Schaatsen voor Water 2015 Docentenhandleiding Groep 6-7-8
Inhoud Inleiding Module 1: In actie voor ontwikkelingslanden Module 2: Water Module 3: Schaatsen Afsluiting
3
4
Inleiding Omdat ieder kind recht heeft op veilig (drink)water organiseert Plan Nederland, in samenwerking met de KNSB en Water for
Life dit jaar voor de 15e keer de landelijke scholieren actie Schaatsen voor Water. Leuk dat u met uw groep dit jaar meedoet! Dit lesprogramma is een goede aanvulling op de actie en kan gebruikt worden in de les door u als docent. Voor miljoenen Afrikaanse kinderen is veilig water niet zo vanzelfsprekend als voor ons. Plan wil daar samen met uw school iets aan doen door rondjes te schaatsen voor water. Dit jaar kunnen uw leerlingen dit doen voor leeftijdsgenoten in het Afrikaanse land Malawi. Dit lespakket bestaat uit drie modules; een module over ontwikkelingslanden, een watermodule, een schaatsmodule, en een afsluiting met filmpje uit Malawi en het stappenplan!
Doelstellingen Na het werken met dit lesprogramma kunnen de leerlingen: • Begrijpen dat veilig drinkwater, voldoende sanitaire voorzieningen en kennis over hygiëne niet vanzelfsprekend is; • Aangeven hoe wij in Nederland kunnen bijdragen aan duurzame oplossingen in landen zoals Malawi; • Vertellen over Malawi en de omstandigheden in dit land; • Uitleggen waarom meedoen aan de actie ‘Schaatsen voor Water’ van belang is; • Uitleggen waarom een goede voorbereiding en kennis over schaatsen belangrijk is
Belangrijkste thema’s 1. Het kennisniveau van de klas over het thema water. 2. Informatie over het land Malawi. 3. Het belang van kennis over veilig drinkwater en hygiëne, het belang van voldoende en gescheiden toiletten op school in Malawi. 4. De achtergestelde positie van meisjes in ontwikkelingslanden ten opzichte van jongens. 5. De Nederlandse klas gaat bijdragen aan betere watervoorzieningen in Malawi. 6. Schaatsen en de actiedag
Benodigde materialen • Digibord en/of computers; • Internetverbinding • Emmer
Module 1:
Ontwikkelingslanden Introductie
Visie
Plan Nederland vindt het belangrijk dat deelnemende kinde-
Plan staat voor een wereld waarin alle kinderen zich volledig
ren na het volgen van de les begrijpen dat veilig drinkwater,
kunnen ontwikkelen en waarin meisjes en jongens dezelfde
voldoende sanitaire voorzieningen en kennis over hygiëne
rechten en kansen hebben. Een wereld die de rechten en de
niet vanzelfsprekend is. Zeker niet in Afrikaanse landen zoals
waardigheid van kinderen en de volwassenen om hen heen
Malawi. Het is van belang dat de kinderen weten dat Plan
respecteert.
Nederland een ontwikkelingsorganisatie is die zich inzet voor kinderen in ontwikkelingslanden. Met de actie Schaatsen voor
Missie
Water halen kinderen geld op voor hun leeftijdsgenoten in
Kinderen staan aan de basis van alles wat Plan doet. Plan
Malawi. Deze module zal zich richten op ontwikkelingslanden,
werkt aan concrete en blijvende verbeteringen in de levens-
de ‘girls first’ boodschap van Plan en specifiek op het land
omstandigheden van meisjes en jongens door:
Malawi.
• Te luisteren naar kinderen en met hem samen te werken; • Uit te gaan van de kracht van ieder kind;
Om te beginnen kunt u met de klas een lijstje maken van
• Kinderen, hun familie en de gemeenschap waarin zij leven
kenmerken van ontwikkelingslanden. Weten de kinderen der-
in staat te stellen in hun basisbehoeften te voldoen;
gelijke landen te noemen? Wat zou een ontwikkelingsorgani-
• De mogelijkheden van kinderen te vergroten om volledig
satie zoals Plan kunnen doen om in deze landen te helpen?
mee te doen in de samenleving; • Op te komen voor de rechten van kinderen.
Belangrijkste thema’s • Werk van Plan Nederland
Voor de docent
• Malawi
Bekijk dit filmpje over het ontstaan van Plan:
• Girls First
https://youtu.be/UIR5kWWetPU
Benodigdheden
Water tekort en slechte hygiëne
• Digibord
Dagelijks sterven wereldwijd bijna 5.000 kinderen als gevolg
• Emmer water
van vervuild water. In Afrika kampen miljoenen kinderen elke dag met watergebrek. Voor de meisjes betekent
Plan
waterschaarste dag in dag uit uren lopen om water te halen
Plan Nederland, opgericht in 1975, is lid van de wereldwijde
uit verafgelegen waterbronnen en geen tijd voor school.
koepelorganisatie Plan International. De organisatie be-
Kinderen zijn vaker ziek door vervuild water en slechte hy-
staat sinds 1937, toen de Britse oorlogscorrespondent John
giëne – jaarlijks missen kinderen hierdoor ruim 400 miljoen
Langdon Davies zich het lot aantrok van de kinderen in de
schooldagen. Het ontbreken van goede en gescheiden wc’s
Spaanse Burgeroorlog. Plan is een internationale, humani-
op school is een belangrijke reden voor jongens en meisjes
taire, kindgerichte ontwikkelingsorganisatie zonder politieke,
om met school te stoppen.
godsdienstige of commerciële doelstellingen.
Malawi Plan werkt aan duurzame armoede bestrijding en betere
Malawi is een land in zuidelijk Afrika met bijna 18 miljoen
levensomstandigheden voor kinderen in ontwikkelingslanden,
inwoners. Het land is 118.480 km2 en is daarmee 3,5 keer zo
met speciale aandacht voor gelijke rechten en kansen voor
groot als Nederland. De hoofdstad is Lilongwe en door het
meisjes. Plan voert kindgerichte gemeenschapsprojecten uit
hele land wordt er vooral Engels en Chichewa gesproken.
in 50 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Plan komt wereldwijd op voor de rechten van kinderen en een betere
Maar één op de tien huizen in Malawi heeft stromend water
naleving van het Verdrag voor de Rechten van het Kind.
of een toilet met riolering. En op 80 procent van de scholen 6
is geen wc. De meeste mensen in Malawi hebben geen
Filmpje Boy Girl
drinkwater thuis en moeten hun water halen uit rivieren
https://youtu.be/pF1j22x-yU8
en stroompjes. Op het platteland heeft 42 procent van de
Vragen bij de film:
mensen toegang tot veilig drinkwater. 14 procent van de
• Wat zien jullie gebeuren in het filmpje?
kinderen in Malawi krijgt niet genoeg en gezond te eten, zij
• Waarom krijgt het meisje zomaar een schortje en het
zijn ondervoed.
jongetje een stropdas? • Waarom zou het jongetje bovenop de lijn zitten, en het
Filmpje
meisje eronder?
http://waterles.ditnet.nl/les/start/2
• Is het belangrijker dat jongens naar school gaan? Waarom
Bespreek het volgende filmpje met de leerlingen. Wat valt de
is het belangrijk dat meisjes ook naar school gaan?
leerlingen op aan dit filmpje? Welke verschillen tussen Malawi en Nederland zien zij? Hoe belangrijk is het schone drinkwa-
Leg uit dat in veel ontwikkelingslanden, meisjes vaak minder
ter in Malawi?
belangrijk worden gevonden. Zij worden er dan op uitge-
LET OP:
stuurd om water te gaan halen, in plaats van de les te volgen.
In het filmpje wordt genoemd dat er in Malawi 10 miljoen
Op deze manier missen zij heel veel school!
mensen wonen, dit is inmiddels bijna 18 miljoen.
Opdracht
Girls First
In veel ontwikkelingslanden moeten vrouwen (en vooral
Meisjes in ontwikkelingslanden hebben niet dezelfde kansen
meisjes) gemiddeld 6 kilometer lopen om water te halen. Dit
en rechten als jongens. De oorzaak daarvan is gender: het ge-
water is dan nog niet eens schoon.
heel van cultureel en religieus ingegeven ideeën, aannames,
Om bewustzijn te creëren bij de kinderen over hoe zwaar het
normen en waarden over wat mannelijk is en wat vrouwelijk.
is om dit te doen, kunt u een emmer vullen met water, en
Deze bepalen in iedere samenleving hoe vrouwen en mannen
deze door de klas/ over het schoolplein laten dragen door
zich moeten gedragen, wat ze wel en niet mogen, welke rol-
één van de kinderen.
len en taken voor de seksen zijn weggelegd en wie het voor
Ze zullen merken dat dit na een tijdje steeds moeilijker wordt!
het zeggen heeft. Gender bepaalt daarmee ook de ongelijke machtsverhouding tussen mannen en vrouwen. Genderongelijkheid is vaak de oorzaak van discriminatie van meisjes, uitsluiting en onrecht. Het bewerkstelligen van gendergelijkheid is daarom een van de wereldwijde doelen van Plan.
7
Module 2:
Water Introductie
Om de kinderen voor te bereiden, kunt u een voorgesprek
Leerdoelen
houden over het gebruik van water. Maak de kinderen er op
• Waterkennis van de leerlingen vergroten
attent dat het voor hen de normaalste zaak van de wereld is
• Leerlingen begrijpen dat er verschil is tussen het gebrui-
dat er in een huis kranen aanwezig zijn waar schoon drinkwa-
ken van water hier en in andere landen
ter uitkomt. Ook heeft iedere woning een wc (of misschien
• Vergroten spreekwoorden kennis
wel meer dan één wc) en een badkamer (of meerdere) met een douche en soms ook een bad. Daarnaast beschikken de
Benodigdheden
meeste huishoudens over een wasmachine. Tegenwoordig
• Digibord
beschikken ook de meeste mensen over een vaatwasser.
• Internet verbinding
Kortom: in Nederland hebben we overal om ons heen schoon (drink)water. Vraag de kinderen of ze kunnen raden hoeveel
Water in onze taal
water ze gemiddeld per dag gebruiken (Dit is ca. 121 liter).
Water is belangrijk voor ons allemaal, het is een eerste
Hoeveel liter is dat per jaar?
levensbehoefte. Omdat het zo belangrijk is, vind je heel veel spreekwoorden en gezegden in onze taal, waar water in
Water is ook nodig voor de industrie en de landbouw. In een
voorkomt. Het zijn er wel meer dan 50! Hieronder staan een
elektriciteitscentrale worden bijvoorbeeld dagelijks duizen-
paar bekende spreekwoorden.
den liters koelwater gebruikt. En om landbouwproducten te laten groeien en vee te voeden, hebben we ook veel water
Opdracht
nodig. Vraag of de kinderen zich kunnen voorstellen wat het
Weet jij de betekenis van deze spreekwoorden? Als je de
zou betekenen als er geen water meer uit de kraan zou ko-
betekenissen op de goede volgorde zet, vormen de letters
men. Waar gebruik je zelf allemaal water voor? En op school?
tussen de haakjes de naam van een bekende watervogel.
1.
Water naar de zee dragen
Daar ben ik heel zeker van (r)
2.
Water en vuur zijn
Die twee hebben altijd ruzie met elkaar (e)
3.
Als twee druppels water op elkaar lijken
Het ging niet door! (k)
4.
Dat staat als een paal boven water
Je druk maken om helemaal niets (o)
5.
Het feest viel in het water
Ze zien er precies hetzelfde uit (e)
6.
Een storm in een glas water
Hier voel je je helemaal op je gemak (e)
7.
Zich als een vis in het water voelen
Onzinnig, overbodig werk doen (M)
8.
Een druppel water op een gloeiende plaat
Het is zo weinig, dat het haast niet helpt (t)
8
Quiz vragen
Oplossing: A. Koala’s eten de hele dag eucalyptusbladeren, deze bestaan
Vraag 1: Hoeveel moet je per dag ongeveer drinken?
voor de helft uit water. Daarom drinken ze (bijna) geen water.
a) Een halve liter c) 1,5 tot 2,5 liter
Vraag 7: Waarom kun je niet zomaar in een sloot of beek zwemmen?
Oplossing: C.
a) De meeste sloten en beken zijn niet diep genoeg
Een volwassen persoon moet ongeveer 2,5 liter water drinken
b) Van het water kun je ziek worden
per dag. Kinderen moeten ongeveer 1,5 liter per dag drinken.
c) Dan stoor je de vissen
Als je geen of weinig toegang hebt tot veilig drinkwater,
Oplossing: B.
wordt dit dus extra moeilijk!
Van slootwater kun je behoorlijk ziek worden. In veel landen
b) Eén liter
hebben mensen geen toegang tot veilig drinkwater en moe-
Vraag 2: Hoeveel liter water geeft ons lichaam dagelijks af door te ademen, te zweten en te plassen?
ten ze het water uit de rivier of beek drinken. Hier worden zij dus ook vaak ziek van!
a) Een halve liter c) 10 liter
Vraag 8: Hoeveel procent van de wereldbevolking is niet aangesloten op een waterleiding?
Oplossing: B.
a) 2%
Je zult wel begrijpen dat als je 2,5 liter vocht verliest per dag,
b) 15%
je dus ook veel moet drinken! In landen waar het warm is, zo-
c) 46%
als Malawi, zweet je meer en moet je dus ook meer drinken!
Oplossing: C.
b) 2,5 liter
46% procent van de mensen op de wereld is niet aangesloten
Vraag 3: Waar komt drinkwater vandaan?
op een waterleiding. Dit betekent dat zij thuis geen kraan
a) Zeewater
hebben waar veilig drinkwater uitkomt, of dat er geen toilet is
b) Grondwater
die je, zoals in Nederland, door kunt spoelen met water.
c) Regenwater
Oplossing:B. Grondwater komt van diep onder de grond, dit water is vaak
Vraag 9: Hoe ver moeten vrouwen en meisjes in ontwikkelingslanden gemiddeld lopen om water te halen?
veilig om te drinken.
a) 1 km b) 3 km
Vraag 4: Wat gebeurt er met het water dat je door de wc spoelt?
c) 6 km
a) Dat verdwijnt in de grond
Gemiddeld moeten vrouwen en meisjes wel 6 kilometer lopen
b) Dat gaat door het riool naar de waterzuivering
om water te halen. Dit duurt niet alleen lang, maar is natuur-
Oplossing:B.
lijk ook heel zwaar! Vaak dragen ze het water op hun hoofd in
Het water van de wc wordt via de waterafvoer en het riool
grote emmers.
Oplossing: C.
naar de waterzuivering gebracht.
Vraag 10: Waarom moeten de meisjes vaker water halen dan jongens?
Vraag 5: Waar gaat het schone water van een rioolwaterzuivering naar toe?
a) Omdat meisjes minder belangrijk worden gevonden dan
a) Naar het riool
jongens
b) Naar een kanaal
b) Omdat meisjes sterker zijn dan jongens
c) Naar de kraan
c) Omdat jongens sneller verdwalen dan meisjes
Oplossing: C.
Oplossing: A.
Water wordt bij de rioolwaterzuivering schoon gemaakt,
In veel landen vinden ouders en leraren het belangrijker dat
zodat wij het weer kunnen drinken!
jongens op school zitten en de les volgen dan meisjes. Meisjes moeten daarom vaak water halen, waardoor ze veel school
Vraag 6: Welk dier drinkt geen water?
missen!
a) Koala b) Krokodil c) Vogel 9
Module 3:
Schaatsen Introductie Om het sportieve element van de actie Schaatsen voor Water te benadrukken, is deze module mede mogelijk gemaakt door de KNSB. Hierin staan opdrachten over schaatsen voor in de klas en in de gymzaal ter voorbereiding op de actiedag! De module bestaat uit een aantal losse onderwerpen zoals langebaan schaatsen, kunstrijden, shorttrack en ijsbanen.
Thema: Langebaan
Opdracht: Snelheid a. Stel je voor dat jij 3,75 kilometer van school af woont. Je
Doelstellingen voor deze les:
fietst in 15 minuten naar school, hoeveel kilometer per
• Leerlingen weten wat langebaanschaatsen is;
uur fiets jij dan?
• Weten het verschil tussen sprinten en allround schaatsen
- Antwoord: 15 kilometer per uur
• Kunnen uitleggen waarom je met een klapschaats harder
(60 minuten : 15 minuten = 4 - 4 x 3.75 = 15).
gaat dan met andere schaatsen b. De Canadees Jeremy Wotherspoon schaatste het snelste
Materialen:
rondje dat ooit gereden is. Hij deed er 24,32 seconden
• Video: langebaan
over. Hij ging 59,21 kilometer per uur! Op welke afstand reed hij dat rondje, denk je? Op een 1000 meter, 5000 of
Inleiding (10 min):
10.000 meter? Leg uit waarom
Haal hel kort de voorkennis op over schaatsen. Introduceer
- Op de 1000 meter. Hoe langer de afstand, hoe langzamer-
het begrip langebaanschaatsen. Bekijk de video over lange-
een schaatser gemiddeld gaat. Je wordt namelijk moe.
baan schaatsen via het digitale schoolbord.
(het snelste rondje is overigens niet op een 500 meter gereden, omdat de schaatsers op die korte afstand nog niet helemaal op snelheid zijn als het hele rondje begint). 10
c. Leg in je eigen woorden uit waarom schaatsen sneller gaat
linkerbeen vaar voren plaatst, jouw rechterarm mee zwaait
dan fietsen.
en wanneer je jouw rechterbeen naar voren plaatst je de
- Op het ijs heb je minder wrijving, daardoor ga je sneller.
linkerarm mee zwaait. Welk verschil voel je met de vorige
Maar alleen met een goede techniek, anders ga je on-
oefening?
deruit. Bovendien heeft een schaatser minder last van de
- Door het zwaaien met de armen is het moeilijker om diep
luchtweerstand dan een fietser.
te blijven zitten.
Opdracht: Diep zitten
Afsluiting (10 min)
1. Werk in een groepje van ongeveer 7 leerlingen. Maak drie
Kijk samen met de kinderen terug op de les. Wat hebben de
duo’s, de duo’s gaan tegenover elkaar staan en houden el-
kinderen geleerd over langebaanschaatsen? Wat zijn de ver-
kaars handen vast en vormen een tunneltje met de andere
schillen tussen vroeger en nu. Belangrijk voor schaatsers is de
duo’s samen. De persoon die overblijft, is de schaatser. Hij
luchtweerstand. Technologische ontwikkelingen als de klap-
of zij gaat diep zitten en loopt nu stapje voor stapje door
schaats maken steeds snellere tijden mogelijk. Beantwoord
het tunneltje met zijn armen op zijn rug.
eventuele vragen. Kijk ook vast vooruit naar de volgende les. Dan gaan de kinderen zelf op de ijsbaan schaatsen. Wat
2. Doe de oefening nog een keer, maar nu houdt de schaat-
moeten ze daarvoor meenemen? (schaatsen, handschoenen,
ser zijn handen niet op de rug maar zwaait ze heen en
muts of helm).
weer alsof je snelheid maakt. Let er op dat wanneer je
Thema: Kunstrijden Inleiding (10 min): Doelstelling voor deze les:
Introduceer het kunstrijden door een kort gesprekje over de
• Leerlingen weten wat kunstrijden is;
tv-programma’s ‘Dancing on ice’ en ‘Sterren dansen op het
• Kennen de disciplines solorijden en paarrijden
ijs’. Wie heeft wel eens naar deze programma’s gekeken?
• Herkennen van de kunstschaats
Vinden ze het leuk om er naar te kijken? Denken de kinderen
• Weten dat de jury beoordeelt op technische en artistieke
dat ijsdansen moeilijk is? Bekijk de video over kunstrijden
uitvoering
schaatsen via het digitale schoolbord.
Materialen:
De kinderen maken individueel de opdrachten ‘vergelijken’
• Video: kunstrijden
en ‘sprongen’. (30 min) 11
Opdracht: Vergelijken
Intro:
Kunstrijden is ook schaatsen. Toch is het heel anders dan
De jury beoordeelt een oefening op twee punten.
langebaan schaatsen. Schrijf de verschillen hieronder.
Ten eerste kijkt de jury of de schaatsers de technieken goed uitvoeren: de technische uitvoering. Daarnaast kijkt de jury of
Langebaanschaatsen
de presentatie mooi is. Dat heet artistieke uitvoering. Voor de
• Kleding moet snel zijn
technische uitvoering en de artistieke uitvoering kun je beide
• Geen muziek
punten krijgen.
• Snelle schaats • Snelheid centraal
Opdracht: Sprongen
• Klok
Er zijn verschillende sprongen bij het kunstrijden. Twee bekende sprongen zijn de priksprong en de kantsprong. Als
Kunstrijden
je vanaf de zijkant van je schaats wegspringt, heet dat een
• Kleding moet mooi zijn
kantsprong. Kijk naar de afbeelding. Hoe maken schaatsers
• Muziek
een priksprong?
• Schaats waarmee je goed kunt springen en draaien • Schoonheid centraal
De schaatsers prikken de karteltjes in het ijs om af te zetten.
• Jury
Afsluiting (5 minuten): Kijk gezamenlijk terug op de les en beantwoord eventuele vragen. Begrijpen de kinderen dat de jury beoordeelt op technische en artistieke uitvoering?
Thema: Shorttrack
Materialen: • Video: shorttrack
Doelstellingen voor deze les: • De kinderen weten wat shorttrack is;
Inleiding (10 minuten)
• Kunnen de term ‘shorttrack’ uitleggen;
Probeer te achterhalen wat de kinderen al weten over
• Weten dat shorttrackraces afvalraces zijn
shorttrack. Wat betekent ‘shorttrack’ bijvoorbeeld in het
• Weten waarom techniek belangrijk is
Nederlands? Gaat het bij shorttrack om snelheid of om
• Bedenken welke schaatsdiscipline het best bij hen past
schoonheid? De leerlingen bekijken daarna de video over shorttrack. De leerlingen maken individueel de opdracht ‘De bochten’ en tactiek (20 min) 12
Opdracht: De bochten a. Een langebaanschaats en een shorttrackschaats lijken veel op elkaar. Maar er zijn wel verschillen. Welke kan jij noemen? - Met een shorttrackschaats moet je goed bochten kunne rijden. De bochten bij shorttrack zijn veel scherper dan bij het langebaanschaatsen. De schoen van de shorttrackschaats is hoger om meer stevigheid te kunnen bieden in de bochten. Ook is het ijzer meer naar links geplaatst onder de schoen. Om goed door de bocht te komen is het ijzer ronder geslepen. Ook wordt het ijzer vaak (naar links) gebogen om beter de bochten te kunnen rijden. De persoonlijke voorkeur van de rijders bepaalt in hoeverre er ronding en kromming in de ijzers zit. b. Denk je dat een klapschaats geschikt is als shorttrackschaats? -
Een klapschaats is (nog) niet geschikt voor shorttrack. De klapschaats heeft vooral meerwaarde op de rechte
minuten (mannen) over de relay. Je hebt misschien al eerder
stukken. Bij shorttrack zijn er nauwelijks rechte stukken.
getimed hoe lang je in de bocht kunt hangen (zie werkboek-
De huidige klapschaats is te instabiel om goed bochten
je), waarschijnlijk houd je dit geen minuten lang vol. Om toch
mee te kunnen rijden. Onderzoekers proberen wel om een
de 5 km of 3 km vol te houden en misschien zelfs wel te win-
klapschaats te ontwikkelen voor het shorttrack.
nen moet je slim met je krachten omgaan. Kan je aangeven hoe jij dat zou doen?
Intro: Bij het schorttrack zijn er ook teamwedstrijden.
Goede antwoorden kunnen zijn:
Er rijden vier teams tegen elkaar. Van elk team zijn er vier
• Langzaam beginnen om energie te besparen.
rijders op het ijs: één schaatser is in de baan. De andere drie
• Sprint voor het einde bewaren.
zijn op het middenstuk. De rijders lossen elkaar af en doen
• Tactisch / slim nadenken hoe je de race indeelt.
een estafette. Telkens is er een andere rijder van het team in
• Tactisch nadenken.
de baan. Bij de aflossing duwen de schaatsers elkaar weg. Dit heet de relay, mannen schaatsen 5km en vrouwen 3km.
Afsluiting (10 minuten)
Kunnen de kinderen uitleggen wat de kenmerken van het
Opdracht: Tactiek
shorttrack zijn? (Kort baantje, snelle bochten, hoge schaat-
Gemiddeld doen shorttrackers 4 minuten (vrouwen) tot 7
sen, afvalrace.)
Thema: Waar kan ik schaatsen
Inleiding (10 minuten): Hebben kinderen zelf al eens geschaatst? Zo ja op wat voor
Doelstellingen voor deze les:
ijsbaan was dat? Of was het op natuurijs?
• De kinderen weten dat er verschillende ijsbanen zijn;
Misschien hebben de kinderen al de opdracht over verschil-
• Weten wat een natuurijsbaan, tijdelijke ijsbaan, kunstijs-
lende ijsbanen uit het werkboekje gemaakt?
baan en wedstrijdbaan zijn; • Weten of er klasgenoten zijn die schaatsen
De leerlingen maken individueel de opdracht ‘Leren schaat-
• Weten waar je kunt leren schaatsen
sen’ en opdracht a en b van ‘favoriete ijsbaan’.(20 min) Klassikaal worden de opdrachten c, d en e van ‘Favoriete
Materialen:
ijsbaan’ gedaan (20 min).
• Ijsblokjes (2 per leerling)
13
Verdeel voor de opdracht ‘ijsproefje’ de kinderen in tweetal-
• Welke sport beoefen jij?
len gebruik een timer (stopwatch of telefoon). (15 min)
• Waar doe je deze sport?
Maak nieuwe duo’s en laat de kinderen de opdracht ‘Waar
• Sport je bij een vereniging?
sport jij’ doen. (20 min)
• Ga jij op de fiets naar je sport toe? • Doe je ook weleens wedstrijden?
Opdracht: Leren schaatsen
• Welke sport tijdens de gymles vind jij het leukst?
a. Op school leer je taal en rekenen, waar denk jij dat je kunt leren schaatsen?
Maak tweetallen met een klasgenootje. Stel je vragen en
- Bij een schaatsvereniging of schaats school.
schrijf de antwoorden op. Wissel daarna om met je klasge-
b. Op welke ijsbaan denk je dat je kunt leren schaatsen, en
nootje.
kun je vertellen waarom?
Antwoorden:
- Op een kunstijsbaan of wedstrijdijsbaan, maar soms kan je
1. …
een kennismaking les ook op de andere ijsbanen krijgen
2. … 3. …
Opdracht: Favoriete ijsbaan a. Kan je een ijsbaan noemen die bij jou in de buurt is?
Afsluiting (5 minuten)
b. Ligt er in de stad of het dorp waar jij woont in de kerstva-
Kunnen de kinderen uitleggen op welke ijsbanen je kunt
kantie een tijdelijke ijsbaan?
schaatsen en waar je schaatsen kunt leren? Weten ze ook
c. Hoeveel kinderen uit de klas hebben wel eens geschaatst?
welk sport hun klasgenootjes doen en of er klasgenootjes zijn
........................ Nooit geschaatst
die al op schaatsen zitten?
........................Wel eens geschaatst ........................Schaats bij een vereniging ........................Schaatst bij een schaats school d. Zijn er kinderen in de klas die aan langebaan schaatsen, shorttrack of kunstrijden doen? e. Zo ja, waar hebben ze leren schaatsen? f. Wil je ook leren schaatsen ga naar deze website: schaatsen.nl/schaatsen-voor-water
Opdracht: IJsproefje Je gaat een proefje met ijs doen. Pak twee ijsblokjes. Met deze ijsblokjes ga je zelf een ijstransplantatie uitvoeren. Wrijf met je vinger over een kant van de blokjes, zodat er een klein beetje ijs smelt. Er komt een beetje water op. Druk nu de ‘gesmolten’ kanten van de blokjes tegen elkaar aan. Druk hard. Laat nu een blokje los. Wat gebeurt er? Door de kou in de ijsblokjes vriezen de blokjes aan elkaar vast. Om het effect te versterken, kunt u ze in de vriezer leggen.
Opdracht: Waar sport jij Bekende schaatsers doen vaak na hun wedstrijd een interview met een journalist. Ze vertellen hier over hun sportprestatie. Dit ga je ook met je klasgenootje doen. Je gaat ontdekken of jouw klasgenootje een sport doet en waar. Schrijf hier onder drie vragen op die je wilt stellen. Vragen: Voorbeeldvragen
14
Afsluiting
Als afsluiting van de les, kunt u de actiedag bespreken met de
andere leerlingen langs komt om te vertellen waarom hij/zij
leerlingen en wat de actie uiteindelijk teweeg gaat brengen
steun zoekt voor waterproject in Malawi.
in Malawi.
Wat gaat Plan Nederland doen? Waar gaat de klas schaatsen? Op welke dag? Waar moeten
Met de actie Schaatsen voor Water gaat Plan dit jaar in
de leerlingen aan denken als ze het ijs op gaan? Wat moeten
Malawi een aantal projecten opstarten en voortzetten om de
ze meenemen? Wat gaat Plan Nederland met de opbrengst
water- en sanitaire voorzieningen te verbeteren. Scholen
van de actie doen in Malawi?
zullen worden aangesloten op het waternet. Er worden kranen op scholen aangelegd zodat kinderen hun handen
In de presentatie vindt u het stappenplan van de actie.
kunnen wassen en water kunnen drinken. Daarnaast worden er op scholen ook wc’s gebouwd. Er komen aparte wc’s voor
Oefening: Sponsors zoeken
meisjes en jongens. De leerlingen krijgen ook lessen over
Het is voor de actie van groot belang dat de leerlingen zo
hygiëne, bijvoorbeeld hoe belangrijk het is om hun handen
veel mogelijk sponsors zoeken. Het is goed om hier voor dat
te wassen en waarom dit zo is. In de dorpen van het gebied
de werving van start gaat, samen met de leerlingen aandacht
waar Plan het waterproject uitvoert, worden 20 waterkiosken
aan te besteden.
gebouwd, hier kunnen mensen veilig drinkwater kopen.
Het is leuk om de leerlingen een klein toneelstukje te laten
Als laatste kunt u de leerlingen het filmpje uit Malawi laten
opvoeren, waar de één de potentiële sponsor speelt, en de
zien!
15
Plan Nederland Stadhouderskade 60, 1072 AC Amsterdam, T +31 20 549 55 20 @
[email protected] W www.plannederland.nl KvK Amsterdam 41198890 IBAN NL11RABO 0393586766
