v o o r
o n d e r n e m e n d
T w e n t e
l ia ec Sp
M a g a z i n e
e ag ijl ob ut A
| Twentevisie | Jaargang 16 | Nummer 3 | Maart 2004 |
???????????????????????????????
‘Einde aan ATV bij Stork’ Piet Piet Zoomers Zoomers weg weg bij bij Piet Piet Zoomers Zoomers Prinses Prinses Irene Irene zorgt zorgt voor voor omzet omzet bij bij Ankh Ankh Hermes Hermes MediaMarkt: MediaMarkt: alsof alsof recessie recessie niet niet bestaat bestaat
| Twentevisie | Jaargang 16 | Nummer 3 | Maart 2004 |
Palthe
2
Inhoud Twentevisie. 03/2004
Na een faillissement en een afslankingsoperatie werd het hoofdkantoor naar Amsterdam verplaatst. Almelo, waar Palthe 131 jaar geleden begon, blijft achter met één stomerij.
16
4
Stork stoot twee, drie of wellicht vier divisies af
7
Piet Zoomers vertrekt
8
Media Markt vreet concurrentie op
13
Ankh Hermes verkoopt dankzij leegloop kerken
16
Palthes nieuwe formule
25
Oké-groep groeit dankzij uitzendwerk
27
Westbroek en Zeylmaker verwachtingsvol
29
Oostelijke fondsen boven verwachting
35
Ten Cate wil geld van gemeente voor nieuwbouw
40
Beeldverslag Memphis
Hans Bouland De bestuurder van Stork vraagt werknemers ATV in te leveren; de salarissen stijgen dit jaar met 20 miljoen euro.
4
Herbert Venhuis De directeur van MediaMarkt in Hengelo zet in twee weken tijd duizenden DVD-spelers en televisies af. De Megapools, LEC’S, Harense Smids en andere concurrenten zijn niet blij.
8
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische radioprogramma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie Martin Wermer Blad managers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur) Mario van Santen, Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart
Het hoofdbestuur van IKT luidt de noodklok voor de maakindustrie en vraagt om concrete acties van de overheden, het onderwijs en de industrie zelf.
50
Opstappen
11
Online Strategie
15
Personeel en Organisatie
19
Vastgoed
20
Nieuws en Feiten
23
Financieel Accent
31
Juridisch Gezien
36
Onroerend Goed
47
IKTelgids
53
IKTvisie op ...
50
IKT zet zich in voor maakindustrie
52
De toekomst van de communicatie
54
Derde lustrum TKT
56
Symposium Zorg en Technologie
57
MESA+ werkt voor de toekomst
59
Scope en IKT-nieuws
60
Twente Agenda
Bestuursvoorzitter Herman Hazewinkel kwam onlangs bij TV Oost uitleggen waarom hij was opgestapt als lid van de Regieraad. Zoveel interviews geeft hij daarover niet, maar hij vindt dat hij in het oosten van het land, zijn roots, tekst en uitleg moest geven in zijn eigen woorden. De Regieraad moet maatregelen bedenken om afspraken van aannemers tijdens koffierondjes te voorkomen. Hazewinkel is nota bene bedenker van die Regieraad. Maar zijn positie was onhoudbaar nadat nota bene bij een van de dochterbedrijven van VolkerWessels opnieuw bouwfraude was geconstateerd. Niet het enige bedrijf, want direct meldden tientallen spijtoptanten zich bij de NMa. Pijnlijk voor Hazewinkel was vooral dat hij al zijn managers in zogenaamde één op ééngesprekken had uitgelegd dat hij niet wilde dat er zo gewerkt wordt bij VolkerWessels en dat er arbeidsrechterlijke gevolgen zouden kleven aan een dergelijke werkwijze. Hazewinkel werd door één van hen niet volledig ingelicht. En werd dus in zijn hemd gezet. Het zegt wat over zijn eigen integriteit en hoe de bouwwereld tegen hem aankijkt dat diverse mensen onder wie minister Brinkhorst van Economische Zaken hem met klem vroegen niet uit de Regieraad te stappen. Maar Hazewinkel wil geen hypotheek leggen op de uitkomsten en steeds opnieuw de affaire moeten uitleggen. De betrokken manager van VolkerWessels is overigens niet ontslagen maar is gevraagd door Hazewinkel om de NMa te helpen met het ontrafelen van de boekhouding. Veel ondernemers met problemen zijn onbereikbaar, zetten hun telefoon uit, laten hun secretaresse zeggen dat ze geen commentaar hebben. Zo niet Hazewinkel. Hij was de afgelopen weken gewoon telefonisch bereikbaar. Zijn collega’s, onder wie topmensen van Dura Vermeer, laten hem de publicitaire kastanjes uit het vuur halen. En dat is misschien nog wel erger. Want Hazewinkel loopt daardoor de kans voor het grote publiek ‘Mister Bouwfraude’ te worden. En dat is niet eerlijk. Sportjournalisten geven jaarlijks een sporter die zijn mediawerk in goede en slechte tijden uitvoert de persprijs. Hazewinkel verdient zo’n onderscheiding ook.
(fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected], Website: www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Jeroen Achterberg, Willeke Assink, Aleid Kluivers, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected] Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privé-abonnementen Kosten: € 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax 074 - 250 35 13 of E-mail:
[email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Lithografie Laserline, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst, Beckum Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv
3
Commentaar
Noodklok voor maakindustrie
Rubrieken
Twente visie. 03/2004
Bestuurder Hans Bouland laat zich niet leiden door historie
‘Elk Stork-bedrijf Stork is 176 jaar verbonden met Hengelo. Maar hoe lang nog? In de afgelopen jaren zijn al verschillende bedrijven geheel of gedeeltelijk van de hand gedaan. Hengelo heeft voor haar Hart van Zuid-project het oog laten vallen op het fabriekscomplex en zelf denkt Stork hardop na over het afstoten van een aantal activiteiten. Personeel van de Hengelose Stork-bedrijven heeft de hoop gevestigd op Hans Bouland, het lid van de Raad van Bestuur dat een deel van zijn lange werkzame leven voor Stork in Hengelo heeft doorgebracht. Maar ondernemen doe je “kijkend naar de toekomst en niet op basis van historie,” zegt Bouland.
4
(door Jan Medendorp en Mar tin Steenbeeke)
Twente visie. 03/2004
Hans Bouland, de bestuurder Operations van Stork: “Ik heb het eens opgeteld, alleen al in Hengelo werken er 1500 mensen bij bedrijven die geheel of gedeeltelijk van ons zijn of uit Stork zijn voortgekomen.”
Hij is het lid van de Raad van Bestuur dat het minst de aandacht trekt. Terwijl bij presentatie van jaarcijfers topman Vollebregt en de financiële man Schönfelt volop in de schijnwerpers staan, wordt Hans Bouland vrijwel nooit iets gevraagd. “Ik heb dan een rustig dagje,” lacht hij. Maar als directeur ‘operations’ (COO) is hij wel de enige die Stork ‘ademt’ omdat hij al sinds 1975 bij het bedrijf werkzaam is, en weet hoe het onder de top werkt. “Juist als je bij de bedrijven gewerkt hebt, weet je waar het gebeurt. Dat is op de werkvloer en niet op een hoofdkantoor.” Bouland is jarenlang in Hengelo werkzaam geweest bij Services, als controller en directeur. Voor zijn toetreding tot de Raad van Bestuur was hij groepsdirecteur van de Services-activiteiten. Afgaande op het arbeidsverleden moet juist Bouland gevoelig zijn voor het instandhouden van de historische band tussen Stork en Hengelo. Bouland nuanceert. “Na 176 jaar is de band nog altijd zeer sterk, en dat komt niet alleen door mij.” Maar het historisch besef gaat niet zo ver dat Hengelo bij Bouland een streepje voor heeft. “Elk Storkbedrijf is ons even lief. Je moet niet ondernemen op basis van je historie. Je
is ons even lief’ moet kijken naar de toekomst. Een werkmaatschappij heeft bestaansrecht als die goed presteert.”
Capital Assets Het bedrijf bezint zich de komende twee jaar op de activiteiten. Tussen de vijf verschillende divisies is onderling weinig samenhang. Wie werkzaam is in het onderhoud van vliegtuigen (Aerospace) heeft weinig of niets te maken met kippenslachtmachines (Poultry+foodprocessing) of textieldrukmachines (prints). En van oudsher technische componenten en dienstverlening. De strategische heroriëntatie zal er toe leiden dat Stork van complete divisies afscheid zal nemen. In elk geval twee of drie, misschien zelfs vier van de vijf. Maar de vraag die analisten, beleggers, journalisten zich al heel lang afvragen, is hoe het nieuwe Stork er uit zal zien. “In de lange geschiedenis van Stork hebben wij ons continu aangepast. Wij hebben een productgerichte onderneming omgeturnd naar een marktgerichte onderneming. De komende jaren willen we inderdaad met minder activiteiten meer doen.” Desinvesteren hoeft niet altijd slecht uit te pakken voor de werkgelegenheid, zegt Bouland. Hij wijst op de Hengelose bedrijven die de afgelopen jaren geheel (zoals Pompen en Delaval) of gedeeltelijk (zoals Plastics Machinery) zijn vervreemd. “Ik heb het eens opgeteld maar alleen al in Hengelo werken er 1500 mensen bij bedrijven die geheel of gedeeltelijk van ons zijn of uit Stork zijn voortgekomen.”
Vollebregt voor Veenman Maar sinds de aankondiging dat Stork nadenkt over een versmalling van haar activiteiten is het stil. Met de ‘capital assets’, de individuele bedrijven die verkocht moesten worden, loopt Stork niet nadrukkelijk meer te leuren. “Op een drietal na, waaronder Stork Thermeq in Hengelo, zijn alle bedrijven verkocht. Die drie bedrijven zijn uit de etalage gehaald, we zijn niet meer actief op zoek naar kopers. Als je een tijd een bedrijf in de etalage hebt gehad, is het niet verstandig om dat te blijven doen. Dan gaan we er liever mee door.”
Hovers maakte ooit als bestuursvoorzitter plaats voor zijn rechterhand Aad Veenman ‘omdat die daar aan toe was’. Daar dachten de commissarissen al vrij snel iets genuanceerder over en Sjoerd Vollebregt kwam. Vollebregt heeft veel krediet bij de buitenwacht, hij vroeg bedenktijd voor zijn strategie en greep links en rechts hard in. “Vollebregt is goed bezig,” vindt ook Bouland, “hij is zelf ondernemer geweest. Dat is aan hem te merken. Hij is kort op de bal, en dat is goed voor Stork. Harder? Dat zou ik niet willen zeggen. Je moet met dat soort kreten oppassen.”
Worksphere In het overzicht van ‘belangrijke geconsolideerde werkmaatschappijen’ maakt Stork melding van Trading in Hengelo en Special Products in Zwolle, maar over Worksphere in Enschede niets. Dit bedrijf is negatief in het nieuws gekomen, allereerst door het onverwachte vertrek van directeur Schut. Deze legde van de ene op de andere dag zijn functie neer, officieel wegens ‘onregelmatigheden in de boekhouding’. Bouland gaat er niet op in en benadrukt dat Schut is vertrokken uit eigen vrije wil. “Organisatieaanpassingen gaan altijd met enige pijn gepaard.” Het bedrijf, dat, blijkens een eerdere publicatie in dit blad, drukker was met het onderling uitvechten van vetes in plaats van orders binnen te halen, draait volgens Bouland goed. “Stork Worksphere zit weer goed in het werk.” Dat de NMa een onderzoek uitvoert naar de mogelijke betrokkenheid van Worksphere bij de bouwfraude leidt tot het standaard antwoord dat elke verdachte bouwer geeft: “Wij werken aan het onderzoek mee. We voeren tegelijk een intern onderzoek uit maar doen geen mededelingen.”
Cirkel In 2005 komt er meer duidelijkheid over de toekomst van de regionale bedrijven. In dit verband is het interessant dat de gemeente Hengelo rondom het Stork-complex grote plannen heeft met de ontwikkeling van woningen en scholen, het zogenoemde Hart van Zuid. “Ik vind het persoonlijk een mooi plan om daar een ROC te
vestigen rondom een stuk van onze oude gieterij. De cirkel is dan rond kun je zeggen.” Stork heeft geen haast met de stroomlijning, benadrukt Bouland. “Zorgvuligheid gaat boven snelheid.” De financiële resultaten over 2003 zijn volgens hem goed, alhoewel analisten benadrukken dat de winst van 74,2 miljoen euro (2002: verlies 42 miljoen) bereikt is door 1.200 banen te schrappen. “Met die analyse ben ik het niet eens. De kostenreducties zijn geen eenmalige zaken.” Maar de kosten zijn in de ogen van Stork nog wel te hoog. De salariskosten en pensioenlasten geven, in combinatie met de hoge dollar, reden tot zorg. Alleen vorig jaar al stegen de kosten van salarissen, pensioenen en winstuitkeringen met 20 miljoen euro. Topman Sjoerd Vollebregt heeft het
5
‘De ATV zal verdwijnen, we moeten terug naar een 40-urige werkweek’
personeel gevraagd om flexibeler te werken. Hoe dat exact vorm moet krijgen, is nog niet bekend. Bouland geeft een schot voor de boeg: “Ik denk dat de ATV op termijn verdwijnt en dat we teruggaan naar een 40-urige werkweek.” De vakbond FNV Bondgenoten heeft al gepikeerd gereageerd op de wens van Stork om meer flexibiliteit en gewaarschuwd naar de rechter te stappen als Stork zich niet houdt aan de CAO-afspraken. Bouland denkt dat hij de noodzaak goed uit kan leggen. “Ik ben bij Stork begonnen in de tijd van Joop den Uyl. Winst was vies en niemand mocht de poort uit, maar dat is al lang achterhaald. In Nederland ontkomen we er niet aan om weer langer te gaan werken. De extra kosten moeten toch terugverdiend worden om dezelfde winst te kunnen behalen. En als Nederland zijn concurrentiepositie in de wereld wil behouden, ontkomen we hier niet aan.” ■
Twente visie. 03/2004
+++ Twentevisie Event 2004 +++ UPDATE +++
+++ Twentevisie Event 2004 +++ +++ donderdag 28 oktober +++ +++ Hèt business-to-business evenement van 2004 +++ +++ spraakmakend-vernieuwend-bruisend +++ +++ bedrijfspresentaties +++ workshops +++ +++ thema’s met topsprekers +++ +++ maar ook: prachtige buffetten +++ topartiesten +++ +++ geweldige ambiance +++ +++ wordt vervolgd +++
Piet Zoomers vertrekt, zijn gevoel voor mode en reclame was legendarisch
Uitgevochten! Piet Zoomers (63) is per 1 januari van dit jaar teruggetreden als directeur en eigenaar van het modeconcern (met acht vestigingen) dat zijn naam draagt. Zijn zoon Bas Zoomers en Richard van Roon hebben het bedrijf overgenomen. Zoomers wist precies wat de mode zou worden en hij heeft een perfect gevoel voor marketing en reclame. Boekhouden ging hem minder goed af, in 1972 ging hij bijna failliet omdat zijn boekhouder hem niet goed informeerde. En een paar jaar geleden liep de verbouwing tot ModeMall (in Wilp) financieel uit de klauwen. “2002 en 2003 waren topjaren en in januari van dit jaar hebben we meer dan 50% omzet gehaald dan in januari 2003. Nee, echt 50%, geen nul teveel.” Hij wordt geen commissaris: “Ik wil niet over mijn graf heen regeren, ik zie dat bij andere familiebedrijven dat de oprichter geen afscheid kan nemen. Dat vind ik niet goed.” In zijn contract staat wel dat hij gevraagd én ongevraagd advies mag geven. “Die rol ligt mij goed.”
7
(door Jan Medendorp)
”We zijn al een jaar of zes bezig met de bedrijfsopvolging. Het moet geen opvolging zijn met een open einde. Over 20 jaar zijn Bas en Richard ook bejaard. Of erger, zijn ergens anders gaan werken uit frustratie.” Een paar jaar geleden had hij hartproblemen. “Dat heeft hier niets mee te maken, ik ben topfit.” Piet Zoomers werkte de eerste jaren als inkoper voor negen modefilialen in Deventer. Het bedrijf ging failliet en Zoomers besloot voor zichzelf te beginnen met de verkoop van T-shirts vanuit zijn voorkamer. Op dezelfde plaats als waar nu de ModeMall staat. In 2003 draaide het bedrijf een omzet van bijna 45 miljoen euro. “Het is hartstikke gezond, met een goed eigen vermogen. Ik had de afgelopen jaren niet gedacht dat we de zaken zo snel weer op de rails zouden krijgen na de zware investeringen.”
Cruijff Zijn dieptepunt beleefde hij in 1972 toen hij op een haar na failliet ging. Boekhouden, toch al niet zijn hobby, had hij aan een verkeerde man uitbesteed. De bank (ING) liet hem bloeden. “Ze hebben mij toen op mijn ziel getrapt. Teksten over samenwerking en vertrouwen tussen banken en bedrijven zijn leugens.” Zijn hart lag bij de mode en marketing. Zijn soms zeer hilarische of snerende reclameteksten trokken altijd de aandacht. “Een neerlandicus zei mij ooit dat het geen mooie taal was die ik gebruikte. Nee, maar iedereen begreep wat ik
bedoelde. Zoomers dook al snel in de sportsponsoring; kleedde onder meer Ajax, PSV, het Nederlands Elftal en de Olympische sporters. En zijn naam dook op bij tal van televisieshows. Hebben Bas en Richard dat gevoel ook? “Bas zegt dat hij het minder heeft dan Richard. Ik ben het daar niet mee eens. Samen zijn zij zeker zo sterk als ik. Dat klinkt arrogant hè?” Net zo arrogant als zijn legendarische uitspraak ooit bij Radio Oost: ‘Ik ben de Cruijff van de mode’. Maar hij had gelijk, want uit het hele land kwamen zijn klanten, tot aan de PC Hooftstraat toe...
Gespreid bedje Piet Zoomers was op zijn best als hij moest vechten, tegen banken, tegen de grote merken (Armani, Hugo Boss) die hem eerst niet wilden leveren, tegen bestemmingsplannen die hem groei onthielden. Hij is uitgevochten en laat een gespreid bedje achter? “Ben je gek? Die jongens hebben een marktprijs betaald voor het bedrijf. Ze hebben een geweldige financiering op hun nek. Elke keer als ze hun bankrekening zien, weten ze hoe hard ze moeten werken. Die bank hijgt in hun nek, zoals die dat de afgelopen 32 jaar bij mij deed. Daar blijf je heel erg wakker van.” Maar goed, zelfs de panden om de ModeMall in Wilp zijn eigendom van Piet Zoomers, die kunnen over een paar jaar gebruikt worden om verder uit te breiden. En Piet Zoomers zelf? “Ik heb diverse aanvragen liggen, maar voorlopig doe ik
niets behalve adviseren bij Bas en Richard.” Zij kunnen hun borst nat maken, want Zoomers heeft er een broertje dood aan als zijn adviezen niet worden opgevolgd. ■
Richard van Roon (40) is sinds 1 januari van dit jaar één van de directeuren van Piet Zoomers. En bedenker van de pakken voor 450 Olympische sporters van wie van een groot deel nog niet bekend is of zij zich kwalificeren. Maar als dat lukt, moet er een pak klaarhangen in hun maat (overigens zelden een confectiemaatje) om in Athene te kunnen dragen. Dat kost veel tijd en moeite want Piet Zoomers heeft geen eigen atelier.
Piet Zoomers in zijn ModeMall in Wilp waar het allemaal begon in 1972 met de verkoop van T-shirtjes vanuit de voorkamer. “Ik wil geen commissaris zijn, ik wil niet over mijn graf heen regeren.”
Twente visie. 03/2004
MediaMarkt met agressieve reclame van niets
Van Nijenrode-student 8
Herbert Venhuis verklaart zijn succes met de Hengelose MediaMarkt: “We verkopen in grote winkels, hebben meer aanbod dan de concurrentie, we garanderen de laagste prijs en de mensen mogen binnen veertien dagen hun aankoop zonder vragen van ons omruilen.”
Alsof het gratis was, alsof er geen recessie bestaat: de opening van de MediaMarkt in Hengelo op 19 februari trok duizenden kopers met grote ogen waar de hebzucht vanaf te lezen was. De rijksweg A1 was een paar uur dicht. Hengelo was tijdelijk onbereikbaar. En nog dagelijks is de parkeerplaats voor de MediaMarkt en Ikea een grote bende van krioelende automobilisten op zoek naar een plekje. Het belangrijkste is dat we handelen vanuit de klant.
( door Jan Medendorp)
Twente visie. 03/2004
Als een virus heeft MediaMarkt in 25 jaar Europa volledig in zijn ban gekregen. Met een totale omzet van meer dan elf miljard euro, meer dan 30.000 werknemers in bijna vijfhonderd vestigingen. In Duitsland (in München) waar het in 1979 begon, worden 95 van de 100 videorecorders, televisies, HiFisets, PC’s, fototoestellen, CD’s en DVD’s, telefoons, wit- en bruingoed betrokken via een vestiging van MediaMarkt. In Hengelo werd een maand geleden de dertiende Nederlandse vestiging geopend. MediaMarkt werkt niet met een geheime gouden formule. “We verkopen in grote winkels, hebben meer aanbod dan de concurrentie, we
garanderen de laagste prijs en de mensen mogen binnen veertien dagen hun aankoop zonder vragen van ons omruilen,” verklaart Herbert Venhuis (37), directeur en voor 10% eigenaar. “Het is een platte organisatie waar de medewerkers veel verantwoordelijkheid hebben.” Alleen in Groningen staat een MediaMarkt zoals de oprichters het bedacht hebben: een enorme hal van 3200 vierkante meter. “We hebben hier twee etages van 1600 vierkante meter. Ook in het oosten wordt de grond schaarser.” MediaMarkt huurt het pand van projectontwikkelaar TCN, de bedenker van het superwarenhuizenconcept langs de A1.
Autonoom Venhuis werd letterlijk op een steenworp afstand van zijn bedrijf geboren. Hij studeerde bedrijfskunde aan Nijenrode, leerde de fijne kneepjes van het detaillistenvak bij de Duitsers van Aldi (waar hij districtsleider was) en de Makro (bedrijfsleider in Hengelo). “Als ik intern zou doorgroeien, kwam ik via Metro, het moederbedrijf van de Makro terecht in allerlei internationale functies. Daar heb ik geen zin in.” En aangezien Metro ook voor 72% eigenaar is
‘Wij willen een prijs per 1.000 oplage’ van MediaMarkt, was de overstap gauw geregeld. ‘Tukkers on tour’ geldt alleen bij belangrijke voetbalwedstrijden. Venhuis koos voor het vak van dozenschuiver, met alle respect, want
naar marktleider in elektronicamarkt
tot geniale dozenschuiver veel meer dan inkopen en verkopen doet hij niet. “We hebben wel een serviceafdeling, maar reparaties besteden we uit. En dure elektronica installeren wij bij de mensen thuis.” En Venhuis, hoewel onderdeel van een groot concern, is toch bijna helemaal zelfstandig. “Elke vestiging werkt autonoom. Wij stellen ons assortiment zelf samen, want elke regio, elke stad heeft weer andere wensen. Wij werken dus niet zoals de supermarkten die vooraf harde eisen stellen aan de leveranciers, wij krijgen achteraf bonussen als we bepaalde omzetten met elkaar hebben gehaald.”
alle egards wordt behandeld. “Ze rekenen nog steeds per millimeter en wij willen een prijs per 1000 oplage.” Afgezien van de opening die met veel gekocht publicitair tromgeroffel gepaard ging, besteedt Venhuis stelselmatig 4% van zijn omzet aan reclame. Agressieve reclames, mag je wel zeggen. “Tja, dat hoort bij het bedrijf.” Venhuis is niet alleen geliefd bij de reclameverkopers, ook het CWI is enthousiast, hoewel een deel van zijn 110 nieuwe werknemers (68 FTE’s) van andere wit- en bruingoedbedrijven afkomstig is. “Er waren 2000 sollicitaties, ik heb met 600 mensen sollicitatiegesprekken gevoerd.”
Reclame Hoe kun je kiezen uit 43 koptelefoons, een eindeloze rij DVD-spelers, de grootste collectie LCD- en plasmaschermen van Nederland? Dat lukt, bewijzen de duizenden kopers die onder meer op de hoogte worden gehouden van de koopjes via tientallen pagina’s in de regionale krant. MediaMarkt houdt Wegener financieel in de benen, is wat overdreven, maar het is inmiddels wel een klant die met
Verdringingsmarkt Omzet- en winstcijfers wil Venhuis niet geven, maar om het succes in de eerste twee weken te beschrijven: “Er zijn 2.500 DVD-spelers over de toonbank gegaan en 500 televisies.” Van niets naar marktleiderschap. Op elk moment lopen tientallen bezoekers, kijkers en kopers door het enorme pand. Ze zitten overal aan. “Dat mag hier,” grijnst Venhuis die samen met alle leveranciers de winkel
heeft ingericht. “Het moet hun ook wat waard zijn om ineens veel te kunnen afzetten.” Een inkoper lacht en zegt: “Ik had Philips aan de lijn want bij een bestelling van televisies dacht hij dat ik een nul teveel had opgeschreven.”
9
‘Agressieve reclames horen bij het bedrijf’ Mensen kopen dankzij MediaMarkt misschien eerder een DVD of een tweede televisie, maar voor de rest is de elektronicasector toch vooral een verdringingsmarkt, weet Venhuis. Die onlangs de voltallige directie van de Harense Smid al noterend in zijn winkel aantrof. “Dat hoorde ik van een van mijn mensen die daar gewerkt heeft. Ik ben naar ze toe gegaan en gevraagd waarom ze zich niet gewoon hadden gemeld. Hadden ze nog koffie gekregen ook.” ■
Het was extreem druk bij de opening van de MediaMarkt in Hengelo, maar zo druk en zo wanhopig als de Polen op zoek waren naar koopjes bij de opening van de vestiging aldaar, was het niet. Twente visie. 03/2004
Een voorbeeld: vijf jaar geleden hebben wij de eerste ADSL-demonstraties gehad, in Amerika was het al bijna gemeengoed. De echte groei vindt echter de laatste anderhalf jaar plaats. Uit economisch standpunt gezien begrijpelijk: kort daarvoor heeft KPN veel geld gepompt in een ISDN infrastructuur en die moet natuurlijk eerst terugbetaald worden. Het heeft echter veel schade berokkend bij de ontwikkeling van bedrijfsmatig Nederland. Een ontwikkeling die hierdoor echt is tegengehouden, is het koppelen van bedrijfsnetwerken en bedrijfstelefonie. Met de technische termen, IP-VPN (Internet Protocol - Virtual Private Networking) en VOIP (Voice Over Internet Protocol) staan de vakbladen bol. Logisch want het betekent nogal wat voor bedrijven.
IP-VPN Wilde je vroeger een bedrijf met meerdere vestigingen voorzien van een bedrijfsbrede ICT oplossing, dan was je haast wel verplicht relatief dure huurlijnen te leggen tussen de vestigingen. Door middel van deze huurlijnen werden de computersystemen aan elkaar gekoppeld, de eerste stappen naar een geïntegreerd systeem waren gezet. Een enorm probleem was echter dat de huurlijnen niet echt breedbandig waren, er kon dus niet zo veel verkeer overheen. Daarnaast leende veel software er zich niet voor om over een telefoonlijn (of bijvoorbeeld een 256Kb huurlijn) voldoende data te transporteren om echt te kunnen spreken van een goed werkend systeem. Dit leverde dus frustratie op: als een medewerker in plaats A, uiteraard met een gehaaste klant aan de balie, in de centrale computer op plaats B wilde nazien of een product nog wel op voorraad was, kon dit soms heel lang duren, de telefoon pakken was sneller. Welkom in de snelle wereld van geïntegreerde ICT.
Gelukkig is breedband nu veel beter verkrijgbaar en is deze frustratie goed te verhelpen. Het is nu heel goed mogelijk om vestigingen serieus aan elkaar te koppelen. De medewerker kan zijn klant tegenwoordig flitsend te woord staan! Een echte doorbraak dus, waar bedrijven voordelen mee hebben. Heel belangrijk daarbij is dat nu ook de telewerkers of thuiswerkers goed gebruik kunnen maken van de systemen die bij het bedrijf of bij de Internet Service Provider staan. Omdat IP-VPN is gebaseerd op Internetverbindingen zijn de kosten ook nog eens behoorlijk lager. Besparingen van 80% ten opzichte van de traditionele huurlijnverbindingen zijn mogelijk!
Inbrekers welkom? Toch vinden veel bedrijven dit allemaal eng en dat is niet verwonderlijk als je bijna wekelijks in de krant leest wie er nu weer gehacked is en op welke servers nu weer digitaal is ingebroken. Hoe je het ook brengt: je maakt gebruik van het Internet. Op het gebied van beveiliging staat de techniek gelukkig niet stil en er zijn inmiddels goede beveiligingsoplossingen voor deze toepassingen. De basis van de meest gebruikte systemen is dat er een soort digitale tunnel wordt gebouwd tussen uw vestigingen. Het verkeer kan alleen door uw apparatuur gelezen en gebruikt worden omdat alles versleuteld (ge-encrypt) wordt. Overigens, als u een ‘always-on’-verbinding gebruikt, is beveiliging sowieso een belangrijk onderwerp. De kreet ‘always-on’ zegt het al: uw computer of netwerk is altijd aan het internet verbonden. Sterker nog: Internet-technisch gezien is uw computer dan onderdeel van het Internet. Het is dus echt enorm belangrijk dat u uw computer of netwerk beschermt tegen digitale inbrekers en virusverspreiders. Een firewall (‘brandmuur’ tussen uw netwerk en het publieke netwerk) is van enorm belang. Uit kostenoogpunt wordt dit helaas wel eens vergeten, vreemd eigenlijk want iedereen doet wel zijn pand op slot als hij naar huis gaat...
VOIP Een hele belangrijke ontwikkeling die door de komst van breedband mogelijk is geworden is VOIP. De kreet klinkt eng maar staat voor telefonie via de internet-
verbinding. Eenvoudig gezegd betekent dit dat als u toch uw vestigingen al gekoppeld heeft met een breedband verbinding, u ook uw telefonie tussen de vestigingen eenvoudig over dezelfde verbinding kunt regelen. Om u een idee te geven: spraak is maar een fractie van de bandbreedte die u nodig hebt voor het koppelen van netwerken. De ruimte is er dus veelal wel. Stelt u zich voor dat u vier vestigingen hebt. U hebt dan waarschijnlijk vier telefooncentrales en deze telefooncentrales zullen onder andere gebruikt worden voor telefoonverkeer tussen de diverse vestigingen. Als u overschakelt naar VOIP zijn er verschillende mogelijkheden, maar één besparing is zeker: u betaalt geen tikken meer voor uw telefoonverkeer tussen de vestigingen. Telt u uw voordeel eens uit als dat een buitenlandse vestiging betreft. U kunt nog verder gaan en de diverse telefooncentrales vervangen door één centrale. Hiermee bespaart u fors op uw investeringen en maandelijkse lasten voor uw telefoonlijnen. Internet kan dus ook hier echt een besparing van uw bedrijfskosten betekenen. Overigens: als u telewerkers hebt, kunnen deze medewerkers ook via VOIP hun collega’s bellen. De toekomst kan er een stuk rooskleuriger uitzien door deze ontwikkelingen, de techniek is er klaar voor, u ook? ■
Arwin van Garderen De auteur is directeur van IntroWeb en deelnemer aan het samenwerkingsverband Online Strategie (www.onlinestrategie.nl)
11
Column on-line strategie
Veel spectaculaire ontwikkelingen rond het Internet zijn eigenlijk al jaren oud nieuws. We zien hier het overduidelijke voorbeeld dat de markt en de leveranciers bepalend zijn voor het succes van een product. Zelfs als dit product enorme voordelen biedt, zowel operationeel als financieel, blijven mens en economie bepalende factoren.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Internet staat stil
Twente visie. 03/2004
Ouderwetse archieven staan op zolder of in de kelder. DocuShare
Het modernste voor uw neus. De weg kwijt in uw archief? DocuShare is de oplossing voor digitaal documentenbeheer en digitale archivering. Zo voorkomt u hoge archiefopslagkosten en onhandige dikke dossiers. U hoeft nooit meer de kelder in of de zolder op. Eén druk op de knop en u bent waar u zijn moet: het digitale archief. Uiteraard is de toegang via internet beveiligd. Meer weten? De Gedon adviseur is uw betrouwbare gids.
De beste merken werken nog beter voor u als er een naam achter staat. Gedon Groep Twentepoort Oost 12 7609 RG Almelo Tel: 0546 - 80 40 20 Fax: 0546 - 80 40 30 E-mail: info@ gedon.nl www.gedon.nl
Uitgeverij Ankh Hermes: ‘Kerken lopen leeg, de boeken vliegen de deur uit’
Spiritueel marktleider
Adri Steenbergen: “De grote uitgeverijen hengelen wel naar onze diensten. Maar wij koesteren onze zelfstandigheid en willen dat voorlopig zo houden.”
Ankh Hermes is een vreemde eend in de bijt van uitgeverijen. Het Deventer bedrijf geeft boeken uit over geloof, alternatieve geneeswijzen en psychologie. De ‘zweefkast’ van vroeger beslaat tegenwoordig hele afdelingen in de boekhandel. Ankh Hermes is in deze ‘niche’ marktleider en kerngezond. “Wij hebben geen bank nodig,” zegt directeur Adri Steenbergen. Met dank aan de ontkerkelijking.
(door Mar tin Steenbeeke)
”Wij worden onderschat.” Directeur Adrie Steenbergen van Ankh Hermes zegt het zonder zichzelf op de borst te willen kloppen. Wie vorig jaar 400.000 boeken verkocht, meer dan 800 titels in het bestand heeft, jaarlijks 60 nieuwe boeken uitgeeft en een database met 85.000 klanten heeft, telt mee in uitgeversland. “Het leeft, het bloeit en het groeit,” zegt Steenbergen. En bovendien is het bedrijf met een omzet van 3 miljoen euro en vijftien werknemers kerngezond. “Wij hebben geen bank nodig. Wij doen alles zelf.” Wie zoekt naar boeken op het gebied van filosofie, religie, psychologie of alternatieve geneeswijzen ontkomt er niet aan dan een boek van Ankh Hermes te kopen. Vroeger stond de afdeling spiritualiteit en filosofie in een ‘zweefkast’, verstopt achter een zwart gordijn maar tegenwoordig ruimt elke zichzelf respecterende boekhandel er hele afdelingen voor in. De maatschappelijke ontwikkelingen de afgelopen decennia (ontkerkelijking, individualisering, new age) leidden tot een grote
vraag. “Wij zeggen schertsend: de kerken lopen leeg, en de boeken vliegen de deur uit,” zegt Steenbergen. Alhoewel hij ervoor waakt de uitgeverij in een bepaald hokje te laten drukken. “Wij zijn geen new age, geen old age, wij zijn van alle tijden en voor alle geloven.”
Boodschapper Ankh Hermes bestaat al meer dan tachtig jaar. Het bedrijf vloeit voort uit de persoonlijke interesse van Nico Kluwer, zoon van Æbele Everts Kluwer, de oprichter van de befaamde Deventer uitgeverij. Nico Kluwer was in zijn studententijd in aanraking gekomen met spiritualiteit en occultisme, reden om zijn vader te overtuigen om spirituele boeken uit te geven. De levensbeschouwelijk boeken worden uitgegeven door dochter ‘Uitgeverij N. Kluwer’, in vakkringen bekend als ‘de kleine Kluwer’. In 1963 scheidden Nico en zijn zoon Paul zich organisatorisch en financieel af van het moederbedrijf. De naam verandert in Ankh Hermes. Ankh
betekent leven en spiegel, Hermes is de bode van de goden. De Deventer uitgeverij wil als boodschapper kennis doorgeven. De boeken moeten het leven van de lezers “bewuster en zinvoller maken.” Ankh Hermes betitelt zichzelf als een ‘ideëelcommercieel’ bedrijf. Dat leidt ertoe dat er boeken op de markt gebracht worden in een oplage van 3.000 tot 7.000, waarvan Steenbergen al bij voorbaat weet dat ze niet of nauwelijks winst zullen opleveren. Zoals het boek dat binnenkort verschijnt over een bepaalde stroming die in Nederland twintig aanhangers telt. “En toch zeggen we ja,” zegt Steenbergen. Om haar maatschappelijke betrokkenheid nog meer te tonen, organiseert de uitgever tweemaal per jaar een symposium. Het eerstkomende gaat over alternatieve geneeswijzen, een actueel onderwerp sinds minister Hoogervorst zich hier laatdunkend over uit liet. “Een uitglijder van de minister. Je kunt alternatief naast regulier gebruiken,” vindt Steenbergen.
13
Prinses Irene Tegenover de boeken die vroeg of laat in de ramsj belanden, staan ook bestsellers. Van het boek ‘Waren de goden kosmonauten’, zijn er sinds 1969 al 200.000 verkocht. Het boek is toe aan de 32ste druk. En ook ‘Dialoog met de natuur’, van prinses Irene geldt als een bestseller met 75.000 verkochte exemplaren. Het bezorgde Ankh Hermes min of meer het stempel ‘koninklijk goedgekeurd’. “De Volkskrant gaf ons veel pluimen en schreef bewonderend dat wij er een hype van gemaakt hebben. Wij lagen in een deuk want wij hadden over de marketing vrijwel niets te zeggen. Het was Irene die bepaalde dat ze maar één interview wilde geven.” Inmiddels is Irene overgestapt naar een bevriende uitgever. Steenbergen: “Haar kennissenkring zit rond de Amsterdamse grachten. Zoals in elke bedrijfstak wordt daar veel geregeld.” Hoewel Ankh Hermes op een bepaald speelveld heel actief is, staat ze in de belangstelling van andere, grote uitgeverijen. “Dat wordt steeds erger. Er is een grote vraag naar het soort boeken dat wij uitgeven. Als zelfstandige uitgeverij zijn wij interessant. De grote uitgeverijen hengelen wel naar onze diensten. Maar wij koesteren onze zelfstandigheid en willen dat voorlopig zo houden.” ■
Twente visie. 03/2004
Het is weer solliciteren geblazen voor werkzoekend Nederland. De banen liggen niet meer voor het oprapen en de kandidaten moeten weer het beste uit de kast halen om een kans te maken op de door hun gewilde baan.
Gelijke kansen De NVP-sollicitatiecode begint bij het ontstaan van de vacature. De code gaat uit van een eerlijke kans op aanstelling. Dat betekent dat u gelijke kansen biedt bij gelijke geschiktheid. In uw vacature dient u bijvoorbeeld aan te geven wat de wijze van solliciteren is (bijvoorbeeld of een sollicitatieformulier moet worden opgevraagd), of er eventuele bijzondere selectieprocedures worden ingezet (zoals psychologische testen) en u moet de termijn aangeven waarbinnen moet worden gesolliciteerd. Sinds de wet op de medische keuringen (1998) mag een werkgever alleen een aanstellingskeuring laten verrichten als er specifieke medische functie-eisenbestaan. Bent u als werkgever gerechtigd om een dergelijke keuring te laten verrichten voor de vacante functie, dan dient u dit in de advertentie al aan te geven.
Stille voorkeur Wat mag u niet in de advertentie zetten? U mag in principe geen leeftijdsgrens stellen in uw advertentie. Als u hier echter wel gegronde redenen voor hebt
gesprek houden. Stel dus ook geen vragen over de gezondheid of andere medische zaken. Denk er ook aan dat dit soort vragen niet door de sollicitant beantwoord hoeven te worden. Uiteraard wordt van u verwacht dat u elke kandidaat netjes op de hoogte houdt van de sollicitatieprocedure. Als een kandidaat op gesprek is geweest, is het netter om hem telefonisch op de hoogte te stellen van de afwijzing. Kunt u hem na enkele keren nog niet bereiken, dan kunt u uiteraard overgaan tot een schriftelijke afwijzing.
Voorkom klachten Hebt u zich tijdens een sollicitatieprocedure niet aan de regels van de NVP-code gehouden, dan kan de sollicitant een klacht indienen. De NVP toetst deze klacht vervolgens aan de code. U doet er beter aan het niet zo ver te laten komen. De volledige NVP-code kunt u opvragen via telefoonnummer 030-6055784. Wees in elk geval op de hoogte van de regels die in de NVP-code staan, dan weet u zeker dat u het als werkgever goed doet! ■
Afspraken op papier Als u de eerste selectie van de brieven hebt gemaakt, kunt u de geselecteerde kandidaten het beste schriftelijk of per email uitnodigen. Zo staan de afspraken op papier en voorkomt u misverstanden. Kandidaten die niet in aanmerking komen voor de functie, dient u zo spoedig mogelijk schriftelijk af te wijzen.
Inbreuk op privacy Tijdens een sollicitatiegesprek kunt u als werkgever de kandidaat niet het hemd van het lijf vragen. De vragen dienen te gaan over de functie en/of dienen voor de functievervulling relevant te zijn. Vragen over opleiding, kennis en ervaring zijn dus geoorloofd. Ook vragen over het privé-leven zijn tot op zekere hoogte mogelijk (hobby’s, vrije tijd, gezinsopbouw), maar u kunt vragen die inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van de kandidaat beter achterwege laten. Als u als werkgever op de hoogte bent van de voordelen die een kandidaat met wao-status met zich meebrengt, kunt u deze voorkeur wel aangeven, maar u moet vragen over dit onderwerp nog steeds buiten het
B.R. Wagtenveld Directeur Remedie
15
Column personeel & organisatie
Aan u de taak dus om de juiste man of vrouw op de juiste plek uit te kiezen. Dit begint al met het opstellen van de juiste vacature. Vanaf dat moment moet u zich houden aan de NVP-sollicitatiecode. Deze is door de Nederlandse vereniging voor personeelsbeleid (NVP) opgesteld en bevat basisregels die arbeidsorganisaties in acht behoren te nemen. Naast de regels die de NVP heeft opgesteld, zijn er uiteraard andere zaken waar u aan moet denken. Ook al blijkt de kandidaat ongeschikt, elk gesprek en opvolging is voor u een kans om ook een goede indruk van uw bedrijf achter te laten. De code kan u hierbij helpen. De code verplicht u om een aantal zaken te doen. Maar weet u ook wat u tijdens een sollicitatieprocedure juist niet moet doen? Hieronder staan alvast enkele regels die u in beide gevallen in acht moet nemen.
die met de functie of met uw bedrijf te maken hebben, mag u wel een leeftijdsgrens aangeven. Vaak hebt u bij bepaalde functies een stille voorkeur voor bijvoorbeeld een man of een vrouw. U ziet wellicht liever een dame achter de balie, maar geeft de voorkeur aan een man als portier. Een dergelijk voorkeursbeleid mag u alleen voeren als daar uitdrukkelijk melding van wordt gemaakt in de advertentie. En dat kunt u beter laten als u geen gegronde redenen voor uw voorkeur hebt. U doet het in dit geval altijd goed als u m/v achter de functie plaatst en uw voorkeur verder in de procedure niet naar buiten draagt. U kunt mensen dus niet achteraf afwijzen omdat ze volgens u voor de functie van het verkeerde geslacht zijn! Pasfoto vereist? U mag er best naar vragen in uw advertentie, maar een sollicitant is nooit verplicht om deze mee te sturen. Pasfoto’s geven ook vaak een verkeerd beeld van de kandidaat. Mocht u dit per se op willen nemen in de vacature, breng het dan als een verzoek en niet als een eis.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Verboden te vragen
Twente visie. 03/2004
Nieuwe vestigingsplaats en nieuwe strategie na nieuw faillissement
Palthe stoomt 16
Stomerijketen Palthe heeft na een faillissement en een afslankingsoperatie het hoofdkantoor naar Amsterdam verplaatst. Almelo, de plaats waar Palthe 131 jaar geleden begon, blijft achter met één stomerij. Een stomerij waar je in de toekomst niet alleen je kleren kunt laten reinigen maar ook sokken en stropdassen kunt kopen.
(d o o r M a r t i n S t e e n b e e k e )
Op de werkkamer van directeur M. Camminga was het in bronsreliëf gegoten portret van drie generaties Palthe al voor de verhuizing van de muur gehaald. Arnhemmer Camminga weet dat met de verhuizing naar Amsterdam een historische band is doorgesneden, maar zegt dat Palthe niet anders kon. “Economisch gezien was het beter dat we verhuizen. In Amsterdam hebben we onderdak bij een marketing- en communicatiebedrijf. Het is goedkoper, efficiënter en stelt ons in staat om beter met de tijd mee te gaan.” Wie het oude kantoorpand van Palthe aan de Almelose Sluiskade kent, geeft de Palthedirectie geen ongelijk. Vijftig meter verderop biedt het voormalige centrale reinigingscomplex een troosteloze aanblik. Al een aantal jaren wordt hier geen kleding meer gereinigd. Het kan geen toeval zijn dat de buurman handelt in grafstenen.
Het oude kantoorpand van Palthe aan de Sluiskade in Almelo.
Twente visie. 03/2004
De verhuizing naar Amsterdam hangt rechtstreeks samen met het faillissement van Palthe, uitgesproken op 13 januari. Het faillissement betrof het moederbedrijf en de zestien eigen filialen, met in totaal zeventig werknemers in vaste dienst en zestien oproepkrachten. Twee weken na het faillissement bereikte de curator overeenstemming over een doorstart met Palthe-eigenaar Manaus Business Development. Het afgeslankte hoofdkantoor is verplaatst naar Amsterdam, de zestien eigen stomerijen zijn bijna allemaal verzelfstandigd en van de bestaande zeventig franchisenemers gaan er 43 verder onder de Palthe-vlag. “We willen een landelijke dekking, dus zal in de nabije toekomst het aantal filialen weer uitgebreid worden,” zegt directeur Camminga.
Houten kuipen Palthe is in 1873 opgericht door twee zonen van de Oldenzaalse kantonrechter Van Wulfften-Palthe. In een leegstand fabriekspand van de Almelosche Brood en Meelfabriek in de binnenstad werd begonnen met het verven en bedrukken van garens. De houten kuipen die hiervoor gebruikt werden, werden met stoom aan de kook gebracht. Na acht jaar werd er ook overgegaan tot het reinigen van textiel en betrok Palthe een nieuw pand aan de Sluiskade. Tien jaar na de oprichting telde het bedrijf al bijna tweehonderd personeelsleden. Voor hen was een eigen ziekenfonds en een voor die tijd ongewoon pensioenfonds opgezet. Voor het reinigen van kleding richtte Palthe in het land een netwerk van depots op. Met paard en wagen, en later per auto en trein, werd de kleding in speciale kisten naar Almelo vervoerd. Kleding is trouwens een ruim begrip, want Palthe reinigde bijvoorbeeld ook banken en gordijnen. Het bedrijf had speciale stopstertjes in dienst voor het dichten van gaten en een hele zaal met strijkmeisjes. Vijfentwintig jaar na de oprichting telde het bedrijf achthonderd werknemers. Bij het begin van de vorige eeuw had Palthe vierhonderd eigen vesti-
Twente uit gingen. In de jaren zestig nam het bedrijf een aantal andere branchegenoten over, zoals het Tilburgse textielveredelingsbedrijf De Regenboog. De kleding werd inmiddels niet alleen meer gereinigd in Almelo maar ook in een aantal fabrieken in het land. Noodgedwongen door de hoge kosten stootte Palthe eind jaren zestig een aantal wasserijen en regionale vestigingen af. Enkele honderden arbeidsplaatsen werden geschrapt. Alles werd op de Palthenette-formule gegooid. Bij dit systeem werd de kleding sneller en tegen een voordeliger tarief in de winkels gereinigd. De formule sloeg aan en Palthe groeide uit tot de grootste stomerijketen van Nederland met een marktaandeel van vijftien à twintig procent. In de jaren tachtig - het Almelose textielveredelingsbedrijf van Palthe had in 1978 de deuren al gesloten - ging het bergafwaarts met de stomerijactiviteiten. De meeste eigen winkels werden omgebouwd tot franchisefilialen maar ook deze operatie kon niet voorkomen dat het bedrijf in 1993 failliet ging. Van de 280 werknemers verloren er 80 hun baan.
A-merk Palthe werd overgenomen door Manaus Business Development, de Amsterdamse investeringsmaatschappij die eerder uitgeverij Wereld op Wielen, het radiostation Jazzradio en jeneverstoker Rutte had overgenomen. Directeur M. Herter voorzag acht jaar geleden in een interview in dit blad een prachtige toekomst voor het ‘A-merk Palthe’. De verliezen konden volgens hem worden gestopt doordat het verliesgevende De Regenboog in het faillissement is blijven zitten en doordat Palthe zich meer klantgericht ging opstellen. Herter wilde een betere marketing, uitbreiding van het aantal inzameldepots en daarnaast franchiseketens in België en Duitsland opzetten. Palthe maakte wat van zijn ambities waar; zo werden er op NS-stations kledinginzamelpunten geopend, werd een fors aantal eigen stomerijen omgebouwd tot franchisefiliaal maar per saldo is in de loop der jaren het aantal vestigingen gedaald; van 120 naar een kleine 90, vlak voor het faillissement van januari. De sprong naar Duitsland werd gemaakt, door een samenwerking met de Duitse stomerijketen Stichweh.
Desondanks leed Palthe de afgelopen drie jaar wederom verlies. De schuldenlast bedroeg op het moment van het faillissement 1.2 miljoen euro. Directeur Herter heeft als verklaring voor de financiële problemen gewezen op het veranderende consumentengedrag. De stomerijmarkt in Nederland is de afgelopen jaren telkens met tien procent teruggelopen. Mensen, zo klagen de stomerijen in Nederland, vinden een stomerij te duur of kopen, omdat het toch het hele jaar uitverkoop is, bij wijze van spreken sneller iets nieuws dan dat ze nog een keer iets laten reinigen. “Een stomerij is luxe geworden, voor mensen boven modaal,” zegt ook voorzitter J. Veenhof van de Vereniging van Palthe Franchise Ondernemers. Voor Veenhof kwam het tweede faillissement van Palthe niet als een verrassing. “De samenwerking met Stichweh was geen succes. Dat bracht het bedrijf in een neergaande lijn met veel ellende.” De financiële problemen op het hoofdkantoor hadden volgens Veenhof ook een weerslag op de zelfstandige franchisenemers. “Er werd vanuit het hoofdkantoor niet veel meer voor ons gedaan. Palthe bracht geen grote klanten meer aan en ik merkte niets van reclame.” Zijn ervaring wordt ondersteund door A. Wubbolts, voormalig franchisenemer uit Apeldoorn. Hij krabde in september vorig jaar hoogstpersoonlijk de naam Palthe van zijn winkelruiten omdat hij vond dat Palthe zijn verplichtingen niet na kwam. Franchisenemers dragen in ruil voor ondersteuning en het mogen voeren van de naam Palthe 5 tot 7 procent van de bruto omzet af. “Commercieel was er weinig ondersteuning maar ook vaktechnisch gezien kon niemand mij helpen. Er was in Almelo niemand meer met verstand van stomen. Het is een marketing- en boekhoudbureau geworden.”
Stropdassen Directeur Camminga wordt niet gehinderd door slechte ervaringen uit het verleden. Hij is pas in november begonnen bij Palthe en druk bezig met het optuigen van een stomerij-nieuwe stijl. “De traditionele warme stomerijmarkt heeft geen toekomst meer,” voorspelt Camminga. Palthe zet voortaan alles op de zakelijke klant. De klanten die de stomerij wel trouw bleven, zijn namelijk voor 70 procent zakenmannen of -vrouwen. Om
hun nog beter van dienst te zijn, en meer zakelijke klanten te trekken, krijgen de stomerijpanden een opknapbeurt en worden er ook accessoires verkocht, zoals stropdassen en sokken. “En we denken ook aan een bodyline,” zegt Camminga. Verder wil hij op druk bezette kantorenparken, zoals bij het WTC in Amsterdam, experimenteren met automaten in containers waar klanten hun kleding kunnen afgeven. Het betalen en weer ophalen gaat vervolgens automatisch. Palthe wil daarnaast zijn eigen merk in licentievorm ook bij andere vormen van reiniging gebruiken, zoals het schoonmaken van kantoren. De helft van de oude franchisenemers heeft besloten om op eigen benen, zonder de naam Palthe, verder te gaan. Onder hen ook voorzitter J.
17
‘Ik geloof er geen barst van, ik heb nog nooit iemand gezien die een zakdoek of een overhemd koopt als hij naar de stomerij gaat’ Veenhof van de Vereniging van Palthe Franchise Ondernemers. De vereniging wordt opgeheven. Volgens hem hebben veel afgehaakte franchisenemers onvoldoende vertrouwen in de nieuwe formule. Franchisenemers moesten volgens hem ieder ruim 80.000 euro in het nieuwe concept investeren. “Ik geloof er geen barst van,” zegt hij over de noodzaak het concept aan te passen. “Ik heb nog nooit iemand gezien die een zakdoek of een overhemd koopt als hij naar de stomerij gaat.” Directeur Camminga heeft een rotsvast vertrouwen in de nieuwe formule, want volgens hem blijkt uit onderzoek dat Palthe in een neergaande stomerijmarkt dat Palthe nog altijd een A-merk is. “Palthe is en blijft een sterk merk. Er zijn nog altijd bruidjes die hun bruidsjapon alleen maar door Palthe durven te laten reinigen.” ■
Twente visie. 03/2004
Digitaal archiveren met het gemak van kopiëren
( En wel zo makkelijk en snel terug te vinden )
U kent dat wel: u heeft net dat ene dossier uit het archief nodig, maar helaas is een van uw collega’s u al voor geweest. Gaat u nu alle afdelingen langs op zoek naar het dossier? Of nog erger, wacht u tot de map terug is? Gelukkig is er nu de Minolta FlexiStore. Deze scant al uw papieren documenten en bewaart ze digitaal. En dat met één druk op de knop! FlexiStore is het archiveringsproduct voor afdelingen en werkgroepen met een bijbehorend eenvoudig bedieningsgemak en een interessante prijsstelling. Meer weten over de uitgebreide archiveringsmogelijkheden van deze multifunctionele printer-copier? Kijk op www.kn.nl/fttv of bel GRATIS 0800 - 022 21 41.
KN bv, Postbus 237, 1170 AE Badhoevedorp, tel. 0800 - 022 21 41, fax 020 - 658 41 60, e-mail:
[email protected]
TV0103FT
Kijk voor aanbiedingen op www.kn.nl/aanbiedingen
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Beeldvorming
Bij beslissingen spelen emoties vaak een rol en met dit systeem wordt in een vroeg stadium een link gelegd tussen de klantwaarden (corporate identity) van een bedrijf en de fysieke middelen die ze uitdrukken, de zogenaamde zachte factoren. De Brainserver is ontworpen om deze naar boven te halen en bespreekbaar te maken.
Reageren op plaatjes Het systeem probeert door middel van plaatjes reacties los te maken bij de betrokkenen. Vooral emotionele aspecten komen aan bod, maar ook een aantal belangrijke functionele aspecten passeert de revue. Een tiental PC’s staan in een futuristisch ingerichte ruimte opgesteld, met elkaar en met een groot scherm verbonden. Via de PC wordt de individuele input (anoniem) gegeven die vervolgens op het scherm besproken en bewerkt kan worden. Vragen als onder andere imago, uitstraling, wat wil men de klant duidelijk maken komen aan de orde. Een gebouw moet immers iets van de aard van het bedrijf zelf weergeven.
Associaties Fase één van de sessie is een associatieoefening. De deelnemers krijgen bijvoorbeeld een serie plaatjes te zien met een aantal steden. Parijs kan een wat frivool imago hebben, New York een financieel
karakter, Rome misschien een culturele uitstraling. De deelnemers bekijken de plaatjes, geven aan welke associaties ze bij die plaatjes hebben en kiezen voor een bepaalde stad. Om nog meer te weten te komen van het imago van het bedrijf komen daarna enkele kranten aan de beurt. Met welke krant zou het bedrijf zich willen identificeren? Is dat misschien het NRC Handelsblad, De Telegraaf of Het Financieele Dagblad. Nadat een serie van dergelijke plaatjes - met onder andere automerken, filmsterren, politici, schilders en sporten - de revue heeft gepasseerd, worden de keuzen op het grote scherm geprojecteerd met de associaties die de deelnemers er bij hebben, zodat ze allemaal kunnen zien hoe ze eigenlijk zelf over hun eigen bedrijf denken. Vervolgens wordt het karakter van het bedrijf nog verder uitgediept. Wat moet het uitstralen? Wat is de corporate identity: betrouwbaarheid, snelheid, servicegerichtheid, deskundigheid, zorgzaamheid, creativiteit, of nog iets anders? Over de associaties, die de klantwaarden weerspiegelen, wordt vervolgens uitvoerig gediscussieerd.
Van ideeënboek tot ideaalbeeld
van de plattegrond, toegankelijkheid van de ingang en de kwaliteit van het binnenklimaat en natuurlijk de kosten. Ook daar wordt weer over gestemd en ook dat wordt door de Brainserver kwantitatief vastgelegd.
Besparing van tijd en geld Als de gehele sessie achter de rug is, weet men precies aan welke eisen het nieuwe gebouw moet voldoen. Het is keurig vastgelegd met behulp van de Brainserver-computer waarbij iedereen zijn inbreng heeft kunnen geven. Het is een strakke aanpak die vooral veel tijd dus ook geld bespaart. De nadelen van de traditionele methode, waarbij de mensen eigenlijk niet goed duidelijk kunnen maken wat ze nou eigenlijk in het diepst van hun hart willen, zijn dat de wensen van de gebruikers vaak veranderen in de loop van het zoekproces. Het zoeken van een bestaand pand of een locatie dat aan alle (of bijna alle) eisen voldoet, wordt met dit systeem een stuk eenvoudiger. Met deze gegevens kan uw makelaar meteen duidelijk en gericht voor u op zoek. En daarmee komen we dus uiteindelijk terecht bij één van de kernfuncties van de makelaar, namelijk het zo goed mogelijk ‘matchen’ van vraag en aanbod. ■
19
Column vastgoed
Voor veel organisaties is het kiezen van nieuwe huisvesting een ingrijpend proces. Er zijn meestal duidelijke eisen wat betreft de bereikbaarheid van de locatie, het aantal parkeerplaatsen, de vierkante meters, het klimaat, enzovoorts. Maar bewust of onbewust spelen ook emotionele factoren een grote rol. Daartoe is onlangs door een aantal marktpartijen een geheel nieuwe en unieke aanpak ontwikkeld. Een expertsysteem, luisterend naar de intrigerende naam Brainserver (‘butler van uw verstand’) zorgt er voor dat de klant op een prettige manier in een vroeg stadium overeenstemming bereikt over de uitstraling en de functie van een nieuw kantoor. Ergo: een computergestuurde methode om er achter te komen wat mensen nu eigenlijk werkelijk willen.
Het systeem gaat onverbiddelijk verder. Hoe zou het ideale gebouw er volgens de deelnemers van buiten uit moeten zien?. Moet dat tijdloos, klassiek, hypermodern of juist vooral betrouwbaar zijn? Er worden weer een aantal plaatjes vertoond van onder andere locaties, gevels, recepties, vergaderruimten, werkruimten en lunchruimten. De deelnemers geven aan welke plaatjes zij vinden passen bij de belangrijkste klantwaarden. Uiteindelijk resulteert deze sessie in een soort ideeënboek dat gebruikt kan worden om het ideaalbeeld te definiëren. Dit beeld zal vervolgens vertaald moeten worden naar een hedendaags gebouwontwerp.
Harde factoren Als de zachte factoren bepaald zijn, komen de harde factoren aan de beurt. Dit gebeurt met de Real Estate Norm 2000. Dit is een checklist met vooral functionele kwaliteitsaspecten. Het gaat dan onder andere om zaken als bereikbaarheid per auto of openbaar vervoer, type parkeervoorziening, indeelbaarheid
Edwin H. Mulder MRICS Directeur/partner DTZ Zadelhoff
Twente visie. 03/2004
Switch uit Oldenzaal sleepte onlangs een indrukwekkende opdracht in de wacht.
richten zich met name op nieuwe ontwikkelingen, waarbij ze tevens als kennisleverancier al 15 jaar een schakel vormen tussen de Universiteit Twente en het bedrijfsleven. De opleiding Directievoering van TSM Business School bestaat eveneens 15 jaar en tevens wordt het 500e diploma uitgereikt. Op 12 februari mocht de 500e deelnemer, André Lammertink, manager van Groneman b.v. te Hengelo, tijdens een feestelijke bijeenkomst op de Campus van de Universiteit Twente, zijn diploma in ontvangst nemen. De opleiding Directievoering is in 1989 vanuit de Universiteit Twente opgezet. De opleiding ondersteunt ondernemers in kleine en middelgrote organisaties bij het leiden van hun bedrijf.
20
Nieuws & feiten De drie ondernemers die hun krachten bundelden tot Food For Your Brand.
Twente visie. 3/2004
Het Oldenzaalse Switch Automatisering heeft onlangs een omvangrijke opdracht in de wacht gesleept. Switch won de Europese aanbesteding voor het leveren van duizenden PC’s en notebooks - van het eigen huismerk Switch aan zeven onderwijsinstellingen. Deze order krijgt extra profiel door het feit dat Switch hiervoor twaalf andere leveranciers wist te verslaan, waaronder Dell, IBM en HP. De VDA-groep, grafimediabedrijf met vestigingen in Apeldoorn, Arnhem en Deventer, heeft per 1 januari 2004 de aandelen van drukkerij Augustijn uit Enschede overgenomen. Door de steeds groeiende en bredere vraag naar (nieuwe) grafimediaproducten, heeft drukkerij Augustijn gezocht naar een grote partner in de branche. De VDA-groep heeft als kernactiviteiten het vervaardigen van (klein- en grootformaat) offsetdrukwerk, printing on demand, grafisch ontwerp en multimedia. Deze samenwerking verzekert beide organisaties van een grotere slagkracht. Onder de welklinkende naam Food For Your Brand gaan InfoDish Business Development, Lap Creatieve Communicatie en Exxtra Interactive per 1 maart aanstaande een strategische samenwer-
king aan. LapCC is een full service reclame/adviesbureau, Exxtra Interactive is een full service Internetbureau en InfoDish is specialist in marketingvraagstukken voor onder andere de foodbranche. De reden van de samenwerking is dat ondernemers voor hun marketing en communicatie bij voorkeur aankloppen bij een klein maar professioneel bureau maar tegelijkertijd eisen dat hun bureau diepgaande kennis heeft van strategie, communicatie, reclame en internet. Bij kleine bureaus ontbreekt het vaak aan deze combinatie. De Netwerkstad Twente is verheugd dat het projectvoorstel Herontwikkeling stationslocaties Netwerkstad Twente in aanmerking komt voor een bijdrage uit het Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK). Met name geldt dat voor het deelproject Oostelijke Spoorzone Enschede (Muziekkwartier). Het ministerie van VROM heeft de gezamenlijke projectaanvraag van de Netwerkstad Twente in drie deelprojecten opgesplitst en elk deelproject afzonderlijk beoordeeld, te weten Oostelijke Spoorzone Enschede, Hart van Zuid Hengelo en Spoorzones Hengelo, Almelo en Oldenzaal. In 2000 heeft het kabinet € 454 miljoen gereserveerd voor de uitvoering van de BIRK-regeling.
De Technologie Kring Twente (TKT), een actief netwerk met 120 hightech bedrijven in Twente, bestaat 15 jaar. De TKT is opgericht vanuit een initiatief van de Universiteit Twente en heeft als primaire doelstelling het creëren van betere economische kansen voor haar leden. De TKT bestaat uit veelal jonge technische ondernemingen met een omvang van 10 à 25 medewerkers. Zij
Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland (Oost NV) gaat zich dit jaar met name bezighouden met economische versterkingsprocessen rond de thema’s voedsel, gezondheid en technologie. De organisatie sluit daarmee aan op het beleid van de Provincies Gelderland en Overijssel. Oost-Nederland moet duidelijke keuzes maken en de kennisclusters die er al zijn verstevigen en uitbouwen. Het bij elkaar brengen van partijen, het daadwerkelijk opzetten van een goedgeorganiseerd cluster en het coördineren van concrete activiteiten en projecten zijn taken van Oost NV. Daarnaast is het actief binnenhalen van nieuwe bedrijven op het gebied van voeding, gezondheid en technologie een belangrijke activiteit.
CSU Total Care, met een vestiging in Enschede en de hoofdvestiging in Uden, is verkozen als een van de beste werkgevers (14e plaats) van Nederland volgens de gelijknamige verkiezing. Het bedrijf kent vier onderdelen, Schoonmaak, Service, Security en Multi Service. De beoordeling is deels tot stand gekomen op basis van uitspraken van CSU-medewerkers zelf. Met ingang van 1 maart is jl. de heer Engbers, die zijn carrière begon bij Ten Cate in Almelo, benoemd tot algemeen directeur van SOWECO in Almelo. Engbers volgt de heer Visscher op, die met het oog op zijn leeftijd zijn functie heeft neergelegd. Op 15 en 16 mei vindt in het Expo Center in Hengelo de eerste versie plaats van Stock Sale: een nieuw fenomeen - althans voor Twente - voor bedrijven
Gasten van Droste’s Hotel en Restaurant in Tubbergen kunnen beschikken over deze hippe Smart.
21
die met overjarige voorraden in hun maag zitten. Wie zijn magazijn vol heeft, kan in het Hengelose beursgebouw terecht voor magazijn-, outlet- en restantenverkoop als dat via de gebruikelijke kanalen niet kan. Standruimte kost € 60,- per vierkante meter. Het Bornse bedrijf Innosell komt met een tweetal vernieuwingen op het gebied van verpakkingen. Ten eerste het Industrial foam concept - op maat gesneden polyethyleen- en polyetherplaten voor de industrie als verpakking voor breekbare voorwerpen tot en met kolossale machines. Ten tweede de Rhinos, een nieuwe container die speciaal werd ontworpen voor transport en opslag van bijvoorbeeld kunstvoorwerpen, kostbare investeringsmiddelen, archieven, meubelen, decorstukken etcetera. Deze container voorkomt beschadigingen, maakt geconditioneerd transport mogelijk en is leverbaar in elke gewenste maat en uitvoering. Vier studenten van de Saxion Hogescholen zijn genomineerd voor de prestigieuze landelijke scriptieprijs Horizon Bergse Bos Prijs. De scriptie ‘De Klimop Training’ van Vera de Wilde, Diana de Meer, Joost van den Ham en Ronald Bolk mag gerekend worden tot de beste drie scripties in 2003 op het gebied van de (residentiële) zorg voor jongeren. De scriptie is uitgemond in een methodiek sociale vaardigheden voor jongeren met een matige verstandelijke handicap. Op weg naar de vorming van een gezamenlijk toeristische organisatie in
Twente hebben de besturen van VVV Enschede en VVV/ANWB Haaksbergen besloten te gaan fuseren tot VVV Twente Zuid. De nieuwe organisatie, die op 1 januari jl. van start is gegaan, let een groter accent op zowel marketing en promotie als winkelactiviteiten. In de nieuwe organisatie (met winkels in Enschede, Haaksbergen - met ANWBagentschap - en Boekelo) werken 36 personen, die voornamelijk een parttime dienstverband hebben en van wie er 14 als vrijwilliger in Boekelo werken. De heer M.J.G. Grim is per 1 maart benoemd tot manager Zorgservices Twente, een stichting die samen met Streekziekenhuis Midden-Twente in Hengelo en Twenteborg Ziekenhuis in Almelo de Ziekenhuisgroep Twente vormt. Zorgservices is de innoverende en ondernemende tak en richt zich op producten en diensten die niet behoren tot de kernactiviteiten van de ziekenhuizen maar er wel nauw mee verbonden zijn.
Om niet langer afhankelijk te zijn van haperend taxivervoer heeft Droste’s Hotel en Restaurant een auto aangeschaft voor vervoer van zijn (zakelijke en particuliere) gasten. Geen peperdure limousine, maar een kleine, hippe Smart. Verschil met een taxi is wel dat de gast zelf moet rijden, maar om het geld hoeft hij of zij het niet te laten: slechts 18 eurocent per kilometer. Op kantorenpark Stroom-Esch zal eind dit jaar het nieuwe pand van het Bornse bedrijf Gullimex gereed zijn. Gullimex, dat 24 medewerkers in dienst heeft van wie er vier in de Belgische vestiging werkzaam zijn, ontwikkelt en verkoopt meetinstrumenten voor het meten en registreren van warmtebehandelingsprocessen, voornamelijk in de voedingsmiddelenindustrie. Ook levert het bedrijf instrumentatie voor het verpakken van levensmiddelen onder beschermende atmosfeer. Het opvallende gebouw is ontworpen door Tuns + Horsting Architekten uit Hengelo. ■
Nieuws & feiten
Een van de nieuwe verpakkingscontainers van het Bornse bedrijf Innosell.
Eind dit jaar verschijnt op kantorenpark Stroom-Esch het opvallende nieuwe pand van Gullimex.
Twente visie. 3/2004
8djcijhVXXdjciVcih VYk^hZjghW^ZYide bVVi\ZhcZYZcY^ZchikZgaZc^c\^cVYb^c^higVi^ZZc VXXdjciVcXn![^hXVVa"_jg^Y^hX]ZoV`ZcZcWZYg^_[h" VYk^hZg^c\#DcoZgZaVi^ZhWZ]dgZcidi]Zib^YYZc"Zc `aZ^cWZYg^_[!YZV\gVg^hX]ZhZXidgZcYZkg^_ZWZgdZeZc#
8djcijhVXXdjciVcih VYk^hZjgh]ZZ[iZZc\gddi
9ekdjki:hedj[d
9ekdjki>WhZ[dX[h]
9ekdjkiEcc[d
9ekdjkiIj[[dm_`a
9ekdjkiP[[mebZ[
%('&(-'-)*
%*'('-%--%
%*'.)+*'(%
%*'&*&'+&+
%(+*''&)(,
9ekdjki;cc[beehZ
9ekdjkiCWha[be
9ekdjkiHWWbj[
9ekdjkiLh_[p[dl[[d
9ekdjkiPmebb[
%*',+&(()&
%*),(+-(+-
%*,'(**,(+
%*)+**.*.%
%(-)**'+%%
9ekdjki;diY^[Z[
9ekdjkiEbZ[dpWWb
9ekdjkiIjWf^ehij
9ekdjkiM_[hZ[d
%*()(*('%-
%*)&*&%)&+
%*'')+),+%
%*)+*-&')%
VVciVakZhi^\^c\Zc^cDkZg^_hhZaZc;aZkdaVcY/Vai^_Y c^cjlY^gZXiZdb\Zk^c\#7gZc\ZZcWZodZ`VVc dcoZ^ciZgcZih^iZmmm$Yekdjki$dbkddgYZkZhi^\^c\h" eaVVihZcZcYZbZZhiVXijZaZ^c[dgbVi^Z#
mmm$Yekdjki$db
6OORTDUREND VERANDEREN DE lSCALE REGELS WAAR U ALS ONDERNEMER MEE TE MAKEN HEEFT
K_j][b_Y^j09ekdjki beYWj_[M_[hZ[d
7AT GISTEREN REGEL WAS IS VANDAAG UITZONDE RING 6OOR U IS HET BIJNA ONDOENLIJK ALLE WIJZIGINGEN BIJ TE HOUDEN £N OM TE BEPALEN
%EN IN 7IERDEN EO GRAAG GEZIENE
WAT VOOR U AANTREKKELIJK IS $E lSCALE
PARTNER IN BUSINESS VOOR OP MAAT
ADVISEURS VAN #OUNTUS ZIJN ALTIJD OP DE
GESNEDEN DIENSTVERLENING IN ADMINI
HOOGTE VAN DE MEEST ACTUELE STAND VAN ZAKEN
WIJZEN %N HOE BOVENDIEN VERVELENDE
STRATIE ACCOUNTANCY lSCAAL JURIDISCHE
EN DENKEN MET U MEE ALS ONDERNEMER
GEVOLGEN VERMEDEN KUNNEN WORDEN v ALDUS
ZAKEN EN BEDRIJFSADVISERING .OG NIET KENNISGEMAAKT 6ESTIGINGSDIRECTEUR DE HEER *( ,AMMERTINK !!&" PRAAT U GRAAG BIJ %*)+*-&')%
MR (ARRY +OMPAGNIE HOOFD lSCALE ADVISE h0ERMANENTE SCHOLING EN VERDIEPING IN
RING h"ELANGRIJKE VRAGEN DIE OP DIT MOMENT
ACTUELE REGELGEVING ZORGT ER VOOR DAT WIJ DE
SPELEN ZIJN DE lSCALE BEHANDELING VAN DE AUTO
MOGELIJKE lSCALE VOORDELEN KUNNEN AAN
EN OMZETBELASTINGGEVOLGEN VOOR HET BOUWEN VAN EEN NIEUWE WONING !LS ADVISEURS VOLGEN
:[9ekdjki CA8c[[j_d]
DcoZ^caZ^YZghWZ]VcYZaZc\gVV\
WIJ DEZE ONTWIKKELINGEN OP DE VOETv
bZijYZkda\ZcYZdcYZglZgeZc/
/OK OP HET GEBIED VAN ARBEIDSRECHT BESCHIKT
ÒhXVaZVXijVa^iZ^iZcZc\Zkda\Zc
INFORMATIEBIJEENKOMST NAAR KEUZE IN :WOLLE OF (ENGELO 5 WORDT NIET ALLEEN GEÆNFORMEERD OVER EEN TWEETAL ACTUELE ONDERWERPEN MAAR KOMT BOVENDIEN IN CONTACT MET COLLEGA ONDERNEMERS $E AVOND WORDT ROND UUR AFGESLOTEN MET EEN BUFFET IN INFORMELE SFEER !ANMELDING VOORAF VOOR DEZE KOSTELOZE BIJEENKOMST STELLEN WIJ BIJZONDER OP PRIJS -OGEN WIJ REKENEN OP UW KOMST
h$E INKRIMPING VAN DE .EDERLANDSE
kddgdcYZgcZbZgh
'RAAG NODIGEN WIJ U UIT VOOR DE -+"
#OUNTUS OVER DE JUISTE KENNIS +OMPAGNIE
dcihaV\ZcV[kadZ^^c\hgZ\Za^c\Zc
ECONOMIE MANIFESTEERT ZICH OOK IN DE ONTWIKKELING VAN DE WERKGELEGENHEID .IET
BeYWj_[
9ZK^_kZg]dZkZ!OldaaZ
:Wjkc
Y^chYV\(%bVVgi'%%)
BeYWj_[
=diZakVcYZgKVa`!=Zc\Zad
ONDERNEMERS ZICH STEEDS VAKER GENOODZAAKT
:Wjkc
Y^chYV\+Veg^a'%%)
HET BEDRIJF IN TE KRIMPEN EN MEDEWERKERS TE
LANGER IS HET MIDDEN EN KLEINBEDRIJF DE BANENMOTOR VAN ONS LAND MAAR ZIEN
ONTSLAAN /OK HIERBIJ KUNNEN ONZE PER 7WdlWd] dcikVc\hi&*#)*jjg
VVckVc\ &+#%%jjg
Wj[[Zi
SONEELSADVISEURS ONDERSTEUNING BIEDEN EN U INFORMEREN OVER DE MOGELIJKHEDENv
&-#%%jjg
7Wdc[bZ_d]
2EKEN OOK OP DE ADVISEURS VAN #OUNTUS EN
IZaZ[ddc &).*++(,&&
PRAAT EENS VRIJBLIJVEND OVER UW SPECIlEKE
;Vm
&).*++(,)+
SITUATIE ENOF WENSEN MET DE VESTIGING VAN UW
:"bV^a
_d\e6Yekdjki$db
KEUZE /F BEZOEK EEN VAN DE TWEE INFORMATIE
@^_`kddg]ZiXdbeaZiZegd\gVbbVde
BIJEENKOMSTEN DIE #OUNTUS ORGANISEERT VOOR
HET -+"
mmm$Yekdjki$db
9ekdjki$:WWhakdjkefh[a[d[d$
>[jc_ZZ[d#[dab[_dX[Zh_`\ cW]h[a[d[def9ekdjki
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Belastingdienst op bezoek
In de wet is niets geregeld over de rechten van de belastingplichtige. Toch bestaan een aantal regels waaraan de fiscus zich dient te houden. Op deze regels, alsmede een aantal aandachtspunten voor de ondernemer, gaan wij in het onderstaande nader in.
Reden van bezoek Allereerst is van belang goed te weten waarvoor een controlemedewerker van de belastingdienst feitelijk komt. Dit kan zijn in het kader van een normaal - administratief - onderzoek. Het doel van zijn onderzoek is daarbij vast te stellen of datgene wat in de boeken is vermeld zowel in overeenkomstemming is met de werkelijkheid als met de ingediende aangiften. De controlemedewerker kan ook komen in het kader van een derdenonderzoek. Dan verdiept hij zich in uw administratie om te controleren of derden aan hun belastingverplichtingen hebben voldaan. Hij kan in het kader van het derdenonderzoek bijvoorbeeld bij u komen onderzoeken hoeveel u aan een bepaalde cliënt heeft geleverd en of dat in overeenstemming is met hetgeen deze cliënt in zijn administratie heeft verantwoord als inkoop.
Voor het bezoek In de meeste gevallen kondigt de controlemedewerker zijn bezoek telefonisch aan. Daarbij wordt een afspraak gemaakt, die dan schriftelijk wordt bevestigd. Voor u is het belangrijk dat de reikwijdte van de controle duidelijk in de aankondigingsbrief van het onderzoek (en later in het rapport van de controle) staat omschreven. Hiermede voorkomt u discussies. Bovendien speelt het vertrouwensbeginsel een rol. Indien de belastingdienst op bijvoorbeeld het gebied van de vennootschapsbelasting de hoogte van de voorzieningen heeft gecontroleerd, mag u er na deze controle op vertrouwen dat de belasting-
dienst later niet nog eens op dit punt kan terugkomen over de gecontroleerde jaren. Alvorens de controlemedewerker met de controle begint, vindt een gesprek plaats. Daarbij worden een aantal afspraken gemaakt, bijvoorbeeld of de vragen mondeling of schriftelijk worden gesteld, of de controlemedewerker met het personeel mag praten, of de ambtenaar zelf stukken uit het archief mag halen et cetera. Aangeraden wordt de controlemedewerker niet met uw personeel te laten praten en de stukken die hij nodig heeft apart neer te zetten.
Inzage Vaak vraagt de controlemedewerker stukken als agenda’s, contracten, correspondentie en notulen op. Bent u verplicht deze te verstrekken? Over het algemeen bent u daartoe inderdaad verplicht. Ook agenda’s kunnen van belang zijn bijvoorbeeld voor controle van kilometerdeclaraties. De controlemedewerker heeft overigens geen snuffelrecht. De opgevraagde stukken dienen essentieel te zijn voor de belastingheffing. Bovenstaande betekent niet dat de controlemedewerker alle gegevens onbeperkt ter inzage kan krijgen. Een aantal aangewezen beroepsgroepen hebben een verschoningsrecht, hetgeen betekent dat zij zich erop kunnen beroepen dat zij uit hoofde van hun stand, ambt of beroep tot geheimhouding verplicht zijn. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om notarissen, artsen en advocaten. Uw accountant en belastingadviseur worden niet onder dit verschoningrecht genoemd. Voor hen geldt wel een zogenaamd afgeleid verschoningsrecht, hetgeen betekent dat zij fiscale adviezen en fiscale correspondentie niet aan de controlerend ambtenaar hoeven te verstrekken.
Slotbespreking Na de controle vindt een slotbespreking plaats. Tijdens dit gesprek worden de uitkomsten van de belastingcontrole besproken. In het slotgesprek is veelal plaats voor onderhandeling en de mogelijkheid tot het sluiten van compromissen. Na het slotgesprek zal de controleambtenaar een eindrapport van het boekenonderzoek opstellen. Dit rapport zal aan u worden verstrekt. Zoals reeds besproken is van belang dat de reikwijdte van het onderzoek juist is opgenomen, zodat geen discussie ontstaat over wat wel en niet is
gecontroleerd in verband met het vertrouwensbeginsel. Na ontvangst van het eindrapport worden eventueel naheffingsaanslagen opgelegd. Naast deze naheffingsaanslagen kunnen boetes worden opgelegd. U heeft het recht om het rapport van het boeteonderzoek op te vragen. Hieruit dient een onderbouwing van de boetes te blijken en de grondslag van de boetes. De gegevens in het boeterapport kunnen in de bezwaarfase mogelijk leiden tot vermindering van de boetes.
Bewaarplicht Zoals hierboven vermeld heeft de ondernemer weinig rechten. Wel bestaan veel plichten. Een belangrijke verplichting is de bewaarplicht. Een ondernemer dient boeken, bescheiden en andere gegevensdragers die fiscaal van belang zijn wettelijk gedurende zeven jaren bewaren. Het grootboek, de voorraad-, crediteuren-, inkoop-, verkoop-, voorraad-, loonadministratie en andere basisgegevens dienen zeven jaar te worden bewaard. Voor het detailniveau van deze informatie en voor het bewaren van de overige gegevens kunnen schriftelijke afspraken met de belastingdienst worden gemaakt. Het is toegestaan het ondernemingsarchief gedigitaliseerd te bewaren. Dit heeft grote praktische voordelen. De ondernemer dient voorzorgsmaatregelen te nemen om het verlies van gegevens te voorkomen (brand, diefstal, enzovoort). Tevens dient de authenticiteit van de documenten gewaarborgd te zijn. Met name bij de elektronische opslag van facturen kan dit een probleem zijn. Wij raden u derhalve aan vooraf overleg te plegen met de belastingdienst.
23
Column financieel accent
Iedere ondernemer heeft er mee te maken. Op een bepaald moment komt de belastingdienst een kijkje nemen in uw bedrijf. De belastingambtenaar gaat dan uw volledige administratie door om te beoordelen of deze op orde is en of u in de verstreken jaren voldoende belasting hebt afgedragen. Hoe gaat de belastingdienst nu te werk en belangrijker nog, wat zijn uw rechten?
Zoals uit het bovenstaande blijkt zijn er bij een belastingcontrole veel aandachtspunten. Het is van belang in een vroeg stadium uw adviseur in te schakelen, zodat de controle goed wordt gestroomlijnd en soepel verloopt. ■
Mevrouw mr. M.K. Brendel-ter Horst FB De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga te Enschede
Twente visie. 03/2004
Wat zien
al die bedrijven toch in Noord Lease?!
Noord Lease BV Lavendelweg 7 9731 HR Groningen tel. (050) 5470200 fax (050) 5470222 Postbus 9500 9703 LM Groningen
Voor autolease richten steeds meer bedrijven hun vizier op Noord Lease. Omdat ze dwars door vlotte verkoopbabbels en stuntaanbiedingen heen kijken. Bij ons geldt: wat u ziet is wat u krijgt. Wij spiegelen u niets voor wat we niet waar kunnen maken. Een man een man, een woord een woord, is ons credo. Elke aanvraag bekijken we afzonderlijk: geen standaardcalculaties, maar
Weezebeeksingel 2 7609 PP Almelo tel. (0546) 660077 fax (0546) 660099 Postbus 757 7600 AT Almelo www.noordlease.nl
[email protected]
offertes op maat. Vanuit financieel oogpunt heeft u daar ‘t meest baat bij.
Ons systeem voor kwaliteitszorg is geheel vanuit de optiek van onze klanten ontwikkeld. Zo gaven onze klanten aan meer inzicht in hun wagenpark te willen hebben. Met het Internetprogramma oNLine brengen we u de meest actuele en relevante informatie in beeld die nodig is voor efficiënt wagenparkbeheer. Contractafwijkingen zijn in één oogopslag te zien. oNLine is geheel gratis en toegankelijk op elk moment van de dag. Voortdurend zijn we gefocust op het belang van onze klanten. Zouden we in brede ondernemerskring daarom een graag geziene leasepartner zijn?
autolease zoals ú ‘t graag ziet...
Oké-groep gespecialiseerd in flexibele dienstverlening
Groei dankzij uitzendwerk 25
Lourus Schrier in hal van Oké Electronics. “Niet op een A-locatie, wij hebben geen zin in al die mensen die door het UWV verplicht worden te solliciteren.”
Sommige bedrijven lukt het gewoon om tegen de stroom in te roeien. Bij het grote publiek is de Oké-groep in Almelo misschien onbekend, de lange lijst van tientallen imponerende opdrachtgevers (van DSM tot Corus en van Stork tot FC Twente) beslist niet. De Oké-groep (met onder meer Oké-Electronics en Oké-Services) is de recessie ten spijt vooral gegroeid dankzij flexibilisering via het eigen uitzendbureau KeyTech Personele Diensten.
al omdat we tegen onze klanten zeggen dat ze flexibel moeten zijn, willen we dat zelf uitdragen,” vertelt commercieel directeur Lourus Schrier (44). Schrier zelf werkt pas 2,5 jaar bij de Oké-groep. Daarvoor werkte hij onder meer als commercieel manager bij het opinieweekblad De Roskam en in een gelijke functie een aantal jaren bij de Ambulancedienst AAD en bij kunststoffenbedrijf Otto Wolff.
Nedap, Nedtrain Het uitzendbureau zit op het bedrijventerrein Twentepoort West in Almelo. Letterlijk driehoog voor. “Niet echt een zichtlocatie, dat klopt,” grijnst Schrier.
En onze klanten vinden ons toch wel, vooral via de telefoon, fax en e-mail en via mond op mond-reclame.” Bij de bedrijven van de Oké-groep werken ‘slechts’ 43 mensen. Maar via uitzendbedrijf KeyTech worden dagelijks zo’n 220 mensen naar de klanten gestuurd. En die klanten zijn het visitekaartje. “We werken veel in de offshore, via de Vos Groep, voor Nedap doen we heel veel assemblage, voor de NS reparatie van elektronische componenten en je kunt bij wijze van spreken geen fabriek in Nederland opnoemen waar machines staan waar we niet werken en reinigen.”
(door Jan Medendorp)
Sets Al een jaar of vijf geleden, toen alleen een vermelding in het telefoonboek al klanten en omzet opleverde, zag de Oké-groep dat de bomen niet eindeloos tot de hemel zouden groeien en dat flexibiliteit gewenst was. “Met het servicebedrijf zijn wij gespecialiseerd in reiniging en onderhoud en dan vooral buiten de productie-uren. En dan komt het regelmatig voor dat de klant aan ons vraagt om tijdelijk een paar monteurs, lassers of frezers. Die haalden we dan via een ander bedrijf. Toen is het idee ontstaan om zelf een uitzendbureau, een bedrijf in pay-rolling op te zetten. Ook
‘Er is bij wijze van spreken geen fabriek in Nederland waar we de machines niet reinigen’ “Maar dat is omdat we niet overlopen willen worden door al die mensen die van de UWV verplicht worden om te solliciteren.
Sets High Techn Electrics in Hengelo heeft zich al in 1988 losgeweekt van toen nog Holec. Sinds een jaar of vijf is het bedrijf voor tweederde in handen van de Oké-groep en het resterende deel is in handen van twee medewerkers en Schrier die zich (naast grootaandeelhouders Henk Nijdam en Hans Kok) ook bij de groep heeft kunnen inkopen. “Het bedrijf past naadloos bij ons eigen bedrijf Electronics waar we ook met noodstroomvoorzieningen werken.” De Okégroep heeft in 2003 een omzet behaald van ongeveer 15 miljoen euro. ■
Twente visie. 03/2004
Opleiding voor toptalenten SWOT Masterclass MBA voor Career Center Twente.
Exclusief voor toptalenten, toekomstig executives, geselecteerd door middelgrote en grote ondernemingen, die betrokken zijn bij Career Center Twente. Het gaat hier niet alleen om bedrijfskundige kennis en vaardigheden op academisch niveau, maar ook om het uitbouwen van het Twentse netwerk, het leren van elkaar en van de toonaangevende organisaties in de regio. Zeer ambitieus programma, veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en integratieve projecten. Duur: twee jaar Masterclass, derde jaar MBA. Diploma: MBA, gevalideerd door de Dutch Validation Council.
voor meer informatie: Career Center Twente P.C. Hooftlaan 56D 7552 HG Hengelo Telefoon: 074 255 8080 E-mail:
[email protected] Internet: www.cctwente.nl
SWOT Postbus 217 7500 AE Enschede Telefoon: 053 489 4670 Fax: 053 489 2748 E-mail:
[email protected] Internet: www.swot.nl
Voor het gehele opleidingsaanbod van SWOT surf naar www.swot.nl
Henk Westbroek en Peter Zeylmaker vinden elkaar bij uitzending Radio Oost
‘Verwachtingsmanagement’ organiseert bijvoorbeeld een feest, een symposium of een congres. Dan gaan we met die mensen om tafel. Wat willen ze precies? Wat voor een programma? Dan helpen wij bij het opzetten daarvan. Ik noem dat verwachtingsmanagement. Wij ondersteunen dat proces,” legt Zeylmaker uit.
27
Clinton
De broers Henk Westbroek (links) en Peter Zeylmaker samen in zaken, het leveren van mensen en diensten bij seminars of feesten.
Het waren de jaren dat Henk Westbroek politiek nog zeer actief was bij Leefbaar Nederland. Op uitnodiging van Radio Oost debatteerde hij toentertijd in het Theaterhotel in Almelo over een aantal gevoelige zaken. Na afloop in de bar schoof de bekende reclamemaker Peter Zeylmaker aan. Korte tijd later vielen ze elkaar in de armen: de broers hadden elkaar gevonden. “We kenden elkaar niet. We zijn wel volle broers, maar opgegroeid in verschillende pleeggezinnen waar we de familienamen van die mensen hebben aangenomen.” Zeylmaker uit Wierden leidt een goedlopend reclamebureau in Apeldoorn (langs de A1), zijn broer vulde zijn tijd met zingen (Het goede Doel en solo), als diskjockey bij Radio 3 (Denk aan Henk), als barkeeper van zijn eigen café in Utrecht en als raadslid in diezelfde plaats.
(door Jan Medendorp)
Er bestonden al langer plannen bij een paar ondernemers in het oosten des lands om een tegenhanger op te richten van de bekende Speaker’s Academy. Maar om verschillende redenen kwam
dat nooit echt van de grond. Tot Westbroek (51) vrijwel al zijn werkzaamheden zag eindigen. Hij werd bedreigd als oprichter van Leefbaar Nederland, maar hij was ook de man die Pim Fortuyn na een geruchtmakend interview in de Volkskrant uit de partij gooide (‘daar heb ik tot op de dag van vandaag geen spijt van’). ‘De kat hing in de boom in mijn voortuin, ik zag het verdriet en de angst bij mijn dochter en toen ben ik gestopt. Ja, ik ben gezwicht voor geweld en daar schaam ik me niet voor.” Westbroek treedt nog wel op, maar veel minder dan vroeger. Op 16 april staat hij in Hedon in Zwolle.
Verwachtingsmanagement Eén van zijn cafés (op de Scheveningse pier ‘Stairway to Heaven’, naar een nummer van Led Zeppelin) ging failliet, na 25 jaar werd bij als te oud door Radio 3 aan de kant gezet. Kortom, tijd genoeg om wat anders te gaan ondernemen. De plannen voor Sprekersplatform kwamen uit de la en de heren togen aan het werk. Er werden in de afgelopen maanden tientallen BN’ers benaderd en vastgelegd. “En toen we er 150 hadden, zijn we begonnen. Omdat we nu een heel breed scala mensen en programma’s kunnen aanbieden. We zijn niet uitsluitend de manager of de tussenpersoon van die mensen. Een bedrijf of een organisatie
Op de lijst geen toppers als Clinton of Köhl zoals bij Speaker’s Academy. “Ach, die kan ik ook boeken voor je. Dat is geen kunst, als je maar een miljoen dollar meeneemt. Wij hebben mensen die kwaliteit leveren, wij bellen niet de mensen uit onze stal met de mededeling dat we een schnabbel hebben en dat van de gage 20% voor ons is. Wij doen dus veel meer. En behalve in de randstad zijn er nauwelijks van dit soort organisaties.” Op de site van Sprekersplatform staan foto’s en korte interviews met
’Ach, Clinton kan ik ook voor je boeken, als je een miljoen dollar meeneemt’ circa 150 bekende Nederlanders. Op de lijst onder anderen politici als Willem Aantjes en David Pinto, presentatoren Sjors Frölich, Kees Jansma, Daphne Bunskoek, Astrid Joosten, Jan Douwe Kroeske, Wibo van de Linde, Koos Postema en Reinoud Oerlemans, de sporters Hein Vergeer, Ron Zwerver, Bettine Vriesekoop en Michiel Schapers. Maar ook journalisten die op verzoek een debat leiden. Niet de minsten zoals Philip Freriks, Roelof Hemmen en Jack van Gelder. Verder mensen als de schrijvers Ronald Giphart en Bart Chabot, onderzoeker Maurice de Hond, Sjaak Bral en de inmiddels onvermijdelijke Johan Derksen. Wat kost dat nou? “Aan die mensen hangt geen prijskaartje, want wij bieden een totaalpakket. En dat gaat vanaf een paar honderd euro.” ■
Twente visie. 03/2004
Alleen Wegener en Grolsch durven voorspelling voor 2004 te doen
Uit het dal Het zijn de maanden van de presentaties van de jaarcijfers. Ten Cate had een hotellocatie gereserveerd op donderdag 26 februari in Amsterdam. Dat bleek niet zo gelukkig, het was de op één na drukste dag in Nederland als gevolg van veel sneeuwval. Slechts vijf journalisten schoven aan op die ochtend om naar de presentatie van De Vries te luisteren. Die schoof gezellig de tafels tegen elkaar aan en gaf een informele toelichting. Slechts vijf journalisten, maar wel grote uitvoerige beschouwingen in de kranten. En daarmee was De Vries, die toch al vaak vindt dat zijn bedrijf niet de aandacht krijgt die het verdient, zeer content. Elders in deze uitgave leest hij zijn verdere plannen.
(door Jan Medendorp)
Stork Stork heeft over 2003 een nettowinst behaald van 74 miljoen euro, tegen een verlies van 42 miljoen een jaar eerder, maar in dat verlies zat toen een herstructureringslast van 77,8 miljoen. Per aandeel werd over 2003 een verlies van 1,27 euro omgezet in een winst van 2,28 euro. En aangezien analisten een winst per aandeel van 2,17 euro voorzagen, deed Stork het dus boven verwachting. “Wat jammer is, is dat Stork geen verwachting uitspreekt voor 2004, behalve ‘dat het evenaren van het resultaat van 2003 in 2004 veel aandacht vraagt’. En dat is cryptisch.” In dit blad staat elders een interview met Stork-bestuurder Bouland.
29
Grolsch Bierbrouwer Grolsch heeft over 2003 een nettowinst behaald van 30,4 miljoen euro, inclusief een eenmalige bate van 7,9 miljoen euro (in 2002 was de winst 30,1 miljoen). Vooral de volumegroei in het buitenland alsmede prijsverhogingen in Nederland zorgden voor de omzetgroei. De winst per aandeel exclusief eenmalige bate steeg van 1,78 naar 1,80 euro. “Analisten hadden een winst per aandeel van 1,84 verwacht. Dus wat dat betreft teleurstellend.” Voor 2004 houdt Grolsch rekening met een daling van de nettowinst van 20 tot 30%. Als gevolg van extra afschrijvingen voor de nieuwe brouwerij. Door de efficiencyverbetering die voortkomt uit de ingebruikname van deze nieuwe brouwerij verwacht Grolsch na 2004 hernieuwde winstgroei.
Koninklijke Ten Cate Koninklijke Ten Cate heeft over 2003 een winst behaald van 20,3 miljoen euro (in
2002 was dat 18,8 miljoen) “De winst is hoger dan verwacht omdat Ten Cate een erg goed vierde kwartaal heeft gehad. De winst per aandeel is 4,10 euro, een stijging van 3,8% ten opzichte van 2002.” De geconsolideerde omzet van Ten Cate daalde van 602,1 miljoen naar 569,6 miljoen euro. Het bedrijf stelt een dividend voor van 1,70 euro. “Ten Cate wil zich ook niet uitspreken over 2004 en dat is jammer.”
De winnaar van het bekende Rabobeleggingsspel in februari was Marijke Nijhuis. Zij gokte (zo zei zij eerlijk) 359 punten. De beurs stond op 1 maart op 358 punten, dus zij kreeg uit handen van Rabobeleggingsadviseur Allard van der Veen (rechts) het kistje wijn. Via www.twentevisie.nl kan iedereen meedoen aan het spel.
Wegener Als gevolg van een flinke afboeking op een Engels bedrijf maakte Wegener een verlies bekend van bijna 60 miljoen euro. Wegener heeft vooral last van de krimp in het aantal personeelsadvertenties en in mindere mate van een daling van het abonneebestand (-1,5%). Wegener gaat geen dividend uitkeren op de gewone aandelen. Wel ziet Wegener licht in de tunnel, als een van de weinige bestuursvoorzitters voorspelt Jan Houwert dat 2004 beter wordt dan 2003. ■
Twente visie. 03/2004
De Wet verbetering Poortwachtersfunctie en de verplichting voor de werkgever om bij ziekte van een werknemer twee jaar loon door te betalen, hebben de discussie over herplaatsing van werknemers weer doen oplaaien.
Andere functie aanvaarden? Bij het opstellen van een reïntegratieplan is de eerste vraag of de werknemer op den duur terug kan keren in zijn eigen functie. Als deze vraag met ‘nee’ moet worden beantwoord, dan is de volgende stap om te kijken of er een andere passende functie binnen het eigen bedrijf is. Als laatste stap komt een mogelijke plaatsing aan de orde buiten het bedrijf. In dit artikel wordt de tweede vraag behandeld: moet een werknemer een andere functie binnen het bedrijf aanvaarden? De Hoge Raad heeft in de uitspraak met de mooie naam Van der Lely/Taxi Hofman de norm gesteld. Van der Lely was in dienst bij Hofman en werd ziek. Hij werkte als telefonist/centralist maar tijdens zijn ziekte veranderde een en ander binnen het bedrijf. Van der Lely kon daarna alleen als taxichauffeur aan de slag. Dit wilde hij niet en in de daaropvolgende procedure stond de vraag centraal of Van der Lely dit werk had moeten aanvaarden. De Hoge Raad oordeelde dat een werknemer moet ingaan op redelijke voorstellen. Hij mag die alleen weigeren als aanvaarding niet van hem kan worden gevraagd. Van der Lely had het werk wel moeten accepteren.
Wat is redelijkheid? De volgende vraag is dan wat redelijk is. Omdat elke situatie uniek is, is daarop geen eenduidig antwoord te geven, maar er zijn wel een aantal richtlijnen.
2. De zoektocht De mogelijkheden die een werkgever heeft om een andere functie te vinden, hangen vanzelfsprekend af van de grootte en de diversiteit van functies binnen het bedrijf. In de rechtspraak is dit ook terug te vinden. Een grote werkgever heeft de verplichting om binnen het hele bedrijf te zoeken. Ook van de werknemer wordt verwacht dat hij actief meewerkt aan herplaatsing of functiewijziging. Bij de beoordeling van de passendheid spelen het salaris, de werktijden, de mogelijkheid om een werknemer bij te scholen, de persoonlijke omstandigheden en dergelijke een rol. Zo vond de rechter een inkomensachteruitgang van ongeveer 30% acceptabel, maar daarbij speelde wel een rol dat het inkomen over een langere periode werd afgebouwd. De rechter in Terneuzen vond dat een werkneemster een functie waarin veel in het weekend moest worden gewerkt, kon weigeren omdat haar dochter op topniveau de paardensport bedreef. De werkneemster moest regelmatig met haar dochter in het weekend op pad. Daarentegen vond de rechtbank in Deventer dat een werkneemster uit Deventer wel in Amersfoort of Houten kon gaan werken ondanks de reistijd. In een andere zaak speelde de vraag wie de opleidingskosten moet betalen. De rechter vond dat deze voor rekening van de werkgever komen als de opleiding voor de nieuwe functie noodzakelijk is. 3. Sancties Ondanks alle inspanningen kan het voorkomen dat het niet lukt om een werknemer te herplaatsen. Als een werknemer onvoldoende meewerkt aan een herplaatsing, heeft de werkgever de mogelijkheid om de loondoorbetaling op te schorten. Dit is een zware sanctie en wanneer de werknemer weer meewerkt, moet alsnog het achter-
stallige salaris worden betaald. Is er helemaal geen oplossing te vinden, dan zal een ontslag onvermijdelijk zijn. De rechter moet dan gaan beoordelen of de functie passend is, of er eventuele andere mogelijkheden zijn en voor wiens verantwoordelijkheid de mislukking komt. Ook hierin is het oordeel van de rechter zeer uiteenlopend. Zo vond de rechter in Utrecht dat de NS onvoldoende had gedaan om een arbeidsongeschikte werkneemster, die al 25 jaar in dienst was, een andere functie aan te bieden. De arbeidsovereenkomst werd niet ontbonden. Daarentegen oordeelde de rechter in Eindhoven dat een werknemer die altijd op LTS-niveau heeft gewerkt niet kan verwachten dat hij op een veel hoger niveau te werk wordt gesteld. De werknemer eiste na een reorganisatie en een ziekteperiode dat hij in een hogere functie zou worden geplaatst en de rechter ontbond de arbeidsovereenkomst zonder toekenning van enige vergoeding. Een secretaresse die weigerde om als proef in een andere functie te gaan werken, werd eveneens door de rechter gestraft en kreeg een lagere ontslagvergoeding. Het behouden van een werknemer voor het bedrijf is in het belang van de werkgever én van de werknemer. Als het niet lukt, is de uitkomst van een procedure onvoorspelbaar. Het is dan van groot belang dat de werkgever kan aantonen dat hij er alles aan heeft gedaan om een ontslag te voorkomen. Het weigeren van een ontbinding of het betalen van een (hoge) ontbindingsvergoeding kan dan voorkomen worden. ■
Mr. S.H.G. Swennen Jacobs Kranenburg Advocaten Almelo
31
Column juridisch gezien
Uitgangspunt in het nieuwe systeem is dat de werkgever twee jaar verantwoordelijk is voor de reïntegratie van een werknemer. Deze periode kan daarna verlengd worden. Dit gebeurt regelmatig op vrijwillige basis of als ‘boete’ als het UWV vindt dat de werkgever onvoldoende aan zijn inspanningsverplichtingen heeft voldaan.
1. Communicatie Dit lijkt een overbodige opmerking, maar in negen van de tien zaken waarin een reïntegratie niet goed loopt, komt dit door een gebrekkige communicatie. Het vinden van een passende functie is een geleidelijk proces en de werkgever zal er rekening mee moeten houden dat het soms voor de werknemer moeilijk is om in een andere functie te gaan werken. Goed overleg is noodzaak.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Herplaatsing bij ziekte
Twente visie. 03/2004
Nieuwbouw Ten Cate moet toekomst in Twente veilig stellen
Supertex Koninklijke Ten Cate staat aan de vooravond van de grootste overname in de geschiedenis van het bedrijf. Het gaat om Southern Mills, een Amerikaans bedrijf dat voor wat betreft grootte vergelijkbaar is met Ten Cate zelf. Beide bedrijven hebben al een samenwerkingsverband. Met de overname zou Ten Cate in één klap marktleider zijn op het gebied van de technische textiel. Maar topman Loek de Vries loopt met meer plannen rond. Hij wil in het noorden van Nijverdal een ‘Hightech Textile Park’ creëren. Alle bedrijven ook fysiek om een technologiecentrum heen. Het nieuwe bedrijf moet werk bieden aan circa 1.800 mensen. Commissaris van de Koningin Jansen is laaiend enthousiast, net als burgemeester Hans van Overbeeke.
35
(door Jan Medendorp)
Voor Twentenaren zijn het monumenten die herinneren aan vroeger, aan de gouden textieltijd toen tienduizenden arbeiders sponnen en weefden. Achter diezelfde toch wat troosteloze muren houdt Ten Cate zich de afgelopen jaren vooral bezig met technische textiel zoals kunstgras en kogelwerende vesten om maar eens een paar aansprekende producten te noemen. Loek de Vries loopt al zeker een jaar rond met plannen om een compleet nieuw bedrijf te bouwen. Liefst in Nijverdal, waar de roots van Ten Cate liggen. “Het zou een enorme kostenbesparing opleveren als we onze textielbedrijven uit Nijverdal en Goor en wellicht ook in een later stadium het hoofdkantoor uit Almelo daar concentreren.”
VolkerWessels Het plan ligt nog op de tekentafel. En hoewel geld geen groot probleem is wil De Vries graag dat de politiek haar steentje bijdraagt. Met een solvabiliteit van 46%, een leenvermogen van zeker 100 miljoen euro en voor minimaal tientallen miljoenen euro aan stille reserves (zoals bedrijven die tot nul zijn afgewaardeerd en die De Vries binnen een paar jaar wil
afstoten, maar ook veel gebouwen en veel grond die ver onder de werkelijke waarde op de balans staan) hikt Ten Cate zeker niet aan tegen de nieuwbouw die op enkele tientallen miljoenen wordt geschat. Er wordt al gesproken met VolkerWessels, ook al omdat Ten Cate een gebied in het Reggedal achterlaat waar ongeveer 200 woningen gebouwd kunnen worden.
Monumenten Er zijn twee problemen die opgelost moeten worden. Ten eerste de verhuizing van tientallen zeer grote en ingenieuze machines. “We moeten extra voorraad maken voor de tijd dat de machines stilstaan. En in de tweede plaats is het nog onduidelijk of het gebied dat Ten Cate achterlaat wel in het ‘masterplan’ voor het centrumgebied van Nijverdal past. “Ik zie het als een win win-situatie, dus zal ook de overheid moeten meedoen,” is de mening van De Vries. Van Overbeeke is zeer enthousiast maar nog niet zover dat hij de portemonnee wijd open zet. “We zijn in gesprek met het ministerie van Cultuur over het Hogedijkje, het gebied langs de Grotestraat.” Het is de
vraag of die enorme zee van steen onder monumentenzorg valt. Van Van Overbeeke mag het tegen de grond: “Ze moeten wel weten wat ze Nijverdal daarmee aandoen. Als de herbestemming van het gebied daardoor matig is (lees: te weinig opbrengt, JM) zal degene die dat veroorzaakt daarop aangesproken worden.”
Knopen tellen Ten Cate moet eerst zijn knopen tellen, vindt Van Overbeeke. “Wij helpen ze bij het denkproces, met het regelen van de bestemmingsplannen. Daarna kijken we of er nog subsidiepotten beschikbaar zijn. En tot slot moeten we bezien of er nog ergens een gat in de begroting is. Zover zijn we nog niet. En ik laat me in mijn enthousiasme niet overhalen allerlei toezeggingen te doen.” De nieuwbouw zal er wel komen. Waar Grolsch eerst moest dreigen om Twente te verlaten voordat de bestuurders in beweging kwamen, heeft Ten Cate het tij mee. Maar De Vries wil meer. Hij wil ook dat zijn nieuwe concern goed bereikbaar wordt. De infrastructuur dus, het doortrekken van de A35, maar dat is pas ver na 2010 gepland. ■
Een overzichtfoto van Nijverdal. In het noorden (de grote cirkel) is de nieuwbouw gepland die werk moet gaan bieden aan een kleine 2.000 werknemers. De spoorweg en provinciale weg moeten ondertunneld worden. Op de andere (zuidelijker) plaatsen zijn de huidige vestigingen van Ten Cate in Nijverdal (omcirkeld) waar de gemeente (als Ten Cate is vertrokken) kan verder werken aan de invulling van het centrum.
Twente visie. 03/2004
“Laten we het voordeel van airconditioning niet onderschatten.”
Verhoogde arbeidsvreugde, hogere productiviteit en uw klanten geven een hogere waardering. Wilt u ook goed voorbereid zijn op een warme zomer? Bel dan 053 431 44 66.
Enschede IJsbaanweg 5 (haven) Tel. (053) 431 44 66 Fax (053) 430 50 98 Website: www.emondt.nl e-mail:
[email protected]
SCHOONMAKEN IS EEN VAK Reimersdennenweg 11
Tel: 074-2780283
7559 PL Hengelo
Fax: 074-2780875
Voor vragen kunt u contact opnemen via E-mail:
[email protected]
Aanbod Bij het ter perse gaan van deze uitgave kan een gedeelte van het aanbod reeds zijn verkocht of verhuurd. Onder voorbehoud van zetfouten.
36
Almelo
Onroerend goed
Te huur ◆ Aalderinkssingel, 3500 m2, VVO 3500 m2, € 35,- per m2, 17/02/2004, 053-8506070 ◆ Henriette Roland Holstlaan ong., 3.840 m2, VVO 3.840 m2, € 125,- per m2, i.o., 053-4852244 ◆ Centrumplein 3, 390 m2, VVO 390 m2, € 65.000,- p.jr., per direct, 053-4852244 ◆ Stadionlaan 38, Polman Stadion, 201 m2, € 24.215,p.jr., per direct, 074-2918192 ◆ Huis van Bewaring te Almelo, centrum, evt. ook in kleinere units te huur, 620 m2, i.o., 074-2918192 Te koop ◆ Doelenstraat 6-8, centrum, 100 m2, BVO 100 m2, VVO 100 m2, € 199.000,- k.k., i.o., 0546-539595 ◆ Marktstraat 3 en 5, centrum, gelegen kantoor c.q. woonhuis, 885 m2, € 196.000,-, i.o., 074-2918192 ◆ Ootmarsumsestraat 14, centrum, winkel/horeca met bovenwoning, VVO 80 m2, € 219.000,-, i.o., 074-2918192 ◆ Kolthofsingel 15, 7.560 m2, VVO 7.560 m2, € 2.850.000,-, per direct, 053-4852244 ◆ Slachthuiskade 18, Bedrijventerrein Turfkade Oost, 358 m2, € 215.000,-, i.o., 074-2918192
Borne
Twente visie. 03/2004
Te huur ◆ Grotestraat 176, centrum, 105 m2, VVO 105 m2, € 19.500,- p.jr. BTW belast, 01/08/2004, 053-8506070 ◆ Dorsetplein 6, winkel/ horecaruimte in centrum, 240 m2, VVO 200 m2, € 34.035,- p.jr., i.o., 074-2918192
Te huur/Te koop ◆ Hanzestraat 20, 177 m2, VVO 177 m2, huurprijs € 24.000,-, € 289.000,-, i.o. , 074-2503222
Delden Te huur/ Te koop ◆ Sluisstraat 5, industrieterrein Sniederbos, VVO 3200 m2, € 105.500,- p.jr. koopprijs o.a., direct, 0546-571272
◆ Haverstraatpassage 13-15, centrum, 175 m2, VVO 175 m2, € 55.000,- p.jr., 053-4852244 ◆ Langestraat, centrum, 150 m2, VVO 150 m2, € 65.000,p.jr., 053-4852244 ◆ de Reulver 84, 1.000 m2, € 35,- per m2, 053-4852244 ◆ Nijverheidstraat 1, 660 m2, VVO 660 m2, € 110.000,p.jr., per direct, 053-4852244 Te koop ◆ Oldenzaalsestraat 138, 165 m2, € 198.000,-, 053-4852244 ◆ Hendrik ter Kuilestraat 135-137, 4.900 m2, n.o.t.k., i.o., 053-4852244
◆ Eibergsestraat 60, rand centrum, BVO 91 m2, € 13.500,p.jr. excl. btw, i.o., 053-5721302 ◆ Tolstraat 23, industrieterrein, VVO 150 m2, € 11.500,- p.jr. excl. btw, i.o., 053-5721302 Te koop ◆ Blankenburgerstraat 19-21, centrum, BVO 174 m2, VVO 165 m2, € 352.000,- excl. b.t.w., i.o., 053-5721302 ◆ Blankenburgerstraat 23, centrum, BVO 202 m2, VVO 194 m2, € 398.000,excl. b.t.w., i.o., 053-5721302
Hellendoorn Enter Te huur Stationsweg 6, Delden Zeer hoogwaardige kantoorruimte in een karakteristieke villa. Totale oppervlakte circa 550 m2. Hoogwaardig en luxueus opleveringsniveau, daarnaast beschikt het object over vele authentieke details. Uitstekend bereikbaar op 5 minuten van A1/RW35. Parkeren op eigen terrein. Combinatie wonen/ werken ook mogelijk. Aanvaarding per direct. Huurprijs € 7.000,- per maand Plaggemars Makelaars O.G., tel. 0546-571272
Te huur ◆ Vonderweg ong., 265 m2, VVO 265 m2, € 90,- per m2, ca. april 2004, 074-2918192
Te koop ◆ Dorpsstraat 71, centrum, 640 m2, BVO 150 m2, VVO 40 m2, € 335.000,- woon-/winkelpand, i.o., 0548-612861
Geesteren
Hengelo (OV)
Te koop ◆ De Milt 20, industrieterrein, 1.407 m2, BVO 0 m2, VVO 825 m2, € 295.000,- k.k. excl. BTW, i.o., 0546-563675
Te huur ◆ Smaragdstraat 3, 4320 m2, VVO 4320 m2, € 165.000,p.jr., 18/02/2004, 053-8506070 ◆ Drienerstraat 15, VVO 60 m2, € 12.000,- p.jr., i.o., 074-2503222 ◆ Goudstraat 7, VVO 1.000 m2, € 50.000,- p.jr., i.o., 074-2503222 ◆ Nieuwstraat 57, centrum, 180 m2, VVO 180 m2, € 32.000,- p.jr., 16/02/2004, 053-8506070 ◆ Marktstraat 15, centrum, 180 m2, VVO 180 m2, € 23,400,- p.jr., 16/02/2004, 053-8506070 ◆ Goudstraat 7, VVO 1325 m2, € 85.000,- p.jr. bedrijfsruimte met showroom, i.o., 074-2503222 ◆ Aquamarijnstraat 95, VVO 135 m2, € 12.000,- p.jr., i.o., 074-2503222 ◆ Amarilstraat 5, VVO 400 m2, € 16.500 p.jr., i.o., 074-2503222 ◆ Holtersweg 51, Westermaat: 775 m2, VVO 775 m2, € 50.000,- p.jr., 01/07/2004, 053-8506070 ◆ Höltersweg 1, 245 m2, VVO 245 m2, € 30.000,p.jr. excl. BTW, i.o., 074-2503222
Denekamp Goor Te huur ◆ Kloppendijk 52, industrietterrein, BVO 570 m2, VVO 570 m2, € 16.850,- p.jr., per direct, 0541-515151 ◆ Oldenzaalsestraat ong., 2 winkelunits (één van 60 m2 en één van 299 m2), n.o.t.k., i.o., 074-2918192
Enschede Te huur ◆ Wesselernering 6-7, Wesselerbrink, 250 m2, VVO 250 m2, € 85.000,p.jr., € 35,- serv.kst p/m2/jr, 13/02/2004, 053-8506070 ◆ Het Lentfert 34, 325 m2, € 13.900,- p.jr., servicekosten € 3.540,- p.jr., bv 25/12/2001, 053-8506070 ◆ Wilhelminastraat 127a, 650 m2, € 30.000,- p.jr., 053-4852244 ◆ Van Loenshof 5, centrum, 575 m2, € 105.000,- p.jr., 053-4852244
Te huur ◆ Grotestraat 114, centrum, 95 m2, BVO 95 m2, VVO 95 m2, € 1.000,- per maand, 1/9/2003, 0547-260681 ◆ Grotestraat 78, centrum, 90 m2, BVO 90 m2, VVO 90 m2, € 12.000,- p.jr., 0547-272551 ◆ Grotestraat 141, centrum, 135 m2, BVO 135 m2, VVO 135 m2, € 17.000,- p.jr., 0547-272551 ◆ Grotestraat 143, centrum, 130 m2, BVO 130 m2, VVO 130 m2, € 20.000,- p.jr., 0547-272551
Haaksbergen Te huur ◆ Bouwstraat 7, 137 m2, VVO 137 m2, € 110,- per m2, 18/02/2004, 053-8506070 ◆ Spinnerstraat 5, 4640 m2, VVO 4640 m2, € 120.000,p.jr., i.o., 053-4354455 ◆ Geukerdijk 84: 65 m2, BVO 65 m2, VVO 65 m2, € 6.750.p.jr., i.o., 053-4354455
Te huur/ Te koop ◆ Zaagstraat 15, 2940 m2, € 2.250.000,-, 053-4852244 ◆ Demmersweg, Westermaat, 2.144 m2, BVO 3.804 m2, VVO 3.200 m2, € 125,- p.jr., medio 2003, 0546 - 629800
Nijverdal Te huur ◆ Industrieweg 26, industrieterrein 't Lochter, 400 m2, BVO 400 m2, VVO 400 m2, € 14.500,-, p.jr. geïndexeerd, excl. BTW, i.o., 0548-631008 ◆ Grotestraat 230, centrum, 120 m2, BVO 120 m2, VVO 120 m2, € 18..000 p.jr. te vermeerderen met BTW, i.o., 0548-631008 ◆ Van den Bergsweg 7, industrieterrein 't Lochter, 368 m2, BVO 368 m2, VVO 368 m2, € € 90,- per m2 per jr, geindex, excl. B.T.W., i.o., 0548-631008 ◆ Keizerserf 39 unit B, centrum, 103 m2, BVO 103 m2, VVO 100 m2, € 135 per m2 prijs p.jr., i.o., 0548-612861 ◆ Grotestraat 140-142 unit B, centrum, 155 m2, BVO 155 m2, VVO 155 m2, € 115,per m2 prijs p.jr., per direct, 0548-612861 ◆ Fuutweg 2, industrieterrein 't Lochter, 840 m2, BVO 840 m2, VVO 840 m2, € 39.500,- p.jr., i.o., 0548-631008 ◆ Keizerserf 32A, centrum, 150 m2, BVO 170 m2, VVO 170 m2, € 34.000,- p.jr. excl. BTW, i.o., 0548-631008 Te huur/ Te koop ◆ Bedrijvenweg 36, industrieterrein 't Lochter, 590 m2, BVO 590 m2, VVO 590 m2, huurprijs € 25.000,- p.jr., € 240.000,- k.k., i.o., 0548-631008
Oldenzaal Te huur ◆ Deurningerstraat 7, centrum,winkelruimte met bovenwoning, 120 m2, VVO 120 m2, € 30.000,- p.jr., direct, 0541-515151 ◆ Marktstraat 5 en 7, centrum, € 42.500,- p.jr., i.o., 0541-522022 ◆ Bisschop Balderikstraat 15, nabij NS-/busstation, VVO 35 m2, € 5.000,- p.jr., i.o., 0541-522022 ◆ Kerkstraat 6, centrum, nabij parkeergelegenheden, 200 m2, € 25.000,- p.jr., direct, 0541-515151 ◆ Ainsworthstraat 5, centrale lokatie, industrieterrein, 2500 m2, BVO 800 m2, € 32.500,- p.jr., i.o., 0541-515151 ◆ Ainsworthstraat 2a, industrieterrein, 800 m2, € 30.000,- p.jr., i.o., 0541-515151 ◆ Edisonstraat 9, industrieterrein, 800 m2, € 2.426,per maand excl. btw, i.o., 0541-515151 ◆ Grootestraat 24-A, centrum, winkelruimte, 130 m2, VVO 130 m2, i.o., 074-2918192 ◆ Deurningerstraat 10, centrum, winkelruimte, 155 m2, VVO 125 m2, € 25.000,p.jr., i.o., 074-2918192
◆ Deurningerstraat 11, centrum, winkel met bovenwoning, VVO 95 m2, € 25.000,- p.jr. excl. BTW, i.o., 0541-522022 ◆ Newtonstraat 7, bedrijventerrein, VVO 900 m2, € 29.500,- p.jr., i.o., 0541-522022 ◆ Ainsworthstraat 4t/m8, bedrijventerrein, VVO 1293 m2, € 45.000,- p.jr., i.o., 0541-522022 ◆ Munsterstraat ong., bedrijventerrein, VVO va 240 m2, va. € 11.000,- p.jr., i.o., 0541-522022 ◆ Steenstraat 9, centrum, VVO 250 m2, o.a., i.o., 0541-522022 ◆ Nagelstraat 19, centrum, VVO 50 m2, € 9.000,- p.jr. incl. garage, i.o., 0541-522022 ◆ Munsterstraat 21, bedrijventerrein Het Hazewinkel, € 58.000,- p.jr. evt. ook in units vanaf 195 m2, i.o., 0541-522022 Te huur /Te koop ◆ Marconistraat 26, industrieterrein Het Hazewinkel: 1821 m2, VVO 1350 m2, € 65.000,- p.jr., € 650.000,k.k., 01/10/2003, 0541-522022 Te koop ◆ Eekboerstraat 66, 2300 m2, € 1.650.000,-, i.o., 053-4852244 ◆ Lubeckstraat/Hamburgstraat ong., 2740 m2, VVO 290 m2, v.a. € 188.000,- v.o.n. excl.BTW, i.o., 074-2503222 ◆ Kerkstraat 5, centrum, winkel/woonhuis, 199 m2, € 310.000,- k.k., i.o., 0541-515151
◆ Handelsweg 30, industrieterrein Noordermors III, BVO 4.060 m2, € 131.596 p.jr., i.o., 0548-540045 ◆ Nijverdalseweg 143, industrieterrein Plaagslagen, v.a. 150 m2, € 107,- per m2 turn key, i.o., 0548-540045 ◆ Grotestraat 29, centrum, 90 m2, € 11.345 p.jr., i.o., 0548-540045 ◆ Ethaanstraat 2, industrieterrein Plaagslagen, 336 m2, €46,- per m2, i.o., 0548-540045 ◆ Energiestraat 11, industrieterrein De Mors, BVO 2.321 m2, € 77.000,- p.jr., i.o., 0548-540045 ◆ Nijverdalseweg, Plaagslagen, VVO 1.008 m2, € 107,- p.jr. te huur in units v.a. 187 m2, per direct, 0546 - 629800
37
Onroerend goed
Te koop ◆ Oelerweg 22, 95 m2, € 389.000,-, praktijk/kantoorr. met bovenwoning, i.o., 074-2503222 ◆ Hassinkweg 14, 215 m2, € 545.000,- hal met 2 woonhuizen, i.o., 074-2503222 ◆ Breemarsweg 68, ´t Lansink Tuindorp, 80 m2, BVO 80 m2, VVO 80 m2, € 235.000,n.o.t.k. incl. woonhuis van 350m2, i.o., 074-2430855
Te koop ◆ Bedrijvenweg 32, industrieterrein 't Lochter, 730 m2, BVO 730 m2, VVO 730 m2, n.o.t.k., i.o., 0548-631008 ◆ Industrieweg 20, industrieterrein 't Lochter, 830 m2, BVO 830 m2, VVO 830 m2, € 375.000,- k.k., i.o., 0548-631008 ◆ Smidsweg 110, centrum, 435 m2, BVO 150 m2, VVO 55 m2, € 270.000 woon/winkelpand, i.o., 0548-612861 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedrijventerrein 't Lochter, 517 m2, BVO 517 m2, VVO 517 m2, € 275.000,- V.O.N. excl. B.T.W., i.o., 0548-631008 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedrijventerrein 't Lochter, 655 m2, BVO 655 m2, VVO 655 m2, € 365.000,- V.O.N. excl. B.T.W., i.o., 0548-631008
Vriezenveen Te huur ◆ Nijverheidsweg 10, industrieterrein, 1.945 m2, VVO 979 m2, € 40.000,- p.jr. excl. BTW, i.o., 0546-563675 ◆ Westeinde 67, centrum, 200 m2, VVO 200 m2, € 1.200,- per maand excl. BTW, i.o., 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 b, VVO 118 m2, i.o., 0546-563675 Te koop ◆ Bedrijfsweg 20, 1820 m2, VVO 1137 m2, € 450.000,BTW belast, i.o., 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3a., 340 m2, VVO 90 m2, € 125.000,- V.O.N. / BTW belast, i.o., 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 d, VVO 118 m2, € 100.500,- V.O.N. / BTW belast, i.o., 0546-563675
Ootmarsum Wierden Te huur ◆ Palthestraat 11, centrum, bedrijfs-/kantoorruimte, 265 m2, VVO 265 m2, € 11.000,- p.jr., i.o., 0541-515151
Rijssen
Te huur ◆ Burgemeester J.C. van den Bergplein 15, centrum, 95 m2, BVO 95 m2, VVO 95 m2, € 13.600 per m2 exclusief BTW, direct, 0546-571272
Te huur ◆ Spoelerstraat 9, industrieterrein, 1500 m2, BVO 1.000 m2, VVO 1.000 m2, € 28,per m2 exclusief B.T.W., i.o., 0546-571272
Te koop ◆ Almelosestraat 46 A, centrum, VVO 700 m2, € 850.000,- k.k., i.o., 0546-571272
Twente visie. 03/2004
Transacties
Almelo
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verkocht aan een particulier namens de eigenaar aan de Wierdensestraat 39 een kantoorruimte met een oppervlakte van circa 300 m2. De koopprijs bedraagt € 275.000 k.k..
Enschede DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft circa 830 m2 kantoorruimte verhuurd aan de Piet Heinstraat 19. De huurprijs bedraagt circa € 73.000,- per jaar te vermeerderen met BTW. De huurder is een stichting voor medisch onderzoek. DTZ Zadelhoff bracht deze transactie tot stand, collegiaal met Lagendijk Vastgoed, namens de vertrekkende huurder. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft circa 320 m2 kantoorruimte verhuurd aan het Pantheon 14. De huurder betreft een ICT-onderneming en de huurprijs bedraagt circa € 42.000,- per jaar te vermeerderen met BTW. DTZ Zadelhoff bracht deze transactie tot stand namens de verhuurder, een particuliere belegger. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verkocht aan Van der Molen
Aan de Lenteweg 5 verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de eigenaar, een particuliere belegger, een bedrijfsruimte met een oppervlakte van circa 595 m2, met 110 m2 kantoorruimte. De huurprijs bedraagt € 30.000,huur per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is een bouwbedrijf. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de zittende huurder een kantoorruimte aan de Langestraat 37 met een totale oppervlakte van circa 125 m2. De huurprijs bedraagt € 15.400,- huur per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is een financiële dienstverlener. Aan de Kuipersdijk 55 verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de eigenaar, een circa 115 m2 grote kantoorruimte. De huurprijs bedraagt € 14.000,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is Duw Training en Coaching v.o.f. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. huurde namens de huurder een winkelruimte aan met een totale oppervlakte van circa 372 m2 aan de De Klanderij 12. De huurprijs bedraagt € 186.000,- per jaar te vermeerderen met BTW. De huurder is de Schuurman Schoenen BV. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde aan INHOME Geas namens de eigenaar een bedrijfsruimte aan de Kopersteden 16. De totale oppervlakte is circa 600 m2. De huurprijs bedraagt € 30.000 ,- huur per jaar, te vermeerderen met BTW.
Glane Aan de Gronausestraat 1096 te Glanerbrug verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de eigenaar een winkelruimte van circa 400 m2 met circa 40 m2 overige ruimte. De huurprijs bedraagt € 27.000,- huur per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is Fixit Pieters Glanerbrug. En de winkelruimte zal ten behoeve van een Fixet Tools & Techniek winkel worden ingevuld.
Goor Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de eigenaar een winkelruimte aan de Grotestraat 52-54 van circa 565 m2. Het huurprijsniveau is onbekend. De huurder is Hema Vastgoed B.V.
Hengelo Aan de Boekeloseweg 96-98 verkocht Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de curator, een bedrijfsruimte met een oppervlakte van circa 476 m2, met 118 m2 kantoorruimte. De verkoopprijs bedraagt € 270.000,- kosten koper. De koper is een groothandel.
kantoor met een oppervlakte van circa 225 m2 is gekocht door een babyspeciaalzaak. De koopsom bedroeg € 430.000,- k.k.
Oldenzaal Aan de Nijverheidsstraat 66 verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de eigenaar, een particuliere belegger, een bedrijfsruimte met een totale oppervlakte van circa 1200 m2. De huurprijs bedraagt € 34.000,- huur per jaar te vermeerderen met BTW. De huurder is Road Air Transport. ■
39
Onroerend goed
Op het bedrijventerrein Twentepoort Oost te Almelo heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. namens een particuliere belegger een bedrijfspand van circa 550 m2 verhuurd aan de Twentepoort Oost 25. De huurder betreft een onderneming in promotiematerialen. De huurprijs bedraagt naar verluidt circa € 31.000,- per jaar te vermeerderen met BTW. Polman Bedrijfsmakelaars heeft circa 400 m2 bedrijfsruimte aan de Stadionlaan 50 verhuurd aan de Schröder Groep. De huurprijs bedraagt € 145,- per m2 per jaar. Polman Bedrijfsmakelaars trad op namens de eigenaar.
Food Group namens de eigenaar een bedrijfsruimte met een oppervlakte van circa 461 m2, met kantoorruimte van circa 33 m2 aan De Plooij 14-16 in Boekelo. De koopsom bedraagt € 295.000,kosten koper.
Nijverdal Namens de ING Bank heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. bemiddeld bij de verkoop van het voormalige ING kantoor aan de Grotestraat 107. Het
Twentepoort Oost 25 te Enschede, verhuurd door DTZ Zadelhoff v.o.f. aan een onderneming in promotiematerialen.
Twente visie. 03/2004
: over fabrieken, De drankjes en hapjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep,
40
Op 2 maart vond de opname van Memphis plaats in de business lounge van het Arke Stadion. Niet alleen lieten de bezoekers zich de gratis hapjes en drankjes goed smaken, maar ze luisterden ook geboeid naar de drie gasten: de rustige en ervaren bestuurder Hans Bouland van Stork, de esotherische directeur Adri Steenbergen van uitgeverij Ankh-Hermes en de jonge ambitieuze Tukker Herbert Venhuis van MediaMarkt Hengelo, die geen woord teveel zegt, maar wel files veroorzaakt op de A1.
De eerstvolgende opname van Memphis staat gepland op donderdag 25 maart (in plaats van 30 maart) vanaf 20.00 uur en ook weer op een andere locatie, namelijk Lucky & Co in Rijssen. De gasten zijn alle afkomstig uit de reclame en dat is ter gelegenheid van de verkiezing van de beste tv-commercial van het jaar. Vervolgens op 27 april en 1 juni in het Arke Stadion. Als u automatisch uitgenodigd wil worden, kunt u zich aanmelden voor de e-mail-service via www.twentevisie.nl.
▲ De gasten van Memphis waren (v.l.n.r.) Adri Steenbergen, directeur van uitgeverij Ankh Hermes, bestuurder Hans Bouland van Stork en Herbert Venhuis, directeur van MediaMarkt Hengelo .
▲ Hans Bouland van Stork (tweede van rechts) kan na het interview met Jan Medendorp en Martin Steenbeeke nog wel lachen.
boeken en tv’s RTV Oost, Instituut Small Business, S.K.O. en Twentevisie
41
▲ Serieuze verhalen maar ook humor en een plaatje van een presentatrice... wat wil een Twentse ondernemer nog meer?
www.baantwente.nl
Standaard o.a. ABS (Anti Blokkeer Systeem), ESP (Electronic Stability Program), 4 ETS (4x4 Electronic Traction Support), twee airbags, twee sidebags vóór, windowbags, airconditioning.
‘Onze manier van leven.’ Mercedes-Benz M-Klasse bij Baan Twente. ៉ ‘Avontuur
moet je pakken. Wij kiezen niet voor de gebaande paden, de uitdaging van het onverwachte
hoort bij onze manier van leven. Onze Mercedes-Benz M-Klasse combineert robuustheid en luxe op een manier die bij ons past. Zoekt u ook het avontuur ga dan naar de Mercedes-Benz showroom.’ Brandstofverbruik: variërend van 9,1-14,3 liter per 100 km, 11,0-7,0 km per liter; CO2-uitstoot: 241-343 g/km. Leasen kunt u al vanaf € 1.350,— per maand op basis van full service leasing, looptijd 48 maanden, 20.000 km per jaar, exclusief BTW, wijzigingen voorbehouden.
Baan Twente B.V. e-mail
[email protected]
Goudstraat 20, 7554 ND Hengelo, telefoon 074 - 290 09 00, fax 074 - 290 09 10 Plesmanweg 1, 7602 PD Almelo, telefoon 0546 - 86 34 66, fax 0546 - 86 63 68 Provincialeweg 2, 7466 PK Rijssen, telefoon 0548 - 51 30 70, fax 0548 - 52 02 25
IKT Visie op…
Werkgelegenheid
IKT zet zich in voor 50 maakindustrie De toekomst van de 52 communicatie Derde lustrum TKT 54 Symposium Zorg en 56 Technologie MESA+ werkt voor 57 de toekomst Scope en IKT-nieuws 59 Twente Agenda 60
Reorganisaties en gedwongen ontslagen leiden tot frustraties en zijn een bron van onrust. Ondernemers moeten er aan de ene kant voor zorgen dat de organisatie in een zo optimaal mogelijke vorm blijft bestaan en aan de andere kant de afspraken met de werknemers respecteren rond de wijze waarop men moet omgaan met het verdwijnen van banen. Het omzichtige beleid van de laatste dertig jaar hield in dat de werknemers die het langst in dienst waren voorkeur kregen boven relatieve nieuwkomers. Maar de keerzijde is dat we hebben geleerd dat ondernemingen alleen kunnen voortbestaan als ze continu kunnen aantonen dat ze beter zijn dan hun concurrenten. Daarvoor heb je de beste mensen nodig - en niet werknemers die toevallig het langst in dienst zijn. Veel organisaties hebben in het verleden manieren gevonden om het ‘last in, first out’ (lifo) principe te omzeilen door andere organisatievormen te kiezen of door functies te herdefiniëren. Een structurele oplossing is beter. Het zou veel juister zijn als ondernemers bij reorganisaties veel meer competentie en werkkwaliteit kunnen laten meetellen bij de afvloeiingsbeslissingen. Door het ‘lifo’ uitgangspunt onstaat scheefgroei, omdat met de jongere werknemers ook hun nieuwe kennis verdwijnt. En juist die kennis is nodig om te overleven. Er zijn objectieve en duidelijke criteria nodig naast een goed hanteerbaar selectieproces. Er zijn recentelijk enkele voorbeelden van organisaties die op een heel sociale manier zijn omgegaan met zulke ontslagsituaties. Onlangs werd bekend dat bij het ontslagplan van ABN AMRO de werkgever ‘prestatie’ en ‘kwaliteit’ voor 50% mag laten meetellen. Ook het ministerie van Sociale Zaken kijkt momenteel naar deze materie. Wij zeggen altijd al dat de maakindustrie uit onze regio verdwijnt, waardoor meer werk op een ander niveau overblijft. En dat is een reden te meer waarom werkgevers en werknemers met elkaar om de tafel moeten om deze regelingen te moderniseren. Geert de Raad Voorzitter Industriële Kring Twente
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985
www.ikt.nl
| Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 3 | Maart 2004 |
IKT zet zich in voor de maakindustrie
Zonder industrie proces bewijst dat handmontage ook in landen met hoge loonkosten economisch haalbaar is. Ook Cirex en Vernay weten zich door automatisering en kennis - zelfs als massaproducent - staande te houden. Het hoofdbestuur van de Industriële Kring Twente is van mening dat het noodzakelijk is om instrumenten te ontwikkelen om de in vele organisaties en instituten aanwezige innovatieve kennis te koppelen aan de bestaande productiebedrijven. Het bij elkaar brengen van bedrijven en kennisinstituten (of hun spin-offs), waardoor nieuwe technologische en/of marketingkennis wordt toegevoegd aan reeds bestaande (innovatieve) productieprocessen, producten of productideeën verdient daarom prioriteit.
50
Keten
Het hoofdbestuur van IKT maakt werk van de maakindustrie.
De massaproductie verdwijnt in hoog tempo uit de traditionele geïndustrialiseerde wereld naar landen met lagere loonkosten in Oost-Europa en het Verre Oosten. Het risico dat we hierbij lopen is dat het verdwijnen van dit arbeidsintensieve deel van de maakindustrie zal worden gevolgd door het verschuiven van de toeleveringsindustrie naar deze gebieden. En op termijn zal dan misschien zelfs de ontwikkeling van producten en processen worden overgeheveld. Zo gesteld lijkt het een onomkeerbaar proces. Daarom is het echter van essentieel belang dat deze ontwikkeling nu wordt gestopt. Dat geldt met name voor Twente, waar 40% van de omzet uit de industrie komt en haast 60% van de beroepsbevolking direct of indirect van de industrie afhankelijk is. Reden voor het hoofdbestuur van IKT om de noodklok te luiden en om concrete acties te vragen van de overheden, het onderwijs en de industrie zelf. (door Niko Wind)
Duidelijk is dat de maakindustrie in Nederland alleen kan overleven door het toevoegen van technologie en kennis aan bestaande productieprocessen waardoor de concurrentiekracht wordt versterkt. Het gaat om slimmere producten, slimmere processen en slimmere organisatievormen voor productie, marketing en verkoop. De voorbeelden zijn er: Koninklijke Ten Cate en Norit die door de combinatie van ‘oude’ technieken en innovatieve nieuwe producten en processen op een aantal terreinen tot de top van de wereld behoren; Power-Packer dat door een uitgekiend productie-
Van essentieel belang daarbij is de samenwerking in de toeleveringsketen. Daarvoor is onder meer de goed functionerende Oostelijke T&U-agenda in het leven geroepen. Eén van de instrumenten voor een betere afstemming is de in Nederland ontwikkelde Demand Chain Navigator: toeleveranciers en uitbesteders kunnen vaststellen in hoeverre hun bedrijfscompetenties op elkaar zijn afgestemd en welke verbetertrajecten nodig zijn om deze afstemming te optimaliseren. Daarnaast moet de toeleverancier gestimuleerd worden veel sterker dan voorheen mee te denken met de afnemer. Niet alleen wordt daardoor de onderlinge band versterkt, maar het kan tegelijkertijd resulteren in een beter of goedkoper eindproduct. De toeleverancier krijgt door deze samenwerking kennis in huis waardoor hij eenvoudiger bij andere afnemers kan binnenkomen. Het binnenhalen van een order voor de lucht- en ruimtevaart geeft andere klanten de ‘garantie’ dat het bedrijf topkwaliteit levert. Hetzelfde geldt voor de zeer kritische automobielindustrie.
Onderwijs Naast de componenten ‘kennis’ en ‘maken’ is er een belangrijke rol weggelegd voor de overheid en de vanuit de overheid gestimuleerde ondersteunende organisaties en onderwijsinstellingen. Het is noodzakelijk dat de aansluiting tussen het technisch VMBO en de ROC’s wordt verbeterd. Het MBO zal zich meer moeten richten op vakinhoudelijke kennis en veel sterker en sneller moeten inspelen op de vragen en mogelijkheden in de industrie om zo hun opleidingen te versterken. Promotie van technisch onderwijs en dus het versterken van het imago van de maakindustrie is een essentiële voorwaarde voor succes. Het onderwijs kan dat niet alleen: de industrie zal ter plaatse moeten vertellen over de vele producten die er in Twente worden gemaakt en de wijze waarop de bedrijven zijn ingericht. Dat betekent gastcolleges van (top)mensen van de (kennisintensieve) maakbedrijven en het bieden van mogelijkheden tot bedrijfsbezoeken. Deze actie is niet alleen zinvol om de ROC-leerlingen te motiveren,
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
geen toekomst maar ook om de leerlingen in de onderbouw van HAVO en VWO beter te laten nadenken over hun pakketkeuzes. Op deze terreinen verwacht IKT een veel actievere opstelling van het Technocentrum en de daarin verenigde Onderwijs Kennis Centra (OKC’s). Zij moeten niet alleen faciliteren, maar ook zelf pro-actief met ideeën komen.
Nieuwe kennis De technische faculteiten van o.a. de UT zijn bij uitstek de plaatsen waar de kennis voor de toekomst wordt ontwikkeld. Deze kan onder meer door starters overgedragen worden aan het bedrijfsleven. Door het teruglopen van het aantal Nederlandse studenten en promovendi - en de steeds sterker wordende wetenschappelijke focus van veel vakgroepen - loopt het aantal technostarters terug. Daarnaast verdwijnt een groot deel van de nieuw ontwikkelde kennis met Nederlandse en buitenlandse studenten en promovendi naar het buitenland. Voor de toekomst van Twente (en de rest van Nederland) is het van essentieel belang dat regelingen worden getroffen, waardoor deze kennisdragers vanuit de Nederlandse universiteiten meer uitgedaagd worden en toestemming krijgen om te willen en te kunnen doorstromen naar het Nederlandse - en dus ook Twentse - bedrijfsleven.
Industriebeleid Van de regionale overheden mag verwacht worden dat zij de groei en het in stand houden van industriële bedrijvigheid op alle fronten zullen stimuleren en faciliteren. Industrie is immers van levensbelang voor de economie in (bijna) alle Twentse gemeenten. Dit vraagt om een omslag in het denken. Niet uitgaan van de mogelijke problemen, maar zoeken naar kansen en mogelijkheden om industriële bedrijven te helpen. Er zal dus naast een landelijk industriebeleid (dat ook nog niet geformuleerd is) een slagvaardig en pro-actief regionaal industriebeleid moeten komen. Het bedrijfsleven zal daarbij een belangrijke initiërende rol moeten spelen.
Kansrijke sectoren Een belangrijke voorwaarde voor een gezonde ontwikkeling van de maakindustrie is het regionaal slechten van de muren tussen de gemeenten, zodat het niet meer gaat over ‘wat kan ik voor mijn dorp of stad behouden of krijgen’, maar over kansrijke sectoren en aandachtsgebieden voor de hele regio zoals voeding, gezondheidszorg, nanotechnologie en ICT. Kenniscentra, zoals het Laser Applicatie Centrum, Expertex en ‘Sport en Leisure’, zijn alleen nuttig als deze centra een actieve rol kunnen spelen bij het koppelen van nieuwe kennis aan bestaande technieken of producten; als intermediair en makelaar optreden tussen kennisleveranciers en maakbedrijven.
Sexy Zowel in de richting van de jeugd (de arbeidsmarkt) als de overheid is het noodzakelijk dat de maakindustrie weer sexy wordt,
www.ikt.nl
weer aantrekkingskracht krijgt. Dat betekent aan de ene kant het onderwerp bij de meest uiteenlopende gelegenheden enthousiast ter sprake brengen; aan de andere kant zal ook het bedrijfsleven zelf meer aan de weg moeten timmeren. Niet met verhalen dat het economisch zo slecht gaat en dat het werk allemaal naar het voormalige Oostblok gaat, maar met succesverhalen (ook over bedrijven die dankzij uitbesteden naar OostEuropa en het Verre Oosten hun Twentse economische basis breed kunnen houden). Er zijn Twentse bedrijven die compensatieorders hebben voor de JSF, terwijl anderen participeren in ruimtevaartprojecten. En er zijn er vele die een belangrijke positie innemen in de toeleveringsketen van de automobielindustrie. Om de eigen toekomst veilig te stellen zal het bedrijfsleven actief moeten werken aan het versterken van het imago van de maakindustrie.
Taak van de overheden Van de regionale overheden - en met name de provincie - mag in woord, daad én geld een krachtige ondersteuning verwacht worden. In concreto betekent dit dat zij zowel in de lobby als bij gesprekken met de landelijke overheid zullen moeten pleiten voor maatregelen ter versterking van de nationale en regionale industrie. Daarnaast zullen zij financiën ter beschikking moeten stellen voor de versterking van het imago van Twente als industriële regio (vooral gericht op communicatie) en voor het bijeenbrengen van de drie elementen, die nodig zijn voor het versterken van de kennisintensieve maakindustrie: processen, producten en kennis.
Concrete Acties Het hoofdbestuur van IKT vraagt van alle partijen om snelle en concrete acties: - Het onderwijs zal zich veel sterker dan voorheen moeten gaan richten op de behoeften van het bedrijfsleven, zowel in de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt als in de promotie van technische opleidingen. Het bedrijfsleven zal hierbij zelf een actieve rol moeten nemen. Van het Technocentrum wordt gevraagd meer pro-actief met ideeën te komen. - De industrie zal zich meer moeten richten op het uitdragen van de successen en laten zien wat werken in de industrie in de 21e eeuw betekent. Voor het vaststellen van een regionaal industriebeleid zal het bedrijfsleven een initiërende rol moeten nemen. - De overheid zal de voorwaarden moeten creëren voor een goede infrastructuur en een gezond industrieel klimaat, onder meer door te luisteren naar de industrie. De gemeenten zullen zich moeten realiseren dat regels er vooral zijn om iets op een goede manier tot stand te brengen en niet om plannente vertragen of te frustreren. ■
51
Geestkrachttransacties
De toekomst van 52
Ben Warner: ‘Niets is wat het lijkt.’
Ruim 200 IKT’ers waren afgekomen op een lezing over communicatie en de veranderende rol van het imago van een onderneming. Het werd echter veel meer een verhaal over de technologische en sociale veranderingen waar wij de komende decennia mee te maken krijgen. De toekomstvisie van Ben Warner, communicatieman bij de Gasunie, gaf veel stof tot nadenken en napraten. Gaan wij in de toekomst vooral rechtsreeks via onze hersenen communiceren? De tijd zal het leren, al leek de toekomst volgens Warner een direct en logisch gevolg van de ontwikkelingen die de mensheid vanaf de oertijd heeft doorgemaakt.
(door Niko Wind)
In de marketing en vooral de wijze waarop een klant naar een aanbieder kijkt, heeft zich de afgelopen honderd jaar een opvallende ontwikkeling voorgedaan. Eerst was de aanbieder een pure monopolist omdat het domweg te ver lopen was om naar een concurrent te gaan. En toen er concurrentie kwam, lag de keuze vooral op professioneel gedrag, waarbij een aanbieder zich elke dag opnieuw moest bewijzen. “Via een imago op basis van reputatie en toegevoegde waarde zijn we in een periode beland waarbij het gaat om de zelfprojectie van de klant. Deze kiest niet meer op basis van primaire prin-
cipes, maar op basis van een opeenstapeling van vaak wisselende impressies. De extra snufjes aan een auto en de zegeltjes bij de koffie hebben plaatsgemaakt door dingen die niets meer met het product of de dienst te maken hebben. Banken laten voetbalteams, wielerformaties of schaatsploegen voor hen het werk doen; anderen zoeken het in personen.” Dat laatste is, volgens Warner erg gevaarlijk. Pepsi Cola had Madonna en Coca Cola Michael Jackson. “De eerste zeeg ineen voor een zwart godsbeeld en de andere voor iets totaal anders...” Geen enkel bedrijf of politicus kan zich onttrekken aan deze ongrijpbare zelfprojectie van de klant. De objectiviteit is verdwenen en iedereen ziet wat anders. Warner verklaarde deze trend met citaten uit zowel de alfaals bètawetenschappen: ‘Ik reageer op de waarneming die mij werkelijkheid voorstelt’ en ‘Wat we waarnemen is niet de echte wereld, maar komt door de manier waarop we er tegenaan kijken.’
Van Newton tot de quantumfysica Het wegvallen van de objectiviteit van het waarnemen is, volgens Warner, het directe gevolg van de ontwikkelingen in fundamentele natuurkunde en de theorieën van Einstein. “Vroeger was een golf een golf en een deeltje een deeltje. Nu zijn deeltjes en golven gelijk en gaat het in feite alleen nog maar om energiepulsen. Maar ook dat is weer subjectief.” In de tijd van Newton was alles nog simpel. Het ging om mechanica en orde en het aantal dimensies was beperkt tot
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
de communicatie drie. Alles draaide om causale verbanden. Einstein wierp dat bouwwerk omver met zijn relativiteitstheorie en het inbrengen van de vierde dimensie van tijd en tempo en de uitwisselbaarheid van energie en massa. “Als je met de snelheid van het licht reist, staat de tijd stil en kan je dus in principe eeuwig blijven leven.”
Chaos De derde golf in de natuurwetenschappen kwam kort voor de tweede wereldoorlog op gang met de opkomst van de kwantumfysica en de thermodynamica: de wereld van de kleine deeltjes, die er niet zijn of wel zijn, die golven zijn of energiepulsen. “Alles is afhankelijk van de manier waarop je er tegenaan kijkt. Pure chaos en een zich snel uitdijend aantal dimensies. Wetenschappers rekenen momenteel in elf dimensies, al kunnen ze zelf niet voorstellen wat dat betekent.” Alle theorieën zijn de laatste jaren op de helling gegaan. Het kleinste deeltje is al lang het kleinste deeltje niet meer en ook die stukjes blijken weer deelbaar. Men praat nu over potentievelden. De jongste theorie gaat nog verder: haarsnaartjes in de orde van nul, komma en dan drie en dertig nullen en een één. “Deze chaos in het denken in de bètawetenschappen heeft zich vertaald naar de gedragswetenschappen. We weten niet meer wat werkelijkheid is. Alles is schijn en dat is imago .” In de tijd van Newton hadden we regels, die uit een systeem voortkwamen. We hadden arbeid en kapitaal en een dirigerend management. Bij volgende stap (Einstein) wordt daar technologisch vernuft aan toegevoegd. “Nu zijn we in postindustriële samenleving waarin we volledig afhankelijk zijn van de techniek, van het licht, van de computer. We gaan naar systeem- en matrixmanagement en glijdende verhoudingen en we twijfelen aan alles. De geboorte van het gedoogbeleid...” De quantumfysica zal, volgens Warner, deze ontwikkeling een extra zet geven: “Alle zekerheden verdwijnen en we gaan over op transformatie- en chaosmanagement. Alles is afhankelijk van externe factoren en imago is opgeschoven in de richting van virtualiteit: een wereld die we zelf kunnen scheppen.” Mede om deze redenen heeft de jeugd geen interesse meer in geschiedenis: vaststaande dingen die in het verleden zijn gebeurd. Zij richten zich op de onzekerheden in de toekomst.
de aarde. “We hebben nog maar twee eeuwen de tijd om de wereld te redden!” Communicatie is daarbij volgens hem een essentiële voorwaarde. Maar de communicatie zal in de komende jaren drastisch veranderen. Ter illustratie schetste hij een beeld van de ontwikkeling van de mensheid vanaf haar ontstaan tot dit moment en trok hij dat door naar de (nabije) toekomst. “De eerste mensen waren jagers en bij hen draaide alles om de eigen spierkracht. Pas toen hij leerde om de natuur te beheersen kwam daar verandering in. Hij ging de spierkracht van de dieren gebruiken voor het bewerken van het land en voor het transport van goederen en mensen. De maatschappij groeide daarmee toe naar een wereld waarin de handel een steeds belangrijker plaats ging innemen.” De laatste eeuwen is de ontwikkeling steeds sneller gegaan. Eerst de mechanisatie en een enorme verbetering van de transportmogelijkheden. De machine nam niet alleen de spierkracht van de mens over, maar ook de besturing. De mens kreeg tijd om na te denken over het nog efficiënter maken van de productie. Dat was, volgens Warner, de opkomst van de informatietransacties en dus van de zakelijke dienstverlening. “We zitten nu in de fase van de automatisering en laten het overgrote deel van de productie aan machines over. Zelfs het denken hebben we deels uitbesteed aan de computer. Kenmerken van onze maatschappij zijn vingerkracht, besturingen en robots en we houden ons vooral bezig met handel en dienstverlening én de overdracht van informatie.” Door al dat delegeren houden we energie en tijd over. De westerse mens werkt in zijn leven nog maar 20% van zijn tijd.
Geestkracht Warner schetste een beeld waarin de mens steeds meer taken gaat delegeren. “In de huidige tijd zullen we steeds meer de informatietransformatie delegeren. “Iedereen krijgt - door internet - toegang tot alle informatie.” De volgende stap in de informatieoverdracht lijkt de stemcontrole, dus het met de stem opdrachten geven aan computers of apparaten die door een computer worden bestuurd. Warner heeft indicaties dat de ontwikkelaars deze stap zullen overslaan en direct gaan naar de laatste stap: mindcontrol, de directe communicatie vanuit de hersenen. “De toekomst is dus aan de geestkrachttransacties!”
De bedreiging van de mensheid
Kenniseconomie
De mensheid dreigt ten onder te gaan omdat we niet in staat zijn gebleken om de problemen effectief te lijf te gaan: vervuiling, overbevolking, ziektes, een dreigende kernoorlog én bovenal verdeeldheid. “Om dat op te lossen hebben we technologie nodig, mensen én energie.” Warner pleitte er voor om niet zuinig te zijn met energie, maar om die te gebruiken voor het oplossen van de wereldproblemen én voor het ontwikkelen van nieuwe energiebronnen zoals de aardwarmte en de energie die is opgeslagen in de rotatie van
Ben Warner waarschuwde voor het lage tempo waarin de kenniseconomie zich in het westen ontwikkelt. “Wij zijn allang niet meer zo superieur, dat we kunnen volstaan met het overhevelen van massaproductie naar Oost-Europa en China. Zij hebben dankzij internet immers toegang tot alle informatie en bovendien leiden wij hier hun topwetenschappers op. Aan alle bètarichtingen op alle universiteiten is verreweg het merendeel van de promovendi buitenlander. Zij gaan met de kennis terug naar huis om daarna ons op ons eigen terrein te verslaan...” ■
www.ikt.nl
53
Technologie Kring vierde derde lustrum
Partner in regionale 54
Rob Dieleman participeert in bijna alle regionale innovatienetwerken.
Op 3 februari jl. vierde de Technologie Kring Twente het vijftien jarig bestaan met een diner in de Rustende Jager in Bentelo en een bezoek aan de nabijgelegen wijngaard ‘Hof van Twente’.Het geesteskindje van wijlen prof. Harry van den Kroonenberg groeide in die periode uit van een club gelijkgestemden tot een volwaardige gesprekspartner van de regionale en provinciale overheden en veel van de andere organisaties die zich richten op de versterking van de regionale economie.
(door Niko Wind)
Voor Rob Dieleman, die drie jaar geleden het voorzitterschap van Frank van Dam overnam, is er in de doelstelling van de TKT niets veranderd. “Ook de eerste trekkers, Gijs van Driem en Dick van Barneveld, en het eerste ‘echte’ bestuur onder leiding van Peer Reinhard hadden de regionale economie als belangrijkste uitgangspunt. Het grote verschil is echter dat men, tot drie jaar geleden alleen óver ons praatte en schreef als één van de belangrijkste motoren van innovatie. Nu praten we zelf mee en nemen we zelfs taken van gemeenten over.” De reden voor de overheid om de TKT in een vroeg stadium
bij hun plannen te betrekken is duidelijk. EZ wil de innovatie in de regio’s bevorderen en richt zich daarbij op de provincies, de gemeenten, de ontwikkelingsmaatschappijen en Syntens. Door de kennis op dit terrein en de omvang is de TKT voor hen een ideale gesprekspartner én uitvoerder. Hét voorbeeld van het laatste is het convenant, dat de gemeente Enschede, Oost NV en de TKT onlangs sloten. “De gemeente besefte dat het zelf prima beleid kon maken, maar dat het niet over de kennis beschikte om dit ook daadwerkelijk uit te voeren. Wij hebben deze taak overgenomen en krijgen als compensatie extra financiële middelen om de professionaliteit van de organisatie en de deelnemers te vergroten. En uiteraard zullen wij ook een bijdrage leveren aan de profilering van Twente als hightech regio.” Dieleman, in het dagelijks leven directeur van het 35 ‘man’ sterke AXIS Mediaontwerpers, besteedt gemiddeld één dag per week aan de TKT. Een flink deel van die tijd gaat op aan regionale vergaderingen en besprekingen. “Maar dat geeft ook wel een kick én het bewijst dat we een belangrijke partij zijn geworden. We hebben als technologiekring onder meer zitting in de Regiegroep Kennisbeleid Oost. Ik zit daar als afgevaardigde van 120 kleine bedrijven samen met de Commissarissen van de Koningin én de gedeputeerden EZ van Gelderland en Overijssel en uiteraard Oost NV te praten
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
ontwikkeling over de economische toekomst van het landsdeel oost.” Aan de andere kant nodigt het TKT-bestuur mensen uit andere branches uit tijdens haar vergaderingen om te brainstormen over kansen en bedreigingen.
Lichte structuur Eén van de kenmerken van de TKT is de uiterst lichte structuur: een bestuur van vrijwilligers ondersteund door een parttime coördinator. De website (www.tkt.org), de e-mail adressen, de telefoon en een beperkt aantal, over het jaar verspreide bijeenkomsten blijken voldoende te zijn om de ruim 120 bedrijven bij elkaar te houden. “Vooral de kleinere bedrijven weten onze ondernemerstelefoon te vinden. Het contact met de groten loopt via heel andere kanalen, maar komt ook goed op gang.” Hoewel hij soms wat jaloers is op de geoliede machine van de Industriële Kring Twente, heeft die lichte structuur veel voordelen omdat de TKT intern vooral gericht is op samenwerking tussen de leden. “Die samenwerking kun je niet van bovenaf regisseren, maar ontstaat tijdens de koffie vóór en de borrel ná de bijeenkomsten. Eens per jaar een barbecue en een mosselfeest leveren wat dat betreft veel meer op dan elke maand een lezing door een deskundige.” Dat netwerken heeft de afgelopen jaren geleid tot talloze samenwerking tussen TKT-bedrijven, waarvan een deel uitmondde in joint venture’s. Het TIMP (Twents Initiatief voor Medisch Productontwikkeling) is daarvan een bijzondere exponent. Ook Netlab Twente begint zijn vruchten af te werpen.
niet alleen met de technici in de bedrijven aan tafel komen te zitten, maar vooral met de marketiers. Zij weten immers als geen andere waar de kansen liggen.” Het is spijtig, maar de echte grote klap heeft hij nog niemand binnen de TKT zien maken. Rob heeft één goede herinnering aan marktgericht contact. Dat was toen John de Waal van Ericsson met een aantal TKTbedrijven ging brainstormen over de kansen die de toen nog nieuwe UMTS het Twentse bedrijfsleven zou kunnen bieden. “Maar helaas, Ericsson is verdwenen, Holec zal binnenkort wel verder inkrimpen en Thales is, ondanks alle goede bedoelingen, nog erg intern gericht. Echte grotere industriële parels hebben we amper meer in Twente. Behalve natuurlijk Ten Cate, Norit en een paar anderen. We moeten daar toch eens wat meer werk van maken.........” De nieuwe koers van Syntens - alleen richten op bedrijven die rijp zijn voor innovatie - speelt de TKT hierbij in de kaart. “We gaan er samen aan werken om de markt en de ontwikkelaars beter met elkaar in contact te brengen.” Aan de andere kant zijn de TKT-ers bij uitstek zelf bedrijven die innoveren en dus een doelgroep voor Syntens. Naast de technologiegerichtheid van de hightech bedrijven remt ook de bescheidenheid van de Twentse maakindustrie het gemeenschappelijke innovatieproces. “Er is bijvoorbeeld een flink aantal bedrijven dat direct of indirect voor de lucht- en ruimtevaartindustrie werkt, maar de meeste houden dat onder de pet. Met hun kennis van de markt en hun contacten zouden we samen mooie dingen kunnen doen!”
Voor de klas 25.000 nieuwe banen De spin-off’s van de Universiteit Twente hebben de laatste 15 jaar zo’n 3.600 nieuwe arbeidsplaatsen opgeleverd, waarvan het leeuwendeel op conto kwam van TKT-bedrijven. “Maar dat is duidelijk veel te weinig. Als je echt wat wilt doen aan de Twentse economie moet je veel eerder denken aan 25.000 tot 30.000 banen....” Rob beseft als geen ander dat de 120 TKT-leden (waarvan zo’n 80 echte technologiebedrijven) dit nooit alleen kunnen realiseren. “Wij willen daarom actief gaan samenwerken met de maakindustrie om zo, door het inbrengen van nieuwe kennis, te komen tot nieuwe of betere producten en processen.” Concrete plannen heeft hij nog niet. “Maar die komen er echt wel. Het onderwerp is ‘hot’ en veel organisaties zijn hier mee bezig. En wij zitten weer met bijna al deze partijen aan tafel!” Deze samenwerking met de regionale industrie is in de ogen van Rob Dieleman voor de komende jaren de voornaamste opdracht van de TKT en haar leden.
Oogkleppen “Natuurlijk zitten we met het probleem dat techneuten sterk gefocust zijn op de techniek en niet of nauwelijks inzicht hebben in de markt. Het blijft bij incidentele contacten met de kleinere bedrijven en als ze zaken doen met een grotere onderneming, is dat vaak met een oud-studiegenoot. We moeten dus
www.ikt.nl
De banden met de UT zijn de laatste jaren weer veel hechter geworden. Netlab, hoewel dit project een wat moeilijke start had, bracht de onderzoekers en de spin-off’s weer dichter bij elkaar. Bij de Saxion Hogeschool wil het nog niet vlotten. “Maar ja, zij ontwikkelen ook veel minder dan de universiteit.” Van een compleet andere aard is een nieuwe actie: de TKT’er voor de klas. En dan vooral voor de klas in de onderbouw van HAVO en VWO, vlak voordat de scholieren een pakket moeten kiezen. “Voor onze eigen toekomst moeten we zorgen voor een grotere instroom naar de technische opleidingen. Het is toch te zot dat in Nederland slechts 15% van alle WO’ers en HBO’ers afstudeert in een bètarichting. Misschien kunnen we door er zelf over te vertellen, meer jongens en meisjes in de exacte richting stuwen. Het gaat immers om werkgelegenheid in de techniek. En als je al die leerlingen die nu de ROC’s bevolken aan een baan wilt helpen, heb je ook hoger geschoolden nodig.” De TKT is overigens ook al in gesprek met het ROC om te kijken of en hoe het innoverend bedrijfsleven daar kan helpen. “Dat motiveren van de jeugd is een enorme klus, waarbij wij partners kunnen gebruiken. Wie mee wil helpen, graag. Het gaat immers om de toekomst van de Twentse maakindustrie. Dus om de toekomst van Twente! Dat was de filosofie van Van den Kroonenberg en de missie van de TKT, en is anno 2004 nog onverminderd van kracht.” ■
55
Kansen voor Twente
Zorg en Technologie Bestuur van de sterk innovatieve Ziekenhuisgroep Twente. Een tweede probleem is de communicatie tussen arts en techneut. “Artsen willen wel technologische hulp, maar alleen op eigen voorwaarden.” Aan de andere kant is er te veel technology push en kijken de ontwikkelaars veel te weinig naar de vraag vanuit de artsen en de patiënten. Dé grote kans op korte termijn is, volgens Janson, de automatisering van de back office, dus het laten verdwijnen van al die formulieren en de dikke stapels papier. En tegelijk het laten vervallen van dubbele onderzoeken en dubbele anamneses. Er is echter te weinig ruimte om te experimenteren. 80% van het budget van een ziekenhuis gaat op aan personeelskosten; de rest is hard nodig voor onderhoud, vervanging en investeringen.
ICT
Organisator Bas Krijgsman (TIMP), dagvoorzitter Winnie Sorgdrager en keynote speaker Erik Janson (SMT)
Twente heeft met ‘t Roessingh, de beide ziekenhuizen, de Universiteit Twente, het Telematica Instituut en een wolk aan kleinere technologische bedrijven een perfecte infrastructuur om een leidende rol te gaan spelen in één van de meest aantrekkelijke technologische marktgebieden van de nabije toekomst: de (gezondheids)zorg. De UT heeft inmiddels een eigen medisch-technische opleiding; Zorg en Technologie is één van de speerpunten in het beleid van de ontwikkelingsmaatschappij Oost NV en de gemeente Enschede heeft een eigen taskforce onder leiding van de (Twentse) oud-minister Winnie Sorgdrager. De eerste grote activiteit op dit terrein was een symposium (met liefst 300 deelnemers) waarin een groot aantal (Twentse) bedrijven en instellingen ons een kijkje in de (nabije) toekomst gunden.
(door Niko Wind)
Deze technologische ontwikkeling is, volgens mevrouw Sorgdrager, de toenemende vraag naar zorg. “In 2010 hebben we in de zorg 20% handen te kort. We zullen dus een flink deel vandie handen moeten vervangen door techniek.” De grootste belemmering in dit noodzakelijke innovatietraject bleek niet de techniek te zijn, maar de regelgeving (met name het vergoedingensysteem). Dat was ook de conclusie van keynote speaker Erik Janson, lid van de Raad van
Het aanbod aan onderwerpen in de parallelsessies: tastbare producten zoals een opvallend simpele elektrische rolstoel (Indes en 3-T) en een Zitmeetsysteem (Louis Huttenhuis van PR-Sella) en de Cairlift (ook van Indes), maar ook veel ICT-toepassingen; een gebied waarin het Telematica Instituut een belangrijke rol speelt. Pilotprojecten om patiënten te monitoren via GPRS en UMTS, revalidatietraining op afstand en de draadloze ondersteuning van de thuiszorgmedewerkers door de dermatologen bij het behandelen van moeilijke wonden. Bij dat laatste project wordt gebruik gemaakt van draadloos internet, een toepassingsgebied waar het uit Ericsson voortgekomen Twente Institute for Wireless and Mobile Communications zich sterk profileert. De projecten slagen stuk voor stuk, maar komen door de verkokering in de financiering van de gezondheidszorg niet tot uitvoering. Maar er is hoop: Ruben Wenselaar, directievoorzitter van Amicon Zorgverzekering, liet tijdens de forumdiscussie doorschemeren dat dit project mogelijk niet na de pilotfase zal sneuvelen: “We hebben wat ruimte voor experimenten.”
MESA+ De meest hightech ontwikkeling in de gezondheidszorg kwam van het aan MESA+ gelieerde bedrijf MedSpray. De ondernemer, Jeroen Wissink, ontwikkelde een filtertje met gaatjes van enkele nanometers (miljoenste meter) dat vóór de uitstroomopening van een inhaler kan worden geplaatst. Hierdoor zijn alle vochtdruppeltjes even groot. Hun grootte is afhankelijk van de diameter van de minuscule gaatjes. Deze vinding betekent een doorbraak omdat hierdoor de medicijnen voor bijvoorbeeld astmapatiënten niet in de keel achterblijven maar op de juiste plaats in de longen terechtkomen. De inhalertechniek komt hierdoor ook binnen bereik van insulineafhankelijke diabeten. Eelco Kunst (Kunst & van Leerdam) presenteerde een virtueel trainingsprogramma voor chirurgen en liet daarmee zien dat ook virtual reality kan bijdragen aan een gezondere gezondheidszorg. ■
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
MESA+ werkt voor de toekomst
Op de miljoenste millimeter Als men het over kansen voor Twente heeft, valt in veel gevallen het woord nanotechnologie, werken op het kleinst denkbare niveau. MESA+, één van de instituten op de Universiteit Twente, werkt aan deze technologie van de toekomst. Het is op dit terrein één van de leidende onderzoeksinstituten ter wereld. Ondanks deze puur wetenschappelijke drive van vele tientallen onderzoekers en het besef dat de echte doorbraak pas over tien tot vijftien jaar zal komen, heeft MESA+ inmiddels al zo’n 25 bedrijfjes om zich heen verzameld. Dr. Kees Eijkel wil als technisch commercieel directeur de kennisoverdracht naar het bedrijfsleven versnellen, zowel naar de ‘groten’ als naar het mkb.
57
( door Niko Wind)
“We hebben aan de ene kant de wetenschappers, die een natuurlijke drang hebben om de grenzen te verkennen en aan de andere kant de kleine bedrijven die marktkansen zien. Door deze beide groepen letterlijk bij elkaar te brengen en te houden hebben we een versnelling kunnen aan brengen in de commercialisering van het proces.” MESA+ kent sinds kort een business developer, maar Eijkel wil meer: een echte accelerator, die diep graaft in het lopende onderzoek om daar al in een zo vroeg mogelijk stadium toepassingsmogelijkheden te ontdekken. Daarnaast wil hij op korte termijn komen tot een Technologisch Top Instituut, een publiek private samenwerking met de grote hightech bedrijven in de wereld zoals Philips en Intel.
Wereldtop Dat de Universiteit Twente op dit specifieke gebied een dergelijke toppositie heeft kunnen bereiken is, volgens Eijkel, het directe gevolg van het beleid van het College van Bestuur: een gestructureerde samenwerking tussen hoogleraren en onderzoeksgroepen in de speerpuntinstituten en een focus op de toekomst. Dus bezig gaan met onderzoek dat over één of meer decennia tot een grote omslag kan zorgen. De kracht van MESA+ blijkt wel uit het feit dat alle grote instituten in de wereld (zoals Harvard en MIT) zich ermee willen meten en dat in de wetenschappelijke adviesraad liefst twee Nobelprijswinnaars zitting hebben.
Geld Voorwaarde voor breed en diep onderzoek is het binnenhalen van voldoende financiële middelen. En daar is MESA+ goed in: liefst 55% van het onderzoek wordt gefinancierd door ‘derden’. Het bedrijfsleven zelf investeert (nog) niet zo veel in de Twentse nanotechnologie, maar de landelijke en Europese onderzoeksinstituten dragen fors bij. Volgens Kees Eijkel is dat voor hen een logische keuze. De nanotechnologie wordt
www.ikt.nl
algemeen gezien als dé techniek voor de toekomst. “Wij zijn daar goed in en kunnen, door het bijeenvoegen van alle noodzakelijk disciplines het totale veld bestrijken.”
Commercialisatie Kees Eijkel is commercieel directeur van MESA+, al spreekt hij zelf liever over commercialisatie. Dus het naar de markt brengen van de resultaten van het onderzoek. En dat lukt - hoewel de technologie nog pril is - opmerkelijk goed. “We zijn gestart met de verhuur van ruimte in de cleanroom en hebben inmiddels zo’n 25 bedrijfjes om ons heen verzameld. De helft daarvan is naar ons toegekomen vanwege onze faciliteiten en kennis; de andere helft is vanuit ons onderzoek ontstaan.” Misschien juist omdat het zo’n jonge technologie is, sluiten de activiteiten van de spin-off’s vaak niet één op één aan op het onderzoek. “Wij maken met ons onderzoek gereedschappen en basisprincipes, waarvan anderen op vaak verrassende gebieden gebruik kunnen maken.” Hij ziet het als zijn voornaamste taak het versterken van het contact tussen wetenschap en bedrijfsleven. “Het mooie van ons instituut is dat wetenschappers en de toepassers elkaar vrijwel dagelijks ontmoeten, in de laboratoria en bij de koffie. Dat informele contact is essentieel voor het opborrelen van productideeën en voor kennistransfer. En dus voor innovatie.” ■
Kees Eijkel heeft ook de leiding over een internationale commercialisatieorganisatie.
G
E
W
O
O
N
N
A
A
R
H
O
F
L
E
V
E
R
A
N
C
I
E
R
CAREL LURVINK Professionele artikelen voor
Schoonmaak Schilder Veiligheid
Marssteden 40, 7547 TC Enschede NL Postbus 450, 7500 AL Enschede NL
Telefoon: 053 - 434 43 43 Fax: 053 - 433 71 05
E-mail:
[email protected] Internet: www.carellurvink.nl
Scope Nieuwe deelnemers
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.
IKT-Almelo
Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.
DutchMail Postbus 298 7600 AG Almelo Contactpersoon: Dhr. T. Tulp
Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE Tel. 053 - 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985
Portal for Business Postbus 83 7620 AB Borne Contactpersoon: Dhr. M.F.P.H. Linders
De resultaten van het project Facilitaire Samenwerking worden zichtbaar. De gemeenten Almelo, Borne, Hengelo en Enschede zijn twee jaar geleden in Netwerkstadverband met dit project gestart. Momenteel wordt door de gemeenten samengewerkt op het terrein van inkoop, automatisering, gemeentebelastingen, personeelszaken en documentaire informatievoorziening. De voortgangsrapportage die onlangs is vastgesteld laat zien dat er duidelijk voordelen zijn behaald in de vorm van kwaliteitsverbeteringen en kostenbesparingen.
IKT-Enschede Inno Products Twente B.V. Vincent van Goghlaan 50 7545 RP Enschede Contactpersoon: Dhr. E. Vogel
IKT-Hengelo Switch Automatisering B.V. Postbus 170 7570 AD Oldenzaal Contactpersoon: Dhr. M.A.S.M. Venus Segerink Search B.V. Postbus 1271 7550 BG Hengelo Contactpersoon: Dhr. J.L.H. Segerink
IKT-West-Twente Berendsen & Compagner Postbus 111 7475 ZJ Markelo Contactpersoon: Dhr. ing. H.J. Berendsen SBCS Raalterweg 38 7451 KX Holten Contactpersoon: Dhr. ir. D.P. Swaab
Internet blijkt een uitstekende aanvulling op het huidige leermiddelenpakket te zijn. Dit was voor de Stichting Carmelcollege een belangrijke reden om op zoek te gaan naar een breedband internetoplossing voor haar leerlingen én medewerkers. Het streven was om tegen en zo laag mogelijk tarief over een goede internetverbinding te kunnen beschikken. In samenwerking met Internetprovider IntroWeb uit Hengelo heeft de Stichting Carmelcollege een speciaal pakket samengesteld voor leerlingen en -medewerkers, onder de naam ‘StudieAccess’. Rector Magnificus Frans van Vught en mevr. Berta Verhoeven, voorzitter van de Koninklijke Metaalunie tekenden op 12 februari jl. de oprichtingsakte van het Laser Applicatie Centrum: een unieke samenwerking tussen kennisleverancier Universiteit Twente en 11.000 metaalbedrijven. Prof. Johan Meijer (Toegepaste Laser Technologie) en Peter ter Horst (Demar Lasers) zijn de grote trekkers van deze gestructureerde kennisoverdracht van de UT naar de maakindustrie. ■
Agenda www.ikt.nl heeft uiteraard een belangrijke agendafunctie. Het openingsscherm toont de bezoekers direct alle bijeenkomsten in de lopende en de komende maand en één muisklik later alle bijeenkomsten van een kring of een werkgroep. Naast inhoudelijke informatie over de bijeenkomsten is er - voor IKT-deelnemers - de mogelijkheid om zich on-line aan te melden. Voor de besturen van de kringen en werkgroepen zijn ook hun vergaderdata aangegeven. De samenstelling van de kringbesturen en werkgroepen is uiteraard ook op de site vermeld. Belangrijk voor andere Twentse organisaties is de Twenteagenda, waarin hun activiteiten kunnen worden opgenomen. Deze agenda staat zowel op de site als op de laatste pagina van Twentevisie. ■
www.ikt.nl
63
Twente Agenda 2004 64
Voor nadere informatie: IKT tel. 053 - 484 99 80 VIT/Oost NV tel. 053 - 484 96 49 NMNH Twente tel. 053 - 250 98 50 ADB Overijssel tel. 053 - 430 22 99 KPMG (André Oude Weernink) tel. 053 - 483 25 25
Datum
Aanvang
Onderwerp
Plaats
Organisatie
15 mrt. 17 mrt. 19 mrt. 22 mrt. 24 mrt. 25 mrt. 03 apr. 06 apr. 13 apr. 21 apr. 22 apr. 26 apr. 28 apr. 19 mei 08 juni 09 juni 10 juni 11 juni 17 juni 21 juni 23 juni 28 juni 30 juni 05 juli 07 juli 02 sept. 09 sept. 13 sept. 14 sept. 16 sept. 20 sept. 22 sept. 22 sept. 23 sept. 29 sept. 01 okt. 04 okt. 14 okt. 26 okt. 04 nov. 13 nov. 17 nov. 18 nov. 22 nov. 26 nov. 29 nov. 02 dec. 08 dec. 09 dec. 13 dec.
16.15 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 15.30 uur 14.30 uur 09.30 uur 12.00 uur 15.00 uur 11.30 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 07.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 12.00 uur hele dag 16.30 uur 16.15 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.30 uur 16.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 07.30 uur 13.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 15.30 uur 16.15 uur 18.00 uur 09.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur
Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Almelo Lunch annex jaarvergadering IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Eibergen/Neede Kwaliteitsprijs Couleur Provinciale Klootschiettoernooi IKT-Haaksbergen Lunch/annex jaarvergadering IKT-Hengelo Jaarvergadering + bedrijfsbezoek Nat. Reisopera Jaarvergadering + Lunchbijeenkomst IKT-Enschede Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Jaarvergadering + Bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Lunchbijeenkomst VIT Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Jaarcongres met titel “Kunst in de Maatschappij” Bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Lunchbijeenkomst IKT-Almelo Informele bijeenkomst IKT-Enschede Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede KPMG Ontbijtbijeenkomst Informele bijeenkomst IKT-Almelo Lunchbijeenkomst VIT Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Jaarvergadering IKT Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Twente Concert 2004 Interregionaal Klootschiet Toernooi Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Lunchbijeenkomst VIT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal
Hengelo Almelo Haaksbergen Hengelo n.t.b. Enschede Haaksbergen Hengelo Enschede Enschede Enschede Oldenzaal n.t.b. Almelo Hengelo Enschede Rijssen Enschede Haaksbergen Hengelo Neede Hengelo Enschede n.t.b. Almelo n.t.b. Goor Hengelo n.t.b. Enschede Hengelo Eibergen Hengelo n.t.b. Enschede Haaksbergen Oldenzaal Enschede Hengelo Delden/Bentelo Diepenheim Neede Enschede Hengelo Haaksbergen Hengelo Rijssen Enschede Enschede De Lutte
IKT IKT IKT IKT IKT ADB Overijssel IKT IKT NMNH Twente IKT IKT IKT IKT IKT IKT VIT/Oost NV IKT NMNH Twente IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT KPMG IKT VIT/Oost NV IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT VIT/Oost NV IKT IKT
Voor opname in de Twente Agenda kunnen organisaties en instellingen in principe hun geplande bijeenkomsten en evenementen t.b.v. het Twentse bedrijfsleven via IKT opgeven. IKT neemt echter geen verantwoordelijkheid voor de juistheid van de verstrekte gegevens en behoudt zich het recht voor van plaatsing.
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen