Eindverslag
MSC certificering handkokkelvisserij (Subsidie Certificering in de visketen) Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Europees Visserijfonds
Vereniging van Handkokkelvissers ‘Op Handkracht Verder’ Januari 2013
“Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
1. Inleiding ................................................................................................................................. 3 2. Verrichtte activiteiten ............................................................................................................. 3 2.1 Managementplan (lange termijn afspraken) ..................................................................... 3 2.2 Wijziging van certificeerder ............................................................................................. 5 2.3 Informatie aan certificeerder ............................................................................................ 5 2.4 Site visit ............................................................................................................................ 6 2.5 Client draft report ............................................................................................................. 6 2.6 Public Comment Draft Report.......................................................................................... 6 2.7 Public Certification Report............................................................................................... 7 2.8 Certificering ..................................................................................................................... 7 3. Evaluatie ................................................................................................................................. 7 3.1 Evaluatie m.b.t. de doelstellingen in het projectplan ....................................................... 7 3.2 Kennis en informatie die met het project zijn opgedaan .................................................. 8
“Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
1. Inleiding Met een aanvraag op 1 september 2009 heeft de Vereniging van Handkokkelvissers OHV een subsidieaanvraag gedaan voor Certificering in de Visketen. De aanvraag betrof een MSC certificering van de handkokkelvisserij in de Waddenzee en Oosterschelde. Bij beslissing van 29 oktober 2009 heeft de Minister van LNV aan de vereniging OHV een subsidie van maximaal 60.239 Euro toegekend. De handkokkelvisserij in de Waddenzee en Oosterschelde is inmiddels door certificeerder FCI gecertificeerd op 30 oktober 2012 ( MSC CERTIFICATE REGISTRATION NUMBER: F-FCI-0028.). Het project is daarmee succesvol afgesloten. Een van de voorwaarden voor de vaststelling van de subsidie is dat OHV binnen vier maanden na afloop van het project een eindverslag indient. In dit eindverslag dienen de activiteiten die in het kader van het project zijn verricht beschreven te worden. Tevens dient het eindverslag de volgende onderdelen te bevatten: een evaluatie van de mate waarin de activiteiten hebben bijgedragen aan de doelstellingen beschreven in het projectplan te bevatten. De kennis en informatie die met het project zijn opgedaan. Naar aanleiding van deze voorwaarde heeft OHV het onderhavige eindverslag opgesteld.
2. Verrichtte activiteiten 2.1 Managementplan (lange termijn afspraken) In het projectplan is opgenomen dat OHV gedurende de ontwikkelfase zal trachten om op basis van de pre-assessment te komen tot een aantal verbeterpunten en dat deze verbeterpunten vervolgens besproken zullen worden met het bevoegd gezag en natuurorganisaties en vast gelegd in een management plan. Op 3 december 2009 vond in Groningen een gesprek plaats tussen OHV en vertegenwoordigers van Waddenvereniging, Stichting Wad en Natuurmonumenten. Tijdens dit overleg werd afgesproken dat een gezamenlijk brief aan de Provincie Friesland gezonden zou worden met daarin aanbevelingen voor herziening van het management ten aanzien van de handkokkelvisserij. Deze herziening betrof dan met name de ligging van gesloten gebieden, de spreiding van de visserij en de instandhoudingsdoelen in het kade van Natura 2000. Onderdeel van de afspraken was echter tevens een openstelling van een deel van het Groninger Wad voor de kokkelvisserij. Dit laatste bleek echter op korte termijn moeilijk te realiseren hetgeen erin resulteerde dat de brief die in concept gereed was nooit werd verzonden en dat de discussie over de lange termijn afspraken enige maanden werd vertraagd.
“Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
In april 2010 werd het overleg met de Wadenvereniging en andere natuurorganisaties hervat. Door de Waddenvereniging werd voorgesteld het overleg over de lange termijn afspraken te voeren in het kader van het Programma Rijke Waddenzee (PRW). Op 31 mei 2010 werd daarna door de voorzitter van OHV met de heer K. van Es van het PRW een eerste verkennend gesprek gevoerd over de mogelijkheden. De korte termijn afspraak zou dan met name gaan over de vraag hoe de kokkelvisserij zou kunnen worden voortgezet in een jaar dat er sprake was van relatieve kokkelschaarste. De vergunning 2009-2010 zou immers reeds op 31 juli 2010 aflopen. Op 9 juni 2010 werd een tweede overleg gevoerd waarbij ook P. Walker van de Waddenvereniging aanwezig was. Tijdens deze vergadering werden afspraken gemaakt om te komen tot een project in het kader van het Programma Rijke Waddenzee. De Provincie Friesland (als bevoegd gezag voor de vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet) zou gevraagd worden om voor het project opdracht te verlenen. Voor de korte termijn werd afgesproken dat de lopende vergunning zou worden verlengd en dat de vrijkomende tijd gebruikt zou worden om te komen tot lange termijn afspraken. Op 6 juli 2010 werd voor de eerste maal in een breed kader gesproken over het project ‘Meerjarenafspraken Handkokkelvisserij’. Afgesproken werd dat de Provincie opdracht zou verlenen voor het project. Op 24 augustus werd het eerste officiële overleg in het kader van het project Meerjarenafspraken Handkokkelvisserij gevoerd. Inmiddels waren een Plan van Aanpak meerjaren afspraken handkokkelvisserij en een achtergrond document handkokkelvisserij opgesteld. Dit laatste document met informatie over beleid, vangsten (handmatig en mechanisch), vangstpercentages en visserijpraktijk werd opgesteld door AFC. Op 27 september 2010 werd een tweede vergadering gehouden. Voor de lange termijn werd onder meer afgesproken dat het quotum voortaan 2,5 % van het oogstbare bestand zou bedragen en dat getracht zou worden om te komen tot een herziening van de afspraken met betrekking van de ligging van gesloten gebieden. Een vergadering die gepland stond voor 18 oktober en die later werd verzet naar 17 december 2010 ging uiteindelijk vanwege ziekte van een van de deelnemers niet door. Deze vergadering werd verzet naar 21 januari 2011. In 2011 zijn de besprekingen over Meerjarenafspraken voortgezet. Er is vergaderd met de projectgroep op 21 januari 2011, 18 februari 2011, 12 april 2011 en 29 april 2011. Tijdens deze vergaderingen werd overleg gevoerd over de tekst van een akkoord dat getekend zou worden door vertegenwoordigers van de Provincie Friesland, het Ministerie van EL&I, OHV en de Coalitie Wadden Natuurlijk. Het akkoord zou de basis (het beleid) worden voor vergunningverlening voor de handkokkelvisserij in het kader van de Natuurbeschermingswet en de Visserijwet. Belangrijke punten van bespreking waren de voor de handkokkelvisserij te sluiten en open te stellen gebieden. In het kader van het akkoord is een gebiedenruil overeengekomen. Zo zijn op basis van het akkoord het Nationaal Park Schiermonnikoog en een gebied rondom Griend voortaan gesloten. In ruil daarvoor zijn gebieden die voorheen gesloten waren voor de handkokkelvisserij zoals het Uithuizerwad en een gebied onder Terschelling open gesteld. “Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
Voorts werd afgesproken dat de handkokkelvissers jaarlijks maximaal 2,5 % van het oogstbare bestand in de Waddenzee zouden mogen opvissen. Voorheen was dit percentage 5 %. Daarnaast werden afspraken gemaakt m.b.t. de spreiding van de visserij over de Waddenzee. Er werd een gebiedsindeling gemaakt waar wij door middel van loting zou worden wie, waar, in welke week, zou mogen vissen. Uiteindelijk is in mei 2011 overeenstemming bereikt over een eindtekst. Op 1 juni 2011 is het akkoord ondertekend door alle partijen die bij het overleg betrokken waren. Hiermee is voor een periode van 6 jaar een management voor de handkokkelvisserij vastgelegd waarvan verwacht kan worden dat het voldoet aan de eisen voor een duurzame visserij en daarmee aan de voorwaarden voor een succesvolle MSC certificering. Zowel voor het handkokkelseizoen 2011-2012 als voor het seizoen 2012-2013 zijn op basis van de lang termijnafspraken handkokkelvisserij vergunningen in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 afgegeven.
2.2 Wijziging van certificeerder In juni 2011 hebben wij zoals wij in een wijzigingsverzoek hebben aangegeven de overstap gemaakt van de certificeerder SGS naar de certificeerder FCI. De redenen voor deze stap hebben wij uiteengezet in een aparte brief aan u gerichte brief. Samengevat hadden wij onvoldoende vertrouwen dat SGS het project binnen de gestelde termijnen zou afronden. Daarnaast was in mei 2010 de accreditatie van SGS ingetrokken door ASI. In het voorjaar van 2011 was dit nog steeds het geval. Het risico bestond dus dat SGS helemaal geen MSC certificaat meer zou mogen afgeven. Door FCI is op 8 juni 2011 een offerte aan OHV gedaan. FCI heeft aangegeven dat zij de certificering kunnen uitvoeren voor 39.650 Euro en maximaal 6000 Euro onkosten. Op 16 juni 2011 is door de voorzitter van OHV een contract met FCI getekend. Door middel van uw bief van 9 maart 2012 heeft u de wijziging van certificeerder goedgekeurd. Tevens is in uw beslissing op het wijzigingsverzoek de einddatum voor het project vastgesteld op 1 november 2012.
2.3 Informatie aan certificeerder In juni 2011 is aan de certificeerder alle relevante informatie met betrekking tot de handkokkelvisserij verstrekt door Agonus Fisheries Consultancy (AFC). De informatie omvatte o.a. de vangsten van de handkokkelvisserij, de pre-assessment, de lange termijn afspraken, het beleid, rapporten van IMARES m.b.t de bestandopname, wetenschappelijke artikelen over de effecten van de visserij op de natuur en videos van de visserij. Tevens werd door AFC meegewerkt aan het opstellen van het zogenaamde Notification Report. In dit rapport wordt de visserij kort beschreven zodat stakeholders een kort overzicht krijgen met alle relevante informatie. “Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
2.4 Site visit Op 6 september 2011 werd door MSC door middel van een email aan stakeholders bekend gemaakt dat de Nederlandse Handkokkelvisserij officieel het traject van MSC certificering was ingegaan. Het persbericht werd voor publicatie van commentaar voorzien door AFC. In overleg met FCI werd begin september een aankondiging voor stakeholders in Visserijnieuws opgesteld. Hierin werden stakeholders opgeroepen om desgewenst een input te leveren. Daarnaast werd in het bericht de zogenaamde ‘site visit’aangekondigd. Het bericht is gepubliceerd in Visserijnieuws van vrijdag 16 september 2011. De ‘site visit’ heeft plaatsgevonden op 25, 26 en 27 oktober 2011. Voorafgaand aan de ‘site visit’ werd door AFC in overleg met FCI een programma opgesteld. Daarvoor werd contact opgenomen met de Directie AKV, visserijopzieners, IMARES en enkele actieve handkokkelvissers. Tijdens de ‘site visit’ hebben de leden van het assessment team gespreken met vertegenwoordigers van OHV, met visserijopzieners en met een medewerker van IMARES. Enkele weken na de ‘site visit’ heeft de zogenaamde ‘scoring meeting’ plaatsgevonden. De uitkomst hiervan was dat de visserij in de Waddenzee voldoende scores heeft behaald voor MSC certificering. Wat betreft de Oosterschelde bestond er nog twijfel omdat in de Oosterschelde ook mechanische kokkelvisserij kan plaatsvinden. Dit heeft een effect op het bestand en resulteerde in een te lage score wat betreft bestandsbeheer (MSC Principle 1).
2.5 Client draft report Tijdens het schrijven van het concept certificeringsrapport zijn door FCI nog meerdere malen vragen gesteld aan AFC omtrent specifieke informatie zoals vangstgegevens en visplannen. Tijdens dit overleg heeft FCI aangegeven dat de score voor de Oosterschelde op een enkel punt was verhoogd en dat ook de Oosterschelde voor certificering voldoende punten had behaald. Op 3 April 2012 heeft FCI het zogenaamde “Preliminary Draft Report” naar AFC gezonden om hierop commentaar te leveren. Dit commentaar is op 29 april 2012 aan FCI verzonden. Behalve dit commentaar is ook door AFC het zogenaamde “client action plan” opgesteld. In dit actieplan wordt aangegeven hoe OHV ervoor zal zorgen dat de door FCI aan de certificering gestelde “Conditions” zal adresseren.
2.6 Public Comment Draft Report Het Public Comment Draft Report is op 16 augustus 2012 gepubliceerd op de MSC website. Stakeholders hadden tot 15 september 2012 de tijd om hierop commentaar te leveren. Op 29 augustus 2012 werd door FCI verzocht om een aanpassing van de “timeline”van het rapport. Het project zou in dit voorstel van FCI kunnen uitlopen tot eind december 2012. In “Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
reactie daarop heeft AFC erop gewezen dat er voor dit project onder voorwaarden subsidie is verleend en dat de certificering voor 1 november 2012 afgerond dient te worden. Uiteindelijk is deze nieuwe “timeline” daarom aangepast en gepubliceerd op 6 september 2012. In de nieuwe “timeline” werd aangegeven dat het project tot en met oktober 2012 zou lopen.
2.7 Public Certification Report FCI heeft er daarna voor gezorgd dat het Public Certification Report tijdig op de MSC website is gepubliceerd. Dit is uiteindelijk op 25 september 2012 gebeurd. Op 17 october werd door FCI meegedeeld dat er door niemand een bezwaar (Objection) was ingediend tegen de certificering van de handkokkelvisserij.
2.8 Certificering Op 30 oktober 2012 is de handkokkelvisserij door FCI gecertificeerd en op 7 November 2012 is het certificaat met nummer F-FCI-0028 aan OHV toegestuurd.
3. Evaluatie 3.1 Evaluatie m.b.t. de doelstellingen in het projectplan De in het bovenstaande beschreven activiteiten hebben sterk bijgedragen aan de doelstellingen van het project. De benodigde informatie voor een ‘main assessment’ is door AFC verzameld en ter beschikking gesteld aan de certificeerder. Een succesvolle certificering hangt met name af van het beleid (korte en lange termijn doelen). Voor certificering is het nodig dat het management (MSC Principle 3) van de visserij op orde is en dat het management gericht is op het bereiken van de doelen van MSC (zoals gesteld onder Principle 1 en 2) De discussie met natuurorganisaties en het bevoegd gezag is in december 2009 gestart. Inmiddels is zoals in het bovenstaande beschreven een akkoord gesloten over het beleid voor de handkokkelvisserij in de komende jaren. In dit akkoord zijn afspraken vastgelegd over een duurzame visserij. Daarnaast zijn afspraken gemaakt over onderzoek en doelstellingen. Zoals in het Projectplan is aangegeven lagen hier de zwakke punten voor een succesvolle certificering. Hoofddoel van het project is zoals in het projectplan is aangegeven het behalen van MSC certificering van de gehele handmatige kokkelvisserij in Nederland. Zoals hierboven aangegeven is dit doel succesvol behaald. De handkokkelvisserij in de Waddenzee en de Oosterschelde is MSC gecertificeerd. “Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
3.2 Kennis en informatie die met het project zijn opgedaan Het project MSC certificering handkokkelvisserij heeft een belangrijke betekenis gehad voor de Nederlandse handkokkelsector. Zoals hierboven beschreven zijn in het kader van dit project belangrijke stappen gezet in de verduurzaming van deze visserij. Er is langdurig overleg gevoerd met alle betrokken partijen over aanpassingen in het beleid, het visplan en de vergunningverlening voor deze sector. Deze inspanningen zijn beloond met een langjarig akkoord over de handkokkelvisserij. Op basis van dit akkoord zijn in 2012 en 2013 vergunningen in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 verleend. Er is rust ontstaan in de sector en de vissers en bedrijven weten voor langere tijd waar ze aan toe zijn. De MSC certificering van de handkokkelvisserij is een kroon op het in de voorgaande jaren gedane werk. Gesteld kan worden dat het project aan de sector en de andere betrokkenen heeft duidelijk geleerd dat er in goed overleg voortgang geboekt kan worden en dat alle partijen hier baat bij hebben. Zowel de vissers als de natuurorganisaties hebben water in de wijn gedaan maar het uiteindelijke resultaat is een evenwichtig akkoord en MSC certificering. Wat de informatie die is opgedaan betreft kan opgemerkt worden dat in het advies van de projectgroep MJA handkokkelvisserij genaamd “Meerjarenafspraken Handkokkelvisserij in de Waddenzee” een uitgebreide beschrijving van de huidige kennis over de handkokkelvisserij wat betreft het beleid, de vangsten, de kokkelbestanden en de maatregelen om de natuur te beschermen is opgenomen. Deze informatie is in het kader van dit project verzameld en beschreven door AFC. Het resultaat is daarmee dat er nu een goed rapport met informatie over de handkokkelvisserij bestaat en dat een ieder die hiervoor belangstelling heeft hier kennis van kan nemen.
Mr drs B.J. Keus Leiden 24 januari 2013
“Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
“Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
“Europees Visserijfonds, investering in duurzame visserij”
