emancipeert mannen Nathaly Mercera #10 Zwerfboeken voor kinderen Huiskamerrestaurants Thuis uit eten Stadshitte De erogene zones van Den Haag

NG 17 juli/aug 2012 JAARGA : 8 augustus 2012 TUM PDA UITERSTE VERKOO VASTE VERKOOPPRIJS: r de verkoper) € 2,- (waarvan € 0,65 naa

#10

Zwerfboeken voor kinderen Huiskamerrestaurants Thuis uit eten Stadshitte De erogene zones van Den Haag

Nathaly Mercera

emancipeert mannen

Advertentie

Daklozen helpen zichzelf te helpen, is het principe van Haags Straatnieuws: niet stelen of bedelen, maar werken voor je geld.

Svetlin

Willem

Dankzij Haags Straatnieuws hadden in 2011 175 verkopers een bescheiden inkomen en een zinvolle dagbesteding. Dak- en thuislozen kopen de krant in voor 1,35 euro en verkopen hem op straat voor 2,00 euro. Het verschil mogen ze houden. Van dit geld kan eten en een bed in de nachtopvang betaald worden. Verreweg het grootste deel van de verkopers is bekend bij de maatschappelijke opvang in Den Haag. Haags Straatnieuws verschijnt 17 keer per jaar en is de spreekbuis van dak- en thuislozen. Naast nieuws en achtergronden uit de rafelrand brengt de krant spraakmakende interviews zoals in dit nummer met Herman van Veen.

Jon

Giorgos

We willen u bedanken voor uw betrokkenheid. Dank voor uw bezorgde telefoontjes als uw vaste verkoper niet op zijn plek stond. Dank voor uw mailtjes met vragen en opmerkingen. En bedankt voor alle gulle gaven, die wij op onze rekening mochten ontvangen. U kunt er zeker van zijn dat elke euro goed wordt besteed. Ook in 2012 hopen we weer op uw steun. Geven aan Haags Straatnieuws wordt dan aantrekkelijker omdat we vanaf 2012 een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) zijn. Mogen we weer op u rekenen? Stichting Haags Straatnieuws ING rekeningnummer 7544612 Parkstraat 32, 2514 JK Den Haag

Haags Straatnieuws wordt gemaakt door een groep geëngageerde journalisten en bevlogen fotografen. De krant is de moeite van het lezen meer dan waard. Maar dat weet u als trouwe lezer al lang.

> van de redactie Emancipatie en is eigenlijk Het zit al besloten in het woord zelf, er blijkbaar zo logisch als wat. Maar we hadden om het te zien: drie torenhoge golven voor nodig Typisch vrouwelijk emancipatie is een mannenzaak. l weer moeten om te denken dat wij het allemaa n honderd jaar ons opknappen . We hebben de afgelope ons geen windeieren mannetje wel gestaan . Het heeft men, werken, gelegd. We kunnen nu studeren, stem door het glazen ons ben zijn baas in eigen buik , we heb maar kunnen , ties plafond heen geduwd naar topfunc en voor ken wer er ook voor kiezen om parttime te wen vrou chtone onze kinderen te zorgen. Ook allo n. En lope po inge hebben hun achterstand in rap tem gedaan? Die zijn wat hebben de mannen ondertussen en pad . Nou ja, gewoon doorgegaan op het ingeslag ‘passen ook en g’ ada ‘pap ze hebben misschien een zorgtaken hun die wel eens op’. De uitzonderingen zijn er die t wan wel serieus nemen daargelaten, machtige stor de r natuurlijk ook . Maar als je kijkt naa ben eeuw heb ontwikkeling die vrouwen in een nenfront een saaie man het op het doorgemaakt, was Mercera betreft boel. Maar dat gaat wat Nathaly nen . Het ei van veranderen. Zij emancipeert man r voor zichzelf leren bete nen Columbus. Want als man over voor leuke tijd r zorgen, houden vrouwen mee dingen.

> colofon Haags Straatnieuws wordt verkocht en mede gemaakt door dak- en thuislozen in Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Voorburg, Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer, Wassenaar en de Bollenstreek. De verkopers kopen de krant in voor € 1,35 en verkopen hem op straat voor € 2. Het verschil is een bijdrage in hun levensonderhoud. U herkent de Haags Straatnieuwsverkoper aan de witte pas. Donaties Giro 7544612 t.n.v. Stichting Haags Straatnieuws, Den Haag.

De Kessler Stichting exploiteert een aantal tweedehandskledingwinkels. In de winkels (Pakkie Deftig) is een ruim assortiment van goede, schone en zeer betaalbare kleding te koop. Ook voor accessoires en schoenen kunt u er terecht. De winkels worden gerund door cliënten en vrijwilligers die met elkaar verkoopteams vormen. Een uitstekende vorm van dagbesteding en voor cliënten vaak ook weer een eerste stap in het maatschappelijk herstel.

Oplage 10.000 Adres Postbus 63498, 2502 JL Den Haag Telefoon 070 318 1661 Email [email protected] Website www.haagsstraatnieuws.nl

inhoud #10 04 INTERVIEW NATHALY MERCERA

Met het project ‘De Nieuwe Paplepel’ emancipeert Nathaly Mercera van Importante mannen. Ook die na een tijd in de opvang weer een eigen huisje krijgen.

De kleding wordt ingeleverd bij het inzamelpunt in de Zusterstraat, in kledingbakken die bij een aantal kinderdagverblijven staan of worden bij u thuis opgehaald. De winkels vindt u op de Parallelweg 160, de Regentesselaan 106 en de Zwarteweg 74f (dit is een Pakkie Deftig junior, speciaal voor baby- en kinderkleding). Wilt u meer weten van het werk van de Kessler Stichting, zoekt u een geschikte baan, wilt u een schenking doen of wilt u werken als vrijwilliger in een van de Pakkie Deftig filialen? Dan kunt u terecht op de website van de Kessler Stichting. Nieuwsgierig? Kom eens kijken in één van de winkels of bekijk het filmpje dat op de website staat.

www.pakkiedeftig.nl en www.kesslerstichting.nl twitter @dakloos en @pakkiedeftig

Hoofdredacteur Floor de Booys Redacteur Hester Heite Eindredactie Simonne van Gennip Medewerkers aan dit nummer: Alf Berendse, Dagmar Bosma, Melle de Boer, Justine le Clercq, Christiaan Donner, Bertus Gerssen,Henriëtte Guest, Saskia Herberghs, Raymond van Houten, Suzanne van de Kerk, Lamelos, Caroline Ludwig, Koos Lukkien, Julius Pasgeld, Mariëtte Storm, Elke Swart, Annemarie Terlage, Karine Versluis. Coverfoto Suzanne van de Kerk Ontwerp Marieke de Roo Opmaak Annette van Kester Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland Het volgende nummer verschijnt op 9 augustus 2012

04

06 T NIEUWS LIGT OP STRAAT COLUMN JUSTINE Slangen 07 WIE HELPT WIE Frans Nugteren 08 REPORTAGE ZWERFBOEKEN

Haags Straatnieuws stuurt kinderboeken uit zwerven, in navolging van de Haagse Kinderzwerfboek-ambassadrice Anne Lutje Schipholt. Doe ook mee!

08

10 DE STRAATDICHTER is thuis in Europa COLUMN Julius Pasgeld verlangt naar eenvoudig leven 11 HAAGSE HUIZEN Vakantiegevoel te koop 12 SNELWEGSCHILDERIJ 14 STADSHITTE NIEUW 15 CULTUUR Kessler Stichting in Haags Historisch Museum 16 TREND HUISKAMERRESTAURANTS

Echte liefhebbers koken thuis. Haags Straatnieuws schuift aan.

16 GODENSPIJS Soep na zonsondergang 19 VERSLAG Op bezoek bij Margret 20 CRYPTO 206 Puzzel en win een reissetje 21 BRIEVEN EN STELLING Laat maar horen 22 AGENDA Filmfestivals 24 KAASHELD EN POEPHOOFD zoeken de zon op

straat door Koos Lukkien

Advertenties en distributie 070 318 1661 Coördinator verkopers Jasper van Buul, 06 1400 7082

3

4

interview nathaly mercera

Haags Straatnieuws #102012

5


‘Het is tijd voor een nieuwe pap epel’ elkaar gegaan en vanaf die tijd was mijn moeder alleenstaande moeder. Dat heeft mijn vrouwbeeld beïnvloed. Ik had al gauw in de gaten dat opleiding een absolute voorwaarde is om in je eigen levensonderhoud te voorzien. Dat hebben mijn ouders me met de paplepel ingegoten. En dat heb ik heel goed tussen mijn oren geknoopt. Ik hecht enorm veel waarde aan mijn economische zelfstandigheid.” Haar ouders begonnen hun gezin in een traditionele rolverdeling. “Het schijnt dat toen ze trouwden, mijn vader net een eitje kon koken. Dat koken heeft hij nooit echt goed onder de knie gekregen.” Maar ze herinnert zich bijvoorbeeld ook dat haar moeder altijd zei dat haar vader als de beste de badkamer kon schoonmaken. “Hij was niet het type die mijn moeder met alle rotklusjes opzadelde. Intussen heeft hij aardig wat bijgeleerd. Geloof het of niet, maar mijn vader maakt zijn eigen gordijnen. Hoeveel mensen kunnen dat nou van hun vader zeggen?”

Emancipatie is een proces dat zich in golven voltrekt. De eerste golf bracht vrouwen kiesrecht, de tweede maakte hen baas in eigen buik, de derde toonde de kracht van allochtone vrouwen en de vierde… is er voor de man. Nathaly Mercera van Importante, het Haagse projectbureau voor vrouwen met ambitie, vertelt waarom. tekst Floor de Booys foto’s Suzanne van de Kerk

> Ze had nooit gedacht met mannen te gaan werken. “Niet dat ik mannen als ‘de vijand’ zie. Integendeel, ik werk graag met mannen. Maar bij Importante draait het al decennia om de emancipatie van de vrouw. Bijna mijn hele werkzame leven ben ik bezig om vrouwen te ondersteunen in hun ontwikkeling”, vertelt Nathaly Mercera (41), senior adviseur maatschappelijke participatie bij Importante. Ook op de werkvloer van dit ‘projectbureau voor vrouwen met ambitie’ is geen enkele man te vinden. “Mannen zijn van harte welkom om hier te werken. We hebben ook wel eens een mannelijke stagiaire gehad. Maar ja, emancipatie is helaas toch vooral een vrouwenzaak.” Paplepel Daar maakt De Nieuwe Paplepel hopelijk een einde aan. Dit initiatief komt uit de keuken van Importante. “We leiden mannen op tot gezondheidambassadeurs. Ze leren koken en krijgen informatie over gezonde voeding en

leefstijl. Ook hebben ze onder leiding van een verandercoach gesproken over hun invulling van het man zijn. Vragen als: ‘wat maakt je een man’, ‘hoe ga je met vrouwen om’, ‘hoe sta je tegenover homoseksualiteit’, ‘hoe vul je de rol van vader in’ en ‘hoe verdeel je thuis de taken’ kwamen aan de orde. Niet op een belerende manier, we hebben die mannen niet langs de feministische meetlat gelegd. Het waren heel open gesprekken waarin ruimte was voor ieders mening”, vertelt Nathaly. Ze laat de houten lepel zien met daaraan allemaal bedankkaartjes, mannen van de Kessler Stichting die mee deden aan De Nieuwe Paplepel. “De titel van het project slaat enerzijds op de paplepel waarmee mannen en vrouwen vanaf de dag dat ze geboren zijn rolpatronen krijgen ingegoten. Die zitten heel stevig verankerd in ons allemaal. Het kost moeite om die te veranderen. Daar heb je een nieuwe paplepel voor nodig. En het is ook een verwijzing naar de kooklessen die de mannen hebben gekregen.” Eind juni sloten drie groepen mannen de training met succes af. De enthousiaste teksten op de kaartjes aan de lepel, spreken boekdelen. En ook de officiële evaluatie laat zien dat de training is aangeslagen. Meer dan zestig procent van de mannen gaf aan de recepten thuis te hebben uitgeprobeerd. Eenzelfde percentage kookt meer thuis. Bijna zeventig procent van de mannen gaf aan meer kennis te hebben over wat gezond eten is. Ruim 37 procent heeft zelfs zijn eetpatroon te hebben aangepast na de training. Zestig procent gaf aan meer zelfvertrouwen te hebben gekregen en maar liefst zeventig procent heeft dankzij de training meer sociale contacten. “Het grootste compliment is misschien wel dat er bijna niemand is afgehaakt. De mannen

kwamen trouw en met enthousiasme naar de kook- en empowerment lessen. En ze vatten hun taak als ambassadeur ook serieus op. Dat is heel mooi om te zien, daar word ik echt heel blij van.” Obstakels Het idee om met mannenemancipatie aan de slag te gaan, kwam bij Nathaly op toen steeds meer vrouwen zich bij haar beklaagden dat ze met hun emancipatieproces vastliepen omdat hun partner er niet in mee kon gaan. “We zijn er nog steeds primair voor de ontwikkeling van vrouwen. We proberen alle obstakels die ze daarbij tegenkomen, weg te nemen. Als steeds meer vrouwen aangeven dat hun man een hindernis is geworden in hun ontwikkeling, dan moeten we daar dus iets mee.” De voornaamste klacht van vrouwen is overbelasting. “Ze zijn buitenshuis gaan

‘Mannen zijn kwetsbaarder dan vrouwen’ werken, maar de zorg voor de kinderen en het huishouden komt nog steeds grotendeels op hen neer omdat hun mannen niet mee zijn veranderd.” Hoog tijd dus voor emancipatie in de meest letterlijke zin van het woord. “Dat we met mannen aan de slag moesten, drong ergens eind 2009 goed tot ons door. Maar hoe doe je dat? We hebben de afgelopen decennia toch vooral een vrouwennetwerk opgebouwd. We hebben veel expertise met het empoweren

van vrouwen, maar hoe doe je dat met mannen? En hoe bereik je ze?” Buurthuis SamSam in de Schilderswijk en Vadercentrum Adam in Laak bleken prima ‘vindplaatsen’ voor mannen. En ook bij Brede Buurtschool De Krullevaar werden vaders geworven voor deelname aan De Nieuwe Paplepel. “We hebben ze wel een beetje over de streep moeten trekken. De mannen stonden niet meteen te trappelen. Maar kookles van een professionele kok in een moderne keuken, dat was toch wel aantrekkelijk. Daar konden ze wel mee thuiskomen.” Sommige mannen kwamen voor het eerst thuis. “We hebben ook met een groep mannen van de Kessler Stichting gewerkt. Zij werden middels onze training voorbereid op weer zelfstandig wonen, na een lange tijd in de opvang. Mannen lopen meer risico dan vrouwen om dak- en thuisloos te raken. Ze hebben vaak minder sociaal netwerk en kunnen minder goed voor zichzelf zorgen. Ze zijn kwetsbaarder en raken daardoor eerder in de problemen na scheiding, ontslag of ander onheil.” Etiket De gemeente Den Haag moest ook even wennen aan het idee dat Importante met mannen aan de slag ging. “Dat paste niet bij het potje geld waaruit wij gesubsidieerd worden, want daar hing nu eenmaal het etiket ‘vrouwenemancipatie’ aan.” In mei 2010 trad er een nieuw college aan, met Karsten Klein (CDA) als wethouder Jeugd, Welzijn en Sport met Emancipatie in zijn portefeuille. Hij maakte de weg vrij voor vernieuwing. “Hij zag het meteen zitten. Misschien heeft het ook geholpen dat Wouter Bos destijds uit de politiek stapte omdat hij meer tijd wilde hebben

voor zijn gezin en ook Camiel Eurlings aangaf dat er belangrijkere dingen in het leven zijn dan het Binnenhof.” De tijd was er blijkbaar rijp voor. In de nota emancipatie 2010 – 2014 van de gemeente Den Haag staat mannenemancipatie hoog op de agenda. “Karsten Klein draagt het zelf ook echt uit. Na de geboorte van zijn dochtertje vorig jaar ging hij niet meteen de volgende dag weer aan het werk, maar bleef hij wat langer thuis om voor zijn dochtertje te leren zorgen. Het zijn kleine stapjes, maar het is wel belangrijk dat ze gezet worden. Hij is zich er bewust van dat hij een rolmodel is.” Met het beleid voor mannenemancipatie loopt Den Haag volgens Nathaly landelijk gezien voorop.

“Er is nog een wereld te winnen. Voor vrouwen én mannen.” Aletta Jacobs Het begon honderd jaar geleden met de eerste Nederlandse vrouw die ging studeren en streed voor kiesrecht voor vrouwen: Aletta Jacobs. De Dolle Mina’s namen in de jaren zestig en zeventig het stokje over en streden ervoor dat vrouwen baas in eigen buik werden. De derde emancipatiegolf werd de afgelopen jaren wat meer versluierd door allochtone vrouwen vormgegeven. “Emancipatie is een doorlopend proces, waar je nooit klaar mee bent omdat de maatschappij steeds weer nieuwe eisen aan individuen stelt”, vertelt Nathaly.

“De hardcore feministen uit de jaren zestig en zeventig vinden het bijvoorbeeld een gruwel dat hun dochters nu bewust kiezen voor een baan van drie dagen, zodat ze ook thuis kunnen zijn voor de kinderen. Terwijl die jonge vrouwen die keuzevrijheid juist als de ultieme emancipatie beschouwen. Zo zie je maar, dat het begrip steeds een andere invulling krijgt.” Dat bewijst haar eigen geschiedenis wel. Nathaly werd geboren op Curacao. “De eerste dertien jaar van mijn leven heb ik daar gewoond. Na mijn geboorte is mijn moeder gestopt met werken om voor mij en mijn broer te zorgen. Later is mijn moeder weer gaan werken. Toen ik acht jaar was zijn mijn ouders uit

Weerbarstig Zelf zou ze graag vertellen dat ze thuis de taken goed verdeeld heeft. “Helaas is de praktijk toch weerbarstig. Hij doet best wat dingen in het huishouden hoor. Hij doet uit zichzelf de was, laadt en ruimt de afwasmachine uit en stofzuigt. Koken doet hij ook net wat vaker dan ik en hij strijkt z’n eigen overhemden. Maar ja, dan heb je de rest van het huishouden nog. Ik denk dat ik zou willen dat hij meer meedenkt. Ik ben altijd drie stappen vooruit aan het denken en plannen en ik neem meer de verantwoordelijk voor het goede verloop van het bedrijfje dat thuis heet op me.” Laatst werd ze uitgenodigd door een Koerdische mannengroep om te komen spreken over mannenemancipatie. “Ik was verrast want meestal nodigen vrouwen mij uit. Ze waren erg nieuwsgierig naar dat begrip mannenemancipatie en waren bereid met ons daarover in gesprek te gaan. Deze mannen gaven aan dat ze bijvoorbeeld moeite hadden om hun vrouwen te overtuigen dat ze ook best konden werken. Sommige veranderingen gingen ze ook wel te snel hoor, maar ze zochten de dialoog met hun vrouwen. En dat is winst.”

Meer informatie over De Nieuwe Paplepel? Kijk op: www.importante.nl

6

column justine

't nieuws ligt op straat

Haags Straatnieuws

wie helpt wie frans

Haags Straatnieuws

#102012

#102012

Hoera, de tandartspraktijk voor dak- en thuislozen bestaat tien jaar. Inmiddels weet Frans Nugteren het zeker: elke tandarts krijgt de patiënt die hij verdient. “Ik heb alleen maar leuke mensen in mijn stoel.” tekst Elke Swart foto Henriëtte Guest

Dak- en thuislozen in Utrecht kunnen een eigen krant blijven verkopen. Vorige maand kondigde Straatnieuws aan te stoppen, omdat de krantverkoop te ver was teruggelopen. Nu is er nieuw magazine. “Wie denkt dat Straatnieuws nu enkel met een nieuw jasje op de oude Bekijkt ’t, met voet voortgaat, vergist zich”, stelt hoofdredacteur Frank Dries in het Justine. De Haagse redactioneel van het nieuwe straatmagazine. “Er is er een andere orgaschrijfster Justine nisatie Stichting Straatnieuws Utrecht (SSU) opgestaan met als missie: le Clercq geeft haar vernieuwing.” eigenzinnige kijk op De stichting brengt vanaf vrijdag 13 juli in Utrecht een straatmagazine het leven in Den Haag. uit, in nauwe samenwerking met de Amsterdamse straatkrant Z!. De redactie van Z! levert een rompkrant aan, die door Straatnieuws Utrecht wordt aangevuld met regionale pagina’s. Ook krijgt de Utrechtse Raoul is mesjogge van slangen. Hij had een editie een eigen vooraquarium met slangen, maar sinds kort pagina. mogen bewoners geen dieren meer houden. Het eerste magazine is Alles moet namelijk anders. Daar heeft de uitgekomen op vrijdag overheid op aangedrongen. Ze willen graag 13 juli. De verkopers dat cliënten kunnen kiezen waar je hulp kopen Straatnieuws inkoopt, en er moet professioneler worden in voor 1,10 euro en gewerkt. Dat leek iedereen een reuze goed verkopen deze op straat plan. En zo wandelden er in het leven van voor 2 euro. De winst Raoul allemaal nieuwe mensen binnen die hij mogen de verkopers ontmoette bij de cliëntenraad waar hij inzit. houden. Hij zag beleidsmedewerkers die protocollen exclusief interview De eerste twee keer schreven, directeuren in tweedelig grijs en met de Dalai Lama verschijnt het 32 pagiArbo-adviseurs die de hoogte van de stoelen na’s tellende fullcolour kwamen meten. Er kwamen nieuwe digitale magazine driewekelijks, nooit meer hetzelfde! nu helemaal nieuw! StraatnieuwS nooit meer hetzelfde! nu helemaal nieuw! StraatnieuwS nooit meer hetzelfde! nu helemaal nieuw! hulpverleningsplannen waarin StraatnieuwS staat wat hij, daarna tweewekelijks. Raoul, allemaal aan acties moet ondernemen, en welke deeldoelen er per kwartaal gehaald moeten worden, en van welk groter doel dat deeldoel een onderdeel is, en op welk leefgebied dat deeldoel plaatsvindt… volgt u het nog? Raoul niet meer. Raoul wil een bak met slangen houden. Niemand Er is een wildgroei aan wildbreisels, weet waarom, maar dieren houden is niet wereldwijd. Ook Den Haag volgt de trend professioneel, zeggen ze. Daarom wilde inmiddels, te beginnen aan de PrinseRaoul verhuizen naar een andere hulpverlestraat. ningsinstelling. Net toen dat rond was, bleek In het vorige nummer verhaalde Haags dat die andere instelling ging fuseren met Straatnieuws hoe populair breien nu is, de instelling waar Raoul woont. Weg was ook onder jonge hippe mannen. Wildzijn keuze. Zijn hulpverlener, die nu mentor breien is het maken van zelfgebreide heet, of coach ofzo, komt elke week op zijn lappen van restjes fleurige wol om deze kamer langs met het actieplan en vraagt bij wijze van straatkunst om bijvoordan aan Raoul: ‘Welke acties heb je deze beeld bomen of lantaarnpalen te binden. week ondernomen?’ Dan zegt hij: ‘Ik wil een Winkel WWen aan de Prinsestraat doet slangenaquarium, net als vroeger.’ En dan daaraan actief mee. zegt zijn hulpverlener, of mentor, of coach Bij WWen zijn niet langer alleen vrolijke ofzo: ‘Raoul, je moet echt eens actie onderkleren en hebbedingen ín de winkel te nemen. We gaan een leuke hobby voor je vinden, maar nu ook ervoor. Daar zijn zoeken.’ Raoul zet zijn handtekening onder drie stoeppaaltjes onlangs voorzien van de lijst met acties die deze week voor hem een kleurig gebreid jasje. Eigenaresse is opgesteld. Dan laat hij de hulpverlener Wendeline riep wildbreiers via facebook uit, pakt zijn verzameling slangenfoto’s en op om het straatmeubilair voor haar kalmeert. Want slangen kijken, dat is zijn zaak onder handen te nemen. De animo hobby. Dat is wat hij het liefste doet. bleek groot. Drie dames breiden uiteindelijk een jasje. Gezocht wordt nog naar een wildbreier voor paaltje nummer vier. Justine En dat mag óók een man zijn.

Slangen

De Utrechtse Daklozenkrant • nr 1 • vr 13 jul - Do 2 Aug 2012 • JG 1 • €2 wAArvAn 0,90 voor De verkoper • Driewekelijks • let op het pasje

Be the change

Tienduizend dakloze dieren

Hoe belandt een tandarts uit het Statenkwartier op de rafelrand? “Ik had twintig jaar een praktijk in de Haagse binnenstad, met patiënten van diverse pluimage: keurige stedelingen, meisjes van lichte zeden en mooie kerels van de markt. Het merendeel is meegegaan naar de Statenlaan. Ik ben dus wel wat gewend. Toen de gemeente een daklozentandarts zocht, heb ik niet geaarzeld. Samen met drie collega’s hebben we een praktijk in het MCH Westeinde opgezet.”

Stichting knaagdierenopvang het Knagertje in Den Haag kreeg begin juli haar tienduizendste opvangdier binnen, ruim vijftien jaar na de oprichting. “Het is een mijlpaal, maar geen feestje”, aldus Geertje van Kranen, voorzitter van stichting knaagdierenopvang. “Het laat zien hoeveel dieren er op een gegeven tijd ongewenst of onhoudbaar zijn geworden. Regelmatig is het te impulsief aankopen een reden. Men realiseert zich bij de aanblik van zo’n pluizig klein diertje niet, dat het straks groot is en dat het twee tot meer dan 20 jaar blijft.” Wel heeft de knaagdierenopvang liever dat eigenaren de beestjes afstaan dan dat ze op straat gezet worden, omdat slechts een fractie van de dieren dat overleeft. Heel toevallig en wel toepasselijk blijkt het tienduizendste diertje in de opvang een dwerghamster, net als nummer één, Tarzan. Afgestaan samen met vijf andere dieren kreeg dwerghamster Barbie op vrijdag 5 juli 2012 Barbie inschrijfnummer tienduizend.

En toen was je daklozentandarts… “Brugslapers komen hier niet. De meeste patiënten wonen bij het Leger des Heils, Limor of de Kessler Stichting. We moeten afspraken kunnen maken: ik maak jouw gebit in orde als jij voortaan je tanden poetst. Anders heeft het geen zin.” Mond open! “Je weet soms niet wat je ziet of ruikt, de meesten zijn in geen jaren bij een tandarts geweest. Maar achter elke kies, hoe rot ook, zit een mens. En daar doe je het voor. Ik ben toevallig aan de goede kant van de rivier geboren. Ik heb mazzel gehad. Daklozen niet. Het is altijd een triest verhaal: mishandeling, incest, verslaafde ouders. Dat blijf ik oneerlijk vinden.”

‘Achter elke rotte kies zit een mens’

Wat is er mis met een ‘gewone’ praktijk? “Veel dak- en thuislozen zijn verslaafd of hebben psychiatrische problemen. Daar zitten tandartsen met een praktijk aan huis niet op wachten. Onze hulp is gratis - voor verzekerde daklozen - en wij hebben veel aandacht voor de patiënt.”

Breisels verwarmen straatmeubilair

Meer mans met mooie tanden? “Absoluut. Je ziet mensen opknappen, ook innerlijk, hun zelfvertrouwen groeit. Met een verzorgd gebit heb je meer kans op werk. Meer kans op relaties ook. Ze vallen soms huilend in m’n armen, zo dankbaar zijn ze.” Iedereen kan dakloos worden, jij ook? “Ja. Wel denk ik dat naarmate je ouder wordt, de kans afneemt. Je wordt stabieler.” Wat zou je doen? “Met een tentje naar de duinen. De hulpverlening heb ik niet nodig. Hengeltje uit, visje vangen, klaar. Ik ben een geboren en getogen Scheveninger.” Wat kun je missen als kiespijn? “De overheidsbemoeienis is gigantisch toegenomen. Dit oude bureau staat al jaren in mijn praktijk. Nu mag het opeens niet meer. Want stel je voor, er kan stof op liggen. Waanzinnige regels, die alleen maar bedoeld zijn om ambtenaren aan het werk te houden.”

foto Hester Heite

foto Eric Kampherbeek

Nieuw Straatnieuws Utrecht

Zijn de flessen luchtverfrisser nog aan te slepen? “We hebben een aardige voorraad in huis, haha, die heb je soms echt nodig!”

Moedig voorwaarts? “Dit is geen werk, het is mijn hobby! Ik ga tot mijn zeventigste door, hoop ik. De gemeente heeft onlangs groen licht gegeven voor de komende vijf jaar, dus de praktijk kan voorlopig vooruit. Het wordt de laatste tijd steeds drukker, de wachtlijst groeit. Maar iedereen die zich aanmeldt, wordt binnen twee, drie maanden geholpen.”

Wie Frans Nugteren (6 1) Wat Daklozentandarts (project van de gemeente Den Haag) Waar MCH Westeinde (elke vrijdag van 08:30 tot 14.3 0 uur) Waarvoor “Met de ko sten van je eigen praktijk - die gewoon doorgaan - verdien je op zo’n dag een derde van wat je no rmaal verdient.” Motto “Doe eens in je vakgebied iets voor iemand ande rs.”

7

8

reportage kinderzwerfboeken


9


Hoe werkt het? Kinderzwerfboek is bedacht door Pino uit Sesamstraat alias acteur en televisieproducent Leo Dijkgraaf. Hij vindt dat alle kinderen boeken moeten kunnen lezen en deed het project cadeau aan het Nationaal Fonds Kinderhulp, dat geld inzamelt voor leuke dingen voor kinderen die zelf geen geld hebben. Kinderen mogen achtergelaten boeken gratis meenemen, lezen en daarna weer uit zwerven sturen. Het is leuk als zij hun vondst, met bijhorende zwerfcode, (aan)melden op de website van Kinderzwerfboek, zodat de boeken door eerdere eigenaren gevolgd kunnen worden tijdens hun omzwervingen. Zelf meedoen? Dat kan, heel simpel. Heb je een mooi kinderboek dat je eigenlijk nooit meer leest? Knip dan dit plaatje uit en plak het op de voorkant van het boek. Maar beter nog kun je zwerfstickers bestellen of downloaden via de website van Kinderzwerfboek. sticker 10 5 x sturen, Registreer daar ook de boeken die je uit zwerven gaat zodat ze-02 een unieke 74 mm:La yout 1je 15 -10 18:16 Page 1 zwerfcode kunt meegeven. Zoek vervolgens een leuke plek om het boek neer te leggen, liefst ergens waar veel kinderen komen. Hopelijk maak je er heel veel kinderen blij mee, en kun je via de website zien wie.

Zwer ven

Neem me mee, lees me... en laa t me weer zwerven. Doe jij ook mee? Kijk snel op www.kinderzwerfb oek.nl



Meer informatie? Kijk op www.kinderzwerfboek.nl voor het registreren van gevonden en nieuwe zwerfboeken, het bestellen van stickers en speciale acties. Zo staat de Haagse Vakantiepas, waarmee kinderen tijdens de zomervakantie korting krijgen op allerlei musea, pretparken en activiteiten, dit jaar in het teken van Kinderzwerfboek.

Er was eens… een boek dat door de stad zwierf. Op zoek naar liefdevolle kinderhanden om hem tijdelijk op te vangen en vervolgens weer op straat te zetten. Kinderzwerfboeken. Haags Straatnieuws stuurt een stapeltje op reportage. tekst Hester Heite foto’s Bertus Gerssen

> Hugo de Hond en Petra de Poes blijven achter in de wachtkamer van de huisarts, De oorlog van Sophie en Betrap is verstopt in een lunchroom, Het Koeienboek en Het Slakkenhuis voelen zich thuis op de kinderboerderij. Maar hopelijk niet voor lang. Want de bedoeling is dat deze zwerfboeken worden gevonden, meegenomen en gelezen door kinderen. Daartoe heeft Haags Straatnieuws ze geregistreerd op de website van Kinderzwerfboek, een project van het Nationaal Fonds Kinderhulp waarvoor de Haagse ambassadrice Anne Lutje Schipholt graag reclame maakt. “Kinderen in kwetsbare situaties verdienen een kans. Als ze in aanraking komen met boeken kan dat hun leven veranderen.” In Den Haag zijn veel kinderen die wel een beetje hulp kunnen gebruiken, volgens Anne. “Hier in de stad zijn kinderen bijna nog erger af dan in een ontwikkelingsland. Ze hebben geen ruimte om te spelen, zitten opgesloten in kleine gehorige huizen, soms in hoge flats. Ik wil dat

ze loskomen uit de koker van hun eigen gezin en omgeving.” Zwerfkinderboeken zijn daarvoor bij uitstek geschikt, vindt Anne. “Zwerfboeken hebben alle vrijheid. Het zijn boeken waar de vinders niet naar op zoek waren, ze komen op je pad en verrassen je. Daardoor kunnen ze deuren openen naar andere werelden. Ik heb wel eens een kindje gezien met een gevonden zwerfboek onder zijn jas, omdat zijn ouders het niet mochten zien. Als je als jongetje eens een meisjesboek wilt lezen bijvoorbeeld.” Boekenvirus “Het zwerfboek mengt onze maatschappij, hoog en laag”, stelt Anne. Zelf is ze van goede komaf. “Ik ben geboren in een gezin dat hoog op de maatschappelijke ladder staat, maar door ziekte leef ik al negentien jaar van een bijstandsuitkering.” Anne heeft grote gezondheidsproblemen en daardoor veel pijn en weinig energie. Ze kan maar een paar uur per dag wat doen, op goede dagen. De tijd die ze heeft,

besteedt ze aan Kinderzwerfboek. “Ik zou al in 2004 dood gaan, dus dit is allemaal extra tijd voor mij, tijd om te spelen. Ik doe dit uit principe: alle kinderen verdienen een kans, voor kinderen moet gezorgd worden. Zij zijn de toekomst van onze samenleving.” Wat Anne betreft kunnen kinderen niet vroeg genoeg beginnen met lezen. “De boeken die ik uitzet zijn geschikt voor kinderen tot zestien jaar. Zeker tot ons

‘Zwerfboeken hebben alle vrijheid’ achtste levensjaar zijn we vrij in ons denken en doen, daarna worden we personen in Mao-pakjes. Daarom wil ik kinderen zo vroeg mogelijk in aanraking brengen met

zo veel mogelijk rare, oude en interessante boeken, om kiemen te leggen. Als een kind een boek leuk vindt, dan heeft hij het boekenvirus te pakken. Daar gaat het om.” Anne vindt het dan ook onterecht dat sommigen de zwerfboeken zien als concurrentie van bibliotheken en boekhandels. “Het is juist een jonge, sexy publiciteitscampagne voor het boek. Ik probeer kinderen te bereiken die nog niet lezen. Door de zwerfboeken is straks geen bibliotheek of boekhandel meer veilig voor ze. Als die tegen die tijd nog bestaan tenminste, want de bibliotheek in de Schilderswijk is al wegbezuinigd.” Kringloop De scootmobiel waarin Anne rondrijdt om energie te sparen, staat geparkeerd voor de deur van reïntegratie- en kringloopbedrijf Schroeder van der Kolk. Met een bos bloemen voorop in het mandje en een windmolentje achterop is het voertuig onmiddellijk herkenbaar. “Ik zie dat Anne

tussen de regels al binnen is”, wordt dan ook opgemerkt door directiesecretaris Anna Tognini. “Zij doet iets voor de maatschappij. Wij ook, bijvoorbeeld in de vorm van armoedebestrijding. Daarom sponsoren wij haar soms met kinderboeken, als wij ze niet snel genoeg verkocht krijgen in onze winkels bijvoorbeeld. Dat levert Anne deze keer maar liefst zes dozen vol ‘groene en duurzame, want gerecycelde’ boeken op. Thuis maakt Anne de boeken stuk voor stuk klaar voor de straat, met ‘een zwerfsticker op z’n borstzak en een zwerfcode in z’n binnenzak’. “Dat hoeft niet per se, maar is wel leuker en handiger. Want een kaal boekje, wordt misschien weggegooid of naar de kringloop gebracht. Veel mensen begrijpen niet meteen dat je zomaar een boekje mag meenemen. Nu is het duidelijk dat het boek juist moet zwerven, en kun je zijn omzwervingen ook nog eens online volgen op je eigen pagina op de website van Kinderzwerfboek. Dat is goed voor de saamhorigheid.” Anne verspreidt de boeken door de stad,

via pakketten voor de voedselbanken in de Schilderswijk en Scheveningen, Stichting Haagse Hopjes in de wijk Transvaal en de buitenschoolse opvang in verschillende wijken. “Ik maakte met kerst eens een superpakket voor De Jutters, waar kinderen wonen die vreselijke dingen hebben meegemaakt, en ik zorg dat er altijd zwerfboeken liggen op de kinderetage van het ziekenhuis aan het Westeinde, bij mijn chiropractor en podoloog. Maar ik leg ze ook gewoon in De Passage, ijssalon, snoepwinkel, apotheek, bloemist en opticien. En ik geef graag zwerfboeken aan het Koorenhuis. De kinderen daar zijn heel open en ademen cultuur. Ik wil bijdragen aan alles wat dat vlammetje kan voeden.” Doorgeven Hoeveel mensen al meedoen aan het project, is niet bekend. Maar Anne hoopt dat hun aantal snel zal toenemen. Zijzelf heeft inmiddels al zo’n 3500 kinderboeken laten zwerven. “Iemand moet

beginnen. Hopelijk pikken anderen het nu op. Het hoeft niets te kosten, alleen een beetje tijd en moeite. En dat levert een heleboel plezier op, voor een heleboel kinderen die dat ene boekje steeds aan elkaar doorgeven. Een paar boeken die ik vlakbij mijn huis in Den Haag had neergelegd zijn helemaal naar Turkije, Amsterdam, Drachten en Lelystad gezworven. Spannend om dat te kunnen volgen. Ik vind het ook leuk om boeken achter te laten in de trein of een fietsmand, dan zijn ze écht op reis.” “Misschien is het ook wel een goed idee om boeken achter te laten in de RandstadRail”, oppert Hanneke, die haar anderhalf jaar jonge kleindochter Stella op de kinderboerderij voorleest uit Het Koeienboek. “Alles met boeken is goed”, vindt de juf in ruste. “Ik ken het zelf vooral van volwassen boeken die in de trein, het hotel en op de camping worden achtergelaten. Dat werkt goed.” Stella reageert op het zwerfboek met een enthousiast ‘boe’. Volgens haar oma doet ze

een koe na, maar het kan ook zijn dat het boek haar niet bevalt, want ze neemt deze uiteindelijk niet mee naar huis. Super cool Inmiddels liggen de door Haags Straatnieuws uit zwerven gestuurde boeken niet langer bij de kinderboerderij, huisarts en de lunchroom. De eerlijke vinders hebben zich vooralsnog niet gemeld op de website van Kinderzwerfboek, dus waar ze nu wel zijn, is onduidelijk. Op de website zijn wel reacties te lezen van kinderen die andere zwerfboeken gevonden hebben. Zoals de vierjarige Yessie, die bij het lezen en schrijven hulp krijgt van zijn moeder: “Ik vind het echt super cool. We hebben thuis niet het geld om veel nieuwe boeken aan te schaffen, maar ik en mijn zusje vinden het wel erg leuk als mama ons voor het slapen gaan een verhaaltje voorleest.” Een blij kind. “Daar gaat het om”, aldus Kinderzwerfboekambassadrice Anne. “Wat is er nu leuker?”

10

column pasgeld

poëzie de straatdichter


vogelwijk haagse huizen


11

Met palmbomen, een sauna en een jacuzzi in de tuin geeft dit bijna-strandhuis een instant vakantiegevoel. Hier wil je nooit meer weg. Toch besloot eigenaar Fred Nitzschke te verhuizen. tekst Caroline Ludwig foto’s Henriëtte Guest

foto Henriëtte Guest

De straatdichter schrijft bij speciale gelegenheden, net als de dichter des vaderlands, of laat zich inspireren door artikelen in Haags Straatnieuws. Deze keer: het is Europa voor en na bij de politici.

Als op een mediterraan terras

Eenvoudig leven Steeds vaker bekruipt me het verlangen eenvoudig te leven. Ik keek al nooit naar sport. En voor het laatst zat ik in 1956 in de tram. Ik weet het nog goed. Wat wilde ik graag weg uit die tram! Tegenwoordig hebben ze daar een knopje voor. Dan kan je op zo’n knopje drukken en dan gaat er bij de chauffeur een lampje branden. Dan weet de chauffeur dat er iemand in de tram zit die er graag uit wil. Maar dat had je in 1956 nog allemaal niet. Dan moest je in de tram blijven zitten totdat het de chauffeur beliefde om te stoppen. Daarom wilde ik nooit met de tram. Toen al wilde ik eenvoudig leven. En zelf bepalen wanneer ik stop of doorga. Als je tegenwoordig niet donders goed uitkijkt, bepalen andere mensen dat voor je. Politici en bankiers bijvoorbeeld. Politici hebben het gemunt op het geld dat je verdient. En als je daar dan nog wat van over houdt, belasten ze alles wat je koopt nog een paar keer. Met btw en accijns en God weet hoe ze al die heffingen tegenwoordig noemen. Je hebt vaak niet eens in de gaten dat ze alwéér met hun tengels in je portemonnee zitten. Bankiers hebben het gemunt op je spaargeld. Dat zetten ze uit in Zuid-Europese landen en als ze in Brussel zeggen dat het geld in die landen op is, komen de politici weer bij je in je portemonnee te grutten. God, wat zou ik graag eenvoudig willen leven. Mijn opa had niet eens spaargeld. Mijn vader had z’n spaargeld op een girorekening. Van zes cijfers. Ik heb er nou een van zeven cijfers en ik begon me net een beetje Europees te voelen. Maar dat kan eigenlijk pas als je bankrekening achttien tekens heeft. Achttien tekens! Jawel. Dat moet van de IBAN. Wie is de IBAN nou weer? De IBAN is een gruwelijke God met lamme handjes van het geld tellen. De IBAN moet er op toezien dat ze straks nóg gemakkelijker in je spaarpot kunnen graaien. God, wat zou ik graag weer eenvoudig willen leven! Julius Pasgeld

Thuis in Europa ================

Ik heb in Kensington Park geslapen, onder de Pont Neuf en op het Piazza San Marco. Dak- en statenloos, thuis in Europa – Berlin-Alexander Platz en het Warandepark. Grenzenloos zwerven, onder één hemel, één zon. Ik ben toevallig hier in de buurt geboren, niet in Praag of Lissa bon, maar ik heb alle kreukels in de kaart gevolgd. Thuis is geen plek, thuis is mooi weer, eten en drinken, zware shag. En een gids met een logeerkamer in haar hart. Zij draagt haute couture, een goddelijke jurk; ik volg haar blootsvoets en draag haar geschiedenis. Dochter van een oude wereld, van Azië en Hellas. In haar voetsporen verdwaal ik niet, kan ik zwerver zijn: thuis in heel Europa, mijn Museumplei n.

#82

> Op een zonovergoten dag parkeren mensen hier hun auto om met hun strandtas de wandeling over de ‘bult’ van de De Savornin Lohmanlaan te aanvaarden. Het is één van de mooiste duintoppen van de stad. Vandaag wil het niet echt zomeren, toch is het meteorologische hoogseizoen al even begonnen. Boven de door Berlage ontworpen laan hangt een dik pak grijze wolken. Maar dat kan niet voorkomen dat de parterre van Fred Nitzschke (49) je meteen een zorgeloos vakantiegevoel bezorgt. Palmbomen De officiële entree is aan de De Savornin Lohmanlaan, maar die gebruikt Fred nooit. Nu kom je de benedenwoning binnen via de poort naast de garage aan de Balsemienlaan en word je omgeven door de 150 m3 grote tuin. Drie palmbomen ruisen in de wind. Onder een veranda staan een uitnodigende jacuzzi en een houten sauna. Bij twee rieten stoelen wacht een houtbrander op een knisperend vuurtje. Binnen een minuut zit je in de

groene Bosjes van Pex en een paar minuten later in de duinen. Hemelsbreed is de afstand tot de zee niet meer dan 750 meter. Je zou wel gek zijn om zo’n huis van de hand te doen. Toch heeft

‘Na een lange werkweek ga ik eerst even lekker bubbelen’ Fred de woning, waar hij al zeventien jaar woont, een paar weken geleden te koop gezet. “Eigenlijk was ik van plan dit huis te houden voor mijn oude dag. In 2000 heb ik samen met een compagnon een tuincentrum in Woerden overgenomen. Tien jaar lang heb ik heen en weer gereden. In het begin lukte het nog om er in een half uur te zijn, nu is het vaak meer dan een uur. In Woerden heb ik een vrouw leren kennen, dus doordeweeks slaap

ik daar. Ieder weekend rijden we terug naar Den Haag. Dan gaan we lekker de stad in om Indisch of Japans te eten of we gaan naar Kijkduin. Dat heb je in Woerden niet. Begin dit jaar hebben we toch de knoop doorgehakt en besloten om permanent daar te gaan wonen.” Fred houdt wel van verandering. Zo kreeg de tuin al een paar keer een ander uiterlijk. “Nog geen jaar geleden was dit een Japanse tuin met een grote vijver en van die stenen huisjes. Mensen bleven er echt voor staan om alles te bekijken. Toen de vijver voor de zoveelste keer was dichtgevroren heb ik er een onderhoudsvriendelijke tuin van gemaakt met tegels en een veranda tegen de inkijk. Als we hier na een lange werkweek – ik draai vaak meer dan zestig uur – aankomen, gaan we vaak eerst even lekker bubbelen. Dan valt alles van je af.” Een onderhoudsvriendelijke tuin klinkt misschien saai, maar dat is hij allerminst. De drie buitenruimtes hebben ieder een andere sfeer. In de achtertuin staat een grote eettafel en een zitje

met open haard. Het relaxgedeelte is overdekt, zodat er zonder inkijk van de spa gebruik kan worden gemaakt. Aan de voorkant van het huis is een zitje in oosterse sfeer. Fred: “In de loop van de tijd heb ik heel veel geïnvesteerd in dit huis. Alles was oud. Maar veranderen vind ik nu eenmaal leuk.” De grootste verandering die hem te wachten staat is afscheid nemen van zijn huis in Den Haag. “Ik zal deze plek absoluut missen.” Gunnen Binnen heeft de vier-kamerparterre een mediterraan interieur met rieten stoelen en vrolijke wit-beige plavuizen. Overal zijn oosterse decoraties, ze verwijzen naar de Indische roots van Fred. De badkamer heeft met donkere tegels een warme uitstraling. “Het fijnst vind ik het binnen-buitengevoel. Hier kan je echt buitenleven in de stad. Ik heb geen haast om dit huis te verkopen. Liever wacht ik tot er mensen zijn die ik het echt gun. Zij krijgen allerlei tuintips en ik wil zelfs de tuin voor de laatste maal aanpassen.”

12

snelwegschilderijen door annemarie terlage



13

R2 - B - 2 (2009) olie op doek 200 x 120 cm

14

stadshitte


cultuur kessler


15

Den Haag lijkt misschien een koele dame, maar is eigenlijk een hete tante. In deze nieuwe rubriek neemt Julius Pasgeld haar temperatuur op. Hij verkent de grenzen tussen erotiek, lust, liefde en seks. Melle de Boer maakt er een tekening bij.

‘Wat kost een goed gesprek van drie minuten?’ Seks in Den Haag. Dan denk je als rechtgeaarde man toch al gauw: waar kan ik terecht voor mijn overtollige levenssappen? En dan vind je jezelf zomaar ineens terug in de Doubletstraat of de Geleenstraat. tekst Julius Pasgeld illustratie Melle de Boer

Twéé straten nog maar. Met in totaal 330 ramen. En als het aan de Haagse politiek ligt wordt dat straks nog minder: één grote boulevard, ergens ver weg van het centrum. Vroeger was dat wel anders. Men kon naast genoemde straten ook terecht aan het Huygenspark, op het Zieken en in de Poeldijksestraat. Daar was, tot 1999, met driehonderd

ramen de grootste hoerenbuurt van Den Haag. Tippelen kan in Den Haag niet meer. Vroeger wel. Het Binnenhof, om maar eens wat te noemen, was rond 1900 een geliefd terrein waar tippelaarsters hun prooi zochten en vonden. Of moet ik zeggen: waar de hoerenlopers hun slachtoffers zochten en vonden? Want

bij prostitutie is en blijft de eeuwige vraag: wie naait nu eigenlijk wie? Ook de Waldorpstraat is vanaf 1983 een tippelzone geweest. Hemeltergende verhalen over minderjarige, aan drugs verslaafde meiden die zich daar in de berm van het spoor voor een tientje de meest vreselijke dingen moesten laten welgevallen, hebben de vroede vaderen van Den Haag doen besluiten het tippelen in heel Den Haag in 2006 te verbieden. Is de mannelijke Hagenaar die geen genoegen wenst te nemen met zelfhulp nu dan aangewezen op de Doubletstraat

‘Fucky, fucky, thirty joero’ en de Geleenstraat? Welnee zeg. Stel je voor. De aldaar aanwezige hoeren zouden vanwege de toeloop hun kont niet meer kunnen keren. Er zijn in Den Haag gelukkig ook nog escortservices en seksclubs in tal en last. Daarover in een volgende aflevering. Onbeschaamde blikken Hoewel geen vreemde in het Jeruzalem van de lichamelijke genoegens, wist ik van het Haagse hoerenbedrijf eerlijk gezegd alleen van horen zeggen. Ik heb het hooguit een paar keer vanuit de verte bestudeerd: drukke straatjes met rustig kuierende heren die onbeschaamde blikken werpen op nauwelijks geklede dames in rood, blauw, geel, groen en paars verlichte etalages. Veel meer wist ik er niet van. De hoogste tijd dus om eens op onderzoek uit te gaan. Een vermomming vond ik niet nodig. Ik ben niet chantabel en geraak zo langzamer hand op een leeftijd dat ik mij

alleen nog maar schaam voor wat politici tegenwoordig uitkramen. Toen ik eenmaal in de Geleenstraat liep, werd ik bevangen door een onmiskenbaar gevoel van haast. Het leek wel of alles hier een fluitje van een cent was. Dat alles hier voor een appel en een ei over de toonbank ging. En zulks in zo kort mogelijke tijd. Dat strookte bepaald niet met mijn ideeën over seks. Zo zou ik toch op zijn minst eens een behoorlijk gesprek met zo’n vrouw willen hebben alvorens vleselijk tot haar in te gaan. Wat nu? Ik besloot op een raam te kloppen. “Hoeveel kost het om eerst een paar minuten hand in hand te zitten en elkaar daarbij af en toe eens diep in de ogen te kijken”, vroeg ik. “Fucky, fucky”, antwoordde ze terwijl ze haar minuscule slip met haar duim wat naar beneden bewoog. “Thirty joero.” Ik kreeg het idee aan de bron van een onoplosbaar misverstand te staan. “Weet u hier misschien ook een mevrouw die Nederlands spreekt?”, vroeg ik aan een passerende lotgenoot. Hij verwees me naar Karina op nummer 29a K4, een paar ramen verderop. Maar daar was het gordijn dicht. Te laat, dacht ik. Die is zeker al met iemand anders in een goed gesprek verwikkeld. Mijn oog viel op het raam daarnaast. Daar stond Anoushka. Desgevraagd bedroeg haar starttarief 125 euro. “En een gesprek van, laten we zeggen, drie minuten?”, vroeg ik en voegde daar aan toe: “Het is zeker niet spoedeisend.” Haar antwoord luidde: “Handmatig hoogtepunt 80 euro. Plasseks over jou ook 80 euro. Plasseks over mij 215 euro.” Dat is me nou toch ook wat, dacht ik. Ze weten hier het verschil niet eens tussen een handmatig hoogtepunt en een goed gesprek. Het kostte me vervolgens geen enkele moeite me los te maken uit de slenterende menigte en naar huis te gaan om mevrouw Pasgeld te bewegen tijd vrij te maken voor een goed gesprek zonder bijbehorende kosten. Ter bescherming van schuldigen en onschuldigen worden namen, straten en adressen in deze rubriek soms veranderd.

Honderd jaar opvang in beeld

De Haagse weldoener Dominicus Antonias Josephus Kessler leeft allang niet meer, maar zijn gedachtegoed wel. Sterker nog, de Kessler Stichting viert dit jaar z’n honderdjarige bestaan. Tijd voor een plaatsje in de vaste collectie van het Haags Historisch Museum. tekst Hester Heite foto PR

> De expositie ‘Typisch Haags’ in het Haags Historisch Museum aan de Korte Vijverberg vertelt het verhaal van Den Haag door de eeuwen heen. Een verhaal vol tegenstellingen: de leeuw versus de ooievaar, het hof versus het dorp, de elite versus het volk, het zand versus het veen. Bedelaars en oplichters De tentoonstelling begint met portretten van de Koninklijke- en andere belangrijke Haagse families. “Ze lieten zich portretteren om hun rijkdom en deugdelijkheid te laten zien”, vertelt assistent-conservator Lex van Tilborg. “Want deze families vormden de bovenlaag van Den Haag, als bestuursstad het centrum van de macht.” Maar Den Haag was naast politiek centrum ook vroeger al een plek voor kunst en vermaak, zo blijkt uit een afbeelding van een kermis op het Buitenhof in de achttiende eeuw. “De kermis, toen nog een soort jaarmarkt met acrobatiek en muziek, oefent van oudsher grote aantrekkingskracht uit op bedelaars

en oplichters, die rijke bezoekers geld afhandig wilden maken door ziektes of zwakzinnigheid te simuleren.” “Het gebied rond de Hofvijver is het

‘De ellende is bijna

voelbaar’ ultieme voorbeeld van de Haagse rijkdom”, laat Van Tilborg zien aan de hand van een schilderij. “Maar naast flanerende rijken zie je ook hierop marskramers en bedienden. Want de verschillende werelden van arm en rijk waren nooit helemaal gescheiden.” Dat blijkt ook uit ‘een behoorlijk dramatisch doek’ van de hand van Floris Arntzenius, met daarop een arm gehandicapt meisje dat lucifers verkoopt. “Er wordt wel gezegd dat ze staat bij de ingang van de Passage, het chique winkelgebied. De ellende is bijna voelbaar.” Het Haags Historisch Museum wil

graag meer aandacht besteden aan de minder bedeelden, maar de overlevering schiet tekort. “Zij hadden simpelweg geen geld om portretten te laten maken en stadsgezichten van armere wijken zijn er ook nauwelijks”, verklaart de assistent-conservator. “Daardoor kom je al snel uit bij de weldoeners.” Een van hen is D.A.J. Kessler, stichter van de Kessler Stichting, die al een eeuw lang dak- en thuislozen opvangt in Den Haag. Zijn portret hangt sinds kort onder die van zijn voorgangers Floris van Dam en Maria van Dorp, een echtpaar dat in de zestiende eeuw uit liefdadigheid een hofje liet oprichten voor arme alleenstaande vrouwen. Voor mannen kwam er in 1773 een Oude Mannenhuis aan de Oude Molstraat. Maar pas vanaf 1900 ontstaat er professionele opvang, met onder meer het in 1912 door de gemeente opgerichte Tehuis voor Onbehuisden aan de Steynlaan. Deze opvang wordt in 1923 voortgezet in een nieuw gebouw aan De La Reyweg, gefinancierd door Kessler. En zo wordt de Kessler

Stichting – met nu honderd jaar later wederom een nieuw pand aan De La Reyweg – een begrip in Den Haag, waar nog dit hele jaar activiteiten worden gehouden ter ere van het jubileum. Modern jasje Naast het portret van Kessler vertoont het Haags Historisch Museum een documentaire van André van Niekerk, waarin hij een aantal cliënten van de Kessler Stichting portretteert. En daarmee is toch nog een portret van de minder bedeelden toegevoegd aan de expositie van het Haags Historisch Museum, in een modern jasje. Van Tilborg: “Een goede manier om te laten zien wat de Kessler Stichting vandaag de dag doet en wie er wonen.” De expositie ‘Typisch Haags’ is het hele jaar door te zien in het Haags Historisch Museum aan de Korte Vijverberg 7, met de mogelijkheid van een rondleiding door een van de vrijwilligers. Voor meer informatie: www.haagshistorischmuseum.nl

16

trend huiskamerrestaurants


17


Huiselijk uit eten Lekker uit eten kan ook in een huiskamerrestaurant. Daar koken echte liefhebbers, die het gasten aan hun eigen keukentafel naar de zin willen maken. Annemiek en John Lapidaire bijvoorbeeld. Horecabedrijven spreken over oneerlijke concurrentie, maar de Lapidaires zien mogelijkheden tot samenwerking. tekst Saskia Herberghs foto’s Raymond van Houten

dat mensen dat herkennen.’’ Ook Baars is een fervent kok, en geïnspireerd door Jamie Oliver en door de film ‘July and Julia’ over televisiekok July Child, stelt ze haar hobby ten dienste van maximaal negen gasten die haar op twitter vinden. Romantische pasta Die krijgen in vier gangen zo veel mogelijk streekproducten voorgezet: een schuimige tuinerwtensoep met avocadobasilicumcrème of een bouillabaise, pasta met eekhoorntjesbrood, een kaasplankje

Schrijver Salman Rushdie en muzikant Patti Smith aan tafel

> Haar mierikswortelsausje, het tonijntaartje en de zelfgemaakte carpaccio van ossenhaas zijn gegarandeerde succesnummers. In het Zoetermeerse huiskamerrestaurant Lapidaire wordt het experiment evenmin geschuwd. Annemiek Lapidaire, die in deeltijd bij modezaak Witteveen werkt, laat zich graag verrassen in de horecagroothandel. “Daar kom je op ideeën. Zo vonden we gisteren korenaarasperges. Ik vind het leuk om daarmee iets uit te proberen.’’ Onder het motto ‘Gastvrij aan een sjieke tafel’ ontvangen Annemiek en Johan vanaf december 2010 zo’n twee keer per maand gasten in hun leefkeuken. Minimaal zes, maximaal twaalf per etentje. Annemiek Lapidaire kijkt daar elke keer naar uit. Ze geniet al enorm van

de voorbesprekingen met de gasten en het bedenken van het menu, het sturen van uitnodigingen en boodschappen doen. Ze maakt tekeningen van de schikking van de gerechten op het bord en bedenkt samen met Johan hoe de ellenlange, brede tafel elke keer op z’n mooist wordt gedekt. De huisstijl, afgeleid van een groot schilderij in de leefkeuken, komt in de welkomstbrieven, menukaarten en servetringen terug. Renske Baars (35) uit Gouda pakt dat anders aan. Op de zondagmiddaglunches die zij nu enkele maanden af en toe aanbiedt, schuiven gasten aan in haar keuken met een verzameling spullen uit de jaren 50, 60 en 70. Het bijeen geraapte servies komt uit de jaren 70 én van Ouwehands Dierenpark waar ze opgroeide. “Leuk is

en semi-freddo met eigen praliné of een koud kiwi-taartje in hartvorm. “Ik schenk ook liever wijn uit deze buurt dan uit Australië, maar ik ben geen freak. De kiwi’s komen natuurlijk van ver.’’ De pasta is wel weer van meel uit de plaatselijke molen. Die maakt ze samen met haar man, Nick. “Dat is heel romantisch.’’ Hij eet ook met de gasten mee en bedient. “Nick vindt het leuk dat ik het leuk vind.’’ Behalve de culinaire uitdaging waarvoor Renske Baars zichzelf graag stelt, is er voor haar nog een belangrijke reden om gasten in haar huis te ontvangen. Als journalist bij de landelijke redactie van Algemeen Dagblad is ze zich erg bewust van de stroom aan negatieve berichten over Gouda. “Terwijl er zulke leuke, gezellige mensen in Gouda wonen. Die wil ik allemaal ontmoeten. Dus dan kan ik ze beter uitnodigen, en waar kan dat beter dan aan mijn eigen keukentafel?’’ Monniken Welke motieven de thuiskoks dan ook hebben, volgens Koninklijke Horeca

Nederland wordt in huiskamerrestaurants vaak de hand gelicht met de regels. “Als je commercieel bezig bent, dan heb je een zaak,’’ zegt woordvoerder Joris Prinssen van de branchevereniging. “En dan moet je je aan de regels houden. Daar is nog werk in te verzetten.’’ Net zoals horecabedrijven over tal van vergunningen moeten beschikken, leges moeten afdragen en worden gecontroleerd op de sociale hygiëne zo moeten huiskamerrestaurants dat ook, zegt Prinssen. “Hiervoor gaat het gelijkheidsbeginsel op: gelijke monniken, gelijke kappen.’’ Probleem hierbij vindt Prinssen dat elke gemeente over een eigen algemene plaatselijke verordening (apv) beschikt. Dat komt de duidelijkheid niet ten goede. Johan en Annemiek Lapidaire kunnen hierover meepraten. Zij staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, doen elke drie maanden BTW-aangifte en vroegen de benodigde vergunningen aan bij de gemeente Zoetermeer. Johan, die als accountmanager regionale horecaopleidingen van adviezen voorziet, beschikt over een diploma sociale hygiëne en mag alcohol schenken. Een vergunning blijft toch uit, omdat ondanks dampschermen de luchtverversingsfactor een struikelblok blijft. “De gemeente heeft ons gevraagd de aanvraag in te trekken, zodat zij niet hoeven te handhaven. Er is nu geen oplossing, maar daar blijven we naar zoeken.’’ Dramatischer is het afgelopen voor Wybe van de Kuinder, die zijn huiskamerrestaurant in de St. Joseph-kapel in het Haagse Duindorp heeft moeten sluiten. Hij kocht de ‘bouwval’ in 2002 en onderwierp de kapel, met een vloeroppervlak van zeshonderd vierkante meter, aan een grondige restauratie. Wekelijks kwam een operettegezelschap repeteren. Hij ging voor hen koken, vond vervolgens een mooi fornuis in Utrecht en kreeg vaker gasten over de vloer uit het netwerk dat hij opbouwde als eigenaar van een ontwerpstudio. Met een toast van sterrenkok Paul van Waarden ging op 1 juli 2007 het huiskamerrestaurant officieel open. Wybe van de Kuinder kijkt met veel plezier op feestelijke avonden terug. “Ik heb een gouden tijd gehad daar. Het was echt heel leuk.’’ Aan zijn tafel schoven wekelijks maximaal 24 gasten aan, die behalve op verrukkelijke gerechten soms op een verhalenverteller en/of op muzikanten of dansers werden getrakteerd. Daarnaast maakte televisiezender RTL5 hier opnamen voor het programma ‘Late night of Poker’ en SBS6 voor ‘Smaken verschillen’. “Ik was heel open over mijn activiteiten, had een website, stond ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.’’ Daarnaast waren er partijen, bijvoorbeeld op verzoek

van het festival Crossing Border waarbij schrijver Salman Rushdie en muzikant Patti Smith aan tafel aanschoven. Dwangsom De ironie wil dat juist door het bezoek van de zwaar beveiligde schrijver uiteindelijk het huiskamerrestaurant ten val werd gebracht. Voor Van de Kuinder brak een periode aan waarin hij zich moest verantwoorden bij de politie, die hem doorstuurde naar de gemeente. En ondanks dat gemeentelijke diensten voor bijeenkomsten graag gebruik maakten van zijn accommodatie, onthield dezelfde gemeente hem op basis van het bestemmingsplan een vergunning. “Ik moest alle bedrijfsmatige activiteiten stoppen op straffe van een dwangsom van 20.000 euro per dag.’’ In 2010 heeft hij de kapel verkocht. “Ik wilde geen zeikerd worden. Achteraf heeft het deels aan mezelf gelegen, maar de gemeente had ook kunnen zeggen: laten we trachten er samen uit te komen.’’ Het geharrewar over regels waardoor enthousiaste koks afhaken is vooral jammer voor de gasten. Want die stellen veel variatie in horecaland wel op prijs, moet zelfs woordvoerder Joris Prinssen van Koninklijke Horeca Nederland toegeven. “De klant maakt het niks uit.’’ Sterker nog: die geniet. Neem Enrico Damino, uitgever van VOC Zaken & Lifestylemagazine, die tien zakelijke en vriendschappelijke relaties heeft uitgenodigd in het Zoetermeerse Lapidaire. Nummer elf is de Bob, de chauffeur van het busje dat het gezelschap van en naar Breda brengt.

Ook hij eet mee en stelt de creativiteit van Annemiek extra op de proef met zijn allergie voor vis. Het vijfgangendiner overtreft Damino’s verwachtingen. “Ik had via-via gehoord dat het fantastisch is, en ik vind het echt

‘Gerechten waar

restaurants nog veel van kunnen leren’ heel speciaal. We maken hier een bijzondere culinaire reis met gerechten waar restaurants nog veel van kunnen leren.’’ Alleen al over het oranje aperitiefje, de borrelhapjes en het voorgerecht van kerstomaatjes die worden geserveerd met een pipetje met wodka is Damino enthousiast. Dat het gesprek af en toe stil valt, bewijst volgens hem dat iedereen geniet van de gerechten, tot en met de nazit met fairtrade-koffie en chocola. Pas dan zijgen ook Annemiek en Johan op een stoel neer. Ook de ambiance valt in de smaak. “Zo’n huiskamerrestaurant is huiselijk, meteen gezellig. Annemiek en Johan richten hun volledige aandacht op ons. In een restaurant moet je dat altijd maar afwachten. Daardoor ben je hier echt samen met elkaar, worden de gesprekken intiemer.’’ Behalve aan familie en vrienden zal Damino ook de lezers van zijn blad over zijn ervaringen in het huiskamerrestaurant vertellen. “Het is een sublieme

ervaring, die ik mensen kan aanraden. Ook prijstechnisch gezien zit je hier goed.’’ Maximumprijs Uit eten in huiskamerrestaurants is niet spotgoedkoop, maar de prijs kwaliteit verhouding is vaak wel heel goed.Renske Baars, die zegt ‘geen prut te kunnen leveren, omdat gasten ervoor betalen’, vraagt een schijntje voor haar lunches. Bij Wybe van de Kuinder bleef de rekening hooguit op 35 euro steken, exclusief de wijn. In Lapidaire kost een viergangenmenu 40 euro, voor 15 euro extra vult Johan de wijnglazen de hele avond bij. Tegen een meerprijs wordt het menu uitgebreid met meer gangen, aperitief, koffie met digestief, maar dan ben je een lange avond verder. Daar kunnen restaurants met al hun vergunningen en verplichtingen niet tegenop. Johan Lapidaire ziet wel een andere mogelijkheid: “We kunnen ook samenwerken met de horeca.’’ Hij noemt het restaurant Koetjes & Kalfjes, op een ruime steenworp afstand van Lapidaire in het Zoetermeerse Noordhoven. “We zouden een gerecht van hun menukaart bij ons kunnen serveren. Daarbij wellicht een bordje op tafel kunnen zetten om onze gasten op het restaurant te attenderen. Zo kunnen we elkaar promoten. Bij ons kun je nu eenmaal niet terecht met minder dan zes of meer dan twaalf personen. Bij hen wel.’’ Ondanks deze kleinschaligheid en de minimale frequentie waarmee huiskamerrestaurants opengaan, is een

levendige discussie gaande over het grijze gebied waarin zij opereren. Het Bureau Eerlijke Mededinging vindt het al dan niet maken van winst met horeca-activiteiten voor een beoordeling niet van belang. Aan de regels moet worden voldaan. Joris Prinssen van Koninklijke Horeca Nederland stelt het zo: “Ook de automobilist die eens per jaar de weg opgaat moet wegenbelasting betalen.’’ Maar zou het niet zo kunnen zijn dat wie heeft genoten in een huiskamerrestaurant zich vaker buiten de deur wil laten verrassen? Daar profiteert ook de horeca van.

Hoeveel huiskamerrestaurants er zijn, is niet aan te geven. Sommige hobbyisten nodigen alleen kennissen en vrienden uit. Anderen ontvangen gezelschappen, terwijl er ook huiskamerrestaurants zijn waar onbekenden bij elkaar aan tafel schuiven. Voor meer info over Lapidaire: www.huiskamerrestaurantlapidaire.webklik.nl

18

kookrubriek godenspijs


verslag margret


19

Innerlijke ruimte De ramadan is een bijzondere tijd. Want vasten schept innerlijke ruimte en het eten - na zonsondergang - doe je gezamenlijk. tekst Christiaan Donner beeld Henriëtte Guest/Karine Versluis

verzadigd, maar houdt weinig ruimte over voor iets spiritueels. Bovendien vergeet je al gauw dat er nog steeds te veel mensen zijn die niet of nauwelijks te eten hebben. Vasten schept innerlijke ruimte. Voor een nieuw contact met wat goed en goddelijk is. Voor wat meer dankbaarheid dat we in overvloed leven. En voor het meevoelen met wie niets heeft. Moslims beleven de ramadan als een kans om hun gehoorzaamheid aan God te laten zien. Wie zich lekker Hollands vrijgevochten voelt, zal er alleen een ouderwetse en opgelegde verplichting in zien. Dat is jammer, want dan mis je iets. Er staat iets tegenover die verplichting en de te leveren prestatie: het

wonder van wat je samen deelt. Over de hele wereld zijn miljoenen moslims intensief en lijfelijk voelbaar aan het bezinnen op wat leven echt is, op wie God voor mensen is en wat ons als mensen verbindt. Dat is zo kostbaar dat velen daar het offer van onthouding voor over hebben. Na zonsondergang mag er gegeten worden. De Marokkaanse Harira-soep is bekend genoeg, hier mag wel iets anders aangeboden worden. Zoals de vastensoep van Zeenath uit Sri-Lanka. Ze viert de ramadan bij haar familie ver weg. Maar ik mocht het recept ontfutselen.

Voor tien tot twaalf personen.

Stap 1

Stap 3

De soep wordt in vier delen opgebouwd,

Breng in een grote pan aan de kook:

Doe het vlees bij het rijstmengsel

bij elk deel horen andere ingrediënten.

2 kopjes Basmatirijst

1 blik kokosmelk aan toevoegen

Doe stap 1 en 2 tegelijkertijd, in een

12 kopjes water

Soep weer aan de kook brengen, het

minuut of 20.

1 el fenegriekzaad

moet nu lichtgebonden zijn.

> Nog maar enkele dagen, dan begint de islamitische vastenmaand. Wie meedoet, staat een zware tijd te wachten. De dagen zijn lang, de zon brandt en de mond raakt snel droog. Ik heb me laten vertellen dat de zeer toegewijden zelfs niet slikken om maar niets door de keel te laten gaan. Niets nuttigen is het gebod tussen zonsopkomst en -ondergang. Vasten is: je onthouden van eten, roken, drinken, seks en zeker ook van onvriendelijkheid en gescheld. Het betekent: iets niet doen om ruimte te maken voor iets anders. Overdreven, maar wel duidelijk gezegd: wie zich de dag door volstopt met voedsel en benevelt met drank is met de avond zeker

Vastensoep

1 el dille zaad 5-6 teentjes fijngehakte knoflook mespunt zout Houd op zacht vuur aan de kook, roer steeds om, laat het niet droogkoken. * Ghee is het echte Indiase werk. Laat 2 eetlepels boter langzaam smelten in een pannetje. Schuim het af en giet het daarna af, dan heb je geklaarde boter. Voor ghee pruttelt de boter 30 minuten op een middelhoog vuur, tot al het vocht vervlogen is. Telkens afschuimen. Het bruingekleurde op de bodem is gestold eiwit. De boter ruikt nu nootachtig en kleurt goud. Schenk de ghee door een schone theedoek. En gebruik meteen voor stap 4.

Druk als de rijst gaar is alles in het restje water met een grote lepel aan tot een pap ontstaat.

Stap 2 1 kilo kippenpoten Zout, zwarte peper, breng het aan de kook. (Dit kan ook met 1 kilo in stukjes gesneden lamsvlees. Aan het lamsvlees nog 1 el komijnzaad en 3 tenen knoflook toevoegen. Snij het kippenvlees van de botten en hak het in stukjes.

‘Hier wil ik meer weg’ Een half jaar nadat de column van Margret plaats heeft gemaakt voor de kookrubriek Godenspijs gaat Haags Straatnieuws kijken hoe het met Margret is. tekst en foto Karine Versluis

Stap 4 Doe 2 el olie of ghee* in een bakpan fruit daarin: 1 gesnipperde ui 4 kerrieblaadjes een stokje kaneel 2 kardemompeulen en 2 kruidnagels (kruiden fijn maken in de vijzel of als poeder gebruiken) Giet dit mengsel over de soep.

> Sinds april dit jaar woont de vijftigjarige Margret in Woodstock, een woonvoorziening in het centrum van Den Haag voor dak- en thuislozen. De bewoners zijn allemaal boven de 45 jaar, en mogen op hun kamer drugs gebruiken. Het bejaardenhuis voor gebruikers van Parnassia bestaat drie jaar. Een tijdje geleden had Margret een gesprek met Charles, de baas van Woodstock. “Ik vertelde hem dat ik voor Haags Straatnieuws schreef. Ze zochten nog iemand om een Woodstockkrantje te maken. Ze wilden me graag daarvoor hebben.” Margret loopt in haar rode Betty Boop T-shirt naar haar nieuwe kamertje. Op de voordeur staat geschreven: ‘Margret en Martin forever en ever’. Martin is haar nieuwe liefde. Geest Margret woonde in het verleden in opvanghuizen of vond tijdelijk onder-

dak bij kennissen. Het duurde even voordat Margret zich thuis voelde in haar kamer in Woodstock. “René, een kennis van me, woonde in deze kamer. Ik kwam een keer bij hem op bezoek. Hij zei: ‘Wat leuk dat je hier ook komt wonen’. Een week later was hij dood en kon ik in zijn kamer. Dat heb ik weer. Hij bleek ernstig ziek te zijn. Wist ik veel. De eerste dagen durfde ik nog niet te verhuizen, hoor. Het leek alsof zijn geest er nog was. Nu is het wel echt mijn kamertje. Ik wil hier nooit meer weg.” Trots doet ze de deur van haar kamertje open: “Let niet op de troep, ik heb nog niet afgewassen.” Aan de muur hangt een groot rood hart, foto’s en allerlei prullaria. “Ik ben een beetje aan het verzamelen geweest. Het bed stond er al en de tafel ook. De rest heb ik gevonden of gekregen.” Bij de tv staat een altaar van keien met daarop foto’s van haar overleden broertje. “Die keien heb ik meegenomen uit de tuin van

Woodstock, daar doet toch niemand wat mee.” Tijger Margret heeft duidelijk iets met tijgerstoffen. Ze laat de tijgerbekleding op de bank zien. “Die kwam ik tegen bij een kennis.” Ook laat ze trots haar nieuwe jurkje met tijgermotief zien, gekocht op de Haagse Markt, samen met een nepgouden horloge voor vier euro. Ze kleedt zich om, alles in tijgermotief, en we maken een foto. Ondertussen zet ze een kopje thee. “Laatst vond ik een knuffel van een kameel. En op een kameel, daar hoort een gesluierde moslima, dus heb ik van deze teddybeer een moslima gemaakt.” Ze wijst naar een gele teddybeer op de bank die ze vastgebonden heeft op een kameel. Ook heeft ze een schilderijlijst gemaakt van zakdoeken. Margret heeft zich ontpopt tot een echte crea-bea. “Moet je dit zien. ” Ze tovert een kunstgebit tevoorschijn

dat vroeger van haar zus is geweest. “Mijn moeder kwam er mee aanzetten als geintje, dan kan ik oefenen hoe het staat om tanden te hebben.” Het is een heel ander gezicht, met tanden. Dan vertelt ze over Martin, met wie ze niet alleen een balkonnetje deelt, maar ook lief en leed. “Hij nodigde me een keer uit om op zijn kamer coke te roken. Van het één komt het ander en nu is hij mijn grote liefde. Soms als we ons niet goed kunnen uiten dan schrijven we elkaar een brief, of schrijven we elkaar gewoon lieve dingen. Dat ik zoveel van

‘Ik deel een balkonnetje met mijn grote liefde’ hem houd bijvoorbeeld. Hij houdt me op het rechte pad. Als ik met hem ben, pik ik niet zo snel meer spulletjes.” Het schrijven voor Haags Straatnieuws mist Margret wel. “Het krantje van Woodstock schiet nog niet echt op. Maar ik heb er wel al een hele nacht aan geschreven, hopelijk komt het krantje binnenkort uit.”

20

206

crypto 206 door Mariëtte Storm

1

1

6

3

7

3

4

ingezonden brieven


Ineens was hij er niet meer, mijn vriendelijke Straatnieuwsverkoper uit Rijswijk bij wie ik elke maand één of twee krantjes kocht. Elke dag, of het nou twaalf graden vroor of dat de mussen dood van het dak vielen van de hitte, stond hij er. Altijd vriendelijk de vaste bezoekers van de AH XL in winkelcentrum In de Boogaard begroetend. Ineens was hij er niet meer. En dan gaat het bij mij malen: Ik hoop dan maar dat er een positieve reden is voor zijn verdwijning. Ik hoop dat hij, door al zijn harde werk, een fijne baan heeft gevonden. Een ECHTE baan, met kans op promotie en fijne collegae. Maar in mijn ergste dromen zie ik hem ergens dood in de bosjes liggen. De onzekerheid knaagt aan me. Ik zal het wel nooit te weten komen en ga maar uit van het goede. Misschien kom ik hem ooit nog wel eens tegen: In een pak met stropdas ergens uit een kantoor komend. Nog altijd even vriendelijk...

9

Met vriendelijke groet, Nico W. Mourits Den Haag

6

9

11

7

9

8 12

8

4

Beste Nico,

14

De man die u waarschijnlijk bedoelt is drie maanden geleden terug gegaan naar Bulgarije, waar hij vandaan komt. Maar er stond ook nog een andere meneer op deze verkoopplek. Hem is vorige week zijn verkooppas afgenom en omdat hij dingen deed die ernstig in strijd waren met onze verkoop regels.

10 1

17 11

12

18

13

14

6

13

Vriendelijke groet, Floor de Booys Haags Straatnieuws

20

15 16

17 7

18

19

21

Geachte redactie,

12

5

Verticaal 1 en 4 Hindoestaans trefpunt (5+8) 2 Filmbeeld (5) 3 Zanderige tegenhanger van de Nijmeegse looproute (15) 4 Song… of …Classique (8) 5 Overeenkomst tussen een cabrio en een verkoper van Haags Straat- nieuws (7) 6 (Geen) lachwekkende stemming (8) 9 Lijkt op groente in de koelkast (4) 12 Plantje dat groeit op het oude Bloemendaal (9) 14 Doorgang voor Haagse vogels (12) 15 en 24 hor. Zijn naamgenoot bouwde in Amster- dam, hij gaat over de Haagse planken (5+6) 17 Stinkende familie van de leeuwen- kuil (7) 19 Sleutel op de trap (5) 24 Kokende mistral of passaat met Haagse tongval (4) 25 Heeft Den Haag met Juigalpa en Suriname (4) 27 Haagse die (het speelgoed be)schermt (3)

#102012

2

4

1

Horizontaal 5 Hier kun je op 14 en 15 juli een potje breken (5+8) 7 Deel van een (Westlandse burgemees ters)stam (3) 8 Niets om het lijf hebbend (11) 10 Plantje op het terrein van Effatha Zoetermeer (9) 12 (Was vroeger) een langzaam werktuig (5) 13 Zoetermeerse die de bal goed raakt (2+4) 16 Zeegrens (6) 16 en 19 vert. Kun je met deze sleutel zand schep- pen? (11) 16 en 20 Verveelt zich op Scheveningen en Kijkduin (11) 18 Visvruchten (9) 20 Woont met Alexia en Ariane op de Eikenhorst (6) 21 Slaperige drogist op het strand (5) 22 De Pijpela of de Besognekamer (4) 23 Melkproducent (4) 24 Zie 15 vert. 26 en 27 Col van de tweede categorie (6) 27 Fantastisch stukje (3) 28 Hij heeft het gedaan (5) 29 Zeeuws resultaat van de Haagse kakker? (5)

Haags Straatnieuws

23

Geachte De Booys, Graag wil ik reageren op de straatkrant, die ik vorige week weer kocht. Ik moet u zeggen dat mijn vrouw en ik de straatkrant in zijn soort best een lezenswaardige krant vinden. Vooral vinden we het van belang dat de verkoper in ieder geval een dagbesteding heeft en er een (heel?) bescheiden inkomen aan overhoudt. Ik woon in Boskoop en bij de vestiging van Hoogvliet in de nieuwbouwwijk Snijdelwijk staat altijd een straatkrantverkoper. Onze vorige was een Roemeense Roma, Mario geheten. Hij is nu met zijn vrouw (die bij C1000 in Waddinxveen stond) terug naar Roemenië. Nu Mario weg is, staat er een jongere broer van hem bij Hoogvliet, ook diens vrouw staat bij de C1000 in Waddinxveen. In de straatkrant van juni lees ik dat dak- en thuislozen de krant in- en verkopen, maar dan denk ik: Mario en zijn broer zijn toch geen daklozen, maar ik ben wel heel blij voor hen dat zij dit ook mogen doen? Alleen, ik vraag me af hoe zit dit dan? En ik vraag met dat helemaal af als ik ook lees dat de Utrechtse krant ophoudt te bestaan, omdat de Nederlandse daklozen plaats hebben gemaakt (moesten maken?) voor verkopers uit Midden- en Oost Europa. Waarom kan Den Haag wel doorgaan en Utrecht niet? Of dreigt er voor Den Haag misschien ook gevaar? Ik hoop het niet! Met vr. groet en succes met uw mooie werk gewenst, Klaas Dunnink Boskoop

10

20

26 15

Beste redactie,

14

21

Ik hoor zojuist van mijn huisgenoot die de straatkrant verkoopt dat van verschillende cliënten tegen hem gezegd hebben dat ook het einde oot huisgen mijn Want ? gerucht dit Klopt is. Haags Straatnieuws in zicht zijn t momen dit op is Het over. zorgen veel maakt zich daar heel erg enige bron van inkomen, omdat hij door wetgeving geen ander werk kan/mag doen.

22 30

23

7

2

24

26

25 3

5

11

11

27

28

Met vriendelijke groet,  Arjan van Lith

29 16

Beste Arjan,

206

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Uitgepuzzeld?

Als u bent uitgepuzzeld leest u in de gekleurde hokjes de naam van een feest waar de vonken vanaf vliegen. Stuur uw oplossing vóór maandag 30 juli 2012 naar: Haags Straatnieuws, postbus 63498, 2501 JL Den Haag, of mail naar [email protected] Haags Straatnieuws verloot onder de winnaars een reistasje en een paspoorthoesje van Mooch, de creatieve designwinkel in de Prinsenstraat. De ontwerpen zijn gemaakt door Dani Mooch. In haar winkel zijn nog veel meer van haar ontwerpen te vinden waar je vrolijk van wordt!

De winnaar van crypto 205 is A.W. Stoffer uit Zoetermeer. Het reistasje en het paspoorthoesje van Mooch worden toegestuurd.

11

12

13

14

15

Gelukkig kan ik je twee keer goed nieuws melden. Ten eerste: Haags Straatnieuws gaat helemaal niet stoppen, we gaan gewoon door. Ten tweede: Straatnieuws Utrecht heeft onlangs bekend gemaakt een doorstart te gaan maken. Je huisgenoot hoeft zich dus geen zorgen te maken.

16

Vriendelijke groet, Floor de Booys Haags Straatnieuws

OPLOSSING CRYPTOVILLE 205: African Festival

A Z O * * * * * * * * * * * * * * *

* O * B * * * * * * C * * * * * * *

* N E O * L Y N B A A N * * * * * *

* N * L * E * * O * N * W * * * * *

D E B L O E S B R O D D E R S * * *

* B * E * S * * R * Y * S * T * V *

* R O T S T R E E K * * T W Y F E L

* A * J * E * * L * * * * * L * S *

O N D E R K I N * * * * * * K A T *

* D * S * E * E D W I N * * A * * *

M O T T E N * T * E * E * * M O P *

* L * R * E * W * R * E * * E * * *

D I E U * N * E I K E N H O R S T *

* E * I * * * R * W * * O * S * * *

* * * * P A R K P O P * T * * O * *

* J * * A * A * * O * H E D E N * *

* I * * N * M O E R * * L * * S * *

* P O M O N A * * D * * * * * * * *

Haags Straatnieuws geeft adresgegevens niet door aan derden, maar gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.

Geachte heer Dunnink, Beste Klaas, Fijn dat u Haags Straatnieuws een lezenswaardige krant vindt. Wij doen ons best om elke keer een aantrekkelijke krant te maken. Wat u opmerkt, klopt. Sinds een aantal jaren zijn het voor een groot deel verkopers uit Midden- en Oost Europa (MOElanders). Het zijn arbeidsmigranten die door de crisis (tijdelijk) zonder werk zitten en via de straatkranten een centje bij verdienen. Tot 1998 waren het veelal autochtone dak- en thuislozen (vaak verslaafd aan drugs en/of drank) die onze kranten verkochten. In 1998 kwam de daklozenuitkering en is deze groep massaal afgehaakt. Ongeveer gelijktijdig (in 2000) gingen de grenzen open en kwamen de arbeidsmigranten. Wij zijn er voor iedereen die aan de onderkant van de maatschappij bungelt en ons als laatste strohalm nodig heeft. Liever de straatkrant verkopen dan een auto openbreken om aan geld te komen, nietwaar? De oudste straatkrant van Nederland, Utrechts Straatnieuws is inderdaad gestopt, vanwege dalende oplage en dus inkomsten. (Maar heeft inmiddels een doorstart gemaakt, red.) Ook bij Haags Straatnieuws daalt de oplage licht. Maar dankzij de samenwerking met het Leger des Heils en de Kessler Stichting kunnen we het bolwerken. Het zou mooi zijn als meer mensen zoals u elke keer de nieuwe krant kopen. Vriendelijke groet, Floor de Booys Haags Straatnieuws

stelling Vrouwen zijn klaar met emanciperen, nu is de beurt aan de man. J a Nee Reageer op de website

Uitslag van de vorige stelling: Alle mannen moeten breien. Ja, 77% Nee, 33%

www.haagsstraatnieuws.nl

 22

agenda juli/aug 2012





23

Haags Straatnieuws enda selecteerde uit de ag pe twee gratis of goedko uitjes voor u. lectie van recente gay & lesbian films. Mosquita Y Mari - Wanneer Yolanda voor het eerst haar nieuwe buurmeisje Mari ontmoet, ziet zij alleen hun verschillen. Yolanda’s enige zorg is het halen van goede cijfers, terwijl Mari haar illegale familie moet bijspringen om het hoofd boven water te houden. Ze raken steeds hechter bevriend en hun band blijkt ingewikkelder dan gedacht.

do 19 juli 14:00 Parktheater Den Haag: Kookeiland Een kok en een serveerster runnen al jaren in harmonie een goed lopend restaurant. Zó goed, dat er Hoog Bezoek komt eten. Een grote dag! Tijdens de voorbereidingen gooit een pratende prei roet in het eten. € 7,50 www.primarima.nl 21.00 Bastacafé: MeltingPot, diversity bar & disco night Multiculturele disco-avond met dance, r&b, reggaeton en top 40 muziek. Gratis www.cochaaglanden.nl vr 20 juli 11:00 Bierkade: Den Haag vanaf het water Geniet van een anderhalf uur durende rondvaart in een historische Kagenaar van Stichting De Ooievaart door de Haagse grachten. Ieder uur afvaart tussen 11.00 en 17.00 uur. € 10,www.ooievaart.nl 20:00 HPC Muziekcafé: Blaze Italiana! In het kader van een uitwisselingsproject tussen bands uit Italië en bands uit Den Haag hebben het Musicon, Haags Pop Centrum en de band StingR de handen in elkaar geslagen! Met Face Meets Concrete, Big Steel Shit en Beerseeker. 21:00 Paardcafé: Popquiz Test je muziekkennis op het gebied van pop/rock. Gratis

1

za 21 juli 13:00 Spuiplein: Plein Open Gratis popfestival voor aanstormend talent in de binnenstad van Den Haag. Met o.a. De Kraaien, Mono Amine, Atlantic Attraction, B Sharp en Variscythe. Gratis www.pleinopen.nl 14:00 Parktheater Den Haag: Rijmende dieren Jeugdvoorstelling (4+) Aarnoud Agricola dicht met dieren uit het woud. Sommige dieren kunnen zelfs praten en zingen. € 4,23:00 Supermarkt Den Haag: Plein Binnen Afterparty van Plein Open met Bibi Espina, Groove Embassy en Juicy Jones. Gratis zo 22 juli 14:30 Abdijkerk: Concert Abdijkerk In de sfeervolle kloostergang van deze oude Cisterciënzer kloosterkapel is een multimediashow te zien over De kloostergang, het hart van de Abdij. Om 15.30 uur orgelbespeling door Gijsbert Kok. Gratis www.abdijkerk.info 23.00 Café de Pater: Funkavond Met Blueshunters. Gratis www.patermuziek.nl

2

Ma 23 juli 19:00 Filmhuis Den Haag: Gay & Lesbian Summer Festival: Mosquita Y Mari Gedurende de hele zomer vertoont het Filmhuis Den Haag een se-

di 24 juli 10.30 Tweede Kamer: Kijkje in de Tweede Kamer Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Aansluitend kunt u op de publieke tribune plaatsnemen. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. Gratis www.tweedekamer.nl do 26 juli 22:00 Strandpaviljoen Zuid: Movies that rock: No Direction Home Filmfestival met een hoog rock ’n rock gehalte. No Direction Home Documentaire over muzieklegende Bob Dylan; van zijn roots tot zijn tumultueuze doorbraak als popster. vr 27 juli 16:00 Zuiderpark: Milan Het grootste Hindustaanse openlucht festival van Europa. Kunsten Cultuuropvoeringen, Informatie en voorlichting, sport en Spel, kermisattracties, exotische markt, kraam- en tenthouders met diverse artikelen en culinaire hapjes. € 4,www.milanzuiderpark.nl 22:00 Supermarkt Den Haag: Jasper Weeda Populair zonder mainstream, alternatief zonder onbekend en dit alles met af en toe een flinke knipoog. Gratis za 28 juli 14:00 VVV Den Haag: Haagse en Nederlandse historie. Horen, zien en beleven Een historische wandeling met verhalen en anekdotes door het bestuurscentrum van Den Haag. € 9,75 Reserveren via VVV Den Haag 070-3618860. www.residentieontdekkingen.nl

2

Ma 30 juli 19:30 Filmhuis Den Haag: Gay & Lesbian Summer Festival: Four More Years Gedurende de hele zomer vertoont het Filmhuis Den Haag een selectie van recente gay & lesbian films. Four More Years - David Holst is een van de meest populaire politici van Zweden. Als de sociaal-democraten tijdens de verkiezingen er met de winst vandoor gaan, voelt alles voor David betekenisloos, totdat hij Martin ontmoet, één van zijn grootste politieke rivalen. wo 1 augustus 11:00 Grote Kerk: Zomeropenstelling Grote of Sint Jacobskerk Misschien kent u de Grote Kerk alleen van buiten. Dan is de zomeropstelling een mooie kans om de pracht en bezienswaardigheden binnen te ontdekken en de tentoonstelling van Julian Rosefeldt te bewonderen. Gratis www.grotekerkdenhaag.nl 13:00 Binnenhof: kinderrondleiding Binnenhof Speciale kinderrondleiding. (7+) Tijdens deze rondleiding is er een korte wandeling over het Binnenhof en een bezoek aan de Ridderzaal. De gids houdt in zijn verhaal extra rekening met kinderen. € 4,www.prodemos.nl/ bezoekerscentrum 19:00 Theater Dakota: Pina (3D) Duitse choreografe en danseres Pina Bausch en haar gezelschap Tanztheater Wuppertal. € 7,50 www.pina-film.de do 2 augustus 14:00 Parktheater Den Haag: De googelacademie Hoe kun je leren goochelen? Door goochelboeken te lezen en veel te oefenen! Goochelaar Aarnoud Agricola heeft dat gedaan. Het resultaat kun je ervaren in de familieshow “De Goochelacademie”. € 4,www.goochelaar.biz 20:30 Strandtent de Fuut: De Boardwalk Sessies Live Rock/Pop. Len Bouman en Wilem Bodhi brengen met gastmuzikanten gepassioneerd muziek in een akoestische setting. Gratis www.defuut.nl 22:00 Strandpaviljoen Zuid: Movies that rock: Big Fun

2

In The Big Town Filmfestival met een hoog rock ’n rock gehalte. Big Fun In The Big Town - Documentaire over de New Yorkse rapscene van het eerste uur: een bijna verlegen 18-jarige LL Cool J, Grandmaster Flash, Run DMC en The Last Poets. Gratis www.paard.nl/page/mtrfilmfestival

tip 1 21 juli > Plein Open

vr 3 augustus 10:00 Leyweg: Midzomermarkt Leyweg Gezellig struinen langs deze ruim 150 kraampjes tellende braderie. Tot 18.00 uur. Gratis www.starpromotions.nl za 4 augustus 09:30 Strand Scheveningen: Beach Volleyball Circuit Beach Life! - Scheveningen Beachvolleyball op speelvelden op het strand ter hoogte van het Beachstadion Scheveningen.Tot 19.00 uur. Gratis www.beachvolley.nl 12:00 Zuiderstrand: Schollenpop Gratis toegankelijk popfestival op het Zuiderstrand van Scheveningen met een gevarieerd programma.The Deaf, De Kraaien, Pioneers of Love en B Sharp. Tot 21.00 uur. www.schollenpop.nl

Op 21 juli wordt de derde editie van het muziekfestival Plein Open gehouden. De afgelopen twee edities bleef het festival bij haar Haagse roots en dat wordt ook dit jaar niet anders. Met een volledig Haagse programmering barst Plein Open deze zomer los op twee

verschillende podia: een hoofdpodium op het Spuiplein en een Undergroundpodium op de Turfmarkt. Plein Open 2012 is wederom op zoek gegaan naar het vele talent dat in de straten van Den Haag rondloopt en heeft een fijne selectie gemaakt van de beste lokale acts. Uit de vele inschrijvingen van diverse Haagse muzikanten,

Adressen die het festival ontving was het natuurlijk moeilijk kiezen. Toch lukte het Plein Open de knoop door te hakken en in de uiteindelijke programmering staan onder andere Fexet, Torus, De Kraaien, Atlantic Attraction, Topless, Dead Fish FM en Filosofische Stilte. Van 13:00 tot 22:00 is er op de buitenpodia een breed aanbod van rock, pop, electro en nog veel meer. Ook is er onder de naam ‘Plein Binnen’ een binnenprogramma samengesteld met onder andere Groove Embassy, Juicy Jones en Apache Soundsystem dat zich afspeelt in de horecagelegenheden op de grote markt en in diverse locaties rond het Spuiplein. Voor de echte diehards is er vanaf 23:00 uur een officiële afterparty in de Supermarkt met optredens tot in de late avonduren. Natuurlijk is er op Plein Open traditiegetrouw ook

een uitgebreide festivalmarkt te vinden en worden er voor de kleintjes speciale kinderactiviteiten georganiseerd. Plein Open festival bestaat al sinds 1995 en behoort daarmee tot een van de oudste lokale popfestivals van Den Haag. Het doel van Plein Open is het ontdekken, promoten en stimuleren van Haagse bands en talent. Elke editie bewijst het festival opnieuw dat Den Haag een ware talentenstad en broedplaats is voor popmuziek. Vele acts die inmiddels landelijke bekendheid hebben, zoals All Missing Pieces, Kern Koppen en Splendid, stonden in hun begindagen op de poster van Plein Open.

Voor meer informatie: www.pleinopen.nl

tip 2 tot 6 september > Zomerse Filmfestivals

2

verspreid over de hele zomer en verdeeld over maandag-, dinsdag- en woensdagavonden, zodat iedereen volop de kans heeft zijn favorieten te gaan zien! Van Teddy Award-winnaar ‘Keep The Lights On’ en het op Sundance bekroonde ‘Young & Wild’ tot het hilarische ‘Let My People Go’ en het rauwe ‘Stadt, Land, Fluss’.

wo 8 augustus 19:30 Filmhuis Den Haag: Gay & Lesbian Summer Festival: Kiss Me Gedurende de hele zomer vertoont het Filmhuis Den Haag een selectie van recente gay & lesbian films. Kiss Me - Mia en Frida ontmoeten elkaar op het verlovingsfeest van hun ouders. Ze merken onmiddellijk hoezeer ze zich tot elkaar aangetrokken voelen. € 8,75 www.filmhuisdenhaag.nl

Naast festivals en braderieën worden er deze zomer in Den Haag twee zinderende filmfestivals gehouden: het Gay & Lesbian Summer Festival in het Filmhuis en het Movies That Rock Filmfestival in Strandpaviljoen Zuid. Gay & Lesbian Summer Festival Voor het zesde jaar op rij orga-

Movies That Rock Filmfestival Poppodium Paard van Troje en de Grote Markt slaan tot 6 september de handen ineen voor een filmprogramma met een hoog rock ’n roll gehalte. niseert distributeur Cinemien/ Strandpaviljoen Zuid, de nieuwe Homescreen deze zomer een locatie van de Grote Markt op landelijke tournee van recente het Scheveningse strand, biedt gay & lesbian films die later de perfecte setting voor dit in het seizoen op dvd worden zomerse en gratis toegankeuitgebracht. Het filmprogramma lijke openlucht filmfestival. Elke is uitgebreider dan voorgaande donderdag wordt Zuid omgetojaren en het Filmhuis participeert verd tot een ware bioscoop en tot 29 augustus met een festikun je genieten van befaamde valachtige programmering: de 11 docu’s over onder andere Bob films krijgen elk 3 vertoningen, Dylan, Radiohead en The Talking

Heads. Of het nu gaat om een klassieker onder de docu’s tot splinternieuwe concertfilm, deze films zijn een must voor elke muziekliefhebber!

Voor meer informatie: www.filmhuisdenhaag.nl en www.paard.nl

Bodega de Posthoorn Lange Voorhout 39a: Café De la Rue Hoek Danckertsstr./Valeriusstr.: Café 't Hoekpandje Oude Molstraat 13B: C.B.S. Gebouw Ridder Snouckaertlaan 7, Voorburg: Centrale Bibliotheek Spui 68: Christus Triumfatorkerk Juliana van Stolberglaan 154: De Duinslag Stadhoudersplantsoen 26: Dansplek Hogezand 42: Diligentia Lange Voorhout 5: Dr.Anton Philipszaal Spuiplein 152: Draf- en Renbaan Duindigt Waalsdorperlaan: Duitse Kerk Bleijenburg 3b: Engelse Kerk Ary van der Spuyweg 1 > Evenementenhal Rijswijk Volmerlaan 12: ‘t Goude Hooft Dagelijkse Groenmarkt 13: Gunst, wat ‘n Kunst Raamweg 45: Haagse Kunstkring Denneweg 64: Haags Pop Centrum Burg. Hovylaan 12: Haags Uitburo Ticketshop Hofweg 1: Havana Buitenhof 19: Holland Casino Scheveningen Kurhausweg 1: Het Indisch Huis Javastraat 2-b: Kloosterkerk Lange Voorhout 2: Koorenhuis Prinsegracht 27: Korzo Prinsestraat 42: Lokaal Vredebreuk Papestraat 38: Lutherse Kerk Lutherse Burgwal 7: Muziekcafé De Paap Papestraat 32: Muziekcafé de Pater Achterom 8: Nationaal Toneel Gebouw achter Koninklijke Schouwburg: Nieuwe Kerk Spui 175: Paard van Troje Prinsegracht 12: Radio Discus Live Joan Blasiusstraat 100: Rootz Grote Marktstraat 10: Stadswandelingen ‘t Gilde 070 3561281 (Aanmelden min.1 dag tevoren): ‘t Syndicaat Nieuwe Molstraat 10: Theater Camuz Damlaan 44, Leidschendam: Theater Dakota Zuidlarenstraat 57 tel 070 36 00 252: Theater de Veste Vesteplein 1 Delft: Theater Zwembad De Regentes Weimarstraat 63: Zcala Hobbemastraat 120

Prijzen zijn exclusief kortingskaarten zoals CJP, Ooievaarspas en 65-pluskaart. Den Haag Marketing, voor de volledige agenda en het toeristische en recreatieve aanbod kijk op www.denhaag.com en www.haagsuitburo.nl. Tips voor de agenda kunt u mailen naar Arja Kalhorn email: [email protected]

emancipeert mannen Nathaly Mercera #10 Zwerfboeken voor kinderen Huiskamerrestaurants Thuis uit eten Stadshitte De erogene zones van Den Haag

Recommend Documents