ÉRETTSÉGI VIZSGA
●
2005. október 24.
Egészségügyi alapismeretek
középszint Javítási-értékelési útmutató 0521
EGÉSZSÉGÜGYI ALAPISMERETEK
KÖZÉPSZINTŰ ÍRÁSBELI ÉRETTSÉGI VIZSGA
JAVÍTÁSI-ÉRTÉKELÉSI ÚTMUTATÓ OKTATÁSI MINISZTÉRIUM
Egészségügyi alapismeretek — középszint
Javítási-értékelési útmutató
Útmutató a vizsgázó teljesítményének az értékeléséhez
- Tévedés esetén helyes megoldásnak csak a vizsgázó egyértelmű javítása fogadható el! - A dolgozatban előforduló esetleges megoldási hibákat, tévedéseket kérjük feltűnően jelöljék! - A feladatlap egységes értékeléséhez használják fel a rendelkezésükre bocsátott megoldási útmutatót! - Valamennyi feladat (zárt, illetve nyílt) mellett megtalálható a helyes/hibátlan megoldásra adható maximális pontszám. A több részválaszból álló megoldás esetén, az egyes értékelhető itemekre (helyes válaszokra ) adható részpont számát is feltüntettük (ezek összege adja az egyes feladatoknál a vizsgázó teljesítményének pontértékét). Egy-egy item értéke 1 pont! - Fogalom meghatározása esetén, a megoldásban aláhúztuk az ún. kulcsszavakat, maximális pontszám csak akkor adható, ha a kulcsszavak maradéktalanul szerepelnek a vizsgázó megoldásában. A feladat részmegoldása esetén, ha erre lehetőség van, akkor az adott feladat javítási/pontozási útmutatójában található meg a részpont értéke. - A csillaggal (*) jelölt feladatoknál (általában a felsorolásoknál) több helyes megoldás is lehetséges, mint a feladat utasításában megoldásként elvárt (pl. Írjon hármat [3]!) , ezeknél a feladatoknál a megoldólaptól eltérő, de tartalmában azonos egyéb helyes megoldás is elfogadható a ponthatáron belül. - Kérjük, hogy minden feladat esetén a maximálisan adható pontszám melletti négyzetbe írja be a vizsgázó által elért pontszámot!
Maximálisan adható pontszám: 100 pont
írásbeli vizsga 0521
2 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
1.
Javítási-értékelési útmutató
Húzza alá a hamis állítást!
1 pont
A gerincoszlopnak oldalnézetben háromszor S alakú élettani görbülete van. A szegycsont szivacsos állománya sok vöröscsontvelőt tartalmaz. (A helyes válaszra 1 pont adható!)
2.
Húzza alá az igaz állítást!
1 pont
A csonthártya érzőidegekben gazdag, ezért sérülése erős fájdalommal jár. A fiatal csöves csontok végrészeinél porckorongok helyezkednek el, amelyek a csont vastagságbeli növekedését teszik lehetővé. (A helyes válaszra 1 pont adható!)
3.
Írja az alábbi anyagok közül annak a betűjelét a kipontozott vonalra, amelyik nem játszik szerepet a véralvadék képződésében!
1 pont
A Thromboplastin B Pepszin C Ca-ion …..B…… (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
4.
Párosítsa az állításokat a szív ingerképző-vezető rendszer részeivel! Írja a betűk mellé a helyes számot! A B C D
A jobb pitvar felső falában található. Átvezeti az ingerületet a kamrákba. A kamrai sövény két oldalán fut. A hatásukra húzódnak össze a kamrák. 1. 2. 3. 4.
A: 2.,
4 pont
Tawara-szárak Sinus-csomó His-nyaláb Purkinje-rostok
B: 3.,
C: 1.,
D: 4.
(Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
3 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
5.
Javítási-értékelési útmutató
Húzza alá az igaz állítást!
1 pont
A Botallo-vezeték a tüdővisszér és az aorta között teremt összeköttetést. A Botallo-vezeték a tüdőverőér és az aorta között teremt összeköttetést ( A helyes válaszra 1 pont adható!)
6.
Válassza ki a hamis állításokat, és írja a betűjelüket a kipontozott vonalakra! A B C D E B ….
3 pont
A vastagbélben található baktériumok részt vesznek a B-vitamin képzésben. A hashártya előtt helyezkedik el a vese. A lipáz zsírbontó enzim. A gyomorkapu a gyomor felső része, a nyelőcső beszájadzási helye. A patkóbél a vakbél folytatása. D ….
E ….. (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
7.
Húzza alá az igaz állításokat!
4 pont
A szívműködést szabályozó idegi központ a kisagyban található. Az elsődleges vizelet a glomerulusokban képződik. A belső elválasztású mirigyek a váladékukat közvetlenül a vérbe ürítik. A kannaporc páratlan porc. A mellhártya zsigeri és fali lemeze közötti rést pár ml savós váladék tölti ki. A hasnyálmirigy szénhidrátbontó enzimeket is termel. (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
8.
Párosítsa a fogalmakat (szervrészeket) a helyes állításokkal! Írja a betűk mellé a megfelelő számot! A B C D E 1. 2. 3. 4. 5.
5 pont
VI. Távolító ideg Sugártest Fülkürt Liqvor Bőr alatti kötőszövet Zsírpárnákat alkot, amely a nőknél fejlettebbek, mint a férfiaknál. A (külső egyenes) szemizom mozgató idege. Az érhártya és a szivárványhártya között elhelyezkedő izomgyűrű. Az agykamrák érfonatai termelik. A dobüreget a garat orri részével köti össze.
A: 2.,
B: 3.,
C: 5.,
D: 4.,
E: 1. (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
4 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
9.
Javítási-értékelési útmutató
Válassza ki a hamis állításokat, és írja a betűjelüket a kipontozott vonalra! A B C D E F G A …..
4 pont
A fogkefénket évente elég egyszer cserélni. A telített zsírsavak a növényi olajokban találhatók meg nagy mennyiségben. A savanyú káposzta sok C-vitamint tartalmaz. Az elhízás következménye lehet a magasvérnyomás-betegség. Az ibolyántúli sugaraknak nagy a hőhatása. A dohányban lévő nikotin károsítja a magzatot. Aki gyorsan eszik, az hamarabb érzi magát jóllakottnak. B .….
E ….
G …. (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
10.
Írja a megfelelő csoporthoz az alábbi gyógymódokat! Írja a számokat a megfelelő csoporthoz!
7 pont
1. meleg borogatás, 2. védőoltás, 3. diéta, 4. gyógytea, 5. hideg borogatás 6. hűtőfürdő, 7. fogtömés Mesterséges gyógymód: 2., 7. Természetes gyógymód: 1., 3., 4., 5., 6. (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
11.
Írjon x jelet a mondatok mellé annak megfelelően, hogy igaz vagy hamis az állítás! Állítások
igaz
A gyomorfekély a férfiak körében gyakoribb betegség.
X
A BCG-oltást az újszülött már a kórházban megkapja.
X
4 pont
hamis
A hűtőfürdővel a 38 °C alatti lázat csillapítjuk.
X
A felnőtt ember légzésszámának az élettani értéke 22–26 percenként.
X
(Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
5 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
12.
Javítási-értékelési útmutató
Karikázza be az igaz állítások betűjelét!
6 pont
A. Az újszülött reflexei még nem válthatók ki. B. Az újszülöttet nem hagyjuk egyedül a pólyázón. C. Az újszülött hallása közvetlenül születése után már éles. D. Az újszülött széklete kezdetben zöldes-fekete, ragacsos. E. Az újszülötteknél előfordulhat emlőduzzanat az anyai hormonhatásra. F. A fiú újszülött heréi csak több héttel a születés után szállnak le a herezacskóba. G. Az újszülött élettani légzésszáma 34–48 percenként. H. A nagykutacs csak az éretlen újszülöttnél marad nyitva. I. Az újszülött életképességének a vizsgálata az APGAR-vizsgálat alapján történik. J. A szülés második szakasza a kitolási szakasz. (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
13.
Írjon x jelet a hamis állítások mellé!
6 pont
Állítások A bulémia nagy mennyiségű étel elfogyasztása, majd mesterségesen előidézett kihányása. A szenvedélybeteg kórosan jókedvű. A szenvedélybeteg serdülő elhúzódik a felnőttektől. A család feladata a felnőtté válás elősegítése. A depresszió az életcélok sokasága. A serdülő nem igényli a családtól való elszakadást. Az ultraibolya sugár segíti a bőr barnulását. A fizikai aktivitás csökkenti a szív percenkénti összehúzódását. A serdülő fiúk hangja mutál. A problematikus gyerekek szociális beilleszkedése nem zavartalan. Az iskolaéretlen gyermek kitartóan figyel. A játék konfliktust keltő szerepe miatt a 3 éves gyermekek számára még nem javasolt.
hamis x x x x x x x
(Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
6 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
14.
Javítási-értékelési útmutató
Húzza alá az alábbiak közül a túlsúly leggyakoribb okait! -
3 pont
kedvezőtlen családi táplálkozási szokások elégtelen táplálkozás táplálkozási képtelenség érzelmi kiegyensúlyozottság mozgáshiányos életmód hormonális okok (Helyes válaszonként 1 – 1 pont adható!)
15.
Osztályozza a csontokat alakjuk szerint! -
4 pont
hosszú csöves csontok, rövid csöves csontok, lapos csontok, szabálytalan csontok (Helyes válaszonként 1 – 1 pont adható!)
16.
Nevezze meg a comb legnagyobb feszítőizmát!
1 pont
- négyfejű combizom (A helyes válaszra 1 pont adható!)
17.
Egészítse ki az ízületek lehetséges mozgásának a felsorolását! -
4 pont
hajlítás, feszítés, közelítés, távolítás, forgómozgás, a hüvelykujj szembenézése a tenyérrel és a többi ujjal (Helyes válaszonként 1 – 1 pont adható!)
18.
Sorolja fel a szív részeit!
3 pont
- a szívalap, - a szívcsúcs, - a szívsövény (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
7 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
19.
Javítási-értékelési útmutató
Nevezze meg az emésztőrendszer részét a leírás alapján! Válaszát írja a kipontozott vonalra!
1pont
A homorulatába illeszkedik a hasnyálmirigy. ……patkóbél………………………………. (A helyes válaszra 1 pont adható!)
20.
Sorolja fel a neuronok fajtáit!
3 pont
- érzőneuronok, - mozgatóneuronok, - átkapcsoló neuronok
(Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
21.
Válaszoljon az alábbi kérdésekre! Írja a válaszait a kipontozott vonalakra!
4 pont
Hol helyezkedik el a háromhegyű vitorlás billentyű? ……a jobb szívfélben(a jobb pitvar és a jobb kamra között)……… Hol történik a kilégzés tüsszentés során? ……az orrüregen keresztül……………………………… Hová nyílnak a tejmirigyek kivezetőcsövei (tejvezetékek)? ……az emlőbimbó felszínére…………………………………. Milyen emésztőnedv található a vastagbélben? ……nincs benne emésztőnedv………………………..
(Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
8 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
*22.
Javítási-értékelési útmutató
Soroljon fel az ételmérgezések tünetei közül hármat (3)!
-
3 pont
émelygés, hányás, hasmenés, görcsös hasi fájdalom, esetleg láz, izomgörcs, ájulás (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
*23.
Nevezze meg a sérüléseket a jellemzői alapján! Írja a táblázat megfelelő helyére a sérülések neveit!
6 pont
A sérülés (a vérzés) neve
Jellemző tünetek
Ficam Tüdővérzés
Az ízületi fej az ízületi árkon kívül rögzül. A szájból élénkpiros, habos vér ürül.
Hajszáleres vérzés
Világosvörös, gyöngyöző vérzés.
Lőtt seb
Bemeneti és kimeneti nyílása lehet.
Agyrázkódás
Rövid ideig tartó eszméletvesztés, hányinger, hányás jelentkezhet. Véres vizelet ürítése.
Vese -, hólyagvérzés
(Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
24.
Sorolja fel a betegség szakaszait megjelenésük sorrendjében!
4 pont
1. lappangási szakasz 2. bevezető szakasz 3. kifejlődési szakasz 4. kimeneti szakasz (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
9 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
*25.
Javítási-értékelési útmutató
Válaszoljon a kérdésekre! Válaszait írja a kipontozott vonalakra!
2 pont
Mikor mossunk fogat? Étkezések után, de legalább este és reggel ………………………………. Hány gramm fehérjét kell naponta általában elfogyasztani egy felnőttnek? 100 gramm ………………………………….. (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
*26.
Hasonlítsa össze az iskolaérett és iskolaéretlen magatartást, és írja a táblázatba a hiányzó adatokat (jellemzőket)!
5 pont
Iskolaérett magatartás
Iskolaéretlen magatartás
A feladatmegoldásnak azonnal nekilát.
Hosszabb biztatás után lát a feladatnak.
Önállóan oldja meg a feladatot. Munkatempója gyors.
Sok magyarázatot igényel a feladat megoldásához. Munkatempója lassú.
Fáradékonyságot nem mutat.
Fáradékonyságot mutat.
Szükség esetén kérdez.
Gyakran és feleslegesen kérdez.
(Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
10 / 11
Egészségügyi alapismeretek — középszint
*27.
Javítási-értékelési útmutató
Jellemezze az idős embert az alábbi szempontok alapján!
10 pont
Az öregedés okai (Írjon három okot!) 1. a kollagénrostok zsugorodása, 2. a fehérje anyagcsere változása, 3. gyakori és tartós stresszhatások Az emésztőrendszer jellemzői (Írjon négy változást!) 1. 2. 3. 4.
az étvágy csökkenése, a bélműködés renyhesége, a fogazat kopása, a gyomor perisztaltikája lassul
A szem jellemzői (Írjon három jellemzőt!) 1. a könnymirigyek állománya megfogy, 2. a lencse rugalmassága csökken, 3. a pupilla beszűkül (Helyes válaszonként 1-1 pont adható!)
írásbeli vizsga 0521
11 / 11