Elektroconvulsietherapie (ECT)
inhoud
1
Wat is ECT?
02
2
Wanneer wordt overgegaan tot ECT?
02
3
Hoe verloopt de behandelingsprocedure
03
4
Beschrijving van de behandeling
04
5
Wat zijn de mogelijke bijwerkingen?
05
6
Is ECT een doeltreffende behandeling?
06
7
Praktische informatie bij ambulante ECT behandeling
07
Wat is ECT?
Elektro
-
Convulsie
-
Therapie
Een therapievorm die door middel van elektrische stimulatie convulsies (= een soort ontladingen in de hersenen) uitlokt. ECT gebeurt onder algemene verdoving (zowel narcose als spierverslapping). Met ECT kunnen enkele ernstige psychiatrische ziektebeelden, waaronder ernstige depressies, behandeld worden. Bij depressie is de informatie-uitwisseling tussen zenuwcellen in de hersenen verstoord. Door ECT wordt dit opnieuw hersteld, waardoor er kans is op genezing.
2 Wanneer wordt overgegaan tot ECT?
Indien door een arts wordt vastgesteld dat:
+
Er sprake is van een ernstige depressie, manisch-depressieve stoornis of psychotische stoornis
Psychotherapie en medicatie niet volstaan om het ziektebeeld te behandelen
De medische risico’s van medicatie groter zijn dan de medische risico’s van ECT Indien u en uw familie akkoord gaan met de behandeling
2
3 Hoe verloopt de behandelingsprocedure?
1e fase:
U krijgt voldoende en duidelijke informatie over de behandeling
U geeft uw toestemming, tenzij u als patiënt niet meer in staat bent om zelf toestemming te geven. In dat geval wordt uw familie geraadpleegd.
2de fase: Voorbereidende onderzoeken Uw arts peilt naar uw algemene gezondheid en medische voorgeschiedenis en gaat na of er mogelijke risicofactoren zijn voor ECT of verdoving. Ook dienen er, afhankelijk van uw leeftijd en eventuele risicofactoren, enkele onderzoeken te gebeuren. - Een bloedonderzoek - Een onderzoek van het hart (EKG) Medische
- Een meting van de hersenactiviteit (EEG)
onderzoeken
- Een röntgenfoto van de borstkas (RX-thorax) - Een scan van de schedel (CT) - Tandcontrole ter preventie van gebitsletsels
+
Er worden enkele vragenlijsten afgenomen die peilen naar de ernst van de depressie. Deze worden in de loop van de behandeling opnieuw afgenomen om uw behandeling te kunnen evalueren.
Opmerking: Vaak wordt ook een aanpassing van medicatie doorgevoerd omdat de kans bestaat dat deze een negatief effect heeft op de behandeling.
3
4 Beschrijving van de behandeling
ECT wordt uitgevoerd door een psychiater, een anesthesist en een verpleegkundige. De therapie gaat twee maal per week door (dinsdag en vrijdag) en wordt gewoonlijk ’s morgens gegeven. De duur van de totale behandeling is gemiddeld 6 weken. Vanaf middernacht vóór de behandeling mag niets meer gegeten of gedronken worden. Ook bepaalde medicatie (benzodiazepines) mag niet meer ingenomen worden vanaf de avond voor de behandeling. De therapie vindt plaats onder algehele anesthesie (narcose en spierverslapping) in de ECT-eenheid. U voelt dus helemaal niets van de behandeling. Wanneer u op de behandelkamer aankomt, wordt u kortdurend onder verdoving gebracht. Nadien wordt een spierverslappend middel toegediend. Wanneer u volledig verdoofd en ontspannen bent, houdt de psychiater twee elektroden (kleine metalen plaatjes) tegen het hoofd. Door de elektroden wordt een zeer korte, nauwkeurig gemeten elektrische stroom gegeven. Deze stroom veroorzaakt een algemene ontlading van de zenuwcellen in de hersenen en induceert een epileptische aanval. Dit zorgt voor lichte spiertrekkingen in het gehele lichaam. De ontlading duurt gemiddeld zo’n 20 tot 60 seconden. Deze wordt zorgvuldig gemeten door meetelektroden die op het voorhoofd worden gekleefd. Ook het hartritme wordt gedurende de gehele behandeling opgevolgd door kleefelektroden op de borstkas. Wanneer u ontwaakt, wordt uw ademhaling ondersteund met een zuurstofmasker. Daarna wordt u naar de ontwaakruimte gebracht om nog even uit te rusten.
4
5 Wat zijn de mogelijke bijwerkingen?
Verwardheid of gespannenheid net na het ontwaken
Hoofdpijn (Wanneer u veel last heeft van hoofdpijn, krijgt u vóór de behandeling een pijnstiller)
Spierpijn
Duizeligheid Nieuwe informatie vergeten
Geheugenklachten
Gebeurtenissen van de laatste weken, maanden en, minder frequent, jaren vergeten
Opmerking: De eerste vorm van geheugenklachten is van voorbijgaande aard. Bij de tweede vorm bestaat de kans dat het geheugenprobleem enkele maanden na de behandeling aanwezig blijft. Dit kan als hinderlijk ervaren worden.
De depressieve opgewektheid
stemming
slaat
tijdelijk
om
in
overdreven
Tandbeschadiging: door het toeklemmen van de mond tijdens de behandeling kan men op de tong bijten en wondjes veroorzaken of kunnen er stukjes van de tanden afbreken. Om dit te voorkomen, gebruiken we gebitsbeschermers. Deze worden op maat gemaakt bij de tandarts. Kostprijs: € 55,00 ééndelig of € 110 tweedelig
5
6 Is ECT een doeltreffende behandeling?
JA, bij ongeveer 70 % van de patiënten met een ernstige depressie kan ECT een gunstig effect hebben. MAAR ECT kan herval niet steeds voorkomen. DAAROM is ECT een onderdeel van een totale behandeling. Medicatie, psychotherapie, activiteit en een eventuele onderhoudsbehandeling met ECT is heel belangrijk.
6
7 Praktische informatie bij ambulante ECT behandeling
De elektroconvulsietherapie gaat door in de ECT-eenheid op de campus Sint-Franciscus Xaveriusziekenhuis (SFX), Spaanse Loskaai 1, 8000 Brugge. De behandeling gebeurt telkens op dinsdag en vrijdag in de voormiddag. Het uur wordt u meegedeeld ter plaatse. Voor de eerste behandeling dient u een afspraak te maken via het secretariaat of via de ECT-verpleegkundige.
U dient zich nuchter aan te melden aan het onthaal van het ziekenhuis. Men zal u begeleiden naar de ECT-eenheid. Ter plaatse kunt u gebruik maken van een vestiairekastje voor uw jas, handtas, portefeuille, GSM, polshorloge enz. U kunt gebruik maken van een operatiehemdje, doch u mag ook uw eigen kledij aanhouden. Hierbij vragen we om een (losse) T-shirt met korte mouwen aan te hebben. Ook neemt u best een extra broek of rok en onderkledij mee omdat tijdens de convulsie (beperkt) urineverlies kan optreden. Na de ECT-behandeling kunt u een broodmaaltijd nuttigen. Tijdens het wachten kan de familie of begeleider gratis koffie krijgen in de cafetaria van het ziekenhuis. Indien u per auto komt, kan u gratis gebruik maken van de parking van het ziekenhuis in de Hoedenmakerstraat. Vergeet echter niet uw parkeerkaart om te ruilen voor een penning die u bij het uitrijden in de slagboomautomaat stopt. De ECT-behandeling gebeurt onder begeleiding van dr. Hans van den Ameele en verpleegkundigen Nele Vanhaverbeke, Joke Rebry, Loes Lantsoght en Patty Ramon
7
Vergeet niet:
de nacht voor ECT geen benzodiazepines (bv. Loramet, Tranxene of Temesta) innemen
vanaf 00.00 u. ’s nachts nuchter blijven (niet eten of drinken)
Tijdens de ECT-behandeling zelf niet met de wagen rijden
niet alleen (bijv. met het openbaar vervoer of te voet) naar huis gaan
morgenmedicatie meebrengen
extra rok of broek en onderkledij meenemen
diabetespatiënten: ’s morgens nuchter glycemie prikken maar geen insuline toedienen.
geen make-up, nagellak, oorringen
niet roken ’s nachts en ’s morgens voor de ECT
Aarzel niet bij vragen ons te contacteren op het nr. 050 470 560 (op dinsdag en vrijdag) of op nr. 050 470 550.
8
Bij wie kunt u terecht voor meer informatie?
•
ECT-centrum AZ Sint-Jan Brugge-Oostende av campus Sint-Franciscus Xaverius Spaanse Loskaai 1 8000 BRUGGE Secretariaat ECT-centrum : t : 050 470 550 f : 050 470 490 ECT-verpleegkundigen :
t : 050 470 560
Loes Lantsoght Patty Ramon Joke Rebry Nele Vanhaverbeke
Beleidsarts: dr. Hans van den Ameele www.azsintjan.be/psychiatrie
az sint-jan brugge - oostende av
9
