EINDRAPPORT
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
3 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 PROJECT: VISITE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 2.1. Seniorenacties Kortrijk-Zuid (SAKZ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 2.2. Doelstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 2.3. Meerwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 2.4. Tijdsindeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 THEORETISCHE ONDERBOUW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 3.1. Context armoede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 3.1.1 Internationale en regionale verschillen . . . . . . . . . . . . . .7 3.1.2. Armoede op het platteland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 3.1.3. Armoede bij ouderen op het platteland. . . . . . . . . . . .8 3.2. Visite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 3.2.1. Proactief handelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 3.2.2. Outreachend werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 METHODOLOGIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 4.1. Doelgroepomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 4.1.1. Gekende 65-plusser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 4.1.2. Niet gekende 65-plusser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 4.2. Steekproef . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 4.3. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4.3.1. Huisbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4.3.2. Interview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 RESULTATEN KOOIGEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.1. Cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.1.1. Huisbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.1.2. Hulpvragen/aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 5.1.3. Algemeen overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5.1.4. Buurtnetwerk en buurtwinkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 CONCLUSIE EN DISCUSSIE KOOIGEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6.1. Huisbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6.2. Hulpvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6.3. Type huishouden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6.4. Buurtnetwerk & buurtwinkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6.5. Kanttekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 RESULTATEN BELLEGEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 7.1. Cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 7.1.1. Huisbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 7.1.2. Hulpvragen/Aanvragen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 7.1.3. Algemeen overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 7.1.4. Buurtwinkel en buurtnetwerk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1 2
3
4
5
6
7
2
8
9
10
11
12
13
CONCLUSIE EN DISCUSSIE BELLEGEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 8.1. Huisbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 8.2. Hulpvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 8.3. Type huishouden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 8.4. Buurtwinkel en Buurtnetwerk/Participatie . . . . . . . . . 23 8.5. Kanttekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 RESULTATEN ROLLEGEM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 9.1. Cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 9.1.1. Huisbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 9.1.2. Hulpvragen/aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 9.1.3. Algemeen overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 9.1.4 Buurtwinkel en buurtnetwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 CONCLUSIE EN DISCUSSIE ROLLEGEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 10.1. Huisbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 10.2. Hulpvragen/aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 10.3. Type huishouden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 ALGEMEEN BESLUIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 11.1. Resultaten 3 deelgemeenten samen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 11.2. Vergelijking tussen Kooigem, Bellegem en Rollegem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 11.3. Opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 11.4. Aanbevelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 11.4.1. Uitbreiding outreachend en proactief werken . . 33 11.4.2. Vrijwilligerswerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 11.4.3. Verderzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 11.4.4. Buurtwinkels aan huis en buurtnetwerk . . . . . . . . . . . 34 ALGEMENE VERBETERACTIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 12.1. Kooigem: winkels aan huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 12.2. Algemeen: promotiecampagne 1777 in Kooigem, Bellegem en Rollegem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 12.3. De Babbeletten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 12.4. De infokalender met de hulp- en dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 BIJLAGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 CONTACT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 BRONNEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 AFKORTINGENLIJST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
VOORWOORD Het project Visite staat synoniem voor proactief handelen als antwoord op de problematiek van onderbescherming. “Onderbescherming is de situatie waarin personen zich bevinden die – ongeacht de oorzaak – de rechten en diensten, waarop zij aanspraak zouden kunnen maken, niet realiseren.” 1 Onderbescherming heeft niet alleen een financiële kant. Onderbeschermd leven kan ook betekenen dat je je rechten op sociale hulp- en dienstverlening niet opneemt. Kortom, het wil zeggen dat er sprake is van het niet-realiseren van (bepaalde) sociale grondrechten, waar uiteenlopende redenen aan de grondslag liggen. Wie onderbeschermd is, loopt een verhoogd risico om in armoede verzeild te raken of zal er moeilijker in slagen de armoededans te ontspringen. Door afbrokkelende sociale netwerken en een vaak te beperkt mobiliteitsaanbod is wonen op het platteland één van de risicofactoren bij onderbescherming. De ontgroening en vergrijzing doen de vraag naar hulp toenemen, maar vaak ontbreekt een informeel aanbod en is het professioneel aanbod soms onbekend. De tendens van terugtrekkende diensten en voorzieningen naar de stadskern doet verplaatsingen al snel oplopen tot meer dan 10 km. Aanvullend bestaat het probleem van onaangepaste, oncomfortabele en onveilige huisvesting in relatie met de toenemende zorgbehoevendheid van de ouder wordende plattelandsbewoner. Tot slot neemt het risico op vereenzaming en sociale kwetsbaarheid toe bij alleenstaande ouderen.
1
Medio 2013 werd het project Visite goedgekeurd waarin het proactief benaderen van potentiële gerechtigden centraal stond. Via huisbezoeken werden deze gerechtigden geïnformeerd over maatregelen, dienstverlening, premies en tegemoetkomingen op het vlak van zorg, veiligheid en financiën. Maar bovenal werd geluisterd naar verzuchtingen en dagdagelijkse beslommeringen die de plattelandsbewoner ondervindt en kreeg de hulp –en dienstverlening terug een vertrouwd gezicht. Een opvallende rode draad was de ongerustheid over de onbekende toekomst en de onwetendheid waar men vlot terecht kan met hulp- en zorgvragen. Uiteindelijk resulteerde dit in meerdere verbeteracties. Zo organiseerde het project Visite ‘De Babbeletten’, werden diensten aan huis in kaart gebracht en werd een infokalender met de hulp- en dienstverlening ontwikkeld. Daarnaast werkte het project mee aan de vernieuwde informatiecampagne “1777, duizend vragen één nummer”, waarbij de informatie- en doorverwijsfunctie uitgebreid werd met volgende dienstverlening van OCMW Kortrijk: hulp aan huis, sociaal huis, woonzorg en energie. Deze publicatie belicht de projectdoelstellingen, de methodische opbouw, de resultaten van de huisbezoeken en de gerealiseerde verbeteracties als antwoord op de vragen van de bezochte 65-79 jarigen in Bellegem, Rollegem en Kooigem. Wij hopen dat deze publicatie voor u inspirerend kan zijn!
definitie Vlaams Armoedesteunpunt (VLAS)
3
1
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
INLEIDING Kortrijk bestaat uit een stadscentrum en 7 deelgemeenten nl. Aalbeke, Bellegem, Bissegem, Heule, Kooigem, Marke en Rollegem. In de zuidelijke rand van Kortrijk liggen de 3 deelgemeenten Kooigem, Rollegem en Bellegem die door het Provinciaal Plattelandsprogramma 2007-2013 aanzien worden als plattelandsgebied. Kleine plattelandskernen zijn op verschillende manieren doorheen de jaren veranderd m.n. de bevolkingssamenstelling, sociale levensontsluiting etc. Daarenboven komt het voorzieningenniveau sterk onder druk te staan. De maatschappelijke dienstverlening is van levensbelang voor de kwaliteit van leven en is het laatste vangnet waarin mensen ondersteund worden om hun armoederisico in te perken of de armoede te doorbreken. Door al deze veranderingen komt de leefbaarheid op het platteland in gedrang. Een belangrijk en prioritair onderwerp in de uitbouw van het OCMW-beleidsplan is de maatschappelijke opdracht om een antwoord te bieden op de uitdagingen van vergrijzing. De missie van OCMW Kortrijk is zeer duidelijk omschreven: ‘Onze hulp-, dienst-, en zorgverlening wil iedereen in de mogelijkheid stellen om een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.’ OCMW Kortrijk werkte samen met de Stad Kortrijk en diverse (ook niet sociale) lokale actoren aan de opmaak van een integraal actieplan armoedebestrijding. In dit plan ligt de focus op concrete acties die een positief resultaat of een direct verschil maken voor mensen in of met risico op armoede. OCMW Kortrijk wil zich hierbij proactief opstellen. Het volstaat niet enkel om problemen aan te pakken als deze zich stellen. Een curatieve aanpak zal altijd een wezenlijk onderdeel blijven uitmaken van armoedebestrijding, maar het is noodzakelijk, mogelijks zelfs belangrijker, om proactief te werken. OCMW wil mensen met een verhoogd armoederisico de nodige tools, vaardigheden en attitudes aanleren om sterker in hun schoenen te staan, weerbaarder te worden tegen nieuwe tegenslagen en om zelf het heft in handen te kunnen nemen. Het is de ambitie om mensen zo onafhankelijk mogelijk te maken van de bestaande hulpverlening, met speciale aandacht voor de meest kwetsbaren. Net zij hebben steeds meer nood aan ondersteuning en begeleiding om hun rechten maximaal toegewezen te krijgen en om maximaal gebruik te kunnen maken van verschillende diensten die op maat van het individu een gepast antwoord op diverse noden kunnen helpen realiseren. Investeren in een proactieve aanpak kan vermijden dat mensen effectief in armoede terecht komen. Vanuit deze gedachte werd het project Visite opgestart.
4
2
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
PROJECT: VISITE Als we de leefbaarheid op het platteland in stand willen houden en kwalitatief verbeteren, dan dient dringend werk te worden gemaakt van nieuwe vormen van dienstverlening. De hulp- en dienstverleners actief in de deelgemeenten spelen een belangrijke rol in het maatschappelijk en sociaal-cultureel gebeuren binnen de leefgemeenschap. Daarnaast wil de sector integraal en op maat werken. De core business van de lokale dienstencentra (LDC) is het welzijn van de doelgroep en daarmee gaat het uitputten van alle mogelijke rechten hand in hand. De LDC van Kortrijk willen hierbij een belangrijke rol spelen.
2.1. Seniorenacties Kortrijk-Zuid (SAKZ) Visite is een project van het OCMW Kortrijk, dat gecoördineerd wordt vanuit Seniorenacties Kortrijk-Zuid. SAKZ is een mobiel lokaal dienstencentrum dat haar werking ontplooit in de zuidelijke randgemeenten van Kortrijk nl. Bellegem, Aalbeke, Rollegem en Kooigem. Om haar dienstverlening en activiteiten te ontplooien, werkt SAKZ met verschillende antennepunten verspreid over de 4 deelgemeenten. SAKZ voldoet niet aan de regelgevingen over de infrastructuur en is daarom niet erkend als lokaal dienstencentrum door de Vlaamse overheid. Hoewel SAKZ niet erkend is, beschikt SAKZ net als alle reguliere Kortrijkse LDC over een uitgebreide dienstverlening en activiteitenaanbod.
2.2. Doelstelling SAKZ is er op gericht de buurtbewoners, en dan specifiek de ouderen en de meest kwetsbaren van die buurt, ondersteuning te bieden om hen zo lang mogelijk, op een kwaliteitsvolle manier, zelfstandig in hun eigen woning en woonomgeving te laten wonen. De werking voorziet daartoe laagdrempelige activiteiten (vb. maandelijkse contactnamiddagen), een aangepaste dienstverlening (vb. wekelijks OIP-permanentie) en individuele hulpverlening (vb. aanvragen thuiszorgtoelage). Ze willen bijdragen tot een solidaire leefgemeenschap waarbij onderlinge hulp en steun naast professionele hulp betracht wordt.
Ondanks deze mooie doelstelling wordt er door de woonzorgverleners toch vastgesteld dat vele ouderen nog niet bereikt worden en velen onder hen nog niet voorbereid zijn op hun ‘oude dag’. Er wordt opgemerkt dat er in de deelgemeenten een ouder publiek is dat te trots is om steun te vragen of ‘bang’ zijn van het OCMW. Dit kan te wijten zijn aan de hoge sociale controle in deze dorpen. Het gaat over mensen die hun hele leven gewerkt hebben, mensen met een sterk schaamtegevoel, vraagverlegenheid of onwetendheid gevoed door sociaal isolement. Kwetsbare plattelandsbewoners krijgen niet altijd de maatschappelijke dienstverlening waarop ze recht hebben. Het gaat dus om een andere soort armoede. Vandaar dat er nog verdere stappen moeten ondernomen worden om de niet bereikten toch te bereiken. Het project voorziet in een methodiekontwikkeling in de vorm van huisbezoeken en samenwerking over de verschillende domeinen heen, zodat de onderbeschermde 65-plussers in de deelgemeenten Kooigem, Bellegem en Rollegem hun rechten op maatschappelijke dienstverlening maximaal kunnen uitputten. Doorheen het project naar totale rechtentoekenning en -uitputting kunnen er duidelijke noden en behoeften naar boven komen. Visite is een effectief middel om te komen tot een aangename, klantvriendelijke aanpak en een concreet, direct en kwalitatief aanbod van maatschappelijke hulp- en dienstverlening. Tegelijkertijd wil Visite een vooronderzoek doen naar de levensvatbaarheid van ‘buurtwinkels@home; Een mogelijke piste om tegemoet te komen aan de mobiliteitsproblematiek en vereenzaming bij ouderen.
5
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
2.3. Meerwaarde De meerwaarde van het project zit in de proactieve werking. Visite gaat langs bij de onderbeschermde senioren en wacht niet tot er een hulpvraag komt. De huidige hulp- en dienstverlening is aanbodgestuurd en wordt pas actief wanneer er een signaal komt vanuit de senioren. Het preventieve luik wordt met dit project uitgebreid zodat mensen minder snel beroep moeten doen op de hulp- en dienstverlening. Als dit op termijn toch zou gebeuren, heeft Visite met deze aanpak de toegankelijkheid en bekendheid van de reguliere werking versterkt. Het project schept ruimte voor de hulpverlener om een intensief en duurzaam proces op te starten waarbij het vertrouwen van de cliënt wordt gewonnen en samen met de omgeving een integraal hulpverleningskader wordt opgesteld. Door proactief en in coproductie met de oudere en diens omgeving te investeren in huisbezoeken wil Visite bekomen dat de cliënt gebruik maakt van alle maatschappelijke dienstverlening waarop hij of zij recht heeft. Daarnaast beoogt Visite ook de houding en de instelling van de cliënt t.o.v. van de hulpverlening te wijzigen. Hierdoor kunnen ze in de toekomst zelf vlotter de stap zetten naar hulpverlening. Door het project kan op termijn nagegaan worden wat het effect is van vroegtijdige detectie van noden op het vlak van thuiszorg, veiligheid en financiële haalbaarheid. Daarnaast is het zeer goed om de reguliere werking te kunnen hervormen op basis van onderbouwde preventieve maatregelen om zo de mensen sterker te maken. Het project zorgt ook voor een bevordering in het gelijkwaardige en volwaardige burgerschap van de doelgroep.
2.4. Tijdsindeling
6
09/’13 - 10/’13
opmaak actieplan, communicatieplan en methodiekontwikkeling
11/’13 - 12/’13
huisbezoeken Kooigem
01/’14
verwerking huisbezoeken Kooigem - opstellen resultaten - overlegmoment intermediairen
02/’14 - 08/’14
huisbezoeken Bellegem
09/’14
verwerking huisbezoeken Bellegem - opstellen resultaten
10/’14 - 02/’15
huisbezoeken Rollegem
03/’15
verwerking huisbezoeken Rollegem
03/’15 - 05/’15
opstellen eindrapport – promotiecampagne – slotevent
3
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
THEORETISCHE ONDERBOUW Hieronder wordt stilgestaan bij enkele aspecten die het plattelandsgebied en de doelgroep kenmerken en die relevant zijn ter motivatie en staving van het project Visite.
3.1. Context armoede Armoede wordt gezien als ‘een netwerk van sociale uitsluitingen op verschillende levensdomeinen die sterk met elkaar samenhangen zoals inkomen, huisvesting, gezondheid, vrijetijdsbesteding, werk enz. Armoede en sociale gelijkheid zijn niet enkel ongelijk verdeeld over verschillende sociale groepen, maar zijn ook ruimtelijk ongelijk verdeeld. Er zijn zowel internationale en regionale verschillen, als verschillen tussen stad en platteland (POD MI, 2014). 3.1.1. Internationale en regionale verschillen Binnen de Europese Unie staat België op het vlak van armoede ergens in de middenmoot. De armoedegraad in Vlaanderen (9,8%) komt in de buurt van de laagste armoedegraad binnen de EU. In Brussel (34%) en Wallonië (19,2%) is dit een stuk groter. Dit toont de extreme verschillen tussen de gewesten in België, die nog groter zijn dan de verschillen binnen de EU. 63% van de Belgen die in armoede leven wonen in Brussel of Wallonië, 37% in Vlaanderen. Daarnaast leven volgens de Vlaamse overheid meer dan één op tien mensen met een armoederisico (POD MI, 2014). 3.1.2. Armoede op het platteland Armoede komt nog steeds meer voor in stedelijke gebieden, maar niet enkel en alleen daar. Ook op het platteland tonen cijfers aan dat armoede een niet te onderschatten problematiek is (Mathijssen, 2010). Uit een studie van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting (Mathijssen, 2010) blijkt dat de huishoudens die net niet tot de armsten behoren (=de groep tussen de 15 % en de 20 % armsten) sterk vertegenwoordigd zijn op het platteland. Oudere personen (64+),
éénpersoonshuishoudens en eenoudergezinnen zouden een grotere kans hebben om in de armoede terecht te komen. Maar liefst 31 % van de alleenstaanden zou arm zijn. Bij de 64-plussers leeft 15 % in armoede. Bovendien blijkt plattelandsarmoede minder aandacht te krijgen, is het minder zichtbaar en meer verspreid. Armoede en sociale uitsluiting wordt vooral als stedelijk fenomeen onderzocht. Daarom wil Visite in dit project aandacht schenken aan plattelandsarmoede. Enerzijds omdat het minder zichtbaar voorkomt dan in de stad, anderzijds omdat armoede in het platteland een andere dynamiek kent. De bewoners en vooral de oudere bewoners hebben een fierheid en trots waardoor ze niet snel hulp willen vragen. Men wil niet tonen aan de andere dorpsbewoners dat men hulp nodig heeft. Het is een vorm van verdoken armoede (Mathijssen, 2010). Daarnaast is op het platteland de dienstverlening, door de centralisatie, sterk achteruitgegaan. Een voorbeeld hiervan is de vervoersarmoede. Dit betekent dat ze door mobiliteitsproblemen in mindere mate aan het openbare leven kunnen deelnemen (Meert e.a. 2003; Meert & Bourgeois 2003; Mathijssen 2010). Ook andere vormen van dienstverlening zoals het postkantoor, de sociale dienst van het OCMW, mutualiteiten, banken en kleine handelaars trekken langzaam weg uit de deelgemeenten, waardoor men zich verder moet verplaatsen voor algemene boodschappen en dienstverlening. Dit treft vooral de inwoners met een beperkte mobiliteit en komen hierdoor in een kwetsbare positie terecht. Naast de fysieke afstand is ook de psychische afstand tot dienstverlening groter. Er wordt vastgesteld dat ze op
7
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
het platteland bijna geen gebruik maken van tegemoetkomingen of premies die men zelf moet aanvragen (Mathijssen, 2010). Volgens Matthijssen (2010) brokkelen de sociale netwerken op het platteland af. Ontmoeting en mensen leren kennen is in mindere mate aan de orde. Dit sociaal isolement, gebrek aan mobiliteit en het verdwijnen van de voorzieningen en de dienstverlening zorgen voor een stijgende kwetsbaarheid op het platteland. Vooral ouderen zijn hierdoor extra kwetsbaar. 3.1.3. Armoede bij ouderen op het platteland Volgens de Vlaamse overheid heeft 1 op de 5 ouderen een verhoogd armoederisico. Dit is een groot aantal. Naast de financiële beperkingen, krijgt men ook moeilijker toegang tot de mogelijkheden die anderen wel krijgen. Eenzaamheid is één van de grootste problemen bij arme ouderen. Door uitsluitingsmechanismen blijft men hierin verzeild. Dit is vooral bij ouderen op het platteland kenmerkend (Mathijssen, 2010). De oudere bewoners zijn dus één van de meest kwetsbare groepen op het platteland. Het gebrek aan een netwerk, aangepaste voorzieningen en mobiliteit verhoogt de kwetsbaarheid. Ze hebben vaak geen kennis over het gebruik en de verschillende vormen van de dienstverlening. Het is niet altijd evident voor hen om op de hoogte te zijn van de recentste ontwikkelingen, bv. op vlak van wonen, energie, rechten enz. Ongeveer 65% van de rechthebbenden op steun in België vraagt die nooit aan. Zoals eerder vermeld is men vaak te trots om hulp te vragen (‘we hebben altijd onze plan kunnen trekken’) en is men bang dat andere inwoners er zullen over praten. Door deze psychologische afstand hebben ze nog een grotere kans om in de achterstelling en het sociaal isolement verzeild te raken. Dit blijkt ook uit een studie van de KU Leuven. Hieruit bleek dat 1 op de 10 65-plussers zich dikwijls alleen en eenzaam voelt en 3 op 10 voelt zich soms eenzaam. Om deze problemen aan te pakken en te omzeilen, moet er gebruik gemaakt worden van een aanpak op maat (KU Leuven, 2012).
3.2. Visite 3.2.1. Proactief handelen Aangezien veel ouderen geisoleerd leven en niet in staat zijn om zelf de stap te zetten naar hulpverlening, is het een logisch gevolg dat de hulpverlener de mensen proactief gaat opzoeken. Een proactieve dienstverlening is ‘die vorm van dienstverlening waarbij de hulpverlener op eigen initiatief een dienstverleningsproces richting de burger start op basis van reeds bekende informatie bij de diensverlening zelf.’ Het proactief handelen heeft de bedoeling potentieel gerechtigden actief op te sporen, te benaderen en te informeren. Het actief opsporen slaat dan op ‘outreachend werken’ (Eeman, L. & Van Regenmortel, T., 2013). 3.2.2. Outreachend werken Reachout, een expertisecentrum voor outreachend werken geeft volgende definitie voor outreachend werken: ‘Outreachend werken is de verzamelterm van welzijnsgerichte activiteiten waarbij de werker de eigen organisatie verlaat, zich begeeft in de leefwereld van de doelgroep en zich moet aanpassen aan diens regels.’ Met de leefwereld van de doelgroep bedoelen ze, waar de doelgroep zich bevindt, bv. op straat, pleintjes, bij mensen thuis enz. Veiligheid van de eigen organisatie duidt op het naar buiten stappen, het verlaten van de eigen organisatie. Door dicht bij de mensen te komen, komt men te weten wat er leeft. Ook zijn er veel verhalen en ontwikkelingen die niet bij de organisatie geraken. Door outreachend te werken komt men die te weten (Eeman, L. & Van Regenmortel, T., 2013). Concreet heeft outreachend werken volgende doelstellingen: - Het aanbod van de organisatie binnenbrengen in de leefwereld van de doelgroep. - De cliënten die men nog niet bereikt heeft naar de eigen werking toeleiden. - Informatie verzamelen om de eigen werking beter aan te passen aan de leefwereld van de doelgroep. Bijgevolg brengt het proactief handelen, inclusief het outreachend werken, ons bij de methodologie die gebruikt wordt in het project Visite.
8
4
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
METHODOLOGIE Hieronder wordt de bepaling van de doelgroep, de steekproefbepaling en de aanpak beschreven.
4.1. Doelgroepomschrijving Het onderzoek werd verricht bij senioren tussen de 65 en 79 jaar in de plattelandsgemeenten Kooigem, Bellegem en Rollegem. Om zicht te hebben op deze doelgroep werd in 2013 een bevolkingslijst van Kooigem, Bellegem en Rollegem opgevraagd bij de dienst bevolking van Kortrijk. Doorheen het project werden met dezelfde lijst gewerkt en kregen we de overlijdens en adreswijzigingen door van Kortrijk. Binnen deze doelgroep wil Visite extra aandacht besteden aan de meest kwetsbaren en zij die zorg weigeren of mijden. M.a.w. Visite richt zich tot de onderbeschermden. Onder ‘onderbescherming’ verstaan we ‘de situatie waarin personen zich bevinden die – ongeacht de oorzaak – de rechten en diensten waarop zij aanspraak zouden kunnen maken, niet realiseren’ (Eeman, L. & Van Regenmortel, T., 2013). Visite focust niet alleen op het financiële, maar ook het bredere aanbod van sociale hulp- en dienstverlening wordt in rekening gebracht. Het project legt vooral de nadruk op 3 grote thema’s: financiën, zorg en veiligheid. De doelgroep werd in meerdere subgroepen ingedeeld. Als eerste werd de opsplitsing gemaakt tussen de niet gekende en de gekende 65-plusser. Dit onderzoek richt zich op de niet gekende 65-plusser. De 80-plussers waren voor dit onderzoek niet relevant. Ze worden op termijn allemaal bezocht door de vrijwilligerswerking van Buren voor Buren naar aanleiding van hun tachtigste verjaardag.
4.1.1. Gekende 65-plusser Een gekende 65-plusser wordt omschreven als iemand die binnen SAKZ of de sociale dienst van het OCMW Kortrijk (SD) gekend is. Met andere woorden, er is een uitgebreid beeld van de financiële situatie, de zorgverlening en de veiligheid binnen de thuissituatie van de cliënt. Voorbeeld: - Iemand die geniet van maaltijden aan huis, van poetshulp of van een personenalarmsysteem wordt gezien als gekend, omdat de zorgsituatie reeds door een woonzorgverlener uitgediept werd en omdat erop regelmatige basis contact is. - Als er ooit al een cliëntoverleg werd georganiseerd voor een 65-plusser, dan wordt die persoon aanzien als gekend. 4.1.2. Niet gekende 65-plusser Een niet gekende 65-plusser wordt omschreven als iemand die binnen SAKZ of SD niet gekend is. Daarbij horen ook de individuen die wel gekend zijn, maar waarbij nog niet werd nagegaan of al hun rechten uitgeput zijn of waarbij we geen uitgebreid zicht hebben op meerdere aspecten van hun thuissituatie (de zorg, de veiligheid, de financiën). In samenwerking met de woonzorgverleners werden deze geselecteerd. Voorbeeld: Iemand die geniet van een verwarmingstoelage is door onze dienst wel gekend, maar wordt aanzien als niet gekend omdat de situatie, naast de aanvraag van de verwarmingstoelage, niet verder werd uitgediept.
9
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
Gekend
Niet gekend
• Dienst maaltijden • Poetsdienst • Personenalarmsysteem • Cliëntoverleg • Sociale dienst OCMW Kortrijk • 80-plussers • Huishouden van een gekende 65+ met een niet gekende 65+
• Verwarmingstoelage • Afgesloten dossiers • Huishouden van een 80+ met een niet gekende 65+
4.3. Procedure
Overzicht gekend – niet gekend
4.2. Steekproef In totaal waren er 1387 65-79 jarigen in het onderzoeksgebied. Na het aftrekken van de gekende huishoudens, bleven er nog 181 niet gekende alleenstaanden en 490 niet gekende samenwonenden over. Het was onmogelijk om deze allemaal te onderzoeken. Om die reden werd een steekproef genomen van de samenwonenden van Bellegem en Rollegem. Deze aantallen werden aangevuld met de onbekende samenwonende huishoudens. In Kooigem werden alle onbekende samenwonende huishoudens bezocht, omdat dit aantal laag was. In Bellegem waren er 288 en in Rollegem waren er 162 onbekende samenwonende huishoudens. Deze konden binnen het project niet allemaal bezocht worden. Vandaar dat er voor deze deelgemeenten een gestratificeerde steekproef werd genomen (zie bijlage 1 voor berekening). In totaal werden er 462 huisbezoeken afgelegd. Binnen de steekproef werden de oudste inwoners binnen de doelgroep bezocht. Het aantal voor de niet gekende alleenstaanden was vrij laag in vergelijking met de niet gekende samenwonenden. Uit vorig onderzoek (KU Leuven, 2012) bleek dat vooral de alleenstaanden de grootste kans hadden om in de armoede en het sociaal isolement terecht te komen (zie 3.1.1.). Vandaar werd geopteerd om alle niet gekende alleenstaanden te bezoeken. Voor Kooigem waren dit er 17, voor Bellegem 88 en voor Rollegem 76 (zie tabel hieronder). Alleenstaanden
Huishoudens
Totaal
Kooigem
17
40
57
Bellegem
88
180
268
Rollegem
76
61
137
Totaal
181
281
462
Tabel 2: Overzicht aantal per deelgemeente na de steekproef
10
Visite wilde de doelgroep bereiken door ‘proactief’ en ‘outreachend’ te werk te gaan (zie 3.2.1. en 3.2.2.). De individuen, waar het project zijn pijlen op richtte, werden op de hoogte gebracht met een persoonlijke brief. In die brief vermeldde Visite de inhoud van het project, de doelstelling van de huisbezoeken en verdere contactgegevens (zie bijlage 4). Een foto van de projectmedeweker, die de huisbezoeken zou afleggen, stond ook op de brief. Zo herkenden de inwoners de hulpverlener. Dit werd positief onthaald. Een week na het versturen van de brieven startten de huisbezoeken. 4.3.1. Huisbezoeken Er werd zonder afspraak, tussen 9u-11u en 13u30 en 16u30, aangebeld. Indien bleek dat er op een ongepast moment werd aangebeld, kon er een afspraak worden gemaakt om op een later moment terug te komen. De projectmedewerker liet in ieder geval een kaartje achter met zijn contactgegevens (zie bijlage 5). Niet geïnteresseerden werden bevraagd naar de reden hiervoor. 4.3.2. Interview Tijdens het huisbezoek nam de projectmedewerker semigestructureerde interviews af. Hierbij werd gebruik gemaakt van een vragenprotocol (zie bijlage 3). Een vragenprotocol bevat een lijst met uitgeschreven vragen die in spreektaal zijn opgesteld en dient als een soort van leidraad om tijdens het interview de cruciale onderwerpen aan bod te laten komen. Die cruciale onderwerpen zijn de financiën, zorg en veiligheid binnen de thuissituatie. Toch geeft het de respondent nog voldoende ruimte om zelf zijn verhaal te vertellen. Hierbij hangt veel af van de kwaliteiten van de interviewer. De voorbereide vragen zijn zo natuurlijk mogelijk opgesteld om het gesprek zo vlot mogelijk te laten verlopen. De interviewer was m.a.w. flexibel en speelde in op de aangehaalde zaken van de respondent. Alvorens het gesprek begon, vulde de respondent een drop off in. Deze drop off geeft een aantal achtergrondkenmerken zoals naam, telefoonnummer, burgerlijke staat, gezinssituatie enz. weer en dient als opstap naar het gesprek. Hierdoor kon de respondent zich als het ware in zijn rol als ‘ondervraagde’ inleven. (Mortelmans, 2007)
Tijdens het gesprek maakte de projectmedewerker aantekeningen van de belangrijkste zaken die werden aangehaald door de respondent. Daarvoor maakte hij gebruik van een checklist. Na het huisbezoek konden hier verdere aanvullingen op gemaakt worden. Kwam er uit het gesprek een specifieke hulpvraag naar boven, dan werd dit doorgegeven aan een specifieke hulpverlener en werd dit door hem/haar verder behandeld. Voorbeeld: Uit het gesprek komt naar boven dat de respondent al een tijdje minder mobiel is en hij/zij wenst hier hulp voor, dan wordt dit doorgegeven en verder behandeld door een ergotherapeut Voorbeeld: Heeft de respondent nood aan thuiszorg, dan neemt de woonzorgverlener verder contact op met de cliënt. Tijdens het huisbezoek ondertekende de cliënt een document die toestemming geeft gegevens op te vragen in de Kruispuntbank Sociale Zekerheid indien nodig (zie bijlage 6). Alle gegevens werden in het registratieprogramma ‘New Horizon’ gestopt. Hierdoor kon achteraf perfect gemeten worden hoeveel huisbezoeken er in totaal werden uitgevoerd en hoeveel specifieke hulpvragen naar boven kwamen. De resultaten van de huisbezoeken worden in het volgende hoofdstuk beschreven. Om een duidelijk beeld weer te geven van de resultaten wordt alles in tabellen gegoten. Deze kunt u in volgende hoofdstukken met bijhorende uitleg terugvinden.
11
5
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
ALLEENSTAANDEN Hulpvraag
Aantal
Subtotaal HH met een aanvraag
verwarmingstoelage
3
6
renovatiepremie
3
RESULTATEN KOOIGEM
ergo aan huis
2
sociaal telefoontarief
1
poetshulp
1
5.1. Cijfers
Totaal
Bereikt Niet geïnteresseerd Uitgebreid huisbezoek
Alleenstaanden
Samenwonend
Totaal huishoudens
17
40
57
17
38
55
1 (5,9%)
6 (15,8%)
7 (12,7%)
16 (94,1%)
32 (84,2%)
48 (87,3%)
Tabel 1. Overzicht huisbezoeken
6 (37,5%)
8 (25%)
14 (29,1%)
Tabel 2. Aantal huishoudens met aanvragen In totaal hadden 14 van de 55 huishoudens één of meerdere hulpvragen. Dit is 29,1% van het totaal aantal bereikte huishoudens. Deze hulpvragen worden hieronder omschreven. 5.1.2. Hulpvragen/aanvragen Deze worden onderverdeeld volgens de alleenstaande en de samenwonende huishoudens.
12
In totaal waren er 10 aanvragen/hulpvragen voor de alleenstaanden. Aanvragen voor een verwarmingstoelage komen het meest voor, gevolgd door de renovatiepremies en ergo aan huis. De overige aanvragen vindt u in de bovenstaande tabel. Deze 10 aanvragen zijn verspreid over 6 alleenstaande huishoudens. SAMENWONENDEN Hulpvraag
Voor Kooigem werd vooropgesteld om 57 huishoudens te bereiken. Twee huishoudens waren helemaal niet geïnterreseerd waardoor er 55 werden bereikt. Bij 48 vond er een uitgebreid gesprek plaats, wat 87,3% van het totaal aantal bereikte huishoudens is. Voor de alleenstaanden is dit 94,1% en voor de samenwonenden ligt dit minder, nl. 84,2%. Zeven huishoudens hadden geen interesse in het initiatief. Zij gaven aan nog geen zorg nodig te hebben of beweren de nodige hulpverlening al gevonden te hebben. Aantal HH met aanvragen
10
Tabel 3. Overzicht aantal hulpvragen
5.1.1. Huisbezoeken
Vooropgesteld
Tabel 4. Aantal HH met aanvraag
Aantal
Subtotaal HH met een aanvraag
verwarmingstoelage
2
8
klusjesdienst en tuinonderhoud: PWA, BND
2
parkeerkaart
2
hulp aan bejaarden
2
gezinshulp
1
poetshulp
1
info serviceflats
1
ergo aan huis
1
renovatiepremie
1
maaltijden aan huis
1
thuiszorgtoelage
1
gratis huisvuilzakken
1
inschrijven ouderenwoning
1
Totaal
17
Tabel 5. Overzicht aantal hulpvragen
13
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
Voor de samenwonenden waren er in totaal 17 aanvragen/hulpvragen. Aanvragen verwarmingstoelage, klusjesdienst en tuinonderhoud, parkeerkaart en hulp aan bejaarden komen bij deze groep het meest voor. De overige aanvragen komen telkens éénmalig voor. Deze 15 hulpvragen zijn verspreid over 8 samenwonende huishoudens.
5.1.4. Buurtnetwerk en buurtwinkel In totaal zouden 4 huishoudens gebruik maken van een winkel aan huis. Ten opzichte van het totaal aantal bereikte huishoudens is dit 12,7 % die gebruik zouden maken van een winkel aan huis.
5.1.3. Algemeen overzicht Aantal
In totaal zijn er 27 hulpvragen/aanvragen verspreid over 14 huishoudens. Totaal aantal hulpvragen
27
Tabel 6. Totaal aantal hulpvragen
Aantal Alleenstaanden
6
Samenwonenden
8
Totaal
14
Tabel 7. Aantal huishoudens De verhouding van het aantal huishoudens met één/meerdere aanvragen t.o.v. van het totaal aantal huishoudens waarbij een uitgebreid gesprek plaatsvond, leidt tot onderstaande resultaten . Voor de samenwonenden is dit percentage minder dan bij de alleenstaanden; 25 % tegenover 37,5 %. In totaal hadden 29,1 % van alle uitgebreid bezochte huishoudens één of meerdere aanvragen/hulpvragen.
Percentage Alleenstaanden
Alleenstaanden
2
Samenwonenden
2
Tabel 10. Aantal HH gebruik winkel aan huis
% HH buurtwinkel t.o.v. bereikte HH
12,70%
Tabel 11. Buurtwinkel Ten slotte volgden er 4 vragen over het buurtnetwerk, uit de verschillende huisbezoeken aan 48 huishoudens. Dit betekent dat er in 8,33% van de huisbezoeken een concrete vraag gesteld werd. Deze vragen resulteerden in één vastgelegd engagement als vrijwilliger. Verder werden er twee nieuwe contacten gelegd voor de werking van Seniorenacties Kortrijk-Zuid. Een laatste persoon werd doorverwezen naar de werking ‘Ingekaderd’.
37,50%
Samenwonenden
25%
Totaal
29,10%
Tabel 8. Procentueel aantal HH met aanvragen Ten slotte kan ook nog de verhouding gemaakt worden tussen het totaal aantal hulpvragen ten opzichte van het aantal uitgebreide huisbezoeken.
Totaal aanvragen
Totaal HB
27
48
Tabel 9. Verhouding aantal hulpvragen t.o.v. uitgebreide huisbezoeken
14
15
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
6
CONCLUSIE EN DISCUSSIE KOOIGEM
6.1. Huisbezoeken 55 huishoudens van de aanvankelijk 57 vooropgestelde huisbezoeken werden bereikt. 2 daarvan deden de deur niet open en 7 daarvan waren niet geïnteresseerd. De participatiegraad in Kooigem was hoog. (87,3%).
6.2. Hulpvragen Uit de 48 huisbezoeken die effectief werden bereikt, zijn er 27 hulpvragen naar boven gekomen. De opsplitsing werd gemaakt tussen hulpvragen/aanvragen voor de alleenstaanden en de samenwonenden. Voor beide groepen behoort de aanvraag voor een verwarmingstoelage bij de meest aangevraagde. Bij de alleenstaanden gevolgd door hulpvragen rond de renovatiepremie en ergo aan huis; bij de samenwonenden gevolgd door aanvragen voor klusjesdienst of tuinonderhoud (PWA, BND), aanvragen voor een parkeerkaart en aanvragen voor tegemoetkoming hulp aan bejaarden. Vijf huishoudens vroegen een verwarmingstoelage aan. Diegene die dit aanvroegen, wisten niet dat ze daar recht op hadden. Ook niet waar en hoe men die kon aanvragen. Daarnaast wilden drie huishoudens meer informatie over renovatiepremies of verbeteringspremies. De woningen van deze drie huishoudens zijn minder goed geïsoleerd of sterk verouderd: ramen met enkel glas, verouderde en onveilige elektriciteitsleidingen, vocht in de muren etc. Uit de huisbezoeken kwam naar boven dat een veroudering van de woningen in Kooigem al enkele
16
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
jaren een knelpunt is. De woningen worden door deze veroudering steeds onveiliger en minder praktisch voor de doelgroep. Hierdoor wordt het minder evident om lang thuis te blijven wonen. Tenslotte waren er nog een aantal andere, diverse hulpvragen, nl. een aanvraag poetsdienst, informatie over serviceflats, informatie en een aanvraag voor hulpmiddelen in huis, aanvraag sociaal telefoontarief, gezinshulp, hulpvraag maaltijden aan huis, aanvraag thuiszorgtoelage, gratis huisvuilzakken enz.
6.3. Type huishouden De doelgroep werd onderverdeeld in alleenstaanden en samenwonenden. Van de 27 hulpvragen werden er 10 hulpvragen gesteld door alleenstaande huishoudens en 17 hulpvragen door samenwonende huishoudens. De verhouding van het aantal huishoudens met één/meerdere aanvragen ten opzichte van het totaal aantal huishoudens waarbij een uitgebreid gesprek plaatsvond is 25% bij de samenwonenden, wat iets minder is dan bij de alleenstaanden, nl. 25 % tegenover 37,5 %. In totaal hadden 29,1 % van alle uitgebreid bezochte huishoudens één of meerdere aanvragen/hulpvragen.
6.4. Buurtnetwerk & buurtwinkel Een viertal individuen staan open om deel te nemen aan activiteiten of de vrijwilligerswerking. Het participatieve aspect van het project lijkt voor Kooigem geslaagd door deze 4 deelnemers.
Twaalf procent van de huishoudens zouden tot op heden gebruik maken van een buurtwinkel aan huis. Dit is niet overdreven hoog. Als reden geven de meesten aan dat ze zich ver moeten verplaatsen om een warenhuis te vinden en voelen ze zich niet meer in staat die verplaatsing te doen. Ook de bushalte staat ver van het centrum. De overige zouden geen gebruik maken van een winkel aan huis. Deze zijn nog in staat de verplaatsing te maken en zien die verplaatsing als een mogelijkheid om er nog eens tussenuit te zijn. Ze vinden het wel een mooi initiatief en zouden er in de toekomst misschien gebruik van maken.
6.5. Kanttekeningen Naast de bovenstaande hulpvragen hadden huishoudens ook nog enkele losse opmerkingen:
bepaalde
- Enkele huishoudens gaven aan dat ze meer politie op straat willen zien. Ze vinden dat er meer gepatrouilleerd mag worden. Men voelt zich soms onveilig en ter preventie van inbraken en dergelijke zou men meer patrouille willen. Om deze onveiligheidsgevoelens te proberen weg te werken, hield de wijkagent op een contactnamiddag in Kooigem een presentatie met tips om preventief inbraken te voorkomen. - Er is geen bankinstelling in Kooigem. Enkele huishoudens vinden dit een groot tekort. Ze moeten naar de buurgemeenten om betalingen te doen of hun pensioen te ontvangen. Voor velen is het moeilijk deze verplaatsing zelfstandig te doen. Sommigen laten hun betalingen of geldafhalingen doen door familie of kennissen. - Er is geen apotheker in Kooigem. Mensen moeten voor een apotheker naar een buurgemeente. Voor oudere personen die minder mobiel zijn en vaak medicatie nodig hebben, is dit een probleem. Wel is er een apotheker uit de naburige gemeente, die de medicatie aan huis levert. Maar dit is slechts voor een deel van de inwoners een oplossing.
- De gasleidingen lopen niet door gans Kooigem. Eén enkel huishouden zou graag overschakelen naar een gasleverancier i.p.v. mazout maar er loopt geen gasleiding in de straat. Ze kunnen een aanvraag indienen om de gasleiding te laten doortrekken naar hun woning, maar dit moeten ze zelf financieren, wat zeer duur is. De resultaten van Kooigem werden voorgesteld aan andere organisaties en intermediairen tijdens een overlegmoment. Op basis van de input van de intermediairen werd er gewerkt rond 3 thema’s. Hieronder een samenvatting van de relevantste opmerkingen: 1. Bekendmaking diensten - Inventaris of in kaart brengen van alle diensten die aan huis werken. Dit moet bekend gemaakt worden aan de inwoners. Herhaling is hierbij belangrijk. - Opnieuw een zitdag/spreekuur in Kooigem. - Over het algemeen nood aan een vast contactpunt. - Een vrijwilligerspunt dat fulltime bereikbaar is, dat iedere inwoner kan bereiken als men vragen heeft. 2. Digitalisering - Vorming en opleiding. - Bekendmaking van diensten die al bestaan: gratis Wi-Fi, computerassistentie. 3. Wonen/huisvesting - Informatiegids over hulpmiddelen en huisvestingspremies. - Knelpunt: zien ze het wel nog zitten om verbouwingen uit te voeren op die leeftijd? Tot slot nog benadrukken dat de aangehaalde hulpvragen vrij divers van aard zijn. Dit benadrukt de uniciteit van Kooigem.
17
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
7
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
7.1.2. Hulpvragen/Aanvragen Deze worden onderverdeeld volgens de alleenstaande en de samenwonende huishoudens. ALLEENSTAANDEN
RESULTATEN BELLEGEM
Aantal
Subtotaal huishoudens met een aanvraag
Parkeerkaart
Aanvragen
10
28
Ergo aan huis
10
7.1. Cijfers
Info woonmogelijkheden (incl. inschrijvingen)
6
Thuiszorgtoelage
5
7.1.1. Huisbezoeken
Tegemoetkoming hulp aan bejaarden (thab)
4
Verwarmingstoelage
4
Verhoogde tegemoetkoming
2
Sociaal telefoontarief
2
Aanvraag poetshulp
2
Aanvraag klusjesdienst
2
Vermindering kabel
1
Aanvraag huisvuilzakken wegens incontinentie
1
PAS
1
Vermindering onroerende voorheffing
1
Inschrijving groene stroom
1
Alleenstaand
Samenwonend
Totaal huishoudens
Vooropgesteld
85
183
268
Bereikt
88
183
271
Niet geïnteresseerd
11 (12,5%)
45 (24,6%)
56 (20,7%)
Uitgebreid huisbezoek (%)
77 (87,5%)
138 (75,4%)
215 (79,3 %)
Tabel 12. Overzicht huisbezoeken Voor Bellegem was de vooropgestelde uitdaging om 268 huishoudens te bereiken. Deze doelstelling werd bereikt, want er werden 3 extra huishoudens bereikt. Bij 215 huishoudens vond er een uitgebreid gesprek plaats, wat 79,3 % is van het totaal aantal bereikte huishoudens. Voor de alleenstaande huishoudens is dit 87,5 %. Voor de samenwonende huishoudens ligt dit aantal iets lager, nl. 75,4 %. 56 huishoudens ofwel 20,70 % hadden geen interesse in het initiatief. Net zoals in Kooigem had men geen zorg nodig of vonden ze de weg al naar hulpverlening. Aantal HH met aanvragen
28 (36,36%)
11 (7,9%)
39 (18,13%)
Tabel 13. Aantal HH met aanvragen 28 alleenstaande huishoudens hadden één of meerdere aanvragen of hulpvragen. Voor de samenwonenden was dit aantal minder, nl. 11 huishoudens. Deze aanvragen/hulpvragen worden hieronder omschreven.
Surplus
1
2
Totaal
53
Tabel 14. Overzicht aantal hulpvragen In totaal waren er 53 aanvragen/hulpvragen voor de alleenstaanden. Zoals u in de tabel hierboven kan zien komen de aanvragen voor een parkeerkaart en de aanvragen voor ergo aan huis het meest voor. Onder ergo aan huis worden aanvragen voor een rolstoel, een rollator, bed –en badhulpmiddelen, info en het aanvragen van aanpassingspremies, enz. verstaan. Ergo aan huis wordt gezien als een overkoepelende term die meerdere aspecten bevat. 6 van de 53 aanvragen waren gericht naar informatie rond de verschillende woonmogelijkheden voor ouderen. De overige aanvragen vindt u verder in tabel 14. Deze 53 aanvragen/hulpvragen zijn verspreid over 28 alleenstaande huishoudens.
2
18
Tabel 15. HH met aanvragen
Surplus is het participatiefonds voor vrije tijd
19
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
SAMENWONENDEN Aanvragen
De verhouding van het aantal huishoudens met één/meerdere aanvragen ten opzichte van het totaal aantal huishoudens waarbij een uitgebreid gesprek plaatsvond, leidt tot volgende resultaten (zie tabel 19). Voor de samenwonenden is dit percentage een stuk minder in vergelijking met de alleenstaanden, nl. 7,9 % tegenover 36,3 %. In totaal hadden 18,10 % van alle uitgebreid bezochte huishoudens één of meerdere aanvragen/hulpvragen.
Aantal
Subtotaal huishoudens met aanvraag
Ergo aan huis
6
11
Parkeerkaart
4
Tegemoetkoming hulp aan bejaarden (thab)
4
Thuiszorgtoelage
4
Alleenstaanden
36,30%
Verwarmingstoelage
2
Samenwonenden
7,90%
Poetsdienst
2
Totaal
18,10%
Aanvraag huisvuilzakken, wegens incontinentie
1
Aanvraag thuisverpleging
1
Vlaamse zorgverzekering
1
Totaal aanvragen
Totaal HB
Zorgverzekering
1
82
215
Sociaal telefoontarief
1
IGO
1
Info woonmogelijkheden
1
Totaal
Tabel 17. Aantal HH met aanvragen
Percentage
Tabel 19. Procentueel aantal HH met aanvragen
Tabel 20. Verhouding aantal hulpvragen t.o.v. uitgebreide huisbezoeken Ten slotte kan ook nog de verhouding gemaakt worden tussen het totaal aantal hulpvragen ten opzichte van het aantal uitgebreide huisbezoeken (tabel 20).
29
Tabel 16. Overzicht aantal hulpvragen
7.1.4. Buurtwinkel en buurtnetwerk
Voor de samenwonenden waren er in totaal 29 aanvragen/hulpvragen. De meeste hiervan zijn ook aanvragen voor ergo aan huis. Bij de samenwonenden komen de aanvragen voor parkeerkaarten en de aanvragen gelinkt aan de woonzorg zoals de tegemoetkoming hulp aan bejaarden, de thuiszorgtoelages en de verwarmingstoelages ook veel voor. Deze 29 aanvragen/hulpvragen zijn verspreid over 11 samenwonende huishoudens. 7.1.3. Algemeen overzicht
In totaal zouden 12 huishoudens gebruik maken van een winkel aan huis, waarvan 4 alleenstaanden en 8 samenwonende huishoudens. Aantal Alleenstaanden
4
Samenwonenden
8
Tabel 21. Aantal HH gebruik winkel aan huis In totaal zijn er 82 aanvragen/hulpvragen verspreid over 39 huishoudens. Totaal aantal aanvragen
82
Aantal Alleenstaanden
28
Samenwonenden
11
Totaal
39
Ten opzichte van het totaal aantal bereikte huishoudens is dit 5,5 % die gebruik zou maken van een winkel aan huis. % HH buurtwinkel t.o.v. bereikte HH
5,50%
Tabel 22.
Tabel 18. Aantal hulpvragen per type HH
20
21
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
In Bellegem werden er uit de verschillende huisbezoeken 8 vragen gefilterd die te maken hadden met het buurtnetwerk. Op het geheel van 215 bezochte huisbezoeken, betekent dit 3.72%. Over het activiteitenaanbod werden drie rechtstreekse vragen gesteld. Deze resulteerden in één concrete deelname aan de contactnamiddag te Bellegem. Verder werd ook één engagement als vrijwilliger vanuit Bellegem genoteerd. De resterende vragen kaderden rond ‘Het Boekske’.3 Hier werd verwezen naar de verschillende verdeelpunten binnen Bellegem en de mogelijkheid tot het nemen van een abonnement.
8
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
CONCLUSIE EN DISCUSSIE BELLEGEM Bellegem is de grootste deelgemeente van de drie deelgemeenten die deel uitmaken van het project. Het heeft een bevolkingscijfer van 3795 inwoners. Daarvan zijn er 550 personen tussen de 65 en 79 jaar.
8.1. Huisbezoeken Er werd vooropgesteld om 268 huishoudens te bereiken. Het project deed zelfs beter en slaagde erin 3 huishoudens meer te bereiken, namelijk 271. Bij 215 huishoudens heeft er een uitgebreid gesprek plaats gevonden. Dit is een kleine 80 %. Ongeveer 20 % had geen interesse in een huisbezoek. Een check up van hun situatie was dus niet mogelijk. Tegelijkertijd betekent dit dat er zo’n 85% van het totaal aantal personen tussen de 65 en 79 jaar in Bellegem bereikt werd. Gezien het grote bereik, kan er geconcludeerd worden dat de gehanteerde methodiek ook voor Bellegem effectief is. Er zijn 39 huishoudens (62,9%) die één of meerdere aanvragen/hulpvragen hebben.
Voor de samenwonende huishoudens waren er 29 aanvragen/ hulpvragen. Met 6 aanvragen is ook hier ergo aan huis de meest voorkomende, gevolgd door elk 4 aanvragen voor een parkeerkaart, een tegemoetkoming hulp aan bejaarden en een thuiszorgtoelage. Verder waren er nog enkele aanvragen die éénmalig werden gesteld. Deze 29 aanvragen werden verspreid over 11 huishoudens die 1 of meerdere aanvragen deden.
8.2. Hulpvragen
8.3. Type huishouden
In totaal waren er 82 aanvragen verspreid over 39 huishoudens. Deze 39 huishoudens met één/meerdere aanvragen is 18,10 % van het totaal aantal uitgebreide huisbezoeken. Procentueel gezien zijn er een stuk minder aanvragen bij de samenwonenden dan bij de alleenstaanden. 36,3 % van de bereikte alleenstaande huishoudens had één of meerdere aanvragen/hulpvragen, voor de samenwonende is dit 7,9%. Dit is een opvallend verschil.
Het type huishouden blijkt een invloed te hebben. Bij de alleenstaanden had 36,30 % van het totaal aantal uitgebreide huisbezoeken één of meerdere aanvragen. Dit is 5 keer meer dan bij de samenwonenden. Daarnaast ligt het percentage niet geïnteresseerden bij de samenwonenden iets hoger in vergelijking met de alleenstaanden, namelijk 24,6% tegenover 12,5%.
Voor de alleenstaanden waren er 53 aanvragen. Bij deze huishoudens zijn de parkeerkaart en de aanvragen voor ergo aan huis de meest voorkomende, nl. elk 10. Vragen over de bestaande woonmogelijkheden en de financiële aanvragen gelinkt aan de woonzorg zoals thuiszorgtoelages, tegemoetkoming hulp aan bejaarden, verwarmingstoelages, verhoogde tegemoetkomingen
22
en sociaal telefoontarief scoorden goed. Daarnaast kwamen nog enkele éénmalige aanvragen voor. Deze 53 aanvragen waren verspreid over 28 alleenstaande huishoudens die 1 of meerdere aanvragen hadden.
8.4. Buurtwinkel en Buurtnetwerk/ Participatie In Bellegem zouden 12 huishoudens, waarvan 4 alleenstaande en 8 samenwonende huishoudens, gebruik maken van een winkel aan huis, mocht die bestaan. Dit is 5,5 % van het totaal aantal bereikte huishoudens. Dit is heel weinig. Daarnaast hangt het
23
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
van nog enkele randvoorwaarden af of men er effectief gebruik zou van maken, zoals bv. de kostprijs, het merk van voedselwaren enz. Veel hangt van de persoonlijke voorkeur af. Bovendien zijn er in Bellegem vele straten of buurten waarvan de bewoners goed samenhangen. Zo komt het vaak voor dat één iemand voor een aantal minder mobiele buurtbewoners boodschappen doet. Ze kunnen op elkaar rekenen, de solidariteit is in bepaalde buurten groot (bv. Volksberg, Mandenmakersstraat, …). Hieruit blijkt dat een eventuele opstart hiervan overbodig zou zijn voor Bellegem. I.v.m. het buurtnetwerk en het participatieve aspect waren er 8 vragen. Deze resulteerden in één concrete deelname aan de contactnamiddag te Bellegem. Er was ook één engagement als vrijwilliger vanuit Bellegem. De resterende vragen kaderden rond ‘Het Boekske’. Hier werd verwezen naar de verschillende verdeelpunten binnen Bellegem en de mogelijkheid tot het nemen van een abonnement.
8.5. Kanttekeningen Naast de hierboven vernoemde cijfers en hulpvragen, hadden bepaalde huishoudens nog enkele opmerkingen: - Meerdere huishoudens vinden het een tekortkoming dat er geen mutualiteit en PostPunt is in Bellegem. Dit is een bevestiging van het feit dat de gemeentelijke dienstverlening/ hulpverlening wegtrekt uit de randgemeenten en zich gaat vestigen of zich gaat centraliseren in het centrum van Kortrijk.
- I.v.m. het PostPunt werd nagegaan of de mogelijkheid bestond om een Postpunt in Bellegem te vestigen. Hiervoor werd de krantenwinkel in de Bellegemsestraat gecontacteerd. Zij stonden hiervoor open maar door wettelijke bepalingen van bpost is dit niet mogelijk. Er is een PostPunt in Rollegem en binnen een straal van 5 kilometer mag er geen ander PostPunt zijn. Dus de inwoners van Bellegem moeten naar Rollegem of Marke om een PostPunt of postkantoor te bereiken. Voor de minder mobiele inwoner is dit niet altijd evident. - Vaak voelt men zich onveilig. Dit komt door de grote inbrakenplaag en de veelvoorkomende grenscriminaliteit in de zuidelijke rand van Kortrijk. Dit probleem is al een tijdje gekend en vanuit de stad zijn hiervoor al enkele initiatieven uitgewerkt, bv. ‘tips voor een veilige thuis’ door gemeenschapswacht, meer patrouilles, … Dit werd op een contactnamiddag in Bellegem toegelicht door de wijkagent van Bellegem. Er was ook sprake dat men vaak niet weet dat wie de wijkagent is en op welke manier te bereiken. Vroeger verplaatste de wijkagent zich met de fiets en was hij makkelijk aanspreekbaar ipv met de brommer de dag van vandaag. Met deze voorstelling op elke contactnamiddag was deze bekendmaking een doel.Daarnaast weet men vaak niet op welke manier de wijkagent te bereiken. Vroeger was de wijkagent met de fiets en was die makkelijker aanspreekbaar i.p.v. met de brommer vandaag.
9
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
RESULTATEN ROLLEGEM 9.1. Cijfers 9.1.1. Huisbezoeken Alleenstaand
Samenwonend
Totaal huishoudens
Vooropgesteld
73
61
134
Bereikt
71
64
135
Niet geïnteresseerd
22 (30,99%)
16 (25%)
38 (28,15%)
Uitgebreid huisbezoek (%)
49 (69,01%)
48 (75%)
97 (71,85%)
Tabel 24. Overzicht huisbezoeken Voor Rollegem was de vooropgestelde uitdaging om 134 huishoudens te bezoeken. Er werd 1 huishouden meer bereikt. Bij 97 huishoudens vond er een uitgebreid gesprek plaats wat gelijk is aan 71,85% van het totaal aantal bereikte huishoudens. Voor de alleenstaande huishoudens is dit 69 %. Voor de samenwonende huishoudens ligt dit aantal iets hoger, nl. 75 %.
Aantal HH met aanvragen
9 (18,37%)
8 (16,67%)
17 (17,53%)
Tabel 25. Aantal HH met aanvragen 17 van de 135 huishoudens hadden één of meerdere aanvragen of hulpvragen; 9 voor de alleenstaanden en 8 voor de samenwonenden (tabel 26 + 27). 9.1.2. Hulpvragen/aanvragen Hieronder het onderscheid tussen de alleenstaanden en de samenwonenden.
24
25
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
ALLEENSTAANDEN
Totaal aantal aanvragen
Aanvragen/hulpvragen
Aantal
Subtotaal huishoudens met een aanvraag
Nagaan verhoogde tegemoetkoming
4
9
Sociaal telefoontarief
2
Huisvuilzakken
1
Sociaal tarief elektriciteit/gas
1
Thuiszorgtoelage
1
Verwarmingstoelage
1
Totaal
20
Aantal Alleenstaanden
9
Samenwonenden
8
Totaal
17
Tabel 28. Aantal hulpvragen per type huishouden De verhouding van het aantal huishoudens met één/meerdere aanvragen ten opzichte van het totaal aantal huishoudens waarbij een uitgebreid gesprek plaatsvond, leidt tot de volgende resultaten (zie tabel 29). Dit percentage is voor de alleenstaanden en de samenwonenden ongeveer gelijk, 18.37% tegenover 16.67%. In totaal werden 17,53% van alle uitgebreide huisbezoeken geholpen met één of meerdere hulpvragen/aanvragen.
10
Tabel 26. Overzicht aantal hulpvragen Percentage In totaal zijn er 10 aanvragen/hulpvragen voor de alleenstaanden. Opvallend is dat de meeste hulpvragen voor de alleenstaanden gingen over de verhoogde tegemoetkoming. Daarnaast waren er nog twee aanvragen voor sociaal telefoontarief, aanvraag huisvuilzakken, aanvraag sociaal tarief elektriciteit/gas, een aanvraag voor thuiszorgtoelage en een aanvraag voor een verwarmingstoelage. Deze hulpvragen zijn verspreid over 9 huishoudens.
18,37%
Samenwonenden
16,67%
Totaal
17,53%
Tabel 29. Procentueel aantal HH met aanvragen Ten slotte kan ook nog de verhouding gemaakt worden tussen het totaal aantal hulpvragen ten opzichte van het aantal uitgebreide huisbezoeken.
SAMENWONENDEN Aanvragen/hulpvragen
Aantal
Subtotaal huishoudens met een aanvraag
Parkeerkaart
6
8
PAS
1
Maaltijden aan huis
1
Zorgverzekering
1
Ergo aan huis
1
Totaal
10
Tabel 27. Overzicht aan hulpvragen Ook voor de samenwonende huishoudens zijn er 10 aanvragen/hulpvragen. Een aanvraag parkeerkaart is hier duidelijk de meest voorkomende. Ook een aanvraag voor een PAS, maaltijden aan huis, zorgverzekering en ergo aan huis kwamen voor. Deze zijn verspreid over 8 huishoudens. 9.1.3. Algemeen overzicht In totaal zijn er 20 aanvragen/hulpvragen verspreid over 17 huishoudens
26
Alleenstaanden
Totaal aanvragen
Totaal HB
Verhouding in %
20
97
20,62%
Tabel 30. Verhouding aantal hulpvragen t.o.v. uitgebreide huisbezoeken 9.1.4 Buurtwinkel en buurtnetwerk Niemand van de bezochte huishoudens zou gebruik maken van een winkel aan huis. In Rollegem zijn er meerdere winkels ter beschikking en blijkbaar kunnen de bezochte huishoudens makkelijk de verplaatsing maken of kunnen ze rekenen op iemand die boodschappen doet. Twee personen hebben interesse in vrijwilligerswerk en hebben ondertussen al kennis gemaakt met de vrijwilligerswerking van het LDC. I.v.m. het buurtnetwerk waren er 5 vragen op een geheel van 97 gevoerde huisbezoeken. Dit betekent 5.15%. Eén engagement als vrijwilliger werd opgenomen. Drie personen zijn geïnteresseerd in vrijwilligerswerk, maar zijn nu niet in staat, om dit engagement op te nemen. De laatste vraag handelde over het aanbod van computercursussen binnen de LDC.
27
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
10
CONCLUSIE EN DISCUSSIE ROLLEGEM
10.1. Huisbezoeken 134 huishoudens waren vooropgesteld; er werd één huishouden meer bereikt dan voorzien. Bij 97 huishoudens heeft er een uitgebreid gesprek plaatsgevonden, ruim 71 %. 28,15% was niet geïnteresseerd in een huisbezoek. Ook voor Rollegem blijkt de gehanteerde methodiek effectief te zijn.
10.2. Hulpvragen/aanvragen Voor Rollegem zijn er op tot heden 20 hulpvragen verspreid over 17 huishoudens. Deze huishoudens zijn 17,53% van het totaal aantal uitgebreide huisbezoeken. De hulpvragen zijn gelijk verdeeld over de alleenstaanden en de samenwonenden; elk 10. De soorten hulpvragen variëren sterk bij beide groepen. Bij de alleenstaanden hadden veel mensen vraag naar hun verhoogde tegemoetkoming. Ze vroegen zich af of ze er werkelijk geen recht
op hebben ondanks hun, volgens henzelf, lager inkomen. Dit werd telkens nagegaan door de woonzorgverlener. In geen enkel geval hadden ze er recht op. De achterliggende reden hiervoor kan de aanwezigheid van de mutualiteit in Rollegem zijn. Bij de samenwonenden was er geen vraag naar. Bij deze groep kwam de parkeerkaart het meest naar voor.
11
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
ALGEMEEN BESLUIT 11.1. Resultaten 3 deelgemeenten samen In onderstaande tabellen vindt u de gegevens van de 3 deelgemeenten samen. 461 huishoudens werden bereikt. Bij een kleine 80% van die huishoudens vond een uitgebreid huisbezoek plaats. Dit wil zeggen dat er over de drie deelgemeenten heen, 20% van de bereikte huishoudens niet geïnteresseerd waren in het project. Daarnaast had 20% van alle uitgebreid bezochte huishoudens één of meerdere hulpvragen.
10.3. Type huishouden In Rollegem blijkt het type huishouden niet echt een invloed te hebben. Het aantal, dat één of meerdere hulpvragen had, is zo goed als gelijk bij de alleenstaanden en de samenwonenden. Er is wel een licht verschil bij de niet geïnteresseerden. Bij de alleenstaanden is dit 30%, bij de samenwonenden 25%. Opvallend is ook dat de soort hulpvragen/aanvragen sterk verschillen bij beide groepen.
Alleenstaanden
Samenwonend
Totaal huishoudens
Vooropgesteld
175
284
459
Bereikt
176
285
461
Niet geïnteresseerd
34(19,32%)
67(23,51%)
101(21,91%)
Uitgebreid huisbezoek
142(80,68)
218(66,49%)
360(78,09%)
Alleenstaanden
Samenwonend
Totaal huishoudens
43(30,28%)
27 (12,39%)
70(19,44%)
Tabel 31. Overzicht huisbezoeken
Aantal HH met aanvragen
Tabel 32. Overzicht aantal huishoudens met aanvragen
Totaal aanvragen
Verhouding in %
129
35,83%
Tabel 33.
28
29
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
11.2. Vergelijking tussen Kooigem, Bellegem en Rollegem Hele grote, opvallende verschillen tussen de drie plattelandsgemeenten zijn er niet. Het grootste aantal niet geïnteresseerden was op te merken in Rollegem nl. 28,15% ten opzichte van 12,7% voor Kooigem en 20,7% voor Bellegem. Deze niet geïnteresseerden beweerden geen hulp nodig te hebben of de weg naar de hulpverlening al gevonden te hebben. Kooigem heeft het hoogste percentage huishoudens met aanvragen/hulpvragen ten opzichte van het totaal aantal bereikte huishoudens: 29,1 % ten opzichte van 18,1% voor Bellegem en 17,53% voor Rollegem. Daarnaast heeft Kooigem ook de grootste verhouding tussen het totaal aantal hulpvragen/aanvragen ten opzichte van het aantal uitgebreide huisbezoeken, nl. 45,40% ten opzichte van 38,13% voor Bellegem en 20,62% voor Rollegem. In Rollegem zijn de inwoners het minst vragend. Dit kan te maken hebben met de fysieke aanwezigheid van de mutualiteit in de gemeente waardoor de burger makkelijker de weg vindt naar hulpverlening en bijhorende premies en tegemoetkomingen. De inwoners van Kooigem blijken procentueel het meest vragend te zijn naar dienst –of hulpverlening. Een reden hiervoor kan zijn dat Kooigem het verst gelegen is van de dienstverlening. In Bellegem is er nog wekelijks een OIP-moment, in Kooigem en Rollegem niet. De fysieke aanwezigheid van de dienstverlening speelt hier hoogstwaarschijnlijk een belangrijke rol. Toch kan er anderzijds ook opgemerkt worden dat vele huishoudens die in de nabije omgeving van het buurthuis wonen (maar ook verder van het centrum wonende burgers) niet weten dat het buurthuis bestaat en waarvoor precies men daar terecht kan. Een outreachende manier van werken, zoals binnen dit project, kan deze tekortkomingen wegwerken. Het type huishouden, alleenstaand of samenwonend, blijkt voor Kooigem en Bellegem een invloed te hebben. In Kooigem hebben de samenwonenden procentueel gezien minder hulpvragen/aanvragen. Ook het aantal niet geïnteresseerden is bij deze groep 3 keer groter. In Bellegem is het aantal hulpvragen bij de alleenstaanden 5 keer groter in vergelijking met de samenwonenden. Het aantal niet geïnteresseerden is dubbel zo groot bij de samenwonenden. Voor Rollegem is dit verschil
30
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
eerder beperkt. Wel wordt er een klein verschil opgemerkt bij de niet geïnteresseerden; deze is iets groter bij de alleenstaanden dan bij de samenwonenden. De stelling uit de theorie klopt ; alleenstaanden blijken kwetsbaarder te zijn en meer hulp of zorg nodig te hebben in vergelijking met de samenwonenden. Deze samenwonende huishoudens kunnen eventueel nog rekenen op hun partner/familielid die bij hen inwoont.
11.3. Opmerkingen Daarnaast zijn bovenstaande cijfers de huidige cijfers. Er moet rekening gehouden worden met het proactieve aspect van de methodiek. In de (nabije) toekomst zouden de cijfers nog sterk kunnen stijgen. Het merendeel van de huishoudens die bereikt werden, heeft vandaag nog geen hulp- of dienstverlening nodig maar kunnen dit in de toekomst wel nodig hebben. Wanneer tijdens de huisbezoeken de vraag gesteld werd of zij weten waar ze terecht kunnen indien zij thuiszorg nodig zouden hebben, werd dit door velen negatief beantwoord. Na het huisbezoek met bijhorende inlichtingen, werd de weg gemakkelijker gevonden. Er zijn namelijk meerdere huishoudens die, na het eerste huisbezoek zonder hulpvraag, contact opnamen voor meer info of hulpverlening. Daarnaast gaven de bezochte huishoudens aan heel tevreden te zijn dat ze nu weten welke premies en tegemoetkomingen er bestaan, eens ze hulp nodig zouden hebben. Velen hadden hier nog totaal geen weet van. Bovendien kan er nog opgemerkt worden dat veel mensen aanhaalden dat ze zich in een “overgangsfase” bevinden. Enerzijds voelen ze zich minder fit worden, kunnen ze minder aan en krijgen ze het lastiger om zelf voor alles in te staan. Anderzijds zijn ze nog te fit om thuiszorgdiensten in te schakelen. Vooral deze huishoudens waren heel tevreden met de gekregen info tijdens het huisbezoek. Het gaf hen een veilig gevoel te weten wat er bestaat en te weten waar men terecht kan. Uit dit onderzoek kan afgeleid worden dat een sociaal netwerk van groot belang is. De mensen die momenteel nog geen thuiszorgdiensten nodig hebben, kunnen meestal nog rekenen op partner, familie, kennissen of vrienden. Mantelzorg en ‘warme
buurten’ zijn thema’s waarop de aandacht moet blijven gevestigd worden!
11.4. Aanbevelingen 11.4.1. Uitbreiding outreachend en proactief werken Het concept van outreachend en proactief werken kan een grote meerwaarde bieden voor iedere dienst binnen OCMW Kortrijk. Meer dan één op de vijf bereikte huishoudens hadden één of meerdere hulpvragen/aanvragen. Indien het project hen niet proactief bereikt had, zouden hun hulpvragen of aanvragen nog steeds niet behandeld zijn. Grotendeels was dit uit onwetendheid, uit schroom, ‘trokken ze hun plan nog’ of vond men de weg niet naar een laagdrempelige hulpverlening. Het is een vorm van bekendmaking en sensibilisering. In het kader van preventieve armoedebestrijding en consumentenbescherming is deze methodiek effectief. De methodiek kan de overheidsdiensten doen reflecteren of ze wel efficiënt aan hun opdrachten voldoen en houdt hen tegelijkertijd een spiegel voor. 11.4.2. Vrijwilligerswerking De huidige werking van Visite werd getest in samenwerking met vrijwilligers. Waarom met vrijwilligers? In de huidige situatie bezoekt de professionele hulpverlener ieder huishouden met de bedoeling een screening te maken van de thuissituatie rekening houdend met de 3 thema’s, zorg, veiligheid, financiën. In vele situaties is er geen concrete hulpvraag of probleemsituatie. Dan wordt er enkel meegedeeld hoe en waarvoor ze het OCMW kunnen bereiken en welke premies en diensten er bestaan, kortom een bekendmaking van de dienstverlening. Het is een vorm van reclame en het is tegelijkertijd ook ’klantenbinding’. In het kader van efficiënt werken kunnen deze zaken overgenomen worden door vrijwilligers. Daarnaast heeft het ook voor de vrijwilliger een meerwaarde. Het is een vorm van tijdsbesteding en de vrijwilliger voelt zich waardevol.
Test De samenwerking met vrijwilligers werd ‘geproeftuind’ vanuit SAKZ. De bedoeling is dat de vrijwilligers een screening maken van de bestaande thuissituatie. Indien er geen hulpvraag is, is het belangrijk dat ze aangeven hoe en waarvoor ze het LDC kunnen bereiken en (indien mogelijk) welke premies en diensten er bestaan waarop ze beroep kunnen doen. De nodige informatie (folder ‘voordelen en tegemoetkomingen’ en ‘wegwijs in de thuiszorg’) wordt afgegeven. Is er een probleem/hulpvraag, dan geven zij dit dossier door aan de professionele hulpverlener. De woonzorgverlener gaat dan ter plaatse en gaat na waarmee hij de persoon in kwestie kan helpen. De professionele hulpverlener heeft hierdoor meer ruimte en tijd om de situatie goed te onderzoeken en om niets over het hoofd te zien. Binnen het project Visite werd dit getest met één vrijwilliger. De vrijwilliger werd hierbij begeleid en kreeg een interne opleiding. Bij de eerste huisbezoeken die ze uitvoerde werd ze nog bijgestaan door een professionele hulpverlener. Na enkele huisbezoeken voerde ze de huisbezoeken zelfstandig uit. In totaal deed de vrijwilliger een dertigtal huisbezoeken. Deze huisbezoeken verliepen volgens de vrijwilliger vrij vlot. Ze geraakte makkelijk binnen voor een gesprek en er kwamen ook meerdere noden en behoeften naar boven. De vrijwilliger had hetzelfde bereik en hetzelfde aantal hulpvragen/ aanvragen. 11.4.3. Verderzetting In de huidige werking ligt de focus op drie thema’s: de zorg, de financiën en de veiligheid binnen de thuissituatie, gericht naar 65-plussers. De thema’s en de doelgroep werden bepaald omdat men uit cijfers van onderzoeken/studies opmerkte dat deze doelgroep op het platteland kwetsbaar is. Maar dit is maar één van de zoveel zwakkere doelgroepen binnen onze samenleving. Er zijn ongetwijfeld nog andere kwetsbare doelgroepen. Denk maar aan éénoudergezinnen, vluchtelingen of illegalen, werkloze jongeren enz. Door het ontstaan van nieuwe regeringen met bijhorende nieuwe wetgevingen en regelgevingen, door besparingsmaatregelen of door persoonlijke gebeurtenissen in hun leven, komen bepaalde bevolkingsgroepen (vaak ongewild) in de problemen. Vaak zijn zij te schroom om hiervoor hulp te zoeken of vinden zij de weg niet naar de hulpverlening. Vanuit
31
Duizend vragen, één adres Bel 1777 (gratis) • Mail
[email protected] www.kortrijk.be/1777 • app 1777 • aan de balie
32
33
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
deze gedachtegang kan de proactieve, outreachende werkwijze van Visite verdergezet worden naar andere doelgroepen (o.b.v. de leeftijd, klasse, geslacht enz.) of andere thema’s (werklozen, jongeren, alleenstaande, enz.), al dan niet met vrijwilligers. 11.4.4. Buurtwinkels aan huis en buurtnetwerk Uit de bevraging tijdens de huisbezoeken blijkt een opstart van een project ‘buurtwinkels@home’ overbodig te zijn. Het aantal geïnteresseerden om boodschappen aan huis te kunnen verkrijgen ligt vrij laag. Daarnaast hangt het van nog enkele randvoorwaarden af of men er effectief gebruik zal van maken, zoals bv. de kostprijs, het merk van voedsingswaren enz. Veel hangt van de persoonlijke voorkeur af. In Rollegem en Bellegem zijn er meerdere winkels gevestigd waardoor boodschappen aan huis overbodig blijkt te zijn. Bovendien zijn er in Bellegem vele straten of buurten met een sterk sociaal netwerk. Zo komt het vaak voor dat iemand voor een aantal minder mobiele buurtbewoners boodschappen doet. Ze kunnen op elkaar rekenen, de solidariteit is in bepaalde buurten groot (bv. Volksberg, Mandenmakersstraat, …). Op een geheel van 360 huisbezoeken, waar er een uitgebreid gesprek plaatsvond, zijn er 17 vragen gesteld in het kader van het ‘buurtnetwerk’. Dit betekent dat er in 4,72% van de gevallen een getoonde interesse was, richting vrijwilligerswerk, activiteitenaanbod, … Drie engagementen als vrijwilliger werden opgenomen. Nog eens vier personen toonden interesse om vrijwilligerswerk te doen, maar kunnen dit op heden niet realiseren, door eerdere engagementen. Zes van de zeventien vragen gingen over het activiteitenaanbod (Het Boekske, computercursussen, contactnamiddag, …). Eén iemand werd doorverwezen naar de werking ‘Ingekaderd’ van de LDC. De resterende contacten resulteerden in niets concreets. Wel kan er steeds contact genomen worden in de toekomst, indien er zich een nood stelt.
Kooigem
Bellegem
Rollegem
Totaal
Activiteiten
0
5
1
6
Netwerk
2
1
0
3
Vrijwilligerswerk (Engagement)
1
1
1
3
Vrijwilligerswerk (Geen engagement)
0
1
3
4
Doorverwijzing
1
0
0
1
Totaal
4
8
5
17
Tabel 34. Overzicht buurtnetwerk
34
12
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VERBETERACTIES Binnen het project was één van de hoofddoelstellingen om tijdens de huisbezoeken op zoek te gaan naar bestaande knelpunten binnen de bestaande hulp- en dienstverlening. De bedoeling is om deze knelpunt(en) weg te werken om zo de hulp- en dienstverlening t.a.v. de burgers in de plattelandsdeelgemeenten te optimaliseren.
12.1. Kooigem: winkels aan huis Kooigem ligt het meest afgelegen van de drie plattelandsgemeenten. Er is één slager en één broodautomaat. Voor boodschappen moeten de inwoners van Kooigem zich meestal verplaatsen naar een buurgemeente. Voor de oudere, minder mobiele inwoners is dit niet evident. Deze doelgroep ervaart vaak moeilijkheden om zelfstandig hun boodschappen te doen. Volgens de ervaringen van de inwoners is het busvervoer ook niet optimaal in Kooigem. Omwille van deze redenen werden alle gegevens verzameld van bestaande diensten/handelaars/zelfstandigen die aan huis boodschappen leveren. De contactgegevens van deze diensten werden via een persoonlijke brief (bijlage 4) aan de bezochte huishoudens bezorgd. Ook werden de gegevens verspreid via de dorpskrant en ’t Boekske. Ze werden ook op de blog van Kooigem geplaatst. Zo kan men, indien nodig, beroep doen op deze diensten om boodschappen aan huis te leveren.
12.2. Algemeen: promotiecampagne 1777 in Kooigem, Bellegem en Rollegem Bij het afronden van de eerste reeks huisbezoeken en ter voorbereiding van de opstart van de huisbezoeken in Bellegem, organiseerde het project Visite een terugkoppeling naar alle zorgactoren actief in de zuidelijke rand van Kortrijk. De resultaten van de huisbezoeken in Kooigem werden toegelicht. In een kleine 30% van de bezochte huishoudens werden één of meerdere
rechten geopend. Daarnaast werd er algemeen vastgesteld dat de bezochten eigenlijk niet weten waar ze terecht kunnen met hun vragen rond ondersteuning aan huis. Na de toelichting van de resultaten, werden er 3 themagerichte praattafels ingericht. De bedoeling was om zorgactoren de kans te bieden om hun ervaringen toe te voegen aan de resultaten en samen na te denken over mogelijke verbeteracties. De praattafels behandelden 3 thema’s: digitalisering, huisvesting/wonen, bekendmaking dienstverlening. Uit de praattafel ‘bekendmaking diensten’ kwam de opmerking dat er toch “zo iets als een telefoonnummer of hulplijn zuidelijke rand zou moeten bestaan, zodat mensen via een simpel telefoonnummer steeds hun vraag kunnen stellen”. In de nabespreking werd deze uitspraak gelinkt aan het bestaande onthaal en meldpunt 1777 (1777) van de Stad Kortrijk en rees de vraag of 1777 niet uitgebreid kon worden met informatie over de hulp- en dienstverlening van OCMW Kortrijk 1777 is de voordeur van de stad, het aanspreekpunt bij uitstek. Je kunt bij het algemene onthaal- en meldpunt terecht voor alle mogelijke meldingen, suggesties, vragen en klachten die te maken hebben met de werking van de stadsdiensten of waarvoor de stadsdiensten kunnen tussenkomen. Daarbij doen ze veel meer dan doorschakelen naar de juiste persoon, ze proberen zoveel mogelijk direct vragen te beantwoorden. Het is niet enkel een telefoonnummer, maar ook fysiek bereikbaar, via de website, per e-mail en via de app. Later, tijdens de huisbezoeken in Bellegem kwamen al snel dezelfde knelpunten naar boven. Dit bevestigde de noodzaak aan betere bekendmaking van het bestaand dienst– en
35
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
hulpverleningsaanbod en voedde de nauwe samenwerking met 1777 in het kader van het optimaliseren van het bestaande informatiekanaal 1777. De vraag naar een uitbreiding op de werking van 1777 rond zorgvragen werd gesteld. Al snel werd duidelijk dat er gelijktijdig, maar eigenlijk los van elkaar, een aantal trajecten parallel liepen in het Sociaal Huis en de Stad, die veel linken vertoonden met de vaststellingen die we deden in het project. Het tevredenheidsonderzoek dat uitgevoerd werd voor en over het Sociaal Huis deed een gelijkaardige vaststelling. Het is onvoldoende gekend bij de burger, men weet onvoldoende waarvoor men er terecht kan en wat het precies inhoudt. Ook de verhouding met het OCMW komt vaak verwarrend over. Er is m.a.w. behoefte om de dienstverlening en werking van het Sociaal Huis ruimer bekend te maken, zowel bij doorverwijzers/ intermediairen als bij de burger met een potentiële welzijnsvraag. De opmaak van een communicatieplan werd opgenomen in de streefdoelen van het strategisch meerjarenplan. Daarnaast was er intern in de stad een evaluatie bezig van de werking van 1777 en er werd beslist om er een actieplan aan te koppelen. Een ‘hervorming’ werd opgezet. Er werd besloten om in de nabije toekomst nog meer in te zetten op terugkoppeling naar de vraagsteller, om de burger centraal te stellen en vraaggestuurd te werken i.p.v. aanbodgericht. 1777 plande een brede bekendmakingscampagne na hun ‘hervorming’. Tegelijkertijd werd de interne controle en het procesmanagement vanuit de Stad doorgetrokken naar het OCMW. Welbepaalde producten van OCMW moesten verder beschreven worden en omgezet worden in productfiches. Uiteindelijk werden de gesprekken gelijktijdig aangevat tussen Visite – Sociaal Huis en 1777, om krachten te bundelen en gebruik te maken van de opportuniteiten die zich voordeden. We stelden voor om 1777 als gratis oproepnummer, mailcontact,
36
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
meldpunt, chat, etc. ook voor welzijnsvragen te profileren in een uitgebreide campagne naar de burger. Vanuit klantoogpunt is dit veel gebruiksvriendelijker dan de vele nummers nu en het betalend nummer van het sociaal huis. 1777 fungeert als centraal meldpunt van waaruit welzijnsvragen toegeleid worden naar de ‘backoffice’: het sociaal huis of andere diensten van OCMW Kortrijk. In plaats van twee aparte bekendmakingscampagnes, één voor 1777 en één voor Sociaal Huis, werden de krachten gebundeld (manier van profilering-positionering vanuit klant). Alle vragen = 1 nummer. Eén aanspreekpunt voor de burger. Hij moet zich niet de vraag stellen waar hij met welke vraag terecht kan, ongeacht of zijn vraag nu een welzijnsvraag of een andere vraag is. Het aanspreekpunt Sociaal Huis blijft bestaan als contact voor gerichte campagnes en welzijnsvragen van burgers en intermediairen die bekend zijn met de dienst en werking. Dit is belangrijk i.f.v. zo weinig mogelijk stappen voor de burger. Gebundelde communicatie-campagne heeft een versterkend effect en is duidelijker voor de burger. Er werd een doorgedreven ruime promotiecampagne opgestart i.f.v. de bekenmaking van 1777 als eerste aanspreekpunt voor alle vragen van burgers en intermediairen. Het werd een campagne voor de hele stad, maar met een extra luik op maat van de landelijke gemeenten Kooigem, Bellegem en Rollegem De verschillende stappen die werden gezet om de ‘backoffice’ in orde te krijgen worden hieronder beschreven: - Er werd werk gemaakt van productfiches, pagina’s, adresfiches en fiches voor openingsuren van de dienst thuiszorg, de lokale dienstencentra, team energie en het sociaal huis. De doelstelling van deze oefening ligt in het toegankelijk maken van de informatie t.a.v. de burger voor de eerstelijnsloketten in de Stad en OCMW zoals 1777, ontmoetingscentra, evenementenloket, loket ondernemen, sociaal huis en infobalies van wijkteams. - In tweede instantie werden deze digitaal ter beschikking gesteld door ze op de website te implementeren.
- Hierdoor kan de burger alle informatie terugvinden, maar kunnen medewerkers die ingelogd hebben op de website ook op 2 manieren snel informatie opzoeken. Enerzijds via een zoekrobot, die ze enkel zien als ze ingelogd zijn, anderzijds door via ‘beheer’ in alle productfiches rechtstreeks te kunnen zoeken. - Daarnaast werden deze productfiches ook via trefwoorden gekoppeld aan een intern computersysteem MAVIM. Alle informatie uit de verschillende productfiches staat onder trefwoorden gecatalogeerd, waardoor het zoeken naar informatie vlotter verloopt. - In eerste instantie hebben de medewerkers van 1777 hiertoe toegang, maar er werd gekozen om ook de onthaal- en baliemedewerkers en andere eerstelijnshulpverleners van OCMW Kortrijk toegang te verschaffen tot deze systemen. Er werd een opleiding voorzien om te werken met de juiste applicaties. - Er werd afgesproken dat er een aantal keer per jaar een overleg zal georganiseerd worden om uitgebreid informatie en nieuwigheden te delen. Er wordt vorming voorzien zodat de medewerkers van 1777 de nieuwe productfiches leren kennen. Er worden kennismakings stages bij de verschillende diensten georganiseerd. - Welzijn is een zeer complexe materie, daarom werd er beslist om de ‘core business’ van het OCMW, nl. de wettelijke opdracht, niet op te nemen en niet in productfiches te gieten. Burgers met vragen hierover zullen steeds op een warme manier doorverwezen worden naar het sociaal huis, waar er een intake kan gebeuren. Een algemene productfiche zorgt voor een goede doorstroming van welzijnsvragen die te weinig concreet zijn. - Er werden ook afspraken gemaakt rond het rechtstreeks doorschakelen van telefoons naar de lokale dienstencentra en sociaal huis tijdens de openingsuren. Om de kwaliteit te garanderen werd verzekerd dat er een reactie binnen de 2 werkdagen wordt gegeven, dit zowel voor telefonische vragen als via e-mail. Buiten de openingsuren wordt er ook binnen de 2 dagen een antwoord gegarandeerd na een e-mail richting sociaal huis of lokaal dienstencentra met gegevens van de persoon en korte vraagstelling.
- Een aantal taken van de medewerkers van 1777, bijvoorbeeld aanvragen parkeerkaarten, zullen ook door de medewerkers OCMW gebeuren. In eerste fase werden de dienst thuiszorg, team energie – sociale dienst, sociaal huis en de lokale dienstencentra in backoffice in orde gebracht. Via 1777 kan men voor alle vragen rond thuiszorg, woonzorg, energie, premies en tegemoetkomingen terecht. Na evalueren van de samenwerking en bijsturing, indien nodig, zal er gekeken worden om nog andere diensten toe te voegen Via deze weg wordt tegemoet gekomen aan het wegtrekken van de dienstverlening uit de plattelandsgemeenten en de decentralisatie ervan in stedelijke gebieden. De gebundelde communicatie is laagdrempelig voor de burger. Zo kan de burger, ook in eerder afgelegen landelijke gemeenten, zo snel mogelijk geholpen worden.
12.3. De Babbeletten Gestuwd door het project Visite en interne veranderingen binnen de organisatie van de LDC kwam het initiatief ‘De Babbeletten’ tot stand. Visite toont duidelijk aan, dat een persoonlijke aanpak werkt. Daarenboven zetten de LDC en Buurtwerk in op maatwerk en vraag opgestuurde hulpverlening op lokaal niveau. ‘De Babbeletten’ zagen het levenslicht. Waar er meestal vanuit het LDC gewerkt wordt, werd er met verschillende activiteiten naar de buurt toegestapt. De buurten die voor het LDC ongekend terrein waren, werden bezocht. Dit met de bedoeling outreachend te gaan werken en mensen aan te spreken, die voor het LDC tot dan toe onbekenden waren. Het opzet is zeer eenvoudig; tafels, stoelen, parasol, … bij de hand nemen en naar verschillende buurten trekken. Daar werd een aperitiefmoment en randanimatie verzorgd en werden mensen tegelijkertijd aangesproken rond zorg aan huis, vrijetijdsbesteding, de mogelijkheden tot ondersteuning vanuit het LDC etc. Dit met de doelstelling buurtbewoners zo lang mogelijk zelfstandig en kwaliteitsvol te laten thuis wonen.
37
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
De eerste reeks activiteiten kenden een gemengd succes. Vooral weersomstandigheden speelden het initiatief parten. Slechts één moment is doorgegaan. In Bellegem (Stadionstraat & Volksberg & Tulpenpark). De andere momenten werden afgelast wegens het slechte weer. ‘De Babbeletten’ in Bellegem, was echter een groot succes. Verschillende mensen werden aangesproken, er werd informatie uitgewisseld en mensen werden met elkaar in contact gebracht. ‘De Babbeletten’ krijgen een vervolg. Het LDC zal nog meer inzetten op ‘ad hoc’ initiatieven in de wijk, het persoonlijk aanspreken van mensen en informeel contact tussen en met de buurt. Op die manier hoopt het LDC voor een stuk de dienstverlening kenbaar te maken en samen met en voor de buurt een meerwaarde te realiseren, met als doel proactief en preventief te werken.
12.4. De infokalender met de hulp- en dienstverlening In een denkoefening over hoe je mensen permanent informeert over het bestaande hulp- en dienstverleningsaanbod, naast 1777, werd een koppeling gemaakt met de bestaande plannen binnen de thuiszorgdienst OCMW. Er werd een handige thuiszorgkalender 2016 ontwikkeld. Een handige thuiszorgkalender dient aan volgende voorwaarden te voldoen: - Voldoende grote schrijfvakken per datum, zodat er diverse afspraken opgenomen kunnen worden per dag. - Informatie over het ruime hulp- en dienstverleningsaanbod aan huis of ter ondersteuning van het zo lang mogelijk thuis wonen. Maandelijks wordt er 1 thema uitgelicht.
38
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Maaltijden aan huis Poetshulp Gezinszorg Personenalarmsysteem Boodschappendienst Klusjesdienst Strijkdienst Personenvervoer Ergotherapeutisch advies aan huis Ondersteuning mantelzorgers via: buren voor buren, dagverzoringscentra, kortverblijf, … 11. Woonzorghulpverlening: toegespitst op vraagverheldering en zorgcoördinatie 12. Dienstverleningsaanbod lokale dienstencentra Kortrijk Belangrijk hierbij is dat de kalender volledig moet zijn en dus ook de nodige contactgegevens van dit hulp- en dienstverleningsaanbod aan huis, moet bevatten. Maar gezien dit aanbod vrij ruim is, en de kalender niet overladen mag worden met gegevens van contactpersonen, dan wel vooral volledig moet zijn in de diversiteit van het hulp- en dienstverleningsaanbod, wordt hier geopteerd om een duidelijke link te maken naar 1777. Zij kunnen de nodige contactgegevens meegeven of toeleiden naar de woonzorghulpverlening van de LDC. Deze laatste belicht steeds op een neutrale manier het volledige hulp- en dienstverleningslandschap en vertrekt vanuit de specifieke vraag van de hulpvrager. Binnen dit project wordt geopteerd de kalender als volgt te verspreiden: - aan alle bestaande klanten dienst thuiszorg OCMW (gekende dossiers). - aan alle niet gekende 65+-plussers woonachtig in de Zuidelijke rand, met name: Kooigem, Bellegem, Rollegem en Aalbeke. - aan alle Kortrijkse ouderen die in 2016 tachtig jaar worden. Deze ouderen worden preventief bezocht door de buurthulporganisatie ‘Buren voor Buren’ naar aanleiding van hun 80ste verjaardag.
39
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
13
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
3 Bijlage 2 Vragenlijst Gegevens Naam: …………………………………………………………………………… Voornaam: ………………………………………………………………………… Tel.: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
BIJLAGEN
Burgerlijke staat:
3 Bijlage 1 Steekproef
Alleenstaanden
40
Klevertje/Mutualiteit:
Gehuwd
Gescheiden
Ongehuwd
Weduwe/Weduwnaar
Gezinssituatie
Huishoudens
Kooigem
39
Kooigem
71
Bellegem
414
Rollegem
254
80+ Gekend
-18 -4
80+ Gekend
-25 -6
80+ Gekend
-111 -15
80+ Gekend
-83 9
Niet Gekenden
17
Niet Gekenden
40
Niet Gekenden
288
Niet Gekenden
162
Bellegem
184
80+ Gekend
-84 -12
Niet Gekenden
88
Rollegem
136
80+ Gekend
-56 -7
Niet Gekenden
73
Totaal
181
Gestratificeerde SP
Alleenstaand Partner Inwonende kinderen Andere:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
FINANCIEEL 1. Inkomen Partner
Bell + Roll=288+162= 450 162/450= 0,36
288/450= 0,64
Proportioneel 288* 0,64= 180
162* 0,36= 81
Pensioen
Pensioen
Buitenlands pensioen
Buitenlands pensioen
IGO
IGO
Ziekte-uitkering
Ziekte-uitkering
Andere
Andere
2. Woning Eigendom KI < 750
Totaal
281
KI > 750 Huren:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
41
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
6. Hulp/afhankelijk (omcirkel) van derden:
3. Ervaart u financiële moeilijkheden? Ja, reden:
Partner
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Vriend/buur
Familielid
Boodschappen
Nee
Tuinieren 4. Energiebron:
Koken
Gas
Stookolie
Elektriciteit
Pellets
Mazout
Andere: …………………………………………………………………
Poetsen Wassen/Douchen Aankleden Financiën Vervoer
5. Bestaande tegemoetkomingen: Verhoogde tegemoetkoming
Verhoogde tegemoetkoming
Thuiszorgtoelage
Thuiszorgtoelage
Vlaamse Zorgverzekering
Vlaamse Zorgverzekering
Tegemoetkoming hulp aan bejaarden
Tegemoetkoming hulp aan bejaarden
Ja,
Verwarmingstoelage
Verwarmingstoelage
Geen
Sociaal telefoontarief
Sociaal telefoontarief
Parkeerkaart
Parkeerkaart
IVT/IT
IVT/IT
Vermindering grondlasten
Vermindering grondlasten
Vermindering persoonslasten
Vermindering persoonslasten
Vermindering tarief gas
Vermindering tarief gas
Geen
Geen
THUISZORG
7. Percentage invaliditeit: Partner ………………. %
/
………………. Punten
Ja,
………………. %
Punten
Ja Nee Weet ik niet
9. Bestaande thuiszorgdiensten: Pedicure
Poetsvrouw
Maaltijden LDC
Maaltijden aan huis
Andere:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Klusjesdienst
Geen
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Gezinszorg
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………….
8. Check van mutualiteit voor premies/tegemoetkomingen of voor thuiszorgdiensten?
Thuisverpleegkundige
Beschrijving situatie:
/
Geen
………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
42
43
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
MOBILITEIT EN VEILIGHEID IN EN OM DE WONING
10. Ik wil meer info omtrent: Thuisverpleegkundige
Pedicure
Poetsvrouw
Maaltijden LDC
Maaltijden aan huis
Andere:
Klusjesdienst
Geen
………………………………………………………
3 Binnenshuis: Ja,
Gezinszorg
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
11. Ik wil het volgende aanvragen:
Nee
Verpleegkundige
Pedicure
Poetsvrouw
Maaltijden LDC
Maaltijden aan huis
Andere:
Klusjesdienst
Geen
Gezinszorg
14. Moeilijkheden om zich zelfstandig te verplaatsen:
………………………………………………………
3 Buitenshuis: Ja, (vb. openbaar vervoer…) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Nee 12. Het volgende kan aangevraagd worden: 15. Moeilijkheden bij dagelijkse activiteiten?
Geen TZT
Ja:
ZVZ THAB
Keuken:
………………………………………………………………………………………………………………………………
Verwarmingstoelage
Badkamer:
Sociaal telefoontarief
Toilet:
Andere:
Trap: ……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Andere: ……………………………………………………………………………………………………………………………… 13. Ingeschreven sociale huisvestingsmaatschappij: Ja, ……………………………………………………
Nee
Nee
44
45
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
16. Gebruik hulpmiddelen?
18. Wenst u hulpmiddel aanvragen? Partner
Ja:
Partner
Ja:
Ja:
Parkeerkaart
Parkeerkaart
Parkeerkaart
Parkeerkaart
Rolstoel
Rolstoel
PAS
PAS
PAS
PAS
Rollator
Rollator
Rollator
Rollator
Stok
Stok
Stok
Stok
Incontinentiemateriaal + gratis huisvuilzakken
Incontinentiemateriaal + “ “
Incontinentiemateriaal + gratis huisvuilzakken
Incontinentiemateriaal + “
Andere:
Andere: ……………………………………
Draaischijf
Draaischijf
Nee
Handvat bad/toiletgebruik
Handvat bad/toiletgebruik
Verhoogde toiletzitting
Verhoogde toiletzitting
Andere:
Andere: ……………………………………
…………………………………………………
Nee
Nee
19. Reeds woningaanpassingen gedaan? Ja, via welke dienst? ……………………………………………………………………………………………………………………
Ja
Ja:
Nee
Parkeerkaart
Parkeerkaart
PAS
PAS
Rollator
Rollator
Stok
Stok
Ja
Incontinentiemateriaal + gratis huisvuilzakken
Incontinentiemateriaal + “
Nee
Draaischijf
Draaischijf
Handvat badkamer
Handvat badkamer
Verhoogde toiletzitting
Verhoogde toiletzitting
Andere:
Andere: ……………………………………
……………………………………
Nee
Nee
20. Wenst u dit te doen?
Partner Ja:
……………………………………
Nee
17. Wenst u info/demo omtrent een hulpmiddel?(omcirkel)
Nee
Ja:
21. Bent u op de hoogte van bestaande premies?
22. Wenst u meer info hieromtrent? Ja Nee
46
47
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
SOCIAAL ISOLEMENT & PARTICIPATIE
VARIA
23. Voel je je soms eenzaam?
28. Hebt u/uw partner al reeds thuiszorg nodig gehad?
Ja,
Ja
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Nee, 3 Mocht u in de toekomst een dringende hulpvraag hebben en thuiszorg nodig
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
hebben, weet u wie u moet bereiken? Ja, wie? ……………………………………………………………………………………………………………………………………
Nee
Nee 29. Bent u tevreden omtrent de dienstverlening/hulpverlening ?
24. Neemt u deel aan activiteiten in uw vrije tijd?
Ja
Ja, welke?………………………………………………………………………………………………………………………………………
Nee
Nee (verwijzing ’t Boekske)
3 Welke dienst –of hulpverlening?
25. Wenst u hieraan eventueel deel te nemen via het LDC? (Matthijs kan meer info geven) Ja: Wat is de reden dat u dit nog niet eerder gedaan hebt? Nee
26. Hebt u een hobby die u wilt delen met anderen en wilt u eventueel hieromtrent een initiatie geven?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
30. Ervaart u dat de dienstverlening zich wegtrekt? Nee Ja 3 Over welke dienstverlening gaat dit? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ja, welke? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Nee
3 Heeft dit een negatieve invloed op uw dagelijks leven? Nee Ja, zoals? …………………………………………………………………………………………………………………………………
27. Hebt u interesse in vrijwilligerswerk? Nee Ja, zoals: ………………………………………………………………………………………………………………………………
48
49
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
Wat is uw inkomen?
3 Bijlage 3 Vragenprotocol Tijdens dit gesprek zal u een aantal vragen worden gesteld over verschillende zaken die te maken hebben met uw dagelijks leven. Uw antwoorden op de vragen zullen daarna worden bekeken en zullen worden gebruikt om u op een passende manier van dienst te kunnen zijn. Als er een specifieke hulpvraag naar boven komt, zal deze verder behandeld worden door één van mijn collega’s. U bent niet verplicht om op alles te antwoorden maar ik kan u wel garanderen dat alles wat u ons meedeelt, vertrouwelijk behandeld wordt. De uiteindelijke bedoeling is dan ook om onze dienstverlening aan te passen aan jullie noden en behoeften in het algemeen. De bedoeling is dat we een los gesprek hebben waarin u eventueel enkele noden en behoeften aangeeft of waarin u eventuele moeilijkheden aan mij kunt toevertrouwen. Samen wordt er dan gezocht naar een oplossing. Af en toe zal ik wel wat aantekeningen maken
Werkloosheidsuitkering Pensioen: - rust- weduwe- overlevingsBuitenlands pensioen (punten): - maandelijks - driemaandelijks
(omcirkel)
(omcirkel)
+ IGO + Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden
OPENINGSVRAAG
+ Steunbarema Inkomen als zelfstandige (bijberoep): …………………………………………………………
Eerst heb ik nog wat gegevens van u nodig. Gelieve deze korte lijst in te vullen: Naam: …………………………………………………………………………… Voornaam: ………………………………………………………… Leeftijd: …………………………………………………………………………
OVERGANGSVRAAG Hoe gaat het met u in het algemeen? (eventueel op een schaal van 10) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Geslacht:
Straat:
Man
Om welke reden deze hoge/lage score? (om zo de overgang te maken tot de kernvragen)
Vrouw
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………
Nummer: ………………
Gemeente: Kooigem
KERNVRAGEN Specifiek: (afhankelijk van de aangehaalde moeilijkheden):
Bellegem Rollegem Telefoonnummer: …………………………………………………………………………… Rijksregisternumer:…………………………………………………………………………… Gezinssituatie: Alleenwonend Samenwonend met ………………………………………………………………… (echtgenoot/kind/verwant(e))
HET FINANCIELE 1. Ervaart u dat het moeilijk is om rond te komen? Hoe komt het dat u moeilijk rondkomt? (hoge huurprijs, hoge energiefacturen, beheerproblemen…) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Welke vorm van inkomen hebt u? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
50
51
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
3. Geniet u van een verhoogde tegemoetkoming? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12. Wat zou u vinden van een winkel aan huis? Hebt u hier nood aan? Zou u hier vandaag gebruik van maken? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. Met wat stookt u? (gas, elektriciteit, hout,…) Geniet u al van een verwarmingstoelage? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
DE ZORG EN DE VEILIGHEID 5. Ervaart u moeilijkheden bij het uitvoeren van dagdagelijkse handelingen / Acht u uzelf niet meer in staat om alles uit te voeren? Dit kan over van alles gaan: koken, poetsen,… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. Bestaat er hiervoor al hulpverlening en welke? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7. Hebt u een percentage aan handicap? Zo ja, hoeveel %? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. Vind je jezelf nog mobiel genoeg? Indien neen, gebruikt u hiervoor hulpmiddelen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
9. Is er mantelzorg aanwezig? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10. Bent u door de huidige, bestaande hulpverlening voldoende geholpen? Welke hulp wenst u nog verder? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
13. Weet u waar je terecht kan indien je hulp nodig hebt? Weet u wie je kunt bereiken? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
HUISVESTING 14. Bent u eigenaar van de woning of huurt u de woning? Ervaart u problemen met de woning? Indien huurder: is een woningonderzoek nodig? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
15. Wenst u een aanvraag indienen voor een sociale woning, serviceflats, kortverblijf,… (zie checklist) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
16. Zijn er andere zaken in huis of dichte omgeving waardoor u zich onveilig voelt? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
17. Bent u bang om te vallen? Bent u onlangs gevallen? Wordt het risico steeds hoger om te vallen? Zijn er hindernissen in de woning die het risico verhogen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
18. Kan een PAS of een ander alarm interessant zijn voor u of wilt u hiervan gebruik maken? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SOCIAAL ISOLEMENT & PARTICIPATIE 19. Voel je je soms eenzaam? Hoe komt dit? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
11. Ontvangt u de thuiszorgtoelage (25 euro) of de Vlaamse Zorgverzekering (130 euro)? Of THAB? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
20. Krijgt u hulp van buren? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
(Indien van toepassing, kan dit aangevraagd worden)
52
53
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
21. Help je soms buren?
3 Bijlage 4 Persoonlijke brief
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
22. Neemt u deel aan activiteiten in uw vrije tijd? Wenst u hier aan deel te nemen? (uitleg welke activiteiten en waar deze doorgaan) Wat is de reden dat u dit nog niet eerder hebt gedaan?
Beste meneer/mevrouw,
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
23. Hebt u een hobby die u wilt delen met anderen en hieromtrent eventueel een initiatie wil geven? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
24. Bent u eventueel bereidt om lid te worden van onze vrijwilligerswerking? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ALGEMEEN: 25. Bent u tevreden van de dienstverlening in Bellegem/Rollegem? Zijn deze makkelijk bereikbaar? - Mutualiteit - Stadsdiensten - Mutualiteit - Wijkagent -… AFSLUITEND
In september 2013 werd het startschot gegeven voor Visite, een nieuw project van het OCMW Kortrijk, dat gecoördineerd wordt vanuit Seniorenacties Kortrijk-Zuid. Het project startte in Kooigem. Ondertussen is ook Bellegem al achter de rug en nu is Rollegem aan de beurt. Visite loopt ten einde in juni 2015. Visite richt zich tot de 65-plusser en wil u bereiken door middel van een huisbezoek. Aangezien het project gebonden is aan een einddatum, is het echter onmogelijk om iedere 65-plusser te bereiken. We hebben daarom steekproefsgewijs een selectie gemaakt en u bent bij de gelukkigen! Het is de bedoeling om tijdens een vertrouwelijk gesprek bij u thuis na te gaan of u al uw rechten uitput en of u van alle voordelen of premies geniet. Niet iedereen heeft weet waar hij of zij recht op heeft. Misschien is dit ook bij u het geval! Hebt u daarnaast nog bepaalde vragen of ervaart u problemen in verband met uw financiële situatie, de zorgverlening of de veiligheid binnen uw thuissituatie, dan is dit het ideale moment om dit aan te kaarten. Bovendien is het belangrijk dat u ook eens nadenkt over eventuele moeilijkheden die u in de toekomst zou kunnen ervaren. Ook hierover kunnen we tijdens het huisbezoek praten. Zo kunnen we een beeld schetsen van uw (toekomstige) situatie en kunnen we samen op zoek gaan naar een oplossing op maat. Op die manier bieden we u de gelegenheid om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen en kunnen we onnodige kosten vermijden. Binnenkort bel ik dus bij u thuis aan. Wenst u nog meer informatie over deze dienstverlening of wenst u dat ik op een afgesproken moment langskom, contacteer mij dan gerust via onderstaande gegevens! Met vriendelijke groeten en tot binnenkort,
26. Zijn er nog zaken waar u behoefte aan hebt in Kooigem/Bellegem/Rollegem? Of waarvan u zou willen dat het veranderd? Of een tekort? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
(foto) Tom Claerbout Projectmedewerker Visite
Naam vrijwilliger vrijwillig(st)er Visite
OCMW Kortrijk | Buurthuis Rollegem | Tombroekstraat 2 | 8510 Rollegem | GSM 0473 86 24 06 - Bureau 056 27 77 62
[email protected] | www.ocmwkortrijk.be | www.kortrijk.be/producten/project-visite
54
55
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
3 Bijlage 6 Document toestemming opvraging persoonlijke gegevens
3 Bijlage 5 Visitekaartje
Visite
We brengen uw rechten aan huis.
00 trijk | 056 24 48 aat 27 | 8500 Kor Coene | Budastr
Contact
erker Visite - Projectmedew Tom Claerbout Kortrijk-Zuid | Seniorenacties OCMW Kortrijk legem Rol 0 t 2 | 851 e Tombroekstraa @ocmwkortrijk.b | tom.claerbout | 056 27 77 62 ctvisite roje e/p 0473 86 24 06 jk.b rtri www.ocmwko
VERKLARING EN TOESTEMMING
v.u. Philippe De
visitekaart visite_3.indd 1
in de re 65-plussers k lpen u en ande u ervaart op vla bezoek. Wij he voor noden die ’ kwam bij u op at site om ma ‘Vi t op n jec ge de jgt u kans lossin Het pro kri op t Zo me t. ijk ms rtr ko d van Ko en in de toe zuidelijke ran le situatie. Nu heid en financië nen. van zorg, veilig 6/01/2014 14:57:53 te blijven wo beteris thu lijk ge n, zal ‘Visite’ ver zo lang mo ar boven kome nte ene noden na ing met releva ezoeken algem in samenwerk isb ren hu lise de s rea en en deze Als er tijd ers on inw n voor alle acties voorstelle em van 2014, in Belleg partners. 13 tot februari september 20 i 2015. van me t jec tot 14 pro t 20 pt he november In Kooigem loo Rollegem van er 2014 en in maart tot oktob
7:54 6/01/2014 14:5
Ik, …………………………………………………………………………………………, wonende te ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
- ben er van op de hoogte dat mijn gegevens worden opgenomen in een databestand. - geef toestemming aan Seniorenacties Kortrijk-Zuid (OCMW Kortrijk) om gegevens op te vragen via de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. Het gaat om gegevens uit het rijksregister en van de verschillende sociale zekerheidsinstellingen.
e_3.indd 2
visitekaart visit
Datum:
Handtekening
56
57
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
3 Bijlage 8 Promotiekanalen 1777
3 Bijlage 7 Overzicht alle hulpvragen of aanvragen
Hulpvraag Parkeerkaart Ergo aan huis Verwarmingstoelage Thuiszorgtoelage THAB Info woonmogelijkheden (incl. inschrijvingen) Sociaal telefoontarief Poetshulp Verhoogde tegemoetkoming Renovatiepremie Klusjesdienst Gratis huisvuilzakken, wegens incontinentie Vlaamse zorgverzekering Maaltijden aan huis PAS Sociaal tarief onroerende voorheffing Sociaal tarief kabel Inschrijving groene stroom Surplus IGO Sociaal tarief elektriciteit/gas Thuisverpleging Gezinshulp Totaal
58
Aantal 22 20 12 11 10 9 6 6 6 4 4 4 3 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 129
H O E K A N I K L A N G E R T H U I S B L I J V E N WO N E N ? Duizend vragen, één adres
Mail
[email protected] • www.kortrijk.be/1777 • bel 1777 (gratis) • app 1777 • aan de balie
WA N N E E R I S H E T S T A D H U I S O P E N ? Duizend vragen, één adres
Mail
[email protected] • www.kortrijk.be/1777 • bel 1777 (gratis) • app 1777 • aan de balie
B E T A A L I K N I E T E N E R G I E K O S T E N ?
T E V E E L
Duizend vragen, één adres
Mail
[email protected] • www.kortrijk.be/1777 • bel 1777 (gratis) • app 1777 • aan de balie
WA N N E E R V O E T P A D
K OM E N Z E ON S H E R S T E L L E N ?
Duizend vragen, één adres
Mail
[email protected] • www.kortrijk.be/1777 • bel 1777 (gratis) • app 1777 • aan de balie
59
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
3 CONTACT
Informatie en advies
Seniorenacties Kortrijk-Zuid: Bellegem, Kooigem, Rollegem, Aalbeke Tombroekstraat 2 8510 Rollegem
08:30 - 12:00 08:30 - 12:00 08:30 - 12:00 08:30 - 12:00 08:30 - 12:00 Gesloten Gesloten
Je kunt hiervoor in het dienstencentrum terecht bij de woonzorgverlener, waar al jouw vragen in vertrouwen behandeld worden.
Cultuur en zelfontwikkeling
Openingsuren ma di wo do vr za zo
• Je zou graag beroep doen op een dienst die aan huis komt. • Je wilt weten of je recht hebt op een tegemoetkoming. • Je wilt concrete informatie over een probleem waar je mee zit.
telefonische permanentie, in de namiddag enkel op afspraak telefonische permanentie, in de namiddag enkel op afspraak telefonische permanentie, in de namiddag enkel op afspraak telefonische permanentie, in de namiddag enkel op afspraak telefonische permanentie, in de namiddag enkel op afspraak
Bij wie kan je terecht? • Centrumleider: Matthijs Vermeersch - 056 27 77 65 of 0473 86 26 28 -
[email protected] • Ergotherapeut: - Els Cleenwerck - 056 27 77 63 of 0473 86 26 27
[email protected] - Shirley Corteville - 0473 86 24 75 -
[email protected] • Onthaal: 056/ 27 77 61 -
[email protected] • Woonzorgverlener: - Michèle Spotbeen - 056 27 77 67 of 0473 86 26 26,
[email protected] - Shana Callant - 056 24 43 56 of 0473 86 24 53 -
[email protected]
Waarvoor kan je terecht? Ontmoeting, sport en gezond leven • Je houdt van activiteiten waarbij ontspanning en gezonde inspanning centraal staan. • Je blijft graag fit en bent graag onder de mensen. • Je bent op zoek naar nieuwe contacten, een gezellige babbel.
• Je wilt op de hoogte blijven van actuele onderwerpen. • Je wilt een mondje meespreken als je met vakantie gaat in het buitenland. • Je wilt een talent ontplooien waar je nooit tijd voor maakte. In het dienstencentrum vind je heel wat mogelijkheden om jouw leven lang bij te leren. Je kunt terecht bij de centrumleider.
Het dienstencentrum, partner in thuiszorg • Wordt de zorg voor jouw zieke partner te zwaar. • Is je woning niet aangepast aan jouw mobiliteit. • Kan je een huishoudelijke taak niet meer zelf aan. In het dienstencentrum zoeken de woonzorgverlener en ergotherapeut samen met jou naar een oplossing.
Dienstverlening • Je wilt ‘s middags samen met anderen eten. • Je hebt zin om vrienden te ontmoeten • Je zit met een bedenking over een dienstverlening aan huis. Je kunt hiervoor altijd in het dienstencentrum terecht. Meer info bij de centrumleider.
Vrijwilligerswerk In de werking van je lokaal dienstencentrum is vrijwilligerswerk een rode draad die je overal terug vindt. Samen gaan we op zoek naar die vorm van vrijwilligerswerk die best bij jou past. De vrijwilligers zorgen ervoor dat (bijna) alles mogelijk wordt in het lokaal dienstencentrum. Ze dragen bij tot de uitbouw en maken er een kleurrijk geheel van. Neem contact op met de centrumleider.
In het dienstencentrum kan je terecht voor al deze activiteiten en misschien vind je er vrienden voor het leven. Je kunt hiervoor in het dienstencentrum bij de centrumleider terecht.
60
61
VISITE WE BRENGEN UW RECHTEN AAN HUIS
3 BRONNEN • Oud wordt je niet alleen: een enquête over eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen in België (2012). KU Leuven, Ipsos, Universiteit van Luik en Koning Boudewijnstichting. • POD Maatschappelijke Integratie (2014). ‘Armoede in Belgie, jaarboek 2014’. Gent, Academia Press. • Marichal P, Xavier M. & Dayana M.L. (2012). Agoraprogramma: Stedelijke en plattelandsarmoede: synthese van het eindrapport. ULB; KU Leuven; Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting. • Mathijssen, C. (2010), Armoedebestrijding op het platteland. Op zoek naar knelpunten en uitwegen. Rapport van literatuuronderzoek, interviews en rondetafel, Cera. • Meert, H., Bourgeois, M., Van Hoof, K. e.a. (2003). Immobiel op het platteland; Omtrent rurale vervoersarmoede in Vlaanderen. Brussel: KBS. • Meert, H. & Bourgeois, M. (2003). ‘Vervoersarmoede op het platteland’, in Vranken, J., De Boyser, K. & Dierckx, D., Armoede en sociale uitsluiting. Jaarboek 2003, Leuven: Acco, 175- 185. • Mortelmans, D. (2007). Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden, Acco, Leuven/Den Haag. • Eeman, L. & Van Regenmortel, T. (2013). Automatische rechtentoekenning en proactief handelen. Een verkenning op lokaal niveau met bijzondere aandacht voor mensen met een laag inkomen, VLAS-Studies 4, Antwerpen: Vlaams Armoedesteunpunt. • Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, afdeling Welzijn en Samenleving (2013). Armoedebestrijding in Vlaanderen. Geraadpleegd op 20 november, 2013 van http://www4wvg.vlaanderen.be/wvg/armoede/Paginas/Default.aspx
62
3 AFKORTINGENLIJST HH SAKZ OIP PAS 1777 LDC SD PWA BND IGO POD MI
= = = = = = = = = = =
IVT IT THAB EU
= = = =
Huishoudens Seniorenacties Kortrijk – Zuid Oudereninformatiepunt Personenalarmsysteem Onthaal en Meldpunt 1777 Lokale dienstencentra Sociale dienst OCMW Kortrijk Plaatselijk werkgelegenheidsagentschap Buurt- en nabijheidsdienst Inkomensgarantie voor ouderen Programmatorische federale overheidsdienst Maatschappelijke Integratie Inkomensvervangende tegemoetkoming Integratietegemoetkoming Tegemoetkoming hulp aan bejaarden Europese Unie
63