EHBO DEEL 1. Pieter Haringsma & Bregje de Vree

EHBO Pieter Haringsma & Bregje de Vree

DEEL

1

INTRODUCTIE 

Eerste avond:   

   

Wat is EHBO? Het ABCD Gekke dingen eten Trauma Luchtwegen Epilepsie Workshop



Tweede avond:        

Ogen Oren Braken Omgeving EHBO-doos Verbanden BARF Workshop

INTRODUCTIE Wat is EHBO?  Waar moet u rekening mee houden?  Wat kunt u zelf?  Wat kunt u niet zelf 



Interactief komen tot een plan

WAT IS EHBO? 

Eerste hulp in afwachting van deskundige  Veiligheid! U, dier, omstanders  Evaluatie ernst (ABCD)  Deskundige hulp  Voorkom erger  Verleen EHBO

HET RIJTJE VOOR EHBO = ABCD  A: Airway  B: Breathing  C: Circulation  D: Dierenarts

= kan ademen? = hoe ademen? = slijmvliezen roze? = advies?

BEADEMING DIER Bek dicht met handen om onderkaak  Mond over neus van dier  1 sec blazen, dan los; 15x / minuut 





Let op uitzetting borstkas Controle ademhaling na elke minuut

BEADEMING DIER Bek dicht met handen om onderkaak  Mond over neus van dier  1 sec blazen, dan los; 15x / minuut 







Let op uitzetting borstkas Controle ademhaling na elke minuut

Maar….hoe zinvol is dit bij een hond? 

Meestal zwaar letsel, orgaan schade, bloedingen.

LET OP Veiligheid  Zo schoon mogelijk  Onverwachte reacties: pijn en angst 

 

Dwanggreep Snuitbandje

Dier  Mens, aandoeningen verschillen  Onduidelijk of twijfel? = BELLEN 

EERSTE VOORWAARDE EHBO? A: Verleen direct EHBO  B: Contact dierenarts  C: Zelf veilig zijn, dan dier en omstanders  D: Trekken alles uit de kast en maak zelf het dier beter 

EERSTE VOORWAARDE EHBO? A: Verleen direct EHBO  B: Contact dierenarts  C: Zelf veilig zijn, dan dier en omstanders  D: We trekken alles uit de kast en maken zelf het dier beter 

PICA:

GEKKE DINGEN ETEN PROBLEMEN ONTSTAAN DOOR OPETEN VAN

SUBSTANTIES

POTJE KAUWGOM 

Probleem?

POTJE KAUWGOM 

Ja Spoed! Xylitol: stimulering afgifte van insuline.  Sterke daling bloedsuiker spiegel  Omvallen, coma… 

STUK AARDAPPEL 

Probleem?

STUK AARDAPPEL 

Nee, geen probleem

REEP WITTE CHOCOLADE 

Probleem?

REEP WITTE CHOCOLADE Nee geen probleem  Bij veel chocolade eventueel braken  Mogelijk ook diarree  Niet gevaarlijk 

REEP PURE CHOCOLADE 

Probleem?

REEP PURE CHOCOLADE 

Probleem? 

Wat wil je weten? Hond gewicht  Hoeveelheid chocolade  Percentage cacao 

REEP PURE CHOCOLADE 

Probleem? 

http://www.askavetquestion.com

REEP PURE CHOCOLADE 

Probleem?

REEP PURE CHOCOLADE Probleem?  Nog nooit echt waargenomen sinds 1992  Dus…? 

BOTERHAMZAKJE 

Probleem?

BOTERHAMZAKJE 

Probleem?



Beter even bellen  

Hoe groot is de hond Wat voor zakje was het? 



Evt. soortgelijke meenemen

Zat er iets in?

1 PARACETAMOL TABLET 

Probleem?

1 PARACETAMOL TABLET 

Misschien..  

Paracetamol giftig boven 100mg/kg Dus 500mg voor een Chihuahua is teveel!

 Veel

giftiger voor katten

40 DAGDOSES CARPROFEN Tabletten uit blisters in bakje gedaan  Bakje hoog in de kast  Bram op tafel…. smikkelen  Probleem? 

40 DAGDOSES CARPROFEN Ja groot probleem  sloom, anorexie, braken, veel drinken  Nierfalen, maagdarm zweren  Opname 

  

Infuus Maagzuurremmers Middel tegen braken

GIF 

Herkenning: 



Oneindig veel gifstoffen met variabele verschijnselen die zich uiten na variabele tijd, variatie in beeld en giftigheid bij opname via bek of huid

Conclusie: bellen bij twijfel! 

Mee naar dierenarts: Verpakking van het gif

GIF  Ongediertebestrijdingsmiddelen

  

Vlooien/Teken pipetten, oudere generaties 



Slakkenkorrels, epilepsie, krampen, snel Rattenkorrels, antistolling, na 24 uur

Diazinon, Amitraz

Antivries, lekker!

GIF  Geneesmiddelen

voor mensen diverse  Tube huidzalf, 5-fluorouracil….  Schoonmaakmiddelen, vaatwastablet etc. 

Etsend, verbranding

GIF; WAT EERST DOEN? 

Direct bellen voor overleg zinvol

GIF; WAT KUNT U DOEN? 

Huid en ogen:   

Water 15-20 minuten spoelen…moeilijk Chemische brandwonden afdekken Eventueel met handschoenen

 Bijtende



stof in bek?

Water laten drinken/spoelen…moeilijk

 Braken??

HOE LATEN BRAKEN? Hoe?  A: Schep zout achter op de tong  B: Wachten tot zelf gaat braken  C: Dierenarts  D: Vinger achter in keel stoppen

HOE LATEN BRAKEN? Hoe?  A: Schep zout achter op de tong  B: Wachten tot zelf gaat braken  C: Dierenarts  D: Vinger achter in keel stoppen  Risico

zout! NIET doen!

TRAUMA

BLOEDING 

Slagader  



Stotenderwijs Knellen tussen wond en hart

Ader / Haarvaten  

Sijpelend Druk op de wond

AANRIJDING 

Risico’s  



Shock, Bloeding, Longprobleem, Botbreuk Zuurstof te kort!

DOEN:  

Bloeding stelpen Bellen

SNIJWOND 

Risico’s   



Veel bloed verlies Diepere weefsels betrokken (buik, borstkas, organen, grote vaten, pezen, zenuwen, gewrichten) Infectie

DOEN: Bloeding stelpen  Bellen 

BIJTWONDEN 

Risico’s   



Infectie! Altijd erger dan verwacht Bloedingen Diepere lagen betrokken

DOEN:  

Bloeding stelpen Bellen

SNIJWOND/BIJTWOND; OPPERVLAKKIG EN DIEP 

Oppervlakkig   



Diep  



Relatief makkelijk te behandelen Spoelen evt betadine Voet: soda, beschermen bij uitlaten, kort wandelen Lastiger behandelen Dierenarts: spoelen, desinfectie, operatie (drain, hechten)

LET OP; Klein gaatje loopt vaak diep door!

GROTE WOND OP BORSTKAS A: Gat dicht drukken  B: Omwinden met schone doeken  C: Op gewonde zijde leggen  D: Allen 



En dan dierenarts bellen

BOTBREUKEN Acuut kreupel  Niet altijd gemakkelijk te herkennen  Open of gesloten 

Open breuk

Gesloten breuk

BOTBREUKEN Gesloten botbreuken:  = Bot staat NIET in verbinding met buitenlucht  Voorkom dat het open wordt  DOEN:  

Stabiliseren (beweging verminderen) Naar dierenarts

BOTBREUKEN Open botbreuken:  = Bot staat WEL in verbinding met buitenlucht  Hoog infectie risico  Voorkom verdere schade en infectie  DOEN:  



Omwinden met schone doek Stabiliseren Naar dierenarts

WONDEN, LET OP 

Hou zo schoon mogelijk!

NAGEL TE KORT GEKNIPT Wat doet u?  A: 5 min dichtdrukken zonder te kijken en daarna kijken of gestelpt  B: Tangetje er op zetten  C: Niets  D: Dierenarts bellen

NAGEL KAPOT Wat doet u?  A: Dierenarts bellen  B: Nagel er af trekken  C: Sodabaden  D: Niets 

(Deels) Losse nagel is heel pijnlijk, hou daar rekening mee, eventueel medicijnen nodig

LUCHTWEGEN

PLOTS BENAUWD NA SPELEN MET STUITERBAL 

Wat doe je eerst?

Volg je ABCD  Airway: Je kijkt in bek → balletje vast in keel 

HIJGEN EN SLOOM NA UITLATEN Wat is spoed?  A: Franse bulldog van 5jr in zomer  B: Labrador van 3 jr na 2 uur rennen  C: Dobermann van 4 jaar met blauwe tong  D: Chihuahua van 10 jr in winter na spelen met andere hond  

C in ieder geval A, B en D niet uit te sluiten

KORTADEMIGHEID 

Kan met allerlei zaken te maken hebben:   

 

Pijn Hitte Benauwdheid Anatomie van het dier (kortschedeligheid) Inspanning

ADEMHALING VAN KAT Uw kat licht rustig na zijn speelkwartiertje, U telt 50 ademhalingen in 1 minuut  Is de kat benauwd? 



Nee, waarschijnlijk niet

ADEMHALING VAN KAT 

Uw kat licht al uren lekker op uw bed te slapen, U telt 50 ademhalingen in 1 minuut Is de kat benauwd?



Ja, dat is heel goed mogelijk



Normaal: max 40 ademhalingen/minuut in rust  Kan beïnvloed worden door: activiteit, spinnen, warmte 

EPILEPSIE

EPILEPSIE Wat moet je NOOIT doen?  A: Dierenarts bellen  B: Het dier koelen  C: Hand in bek steken om tong te pakken  D: Niets doen

EPILEPSIE 

Herkenning:    

Vaak buiten bewustzijn Stuipen Laten lopen van urine/ontlasting Variabel beeld

Oorzaak in of buiten hersenen, soms niet aanwijsbaar  Zelfde beeld kan ook met hart of longen te maken hebben 

EPILEPSIE SPOED 

Status epilepticus (> 5min)  

Zuurstof tekort Oplopen temperatuur

Toybreeds en pups  Dier met suikerziekte  Eventueel opname gifstoffen  Als al algemeen ziek is 

WORKSHOP

ONDERDEEL

1

EHBO Pieter Haringsma & Bregje de Vree

DEEL

2

INTRODUCTIE 

Eerste avond: Wat is EHBO?  Het ABCD  Gekke dingen eten  Trauma  Luchtwegen  Epilepsie  Workshop 



Vragen?



Tweede avond: Ogen Oren  Braken  Hitte  EHBO-doos  BARF  

OGEN 

Herkenning probleem in algemeen:   



Knipperen tot ernstig dichtknijpen Poten langs ogen Lichtschuw Blindheid

OOGBOL UIT OOGKAS,  Ruk

kophuid naar achter  SPOED! <1-2 uur blind  Zelf doen: 

Oogleden over oogbol trekken

(Sla)olie op oogbol  Verder trauma voorkomen  Dierenarts 

OOGBOL UIT OOGKAS 

Berucht onder?    

A: Kortschedeligen B: Labradors en Golden Retrievers C: Katten D: Specifiek Mopshond

OGEN: VERETSING 

bijtende stof op hoornvlies   

 

Vaatwaspoeder Chloor Kunstmest Ammonia of zuren En vele anderen

 Ongeluk

in bekende kleine hoekje

OGEN: VERETSING 

Zsm. SPOELEN met veel water 

Moeilijk uitvoerbaar

 Dierenarts



 

bellen Locale verdoving druppel Spoelen met warm infuus Nabehandeling: 

Antibiotica atropine dexamethason

OGEN; TROEBEL HOORNVLIES  Gaat



het hier altijd om een bijtende stof?

Nee…ook bij: 

Verhoogde druk Infectie hoornvlies, zweer vorming



Vaatvlies ontsteking



OVERIGE SPOED BIJ OGEN 

Vreemde voorwerpen in oog 

Meestal gras aar

 Acuut heftige spasme  Ontsteking  Ongewenste migratie…

OVERIGE SPOED BIJ OGEN 

Snee in ooglid  

altijd hechten anders blijvend irritatie aansluiten ooglid op oogbol  verspreiding traanfilm 

ACUUT

SCHUDDEN KOP

BUITEN IN DE ZOMER 

A: Grasaar in oor 



B: Insectensteek 



Lopen in lang gras Door happen naar…

C: Allergische reactie 

Jonge honden, dog-achtigen

SCHUDDEN KOP EN DIK OOR 

Othematoom = bloedoor 

Oorzaak oorontsteking  hangende oren  Soms trauma, bijten  Zelden infectie 



Spoed?

SCHUDDEN KOP EN DIK OOR  Behandeling?

 Nee:

 



legen + prednisolon

niet pijnlijk prima resultaat goedkoper

WOND OORSCHELP Meestal tgv vechten  Schudden geeft sproeien  Scheur in rand 

  

Twee zijden huid hechten Goed voorbereiden Infectiekans klein

NA OORZALF SCHEVE KOP Spoed?  Ja, probleem middenoor 

 

Zalf ototoxisch Gehoor en evenwicht

 Therapie:

sedatie en spoelen

NA OORZALF SCHEVE KOP

PLOTSELING LOOS BRAKEN 

Spoed? 

Ja natuurlijk spoed!

 Grote

  

hond

Loos braken Onrust Oplopen buikomvang

PLOTSELING LOOS BRAKEN  Ontstaans

   

wijze maagtorsie

Grote honden, diepe borstkas, ruimte Na (grote) maaltijd Bewegen na eten nadelig Misselijk, inslikken lucht

PLOTSELING LOOS BRAKEN  Gevolgen    

Maag zet uit Daarna roteren Buikpijn en dikke buik Shock Druk grote vaten en middenrif  Pijn 



Afsterven maagwand 

Meer shock

PLOTSELING LOOS BRAKEN R

L

MAAGTORSIE THERAPIE  Veel

infuus 100ml/kg  Sonderen en evt. puncteren  Gastropexie operatie   

Aangepaste gasnarcose Maag terug draaien Vastzetten maaguitgang rechter ribwand

MAAGTORSIE THERAPIE

ACUUT BRAKEN <1 DAG 

Spoed?   

  

Hoe vaak? Hoe sloom? Eetlust? Pica? Buikpijn? Diarree?

ACUUT BRAKEN <1 DAG  Consult



dierenarts:

Algemene indruk Actief?  Buikpijn?  Misselijk? 

ACUUT BRAKEN <1 DAG 

Lichamelijk onderzoek



Uitgedroogd?  Koorts?  Buikpalpatie Bloedonderzoek 

Natrium Kalium  Nierfunctie  Alvleesklier  Lever 

ACUUT BRAKEN <1 DAG 

Ander onderzoek Buikpunctie  Echo  Rontgenfoto 

OVER VERHITTING

OVER VERHITTING Risico momenten?  Auto  

Warme vochtige zomer dag 



Schaduw wordt zon… Kortsnuiten mn. Eng. Fr. Bulldoggen

Snuitbandjes

HITTE Hond raakt warmte kwijt door hijgen  Onvoldoende afkoeling  Temp > 41°C geeft shock: 



Functieverlies van eiwitten → Cellen kapot → Verhoogde stolling → Verstopt raken van bloedvaten

HITTE DOEN: koelen met water/alcohol!  Koelen en infusen bij dierenarts  Bij overleven risico acuut nierfalen 

EHBO-DOOS 

Telefoonnummer dierenarts en dierenambulance 015-212 55 43

 

   

   

Gazen (steriel) Zacht verband (polstering) Snel verbanden Betadine oplossing Rol leukoplast Latex handschoenen (schoon) Tekentang Schaar Aluminium deken (Lenzenvloeistof)

070-3825500

BARF;

TO DO OR NOT TO DO?

Waarom wel?  Natuurlijke

voeding  Betere vocht voorziening  Groter volume, meer vulling  Minder ontlasting?  Vacht mooier?  Bij intoleranties/voedingsallergiën

BARF;

TO DO OR NOT TO DO?

Waarom niet?  Regelmatig niet compleet  Focus in natuur: op efficiënte voortplanting Huisdieren: gezond een hoge leeftijd bereiken 

Eiwitrijk; belastend voor de nieren bij ouder dier

BARF;

TO DO OR NOT TO DO?

Waarom niet?  Allerlei schadelijke bacteriën/parasieten: 



Salmonella, Campylobacter, Clostridium, E. Coli, Listeria, enterotoxische Staphylococcen Gezondheidsrisico voor mens en dier

BARF;

TO DO OR NOT TO DO?

Advies: Alleen bij honden met intoleranties waarbij speciale brokvoeding geen effect heeft  Niet gebruiken bij jonge of oudere dieren 