Eindtermen Opleiding Informatica

Eindtermen Opleiding Informatica Universiteit Antwerpen – Faculteit Wetenschappen Versie 0.4 - maandag, 25 november, 2002 (Samen met curriculumdefinitie). Te bespreken op de op de Bachelor/Master vergadering — 4 december 2002 Dit is een 'levend' document en wordt aangepast op basis van discussie en feedback. Het document is te vinden op http://win-www.uia.ac.be/u/sdemey/BaMa/ Samenvatting

De Informatica opleiding aan de Universiteit Antwerpen wordt —net zoals alle andere hogere opleidingen— gevraagd zich te reorganiseren naar het komende Bachelor/Master model. Liever dan enkele minimale aanpassingen door te voeren aan de huidige opleiding heeft de Onderwijscommissie Informatica ervoor gekozen om de opleiding grondig te hervormen, mede op basis van de aanbevelingen geformuleerd tijdens de net afgelopen visitatieronde. Daarom poogt dit document de competenties op te sommen die een student dient te verwerven tijdens zijn opleiding Informatica. Het is de expliciete bedoeling op basis van die opsomming ons onderwijs te reorganiseren in functie van een 3-jarige Bachelor gevolgd door een 2-jarige Master opleiding. Inleiding Informatica is vandaag de dag alomtegenwoordig. Bij elke administratie fungeert informatica als een essentieel element van de organisatie, ongeveer alle elektronische apparaten worden gestuurd door software en via het internet heeft de computer zijn opmars naar de huiskamer ingezet. Als gevolg daarvan is de vraag naar professionele informatici enorm gestegen, in zoverre zelfs dat het aanbod de vraag niet kan bijhouden. Anderzijds impliceert dit groeiend maatschappelijk belang een verhoogde eis naar kwaliteit, wat belangrijke consequenties heeft voor het opleidingsniveau van de informatici. Geconfronteerd met de vraag naar hooggekwalificeerde informatici, kiest de onderwijscommissie Informatica resoluut voor een opleiding van hoogwaardig wetenschappelijk niveau. Daartoe wil de onderwijscommissie de opleiding Informatica reorganiseren in functie van een 3-jarige Bachelor gevolgd door een 2-jarige Master opleiding. Deze reorganisatie zal tevens gebeuren op basis van de visitatieronde, die bij de informatica net achter de rug is ». Als eerste stap van deze reorganisatie is een discussietekst opgesteld waarin een aantal toekomstscenario's werden uitgetekend ». Dat zijn er drie, te weten een Master Informatica (de huidige licentie Informatica) een Polyvalente Master (staat open voor Bachelors uit andere richtingen - vb. ASIB) en een Minor Informatica (Informatica als bijkomende opleiding naast een andere major - vb. Wiskunde-Informatica). Hier beperken we ons tot de Master Informatica; in een later stadium zullen we de Polyvalente Master en Minor Informatica uitwerken. Als tweede stap definiëren we de eindtermen die moeten gelden voor een komende Bachelor/Master informatica. Dit document maakt daartoe een eerste inventaris op van alle competenties die een student tijdens zijn opleiding dient te verwerven. De eindtermen zijn doelbewust erg gedetailleerd opgesteld, om het verschil duidelijk te maken met andere informatica-gerelateerde opleidingen (industrieel en burgerlijk ingenieur, graduaat, …).

Eindtermen Opleiding Informatica (versie 0.4)

2/14

Doelstelling Het ultieme doel van de opleiding Informatica aan de Universiteit is bekwame informatici af te leveren die in staat zijn om (a) op leidinggevend niveau te functioneren, (b) bij te dragen tot de nieuwe ontwikkelingen in de informatica, en (c) deze waar nodig te exploiteren binnen hun beroepscontext. Beroepsprofielen

Zoals bevestigd in het zelfstudierapport informatica » is de beroepscontext waarin onze studenten moeten functioneren enorm gevarieerd. Hij wordt in hoofdzaak bepaald door de sector waar de informatica wordt toegepast; zo is er bijvoorbeeld een hemelsbreed verschil tussen transactieverwerking in banksystemen en controlesystemen voor geautomatiseerde fabricageprocessen. Ook de soort organisatie heeft een niet te verwaarlozen invloed, aangezien KMO's en multinationals nu eenmaal verschillende eisen aan hun informatica afdeling stellen. Tenslotte is er ook een aanzienlijke jobmigratie, waardoor pas afgestudeerden —zeker in het begin van hun carrière— vaak in verschillende omgevingen zullen terechtkomen. Ondanks die grote variëteit is het toch nuttig enkele typische beroepsprofielen te definiëren. Het weze duidelijk dat die alleen als leidraad dienen, en dat de situatie op de werkvloer vaak een combinatie van de verschillende beroepsprofielen zal inhouden. Bachelor

Een Bachelor Informatica moet in principe kunnen uitstromen naar de arbeidsmarkt, vandaar dat er daar enkele beroepsprofielen zijn voorzien. Toch is een Bachelor Informatica in hoofdzaak iemand die verondersteld wordt verder te studeren als Master Informatica. • •

Analist-programmeur. Analyseert problemen en creëert software oplossingen. Werkt meestal in teamverband maar kan zelfstandig werken (5-tal personen). Eerste-lijnshelper. Functioneert als een soort duivel-doe-al in een kleine onderneming, waarin hij een brede waaier aan problemen oplost (opzetten en beheren van netwerk, selectie van informatica platform, opleiden van gebruikers).

Master •

• • •

Projectleider. Draagt de technische verantwoordelijkheid over een (onderdeel van) een groot softwareproject (groter dan 10 manjaar). Is in staat een kleine ploeg (5-tal personen) op technisch niveau te leiden, zodat die ploeg in staat is problemen te analyseren en software oplossingen te creëren. Consulent. Wordt ingehuurd om specifieke technische kennis en vaardigheden over te dragen; zowel aan andere informatici als aan managers. Vorser. Draagt bij tot de ontwikkeling van spitstechnologie, zowel in een academische als industriële context. Leraar. Combineert de Master informatica met de lerarenopleiding om zo een gekwalificeerd lesgever te worden.1

Lange termijn

Een Master Informatica moet in staat zijn om op termijn door te groeien naar een verantwoordelijke positie binnen een grote organisatie. De meest voor de hand liggende functie is die van

1 Gezien het tekort aan goede leraars Informatica is de onderwijscommissie van oordeel dat de drempel zo laag mogelijk moet gehouden worden zonder aan kwaliteit in te boeten. Vandaar dat een Bachelor voor ons voldoende leek om als leraar informatica te functioneren. Gezien de lerarenopleiding algemeen gedefinieerd wordt als een Master na een Master hebben we toch maar geopteerd om het op masters-niveau te definiëren.


3/14

•

Beleidsadviseur Informatica [CIO, EDP-Manager]. Adviseert de top van een groot bedrijf (directeur, manager) over strategische keuzes betreffende informatica infrastructuur. Zet die strategische keuzes om in actieplannen en zorgt voor de nodige opvolging ervan. Uit de enquêtes afgenomen ter voorbereiding van het zelfstudierapport », bleek dat het leeuwenaandeel van onze pas afgestudeerden tijdens hun eerste vier jaar van hun professionele carrière functioneren als analist-programmeur of consulent. Maar de categorie "andere" was de op twee na grootste, wat een indicatie is voor de variatie aan beroepssituaties waarin onze afgestudeerden terechtkomen. Kerntaken

Los van de variërende beroepssituaties zijn er een aantal kerntaken die steeds terugkeren en waar we onze studenten op willen voorbereiden. Bachelor •

Implementatie van nieuwe software-systemen. Al dan niet als deel van een team, een gegeven basisontwerp omzetten in een werkend programma. Verfijnen van het basisontwerp (vb., geschikte interface ontwerpen), selecteren van te gebruiken software, integratie van bestaande componenten. • Onderhoud van bestaande software-systemen. Aanpassing van bestaande programma's aan veranderingen in mogelijkheden van zowel hardware als software (upgrades). In beperkte mate, aanpassing van bestaande programma's aan veranderde behoeften. • Implementatie en onderhoud van een databank. Gegevensmodel voor een databank kunnen opstellen en implementeren. In beperkte mate, bestaande databanken aanpassen in functie van veranderende behoeften. • Beheer van een lokaal netwerk. Selectie van geschikte netwerk-infrastructuur en protocollen. Uitvoeren van de nodige verbeteringen om schaal- en performantie problemen aan te pakken. • Support en advies. Oplossen van problemen, helpdesk functie. In kleinere organisaties (KMO) advies over nieuwe automatiseringsprojecten (haalbaarheid, nut, benodigde apparatuur, ...). De volgende twee kerntaken vormen de essentie van wat een "academische" bachelor onderscheidt van een "professionele" bachelor (cf. graduaat). • • •

Opvolgen technologische ontwikkelingen. De vakliteratuur volgen om op de hoogte te blijven van recente ontwikkelingen. Eigen maken nieuwe technieken. In staat zijn om heel efficiënt nieuwe programmeertalen, databanktechnieken, netwerktechnologie te leren gebruiken. Autonoom functioneren. Door zijn brede basisvorming is een bachelor in staat een complexe opdracht in deeltaken op te delen, elk van die deeltaken afzonderlijk uit te voeren en toch het groter geheel niet ui het oog te verliezen.

Master •

•

Analyse voor grootschalige informaticaprojecten. Identificeren van taken die voor automatisering in aanmerking komen, begrijpen van de achterliggende bedrijfsprocessen, vastleggen van de overeenkomstige gebruikersbehoeften. Ontwerp van grootschalige informaticaprojecten. Abstractie en decompositie van het specifieke probleem om tot een haalbare oplossing te kunnen komen. Identificatie van componenten die kunnen bijdragen tot een oplossing (vb. software bibliotheek, type netwerk, soort databank).


•

•

•

•

•

Herstructureren van bestaande informatica-systemen. Identificatie van problematische componenten, selectie van de oplossingsstrategieën, doorvoeren van de nodige aanpassingen zonder de werking van het bestaande systeem te compromitteren. Kwaliteitscontrole. Tijdens het uitvoeren van informaticaprojecten de nodige controles voorzien om vooraf gespecificeerde kwaliteitsnormen te halen (cf.. betrouwbaarheid, onderhoudbaarheid, veiligheid, …). Selectie van technieken, methodes, talen, architecturen, …. Het nemen van strategische beslissingen in dit verband: vb. hoe beveiligen we ons netwerk ? welk type databank ? welke rol voor formele methoden? ... Leiden van een groep informatici, met inbegrip van (a) het inschatten van de benodigde middelen (tijd, budget, apparatuur, mankracht, competenties); (b) taakverdeling op basis van technische competenties; (c) het plannen in de tijd van wanneer welke taken worden uitgevoerd; (d) het opvolgen en bijsturen van de planning. Wetenschappelijk onderzoek in de informatica. Een Master informatica moet (a) experimenten kunnen opzetten om vast te stellen of bepaalde technieken bruikbaar zijn voor zijn bedrijf, (b) een bijdrage maken tot spitstechnologie om een strategisch voordeel op de concurrentie te creëren, (c) doorstromen naar doctoraatsonderzoek.

4/14


5/14

Kerncompetenties Op basis van bovenstaande kerntaken is het mogelijk de competenties te identificeren die nodig zijn om die taken te vervullen. NOG UIT TE WERKEN: De bedoeling is dat er hier een 10 a 20-tal kerncompetenties komen voor zowel een bachelor als een Master. Binnen de UA circuleren al een aantal lijsten met voorbeelden , maar ook hier zal het eerder een kwestie worden van keuzes maken. Liever dan teveel ineens te doen willen we van beneden af beginnen en eerst de eindtermen vastleggen. De kerncompetenties moeten dan de brug vormen tussen de kerntaken en de eindtermen. Het lijstje hieronder is dus eerder als tentatief te beschouwen Merk op dat die kerncompetenties essentieel zijn, aangezien ze de basis zullen vormen voor het accreditatiedossier. Bovendien zullen we a.h.v. die kerncompetenties moeten argumenteren waarom een +2 Master de moeite waard loont. • • • • • •

Technische kennis en inzicht, om informaticaproblemen op een abstracte manier te analyseren en vervolgens een oplossingen te kunnen realiseren in een concreet systeem. Originaliteit en creativiteit om autonoom een complex probleem aan te pakken Wetenschappelijke methodiek, om nieuwe ontwikkelingen kritisch te kunnen evalueren en als basis voor een permanente vorming. Communicatievaardigheden —zowel schriftelijk als mondeling— spelen een centrale rol in de contacten met collega's en opdrachtgevers. Ploeggeest om grootschalige informaticasystemen te kunnen bouwen. Flexibiliteit, om in een steeds wisselende context te kunnen functioneren.


6/14

Modulair Overzicht Om bovenstaande competenties te verwerven splitsen we het curriculum op in een aantal modules. Daarbij maken we een sterk onderscheid tussen de bachelor —een brede basisvorming— en de Master opleiding — een specialisatie. Anderzijds zijn er een aantal elementen die inherent zijn aan een wetenschappelijke opleiding op academisch niveau, en die worden gebundeld in drie basispijlers. Bachelor

computersystemen

theoretische Informatica

artificiële intelligentie

computationele wetenschappen

telecommunicatie

gegevens-en informatiebeheer

software ontwikkeling

Voor de bachelor opleiding voorzien we 7 basismodules (software ontwikkeling, gegevens en informatiebeheer, telecommunicatie, computationele wetenschappen, artificiële intelligentie, theoretische informatica, formeel denken computersystemen) die instaan voor de kennis en inzichten wetenschappelijke basis specifiek voor de informatica. Anderzijds zijn er drie basispijlers (formeel denken, maatschappelijke vorming wetenschappelijke basis en Figuur 1: Modulair overzicht van de Bachelor maatschappelijke vorming) die zorgen voor de noodzakelijke wetenschappelijke fundering (zie Figuur 1).

computationele wetenschappen

telecommunicatie

software ontwikkeling

Tijdens de Master opleiding bieden we vier opties aan: • gegevens en informatiebeheer • software ontwikkeling • telecommunicatie • computationele wetenschappen Deze opties sluiten nauw aan bij de aanwezige onderzoeksexpertise, zoals trouwens vereist voor een Master opleiding. Desalniettemin is het de bedoeling samen te werken met andere departementen en universiteiten om de nodige kwaliteitsgaranties te bieden.

gegevens-en informatiebeheer

Master

formeel denken

wetenschappelijke basis

maatschappelijke vorming

Figuur 2: Modulair overzicht van de Master Informatica


7/14

Eindtermen Bachelor In dit hoofdstuk sommen we de verschillende eindtermen op die gelden voor een bachelor informatica. Een eindterm wordt hier gedefinieerd als "wat gemeten kan worden in een examen", waarbij we de eindtermen zoveel mogelijk formuleren in een actieve zin (kunnen i.p.v. kennen). Het aantal eindtermen moet ook beperkt worden, bij voorkeur een 3-tal per module en per categorie. Bovendien splitsen we die eindtermen op in drie categorieën (a) essentieel — i.e. zonder die kan een student zichzelf geen Bachelor/Master noemen; (b) belangrijk — daaraan kunnen we een goede Bachelor/Master herkennen; (c) nuttig — hier kan een Bachelor/Master zich differentiëren van zijn medestudenten. Deze classificatie is nodig om de volgende vragen —die zich op korte termijn gaan stellen— te beantwoorden. •

•

•

•

Waar liggen de prioriteiten ? Aangezien we nu overgaan van een 2 + 2 naar een 3 + 2 structuur, met de mogelijkheid om uit te stromen na 3 jaar, hebben we een instrument nodig om vast te leggen wat onze minimumnorm is voor studenten die afstuderen. Hoe verschilt onze opleiding van de andere ? In de nabije toekomst zullen we moeten vastleggen waarin onze opleiding verschilt van andere informatica-gerelateerde opleidingen (industrieel en burgerlijk ingenieur ICT, graduaat informatica, …). Wat zijn de toelatingsvoorwaarden voor de Master ? Binnenkort zullen we moeten onderhandelen over wat bachelors uit andere richtingen moeten kunnen als ze de Master informatica willen volgen. Wat verwachten we precies van een minor informatica ?Wat kunnen we eisen in het korte tijdsbestek van een minor ?

Software ontwikkeling

ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • te programmeren aan de hand van het objectgeoriënteerde paradigma in een gangbare programmeertaal (bijv. C++) » Gedekt door: … • de basisconcepten van procedureel, objectgebaseerd, objectgeoriënteerd en generisch programmeren beheersen » Gedekt door: … • de syntax en semantiek van een nieuwe programmeertaal zelfstandig en op een minimum aan tijd te leren » Gedekt door: … BELANGRIJK: Een goede bachelor informatica is in staat om … • informaticaproblemen te specifiëren, analyseren, ontwerpen, programmeren en testen » Gedekt door: … • bij te dragen tot het opstellen en opvolgen van een projectplan » Gedekt door: … • vooraf gedefinieerde kwaliteitsnormen (cf.. betrouwbaarheid, onderhoudbaarheid, veiligheid, …) in zijn werk te bereiken » Gedekt door: … Gegevens en informatiebeheer

ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • een databank model op te stellen (o.a. via E-R diagrammen) » Gedekt door: … • een databank te ontwerpen (rekening houdend met de normalisatietheorie)


• • •

8/14

» Gedekt door: … een databank te ondervragen a.h.v. de Structured Query Language (SQL) » Gedekt door: … de gebruikerstoegang te controleren a.h.v. transacties (commit & rollback) » Gedekt door: … een databank te verbinden met het internet (o.a. via XML) » Gedekt door: …

BELANGRIJK: Een goede bachelor informatica is in staat om … @@--nog herformuleren in actieve zin--@@ • ... Constraints en triggers » Gedekt door: … • ... Expressieve kracht van ondervragingstalen » Gedekt door: … • ... Optimization » Gedekt door: … • ... Datalog » Gedekt door: … • ... Database implementeren » Gedekt door: … NUTTIG: Een bachelor informatica kan uitblinken door … • de relationele algebra te begrijpen » Gedekt door: … • ... Fysische ondervraag modellen » Gedekt door: … • ... Security » Gedekt door: … • ... Missing information » Gedekt door: … Telecommunicatie

VRAGEN EN OPMERKINGEN. * Wat met cryptografie ?Anderen hebben dat gerangschikt onder formeel denken, maar ik denk dat het minstens ook onder de noemer telecommunicatie thuishoort. ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • de belangrijkste protocollen uit de verschillende lagen van het OSI model (Ethernet, CRC fouten detectie, IP, TCP, HTTP, ....) te kunnen identificeren in een bestaand telecommunicatiesysteem. » Gedekt door: … • een oplossing te bepalen voor een probleem uit een bepaalde laag van het OSI model op basis van standaard protocollen (zoals sliding window, kortste pad routering, etc.) » Gedekt door: … • een eenvoudig communicatieprotocol te ontwikkelen (specificatie, ontwerp, implementatie, testen) en te analyseren (modeleren, prestatie, complexiteit) » Gedekt door: … BELANGRIJK: Een goede bachelor informatica is in staat om … • te bepalen welke van de huidige telecommunicatietechnologiën (ISDN, ADSL, GSM, ATM,...) kan aangewend worden voor een bepaald probleem.


•

» Gedekt door: … een probleem te ontbinden in deelproblemen volgens het OSI model en voor elk deelprobleem een gepaste oplossing te bepalen. » Gedekt door: …

Computationele Wetenschappen

ESSENTIEEL: Een Master informatica moet minstens in staat zijn om … • basisbegrippen exact vs. floating-point rekenen te beheersen » Gedekt door: … • numerieke algoritmes kunnen gebruiken voor typische problemen in de lineaire algebra, data fitting, data smoothing, functiebenadering, oplossen van een niet-lineaire vergelijking, kwadratuur, Monte Carlo methodes » Gedekt door: … • de stabiliteit van een rekenalgoritme en de conditionering van een probleemstelling uit te drukken » Gedekt door: … • gewone differentiaalvergelijkingen kunnen @@…@@ ???? » Gedekt door: … BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • gebruik te kunnen maken van bestaande Problem Solving Environments (Matlab, computer algebra systemen) en bestaande numerieke softwarebibliotheken » Gedekt door: … • grote hoeveelheden wetenschappelijke gegevens aan de hand van een computer visueel kunnen voorstellen » Gedekt door: … Artifici le Intelligentie

ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • de klassieke paradigma's van artificiële intelligentie (zoekstrategieën, kennisrepresentatie, kennisinferentie) te begrijpen » Gedekt door: … • zoekmethodes: heuristische zoekmethodes, niet-deterministische, iteratieve zoekmethodes (simulated annealing, GA, ...), spelspecifieke zoekmethodes » Gedekt door: … BELANGRIJK: Een goede bachelor informatica is in staat om … • kennisrepresentatietechnieken uit te breiden om rekening te houden met vage begrippen en onzekerheid » Gedekt door: … • te weten waar en hoe AI technieken gebruikt worden in enkele recente toepassingen » Gedekt door: … Computer systemen

@@--nog herformuleren in actieve zin + onderverdelen in essentiëel/belangrijk/nuttig--@@ • Security » Gedekt door: … • computer & CPU architectuur » Gedekt door: …

9/14


• •

• • •

basisbegrippen elektronica kunnen hanteren » Gedekt door: … basiskennis van de structuur van computersystemen: structuur van de hardware, rol van besturingssystemen vs. applicaties, lagere en hogere programmeertalen. » Gedekt door: … de interne werking van informatica-tools (parsers, compilers, interpreters) te snappen » Gedekt door: … (Master niveau ?) een besturingssysteem kunnen configureren en eventueel aanpassen » Gedekt door: … (Master niveau ?) een besturingssysteem kunnen ontwerpen en implementeren » Gedekt door: …

Theoretische Informatica

VRAGEN EN OPMERKINGEN * Deze categorie is nieuw t.o.v. versie 0.3. Ik heb eindtermen van Formeel denken naar hier overgeheveld; kan iedereen daarmee leven ? ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • formele logica te gebruiken in een informatica-context (vb. redeneren over pre- en postcondities, syntax vs. semantiek, model en interpretatie, samenhang met de theorie van programmeertalen) » Gedekt door: … • eenvoudige modellen te gebruiken voor de abstracte beschrijving van algoritmen (vb. eindige automaten voor herkennen van talen, turing machines voor de analyse van algoritmen) » Gedekt door: … • complexiteitsanalyse van typische algoritmen (sorteren, zoeken) en bijhorende datastructuren (lijsten, hash-tabellen, bomen, …) te verrichten » Gedekt door: … BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • voor enkele veel gebruikte algoritmes te bewijzen dat ze correct zijn » Gedekt door: … Formeel Denken

ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • een basiskennis wiskunde (discrete wiskunde, algebra, analyse, statistiek) te gebruiken voor het oplossen van vraagstukken » Gedekt door: … • op een formele manier te redeneren (vb. sluitend bewijs opstellen, niet-sluitende redenering herkennen) » Gedekt door: … Wetenschappelijke Basis

ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • de wetenschappelijke methodiek te begrijpen, hanteren en informatica daarop toepassen » Gedekt door: … • standaard scalaire en vectorgrootheden kunnen gebruiken in een wetenschappelijke context, en buiten het formele karakter van de wiskundige definitie (grad, rot, div, laplaciaan, ...)

10/14


• •

» Gedekt door: … oppervlakte- en volume-integralen kunnen hanteren » Gedekt door: … elementaire differentiaalproblemen kunnen oplossen » Gedekt door: …

BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • basisprincipes van de fysica beheersen » Gedekt door: … NUTTIG: Een bachelor informatica kan uitblinken door … • een overzicht te hebben van scheikundige beginselen (anorganisch vs. organisch analysetechnieken - ...) » Gedekt door: … • een overzicht te hebben van biologische beginselen (planten en dieren taxonomie) » Gedekt door: … Maatschappelijke Vorming

ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • te weten wanneer de deontologische code van toepassing is » Gedekt door: … BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • basisbegrippen macro-economie (geldmarkt, betalingsbalans, Inflatie, ...) en microeconomie (vraag en aanbod, elasticiteit, marktvormen, …) juist te hanteren » Gedekt door: … • basiskennis over de grote deelgebieden van het vakgebied, hun samenhang en evolutie: algoritmiek, programmeertalen, databases, arithmetiek, telecom, formele methoden » Gedekt door: … • basisbegrippen wetenschapsfilosofie: de grondslagen van de wiskunde en de theoretische computerwetenschappen » Gedekt door: … NUTTIG: Een bachelor informatica kan uitblinken door … • communicatievaardigheden, te weten zijn capaciteit om in groep te werken, efficiënt te vergaderen, te onderhandelen, mondeling te presenteren, schriftelijk te rapporteren » Gedekt door: …

11/14


12/14

Eindtermen Master In dit hoofdstuk sommen we de verschillende eindtermen op die gelden voor een Master informatica. Ook hier hanteren we als werkdefinitie voor een eindterm "wat gemeten kan worden in een examen", waarbij we de eindtermen zoveel mogelijk formuleren in een actieve zin (kunnen i.p.v. kennen). Net zoals voor de bachelor splitsen we de eindtermen op in drie categorieën (a) essentieel — i.e. zonder die kan een student zichzelf geen Bachelor/Master noemen; (b) belangrijk — daaraan kunnen we een goede Bachelor/Master herkennen; (c) nuttig — hier kan een Bachelor/Master zich differentiëren van zijn medestudenten. Met die classificatie willen we de volgende vragen kunnen beantwoorden. •

•

•

Wat is gemeenschappelijk tussen de verschillende opties ? Binnen de Master opleiding voorzien we een gemeenschappelijke stam, maar het is niet duidelijk wat we daarin moeten voorzien. Hoe organiseren we een interuniversitaire samenwerking ? Om met andere universiteiten (en departementen) te onderhandelen over het, moeten we weten wat we willen bereiken en welke expertise we eventueel moeten zoeken. Hoe gaan we onze opties profileren ? Om studenten aan te trekken, moeten we duidelijk maken wat we met de Master willen bereiken.

Gegevens en informatiebeheer

ESSENTIEEL: Een Master informatica moet minstens in staat zijn om … • ... Distributed databases • ... Object georiënteerde databases • XQuery te gebruiken op XML documenten • De taken van een Database Manager waar te nemen BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • ... Temporal databases • ... Decision support systems • datamining technieken gebruiken om ... NUTTIG: Een Master informatica kan uitblinken door … • een grafische user-interface te bouwen bovenop een databank • Object georiënteerde databases Software Ontwikkeling

ESSENTIEEL: Een bachelor informatica moet minstens in staat zijn om … • aan de hand van formele specificatietechnieken precies vastleggen hoe een software component zich moet gedragen • een overzicht te hebben van de "state-of-the-art" software-ontwerp methodes en technieken (vb. software architectuur, design patterns, frameworks, …) • methoden, technieken en technologie voor het programmeren van gedistribueerde applicaties en systemen te beheersen BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • de interne structuur van een bestaand informatica-systeem te reorganiseren zonder de werking ervan te compromitteren • gedistribueerde applicaties te ontwikkelen op basis van Java technieken en vanuit Java toegankelijke technologieën • een compiler voor een simpele programmeertaal te bouwen


• •

deel te nemen aan de kwaliteitscontrole van een informatica-project (vb. a.h.v. qualityreviews) weet hebben van de voornaamste ontwerpprincipes voor het bouwen van user-interfaces

NUTTIG: Een uitstekende Master informatica is in staat om … • voor een gegeven informaticaprobleem een goede oplossingsstrategie kiezen (welke technieken zijn het meest geschikt om het probleem te analyseren, specifiëren, ontwerpen, implementeren en te testen + argumentatie waarom) Telecommunicatie

VRAGEN EN OPMERKINGEN * Wat met cryptografie, netwerkbeveiliging ? ESSENTIEEL: Een Master informatica moet minstens in staat zijn om … • een systeem te ontwikkelen gebruik makend van de belangrijkste Internet protocollen (HTTP, FTP, IP, IPSec, TCP, UDP, Mobile IP, ...) • complexe communicatieprotocollen te ontwikkelen (specificatie, ontwerp, implementatie, testen) en te analyseren (modeleren, prestatie, complexiteit) • een IP netwerk op te zetten en te beheren in een laboratoriumomgeving • een besturingssysteem te kunnen configureren en aan te passen aan specifieke eisen BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • een telecommunicatiesysteem te modeleren en te simuleren teneinde de gewenste prestatiematen te bepalen • systeemwijzigingen te suggereren ter verbetering van de prestaties van een telecommunicatiesysteem • een besturingssysteem te ontwerpen en te implementeren Computationele Wetenschappen

@@--nog herformuleren in actieve zin--@@ ESSENTIEEL: Een Master informatica moet minstens in staat zijn om … • informatica oplossingen te kunnen toepassen op wetenschappelijke problemen • ... gevorderde kennis numerieke algoritmes (zelfde domeinen als hierboven) • ... simulatietechnieken • ... symbolische algoritmes • numeriek methodes voor het oplossen van gewone en partiele differentiaalvergelijkingen BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • ... getaltheorie en cryptografie • parallel en gedistribueerd programmeren • basisbegrippen systeemtheorie & systeemidentificatie : lineaire systemen, modelleren & simulatietechnieken, beginselen regeltheorie • (numerieke) optimalisatietechnieken NUTTIG: Een uitstekende Master informatica is in staat om … • alternatieven voor floating-point aritmetiek: validatietechnieken, symbolisch-numerieke technieken, veeltermrekenen Wetenschappelijke Basis

ESSENTIEEL: Een Master informatica moet minstens in staat zijn om … • zelfstandig opzoekingswerk in de literatuur kunnen verrichten over een gegeven onderwerp

13/14


• •

14/14

zelfstandig informatie over een complex informatica-onderwerp kunnen synthetiseren, en over deze synthese rapporteren een gegeven vraag op een wetenschappelijk manier beantwoorden (cf.. haalbaarheidsstudie, gevalsonderzoek, vergelijkende analyse, literatuurstudie, formeel model, simulatie)

BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • grote hoeveelheden data (vb. meetgegevens) visualiseren, analyseren en interpreteren NUTTIG: Een bachelor informatica kan uitblinken door … • een overzicht te hebben van natuurkundige beginselen (...) • een overzicht te hebben van scheikundige beginselen (anorganisch vs. organisch analysetechnieken - ...) • een overzicht te hebben van biologische beginselen (planten en dieren taxonomie) Maatschappelijke Vorming

ESSENTIEEL: Een Master informatica moet minstens in staat zijn om … • een plan voor een informatica-project op te stellen met inbegrip van (a) het inschatten van de benodigde middelen (tijd, budget, apparatuur, mankracht, competenties); (b) taakverdeling op basis van technische competenties; (c) het plannen in de tijd van wanneer welke taken worden uitgevoerd; (d) het opvolgen en bijsturen van de planning • binnen een industriële context een concrete opdracht tot een goed einde brengen BELANGRIJK: Een goede Master informatica is in staat om … • de deontologische code in praktijk kunnen toepassen • basisbegrippen informaticarecht beheersen (vb. intellectual property, juridische vraagstukken i.v.m. informatie- en communicatietechnologieën) • wetenschapsfilosofische vraagstukken kunnen beantwoorden NUTTIG: Een bachelor informatica kan uitblinken door … • basisbegrippen management te beheersen (vb. bedrijfskunde, technieken voor leiden van een onderneming of organisatie, strategische planning en organisatie) • weten hoe software beveiligd kan worden (vb. cryptografie, technische protectie en juridische normen, de bescherming van soft- en firmware) • vakdidactiek informatica @@Tom DHaene: Kun je de eindterm rond vakdidactiek informatica verder uitwerken ? Wat bedoel je precies -- de lerarenopleiding ?@@ Conclusie De huidige inventaris lijkt goed te weerspiegelen wat we met onze opleiding willen bereiken. In een volgende stap zullen we bekijken in hoeverre die eindtermen gedekt worden door het nieuwe curriculum. Referenties » Zelfstudie Informatica ten behoeve van de onderwijsvisitatie. Onderwijscommissie Informatica, Universiteit Antwerpen, Juni 2001 » Toekomstscenario's Opleiding Informatica (versie 0.3). Onderwijscommissie Informatica, Universiteit Antwerpen, 6 februari 2002

Eindtermen Opleiding Informatica

Recommend Documents