersen en andere informatie met betrekking tot de verschillende door de bank aangeboden bankdiensten, waaronder de AXA bankkaart; deze is consulteerbaar is in elk agentschap en eveneens te raadplegen en af te drukken via de website van de Bank (www.axa.be); de tarieflijst maakt integraal deel uit van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen en de bijlagen (bijzondere reglementen).

- EER-lidstaten: lidstaten van de Europese Economische Ruimte, nl. de EU-lidstaten + IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. - SEPA-zone: lidstaten van de Single European Payments Area, nl. de EER-lidstaten + Zwitserland en Monaco.

- agentschap: AXA bankagentschap waar een zelfstandige bankagent (AXA bankagent) zijn activiteit van bemiddeling in banken beleggingsdiensten (in de zin van de Wet van 22 maart 2006) uitoefent in naam en voor rekening van de Bank.

- Euro-zone: landen die de euro als munt hebben, nl. België, Cyprus, Duitsland, Finland, Frankrijk, Frans Guyana, Griekenland, Guadeloupe, Ierland, Italië, Luxemburg, Malta, Martinique, Nederland, Oostenrijk, Portugal (incl. Azoren en

- SelfService: bankautomaten die in de agentschappen van de Bank zijn geplaatst en waar de klant respectievelijk de

1

1612006-04.12

kaarthouder zelf bankverrichtingen kan uitvoeren op zijn zichtrekeningen, click bonus zichtrekeningen en spaarrekeningen aangehouden in euro; deze service is in principe beschikbaar 7 dagen op 7, tussen 06 u en 22 u; om veiligheidsredenen kan de SelfService-lobby voortdurend bewaakt worden door middel van een camera.

3.2.

Voor het gebruik van de kaart door middel van Mobile Banxafe (zoals hierna nog beschreven) moet de klant wanneer hij zijn SIM-kaart activeert voor Mobile Banxafe een bijzondere code, genaamd de BPincode, vastleggen via zijn mobiele telefoon. Hij bepaalt zelf deze code overeenkomstig de gebruiksaanwijzingen die op zijn mobiele telefoon verschijnen voor en tijdens de procedure van activatie, zoals beschreven in artikel 4.6. De bepalingen van dit reglement m.b.t. de geheime code van de kaart, vooral wat betreft het geheime karakter en de voorzorgsmaatregelen, zijn ook van toepassing op de B-Pincode. De waarborg van de Bank voor het behoud van het geheime karakter van de code binnen haar eigen organisatie en binnen de netwerken waartoe de AXA bankkaart toegang verleent , strekt zich niet uit tot de SIM-kaart en de mobiele telefoon van de klant, noch tot het GSM-netwerk waarop hij aangesloten is.

3.3.

Mocht de klant respectievelijk kaarthouder zijn geheime code vergeten zijn, dan kan hij, indien de kaart gekoppeld is aan een klassieke zichtrekening, deze steeds opnieuw aanvragen via zijn agentschap of schriftelijk bij de dienst Cash & Cards Management (interne postcode B31/513) van de Bank, Grotesteenweg 214, 2600 Berchem. Hij zal dan terug een persoonlijke mededeling ontvangen omtrent zijn nieuwe persoonlijke geheime code. Indien de kaart daarentegen gekoppeld is aan een click bonus zichtrekening, dan kan hij de nieuwe geheime code aanvragen door een mail te sturen naar [email protected]. Hij zal vervolgens terug een mededeling ontvangen omtrent zijn nieuwe geheime code.

3.4.

Mocht de klant zijn B-Pincode vergeten zijn, dan zal hij deze opnieuw moeten samenstellen en activeren. Hij zal zijn GSM-operator eventueel daarvoor moeten contacteren.

Artikel 2: Beschrijving van de AXA bankkaart 2.1.

Door middel van zijn AXA bankkaart kan de klant respectievelijk de kaarthouder toegang krijgen tot publiek toegankelijke gelden bankautomaten, AXASelfservice-toestellen en betaalterminals in binnenen buitenland om aldus bankbiljetten op te nemen, een elektronische geldbeugel op te laden en betalingen uit te voeren en tot Homebanking, volgens de gebruiksvoorwaarden en modaliteiten hierna bepaald.

2.2.

De volgende diensten of functionaliteiten kunnen begrepen zijn in de AXA bankkaart: Bancontact/Mister Cash; Maestro/Cirrus; Proton; Selfservice HomeBanking Mobile Banxafe. Maestro kan slechts ter beschikking gesteld worden op een kaart die reeds voorzien is van Bancontact/Mister Cash. SelfService is steeds voorzien op iedere kaart. De functionaliteit Homebanking dient geactiveerd te worden.

2.3.

Om veiligheidsredenen zal voor elke Maestro- en/of Cirrusfunctie op zijn AXA bankkaart, de internationale betaalfunctie slechts mogelijk zijn nadat de klant respectievelijk de kaarthouder zijn kaart vooraf tenminste 1 maal gebruikt heeft op een binnenlandse geldautomaat die verbonden is aan het ATOS netwerk. De klant respectievelijk de kaarthouder doet er dus goed aan om van bij ontvangst van zijn nieuwe kaart en/of activatie van de internationale functie Maestro en/of Cirrus een verrichting te doen op een geldautomaat verbonden aan het Banksys netwerk.

Artikel 4: Verrichtingen met de AXA bankkaart 4.1. Verrichtingen aan publiek toegankelijke geldautomaten en bankautomaten 4.1.1. De geldopnemingen

2.4.

De AXA bankkaart mag slechts gebruikt worden binnen de limieten en beperkingen zoals voorzien in artikel 5.

De dienst Bancontact/Mister Cash biedt de klant respectievelijk de kaarthouder de mogelijkheid om in België aan de geldautomaten en bankautomaten die verbonden zijn aan het ATOS netwerk bankbiljetten op te nemen. De dienst Maestro/Cirrus biedt de klant respectievelijk kaarthouder de mogelijkheid om in Europa aan de geldautomaten en bankautomaten die voorzien zijn van het logo ‘Maestro’ of ‘Cirrus’, bankbiljetten op te nemen. Wanneer dit nuttig of noodzakelijk wordt geacht voor de veiligheid van het systeem of voor de financiële belangen van de Bank of de klant, of om misbruik van de kaart te vermijden, of wanneer om veiligheidsredenen een transactie niet voldoet aan de door de Bank gestelde veiligheidsnormen, kan de Bank het gebruik van de kaart voor geldopnemingen buiten Europa beperken of zelfs geheel onmogelijk maken. Indien de klant buiten Europa reist, kan hij zijn agentschap daarover contacteren.

Artikel 3: Toegang en beveiliging 3.1.

Om de klant respectievelijk de kaarthouder toe te laten gebruik te maken van zijn AXA bankkaart middels de terminals en betaalautomaten die daarvoor technisch en overeenkomstig het reglement in kwestie in aanmerking komen, ontvangt hij persoonlijk een mededeling omtrent een persoonlijke geheime code, die onlosmakelijk verbonden is met de AXA bankkaart die hem wordt afgeleverd. Sommige toestellen waaronder binnenlandse geldautomaten en Selfservicetoestellen van AXA laten de klant respectievelijk de kaarthouder toe zelf de geheime code te wijzigen. Ook in dat geval moet hij de geheimhouding nauwlettend in acht nemen.

4.1.2. Raadpleging van het saldo van de gebonden rekening

2

1612006-04.12

De klant respectievelijk kaarthouder kan aan elke geldautomaat of bankautomaat van het ATOS netwerk het saldo van de aan de kaart verbonden rekening raadplegen. Het meegedeelde saldo is dat van de rekening zoals dat in de boeken van de Bank staat op de datum vermeld op het beeldscherm van de geldautomaat of bankautomaat. 4.1.3. Wijziging codenummer

van

het

persoonlijk

en

4.2.1. Geldafhalingen De klant respectievelijk de kaarthouder kan, rekening houdend met de toepasselijke limieten, via SelfService bankbiljetten opnemen van de door hem aangeduide rekening die zichtbaar is in SelfService. Hij kan van de terminal een ticket bekomen van zijn geldafhaling. De biljetten ter beschikking gesteld door AXA SelfService toestellen zijn steeds eurobiljetten.

geheim

4.2.2. Info rekeningen De klant respectievelijk kaarthouder kan steeds zijn persoonlijk en geheim codenummer wijzigen in een nieuw getal van 4 cijfers van zijn keuze, op geldautomaten of bankautomaten in België die dit toelaten.

De klant respectievelijk de kaarthouder kan via SelfService het saldo van zijn rekeningen consulteren, evenals een overzicht van de laatste verrichtingen (historiek) of detail van deze verrichtingen. De verrichtingen die in de toekomst uitgevoerd zullen worden (overschrijvingen met memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst) kunnen eveneens in een overzicht en in detail geconsulteerd worden. Deze informatie kan telkens afgeprint worden. De klant kan de geweigerde verrichtingen raadplegen.

4.1.4. Opladen van de elektronische geldbeugel Proton De klant respectievelijk kaarthouder kan met zijn kaart en zijn geheime code de elektronische geldbeugel Proton, verbonden aan zijn kaart of die van een andere kaart die door de Bank is uitgereikt, opladen. Proton kan enkel in euro worden opgeladen en enkel in deze munt in het binnenland gebruikt worden. Een kaart met uitsluitend een Proton-functie, die gebruikt kan worden onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement Protonkaarten, mag enkel door de klant zelf of door de kaarthouder met volmacht op de zichtrekening, middels zijn geheime code, worden opgeladen.

4.2.3. Overschrijvingen Tenzij anders bepaald hierna, gelden de regels voor overschrijvingen zoals bepaald in het Reglement Zichtrekeningen en het Reglement Click Bonus Zichtrekening. De klant, respectievelijk de kaarthouder, kan via SelfService overschrijvingsopdrachten invoeren in euro.

4.1.5. Opladen van GSM belwaarden (binnenland) Overschrijvingen waarvoor meer dan één handtekening vereist is, en die via SelfService worden ingegeven, zullen geweigerd worden. Indien er voor bepaalde rekeningen drempelbedragen bestaan, zal een overschrijving die dit drempelbedrag overschrijdt, geweigerd worden.

De klant respectievelijk de kaarthouder kan bijkomende belwaarden op zijn GSM aanschaffen via de geldautomaten die verbonden zijn aan het binnenlandse ATOS netwerk. Deze dienst beperkt zich tot GSM-kaarten van bijvoorbeeld het type ‘TEMPO’ en ‘PAY & GO’. Indien de Mobile Banxafe toepassing geactiveerd is op zijn GSM, zoals beschreven in artikel 4.6., kan de klant zijn belwaarden ook rechtstreeks via zijn GSM opladen.

Voor minderjarigen bestaat de mogelijkheid om overschrijvingen te doen van hun spaarrekeningen via SelfService niet. Voor meerderjarigen is deze mogelijkheid beperkt overeenkomstig de voorwaarden en modaliteiten van de spaarrekeningen.

4.2. Verrichtingen via SelfService De klant respectievelijk de kaarthouder kan zelf een lijst van begunstigden via SelfService beheren.

Met behulp van de kaart kan de klant respectievelijk de kaarthouder de SelfService-lobby betreden en SelfService gebruiken. De klant respectievelijk de kaarthouder identificeert zich door zijn kaart in de SelfServiceterminal in te voeren.

Hij kan een afdruk van de overschrijvingsopdracht bekomen. Deze afdruk is geen bewijs dat de opdracht ook werd uitgevoerd. Dit hangt af van het beschikbare saldo op de rekening op het moment dat de overschrijving uitgevoerd moet worden.

Via de toetsen op het scherm en/of bediening van het klavier kiest de klant respectievelijk de kaarthouder de verrichtingen die hij wenst uit te voeren en geeft hij gegevens in. Voor specifieke verrichtingen zal aan de klant respectievelijk de kaarthouder gevraagd worden om zijn geheime code in te voeren. De gebruikelijke voorzorgsmaatregelen zoals hierna weergegeven, dienen door de klant respectievelijk de kaarthouder in acht genomen te worden. De klant respectievelijk de kaarthouder bepaalt met behulp van de schermen en de toetsen zelf het verloop van zijn sessie. Via de toets ‘stop’ kan de klant respectievelijk de kaarthouder naar het hoofdmenu terugkeren; Via de toets ‘help’ krijgt hij uitleg bij het geactiveerde scherm; via de toets ‘einde bezoek’ stopt hij de sessie en krijgt hij zijn kaart terug.

4.2.3.1. Overschrijvingsopdracht De klant, respectievelijk de kaarthouder, kan via SelfService Europese overschrijvingen invoeren voor betalingen in euro naar een begunstigde in de SEPA-zone. De klant, respectievelijk de kaarthouder, dient volgende gegevens in te voeren, zonder dewelke de Bank de overschrijvingsopdracht niet kan uitvoeren, met name: - bedrag van de betaling in EUR - de unieke identificator (IBAN) van de klant - de unieke identificator (IBAN + BIC) van de begunstigde - naam van de begunstigde.

SelfService biedt de hierna vermelde mogelijkheden met betrekking tot alle zichtrekeningen en spaarrekeningen waarvan de klant respectievelijk de kaarthouder titularis is, medetitularis (met wederzijdse volmacht), beheerder (ouder,voogd) of volmachthouder. Voor bepaalde verrichtingen op spaarrekeningen gelden bijzondere regels, zoals vermeld in het Reglement Spaarrekeningen.

4.2.3.2. Uitvoering van de overschrijvingsopdracht Wanneer de klant een overschrijvingsopdracht geeft in overeenstemming met hetgeen hiervoor bepaald is, kan de Bank deze opdracht correct en tijdig uitvoeren.

3

1612006-04.12

Europese overschrijvingsopdrachten worden steeds uitgevoerd met normale prioriteit en gedeelde kosten.

De klant kan ook via Selfservice de geregistreerde overschrijvingen met memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst herroepen of deze datum wijzigen tot uiterlijk de bankwerkdag voorafgaand aan de memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst, om 15 uur.

Wanneer de klant een Belgisch IBAN van de begunstigde invoert, zal louter ter indicatie, de daarmee in principe overeenstemmende BIC-code worden aangeboden. De klant kan deze BIC-code echter overschrijven indien hij dit wenst. De Bank kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele schadelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van een verkeerde BIC-code.

De rekening van de opdrachtgever zal worden gedebiteerd op de memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst. De Bank kan niet aansprakelijk gesteld worden voor vergissingen of vertragingen in dit verband. Indien deze datum op een niet-bankwerkdag valt, zal deze uitgesteld worden naar de eerstvolgende bankwerkdag.

4.2.3.3. Maximale uitvoeringstermijnen Voor overschrijvingsopdrachten in euro, al dan niet met één valutawissel tussen de euro en een andere muntsoort van een EER-lidstaat, als de valutawissel in die lidstaat wordt uitgevoerd, gelden de volgende uitvoeringstermijnen: - wanneer de klant een overschrijvingsopdracht geeft via SelfService van een AXA rekening naar een AXA rekening zorgt de Bank ervoor dat de rekening van de begunstigde van deze overschrijving onmiddellijk wordt gecrediteerd, op voorwaarde dat het tijdstip van ontvangst van deze opdracht een bankwerkdag is. - wanneer de klant een overschrijvingsopdracht geeft via SelfService naar een rekening bij een andere bank, zorgt de Bank ervoor dat de rekening van de bank van de begunstigde van deze overschrijving uiterlijk aan het einde van de bankwerkdag na het tijdstip van ontvangst van deze opdracht wordt gecrediteerd. - in geval van grensoverschrijdende overschrijvingen wordt deze termijn tijdelijk (tot 31/12/2011) verlengd tot 3 bankwerkdagen .

De Bank behoudt zich het recht voor om overschrijvingsopdrachten, waarvoor geen voldoende fonds aanwezig is, niet uit te voeren. Bij onvoldoende beschikbaar saldo wordt de opdracht gedurende vijf bankwerkdagen aangeboden op de rekening. De dag waarop er binnen de termijn van vijf bankwerkdagen voldoende saldo voorhanden is, wordt geacht het tijdstip van ontvangst te zijn waarvan hierboven sprake. Voor het crediteren van de rekening van de bank van de begunstigde gelden de onder punt 4.2.3.3 vermelde uitvoeringstermijnen waarbij de memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst of desgevallend de datum waarop er voldoende saldo is op de rekening om de opdracht uit te voeren, geldt als tijdstip van ontvangst. 4.2.4. Bestendige opdrachten Tenzij daarvan hierna wordt afgeweken, gelden de regels voor bestendige opdrachten op de zichtrekening zoals beschreven in het Reglement Zichtrekeningen en het Reglement click bonus zichtrekening.

Het tijdstip van ontvangst van de overschrijvingsopdracht verschilt naar gelang het ogenblik waarop de klant zijn overschrijvingsopdracht via SelfService invoert, of naargelang de instructies van de klant voor een uitvoeringsdatum in de toekomst.

De klant respectievelijk de kaarthouder kan via SelfService bestendige opdrachten met bedragen in euro invoeren naar een rekening in België of in het buitenland, voor zover het betrokken land behoort tot de SEPA-zone.

Zo wordt het tijdstip van ontvangst voor overschrijvingsopdrachten ingevoerd: - na 21 uur ; of - op een niet-bankwerkdag, geacht de eerstvolgende bankwerkdag te zijn. De hiervoor vermelde uitvoeringstermijnen beginnen pas dan te lopen.

Hierbij dient zoals voor Europese overschrijvingen gebruik gemaakt te worden van rekeningnummers in IBAN-formaat en de BIC-code van de bank van de begunstigde. Wanneer de klant een Belgische IBAN van de begunstigde invoert, zal louter ter indicatie, de daarmee in principe overeenstemmende BICcode worden aangeboden. De klant kan deze BIC-code echter overschrijven indien hij dit wenst. De Bank kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele schadelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van een verkeerde BICcode. Wanneer de klant toch een rekeningnummer van de begunstigde invoert in BBAN-formaat , zal het systeem dit rekeningnummer automatisch converteren naar IBAN-formaat en eveneens de daarmee overeenstemmende BIC-code aanbieden.

De Bank behoudt zich het recht voor om overschrijvingsopdrachten, waarvoor onvoldoende fonds aanwezig is, niet uit te voeren. Bij onvoldoende beschikbaar saldo wordt de opdracht gedurende vijf bankwerkdagen aangeboden op de rekening. De dag waarop er binnen de termijn van vijf bankwerkdagen voldoende saldo voorhanden is, wordt geacht het tijdstip van ontvangst te zijn waarvan hierboven sprake. Indien er na deze periode nog steeds geen saldo is, wordt de opdracht definitief geweigerd en wordt door de Bank hiervoor de kost aangerekend zoals vermeld in de tarieflijst. 4.2.3.4. Gewenste (memodatum)

uitvoeringsdatum

in

de

Hij kan de bestendige opdrachten nadien via SelfService consulteren, wijzigen en eventueel herroepen tot uiterlijk de bankwerkdag voorafgaand aan de in de bestendige opdracht vermelde eerste of eerstvolgende datum, om 15 uur.

toekomst

De klant respectievelijk de kaarthouder kan bij het invoeren of wijzigen van bestendige opdrachten gebruik maken van de lijst van begunstigden die hij zelf via SelfService beheert. Van de aldus gegeven of gewijzigde opdrachten kan een afdruk bekomen worden. Deze afdruk is geen bewijs dat de opdracht ook werd uitgevoerd. Dit hangt af van het beschikbare saldo op

Overschrijvingsopdrachten, gegeven via SelfService, die uitgevoerd moeten worden in de toekomst, moeten ten laatste één bankwerkdag voor deze uitvoeringsdatum in de toekomst worden ingevoerd. In dit geval vult de klant het vak “memodatum” of “gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst” in. Deze datum mag maximaal 365 dagen in de toekomst liggen.

4

1612006-04.12

de rekening op het moment dat de opdracht uitgevoerd moet worden.

het gebruik van de kaart voor verrichtingen aan betaalterminals buiten Europa beperken of zelfs geheel onmogelijk maken. Indien de klant buiten Europa reist, kan hij zijn agentschap daarover contacteren. Het gebruik van de kaart in een betaalterminal impliceert de onherroepelijke opdracht vanwege de klant respectievelijk de kaarthouder aan de Bank tot overmaking van het betrokken bedrag aan de handelaar en zijn instemming met de verrichting.

4.2.5. Rekeninguittreksels Tenzij daarvan hierna wordt afgeweken, gelden de regels voor rekeninguittreksels op rekeningen zoals beschreven in het Reglement Zichtrekeningen, het Reglement click bonus zichtrekening en het Reglement Spaarrekeningen.

4.5. Raadpleging saldo terugbetaling saldo proton

De klant respectievelijk de kaarthouder kan zelf via SelfService bepalen van welke klassieke zicht- en spaarrekeningen hij de rekeninguittreksels via de SelfService wenst aan te vragen en af te drukken. Maakt de klant, respectievelijk kaarthouder, gebruik van deze mogelijkheid dan zullen hem of zijn vervangend correpondent, geen uittreksels meer op papier worden verzonden. Hij kan dit steeds via SelfService terug wijzigen.

en

verrichtingen

proton

–

De kaarthouder kan via SelfServce de elektronische geldbeugel Proton, verbonden aan zijn AXA bankkaart, opladen (het opladen van Proton op een andere kaart is niet mogelijk via SelfService). Het opgeladen bedrag wordt gedebiteerd van de rekening die op de kaart vermeld is. Proton kan enkel in euro worden opgeladen.

Het saldo van de elektronische geldbeugel kan geraadpleegd worden op de geldautomaten van het ATOS-netwerk, via SelfService, een UCR-kaartlezer, de laadtoestellen alsook op de betaalterminals die over een Proton-functie beschikken. De Bank waarborgt de mogelijkheid voor de klant respectievelijk de kaarthouder dat de laatste 5 betalingen op de daarvoor voorziene toestellen steeds geraadpleegd kunnen worden. De klant heeft het recht aan de Bank de terugbetaling te vragen van het saldo van zijn elektronische geldbeugel op de protonfunctie van zijn kaart tot 6 maanden na de annulatie of vervaldatum van de AXA bankkaart. Saldi beneden 5 euro worden niet terugbetaald. Met het oog op een terugbetaling dient de kaart te worden ingeleverd bij de Bank. Voor de terugbetaling van het saldo van zijn elektronische geldbeugel worden kosten aangerekend zoals vermeld in de tarieflijst.

4.2.7. Boodschappen

4.6. Verrichtingen met Mobile Banxafe

De klant respectievelijk de kaarthouder kan via SelfService boodschappen consulteren die van de AXA Bank of van de agent afkomstig zijn. Hij heeft de mogelijkheid om hierop te reageren. De klant respectievelijk de kaarthouder kan op eigen initiatief een boodschap naar de Bank agent verzenden of hem om een afspraak verzoeken.

Mobile Banxafe biedt de klant respectievelijk kaarthouder de mogelijkheid geldverrichtingen uit te voeren door middel van het gecombineerde gebruik van een mobiele telefoon voorzien van een aangepaste SIM-kaart met het Mobile Banxafe logo. De klant moet zich bij zijn GSM-operator bevragen aangaande de beschikbaarheid van deze toepassing op zijn SIM-kaart. Als dit het geval is, kan de klant via een bepaalde activatieprocedure een directe link tot stand brengen tussen zijn AXA bankkaart en deze SIM-kaart. Deze procedure verloopt eerst via de GSM van de klant waar hij een Mobile Banxafe referentienummer moet ophalen en een B-pincode moet aanmaken en vervolgens via de website van de Bank (www.axa.be), www.m-banxafe.be of de website van zijn GSMoperator. Om de activering tot een goed einde te brengen, volgt de klant de instructies op deze website. Na het succesvol beëindigen van de procedure ontvangt de klant een bevestiging via SMS. Volgende verrichtingen zijn mogelijk met Mobile Banxafe: - opladen van belwaarden voor de betrokken SIM-kaart (belwaarden zijn slechts tijdswaarden waarop de gsm-abonnee recht heeft bij zijn gsm-operator); - betaling ten gunste van een handelaar, aangesloten op het ATOS-netwerk, door middel van het gecombineerd en gelijktijdig gebruik van de mobiele telefoon van de kaarthouder en de mobiele telefoon van de handelaar. Deze toepassing is slechts beschikbaar wanneer de Bank de klant daarvan verwittigd zal hebben.

4.2.6. Opladen van de elektronische geldbeugel Proton

4.2.8. Wijziging codenummer

van

het

persoonlijk

en

geheim

De klant respectievelijk kaarthouder kan steeds het persoonlijk en geheim codenummer van de kaart op zijn naam wijzigen in een nieuw getal van 4 cijfers van zijn keuze. 4.3. Verrichtingen aan oplaadterminals (specifiek voor Proton) Naast de binnenlandse geldautomaten, bankautomaten of SelfService, beschikt de klant respectievelijk de kaarthouder over de mogelijkheid om zijn proton op te laden via alternatieve kanalen zoals de publieke telefoontoestellen van Belgacom, de C-zam toestellen bvb. gelinked aan een PC of verbonden aan een telefoonlijn, de Smash telefoontoestellen, enz. Voor al deze toestellen dienen de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen bij de invoer van de kaart én de geheime code in acht genomen te worden. 4.4. Verrichtingen aan betaalterminals (bij handelaars)

4.7. Validatie van verrichtingen aan de balie van het AXA Bankagentschap door middel van de kaart

De klant respectievelijk de kaarthouder kan d.m.v. zijn AXA bankkaart de prijs van goederen en diensten betalen bij de handelaars die beschikken over betaalterminals die voorzien zijn van de dienst Bancontact/Mister Cash (van het ATOSnetwerk), de dienst Proton in België en/of de dienst Maestro [in Europa. Wanneer dit nuttig of noodzakelijk wordt geacht voor de veiligheid van het systeem of voor de financiële belangen van de Bank of de klant, of om misbruik van de kaart te vermijden, of wanneer om veiligheidsredenen een transactie niet voldoet aan de door de Bank gestelde veiligheidsnormen, kan de Bank

Voor zover het betrokken agentschap over aangepaste apparatuur beschikt, kan de klant voor de verrichtingen die hij uitvoert aan de balie van het agentschap en/of voor de orders voor bankverrichtingen die hij aan de balie van het agentschap geeft, worden uitgenodigd om deze te valideren door middel van zijn kaart en zijn persoonlijke geheime code. Deze validatie geldt als handtekening van de klant onder de registratie van de betrokken verrichting of het betrokken order in de systemen van de Bank en instemming ermee. Een afschrift op papier van deze

5

1612006-04.12

registratie wordt tegelijkertijd aan de klant overhandigd. De opslag van deze registratie en de reproductie ervan door de systemen van de Bank gelden als bewijs van de verrichtingen respectievelijk het order en de ondertekening ervan bij wijze van electronische validatie door de klant. Iedere kaarthouder kan van deze mogelijkheid van validatie door middel van de kaart gebruik maken voor de rekeningen waarvoor hij de hoedanigheid van rekeninghouder respectievelijk volmachtdrager heeft.

Bij de aanvraag van een kaart, worden de hierna beschreven limieten voorgesteld aan de klant als de standaardlimieten die van toepassing zullen zijn zo de klant daarvan niet wenst af te wijken. Zowel bij de aanvraag van de kaart als op ieder moment gedurende de looptijd van de kaart heeft de klant de mogelijkheid deze limieten aan te passen met dien verstande dat de hierna beschreven hoogste bedragen maxima zijn die niet kunnen overschreden worden. De limietbedragen per oplading op Proton kunnen, om technische redenen, niet aangepast worden.

Deze functionaliteit geldt niet voor een AXA bankkaart verbonden aan een click bonus zichtrekening voor verrichtingen op deze click bonus zichtrekening.

Een nul-limiet staat gelijk met de volledige uitschakeling van de kaart voor de betrokken functies en toestellen. Het terug instellen van een positieve limiet voor deze functies impliceert een nieuwe aanvraag tot toegang voor de betrokken functies en toestellen en een vervanging van de kaart, op kosten van de klant.

4.8. HomeBanking Zie bijlage “Reglement HomeBanking”. 4.9. Tankkaart

5.1. Limieten voor verrichtingen met de AXA bankkaart op toestellen andere dan SelfService

Tankkaarten toegekend vóór 1 januari 2011 Voor verrichtingen met de AXA bankkaart op toestellen andere dan de SelfService toestellen van de Bank (doch met inbegrip van de verrichtingen via Mobile Banxafe en binnen de gebruiksmogelijkheden aangeboden door de betrokken GSMoperator en beschikbaar op de betrokken SIM-kaart) gelden volgende limieten:

Een tankkaart is een AXA bankkaart die slechts beschikt over een zogenaamde tankfunctie, die de klant toelaat in België tankbeurten te betalen. De klant respectievelijk de kaarthouder heeft met deze kaart bijgevolg geen toegang tot publiek toegankelijke gelden bankautomaten, betaalterminals in binnenen buitenland noch tot Homebanking. Via SelfService kan de klant wel de pincode van de kaart wijzigen. De klant respectievelijk de kaarthouder zal betreffende de transacties die hij met deze kaart uitvoert naar aanleiding van zijn tankbeurten tijdens de voorbije maand, maandelijks een overzicht ontvangen (eigenlijk overzicht van met de tankkaart betaalde tankbeurten) van ATOS Worldline nv. Er kan geen tankkaart worden aangevraagd, verbonden aan een click bonus zichtrekening.

Voor meerderjarigen geldt een algemeen weekplafond van 3.770 EUR per rekening. Binnen deze limiet zijn de onderstaande maximum limieten per kaart van toepassing • Geldopvragingen via publiek toegankelijke geldautomaten: - Maximumbedrag per kaart en per dag: 500 EUR - Maximumbedrag per kaart en per zeven opeenvolgende dagen:1.260 EUR. • Betaalverrichtingen (bij handelaars): - Maximumbedrag per zeven opeenvolgende dagen: 2.510 EUR.

Vanaf 1 januari 2011 kunnen geen nieuwe tankkaarten meer worden toegekend. De bestaande tankkaarten blijven wel nog behouden en kunnen nog gebruikt worden tot en met 31 maart 2011. Vanaf 10 januari 2011 zal AXA Bank enkel nog bemiddelen voor tankkaarten uitgegeven door Total Belgium nv. Voor de rechten en verplichtingen die de uitgifte en het gebruik van deze tankkaart regelen, verwijzen wij naar het reglement ter zake van Total Belgium nv.

Voor minderjarigen geldt een algemeen weekplafond van 130 EUR per rekening. Binnen deze limiet zijn de onderstaande maximum limieten per kaart van toepassing: • Geldopvragingen via publiek toegankelijke geldautomaten: - Maximumbedrag per kaart en per dag: 50 EUR. - Maximumbedrag per kaart en per zeven opeenvolgende dagen: 130 EUR. • Betaalverrichtingen (bij handelaars): - Maximumbedrag per kaart en per zeven opeenvolgende dagen: 130 EUR.

4.10. Betaling van aankoop van goederen en diensten op afstand

Op grond van de in het land van de verrichting geldende regels of systemen kunnen de geldopnemingen aan een geldautomaat of bankautomaat buiten Europa] voorzien van het Maestro- en/of Cirrus-logo worden beperkt [of zelfs geweigerd, indien dit nuttig of noodzakelijk wordt geacht voor de veiligheid van het systeem of voor de financiële belangen van de Bank of de klant, of om misbruik van de kaart te vermijden, of wanneer om veiligheidsredenen een transactie niet voldoet aan de door de Bank gestelde veiligheidsnormen.

Sommige handelaars aanvaarden ook betaling door middel van de kaart via internet (o.m. voor de aankoop van filmtickets, trein- of vliegtickets, enz.). De klant respectievelijk de kaarthouder wordt sterk aanbevolen dergelijke betaling slechts uit te voeren nadat hij zich ervan heeft kunnen vergewissen dat het om een betrouwbare handelaar gaat en dat de betaling via een beveiligd kanaal zal verlopen. Dit laatste betekent dat de betaling steeds dient te gebeuren in zogenaamde veilige modus (https, waarbij de ‘s’ staat voor ‘secure’ (veilig) ) en bij voorkeur via een 3D-Secure systeem waarbij de klant respectievelijk de kaarthouder, na on-line invoer van zijn kaartgegevens, met zijn kaart, pincode en kaartlezer een ‘response’ berekent, deze ingeeft en vervolgens valideert en zo de transactie elektronisch tekent zoals bedoeld in artikel 6.1 hierna.

5.2. Limieten voor verrichtingen via SelfService Voor verrichtingen die via SelfService uitgevoerd kunnen worden gelden volgende limieten: • Een meerderjarige kan maximaal 1.250 EUR/dag/kaart via SelfService van zijn rekeningen afhalen. Een minderjarige (<18jaar) kan maximaal 50 EUR/dag/kaart via SelfService van zijn zichtrekening afhalen. Geldafhalingen van de spaarrekening zijn voor een minderjarige niet mogelijk.

Artikel 5: Limieten en kasfaciliteit op de zichtrekening

6

1612006-04.12

• Overschrijvingsopdrachten worden beperkt tot een maximumbedrag van 25.000 EUR per kaart en per dag. Overschrijvingen, uitgevoerd door de klant tussen eigen rekeningen vallen niet onder deze limiet Overschrijvingsopdrachten vanuit een spaarrekening door een minderjarige zijn niet mogelijk. Deze limieten doen geen afbreuk aan de hiervoor beschreven limieten en zijn daarmee niet verbonden.

Het gebruik van de kaart en de bijhorende geheime code, [of ingeval van betalingen op afstand (bv. via internet) van de cijfercode (RESPONSE genaamd) die resulteert uit het samen gebruiken van de kaartlezer, de AXA bankkaart en de bijhorende persoonlijke geheime code, of in geval van betalingen via Mobile Banxafe van de GSM en de bijhorende Bpincode, vervangt de geschreven handtekening voor alle elektronische verrichtingen en vormt voor de toepassing van dit reglement de elektronische handtekening van de klant respectievelijk kaarthouder. De elektronische handtekening die door de Bank als juist werd bevonden, is voor haar het rechtsgeldige en afdoende bewijs van de identiteit van de klant respectievelijk kaarthouder, en van zijn instemming met de inhoud en de uitvoering van de door middel van de kaart gegeven orders.

• Voor proton-opladingen via SelfService gelden dezelfde principes als hiervoor gedefinieerd: de opgeladen bedragen op proton worden gelijkgesteld met geldopvragingen met als gevolg dat het beschikbare limietbedrag voor geldopvragingen respectievelijk verminderd wordt met de opgeladen bedragen per kaart / per dag. 5.3. Limieten voor Proton

6.2. Bewijs van de verrichtingen Het bedrag van een oplading van de elektronische geldbeugel Proton bedraagt minstens 5 EUR en mag niet meer bedragen dan 125 EUR. Het maximum toegelaten saldo van Proton bedraagt tevens 125 EUR. De opgeladen bedragen op proton worden gelijkgesteld met geldopvragingen met als gevolg dat het beschikbaar limietbedrag voor geldopvragingen respectievelijk verminderd wordt met de opgeladen bedragen per dag / per week.

Alle gegevens van elke verrichting met de kaart aan een geldautomaat of bankautomaat, een SelfServiceterminal, een betaalterminal, aan de balie van een AXA Bankagentschap of op afstand, worden op het ogenblik van de verrichting geregistreerd en door de Bank bewaard, gedurende ten minste vijf jaar, om ze achteraf in een leesbare vorm op een drager te kunnen reproduceren. De Bank wordt steeds geacht verantwoordelijk te zijn voor de verwerking van deze gegevens. Hetzelfde geldt wat betreft de verrichtingen of orders door middel van de kaart via Mobile Banxafe, doch slechts voor zover de gegevens de Bank correct bereiken zodat ze bij haar kunnen geregistreerd worden.

5.4. Kasfaciliteit op de zichtrekening Art. 5.4

Kasfaciliteit op de zichtrekening

Indien de Bank vóór 1 december 2010 een kasfaciliteit (financiële reserve) van minder dan 1.250 EUR heeft toegestaan op de gekoppelde zichtrekening of click bonus zichtrekening, dan is deze steeds terugbetaalbaar binnen een termijn van ten hoogste drie maanden. De kasfaciliteit (en dus de bijhorende zichtrekening) mogen nooit langer dan drie opeenvolgende maanden een debetsaldo vertonen, ook al wordt het bedrag van 1.250 EUR niet overschreden.

Het ticket dat door het betrokken toestel is aangemaakt n.a.v. een verrichting doet niet noodzakelijk afbreuk aan de bewijskracht van de registraties van de Bank. In geval van geschil met de klant en/of de kaarthouder betreffende een verrichting levert de Bank van haar kant het bewijs van die verrichting met behulp van deze gegevens, onverminderd het recht van de klant of de kaarthouder om het tegenbewijs te leveren.

Voor elk debetsaldo op de zichtrekening wordt de in de tarieflijst vermelde debetrentevoet aangerekend.

Artikel 7: Rechten en verplichtingen m.b.t. de AXA Bankkaart

Overschrijdingen van de geboden kasfaciliteit, zowel in bedrag als in tijd, onder meer ingevolge het gebruik van de AXA bankkaart, zijn verboden. Het gebruik van de AXA bankkaart mag in geen geval een ongeoorloofde debetstand (d.w.z. een debetstand die het beschikbaar tegoed op de rekening of het toegestane bedrag van de kasfaciliteit te boven gaat) op de (click bonus) zichtrekening veroorzaken. Het stilzwijgen van de Bank in dat geval kan niet als een recht op behoud of op herhaling van een overschrijding worden ingeroepen.

7.1. Rechten en verplichtingen in hoofde van de Bank 1°- Via het door de klant gekozen kanaal voor de rekeninguittreksels van de met de kaart verbonden zichtrekening of click bonus zichtrekening informeert de Bank zonder verwijl de klant over alle verrichtingen die zijn uitgevoerd met de kaart of via Mobile Banxafe; deze informatie vermeldt per verrichting een beschrijving aan de hand waarvan de klant kan nagaan om welke kaarttransactie het gaat, eventueel de naam van de begunstigde of de terminal waar de verrichting plaats vond, het bedrag van de verrichting uitgedrukt in de valuta waarin de betrokken rekening wordt gedebiteerd of gecrediteerd of in de voor de verrichting gebruikte valuta, de gebeurlijk aangerekende kosten en commissielonen en desgevallend de uitsplitsing daarvan, eventueel de gehanteerde wisselkoers en het bedrag van de verrichting na die valutawissel, en tenslotte de valutadatum van de debitering of creditering of de datum van de verrichting.

Vertoont de rekening toch een ongeoorloofde debetstand, dan dient de klant deze onmiddellijk aan te zuiveren. Tot aan deze aanzuivering mag de klant geen verrichtingen met zijn kaart meer doen en kunnen alle betaalmiddelen, waaronder de AXA bankaart, geblokkeerd worden. Wanneer de kaarthouder vanaf 1 december 2010 een kasfaciliteit op zijn gekoppelde zichtrekening of click bonus zichtrekening wenst, dan is hiervoor het sluiten van een afzonderlijke kredietovereenkomst vereist, conform de Wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet.

2°- Op geregelde tijdstippen, en minstens eens per jaar, zal de Bank de klant een communicatie bezorgen met betrekking tot voorzorgsmaatregelen die klant en kaarthouder moeten nemen om elk onrechtmatig gebruik van de kaart te vermijden.

Artikel 6: Aanrekening van transacties en bewijs 3°- De Bank draagt de risico’s van verzending van de kaart en de geheime code vóór haar aflevering aan de klant respectievelijk de kaarthouder.

6.1. Aanrekening van de verrichtingen

7

1612006-04.12

Wanneer de Bank een betalingsopdracht weigert uit te voeren, stelt zij de informatie betreffende deze weigering ter beschikking van de klant, hetzij mondeling, schriftelijk of elektronisch. Zij geeft daarbij, indien mogelijk en toegelaten, de reden van weigering. Via het zelfde kanaal geeft de Bank tevens aanwijzingen voor correctie als feitelijke onjuistheden de reden zijn om de betaalopdracht niet uit te voeren. Indien de weigering objectief gerechtvaardigd is, kan de Bank hiervoor kosten aanrekenen, zoals vermeld in de tarieflijst.

4°- De AXA bankkaart heeft een gebruikstermijn die functie is van technische beperkingen en veiligheidsaspecten. De Bank zal bijgevolg overgaan tot vervanging van de kaart indien zij omwille van technische en/ of veiligheidsredenen hiertoe verplicht wordt, en/of de klant respectievelijk de kaarthouder de Bank hierom verzoekt. Tenzij wanneer aan het recht op het gebruik van een kaart een einde is gesteld, of tenzij wanneer de klant of de kaarthouders zelf afziet van verder gebruik van de kaart, zal de Bank, vóór de vervanging, een nieuwe kaart ter beschikking stellen van de klant respectievelijk de kaarthouder.

9° De Bank behoudt zich het recht voor om de kaart te blokkeren of ze door de geldautomaat of bankautomaat, het selfservicetoestel of de betaalterminal te laten inhouden of ze door de AXA Bankagent te laten opvragen om ze door te zenden naar de administratieve zetel van de Bank, telkens dit nuttig wordt geacht voor de veiligheid van het systeem of voor haar financiële belangen of die van de klant en onder meer in de volgende gevallen: - wanneer de kaart defect wordt bevonden; - wanneer drie opeenvolgende keren een verkeerd Codenummer wordt ingevoerd bij het gebruik van de kaart bij alle functionaliteiten opgesomd in artikel 3; - wanneer de kaart in de geldautomaat, de bankautomaat, de SelfService-terminal of de betaalterminal wordt achtergelaten; - wanneer er verzet werd aangetekend tegen het gebruik van de kaart door de kaarthouder (enkel voor wat zijn kaart betreft) of door de klant (voor een of elke kaart uitgereikt voor zijn rekening); - wanneer klant en/of kaarthouder gehouden zijn tot teruggave van de kaart; - wanneer blijkt dat de kaarthouder zich niet houdt aan het verbod om het op de gebonden rekening beschikbare fonds te overschrijden; - wanneer het gebruik van de kaart niet gebeurt in overeenstemming met de gebruiksvoorwaarden en modaliteiten opgenomen in dit reglement en/of de richtlijnen weergegeven op de automaten; - wanneer de Bank weet of een vermoeden heeft van niettoegestaan of bedrieglijk gebruik van de kaart; - wanneer er een aanzienlijk risico bestaat de de klant of de kaarthouder zijn betalingsplicht niet zal kunnen nakomen. Al naargelang de omstandigheden kan de Bank, indien zich één van deze hypothesen voordoet, de toepassing Mobile Banxafe of HomeBanking afzonderlijk blokkeren.

5°- De Bank zal elk nieuw gebruik van de kaart of Mobile Banxafe beletten van zodra de melding aangaande verlies, diefstal of onrechtmatig of niet-toegestaan gebruik van de kaart, de mobiele telefoon of Mobile Banxafe, waarvan hierna sprake, is gedaan; zij kan eveneens elk verder gebruik beletten van zodra haar een melding van een niet-toegestane of niet correct uitgevoerde transactie werd gedaan. 6°- Onder voorbehoud van wat hierna is bepaald aangaande diefstal, verlies, onrechtmatig of niet-toegestaan gebruik van de kaart en/of aangaande niet-toegestane of niet correct uitgevoerde transacties met de kaart draagt de Bank het risico van namaak van de kaart en/of van verrichtingen uitgevoerd zonder toestemming van klant noch kaarthouder. 7°- De Bank waarborgt binnen haar eigen organisatie en binnen de netwerken waartoe de AXA bankkaart toegang verleent, het behoud van het geheime karakter van de strict persoonlijke code, of B-pincode die onlosmakelijk verbonden is met de AXA bankkaart of Mobile Banxafe. Zowel de Bank als de klant lopen ernstige risico’s, inzonderheid van misbruik van de AXA bankkaart, indien het geheime karakter van deze code niet wordt nagestreefd en bewaakt door alle betrokken partijen. 8°- De Bank behoudt zich het recht voor om opdrachten tot uitvoering van bepaalde betalingstransacties met de kaart te weigeren in onder meer de volgende gevallen: a) er is onvoldoende beschikbaar saldo op de rekening; ook gedeeltelijk ongedekte betalingsopdrachten worden niet uitgevoerd. b) de betalingsopdracht is onjuist, onduidelijk of onvolledig; c) wettelijke regels verbieden de Bank de betalingsopdracht uit te voeren; d) de klant is zijn verplichtingen tegenover de Bank niet nagekomen; e) de Bank weet of vermoedt dat de klant geen toestemming heeft gegeven voor de betaalopdracht; f) de klant mag de rekening waaraan de kaart verbonden is, niet of niet meer alleen gebruiken; bijvoorbeeld omdat daarvoor toestemming van een andere rekeninghouder of wettelijke vertegenwoordiger nodig is; g) de klant heeft de geldende voorschriften of procedures voor het geven van betalingsopdrachten niet nageleefd; h) de betaalopdracht is gegeven in een andere muntsoort dan de euro; i) de Bank weet of vermoedt dat er sprake is van fraude of misbruik; j) de Bank weet of vermoedt dat de betalingsopdracht of betalingstransactie die daarvan het gevolg is, in strijd is met geldende regels of verplichtingen die voor de Bank gelden; k) de bank waar de begunstigde een rekening heeft maakt geen deel uit van haar netwerk voor het betalingsverkeer; l) het is voor de Bank technisch niet mogelijk om de verrichting op een veilige manier te verwerken m) de Bank heeft hiervoor een andere gegronde reden. Hetzelfde geldt voor verrichtingen via Mobile Banxafe.

Wanneer de Bank een kaart of Mobile Banxafe blokkeert, stelt zij de informatie betreffende deze blokkering ter beschikking van de klant, mondeling, schriftelijk of elektronisch, behoudens wanneer dit objectief gerechtvaardigde veiligheidsoverwegingen zou doorkruisen of verboden is. Zij geeft daarbij, indien mogelijk en toegelaten, de reden van blokkering. De kaart zal gedeblokkeerd of vervangen worden van zodra de redenen voor de blokkering niet langer bestaan. Mobile Banxafe dient opnieuw geactiveerd te worden. 7.2. Rechten en verplichtingen in hoofde van de klant respectievelijk de kaarthouder 1°- De klant respectievelijk de kaarthouder zal zich, voor het hem overhandigen van zijn kaart, moeten aanbieden in het agentschap waar zijn zichtrekening of click bonus zichtrekening is gedomicilieerd. 2°- De klant zowel als de kaarthouder verbinden zich ertoe bij ontvangst van zijn kaart deze onmiddellijk te voorzien van zijn handtekening op de daartoe voorziene strook. 3° De klant alsook de kaarthouder hebben de verplichting de kaart en/of Mobile Banxafe aan te wenden in overeenstemming met de bepalingen van dit reglement en de gebruiksmodaliteiten

8

1612006-04.12

die via de toestellen en terminals of via andere kanalen worden medegedeeld. Zij treffen bovendien alle redelijke voorzorgsmaatregelen om de veiligheid van de kaart, de GSM, alsmede het geheime karakter van de code en de B-Pincode te verzekeren.

- Hij zal de geheime code nooit bewaren samen met de AXA bankkaart en zal deze nergens opschrijven, ook niet in één of andere gecodeerde vorm of opslaan in computer bestanden. Idem dito wat betreft zijn B-Pincode. - Bij gebruik van de geheime code aan geldautomaten en/of betaalterminals zal hij erop toezien dat hij in alle discretie zijn geheime code kan invoeren door bvb. met één hand het toetsenbord af te schermen, zich niet te laten afleiden door een derde persoon, én erop toe te zien dat niemand hem gadeslaat bij het invoeren van zijn geheime code. Hetzelfde geldt voor het gebruik van Mobile Banxafe, de B-Pincode op zijn mobiele telefoon en HomeBanking. - Indien hij gegronde redenen heeft om aan te nemen dat het geheime karakter van zijn code geschonden is, dan zal hij onmiddellijk zijn code wijzigen op één van de toestellen die hiervoor zijn uitgerust (binnenlandse geldautomaten en SelfService toestellen van AXA). Indien dit laatste niet mogelijk is (bvb. men vertoeft in het buitenland) dan zal hij zijn AXA bankkaart onmiddellijk laten blokkeren en een nieuwe AXA bankkaart met nieuwe geheime code aanvragen. - Hij zal nooit zijn geheime code gebruiken om zich toegang te verlenen tot een selfBanking zone van een Bank of een SelfService-zone van AXA. Wordt bij het verlenen van de toegang tot deze zones toch om de geheime code verzocht, dient hij onmiddellijk contact op te nemen met AXA Bank. -Teneinde elke onregelmatigheid te kunnen opmerken, zal hij de ontvangen tickets van geldafhalingen en betalingen bewaren en de inhoud ervan onmiddellijk controleren aan de hand van de door de Bank hem toegestuurde of ter beschikking gestelde duurzame dragers zoals rekeninguittreksels, historiek consultaties via SelfService toestellen of HomeBanking.

4° Met het oog op de veiligheid van de AXA bankkaart, de GSM en de geheimhouding van de code of B-pincode zal de klant respectievelijk de kaarthouder volgende voorzorgsmaatregelen nemen: - Hij zal nooit zijn AXA bankkaart ter beschikking stellen van een derde (zelfs niet aan een bekende, een volmachtdrager, een echteno(o)t(e) of een familielid). De AXA bankkaart is persoonlijk en niet overdraagbaar. - Hij zal nooit zijn mobiele telefoon ter beschikking stellen van een derde wanneer de functie Mobile Banxafe is ingeschakeld. - Hij zal bij ontvangst van een AXA bankkaart onmiddellijk zijn handtekening plaatsen op de hiervoor voorziene plaats. - Hij zal indien de geldigheidstermijn van de AXA bankkaart verstreken is, hem een vervangende kaart is afgeleverd of indien het verder gebruik van de AXA bankkaart niet meer mogelijk is, deze onmiddellijk vernietigen. - Hij zal erover waken dat zijn AXA bankkaart of GSM steeds op een veilige wijze bij zich of op een veilige plaats bewaard wordt. Hij zal ze bijgevolg nooit onbewaakt achterlaten bvb. op de werkplaats, in de wagen of op een plaats die door derden toegankelijk is (bvb. een sportzaal). - Hij zal zijn AXA bankkaart en GSM slechts gebruiken voor die functies waarvoor ze bestemd is zoals beschreven in dit kaartreglement. - Voor het uitvoeren van een betaling aan een handelaar, dient hij te allen tijde zijn AXA bankkaart in het oog te houden, desnoods door zich mee fysisch te verplaatsen naar de plaats waar de AXA bankkaart in de betaalterminal gebruikt zal worden. Hij dient erop toe te zien dat zijn AXA bankkaart enkel gebruikt wordt voor het uitvoeren van een betaling. Bij teruggave van de AXA bankkaart door de handelaar dient hij zich ervan te vergewissen dat hij wel degelijk zijn eigen AXA bankkaart teruggekregen heeft. - Bij het doorgeven van kaartgegevens (bvb. kaartnummer) aan ‘derden’ (bvb. bij het uitvoeren van aankopen op afstand), zal hij erop toezien dat de betrokken derde (handelaar) voldoende gekend is én dat de wijze waarop deze kaartgegevens worden doorgegeven voldoende beveiligd is (bvb. in geval van een website nagaan of deze voorzien is van een beveiligingsysteem voor het doorgeven van gegevens) en indien dit niet het geval is, de verrichting niet te laten doorgaan of te kiezen voor een alternatieve beveiligde betalingswijze. Hij zal bij die gelegenheden zijn geheime code nooit doorgeven, tenzij via elektronische identificatie. - Hij zal bij ontvangst van het bericht waarop zijn geheime code medegedeeld wordt, al het nodige doen om het geheime karakter van deze code te waarborgen door deze van buiten te leren, het bericht van mededeling onmiddellijk te vernietigen, én zo snel mogelijk de medegedeelde code te wijzigen op één van de toestellen die hiervoor zijn uitgerust (binnenlandse geldautomaten & SelfService toestellen van AXA). - Bij het wijzigen van een geheime code of B-pincode, kiest hij een nieuwe code die voor derden niet al te veel voor de hand ligt, zoals bvb. een deel van de geboortedatum, de postcode van de gemeente, een deel van een telefoonnummer, enz. - Het wijzigen van een geheime code of B-pincode in een code die ook voor andere kaarten en toegangsmiddelen gebruikt kan worden, dient vermeden te worden en verhoogt het risico bij eventueel misbruik. - Hij zal nooit zijn geheime code aan een derde mededelen zelfs niet aan een bekende, een volmachtdrager, echtgeno(o)t(e) of een familielid. Idem dito wat betreft zijn Bpincode.

Onder voorbehoud van de beoordeling door een rechter die rekening zal houden met het geheel van de feitelijke omstandigheden, zijn de hier opgesomde voorzorgsmaatregelen van dusdanig groot belang en zodanig evident, dat de nietnaleving ervan kan worden beschouwd als een zware nalatigheid in hoofde van de klant respectievelijk de kaarthouder, die voor gevolg heeft dat de beperking van de aansprakelijkheid van de klant en de kaarthouder, in geval van verlies, diefstal of misbruik van de AXA bankkaart of GSM, niet van toepassing zal zijn. Wat betreft de geheime strict persoonlijke code of B-pincode, lopen zowel de Bank als de klant ernstige risico’s, inzonderheid van misbruik van de AXA bankkaart of Mobile Banxafe, indien het geheime karakter van deze codes niet wordt nagestreefd en bewaakt door alle betrokken partijen. 5°- De klant, respectievelijk de kaarthouder verbindt er zich toe om geen transacties met de kaart of Mobile Banxafe te doen die voor gevolg zou hebben dat het op dat ogenblik beschikbare fonds op de gebonden rekening zou worden overschreden. De klant, houder van de gebonden rekening machtigt de Bank zonder voorbehoud tot debitering van zijn rekening met alle bedragen, opgenomen of betaald met de aan deze rekening gebonden kaarten, zelfs als er geen voldoende fonds beschikbaar is. 6°- Noch de klant, noch de kaarthouder mag een betalingsopdracht gegeven met behulp van de AXA bankkaart of Mobile Banxafe herroepen, van zodra hij zijn instemming met de uitvoering van de transactie op de overeengekomen manier heeft gegeven. 7°- De klant en de kaarthouder zijn ertoe gehouden hun kaart onmiddellijk terug te geven aan de Bank, die steeds eigenaar blijft van de kaart zelf, indien de Bank o.a. om veiligheidsredenen of in het kader van een onderzoek, daarom verzoekt. De klant waarborgt dat de aan een kaarthouder voor

9

1612006-04.12

zijn rekening uitgereikte kaart in deze gevallen zal worden teruggegeven aan de Bank alsook wanneer aan de gebruiksrechten of volmachten van de kaarthouder een einde komt. De klant alleen staat in voor alle gevolgen van nietteruggave van de kaarten.

8.3. Mededeling van het verlies, de diefstal of het misbruik aan de Bank Na de melding bij CARDSTOP en desgevallend de aangifte bij de politie moet de klant het verlies, de diefstal of het misbruik ook onmiddellijk melden aan de Bank door haar onder andere in kennis te stellen van het refertenummer van Cardstop en haar onmiddellijk een exemplaar te bezorgen van het proces-verbaal van aangifte opgemaakt door de politie. Hij dient deze mededeling te doen en deze informatie te bezorgen via zijn agentschap, alwaar in voorkomend geval een betwistingsdossier zal aangemaakt worden of verzendt ze naar de Dienst Cash & Cards Management (interne postcode B31/513) van de Bank, Grotesteenweg 214, 2600 Berchem. Indien de klant houder is van een click bonus zichtrekening, kan hij in eerste instantie trachten via één van zijn (andere) kaarten aan te loggen in Homebanking om zo via de tab ‘Berichten’ de Bank het verlies, de diefstal en/of het misbruik te melden. Indien de klant geen (andere) kaart(en) (meer) heeft die hem toegang tot Homebanking kunnen verschaffen voor de aangifte van het verlies, de diefstal of het misbruik van de kaart(en) of Mobile Banxafe, mailt hij naar [email protected]. In beide gevallen zal de Bank zo snel mogelijk contact opnemen met de klant voor de verdere verwerking van het verlies, de diefstal of het misbruik van zijn kaart(en) of Mobile Banxafe.

8°- De klant en de kaarthouder kunnen bij vernieuwing van een kaart die op vervaldag zal komen, de nieuwe kaart afhalen in het verkooppunt waar de betrokken rekening gedomicilieerd is. Zij moeten bij ontvangst van de nieuwe kaart de vorige kaart vernietigen door ze in stukken te knippen tenzij er op de kaart nog een protonsaldo aanwezig is. De klant alleen staat in voor alle gevolgen van niet-vernietiging van de kaarten. Bij vernieuwing van een kaart, staat de klant in voor de kosten van vernieuwing zoals vermeld in de tarieflijst indien aan het recht op gebruik geen einde is gesteld uiterlijk twee maanden voor haar vervaldag.

Artikel 8: Verlies, diefstal en onrechtmatig of niettoegestaan gebruik van de kaart of van de mobiele telefoon. 8.1. Melding bij CARDSTOP In geval van verlies, diefstal of misbruik van zijn AXA bankkaart of van zijn mobiele telefoon waarop Mobile Banxafe geactiveerd is, moet de klant ,eventueel de kaarthouder, onmiddellijk contact opnemen met CARDSTOP en het verlies of de diefstal melden. Daartoe is CARDSTOP bereikbaar 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 op het nummer 070/ 344 344 (of op het fax nummer 070/344 355) – ook bereikbaar vanuit het buitenland op het nummer + 32 (0) 70 344 344. Iedere klant respectievelijk kaarthouder doet er goed aan dit telefoonnummer steeds bij zich te houden, indien mogelijk in zijn telefoontoestel en zijn gsm te programmeren. Om redenen van veiligheid en bewijsvoering kunnen de gesprekken met CARDSTOP worden opgenomen. Door CARDSTOP wordt aan iedere melding onmiddellijk een uniek refertenummer toegekend. Dit refertenummer wordt ook bij de melding aan de gesprekspartner van CARDSTOP (de klant of de kaarthouder) onmiddellijk medegedeeld en geldt als bewijs van de melding. De klant respectievelijk kaarthouder doet er goed aan dit refertenummer nauwgezet te noteren en bij iedere latere communicatie of briefwisseling aangaande het verlies, de diefstal of het misbruik daarvan melding te maken.

De klant respectievelijk de kaarthouder behoudt voor zichzelf een kopie van de melding zodat elke latere communicatie tussen de kaarthouder en de Bank hierdoor vergemakkelijkt wordt. 8.4. Gevolgen van het verlies, de diefstal of het onrechtmatig of niet-toegestaan gebruik (1) Tot op het tijdstip van de melding bij CARDSTOP blijft de klant aansprakelijk voor alle gevolgen van het verlies, de diefstal of het misbruik van de kaart of Mobile Banxafe. Deze aansprakelijkheid is, voor de klant die buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden handelt, evenwel beperkt tot een bedrag van 150 euro, TENZIJ de klant of de kaarthouder zich schuldig heeft gemaakt aan een grove nalatigheid of aan frauduleus handelen, in welke gevallen deze beperking van de aansprakelijkheid niet van toepassing is. Onverminderd wat hiervoor aangaande de elementaire voorzorgsmaatregelen ter beveiliging van AXA bankkaart, de GSM en de geheime code of B-pincode reeds is aangestipt, worden onder andere beschouwd als grove nalatigheid, onder voorbehoud van de beoordeling door een rechter die rekening zal houden met het geheel van de feitelijke omstandigheden: - Het herkenbaar noteren van de geheime code of B-pincode, in welke vorm ook,hetzij op de kaart, een document dat men met de kaart of de GSM bewaart, of het opslaan van de geheime code van de AXA bankkaart of de B-pincode van Mobile Banxafe op een PC of andere drager. - Het niet onmiddellijk melden van het verlies, de diefstal of het misbruik van de kaart of GSM (zulke melding duldt geen uitstel). - Aan een derde, wie dit ook moge zijn, de mogelijkheid geven om kennis te nemen van de geheime code en/of gebruik te maken van de AXA bankkaart, de Mobile Banxafe toepassing die geactiveerd is op de mobiele telefoon van de klant resp. kaarthouder of HomeBanking. - Nalaten de Bank of de door haar aangeduide entiteit (Card Stop) onverwijld in kennis te stellen van het verlies, de diefstal of het misbruik van de AXA bankkaart of de mobiele telefoon, of van enigerlei voorval zoals bijvoorbeeld wanneer de AXA bankkaart door een terminal wordt ingeslikt of geblokkeerd. - Nalaten de Bank of de door hem aangeduide entiteit onverwijld in kennis te stellen van de boeking, vastgesteld op de overzichten of op de rekeninguittreksels, van elke transactie

Meldingen bij andere instellingen dan CARDSTOP, zelfs al bieden zij gelijkaardige diensten aan, bieden onvoldoende zekerheid en zijn bijgevolg niet toegelaten, aangezien deze instellingen niet in staat zijn rechtstreeks en onmiddellijk de voorgeschreven maatregelen te nemen om mogelijk misbruik of verder misbruik van de kaart of Mobile Banxafe te voorkomen. Ingeval de klant, eventueel de kaarthouder, het verlies, de diefstal of het misbruik van de kaart toch meldt aan een andere instelling dan CARDSTOP, blijft hij aldus aansprakelijk voor de gevolgen ervan, ook na deze melding en dit tot op het tijdstip van de melding bij CARDSTOP zoals hiervoor beschreven. 8.2. Aangifte bij de politie Benevens de melding bij CARDSTOP, moet de klant respectievelijk de kaarthouder, van zodra hij effectief misbruik van zijn kaart vaststelt, al dan niet na verlies of diefstal, of van zijn mobiele telefoon waarop Mobile Banxafe geactiveerd is, ook onmiddellijk daarvan aangifte doen bij de politie. Van zijn aangifte zal de politie een proces-verbaal opstellen en hem daarvan een afschrift bezorgen.

10

1612006-04.12

waarvoor geen toestemming werd gegeven of die niet correct zou uitgevoerd zijn. - Nalaten de Bank of de door hem aangeduide entiteit onverwijld in kennis te stellen van elke fout of onregelmatigheid vastgesteld op de overzichten of de rekeninguittreksels. - De AXA bankkaart of GSM achterlaten in een voertuig of op een voor het publiek toegankelijke plaats, behalve wanneer de AXA bankkaart of GSM zich in een met een sleutel gesloten lade of kast bevindt. Als voor het publiek toegankelijke plaatsen worden beschouwd, plaatsen waartoe een groot aantal mensen effectief toegang hebben, zonder dat het noodzakelijk gaat om openbare plaatsen. - Weigeren om onmiddellijk een klacht in te dienen bij de politiediensten of weigeren de Bank onmiddellijk een kopie van het proces-verbaal, dat werd opgemaakt ter gelegenheid van het indienen van de klacht, te bezorgen. - Gebruik maken van de AXA bankkaart, Mobile Banxafe of HomeBanking op een manier die in strijd is met de contractuele voorwaarden betreffende uitgifte en gebruik. - De AXA bankkaart niet aan de Bank terugbezorgen wanneer zij daarom verzoekt. - Mobile Banxafe niet desactiveren wanneer de Bank daarom verzoekt. - Het niet melden van het feit dat de klant signalen ontvangt die erop wijzen dat een derde zich toegang kan verschaffen, zich toegang verschaft of tracht zich toegang te verschaffen tot zijn PC, de dienst Homebanking, bepaalde functionaliteiten ervan en/of zijn internetverbinding(en). - Het meedelen of ter beschikking stellen van de toegangsmiddelen aan een derde, wie dit ook moge zijn. - Het verlaten van zijn PC, om welke reden dan ook, tijdens een open Homebanking sessie, zelfs voor een zeer korte tijdspanne.

de kaarthouder, van zodra hij vaststelt dat er sprake is van een niet toegestane betalingsstransactie of een niet correct uitgevoerde betalingstransactie met zijn kaart of via Mobile Banxafe, de Bank daarvan onverwijld in kennis stellen. Hij dient deze mededeling te doen via zijn agentschap, alwaar een betwistingsdossier zal aangemaakt worden. Indien de klant houder is van een click bonus zichtrekening, kan hij in eerste instantie trachten via één van zijn (andere) kaarten aan te loggen in Homebanking om zo via de tab ‘Berichten’ de Bank de niet toegestane betalingsstransactie(s) of niet correct uitgevoerde betalingstransactie(s) te melden. Indien de klant geen kaart(en) meer heeft die hem toegang tot Homebanking kunnen verschaffen voor de aangifte, mailt hij naar [email protected]. In beide gevallen zal de Bank zo snel mogelijk contact opnemen met de klant voor de verdere verwerking van zijn dossier betreffende de betwiste transactie(s). 9.2.

(2) Van zodra de melding bij CARDSTOP is gebeurd, zal de kaart of Mobile Banxafe geblokkeerd worden en houdt de aansprakelijkheid van de klant voor de gevolgen van het verlies, de diefstal of het misbruik van de kaart of Mobile Banxafe op, TENZIJ het bewijs van frauduleus handelen in hoofde van de klant of de kaarthouder wordt geleverd. Dit laatste is onder andere het geval wanneer zou blijken dat de klant of de kaarthouder ondanks de melding toch zelf de AXA bankkaart, Mobile Banxafe of Homebanking blijft gebruiken en/of zich tracht toegang te verschaffen tot Homebanking.

Voor alle andere betalingstransacties met de kaart, beschikt de klant slechts over een termijn van 3 maand te rekenen vanaf de valutadatum van debitering of creditering van de betrokken rekening om niet toegestane of niet correct uitgevoerde betalingsstransacties te betwisten.

(3) Mocht na een melding bij CARDSTOP blijken dat de AXA bankkaart is gebruikt zonder fysieke voorlegging noch elektronische identificatie of werd nagemaakt door een derde of onrechtmatig werd gebruikt voor zover de klant of de kaarthouder op het moment van de betwiste transactie(s) in het bezit was van de kaart, dan draagt de klant daarvan de gevolgen niet, behoudens de uitzonderingsgevallen toegelaten door de wet. Zo zal de klant, wanneer bijvoorbeeld fraude zou kunnen bewezen worden, toch gehouden zijn tot de gevolgen van dit gebruik zonder fysieke voorlegging noch elektronische identificatie, zelfs na de melding aan CARDSTOP.

Wanneer de klant handelt binnen zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden beschikt hij in alle gevallen slechts over een termijn van 3 maand, te rekenen vanaf de valutadatum van de debitering of creditering van de betrokken rekening, om niet toegestane of niet correct uitgevoerde betalingsstransacties te betwisten. 9.3.

(4) De bedragen die op de AXA bankkaart dankzij Proton zijn opgeladen, zijn, in geval van verlies, diefstal of misbruik van de AXA bankkaart , tot beloop van 125 euro onherroepelijk voor rekening van de klant, ongeacht het tijdstip waarop daarvan eventueel gebruik gemaakt zou worden.

Artikel 9: Niet-toegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransacties met de kaart of Mobile Banxafe 9.1.

Voor betalingstransacties met de kaart in euro of in een munt van een EER-land waarbij de betrokken banken in de EER gevestigd zijn, verliest de klant na 13 maanden, te rekenen vanaf de valutadatum van de debitering of creditering van de betrokken rekening, het recht om niet-toegestane of niet correct uitgevoerde betalingsstransacties te betwisten die hem door de Bank correct ter kennis gebracht zijn op de door en volgens hem gekozen wijze en periodiciteit, onverminderd de verplichting in hoofde van de klant om de Bank onverwijld in kennis te stellen van zodra hij een niet toegestane of niet correct uitgevoerde transactie vaststelt. Na verloop van deze termijn wordt de boeking van de verrichting geacht definitief te zijn en kan zij niet meer het voorwerp uitmaken van enige betwisting. Bij gebreke aan een tijdige inkennisstelling door de klant, kan de Bank niet aansprakelijk gesteld worden voor de betwiste niet toegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransactie.

Onverminderd de hiervoor beschreven maatregelen voor het geval van verlies, diefstal of misbruik van de AXA bankkaart of GSM, moet de klant respectievelijk

11

Behoudens wanneer de klant respectievelijk de kaarthouder kan bewijzen dat hij in de onmogelijkheid verkeerde kennis te nemen van de hem, op de door hem gekozen wijze, via rekeninguittreksel ter beschikking gestelde informatie betreffende verrichtingen met zijn kaart, en aldus niet in staat is om overeenkomstig artikel 9.1 de bank onverwijld in kennis te stellen van een niet-toegestane of niet correct uitgevoerde transactie, wordt de klant geacht binnen de 30 dagen na de valutadatum van de debitering of de creditering van de betrokken rekening, kennis te hebben genomen van de hem ter beschikking gestelde rekeninginformatie en uiterlijk 60 dagen na die valutadatum melding te maken van niettoegestane of niet correct uitgevoerde verrichtingen.

1612006-04.12

overeenkomstig de bepalingen van dit reglement. In geval van een overschrijving is de Bank slechts aansprakelijk tot op het ogenblik dat de bank van begunstigde het bedrag van de betalingstransactie heeft ontvangen. De Bank dient hiervan het bewijs te leveren.

Na deze termijn zal de rekeninginformatie door de Bank als definitief goedgekeurd worden beschouwd en geldt deze, behoudens tegenbewijs, als bewijs van de betrokken transacties met de kaart. 9.4.

Wanneer de klant ontkent dat hij een betalingstransactie, uitgevoerd met zijn kaart of Mobile Banxafe heeft toegestaan of aanvoert dat de betalingstransactie niet correct is uitgevoerd, is de Bank gehouden het bewijs te leveren dat de betalingstransactie geauthentiseerd is, juist geregistreerd en geboekt is en niet door een technische storing of enig ander falen is beïnvloed. Wanneer de klant handelt binnen zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden, moet hij het bewijs leveren dat hij de transactie niet heeft toegestaan of dat ze niet correct is uitgevoerd.

Wanneer de klant begunstigde is van dergelijke betalingsopdracht met een kaart, is de Bank eveneens aansprakelijk voor de correcte en tijdige uitvoering ervan. In geval van een overschrijving is de Bank slechts aansprakelijk van zodra zij het bedrag van de betalingstransactie heeft ontvangen van de bank van de betaler. Wanneer de klant respectievelijk de kaarthouder betaler is in het kader van een betalingsopdracht met de kaart geïnitieerd via de begunstigde, bijvoorbeeld een kaarttransactie of Mobile Banxafe transactie in een winkel, is de Bank aansprakelijk jegens de klant voor de correcte en tijdige uitvoering van de betalingstransactie overeenkomstig de bepalingen van dit reglement, van zodra zij de opdracht ontvangen heeft van de bank van de begunstigde.

Artikel 10: Klachtenbehandeling en buitengerechtelijke beroepsprocedures Onverminderd hetgeen bepaald is in artikel 1.30. van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen (klachtenbehandeling) en in artikel 9 van dit reglement (niettoegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransacties), beschikt de klant respectievelijk de kaarthouder over volgende bijkomende rechtsmiddelen:

Wanneer de klant begunstigde is van dergelijke betalingsopdracht met een kaart of via Mobile Banxafe, is de Bank aansprakelijk voor de correcte en tijdige uitvoering ervan, van zodra zij het bedrag van de betalingstransactie ontvangen heeft van de bank van de betaler.

De klant respectievelijk de kaarthouder beschikt over het recht om een vordering in te stellen, voorzien door de wetgeving op de handelspraktijken, tot staking van inbreuken op de Wet van 10 december 2009 betreffende de betalingsdiensten.

Wanneer een betalingstransactie met de kaart of via Mobile Banxafe niet of gebrekkig is uitgevoerd, ongeacht de aansprakelijkheid van de Bank, zal de Bank wanneer zij daartoe de mogelijkheid heeft en indien de klant dit uitdrukkelijk vraagt, onmiddellijk de betalingstransactie trachten te traceren en de klant op de hoogte stellen van de resultaten daarvan.

De particuliere klant respectievelijk kaarthouder kan zich wenden tot de ombudsdienst voor de financiële sector zoals bepaald in artikel 1.30. van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen. De klant respectievelijk de kaarthouder kan zich tevens richten tot de Algemene Directie Controle en Bemiddeling bij de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, WTC III, Simon Bolivarlaan 30, 1000 Brussel, telefoon: +32 2 277 54 84, fax: +32 2 277 54 52, e-mail: [email protected]. De klant respectievelijk de kaarthouder kan hiervoor de nodige documenten gebruiken ter beschikking gesteld op de website: mineco.fgov.be.

11.3.

Artikel 11: Aansprakelijkheid 11.1.

11.2.

De Bank waarborgt de correcte en tijdige uitvoering van betalingstransacties binnen Europa die op correcte en regelmatige wijze zijn ingegeven door de klant of de kaarthouder via terminals en toestellen zoals hiervoor gedefinieerd, aan de balie van een AXA Bankagentschap of bij HomeBanking, op voorwaarde dat bij het gebruik van de kaart en/of van Mobile Banxafe voor de betrokken verrichtingen de gebruiksvoorwaarden en modaliteiten door de klant respectievelijk de kaarthouder stipt zijn nageleefd.

Een betalingsopdracht met de kaart uitgevoerd in overeenstemming met de unieke identificator wordt geacht correct te zijn uitgevoerd wat betreft de daarin aangeduide begunstigde. Indien de unieke identificator die door de klant respectievelijk de kaarthouder is verstrekt, onjuist is, is de Bank uit hoofde van artikel 11.2 niet aansprakelijk voor de niet uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie. De Bank dient niet na te kijken of er overeenstemming is tussen deze unieke identificator en de eventuele aanvullende informatie door de klant gegeven, bijvoorbeeld de naam van de begunstigde. De klant respectievelijk de kaarthouder is bijgevolg zelf aansprakelijk voor eventuele vergissingen op dit vlak. In deze gevallen zal de Bank evenwel op verzoek van de klant respectievelijk de kaarthouder redelijke inspanningen leveren om het met de betalingstransactie gemoeide bedrag terug te verkrijgen. Hiervoor zullen de kosten vermeld in de tarieflijst aangerekend worden. De Bank zal hierbij redelijke inspanningen leveren zonder evenwel garant te kunnen staan voor de effectieve terugbetaling.

Wanneer de klant respectievelijk de kaarthouder de betaler is in het kader van een betalingsopdracht met de AXA bankkaart geïnitieerd door de betaler, bijvoorbeeld een overschrijving of geldafhaling, is de Bank aansprakelijk jegens de klant voor de correcte en tijdige uitvoering van de betalingstransactie

Wanneer de klant respectievelijk de kaarthouder een onvolledige of foutieve unieke identificator verstrekt, kunnen zowel de Bank als de bank van de begunstigde kosten aanrekenen en/of de verrichting weigeren. De kosten die de Bank desgevallend

12

1612006-04.12

aanrekent zijn vermeld in de tarieflijst. De toegepaste tarieven door de bank van de begunstigde verschillen van bank tot bank, van land tot land. Kosten die worden aangerekend omwille van onvolledige of onjuiste gegevens worden doorgerekend aan de klant, zelfs indien de betaling onuitgevoerd terug aan de Bank zou worden overgemaakt. 11.4.

11.7.

Na onderzoek van de legitimiteit van een klacht, zal de Bank wanneer zij aansprakelijk is voor niet toegestane of niet correct uitgevoerde betalingstransactie met de kaart of via Mobile Banxafe, zorg dragen voor rechtzetting en compensatie binnen de kortst mogelijke termijn van het bedrag van de niet uitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde transactie, met toepassing van de correcte valutering; van het bedrag dat eventueel nodig is om de klant weer in de positie te brengen waarin deze verkeerde alvorens de transactie waarvoor geen toestemming was gegeven geschiedde, met toepassing van de correcte valutering; van het bedrag dat nodig is om de klant weer in de positie te brengen waarin deze verkeerde voor het gebruik van de nagemaakte kaart; van de eventuele verdere financiële gevolgen, in het bijzonder het bedrag van de door de klant gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade, voor zover de klant deze gevolgen en kosten en het causaal verband met de betrokken transactie kan bewijzen; van het financiële verlies dat voortvloeit uit de gebrekkige uitvoering van de transacties door de klant en/of kaarthouder, wanneer die gebrekkige uitvoering toe te schrijven is aan een ondeugdelijk functioneren van welke apparatuur dan ook die door de Bank werd aanvaard.

Artikel 12: Tarieven , rentevoeten en wisselkoersen 12.1. Tarieven Voor een gedetailleerd overzicht van alle toepasselijke tarieven met betrekking tot de AXA bankkaart en Mobile Banxafe en transacties met deze kaart of Mobile Banxafe, wordt uitdrukkelijk verwezen naar de in voege zijnde tarieflijsten. De eerste kaartlezer wordt gratis ter beschikking van de klant gesteld. Voor elke extra kaartlezer wordt het tarief bepaald in de tarieflijst toegepast. 12.2. Wisselkoersen De gebeurlijk gehanteerde wisselkoers bij transacties met deze kaart, is gebaseerd op de wisselkoers gehanteerd door Mastercard vermeerderd of verminderd met een marge per valuta die kan geconsulteerd worden via het agentschap.

Artikel 13: Beëindiging van de overeenkomst m.b.t. de AXA bankkaart : 13.1.

De overeenkomst met betrekking tot de AXA Bankkaart wordt afgesloten voor onbepaalde duur.

13.2.

De klant en iedere kaarthouder (deze laatste slechts voor wat zijn kaart betreft) kunnen zonder kosten mits het respecteren van een opzegtermijn van 1 maand, aan het recht op gebruik van de kaart, of aan de toepassing Mobile Banxafe of HomeBanking alleen, een einde stellen, door aan de loketten van de Bank het document van opzegging behoorlijk ondertekend af te geven.

Deze regeling is uitsluitend van toepassing wanneer de klant handelt buiten zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden. Wanneer hij binnen zijn bedrijfs- of beroepswerkzaamheden handelt, zal de Bank enkel zorg dragen voor rechtzetting op de betrokken rekening, van het bedrag van de betrokken transactie. 11.5.

11.6.

De Bank draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor het gebruik van de kaart via toestellen van andere netwerken en/of zonder Maestro- of Protonfunctie en/of in strijd met de gebruiksvoorwaarden en modaliteiten. Zij draagt ook geen enkele verantwoordelijkheid voor het gebruik van Mobile Banxafe in strijd met de gebruiksvoorwaarden en modaliteiten.

Wanneer de klant titularis is van een click bonus zichtrekening, kan hij een einde stellen aan het recht op gebruik van de kaart voor zover hij tevens een einde maakt aan de overeenkomst met betrekking tot de click bonus zichtrekening. Hij dient daartoe een aanvraag via mail te sturen naar het adres ‘[email protected]’.

De in dit artikel bedoelde aansprakelijkheid geldt niet wanneer de niet of niet correcte uitvoering van een betalingstransactie met de kaart of via Mobile Banxafe te wijten is aan overmacht of de naleving van een wettelijke verplichting uit hoofde van nationale of Europese gemeenschapswetgeving. Worden onder meer als overmacht beschouwd: oorlog, oproer, daden van terrorisme, sociale conflicten, overvallen, brand, overstroming en andere natuurrampen, ernstig technisch defect of andere rampen, tijdelijke ontreddering van postdiensten of poststaking. De Bank kan niet aansprakelijk gesteld worden als een handelaar, om welke reden ook, aan de klant of de kaarthouder het gebruik van de kaart of Mobile Banxafe zou weigeren. Zij kan op geen enkele wijze betrokken worden bij een geschil tussen de klant en/of de kaarthouder enerzijds en zulke handelaar anderzijds. Zulk geschil ontslaat de klant niet van de verplichting om overeenkomstig de bepalingen van dit reglement in te staan voor het gebruik dat van de kaart of Mobile Banxafe gemaakt werd.

13.3.

De klant kan een einde stellen aan het recht op gebruik van om het even welke kaart uitgereikt voor zijn rekening aan een kaarthouder. De klant staat zelf in voor kennisgeving van de opzegging aan de kaarthouder.

13.4.

Ook de Bank kan aan het recht op gebruik van een kaart of aan de toepassing Mobile Banxafe of HomeBanking alleen, een einde stellen door middel van een schriftelijke opzegging gericht aan de klant respectievelijk de kaarthouder. Zij zal daarbij een opzegtermijn van twee maanden respecteren, onverminderd haar recht om de kaart of Mobile Banxafe te blokkeren zoals voorzien in artikel 7.1.9°. De Bank kan daarentegen zonder inachtneming van deze opzegtermijn onmiddellijk een einde stellen aan

13

1612006-04.12

het recht op gebruik van een kaart, wanneer de klant respectievelijk de kaarthouder zijn verplichtingen uit hoofde van de op hem toepasselijke reglementen en overeenkomsten niet nakomt, in geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog vanwege de klant, of wanneer bepaalde wettelijke regels de Bank verplichten de relatie met de klant respectievelijk de kaarthouder te beëindigen met onmiddellijke ingang.

zijn rekening na verloop van deze termijn onherroepelijk een einde neemt. Bij ontstentenis van zulke opzegging vanwege de klant binnen deze termijn, wordt hij onweerlegbaar geacht de wijzigingen te hebben aanvaard, zodat die hem onmiddellijk tegenstelbaar zijn. 14.3.

De Bank kan eveneens zonder inachtneming van deze opzegtermijn onmiddellijk een einde stellen aan het recht op gebruik van een kaart, wanneer de klant respectievelijk de kaarthouder gedurende een jaar geen enkele verrichting met de kaart heeft uitgevoerd. Indien de klant houder is van een click bonus zichtrekening, kan de Bank maar een einde kunnen stellen aan het recht op gebruik van de kaart voor zover gelijktijdig ook een einde wordt gemaakt aan de overeenkomst met betrekking tot de click bonus zichtrekening. 13.5.

Vooraf aangerekende kosten in verband met de kaart zullen pro-rata temporis vanaf de maand volgend op de maand van beëindiging van de overeenkomst, door de Bank terugbetaald worden. Achteraf te betalen kosten zullen op moment van beëindiging aangerekend worden ten belope van het aantal verlopen maanden .

13.6.

Het recht op gebruik neemt van rechtswege een einde van zodra de rekening van de klant verbonden met de kaart afgesloten wordt.

13.7.

De klant, respectievelijk de kaarthouder, dient het saldo van zijn electronische geldbeugel op de proton-functie van zijn kaart op te gebruiken binnen de 6 maanden na de beëindiging van de overeenkomst met betrekking tot de kaart. Hij heeft tevens het recht aan de Bank de terugbetaling te vragen van dit saldo. Saldi beneden 5 euro worden niet terugbetaald. Met het oog op een terugbetaling dient de kaart te worden ingeleverd bij de Bank. Voor de terugbetaling van het saldo van zijn elektronische geldbeugel worden kosten aangerekend zoals vermeld in de tarieflijst.

Wijzigingen in rentevoeten en wisselkoersen die gebaseerd zijn op wijzigingen van in de tarieflijst overeengekomen referentierentevoeten of wisselkoersen, kunnen met onmiddellijke ingang, zonder kennisgeving worden toegepast. De klant zal van deze wijzigingen nadien in kennis gesteld worden. Wijzigingen die ten gunste van de klant uitvallen, kunnen zonder kennisgeving onmiddellijk worden toegepast. Dit alles onverminderd het recht van de klant om dan zonder verdere kosten van de kaart af te zien.

Artikel 14: Wijziging van het reglement 14.1.

De bepalingen van dit reglement en de toepasselijke tarieflijst, zowel deze die gelden voor alle kaarten, als deze die in het bijzonder betrekking hebben op een of meerdere types van kaarten of ermee verbonden diensten, kunnen door de Bank steeds worden gewijzigd.

14.2.

Zulke gebeurlijke wijzigingen treden slechts in voege na verloop van ten minste 2 maanden nadat de Bank de klant van de voorgenomen wijziging heeft in kennis gesteld, hetzij schriftelijk, hetzij op een duurzame drager ter beschikking van de klant. Deze laatste kan binnen deze termijn van twee maanden beslissen voortaan van de kaart af te zien, onmiddellijk en kosteloos, en de Bank daarvan ook in kennis te stellen, in welk geval het recht op gebruik van de kaarten uitgereikt aan hem en/of voor

14

1612006-04.12

REGLEMENT SPAARREKENINGEN. Bijlage 7 bij het Algemeen Reglement van de Verrichtingen.

Dit reglement regelt de rechten en verplichtingen van de klant en de Bank wat betreft het gebruik door een klant van een spaarrekening. Deze bepalingen maken deel uit van de bijlagen bij het Algemeen Reglement van de Verrichtingen van AXA Bank Europe, hierna “de Bank” genoemd. De bedingen van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen zijn dan ook van toepassing, behoudens wanneer in navolgend reglement daarvan wordt afgeweken.

kunnen gebeuren hetzij in contanten, hetzij door middel van een overschrijving, hetzij door middel van een cheque (overeenkomstig de betreffende bepalingen in het reglement Zichtrekening), hetzij op iedere andere wijze, uitdrukkelijk door de Bank aanvaard. 2.2.2.

Elke creditering op een rekening ten gevolge van een verrichting waarvan de goede afloop niet bekend is, gebeurt steeds onder voorbehoud van goede afloop van die verrichting. Wanneer de verrichting niet goed afloopt, kan de Bank de creditering ongedaan maken door een tegenboeking.

2.2.3.

Elke storting op een rekening die aan de loketten van een agentschap geschiedt, wordt bevestigd door een kwijting ondertekend door de agent, opgemaakt op een document met hoofding van de Bank dat in het agentschap door de bankinformatica gedrukt en genummerd wordt. Elke storting die buiten het agentschap geschiedt, wordt eveneens bevestigd door een kwijting ondertekend door de agent, doch opgemaakt op een voorgedrukt en voorgenummerd document met hoofding van de Bank dat de agent daartoe ter beschikking wordt gesteld.

Artikel 1: Definities - de Bank: AXA Bank Europe NV, met maatschappelijke zetel in België, Vorstlaan 25, 1170 Brussel. iedere persoon die houder is van een - de klant: spaarrekening bij de Bank en iedere persoon die de houder rechtsgeldig vertegenwoordigt of aan wie, overeenkomstig een formele instructie van de houder, volmacht op de spaarrekening is gegeven. - gereglementeerde spaarrekening: een spaarrekening die onderworpen is aan de bepalingen van artikel 2 van het Koninklijk Besluit van 27 augustus 1993 tot uitvoering van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992. - tarieflijst: een door de Bank opgesteld gedetailleerd overzicht van de kosten, tarieven en andere informatie met betrekking tot de verschillende door de bank aangeboden bankdiensten, waaronder de spaarrekeningen; deze is consulteerbaar in elk agentschap en eveneens te raadplegen en af te drukken via de website van de Bank (www.axa.be); de tarieflijst maakt integraal deel uit van het Algemeen Reglement van de verrichtingen en de bijlagen.

De klant zal erover waken dat hem slechts op de hierboven beschreven documenten kwijting wordt gegeven. 2.2.4.

De titularis van een rekening geeft aan de Bank uitdrukkelijk de toestemming om zijn rekening te debiteren met bedragen die per vergissing of ten gevolge van een onregelmatige, valse of vervalste opdracht op zijn rekening gecrediteerd zijn en in het algemeen met het bedrag van iedere op zijn rekening gecrediteerde onverschuldigde betaling.

2.2.5.

Stortingen, transfers of afgiften van welke aard ook, verricht in het buitenland ten voordele van een titularis van een spaarrekening bij de Bank, worden slechts op zijn rekening geboekt nadat de Bank een creditbericht uitgaande van een correspondent heeft ontvangen. Zij zijn echter pas definitief verworven door de rekeninghouder vanaf het ogenblik waarop de Bank effectief in het bezit is van de door de correspondent overgemaakte fondsen . De ontvangst door de Bank van het creditbericht alleen is daartoe niet voldoende.

- particulier: een natuurlijk persoon die handelt in het kader van privé-doeleinden. - agentschap: AXA bankagentschap waar een zelfstandige bankagent (AXA bankagent) zijn activiteit van bemiddeling in banken beleggingsdiensten (in de zin van de Wet van 22 maart 2006) uitoefent in naam en voor rekening van de Bank.

Artikel 2: Algemene spaarrekeningen

bepalingen

betreffende

Behoudens indien in de volgende artikelen anders bepaald, gelden de volgende bepalingen voor alle spaarrekeningen. 2.1. Rekeningnummer

2.3. Geldopnemingen Verrichtingen op rekeningen kunnen alleen worden uitgevoerd op basis van het door de klant opgegeven rekeningnummer. Dit is ofwel het rekeningnummer in IBAN-formaat (International Bank Account Number) samen met de BIC-code (Bank Identifier Code), ofwel zolang dit mogelijk is het rekeningnummer in BBANformaat (Belgian Bank Account Number bestaande uit 12 cijfers).

2.3.1.

Geldopnemingen aan de titularis zijn mogelijk aan de loketten van alle agentschappen en via SelfService in contanten of door middel van een agentschapscheque of een bankcheque.

2.2. Stortingen 2.2.1.

Een geldopneming kan maar uitgevoerd worden voor zover de spaarrekening een voldoende beschikbaar creditsaldo vertoont en voor zover dit op het ogenblik van de geldopname kan vastgesteld worden.

Stortingen kunnen gebeuren bij alle agentschappen van de Bank. De Bank kan zonder motivering een storting weigeren. Stortingen op de rekeningen 1

Terugbetalingen aan volmachthebbers of aan wettelijke beheerders zijn mogelijk op alle agentschappen die hun hoedanigheid kunnen 1582006-04.12

controleren en via SelfService. Terugbetalingen via SelfService kunnen enkel plaatsvinden indien de klant beschikt over een zichtrekening met een AXA bankkaart. Voor een minderjarige is een terugbetaling via SelfService niet mogelijk. 2.3.2

De klant wordt ten stelligste aanbevolen geen overschrijvingsopdrachten te deponeren in de brievenbussen van agentschappen of van de Bank. Deponering in deze brievenbussen gebeurt op zijn risico en de klant is verantwoordelijk voor de gevolgen van mogelijke vervalsingen van deze opdrachten, behoudens zware fout van de Bank. De Bank behoudt zich het recht voor, maar is daartoe niet verplicht, opdrachten die aldus werden gedeponeerd, niet uit te voeren.

Elke opneming van sommen, ingeschreven op een spaarrekening, die aan de loketten van een agentschap geschiedt, wordt bevestigd door een kwijting, ondertekend door de titularis van de rekening of diens vertegenwoordiger, opgemaakt op een document met hoofding van de Bank dat in het agentschap door de bankinformatica gedrukt en genummerd wordt .

2.4.3.

Opdrachten die tegen een uiterste vervaldatum dienen verricht, moeten ten laatste drie bankwerkdagen voor de vervaldag aan de Bank worden voorgelegd. Wanneer de klant een opdracht geeft om een betaling pas later uit te voeren dient hij een datum in te vullen in het vak “memodatum” of “gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst”. Deze memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst is de datum waarop de rekening van de opdrachtgever zal worden gedebiteerd. Het is bijgevolg niet de datum waarop de betaling bij de begunstigde zal toekomen, of nog de datum waarop diens rekening zal gecrediteerd zijn. De creditering van de rekening van de begunstigde zal één of meerdere dagen na de memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst plaatsvinden. De memodatum of gewenste uitvoeringsdatum in de toekomst moet minimum 3 dagen en maximaal 365 dagen in de toekomst liggen. Wanneer de memodatum of uitvoeringsdatum in een weekend, op een feestdag of andere niet-bankwerkdag valt, zal deze uitgesteld worden naar de eerstvolgende bankwerkdag. De Bank kan niet aansprakelijk gesteld worden voor vergissingen of vertragingen die te wijten zijn aan laattijdige, onvolledige, foutieve of onduidelijke opdrachten.

2.4.4.

Overschrijvingsopdrachten worden uitgevoerd op basis van het opgegeven rekeningnummer. De Bank is niet verplicht na te kijken of er overeenstemming is tussen de identiteit van de opdrachtgever en de begunstigde van de overschrijving enerzijds en de nummers van de opgegeven rekeningen anderzijds. De klant is verantwoordelijk voor eventuele vergissingen op dit vlak.

Elke opneming van sommen, ingeschreven op een rekening, die buiten het agentschap geschiedt, wordt eveneens bevestigd door een kwijting ondertekend door de titularis van de rekening of diens vertegenwoordiger, doch opgemaakt op een voorgedrukt en voorgenummerd document met hoofding van de Bank dat de agent daartoe ter beschikking wordt gesteld. 2.3.3.

Opnames in contanten aan de loketten van een agentschap die meer dan 2500 EUR bedragen, moeten één week vooraf aangevraagd worden bij het agentschap waar de klant de opname wenst te doen. Geldopnemingen in contanten aan het loket kunnen bovendien nooit meer dan 30.000 EUR bedragen. Hogere bedragen kunnen enkel op girale wijze worden opgenomen.

2.3.4.

Onverminderd de specifieke bepalingen inzake jeugdspaarrekening, mag de minderjarige die volle 16 jaar oud is, behoudens verzet van zijn wettelijke vertegenwoordiger, maximum 125 EUR per maand aan het loket afhalen van spaarrekeningen die hij zelf geopend heeft.

2.4. Overschrijvingen 2.4.1.

De titularis van een spaarrekening kan aan de Bank overschrijvingsopdrachten geven, via PhoneService (telefonisch bankieren), via Homebanking en via SelfService of door middel van een papieren overschrijving af te geven op het agentschap.

De op de overschrijving geplaatste handtekening zal worden vergeleken met het specimen dat bij de Bank gedeponeerd is overeenkomstig artikel 1.13.1 van het Algemeen Reglement van de Verrichtingen. Daarbij is de Bank slechts aansprakelijk wanneer zij een zware fout begaat. De Bank is niet verantwoordelijk voor de echtheid, geldigheid of interpretatie van de gegeven opdracht.

Telefonische overschrijvingsopdrachten kunnen gegeven worden onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement PhoneService. Overschrijvingsopdrachten via PC kunnen gegeven worden onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement Homebanking of in de “Algemene voorwaarden inzake Isabel producten” en de specifieke voorwaarden vermeld in de “Isabel abonnementsaanvraag”.

In afwijking van artikel 1239, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek en de mogelijk daaruitvolgende restitutieverplichting in hoofde van de Bank, erkent de titularis van een rekening dat betalingen die door de Bank uitgevoerd werden op basis van een valse of een vervalste overschrijvingsopdracht, hem tegenstelbaar zijn. De Bank is niet aansprakelijk voor de uitvoering van valse of vervalste overschrijvingsopdrachten die ogenschijnlijk geen vormelijke gebreken vertonen. De Bank is alleen aansprakelijk voor haar zware fout.

Overschrijvingsopdrachten via SelfService kunnen gegeven worden onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald in het Reglement AXA bankkaart. Aan de Bank gegeven overschrijvingsopdrachten zijn niet herroepbaar. 2.4.2.

De klant moet de te zijner beschikking gestelde overschrijvingsformulieren zorgvuldig bewaren. Hij is aansprakelijk voor de eventuele gevolgen van diefstal, verlies of misbruik van de betreffende documenten. Wanneer de klant overschrijvingsopdrachten verzendt naar de Bank of een agentschap van de Bank, gebeurt dat steeds op kosten en voor risico van de klant, ongeachte de wijze van verzending.

2.4.5.

2

De Bank behoudt zich het recht voor om overschrijvingsopdrachten, waarvoor geen voldoende fonds aanwezig is, niet uit te voeren. Bij onvoldoende beschikbaar saldo wordt de opdracht gedurende vijf bankwerkdagen aangeboden op de rekening. Na deze periode is de opdracht definitief vervallen. Indien de opdracht wordt uitgevoerd, dan wordt hij geacht te zijn uitgevoerd op de eerste dag dat hij werd 1582006-04.12

aangeboden. Bij de uitvoering van de opdrachten wordt geen rekening gehouden met de volgorde waarin zij toekomen op de Bank. 2.4.6

en brengen van de volgende dag af zelf rente op tegen dezelfde rentevoet als het kapitaal. 3.2. Beperkingen met betrekking tot verrichtingen met een gereglementeerde spaarrekening

In geval van een overschrijving vanuit het buitenland wordt de rekening van de begunstigde gecrediteerd op de werkdag die volgt op de bankwerkdag waarop de rekening van de Bank gecrediteerd werd.

3.2.1.

Overschrijvingen zijn alleen mogelijk: - naar een rekening bij de Bank op naam van de titularis, niet krachtens een bestendige opdracht uitgevoerd; - naar een spaarrekening bij de Bank waarvan de titularis ofwel de echtgeno(o)t(e) van de titularis is ofwel een familielid tot en met de 2e graad; - ten gunste van AXA Bank zelf, voor zover het afbetalingen van een lening of krediet betreft, de betaling van verzekeringspremies betreffende het spaardeposito, de aankoop van of intekening op effecten, de huurprijs van een kluis of het bewaarloon voor een effectenrekening.

3.2.2

De Bank zal steeds de mogelijkheid hebben om opvragingen afhankelijk te stellen van een wachttijd van vijf kalenderdagen wanneer zij 1.250 EUR overtreffen en ze te beperken tot 2.500 EUR per halve maand.

2.5. Creditintresten Stortingen en opnemingen wijzigen het saldo van de rekening vanaf de valutadatum, vermeld op de tarieflijst. Op een positief saldo worden creditintresten toegekend, zoals vermeld in de tarieflijst. De intresten worden, behoudens voor doelspaarrekeningen, geboekt op 31 december van ieder jaar. 2.6. Rekeningen zonder verrichtingen en nulsaldo 2.6.1.

Behoudens de jeugdspaarrekening, brengen spaarrekeningen met een saldo van minder dan 125 EUR waarop gedurende vijf achtereenvolgende jaren geen stortingen worden gedaan, geen rente meer op. Op deze spaarrekeningen kan de Bank een beheersvergoeding aanrekenen zoals in de tarieflijst bepaald. De rente wordt opnieuw toegekend vanaf 1 januari voorafgaand aan de eerstvolgende nieuwe storting.

2.6.2.

3.3. De vlotte spaarrekening

De Bank heeft het recht om spaarrekeningen waarop de klant gedurende vijf achtereenvolgende kalenderjaren geen verrichtingen heeft uitgevoerd en die op het einde van die periode een nulsaldo vertonen, en spaarrekeningen die gedurende twee achtereenvolgende kalenderjaren een nulsaldo vertonen, automatisch af te sluiten, zonder de opzeggingstermijn van artikel 7 van dit Reglement te moeten naleven.

3.3.1.

De vlotte spaarrekening is een gereglementeerde spaarrekening zonder termijn die bestemd is voor zowel particulieren als niet-particulieren

3.3.2.

De van toepassing zijnde basisrente en getrouwheidspremie kunnen opgevraagd worden in elk agentschap. Zij zijn vermeld in de tarieflijst.

3.3.3

Aan de vlotte spaarrekeningen is een verzekering verbonden tegen overlijden na ongeval, waarbij de klant vrij kan aansluiten. De voorwaarden van deze verzekering zijn omschreven in de Verzekeringsmodaliteiten “overlijden bij ongeval”. Voor deze verzekering betaalt de verzekerde een periodieke bijdrage, die vermeld is in de tarieflijst.

3.3.4

Het informatiedocument met betrekking tot de werkingsmodaliteiten van de vlotte spaarrekening is beschikbaar in elk agentschap.

Artikel 3: Gereglementeerde Spaarrekeningen 3.1. Definitie – basisrente - getrouwheidspremie 3.1.1.

De vlotte spaarrekening, jeugdspaarrekening, spaarplus rekening, I-plus spaarrekening en I-plus Welcome spaarrekening zijn gereglementeerde spaarrekeningen die onderworpen zijn aan de bepalingen van artikel 2 van het Koninklijk Besluit van 27 augustus 1993 tot uitvoering van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992. Wanneer dit Koninklijk Besluit wordt gewijzigd of wordt vervangen door een nieuwe wettelijke reglementering, dan worden de voorwaarden en modaliteiten van de spaarrekening automatisch aangepast van zodra de nieuwe wettelijke reglementering in werking treedt, behoudens tegenbericht vanwege de Bank.

3.4. De jeugdspaarrekening 3.4.1

Elke minderjarige kan een jeugdspaarrekening openen op voorwaarde dat zijn wettelijke beheerder hem daartoe heeft gemachtigd. Elke jongere vanaf 18 t.e.m. 25 jaar (ten laatste in het jaar dat hij 25 jaar wordt) kan eveneens een jeugdspaarrekening openen. Een jeugdspaarrekening kan slechts één titularis hebben.

Op deze spaarrekeningen worden spaardeposito’s zonder vermelding van een termijn geplaatst. De tegoeden op deze rekeningen zijn permanent beschikbaar 3.1.2.

3.4.2.

Op de inlagen van een gereglementeerde spaarrekening moet de Bank een basisrente en een getrouwheidspremie toekennen. Zij worden vermeld in de tarieflijst van de Bank.

Vanaf de leeftijd van 12 jaar kan de jonge titularis in alle agentschappen van de Bank een beperkt bedrag, afhankelijk van zijn leeftijd opnemen. Leeftijdscategorie van 0 tot 11 jaar: van 12 tot 15 jaar van 16 tot 17 jaar

De getrouwheidspremie wordt toegekend op bedragen die gedurende twaalf opeenvolgende maanden ingeschreven blijven. De rentevoet van deze premie wordt gedurende de volledige periode van getrouwheid wettelijk gewaarborgd. 3.1.3.

De jeugdspaarrekening is een gereglementeerde spaarrekening zonder termijn op naam van een particulier tot en met 25 jaar.

maximaal bedrag opneming geen 125 EUR per jaar 500 EUR per jaar

Voor de toepassing van hogergenoemde opnemingen wordt de titularis geacht gedurende gans het kalenderjaar de leeftijd te hebben die hij in dat jaar bereikt. De wettelijke beheerders kunnen de opneming van hogergenoemde bedragen niet beperken en kunnen geen volmachten op de

De basisrente en de verworven premies worden op de rekening geboekt op 31 december van ieder jaar 3

1582006-04.12

dag respectievelijk de verjaardag van de storting en duurt 12 maanden of – in geval van stortingen in januari - tot 31 december van datzelfde jaar. De van toepassing zijnde basisrente en getrouwheidspremie kunnen opgevraagd worden in elk agentschap. Zij zijn vermeld in de tarieflijst.

rekening toekennen. Geldafhalingen of overschrijvingen via SelfService zijn op deze rekening niet mogelijk. 3.4.3.

Terugbetalingen aan wettelijke beheerders zijn mogelijk op alle agentschappen die hun hoedanigheid kunnen controleren en via SelfService. Terugbetalingen via SelfService kunnen enkel plaatsvinden indien de klant beschikt over een zichtrekening met betaalkaart. Voor een minderjarige is een terugbetaling via SelfService niet mogelijk.

3.4.4.

De jeugdspaarrekening kan omgezet worden in een vlotte spaarrekening met behoud van hetzelfde nummer. Vanaf de leeftijd van 26 jaar wordt de jeugdspaarrekening automatisch omgezet in een vlotte spaarrekening. Ook als de titularis nog minderjarig is, kan de rekening omgezet worden naar een vlotte spaarrekening.

3.4.5.


3.4.6.

Het informatiedocument met betrekking tot de werkingsmodaliteiten van de jeugdspaarrekening is beschikbaar in elk agentschap.

3.6.3

Aan de I-plus spaarrekening is een collectieve overlijdensverzekering verbonden die AXA Bank bij AXA Belgium heeft afgesloten en waarbij de titularissen (natuurlijke personen) van een spaarrekening die nog geen 74 jaar oud zijn op de 31ste december van het jaar van aansluiting, zich kunnen aansluiten. De voorwaarden van deze overlijdensverzekering zijn beschreven in de Algemene Voorwaarden van deze verzekering, waarvan de tekst beschikbaar is in alle agentschappen en op de website van AXA. Voor deze verzekering betaalt de verzekerde een jaarlijkse premie zoals aangegeven in de tarieflijst van de Bank. Voor het jaar van aansluiting zal de premie automatisch van de betrokken spaarrekening worden gedebiteerd op de eerste dag van het trimester dat volgt op de inwerkingtreding van de aansluiting. Nadien zal de premie jaarlijks op 1 januari van het door de verzekering gedekte kalenderjaar automatisch van de betrokken spaarrekening worden gedebiteerd als ze op die dag een minimumsaldo van 500 euro vertoont. Indien de spaarrekening op die dag geen minimumsaldo van 500 euro vertoont, zijn de titularissen van deze spaarrekening voor dat kalenderjaar niet verzekerd

3.6.4

Het informatiedocument met betrekking tot de werkingsmodaliteiten van de I-plus spaarrekening is beschikbaar in elk agentschap.

3.5. De spaarplus rekening 3.5.1

3.5.2

De spaarplus rekening is een gereglementeerde spaarrekening zonder termijn die uitsluitend bestemd is voor particulieren. De rente toegekend op een spaarplus rekening bestaat uit een basisrente en een getrouwheidspremie. De van toepassing zijnde getrouwheidspremie kan opgevraagd worden in elk agentschap en is vermeld in de tarieflijst.

3.7. De I-plus Welcome spaarrekening 3.7.1.

De I-plus Welcome spaarrekening is een gereglementeerde spaarrekening zonder termijn en is uitsluitend bestemd voor nieuwe klanten. Onder nieuwe klant wordt verstaan: elke persoon die deel uitmaakt van een gezin waarvan geen enkel lid, ook hijzelf niet, reeds titularis is van een gereglementeerde spaarrekening bij AXA Bank of het geweest is gedurende 5 jaar voorafgaande aan de opening van de I-plus Welcome spaarrekening.

3.7.2.

Per gezin kan maximum één I-plus Welcome spaarrekening worden geopend. Onder ‘GEZIN’ moet worden verstaan: alle gezinsleden die onder hetzelfde dak wonen als de persoon die de I-plus Welcome spaarrekening wil openen.

3.7.3.

De I-plus Welcome spaarrekening kan worden opgedeeld in twee periodes. Een periode 1 die start op de kalenderdag volgend op de allereerste storting op de rekening en exact 6 maanden duurt; en een periode 2 die volgt op periode 1 en van onbepaalde duur is. Elke periode kent haar eigen rentevergoedingen.

De rentevoet van toepassing op de getrouwheidspremie wordt bepaald op gedifferentieerde wijze voor elke storting of verlenging door de bedragencategorie waarin het saldo op de rekening zich op dat moment bevindt. Nadere toelichting vindt U in het informatiedocument. 3.5.3

3.5.4

Aan de spaarplus rekening is een verzekering verbonden tegen overlijden na ongeval, waarbij de klant vrij kan aansluiten. De voorwaarden van deze verzekering zijn omschreven in de Verzekeringsmodaliteiten “overlijden bij ongeval”. Voor deze verzekering betaalt de verzekerde een periodieke bijdrage, die vermeld is in de tarieflijst. Het informatiedocument met betrekking tot de werkingsmodaliteiten van de spaarplusrekening is beschikbaar in elk agenstchap.

3.6. De I-plus spaarrekening 3.6.1.

3.6.2

De I-plus spaarrekening is een gereglementeerde spaarrekening zonder termijn die uitsluitend bestemd is voor particulieren.

De basisrentevoet die op de datum van de eerste storting van toepassing is, blijft gedurende de volledige periode 1 gewaarborgd en geldt dus ook voor de bijkomende stortingen gedurende deze periode. Na periode 1 wordt de basisrente automatisch aangepast aan de basisrente van periode 2. De in periode 2 toegekende basisrente is niet gewaarborgd. Een rentewijziging tijdens deze periode wordt onmiddellijk toegepast.

Er worden twee verschillende rentevoeten gehanteerd voor de berekening van de basisrente, een lagere rentevoet indien het saldo zich onder een bepaalde limiet bevindt en een hogere rentevoet indien het saldo deze limiet overschrijdt. De rentevoet is steeds van toepassing op het volledige saldo van de rekening. Op elk bedrag dat recht geeft op een getrouwheidspremie wordt de getrouwheidsrentevoet toegepast die van toepassing is op de dag van storting, respectievelijk de dag van verlenging. De termijn voor de berekening van de getrouwheidspremie gaat in op de dag volgend op de

3.7.4.

4

Bij de basisrente worden er verschillende rentevoeten gehanteerd afhankelijk van het saldo op de rekening maar de rentevoet is steeds van toepassing op het volledige spaartegoed op de rekening 1582006-04.12

3.7.5.

Voor alle stortingen gedurende de periode 1 is de getrouwheidsrentevoet deze die van toepassing is op datum van de eerste storting. Voor stortingen of verlengingen na afloop van periode 1 wordt de getrouwheidsrentevoet voor periode 2 toegepast die van toepassing is op de dag van storting respectievelijk de dag van verlenging. De termijn voor de berekening van de getrouwheidspremie gaat in op de dag volgend op de dag respectievelijk de verjaardag van de storting.

3.7.6


3.7.7

Van artikelen 3.7.1 tot en met 3.7.5. kan worden afgeweken als gevolg van een tijdelijke promotionele actie, in welk geval de modaliteiten op eenvoudig verzoek raadpleegbaar zijn op het agentschap.

3.7.8

3.7.9

Aan de I-plus Welcome spaarrekening is een verzekering verbonden tegen overlijden na ongeval, waarbij de klant vrij kan aansluiten. De voorwaarden van deze verzekering zijn omschreven in de Verzekeringsmodaliteiten “overlijden bij ongeval”. Voor deze verzekering betaalt de verzekerde een periodieke bijdrage, die vermeld is in de tarieflijst.

4.2.1.

De Pré-Invest rekening is een niet gereglementeerde spaarrekening die de rekeninghouder toelaat om gelden in euro te ontvangen en betalingen in euro te doen in het kader van transacties in beleggingsproducten op de wijzen, zoals hierna wordt beschreven. Ze is uitsluitend bestemd voor particulieren.

4.2.2.

Stortingen in euro kunnen gebeuren zoals bepaald in artikel 2.2, alsook via uitbetaling van vervallen beleggingen en via verkoop van effecten.

4.2.3.

Wanneer de creditrente op de toekenningsdatum minder bedraagt dan 1 EUR, wordt zij niet toegekend. Er wordt geen creditrente toegekend op Pré-Invest rekeningen waarop gedurende het afgelopen kalenderjaar geen verrichtingen zijn uitgevoerd en waarop het saldo niet meer dan 125 EUR bedraagt.

4.2.4.

Bij het begin van ieder kalenderjaar wordt een jaarlijkse beheerskost op de Pré-Invest rekening aangerekend. Deze wordt vermeld in de tarieflijst van de Bank.

4.2.5.

Overschrijvingsopdrachten naar rekeningen andere financiële instellingen zijn niet mogelijk.

Zijn mogelijk: overschrijvingen naar andere spaar-, zicht- of termijnrekeningen die bij AXA Bank worden aangehouden; stortingen van premies op levensverzekeringscontracten ten gunste van AXA Belgium; betalingen ten gunste van AXA Bank

Het informatiedocument m.b.t. de werkingsmodaliteiten van de I-plus Welcome spaarrekening is beschikbaar in elk agentschap

Spaaropdrachten vanuit een Pré-Invest rekening zijn mogelijk voor zover wordt voldaan aan het vorig lid.

Artikel 4: Niet-gereglementeerde spaarrekeningen zonder termijn

Domiciliëringen zijn enkel mogelijk in het kader van het pensioensparen bij AXA

4.1. De I-plus bizz spaarrekening 4.1.1

4.1.2

De I-plus bizz spaarrekening is een niet gereglementeerde spaarrekening zonder termijn die uitsluitend bestemd is voor niet-particulieren

4.2.6.

Deze mogelijkheid wordt enkel voorzien voor de intekening op specifieke beleggingen bij AXA. Een exhaustieve lijst is terug te vinden in de tarieflijst van de Bank.

Op elk bedrag dat recht geeft op een getrouwheidspremie wordt de getrouwheidsrentevoet toegepast die van toepassing is op de dag van storting, respectievelijk de dag van verlenging. De termijn voor de berekening van de getrouwheidspremie gaat in op de eerste dag volgend op de dag respectievelijk de verjaardag van de storting en duurt 12 maanden of – in geval van stortingen in januari - tot 31 december van datzelfde jaar. Bij het begin van ieder kalenderjaar wordt een jaarlijkse beheerskost op de PRE-INVEST rekening aangerekend. Deze wordt vermeld in de tarieflijst van de Bank.

4.1.4.

Artikel 3.2 van dit Reglement is tevens van toepassing op de I-Plus Bizz spaarrekening

Beleggingsvoorschot Om de houder van een Pré-Invest rekening in de mogelijkheid te stellen om bij een intekening op een nieuwe belegging een valutamatige dekking te bekomen, kan de Bank toelaten dat bij onvoldoende saldo op de rekening, reeds op de Pré-Invest rekening geboekte maar nog niet vervallen effecten aangewend worden om het nog verschuldigd bedrag te betalen. Producten waarvan de opbrengst op voorhand niet vaststaat, kunnen hiervoor niet in aanmerking komen

De toegekende intrest op een I-plus bizz Spaarrekening bestaat uit een basisrente en een getrouwheidspremie. Wat betreft de basisrente kunnen er drie verschillende rentevoeten gebruikt worden. De rentevoet die wordt gehanteerd, wordt bepaald door het saldo op rekening en is steeds van toepassing op het volledige saldo. De op de basisrente en getrouwheidspremie van toepassing zijnde rentevoeten worden vermeld op de tarieflijst en kunnen opgevraagd worden in elk agentschap.

4.1.3.

bij

De Bank behoudt zich het recht voor om de lijst van specifieke beleggingen die in aanmerking komen voor het beleggingsvoorschot te wijzigen. 4.2.7.

De maximale duurtijd en het maximale percentage van het beleggingsvoorschot worden vermeld in de tarieflijst van de Bank.

4.2.8.

Aan de Pré-Invest spaarrekening is een verzekering verbonden tegen overlijden na ongeval, waarbij de klant vrij kan aansluiten. De voorwaarden van deze verzekering zijn omschreven in de Verzekeringsmodaliteiten “overlijden bij ongeval”. Voor deze verzekering betaalt de verzekerde een periodieke bijdrage, die vermeld is in de tarieflijst.

Artikel 5: Niet gereglementeerde spaarrekeningen met termijn

4.2. Pré-Invest rekening

5

1582006-04.12

5.1. De termijnrekening in euro en in deviezen 5.1.1.

De termijnrekening is een niet gereglementeerde spaarrekening bestemd voor zowel particulieren als niet-particulieren

5.1.2.

De termijnrekening is een rekening waarop inlagen geplaatst worden gedurende een door de klant uit het aanbod te kiezen termijn. Elke termijnrekening is aangevuld met een sectie 0 waarop alle vrij beschikbare gelden worden geplaatst.

.

5.1.3.

beleggingsvorm. Tenzij de klant bij de opening van de rekening gekozen heeft voor kapitalisatie van de rente, wordt de vervallen rente automatisch overgeschreven naar sectie 0 of op een door hem aangeduide AXA Bank rekening, hetzij op de einddatum voor beleggingen op korte termijn, hetzij op elke verjaardag en op de einddatum voor beleggingen op lange termijn. 5.1.7.

Volgende beleggingstypes worden aangeboden: ¾ Standaardbeleggingen: beleggingen van 1 dag tot 10 jaar; ¾ Renteniersbeleggingen: standaardbeleggingen van minstens 1 jaar met periodieke uitkering van intresten; ¾ Step Up: beleggingen met een vaste looptijd met in principe jaarlijks oplopende rente; ¾ Certirente: tijdelijk aanbod van beleggingen met specifieke looptijden en met vaste rentevoet; ¾ in deviezen: voor beleggingen met een maximum looptijd van 12 maanden in andere munten dan de euro. Afhankelijk van de munt moet de belegging een minimum tegenwaarde hebben.

Bij ontstentenis van een gelijkaardige beleggingsmogelijkheid in ons aanbod wordt het vrijgekomen bedrag op de sectie 0 of de door de klant aangeduide AXA Bank rekening gestort. De niet herbelegde bedragen worden op de einddatum automatisch overgeschreven naar sectie 0 of naar de door de klant opgegeven AXA Bank rekening. In geval van overschrijving naar sectie 0 genieten ze, pro rata temporis-, tot het moment van opname, van de rentevoet(en) die van toepassing is(zijn) voor de sectie 0.

Stortingen in euro kunnen gebeuren in contanten, per cheque of via overschrijving. Stortingen in deviezen kunnen gebeuren in contanten of door overschrijving vanuit de zichtrekening in deviezen. De Bank kan een minimumbedrag vastleggen voor elke plaatsing of herbelegging. Dit bedrag kan door de Bank zonder voorafgaandelijke verwittiging aangepast worden. Op elke rekening zijn meerdere beleggingen mogelijk, telkens voor de overeengekomen termijn en tegen de rentevoet en de voorwaarden van toepassing op de dag van de storting. De Bank behoudt zich het recht voor stortingen te weigeren of het bedrag ervan te beperken. Bijstortingen moeten gebeuren mits inachtname van dezelfde minimum bedragen. Bijstortingen voor een bedrag dat kleiner is dan het vooropgestelde minimum worden vergoed aan de rentevoet van de sectie 0. De beleggingen kunnen gebeuren voor kortlopende termijn (gaande van 1 dag tot 12 maanden) of voor langlopende termijn (tot maximum 10 jaar). De Bank behoudt zich het recht voor de termijnkeuze te beperken.

5.1.4.

5.1.5.

5.1.6.

Behoudens andersluidende opdracht van de klant, gegeven ten minste één bankwerkdag voor de vervaldag, worden de belegde sommen op de vervaldag automatisch herbelegd voor eenzelfde termijn tegen de alsdan toepasselijke rentevoet en voorwaarden. Op verzoek van de klant kunnen de geplaatste sommen herbelegd worden op een andere termijn tegen de op de einddatum geldende rentevoet of kunnen de geplaatste sommen slechts gedeeltelijk of niet herbelegd worden.

Opnemingen in euro zijn mogelijk in cash, door middel van bankcheques of via overschrijving naar een andere financiële rekening bij de Bank. Opnemingen in deviezen zijn mogelijk in cash of via overschrijving naar zichtrekeningen in deviezen.

5.1.8.

De Bank heeft het recht om de belegde bedragen op elk ogenblik geheel of gedeeltelijk terug te betalen. In dat geval verwittigt zij de spaarders ten minste één maand op voorhand per brief, of door een bericht, gepubliceerd in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. De rente zal niet meer toegekend worden vanaf de dag van terugbetaling.

5.1.9.

Op gemotiveerd en schriftelijk verzoek van de klant kan de Bank toestaan dat één of meerdere termijninlagen of een gedeelte ervan vervroegd worden terugbetaald. De Bank rekent kosten aan bij een vervroegde terugbetaling. Deze zijn onherroepelijk verschuldigd en worden in mindering gebracht van het vervroegd terugbetaalde kapitaal en intresten.

5.1.10.

De van toepassing zijnde standaardrentevoeten op de termijnrekeningen in euro worden vermeld in de tarieflijst spaarrekeningen en kunnen samen met deze van de termijnrekeningen in deviezen opgevraagd worden in elk agentschap.

5.2. De kwartaalrekening

De definitieve beleggingsof wederbeleggingsafspraken worden bevestigd via het kanaal dat de klant gekozen heeft voor zijn voor zijn rekeninguittreksels. Alle daaraan voorafgaande mondelinge of schriftelijke afspraken kunnen nog gewijzigd worden tot de belegging effectief gebeurt en voor de wederbelegging ten laatste tot de bankwerkdag die de vervaldag voorafgaat, waarbij de Bank zich het recht voorbehoudt de belegging vooralsnog te weigeren. Elke verrichting op de termijnrekening wordt tevens bevestigd via het kanaal dat de klant gekozen heeft voor zijn rekeninguittreksels. Elke termijnbelegging brengt rente op (te berekenen in de betreffende munt) vanaf de eerste bankwerkdag die volgt op de dag van de verrichting, tegen de rentevoet, toepasselijk op de dag van de verrichting. De rentevoet is vast of variabel al naar gelang de 6

5.2.1

De kwartaalrekening is een niet gereglementeerde spaarrekening waarop de rentevoet wordt vastgesteld per kwartaal en welke bestemd is voor zowel particulieren als niet-particulieren

5.2.2.

De inlagen op deze rekening zijn steeds beschikbaar, maar de Bank heeft de mogelijkheid de opvragingen afhankelijk te stellen van een opzeggingstermijn van 5 kalenderdagen wanneer zij 1.250 EUR overtreffen en ze te beperken tot 2.500 EUR per maand.

5.2.3.

Een storting verwerft rente vanaf de eerstvolgende valutaperiode. Een valutaperiode begint op de eerste, de elfde of de éénentwintigste van de maand en loopt tot aan de volgende valutaperiode. De rente wordt berekend per valutaperiode. Bij een geldopneming wordt rente toegekend tot de laatste dag van de voorgaande valutaperiode. 1582006-04.12

5.2.4.

5.2.5.

De kwartaalrente wordt toegekend voor de valutaperiodes tijdens dewelke het saldo op de rekening 7.400 EUR of meer bedraagt, en alleen op de sommen die niet voor het einde van het kwartaal worden opgenomen. Tijdens de andere valutaperiodes en op de andere sommen wordt een lage rente toegekend. De intresten worden geboekt op het einde van ieder kalenderjaar en zijn beschikbaar gedurende de eerste 10 dagen van januari, waarna zij worden gekapitaliseerd.

gepubliceerd in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. De rente zal niet meer toegekend worden vanaf de dag van terugbetaling. 5.3.7.

De op de kwartaalrekeningen van toepassing zijnde rentevoeten kunnen opgevraagd worden in elk agentschap.

5.3. De doelspaarrekening op 2 en 5 jaar 5.3.1

5.3.2.

De doelspaarrekeningen op 2 en op 5 jaar zijn rekeningen bestemd voor zowel particulieren als nietparticulieren

In deze gevallen wordt enkel het kapitaal vervroegd terugbetaald mits afhouding van een kostenvergoeding die onherroepelijk verschuldigd is. In alle andere gevallen is het kapitaal slechts vervroegd terugbetaalbaar om gegronde redenen en na een beslissing van de directie van de Bank. In die gevallen kan een hogere kostenvergoeding worden aangerekend.

De doelspaarrekening op 2 jaar is een niet gereglementeerde spaarrekening waarvan de termijn minimum 1,5 jaar en maximum 2 jaar bedraagt. De rekening is ingedeeld in 4 secties overeenstemmend met een semester van een paar of onpaar jaar. De doelspaarrekening op 5 jaar is een niet gereglementeerde spaarrekening waarvan de termijn minimum 4,5 jaar en maximum 5 jaar bedraagt. De rekening is ingedeeld in 10 secties (één per semester).

De nog toe te kennen intresten op het vervroegd terugbetaalde kapitaal worden bij de kapitalisatie (op 30 juni) uitbetaald. 5.3.8.

De doelrekeningen met een saldo van minder dan 200,00 euro waarop gedurende 5 achtereenvolgende jaren geen stortingen worden gedaan, brengen geen rente meer op. Op deze doelrekeningen kan de Bank een beheersvergoeding aanrekenen zoals in de tarieflijst bepaald. De rente wordt opnieuw toegekend vanaf de eerste juli die de eerstvolgende nieuwe storting voorafgaat.

5.3.8.

De op de doelspaarrekeningen van toepassing zijnde rentevoeten worden vermeld in de tarieflijst spaarrekeningen en kunnen opgevraagd worden in elk agentschap.

5.3.9.

Aan doelspaarrekening is een verzekering verbonden tegen overlijden na ongeval, waarbij de klant vrij kan aansluiten. De voorwaarden van deze verzekering zijn omschreven in de Verzekeringsmodaliteiten “overlijden bij ongeval”. Voor deze verzekering betaalt de verzekerde een periodieke bijdrage, die vermeld is in de tarieflijst

Elke doelspaarrekening is aangevuld met een sectie 0 waarop alle vrij beschikbare gelden worden geplaatst. 5.3.3.

De Bank kan een minimumbedrag vastleggen voor elke storting. Dit bedrag kan door de Bank zonder voorafgaande verwittiging aangepast worden. Alle stortingen tijdens éénzelfde semester uitgevoerd, worden in éénzelfde sectie geplaatst. Een storting verwerft rente vanaf de eerstvolgende kalenderdag. Bij een geldopneming wordt rente toegekend tot en met de voorgaande kalenderdag.

5.3.4.

De definitieve beleggingsof wederbeleggingsafspraken worden bevestigd via het kanaal dat de klant gekozen heeft voor zijn rekeninguittreksels, alsmede elke verrichting op de doelspaarrekening.

5.3.5.

Het geplaatste kapitaal wordt beschikbaar twee, respectievelijk vijf jaar later, gedurende het semester overeenstemmend met dat van de storting. De rente is verworven op 30 juni van ieder jaar. Kapitalen en intresten welke beschikbaar komen, worden overgeschreven naar de sectie 0. Daar genieten zij, pro rata temporis- tot opname of tot het moment van automatische wederbelegging, van de rentevoet(en) die van toepassing is (zijn) voor de sectie 0.

Artikel 6: Rekeninguittreksels

Rente en kapitalen die niet worden opgenomen tijdens de beschikbaarheidsperiode worden op het einde van het semester van beschikbaarheid automatisch herbelegd voor een nieuwe periode van 1,5, respectievelijk 4,5 jaar aan de rentevoet die op dat ogenblijk van toepassing is voor de doelspaarrekening op 2, respectievelijk 5 jaar. 5.3.6.

Het deposito is vervroegd terugbetaalbaar in de volgende gevallen, mits voorafgaandelijk een bewijsstuk aan de maatschappelijke zetel wordt overgemaakt: a) vernieuwing, bouw of verbouwing van onroerende goederen b) installatie van de titularis of zijn kinderen (huwelijk, overname van handelsfonds of van industriële- of landbouwuitbating) c) aankoop van uitrusting voor bedrijfsdoeleinden (uitgezonderd vernieuwing bedrijfsstock) d) hospitalisatie van de titularis of van personen te zijnen laste e) overlijden van de titularis of zijn echtgenote.

De Bank heeft het recht om de belegde bedragen op elk ogenblik geheel of gedeeltelijk terug te betalen. In dat geval verwittigt zij de spaarders ten minste één maand op voorhand per brief, of door een bericht, 7

6.1.

De boeking van de verrichtingen op spaarrekeningen wordt met rekeninguittreksels bevestigd, tegen het in de tarieflijst spaarrekeningen bepaalde tarief. Naast de verrichtingen die in de afgelopen periode gedaan werden, vermeldt het rekeninguittreksel ook het oude en het nieuwe saldo. Verder vermelden de rekeninguittreksels, al dan niet via een aparte bijlage, ook regelmatig belangrijke termijngebonden kennisgevingen waarvan de klant kennis dient te nemen of berichten die van administratieve, informatieve, commerciële of nog andere aard kunnen zijn.

6.2.

Rekeninguittreksels van spaarrekeningen die daarvoor in aanmerking komen, worden standaard ter beschikking van de klant gesteld of gehouden in elektronische vorm via SelfService of Homebanking, alwaar de klant ze zelf moet aanvragen. Er wordt pas effectief een genummerd en gedateerd rekeninguittreksel aangemaakt, wanneer de klant 1582006-04.12

administratieve zetel. Bij gebreke daaraan mag de Bank het op het controlebericht vermelde saldo als definitief goedgekeurd beschouwen.

daartoe zelf het initiatief neemt. Vervolgens kan hij het aangemaakte rekeninguittreksel afdrukken en/of opslaan op zijn eigen computer. Afhankelijk van het aantal geboekte verrichtingen op het ogenblik waarop de klant zijn rekeninguittreksels aanvraagt, zullen er desgevallend meerdere rekeninguittreksels aangemaakt worden.

Artikel 7: Opzegging en afsluiting spaarrekeningen

De klant verbindt er zich toe minstens om de 30 dagen zijn rekeninguittreksels aan te vragen via 1 van beide kanalen en kennis te nemen van de erin vermelde verrichtingen, de bijlagen en (persoonlijke) berichten. Behoudens tegenbewijs gelden deze elektronische rekeninguittreksels als bewijs van de verrichtingen op de betrokken spaarrekening. Wanneer de klant rekeninguittreksels aanvraagt via Homebanking, worden alle nog niet aangevraagde rekeninguittreksels aangemaakt sinds de vorige aanvraag. Aangevraagde rekeninguittreksels blijven gedurende 30 dagen ter beschikking. Gedurende deze periode kan de klant ze afdrukken of opslaan. Na deze periode van 30 dagen, kan de klant er slechts een duplicaat van aanvragen via zijn agentschap tegen de in de tarieflijst vermelde prijs.

De overeenkomst met betrekking tot de spaarrekeningen wordt aangegaan voor onbepaalde duur.

7.2.

De Bank kan de overeenkomst met betrekking tot de spaarrekeningen opzeggen en de spaarrekeningen afsluiten, mits inachtneming van een opzegtermijn van twee maanden. De Bank dient deze opzegtermijn niet te respecteren wanneer de klant zijn verplichtingen uit hoofde van de op hem toepasselijk reglementen en overeenkomsten niet nakomt, in geval van grove nalatigheid, zware fout of bedrog vanwege de klant, of wanneer bepaalde wettelijke regels de Bank verplichten de relatie met de klant te beëindigen met onmiddellijke ingang.

7.3.

Behoudens voor termijnrekeningen, kan de klant te allen tijde de overeenkomst met betrekking tot de spaarrekeningen opzeggen en de spaarrekeningen afsluiten

. 7.4.

Wanneer de klant rekeninguittreksels aanvraagt via SelfService, worden slechts de twee meest recente rekeninguittreksels aangemaakt en automatisch afgedrukt, op voorwaarde dat deze nog niet zijn aangevraagd via SelfService of Homebanking. Hierna kan de klant oudere, nog niet door hem aangevraagde rekeninguittreksels, via Homebanking of via zijn agentschap aanvragen tegen de in de tarieflijst vermelde prijs. De klant dient de nummering van de rekeninguittreksels die hij aanvraagt via SelfService te controleren om na te gaan of hij over alle rekeninguittreksels beschikt. 6.3.

7.1.

7.5

De klant kan er ook voor opteren om de rekeninguittreksels te ontvangen via het agentschap waar de rekening gedomicilieerd is of ze te laten sturen naar het door hem opgegeven adres, tegen het in de tarieflijst vermelde tarief en op basis van de door de klant gekozen periodiciteit. Hij kan de door hem gekozen optie te allen tijde wijzigen. De Bank behoudt zich het recht voor om rekeninguittreksels, die binnen het jaar na het aanmaken ervan niet worden afgehaald op het agentschap, te vernietigen.

De klant dient de Bank binnen 1 maand na de valutadatum van de debitering of creditering van de spaarrekening in kennis te stellen van de vergissingen of onjuistheden die hij vaststelt, zoniet zullen de door de Bank, op de door de klant gekozen wijze, ter beschikking gestelde rekeninguittreksels, als definitief goedgekeurd worden beschouwd en geldt de inhoud ervan als bewijs van de gedane verrichtingen. Deze regel geldt ook voor de in artikel 6.1. bedoelde andere berichten dan de bevestiging van verrichtingen en saldi.

6.5

Telkens als de Bank het nodig acht, stuurt zij een controlebericht met opgave van het tussentijdse saldo van de rekening naar de klant. De klant zal, binnen de maand na de verzending ervan, eventuele vergissingen of onjuistheden schriftelijk mededelen aan de Bank op het adres van de maatschappelijke of

Het positief saldo wordt pas na afsluiting van de rekening conform de instructies van de klant overgeboekt op een andere rekening of in contanten uitbetaald.

Artikel 8: wijzigingen van het Reglement 8.1.

De Bank behoudt zich het recht voor om dit reglement en de toepasselijke tarieflijst te wijzigen. Indien de Bank essentiële bepalingen van dit reglement of de tarieflijst wijzigt, dan zal zij de klant daarvan schriftelijk op de hoogte brengen, bijvoorbeeld onder de vorm van een bericht op of bij de rekeninguittreksels. Op zijn verzoek zal de Bank de klant onverwijld een exemplaar van de gewijzigde documenten ter beschikking stellen. Iedere klant kan trouwens steeds een exemplaar van het Reglement Spaarrekeningen of de toepasselijke tarieflijst bekomen bij een agentschap of bij de klantendienst van de Bank.

8.2.

Wanneer hij niet akkoord gaat met deze wijzigingen, kan de klant de relatie met de Bank schriftelijk verbreken binnen 1 maand na de kennisgeving van de wijziging. Bij het afsluiten van rekeningen moeten de voorwaarden voor afsluiting van de betrokken rekening worden nageleefd en de klant zal er zich van onthouden nog gebruik te maken van de diensten in kwestie. Na het verstrijken van de periode van 1 maand wordt de klant die niet gereageerd heeft, onweerlegbaar geacht de wijzigingen aan dit reglement te hebben aanvaard zodat die onmiddellijk aan hem tegenstelbaar zijn.

Voor bepaalde spaarrekeningen kan de Bank geen elektronische rekeninguittreksels afleveren. De klant kan de rekeninguittreksels voor deze rekeningen bijgevolg enkel ontvangen via het agentschap waar de betrokken rekening gedomicilieerd is of ze laten sturen naar het door hem opgegeven adres, tegen het in de tarieflijst vermelde tarief. 6.4

Een spaarrekening kan echter niet afgesloten worden zolang deze rekening dienst doet als een gekoppelde effectenrekening, termijnrekening en/of kasbonrekening . De rekening wordt pas afgesloten als alle betalingsopdrachten zijn uitgevoerd en alle schulden en kosten zijn betaald. Tot zolang blijven ook eventuele spaaropdrachten en domiciliëringen, waarvan de annulatie niet uitdrukkelijk werd gevraagd, doorlopen.

8

1582006-04.12

ALGEMEEN REGLEMENT VAN DE VERRICHTINGEN

Januari 2012

Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 1

Inhoud ALGEMENE BEPALINGEN.......................................................................................................................................................... 3 I. II. III. IV. V. VI. VII.

ALGEMENE PRINCIPES ........................................................................................................................................................... 3 STAAT, RECHTSBEKWAAMHEID EN JURIDISCHE VERTEGENWOORDIGING .............................................................................. 9 BRIEFWISSELING EN VERZENDINGEN ................................................................................................................................... 11 NALATENSCHAPPEN ............................................................................................................................................................ 13 TARIFERING ........................................................................................................................................................................ 14 ZEKERHEDEN ...................................................................................................................................................................... 15 DIVERSE BEPALINGEN ......................................................................................................................................................... 17

REKENINGEN ............................................................................................................................................................................... 24 I. II. III. IV. V.

ALGEMEEN .......................................................................................................................................................................... 24 REKENINGUITTREKSELS ...................................................................................................................................................... 25 ZICHTREKENINGEN.............................................................................................................................................................. 27 TERMIJNREKENINGEN.......................................................................................................................................................... 28 CHEQUES ............................................................................................................................................................................. 29

BETAALDIENSTEN ..................................................................................................................................................................... 30 I.

TRANSACTIES – BETALINGSOPDRACHTEN TOEVERTROUWD AAN DE BANK OP INITIATIEF VAN DE CLIËNT ......................... 30 Regels van toepassing op opdrachten gegeven door de Cliënt ................................................................................................. 30 Regels van toepassing op de uitvoering van transacties door de Bank .................................................................................... 32 II. TRANSACTIES – BETALINGSOPDRACHTEN UITGEVOERD DOOR DE BANK WAARVOOR DE CLIËNT BEGUNSTIGDE IS ............ 37 III. TRANSACTIES – BETALINGSOPDRACHTEN UITGEVOERD DOOR DE BANK OP INITIATIEF VAN EEN BEGUNSTIGDE ................ 39 BANKKAARTEN........................................................................................................................................................................... 43 I. II. III. IV. V. VI.

INLEIDING ........................................................................................................................................................................... 43 ALGEMENE VOORWAARDEN VAN DE KAARTEN ................................................................................................................... 44 ALGEMENE VOORWAARDEN VAN DE FUNCTIES BANCONTACT, MISTER CASH EN MAESTRO ............................................... 52 ALGEMENE VOORWAARDEN VAN DE PROTONFUNCTIE ........................................................................................................ 54 ALGEMENE VOORWAARDEN VAN DE KREDIETKAARTEN...................................................................................................... 56 ALGEMENE VOORWAARDEN VAN DE VOORAFBETAALDE KAARTEN – MULTI CARD ............................................................ 59

INCASSO’S ..................................................................................................................................................................................... 62 I. II. III. IV.

ALGEMEEN .......................................................................................................................................................................... 62 FINANCIËLE DOCUMENTEN .................................................................................................................................................. 63 COMMERCIËLE DOCUMENTEN ............................................................................................................................................. 64 CENTRALISERING VAN DE INCASSO’S .................................................................................................................................. 65

EFFECTEN EN FINANCIËLE INSTRUMENTEN ................................................................................................................... 67 I. II. III.

ALGEMEEN .......................................................................................................................................................................... 67 VERRICHTINGEN.................................................................................................................................................................. 69 OPEN BEWAARGEVING ........................................................................................................................................................ 71


Algemene bepalingen I.

Algemene principes

Art. 1 – Toepassingsgebied en definities De nv BANCA MONTE PASCHI BELGIO, waarvan de sociale zetel is gevestigd te 1000 BRUSSEL, Jozef II-straat 24, RPR Brussel / BTW: BE 0403.199.306, hierna “de Bank” genoemd, is een bank vergund als kredietinstelling door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14 te 1000 Brussel (www.fsma.be). Haar inschrijvingsnummer bij de FSMA is 45393 A. De zakenrelaties tussen de Bank en haar Cliënten worden geregeld door de bepalingen die hierna worden opgesomd in volgorde van prioriteit van de toepasbaarheid ervan: • • • •

het onderhavige reglement (hierna « het Reglement » genoemd); de algemeen aanvaarde bankgebruiken; de bijzondere overeenkomsten; de bijzondere reglementen;

Deze bepalingen regelen al de zakenrelaties, zelfs de occasionele, onder voorbehoud van de dwingende bepalingen van de toepasselijke wetgeving. Voor de toepassing van de wet met betrekking tot de betaaldiensten, voorziet het Reglement een raamovereenkomst tussen de Bank en de Cliënt. In geval van twijfel over de betekenis van een clausule geldt de meest gunstige interpretatie voor de consument, in functie van de commerciële praktijken in het bankdomein. De handtekening van het formulier voor aanvraag van opening van een Rekening, van het formulier voor aanvraag of bevestiging van ontvangst van een betaalinstrument, zowel als het gebruik van een betaalinstrument vormt een uitdrukkelijke aanvaarding van het Reglement. De bepalingen van het Reglement kunnen worden gewijzigd onder de voorwaarden bepaald in artikel 39. Voor de toepassing van onderhavig hoofdstuk, wordt verstaan onder: Authentificatie: een procedure die de aanbieder van betaaldiensten toelaat het gebruik van een gegeven betaalinstrument na te gaan, met inbegrip van de gepersonaliseerde veiligheidskenmerken; Begunstigde: de natuurlijke persoon of rechtspersoon die de voorziene bestemmeling is van fondsen die het voorwerp uitmaken van een betalingstransactie; Cliënt: elke persoon die houder is van een zichtrekening bij de Bank en die met de Bank een akkoord sluit betreffende het algemeen reglement van de verrichtingen, of elke ander persoon die met de Bank een akkoord sluit; Interbancaire verrekening: overdracht van de invorderingen, vergezeld van informatie over de opdrachten, door de bank van de Cliënt schuldeiser/leverancier aan de bank van de betaler; Betaalrekening: een op naam van een of meer gebruikers van betaaldiensten aangehouden rekening die voor de uitvoering van betalingstransacties wordt gebruikt; Consument: een natuurlijk persoon, die in het kader van de overeenkomsten van betaaldiensten die onder de wet van de 10 december 2009 vallen, handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfsen beroepswerkzaamheden, of, in het kader van de toepassing van de wet van 6 april 2010, producten (met inbegrip van financiële diensten) die op de markt zijn gebracht verwerft of gebruikt voor doeleinden waarbij elk professioneel karakter is uitgesloten; Raamovereenkomst: een overeenkomst van betaaldiensten die de toekomstige uitvoering van afzonderlijk en opeenvolgende betalingstransacties regelt en die de verplichtingen en voorwaarden voor de opening van een Betaalrekening kan omvatten; Kredietovereenkomst: een overeenkomst krachtens dewelke een aanbieder van betaaldiensten aan een Gebruiker van betaaldiensten krediet verleent of toezegt in de vorm van uitstel van betaling, van een lening of elke andere soortgelijke betalingsfaciliteit; Schuldeiser/Leverancier: Elke natuurlijke of rechtspersoon, houder van een rekening bij de bank of enige andere bank en begunstigde van een betalingstransactie die een Cliënt Betaler in het kader van een Europese domiciliëring SEPA uitvoert; Valutadatum: de referentiedatum gebruikt door een aanbieder van betaaldiensten om de interesten te berekenen die van toepassing zijn op de geldmiddelen waarmee een Betaalrekening wordt gedebiteerd of gecrediteerd;


Professionele toewijding: het niveau inzake gespecialiseerde competentie en zorg waarvan de bank in zijn activiteitsdomein ten opzichte van de consument redelijkerwijs zou moeten getuigen, conform de eerlijke praktijken op commercieel gebied; Gepersonaliseerd veiligheidskenmerk: elk technisch middel toegewezen door een aanbieder van betaaldiensten aan een bepaalde gebruiker voor het gebruik van een Betaalinstrument. Dit kenmerk eigen aan de Gebruiker van betaaldiensten en onder zijn toezicht, laat toe het gebruik van een gegeven Betaalinstrument na te gaan en heeft als doel de gebruiker te authentiseren; Domiciliëring: een Betaaldienst voor het debiteren van de betaalrekening van een Betaler, waarbij een betalingstransactie wordt geïnitieerd door de Begunstigde op basis van een door de Betaler aan de Begunstigde, aan de aanbieder van betaaldiensten van de Begunstigde of aan de eigen verlener van betaaldiensten van de Betaler, verstrekte instemming; Europese domiciliëring SEPA (Single Euro Payments Area of de eengemaakte Europese betaalruimte): een domiciliëring waarvan het gebruik uitgebreid is tot alle landen van de SEPA-zone; Europese domiciliëring SEPA 'Core': de Europese domiciliëring SEPA voor alle particulieren en bedrijven; Europese domiciliëring SEPA 'Business-to-Business of B2B': de Europese domiciliëring SEPA, uitsluitend voor professionele gebruikers; Geldmiddelen: bankbiljetten en munten, spaardeposito’s en elektronisch geld in de betekenis van artikel 3, §1ste, 7° van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen, aangevuld door de wet van 25 februari 2003; Unieke identificator: de combinatie van letters, cijfers of symbolen verstrekt aan de gebruiker van betaaldiensten door de aanbieder van betaaldiensten, die de Gebruiker van betaaldiensten moet verstrekken om voor een betalingstransactie de andere Gebruiker van betaaldiensten en/of zijn Betaalrekening ondubbelzinnig te identificeren; Betaalinstrument: elk gepersonaliseerd element en/of geheel van procedures overeengekomen tussen de gebruiker van betaaldiensten en de aanbieder van betaaldiensten en waarvan de gebruiker van betaaldiensten gebruik maakt om een betalingsopdracht te initiëren; Bankwerkdag: een kalenderdag waarop de verlener van betaaldiensten van de Betaler of de aanbieder van betaaldiensten van de Begunstigde betrokken bij de uitvoering van een betalingstransactie, toegankelijk is voor de bij de uitvoering van een betalingstransactie vereiste werkzaamheden. Als de in werkdagen uitgedrukte termijn op een zaterdag vervalt, wordt deze tot de volgende werkdag verlengd; Vereffening (in het kader van een Europese domiciliëring SEPA): debetverrichting van de rekening van de schuldenaar van het incassobedrag en creditverrichting van de rekening van de schuldeiser voor eenzelfde bedrag in het kader van een Europese domiciliëring SEPA; Communicatiemiddel op afstand: elk middel dat gebruikt kan worden om een overeenkomst van betaaldiensten af te sluiten zonder de fysieke aanwezigheid van de aanbieder van de Betaaldiensten en van de Gebruiker van de betaaldiensten; Niet-consument: elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die geen Consument is; Betalingstransactie: elke door de Betaler of Begunstigde geïnitieerde handeling waarbij geldmiddelen worden gedeponeerd, overgemaakt of opgenomen, ongeacht of er onderliggende verplichtingen zijn tussen de Betaler en de Begunstigde; Betalingsopdracht: elke instructie van een betaler of begunstigde aan zijn aanbieder van betaaldiensten om een betalingstransactie uit te voeren; Betaler: de natuurlijke persoon of rechtspersoon die houder is van een Betaalrekening en die een betalingsopdracht goedkeurt vanaf deze Betaalrekening, of, de natuurlijke persoon of rechtspersoon die, indien hij geen Betaalrekening heeft, een betalingsopdracht geeft; Betaaldiensten: elke dienst, aangeboden in het kader van een professionele activiteit, zoals hierna vermeld: − diensten waarbij de mogelijkheid wordt geboden contanten op een Betaalrekening te storten en alle verrichtingen die voor het beheer van een Betaalrekening vereist zijn; − diensten waarbij de mogelijkheid wordt geboden contanten van een Betaalrekening op te nemen en alle verrichtingen die voor het beheer van een Betaalrekening vereist zijn; − uitvoering van betalingstransacties, met inbegrip van geldtransfers op een Betaalrekening bij de betalingsdienstaanbieder van de gebruiker of bij een andere betalingsdienstaanbieder: - uitvoering van Domiciliëringen; - uitvoering van Betalingstransacties via een Betaalkaart of een soortgelijk instrument; - uitvoering van overschrijvingen, met inbegrip van doorlopende betaalopdrachten; − uitvoering van betalingstransacties waarbij de geldmiddelen zijn gedekt door een Kredietovereenkomst die aan de Gebruiker van de betaaldiensten werd verstrekt: - uitvoering van Domiciliëringen; - uitvoering van Betalingstransacties via een Betaalkaart of een soortgelijk instrument; - uitvoering van overschrijvingen, met inbegrip van doorlopende betaalopdrachten; − uitgifte en/of aanvaarding van betaalinstrumenten; − geldtransfers; − uitvoering van betalingstransacties waarbij de instemming van de betaler met een betalingstransactie wordt doorgegeven met behulp van een telecommunicatie-, digitaal- of informatica-instrument en waarbij de betaling rechtstreeks geschiedt aan de beheerder van het systeem of van het telecommunicatie- of informaticanetwerk, die louter optreedt als tussenpersoon tussen de Gebruiker van de betaaldiensten en de persoon die de goederen levert of de diensten verleent; Financiële dienst: alle diensten die betrekking hebben op de bank, krediet, verzekeringen, individuele opnemingen, investeringen en op betalingen. Ter informatie: dit begrip omvat eveneens de betalingsdiensten; Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 4

Duurzame drager: ieder hulpmiddel dat de Gebruiker van betaaldiensten in staat stelt om persoonlijk aan hem gerichte informatie op te slaan op een wijze die deze informatie gemakkelijk toegankelijk maakt voor toekomstig gebruik gedurende een periode die is afgestemd op het doel waarvoor de informatie kan dienen en die een ongewijzigde reproductie van de opgeslagen informatie mogelijk maakt; Betaalsysteem: een systeem dat toelaat Geldmiddelen over te schrijven, geregeld door gestandaardiseerde formele procedures en algemene regels voor de behandeling, de vergoeding en/of het reglement van betalingsopdrachten; Referentiewisselkoers: de wisselkoers die als berekeningsgrondslag wordt gehanteerd bij een valutawissel en die door de betaaldienstaanbieder ter beschikking gesteld wordt of afkomstig is van een voor het publiek toegankelijke bron; Referentierentevoet: de rentevoet die als berekeningsgrondslag wordt gehanteerd voor het aanrekenen van interesten en die afkomstig is van een voor het publiek toegankelijke bron en door beide partijen van een overeenkomst van betaaldiensten kan worden nagegaan; Transfer van geldmiddelen: een Betaaldienst waarbij de geldmiddelen vanwege een Betaler ontvangen worden zonder de creatie van Betaalrekeningen op naam van de Betaler of van de Begunstigde, met als enig doel een overeenkomstig bedrag over te schrijven naar een Begunstigde of een andere aanbieder van betaaldiensten, optredend voor rekening van de Begunstigde, en/of waarbij deze geldmiddelen ontvangen worden voor rekening van de Begunstigde en ter zijner beschikking gesteld worden; Gebruiker van betaaldiensten: de natuurlijke persoon of rechtspersoon die een Betaaldienst gebruikt in de hoedanigheid van Betaler, van Begunstigde of beiden; SEPA Zone: de 27 Lidstaten van de Europese Unie, IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Zwitserland en Monaco.

Art. 2 – Deontologie en wederzijds vertrouwen De zakenrelaties tussen de Cliënt en de Bank zijn gebaseerd op wederzijds vertrouwen. De Bank verbindt zich ertoe alle wettelijke, reglementaire of andere bepalingen na te leven die de deontologische en gedragsregels vastleggen van toepassing op de uitoefening van de bankactiviteit. Zij besteedt de grootste zorg aan de uitvoering van de overeenkomsten die zij met de Cliënt heeft gesloten, van de verrichtingen die zij voor zijn rekening afhandelt en van de opdrachten die hij haar heeft gegeven. Zij kan, binnen de perken van haar bevoegdheden en haar activiteiten, de Cliënt die erom vraagt bijstand verlenen door het verstrekken van adviezen. Van zijn kant doet de Cliënt al het mogelijke om bij te dragen tot het goede verloop van zijn zakenrelatie met de Bank, o.a. door haar alle nuttige inlichtingen te bezorgen, teneinde de Bank in staat te stellen hem oordeelkundig bij te staan en haar taak correct uit te voeren. De bank kan niet worden gedwongen tot het sluiten van een contract, de afhandeling van een verrichting of de uitvoering van een opdracht, indien dit niet gebeurt krachtens wettelijke of reglementaire bepalingen of verbintenissen die zij aanging uit hoofde van overeenkomsten met haar cliënt.

Art. 3 – Aansprakelijkheid De Bank is aansprakelijk voor elke zware of intentionele fout - met uitsluiting van lichte fouten - bij de uitoefening van de beroepsactiviteiten, door haar of haar aangestelden begaan. Zij kan door geen enkele contractuele bepaling worden vrijgesteld van die aansprakelijkheid. De Cliënt is echter verantwoordelijk voor de gevolgen die kunnen voortkomen uit misbruik van de documenten en formulieren die hem ter beschikking zijn gesteld, en voor vervalste opdrachten die op hem betrekking hebben.

Art. 4 – Beroepsdiscretie De Bank is gehouden tot beroepsdiscretie. Zij brengt de Cliënt er evenwel van op de hoogte dat zij zich niet kan onttrekken aan het meedelen van inlichtingen die op de Cliënt betrekking hebben, wanneer die mededeling haar wordt opgelegd door een Belgische of buitenlandse wettelijke of reglementaire bepaling en, meer in het bijzonder, wanneer die mededeling gevorderd wordt door een gerechtelijke of administratieve overheid of door een instelling belast met de controle van de bankactiviteit in België of in het buitenland. Door toetreding tot het Reglement aanvaardt de Cliënt het voorgaande uitdrukkelijk.


De Cliënt erkent uitdrukkelijk de toelating die aan de bank, en aan alle banken, is gegeven om het identificatienummer in het rijksregister van natuurlijke personen te gebruiken om de Cliënten te identificeren, en dat in het kader van de strijd tegen fiscale fraude, zoals voorzien in het Wetboek van de inkomstenbelastingen. Door een relatie aan te knopen met de Bank treedt de Cliënt ook toe tot de bankgebruiken volgens welke alle inlichtingen en gegevens, nodig of nuttig voor de goede afhandeling van zijn verrichtingen met de financiële instellingen, worden geregistreerd in de databanken van de BANCA MONTE PASCHI BELGIO (BMPB) en van haar dochtermaatschappijen, alsmede, in geval van wanbetaling, in de risicocentrales van de Nationale Bank van België en van de Beroepsvereniging voor het Krediet, en dit overeenkomstig de wettelijke bepalingen die meer in het bijzonder de bescherming van de persoonlijke levenssfeer regelen of zouden regelen.

Art. 5 – Bescherming van de persoonlijke levenssfeer 1. Verwerking door de BMPB van de persoonsgegevens met betrekking tot haar Cliënten De persoonsgegevens van een Cliënt omvatten, onder meer, de gegevens met betrekking tot zijn identiteit, zijn woonplaats, zijn persoonlijk statuut, zijn tegoeden en de verrichtingen die hem aanbelangen. De persoonsgegevens die aan de Bank worden meegedeeld • bij de overhandiging of het versturen aan de Bank – door de Cliënt, zijn eventuele lasthebber of een derde - van een voorgedrukt en ingevuld formulier of document, of van een opdracht of verzoek, welke ook de gegevensdrager ervan is; • of op een andere manier (bv. bij het bezoek van een Cliënt aan een kantoor, per briefwisseling, fax, telefoon, elektronische communicatie…); worden opgeslagen in een of meerdere bestanden en verwerkt door de Bank met het oog op de aanwending ervan voor de behandeling van elke vraag tot uitvoering van (een) verrichting(en) -en, desgevallend, voor de afhandeling van deze verrichting(en) -opgedragen door de Cliënt of door een derde in het voordeel van de Cliënt in het kader van één of meer van de volgende doeleinden: • beheer van rekeningen en betalingsverrichtingen; • toestaan en beheer van kredieten; • de voorbereiding en het beheer van de relatie tussen de kaarthouder, de rekeninghouder, de BMPB, de netwerkbeheerder van Bankcontact, Mister Cash en Proton, de netwerkbeheerder van Maestro en de netwerkbeheerder van Visa/MasterCard; • beleggingen, vermogensbeheer en/of huur van safes; • makelaarsdiensten (o.a. verzekeringen); • de promotie en prospectie (direct marketing) van alle producten en diensten die een financiële instelling kan aanbieden, verzekeringsproducten en –diensten inbegrepen; • de controle van de regelmatigheid van de verrichtingen en het voorkomen van onregelmatigheden; • het voorkomen, het onderzoeken en het opsporen van fraude op het vlak van betalingen; • het voorkomen van misbruik van betaaldiensten; • voldoen aan de juridische verplichtingen; • voldoen aan de contractuele verplichtingen met alle fiscale autoriteiten (op basis van een specifieke wetgeving); • aanmaken van statistieken. De gegevens verwerkt door de Bank kunnen worden overgedragen aan haar bestaande of op te richten dochtermaatschappijen die verzekerings-, leasing-, factoring-, vastgoed-, reis-, beurs-, betalings-, en handelsverrichtingen tot voorwerp hebben of waarvan de activiteit zich situeert in het verlengde van de bankactiviteit, en zulks teneinde deze filialen in staat te stellen de bovenvermelde dienstverlening aan te bieden of uit te voeren voor zover de overgedragen gegevens ter zake dienend zijn. Onder voorbehoud van de van kracht zijnde wettelijke of reglementaire bepalingen, stemt de Cliënt in met de verwerking door de Bank van alle relevante gegevens betreffende bovengenoemde doeleinden, met name die met betrekking tot het ras, de ethnische afstamming, het sexueel gedrag, of de overtuiging of activiteit op politiek, levensbeschouwelijk of godsdienstig gebied, het lidmaatschap van een vakbond of ziekenfonds en die met betrekking tot juridische geschillen, verdenkingen, vervolgingen, veroordelingen met betrekking tot misdrijven, administratieve sancties of veiligheidsmaatregelen; hij ziet af van elke opschortende termijn. 2. Beveiliging van de gebouwen van de Bank De gebouwen van de bank waartoe Cliënten toegang hebben, zijn beveiligd met camera 's. De gegevens die op die wijze worden verzameld zullen door de Bank worden verwerkt met het oog op de veiligheid (controle van de regelmatigheid van de verrichtingen en voorkomen van onregelmatigheden). Deze gegevens zijn niet bestemd om te worden overgemaakt aan derden. De Cliënt stemt er mee in om, tijdens zijn bezoek aan deze gebouwen, gefilmd te worden.


3. Rechten van de Cliënt De Cliënt kan op elk moment: • zich gratis en op eenvoudig verzoek verzetten tegen de verwerking van zijn persoonsgegevens voor commerciële doeleinden (« direct marketing »); • met uitzondering van de wettelijk voorziene gevallen en contractuele verplichtingen van de bank ten opzichte van alle fiscale autoriteiten (op basis van een specifieke wetgeving), zijn toestemming intrekken als de hem betreffende gegevens vervallen; er wordt zo snel mogelijk rekening mee gehouden. Elke natuurlijke persoon heeft toegang tot de gegevens die op hem betrekking hebben en die door de Bank, worden verwerkt, en mag, desgevallend, de onjuiste gegevens laten verbeteren evenals de onwettig verwerkte gegevens laten schrappen. De Cliënt die van dit recht wenst gebruik te maken, kan een gedateerde en ondertekend verzoek richten vergezeld van een kopij van zijn identiteitskaart (recto verso) aan BMPB, Joseph II-straat, 24 - 1000 Brussel. De Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer houdt een openbaar register bij m.b.t. de automatische verwerking van persoonsgegevens. De Cliënt die bijkomende inlichtingen wenst over de manier waarop de Bank gegevens verwerkt, kan dit register desgevolgend raadplegen. Geen enkele wettelijke bepaling houdt een verplichting in om te antwoorden op de door de BMPB gestelde vragen. Het niet beantwoorden van deze vragen kan, naargelang het geval, evenwel leiden tot de onmogelijkheid of de weigering, door de BMPB om een (pre)contractuele relatie met de Cliënt aan te gaan, om een dergelijke relatie voort te zetten of om een verrichting uit te voeren die door de Cliënt of door een derde in het voordeel van de Cliënt is gevraagd, of op basis van een specifieke fiscale wetgeving de verplichting om een belasting, een taks of een andere bijkomende last af te (laten) houden.

Art. 6 – Beschermingsregeling van de deposito’s De Bank neemt deel aan de Belgische beschermingsregeling van de deposito’s en financiële instrumenten, ingevoerd door de wet van 17 december 1998. Deze bescherming verzekert - in geval van deficiëntie van de Bank (faillissement, verzoek om of opleggen van een gerechtelijk akkoord, staking van de terugbetaling van de tegoeden) - een tussenkomst van het Beschermingsfonds voor deposito's en financiële instrumenten ten gunste van bepaalde deposanten en beleggers. Alle inlichtingen in dat verband kan men ook verkrijgen bij het Beschermingsfonds voor deposito's en financiële instrumenten of door rechtstreeks de webpagina www.protectionfund.be te raadplegen.

Art. 7 – Informatie en adviezen Het verstrekken van commerciële, financiële, juridische, technische of andere inlichtingen, meningen en/of adviezen door de Bank aan de Cliënt gebeurt zonder waarborg noch aansprakelijkheid van de Bank, op grond van een objectieve analyse van de gegevens waarover zij beschikt, meer in het bijzonder van de informatie die de Cliënt haar heeft verschaft met betrekking tot zijn persoonlijke toestand, zijn doelstellingen, zijn verwachtingen en zijn verplichtingen. Wanneer deze gegevens afkomstig zijn van bronnen buiten de Bank, worden ze ingewonnen bij vertrouwenswaardige derden, zonder dat de Bank evenwel de juistheid en/of de volledigheid ervan kan waarborgen. De verstrekte inlichtingen, meningen en/of adviezen gelden slechts op de datum waarop ze werden verleend; de Bank is er niet toe gehouden in te staan voor de bijwerking ervan. Ze zijn uitsluitend bestemd voor persoonlijk gebruik door de Cliënt, die zich ertoe verbindt de vertrouwelijkheid ervan te vrijwaren. Ze maken slechts een beoordelingselement uit voor de Cliënt, die ervan gebruik maakt in alle vrijheid en onder zijn volle verantwoordelijkheid, en die alle gevolgen van zijn beslissingen op zich neemt.

Art. 8 – Talen De Bank verbindt zich ertoe om met de Cliënt te communiceren in de taal (Frans, Nederlands, Italiaans of Engels) die de Cliënt heeft gekozen bij het begin van de relatie met de Bank, of desgevallend nadien. Wanneer de Cliënt zich evenwel aanbiedt bij een kantoor van de Banca Monte Paschi Belgio, verbindt de Bank er zich toe om met de Cliënt te communiceren in de taal (talen) van de Regio waarin dat kantoor is gevestigd (Frans of Nederlands).


Dit Reglement, de andere toepasselijke reglementen, de tarieven en andere in werking zijnde voorwaarden alsook de formulieren (met name om de opdrachten van de Cliënt uit te voeren) en contracten ter beschikking gesteld door de Bank zijn beschikbaar in het Frans en Nederlands in elk kantoor van de Bank, alsook via de internetdiensten van PaschiWeb. De reglementen, tarieven en andere geldende voorwaarden, en de formules en contracten die van toepassing zijn op Cliënten die geen consumenten zijn, worden niet systematisch beschikbaar gesteld via de internetdiensten Banking PaschiWeb. In alle gevallen verbindt de bank zich ertoe om met de Cliënt te communiceren in een taal die hij kan begrijpen, rekening houdend met het taalgebied waar de (financiële) diensten gratis of tegen betaling worden aangeboden.


II. Staat, rechtsbekwaamheid en juridische vertegenwoordiging Art. 9 – Statuut en machten Informatie door de Cliënt Elke aanknoping van een zakenrelatie met de Bank, alsook de afsluiting of de afwikkeling van elke verrichting, is afhankelijk gesteld van de kennisgeving, door de Cliënt, van alle inlichtingen, bewijsstukken en documenten waar de Bank om vraagt met betrekking tot de identiteit van de Cliënt, zijn juridisch statuut, zijn domicilie of vennootschapszetel en zijn gezins- en beroepssituatie, desgevallend met inbegrip van zijn huwelijksvermogenstelsel, zijn inschrijving in het handelsregister en zijn BTW-statuut. In toepassing van de voorgaande alinea bezorgen de rechtspersonen de Bank een kopie van hun statuten, alsook van alle maatschappelijke akten houdende benoeming of herroeping van de personen die gemachtigd zijn hen te vertegenwoordigen, met inbegrip van de akten betreffende het delegeren en intrekken van volmachten. Bovendien kunnen zij worden gevraagd de Bank een actuele lijst van deze personen te bezorgen, met vermelding van de omvang van eenieders volmachten. Elke wijziging van gelijk welk gegeven waarvan sprake is in de beide voorgaande alinea’s dient aan de Bank zonder verwijl te worden bekendgemaakt d.m.v. een door de Cliënt ondertekend schrijven, desgevallend vergezeld van de bewijsstukken. De Bank zal deze wijzigingen in aanmerking nemen vanaf de derde bankwerkdag volgend op de ontvangst van deze bekendmaking; zij tracht evenwel, in de mate van haar mogelijkheden, ermee rekening te houden nog voor het verstrijken van deze termijn. Informatie door de Bank Wat betreft de te verstrekken betaaldiensten of de uit te voeren betalingsopdrachten binnen deze Raamovereenkomst, is de Bank eraan gehouden om de Cliënt-Consument de informatie en voorwaarden te verschaffen, overeenkomstig de wet op de betaaldiensten. Door ondertekening of aanvaarding van het Reglement, erkent de Cliënt-Consument: • hetzij, van tevoren een kopie van het Reglement te hebben ontvangen dat de vereiste informatie en voorwaarden bevat; • hetzij, tijdig, voordat hij gebonden is aan dit Reglement of aan een aanbod, op papier of via een andere duurzame drager, de informatie en vereiste voorwaarden te hebben ontvangen, en dit in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen en in duidelijke en bevattelijke vorm, in de taal zoals bepaald in artikel 8 van het Reglement.

Art. 10 – Identificatie van de Cliënt Wanneer de Cliënt een relatie aangaat met de Bank legt hij bij deze laatste een specimen van zijn handtekening neer, en een kopie van zijn identiteitskaart of zijn paspoort en van elk ander identificatie- of ander stuk dat de Bank hem zou kunnen vragen om te voldoen aan haar wettelijke verplichtingen en haar verplichtingen ten opzichte van fiscale autoriteiten waarmee ze op basis van een specifieke wetgeving een contract betreffende de identificatie van haar Cliënten heeft afgesloten. De gevolmachtigde of gevolmachtigden die hij gebeurlijk aanstelt, doen dat eveneens. Voor rechtspersonen zijn de neer te leggen specimens die van de personen die gemachtigd zijn met de Bank te handelen overeenkomstig de statuten of de op geldige wijze verleende volmachten.

Art. 11 – Volmachten De volmachten die de Cliënt wenst te verlenen om hem bij de Bank te vertegenwoordigen, worden verleend d.m.v. de formulieren die de Bank hem ter beschikking stelt; dit eventuele akkoord vloeit voort uit de uitvoering door de Bank van een opdracht gegeven door de gevolmachtigde. De Bank kan geen volmachten in aanmerking nemen die onduidelijk of onvolledig zijn. In geval van herroeping van een volmacht brengt de Cliënt de Bank hiervan op de hoogte d.m.v. een aan het loket ingevuld en ondertekend formulier, d.m.v. een aangetekend schrijven of nog, maar dan op risico van de Cliënt, d.m.v. een gewone brief. Dit bericht van herroeping moet duidelijk en volledig zijn. De Bank zal deze herroeping in aanmerking nemen vanaf de derde bankwerkdag volgend op de ontvangst ervan; zij tracht er evenwel, in de mate van haar mogelijkheden, rekening mee te houden, nog voor het verstrijken van deze termijn. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 9

Er kan de Bank geen enkele fout worden aangerekend wanneer zij, na de inwerkingtreding van een herroeping, een verrichting aangevat of een opdracht gegeven door de volmachtdrager uitvoert voor deze inwerkingtreding. De Bank beschikt over dezelfde termijn als hiervoor vastgelegd om rekening te houden met de beëindiging van de werking van een volmacht ten gevolge van één van de gebeurtenissen beschreven in artikel 2003, alinea 3 van het Burgerlijk Wetboek (overlijden, onbekwaamverklaring of kennelijk onvermogen van de volmachtgever of -drager) of ten gevolge van gelijkaardige gebeurtenissen; de genoemde termijn vangt in dergelijk geval aan op de dag waarop de betrokken gebeurtenis ter kennis van de Bank werd gebracht. De beëindiging van de zakenrelaties waarvoor een volmacht werd verleend, stelt een einde aan de gevolgen ervan. Wanneer een volmacht om gelijk welke reden geen uitwerking meer heeft, dient de Cliënt de Bank alle documenten – zoals formulieren, betaalmiddelen en allerhande kaarten - terug te bezorgen die in het bezit zijn van de gevolmachtigde. Indien dat niet gebeurt, draagt hij elke verantwoordelijkheid voor de gevolgen die kunnen voortvloeien uit het gebeurlijke gebruik van deze documenten door de gevolmachtigde of door een derde, meer in het bijzonder in de gevallen bedoeld in artikel 73, derde alinea.

Art. 12 – Meerdere rekeninghouders De rekeningen en tegoeden op naam van meerdere personen, meer in het bijzonder eigenaars in onverdeeldheid, een naakte eigenaar en een vruchtgebruiker, partijen in een blokkeringsovereenkomst, worden onder voorbehoud van eventuele volmachten beheerd onder hun gezamenlijke handtekeningen.


III. Briefwisseling en verzendingen Art. 13 – Postadres De briefwisseling bestemd voor de Cliënt wordt hem toegestuurd op het door hem opgegeven adres of, bij ontstentenis daarvan, op zijn laatste door de Bank gekende adres, op zijn wettelijke domicilie of op zijn hoofdinrichting indien hij een vrij beroep uitoefent of een handel drijft, en dit tegen het vigerende tarief. Artikel 9, alinea's 3 en 4, zijn van toepassing in geval van wijziging van het adres voor de bestemming van de briefwisseling.

Art. 14 – Adres bij meerdere rekeninghouders De briefwisseling met betrekking tot verrichtingen afgehandeld voor rekening van verscheidene personen wordt verstuurd naar het adres dat door de betrokkenen in onderling akkoord is opgegeven. Bij gebrek aan opgave van dergelijk adres gebeurt elke mededeling op geldige wijze ten overstaan van allen, wanneer zij gericht wordt aan één van hen, hetzij op het door hem opgegeven adres, hetzij, bij ontstentenis daarvan, op zijn laatste door de Bank gekende adres of op zijn wettelijke domicilie.

Art. 15 – Bewijs van verzending Het bewijs van de verzending en van de inhoud van de briefwisseling gericht aan de Cliënt wordt op geldige wijze geleverd door de overlegging door de Bank van een kopie of een samenvattende staat, verkregen en weergegeven volgens om het even welk technisch procedé.

Art. 16 – Bewaren van de briefwisseling Op schriftelijk verzoek van de Cliënt bewaart de Bank de voor hem bestemde briefwisseling gedurende een overeen te komen periode, die evenwel nooit meer dan één jaar zal bedragen, en dit tegen het vigerende tarief. De aldus ingehouden briefwisseling wordt de Cliënt overeenkomstig zijn instructies: • hetzij op een vaste datum toegestuurd, per brief of e-mail; • meegedeeld via internet; • hetzij ter beschikking gehouden in het kantoor van de Bank. In dat geval gaan wij er van uit dat de Cliënt akte heeft genomen van de voor hem bestemde correspondentie in ons bankfiliaal. In dat laatste geval zal de Cliënt ervoor zorgen zijn briefwisseling af te halen uiterlijk de laatste dag van de overeengekomen periode. Gebeurt dat niet, kan de Bank het initiatief nemen om over te gaan tot de vernietiging van deze correspondentie zonder de cliënt vooraf te verwittigen. De bewaring van de briefwisseling door de Bank, op instructie van de Cliënt, heeft ten overstaan van de Cliënt dezelfde gevolgen als de verzending ervan. De inhoud van de ingehouden briefwisseling wordt beschouwd als zijnde door de Cliënt gekend vanaf de derde bankwerkdag volgend op de datum die erop staat vermeld. De Bank is in geen geval verantwoordelijk voor gebeurtenissen waarvan de cliënt niet op de hoogte was door een laattijdige afhaling of het niet afhalen van de voor hem bestemde correspondentie. Wij herhalen tevens dat onze Cliënten, via het onderschrijven van een abonnement, te allen tijde hun saldo en de verrichtingen op hun Rekeningen kunnen consulteren via elektronische weg. De bank behoudt zich het recht voor om de teruggekeerde correspondentie na een periode van 6 maand te vernietigen. De Cliënt aanvaardt in te staan voor alle gelijk welke, gevolgen van zijn instructies tot inhouding van zijn briefwisseling, alsook van de eventuele niet-afhaling ervan. Niettegenstaande het bestaan van instructies zoals bedoeld door dit artikel mag de Bank alle dringende, belangrijke of snel door de Cliënt te beantwoorden briefwisseling versturen naar het laatste door haar gekende adres van de Cliënt of naar zijn wettelijke domicilie.


Art. 17 – Briefwisseling bestemd voor de Bank De briefwisseling gericht aan de Bank vermeldt duidelijk de benaming « Banca Monte Paschi Belgio » en het volledige adres van het kantoor of de zetel warvoor ze bestemd is. De Cliënt vermeldt in zijn briefwisseling zijn rekeningnummer en, desgevallend, het kenmerk dat door de Bank werd toegekend aan het voorwerp van zijn mededeling.

Art. 18 – Waardeverzendingen en -transport De waarden en documenten -ongeacht de aard ervan -die door de Bank worden verzonden naar de Cliënt of naar derden voor rekening van de Cliënt, alsook deze verzonden aan de Bank door de Cliënt of door derden voor rekening van de Cliënt, worden, naar keuze van de verzender, toevertrouwd aan de posterijen of aan privéboden. Zij reizen in alle gevallen op kosten en risico van de Cliënt, behoudens hem verleende kwijting. Op verzoek, ingediend ten minste acht kalenderdagen op voorhand, laat de Bank deze verzendingen en transporten voor rekening en op kosten van de Cliënt verzekeren.


IV. Nalatenschappen Art. 19 – Informatie In geval van overlijden van de Cliënt dienen de erfgenamen en/of rechthebbenden, alsook de eventuele volmachtdragers van de overledene, de Bank hiervan zonder verwijl schriftelijk op de hoogte te brengen.

Art. 20 – Uitvoering van opdrachten Er kan de Bank geen enkele fout ten laste worden gelegd wanneer zij, voor de ontvangst van de kennisgeving vermeld in artikel 36, opdrachten uitvoert die door de Cliënt werden gegeven voor zijn overlijden of, zelfs daarna, door de medehouders van de rekeningen en/of tegoeden van de Cliënt of de volmachtdragers van deze laatste, binnen de limieten van de volmachten die hun werden verleend.

Art. 21 – Identificatie van de erfgenamen/rechthebbenden De erfgenamen en/of rechthebbenden leggen de Bank op haar eerste verzoek een akte van bekendheid voor, opgesteld door een notaris met het oog op de vaststelling van de erfopvolging, en/of elk ander document dat de Bank nodig of nuttig zou achten. De respectieve verantwoordelijkheden van de Bank en van de genoemde erfgenamen en/of rechthebbenden met betrekking tot deze documenten worden bepaald door artikel 71 van het Reglement.

Art. 22 – Bewijsstukken Alle verrichtingen die betrekking hebben op de tegoeden die deel uitmaken van de nalatenschap, ongeacht of deze tegoeden ingeschreven staan op naam van de overledene of op naam van zijn in gemeenschap van goederen gehuwde echtgeno(o)t(e), kunnen afhankelijk gesteld worden van het schriftelijk akkoord van alle personen - eventueel vertegenwoordigd door hun volmachtdrager(s) -die, op grond van de documenten die de erfopvolging vaststellen, de hoedanigheid bekleden van erfgenaam, algemeen rechthebbende of rechthebbende ten algemene titel, of rechthebbende geroepen om de erftegoeden in het bezit van de Bank geheel of gedeeltelijk te verkrijgen. De toegang tot de safes gehuurd door de overledene of zijn in gemeenschap van goederen gehuwde echtgeno(o)t(e) vereist de aanwezigheid of de instemming van diezelfde personen.

Art. 23 – Briefwisseling De briefwisseling bestemd voor de nalatenschap wordt verstuurd naar het adres dat in onderling akkoord werd opgegeven tussen alle erfgenamen en/of rechthebbenden waarvan sprake in voorgaand artikel. Bij gebrek aan dergelijke instructies wordt deze briefwisseling verstuurd naar het adres dat de Cliënt had opgegeven of, bij ontstentenis daarvan, naar het laatste door de Bank gekende adres of naar het wettelijke domicilie, hetzij van de Cliënt, hetzij van een van de genoemde erfgenamen of rechthebbenden; in dat geval wordt ervan uitgegaan dat verzending aan elk van hen heeft plaatsgevonden.

Art. 24 – Kosten De erfgenamen en/of rechthebbenden waarvan sprake in artikel 22 van het Reglement staan hoofdelijk en ondeelbaar in voor de kosten veroorzaakt door het openvallen van de nalatenschap en de verrichtingen ter vereffening ervan, en dat tegen het vigerende tarief.

Art. 25 – Voortzetting van de relatie De overeenkomsten gesloten tussen de Bank en de Cliënt worden met het erfgenamen en/of algemene rechthebbenden of rechthebbenden ten algemene titel, voor hun gemeenschappelijke rekening voortgezet, behoudens aanwending door een van de partijen van haar recht om hieraan een einde te maken, overeenkomstig de modaliteiten van artikel 40 van het Reglement. Indien de met de Cliënt aangeknoopte zakenrelaties niet worden voortgezet, zullen genoemde erfgenamen en/of rechthebbenden de lopende verrichtingen zo snel mogelijk vereffenen, overeenkomstig de bepalingen van datzelfde artikel.


V.

Tarifering

Art. 26 – Tarieven en voorwaarden De vigerende tarieven en voorwaarden, van toepassing op de diensten die de Cliënteel worden aangeboden, worden haar overeenkomstig de wettelijke modaliteiten ter kennis gebracht en ter beschikking gesteld in alle kantoren van de Bank en via de internetdiensten PaschiWeb. De geldende tarieven en voorwaarden voor Cliënten die geen consumenten zijn, worden niet systematisch ter beschikking gesteld via de internetdiensten Banking PaschiWeb. Op het moment van aanvaarding van het Reglement, informeert de Bank de Cliënt over de interestvoeten die van kracht zijn via een document dat afzonderlijk bij het Reglement wordt gevoegd. De Bank informeert de Cliënt eveneens over elke wijziging van deze interestvoeten, overeenkomstig artikel 39.3 van het Reglement. De Cliënt zorgt ervoor hiervan kennis te nemen alvorens zijn opdrachten te bezorgen of zijn verrichtingen af te sluiten.

Art. 27 – Provisies en kosten Zijn meer in het bijzonder ten laste van de Cliënt: • de provisies die in het bankwezen gebruikelijk worden toegepast; • de belastingen en taksen, en de daarmee verband houdende boeten en interesten die van toepassing zijn op betalingen en verrichtingen voor rekening of ten gunste van de Cliënt; • de kosten gemaakt voor rekening en in het belang van de Cliënt, of met betrekking tot zijn tegoeden en tot de verrichtingen afgehandeld voor zijn rekening of te zijnen gunste, zoals deze met betrekking tot: -

-

de bewaring, de verzending of het transport van tegoeden of documenten; de verzending van briefwisseling en alle andere mededelingen aan de Cliënt of aan derden; de kosten voor tussenkomst van correspondenten van de Bank of andere tussenpersonen; alle stappen en opzoekingen ondernomen voor de vaststelling en beoordeling van de situatie van de Cliënt, meer in het bijzonder voor het verkrijgen van allerlei inlichtingen bij de administraties of gelijk welke derden gemachtigd om deze te verstrekken; alle opzoekingen die de Bank dient te verrichten op verzoek van de Cliënt of van derden gemachtigd om een dergelijk verzoek te formuleren, of ter behandeling van een eventuele klacht; alle maatregelen genomen of procedures ingeleid door de overheden of door derden; alle maatregelen genomen door de Bank ter vrijwaring of inning van haar rechten ten overstaan van de Cliënt; de vergoeding van de Bank voor de uitzonderlijke prestaties die zij zou moeten leveren ten gevolge van omstandigheden die haar niet kunnen worden toegeschreven; elke andere kost te betalen door de Cliënt in het kader van betaaldiensten verstrekt door de Bank.

De tussenkomst van de Bank kan afhankelijk worden gesteld van de voorafgaandelijke betaling van deze kosten of van de storting van een dekking ervoor. De Bank rekening de Cliënt geen kosten aan voor het verstrekken van informatie overeenkomstig de wet van 10 december 2009 op de betaaldiensten.


VI. Zekerheden Art. 28 – Enkelvoudigheid van Rekening Ongeacht de aard ervan en de voorwaarden die erop van toepassing zijn, vormen de verschillende rekeningen met credit - of debetsaldo, in gelijk welke munt of rekeneenheid, geopend op naam van de Cliënt in de boeken van de Bank bij één of meer van haar zetels in België of in het buitenland, rubrieken van één enkelvoudige en ondeelbare rekening. Indien de Cliënt in gebreke blijft welke verbintenis ook jegens de Bank na te komen, kan deze, die rubrieken samensmelten en transfers uitvoeren van de ene naar de andere rekening, van creditsaldo naar debetsaldo en omgekeerd; onder saldo wordt hier begrepen: debetstand of creditstand. Die samensmeltingen en transfers worden verwezenlijkt in Euro, desgevallend na omzetting van de andere munten en rekeneenheden op basis van de wettelijke koers of van de marktkoers op de bankwerkdag voor de dag van de samensmelting of de transfer.

Art. 29 – Verrekening De Bank is - op elk ogenblik en zelfs na faillissement van de Cliënt gemachtigd alle schuldvorderingen, al dan niet opeisbaar, in gelijk welke munt of rekeneenheid, die zij bezit ten laste van de Cliënt, -binnen de grenzen opgelegd door de wet -te verrekenen met alle schuldvorderingen, al dan niet opeisbaar, in gelijk welke munt of rekeneenheid, van de Cliënt ten overstaan van de Bank. De Cliënt kent de Bank het recht toe te bepalen welke schuldvorderingen het voorwerp zullen uitmaken van de verrekening. De boeking van die verrekening wordt verwezenlijkt in Euro, desgevallend na omzetting van de andere munten en rekeneenheden op basis van de wettelijke koers of van de marktkoers op de bankwerkdag voor de dag van de uitvoering ervan.

Art. 30 – Retentierecht Alle bedragen en/of waarden, van welke aard ook, die de Bank voor rekening van de Cliënt bewaart, waarborgen alle verbintenissen van gelijk welke aard van de Cliënt ten overstaan van de Bank. De bedragen en waarden kunnen door de Bank worden ingehouden. De ingehouden bedragen kunnen door de Bank, indien de Cliënt zijn verbintenissen niet nakomt, of met vertraging -automatisch en te allen tijde - naar eigen goeddunken worden aangewend voor de gehele of gedeeltelijke aanzuivering van deze verbintenissen, in hoofdsom, intresten, kosten en toebehoren, binnen de grenzen opgelegd door de wet. De Bank kan de teruggehouden waarden te gelde maken en de opbrengst ervan, naar eigen goeddunken, aanwenden voor de gehele of gedeeltelijke aanzuivering van de verbintenissen, in hoofdsom, intresten, kosten en toebehoren, die de Cliënt niet zou hebben vereffend binnen acht dagen te rekenen vanaf de datum waarop hem de ingebrekestelling werd bezorgd.

Art. 31 – Aanleg van voorzieningen Ter dekking van haar risico dat voortkomt uit alle voorwaardelijke of eventuele verbintenissen van de Cliënt, kan de Bank ten allen tijde automatisch de rekening van de Cliënt debiteren ten belope van het bedrag nodig voor het aanleggen van een voorziening. Zodra de aldus gedekte verbintenissen opeisbaar worden, kan de Bank het bedrag van deze voorziening aanwenden voor de aanzuivering van de schuld of het gedeelte van de schuld waarvan zij de uitdoving beoogt. De bedragen die niet zouden zijn aangewend, zullen de Cliënt worden terugbezorgd op voorwaarde dat hij door geen enkele verbintenis meer gehouden is ten overstaan van de Bank.

Art. 32 – Overdracht van schuldvorderingen Tot waarborg van de terugbetaling van alle bedragen die hij aan de Bank verschuldigd zou kunnen zijn, uit welken hoofde ook, in het kader van zijn zakenrelaties met de Bank, draagt de Cliënt aan de Bank alle schuldvorderingen over die hij bezit of zal bezitten ten laste van alle:


• huurders, pachters of andere personen met een persoonlijk of zakelijk recht op een hem toebehorend roerend of onroerend goed; • verzekeringsmaatschappijen; • banken en financiële instellingen; • werkgevers en instellingen van sociale zekerheid (binnen de wettelijke grenzen); • schuldenaars van renten en onderhoudsgelden; en, in het algemeen, alle bedragen die hem, om welke reden dan ook, toekomen. Ingeval de Cliënt welke verbintenis dan ook tegenover de Bank niet zou uitvoeren, zal deze laatste, zonder voorafgaandelijk bericht of ingebrekestelling, kunnen overgaan - op kosten van de Cliënt - tot de kennisgeving of betekening van de hierboven vermelde overdracht aan de schuldenaars van de overgedragen schuldvorderingen, die zich, vanaf dat ogenblik, enkel rechtsgeldig zullen kunnen bevrijden in de handen van de Bank. De Cliënt verbindt er zich toe de Bank, op eerste verzoek, alle inlichtingen en documenten te verschaffen betreffende deze schuldvorderingen. Hij geeft aan de Bank de toelating alle dergelijke inlichtingen in te winnen en documenten op te vragen bij derden, schuldenaars van de overgedragen schuldvorderingen.

Art. 33 – Hoofdelijkheid en ondeelbaarheid Alle personen die, in welke hoedanigheid ook, medehouder zijn van een rekening of tegoeden, medebegunstigde van een faciliteit of samen betrokken zijn bij eenzelfde verrichting, zijn hoofdelijk en ondeelbaar gehouden voor alle erop betrekking hebbende verbintenissen. De erfgenamen en algemene rechthebbenden of rechthebbenden ten algemenen titel van de Cliënt zijn hoofdelijk en ondeelbaar gehouden voor al diens verbintenissen van gelijk welke aard ten overstaan van de Bank.


VII. Diverse bepalingen Art. 34 – Bedragen verschuldigd door de Bank Alle bedragen die door de Bank aan de Cliënt verschuldigd zouden zijn, uit welken hoofde ook, worden hem ter beschikking gesteld d.m.v. creditering van zijn rekening of op gelijk welke andere wijze die de Bank geschikt acht; de Cliënt kan de Bank specifieke instructies geven, behalve wat betreft de intresten, die uitsluitend gecrediteerd worden op de rekening waarop ze betrekking hebben. Deze beschikking verhindert geenszins de toepassing van de artikelen 28 en 29 van het Reglement.

Art. 35 – Bedragen verschuldigd door de Cliënt De Cliënt verleent de Bank de toestemming om zijn rekening automatisch te debiteren voor alle bedragen die hij haar uit welken hoofde ook verschuldigd zou zijn, o.a. uit hoofde van intresten, provisies, kosten, vergoedingen of belastingen. Indien aldus een onregelmatige debetsituatie ontstaat op zijn rekening, verbindt de Cliënt zich ertoe die onmiddellijk aan te zuiveren zonder voorafgaandelijke ingebrekestelling.

Art. 36 – Klachten - Aansprakelijkheid - Terugbetaling 1. Klachten in het geval van niet toegestane of slecht uitgevoerde verrichtingen Onverminderd de bepalingen van artikel 3 van het Reglement, om de correctie van een niet-toegestane of slecht uitgevoerde transactie die recht heeft op rechtzetting te verkrijgen, moet de Cliënt de Bank alle klachten, of bemerkingen betreffende een dergelijke transactie afgehandeld door de Bank, schriftelijk kenbaar maken, onverwijld en ten laatste binnen de 13 (dertien) maanden die volgen op de debet- of creditdatum, behalve, indien van toepassing, de Bank dergelijke informatie betreffende deze transactie niet heeft verschaft of ter beschikking heeft gesteld overeenkomstig hoofdstuk II van de wet van 10 december 2009 op de betaaldiensten. Indien de Cliënt geen Consument is, bedraagt bovenvermelde termijn 2 (twee) maand. Indien de Cliënt ontkent een Betalingsopdracht te hebben goedgekeurd of bevestigt dat de Betalingsopdracht niet correct werd uitgevoerd, heeft de Bank de plicht het bewijs voor te leggen dat de transactie geauthentificeerd werd, correct werd opgeslagen en geboekt en dat ze niet werd beïnvloed door een technisch ongeval of een ander defect. Na het verstrijken van deze termijn wordt elke niet-betwiste transactie beschouwd als correct en juist en door de Cliënt en de Kaarthouder of Rekeninghouder goedgekeurd. Indien een Cliënt ontkent zijn toestemming te hebben gegeven voor een transactie die werd uitgevoerd, is het gebruik van het Betaalinstrument, zoals geregistreerd door de Bank, op zich niet noodzakelijk voldoende om aan te tonen dat de transactie geautoriseerd werd door de Cliënt Betaler of dat deze met bedrog gehandeld heeft of niet heeft voldaan, opzettelijk of ten gevolge van een ernstige onachtzaamheid, aan een of meerdere verplichtingen waaraan hij overeenkomstig het Reglement is gebonden. Onverminderd de voorafgaande bepalingen, moet de Bank van de Cliënt Betaler, in het geval van een niet-geautoriseerde betalingstransactie, na een prima facie onderzoek met betrekking tot bedrag in hoofde van de Cliënt Betaler, onmiddellijk het bedrag van deze niet-geautoriseerde betalingstransactie terugbetalen en, desgevallend, de gedebiteerde Betaalrekening herstellen in de toestand waarin ze zich zou hebben bevonden indien de niet-geautoriseerde Betalingstransactie niet zou hebben plaatsgevonden, desgevallend vermeerderd met de interesten op dit bedrag. Bovendien moet de Bank de eventueel verdere financiële gevolgen terugbetalen, met name het bedrag van de door de houder gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade. In afwijking hiervan, draagt de Cliënt Betaler, tot aan de kennisgeving verricht overeenkomstig aan artikel 104.1 van het Reglement, het verlies tot een bedrag van ten hoogste 150 EUR met betrekking tot niet-toegestane betalingstransacties dat voortkomt uit het gebruik van een verloren of gestolen Betaalinstrument of indien de Cliënt Betaler heeft nagelaten de veiligheid van zijn gepersonaliseerde veiligheidskenmerken te waarborgen, uit onrechtmatig gebruik van een Betaalinstrument. De Cliënt Betaler draagt alle verliezen die uit niet toegestane betalingstransacties voortvloeien, indien deze zich hebben voorgedaan doordat hij ofwel bedrieglijk heeft gehandeld, hetzij opzettelijk of met grove nalatigheid aan een of meer verplichtingen uit hoofde van het Reglement niet is nagekomen. In dergelijk geval is het in de vorige alinea bedoelde maximumbedrag niet van toepassing. Onderhavige paragraaf is niet van toepassing indien het Betaalinstrument enkel betrekking heeft op betalingstransacties van maximaal 30 euro of, ofwel een uitgavenlimiet hebben van 150 euro, of waarop maximaal een bedrag van 150 euro tegelijk kan Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 17

worden opgeslagen, en dat het anoniem wordt gebruikt of dat de Bank om andere redenen inherent aan het Betaalinstrument niet het bewijs kan leveren dat de betalingstransacties is toegestaan. 2. Klachten betreffende het gebruik van een Kaart Indien de Cliënt en/of houder van: • van een debetkaart meent een verrichting uitgevoerd met zijn Kaart of een boeking wegens het gebruik van zijn Kaart, te moeten betwisten, dient hij zijn betwisting op straffe van verval schriftelijk te melden, binnen een termijn van 30 dagen na afgifte van de uittreksels die de verrichtingen in kwestie herneemt, bij het kantoor waar zijn commerciële contactpersoon zich bevindt; • van een creditkaart meent een verrichting uitgevoerd met zijn Kaart of een boeking wegens het gebruik van zijn Kaart, te moeten betwisten, dient hij zijn betwisting of klacht schriftelijk op te sturen, binnen een termijn van 30 dagen na ontvangst van de uitgavenstaat, naar Bank Card Company, Albert II-laan n° 9 te 1210 Brussel, na ondertekening. Indien het een betwiste transactie uitgevoerd in het buitenland betreft, moet de klacht schriftelijk gericht worden aan de dienst « International Chargeback » de Bank Card Company. Deze dienst is eveneens toegankelijk per fax op het nummer 02 205 85 88; • van een voorafbetaalde Multi Card meent een verrichting uitgevoerd met zijn Kaart of een boeking wegens het gebruik van zijn Kaart, te moeten betwisten, dient hij zijn betwisting of zijn klacht op straffe van verval telefonisch te melden, door binnen een termijn van 30 dagen na afgifte van de uittreksels die de verrichtingen in kwestie herneemt te bellen naar het volgend nummer: +32 (0)2 220 73 28 of per email naar het volgend adres: [email protected]. De Cliënt meldt op dezelfde manier alle fouten of tegenstrijdigheden die hij zou vaststellen op documenten – met name de rekeninguittreksels - of in andere berichten, in welke vorm ook opgesteld, die door de Bank worden meegedeeld of verspreid, en anderzijds alle bemerkingen die hij omtrent die documenten of berichten zou hebben, de termijn van 30 dagen neemt een aanvang op de dag van uitgifte van het document of het bericht in kwestie. De hierboven vermelde bepalingen ontslaan de Cliënt niet van de verplichting om onmiddellijk alle opmerkingen die hij zou hebben betreffende de transacties, documenten of berichten waarover hierboven sprake is, schriftelijk aan de Bank te melden. 3. Verantwoordelijkheid van de Bank Onder voorbehoud van de bepalingen aangaande diefstal en verlies en/of aangaande fouten, onregelmatigheden en/of onterechte boekingen, zal de Bank aansprakelijk zijn voor: • voor het niet-uitvoeren of onjuist uitvoeren van de verrichtingen uitgevoerd via Betaalinstrument; • voor transacties uitgevoerd zonder toestemming van de Cliënt en voor elke vergissing of onregelmatigheid bij het beheer van de Rekening op voorwaarde dat deze te boeken is bij de Bank; • in geval van namaak van de identificatiemiddelen en authentificatiemiddelen door een derde, van gebruik van een nagemaakt instrument. De Cliënt of houder van de Kaart zal evenwel het nodige doen om dit risico te beperken door de hierboven vermelde voorzorgsmaatregelen te respecteren. 4. Terugbetalingen in het geval van betalingstransacties geïnitieerd door de Cliënt Indien de Bank aldus instaat voor onterecht aangerekende bedragen en/of voor schade geleden door de Klant, zal zij ervoor zorgen binnen de kortst mogelijke termijn terug te betalen: • het bedrag van de niet-uitgevoerd of verkeerd uitgevoerde transacties, desgevallend vermeerderd met interesten overeenkomstig het gemeen recht; • het bedrag dat nodig is om de Cliënt opnieuw in de positie te brengen waarin hij zich bevond voor de niet toegestane transactie, desgevallend vermeerderd met de interesten overeenkomstig het gemeen recht; • het bedrag dat nodig is om de Cliënt opnieuw in de positie te brengen waarin hij zich bevond voor het gebruik van het nagemaakte instrument; • van de eventuele verdere financiële gevolgen, in het bijzonder van de door de gebruiker gedragen kosten ter bepaling van de te vergoeden schade; tenzij de Cliënt zich schuldig heeft gemaakt aan een opzettelijke fout of bedrag of de gebruiksvoorwaarden van het Betaalinstrument niet heeft nageleefd. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 18

5. Terugbetalingen in het geval van betalingstransacties geïnitieerd door of via de Begunstigde Indien de Bank instaat voor transacties, geïnitieerd door of via de Begunstigde, als gevolg van een verzoek van de Cliënt, zorgt zij ervoor de Cliënt een toegestane transactie terug te betalen, geïnitieerd door of via de Begunstigde, die reeds werd uitgevoerd, voor zover de volgende voorwaarden vervuld zijn: • de toestemming duidde niet het exacte bedrag aan van de transactie toen zij gegeven werd; en • het bedrag van de transactie was groter dan het bedrag waaraan de Cliënt zich redelijkerwijze kon verwachten rekening houdend met het profiel van zijn uitgaven in het verleden, met de voorwaarden voorzien in onderhavig reglement en met de relevante omstandigheden in dit geval. De Cliënt kan echter geen redenen inroepen verbonden aan een wisseltransactie indien de referentiewisselkoers die was overeengekomen met de Bank werd toegepast. Op verzoek van de Bank, verstrekt de Cliënt feitelijke elementen in overeenstemming met deze voorwaarden. De terugbetaling komt overeen met het totaalbedrag van de uitgevoerde verrichting. 6. Dienst Audit van de Bank of Ombudsman Indien de Cliënt en/of Kaarthouder niet het verhoopte resultaat bereikt als gevolg van zijn klacht of zijn probleem, kan hij zich ook wenden tot de Dienst Audit van de Bank of – tot de Ombudsman van de financiële sector∼, Belliardstraat 15-17, Bus 8 te B – 1040 Brussel∼, Tel.: 02 545 77 70 ∼ Fax: 02 545 77 79 ∼ E-mail: [email protected] (tenminste indien de klacht betrekking heeft op transacties die volkomen vreemd zijn aan de zelfstandige beroepsactiviteiten van de Cliënt en/of Kaarthouder).

Art. 37 – Rechtzetting van vergissingen De Bank heeft het recht om zonder meer en op gelijk welk ogenblik de vergissingen recht te zetten die zij begaan zou hebben bij de uitvoering van een verrichting of bij een boeking, met inbegrip van diegene begaan bij de overmaking van een opdracht, zelfs indien ze uitgaan van haar correspondent-remittent. Indien de rechtzetting van de begane vergissing de teruggave inhoudt van bedragen of waarden door de Cliënt, is de Bank gemachtigd: • indien het bedragen betreft, tot het beloop ervan de rekening van de Cliënt te debiteren zonder voorafgaande kennisgeving; • indien het waarden betreft, er opnieuw bezit van te nemen of automatisch eenzelfde aantal waarden op te nemen van dezelfde aard en dezelfde kwaliteit die zij voor rekening van de Cliënt zou bewaren. Onverminderd de rechten en verplichtingen van de partijen betreffende de rechtzetting van de begane vergissing, kan deze vergissing geen enkel juridisch gevolg met zich meer brengen t.a.v. de zakenrelaties van de Cliënt met de Bank of met derden, noch t.a.v. de zakenrelaties van de Bank met derden.

Art. 38 – Bewijs van de verbintenissen van de Cliënt Het bewijs van de verbintenissen van de Cliënt wordt geleverd: • door elk document dat hij heeft ondertekend of waartoe hij toegetreden is; • door een reproductie van dergelijk document, verkregen en weergegeven volgens gelijk welk technisch procedé; • door elke registratie of samenvattend staal opgesteld door de Bank, verkregen en weergegeven volgens gelijk welk technisch procedé; • door elke briefwisseling en/of mededeling – of een kopie daarvan – door de Bank bezorgd aan de Cliënt en waarvan de Cliënt de inhoud niet betwist heeft binnen de termijn voorzien door artikel 36 van het Reglement; • voor de verrichtingen die leiden tot een debetsaldo op rekening of dergelijk saldo deden toenemen, door de rekeningafschriften opgesteld door de Bank, die op voldoende wijze het bewijs vormen van het bestaan en van het bedrag van de schuldvordering van de Bank als gevolg van dat debetsaldo.

Art. 39 – Wijzigingen aan het Reglement 1. Algemene regel De Bank kan op elk moment de bepalingen van het Reglement aanvullen of wijzigen. Elke wijziging aan de bepalingen van het Reglement zal verlopen volgens de volgende procedure. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 19

De Cliënt wordt op de hoogte gebracht via een gedateerd bericht dat enerzijds bij de rekeninguittreksels van de Cliënt wordt gevoegd of hem per gewone brief wordt toegestuurd of meegedeeld wordt op een andere duurzame drager, en anderzijds wordt uitgehangen in de lokalen van de Bank die toegankelijk zijn voor het publiek of meegedeeld op de internetpagina van de Bank. De informatie betreffende de Cliënt consument zal in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen en in een duidelijke en bevattelijke vorm worden verstrekt in een taal die de gemiddelde consument begrijpt, rekening houdende met het taalgebied waar de wijziging optreedt, of in een taal die door de partijen is overeengekomen. De aankondigingen en berichten vermelden de datum waarop de wijzigingen van kracht worden. De wijzigingen worden van kracht bij het verstrijken van een termijn van 2 kalendermaanden, te rekenen vanaf het moment dat de Bank de wijziging aan de Cliënt meedeelde, hetzij schriftelijk hetzij via een duurzame drager die ter beschikking van de Cliënt werd gesteld. Indien de Cliënt deze wijzigingen niet wenst te onderschrijven, wordt hij geacht de Bank op de hoogte te brengen van zijn weigering binnen een termijn van 2 maanden. Deze weigering heeft als gevolg dat de Cliënt afziet van de betaaldienst(en) in kwestie of, volgens het geval, van de Betaalinstrumenten, in dat geval zal het gebruiksrecht van Betaalinstrumenten in zijn voordeel en/of voor zijn rekening onherroepelijk, met onmiddellijke ingang en kosteloos een einde nemen. De Cliënt kan eveneens beslissen zijn zakenrelatie met de Bank te beëindigen met onmiddellijke ingang en kosteloos. Indien de Cliënt geen gebruik maakt van dat recht, betekent dit dat de Cliënt toetreedt tot de voorgestelde wijzigingen. De nieuwe bepalingen zijn van toepassing op alle verrichtingen aangevat voor de inwerkingtreding ervan, behalve als de Cliënt binnen de termijn van 2 maanden al zijn zakenrelaties met de Bank stopzette, al zijn verbintenissen ten overstaan van de Bank aanzuiverde en alle lopende verrichtingen afhandelde; evenwel zullen de verrichtingen of verbintenissen waaraan, gezien de aard ervan, geen einde kan worden gemaakt, tot aan de vereffening ervan beheerd blijven door de bepalingen die voordien van kracht waren. Een eventuele stopzetting van de zakenrelaties zal leiden tot de toepassing van artikel 40 van het Reglement. 2. Uitzondering in het geval van betaalinstrumenten met beperkte waarde De Bank is niet verplicht een wijziging voor te stellen van de clausules van het Reglement op de wijze voorzien in alinea twee van punt 1 van onderhavig artikel, indien de wijziging van toepassing is op een Betaalinstrument dat uitsluitend betrekking heeft op betalingstransacties van maximaal 30 euro of, ofwel een uitgavenlimiet hebben van 150 euro, of waarop maximaal een bedrag van 150 euro tegelijk kan worden opgeslagen. 3. Uitzondering betreffende de rentevoet en wisselkoers Punt 1 (Algemene regel) van onderhavige bepaling is niet van toepassing indien een wijziging betrekking heeft op de rentevoet of de wisselkoers. In dat geval, worden de wijzigingen met onmiddellijke ingang en zonder kennisgeving toegepast. Deze wijzigingen worden uitgevoerd en berekend op neutrale wijze die de Cliënten niet discrimineert en die in overeenstemming is met artikel 14, 3°, b) en c) van de wet op de betaaldiensten. Niettegenstaande het recht van de Cliënt om af te zien van de Betaalinstrumenten zonder andere kosten, informeert de Bank de Cliënt over de wijzigingen die betrekking hebben op de rentevoet alvorens deze toe te passen, via een bijgevoegd bericht bij de rekeninguittreksels of via een andere duurzame drager. Deze informatie betreffende de Cliënt consument is in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen en in een duidelijke en bevattelijke vorm verstrekt in een taal die de gemiddelde consument begrijpt, rekening houdende met het taalgebied waar de wijziging optreedt, of in een taal die door de partijen is overeengekomen. 4. Uitzondering indien de klant niet-Consument is De Bank is niet verplicht de hierboven vermelde vormen en termijnen te respecteren ten overstaan van een Cliënt die geen Consument is.

Art. 40 – Stopzetting van de zakenrelaties 1. Stopzetting door de Cliënt of door de Bank. De Cliënt kan, op elk moment, zijn relatie met de Bank beëindigen zonder kosten voor de Cliënt-consument en zonder vooropzeg en zonder zijn beslissing te moeten rechtvaardigen, door zijn beslissing schriftelijk aan de Bank kenbaar te maken. De Bank kan de relatie met de Cliënt-Consument beëindigen, door het in acht nemen van een opzegtermijn van 2 maanden. Indien de Cliënt geen Consument is, bedraagt de opzegtermijn 15 dagen. De stopzetting van de relatie wordt tijdig gemeld, op papier of een andere duurzame drager. Deze informatie wordt in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen en in duidelijke en Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 20

bevattelijke vorm verstrekt in de taal van de linguïstische regio waarin de wijziging optreedt of in elke taal overeengekomen door de partijen. Vanaf deze aanzegging dient de Cliënt aan de Bank alle documenten - zoals formulieren, betaalmiddelen en diverse kaarten – die door de Bank ter zijner beschikking of ter beschikking van zijn volmachtdragers werden gesteld, en die niet gebruikt zijn, terug te bezorgen; zo niet staat de Cliënt in voor alle gevolgen voortvloeiend uit het gebruik dat van deze documenten zou kunnen worden gemaakt, meer in het bijzonder in de gevallen bedoeld in artikel 73, derde alinea van het Reglement. De Cliënt verbindt zich ertoe een einde te stellen aan elk abonnement dat wordt betaald door debitering van zijn Rekeningen. Hij kan bovendien een einde stellen aan het gebruiksrecht van gelijk welke Kaart voor zijn rekening afgeleverd aan een Kaarthouder. Dergelijke opzegging is voor de Bank slechts effectief op het moment wanneer ze in het bezit is van de betrokken Kaart. De partijen zullen de lopende verrichtingen vereffenen en hun wederzijdse rekeningen zo snel mogelijk afsluiten, onder voorbehoud van de termijnen of vervaldata die conventioneel, wettelijk of reglementair zijn en die niet kunnen worden verbroken of gewijzigd, alsook van de naleving van de verbintenissen aangegaan ten overstaan van derden. Wat de Kredietkaarten betreft, door opzegging van de overeenkomst, wordt het totaalbedrag onmiddellijk opeisbaar. De Bank houdt zichzelf het recht voor een opdracht te geven aan het netwerk van Bancontact, Mister Cash, Proton of Maestro/Visa om de Kaart waarvan de houder misbruik zou maken, in te houden, zonder aflevering van biljetten. De opzegging van de overeenkomst door de Bank zal recht geven op de terugbetaling van de jaarlijkse beheerskosten volgens de volgende berekeningsmodaliteiten: de schadeloosstelling wordt vastgelegd per Kaart op een bedrag gelijk aan het aantal maanden dat rest tot aan de vervaldatum van de jaarlijkse bijdrage, vermenigvuldigd met het twaalfde van de jaarlijkse bijdrage. De kosten die regelmatig werden geboekt overeenkomstig het Reglement voor het aanbieden van betaaldiensten door de Bank zijn door de Cliënt-Consument verschuldigd naar evenredigheid van de periode tot aan het eind van het contract. Indien zij vooraf betaald werden, worden deze kosten onverwijld naar evenredigheid terugbetaald, vanaf de maand volgend op de datum van opzegging. Indien de afsluiting van deze vereffening leidt tot een creditsaldo (met inbegrip van het geheel van interesten waarop de Cliënt recht heeft krachtens de juridische en reglementaire bepalingen alsook het Reglement) ten gunste van de Cliënt, dient deze de Bank te melden op welke wijze hij wenst dat de Bank de verschuldigde bedragen ter zijner beschikking stelt; anders zullen deze bedragen ter zijner beschikking worden gesteld op elke wijze die de Bank geschikt acht. Deze clausule doet geenszins afbreuk aan de toepassing van de artikelen 28 en 29 van het Reglement. Na afsluiting van een Betaalrekening, is de Bank verplicht om de beheerskosten betaald door de Cliënt-consument op jaarlijkse basis, terug te betalen, voor de Betaalrekening, en dit naar evenredigheid van het aantal volledige maanden te rekenen vanaf de maand volgend op de datum van afsluiting van de Rekening tot aan het einde van de periode voor dewelke de beheerskosten werden betaald. De bepalingen van dit Reglement en van alle overige overeenkomsten tussen de partijen blijven voor het overige van toepassing tot de volledige vereffening van alle verrichtingen en alle verbintenissen. Alle kosten verbonden aan de beëindiging van de relatie tussen de Cliënt en de Bank, andere dan afsluitingskosten, met name die die verbonden zijn met of gemaakt via de liquidatie van de lopende transacties, zijn opeisbaar. Indien enkel een einde wordt gemaakt aan bepaalde zakenrelaties tussen de Cliënt en de Bank zijn de bovenstaande bepalingen van toepassing in de mate dat zij verenigbaar zijn met de aard en de modaliteiten van de betrokken zakenrelaties. 2. Opzegging van rechtswege. Het gebruiksrecht van Betalingsinstrumenten neemt van rechtswege een einde vanaf dat de Rekening van de Cliënt verbonden aan de Betaalinstrumenten een einde neemt. De kosten die regelmatig werden geboekt overeenkomstig het Reglement voor het aanbieden van betaaldiensten door de Bank zijn door de Cliënt-Consument verschuldigd naar evenredigheid van de periode tot aan het eind van het contract. Indien zij vooraf betaald werden, worden deze kosten onverwijld naar evenredigheid terugbetaald, vanaf de maand volgend op de datum van opzegging. 3. Verplichting in het geval van annulering. In het geval van annulering blijft de Cliënt aansprakelijk voor alle transacties verricht met betaalinstrumenten tot op het moment van hun feitelijke teruggave aan de Bank en blijft de Cliënt aansprakelijk voor alle uitgaven verricht met de betaalinstrumenten uitgegeven op zijn naam. De Cliënt dient het debetsaldo van zijn Bankrekening(en) terug te betalen alsook alle andere verbintenissen na te komen die hij door het gebruik van de betaalinstrument(en) of de gegevens die zij bevat, ten opzichte van de Bank heeft aangegaan. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 21

4. Onmiddellijke opzegging van de bank De bank hoeft de opzeggingstermijn niet te respecteren als de bank de rekening in opdracht van een prudentiële, gerechtelijke, fiscale of andere autoriteit afsluit, en in geval van een niet-toegelaten debetstand, de uitgifte van ongedekte cheques of verlies van een zekerheid of eender welke garantie die de verbintenissen van de Cliënt in het kader van de rekening dekt. In dat geval moeten de jaarlijkse beheerskosten en de kosten die regelmatig conform het reglement voor de prestatie van betalingsdiensten door de bank worden aangerekend, niet te worden terugbetaald.

Art. 41 – Verzakingsrecht in het geval van overeenkomst op afstand Indien deze overeenkomst op afstand werd gesloten, beschikt de Cliënt over een verzakingsrecht op basis waarvan hij zonder kosten en zonder opgave van een motief van de overeenkomst af kan zien binnen een termijn van 14 kalenderdagen. Deze termijn loopt vanaf de dag dat het contract op afstand is afgesloten. Voor Cliënten consumenten begint de termijn pas te lopen vanaf de dag dat de consument de contractuele voorwaarden en de wettelijk vereiste informatie ontvangt, als die laatste datum na de datum van afsluiting van het contract op afstand valt. Wat betreft de Cliënt consument wordt de termijn geacht gerespecteerd te zijn als de kennisgeving voor afloop van de termijn verstuurd werd, mits dit schriftelijk gebeurde, of op een duurzame drager waar de bank over beschikt en waartoe zij toegang heeft. Om rechtsgeldig te zijn, dient deze verzaking door de Cliënt te gebeuren door het sturen van een aangetekende brief of via een andere duurzame drage aan « Banca Monte Paschi Belgio S.A., c/o Operationele Diensten, Joseph II-straat 24, B-1000 Brussel », binnen de 14 dagen. De Cliënt die van zijn verzakingsrecht gebruik maakt, is verplicht om de kosten in verband met de uitgevoerde geldopnemingen zo snel mogelijk, en uiterlijk binnen de 30 kalenderdagen vanaf de verzendingsdatum van de brief in kwestie, terug te betalen. De Cliënt is bovendien verplicht om alle sommen en/of goederen die hij van de bank ontving binnen deze termijn terug te geven. Als de Cliënt gebruikt maakt van zijn verzakingsrecht moet de bank de consument zo snel mogelijk en uiterlijk binnen de dertig (30) kalenderdagen alle sommen terugbetalen die zij in het kader van het contract op afstand van hem heeft ontvangen. Die termijn begint te lopen op de dag dat de bank de kennisgeving van de verzaking ontvangt. Indien de Cliënt zijn verzakingsrecht niet uitoefent binnen de voorziene termijn, wordt het Reglement beschouwd als definitief bindende en kan er slechts een eind aan gemaakt worden volgens de voorwaarden voorzien in het geval van stopzetting van de relatie. Tijdens de verzakingstermijn mag de bank alleen na toestemming van de Cliënt consument met de uitvoering van het contract beginnen. Dat akkoord wordt als verworven beschouwd als de Cliënt consument de bank een betalingsopdracht geeft of in deze termijn een betalingsverrichting toestaat. Dat verhindert de Cliënt consument niet om zijn verzakingsrecht uit te oefenen, en dat tot de verzakingstermijn vervallen is. Als de Cliënt consument zijn verzakingsrecht toch uitoefent, dient hij krachtens het contract op afstand de financiële dienst die de bank effectief leverde zo snel mogelijk te betalen. Het te betalen bedrag staat in verhouding tot de omvang van de reeds geleverde financiële dienst ten opzichte van alle voorziene prestaties.

Art. 42 – Toepasselijk recht Alle rechten en verplichtingen van de Cliënt en van de Bank zijn onderworpen aan het Belgisch recht.

Art. 43 – Toekenning van bevoegdheid Onder voorbehoud van de gevallen waarin de bevoegde rechtbanken worden aangewezen door dwingende wettelijke bepalingen, is de Bank, ongeacht of zij eiseres dan wel verweerster is, gemachtigd elk geschil met betrekking tot haar zakenrelaties met de Cliënt voor de rechtbanken van Brussel te brengen of te doen brengen of, indien zij dat verkiest, voor de rechtbanken van het rechtsgebied waarin haar Zetel gelegen is waarmee deze zakenrelaties rechtstreeks, of onrechtstreeks via een filiaal of kantoor, onderhouden worden.

Art. 44 – Betwisting In het geval van betwisting, zijn de volgende klachten- en de buitengerechtelijke beroepsprocedures van toepassing, overeenkomstig hoofdstuk IV van de wet van 10 december 2009 op de betaaldiensten:


• instelling van vordering bedoeld in artikel 4 van de wet van 22 december 2009 die de wet wijzigt van 2 augustus 2002 op het toezicht van de financiële sector en financiële diensten en instelling van de vordering tot staking van de inbreuken op de wet van 10 december 2009 op betaaldiensten; • verwittigingsprocedure; • buitengerechtelijke beroepsprocedures. In het geval van klachten, kan de Cliënt zich richten aan de Algemene Directie Controle en Bemiddeling bij de Federale openbare Dienst Economie, KMO, Middenstand en Energie, aan het volgende adres: World Trade Center III ∼ Simon Bolivarlaan, 30 te B 1000 Brussel ∼ Telefoon: 02/277.54.85 ∼ Fax: 02/277.54.52 ∼ E-mail: [email protected] ∼ Webpagina: www.mineco.fgov.be. De instelling van vordering wordt gevormd overeenkomst de regels voorzien door de wetgeving over de handelspraktijken op het vlak van instelling van vordering.

Art. 45 – Reglement van betwistingen Ten einde de eventuele geschillen te regelen met betrekking tot de rechten en plichten tussen de Cliënt en de Bank die voortvloeien uit de wet op betaaldiensten en het reglement 924/2009 van het Europees Parlement en van de Raad van 16 september 2009 betreffende grensoverschrijdende betalingen in de Gemeenschap en tot intrekking van de vordering (CE) n°2560/2001, kan de Cliënt zich richten tot de dienst Audit van de Bank, of – tot de Ombudsman van de financiële sector, Belliardstraat 15-17, Bus 8 ∼ B – 1040 Brussel ∼ Tel.: 02/545.77.70 ∼ Fax: 02/545.77.79 ∼ E-mail: [email protected] (tenminste indien de klacht betrekking heeft op transacties die volkomen vreemd zijn aan de zelfstandige beroepsactiviteiten van de Cliënt), overeenkomstig artikel 36 van het Reglement.


Rekeningen I.

Algemeen

Art. 46 – Soorten rekeningen De Bank opent, op naam van haar Cliënten, zichtrekeningen of termijnrekeningen en spaardeposito’s. Er kunnen ook andere soorten rekeningen worden geopend; de modaliteiten voor de werking en de afsluiting ervan dienen te worden vastgelegd in gemeenschappelijk overleg tussen de Cliënt en de Bank. De rekeningen kunnen geopend worden in Euro of in iedere andere door de Bank goed bevonden munt.

Art. 47 – Verwittiging van opneming van een aanzienlijk bedrag Zonder afbreuk te doen aan eventueel dwingender modaliteiten inzake de werking van de rekening, kan de Bank belangrijke opnemingen afhankelijk stellen van een voorafgaandelijk bericht door de Cliënt.

Art. 48 – Saldo Elke rekening dient op doorlopende wijze een creditsaldo te vertonen. Wanneer de Bank gebeurlijk tolereert dat de rekening een debetsaldo vertoont, kan dat in geen geval worden ingeroepen ter vestiging van een recht op het behoud van deze debetstand of op een hernieuwing van deze tolerantie. Het bestaan van een debetstand maakt in hoofde van de Bank een schuldvordering uit die van rechtswege opeisbaar is zonder voorafgaandelijke ingebrekestelling.


II. Rekeninguittreksels Art. 49 – Uittreksels De Bank levert aan de Cliënt rekeninguittreksels af, met opgave van het saldo van de rekening bij het begin van de beschouwde periode, van alle verrichtingen afgehandeld op de rekening gedurende die periode, van de tijdens die periode gebeurlijk ingeschreven credit - of debetintresten en kosten, alsook van het saldo van de rekening ten gevolge van die verrichtingen en/of inschrijvingen. De informatie over te maken na het uitvoeren van een betalingsverrichting, overeenkomstig artikels 85 en 91 van het Reglement, wordt beschouwd als geldig gegeven door de Bank wanneer ze via rekeninguittreksels verschaft wordt.

Art. 50 – Vorm De rekeningafschriften worden door de Bank aan de Cliënt afgeleverd, hetzij per briefwisseling, hetzij via elektronische transmissie.

Art. 51 – Periodiciteit De Cliënt kiest de periodiciteit van zijn rekeninguittreksels. De periodiciteit van de uittreksels verzonden per briefwisseling is vast en wordt door de Cliënt gekozen uit de diverse mogelijkheden door de Bank aangeboden; indien de Cliënt de gekozen periodiciteit wenst te wijzigen, brengt hij de Bank daarvan schriftelijk op de hoogte. De uittreksels via elektronische weg bekomen, kunnen op om het even welk moment opgevraagd worden.

Art. 52 – Bewijskracht De rekeninguittreksels houden het bewijs in van de uitvoering, door de Bank, van de erin opgenomen verrichtingen, van het bedrag en de inschrijving op rekening van de credit- of debetintresten en de kosten erin vermeld, van het saldo van de rekening erin aangegeven, alsmede, wat de debetsaldi op rekening betreft, van de schuldvordering van de Bank jegens de Cliënt. Deze bepaling doet geen enkele afbreuk aan de waarde van de andere documenten of bewijskrachtige gegevens waarvan sprake in de artikelen 86 en 29 van het Reglement.

Art. 53 – Betwisting In geval van betwisting is artikel 36 van het Reglement van toepassing.

Art. 54 – Akkoordbevinding Wanneer de Bank de Cliënt een rekeningafschrift bezorgt, kan zij hem verzoeken de inhoud ervan schriftelijk goed te keuren. Deze akkoordbevinding impliceert de erkenning door de Cliënt van de juistheid van de toestand van de rekening zoals vermeld op het afschrift. Indien de Cliënt niet akkoord gaat met deze toestand, dient hij zijn betwisting of bemerkingen aan de Bank kenbaar te maken in de vorm en binnen de termijn vastgelegd in artikel 38 van het Reglement; gebeurt dat niet, dan worden de gegevens vermeld op het afschrift als juist en goedgekeurd beschouwd.

Art. 55 – Verantwoordelijkheid en klachtenbehandeling 1. Verantwoordelijkheid De Cliënt draagt alle gevolgen van zijn keuze met betrekking tot de vorm en de periodiciteit van zijn rekeningafschriften, meer in het bijzonder diegene die zouden kunnen voortvloeien uit het tijdsverschil tussen de datum van een verrichting en de datum van de uitgifte van het rekeningafschrift waarin ze wordt opgenomen. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 25

Op gelijk welk ogenblik kan de Cliënt zich vergewissen van de inschrijving op rekening van zijn verrichtingen en de toestand van zijn rekening nazien door gebruik te maken van een elektronisch systeem. Daarenboven is de Cliënt ertoe gehouden elke afrekening opgemaakt naar aanleiding van de uitvoering van zijn verrichtingen na te kijken. De bepalingen van dit artikel staan in geen enkel opzicht de toepassing van artikel 36 van het Reglement in de weg, waarin de termijn voor het aanzeggen van een gebeurlijke klacht wordt bepaald. Ze gelden onder voorbehoud van de eventuele toepassing van artikel 3 van het Reglement. 2. Klachtenbehandeling Alle klachten betreffende een transactie behandeld door de Bank, moeten haar binnen de kortst mogelijke termijn schriftelijk worden meegedeeld zonder afbreuk te doen aan artikel 54. In het geval van een klacht, neemt de Cliënt contact op met zijn contactpersoon of met de verantwoordelijke van het kantoor om het geschil op te lossen. Indien geen oplossing gevonden wordt, zal de Cliënt zijn klacht per post moeten richten aan de Algemene Directie van de Bank op het volgende adres: Banca Monte Paschi Belgio S.A. Algemene Directie Joseph II-straat, 24 B – 1000 Brussel De Bank zal binnen de 5 werkdagen een bevestiging van ontvangst opsturen voor zover geen antwoord wordt gegeven binnen diezelfde termijn. De datum waarop de klacht bij de Bank binnenkwam dient als bewijs en de Bank zal proberen te antwoorden in de loop van de maand die volgt op de ontvangst van de klacht en dit, voor zover die volledig is (nodige documenten voor de analyse van de omstandigheden van de klacht) en precies (bijv.: soort transactie, sociale zetel of agentschap of agentschap betrokken bij de klacht, datum, enz.) Hoewel, indien de Bank niet kan antwoorden binnen de maand, zal de Cliënt hierover geïnformeerd worden en zal hem een termijn worden meegedeeld binnen dewelke hij zich aan een antwoord kan verwachten. De cliënt die als natuurlijk persoon optreedt voor zijn privébelangen, kan, indien hij geen afdoend antwoord van de Bank heeft ontvangen op zijn klacht, zich eveneens schriftelijk wenden tot: Bemiddelingsdienst Banken – Kredieten – Beleggingen Belliardstraat 15-17, Bus 8 B – 1000 Brussel (www.ombfin.be E-mail : [email protected]). Bij gebrek aan een minnelijke schikking met de Bank, kunnen natuurlijke personen en rechtspersonen die in het kader van hun beroepswerkzaamheden een geschil met de Bank hebben, zich richten tot de rechtbanken.


III. Zichtrekeningen Art. 56 – Berekening van interesten De door de Bank toegekende creditintresten zijn afhankelijk van de specifieke modaliteiten van elk rekeningtype. Ze worden tegen de vigerende tarieven berekend op de creditstanden in valuta en gecrediteerd op de rekening die ze opleverde. De debetintresten - die prorata temporis worden berekend op elke debetstand in valuta – zijn door de Cliënt van rechtswege en zonder ingebrekestelling verschuldigd. Onder voorbehoud van wijzigingen voortvloeiend uit bijzondere overeenkomsten of uit de vigerende tarieven, worden deze intresten berekend tegen de vigerende rentevoet voor de periode in kwestie.

Art. 57 – Boeking van interesten De intresten worden jaarlijks berekend en geboekt. De rekeningen die in de loop van een kalendermaand een debet stand in valuta vertoonden, kunnen evenwel, voor de boeking van de intresten, worden afgesloten aan het einde van die maand.

Art. 58 – Afsluiten van een rekening De intresten die nog verschuldigd zijn aan de Cliënt die vraagt zijn rekening definitief af te sluiten, worden ter zijner beschikking gesteld overeenkomstig de modaliteiten voorzien in artikel 34 van het Reglement. De Cliënt kan evenwel slechts over deze intresten beschikken na verloop van de termijn nodig voor de opzoeking en de vereffening van de eventueel nog lopende verrichtingen.


IV. Termijnrekeningen Art. 59 – Modaliteiten en voorwaarden De modaliteiten en voorwaarden van de deposito's op termijnrekeningen worden overeengekomen bij het plaatsen van het deposito of bij de hernieuwing van de termijn. Ze worden bevestigd in een bericht opgesteld door de Bank ten laatste op de dag waarop de termijn - en elke hernieuwing ervan een aanvang neemt.

Art. 60 – Saldo De bedragen gecrediteerd op termijnrekeningen en de saldi hiervan zijn minstens gelijk aan het minimumbedrag vastgelegd door de Bank. Wanneer het saldo van een rekening minder bedraagt dan dit minimumbedrag kan het ter beschikking worden gesteld van de Cliënt op de wijze voorzien in artikel 34 van het Reglement.


V.

Cheques

Art. 61 – Octrooi Chequeformulieren kunnen de Cliënt op zijn verzoek worden bezorgd. De Bank kan niet verplicht worden aan dat verzoek te voldoen of de redenen voor een eventuele negatieve beslissing bekend te maken.

Art. 62 – Provisie op de rekening De uitgifte van een cheque veronderstelt het bestaan van een beschikbare dekking die voldoende is voor de betaling ervan. Ten aanzien van die dekking is artikel 72 van het Reglement van toepassing. De Bank kan de betaling weigeren van cheques die niet of onvoldoende gedekt zouden zijn. Wanneer de Bank dergelijke cheques betaalt, geeft dat aanleiding tot een debetstand op rekening van de Cliënt, waarvan de terugbetaling onmiddellijk, van rechtswege en zonder ingebrekestelling opeisbaar is.

Art. 63 – Vermogen voor het uitschrijven van cheques De Bank kan de Cliënt het vermogen ontzeggen cheques uit te schrijven - mits vergoeding van de eventueel door hem geleden en door hem aangetoonde schade - indien zij van mening is dat deze maatregel zich opdringt op grond van de omstandigheden of van de situatie van de Cliënt. De Bank kan niet worden verplicht de redenen voor haar beslissing bekend te maken; haar beslissing wordt de Cliënt schriftelijk ter kennis gebracht. Vanaf het ogenblik van deze kennisgeving moeten de cheques die door de Bank ter beschikking werden gesteld van de Cliënt of van zijn volmachtdragers en die niet gebruikt zijn, terugbezorgd worden aan de Bank; zo niet staat de Cliënt in voor alle gevolgen voortvloeiend uit het gebruik dat van deze cheques zou kunnen worden gemaakt, meer in het bijzonder in de gevallen bedoeld in artikel 73, derde alinea van het Reglement.

Art. 64 – Weigering van betaling Indien de Cliënt, om welke reden ook, de Bank verzoekt de betaling te weigeren van een cheque uitgegeven aan de hand van een van zijn formulieren, is de Bank verplicht met de zorgvuldigheid die bij haar beroepsuitoefening past, na te gaan of zij dat verzoek al dan niet mag inwilligen. Wanneer zij beslist dat verzoek in te willigen, kan zij desgevallend tegelijkertijd ook beslissen de dekking van de cheque op de rekening van de Cliënt te blokkeren tot de minnelijke of gerechtelijke regeling van het geschil tussen de Cliënt en de begunstigde van de cheque.


Betaaldiensten I. Transacties – Betalingsopdrachten toevertrouwd aan de Bank op initiatief van de Cliënt Art. 65 – Betalingstransactie Behoudens uitzondering voorzien door de wet of het Reglement moet de Bank elke betalingsopdracht of elke betalingstransactie naar behoren door de Cliënt gemachtigd uitvoeren. De betalingsopdracht of een reeks van betalingsopdrachten wordt als toegestaan aangemerkt indien de Cliënt Betaler zijn instemming gegeven heeft met het uitvoeren van een betalingsopdracht. De instemming van de Cliënt moet gegeven worden in de vorm en volgens de procedure overeengekomen in het Reglement en moet in principe de uitvoering van de opdracht voorafgaan. Een toestemming na de uitvoering van de transactie is mogelijk in de mate waarin het Reglement dit expliciet voorziet of indien de Bank en de Cliënt dit expliciet overeenkomen. De toestemming kan op elk moment door de Cliënt worden ingetrokken, overeenkomstig artikel 74 van het Reglement. De toestemming met het uitvoeren van een reeks betalingsopdrachten kan ook ingetrokken worden met als gevolg dat elke latere betalingstransactie moet aangemerkt worden als niet toegestaan. Regels van toepassing op opdrachten gegeven door de Cliënt

Art. 66 – Storting in contanten Indien de Consument bij de Bank contanten deponeert in de valuta van de betaalrekening, zorgt de Bank ervoor dat het bedrag onmiddellijk na het tijdstip van ontvangst van de geldmiddelen beschikbaar wordt gesteld en wordt gevaluteerd. Indien de Cliënt geen Gebruiker is, wordt het bedrag ter beschikking gesteld en gevaluteerd ten laatste op de bankwerkdag volgend op de dag van ontvangst van de geldmiddelen.

Art. 67 – Opdrachten van de klant De opdrachten van de Cliënt worden gegeven: • door middel van formulieren die de Bank ter beschikking stelt, naar behoren ingevuld en met de manuele handtekening van de Cliënt of zijn eventuele gevolmachtigde; • door middel van een elektronisch systeem met de elektronische handtekening van de Cliënt of zijn eventuele gevolmachtigde, zoals voorzien volgens een bijzondere overeenkomst. De Bank beslist, op grond van wat zij meent dat in het belang van de partijen is, over het gevolg dat zij zal geven aan de opdrachten die in een andere vorm gegeven worden, met name: • • • • •

een ander geschrift dan een door haar uitgereikt formulier; een informatiedrager; telegram; fax; telefoon;

Zij kan aanvaarden dergelijke opdrachten uit te voeren of de uitvoering ervan afhankelijk te stellen van de voorafgaandelijke bevestiging ervan, op een wijze die haar goedkeuring wegdraagt. Wanneer de Cliënt geen gebruikmaakt van de formulieren of de elektronische systemen die te zijner beschikking worden gesteld, draagt hij de verantwoordelijkheid voor de risico’s verbonden aan de door hem gekozen vorm van opdrachtverlening, meer in het bijzonder bij vertraging in de uitvoering of vergissing in de interpretatie van de gegeven opdracht. De Cliënt is verantwoordelijk voor de gevolgen die kunnen voortkomen uit misbruik van de documenten en formulieren die hem ter beschikking zijn gesteld, en voor vervalste opdrachten die op hem betrekking hebben, tenzij in geval van kwade trouw of zware fout van de bank.


Art. 68 – Instemming van de Cliënt Voor de opdracht die de Cliënt geeft overeenkomstig bovenstaand artikel is de instemming van de Cliënt vereist wat de uitvoering van de opdracht betreft.

Art. 69 – Uitvoering van de Opdracht Elke opdracht, ongeacht de vorm ervan, bevat de duidelijke vermelding van het voorwerp en de modaliteiten van de uit te voeren verrichting. De Bank kan het onvolledige, onduidelijke, onjuiste of onregelmatige karakter ervan slechts vaststellen wanneer dat onmiskenbaar blijkt uit een snel normaal aandachtig onderzoek. Onmiskenbaar onvolledige, onduidelijke, onjuiste of onregelmatige opdrachten kunnen de Cliënt worden terugbezorgd. Indien de Bank de gegevens ervan evenwel kan rechtzetten, kan zij de opdracht uitvoeren, zonder dat de gevolgen van een eventuele vertraging in de uitvoering of een eventuele vergissing in de beoordeling haar ten laste kunnen worden gelegd, behoudens een zware of intentionele fout van harentwege of van de haar aangestelden. De Cliënt is verantwoordelijk voor de gevolgen die kunnen voortkomen uit misbruik van de documenten en formulieren die hem ter beschikking zijn gesteld, en voor vervalste opdrachten die op hem betrekking hebben, tenzij in geval van kwade trouw of zware fout van de bank.

Art. 70 – Weigering van uitvoering van een opdracht Wanneer alle in voorgaande artikelen bedoelde voorwaarden vervuld zijn, kan de Bank niet weigeren een toegestane opdracht, geïnitieerd door de Cliënt, uit te voeren, onverminderd de toepassing van artikel 12 van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme of andere toepasselijke wetgeving die dit verbiedt. Wanneer de Bank weigert een betalingsopdracht uit te voeren, wordt de Cliënt in kennis gesteld van deze weigering en, indien mogelijk, van de redenen daarvoor en van de procedure voor de correctie van eventuele feitelijke onjuistheden die tot de weigering hebben geleid, onverminderd de toepassing van artikel 12 van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme of andere toepasselijke wetgeving die dit verbiedt. De Bank verstrekt zo spoedig mogelijk de kennisgeving — of stelt deze ter beschikking — overeenkomstig artikel 13 van het Reglement, en in elk geval binnen de termijnen bedoeld in artikelen 78 van het Reglement. Een betalingsopdracht waarvan de uitvoering geweigerd is door de Bank, wordt geacht niet ontvangen te zijn. Een betalingsopdracht waarvan de uitvoering geweigerd werd is geacht niet te zijn ontvangen. Indien de opdracht gegeven werd via een Betaalinstrument dat uitsluitend betrekking heeft op betalingstransacties van maximaal 30 euro ofwel een uitgavenlimiet van 150 euro hebben, of waarop maximaal een bedrag van 150 euro tegelijk kan worden opgeslagen, is de Bank niet verplicht om de Cliënt in kennis te stellen van de weigering van de betalingsopdracht indien het niet uitvoeren ervan voortkomt uit de context.

Art. 71 – Controle De Cliënt zorgt ervoor dat alle documenten, stukken, gegevens, informatie en instructies die de Bank worden meegedeeld of bezorgd, volkomen duidelijk, betrouwbaar en volledig zijn en dat ze in overeenstemming zijn met de vigerende – conventionele, wettelijke en reglementaire – bepalingen en gebruiken. Indien de Bank zich moet baseren op documenten, stukken, gegevens of informatie die zij op grond van haar controlemogelijkheden zoals die bestaan binnen de bankgebruiken en het zakenleven, niet kan verifiëren, kan zij de echtheid, de geldigheid, de juistheid of de draagwijdte ervan niet waarborgen. Dat geldt meer in het bijzonder voor de documenten opgesteld door derden, onder andere diegene die de Bank in opdracht en voor rekening van de Cliënt moet ontvangen of afleveren, betalen of innen.

Art. 72 – Provisie De Cliënt zorgt te gelegener tijd – op de te debiteren rekening – voor voldoende dekking voor de uitvoering van zijn debetopdrachten.


Indien de rekening diverse rubrieken telt, meer in het bijzonder in verschillende munten, wordt voor dekking gezorgd in de rubriek en in de munt vermeld in de opdracht. De Cliënt erkent dat de eventuele tegoeden op een ander rekeningnummer, in een andere rubriek of een andere munt dan die vermeld in zijn opdracht, geen dekking vormen voor die opdracht. Hij aanvaardt evenwel dat de Bank in dat geval het recht heeft gebruik te maken van de mogelijkheid tot automatische transfer, zoals voorzien in artikel 28 van het Reglement. De Bank heeft het recht de uitvoering van elke opdracht waarvoor geen of onvoldoende dekking voorhanden is, te weigeren of op te schorten.

Art. 73 – Bewaring van documenten De Cliënt bewaart met de grootste zorgvuldigheid alle documenten – van welke aard ook, zoals formulieren, betaalmiddelen en diverse kaarten – die de Bank hem ter beschikking stelt. Indien hij over een elektronische handtekening of een geheime code beschikt, verbindt hij zich ertoe ze in geen geval bekend te maken en alle nodige voorzorgen te nemen om de vertrouwelijkheid ervan te vrijwaren. Onder voorbehoud van de aansprakelijkheidsbeperkingen hem toegekend door de wet, draagt hij alle gevolgen die kunnen voortvloeien uit de diefstal of het verlies van die documenten en/of de – al dan niet vrijwillige – verspreiding van zijn elektronische handtekening of zijn geheime code, alsook het onrechtmatige gebruik dat van dat alles zou kunnen worden gemaakt.

Art. 74 – Herroeping en wijziging van een opdracht De Cliënt kan een betalingsopdracht niet herroepen zodra de opdracht door de Bank van de Betaler werd ontvangen, tenzij anders is bepaald in onderhavig artikel. In de gevallen bedoeld in artikel 88 van het Reglement, kan de Cliënt een betalingsopdracht ten laatste herroepen aan het eind van de bankwerkdag die de overeengekomen dag voorafgaat. Elke herroeping of wijziging van een opdracht moet schriftelijk aan de Bank worden meegedeeld, de handtekening van de opdrachtgever of zijn eventuele lasthebber dragen en duidelijk de herroepen of gewijzigde opdracht vermelden. Op die instructies zijn de bepalingen van artikel 67 van het Reglement van toepassing. De Bank verbindt zich ertoe de herroeping van een opdracht in aanmerking te nemen vanaf de bankwerkdag volgend op de ontvangst ervan indien de betrokken opdracht inmiddels niet werd uitgevoerd. De Bank verbindt zich ertoe de wijziging van een opdracht in aanmerking te nemen vanaf de derde bankwerkdag volgend op de ontvangst indien de betrokken opdracht inmiddels niet werd uitgevoerd. Zij tracht evenwel in de mate van haar mogelijkheden ermee rekening te houden nog vóór het verstrijken van die termijn. Indien de opdracht gegeven werd via een Betaalinstrument dat uitsluitend betrekking heeft op betalingstransacties van maximaal 30 euro ofwel een uitgavenlimiet van 150 euro hebben, of waarop maximaal een bedrag van 150 euro tegelijk kan worden opgeslagen, kan de Cliënt Betaler de betalingsopdracht niet herroepen na de betalingsopdracht te hebben overgemaakt of na zijn instemming te hebben voor de uitvoering van de Betalingstransactie aan de Begunstigde. Regels van toepassing op de uitvoering van transacties door de Bank

Art. 75 – Uitvoeringsmodaliteiten De Bank beoordeelt, met de zorgvuldigheid die bij haar beroepsuitoefening past, de uitvoeringsmodaliteiten van de opdrachten van de Cliënt.

Art. 76 – Informatie Voor elke gegeven Betalingsopdracht geïnitieerd door de Cliënt, verstrekt de Bank, op verzoek van de Cliënt, betreffende deze specifieke opdracht of transactie, expliciete informatie betreffende de maximale uitvoeringstermijn en de kosten die door de Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 32

Cliënt moeten betaald worden, en desgevallend, de uitsplitsing van de bedragen van de kosten. Deze informatie wordt beschouwd als zijnde geldig verstrekt via de rekeninguittreksels overeenkomstig artikels 49 en volgende van het Reglement. Indien de opdracht gegeven werd, of de Betalingstransactie werd geïnitieerd via een Betaalinstrument dat uitsluitend betrekking heeft op betalingstransacties van maximaal 30 euro ofwel een uitgavenlimiet van 150 euro hebben, of waarop maximaal een bedrag van 150 euro tegelijk kan worden opgeslagen, verstrekt de Bank aan de Cliënt Betaler enkel de informatie over de belangrijkste kenmerken van de Betaaldienst, met inbegrip van de manier waarop het Betaalinstrument kan gebruikt worden, de aansprakelijkheid, de ontvangen kosten en andere concrete informatie die nodig is om een beslissing met kennis van zaken te nemen alsook duidt zij de plaats aan waar de andere informatie en voorwaarden bepaald door de wet op de betaaldiensten gemakkelijk beschikbaar zijn.

Art. 77 – Kosten De betalingen worden uitgevoerd in euro of elke andere munt goedgekeurd door de Bank. Wanneer de Cliënt een opdracht geeft, maken de Bank, de bank van de Begunstigde en de tussenpersonen van de banken het volledige bedrag van de betalingstransactie over en houden op het overgemaakte bedrag geen kosten in. De Begunstigde en zijn bank kunnen evenwel overeenkomen dat deze laatste zijn kosten inhoudt op het overgemaakte bedrag, voordat de Cliënt wordt gecrediteerd. In voorkomend geval worden het volledige bedrag van de betalingstransactie en de kosten afzonderlijk vermeld in de informatie die aan de Cliënt wordt verstrekt. Indien andere dan de in vorige alinea bedoelde kosten worden ingehouden op het overgemaakte bedrag, zorgt de Bank ervoor dat de Begunstigde het volledige bedrag van de betalingstransactie geïnitieerd door de Betaler ontvangt. In het geval dat de Betalingstransactie geïnitieerd wordt door of via de Begunstigde, zorgt zijn bank ervoor dat de Begunstigde het volledige bedrag van de betalingstransactie ontvangt.

Art. 78 – Uitvoeringstermijn 1. Algemene regel De bank zorgt ervoor dat, na ontvangst zoals bepaald in artikel 81 van het reglement, het bedrag van een nationale betalingstransactie uiterlijk aan het einde van de eerstvolgende werkdag gecrediteerd wordt op de rekening van de Begunstigde. Deze termijn wordt verlengd met een extra werkdag in het geval van Betalingstransacties die worden geïnitieerd op papier. De Bank zorgt ervoor dat de valutadatum van debitering van de rekening van de Cliënt niet voor het moment ligt waarop het bedrag van de transacties gedebiteerd is van deze rekening. De Bank dient een interne registratie bij te houden van de betalingstransacties gedurende een periode van tenminste vijf jaar te rekenen vanaf de uitvoering van de transacties. 2. Nationale elektronische betalingen Voor de uitvoering van nationale betalingstransacties elektronisch geïnitieerd tussen twee betaalrekeningen, van de Betaler en van de Begunstigde, binnen de Bank, is de in vorige paragraaf bedoelde termijn herleid tot het einde van dezelfde bankwerkdag waarop het moment van ontvangst plaatsvindt zoals bepaald in artikel 81 van het Reglement. 3. Betalingstransacties binnen de Europese Unie Voor de uitvoering van Betalingstransacties binnen de Europese Unie, is de in de eerste paragraaf van onderhavig artikel bedoelde termijn 4 werkdagen te rekenen vanaf het moment van ontvangst zoals bepaald in artikel 81 van het Reglement. 4. Overgangsregeling geldig tot 1 januari 2012 a. Nationale betalingen geïnitieerd door de Begunstigde De bank zorgt ervoor dat, na ontvangst zoals bepaald in artikel 81 van het reglement, het bedrag van een nationale betalingstransactie uiterlijk aan het einde van de derde werkdag die volgt, gecrediteerd wordt op de rekening van de Bank van de Begunstigde. Deze termijn wordt verlengd met een extra werkdag in het geval van Betalingstransacties die worden geïnitieerd op papier. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 33

b. Grensoverschrijdende Betalingen Voor de uitvoering van grensoverschrijdende Betalingstransacties, is de in de eerste paragraaf van onderhavig artikel bedoelde termijn 3 werkdagen te rekenen vanaf het moment van ontvangst zoals bepaald in artikel 81 van het Reglement. Deze termijn wordt verlengd met een extra werkdag in het geval van Betalingstransacties die worden geïnitieerd op papier.

Art. 79 – Rekeningnummer De Cliënt aanvaardt dat – gelet op de technische noodzakelijkheid waarvoor de Bank gesteld is – de uitvoering van de opdrachten gebeurt op basis van rekeningnummers, zowel wat betreft de rekeningen van de opdrachtgever als die van de begunstigden van de gegeven opdrachten. Hij aanvaardt dat een eventueel gebrek aan overeenstemming tussen de vermelde rekeningnummers en de identiteit van hetzij de opdrachtgever, hetzij de begunstigde, geen beletsel vormt voor de uitvoering van de betrokken opdracht. Deze bepaling doet geenszins afbreuk aan de toepassing van artikel 89 van het Reglement.

Art. 80 – Unieke identificator Een betalingsopdracht uitgevoerd in overeenstemming met de unieke identificator, wordt geacht correct te zijn uitgevoerd wat betreft de in de unieke identificator gespecificeerde begunstigde. Indien de unieke identificator die door de Cliënt is verstrekt, onjuist is, is de Bank uit hoofde van artikel 87 van het Reglement niet aansprakelijk voor de niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie. De Bank levert evenwel redelijke inspanningen om de met de betalingstransactie gemoeide geldmiddelen terug te verkrijgen. De Bank kan terugbetalingskosten aanrekenen aan de Cliënt. Indien de Cliënt informatie verstrekt bovenop de precieze informatie of over de unieke identificator die de Cliënt moet verschaffen om zijn Betalingsopdracht correct te kunnen uitvoeren, is de Bank alleen aansprakelijk voor de uitvoering van betalingstransacties overeenkomstig de unieke identificator die door de gebruiker van betaaldiensten is verstrekt.

Art. 81 – Ontvangst van de opdracht Het tijdstip van ontvangst van de betalingsopdracht is het tijdstip waarop de rechtstreeks door de Cliënt of onrechtstreeks door of via een begunstigde gegeven betalingsopdracht door de Bank wordt ontvangen. Indien het tijdstip van ontvangst voor de Bank niet op een werkdag valt, wordt de ontvangen betalingsopdracht geacht op de eerstvolgende werkdag te zijn ontvangen. Het uiterste tijdstip, na welk tijdstip een ontvangen betalingsopdracht geacht wordt op de eerstvolgende werkdag te zijn ontvangen, is opgenomen in een bijzonder document dat als bijlage aan het Reglement zal gevoegd worden Indien de Cliënt die een betalingsopdracht initieert, en de Bank overeenkomen dat de uitvoering van de betalingsopdracht aanvangt hetzij op een specifieke datum, hetzij aan het einde van een bepaalde termijn, hetzij op de dag waarop de betaler geldmiddelen ter beschikking van zijn Bank heeft gesteld, wordt het tijdstip van ontvangst van de opdracht voor de toepassing van artikel 78 van het Reglement geacht op de overeengekomen dag te vallen. Indien de overeengekomen dag geen werkdag is voor de Bank, wordt de betalingsopdracht geacht op de eerstvolgende werkdag te zijn ontvangen. In dat geval, kan de Cliënt een Betalingsopdracht herroepen ten laatste op het einde van de werkdag die de overeengekomen dag voorafgaat.

Art. 82 – Opdracht na datum Onverminderd artikel 78 van het Reglement, wordt elke opdracht met een uitvoeringsdatum door de Bank op de vermelde datum uitgevoerd, op voorwaarde dat: • ze uiterlijk de derde bankwerkdag vóór de vermelde vervaldatum in het bezit is van de Bank; • ze desgevallend werd gegeven aan de hand van het formulier daarvoor vereist volgens de van toepassing zijnde – conventionele, wettelijke en reglementaire- bepalingen en gebruiken. Indien de overeengekomen dag geen werkdag is voor de Bank, wordt de betalingsopdracht geacht op de eerstvolgende werkdag te zijn ontvangen. De Bank staat niet in voor de gevolgen van een eventuele vertraging in de uitvoering van opdrachten die niet voldoen aan deze voorwaarden of aan één ervan. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 34

Art. 83 – Tussenpersoon Indien de Bank het geschikt acht, kan zij – op kosten van de Cliënt – voor de uitvoering van diens opdrachten een beroep doen op de tussenkomst van een of meer Belgische of buitenlandse, door haar gekozen derden, tenzij de Cliënt zelf uitdrukkelijk die derde(n)/tussenperso(o)n(en) heeft aangewezen. In dat laatste geval draagt de Cliënt de volledige verantwoordelijkheid voor zijn keuze.

Art. 84 – Bewaring van waarden De bedragen of waarden die aan de Bank worden toevertrouwd, worden bewaard op de plaats die zij het meest geschikt acht, desgevallend onder toezicht van een derde. In dat geval zijn de bepalingen van artikel 83 van het Reglement van toepassing.

Art. 85 – Informatie Nadat het bedrag van een afzonderlijke betalingstransactie van de rekening van de Cliënt is gedebiteerd of, indien de betaler geen betaalrekening gebruikt, verleent de Bank hem, na ontvangst van de betalingsopdracht, onverwijld de volgende informatie: • een referentie aan de hand waarvan de Cliënt kan uitmaken om welke betalingstransactie het gaat en desgevallend, de informatie betreffende de Begunstigde; • het bedrag van de Betalingstransactie in de valuta waarin de betaalrekening van de Cliënt wordt gedebiteerd of in de voor de betalingsopdracht gebruikt valuta; • het bedrag van de voor de betalingstransactie door de Cliënt verschuldigde kosten en, desgevallend, de uitsplitsing daarvan, ofwel de aan te Cliënt aan te rekenen interesten; • indien van toepassing, de bij de betalingstransactie door de Bank gehanteerde wisselkoers en het bedrag van de betalingstransactie na die valutawissel; • de valutadatum van de debitering of de datum van ontvangst van de betalingsopdracht. De in de vorige alinea bedoelde informatie wordt op vraag van de Betaler eenmaal per maand kosteloos verstrekt of ter beschikking gesteld op de overeengekomen wijze die de betaler de mogelijkheid biedt informatie ongewijzigd op te slaan en te reproduceren, teneinde hem toe te laten zijn uitgaven op een redelijke manier bij te houden. Deze informatie wordt beschouwd als rechtsgeldig gegeven via de rekeninguittreksels overeenkomstig artikels 49 en volgende van het Reglement. Indien de betalingsopdracht werd geïnitieerd via een Betaalinstrument dat uitsluitend betrekking heeft op betalingstransacties van maximaal 30 euro ofwel een uitgavenlimiet van 150 euro hebben, of waarop maximaal een bedrag van 150 euro tegelijk kan worden opgeslagen, verstrekt de Bank of stelt ze ter beschikking enkel een referentie die de Cliënt toelaat de betalingstransactie te identificeren, het bedrag en de kosten en/of in het geval van verschillende gelijkaardige betalingstransacties aan dezelfde begunstigde, uitsluitend informatie over het totale bedrag en de kosten van deze betalingstransacties. De Bank is niet verplicht de in de vorige alinea bedoelde informatie te verstrekken of beschikbaar te stellen als het betaalinstrument anoniem wordt gebruikt of als de verstrekking hiervan voor de betalingsdienstaanbieder uit technisch oogpunt onmogelijk is. De Bank biedt de Cliënt betaler echter een mogelijkheid de opgeslagen bedragen te verifiëren.

Art. 86 – Bewijs van uitvoering Het bewijs van de uitvoering van de aan de Bank toevertrouwde opdrachten, voorzien in bovenstaand artikel, wordt op voldoende wijze geleverd door de rekeningafschriften, de afrekeningen en/of de briefwisseling, opgemaakt met welke middelen ook, met inbegrip van elektronische, die de Bank de Cliënt bezorgt. Bij ontstentenis van een dergelijk document wordt dat bewijs geleverd door de inschrijving van de verrichting in de boeken van de Bank. Voor de opdrachten bezorgd via elektronische middelen stelt de Bank een samenvattende staat op – verkregen en weergegeven volgens om het even welk technisch procedé – met vermelding van alle gegevens van de verrichting; die samenvattende staat vormt het bewijs van zowel de verlening van de opdracht en de inhoud ervan als van de uitvoering ervan door de Bank.


Art. 87 – Aansprakelijkheid Wanneer een betalingsopdracht door de Cliënt wordt geïnitieerd, is de Bank, onverminderd de toepassing van de artikelen 72, 80 en 36.2 van het Reglement, en 3, en 54, jegens de betaler aansprakelijk voor de juiste uitvoering van de betalingstransactie voor zover ze tegenover de Cliënt en, desgevallend, tegenover de Bank van de Begunstigde kan bewijzen dat de bank van de Begunstigde het bedrag van de betalingstransactie heeft ontvangen overeenkomstig artikel 78 van het Reglement. In dergelijk geval het de bank is van de Begunstigde die aansprakelijk is voor de goede uitvoering van de Betalingstransactie jegens de Begunstigde. Wanneer de Bank aansprakelijk is uit hoofde van de eerste alinea, betaalt hij de Cliënt onverwijld het bedrag van de nietuitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie terug en herstelt hij, in voorkomend geval, de betaalrekening die met dat bedrag was gedebiteerd, in de toestand zoals die geweest zou zijn mocht de gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie niet hebben plaatsgevonden. Wanneer een betalingstransactie niet of gebrekkig is uitgevoerd en de betalingsopdracht door of Cliënt was geïnitieerd, tracht de Bank, op verzoek van de Cliënt, ongeacht de aansprakelijkheid uit hoofde van onderhavige paragraaf en de wet op de betaaldiensten, onmiddellijk de betalingstransactie te traceren en stelt hij de Cliënt op de hoogte van zijn onderzoek. Bovendien is de Bank aansprakelijk jegens de Cliënt, voor de kosten waarvoor zij verantwoordelijk is en de interesten die de Cliënt worden aangerekend wegens niet-uitvoering of gebrekkige uitvoering van de betalingstransactie. De Cliënt heeft ook recht op aanvullende vergoedingen voor eventueel verder financiële gevolgen naast die waarin deze afdeling voorziet.

Art. 88 – Schade De Bank kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de schade die de Cliënt zou lijden ten gevolge van: • gebeurtenissen van overmacht; • beslissingen genomen door de Belgische, buitenlandse of internationale gestelde of feitelijke autoriteiten; met inbegrip van de wettelijke verplichtingen voorzien door de nationale wetgevingen of door de Europese Unie; • verrichtingen bevolen in geval van oorlog, onlusten, opstand of bezetting van het grondgebied door buitenlandse of illegale strijdkrachten, door personen bekleed met een feitelijke macht; • gewapende overvallen; • elke andere abnormale of onvoorziene omstandigheid die niet onder controle van de Cliënt of van de Bank valt, waarvan de gevolgen onvermijdelijk zouden zijn geweest ondanks alle gedane inspanningen. De Cliënt aanvaardt dat de Bank niet aansprakelijk kan worden gesteld wanneer de menselijke en/of technische middelen nodig voor de uitvoering van de verrichtingen in gebreke blijven wegens redenen die haar niet toe te schrijven zijn, met inbegrip van de ontreddering van haar diensten ten gevolge van staking van haar personeel, het – zelfs tijdelijk en om welke reden ook – buiten gebruik zijn van haar computers, de vernietiging of het uitwissen van de gegevens die ze bevatten of de onderbreking van om het even welke van haar communicatiemiddelen. Zo ook aanvaardt hij dat de gevolgen van vergissingen of vertragingen te wijten aan andere instellingen of organismen en van elk ander feit of elke andere handeling door derden, de Bank niet ten laste kunnen worden gelegd. De Cliënt is verantwoordelijk voor de gevolgen die kunnen voortkomen uit misbruik van de documenten en formulieren die hem ter beschikking zijn gesteld, en voor vervalste opdrachten die op hem betrekking hebben, tenzij in geval van kwade trouw of zware fout van de bank. Dit artikel geldt onder voorbehoud van de eventuele toepassing van artikel 3.


II.

Transacties – Betalingsopdrachten uitgevoerd door de Bank waarvoor de Cliënt Begunstigde is

Art. 89 – Ter beschikking stellen van de geldmiddelen De Cliënt verleent de Bank de toestemming om de rekening of een van de rekeningen waarvan hij bij haar houder is, te crediteren met alle bedragen en/of waarden die de Bank, in opdracht van derden, gevraagd wordt op om het even welke wijze te zijner beschikking te stellen, meer in het bijzonder d.m.v. transfer naar een andere rekening van de Cliënt in haar boeken of naar een rekening geopend op naam van de Cliënt bij een andere financiële instelling.

Art. 90 – Valutadatum De valutadatum van de creditering van de betaalrekening van de begunstigde valt uiterlijk op de werkdag waarop het bedrag van de betalingstransactie op de rekening van de bank van de begunstigde wordt gecrediteerd. De bank van de begunstigde zorgt ervoor dat het bedrag van de betalingstransactie ter beschikking van de begunstigde komt onmiddellijk nadat het bedrag op de rekening van de begunstigde is gecrediteerd. De valutadatum van debitering van de betaalrekening van de Cliënt Betaler, valt niet voor het moment waarop het bedrag van de betalingstransactie gedebiteerd wordt van deze betaalrekening. Dit artikel geldt onder voorbehoud van de eventuele toepassing van artikel 78 van het Reglement.

Art. 91 – Bevestiging van een transactie Indien de Cliënt Begunstigde is van een afzonderlijke betalingstransactie, verleent de Bank aan de Cliënt, nadat de transactie werd uitgevoerd, onverwijld op papier of via een andere duurzame drager, in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen en in duidelijke en bevattelijke vorm verstrekt in de taal van het taalgebied waar de betaaldienst wordt aangeboden of in een andere taal die tussen de partijen is overeengekomen, de volgende informatie: • een referentie aan de hand waarvan de Cliënt Begunstigde kan uitmaken om welke betalingstransactie het gaat en desgevallend, alle informatie meegedeeld betreffende de betalingstransactie; • het bedrag van de Betalingstransactie uitgedrukt in de valuta waarin de betaalrekening van de Cliënt Begunstigde wordt gecrediteerd; • het bedrag van de voor de betalingstransactie verschuldigde kosten en, desgevallend, de uitsplitsing daarvan, ofwel de aan te Cliënt Begunstigde aan te rekenen interesten; • indien van toepassing, de bij de betalingstransactie door de Bank van de Cliënt begunstigde gehanteerde wisselkoers en het bedrag van de betalingstransactie na die valutawissel; • de valutadatum van creditering. De in de vorige alinea bedoelde informatie wordt op vraag van de Cliënt begunstigde eenmaal per maand kosteloos verstrekt of ter beschikking gesteld op papier op de overeengekomen wijze die de betaler de mogelijkheid biedt informatie ongewijzigd op te slaan en te reproduceren, teneinde hem toe te laten zijn uitgaven op een redelijke manier bij te houden. Indien de betalingsopdracht werd geïnitieerd via een Betaalinstrument dat uitsluitend betrekking heeft op betalingstransacties van maximaal 30 euro ofwel een uitgavenlimiet van 150 euro hebben, of waarop maximaal een bedrag van 150 euro tegelijk kan worden opgeslagen, verstrekt de Bank of stelt ze ter beschikking enkel een referentie die de Cliënt toelaat de betalingstransactie te identificeren, het bedrag en de kosten en/of in het geval van verschillende gelijkaardige betalingstransacties aan dezelfde begunstigde, uitsluitend informatie over het totale bedrag en de kosten van deze betalingstransacties. De Bank is niet verplicht de in de vorige alinea bedoelde informatie te verstrekken of beschikbaar te stellen als het betaalinstrument anoniem wordt gebruikt of als de verstrekking hiervan voor de betalingsdienstaanbieder uit technisch oogpunt onmogelijk is. De Bank biedt de Cliënt betaler echter een mogelijkheid de opgeslagen bedragen te verifiëren.

Art. 92 – Afloop van een transactie Elke terbeschikkingstelling aan de Cliënt van bedragen of waarden – hetzij in contanten, hetzij door inschrijving op rekening of op om het even welke andere manier – krachtens een verrichting waarvan de afloop nog niet gekend of definitief is, maakt een voorschot uit van de Bank aan de Cliënt onder voorbehoud van de goede afloop van de betrokken verrichting, zelfs indien het Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 37

beding “onder gebruikelijk voorbehoud” niet uitdrukkelijk werd vermeld op de documenten met betrekking tot de genoemde verrichting. De voorwaarde van goede afloop is vervuld door de afwikkeling van de verrichting binnen een redelijke termijn, rekening houdend met de aard van de verrichting. Bij gebrek aan een dergelijke afwikkeling verbindt de Cliënt zich ertoe aan de Bank onmiddellijk een bedrag terug te betalen gelijk aan het bedrag dat hij ontving of aan de tegenwaarde van de waarden die hem werden bezorgd, verhoogd met de intresten. Hij aanvaardt dat, in een dergelijk geval, dat bedrag en de bijbehorende intresten zonder voorafgaande kennisgeving van zijn rekening worden gedebiteerd. Hij aanvaardt eveneens dat de Bank in datzelfde geval automatisch de waarden opneemt die bij haar in bewaargeving gebleven zouden zijn.

Art. 93 – Correspondent De bedragen of waarden die de Cliënt toekomen uit hoofde van verrichtingen uitgevoerd via een Belgische of buitenlandse correspondent van de Bank zijn door de Cliënt slechts verworven vanaf het ogenblik dat de Bank effectief en definitief in het bezit ervan is en dat ongeacht elke mededeling – uitgaande van of ontvangen door een van de betrokken partijen – die de uitvoering van de verrichting zou aankondigen of bevestigen.

Art. 94 – Tegoeden in vreemde munten De tegoeden in vreemde munten, ingeschreven op de rekening van de Cliënt, zijn begrepen in een globale inschrijving op rekeningen op naam van de Bank bij haar correspondenten. Het lot ervan is onlosmakelijk verbonden met dat van de aldus gevormde tegenpost. Bijgevolg zijn ze – van rechtswege en onmiddellijk – onderworpen aan alle gevolgen van de wettelijke en reglementaire, fiscale of andere bepalingen van toepassing in het land van de betrokken munt en/of in het land van de correspondenten, van alle maatregelen die door de overheden van die landen worden genomen, en van alle gevallen van overmacht die er zich zouden kunnen voordoen. Onder voorbehoud van de gebeurlijke toepassing van artikel 3, kunnen de eventuele schadelijke gevolgen die voor de Cliënt zouden kunnen voortvloeien uit voornoemde omstandigheden, de Bank niet ten laste worden gelegd, meer in het bijzonder wanneer de aldus ontstane situatie zou leiden tot een gehele of gedeeltelijke schrapping, waardevermindering, onbeschikbaarheid of renteloosheid van de tegoeden van de Bank in de betrokken landen. De tegoeden in euro kunnen begrepen zijn in elke rekening geopend op naam van de Bank bij haar correspondenten in elke lidstaat van de Europese Unie waarvan de munteenheid zal vervangen zijn door de genoemde enige munt. De bepalingen van de vorige alinea zijn in dergelijk geval van toepassing.


III.

Transacties – Betalingsopdrachten uitgevoerd door de Bank op initiatief van een Begunstigde

Art. 95 – Betalingstransactie Wanneer een betalingsopdracht of betalingstransactie die geïnitieerd is door of via de begunstigde, is zijn bank, onverminderd de toepassing van de artikelen 72, 80 en 36.2 van het Reglement, jegens de begunstigde aansprakelijk voor de juiste uitvoering van de betalingstransactie aan de Bank in de hoedanigheid van bank van de Betaler, overeenkomstig artikel 77, alinea 3 van het Reglement. Wanneer de bank van de Begunstigde aansprakelijk is uit hoofde van bovenstaande alinea, geeft ze de betrokken betalingsopdracht onmiddellijk door aan de Bank van de betaler. De bank van de begunstigde is, onverminderd de toepassing van de artikelen 72, 80 en 36.2 van het Reglement, aansprakelijk jegens de begunstigde voor het behandelen van de geldtransactie overeenkomstig zijn verplichtingen krachtens artikel 91 van het Reglement. Wanneer de bank van de begunstigde aansprakelijk is uit hoofde van bovenstaande alinea, zorgt zij ervoor dat het bedrag van de betalingstransactie onmiddellijk ter beschikking van de begunstigde wordt gesteld zodra de rekening van de bank van de begunstigde met het overeenkomstige bedrag is gecrediteerd. Bij een niet-uitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie waarvoor de bank van de begunstigde niet aansprakelijk is uit hoofde van de voorgaande alinea’s, is de bank in de hoedanigheid van bank van de Cliënt betaler aansprakelijk jegens de Cliënt betaler. Wanneer de Bank in de hoedanigheid van de bank van de Cliënt Betaler aansprakelijk is uit hoofde van bovenstaande alinea, betaalt hij, in voorkomend geval, de betaler onverwijld het bedrag van de niet-uitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie terug en herstelt hij onverwijld de betaalrekening die met dat bedrag was gedebiteerd, in de toestand zoals die geweest zou zijn mocht de gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie niet hebben plaatsgevonden. Bij een niet-uitgevoerde of gebrekkig uitgevoerde betalingstransactie en waarvoor de betalingstransactie geïnitieerd is door of via de Begunstigde, tracht de bank van laatstgenoemde, op verzoek, ongeacht de aansprakelijkheid uit hoofde van onderhavig artikel, onmiddellijk de betalingstransactie te traceren en stelt hij de begunstigde op de hoogte van zijn onderzoek.

Art. 96 – Terugbetaling De Cliënt mag gedurende een termijn van 8 weken vanaf de datum waarop de fondsen gedebiteerd werden terugbetaling vragen van een verrichting die door of via de begunstigde begonnen is. Binnen de tien werkdagen na ontvangst van een verzoek om terugbetaling betaalt de Bank ofwel het volledige bedrag van de betalingstransactie terug, ofwel motiveert zij waarom zij weigert tot terugbetaling over te gaan, met opgave van de instanties waarbij de Cliënt de zaak aanhangig kan maken indien hij de aangevoerde motivering niet aanvaardt. De Cliënt mag alleen gebruik maken van deze weigering als hij een Cliënt consument is. In het kader van een Europese domiciliëring 'Core' mag de Cliënt gedurende 8 weken vanaf de datum waarop de fondsen gedebiteerd werden terugbetaling vragen van een betalingstransactie. Als de gelaakte invordering niet door een geldige opdracht gedekt is, bedraagt de terugbetalingsperiode 13 maanden. De terugbetaling van een betalingstransactie gebeurt op vraag van de Cliënt betaler. De bank van wie terugbetaling wordt gevraagd, moet de bank van de Cliënt betaler terugbetalen en zich vervolgens tot haar Cliënt schuldeiser/leverancier wenden. De bank van de Cliënt betaler mag de bank van de schuldeiser/leverancier interest aanrekenen voor de onrechtmatig betaalde invorderingen. Dezelfde regels gelden als de bank de bank van de schuldeiser/leverancier is. De Cliënt betaler mag geen terugbetaling vragen van een toegelaten transactie van een 'B2B' Europese domiciliëring.

Art. 97 – Domiciliëring 1. De domiciliëring DOM80 De Cliënt kan alle financiële of commerciële documenten, in euro, die op hem getrokken of uitgeschreven zijn, betaalbaar stellen aan de loketten van de Bank d.m.v. debitering van zijn rekening. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 39

De totstandkoming van de domiciliëring vereist het verlenen van een lastgeving door de Cliënt aan, naargelang, één of meerdere van de hierna volgende personen: • de Begunstigde; • de bank van de Begunstigde; • de Bank. De Cliënt moet hiervan een exemplaar ontvangen. Ongeacht of de lastgeving bedoeld in bovenstaande alinea, al dan niet is opgenomen in hetzelfde document van de hoofdverbintenis waarvan zij uitvoering waarborgt, beantwoordt de lastgeving minstens aan de volgende voorwaarden: • een uitdrukkelijke instemming van de Cliënt; • de te geven volmacht moet uitdrukkelijk naar het onderliggende contract verwijzen dat op zijn beurt de draagwijdte van de gedomicilieerde vorderingen bepaalt. De domiciliëring kan slechts rechtgeldig tot stand komen indien de Cliënt voorafgaand in kennis werd gesteld van de onderliggende overeenkomst. Indien het juiste bedrag of de datum van debitering niet bepaald is bij het sluiten van de domiciliëring, geeft de begunstigde hiervan kennis aan de Cliënt op de overeengekomen datum binnen een redelijke termijn voorafgaand aan het initiëren van iedere betalingstransactie. Voor de inwerkingtreding van de wet van 10 december 2009 op de betaaldiensten, blijven de lopende mandaten, gegeven in het kader van een domiciliëring rechtsgeldig tot aan hun opzegging of herziening. Veranderingen in het beheer van de domiciliëring ingevolge wijzigingen van de beheersovereenkomsten gesloten tussen de betrokken banken en desgevallend de begunstigde zijn tegenstelbaar aan de betaler mits naleving van de procedure en voorwaarden bedoeld in artikel 39 van het Reglement. Deze domiciliëring dient “bijzonder” te zijn, d.w.z. blijken uit de vermelding van het te debiteren genormaliseerde rekeningnummer op het document. Door de vermelding in de bijzondere of algemene domiciliëring van het te debiteren rekeningnummer geeft de Cliënt als plaats van betaling het adres aan van de zetel van de Bank waar die rekening wordt gehouden. 2. De Europese domiciliëring SEPA (Single Euro Payments Area) a.

Voorwaarden

De Europese domiciliëring SEPA 'Core' kan zowel in België als binnen de SEPA-zone gebruikt worden om betalingen in euro uit te voeren tussen twee betaalrekeningen die geopend zijn bij betalingsdienstaanbieders die in de SEPA-zone gevestigd zijn. De Europese domiciliëring SEPA 'Business-to-Business' of 'B2B' kan zowel in België als binnen de SEPA-zone gebruikt worden om betalingen in euro uit te voeren tussen twee betaalrekeningen die geopend zijn bij betalingsdienstaanbieders die in de SEPAzone gevestigd zijn. De Europese domiciliëring SEPA 'B2B' voldoet bovendien aan de volgende kenmerken en voorwaarden: • • • •

de betaler mag geen consument zijn; de Cliënt die er de betaler van is, moet de bank een ondertekende kopie bezorgen van alle opdrachten voor de Europese domiciliëring SEPA 'B2B' die hij aan begunstigden zou hebben toegewezen; die wordt dan beschouwd als een bevestiging van elke verleende lastgeving; de Cliënt moet de bank inlichten over alle wijzigingen of herroepingen van hiervoor bedoelde opdrachten en dat uiterlijk aan het eind van de werkdag voor de dag dat de betreffende wijziging of herroeping gevolgen heeft en in elk geval voor de vervaldatum die met de begunstigde is overeengekomen; bij de uitvoering van een Europese domiciliëring SEPA 'B2B' controleert de bank, voor ze de betaalrekening van de Cliënt die geen consument is debiteert, of de gegevens van de opdracht die bij de eerste vraag om betaling van de begunstigde zijn ontvangen, overeenstemmen met de gegevens die de Cliënt heeft overhandigd. Naast de minimale controle van de samenhang van de inlichtingen (juist rekeningnummer, rekening niet geblokkeerd voor Europese domiciliëringen), wordt die controle alleen bij de eerste aanbieding van een domiciliëring systematisch uitgevoerd.

Ongeacht of het om een Europese domiciliëring SEPA 'Core' of 'B2B' gaat, blijft een Cliënt schuldeiser/leverancier die in het kader van de Europese domiciliëring geen nieuwe invorderingen aanbiedt verantwoordelijk voor de gevolgen van zijn eerdere invorderingen. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 40

Naast de mogelijkheid die de betaler en de begunstigde hebben om een opdracht voor de Europese domiciliëring SEPA te herroepen, behoudt de bank zich het recht voor om een domiciliëring te schrappen als er 36 maanden na de laatste aanbieding geen andere aanbiedingen voor deze domiciliëring zijn geweest. b. Procedure (van toepassing op Europese domiciliëringen SEPA 'Core' en 'B2B') De Cliënt schuldeiser/leverancier die een Europese domiciliëring wenst in te stellen, sluit met de bank een overeenkomst af over de regels en voorwaarden van de Europese domiciliëring. Op basis van deze overeenkomst ontvangt de bank de instructies van de schuldeiser/leverancier en voert ze uit. De bank kent de schuldeiser/leverancier een identificatienummer toe dat in alle landen van de SEPA-zone geldig is. Voor elke nieuwe opdracht geeft de Cliënt schuldeiser/leverancier de bank samen met elke invordering de elektronische gegevens door van de opdracht die op deze invordering betrekking heeft (opdracht ondertekend door de betaler en in een elektronische vorm omgezet). De bank van de Cliënt schuldeiser/leverancier geeft deze elektronische gegevens in verband met de opdracht aan de bank van de betaler door ter begeleiding van alle invorderingen. Bij de eerste invordering van een recurrente reeks of de unieke invordering geeft de Cliënt schuldeiser/leverancier zijn vorderingen minstens 6 werkdagen voor de gewenste inningsdatum door aan de bank. Voor latere recurrente invorderingen geeft de Cliënt schuldeiser/leverancier zijn invorderingen minstens 3 werkdagen voor de gewenste inningsdatum door aan de bank. De Cliënt schuldeiser/leverancier ontvangt voor de inning van de bank informatie over de toestand (in XML-formaat). De Cliënt schuldeiser/leverancier verbindt zich ertoe om de bank alle wijzigingen door te geven in verband met de gegevens die op de Europese domiciliëringsopdracht moeten worden vermeld (naam, adres, identificatie van de schuldeiser, enz.). Alle invorderingen, vragen om annulering en rechtzettingen moeten door de schuldeiser/leverancier in XML-formaat worden doorgegeven aan de bank. De bank van de Cliënt schuldeiser/leverancier verzendt de vorderingen, vergezeld van informatie over de Europese Domiciliëring, naar de bank van de betaler die de rekening van haar Cliënt debiteert (onder voorbehoud van de gevallen voorzien in punt c van dit artikel). Dezelfde regels gelden als de bank de bank van de betaler is. c.

Weigering - herroeping - annulering - rechtzetting van een inning (van toepassing op Europese domiciliëringen SEPA 'Core' en 'B2B')

De bank van de Cliënt betaler mag een vordering (R-transacties) voor de datum van de interbancaire verrekening weigeren (onuitvoerbare Europese Domiciliëring): • vanwege technische redenen die gevonden zijn door de bank, de bank van de schuldeiser/leverancier of het systeem voor verrekening en vereffening; • op eigen initiatief, bijvoorbeeld in geval van een ontoereikend saldo of als de betreffende rekening geblokkeerd of afgesloten is (zowel voor als na de vereffening. In dat laatste geval gaat het om een onbetaalde Europese domiciliëring); • op vraag van de Cliënt betaler en dat vanaf de dag dat die laatste de aankondiging heeft ontvangen en uiterlijk op de vervaldag van de invordering (geweigerde Europese domiciliëring). De Cliënt schuldeiser/leverancier mag een of meerdere invorderingen herroepen voordat deze aan de bank van de betaler zijn doorgegeven. De Cliënt schuldeiser/leverancier of de bank van de Cliënt schuldeiser/leverancier kunnen een invordering ten laatste annuleren op het moment dat de bank van de betaler gedebiteerd is. Als een invordering niet moet worden uitgevoerd, kan de Cliënt schuldeiser/leverancier of de bank (van de Cliënt schuldeiser/leverancier) een verrichting tot rechtzetting opstarten en dat binnen de twee bankwerkdagen na de vereffeningsdatum. Als deze termijn overschreden is of als de schuldeiser/leverancier de betaler een ander bedrag dan het oorspronkelijk gedebiteerde bedrag wenst terug te betalen, moet de Cliënt schuldeiser/leverancier een overschrijving gebruiken.


Art. 98 – Opzegging 1. De domiciliëring DOM80 Een domiciliëring en de hiermee verbonden lastgeving kan door elke partij te allen tijde rechtsgeldig worden opgezegd, door de kennisgeving aan de medecontractant. De opzegging van de domiciliëring door de Cliënt betaler is rechtsgeldig, en tegenstelbaar aan al zijn lasthebbers, wanneer de Cliënt betaler hiervan kennis geeft hetzij aan zijn schuldeiser, hetzij aan zijn Bank. 2. De Europese domiciliëring SEPA (Single Euro Payments Area) De opzegging van de domiciliëring 'Core' door de Cliënt betaler vindt plaats bij de schuldeiser/leverancier. De Cliënt betaler moet de bank niet over de annulering van de domiciliëring inlichten. De Cliënt schuldeiser/leverancier die de Europese domiciliëring SEPA 'Core' wenst op te zeggen, moet dat aan de bank melden. De opzegging van de domiciliëring 'B2B' door de Cliënt betaler vindt plaats bij de schuldeiser/leverancier. De Cliënt betaler moet de bank inlichten over de annulering van de domiciliëring. De Cliënt schuldeiser/leverancier die de Europese domiciliëring SEPA 'B2B' wenst op te zeggen, moet dat aan de bank melden.

Art. 99 – Herroeping – weigering van uitvoering 1. Herroeping van een betalingstransactie door de Cliënt Wanneer de betalingstransactie door of via de begunstigde is geïnitieerd, kan de Cliënt betaler de betalingsopdracht niet herroepen nadat hij de betalingsopdracht of zijn instemming met de uitvoering van de betalingstransactie aan de begunstigde heeft verstrekt. In het geval van een domiciliëring en onverminderd de rechten inzake terugbetaling kan de Cliënt betaler de betalingsopdracht evenwel herroepen, op eigen kosten, ten laatste aan het einde van de werkdag die voorafgaat aan de overeengekomen dag waarop de betaalrekening wordt gedebiteerd. Indien een betalingstransactie geïnitieerd door of via de Begunstigde herroepen wordt, of in het geval van domiciliëring en onverminderd het recht op terugbetaling, is de instemming van de Begunstigde vereist. 2. Niet-weigering van uitvoering van een Betalingsopdracht door de Bank Indien alle in voorgaande artikels opgesomde voorwaarden vervuld zijn, kan de Bank niet weigeren een toegestane betalingsopdracht uit te voeren, geïnitieerd door of via een begunstigde, onverminderd de toepassing van artikel 12 van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme of andere toepasselijke wetgeving die dit verbiedt.


Bankkaarten I.

Inleiding

Art. 100 – Voorwaarden van de diensten Onderhavig hoofdstuk definieert de specifieke rechten, plichten en verantwoordelijkheden die het gebruik van de debetkaart, van de Protonfunctie, van de voorafbetaalde kaart Multicard en/of van de kredietkaart zowel voor de titularis van de rekening en de titularis van de kaart als voor de bank met zich meebrengt. Voor de toepassing van onderhavig hoofdstuk worden volgende definities gehanteerd: De kaart: een debetkaart, een voorafbetaalde kaart en/of een kredietkaart, uitgegeven door de bank en voorzien van een magneetstrook en - met uitzondering van de voorafbetaalde kaart – met een geïntegreerd circuit (chip) die de houder de mogelijkheid biedt om gebruik te maken van de diensten die in het hoofdstuk over de bankkaarten worden beschreven; De titularis van de kaart: de natuurlijke persoon of rechtspersoon op wiens naam en voor wiens gebruik de bank een kaart heeft afgeleverd en die alle functies zoals beschreven in het hoofdstuk over de bankkaarten mag gebruiken; De titularis van de rekening: de natuurlijke persoon of rechtspersoon, op wiens naam de bankrekening werd geopend; De rekening: de rekening waaraan de kaart gekoppeld is in het systeem; Het laden: verrichting waarmee een bedrag in het geheugen van de chip wordt geladen voor het gebruik van de elektronische portemonnee Proton. Onderhavig hoofdstuk is van toepassing wanneer de titularis van de kaart of van de rekening een consument is en de wet betreffende de betalingsdiensten van toepassing is. Bij tegenstrijdigheid tussen een ander artikel van het reglement enerzijds, en een artikel van onderhavig hoofdstuk of een van de dwingende bepalingen van deze wet anderzijds, heeft onderhavig hoofdstuk of in voorkomend geval de wettelijke bepaling voorrang ten overstaan van de titularis van de kaart of van de rekening. Bij tegenspraak tussen onderhavig hoofdstuk en een dwingende bepaling van deze wet, heeft de bepaling voorrang. Alle andere bepalingen van het reglement die niet indruisen tegen de dwingende bepalingen van deze wet blijven van toepassing op de titularis van de kaart.


II.

Algemene voorwaarden van de kaarten

Art. 101 – Voorwaarden van de diensten De kaart is strikt persoonlijk en, behoudens verder vermelde uitzondering, niet overdraagbaar aan een derde. De titularis van de rekening en de titularis van de kaart zijn verantwoordelijk voor zijn misbruik. De kaart heeft een beperkte geldigheidsduur. De BMPB kan, op vraag van de titularis van de rekening, kaarten afleveren aan een of meerdere mandatarissen of aan de derden die worden aangeduid door de titularis van de rekening en van deze laatste de toelating hebben om de debetkaart voor de voorziene functies te gebruiken. De kaart moet op eenvoudig verzoek, zelfs niet-gemotiveerd, worden teruggeven aan de BMPB en in elk geval bij afloop van de geldigheidsduur. Behoudens andersluidend bericht via aangetekend schrijven, drie maanden voor de vervaldatum van de kaart, heeft de BMPB de mogelijkheid om deze automatisch te verlengen (met uitzondering van de voorafbetaalde kaarten). Indien de kaart op naam van een mandataris werd uitgegeven, wordt de nieuwe kaart rechtstreeks aan hem geleverd. Het spreekt vanzelf dat de BMPB geen verantwoording moet afleggen voor het niet-verlengen van de kaart. De kaart blijft de eigendom van de BMPB.

Art. 102 – Toekenningsvoorwaarden van de kaart De bank kan naar eigen goeddunken weigeren om een kaart af te geven aan elke persoon die niet aan de aanvaardingscriteria voldoet (bijvoorbeeld risico land, embargo, enz.). De BMPB beslist dus vrij over de toekenning van de kaart. De houder moet de bank alle operationele informatie meedelen die nuttig is voor de gepaste computerverwerking of de gegevens op het aanvraagformulier invullen, namelijk: zijn naam, zijn adres, zijn verblijfplaats, zijn rijksregisternummer, het nummer van zijn identiteitsdocument, enz. Vervalste of afgekapte informatie vormt een afdoend motief om de kaart te annuleren of haar gebruik te eindigen. De afgifte van een kaart gebeurt pas nadat de klant een recto-versokopie heeft overhandigd van een identiteitsdocument dat nog niet vervallen is (identiteitskaart, paspoort, verblijfskaart) en waarop een herkenbare foto staat. De kaart wordt niet afgeleverd of wordt tijdelijk opgeschort indien deze voorwaarden niet worden nageleefd (waarbij de kosten voor de klant zijn). Volgende voorwaarden moeten minstens voldaan zijn: • de aanvrager moet als titularis van de rekening een rekening bij BMPB hebben of openen; • de titularis van de rekening kan de kaart aanvragen voor zichzelf of voor een of meerdere mandatarissen, die over (de) rekening(en) mogen beschikken die aan de kaart gekoppeld is (zijn) of voor een derde. De titularis van de rekening betaalt jaarlijkse een royalty voor de kaart, berekend volgens de vigerende tarieven ter zake. De titularis van de rekening kan in alle agentschappen van de BMPB of via internet kennis nemen van deze tarieven. Deze royalty wordt op voorhand betaald via het debet van de rekening waaraan de kaart gekoppeld is.

Art. 103 – Toegang en beveiliging Voor het gebruik van zijn kaart in de terminals en geldautomaten die vanuit technisch oogpunt geschikt zijn en in overeenstemming met het reglement, ontvangt de klant of de titularis van de kaart een geheime code, speciaal berekend en rechtstreeks als vertrouwelijke brief ter attentie van de titularis van de kaart geprint door de computer en via afzonderlijke brief opgestuurd binnen de dagen volgend op de toekenning van de kaart. Deze code is de unieke identifier voor het gebruik van de kaart. Bepaling voor de voorafbetaalde kaart: de geheime code en de voorafbetaalde kaart mogen onmiddellijk aan de klant gegeven worden op het ogenblik dat hij de kaart aanvraagt in het agentschap. De Cliënt mag de geheime code niet veranderen. De bank verzekert de vertrouwelijkheid van deze code in zijn eigen organisatie en de netwerken waartoe de kaart toegang verleent. De klant of de titularis van de kaart moet de vertrouwelijkheid van deze code op zijn beurt strikt respecteren. Indien niet alle betrokken partijen zorgen voor de vertrouwelijkheid van deze code en de controle ter zake, lopen zowel de bank als de klant ernstige risico’s, in het bijzonder bij misbruik van de kaart.


De klant of de houder van een kredieten/of debetkaart kan de geheime code zelf wijzigen met bepaalde toestellen, zoals de nationale geldautomaten. Ook in dat geval moet hij de vertrouwelijkheid van alle kaarten strikt respecteren. De klant of de titularis van de kaart neemt volgende voorzorgsmaatregelen om de veiligheid van de kaart en de vertrouwelijkheid van de code te verzekeren: • hij stelt zijn kaart nooit ter beschikking van een derde (ook niet van een kennis, een mandataris of een familielid). De kaart is persoonlijk en niet overdraagbaar; • bij ontvangst van een kaart plaatst hij onmiddellijk zijn handtekening in het daarvoor voorziene vakje; • indien de geldigheidsduur van de kaart vervallen is of hij de kaart niet meer kan gebruiken, vernielt hij ze onmiddellijk (bijvoorbeeld na vaststelling van een technisch gebrek of een veiligheidsgebrek waardoor de bestaande kaart moet worden vervangen); • hij zorgt er steeds voor dat hij zijn kaart op zak heeft of op een veilige plaats bewaart. Hij laat de kaart dus nooit zonder toezicht, bijvoorbeeld op zijn werkplaats, in zijn wagen of op een plaats die toegankelijk is voor derden (bijvoorbeeld een sportzaal); • hij gebruikt zijn kaart enkel voor de functies waarvoor deze bestemd is, zoals beschreven in onderhavig hoofdstuk; • bij de uitvoering van een betaling bij een handelaar mag hij zijn kaart nooit uit het oog verliezen, indien nodig verplaatst hij zich naar de plaats waar de kaart in de betaalterminal wordt gebruikt. Hij moet erop toezien dat zijn kaart enkel voor de uitvoering van een betaling wordt gebruikt. Bij de teruggave van de kaart door de handelaar moet hij zich ervan vergewissen dat zijn eigen kaart wordt teruggegeven; • bij de mededeling van de gegevens van de kaart (zoals het kaartnummer) aan een “derde” (zoals bij de uitvoering van aankopen op afstand), zorgt hij ervoor dat de betrokken “derde” (handelaar) voldoende gekend is en dat de overdracht van de gegevens van de kaart voldoende beveiligd is (bij een website bijvoorbeeld nagaan of deze uitgerust is met een veiligheidssysteem voor de overdracht van de gegevens. Indien niet, dan heeft hij er alle belang bij om de verrichting niet uit te voeren of om voor een alternatieve en beveiligde betaalmodus te kiezen). Hij zal bij deze gelegenheid nooit zijn geheime code meedelen, behalve via elektronische identificatie; • vanaf ontvangst van het bericht met zijn geheime code doet hij al het nodige om de vertrouwelijkheid van deze code te verzekeren door deze uit het hoofd te leren, het bericht met de code onmiddellijk te vernietigen en de meegedeelde code zo snel mogelijk aan te passen in een van de hiervoor uitgeruste toestellen (nationale geldautomaten); • bij de wijziging van de geheime code kiest hij een nieuwe code die niet vanzelfsprekend is voor derden (zoals deel van zijn geboortedatum; postnummer van de gemeente, deel van een telefoonnummer; …); • de wijziging van een geheime code in een code die ook voor andere kaarten en toegangsmiddelen kan worden gebruikt, verhoogt het risico bij eventueel misbruik en moet worden vermeden; • hij zal zijn geheime code nooit aan een derde meedelen, zelfs niet aan een kennis, een mandataris of een familielid; • hij zal de geheime code nooit samen met de kaart bewaren, deze nergens opschrijven – zelfs niet onder een gecodeerde vorm – en niet in een computerbestand registreren; • bij het gebruik van de geheime code aan geldautomaten en/of betaalterminals zorgt hij ervoor dat hij zijn geheime code discreet invoert, bijvoorbeeld door het toetsenbord met een hand af te schermen, zich niet laat afleiden door een derde en dat niemand hem bestudeert terwijl hij zijn geheime code invoert; • indien hij gerechtvaardigde redenen heeft om aan te nemen dat de vertrouwelijkheid van zijn code geschonden is, wijzigt hij zijn code onmiddellijk aan een van de toestellen die hiervoor zijn uitgerust (nationale geldautomaten). Indien deze laatste oplossing niet mogelijk is (omdat hij in het buitenland verblijft bijvoorbeeld), laat hij zijn kaart onmiddellijk blokkeren en vraagt indien nodig een nieuwe kaart, samen met een nieuwe geheime code; • hij zal zijn geheime code nooit gebruiken om zich toegang te verlenen tot een self-bankingzone van een bank. Indien de geheime code toch wordt gevraagd om toegang tot deze zones te krijgen, neemt hij onmiddellijk contact op met de bank; • om onregelmatigheden vast te stellen, bewaart hij alle bewijsstukken van de afnemingen en de betalingen en controleert de inhoud onmiddellijk aan de hand van de overzichten die hem worden opgestuurd of ter beschikking gesteld door de onderneming, zoals de maandelijkse uitgavenstaten. Hij neemt onmiddellijk contact op met de bank indien hij onregelmatigheden vaststelt. Deze voorzorgsmaatregelen zijn zo belangrijk en zo vanzelfsprekend, dat hun niet-naleving wordt beschouwd als een ernstige nalatigheid uit hoofde van de klant of van de titularis van de kaart, zodat de beperking van de aansprakelijkheid van de klant en van de titularis van de kaart niet zal gelden bij verlies of diefstal van de kaart. Indien de klant of de titularis van de kaart zijn geheime code vergeten zou zijn, kan hij deze altijd afnemen bij de bank. Hij ontvangt dan opnieuw een persoonlijke mededeling van zijn eigen geheime code. De bewijslast op het gebied van fraude, opzet of de ernstige nalatigheid ligt bij de bank.


Art. 104 – Verlies, diefstal of misbruik van de kaart 1. Aangifte bij Card Stop Bij diefstal of verlies van zijn kaart moet de klant, en eventueel de titularis van de kaart, onmiddellijk contact opnemen met Card Stop en het verlies of de diefstal aangeven. Card Stop is 7 dagen op 7 en 24 u op 24 bereikbaar op het nummer 070/34.43.44 (of het faxnummer 070/34.43.55) – en is bereikbaar vanuit het buitenland op het nummer + 32 (0) 70/34.43.44. Bovenstaande alinea geldt niet wanneer de verloren of gestolen kaart uitsluitend betrekking heeft op betalingsverrichtingen van maximum 30 euro per verrichting of een uitgavenplafond van 150 euro, of een geldvoorraad waarvan het bedrag nooit hoger is dan 150 euro, en niet toelaat om het latere gebruik ervan te blokkeren of te voorkomen. Elke klant of titularis van de kaart heeft er belang bij om dit telefoonnummer steeds bij de hand te hebben, indien mogelijk in het geheugen van zijn telefoon en zijn gsm. Om redenen van veiligheid en bewijsvoering kunnen de gesprekken met Card Stop worden opgenomen. Card Stop geeft elke aangifte onmiddellijk een uniek referentienummer. Dit referentienummer wordt bij de aangifte onmiddellijk meegedeeld aan de gesprekspartner van Card Stop (de klant of de titularis van de kaart) en is het bewijs van de aangifte. De klant of de titularis van de kaart moet dit referentienummer zorgvuldig bewaren en melden bij elke latere communicatie of briefwisseling betreffende het verlies of de diefstal. 2. Aangifte bij de politie Naast de aangifte bij Card Stop moet de klant of de titularis van de kaart het verlies of de diefstal van zijn kaart onmiddellijk aangeven bij de politie. De politie stelt een proces-verbaal van zijn aangifte op en overhandigt hem een kopie. 3. Mededeling van het referentienummer en van het proces-verbaal aan de bank Na de aangifte bij Card Stop en de aangifte bij de politie moet de klant en/of titularis van de kaart het verlies of de diefstal voor alle zekerheid ook aangeven bij de bank en het referentienummer van Card Stop meedelen, alsook een exemplaar van het procesverbaal van aangifte bij de politie. De klant en/of titularis van de kaart bewaart een kopie van de aangifte, wat de latere communicatie met de bank vergemakkelijkt. 4. Gevolgen van het verlies of van de diefstal 1. Tot op het ogenblik van de kennisgeving aan Card Stop blijft de klant verantwoordelijk voor alle gevolgen van het verlies of de diefstal. Deze aansprakelijkheid is echter beperkt tot een bedrag van 150 euro, BEHALVE indien de klant of de titularis van de kaart zich schuldig heeft gemaakt aan een ernstige nalatigheid of van een frauduleuze akte, in welk geval deze beperking van de aansprakelijkheid niet van toepassing is. Onverminderd alles wat al werd benadrukt over de elementaire maatregelen voor de beveiliging van de kaart en de geheime code, worden meer bepaald als ernstige nalatigheden beschouwd: • het opschrijven van de geheime code onder een gemakkelijk herkenbare vorm, onder welke vorm ook, op de kaart of een document of de opslag ervan in computerbestanden; • het verlies of de diefstal niet aangeven zodra de klant en/of de titularis van de kaart er kennis van heeft (een dergelijke aangifte mag niet worden uitgesteld); • een derde mogelijkheid, ongeacht wie, de mogelijkheid geven om de geheime code te kennen en/of de kaart te gebruiken; • de bank of de door haar aangeduide entiteit (Card Stop) niet onmiddellijk inlichten over het verlies of van de diefstal van de kaart of elk willekeurig incident, zoals wanneer de kaart werd opgeslokt of geblokkeerd door een terminal - de bank of de door haar aangeduide entiteit niet onmiddellijk inlichten over fouten, onregelmatigheden of onverschuldigde boekingen op de rekeningoverzichten of -uittreksels; • de kaart in een voertuig of een voor het publiek toegankelijke plaats achterlaten, behalve wanneer de kaart zich in een gesloten lade of kast bevindt. Worden als voor het publiek toegankelijke plaatsen beschouwd, alle plaatsen waartoe een groot aantal personen daadwerkelijk toegang heeft zonder dat het om openbare plaatsen gaat; • weigering om klacht in te dienen bij de politiediensten en een kopie af te geven aan de bank; • gebruik van de kaart in strijd met de contractuele voorwaarden betreffende de uitgifte en het gebruik; • de kaart niet aan de bank teruggeven wanneer deze dat vraagt. De bewijslast op het gebied van fraude, opzet of de ernstige nalatigheid ligt bij de bank. Wanneer de betalende klant niet frauduleus gehandeld heeft en de niet-naleving van de plichten die hij krachtens het reglement heeft, niet opzettelijk gebeurde, is zijn verlies in volgende gevallen niet voor zijn rekening, in afwijking op het voorgaande: Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 46

• indien het betalingsinstrument werd gebruikt zonder fysieke aanwezigheid en zonder elektronische identificatie; • indien het betalingsinstrument door een derde werd gekopieerd of ten onrechte werd gebruikt, op voorwaarde dat de betalende klant op het ogenblik van de betwiste verrichting in bezit was van het betalingsinstrument. 2. De aansprakelijkheid van de klant voor de gevolgen van het verlies of van de diefstal wordt opgeschort zodra de aangifte werd gedaan bij Card Stop, BEHALVE indien kan worden bewezen dat de klant of de titularis van de kaart frauduleus gehandeld heeft. Dat is meer bepaald het geval wanneer blijkt dat de klant of de titularis van de kaart de kaart zelf blijft gebruiken ondanks de kennisgeving. Indien na een kennisgeving aan Card Stop zou blijken dat de kaart na het verlies of de diefstal en zelfs voor de aangifte zonder fysieke aanwezigheid of elektronische identificatie werd gebruikt, draagt de klant de financiële gevolgen niet, behalve in geval van ernstige nalatigheid of fraude zoals hoger beschreven. Bovenstaande alinea geldt niet wanneer de verloren of gestolen kaart uitsluitend betrekking heeft op betalingsverrichtingen van maximum 30 euro per verrichting of een uitgavenplafond van 150 euro, of een geldvoorraad waarvan het bedrag nooit hoger is dan 150 euro, en niet toelaat om het latere gebruik ervan te blokkeren of te voorkomen. 3. Indien de bank de gepaste middelen voor de kennisgeving van het verlies, van de diefstal of van de verduistering van de kaart niet levert in overeenstemming met artikel 108.1.17 van het reglement, moet de klant de financiële gevolgen van het gebruik van deze kaart niet dragen, behoudens frauduleuze handelingen door hem.

Art. 105 – Kostprijs van de diensten De functies Bancontact, Mister Cash, Maestro die de elektronische diensten voor betaling en geldafneming in België en in het buitenland vertegenwoordigen en de Protonfunctie worden afgeleverd tegen betaling van een jaarlijkse royalty die vooraf betaald wordt op het einde van elk jaar via debet van de rekening. Tijdens het eerste gebruiksjaar wordt de jaarlijkse royalty volledig gefactureerd indien de debetkaart in het 1e semester van het jaar wordt afgegeven. Indien de kaart in het 2de semester van het eerste gebruiksjaar wordt afgegeven, wordt de royalty voor de helft aangerekend op basis van de jaarlijkse bijdrage. De bijdrage voor kredietkaarten wordt elk jaar op de verjaardag van de creatie van de kaart verrekend op de rekening van de kaarthouder. De kostprijs van de diensten gekoppeld aan de debetkaart, de kredietkaart en de voorafbetaalde kaart staat in het overzicht van de tarieven dat in alle agentschappen van de bank en op de website van de bank ter beschikking wordt gesteld van de klanten. Bij een vroegtijdige stopzetting van de contractuele betrekkingen tussen de bank en de klant-consument geldt artikel 40 van het reglement in elk geval. In overeenstemming met artikel 40 van het reglement kan de vroegtijdige stopzetting van de kaart aanleiding geven tot een terugbetaling van de jaarlijkse beheerkost. De BMPB moet echter geen enkele terugbetaling doen indien de vernietiging of de beschadiging van de kaart te wijten is aan een fout of een nalatigheid van de houder of van de drager.

Art. 106 – Recht op verzaking ingeval van contract op afstand Wanneer het contract op afstand wordt afgesloten, heeft de titularis van de kaart het recht om bedoeld contract op afstand te verzaken gedurende een opzeggingstermijn van 14 kalenderdagen vanaf de ondertekening van het contract en dit, zonder straf en zonder een reden op te geven. Om zijn recht op verzaking uit te oefenen, moet de titularis van de kaart zijn beslissing binnen de 14 dagen via aangetekend schrijven aan volgend adres: “Banca Monte Paschi Belgio S.A., c/o Operationele diensten, Joseph IIstraat 24 te B-1000 Brussel”, meedelen aan de bank. Hij moet zijn in twee gesneden kaart aan de brief toevoegen. De titularis die zijn recht op verzaking gebruikt, moet de kosten voor de afnemingen met de kaarten zo snel mogelijk en ten laatste binnen de 30 kalenderdagen te rekenen na de verzendingsdatum van hoger vermelde aangetekende brief terugbetalen. Bij gebrek aan verzaking binnen hoger vermelde termijn, is het contract definitief afgesloten en kan enkel worden beëindigd tegen de voorwaarden die voorzien zijn voor de stopzetting van de betrekkingen. Bij verrichting met de kaart binnen de 14 kalenderdagen kan het recht op verzaking niet meer worden uitgeoefend.


Art. 107 – Teruggave van de kaart De titularis van de rekening en de titularis van de kaart verbinden er zich toe de kaart of de kaarten onmiddellijk terug te geven aan de BMPB: • bij blokkering of de definitieve afsluiting van de rekening(en) die gekoppeld is (zijn) aan de kaart, ongeacht de redenen; • telkens wanneer de BMPB dat om gegronde redenen vraagt. Het gebruik van de kaart na de vraag van teruggave wordt beschouwd als een inbreuk die aanleiding kan geven tot strafrechtelijke vervolgingen. Verder verbindt de titularis van de rekening er zich toe om de kaart die aan een mandataris of een derde werd overhandigd, terug te geven wanneer hij het mandaat van deze persoon herroept, of wanneer het mandaat van deze persoon om willekeurige wettelijke redenen afloopt of nog, wanneer de BMPB dat om gegronde redenen vraagt. De titularis van de rekening is verantwoordelijk voor elke schade die te wijten is aan het feit dat de titularis van de kaart zijn kaart niet heeft teruggegeven ondanks de herroeping van zijn mandaat. Hij is bovendien verantwoordelijk voor alle transacties die voor de teruggave van de kaart werden uitgevoerd. De BMPB behoudt zich het recht voor om de kaart te laten blokkeren telkens wanneer dat nodig is voor de veiligheid van de systemen of het behoud van zijn financiële belangen en deze van de titularis van de rekening, en meer bepaald in de volgende gevallen: • • • •

wanneer opeenvolgend driemaal een verkeerde geheime code werd ingevoerd; wanneer de kaart als defect wordt beschouwd; wanneer de kaart vergeten werd in de geldautomaat of de terminal van het verkooppunt; als er op verzoek van de kaarthouder of de rekeninghouder of op initiatief van de BMPB, de netwerkbeheerder van Bankcontact, Mister Cash en Proton of enig ander gelijkaardig netwerk verzet wordt aangetekend; • wanneer de rekening(en) die aan de kaart gekoppeld is (zijn), wordt (worden) afgesloten of geblokkeerd of wanneer blijkt dat de titularis van de kaart of van de rekening zijn verbintenissen niet naleeft, meer bepaald op het gebied van afdoende provisie van de rekening die aan de kaart gekoppeld is; • wanneer de overeenkomst wordt beëindigd door de BMPB, de titularis van de kaart of de titularis van de rekening.

Art. 108 – Bepalingen die gelden wanneer de titularis van de rekening een consument is 1. Plichten en verantwoordelijkheden van de bank Onderstaande bepalingen wijken in geen geval af van de bepalingen van de vorige hoofdstukken. 1.

De bank stuurt de klant met regelmatige tussenpozen en op zijn minst eenmaal per jaar een bericht met de voorzorgsmaatregelen die de klant en de titularis van de kaart moeten nemen om elk misbruik van de kaart te voorkomen.

2.

De bank garandeert het geheim van de identificatieen authentificeringsmiddelen die ter beschikking worden gesteld van de titularis van de kaart en draagt de risico’s voor de verzending van de identificatieen authentificeringsmiddelen naar de houder indien deze niet persoonlijk worden overhandigd. De verzendingskosten zijn ten laste van de klant.

3.

De bank draagt de verzendingsrisico’s van de kaart, of van elke veiligheidsvoorziening op maat voor deze kaart, voor overhandiging aan de klant en/of titularis van de kaart; deze laatste moet zich, vóór de overhandiging van zijn kaart, aanbieden in het verkooppunt waar zijn zichtrekening gedomicilieerd is. Bepaling voor de voorafbetaalde kaart: de bank draagt de verzendingsrisico’s van de voorafbetaalde kaart tot de ontvangst en op voorwaarde dat er geen geld op werd gezet om de kaart te activeren. Indien de houder geld op de kaart zet voor hij deze ontvangen heeft, stemt hij ermee in om de verzendingsrisico’s te dragen bij verzending van de voorafbetaalde kaart naar het adres dat de houder heeft opgegeven. Het is daarom aanbevolen om te wachten tot de kaart is aangekomen om deze voor de eerste keer te laden.

4.

De kaart blijft geldig tot de laatste dag van de maand en het jaar die op de kaart worden vermeld. De bank stelt voor de vervaldag een nieuwe kaart ter beschikking van de klant of van de titularis van de kaart, behoudens indien het gebruikrecht van de kaart wordt beëindigd of wanneer de klant of de titularis van de kaart zelf afziet van elk nieuw gebruik van de kaart. De klant of de titularis van de kaart kan de nieuwe kaart ophalen bij het verkooppunt waar de betrokken rekening gedomicilieerd is. Bij ontvangst van de nieuwe kaart moeten ze de vorige kaart teruggeven aan de bank of vernietigen door deze in stukken te snijden. De klant neemt de kosten voor de verlenging van een kaart voor zijn rekening indien hij het gebruikrecht niet ten laatste twee maanden voor de vervaldag beëindigt.


Bepaling voor de voorafbetaalde kaart: de kaart blijft geldig tot de laatste dag van de maand en het jaar die op de kaart worden vermeld en ze wordt niet verlengd. Daarom wordt aan de titularis van de kaart gevraagd om het saldo volledig op te gebruiken voor de eindvervaldatum zodat de kaart op de laatste geldigheidsdag een nulsaldo heeft. De titularis van de kaart kan een nieuwe kaart vragen bij een agentschap van de bank of in een verkooppunt van een partner. Bij ontvangst van de nieuwe kaart, moet hij de oude kaart doorknippen zodat de magneetstrook niet meer kan worden gebruikt en het nummer niet herkenbaar is. De houder betaalt de aankoopkosten van de nieuwe kaart. 5.

De bank verhindert elk nieuw gebruik van de kaart na aangifte van het verlies of de diefstal van de kaart waarvan hoger sprake is; ze kan ook elk nieuw gebruik verhinderen zodra ze werd ingelicht over een vergissing, een onregelmatigheid of een onterechte boeking. Bovenstaande alinea geldt niet wanneer de verloren of gestolen kaart uitsluitend betrekking heeft op betalingsverrichtingen van maximum 30 euro per verrichting of een uitgavenplafond van 150 euro, of een geldvoorraad waarvan het bedrag nooit hoger is dan 150 euro, en niet toelaat om het latere gebruik ervan te blokkeren of te voorkomen.

6.

De bank garandeert de correcte uitvoering van de verrichtingen die correct en reglementair werden ingevoerd door de klant of de titularis van de kaart via de terminals en toestellen met het logo van de kaart, of die werden uitgevoerd door middel van een naar behoren door de klant en/of de titularis van de kaart ondertekend borderel, op voorwaarde dat de klant of de titularis van de kaart de gebruiksvoorwaarden en -modaliteiten strikt hebben nageleefd bij het gebruik van de kaart voor de betrokken verrichtingen. Ze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik van de kaart in toestellen van andere netwerken en/of tegen de gebruiksvoorwaarden en -modaliteiten in. Bepaling voor de voorafbetaalde kaart: de bank garandeert de goede uitvoering van de verrichtingen die correct en reglementair werden ingevoerd door de titularis van de kaart via de terminals en toestellen met het logo MasterCard die de verrichtingen onmiddellijk kunnen respecteren binnen de grenzen van het beschikbare saldo en op voorwaarde dat de titularis van de kaart de gebruiksvoorwaarden en -modaliteiten strikt hebben nageleefd bij het gebruik van de kaart voor de betrokken verrichtingen. Ze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik van de kaart in toestellen van andere netwerken of terminals en toestellen die het beschikbare saldo op het ogenblik van de transactie niet kunnen controleren en die de verrichtingen niet onmiddellijk kunnen registreren.

7.

De klant en de titularis van de kaart moeten de kaart gebruiken in overeenstemming met de bepalingen van het reglement en de gebruiksmodaliteiten die via de toestellen en terminals of andere kanalen worden meegedeeld. Verder nemen ze alle redelijke voorzorgsmaatregelen om de veiligheid van de kaart en de vertrouwelijkheid van de code te verzekeren.

8.

Noch de klant, noch de titularis van de kaart kunnen een opdracht herroepen die met de kaart werd gegeven.

9.

Zowel de klant als de titularis van de kaart verbindt er zich toe om hun handtekening onmiddellijk op de daartoe voorziene strook te zetten zodra ze de kaart ontvangen.

10. De klant en de titularis van de kaart moeten hun kaart onmiddellijk teruggeven aan de bank, die steeds eigenaar van de kaart zelf blijft, wanneer het gebruikrecht van de kaart afloopt, bij afsluiting van de rekening waaraan de kaart gekoppeld is, wanneer de bank het om veiligheidsredenen vraagt of in het kader van een onderzoek. De klant bekrachtigt dat de kaart die voor zijn rekening aan een titularis van de kaart wordt afgeleverd, in die gevallen aan de bank wordt teruggegeven, alsook wanneer de gebruiksrechten of de volmachten van de titularis van de kaart aflopen. De klant staat als enige in voor de gevolgen van de niet-teruggave van de kaarten. 11. De bank behoudt zich het recht voor om de kaart te blokkeren of te laten inhouden door de geldautomaat, de betaalterminal of de handelaar voor objectief gemotiveerde redenen die betrekking hebben op de veiligheid van de kaart en van het systeem of voor haar financiële belangen of deze van de titularis van de rekening, zodra er een vermoeden is van niettoegelaten of frauduleus gebruik van de kaart en, in het geval van een kredietkaart, telkens wanneer er een verhoogd risico bestaat dat de klant zijn betalingsplicht niet kan naleven. Het gaat meer bepaald om volgende gevallen: -

wanneer de kaart defect is; wanneer driemaal na elkaar een verkeerde code wordt ingetoetst; wanneer de kaart in de geldautomaat, de betaalterminal of bij de handelaar wordt vergeten; wanneer de titularis van de kaart (enkel voor zijn kaart) of de klant (voor een of elke kaart die voor zijn rekening werd afgeleverd) verzet aantekent tegen het gebruik van de kaart; wanneer de klant en/of de titularis van de kaart de kaart moet teruggeven; wanneer blijkt dat de titularis van de kaart het verbod op de overschrijding van het beschikbare saldo op de gekoppelde rekening niet naleeft of wanneer de uitgavenlimiet niet wordt gerespecteerd. Wanneer het gebruik van de kaart niet gebeurt in overeenstemming met de richtlijnen van het reglement.

In dat geval licht de bank de betaler, op de overeengekomen manier en onverminderd de toepassing van artikel 59, §3 van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet, in over de blokkering en dit, indien mogelijk voor de kaart geblokkeerd is of ten laatste onmiddellijk erna. De informatie uit de vorige alinea moet niet worden meegedeeld indien deze wordt doorkruist door objectief gemotiveerde veiligheidsredenen of verboden is krachtens een andere wetgeving die van toepassing is. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 49

De bank deblokkeert de kaart of vervangt haar door een nieuwe kaart zodra de redenen die de blokkering rechtvaardigen, niet meer bestaan. Ze zorgt ervoor dat de klant op elk moment over de gepaste middelen beschikt om de deblokkering te vragen en levert de klant, op diens verzoek, gedurende achttien maanden vanaf de kennisgeving, de middelen om te bewijzen dat hij deze kennisgeving heeft uitgevoerd. Bovenstaande alinea geldt niet wanneer de verloren of gestolen kaart uitsluitend betrekking heeft op betalingsverrichtingen van maximum 30 euro per verrichting of een uitgavenplafond van 150 euro, of een geldvoorraad waarvan het bedrag nooit hoger is dan 150 euro, en niet toelaat om het latere gebruik ervan te blokkeren of te voorkomen. 12. De bank kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld wanneer een handelaar het gebruik van de kaart door de klant of de titularis van de kaart om een willekeurige reden weigert. Ze kan in geen geval worden betrokken in een geschil tussen de klant en/of de titularis van de kaart enerzijds en deze handelaar anderzijds. Een dergelijk geschil stelt de klant en/of titularis van de kaart niet vrij van de plicht om aan te tonen dat hij de kaart in overeenstemming met de bepalingen van het reglement gebruikt. 13. De klant en de titularissen van de kaart zijn hoofdelijk verantwoordelijk voor de betaling van elk bedrag dat aan de bank verschuldigd is uit hoofde van het bezit en van het gebruik van de kaart. 14. De bank bewaart een overzicht van de betalingsverrichtingen met de kaart en dit gedurende ten minste 5 jaar vanaf hun uitvoering. 15. De bank zorgt ervoor dat de veiligheidsvoorzieningen op maat van elke kaart niet toegankelijk is van andere partijen dan de titularis van de kaart die deze kaart mag gebruiken, onverminderd de plichten van de titularis van de kaart die in artikel 108.1.3 van het reglement worden opgesomd. 16.

De bank stuurt geen ongevraagde kaart, behalve bij vervanging van een bestaande kaart van de titularis van de kaart.

17. De bank zorgt ervoor dat de klant op elk moment over de gepaste middelen beschikt om de kennisgeving uit te voeren die wordt vermeld in artikel 108.1.3 van het reglement, of om de blokkering te vragen in overeenstemming met punt 13 van het onderhavig artikel; de bank levert de klant, op diens verzoek, gedurende 18 maanden vanaf de kennisgeving, de middelen om te bewijzen dat hij deze kennisgeving heeft uitgevoerd. 2. Plichten en verantwoordelijkheden van de titularis van de kaart of van de rekening De titularis van de kaart of van de rekening neemt alle redelijke voorzorgen om de veiligheid te verzekeren van de identificatieen authentificeringsmiddelen die tot zijn beschikking worden gesteld. De titularis van de kaart verbindt er zich toe de kaart niet te plooien, niet in de buurt van een magneetveld te leggen en niet bloot te stellen aan extreme fysieke omstandigheden of haar anderzijds te beschadigen. De titularis van de kaart of van de rekening licht de bank of de entiteit die ze aanduidt onmiddellijk in over het verlies, de diefstal, de verduistering of elk niet-toegelaten gebruik dat hij verneemt. Tot de kennisgeving zoals voorzien bij verlies, of diefstal, is de titularis van de kaart of van de rekening verantwoordelijk voor de gevolgen van het verlies of de diefstal van zijn identificatie- of authentificeringsmiddelen ten belope van een bedrag van EUR 150, behalve indien hij handelde met ernstige nalatigheid of frauduleus, in welk geval het plafond niet van toepassing is. Na deze kennisgeving is de titularis van de kaart of van de rekening niet meer verantwoordelijk voor de gevolgen van het verlies of de diefstal, behalve indien de bank aantoont dat de houder frauduleus gehandeld heeft. Worden meer bepaald beschouwd als ernstige nalatigheid : het feit dat de Titularis van de Kaart zijn identificatie- of authentificeringsgegevens onder een gemakkelijk herkenbare vorm noteert, meer bepaald op een voorwerp of een document dat de houder bewaart of bij zich houdt ; het feit dat hij het verlies of de diefstal niet heeft meegedeeld zodra hij op de hoogte was, alsook het gedrag dat wordt vermeld in de artikelen 103 en 104 van het Reglement. De titularis van de kaart of van de rekening moet eveneens het verlies of de diefstal van zijn identificatie- of authentificeringsmiddelen, de boeking op het rekeningoverzicht van een verrichting die zonder zijn akkoord werd uitgevoerd, alsook elke vergissing of onverschuldigde boekingen op de rekeningoverzichten of –uittreksels aan de bank meedelen. Wanneer de titularis van de kaart of van de rekening geen consument is, is de titularis van de kaart of van de rekening verantwoordelijk voor de gevolgen van het verlies, de vervalsing, de diefstal of elk ander misbruik van zijn kaart of van zijn identificatie- of authentificeringsmiddelen.


Art. 109 – Wijziging van het reglement De wijzigingen en toevoegingen hebben een bindend karakter voor de titularis van de kaart of van de rekening indien hij zijn kaart zoals normaal blijft gebruiken nadat de wijziging van kracht geworden is. Het artikel 39 van het reglement van toepassing.


III.

Algemene voorwaarden van de functies Bancontact, Mister cash en Maestro

Art. 110 – Beschrijving van de diensten Met de functies Bancontact, Mister Cash of Maestro kan de titularis van de kaart via de netwerken Bancontact, Mister Cash of Maestro betalingen doen bij handelaars in België en in het buitenland en geld afnemen aan de geldautomaten. De debetkaart is voorzien van een magneetstrook en van een elektronische chip die zijn houder toelaten, onder voorbehoud van het voorafgaand akkoord van de BMPB, om gebruik te maken van elektronische betalingsdiensten, zowel in België als in het buitenland, tegen onderstaande voorwaarden. Sinds 17 januari 2011 mogen Cliënten, die met een Maestrokaart buiten Europa reizen, die alleen gebruiken op dragers (ATM, POS of andere) die EMV (Europay Mastercard Visa) zijn en die de gegevens via de elektronische chip lezen.

Art. 111 – Gebruik van de diensten 1. Verrichtingen aan de systemen voor self-banking: 1. Afnemingen De afnemingen gebeuren enkel van de zichtrekening, tegen de voorwaarden gedefinieerd in §3 verder. 2. Raadpleging van het saldo van de zichtrekening De titularis van de kaart kan het saldo van de zichtrekening waaraan debetkaart gekoppeld is, afnemen bij alle geldautomaten van het netwerk Bancontact, Mister Cash of Maestro. 3. Andere verrichtingen - Verbetering van de diensten De systemen voor self-banking zijn ontworpen om andere verrichtingen toe te laten, zoals het laden van de gsm, de wijziging van de geheime code, enz. Hun eventuele inwerkingstelling en elke verbetering of wijziging aan de dienst die geen verhoogd risico voor de klant bij verlies of diefstal van de kaart impliceert, wordt via reclame aan de klant meegedeeld. 2. Verrichtingen aan de betaalterminals: Op voorwaarde dat bepaalde handelsondernemingen of bepaalde openbare diensten zich uitrusten met betaalterminals die de debetkaart aanvaarden, kan de titularis van de kaart zijn goederen of diensten via elektronische geldoverdracht betalen. Het feit dat de titularis van de kaart zijn kaart en zijn persoonlijke code in een toestel gebruikt, staat gelijk aan de ondertekening van een overschrijving ten gunste van de handelaar of de openbare dienst bij wie het toestel is geplaatst. De titularis van de kaart of van de rekening wordt bijgevolg gedebiteerd in overeenstemming met artikel 78 van het reglement en de handelaar of openbare dienst wordt gecrediteerd met het bedrag dat via het toetsenbord van het toestel werd ingevoerd. Verder is artikel 74 van het reglement betreffende de herroeping van een betaalopdracht van toepassing. 3. Voorwaarden die gelden voor afnemingen en elektronische betalingen: De afnemingen via de systemen voor self-banking zijn beperkt tot EUR 510,- per dag (of van 0.00u tot 24.00u) en tot EUR 1.260,- per week. De verrichtingen op betaalterminals zijn beperkt tot EUR 2.510,- per week. De wekelijkse limiet per rekening bedraagt EUR 3.760,-. Deze wekelijkse limiet wordt berekend via de optelling van de afnemingen en de elektronische betalingen. Een week is een periode van 7 dagen en begint op maandag om 0 uur. Een afneming of betaling is enkel mogelijk indien de boekhoudsituatie van de zichtrekening waarop deze betrekking heeft, het toelaat. De BMPB kan echter afwijken van deze regel indien technische redenen haar tijdelijk verhinderen om de situatie van de rekening te controleren en op voorwaarde dat de verrichting niet hoger is dan EUR 510,- per week. Deze afwijking, hoofdzakelijk gemotiveerd door het streven van de BMPB om de dienst bij technische problemen te handhaven, laat de titularis van de kaart of van de rekening niet toe om verrichtingen uit te voeren die de beschikbare fondsen op zijn rekening overschrijden. Bij elke afneming of betaling ontvangt de titularis van de kaart een ticket met de referenties en het bedrag van de verrichting. De titularis van de kaart laat de BMPB toe om de rekening waaraan de kaart gekoppeld is, te debiteren met het bedrag dat op dit ticket staat. Een verschil tussen dit bedrag en het bedrag dat wordt afgenomen van de rekening waaraan de kaart gekoppeld is, kan Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 52

meer bepaald aanleiding geven tot een klacht bij de BMPB. De voorlegging van de registraties bedoeld in artikel 36.1 van het reglement door de leverancier van de betalingsdiensten en het gebruik van het betalingsinstrument met de code die enkel de gebruiker van de betalingsdiensten kent, vormt geen afdoende vermoeden van de nalatigheid van deze laatste. De titularis van de kaart moet het bedrag dat een handelaar via het toetsenbord van de terminal invoert, controleren en eventueel laten wijzigen om een onverschuldigde betaling te vermijden. De BMPB treedt niet op in geschillen tussen de titularis van de kaart of van de rekening en derden die uitgerust zijn met betaalterminals. 4. Gebruikslimieten voor de rekeningen van minderjarigen: De afnemingen op systemen voor self-banking door minderjarigen zijn beperkt tot EUR 40,- per dag (of van 0.00u tot 24.00u) en tot EUR 60,- per week. De verrichtingen op betaalterminals zijn beperkt tot EUR 60,- per week. De ouder(s) of de wettelijke vertegenwoordiger van de titularis van de kaart kunnen deze limieten echter wijzigen, zonder hoger te gaan dan de limieten vermeld in punt 3 van datzelfde artikel. Deze nieuwe limieten worden vermeld in het aanvraagdocument van de kaart dat naar behoren wordt ondertekend door de ouder(s) of de wettelijke vertegenwoordiger van de titularis van de kaart.

Art. 112 – Persoonlijk karakter van de diensten De kaart die toegang geeft tot de netwerken Bancontact, Mister Cash of Maestro en het codenummer ter zake zijn strikt persoonlijk van de houder. Deze verbindt er zich toe om geen derde te mandateren om een willekeurige verrichting te doen op een toestel omdat dit de overdracht van de kaart en van het geheim nummer zou impliceren.


IV.

Algemene voorwaarden van de Protonfunctie

Art. 113 – De geheime code Indien de BMPB deze oplaadmogelijkheid voorziet voor de titularis van de kaart, kan hij de elektronische portemonnee Proton rechtstreeks opladen via de geheime code van de kaart. Deze geheime code is de elektronische handtekening van de titularis van de kaart en vervangt de handgeschreven handtekening voor het rechtstreeks laden van de kaart. De geheime code is strikt persoonlijk en niet overdraagbaar.

Art. 114 – Gebruik van Proton De elektronische portemonnee Proton kan worden opgeladen en heropgeladen in de geldautomaten van het netwerk Bancontact, Mister Cash of Maestro en op een aantal andere geldautomaten met het logo van Proton, rechtstreeks via debitering van de rekening waaraan de kaart is gekoppeld en het gebruik van de geheime code van de kaart zelf. Het laden kan enkel tegen volgende voorwaarden: • de elektronische portemonnee Proton kan enkel worden opgeladen ten belope van een minimumbedrag van EUR 5,- en van een maximumbedrag van EUR 125,-; • de titularis van de kaart verbindt er zich bij elke lading toe om het bestaande saldo op de rekening die is gekoppeld aan de kaart, niet te overschrijden. Dit betekent het beschikbare saldo op het ogenblik van de oplading, in voorkomend geval vermeerderd met de kredieten die de BMPB op deze rekening toekent. De onregelmatige debetposities die zich eventueel voordoen op de rekening die is gekoppeld aan de kaart mogen nooit worden beschouwd als een stilzwijgende kredietverlening en de houder van de rekening(en) moet deze onmiddellijk aanzuiveren. De titularis van de kaart kan het beschikbare saldo van de kaart afnemen aan de geldautomaten van het netwerk Bancontact, Mister Cash of Maestro en op een aantal andere geldautomaten met het logo Proton, alsook op de terminals in de verkooppunten die op het netwerk Proton zijn aangesloten. De titularis van de kaart kan het codenummer van de kaart wijzigen via de systemen voor self-banking van het netwerk Bancontact / Mister Cash. De titularis van de kaart kan goederen of diensten betalen via de terminals in de verkooppunten die op het netwerk Proton zijn aangesloten. De betalingen zijn mogelijk tot uitputting van het beschikbare saldo op de elektronische portemonnee Proton. De betalingen met Proton kunnen niet worden herroepen door de Titularis van de Kaart nadat hij de betaalopdracht heeft gedaan of heeft ingestemd met de uitvoering van de betaling aan de begunstigde. De BMPB kan in geen geval verantwoordelijk worden gesteld indien een winkel de kaart niet aanvaardt. Alle geschillen tussen de Titularis of de houder van de Kaart en de handelaar moeten exclusief door hen worden geregeld. De voorlegging van de registraties bedoeld in artikel 36.1 van het reglement door de leverancier van de betalingsdiensten en het gebruik van het betalingsinstrument met de code die enkel de gebruiker van de betalingsdiensten kent, vormt geen afdoende vermoeden van de nalatigheid van deze laatste bij betwisting. De artikelen 80 en 87 van het reglement zijn eveneens van toepassing. De titularis van de kaart kan zijn kaart tijdelijk ter beschikking stellen van een derde (de kaarthouder) voor de betaling van goederen of de diensten die met behulp van de Protonfunctie worden gekocht, op voorwaarde dat de geheime code niet moet worden gebruikt bij de verrichtingen. Hij blijft echter verantwoordelijk voor elke betaling die een derde met zijn kaart uitvoert. De titularis van de rekening verbindt er zich toe de titularis van de kaart en de derde van wie de kaart tijdelijk ter beschikking werd gesteld om betalingen of opladingen uit te voeren, in te lichten over de inhoud van het reglement. Wanneer een of meerdere kaarten worden uitgegeven op naam van een of meerdere mandatarissen of derde personen of wanneer de titularis van de kaart deze tijdelijk heeft overgemaakt aan een derde met het oog op betalingen met de Protonfunctie van de kaart, is de titularis van de rekening volledig verantwoordelijk voor alle bedragen die verschuldigd zijn ten gevolge van het zowel gewettigde als ongewettigde gebruik van de kaart door de houder(s) van de kaart of door de derde, onder voorbehoud van dat wat in artikel 115 van het reglement staat. De BMPB kan evenmin verantwoordelijk worden gesteld indien een of meerdere gebruiksmogelijkheden van de kaart tijdelijk niet beschikbaar zijn, behoudens bij opzet of zware fout. In het laatste geval is de aansprakelijkheid beperkt tot het bedrag van de transactie die niet of niet correct werd uitgevoerd, eventueel vermeerderd met de verloren creditintresten. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 54

Het gebruik van de kaart voor andere doeleinden dan de diensten die in dit hoofdstuk worden beschreven en de diensten die worden aangeboden in samenwerking met de netwerkbeheerder Bankcontact, Mister Cash en Proton of andere gelijkaardige netwerken en/of de BMPB is verboden. Indien de kaart toch voor andere doelstellingen wordt gebruikt, kan de BMPB niet verantwoordelijk worden gesteld voor de schade die eruit zou kunnen voortvloeien. De titularis van de kaart of van de rekening en de BMPB kunnen het reglement beëindigen in overeenstemming met artikel 40 van het reglement. De titularis van de kaart of van de rekening kan in ruil voor de overhandiging van de kaart, wat betreft de Protonfunctie, het nominale bedrag eisen dat op de kaart staat, zoals blijkt uit het onderzoek van het microcircuit door de BMPB.

Art. 115 – Reglement van de risico’s De titularis van de kaart en de rekening blijven volledig verantwoordelijk voor elk gebruik van de elektronische portemonnee voor de betaling van de goederen of diensten die ze bij een handelaar hebben gekocht en dit, in overeenstemming met het reglement. Bij verlies, diefstal of misbruik van de kaart mogen noch de titularis van de rekening, noch de titularis van de kaart de terugbetaling eisen van het bedrag dat nog beschikbaar was op de elektronische portemonnee Proton.

Art. 116 – Bewijs van de transacties en klachten Het microcircuit van de kaart registreert de relevante gegevens van de laatste tien transacties (op terminal in een verkooppunt en op geldautomaat) die werden uitgevoerd met de Protonfunctie. Voor bepaalde transacties wordt een document onder de vorm van een ticket afgeleverd aan de titularis van de kaart. Het document (ticket) dat de geldautomaat aflevert, wordt ter informatie of met het oog op controle ter beschikking gesteld van de titularis van de kaart. De titularis van de kaart of van de rekening en de BMPB aanvaarden, elk wat hen betreft, dat de journaalband of een gelijkaardige gegevensdrager waarop alle gegevens betreffende de transacties worden geregistreerd, alsook alle registraties op het microcircuit van de kaart een verplicht schriftelijk en concluderend bewijsmiddel vormen van de transacties en voorrang hebben op alle andere bewijsmiddelen die de titularis van de kaart zou gebruiken. Bij tegenspraak tussen de journaalband en het microcircuit op de kaart, hebben de aanwijzingen op de journaalband voorrang. De titularis van de kaart of van de rekening moet zich voor inlichtingen en klachten wenden tot het agentschap van de BMPB waar de rekening, gekoppeld aan de kaart, wordt bijgehouden. De titularis van de kaart kan betalingen met Proton niet herroepen nadat hij de betaalopdracht heeft gegeven of heeft ingestemd met de uitvoering van de betaling aan de begunstigde.

Art. 117 – Geldigheidsduur van de kaart Na afloop van de geldigheidsduur kan de Protonfunctie nog gedurende een periode van zes maanden worden gebruikt om goederen of de diensten te betalen, maar kan de kaart niet meer worden herladen. Bij vervanging van de kaart heeft de houder zes maanden tijd om het saldo van de elektronische portemonnee op te gebruiken. Na afloop van deze periode kan de titularis van de rekening of van de kaart het nominale bedrag van de elektronische portemonnee, zoals blijkt uit het onderzoek door de BMPB van het microcircuit van de kaart, nog gedurende een maand afnemen in ruil voor de overhandiging van de kaart.


V.

Algemene voorwaarden van de kredietkaarten

Art. 118 – Beschrijving van de diensten Met zijn kaart en zijn persoonlijke en geheime code krijgt de klant of de titularis van de kaart toegang tot een netwerk van geldautomaten en betaalterminals in België en het buitenland en kan hij betalingen doen op voorlegging van de kaart. Onderstaande bepalingen zijn van toepassing op: • de Visa Classic Card; • de Golden MasterCard.

Art. 119 – Gebruik van de diensten 1. Verrichtingen op systemen voor self-banking De kaart biedt de titularis van de kaart of de klant de mogelijkheid om bankbiljetten af te halen in België en het buitenland aan de geldautomaten met het logo Visa of MasterCard. Om geld af te halen aan de geldautomaten moeten de Kaart en de geheime code worden ingevoerd. Mits voorlegging van zijn kaart en zijn identiteitskaart en ondertekening van een borderel kan de klant en/of de titularis van de kaart contant geld op halen aan de loketten van de bank en wisselkantoren in het buitenland die deze dienst aanbieden. 2. Verrichtingen op betaalterminals De kaart biedt de titularis van de kaart of de klant de mogelijkheid om de goederen en diensten te betalen in winkels die aangesloten zijn op het netwerk van kredietkaarten Visa of MasterCard. Hiervoor overhandigt de titularis van de kaart of de klant zijn kaart en ondertekent het borderel dat de aangesloten handelaar hem voorlegt en dat wordt opgesteld met behulp van een printer waarin zijn kaart wordt ingevoerd, of via afdruk met behulp van een terminal waarin zijn kaart wordt gelezen. Het door de klant en/of titularis van de kaart ondertekende borderel impliceert de onherroepelijke opdracht aan de bank om de betaling voor de rekening van de klant uit te voeren. De kaart biedt de titularis van de kaart of de klant ook de mogelijkheid om de betaling van een aantal diensten uit te voeren, zoals de betaling van tolgeld op bruggen, tunnels en snelwegen en dit, via elektronische identificatie (waarbij de gegevens van de kaart worden gelezen en de betaling automatisch wordt geregistreerd in speciaal hiervoor ontworpen toestellen). Deze elektronische identificatie impliceert de onherroepelijke opdracht aan de bank om de betaling voor de rekening van de klant uit te voeren ten gunste van de betrokken handelaar. Zelfs indien een aantal handelaars ook de betaling per kaart via internet of telefoon aanvaarden (meer bepaald voor de aankoop van tickets voor toneel, trein of vliegtuig), is het aanbevolen om het aantal en het bedrag van de betalingen met dit middel te beperken en zich ervan te vergewissen dat enkel perfect betrouwbare organisaties en/of beveiligde kanalen gebruik maken van deze mogelijkheid. De registratie van de kaart van de klant en/of titularis van de kaart op deze manier impliceert altijd de onherroepelijke opdracht aan de bank om de betaling voor de rekening van de klant uit te voeren. Opmerking: om in te spelen aan de steeds hogere eisen op het gebied van veiligheid en betalingsgemak, zowel in België als in het buitenland, wordt de sector van de elektronische betalingen voortdurend aangepast. In dit kader worden de kredietkaarten met een magneetstrook vervangen door kaarten met een chip. Het gebruik van de nieuwe kredietkaarten met een elektronische chip impliceert dat de klant zijn aankopen steeds vaker moet bevestigen met zijn geheime code (ook Pincode genoemd). Deze vervangt dus de handtekening bij de transacties en dit, zowel in België als in het buitenland.

Art. 120 – Limieten Bij aanvraag van de kaart wordt een uitgavenlimiet overeengekomen tussen de klant en de bank. De klant en/of titularis van de kaart zorgt ervoor dat hij deze limiet niet overschrijdt.

Art. 121 – Tarifering van de verrichtingen en bewijs Het gebruik van de kaart en van de overeenstemmende geheime code vervangt de handgeschreven handtekening voor alle elektronische verrichtingen en is voor de toepassing van onderhavig hoofdstuk de elektronische handtekening van de klant of van Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 56

de titularis van de kaart. Een door de klant en/of titularis van de kaart ondertekend borderel of een elektronische handtekening van de klant en/of titularis van de kaart dat de bank als echt aanvaard, geldt voor de bank en vormt een afdoend bewijs van de identiteit van de klant of de titularis van de kaart en van zijn instemming met de inhoud van de opdrachten die door middel van de kaart worden gegeven. 1. De uitgavenstaat Voor zover er verrichtingen werden geboekt en de rekening werd gecrediteerd, stuurt de onderneming elke maand een uitgavenstaat naar de titularis van de rekening of de kaart en dit, op naam van de bank. Deze uitgavenstaat vermeldt meer bepaald: • • • • • • • • • •

het vorige saldo; de bedragen die voor de limietdatum werden betaald; het opgenomen krediet; de verschuldigde intresten en/of kosten; de verrichtingen die de klant en/of de titularis van de kaart met zijn kaart heeft uitgevoerd en die de onderneming heeft geregistreerd sinds de redactie van de vorige uitgavenstaat; per afneming, een commissie berekend op het opgenomen bedrag, indien van toepassing; in voorkomend geval, de toegepaste wisselkoers; het nieuwe saldo; het te betalen minimumbedrag; de limietdatum waarop het minimumbedrag op de rekening van de onderneming moet staan.

De verrichtingen in valuta worden omgezet in euro tegen een koers die de onderneming bepaalt op basis van de wisselkoers die geldt op de dag waarop ze de gegevens van deze verrichtingen ontvangt. De klant en/of titularis van de kaart moet elke onregelmatigheid die hij op een uitgavenstaat vaststelt, onmiddellijk na ontvangst van het overzicht aangeven aan de onderneming en elke betwisting schriftelijk bevestigen aan de onderneming in overeenstemming met artikel 36 van het reglement. 2. Betaling De klant is persoonlijk verantwoordelijk voor de betaling van het verschuldigde saldo dat wordt vermeld op de uitgavenstaat en dit, voor de limietdatum. Bij eventuele overschrijding van de overeengekomen uitgavenlimiet moet de klant het bedrag dat de limiet overschrijdt onmiddellijk terugbetalen. Bij niet-betaling van het minimumbedrag op de aangegeven limietdatum behoudt de bank zich het recht voor om: • het gebruik van de kaart op de zichtrekening die er eventueel aan verbonden is, op te schorten of te beëindigen; • de zichtrekening te debiteren met het totale verschuldigde saldo met het oog op de aanzuivering van de openstaande schuld, zelfs indien hierdoor een ongeoorloofd tekort op de zichtrekening ontstaat; • in voorkomend geval, past de bank de regels betreffende ongeoorloofde tekorten toe. 3. Betaling van de bijdrage Er wordt een jaarlijkse bijdrage aangerekend. Een vroegtijdige stopzetting van de overeenkomst kan conform artikel 40 van het reglement aanleiding geven tot een terugbetaling van de beheerkosten. 4. Bewijs van de verrichtingen Alle gegevens van elke verrichting aan een geldautomaat of betaalterminal worden geregistreerd op het ogenblik van de verrichting en door de onderneming bewaard gedurende ten minste vijf jaar, om ze later op een leesbare drager te kunnen reproduceren. De bank wordt steeds geacht verantwoordelijk te zijn voor de verwerking van deze gegevens. Hetzelfde geldt voor de borderellen die aanleiding geven tot de registratie en de boeking van de verrichtingen. Het ticket dat het betrokken toestel na een verrichting aanmaakt, heeft enkel informatieve waarde en doet geen afbreuk aan de bewijskracht van de registraties van de bank. Bij geschil met de klant en/of de titularis van de kaart betreffende een verrichting, bewijst de bank deze verrichting aan de hand van deze gegevens, al dan niet onder de vorm van een kopie, onverminderd het recht van de klant of van de titularis van de kaart om het tegenbewijs te leveren. De bank levert aldus het bewijs dat de verrichting correct werd geregistreerd en geboekt en niet Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 57

werd beïnvloed door een technisch incident of andere tekortkoming is geweest. Wat doet veronderstellen dat het systeem onberispelijk werkte op het ogenblik van de betwiste verrichting.

Art. 122 – Fouten, onregelmatigheden en/of onverschuldigde boekingen Onverminderd hoger beschreven maatregelen in geval van verlies of diefstal van de kaart, moet de klant en/of titularis van de kaart de Klantendienst van de bank Card Company, waarvan de gegevens en de instructies op de keerzijde van de uitgavenstaat staat, onmiddellijk inlichten zodra hij onregelmatigheden, vergissingen of onverschuldigde boekingen vaststelt op deze rekeninguittreksels of op de overzichten van de uitgaven. Indien hij het wenst of indien nodig, kan de klant of de titularis van de kaart beroep doen op de bank.


VI.

Algemene voorwaarden van de voorafbetaalde kaarten – Multi Card

Art. 123 – Beschrijving van de diensten Voorafbetaalde kaarten zijn nationale en internationale elektronische betaalmiddelen met onmiddellijke debitering. Bij elk gebruik dient men na te gaan of het bedrag van de aankoop, afname of betaling op de rekening staat die gekoppeld is aan de voorafbetaalde kaart, anders wordt de verrichting ambtshalve verworpen. Als het bedrag op de rekening die gekoppeld is aan de voorafbetaalde kaart niet voldoende is, dient de houder te zorgen dat er voldoende fondsen aanwezig zijn vóór hij zijn kaart gebruikt. Met zijn kaart heeft de houder toegang tot geldautomaten en betaalterminals in binnenen buitenland, om geld af te nemen en betalingen te doen, in overeenstemming met de hierna bepaalde voorwaarden en gebruiksmodaliteiten. Het gebruik van voorafbetaalde kaarten bij verschillende verkooppunten (POS – point of sales) is toegelaten in zover de verkooppunten het beschikbaar saldo onmiddellijk (online) kunnen verifiëren op het ogenblik van betaling, anders is de transactie niet toegelaten. De bepalingen hieronder gelden voor de voorafbetaalde kaart MasterCard. Voor het beheer van verrichtingen via een kaart doet de bank een beroep op een gespecialiseerde dienstverlener, hierna ‘de verwerker’ genoemd.

Art. 124 – Toegang en beveiliging De houder van een voorafbetaalde kaart kan zijn geheime code niet wijzigen via een geldautomaat; dit kaarttype geeft hem immers geen toegang tot deze dienst.

Art. 125 – Gebruik van de diensten Met zijn kaart en zijn persoonlijke en geheime codenummer heeft de houder toegang tot een netwerk van geldautomaten en tot bepaalde betaalterminals in België en in het buitenland. De BMPB kan in geen geval verantwoordelijk worden gesteld indien een winkel de kaart niet aanvaardt. Alle geschillen tussen de titularis van de kaart of de kaarthouder en de handelaar moeten exclusief door hen worden geregeld. 1. Geldafnemingen Met zijn kaart kan de houder geld opnemen aan geldautomaten in België en in het buitenland, die voorzien zijn van het logo van MasterCard. Om geld op te nemen bij een geldautomaat voert hij zijn kaart en de geheime code in. 2. De betaling van goederen en diensten Met zijn kaart kan de houder goederen en diensten betalen bij handelaars die op het netwerk van MasterCard zijn aangesloten. De toegang tot verschillende verkooppunten wordt toegelaten aan voorafbetaalde kaarten in zover de POS (verkoopterminals) het beschikbaar saldo onmiddellijk kunnen controleren op het ogenblik van de betaling en de transactie onmiddellijk kunnen registreren, anders is de verrichting niet toegelaten. Deze kaart biedt de mogelijkheid om betalingen te doen bij bepaalde handelaars via internet (meer in het bijzonder voor de aankoop van tickets voor toneel, trein of vliegtuig, enz.). Het wordt aanbevolen te controleren dat alleen perfect betrouwbare organisaties en/of beveiligde kanalen gebruik maken van deze mogelijkheid. Het registreren van de kaart van de houder houdt een onherroepelijke opdracht in voor de bank om de betaling uit te voeren. De houder van een voorafbetaalde kaart kan met zijn kaart geen aankopen betalen bij handelaars die de kaart in een printer stoppen om een afdruk te maken. Dit type apparaat laat niet toe om het beschikbaar saldo na te gaan op het ogenblik van de transactie en kan de verrichting ook niet onmiddellijk registreren en zo het saldo bijwerken. De kaart biedt aan de houder niet de mogelijkheid om, via elektronische identificatie (waarbij de gegevens van de kaart worden gelezen en waar de betaalopdracht automatisch wordt geregistreerd in toestellen die speciaal voor dit doel zijn ontworpen), Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 59

bepaalde diensten te betalen die niet online worden behandeld (dit wil zeggen geen onmiddellijk raadplegen van het beschikbaar saldo en geen onmiddellijke registratie van de transactie), zoals betaling van tol aan bruggen, tunnels en snelwegen. De voorafbetaalde kaarten worden wel aanvaard bij tolpalen die zijn uitgerust met terminals die het beschikbaar saldo kunnen verifiëren en onmiddellijk de transacties kunnen doorgeven aan MasterCard. 3. Terugkerende verrichtingen Het gebruik van een voorafbetaalde kaart is af te raden voor terugkerende betalingen, met name automatische betalingen met regelmatige frequentie met de kaart en met of zonder toelating van de titularis van de kaart. De betalingen die hier meer in het bijzonder worden bedoeld zijn, op niet-limitatieve wijze, abonnementen bij een internetprovider, teledistributie en vooral alle andere abonnementen (tijdschriften, kranten, magazines, enz.). Aangezien de voorafbetaalde kaart niet beschikt over een kredietlijn, zou de leverancier van de dienst de betreffende dienst bij een ontoereikend saldo kunnen opschorten of stopzetten. 4. Transacties met voorbehoud Sommige diensten of producten worden gefactureerd of aangerekend aan de klant terwijl het uiteindelijke bedrag van de verkoop niet is gekend op het ogenblik waarop toestemming voor de kaart wordt gevraagd. Het gaat hier meer bepaald over het huren van een wagen, reservaties of kosten van een hotel, internetproviders, bepaalde aankopen of diensten gekoppeld aan een tijdsduur of variabele kosten zoals de aankoop van brandstof bij benzinestations, enz. In deze gevallen wordt betaling met de voorafbetaalde kaart toegestaan en wordt een bedrag automatisch gecrediteerd om de lopende transactie te dekken (het gecrediteerde bedrag is over het algemeen hoger dan het uiteindelijke bedrag van de transactie, omdat het uiteindelijke bedrag niet is gekend op het ogenblik van de toelatingsaanvraag). De geblokkeerde of gecrediteerde bedragen zijn niet meer beschikbaar voor andere verrichtingen met de kaart. Over het algemeen wordt het gecrediteerde bedrag vrijgemaakt kort na het einde van de transactie, wanneer het uiteindelijke bedrag van de verrichting precies is gekend. Het komt echter voor dat autoverhuurdiensten of hotelreservaties vrij belangrijke bedragen kunnen blokkeren gedurende een periode tot 30 dagen. De op die manier geblokkeerde bedragen omwille van provisieredenen zijn niet beschikbaar tijdens de vernoemde periode en kunnen niet worden gedeblokkeerd vóór het afhandelen van de verrichting.

Art. 126 – Limieten Bij de aanvraag van de kaart wordt er geen enkele uitgavenlimiet verleend tussen de klant en de bank. De limiet van de kaart of het beschikbare saldo wordt gevormd door alle stortingen die worden gedaan op de rekening gekoppeld aan de voorafbetaalde kaart, met aftrek van alle uitgaven alsook de nog actieve reserveringen uitgevoerd met de voorafbetaalde kaart. Het beschikbare saldo wordt bij elke transactie gecontroleerd, maar de kaarthouder zal er toch steeds op letten dat hij de limiet van de kaart niet overschrijdt of dat de aan de kaart gekoppelde rekening geen debetsaldo vertoont. De maximumlimiet van de voorafbetaalde kaart werd vastgelegd op € 5.000,-. Indien een storting ten voordele van de voorafbetaalde kaart tot gevolg heeft dat de maximumlimiet wordt overschreden, zal deze storting worden terugbetaald aan degene die de storting deed, met aftrek van eventuele transferkosten. Indien het bedrag van de transferkosten hoger is dan het bedrag waarmee de maximumlimiet van de kaart werd overschreden, is er geen terugbetaling.

Art. 127 – Bevoorrading van de kaart Aan elke voorafbetaalde kaart is een specifieke rekening in € (IBAN-formaat) gekoppeld. Deze rekening mag uitsluitend worden gebruikt om de voorafbetaalde kaart te bevoorraden. Het nummer van deze rekening staat op de voorafbetaalde kaart. Om de kaart te bevoorraden, heeft de houder of elke andere persoon de volgende mogelijkheden: 1. Met een binnenlandse overschrijving of SEPA-overschrijving Het herladen van de voorafbetaalde kaart kan gebeuren met een overschrijving naar de financiële instelling waar de zichtrekening wordt gehouden. De rekening van de begunstigde op de overschrijving moet overeenstemmen met het rekeningnummer van de voorafbetaalde kaart. Het is van belang om rekening te houden met de termijnen die bij binnenlandse overschrijvingen gelden vóór het overgeschreven bedrag beschikbaar is op de voorafbetaalde kaart. 2. Met een storting aan een loket van de bank Indien een storting wordt afgegeven aan een van de loketten van de bank, wordt het gestorte bedrag onmiddellijk op de voorafbetaalde kaart gecrediteerd. De mogelijkheid om de voorafbetaalde kaart te herladen met een storting aan het loket is echter


slechts eenmaal mogelijk en dit de dag van de aankoop van de kaart. Na deze eerste herlading van de voorafbetaalde kaart, is het niet meer mogelijk om deze en al de volgende voorafbetaalde kaarten te herladen met een storting aan het loket. 3. Met een overschrijving via PaschiWeb De klanten van de bank die een abonnement op de dienst internetbanking PaschiWeb hebben, kunnen de voorafbetaalde kaart via dit kanaal herladen. In dat geval wordt het overgeschreven bedrag op de voorafbetaalde kaart onmiddellijk ter beschikking gesteld van de titularis van de kaart.

Art. 128 – Bewijs Het gebruik van de kaart en van de overeenstemmende geheime code vervangt de handgeschreven handtekening voor alle elektronische verrichtingen en vormt voor de toepassing van onderhavig hoofdstuk de elektronische handtekening van de titularis van de kaart. Een elektronische handtekening van de titularis van de kaart die juist werd bevonden door de Verwerker is geldig voor de bank en vormt een afdoend bewijs van de identiteit van de titularis van de kaart en van zijn akkoord met de inhoud van de opdrachten die met de kaart worden gegeven. 1. Overzicht van de verrichtingen Indien er verrichtingen werden geboekt, stuurt de bank een maandelijks uitgavenstaat onder het uittrekselformaat naar de titularis van de kaart. De klanten van de bank met een abonnement internetbanking PaschiWeb staat de uitgavenstaat onder uittrekselformaat via dit kanaal ter beschikking van de titularis van de kaart. Deze uitgavenstaat onder uittrekselformaat vermeldt meer bepaald: • • • • • • •

het vorige rekeningsaldo; de afnemingen aan de ATM (geldautomaat); de kosten voor ATM-afnemingen; de betalingen in de POS (verkoopterminals); de kosten voor betalingen in de POS; in voorkomend geval, de wisselkoers die op de verrichtingen wordt toegepast; het nieuwe rekeningsaldo.

De houder moet elke onregelmatigheid die hij vaststelt bij een verrichting die hetzij in de uitgavenstaat, hetzij rechtstreeks op het scherm bij het raadplegen van de bewegingen in internetbanking PaschiWeb onmiddellijk aangeven bij de bank en elke betwisting schriftelijk bevestigen aan de bank, in overeenstemming met artikel 36 van het reglement. 2. Bewijs van de verrichtingen Alle gegevens van elke verrichting aan een geldautomaat of betaalterminal worden geregistreerd op het ogenblik van de verrichting en door de Verwerker bewaard gedurende ten minste vijf jaar, om ze later op een leesbare drager te kunnen reproduceren. De bank wordt steeds geacht verantwoordelijk te zijn voor de verwerking van deze gegevens. Hetzelfde geldt voor de borderellen die aanleiding geven tot de registratie en de boeking van de verrichtingen. Het ticket dat het betrokken toestel na een verrichting aanmaakt, heeft enkel informatieve waarde en doet geen afbreuk aan de bewijskracht van de registraties van de bank. Bij geschil met de klant en/of de titularis van de kaart betreffende een verrichting, bewijst de bank deze verrichting aan de hand van deze gegevens, al dan niet onder de vorm van een kopie, onverminderd het recht van de klant of van de titularis van de kaart om het tegenbewijs te leveren. De bank levert aldus het bewijs dat de verrichting correct werd geregistreerd en geboekt en niet werd beïnvloed door een technisch incident of andere tekortkoming is geweest. Wat doet veronderstellen dat het systeem onberispelijk werkte op het ogenblik van de betwiste verrichting. 3. Remuneratie De aan de voorafbetaalde kaart verbonden rekening wordt niet geremunereerd.


Incasso’s I.

Algemeen

Art. 129 – Financiële – commerciële documenten De bank biedt zowel in België als in het buitenland, financiële documenten (zoals wisselbrieven, cheques) en commerciële documenten (zoals facturen, verzendingsdocumenten, eigendomsdocumenten) aan ter incasso en/of acceptatie en dit, tegen het vigerende tarief. Voor de wisselbrieven in euro en betaalbaar in België houdt ze zich het recht voor om enkel een incassomandaat te aanvaarden indien het betrokken document gedomicilieerd is bij een financiële instelling in België en deze domiciliëring voortvloeit uit de vermelding op het document zelf van het te debiteren genormaliseerd rekeningnummer, zodat het Handelseffect gecentraliseerd kan worden geïnd, zoals gedefinieerd in artikel 137 van het reglement.

Art. 130 – Vigerende regels Deze verrichtingen worden geregeld door de beschikkingen van de “Uniforme Regels voor Incasso's”, uitgevaardigd door de Internationale Kamer van Koophandel te Parijs (IKK), van kracht op het ogenblik dat de incasso-opdracht wordt gegeven, in zoverre dit reglement hier niet van afwijkt. Voor de interpretatie van de handelstermen wordt verwezen naar de “Internationale regels voor de interpretatie van handelstermen” (INCOTERMS) van de IKK die van kracht zijn op de datum van de opdracht.

Art. 131 – Controle van de documenten De klant bevestigt de geldigheid en de regelmatigheid van de documenten die hij ter incasso aanbiedt, meer in het bijzonder wat betreft de vermeldingen die ze verplicht moeten dragen; hij bevestigt eveneens de echtheid van de handtekeningen die, uit welken hoofde ook, op deze documenten voorkomen. De klant erkent bijgevolg dat de bank ter zake geen enkele controle moet uitvoeren en verklaart in te staan voor alle mogelijke gevolgen van de ongeldigheid van de door hem ter incasso overgemaakte documenten, en van de onregelmatigheid of de onechtheid van de handtekeningen die erop voorkomen. Indien, onverminderd het voorgaande, de bank echter vaststelt dat een document waarvan haar de inning verzocht wordt, onvolledig, onduidelijk, onjuist of onregelmatig is, kan ze - zonder dat ze hiertoe verplicht is - dat document, hetzij terugbezorgen aan de klant, hetzij regulariseren indien ze in staat is de gegevens ervan recht te zetten, zonder dat dit voor het overige enige waarborg van haar inhoudt voor de vervolmaking van het document.

Art. 132 – Credit van het nettobedrag Het nettobedrag van de opbrengst van de inning wordt ter beschikking gesteld van de klant na definitieve ontvangst van de fondsen door de bank. Behoudens andersluidende instructies van de klant worden de geïnde bedragen gecrediteerd op de rekening in Euro van de klant, desgevallend na omzetting van de andere munten tegen de wettelijke koers of tegen de marktkoers.


II. Financiële documenten Art. 133 – Protest Wanneer de klant documenten ter incasso of ter acceptatie overhandigt die vatbaar zijn voor protest, preciseert hij of hij de bank al dan niet vrijstelt van het doen opmaken ervan; bij ontstentenis daarvan zal op zijn kosten protest worden opgemaakt. Echter: • wat de wisselbrieven uitgedrukt in Euro en betaalbaar in België betreft, ontslaat de klant de bank van het doen opmaken van protest voor elk Handelseffect dat niet gedomicilieerd is bij een in België gevestigde financiële instelling door middel van de vermelding van het te debiteren genormaliseerd rekeningnummer; • wat de cheques betreft, laat de bank enkel op schriftelijk verzoek van de Klant protest doen opmaken. Afgezien van het protest ontslaat de klant de bank van het vervullen of het doen vervullen van de wettelijke formaliteiten op het gebied van behoud van verhaal. De klant aanvaardt dat de bank niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor het gebrek aan protest of voor de niet-naleving van de wettelijke termijnen op het gebied van aanbieding en protest, onder voorbehoud van de eventuele toepassing van artikel 3 van het reglement en dit, wat betreft: • de documenten waarvan één van de vermeldingen onjuist, onnauwkeurig of onvoldoende is of waar overheen geschreven werd; • de documenten waarvan de vervaldatum geen bankwerkdag is; • de documenten betaalbaar in België die, op het ogenblik van afgifte aan de bank, een looptijd van minder dan 8 dagen hebben; • de documenten betaalbaar in het buitenland, die door de bank zodanig laat worden ontvangen dat ze niet zonder uitzonderlijke inspanningen kunnen worden onderworpen aan de formaliteit van het protest of aan de formaliteit die het protest in het land van de aanbieding vervangt; • de documenten die ter inning worden bezorgd aan correspondenten van de bank, die krachtens de toepasselijke wet, reglementen of gebruiken niet instaan voor de opmaak van het protest of niet de verantwoordelijkheid dragen om dat binnen de voorgeschreven termijnen te doen opmaken.

Art. 134 – Terugbetaling De wettelijke of reglementaire bepalingen van bepaalde landen kennen de betrokkenen en de opeenvolgende houders van financiële documenten het recht toe om -in bepaalde omstandigheden, zoals in het geval wanneer na betaling blijkt dat één of meer vermeldingen van het document vervalst zijn - gedurende meerdere jaren de terugbetaling te eisen van de door hen gedane betaling. Bijgevolg verbindt de klant zich ertoe de bank op haar eerste verzoek de opbrengst terug te bezorgen van de betaling van elk document waarvan de bank de terugbetaling eist in overeenstemming met dergelijke bepaling en dit, ongeacht de termijn die verstreken is sinds de betaling. De klant verleent de bank de toestemming om zijn rekening te debiteren met het aldus terug te bezorgen bedrag.


III. Commerciële documenten Art. 135 – Controle De tussenkomst van de bank in een incassoverrichting van commerciële documenten betekent niet dat ze op gelijk welke wijze de juistheid of echtheid van deze documenten, of van de vermeldingen die erop voorkomen, waarborgt of bevestigt, meer bepaald wat betreft de hoeveelheid, de kwaliteit of de waarde van de goederen die ze vertegenwoordigen, de voorwaarden van de verzekeringspolissen die ze eventueel dekken en de solvabiliteit van de eventuele verzekeraars.

Art. 136 – Bestemmeling – consignataris van de goederen Het behoort niet tot de gebruikelijke activiteiten van de bank om bestemmeling of consignataris van goederen te zijn voor rekening van haar klanten. Een dergelijke taak kan ze bijgevolg niet aanvaarden, behoudens in heel uitzonderlijke gevallen.


IV. Centralisering van de incasso’s Art. 137 In de door dit artikel vermelde gevallen primeren onderstaande bepalingen op deze van de artikelen 129 tot 136 van het reglement, in de mate waarin ze ervan afwijken: • De bank kan toetreden tot elk systeem van centrale verwerking van de incassering van financiële documenten en in dat kader kunnen, alle voor deze incasso’s noodzakelijke, gebruikelijke en bijkomstige verrichtingen - de verrichtingen van aanbieding, betaling, opstellen van protesten en kennisgeving van niet betaling – worden toevertrouwd aan een centraliserende instelling. • Zo kan ze deze verrichtingen meer bepaald toevertrouwen aan de Nationale Bank van België (NBB), organisator van een dergelijk centraliseringsysteem in Brussel. • Het door de NBB ingevoerde systeem vertoont de volgende kenmerken: a) Het is toepasselijk op de wisselbrieven (hierna “Handelseffecten” genoemd), uitgedrukt in euro en gedomicilieerd bij een in België gevestigde financiële instelling, voor zover deze domiciliëring blijkt uit de vermelding van een te debiteren genormaliseerd rekeningnummer op het Handelseffect. b) De bank draagt de Handelseffecten die haar ter incasso werden gegeven of die ze in disconto heeft genomen, over aan de NBB. c) De NBB is door de bank, alsook door de andere financiële instellingen die zijn toegetreden tot het systeem, gemandateerd om - in overeenstemming met de door de opdrachtgever aan de bank gegeven instructies - over te gaan tot de incassering van de Handelseffecten en om, desgevallend en op uitdrukkelijke aanvraag van de opdrachtgever, de in geval van niet-betaling of laattijdige betaling vereiste formaliteiten - meer in het bijzonder protest, kennisgeving van niet-betaling en schrapping van protest te doen vervullen of te vervullen. d) De incassoverrichtingen (aanbieding en betaling) gebeuren door tussenkomst van de Verrekenkamer of van elke ander daartoe gemachtigde instelling. e) De betaling van de Handelseffecten gebeurt uitsluitend door het debet van de erop vermelde rekening; de eventueel beschikbare fondsen op een andere rekening van de klant bij de domiciliebank kunnen niet gebruikt worden om deze handelseffecten te dekken. f) De op de vervaldag betaalde Handelseffecten blijven gedeponeerd bij de NBB, die ze bewaart gedurende een periode van tien jaar te rekenen vanaf een januari van het jaar dat op de vervaldag ervan volgt. Na afloop van deze termijn zullen de Handelseffecten worden vernietigd door de NBB. g) Elk op de vervaldag (gedeeltelijk) onbetaald Handelseffect blijft gedeponeerd bij de NBB. De “remitterende” bank en de opdrachtgever ontvangen een bericht van niet-betaling. Zij kunnen op aanvraag een kopie van het Handelseffect verkrijgen bij de NBB. Indien de opdrachtgever geen uitstel van betaling verleent en uit het Handelseffect blijkt dat een andere wisselschuldenaar dan de opdrachtgever of de betrokkene kan worden aangesproken, zal de NBB een voor eensluidend verklaarde kopie van het (gedeeltelijk) onbetaalde Handelseffect, een verklaring van niet-betaling of van gedeeltelijke betaling en, desgevallend, een kopie van de protestakte bezorgen aan de remitterende bank, die deze documenten zal doorsturen naar de opdrachtgever. Vervolgens beslist de opdrachtgever over het uitoefenen van de regresvorderingen. De eventueel latere aanbieding van zulk Handelseffect gebeurt buiten het systeem van centrale verwerking van incassoverrichtingen om. Elke laattijdige betaling van een op de vervaldag (gedeeltelijk) onbetaald Handelseffect moet uitsluitend gebeuren via de domiciliebank bij de NBB. h) De bank treedt als enige in contact met de klant en met de NBB op het gebied van incasso van Handelseffecten; alle instructies van de klant en alle informatie-uitwisselingen vanwege de NBB die hierop betrekking hebben, verlopen via de remitterende bank en de domiciliebank. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 65

i)

Enkel de domicilierekening wordt gebruikt voor het geheel van financiële bewegingen met betrekking tot het Handelseffect en voor de ermee verbonden incassoverrichtingen.

• De klant aanvaardt: a) dat alle in punt a) omschreven Handelseffecten die hij aan de bank ter incasso zal afgeven, verwerkt worden in overeenstemming met de in het bovenstaande punt aangehaalde procedure en door de NBB bewaard worden zoals voorzien in punten f) en g); hij erkent dat het bewijs van de - gehele of gedeeltelijke - betaling van de door hem aangeboden Handelseffecten op voldoende wijze blijkt uit de storting van de betaalde bedragen op zijn rekening, zoals vastgesteld zal worden in overeenstemming met een van de in artikel 34 bepaalde wijzen. b) dat alle in punt a) omschreven, door hem geaccepteerde Handelseffecten, waarvan de bank domiciliehouder is, volgens dezelfde procedure zullen worden verwerkt; hij erkent dat het bewijs van de - gehele of gedeeltelijke - betaling van de door hem onderschreven Handelseffecten op voldoende wijze blijkt uit de inschrijving van de betaalde bedragen op het debet van zijn rekening, zoals vastgesteld zal worden in overeenstemming met een van de in artikel 34 bepaalde wijzen; door het loutere feit van de domiciliëring ziet hij dus af van de teruggave van de documenten na betaling ervan, en ziet af van het recht dat hem wordt verleend door artike1 39, eerste alinea, van de gecoördineerde wetten op de wisselbrieven van 31 december 1955.


Effecten en financiële instrumenten I.

Algemeen

Art. 138 – Waarde In onderhavig hoofdstuk betekent de term “Waarde(n)” alle effecten en/of financiële instrumenten.

Art. 139 – Opdracht van de bank De bank belast zich, volgens de vigerende tarieven: • met het doorgeven aan professionele tussenpersonen of het uitvoeren, in België en in het buitenland, van alle orders en/of verrichtingen met betrekking tot alle Waarden, meer in het bijzonder aankoop, verkoop, inschrijving, transfer, inning van coupons, terugbetaling van Waarden en regularisatieverrichtingen zoals omwisseling, bonusuitkering, afstempeling, couponbladvernieuwing en conversie; deze orders en verrichtingen worden uitgevoerd in overeenstemming met de wetten, reglementen en gebruiken die van toepassing zijn op de verschillende plaatsen en op de verschillende markten, en desgevallend in overeenstemming met de voorwaarden die de emittent vastlegt; • met de bewaring van de Waarden die de klant haar verzoekt in te schrijven op een rekening “open bewaargeving”; artikel 94 is van toepassing op deze Waarden.

Art. 140 – In rekening brengen Behoudens andersluidende schriftelijke instructies van de klant zijn alle Belgische en buitenlandse Waarden die de klant aan de bank afgeeft met het oog op het afhandelen van een verrichting of inschrijft op een rekening “open bewaargeving”, opgenomen in het stelsel van de fungibiliteit in zoverre de aard ervan dat mogelijk maakt. De klant stemt ermee in dat de bank deze Waarden in rekening brengt bij een instelling die een stelsel voor verrekening of vereffening beheert.

Art. 141 – Levering De bank zal niet meer overgaan tot de fysieke levering van de roerende Waarden. De Waarden worden door de bank ingeschreven op een rekening, geopend of te openen op naam van de klant en onderworpen aan het vigerende bewaarloontarief.

Art. 142 – Koersen De ramingen en de koersen die de bank de klant meedeelt, worden door haar ingewonnen bij eersterangsbronnen of zijn, bij ontstentenis daarvan, gebaseerd op de financiële gegevens waarover ze beschikt. De bank garandeert de trouwe communicatie van deze informatie. Ze kan het onvolledige, onnauwkeurige of onjuiste karakter van de gegevens in haar bezit slechts vaststellen wanneer dat onmiskenbaar is; ze kan bovendien niet aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen van eventuele vergissingen in deze gegevens. De aldus door de bank verschafte ramingen en koersen zijn de recentste waarvan ze kennis heeft en hebben betrekking op marktconforme verhandelbare Waarden; ze gelden enkel voor de markt waarop ze betrekking hebben. Ze worden louter ter indicatie gegeven en maken slechts een beoordelings - en ramingselement uit voor de klant, die instaat voor alle gevolgen van het gebruik dat hij ervan maakt.

Art. 143 – Communicatie De bank is verplicht om alle inlichtingen, documenten of stukken met betrekking tot de orders van de klant of de door hem aangevatte verrichtingen, met inbegrip van alle inlichtingen betreffende zijn identiteit of die van de uiteindelijke begunstigde van Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 67

de betrokken verrichting, mee te delen aan de overheden die ertoe gerechtigd zijn deze te vragen, indien deze mededeling haar wordt opgelegd krachtens een Belgische of buitenlandse wettelijke of reglementaire bepaling. Voor zover dat nodig is, machtigt de klant de bank onherroepelijk ertoe dergelijke mededeling te doen. Hij machtigt de bank meer bepaald om aan de marktautoriteiten die bevoegd zijn op de gereglementeerde markten waarop de verrichtingen voor zijn rekening of op zijn verzoek worden uitgevoerd, alle inlichtingen te verstrekken die deze vorderen krachtens de onderzoeksmachten die hen worden verleend door de artikelen 20 en 31 van de wet van 6 april 1995 inzake de secundaire markten, het statuut van en het toezicht op de beleggingsondernemingen, de bemiddelaars en beleggingsadviseurs, zoals aangevuld door de artikelen 3, 3° en 8 van de wet van 30 januari 1996, of krachtens de onderzoeksmachten die hen worden verleend door elke wettelijke of reglementaire bepaling die de voornoemde voorschriften zou aanvullen of vervangen. Met het geven van een order of het aanvatten van een verrichting bevestigt de klant de hoger bedoelde machtiging.

Art. 144 – Ontvangst van het order Alle agentschappen en de toegang tot effecten via onze internetbanking PaschiWeb zullen zonder uitzondering de regel “Execution only” van de richtlijn MiFID toepassen. Deze dienst biedt aan de klanten de mogelijkheid om hun beursorders rechtstreeks bij één van onze agentschappen of op het Private Center, per brief, per fax (de ondertekening van een faxovereenkomst is vereist) of via internetbanking PaschiWeb te ontvangen: • afgifte op initiatief van de klant (d.w.z. een beursorder zonder dat een relatiebeheerder van de bank hem enig advies heeft verstrekt); • in verband met niet-complexe financiële instrumenten (bijvoorbeeld: beursgenoteerde aandelen, deelbewijzen van ICBE’s, geldmarktinstrumenten, gewone obligaties, enz.). In alle andere gevallen moet de klant contact opnemen met onze dienst Private Center om beleggingsadvies te krijgen of orders op complexe producten (bijvoorbeeld: schuldinstrumenten) uit te voeren. In het kader van advies of verrichtingen betreffende complexe effecten is de dienst Private Center immers als enige gemachtigd om beleggingsoplossingen voor te stellen of orders uit te voeren die perfect met het beleggingsprofiel van onze klanten overeenstemmen. Indien de dienst Private Center oordeelt dat de belegging niet passend is, deelt ze dit onmiddellijk mee aan onze klanten. De dienst Private Center zal in geen geval financiële producten voorstellen die niet bij het beleggingsprofiel van de individuele klant passen.

Art. 145 – Retrocessie van beheerkosten In het kader van het beleid inzake belangenconflicten van de richtlijn MiFID, informeert de bank haar klanten dat retrocessies van beheerkosten kunnen plaatsvinden ten gunste van de bank voor bepaalde gemeenschappelijke beleggingsfondsen. Het niveau van de retrocessies van beheerkosten heeft geen enkele invloed op het distributiebeleid van deze fondsen voor het cliënteel.


II. Verrichtingen Art. 146 – Geldigheid van een order De geldigheidstermijn van de door de klant gegeven orders wordt bepaald door de wetten, reglementen en/of gebruiken die van toepassing zijn op de plaats en op de markt waarop ze moeten worden uitgevoerd. De klant kan deze termijn onder uitdrukkelijk beding beperken op het ogenblik waarop hij zijn order plaatst.

Art. 147 – Herroeping – wijziging van een order Elke herroeping of wijziging van een order moet op duidelijke, volledige en nauwkeurige manier verwijzen naar het betrokken order. De klant zorgt ervoor de bank tijdig in te lichten, rekening houdend met de termijnen bepaald in artikel 148 van het reglement, anders kan de bank hiermee geen rekening houden en zal ze het order op geldige wijze uitvoeren of doorgeven zoals het aanvankelijk werd meegedeeld.

Art. 148 – Uitvoering van de orders De bank geeft de orders voor de Belgische markten door of voert ze uit op de dag dat ze deze ontvangt, op voorwaarde dat ze ten laatste één uur voor de laatste notering van de betrokken Waarden op die bewuste dag, in haar bezit zijn. Ze geeft de orders voor buitenlandse markten zo snel mogelijk door of voert ze zo snel mogelijk uit, afhankelijk van het uur van ontvangst van het order en rekening houdend met de openingsdagen en - uren van de buitenlandse markten en met het tijdsverschil. Indien de bank echter niet beschikt over de gegevens die nodig zijn voor de identificatie van de Waarden die het voorwerp uitmaken van dergelijke orders, geeft ze deze orders door “onder voorbehoud van nazicht” en is de uitvoering ervan afhankelijk van de identificatie van de betrokken Waarden door de plaatselijke correspondent van de bank.

Art. 149 – Plaats van uitvoering Indien de klant zijn gewone vestigings - of verblijfplaats heeft in België, worden zijn orders die betrekking hebben op Waarden die op een Belgische beurs genoteerd zijn of op een andere Belgische gereglementeerde markt worden verhandeld, behoudens andersluidende instructies van de klant, uitgevoerd op een gereglementeerde markt, hetzij in België, hetzij in een andere staat van de Europese Unie. Onverminderd het voorafgaande bepaalt de bank, voor elk order dat betrekking heeft op een Waarde die zowel in Brussel als op een andere Belgische of buitenlandse markt genoteerd wordt en behoudens duidelijke instructies van de klant, de plaats van uitvoering ervan op basis van de liquiditeit van de markt, de mogelijkheid tot een snellere of totale uitvoering, de lagere transactiekosten, dit alles in het belang van de klant.

Art. 150 – Openbare uitgifte Indien in het kader van een openbare uitgifte blijkt dat niet alle inschrijvingsorders die de bank aan haar klanten gegeven heeft, kunnen worden uitgevoerd, gaat de bank over tot een billijke verdeling van de beschikbare Waarden onder haar klanten– inschrijvers. De klant machtigt de bank om de verschillende orders die hij zou hebben gegeven, te groeperen met het oog op deze verdeling.

Art. 151 – Openbaar bod tot verkoop In het kader van een openbaar bod tot verkoop verleent de klant de bank de toestemming om zijn verschillende orders te groeperen met vermelding van eenzelfde prijs.

Art. 152 – Orders met betrekking tot inschrijvings - of toekenningsrechten De orders met betrekking tot inschrijvings - of toekenningsrechten zijn slechts uitvoerbaar gedurende de periode waarin deze rechten op de beurs worden verhandeld. Op uitdrukkelijk verzoek van de klant kunnen orders met betrekking tot toekenningsrechten na afloop van de officiële notering op de openbare veiling worden uitgevoerd. Algemeen reglement van de verrichtingen Drukwerk 593 - januari 2012 Pagina 69

Art. 153 – Limietkoers De bank zorgt niet voor de uitvoering van de verrichtingen bedoeld in artikel 162 van het reglement voor Waarden die aan de bank werden overhandigd in afwachting van de uitvoering van een verkooporder, meer in het bijzonder met limietkoers.

Art 154 – Dekking De uitvoering van de aankoop -, inschrijvings - of verkooporders kan afhankelijk worden gesteld van de voorafgaandelijke overmaking aan de bank van een afdoende dekking in contanten of in marktconforme verhandelbare Waarden. Worden als marktconforme verhandelbare waarden beschouwd: de Waarden waartegen geen enkel verzet is aangetekend, noch in België noch in het buitenland, en die geen enkel gebrek of geen enkele onregelmatigheid vertonen.

Art. 155 – Tegenwaarde in contanten van de verrichtingen Behoudens andersluidende instructies van de klant wordt de tegenwaarde in contanten van de verrichtingen ingeschreven op de rekening in Euro van de klant, desgevallend na omzetting van de andere munten tegen de wettelijke koers of tegen de marktkoers op de dag van de afrekening van de verrichting.

Art. 156 – Bevestiging van de uitvoering De uitvoering van de orders van de klant worden bevestigd via de verzending van een afrekening van de verrichting.

Art. 157 – Beschikking over de Waarden De klant heeft de vrije beschikking over de aangekochte Waarden of de Waarden waarop hij inschreef, na betaling van alle bedragen die hij de bank verschuldigd is uit hoofde van deze aankoop of inschrijving. Deze Waarden dienen van rechtswege als zekerheid voor de betaling van deze bedragen.

Art. 158 – Opbrengst van een verkoop De opbrengst van een verkoop wordt ter beschikking gesteld van de klant, zoals voorzien in artikel 34 van het reglement - na levering van het voorwerp van de verkoop in marktconforme verhandelbare Waarden. Bij ontstentenis van zulke levering is de bank ertoe gerechtigd: • hetzij de verrichting te annuleren; • hetzij de marktconforme verhandelbare Waarden die nodig zijn voor de levering op kosten van de klant aan te kopen, en dit zowel indien de klant deze Waarden niet tijdig zou hebben bezorgd, als wanneer hij niet-verhandelbare Waarden zou hebben geleverd. In dat laatste geval wordt de opbrengst van de verkoop van rechtswege aangewend voor de terugbetaling van de kosten die de bank zou hebben gemaakt voor deze aankoop. Indien deze opbrengst niet volstaat voor de integrale terugbetaling van de kosten die de bank heeft gemaakt, dan wordt het niet-gedekte gedeelte van deze kosten zonder meer gedebiteerd op de rekening van de klant. Indien de klant de opbrengst van een verkoop zou hebben ontvangen zonder de tegenpartij ervan in marktconforme verhandelbare Waarden te hebben geleverd, ofwel omdat hij de verkochte Waarden niet heeft bezorgd, ofwel omdat hij niet-verhandelbare Waarden heeft geleverd, niettegenstaande het voorafgaande, heeft de bank het recht om de rekening van de klant op gelijk welk ogenblik te debiteren ten belope van het door hem ontvangen bedrag ongeacht of ze de verrichting annuleert of niet.

Art. 159 – Incasso van de coupons De bank zorgt - in opdracht van de klant - voor de inning van de Waarden en coupons die in betaling gezet zijn in België en in het buitenland. De artikelen 92 en 93 van het reglement zijn van toepassing op deze verrichtingen, meer bepaald wanneer de terugbetaling van Waarden of de betaling van de coupons geweigerd zou worden wegens een in België of in het buitenland aangetekend verzet.


III. Open bewaargeving Art. 160 – Belgische en buitenlandse waarden De klant kan de bank de bewaring toevertrouwen van Belgische en buitenlandse Waarden. Deze Waarden worden gecrediteerd op een rekening “open bewaargeving” op naam van de klant en zijn onderworpen aan een bewaarloon tegen het vigerende tarief.

Art. 161 – Buitenlandse waarden De buitenlandse Waarden die aan de bank worden toevertrouwd om op een rekening “open bewaargeving” te worden ingeschreven, worden voor rekening van de klant gedeponeerd in het dossier van de bank bij een buitenlandse depositaris en zijn onderworpen aan het vigerende bewaarloontarief. In een dergelijk geval is artikel 94 van het reglement van toepassing.

Art. 162 – Verrichting voor de regularisatie en inning van de inkomsten Voor de Waarden ingeschreven op een rekening “open bewaargeving” gelast de klant de bank met de automatische uitvoering van alle verrichtingen voor de regularisatie en inning van de vervallen inkomsten en terugbetaalbare kapitalen. De bank kan deze verrichtingen echter slechts uitvoeren indien hieraan voldoende ruchtbaarheid werd gegeven. De bank moet erop toezien dat diezelfde verrichtingen worden uitgevoerd m.b.t. de Waarden die voor rekening van de klant ingeschreven zijn bij haar buitenlandse correspondenten. De bank oefent niet langer het toezicht op eventuele verrichtingen uit voor Waarden waarvoor een aanvraag voor opvraging of transfer werd ingediend.

Art. 163 – Dekking Behoudens andersluidende instructies zorgt de bank voor de uitvoering - d.m.v. debitering van de rekening van de klant en voor zover deze voldoende dekking vertoont - van de opgevraagde stortingen op de niet volledig volgestorte Waarden die zijn ingeschreven op de rekening “open bewaargeving” van de klant.

Art. 164 – Inschrijvingsrechten en warrants De klant geeft de bank de toestemming om alle inschrijvingsrechten en warrants - behalve diegene waarvoor hij een opdracht met limietkoers gaf - met betrekking tot de Waarden die zijn ingeschreven op zijn rekening “open bewaargeving” automatisch te verkopen op de dag van de laatste officiële notering. Hij laat het aan de bank over te oordelen over de opportuniteit van een dergelijke verkoop, steeds in het voordeel van de klant. Indien ze dat voordeel onbestaande of onvoldoende acht, zal de bank de rechten eventueel ter vergoeding aanbieden.

Art. 165 – Omzetting van obligaties De bank voert slechts op uitdrukkelijke instructie van de klant de omzetting door van de convertibele obligaties die ingeschreven zijn op diens rekening “open bewaargeving”. Bij gebrek aan dergelijke instructies kunnen obligaties zonder meer worden verkocht indien dat in het belang is van de klant, maar zonder dat dit een verplichting voor de bank is.


BANCA MONTE PASCHI BELGIO Naamloze vennootschap Moederonderneming opgericht in Sienna in 1472 Groupe Bancaire Monte dei Paschi di Siena – inschrijving van 23/07/1992 Maatschappelijke zetel: Jozef II-straat 24 - 1000 Brussel RPR 0403.199.306 Erkenning CDV: 045393A http : //www.montepaschi.be


Empirisch onderzoek naar de geldigheid van algemene bankvoorwaarden anno 2012

Recommend Documents