Elektriciteit Lessenserie voor groep 8, Docentenhandleiding Eric de Geus, docent Techniek aan het Drechtsteden College
0
De lessenserie “Techniek? Vind ik leuk” Deze lessenserie is gebaseerd op de ervaringen en wensen van zowel leerkrachten als leerlingen uit de bovenbouw van het basisonderwijs alsmede op de wens van de directie van de school waar ik werkzaam ben, het Drechtsteden College. Daarnaast spelen natuurlijk zaken als financiën en tijd een belangrijke rol in de totstandkoming hiervan. Om de gehele bovenbouw van het PO te kunnen bedienen, heb ik voor groep 7 een doe-les geschreven, welke in groep 8 een vervolg krijgt door een drietal gastlessen op zowel uw eigen school als op het Drechtsteden College. Vanaf het schooljaar 2014-2015 wordt deze lessenserie ten uitvoer gebracht, waarbij in ieder geval míjn verwachtingen hoog gespannen zijn. Het geheel van deze lessenserie is totaal nieuw voor het Drechtsteden College, je zou kunnen stellen dat het nog niet eens in de kinderschoenen staat. Het komend schooljaar is een pilot-jaar, waarin aanpassing tijdens en na afloop gepleegd zullen moeten worden om er een soepel(er) lopend geheel van de maken. De ervaringen van u en uw leerlingen zijn daarin erg belangrijk.
Inhoud van de lessenserie Groep 7
Doe-les “Constructies”
Groep 8
Voorlichtende en voorbereidende les op de basisschool Praktijkles van één dagdeel op het Drechtsteden College Afsluitende activiteit op de basisschool
Doel van de lessenserie Het voornaamste doel van deze lessenserie is leerlingen van groep 7 en 8 te interesseren en enthousiasmeren voor techniek d.m.v. aansprekende en uitdagende opdrachten. Dordrecht, mei 2014
1
Inhoudsopgave De lessenserie “Techniek? Vind ik leuk” ................................................................................ 1 Inhoud van de lessenserie ................................................................................................. 1 Doel van de lessenserie..................................................................................................... 1 Wat is eigenlijk Techniekonderwijs? ...................................................................................... 4 Lessenserie voor groep 8 ...................................................................................................... 6 Doel ................................................................................................................................... 6 Kerndoelen ........................................................................................................................ 6 Thema ............................................................................................................................... 6 Inhoud van de lessenserie ................................................................................................. 7 1. Voorlichtende en voorbereidende les op de basisschool ................................................... 7 Duur en lesinhoud
ca. 50 min. ........................................................................................ 7
Begeleiding ........................................................................................................................ 7 Organisatie en middelen .................................................................................................... 7 Ruimte ............................................................................................................................... 7 Voorbereiding .................................................................................................................... 8 Extra informatie t.b.v. de leerkracht.................................................................................... 8 Documenten .....................................................................................................................11 2. Praktijklessen van één dagdeel op het Drechtsteden College ..........................................11 Duur en lesinhoud
ca. 135 min. .....................................................................................11
Begeleiding .......................................................................................................................11 Organisatie en middelen ...................................................................................................11 Ruimte ..............................................................................................................................12 Voorbereiding ...................................................................................................................12 Extra informatie t.b.v. de leerkracht...................................................................................12 Documenten .....................................................................................................................13 3. Afsluitende activiteit op de basisschool ............................................................................13 Duur en lesinhoud
ca. 30 min. .......................................................................................13
Begeleiding .......................................................................................................................13 Organisatie en middelen ...................................................................................................14 Ruimte ..............................................................................................................................14 Voorbereiding ...................................................................................................................14 Extra informatie t.b.v. de leerkracht...................................................................................14 Documenten .....................................................................................................................14 Contactgegevens .................................................................................................................15 Bijlage -LVF Voorbereidende les groep 8- ...........................................................................16 Bijlage -Retourformulier-......................................................................................................17 2
Bijlage -LVF Praktijkles groep 8- .........................................................................................18 Bijlage -Spelveld- ................................................................................................................19 Bijlage -Quizvragen- ............................................................................................................21 Bijlage -LVF Afsluitende les groep 8-...................................................................................24 Bijlage –Evaluatieformulier Leerkracht- ................................................................................25 Bijlage –Evaluatieformulier Leerling- ....................................................................................27
3
Wat is eigenlijk Techniekonderwijs? Volgens Encyclo.nl is de definitie van ‘Techniek’: “Kennis en hulpmiddelen die nodig zijn om bijvoorbeeld apparaten, machines en andere complexe voorwerpen te ontwerpen, te laten werken en te herstellen”. Over ‘Onderwijs’ zegt het: “Het anderen kennis bijbrengen, lesgeven”. Daar kan je uit concluderen dat ‘Techniekonderwijs’ inhoudt Anderen kennis en vaardigheden bij brengen om complexe voorwerpen te ontwerpen, te laten werken en te herstellen. De kern van techniekonderwijs wordt gevormd door natuurkundige en technische principes, waarbij kennis van materialen, gereedschappen en hulpmiddelen van belang is. Techniek kan daarbij niet worden gezien als een autonoom gegeven: techniek heeft consequenties voor niet-technische aspecten van de samenleving. (Cito, 2002) Om te bepalen welke leerstof noodzakelijk is, rijst de vraag welke competenties en welke inhouden er zijn.
Competenties Cito (2002) geeft aan dat het bij techniek in het PO draait om de competenties ontwerpen, maken, gebruiken, analyseren en beoordelen. Deze competenties worden samengevoegd tot twee hoofdcompetenties: Competentie 1: ‘Ontwerpen en maken’ Het gaat hierbij om het kiezen en toepassen van geschikte:
Materialen Hulpmiddelen Natuurkundige en technische principes Functionaliteit Veiligheid en duurzaamheid
Als hulpmiddelen kunnen de onderstaande vragen gesteld worden: o o o o o o o
Hoe moet ik de mijn werkplek inrichten Welke technische principes moet ik toepassen Welke gereedschappen en hulpmiddelen heb ik nodig Welke materialen moet ik kiezen Welke werkwijze moet ik volgen Welke ontwerp is het meest doelmatig Welke eisen stelt de omgeving en hoe realiseer ik die in mijn ontwerp
Competentie 2: ‘Gebruiken en analyseren’ Het product of resultaat wordt in deze competentie onderzocht en evt. bijgesteld, tussentijds en/of bij afronding. Het gaat daarbij enerzijds om het technische aspect, anderzijds om het effect er van op zijn omgeving. Hulpvragen kunnen zij: o o o o o
Waarvoor wordt het product of resultaat gebruikt Hoe moet ik het gebruiken Uit welke onderdelen bestaat het en waarvan zijn die onderdelen gemaakt Hoe zijn de onderdelen met elkaar verbonden Is de vormgeving optimaal afgestemd op het gebruik er van 4
o o o
Is het product veilig Is het product milieuvriendelijk Welke natuurkundige principes zijn hierbij aanwezig
Inhoud van de leerstof Bij ‘inhoud’ draait het om ‘kennis’. Kennis is een middel om beter te ontwerpen, maken, gebruiken, analyseren en beoordelen. Door gerichte technische kennis aan te bieden, ontwikkel je de bovengenoemde technische competenties. Welke technische kennis is dan belangrijk? Peter A. Todd, o.a. verbonden aan The University of British Columbia, heeft in 1986 een indeling gemaakt in vier technische gebieden: constructies, transport, informatiecommunicatie en productie. Deze gebieden zijn overal om ons heen en herkenbaar. Constructies Deze techniek wordt gebruikt om statische en dynamische structuren te maken, bijv. bouwwerken, meubels en bruggen. De volgende kenniselementen zijn te onderscheiden:
Materialen Verbindingen Overbrengingen, zowel mechanisch als hydraulisch en pneumatisch
Transport Deze techniek wordt gebruikt voor vervoer van mensen en alle soorten goederen over land en water, door de lucht en in de ruimte. Hierbij horen ook energiebronnen-, -vormen en –omzettingen. Informatiecommunicatie Deze techniek wordt gebruikt om gedachten en informatie uit te wisselen middels informatieen communicatiesystemen. Kenniselementen zijn:
Elektriciteit Computers Eenvoudige informatiesystemen
Productie Deze techniek wordt gebruikt om consumptiegoederen en andere producten te vervaardigen middels productiesystemen. (Noordhoff uitgevers, 2013) Naast het technische aspect liggen hierin duidelijke raakvlakken met de omgeving. In dit brede gebied komen ook zaken aan de orde zoals:
Economische principes Veiligheidsaspecten Principes i.v.m. gezondheid en milieu
5
Lessenserie voor groep 8 Doel Het voornaamste doel van deze lessenserie is d.m.v. aansprekende en uitdagende opdrachten leerlingen van groep 8 te interesseren en enthousiasmeren voor techniek en technisch vervolgonderwijs op het Drechtsteden College. Door middel van de werkvorm “Activerend leren” in deze lessenserie werken de leerlingen aan een aantal technische onderwerpen:
Techniek om hen heen (her)kennen Beginselen van elektriciteit Gebruik van (elektrische) handgereedschappen Bewerken van houtachtige plaatmaterialen Toepassing van de opgedane kennis in de praktijkopdracht “Electrospel”.
Naast opdoen van technische vaardigheden en kennis is het belangrijk dat leerlingen een leuke ervaring hebben bij het uitvoeren van de verschillende opdrachten.
Kerndoelen De opdrachten beslaan de domeinen Constructies, Informatiecommunicatie en Productie en dekken de volgende kerndoelen: 42. De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. 44. De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 45. De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren.
Thema
Techniek dichtbij o De leerlingen kennen en benoemen diverse technische voorwerpen uit hun dagelijks leven o De leerlingen kennen het belang van techniek in zijn algemeenheid
Elektriciteit o De leerlingen maken kennis met de beginselen van de elektrische stroomkring o De leerlingen leren elektrische symbolen kennen o De leerlingen leren elektrische aansluitingen te maken
Houtachtige plaatmaterialen o De leerlingen leren houtachtige plaatmaterialen bewerken
(Elektrische) handgereedschappen o De leerlingen leren veilig werken met (elektrisch) handgereedschap
6
Inhoud van de lessenserie Deze lessenserie is opgebouwd uit een drietal onderdelen: 1. Voorlichtende en voorbereidende les op de basisschool 2. Praktijklessen van één dagdeel op het Drechtsteden College 3. Afsluitende activiteit op de basisschool Per onderdeel uit deze lessenserie worden de randvoorwaarden beschreven.
1. Voorlichtende en voorbereidende les op de basisschool Duur en lesinhoud
ca. 50 min.
Deze les vindt plaats o.b.v. de lesbrief “Electrospel, Voorbereidende doe-les groep 8”, welke bestaat uit:
Een bewustwording van techniek om hen heen Een eerste theoretische kennismaking met elektriciteit Een voorbereiding op de praktijklessen op het Drechtsteden College
Het lesvoorbereidingsformulier “LVF Voorbereidende les groep 8”, beschrijft de lesindeling. De PowerPointpresentatie, “Voorbereidende les Groep 8 –Elektriciteit-“, bevat notities welke ondersteunend zijn tijdens de uitvoering van de les.
Begeleiding De begeleiding tijdens deze gastles kan plaats vinden door de leerkracht en de gastdocent. Er is in deze les geen directe praktijkopdracht, wel een voorbereiding daarop.
Organisatie en middelen (Uitgangspunt v.w.b. het aantal leerlingen is 30)
In het lokaal is een beamer, internet en whiteboard beschikbaar t.b.v. presentatie.
Vraag vooraf aan de leerkracht toestemming of er foto’s gemaakt mogen worden.
Lesbrieven gereed leggen.
Materialen (batterijen, elektriciteitsdraad en LED) ter demonstratie meenemen.
Op dik papier gekopieerde spelvelden.
De namenlijst van de leerlingen laten invullen door de leerkracht (bij voorkeur digitaal middels het “Retourformulier namenlijst”).
Afspreken met de leerkracht dat de namenlijst binnen één week geretourneerd wordt.
Afspreken met de leerkracht dat hij/zij de leerlingen voorafgaand aan de praktijklessen meedeelt ‘oude’ kleding aan te doen i.v.m. vuil of beschadigd raken.
Ruimte De gastles vindt plaats in het leslokaal. 7
Voorbereiding
Afspraak maken met leerkracht v.w.b. datum en tijd.
Fototoestel (vraag aan de docent om foto’s te maken).
PowerPoint gereed zetten.
Lesbrieven gereed leggen.
Showmaterialen gereed leggen.
Spelvelden gereed leggen.
Namenlijst (bij voorkeur digitaal) laten invullen door de leerkracht.
Extra informatie t.b.v. de leerkracht Onderstaande informatie en voorbeelden van uitwerkingen van opdrachten kunnen u wellicht helpen bij de voorbereiding op en uitvoering van de lessen.
Techniek om ons heen Je kan stellen dat techniek altijd en overal om ons heen is. Zonder techniek zouden wij terug geworpen zijn naar de begintijden der mensheid. De tabel in “Technische voorwerpen” kan eindeloos worden aangevuld, vanaf het bed waarin we geslapen hebben, de wekker die we uitzetten tot aan de vloerbedekking in het leslokaal en de beamer. Voorwerpen die niet van nature aanwezig zijn, zijn geproduceerd en dus hebben zij een directe relatie met techniek.
Elektriciteit Elektriciteit kan op verschillende manieren worden opgewekt. Hieronder een beknopt overzicht. Elektriciteitscentrale Een elektriciteitscentrale is een centrale productielocatie voor de opwekking van elektriciteit. De meeste elektriciteitscentrales wekken energie op door middel van een generator die wisselspanning (typisch 20.000 Volt) produceert. Windenergie Windenergie is energie die gewonnen wordt door de bewegingsenergie van lucht (wind) om te zetten in een bruikbare vorm, bijvoorbeeld in elektriciteit. Zonne-energie Zonnepanelen zetten zonlicht om in stroom. Met het opwekken van energie met zonnepanelen draagt u bij aan een schoner milieu. Zonnestroom is namelijk zeer milieuvriendelijk, omdat bij de opwekking geen CO2 vrijkomt. Kernenergie In een kerncentrale wordt water verhit zodat er stoom ontstaat voor de aandrijving van een turbine. De energie die hiervoor nodig is, ontstaat door kernsplijting van atoomkernen. Hierbij wordt uitgegaan van de radioactieve stof uranium. Bij de kernsplijting vallen de uraniumkernen in brokstukken uiteen. Hierbij komt zeer veel energie vrij. Definitie van elektriciteit Fysiek verschijnsel dat verband houdt met elektrische ladingen en de invloeden ervan in rust of in beweging. (Bron: www.encyclo.nl)
8
Omschrijving van elektriciteit Elektriciteit wordt vaak kortweg ‘stroom’ genoemd. Dat komt omdat elektronen door een elektrische draad heen ‘stromen’, net zoals water door een tuinslang stroom. Stroomkring Een stroomkring is een gesloten elektrisch circuit. Met gesloten wordt bedoeld dat er een weg is waarlangs de elektrische stroom in staat is om vanuit één pool van de bron terug te keren naar de andere. Voorbeeld: door een lichtschakelaar te sluiten ontstaat een stroomkring vanuit het lichtnet via de bedrading, de lichtschakelaar en de lamp. Symbolen met de beschrijvingen
1. De stroom die door een elektriciteitsdraad gaat meet je met een ampèremeter. 2. De LED is een geleider die vanaf één kant elektriciteit doorlaat. Als je dus de LED andersom aansluit, werkt hij niet. LED verbruikt heel weinig energie en wordt veel gebruikt in verlichting in huis, auto en elektronica. 3. Met de Voltmeter meet je het spanningsverschil. Je kan in ons geval dan meten of de LED niet teveel spanning krijgt. 4. Met een weerstand verminder je de spanning door de elektriciteitsdraad. In dit geval zorgt de weerstand er dus voor dat de LED niet kapot gaat door teveel spanning. 5. Voor het lichtpunt ofwel lamp geldt dat de spanning niet te hoog mag zijn anders springt de lamp. 6. De spanningsbron geeft een elektrische spanning af. Bijv. een batterij, accu of dynamo. 7. Een schakelaar is een soort deur die de spanning wel of niet kan doorlaten. De lichtknop is daarvan een lichtend voorbeeld. 8. De binnenkant van de elektriciteitsdraad of stroomdraad is gemaakt van koper omdat koper stroom goed geleidt. De buitenkant van de draad is de isolator en is gemaakt van plastic. Hierdoor kan je de draad beetpakken zonder een schok te krijgen. Een eenvoudige installatietekening
9
Op de volgende sites kunt u informatie vinden omtrent elektriciteit:
Sciencespace, elektriciteit Wikipedia, elektriciteit
Materialen- en gereedschappenlijst
Materialen
Gereedschappen Het spelbord
Priem Om gaatjes te prikken
Splitpennen
Duimstok
Maakt contact met de metalen pennen
Voor zuiver meten
Elektriciteitsdraad
Striptang
Stroomgeleider
Plastic uiteinden van de elektriciteitsdraad verwijderen
Batterij
Penhamer
Spanningsbron
Voor fijn timmerwerk
LED’s
Kruiskop-schroevedraaier
Voor de verlichting
Om schroeven te verwerken
Soldeertin
Soldeerbout
Materiaal om verbindingen te solderen
Om verbindingen te solderen
Schilderstape
Houtboortje
Tijdelijk bevestigen
Boren van gaten in hout
Houtlijm
Accuschroefmachine
Verbindingsmiddel
Mechanisch schroeven verwerken
Spaanplaatschroef Verbindingsmiddel
Voor deze onderwerpen geldt dat wanneer u nog vragen onbeantwoord houdt, u altijd contact op kunt nemen met Eric de Geus.
10
Documenten De volgende documenten zijn als bijlage toegevoegd:
Het lesvoorbereidingsformulier, bijlage –LVF Voorbereidende les groep 8- en Het retourformulier Namenlijst in Word-bestand, bijlage –Retourformulier-
Alle benodigde documenten, incl. de PowerPointpresentaties (met notities), zijn digitaal te vinden via de site van de Techniekafdeling van het Drechtsteden College, www.techniekbreed-dordrecht.nl
2. Praktijklessen van één dagdeel op het Drechtsteden College Duur en lesinhoud
ca. 135 min.
De lesbrief “Electrospel, Praktijklessen groep 8” is de leidraad, welke bestaat uit:
Een korte terugblik op en herhaling van onderdelen uit voorgaande lesbrief Een grote praktijkcomponent van houtbewerking en elektrotechniek Een korte reflectie op de praktijklessen en een speelse kennistoetsing
Het lesvoorbereidingsformulier “LVF Praktijkles Electrospel groep 8” beschrijft de lesindeling.
Begeleiding Collega’s en enthousiaste leerlingen Techniek begeleiden tijdens de praktijklessen de leerlingen. De taakverdeling moet helder zijn. Een conciërge of assistent kan ingezet worden om te voorkomen dat de leerlingen gaan ‘zwerven’ door het gebouw. De leerkracht zal gevraagd worden of hij/zij het noodzakelijk acht om begeleidende ouders in te schakelen.
Organisatie en middelen (Uitgangspunt v.w.b. het aantal leerlingen is 30)
De leerlingen gebruiken de ingang van het SWG. Zij worden daar ontvangen en gaan direct naar de Technieklokalen. De groep blijft bij elkaar.
Het theorielokaal in de techniekruimte is beschikbaar. De printer werkt, er is voldoende papier.
In de “Aanslaglijst” zijn de namen van de leerlingen gegraveerd.
De materialen en lesbrieven liggen per naam-setje klaar op de werkbanken.
De gereedschappen liggen gereed.
De leerlingen hebben hun lesbrief en spelveld bij zich.
De leerlingen krijgen tijdens de ‘pauze’ te drinken en iets te snoepen.
Zorg voor een cadeautje voor de winnaar(s) van de quiz.
11
Er is opslagruimte voor de werkstukken beschikbaar.
Ruimte De praktijklessen vinden plaats in twee lokalen:
Het bankwerkgedeelte in het Bouwlokaal. Het machinale gedeelte wordt afgezet met lint. Er zijn minimaal 30 werkplekken beschikbaar.
Het theorielokaal in de Technieklokalen.
Na een korte rondleiding door het Technieklokaal wordt daar ook een kleine pauze gehouden (ca. 15 min.).
Voorbereiding
Afspraak maken met leerkracht v.w.b. datum en tijd.
Taakverdeling maken voor de collega’s en Techniekleerlingen.
Conciërges informeren.
Namen van de leerlingen graveren in de “Aanslaglijst” d.m.v. de lasersnijder.
Logo/naam Drechtsteden College graveren in de “Eindplank”.
Voldoende setjes materialen en gereedschappen gereed leggen.
Voldoende flesjes drinken en snack gereed zetten.
Theorie- en praktijklokaal schoon en netjes maken.
De ‘Machinale’ afzetten met afzetlint.
Muziek tijdens de praktijklessen.
Opslag van de gemaakte werkstukken in orde maken.
Extra informatie t.b.v. de leerkracht Antwoorden quizvragen 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
A
B
D
A
C
A
D
B
B
C
A
Aandachtspunten voor de leerkracht
I.v.m. het voorbewerken van de materialen tijdens de praktijklessen, vraag ik u bijgaande namenlijst minimaal 2 weken voor aanvang van de praktijklessen ingevuld te retourneren.
In plaats van de leerlingen zelf het onderwerp van hun spel te laten bedenken, kan u hierin ook sturend handelen. Door vooraf (voldoende) onderwerpen vast te stellen, kunt u het spel integreren in uw lesstof. De leerlingen kunnen dan uit die onderwerpen een keuze maken en toepassen in uw lessen. 12
Het is verstandig om vooraf een aantal spelvelden te kopiëren als reserve. Leerlingen kunnen dan hun vragen evt. veranderen of meerdere spelvelden maken.
Gebruik van zwaar A4-papier wordt aanbevolen i.v.m. het gebruik hiervan als boormal.
Tijdens de pauze krijgen de leerlingen frisdrank en een kleine, zoete snack aangeboden. Indien er leerlingen zijn die hiervan geen gebruik kunnen/mogen maken, verzoek ik u dit vooraf duidelijk met desbetreffende leerling(en) te bespreken.
Tijdens de praktijklessen staat de veiligheid van alle aanwezigen in het praktijklokaal voorop. Ik verzoek u dit voorafgaand aan het schoolbezoek duidelijk met de leerlingen te bespreken.
Voor vragen over de aanstaande praktijklessen op het Drechtsteden College, kunt u altijd contact op kunt nemen met Eric de Geus.
Documenten De volgende documenten zijn als bijlage toegevoegd:
Het lesvoorbereidingsformulier, bijlage –LVF Praktijkles groep 8 -, Het spelveld, bijlage –Spelveld- en De quizvragen, bijlage –Quizvragen-
Alle benodigde documenten zijn digitaal te vinden via de site van de Techniekafdeling van het Drechtsteden College, www.techniekbreed-dordrecht.nl
3. Afsluitende activiteit op de basisschool Duur en lesinhoud
ca. 30 min.
Deze les vindt plaats o.b.v. een PowerPointpresentatie, welke de volgende onderdelen omvat:
Uitreiking van de gemaakte werkstukken Feedback van de leerlingen op de lessenserie Een voorlichting omtrent de mogelijkheden van vervolgonderwijs op het Drechtsteden College Korte voorlichting over doorgroei- en doorleermogelijkheden in techniek
Het lesvoorbereidingsformulier “LVF Afsluitende les groep 8” beschrijft de lesindeling. De PowerPointpresentatie, “Afsluitende les Groep 8 –Elektriciteit-“, bevat notities welke ondersteunend zijn tijdens de uitvoering van de les.
Begeleiding De afsluitende les kan door de gastdocent en de leerkracht worden verzorgd. 13
Organisatie en middelen (Uitgangspunt v.w.b. het aantal leerlingen is 30)
In het lokaal is een beamer, internet en whiteboard beschikbaar t.b.v. presentatie.
Gemaakte spellen meenemen.
Vooraf ruimte maken om de gemaakte spellen te tonen.
Benodigd aantal vragenlijsten liggen klaar.
Voldoende gadgets meenemen om uit te delen.
Ruimte De gastles vindt plaats in het leslokaal.
Voorbereiding
Afspraak maken met leerkracht v.w.b. datum en tijd.
Fototoestel (vraag aan de docent om foto’s te maken).
PowerPoint gereed zetten.
Gemaakte werkstukken gereed zetten.
Setjes ‘pen en vragenlijst’ gereed leggen.
Voldoende gadgets gereed leggen.
Evaluatieformulieren voor de leerlingen en voor de leerkrachten (2x) gereed leggen.
Extra informatie t.b.v. de leerkracht Voor wat betreft de vervolgopleiding kunt u onderstaande websites bekijken.
Drechtsteden College, opleidingen Mbo-opleidingen, ROC Da Vinci Hbo-opleidingen in techniek, HR
Wanneer u nog vragen onbeantwoord houdt, kunt u altijd contact op kunt nemen met Eric de Geus.
Documenten De volgende documenten zijn als bijlage toegevoegd:
Het lesvoorbereidingsformulier, bijlage –LVF Afsluitende les groep 8-, Evaluatieformulier leerkracht, bijlage -Evaluatieformulier leerkracht- en Evaluatieformulier leerling, bijlage -Evaluatieformulier leerling-
Alle benodigde documenten, incl. de PowerPointpresentaties (met notities), zijn digitaal te vinden via de site van de Techniekafdeling van het Drechtsteden College, www.techniekbreed-dordrecht.nl
14
Contactgegevens Drechtsteden College Contactpersoon Eric de Geus (docent Techniek) Bezoekadres:
Postadres:
Afdeling Techniek Leerparkpromenade 300
Postbus 8153
3312 KW Dordrecht
3301 CD Dordrecht
Telefoon: 078 6184188 of 078 8905100 Email
[email protected]
15
Bijlage -LVF Voorbereidende les groep 8Lesvoorbereidingsformulier Docent Klas Aantal leerlingen
GSE Groep 8 ca. 25
Datum Lestijd Soort les
??-??-????
50 min. Theorie
Voorber.les 1 Groep 8 PO "Elektriciteit"
Lesonderwerp - Techniek om ons heen - Elektriciteit - Voorbereiding op de volgende (praktijk)les
Lesdoelen - De leerlingen worden bewuster van techniek in hun dagelijks leven - De leerlingen leren waar en hoe elektriciteit wordt opgewekt - De leerlingen leren de werking van de stroomkring - De leerlingen kennen de inhoud van de opdrachten voor de volgende praktijkles
Beginsituatie - Eerste kennismaking met jongens en meisjes uit groep 8 van het PO, leeftijd 11-13 jaar - Onbekend is of/hoe de leerlingen al technieklessen hebben gevolgd - Eerste les uit de lessenserie Techniek? Vind ik leuk
Tijd
Leerstof inhoud en ordening
Inleiding
5 min.
PPP met notitiepagina's is leidraad Lesbrieven uitdelen Start presentatie "Elektriciteit"
Afsluiting
5 min.
10 min.
Leskern
20 min.
10 min.
Dia 1 t/m 4 Dia 5 + 6 Techniek om ons heen Technische voorwerpen: Niet-techn. voorwerpen:
Zie notitieblad lesbrief en PPP
Dia 7 t/m 10 Elektriciteit Definitie 'Elektriciteit' Opwekken Stroomkring
Zie notitieblad lesbrief en PPP
Tabel laten invullen en bespreken Opdrachtje en filmpje + nabespreken
Bespreken Waar en hoe ontstaat het? Filmpje Uitleg en opdracht met filmpje + nabespreken Tekenopdracht + nabespreken
Dia 11 Zie notitieblad lesbrief en PPP Opdracht volgende praktijkles Praktijkles Electrospel Uitleg van de voorbereidende opdrachten
Dia 12 Zie notitieblad lesbrief en PPP Evaluatie en afsluiting Nabespreken van de les en bedanken
16
16
Bijlage -Retourformulier-
17
School:
18 Naam van de leerling
19
1
20
2
21
3
22
4
23
5
24
6
25
7
26
8
27
9
28
10
29
11
30
12 13 14
S.v.p. uiterlijk twee weken voor aanvang van de praktijklessen retourneren, bij voorkeur naar
[email protected]
15
17
Bijlage -LVF Praktijkles groep 8Lesvoorbereidingsformulier Docent Klas Aantal leerlingen
GSE Groep 8 ca. 25
??-??-???? Datum Lestijd ca. 135 min. Soort les Praktijk Praktijkles Groep 8 PO "Elektriciteit"
Lesonderwerp - Stroomkring en symbolen - Praktijkopdracht Electrospel
Lesdoelen - De leerlingen maken een stroomkring - De leerlingen leren veilig werken met (elektrische) handgereedschappen - De leerlingen leren plaatmateriaal te verwerken - De leerlingen maken hun spel af
Beginsituatie - De leerlingen hebben een voorbereidende les over elecktriciteit gehad - De leerlingen hebben voorbereidende opdrachten gekregen - Tweede les uit de lessenserie Techniek? Vind ik leuk - Begeleiders (Drechtsteden College) weten hun taken voor deze middag
Tijd
Leerstof inhoud en ordening
Inleiding
10 min.
Materialen en gereedschappen liggen klaar Lesbrieven liggen klaar bij de materialen op de werkbanken Kinderen welkom heten en hun eigen materialen laten opzoeken (naam gegraveerd in werkstuk)
60 min.
10 min.
Lesindeling op het bord tonen en bespreken Stroomkring en Symbolen Kort klassikaal bespreken van de werking van de stroomkring (=herhaling) De onderdelen van de stroomkring tonen op het bord Kort klassikaal bespreken van de gebruikte symbolen De tabel met symbolen tonen op het bord Praktijk! Veiligheid Afzetting van machinale gedeelte Gebruik (elektrisch) handgereedschap alleen onder toezicht Alleen het lokaal verlaten na toestemming Stappenplan Goed lezen van het stappenplan. Samenwerken mag zeker, vragen stellen ook!
Leskern
Aan het werk Leerlingen werken aan het werkstuk Rondlopen en gemaakte opdrachten bekijken en indiv. bespreken PAUZE 15 min.
5 m.
Afsluiting
Aan het werk Leerlingen werken aan het werkstuk Rondlopen en gemaakte opdrachten bekijken en indiv. bespreken Gemaakte werkstukken verzamelen in opslagruimte
Quiz maken
10 min.
35 min.
Praktijk!
Evaluatie en afsluiting Prijsuitreiking quiz Nabespreken van de les en bedanken
18
Bijlage -SpelveldOp de volgende pagina kunt u het spelveld in de juiste afmetingen vinden. Indien u spelvelden extra nodig hebt, adviseer ik u deze te downloaden van de site www.techniekbreed-dordrecht.nl
19
20
Bijlage -Quizvragen-
21
22
23
Bijlage -LVF Afsluitende les groep 8Lesvoorbereidingsformulier Docent Klas Aantal leerlingen
GSE Groep 8 ca. 25
Datum Lestijd Soort les
??-??-????
ca. 30 min. Theorie
Afsluitende les Groep 8 PO "Elektriciteit"
Lesonderwerp - Gemaakte werkstukken - Voorlichting Drechtsteden College - Doorgroeimogelijkheden in techniek - Evaluatie
Lesdoelen - De leerlingen krijgen na de les hun werkstukken uitgereikt - De leerlingen weten over de mogelijkheden op het Drechtsteden College qua vervolgonderwijs - De leerlingen weten dat er doorgroeimogelijkheden zijn in techniek - De leerlingen en leerkkracht(en) hebben het evaluatieformulier ingevuld
Beginsituatie - De leerlingen hebben de praktijkles over elecktriciteit gehad - De leerlingen hebben hun werkstuk af - Derde les uit de lessenserie Techniek? Vind ik leuk
Tijd
Leerstof inhoud en ordening
Inleiding
3 min.
Werkstukken liggen uitgestald in het lokaal Evaulatieformulieren liggen klaar om uit te delen Kinderen welkom heten en kort het programma aangeven Dia 1+2
Leskern
15 min.
6 min.
Werkstukken en evaluatie Zie notitieblad PPP Dia 3 De leerlingen complimenteren voor hun geleverde werk Het evaluatieformulier wordt intussen uitgedeeld door de leerkracht
Voorlichting Drechtsteden College Zie notitieblad PPP Dia 1 t/m 9 Vertellen over de verschillende afdelingen op de school Zorg & Welzijn Economie Consumptief Beroepen in Techniek Metaaltechniek Installatietechniek Elektrotechniek Bouwtechniek Zie notitieblad PPP
Afsluiting
3 min.
3 min.
Doorgroeien en doorleren in de techniek Dia 10
Afsluiting Dia 11 Bedanken en gadgets geven aan de leerkracht om later uit te delen Innemen evaluatieformulieren
24
4.
Wat vond u van de theorieopdrachten uit de presentaties?
Bijlage –Evaluatieformulier LeerkrachtGraag wil ik uw ervaringen bij deze lessenserie horen. Hiervoor heb ik een aantal vragen opgesteld. Uw ervaringen zijn belangrijk in het afstemmen van de lessenserie op de leerlingen. Alvast bedankt voor het invullen! De praktijkopdracht 5. Wat vond u van de inhoud van de praktijkopdracht? De presentaties tijdens de lessen 1. Wat vond u van de inhoud van de presentaties? 6.
Sluit de opdracht qua niveau aan op uw technieklessen?
7.
Wat vond u van het niveau van de opdracht?
8.
Wat vond u van de begeleiding tijdens de praktijklessen?
2. Was het taalgebruik op de juiste wijze afgestemd op uw leerlingen? Zo nee, welke opmerkingen heeft u daarbij?
3.
Wat vond u van de opmaak van de presentaties?
25
De leerlingen 9. Hoe waren de reacties van de leerlingen?
10. Vond u de lessenserie in zijn totaliteit een motiverende en activerende lessenserie? Zo nee, welke opmerkingen heeft u daarbij?
Graag wil ik u hartelijk danken voor de samenwerking tijdens deze lessenserie. Uw bevindingen en die van uw leerlingen zullen indien nodig, worden verwerkt in de volgende lessenserie. Mochten er later nog vragen of opmerkingen bij u opkomen, dan kunt u die altijd aan mij doorgeven, hetzij telefonisch of anders via de mail. Mede namens de directie van het Drechtsteden College met hartelijke groet, Eric de Geus
11. Heeft de doe-les bijgedragen tot een bewustwording van techniek bij de leerlingen? Zo nee, welke opmerkingen heeft u daarbij?
12. Heeft u tips om de volgende doe-les leuker te maken voor de leerlingen?
26
Bijlage –Evaluatieformulier LeerlingGraag wil ik weten wat je vond van de technieklessen op het Drechtsteden College. Wil je deze vragen eerlijk beantwoorden? Je hoeft je naam niet in te vullen. Geef bij iedere vraag één antwoord, behalve bij vraag 4. Vraag 1 Wat vond je van de 1e les op jouw school? o Ik snapte er niets van o Ik vond het echt niet leuk o Alles wat verteld werd, wist ik al o Ik vond het wel interessant en werd nieuwsgierig naar de praktijklessen op het Drechtsteden College Vraag 2 Had je voldoende tijd om het onderwerp voor jouw spel te kiezen en te maken? Nee, veel te weinig tijd Net niet voldoende tijd Precies genoeg tijd Ik had veel tijd over
Vraag 3 Vond je het leuk om met iemand samen te werken tijdens de opdracht? Nee, ik werk het liefste alleen Ja, samenwerken vind ik meestal leuk Vraag 4 (Je kan meerdere antwoorden geven) Wat vond je van de praktijklessen op het Drechtsteden College? Te lang Te moeilijk Gewoon niet leuk om te doen Leuk Hartstikke leuk! Ik zou zo weer gaan Vraag 5 Ben je trots op je werkstuk? Nee, ik vind het niet goed gelukt Nee, ik vind het spel niet leuk Ja, maar het had mooier gekund Ja, supertrots! Vraag 6 Wat vond je het leukst om te doen? Het spelveld maken Het werkstuk maken Kijken en luisteren naar de presentatie 27
28
