Elektronische mailinglijsten, Nieuwgroepen en Forums Bron: Verborgen Verleden, CBG Stamboomonderzoek heeft mede dankzij internet een grote vlucht genomen. De genealoog vindt op internet veel informatie en kan er contact leggen met instellingen en andere bezoekers. Hieronder bespreken we de mogelijkheden om online met andere onderzoekers in contact te komen: Mailinglijsten, nieuwsgroepen en forums. Netiquette Mailinglijsten of discussielijsten Bij een elektronische mailinglijst groepeert een groep internetgebruikers zich rond een bepaald thema, waarbij ze over aspecten hiervan discussieren, elkaar informeren en bevragen. Dit gaat allemaal via emailberichten die de deelnemers naar een centrale plek sturen, van waar ze naar de abonnees worden doorgestuurd. Op Nederland gerichte mailinglijsten zijn er over onderzoek in een bepaalde provincie of streek en over bepaalde families. Een groot aantal genealogische mailinglijsten van over de hele wereld is ondergebracht bij Yahoo, op de site groups.yahoo.com. De kleine veertigduizend genealogische mailinglijsten zijn bij elkaar gezet in de categorie Family & Home Genealogy. U kunt gericht zoeken naar Nederlandse genealogische mailinglijsten door in het zoekveld de woorden Nederland en genealogie te typen. Eventueel kunt u in het Engels zoeken naar Netherlands en genealogy. Om de faciliteiten van Yahoo te kunnen gebruiken is het wel nodig een gratis account te maken. Daarna kunt u zich aanmelden voor mailinglijsten op Yahoo. Een andere grote verzameling genealogische mailinglijsten staan op Rootsweb. Dat is te vinden op: Lists.rootsweb.ancestry.com. Ook hier kunt u zoeken op trefwoord naar een bepaalde mailinglijst. De beide websites met mailinglijsten archiveren de verzonden berichten en bieden de mogelijkheid om binnen dit archief van een mailinglijst te zoeken in emails met een bepaald onderwerp. Soms is het zoeken in het archief van een mailinglijst alleen toegestaan aan leden van die lijst. Een dergelijk archief begint meestal met een overzicht in de tijd van de berichten die zijn gepost. Dat geeft een indruk van hoe actief de abonnees zijn of zijn geweest. Het heeft niet veel zin u aan te melden voor een lijst die al een paar jaar geen of weinig activiteit meer vertoont. Nieuwsgroepen Een nieuwsgroep is een ontmoetingsplek op internet rond een bepaald thema, waar door de deelnemers berichten naar toe gestuurd worden. Op die ontmoetingsplek kunnen deelnemers berichten van anderen lezen en zelf vragen stellen of mededelingen doen. In het verleden maakten deelnemers aan een nieuwsgroep gebruik van speciale programmas om berichten te lezen en te plaatsen. Tegenwoordig gebruikt men hiervoor meestal de Google website Groups.google.com. Daar kunt u ook een discussiegroep starten. Google Groups faciliteert dat. Allerlei onderwerpen komen in de nieuwsgroepen aan de orde. Deelnemers melden nieuwtjes, stellen vragen, doen suggesties, geven antwoorden. Misschien is de vraag waar u mee zit, al eerder ter sprake geweest in een nieuwsgroep. Het is in Google Groups mogelijk de berichten in alle nieuwsgroepen of in een bepaalde
nieuwsgroep te doorzoeken op woorden, net zoals u dat bij de algemene zoekmachine van Google gewend bent. De bekendste Nederlandse genealogische nieuwsgroep is soc.genealogy.benelux. Groups.google.com/group/soc.genealogy.benelux De grootste activiteit liet deze nieuwsgroep zien in de eerste jaren van deze eeuw. Daarna werd het langzamerhand minder. Genealogische forums lijken de rol van deze nieuwsgroep deels overgenomen te hebben. Andere genealogische nieuwsgroepen die op Nederland gericht zijn vindt u door in Google Groups te zoeken op de termen genealogie of genealogy, Nederland of Netherlands. Vergelijking Discussielijsten met nieuwsgroepen Bron: Wikipedia. Een discussielijst heeft veel gemeen met een nieuwsgroep. Toch zijn er nog een aantal verschillen: Een nieuwsgroep is veel moeilijker op te zetten dan een discussielijst. Een nieuwsgroep is niet voor iedereen toegankelijk. Een discussielijst is voor iedereen toegankelijk. Nieuwsgroepen worden niet door alle e-mailprogramma's ondersteund. In dat geval hebt u extra software nodig. Forums Bron: Verborgen verleden, CBG Een forum is (een deel van) een website die is ingericht voor het stellen en beantwoorden van vragen en het uitwisselen van informatie. U heeft dus niet zoals bij nieuwsgroepen de bemiddeling van een website als Google Groups nodig. Via een speciaal formulier kunt u een bijdrage aan een forum leveren. De onderwerpen zijn vaak in verschillende rubrieken gerangschikt. U kunt nieuwe discussies starten of reageren op vragen van anderen. Voor de meeste fora moet u zich eerst registreren om ze te kunnen gebruiken. Dat is om te voorkomen, dat er spam tussen de berichten terecht komt. Bovendien biedt het de beheerder de gelegenheid om een forum te modereren, dus berichten te verwijderen die strijdig zijn met de gebruiksregels. Veel bezocht is het Stamboomforum (www.stamboomforum.nl). Het bevat afzonderlijke rubrieken over bijvoorbeeld actualiteit, onderzochte familienamen, genealogische software, Indische families en webontwerp voor genealogen. Ook het CBG heeft een forum, net als veel archiefinstellingen. NETIQUETTE Gedragsregels op het Internet. Bron: Wikipedia Nettiquette (of netiquette)[1] is een samenvoeging van de woorden netwerk en etiquette. De nettiquette omvat de ongeschreven richtlijnen en gedragsregels voor het gebruik van internet. Wanneer je de heersende regels overtreedt, kan een andere gebruiker — meestal een moderator — je hierop aanspreken. Steeds meer internetproviders vragen aan hun leden om zich aan de regels van de nettiquette te houden[bron?]. De regels uit de nettiquette zijn informeel in te delen in twee categorieën: technologisch en cultureel bepaalde regels.
Technologische regels zijn gebaseerd op het feit dat niet iedereen dezelfde technologie op het internet gebruikt. Culturele regels zijn gebaseerd op de wereldwijdheid van internet: wat de één ontzettend grappig vindt, is voor de ander een grove belediging. In de praktijk blijkt dat rechttoe rechtaan zeggen wat men denkt, zonder de mogelijkheid van het overbrengen van toon en gelaatsuitdrukking, zeer snel kan leiden tot misverstanden en hevige woede. Bij e-mail is het daarom verstandig terughoudend te zijn, met name in de manier waarop kritiek wordt verwoord. De nettiquette kan verschillen per forum, nieuwsgroep of chatprogramma. Over het algemeen wordt het overdadig gebruik van hoofdletters beschouwd als schreeuwerig en storend. Op veel fora wordt het gebruik van hoofdletters en interpunctie zeer gewaardeerd, terwijl dit bij andere fora en chatprogramma's zoals MSN, niet het geval is. Er zijn onderwerpen die riskant blijven: politiek, religie en seks, terwijl informatica (beheersystemen, programmeertalen, e.d.) als voor vakspecialisten wordt ervaren.[2] De tien geboden Op SOFWeb[3] zijn regels te vinden om een goede 'Netizen' (net-burger) te zijn. Vertaald komen deze tien geboden op het volgende neer: 1.Denk aan het menselijke aspect achter de computer. 2.Houd online dezelfde gedragsstandaard aan als in het gewone leven. 3.Weet waar je bent in cyberspace; pas je toonzetting aan bij de omgeving waar je op bezoek bent. 4.Respecteer tijd en bandbreedte van de gebruiker. 5.Zorg ervoor dat je je goed presenteert online. 6.Deel deskundige kennis. 7.Help mee aan het binnen de perken houden van 'flames' en laat emotionaliteit voor wat het is. 8.Respecteer de privacy van anderen. 9.Maak geen misbruik van je macht. 10.Vergeef andere mensen hun fouten. Nettiquette bij digitale berichten en e-mail E-mail komt overeen met een gewone brief. Een passende aanspreking en ondertekening moet dus ook gebruikt worden.[4] In de onderwerpregel van de e-mail wordt ingegeven waarover het bericht gaat. Verstuur nooit een e-mail zonder onderwerp. De regellengte van het e-mailbericht mag maximaal uit 72 tekens bestaan (exclusief citatiesymbolen). Hierdoor blijft het bericht goed leesbaar op het beeldscherm van de ontvanger. Verstuur de e-mail altijd als gewone tekst in plaats van HTML. Gebruik in het digitale of e-mailbericht geen hoofdletters om iets te benadrukken. Hoofdletters zorgen ervoor dat de ontvanger het bericht schreeuwerig interpreteert. Wanneer een e-mail naar veel personen en/of personen die elkaar niet kennen verstuurd wordt, vul dan de e-mailadressen in het BCC-veld in. Door het BCC-veld te gebruiken worden de e-mailadressen niet kenbaar gemaakt aan anderen. Bij het schrijven van een e-mail ontbreekt lichaamstaal. Er moet dus voorzichtig worden omgegaan met humor. Wanneer iets als een grap wordt bedoeld, kan gebruik worden gemaakt van een emoticon. Let wel, emoticons kunnen enkel in informele berichten. Plak bij beantwoorden alleen de tekst aan waarover het onderwerp gaat. Knip onnodige zinnen weg, bij voorkeur vervangen door "[...]" om te laten blijken dat je iets hebt
weggehaald. Knip sowieso de ondertekening van de vorige schrijver weg. Mocht het onderwerpveld weinig meer te maken hebben met het originele onderwerp, verander dan het onderwerpveld in een nieuw onderwerp. Bijvoorbeeld: Onderwerp: Re: wekelijkse planningoverleg Mocht het zo zijn dat de emailwisseling niet meer over 'plannen' gaan, maar over bierbrouwen ofzo; verander het onderwerp op deze wijze: Onderwerp: zelf bier brouwen (was: wekelijkse planning) En als er op déze email een antwoord komt dan wordt het onderwerp dit: Onderwerp: Re: zelf bier brouwen Zo min mogelijk: Re, RE, Forw, Antw, achter elkaar. Dus géén: Re: Antw: FW: Re: een leuk fotootje uit mijn ICQ- floppies Noten: 1. Een spelduiveltje: internationaal op het internet meestal netiquette, maar in 't Nederlands volgens de regel voor gesloten lettergrepen met twee t's: vrt-Taalnet 2. PDF-documentGids voor internetgebruikers, 119 p. (Ministerie van economische zaken (België), april 2000) 3. computerbuddies.us - SOFWeb 4. plusmagazine.knack.be - Netiquette: beleefdheid op het internet Aanvulling In: Yvette Hoitink en Jeroen van Luin, Internet bij stamboomonderzoek (2006) troffen we het volgende lijstje aan: . Houd rekening met auteursrecht bij het versturen van bestanden. Wanneer u niet zeker weet of u informatie verstuurt waarop auteursrecht rust, vermeld dan in ieder geval de bron erbij. . Internet is een afluistergevoelig medium en er zijn mensen die er een sport van maken om berichten van anderen af te luisteren. Zet dus niets in een e-mail dat u ook niet op een briefkaart zou durven zetten. . Geef nooit uw inlog- of creditcardgegevens af, tenzij u heel zeker weet dat de juiste persoon ze ontvangt en die er geen kwaad mee doet. . Bedenk bij internationale contacten dat de persoon met wie u contact heeft wel eens een heel andere cultuur, taal en humor kan hebben. Wees vooral voorzichtig met sarcasme. . Wanneer u berichten van anderen doorstuurt, verander dan de tekst niet, of geef aan welk deel u veranderd heeft. . Wanneer u naar een mailinglist of nieuwsgroep schrijft, houd er dan rekening mee, dat berichten vaak gearchiveerd worden zodat ze ook jaren later nog terug te vinden zijn. . Wanneer u antwoord geeft op een bericht in een mailinglist of nieuwsgroep, kijk dan goed naar het adres in uw e-mailprogramma. Dat kan het adres van de verstuurder zijn. . Verstuur geen bestanden via een mailinglist of nieuwsgroep, maar zet ze op een site, die hier speciaal voor bestemd is. Speciaal voor genealogen . Wanneer u een vraag stelt over voorouders, geef dan duidelijk aan wie u zoekt. Inclusief naam en andere nadere informatie, zoals tijdsperiode en plaats of streek. . Wanneer u iemand vraagt om iets voor u op te zoeken in een archief, bied dan aan, dat u iets voor betrokkene wilt opzoeken in het archief bij u in de buurt. . Respecteer de privacy van anderen door geen vragen te stellen of informatie te geven over nog levende personen. . Wees ruimdenkend bij het lezen, maar terughoudend bij het schrijven van berichten.
BELEEFHEID OP HET INTERNET 23 Januari 2008 - Auteur : Leen Baekelandt Net zoals bij het schrijven van brieven gelden er ook op het internet, meer bepaald bij het schrijven van e-mails en het deelnemen aan forums bepaalde beleefdheidsregels. Ze zijn eenvoudig en steunen meestal op gezond verstand. In onze dagelijkse omgang met anderen gelden een aantal beleefdheidsregels om het voor iedereen aangenaam te houden. Op het internet is dat niet anders. Waar we het in onze dagelijkse samenleving hebben over etiquette, spreekt men voor het internet van netiquette, een samentrekking van internet en etiquette. Netiquette is van toepassing in alle onderlinge contacten op het internet, met andere woorden bij het versturen van e-mails, het chatten, op internetforums, nieuwsgroepen enz. De basisregels . Gedraag u tegenover anderen zoals u zelf ook graag behandeld wil worden. . Het internet lijkt misschien onpersoonlijk omdat u tegenover een computerscherm zit. Vergeet evenwel niet dat aan de andere kant één of misschien wel vele honderden andere mensen zitten. . Gebruik geen HOOFDLETTERS om iets te benadrukken. Het gebruik van hoofdletters op het internet staat gelijk aan schreeuwen. . Hanteer nooit beledigende of onbehoorlijke taal. Laat u nooit meeslepen door de opwinding of het taalgebruik van anderen. In verband met internet spreekt men dan van flaming. Flaming is het plaatsen van berichten op een discussieforum die met opzet aanvallend of beledigend zijn. Deze berichten worden flames genoemd. Af en toe proberen flamers alleen de andere mensen die deelnemen aan het forum te ontstemmen of te beledigen. In dit geval zijn noemt men hen trolls. Het langere tijd over en weer posten van flame-berichten wordt een flamewar genoemd. Soms worden hele nieuwsgroepen een tijd geheel gevuld met dergelijke wars. . Neem deel aan discussies, maar bemoei u niet met de ruzies van anderen. . Lees steeds uw berichten na vooraleer u ze op het internet zet. Ook hier gelden immers correcte spellingsregels. . Houd berichten steeds zo kort mogelijk. . Respecteer het thema van forums, chatsessies enz. Wilt u het over een ander onderwerp hebben, start dan een nieuw forum, een nieuwe chatsessies,... . Plaats onder elk bericht op het internet uw onlinenaam of gebruikersnaam, nooit uw echte naam. . Respecteer de privacy van anderen. . Vergeef andere mensen hun fouten, zeker wanneer het mensen zijn die hun eerste stappen op het internet zetten. Specifieke e-mailregels . Bekijk uw mailbox regelmatig en antwoord snel. Het specifieke van internet is precies de snelheid. Hebt u geen tijd om meteen de vragen van de afzender te beantwoorden, stuur hem dan minstens een kort bericht om te zeggen dat u de mail goed ontvangen hebt en over X dagen opnieuw contact zult opnemen. . Een elektronische brief is niet veel anders dan een gewone brief. Gebruik een passende aanhef en ondertekening. Gebruik de u-vorm in alle gevallen waarin u dat in een gewone brief ook zou doen. . Geef in de onderwerpregel (subject) van uw e-mail duidelijk aan waar het bericht over gaat. Omdat veel mensen op basis van het onderwerp hun mail archiveren, is het vaak beter om per onderwerp een (korter) mailtje te sturen dan een lange mail met meerdere onderwerpen.
Verstuur nooit mails met een blanco onderwerpveld. . Bedenk dat een eenmaal verstuurd bericht niet meer teruggehaald kan worden. Lees daarom steeds uw mails na alvorens ze te verzenden. Let op taal- en typfouten. . Zorg voor voldoende witregels om de leesbaarheid te vergroten. . Zorg ervoor dat de regellengte van uw e-mailbericht maximaal 70 tekens is. Dit kunt u instellen in uw e-mailclient. Hierdoor zal uw bericht ook na het beantwoorden, waarbij er een >-teken voor uw tekst gezet wordt, nog goed leesbaar blijven op de beeldschermen van de meeste gebruikers. . Huldig voor e-mailberichten steeds het KISS-principe: Keep it short and simple! Formuleer uw boodschap kort en bondig, in begrijpelijke taal. . Het is met bijna alle e-mailprogramma's mogelijk om 'attachments' of bijlagen mee te sturen: teksten, beelden, databases, geluidsfragmenten, video,...). Bedank echter dat niet iedereen of de nodige software beschikt om deze bijlagen te openen. . In veel e-mailprogramma's kunt u instellen of u berichten als HTML of als gewone tekst wilt versturen. Kies altijd voor gewone tekst. U weet immers niet of de ontvanger(s) hiermee overweg kunnen. . Gebruik ook in e-mailberichten geen HOOFDLETTERS. Een bericht dat alleen maar bestaat uit hoofdletters wordt als schreeuwerig geïnterpreteerd. . Onderteken elk e-mailbericht. Dat kan gemakkelijk met een zogeheten elektronische handtekening die, al dan niet automatisch, onderaan elk bericht wordt geplaatst. Deze bevat steeds uw naam, het bedrijf of de instelling waarbij u actief bent als het om zakelijke e-mails gaat. Eventueel kunnen telefoonnummer en postadres toegevoegd worden, hoewel dit niet noodzakelijk is als u ervan uitgaat dat de verdere communicatie via mail zal verlopen. . Als u een mail beantwoordt, zorg er dan voor dat u uw antwoord naar de afzender van het oorspronkelijke bericht gaat. Maak een duidelijk onderscheid tussen 'Reply' en 'Reply all'. Het is niet altijd nodig dat iedereen uw antwoord ontvangt. Gaat het om een mail die u door iemand anders (bijv. een collega) doorgestuurd werd, let er dan op dat u uw antwoord verstuurd naar de oorspronkelijke afzender en niet naar de collega of persoon die u het bericht heeft doorgestuurd. . Laat bij het beantwoorden onder uw antwoord enkel de essentiële zinnen uit eerdere berichten staan, voorafgegaan door het >-teken. Het is absoluut nutteloos om ellenlange berichten, die reeds talloze malen heen en weer gestuurd werden te blijven versturen. . Indien u een mail naar meerdere personen verstuurt, zorg er dan voor dat de andere bestemmelingen niet alle e-mailadressen kunnen zien, door de e-mailadressen in te vullen in het BCC-veld. Op die manier speelt u niet ongevraagd de e-mailadressen van al uw andere contactpersonen door. Veel mensen appreciëren dat immers niet. . Omdat 'lichaamstaal' in netwerkcommunicatie ontbreekt, moet voorzichtig worden omgesprongen met humor, ironie of sarcasme. Om aan te geven dat een opmerking als grapje wordt bedoeld, gebruiken veel mensen zogenoemde smiley's. Wanneer iets grappig bedoeld is, kunt u bijvoorbeeld het symbool :-) gebruiken. Met het hoofd 90 graden naar links gedraaid, lijkt dit symbool op een lachend gezichtje. Vertelt u iets met een kwinkslag, dan kunt u er een knipoogje ;-) aan toevoegen. En zo bestaan er nog tientallen smileys. Afkortingen en smileys kunnen echter alleen in informele berichten naar familieleden, vrienden en kennissen, niet in een formele e-mail.
