Eigentijd MAGAZINE VOOR DEELNEMERS VAN PENSIOENFONDS ZORG EN WELZIJN JULI 2014
5 meest gestelde vragen over uw pensioenoverzicht Lees meer op pag. 17
Annemarie:
‘PRAAT PFZW MET BEDRIJVEN WAARIN WORDT BELEGD?’ (JA!)
Luisteren is belangrijker dan praten
In gesprek met Rik Felderhof
ALTIJD ANTWOORD OP AL UW VRAGEN
Voorwoord
Inhoud
In gesprek 12
Oogcontact Contact maken lukt het best als je tegenover elkaar zit. Omdat je dan kunt doorvragen wat de ander precies bedoelt. Communiceren bestaat ook uit wat niet gezegd wordt. Een gezicht, een blik, ze dragen net zo goed bij aan contact krijgen met de ander. Hoe belangrijk dat is, bleek uit het bijzondere gesprek dat ik had met Rik Felderhof, de meester van het interview. Begrip behoedt mensen voor verschrikkingen, is zijn overtuiging. Over wat zijn eigen familiegeschiedenis daarmee te maken heeft, vertelt hij in een mooi interview op pagina 4. Omdat ik ook geloof in de kracht van het persoonlijke gesprek, nodig ik regelmatig mensen uit voor informele avonden in het land om te praten over zaken rondom het pensioen. Ik ben zoveel mogelijk aanwezig bij bijeenkomsten waar ik mensen die pensioen ontvangen, werknemers en werkgevers kan ontmoeten. En ik schrijf een blog over mijn ervaringen, waarop ik gelukkig veel reacties krijg. Persoonlijk contact met alle 2,5 miljoen mensen voor wie we het pensioen verzorgen is onmogelijk. Maar als pensioenfonds zoeken we de dialoog wel zoveel mogelijk op. Hóe we dat doen, leest u in deze Eigentijd. Laat via Facebook.nl/pfzwpensioen vooral weten wat u ervan vindt.
EEN LUISTEREND OOR HELPT Als ontslag of reorganisatie je treft
TEKST EN UITLEG GEVEN
19
2
Eigentijd
Grote gebeurtenissen kunnen gevolgen hebben voor uw pensioen. Drie zorgverleners vroegen raad aan PFZW.
Iente (57)
En verder 10
‘Wanneer gaat PFZW in gesprek met organisaties waarin ze belegt?’
Lezen!
Pensioen4 nieuws
4 DELEN MET RIK
Directeur Pensioenfonds Zorg en Welzijn
Informatie inwinnen, vragen stellen, meningen peilen, tolken, chatten… We praten voortdurend met elkaar, online zelfs dag en nacht. Een Eigentijd vol in gesprek.
4
Mensen delen heel gemakkelijk hun verhalen met hem, Rik Felderhof. PFZW-directeur Peter Borgdorff sprak met de meester van het gesprek.
26
‘Waarom gaat tegenwoordig bijna alles online?’
28 Feiten (om) over (te) praten De 5 meestgestelde vragen over het pensioenoverzicht
15
32 CASH
Gonnie Houmes blijft na haar pensioen actief als dierentolk
29 Nieuws van PFZW 30
Fotorubriek: samen op een selfie! Eigentijd
3
Delen met Rik TEKST: JEROEN MEI | FOTOGRAFIE: CEES RUTTEN
Peter Borgdorff (60), directeur van PFZW, in gesprek met Rik Felderhof (66), de meester van het gesprek. Bekend van Villa Felderhof en De Stoel. Rik vertelt openhartig over wat hem tot interviewer heeft gemaakt en legt de drijfveren van Peter bloot.
4
Eigentijd
Eigentijd
5
Interview
P
eter: ‘Met Villa Felderhof heb je televisiegeschiedenis geschreven. Je won er zelfs een Gouden Televizier-Ring mee. Wat doe je tegenwoordig?’ Rik: ‘Toen ik in 2011 stopte met televisie, moest ik echt afkicken. Ik miste mijn collega’s, de gasten. Ik zocht afleiding en ben me gaan verdiepen in de dagboeken die een oude monnik mij vlak voor zijn dood had toevertrouwd. Deze man had een krankzinnig levensverhaal: hij was als aankomend priester verzetsstrijder geweest in de Tweede Wereldoorlog, bedelaar in Rome, geheim agent… Onder de naam Ravelli heb ik er – samen met anderen – een roman van gemaakt, De vliegenvanger. Met succes. Inmiddels is een tweede boek verschenen, Scapa.’ Peter: ‘Mensen delen vaak met jou hun diepste gedachten. Je emoties uiten, heb jij dat zelf van huis uit meegekregen?’ Rik: ‘Nee, helemaal niet. Er werden bij ons thuis juist dingen verzwegen. Zeker aan mijn moeders kant. Haar familie is in de oorlog afgevoerd, zij heeft het overleefd door onder een valse naam, als gouvernante van “Italiaanse afkomst”, te werken in het buitenland.
6
Eigentijd
Daar heeft ze nooit over gepraat, ik denk omdat ze ons niet wilde belasten. En de pijn niet wilde oprakelen.’ Peter: ‘Verklaart jouw familieachtergrond waarom je van praten je werk hebt gemaakt?’ Rik: ‘Mijn achtergrond heeft ongetwijfeld een rol gespeeld in mijn latere werk. Ik ben me er volledig van bewust hoe belangrijk het is om altijd met elkaar in gesprek te blijven, met elkaar te eten, te luisteren. Dat leidt altijd tot meer begrip en voorkomt dat hele bevolkingsgroepen als zondebok worden weggezet, zoals in de oorlog gebeurde. Daarom reis ik ook veel. In Afrika leer ik veel van hoe mensen tegen het leven aankijken. Daarin kunnen wij nog veel leren.’ Peter: ‘Wat is jouw geheim als meester van het gesprek?’ Rik: ‘Vertrouwen is heel belangrijk. En écht luisteren. Luisteren is belangrijker dan praten. Want iedereen wil gehoord worden. Dat geeft de ander het gevoel dat hij of zij bestaat. Dat is de basis van ons zijn. En het maakt niet uit of dat nou een emotionele boodschap is of een zakelijke, zoals in jouw geval. Het draait om luisteren.’
Rik: ‘Dus Peter, vertel mij eens, hoe hoor jij wat er leeft onder de deelnemers van PFZW?’ Peter: ‘Ik probeer zoveel mogelijk met mensen in gesprek te gaan. Ik ga op werkbezoek en naar bijeenkomsten in zaaltjes in het land. Daarnaast schrijf ik wekelijks over mijn ervaringen in een blog en ga ik de dialoog aan op Twitter. Verder sla ik zelden mediaverzoeken af, of het nu om een lokale krant gaat of om een televisieoptreden in een consumentenprogramma als Kassa.’ Rik: ‘Ga je dan echt in gesprek, of probeer je het zo zonnig mogelijk voor te stellen?’ Peter: ‘Als ik in een zaaltje sta en een slechte boodschap heb – en laten we eerlijk zijn, het was de laatste jaren niet makkelijk – dan vertel ik heel eerlijk wat er aan de hand is. Ik merk dat als ik echt het gesprek aanga, als ik écht die ander wil horen en bereid ben om te luisteren, dat de deelnemers mij ook de kans geven om mijn verhaal te vertellen en uit te leggen hoe de dingen in elkaar zitten.’ Rik: ‘Snap je de teleurstelling van gepensioneerden die minder boodschappen kunnen doen omdat hun pensioen al jaren bevroren is?’
Peter: ‘Dat ik 140 miljard beheer, is niet interessant. Die mevrouw, daar draait het om’ Peter: ‘Ik snap de teleurstelling heel goed. We lopen op dit moment ruim twaalf procent indexatie achter, dat is de aanpassing van het pensioen aan de gestegen loonontwikkeling. Dat vind ik buitengewoon vervelend, dat zijn echt minder boodschappen. En bij onze mensen gaat het vaak om kleine pensioenen, dus daar moeten we ontzettend zuinig op zijn.’ Rik: ‘Wat doet dat met jou?’ Peter: ‘Ik kan niet wakker liggen van de grote gebeurtenissen in de wereld, daar heb ik geen invloed op. Ik kan wel wakker liggen als ik onze deelnemers slecht nieuws moet brengen. En ik kan dus
Eigentijd
7
Social Duo & bn
Rik: ‘Toen ik mijn vinger opstak omdat ik ook iets wilde zeggen, vroeg Bernhard: moet u plassen?’
ook oprecht blij worden als ik, zoals begin dit jaar, kan vertellen dat we de pensioenen weer een beetje kunnen aanpassen aan de loonontwikkeling. Het gaat de goede kant op.’ Rik: ‘Welk gesprek is je lang bijgebleven?’ Peter: ‘Ik was afgelopen jaar in een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Op een afdeling met volwassenen die het bewustzijnsniveau hebben van een één of anderhalf jarige, heb ik een vrouw pap gegeven. Zij had niet het besef van het leven zoals mijn kleindochter van bijna twee dat wel heeft. Op zich al indrukwekkend. Toen ik een van de medewerksters vroeg welke voldoening zij kreeg van haar werk, zei ze: “Deze mevrouw die u pap geeft, heeft vandaag een goede dag. Dat zie ik aan de stand van haar wenkbrauwen. Meneer verderop heeft een slechte dag, want er zit een rossige gloed in het wit van zijn ogen.” Daarvan raak ik dus onder de indruk. Zij noemde dat “klein kijken”.’ Rik: ‘Mooi: “klein kijken”.’ Peter: ‘Ik ben daar geëmotioneerd weggegaan. Deze mevrouw bezorgt mensen een goede dag door “klein te kijken”. Met haar pensioen was ze helemaal niet bezig. En ik realiseer me dan: dat ik een portefeuille beheer van ruim 140 miljard is helemaal niet interessant. Die mevrouw, daar draait het om.’ Peter: ‘Welk gesprek staat jou het meeste bij, Rik?’ Rik: ‘Dat zijn er velen. Bijzonder was het laatste grote televisieinterview met prins Bernhard. Volgens het protocol mocht ik hem geen vragen stellen, terwijl het een interview was! (Lacht.) Toen ik op gegeven moment mijn vinger opstak omdat ik ook iets wilde zeggen, vroeg Bernhard: “Moet u plassen?” Maar uiteindelijk werd ook dat een heel mooi gesprek…’
Meer Rik? Op een zomerdag met waterig zonnetje spraken Rik en Peter met elkaar in Theehuis Rhijnauwen. Zien? Bekijk de video op pfzw.nl of
BEGON zijn carrière 44 jaar geleden bij NCRV-radio MAAKTE in 1990 de overstap naar televisie met De stoel. Later volgden Villa Felderhof en andere succesvolle programma’s KREEG in 1998 de Televizier-Ring én een publieksprijs voor meest opvallende televisiepersoonlijkheid LANCEERDE in 2006 zijn eigen tijdschrift genaamd Felderhof WERKT aan een nieuw interviewprogramma, werktitel Auberge Felderhof, en aan zijn derde boek
Eigentijd
voor wie werkt in zorg en welzijn Via sociale media zijn we 24/7 met elkaar in gesprek. Dat biedt voordelen. Zo blijft u via Facebook of Twitter heel gemakkelijk op de hoogte van het actuele nieuws in de sector. Eigentijd ging voor u op zoek naar actieve collega’s.
FACEBOOK Beroepsvereniging van zorgprofessionals V&VN is te vinden op facebook.com/VenVN
2.350 vindikleuks Facebookpagina voor professionals in het sociale domein facebook.com/zorgenwelzijn
1.075 vindikleuks Praat mee met uw pensioenfonds op facebook.com/PFZWpensioen
WEBSITES
TWITTER
zorgvisie.nl - website van het gelijknamige magazine. Met nieuws uit de zorgsector
@DokterBertho - gynaecoloog. Schreef een boek met bevallingsverhalen
zorgenco.wordpress.com - website voor zelfstandigen in de zorg ZorgvoorBeter.nl - kennisplein over de langdurende ouderenzorg nationalezorggids.nl - biedt dagelijks het laatste nieuws en achtergronden over de zorg skipr.nl - ‘koersbepalend in de zorg’ mednet.nl - crossmediaal platform voor beslissers in de zorg
104.000 volgers @Zorggids - actueel zorgnieuws, wetenswaardigheden, zorgvacatures
217.000 volgers @DigiZorgGids - grootste, onafhankelijke gids over digitale zorg voor patiënten en zorgprofessionals
2.216 volgers @basbloem - professor neurologie aan Radboudumc
25.201 vindikleuks
pggm.nl/leden - ledensite voor zorg en welzijn
5.336 volgers
Alles over leren en werken in zorg en welzijn facebook.com/ZorgenWelzijnPlein
pfzw.nl - met veel pensioeninformatie en regelmatig een blog van Peter Borgdorff. Onderaan het blog kunt u uw vragen en opmerkingen plaatsen
@ziekenhuis_nl - informatie over Nederlandse ziekenhuizen, zorginstellingen en zorg in het algemeen
Facebook.nl/pfzwpensioen
Rik Felderhof
8
Online tips
141 vindikleuks Meepraten én profiteren van aanbiedingen voor PGGM-leden facebook.com/PGGMLeden
19.932 vindikleuks
7.219 volgers @pensioen - nieuwsberichten over pensioen en pensioenopbouw
1.064 volgers
Eigentijd
9
Antwoord #1
Vraag #1 (van Annemarie)
‘Als we bedrijven zien
‘Wanneer gaat PFZW in gesprek met organisaties waarin ze belegt?’
met risico's, maar ook kansen’ Rogier: ‘Bijvoorbeeld omdat ze hun CO2-uitstoot kunnen verminderen of goedkopere medicijnen op de markt brengen. We beginnen met een briefwisseling, gevolgd door telefonisch contact. Levert dat niets op, dan gaan we met elkaar om de tafel, niet zelden met de bestuursvoorzitter. Voor een bedrijf is het van groot belang dat we in hen blijven beleggen, dus er wordt serieus naar ons geluisterd. Zo behalen we regelmatig successen. Een farmaceutisch bedrijf heeft nu in India haar tarieven zodanig verlaagd, dat medicijnen voor meer mensen toegankelijk zijn. Dit is goed voor de samenleving én de onderneming zelf. Zo werken we aan een financieel en maatschappelijk rendement.’
Patrick: ‘Door te beleggen kan PFZW zorgen voor
Rogier Snijdewind adviseur Verantwoord Beleggen
Annemarie Moerman (29)
Patrick Fey bestuurslid PFZW (CNV Publieke Zaak)
Werkt als endoscopieverpleegkundige in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht en woont in Sliedrecht.
10 Eigentijd
goede pensioenen. We kijken heel zorgvuldig wáár we in beleggen. Een goed pensioen gaat over meer dan alleen maar geld. We vinden het ontzettend belangrijk dat we beleggen in bedrijven die duurzaam zijn én goed met hun mensen omgaan. Daar willen we nog beter in worden. Daarom hebben we ons beleggingsbeleid duidelijk geformuleerd in het nieuwe beleggingskader. Bedrijven waarin PFZW belegt, moeten voldoen aan drie voorwaarden: voldoende winst maken, een duurzaam beleid voeren en geen ingewikkelde en ondoorzichtige financiële producten verkopen. De afdeling waar Rogier werkt praat met bedrijven “in de gevarenzone”. Sommige bedrijven sluiten we per definitie uit, omdat ze haaks staan op onze – morele – uitgangspunten. Zoals producenten van clusterbommen en tabak. En het bestuur gaat in gesprek met belangengroeperingen – bijvoorbeeld over milieu – die zich zorgen maken over een bepaald bedrijf.’ Meer weten over het nieuwe beleggingskader? Kijk op pfzw.nl/beleggingskader Ook een vraag? Stel ’m op
en misschien staat u wel in
de volgende Eigentijd. facebook.com/PFZWpensioen
Eigentijd 11
Tekst en uitleg geven Bij grote veranderingen in het leven – een huis kopen, scheiden, kind krijgen – kunnen de gevolgen voor uw pensioen ook groot zijn. Drie zorgverleners stonden daar samen met PFZW bij stil.
‘Ik wil graag een uitgebreid ouderschapsverlof’
12 Eigentijd
Mijn pensioen
‘Ik wilde na mijn scheiding heel graag een huis kopen’
Roger Voorpijl (31) groepsbegeleider bij Stichting Op De Bies
Iente Sanders (57) kinder- en jeugdpsychiater GGZ-instelling Dimence
‘Mijn vriendin en ik verwachten binnenkort ons eerste kind. Als haar bevallingsverlof is afgelopen, wil ik graag een uitgebreid ouderschapsverlof: dertien maanden vier uur per week minder werken. Dat betekent dat over die vier uur geen pensioen wordt opgebouwd. Is het slim om tijdens het ouderschapsverlof de pensioenpremie zelf te betalen, vroeg ik me af. Met die vraag belde ik de klantenservice van PFZW. Daar kreeg ik echt goed advies. Omdat ik zo jong ben, bouw ik nog lang pensioen op. Dat ik dat kleine stukje pensioenopbouw gedurende dertien maanden mis, merk ik later nauwelijks. Maar nu zélf die premie opbrengen, merk ik wel degelijk. Wij zijn aan het sparen voor een groter huis. Dus zitten we nu niet te wachten op extra kosten. De klantenservice had nóg een prima tip: ik hoorde voor het eerst dat ik een eigen pagina heb op MijnPFZW. Daar kun je dus alles op terugvinden over je pensioen. Superhandig.’
‘Een huis kopen als je 57 bent? Na een scheiding, die veel heeft gekost? Dat gaat vast niet meer lukken, dacht ik. Maar omdat ik het heel graag wilde, ben ik me toch gaan oriënteren. Op mijn leeftijd willen hypotheekverstrekkers niet alleen weten wat je salaris is, maar ook wat je later aan pensioen ontvangt. Eerlijk gezegd begreep ik niet zoveel van mijn pensioenoverzicht. Mijn eerste reactie was: wat is dit láág! Dus belde ik de klantenservice van PFZW voor tekst en uitleg. Er was direct begrip en inlevingsvermogen. Heel plezierig. Niet ambtelijk, maar met beide benen in het leven en méédenken. Er werd heel goed uitgelegd hoe ik de bedragen op mijn pensioenoverzicht moet lezen en wat ik straks aan pensioen kan verwachten. Dat bleek dus reuze mee te vallen. Nu blijkt een huis kopen wel degelijk te kunnen. Daar heb ik veel moed uit geput. Alle lof voor PFZW!’
Eigentijd 13
Mijn pensioen
PENSIOENNIEUWS
‘Ik wilde op mijn 63e stoppen’
Juli 2014
‘Mijn werk is leuk en ik heb het erg naar mijn zin. Maar het lijkt me ook fijn om meer vrije tijd te hebben. Zo ben ik actief in de Molukse percussiegroep “Toma Hassa” en heb ik een volkstuin. Ik wilde van PFZW weten of het financieel haalbaar is om rond m’n 63e te stoppen. Het liefste in een persoonlijk gesprek, omdat ik pensioenen ingewikkeld vind en het liever niet via internet doe. Gelukkig kon dat en nam de medewerker alle tijd. Hij legde heel goed uit wat de gevolgen zijn als ik een paar jaar eerder met pensioen ga, of gedeeltelijk stop met werken. In beide gevallen is het helaas voor mij niet op te brengen, omdat ik te weinig financiële reserves heb. Maar omdat het nu duidelijk is heb ik er vrede mee. Bovendien weet ik dankzij dit gesprek nu ook hoe ik zelf op internet pensioengegevens kan opzoeken. Perfect!’
14 Eigentijd
TEKST: MONIQUE DE LIGNY | FOTOGRAFIE: JANITA SASSEN
Marthin Gomies (60) facilitair medewerker De Twentse Zorgcentra
Het belangrijkste pensioennieuws van dit moment vindt u op deze pagina’s. Inclusief praktische informatie over uw pensioenoverzicht en MijnPFZW. Gewoon even lezen!
Eigentijd 15
Duo & bn
PENSIOENNIEUWS
GOED NIEUWS!
VERHUISD? CHECK UW ADRES IN MIJNPFZW
Per 1 januari 2014 zijn de pensioenen iets verhoogd. Een actueel overzicht inclusief verhoging kunt u bekijken op pfzw.nl/mijnpfzw
In uw pensioenoverzicht ziet u hoeveel pensioen u tot en met 31 december 2013 heeft opgebouwd. Alle wijzigingen hierna zijn niet meegenomen. PFZW heeft per 1 januari 2014 het reglement aangepast om de pensioenleeftijd aan te sluiten bij de AOW-leeftijd. Op pfzw.nl/mijnpfzw kunt u te allen tijde een actueel overzicht vinden.
2) Op welke periode is mijn pensioenoverzicht gebaseerd?
3) Wat wordt bedoeld met ‘start pensioenopbouw’? Dat is het moment waarop u bij PFZW bent begonnen met uw pensioenopbouw. Mogelijk heeft u in het verleden opgebouwde pensioenrechten meegenomen door middel van waardeoverdracht. Die zijn verwerkt in uw pensioenopbouw. Let op: werkte u tussen 8 april 1976 en 1 januari 1991 in de sector zorg en welzijn, maar voor minder dan 40% parttime? Dan heeft u in die periode geen pensioen opgebouwd. U kunt bij ons een aanvraag doen voor pensioenreparatie via een formulier op pfzw.nl/formulieren. Wij beoordelen dan of u alsnog in aanmerking komt voor pensioenopbouw. Heeft u in het verleden pensioenreparatie aangevraagd, dan is dat verwerkt. Werkte u buiten de sector zorg en welzijn? Informeer dan bij uw voormalige werkgever naar eventuele pensioenopbouw bij uw toenmalige pensioenfonds of kijk op mijnpensioenoverzicht.nl
PARTNERTOESLAG VERDWIJNT IN 2015
16 Eigentijd
1) Het pensioenoverzicht gaat uit van de pensioenleeftijd van 65 jaar, niet van de nieuwe pensioenleeftijd of AOW-datum. Waarom niet?
In uw pensioenoverzicht ziet u hoeveel bruto pensioen u tot en met 31 december 2013 heeft opgebouwd. In MijnPFZW vindt u een actueel overzicht van alle periodes die meetellen voor uw pensioenopbouw bij PFZW. Ga naar het tabblad 'Mijn pensioen' en dan naar ‘Mijn Basisgegevens'. Onderaan uw basisgegevens vindt u ‘Alle periodes waarin u pensioen heeft opgebouwd'.
Bent u verhuisd en wilt u weten of we uw adres al van de gemeente hebben doorgekregen? Of bent u getrouwd en wilt u uw partner aanmelden? Check pfzw.nl/MijnPFZWprofiel! U logt heel makkelijk in op MijnPFZW met uw DigiD. Problemen? De klantenservice staat voor u klaar.
De AOW-partnertoeslag is een toeslag voor AOW’ers met een jongere partner die nog geen AOW heeft. Op 1 april 2015 vervalt deze AOWpartnertoeslag. U kunt alleen nog toeslag krijgen als u: 1. voor 1 januari 2015 gehuwd of samenwonend was, en 2. voor 1 januari 2015 een gedeeltelijke of hele toeslag ontving, en 3. geboren bent vóór 1 november 1949, of 4. geboren bent in november 1949 en voor 1 maart 2015 een gedeeltelijke of hele toeslag ontving 5. geboren bent in december 1949 en voor 1 april 2015 een gedeeltelijke of hele toeslag ontving. Als u op of na 1 januari 1950 geboren bent, krijgt u geen toeslag. Meer informatie hierover vindt u op de website van de Rijksoverheid.
5
MEEST GESTELDE VRAGEN OVER HET PENSIOENOVERZICHT
4) Is in mijn pensioenoverzicht de waardeoverdracht meegenomen? Als uw waardeoverdracht meetelt in uw pensioenopbouw, dan staat dat in uw pensioenoverzicht. U vindt deze informatie in de tekst onder het kader 'Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd?' Daar staat dat het pensioen uit waardeoverdracht in uw pensioen is meegerekend.
5) Ik heb Flexpensioen opgebouwd, maar zie dit niet terug in mijn pensioenoverzicht
BEL VOOR MEER INFORMATIE DE KLANTENSERVICE OP (030) 277 55 77 OF CHECK PFZW.NL
In het pensioenoverzicht wordt de naam Flexpensioen inderdaad niet meer gebruikt. Het FLEXpensioen staat nog wel in het overzicht vermeld, namelijk het bedrag van 60-65. Alleen bij deelnemers ouder dan 60 kan het zijn dat het FLEXpensioen is omgezet in ouderdomspensioen. In dat geval staat er alleen nog een bedrag vanaf 65 (ouderdomspensioen plus FLEXpensioen). Ongeveer 6 maanden voor uw 60e ontvangt u hierover meer informatie. Ook goed om te weten over uw pensioenoverzicht Veranderingen per 1 januari 2014 in salaris, dienstverband, wettelijke wijzigingen en reglementswijzigingen (zoals de maximering van het opbouwpercentage en de aansluiting van de pensioenleeftijd op de AOW-leeftijd) zijn niet in het pensioenoverzicht verwerkt.
Eigentijd 17
In gesprek
EEN LUISTEREND OOR HELPT
HIERONDER LEEST U DE SCHEIDEN EN PENSIOEN
Heeft u vragen? Bel de klantenservice
BETAALKALENDER 2014 Bent u geheel of gedeeltelijk met pensioen? Dan ontvangt u op de onderstaande data uw pensioen op uw bankrekening.
Bij een echtscheiding kunt u met elkaar afspreken of en hoe u uw ouderdomspensioen verdeelt. De verdeling geldt ook voor beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Er zijn drie manieren om uw ouderdomspensioen te verdelen. 1. U kiest voor een standaardverdeling. Uw ex-partner krijgt de helft van het bedrag dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. 2. U kiest voor géén verdeling. Deze afspraak moet u vastleggen in een gewaarmerkt echtscheidingsconvenant. 3. U kiest voor een afwijkende verdeling. Bijvoorbeeld omdat u vóór uw huwelijk heeft samengewoond en u uw ex-partner meer rechten wilt geven. Ook deze afspraak legt u vast in een gewaarmerkt echtscheidingsconvenant.
In zorg en welzijn zijn reorganisaties en ontslagrondes helaas dagelijkse kost. Dat is heel ingrijpend voor wie het treft. Een luisterend oor helpt, weten vijf collega's uit zorg en welzijn.
Zie voor meer informatie over de opties op pfzw.nl/scheiden
18 Eigentijd
Meer weten? Bel de klantenservice op (030) 2775577 of kijk op pfzw.nl
FOTOGRAFIE: WINAND STUT | TEKST: MONIQUE DE LIGNY
Maakt u gebruik van internetbankieren? Houd er dan rekening mee dat uw pensioen op de hierboven genoemde dagen pas in de loop van de middag op uw online overzicht te zien is.
ILLUSTRATIES: ROBERT VULKERS
25 juli 23 augustus 25 september 25 oktober 22 november 20 december
Facebook Heeft u te maken met ontslag of een reorganisatie? Deel het met ons op
facebook.com/PFZWpensioen
Eigentijd 19
reportage In gesprek Duo & bn
OPLOPENDE EMOTIES Hennie Groenenberg (58) HR-manager Amaris Zorggroep. Bouwt pensioen op sinds juni 1980 ‘Het zijn spannende tijden voor Amaris Zorggroep. Sinds vorig jaar is een ingrijpende reorganisatie aan de gang, die de komende jaren moet leiden tot minder personeel. De verwachting is dat de omzet zo’n twintig procent zal dalen. En dat zal moeten worden gecompenseerd. Als HR-manager én leidinggevende zit Hennie er middenin. Van “zeepkistbijeenkomsten” om iedereen te informeren, tot uitvoeren van de plaatsingsprocedure. ‘Ik heb net gesprekken gevoerd met verschillende medewerkers. Sommigen moest ik vertellen dat ze boventallig worden. Dat heeft een enorme impact. Het is een rouwproces, waarbij de emoties hoog kunnen oplopen.’ Haar eigen functie blijft overeind. ‘Er is en blijft één HRmanager, dus ik hoefde niet echt bang te zijn voor mijn baan. Maar het blijft toch altijd spannend. Pas toen ik het zeker wist, was ik er gerust op.’
ANDERE WEG Mariska Zwambag (29) Directiesecretaris Intermetzo Bouwt pensioen op sinds februari 2001 Het was haar allerlaatste dag bij Intermetzo. Daarna zou haar ontslag ingaan. Toen hoorde Mariska op de valreep dat ze kon blijven, al was het in een andere functie: indicatieconsulente. In de maanden ervoor had ze er wel wakker van gelegen. ‘Ik had een koophuis en was thuis de kostwinner. Ik werkte kéihard en werd boventallig. Dat heeft impact, hoor.’ De opluchting was dus bijzonder groot. Tot zich vorig jaar de volgende reorganisatie aandiende. Mariska: ‘Ik dacht: “Oh nee hè, niet weer!”.’ Deze keer hing er gelukkig geen ontslag boven haar hoofd, wel opnieuw een andere functie. ‘Maar ik heb gekozen voor een andere weg en heb intern gesolliciteerd op de vacature directiesecretaris. De afgelopen twee jaar heb ik ontdekt dat het beleidsmatige mij heel goed ligt. In deze baan kan ik mezelf ontwikkelen. Ik ben echt blij met deze kans.’
20 Eigentijd
Eigentijd 21
In gesprek
JE HART LUCHTEN BIJ COLLEGA’S Daniël Meulenbroek (31) is medewerker Facilitaire Dienst bij Zinzia Zorggroep in Wageningen Hij bouwt pensioen op sinds juni 1998 De ondersteunende diensten – schoonmaak, catering, vervoer – van Zinzia Zorggroep moeten misschien worden uitbesteed. Het betekent grote onzekerheid voor facilitair medewerker Daniël en zijn collega’s. Waar komen ze straks terecht? Kunnen ze eigenlijk wel blijven? ‘De directie zegt dat er geen gedwongen ontslagen vallen. Toch doet het wat met je’, zegt Daniël. ‘Dat je niet weet waar je aan toe bent.’ Wel is de vakbond er bij betrokken, die het proces samen met de Zorggroep in goede banen leidt. Daniël lucht z’n hart bij collega’s. En thuis, bij zijn vriendin. Want hij maakt zich best zorgen. Bijvoorbeeld dat hij straks naar een andere locatie moet. Of in de weekenden moet werken. Of achteruit gaat in loon. ‘Aan de andere kant zie ik het ook als een kans op iets nieuws. Misschien zijn er straks voor mij andere leuke functies binnen de organisatie waar ik verder in kan groeien.’
22 Eigentijd
Eigentijd 23
In gesprek
ALS JE NIKS KUNT ZEGGEN Rebecca Planken (27)
NU WEER GELUKKIG Elly van der Heijden (55) is ambulant verpleegkundige FACT-team GGZ Oost-Brabant Bouw pensioen op sinds juni 1999 Als een mokerslag, zo voelde het twee jaar geleden. Volkomen onverwacht moest de psychiatrische kliniek in Boxmeer sluiten vanwege bezuinigingen. Ook de nieuwbouw, waarop de week daarvoor nog met champagne werd geklonken, was definitief van de baan. ‘Onze wereld trilde op z’n grondvesten’, zegt Elly. ‘Alleen het management was op de hoogte, alle overige collega’s wisten van niets. Ik ben nog nooit zó boos geweest.’ Gelukkig vielen er geen gedwongen ontslagen. Binnen twee maanden kreeg Elly twee opties: medewerker bij het Acuut Zorg Team of het FACT-team. Ze koos het laatste. En is nu helemaal gelukkig. ‘Ik begeleid mensen met een psychiatrische aandoening bij hen thuis. Daardoor ben ik enorm betrokken bij hun levens, eigenlijk meer dan destijds in de kliniek.’ De boosheid is inmiddels weggeëbd. Maar ze hoeft het woord bezuiniging maar te horen ‘en alles komt weer terug’.
24 Eigentijd
is pedagogisch medewerker bij Stichting Kinderopvang Centraal Nederland (SKCN) Ze bouwt pensioen op sinds augustus 2006 Het aantal kinderen in de kinderopvang en buitenschoolse opvang loopt terug. Er vielen ontslagen bij SKCN. Rebecca werd gespaard, maar wel herplaatst naar een andere locatie. Dat was óók wennen, al is ze vooral blij dat ze nog voldoende werk heeft. Collega Leanne, tevens goede vriendin, moest echter zoveel uren inleveren dat ze besloot volledig uit dienst te gaan. Rebecca: ‘Ik zit in de Ondernemingsraad van SKCN. Ik wist veel eerder dan Leanne hoe de vork in de steel zat. Dat is lastig hoor. Ik mocht niks zeggen. Dan zit je wel in een spagaat.’ Toen Leanne eenmaal op de hoogte was, konden ze er eindelijk samen over praten. En kon Rebecca een luisterend oor bieden en morele steun geven. ‘Leanne had gelukkig veel begrip voor mijn positie. Toch heb ik me nog een tijdje schuldig gevoeld. Omdat ik wél kon blijven.’
Ook te maken met ontslag? Ga naar pfzw.nl/ontslag
Eigentijd 25
Antwoord #2
Vraag #2 (van Karla)
‘Het lijkt wel alsof tegenwoordig bijna alles online gaat. Waarom is dat zo?’
‘Het hóeft niet online,
maar er zijn wel goede redenen voor’
Vraag & Antwoord #2
Shalini Boedhram Medewerker klantenservice
Sanne Groenhof Online expert MijnPFZW
Karla de Kok (69)
Karla is gepensioneerd en werkte voor haar pensioen bij Rijndam, een revalidatiecentrum in Rotterdam. Karla woont alleen in Spijkenisse en heeft geen geduld voor computers.
26 Eigentijd
Shalini: ‘Voor alle duidelijkheid: het hoeft absoluut niet allemaal online, u kunt altijd contact opnemen met onze klantenservice. Ik snap wel dat het soms zo voelt, omdat we u proberen te verleiden om uw pensioenzaken via MijnPFZW te regelen. Dat is namelijk heel gemakkelijk, snel en zeer gebruikersvriendelijk. Zo geeft u in de pensioenplanner een aantal keuzes aan en u ziet á la minute de pensioenbedragen in beeld. Als wij dat voor u berekenen en het per post opsturen, duurt dit langer. Of neem de scheidingswijzer, op MijnPFZW onder “Regelen”. Daarmee ziet u in één oogopslag wat de gevolgen van een scheiding zijn voor uw pensioen. En heeft u een pensioenoverzicht nodig voor de bank, bijvoorbeeld bij het afsluiten van een hypotheek? Vanaf “Mijn overzichten” kunt u ‘m zó downloaden. Bovendien proberen wij u efficiënt en zo goedkoop mogelijk van dienst te zijn; lagere kosten komen uiteindelijk ten goede aan uw pensioen. Sanne: ‘Het móet zeker niet, zoals Shalini al aangaf. Maar er zijn een aantal goede redenen waarom PFZW een groot voorstander is van internetgebruik. Om te beginnen: steeds meer mensen willen het zélf graag. Zo kunnen ze thuis rustig hun pensioenoverzicht bekijken en berekeningen maken. Ook een niet onbelangrijke reden, het scheelt veel kosten. Denk alleen al aan de kosten voor enveloppen, briefpapier en postzegels die bespaard kunnen worden. Verder zijn we bij PFZW groot voorstander van duurzaam ondernemen. Zaken via internet doen, scheelt enorm veel papier en inkt... En natuurlijk heeft u daar uiteindelijk zelf ook profijt van. Ten slotte: informatie wordt online sneller verwerkt, met minder fouten.’ Ook een vraag? Stel ’m op
en misschien staat u wel in
de volgende Eigentijd. facebook.com/PFZWpensioen
Eigentijd 27
Feiten en cijfers
1999 Eigentijd MAGAZINE VOOR
DEELNEMERS VAN
PENSIOENFONDS
ZORG EN WELZIJN
JULI 2013
Let op!
Pensioenleeftijd wijzigt in 2014. Kijk op pag. 29 VERZORGENDE SANDER:
‘TOT WANNEER MOET IK BLIJVEN WERKEN?’
La an nggeerr leven lang
er werken
volgens schrijfster Carry
Eigen tijd 2 2013.indd
Slee
De allereerste Eigentijd verscheen in 1999. De afgelopen zestien jaar maakten we 47 keer dit magazine. Dat zijn dus in totaal 141 magazines vol onmisbare pensioeninformatie.
PROJECTLEIDER CORRIE:
‘VROEGER DACHT IK: PENSIOEN OPBOUWEN KOMT LATER WEL’
1
28-06-13 08:38
TALKSHOWPRESENTATOR DAVID LETTERMAN UITGEKLETST ‘Het was geweldig, jij was geweldig, de tv-zender was geweldig, maar ik ga met pensioen.’ Dat zei presentator David Letterman tegen de CEO van de Amerikaanse televisiezender CBS toen hij zijn vertrek aankondigde bij het programma Late Show. Letterman is de langstzittende talkshowpresentator in de geschiedenis van de Amerikaanse late night-televisie. Hij presenteerde de Late Show vanaf 1993. Tot nu toe maakte hij zo’n 4.163 afleveringen.
3
BRON: CBS
vragen over pensioen zijn volgens de overheid het belangrijkst: hoeveel krijg ik, is dit genoeg, wat moet ik doen als dit niet genoeg is? Wie over deze informatie beschikt, kan zelf financieel plannen voor zijn oude dag. Er ligt zelfs een wetsvoorstel ‘pensioencommunicatie’. PFZW is positief over het voorstel. Lees onze reactie op pfzw.nl/sociale-partners
28 Eigentijd
GEBABBEL GEBABBEL GEBABBEL In 2013 kwamen er bij de klantenservice van PFZW 230.000 telefoontjes en 38.000 mailtjes binnen. Dat zijn gemiddeld per dag 630 gesprekken en 104 e-mails.
In het nieuws
15
bestuursleden (inclusief voorzitter) vertegenwoordigen de belangen van iedereen die is aangesloten bij PFZW, werknemers én werkgevers. De bestuursleden praten mee en laten hun stem horen over zaken die belangrijk zijn voor uw pensioen.
Lichaams
TAAL
Sommige handgebaren hebben in het buitenland een andere betekenis dan in Nederland. De ‘o’ die wij maken met onze wijsvinger en duim betekent ‘oké’ of ‘goed’, maar kijk ermee uit in Zuid-Europa, Rusland, Brazilië en Turkije. Daar wordt dit gebaar gezien als een belediging.
Op deze pagina leest u meer over actuele pensioenonderwerpen. Kijk voor het laatste nieuws op pfzw.nl
Bezuinigingsoperatie De regering gaat vanaf 1 januari 2015 de pensioenopbouw beperken. Jaarlijks kunt u dan minder pensioen opbouwen voor uw oudedag. De Eerste Kamer stemde op 27 mei in met de aanpassing van het zogenaamde opbouwpercentage. De ingreep moet bijna 3 miljard euro opleveren. Daarmee is het de grootste bezuiniging uit het regeerakkoord.
LAATSTE NIEUWS VERKIEZINGEN In Eigentijd van maart deden we de oproep: bestuurslid gezocht. We zochten een vertegenwoordiger namens de pensioengerechtigden. We zijn er bijna uit! We vroegen veel van mogelijke kandidaten: affiniteit met zorg en welzijn en de juiste achtergrond en werkervaring om pensioengerechtigden als bestuurder te kunnen vertegenwoordigen. Uiteindelijk pasten dertien kandidaten in het profiel; op hen konden de pensioengerechtigden hun stem uitbrengen. De voorgenomen benoeming van de kandidaat die de meeste stemmen kreeg, is inmiddels ter goedkeuring gemeld aan De Nederlandsche Bank. Via pfzw.nl laten we weten wie het nieuwe bestuurslid geworden is. In Eigentijd van het najaar verwachten wij de kandidaat aan u voor te stellen. Meer informatie hierover vindt u op pfzw.nl/verkiezing.
Wat betekent dit voor u? In de nieuwe wetgeving gaat het opbouwpercentage van 2,15% naar 1,875%. Voor de PFZW-regeling wordt het opbouwpercentage nog iets lager, omdat in de regeling van PFZW is gekozen voor een lagere franchise, zodat u over een groter deel van uw salaris pensioen kunt opbouwen. Dit is gunstig voor wie niet al te veel verdient, wat vaak het geval is in zorg en welzijn. Voor de mensen die juist wel een hoog inkomen hebben geldt dat er vanaf 1 januari 2015 geen fiscaal vriendelijk pensioen meer opgebouwd kan worden over inkomen hoger dan €100.000. Als de precieze regels bekend zijn, bekijkt PFZW of er een aanvullend pensioenproduct moet komen. Het bestuur neemt hierover in september een besluit. Houd pfzw.nl en onze nieuwsbrief in de gaten.
REGELS NIEUWE PENSIOENREGELING Het kabinet heeft onlangs een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd voor de regels waar pensioenfondsen zich aan moeten houden bij de nieuwe pensioenregeling. Op het moment van dit schrijven, weten wij niet wat dit voorstel inhoudt. Daarom verwijzen wij u voor actueel nieuws over de nieuwe pensioenregeling naar pfzw.nl/actueel.
BRON: THE DEFINITIVE BOOK OF BODY LANGUAGE
Eigentijd 29
Informatie
Mijn foto
Colofon
Op deze pagina vindt u handige informatie over PFZW. Kijk voor meer info op onze website pfzw.nl 3
8
9
PFZW altijd bereikbaar!
EIGENTIJD Veertiende jaargang, nummer 2 Juli 2014 Eigentijd is een uitgave van Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Het blad verschijnt in de maanden maart, juli en oktober en wordt onder deelnemers verspreid in een oplage van meer dan een miljoen exemplaren. HOOFDREDACTIE Saskia Oostema
1
4
CONCEPT & REALISATIE ZB Communicatie & Media bv zbcom.nl
Samen een selfie 5
2
6 7
De selfie is een begrip. Zelfs op Wikipedia staat wat het is: een gefotografeerd zelfportret gemaakt met een smartphone. Populair bij jongeren. Wij vroegen u: stuur ons nou eens een selfie waarop u niet alleen staat, maar samen met een vriend, zus, kind of buurman. Op deze pagina een collage van ‘samen selfies’. Wilt u er meer zien? Ga naar facebook.com/PFZWpensioen
10
11
Wilt u helpen om deze rubriek in de volgende editie van Eigentijd te vullen? Houd dan onze website, e-nieuwsbrief en Facebook-pagina in de gaten voor de volgende fotoopdracht.
30 Eigentijd
Steeds meer mensen bekijken onze website vanaf een iPad of een andere tablet. Om dat nog gemakkelijker te maken, is de site van PFZW vernieuwd. Of u onze website nu vanaf de pc of vanaf een tablet bekijkt, u vindt nog sneller wat u zoekt. Neem eens een kijkje en laat weten wat u ervan vindt!
OVER EIGENTIJD
STUUR UW FOTO OP!
1 Heleen van Duijn 2 Cissy Schetters 3 Annalies Vlieger 4 Diane van Zanten 5 Sophia Schenk 6 Frans Smeets 7 John Silvertand 8 Ina Rietveld 9 Bea Bolten 10 M. Woltering 11 Gerdina Fitters 12 Marianne Steenbergen 13 Suzan Appelman
ART DIRECTION ZB/Janita Sassen
PFZW.NL IS VERNIEUWD
12 13
PFZW vindt het belangrijk u goed te informeren over alles wat met uw pensioen te maken heeft. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen graag schriftelijke informatie ontvangen. Daarvoor is onder meer het magazine Eigentijd. Misschien denkt u dat het maken en versturen van een magazine veel duurder is dan het sturen van een brief. Toch is dat niet zo. De verzending van brieven valt in een hoger btwtarief dan verzending van een tijdschrift. Gezien de grote oplage van de verzending, maakt dit een aanzienlijk verschil.
KLANTENSERVICE
Postbus 117, 3700 AC Zeist pfzw.nl/info (030) 277 55 77 bereikbaar op werkdagen tussen 8.00 en 18.00 uur
MET MEDEWERKING VAN Patricia Hamilton, Onno Kummer LITHOGRAFIE Grafimedia, Amsterdam
E-NIEUWSBRIEF Bijblijven? Abonneer u op de e-nieuwsbrief en ontvang het laatste pensioennieuws in uw mailbox. Ga naar pfzw.nl/nieuwsbrief
MIJNPFZW Wilt u online inzicht in uw persoonlijke pensioensituatie? Of zien welke gevolgen uw keuzes hebben op uw pensioen? Gebruik dan MijnPFZW, uw persoonlijke pensioenomgeving. Kijk op pfzw.nl/mijnpfzw
FACEBOOK
DRUKWERK Roto Smeets, Weert VERSPREIDING Sandd VRAGEN Heeft u vragen over de bezorging van Eigentijd? Bel Sandd (055) 3682 525. REACTIES Pensioenfonds Zorg en Welzijn, Eigentijd, Postbus 117, 3700 AC Zeist INTERNETSITE pfzw.nl/eigentijd
Praat mee over pensioen en bekijk de filmpjes met BN’ers op Facebook. facebook.com/PFZWpensioen
EIGENTIJD VOOR MENSEN MET EEN LEESHANDICAP Eigentijd is er ook in gesproken vorm (Daisy cd-rom). Hieraan zijn geen kosten verbonden. Aanmelden kan via de klantenservice (030) 277 55 77.
BORGBLOG
ISSN 1567-8253
Peter Borgdorff, directeur van PFZW, schrijft wekelijks een blog over pensioen. Lees mee en reageer op pfzw.nl/blog
YOUTUBE Bekijk filmpjes over de meest gestelde pensioenvragen op youtube.com/ deelnemerspfzw
Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten ontleend worden. Bij de samenstelling van dit nummer is de redactie met de grootst mogelijke zorg te werk gegaan. Echter, cijfers en/of informatie kunnen in voorkomende gevallen reeds tijdens de productieperiode achterhaald zijn.
Eigentijd 31
€ash
Laatstverdiende salaris in de zorg:
€ € €163 euro netto p/m
Verwacht pensioen van PFZW: € € € 331 netto p/m (bouwt op sinds 1982)
Verwacht pensioen inclusief AOW: € 1.086 netto p/m
‘Toen mijn zus een nieuwe kater kocht nadat haar oude was doodgereden, was ze bang dat hem hetzelfde zou overkomen. Ze vroeg of ik met hem wilde praten. Na dat gesprek zag mijn zwager de kat langs de weg zitten. Hij keek naar links, naar rechts, weer naar links en stak veilig over. Precies zoals ik hem verteld had. Mijn sceptische zwager vond dit erg speciaal. En dat is het ook, dat realiseer ik me. Niet iedereen gelooft in wat ik doe, terwijl iedereen het kan. Je moet alleen de technieken kennen. Ze werken ook bij mensen. Jammer dat ik ze nog niet kende toen ik als hoofd psychiatrisch verpleegkundige werkte met dementerenden en comapatiënten. De interesse in praten met dieren begon toen ik een boek las over dierentolken. Ik besloot een cursus te volgen. Je kunt met ieder dier in gesprek gaan, een kip bijvoorbeeld. Ik stel eerst een controlevraag, zoals: “Waar slaap je het liefst?” Als de kip dan naar haar favoriete slaapplek gaat, heb je contact. Als ik over een jaar met pensioen ga, hoop ik het dierentolken uit te breiden. Mijn man is er vrij nuchter onder. Ach, we hoeven niet alles te delen. We houden van wandelen, fietsen en kamperen, genoeg dingen om samen te doen als we met pensioen zijn.’ Gonnie Houmes (59), werkzaam als zelfstandige
32 32 Eigentijd
TEKST: ROMY SCHOEMAN |FOTOGRAFIE: PETRI BAKKER
In gesprek met dieren
