rrefomail efomail ondersteuning en opinie
In dit nummer:
13 Bijbelse gegevens online: interessante sites
8 Verkoop CD-ROM De Saambinder gestart
14 Reformatica: officieel dealer BibleWorks
rreformatica eformatica ICT binnen de kerk
Refomail is een uitgave van Stichting Reformatica Jaargang 2010, nummer
Verkrijgbare uitgaven begunstigers
begunst. student
normale prijs
25,—
20,—
40,— *
CD-Rom De Saambinder
25,—
20,—
40,— *
Idem jaarabonnement
18,50
14,—
32,— *
CD-Rom Waarheidsvriend
8,50
8,50
IVP - CD-ROM
Didachè
115,—
115,—
165,— *
11,00
OpenSjamar
119,—
99,—
139,—
OpenSjamar Library
79,—
79,—
79,—
Module 48000 Teksten
24,—
24,—
39,—
Preekregister module
34,—
34,—
39,—
Bibelworks upgrade
120,—*
120,—*
140,—*
Bibleworks versie 8
275,—*
275,—*
325,—*
Spraakherkenning versie 10
130,—*
130,—*
199,—*
Spraakherkenning Upgrade
130,—*
130,—*
149,—*
69,—
69,—
155,—
WordPerfect X4
* inclusief verzendkosten, Alle prijzen in euro’s, prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden. Stichting Reformatica is niet verantwoordelijk voor de werking van de software die door anderen geproduceerd wordt.
Bureaubeheerder: Arie van der Vliet Stichting Reformatica p/a Graaf van Lyndenlaan 25, 3771 JB Barneveld Telefoon 0342-424368 E-mail
[email protected] Bankrekeningnummer 15.41.09.045 t.n.v. Stichting Reformatica momentopname van onze website
2
Refomail jaargang 2010 nr. 1
Inhoud
Voorwoord
Nieuwe stijl
BESTUURSZAKEN Afscheid bureaubeheerder
4
Nieuwe bureaubeheerder
4
Bestuursvergadering
5
De Saambinder
8
Huisstijl en herkenbaarheid
9
In het vorige nummer gaven we al te kennen dat het huidige blad in een nieuw jasje zou verschijnen. Bij dezen hebt u het in uw handen. Als bestuur zijn we bezig een aantal zaken te “herstijlen”, door ons af te vragen waar we voor gaan. Uiteraard hebben we daarbij allereerst de begunstigers op het oog. Doel is voor hen het aantrekkelijk te maken om via onze stichting geïnformeerd te worden, maar ook aantrekkelijk te blijven om bepaalde zaken af te nemen. Op die manier slaan we twee vliegen in één klap. Het werk van de stichting blijft altijd vrijwilligerswerk, dat naast het gewone – vaak ambtelijke – werk gedaan mag worden. We zijn dankbaar dat ook niet-ambtsdragers en jonge mensen in ons bestuur
BIJBEL & KERK
hebben plaatsgenomen om mee te denken. Het werk van de stichting zal, in een
SESB
10
OpenSjamar
12
Interessante sites
13
wereld waarin steeds minder rekening gehouden wordt met Gods woord en waarin de techniek het leven steeds meer beheerst, steeds nodig blijven. De stichting wil er voor staan om de technische mogelijkheden uit te buiten en dienstbaar te maken in het koninkrijk van God. Daarbij is het ook zaak principieel na te denken over de achtergronden. Het bestuur heeft onlangs een brainstormavond gehouden om met elkaar na te denken over de richting die we in gaan zetten. Iets dergelijks vraagt tijd.
PROGRAMMATUUR Tipjes
Zo zijn we bijvoorbeeld ook met uitgeverij Groen in gesprek over de mogelijkhe14-15
den om de Herziene Statenvertaling te implementeren in het programma Bibleworks. Daarbij maakt het uit of deze vertaling standaard in het programma komt
Dealerschap BibleWorks
14
ZOTERO, de digitale knipselkrant
14
en dus voor iedereen die het koopt toegankelijk is, of alleen voor de (beperkte) groep begunstigers. In dit geval zou de prijs heel aantrekkelijk worden en kunnen onze begunstigers daarvan profiteren. We houden u op de hoogte. Zo zijn we voortdurend bezig het werk van de stichting aantrekkelijker te maken. M. Aangeenbrug
Stichting Reformatica Stichting Reformatica bevordert kennisuitwisseling in reformatorische kerken, gezinnen en onderwijs, d.m.v. software, communicatiemiddelen, voorlichting, advies en informatie
Bureaubeheerder Dhr. A. van der Vliet, Barneveld (PKN) Graaf van Lyndenlaan 25 3771 JB Barneveld E-mail:
[email protected] Telefoon (0342) 424 368
Bijdrage per jaar €38.50 (studenten € 18,50) Bestuur Ds. C. v.d. Worp, Wezep, voorzitter (PKN, herv.) Dhr. P. de Wolf, Rijssen, secretaris (Geref. Gem.) Dhr. G.M.H. v.d. Werfhorst, Barneveld, penningmeester (PKN, herv.) Ds. M. Aangeenbrug, Barneveld (PKN, herv.) Dhr. A. van Binsbergen, Veenendaal, (PKN, herv.) Ds. A. Sloof, Woudenberg (PKN, herv.)
Refomail jaargang 2010 nr. 1
Redactie Ds. M. Aangeenbrug, tel. 0342-413471 E-mail:
[email protected] Website www.reformatica.nl Druk Torendruk, Nijkerk
3
B ESTUU RSZAKEN
Afscheid bureaubeheerder dhr. Muije
hebben er alle vertrouwen in dat hij spoedig de werkzaamheden van het bureau van Reformatica zich eigen zal kunnen maken. Hij zal het op zijn eigen manier gaan doen en dat mag ook. Maar we hopen en vertrouwen op een goede samenwerking. Wilt u er even erg in
Enige tijd geleden heeft onze trouwe
andere bezigheden. We wensen hem
houden dat er dus allerlei dingen veran-
bureaubeheerder dhr. Muije aangegeven
samen met zijn vrouw van harte Gods
deren en dan met name het adres en
dat hij aan het einde van het kalender-
zegen toe voor de toekomst.
telefoonnummer van het bureau. De
jaar wilde stoppen met zijn werkzaamheden als bureaubeheerder. We kregen
nieuwe gegevens vindt u elders in de
Welkom nieuwe bureaubeheerder
Refomail. We wensen br. Van der Vliet
ruimschoots de tijd om een opvolger te
Nu br. Muije afscheid genomen heeft
van harte sterkte toe en hopen dat we
zoeken. Dat is gelukkig gelukt. Daarover
verwelkomen we zijn opvolger: dhr.
met hem weer een stukje groei van de
elders meer.
A(rie) van der Vliet uit Barneveld. We
stichting mogen beleven.
Maar voor dat je het weet is ook het jaar 2009 verstreken en daarmee de tijd aangebroken om na ruim 8 jaar afscheid te nemen van br. Muije. We willen hem ook langs deze weg (we deden het ook al op een andere manier) hartelijk dankzeggen voor al die jaren dat hij op trouwe en zeer accurate wijze de werkzaamheden voor het bureau van onze Stichting heeft verzorgd. Achter de schermen gebeurt toch heel veel. Alle correspondentie die bijgehouden moet worden, maar daarnaast ook de verzending van Refomail, de verschillende bestellingen die binnen kwamen, het werd door hem allemaal correct afgehandeld. Br. Muije verzorgde nauwgezet de ledenadministratie, maar moest concluderen dat er in de loop van deze 8 jaren menig begunstiger afhaakte en er niet zoveel bijkwamen. Die daling van de begunstigers is ons een grote zorg, maar dat hier terzijde. Ook een aanzienlijk deel van de financiën werd door br. Muije verzorgd, met name ook de donaties en allerlei
Nieuwe bureaubeheerder per 1 januari 2010
betalingen. Kortom er is heel wat gebeurd in die afgelopen jaren en daarvoor bedanken we hem heel hartelijk.
In het decembernummer van Refomail
Op verzoek van de redactie van Refomail
Het was goed elkaar telkens op de
heeft u kunnen lezen, dat de heer W.M. J.
treft u hieronder een korte introductie
bestuursvergaderingen te ontmoeten en
Muije uit Veenendaal per 31 december
van mij aan. Met genoegen voldoe ik
evenzo zijn bijdrage geleverd te zien in
2009 zijn werkzaamheden als bureaube-
aan dat verzoek.
de publiciteitscommissie (de commissie
heerder van Stichting Reformatica heeft
In het najaar van 2007 kreeg ik, naar aan-
die dit blad verzorgt). Al met al blijkt wel
beëindigd en dat het stichtingsbestuur
leiding van een artikel van ds. Aangeen-
dat we hem op allerlei stekjes zullen
mij in de vergadering van 6 november
brug in het kerkblad van de Hervormde
missen nu hij terug treedt. Toch gunnen
2009 als opvolger van de heer Muije
Kerk van Barneveld over spraakgestuurde
we hem ook best wat extra tijd voor
heeft benoemd.
programma’s, een paar proefnummers
4
Refomail jaargang 2010 nr. 1
B ESTUU RSZAKEN van het blad Refomail toegestuurd. In dat
een zinvolle invulling te geven. Dit heeft
ken tussen de kerken en de ICT. Ook hier
zeer lezenswaardige en interessante blad
geresulteerd in een gesprek met de voor-
staan de ontwikkelingen niet stil.
stond ook informatie over Stichting Refor-
zitter en de toenmalige bureaubeheer-
Per e-mail ben ik bereikbaar op:
matica vermeld. In november 2007 heb ik
der. De benoeming ging in per 1 januari
[email protected].
mij toen als begunstiger van Stichting
2010.
Telefonisch via 0342-424368. Op dat
Reformatica aangemeld en met veel
In de maanden december 2009 en janu-
nummer kunt u ook uw boodschap
genoegen de uitgaven van Refomail gele-
ari 2010 is de overdracht van de werk-
inspreken, dan kom ik daar op een later
zen. De onderwerpen waarmee Stichting
zaamheden op een plezierige wijze gere-
moment op terug.
Reformatica zich bezighoudt hebben ook
aliseerd. De penningmeester van de
Eventuele post kunt u zenden aan:
mijn aandacht.
stichting, de heer Gerben van de Werf-
Stichting Reformatica
In de zomer van 2009 stond in het blad
horst, was ook bij deze overdracht
Ter attentie van Arie van der Vliet
vermeld dat er een nieuwe bureaube-
betrokken. De afgelopen maanden ston-
Graaf van Lyndenlaan 25
heerder
Reformatica
den in het teken van het kennis nemen
3771 JB BARNEVELD
gezocht werd. Per 1 juli 2009 mocht ik
van de werkzaamheden die de bureau-
voor
Stichting
gebruik maken van een regeling voor
beheerder verricht. Een afwisselend
Mocht u vragen en/of opmerkingen
vervroegd uittreden. Gedurende een
pakket van taken heeft nu mijn aan-
hebben, dan kunt u altijd contact met
periode van 28 jaar ben ik werkzaam
dacht. Indien nodig kan ik in voorko-
mij opnemen. In goed onderling overleg
geweest als administrateur/secretaris op
mende gevallen nog een beroep doen op
kan dan aandacht aan uw vraag of
het hoofdkantoor van een accountants-
de kennis van de heer Muije.
opmerking geschonken worden.
kantoor met een landelijk kantorennet-
Naast mijn taak als bureaubeheerder
werk. De vacature van bureaubeheerder
ben ik secretaris van de kerkenraad van
Met vriendelijke groet,
sprak mij aan, paste in mijn oriëntatie
de Hervormde Gemeente Immanuëlkerk
Arie van der Vliet
om aan deze nieuwe fase in mijn leven
te Barneveld. Er zijn zeer zeker raakvlak-
Bureaubeheerder Stichting Reformatica
Van de bestuurstafel
Bestuursvergadering 15-01-10 Door P. de Wolf, secretaris
Een bijzondere vergadering staat voor de
nodig is om zijn taak als bureaubeheer-
deur: een brainstormavond. Waar staan
der te vervullen. Aan het eind van deze
we, waar gaan we heen. We vergaderen
avond hopen we afscheid te nemen van
Johannes in een paar verzen bekend
we deze keer in de Goede Herderkerk te
de huidige bureaubeheerder de heer W.
gemaakt. Andreas wil datgene wat hij
Barneveld. We krijgen een goede ont-
M. J. Muije.
ontdekt heeft bij Jezus, ook door Simon laten ontdekken.
vangst van de koster met koffie en koek. De voorzitter opent de vergadering met
Ook anderen worden door deze bood-
en met flip-overpapier komen we dan
Joh.1 : 35 - 43. Het gedeelte handelt over
schap tot de Heere Jezus geleid. Wan-
een heel eind in de goede richting.
de roeping van de eerste discipelen van
neer we anderen deze weg willen wijzen
de Heere Jezus. Andreas als een wegwij-
moeten we Hem, de Heere Jezus, ook zelf
De voorzitter, ds. Van de Worp heet aller-
zer die zijn broer
eerst gevonden hebben. Andreas heeft
eerst de heer A. van der Vliet hartelijk
tot
leidt.
de Heere Jezus gevonden. Zo moet ook
welkom als nieuwe bureaubeheerder.
Door de predi-
Simon tot de Heere Jezus worden
Hij heeft de consistorie gereed gemaakt
Jezus
Hij spreekt de hoop uit dat hij zich spoe-
king van het Lam
gebracht. Het leiden tot Jezus is een
dig thuis zal voelen bij de bestuursleden
van God wordt
voortgaande beweging.
van Stichting Reformatica. De voorzitter
het evangelie in
Zending en evangelisatie horen bij
wenst hem alle hulp en sterkte toe die
dit gedeelte van
elkaar. Ook andere mensen worden door
Refomail jaargang 2010 nr. 1
5
B ESTUU RSZAKEN dit evangelie geroepen om tot Jezus
kunnen we verder als Stichting Refor-
gebracht te worden. Mag zo onze Stich-
matica? Wat hebben we bereikt? En hoe
ting Reformatica meewerken om het
gaan we nu verder met de ontwikkelin-
Evangelie, met de beschikbare middelen
gen waar we mee bezig zijn?
van de techniek, te verbreiden onder de mensen.
De predikanten die als eerste begunsti-
Hierna gaat de voorzitter voor in gebed
zijn voorzien van hardware (pc’s, scher-
gers zich hebben aangemeld hebben, en wordt de vergadering door de voorzit-
men enz.) en software. In de beginjaren
ter voor geopend verklaard.
was het technisch onderhoud heel erg
Eerst worden enkele huishoudelijke
veel predikanten mogen helpen met de
zaken geregeld voor de overdracht van
computer en de programma’s om tot een
de werkzaamheden van de huidige
werkend geheel te komen. Al deze
bureaubeheerder
belangrijk. Stichting Reformatica heeft
nieuwe
mogelijkheden van Reformatica hielpen
bureaubeheerder. De kascontrole over
naar
de
bij het uitoefenen van de werkzaamhe-
de boekjaren 2008 en 2009 wordt half
den in pastorie en gemeente. We gingen
februari uitgevoerd door ds. N.P.J. Klei-
over van ‘dozen schuiven’ naar webshop. Een laatste restant is nog van de
of programma’s voor hun eigen com-
begintijd overgebleven, toen werden dis-
puter te kopen. Later werden op de
Dan volgt het belangrijkste deel van de
kettes verkocht via de webshop. Weet u
begunstigersdagen meer programma’s
vergadering: het brainstormen om te
nog?
gedemonstreerd zoals Open Sjamar,
berg en ds. R.A. Grisnigt.
Bibleworks, Libronix en NaturallySpeak-
kijken wat we als Stichting Reformatica nog meer kunnen betekenen voor de
De ICT-wereld verschuift. Computers
begunstigers en achterban van onze ker-
zijn overal verkrijgbaar en iedere predi-
ken. Drie zaken:
kant heeft
ing (spraakherkenning). Daarnaast werden ook demonstraties
Wie zijn we?
een pc. En
verzorgd in Microsoft Office program-
Wat willen we?
het
gros
ma’s, zoals Word, Excel of Powerpoint.
van de pre-
Deze genoemde programma’s kunnen
dikanten is bekend met een computer.
gemakkelijk worden ingezet bij kerke-
Wie zijn we?
De noodzakelijke technische support
lijke activiteiten. De noodzaak om door
We kunnen bij de uitvoering van deze
van Reformatica wordt dan ook minder.
Stichting Reformatica geschoold te wor-
drie punten denken aan vier onderdelen
Hiervoor komen andere dingen in de
den is echter afgenomen.
en richten ons dan voornamelijk op:
plaats, zoals Bijbelprogramma’s, biblio-
- De webshop van de site www.reforma-
theekprogramma’s, spraakherkenning,
Om meer te weten te komen over de
studiebijbelprogramma’s etc. Met nog
behoeften van de begunstigers zal er een
andere programma’s voor de bestude-
enquête worden opgesteld. Met behulp
ring van het Evangelie.
van een programma op de website kan
Wat wil men?
tica.nl. - De kennis van de verschillende programma’s, zowel voor de computer als bijbelsoftwareprogramma’s, alsook hulpprogramma’s. Kort genoemd: instru-
de enquête worden ingevuld. Het mediagebeuren is uitgedijd met alle voor- en nadelen. In de begintijd kwa-
Wat willen we?
- Als laatste moeten we ook aandacht
men de begunstigers in groten getale
Het doel van Stichting Reformatica is
schenken aan externe uitingen zoals
naar de begunstigersdag om onderdelen
uiteindelijk om het Evangelie te ver-
mentenkennis.
acties en enquêtes. De verschillende
spreiden met behulp van de technische
webpagina’s die we beheren moeten
middelen die ons terzijde staan.
dan via een kerkelijke startpagina nog
We moeten van het ‘dozen schuiven’
beter tot uitdrukking komen.
naar de ‘webshop’. In de webshop moe-
Waarom willen we een eigenlijk een
ten we meer producten gaan aanbieden.
brainstormsessie houden?
Daarnaast moeten we meer gaan doen
Het aantal begunstigers werd in de loop
aan kennisoverdracht. We moeten meer
van 2008 beduidend minder. Vanaf die
een kenniscentrum worden voor bezin-
periode zijn we gaan nadenken. Hoe
ning en daarnaast goede Bijbelprogram-
6
Refomail jaargang 2010 nr. 1
B ESTUU RSZAKEN ma’s demonstreren. Het programma
Een ander voorbeeld dat verder uitge-
Al brainstormende komt de vraag naar
OpenSjamar wordt er kort even uitge-
diept moet worden is de kerkgeschiede-
voren hoe we nieuwe begunstigers kun-
licht (zie elders in dit nummer).
nis. Via de site Theologienet is al veel
nen aantrekken. Is het misschien een
beschikbaar, maar gemeenteleden vra-
idee om de Refomail los of als abonne-
Via de website van Reformatica zal meer
gen om geschikte informatie die direct
ment te verkopen. De mensen kunnen
bezinning moeten plaatsvinden van het
beschikbaar is via internet. De startpa-
dan een abonnement op Refomail
huidige ICT-tijdperk en dan met name
gina van het kerkelijke net is dan niet
nemen in plaats van begunstiger van de
voor de kerkelijke gemeenten , de plaat-
alleen bedoeld voor predikanten, maar
stichting te zijn. Dit punt wordt nog
selijke activiteiten en de gemeentele-
ook voor gemeenten en hun leden, voor
nader bekeken.
den. We moeten daarbij ook denken aan
scholieren en studenten. De vraag die
de bezoekcijfers van de huidige website.
we dan stellen is hoe Reformatica de sta-
Voor de artikelen in de Refomail worden
De externe uitingen kunnen ook gedaan
tus kan krijgen die als kwalitatief zeer
de volgende onderwerpen genoemd: Bij-
veel goede en betrouwbare informatie
belse plaatsen, internet, digitalisering,
bezit. Een informatiecentrum, bij Refor-
beveiliging (niet alleen gevaren, maar
Op de website moet er direct toegang
matica te vinden als bezinning en als
ook mogelijkheden). De artikelen per
zijn tot thema’s die kerken en gemeente-
verdieping.
onderwerp (4 of 5) die dan geschreven
worden via het blad Refomail.
leden kunnen raadplegen, zoals de website uiteindelijk bedoeld is, als Meeting-
worden, kunnen eventueel ook geHoe kunnen we dit oppakken? Allereerst
plaatst worden in andere kerkbladen of
moet
door de groep scribenten voor het blad
kerkverbanden.
zichtbaar worden waar men informatie
Refomail uit te breiden. We kunnen dan
point.
Op
dit
Meetingpoint
kan vinden over de Heidelbergse cate-
voor Refomail en de publiciteitsgroep
Het is niet alleen belangrijk om te kijken
chismus, Bijbelse plaatsen, de Gerefor-
een
Deze
naar nieuwe begunstigers, maar we
meerde Bond, de IZB, de GZB, een kerk-
groep zou dan ook voor advertentiemo-
moeten ook zelf als bestuur in de spiegel
plein, preken enzovoorts. Binnen de
gelijkheden kunnen zorgen. In de Refo-
kijken. Hoe kunnen wij als bestuur de
mail komt het accent van de artikelen te
structuur beter neerzetten? Weet ieder
liggen op de verdieping. En de website
van ons als bestuurslid wat hij te doen
van Reformatica geeft de benodigde
heeft om binnen het bestuur optimaal te
informatie.
functioneren? Wat is de taak van ieder
werkgroep
samenstellen.
bestuurslid? Aan het nieuwe nummer van Refomail
Daarnaast kunnen we ook vragen om
(april-mei) wordt momenteel al hard
meer mensen te betrekken bij het
gewerkt. Het nog beter doorzoeken van
bestuur die met ons mee willen denken.
een aantal jaren tegelijk van de Waar-
Reformatorische gezindte is Stichting
heidsvriend op cd-rom wordt nader
Wat wil men?
onderzocht door een lid van de publici-
Allereerst willen we acties op touw zet-
teitscommissie.
ten. De eerste actie is het houden van
Reformatica dan als een spin in het ker-
een enquête. Die enquête zal in het vol-
kelijke web. We moeten dan kijken
gende nummer van Refomail worden
welke websites relevant zijn en welke
opgenomen.
producten wij kunnen leveren.
De tweede actie die op touw wordt gezet is de uitleg van de nieuwe huisstijl en nieuwe website in ons blad Refomail. De
De doelgroepen die we voor ogen hebben zijn predikanten, kerkelijke werkers, het onderwijs, kerkelijke leden, studenten, mensen die de catecheselessen willen volgen. In totaal zijn er bijvoorbeeld binnen de Gereformeerde Bond ruim vierhonderd predikanten actief. Hoe kunnen we deze groep predikanten nog meer uitbuiten?
Na de zomer 2010 komt de werkgroep
En daarnaast de predikanten van andere
dan bij elkaar voor het opnieuw opzet-
verwante kerkgenootschappen?
ten van de Refomail voor het jaar 2011.
Refomail jaargang 2010 nr. 1
7
B ESTUU RSZAKEN vernieuwde website zal binnenkort
Herziene Statenvertaling zou dan kun-
naar het nader bekijken van de begun-
gereed zijn. De strategie voor de enquête
nen worden ingevoerd in het pro-
stigersgelden.
zal eind februari compleet zijn. Daarna
gramma Bibleworks.
Daarna worden de komende vergaderin-
richten we ons op de nieuwsbladen met
gen gepland en volgt het punt van
informatie over Reformatica. Het artikel
Het dealerschap van Bibleworks wordt
afscheid van de huidige bureaubeheer-
voor de Waarheidsvriend zal dan aan-
nader uitgelegd in een artikel voor de
der, de heer Muije. De voorzitter, ds. Van
sluitend gereed gemaakt worden.
Refomail.
de Worp, spreekt de heer Muije harte-
Het vervolg van de nieuwe strategie van
lijke dankwoorden toe (zie ook het arti-
Reformatica hopen we dan in de herfst
Het is al tegen het eind van de vergade-
kel elders in dit blad) en er worden
2010 verder uit te voeren. Er wordt
ring als er zo een groot aantal punten
enkele cadeau’s overhandigd.
besloten om twee keer per jaar een ver-
van de brainstorm over de tafel heen en
Met het vinden van een nieuwe bureau-
gadering te houden voor de verdieping
weer zijn gegaan. Met deze brainstorm-
beheerder in de persoon van de heer Van
van het blad Refomail.
informatie kunnen we ons beleid voor
der Vliet kunnen we met een gerust hart
de komende periode verder uitzetten.
de taak van bureaubeheerder overgeven.
Voor het opzetten van een nieuwe start-
Een ieder van ons als bestuur heeft huis-
pagina zal bekeken worden welke sites
werk meegekregen.
Een uiterst zinvolle en goede vergade-
van ons en door ons gebruikt kunnen
ring wordt dan beëindigd. Deze avond is
worden.
Bij de rondvraag komt de vraag over
een avond geweest met veel goede en
stand van site van de site Bijbelse plaat-
bruikbare informatie.
Voor het programma Bibleworks zullen
sen nog aan de orde. Een aantal kleine
De heer G. van de Werfhorst sluit de ver-
we contact zoeken met de commissie
zaken moeten nog verder afgewerkt
gadering met gebed. Hierna wordt de
van de Herziene Statenvertaling. Deze
worden. Als laatste wordt nog gevraagd
vergadering gesloten.
Verkoop CD-ROM van De Saambinder op gang gekomen In ons vorige nummer werd al aangegeven hoe het “Deputaat-
dit kerkelijk weekblad.
schap ter behartiging van de belangen van De Saambinder” en
De cd-rom is te gebruiken
de “Stichting Reformatica” een overeenkomst hebben gesloten
op zowel een Windows-
voor wat betreft het uitgeven van allereerst de 87e jaargang
als een Mac-computer.
van het kerkelijk weekblad “De Saambinder” van de Gereformeerde Gemeenten.
De cd-rom is tot stand gekomen in samenwer-
Van elk nummer van die jaargang is een pdf-bestand gemaakt.
king met onze stichting. Via de webshop van ‘Stichting Refor-
De wekelijkse pdf-bestanden zijn bij elkaar op een cd-rom
matica’ http://www.reformatica.nl/shop.php is de cd-rom te
geplaatst. De huidige cd-rom bevat alle nummers van de 87e
bestellen.
jaargang (die loopt van 1 oktober 2008 tot 30 september 2009)
Wanneer u begunstiger bent of wordt van “Stichting Reforma-
van “De Saambinder”.
tica” (www.reformatica.nl) ontvangt u korting op de cd-rom. De prijs van de cd-rom is voor begunstigers van “Stichting
Met behulp van de cd-rom kunnen artikelen en trefwoorden
Reformatica” € 25,- en voor niet-begunstigers € 40,-.
snel worden opgezocht. Er zijn van alle artikelen bladwijzers gemaakt, zodat hierdoor het zoeken vergemakkelijkt wordt.
Van elke verkochte cd-rom van “De Saambinder” wordt door de
Het zoekprogramma van Adobe-Reader kan bij het zoeken wor-
onze stichting een gedeelte van het bedrag afgedragen aan de
den gebruikt. Via het zoekvenster kan op elk(e) willekeurig
redactie van “De Saambinder” ten behoeve van de “Emeritus-
woord, naam of titel worden gezocht in de 51 nummers van
kas”, uitgaande van de Gereformeerde Gemeenten.
8
Refomail jaargang 2010 nr. 1
B ESTUU RSZAKEN
Reformatica in nieuw jasje
Huisstijl en herkenbaarheid Door Arnold van Binsbergen
Wie op reis gaat, trekt de juiste kleding aan. Aangepast op weertype, reisgenoten en bestemming. Dat geldt ook voor Stichting Reformatica: ze gaat een reis maken en heeft alvast degelijke kleding aangetrokken. Kleding in de vorm van haar digitale middelen: huisstijl, website en Refomail. Een uitleg.
inbreng stellen we van harte op prijs. Niet alleen ons digitale visitekaartje is aangepast, ook de vertrouwde Refomail is letterlijk in een nieuw jasje gehuld. Aangezien deze breed verspreid wordt, hebben we ervoor gekozen deze in dezelfde lijn als de andere middelen te maken. Hiermee willen we ook herken-
voegde waarde zijn. Zodat u handvatten
baarheid uitstralen. Uiteraard naar u, als
krijgt om uw vraag naar verdieping
trouwe lezer, maar ook naar potentiële
gestalte te geven.
lezers. Want u laat de Refomail toch ook
Ook de website is totaal veranderd.
lezen aan uw kennissen…? Trouwens, als
Naast
pagina-indeling,
u ze aanmeldt, krijgt u van ons de digi-
nieuwe huisstijl, gaan we ook onze
tale Waarheidsvriend 2009 of De Saam-
dienstverlening meer richten op verdie-
binder 2008/2009 of het programma
ping. Dat doen we door u gevalideerde
Fineprint cadeau!
een
andere
informatie aan te bieden. Met andere woorden: het categoriseren van belang-
Toekomst
rijke thema’s binnen onze gezindte. Te
De komende tijd zal er een concrete ver-
denken valt aan projecten als Heidel-
taalslag plaatsvinden om inhoud te geven
bergse Catechismus, bijbelseplaatsen.nl
aan de praktische inzet van diverse nieu-
en thema’s als kerkgeschiedenis en
we media. Te denken valt aan wikipe-
ethiek. Natuurlijk hebben we uw hulp
dia’s, blogs en relevante websites met
hierbij nodig. Daarom ook bij dezen de
betrouwbare informatie op belangrijke
oproep: denk met ons mee! Alleen met
thema’s binnen de gereformeerde gezindte.
Met de nieuwe, frisse uitstralingen gaat
elkaar kunnen we gezamenlijk een
Al deze ontwikkelingen plaatsen we bin-
Reformatica zich nog meer focussen op
daadwerkelijke bijdragen leveren aan
nen de kaders van onze kerntaken: inter-
haar
toegevoegde
waarde:
verant-
verdieping rondom het Woord. Onze
net, software en digitalisering. In de vol-
van
begunstigers als sponsor verdienen
gende Refomails komen we uitgebreider
moderne communicatiemiddelen. Want
onze waardering, maar ook hun eigen
terug op die ontwikkelingen.
woorde
en
praktische
inzet
naast de kleding is het reisdoel minstens zo belangrijk. Dat doel formuleerden we al eerder en we focussen ons daarbij op drie kerntaken: software, digitalisering
(advertentie)
en internet. Vanuit die optiek draagt
Exclusieve ledenactie
Reformatica bij aan de verspreiding van
Meld slechts één nieuw lid aan en ontvang kosteloos een
het Woord van God.
Anders dan anders Met de nieuwe huisstijl willen we dichter aan sluiten bij u, onze doelgroep. Met frisse kleuren, meer overzicht en helderheid willen we nog meer van toegeRefomail jaargang 2010 nr. 1
digitale jaargang van de Waarheidsvriend 2009 of De Saambinder 2008/2009 of het programma Fineprint (ter waarde van € 40,–)! Kijk snel op www.reformatica.nl
9
BIJBEL & KERK
Een stapje verder dan morfologisch zoeken
SESB
“Bajith”). (Beth is in dit geval “nomen regens”; JHWH “nomen rectum”). Maar als ik nu eens zou willen weten welke andere begrippen in een statusconstructusverbinding met JHWH voorkomen? Ik weet dat je ook “stad van
door ds. A.J. v.d. Herik
JHWH” en “volk van JHWH” hebt, maar wat heb je nog meer? Hoe zoek ik dat op?
In de vorige uitgave van Refomail vertelden wij u iets over de nieuwe versie van het Bijbelprogramma SESB. Versie 3.0 van de Stuttgarter Elektronische StudienBibel kent diverse nieuwe toevoegingen vergeleken met versie 1.0 of versie 2.0, die het overwegen van een aanschaf waard maken.
Dat kan alleen als ik in een te maken query kan aangeven dat ik een “woordgroep” (zinsdeel) zoek, waarvan het “nomen rectum” JHWH is. Met andere woorden ik heb twee zoekopties bij de woorden nodig die grammaticaal van aard zijn: 1) het bereik van de zoekopdracht is de grammaticale “woordgroep” en 2) het bevat de grammaticale constructie “nomen rectum”. En juist deze grammaticale informatie vinden we
Er zijn talloze nieuwe tekstuitgaven
geval van Hebreeuws) en vooral grond-
beschikbaar en u kunt in de SESB naar
woord (lemma of lexeem) en dergelijke,
niet in morfologische databases.
hartenlust morfologisch zoeken in de
maar ook is het mogelijk om allerlei
Hebreeuwse of Griekse Bijbeltekst.
andere bijzonderheden in de tekst te
Woorden zoeken in grammaticale verbanden
Daarmee hebben we echter het bijzon-
ontdekken. Het kost namelijk slechts
Daarmee is het verschil tussen beide
dere van de SESB nog niet helemaal dui-
een paar tellen om in een bepaalde peri-
zoekfuncties en databases aangegeven.
delijk gemaakt. De toegevoegde waarde
koop bijvoorbeeld alle werkwoordsvor-
Een syntactische database zoekt naar
van de Bijbelsoftware van Logos (de
men te analyseren en te zien dat – in het
woorden
(werkwoorden,
voornaam-
techniek achter SESB) is, dat dit pro-
geval het een Hebreeuwse tekst betreft,
woorden, bijwoorden, etc.) en een syn-
gramma het mogelijk maakt op een
de meeste werkwoordsvormen in Qal
tactische database zoekt naar de gram-
radicaal andere manier de Bijbeltekst te
staan of alleen maar in het activum –
maticale plaats die deze woorden in het
onderzoeken dan in enig ander Bijbel-
om slechts een voorbeeld te noemen.
zinsverband innemen en de functie die
programma mogelijk is, namelijk door
Hieruit kunnen dan weer voorzichtig
zij in het geheel van de grammaticale
het “syntactisch zoeken”.
exegetische en theologische conclusies
eenheid – zin, subzin (hoofd- of bijzin
getrokken worden.
etc) of woordgroep – hebben.
Verschil syntactisch zoeken en morfologisch zoeken
Status Constructus
ander voorbeeld. Stel u wilt in een mor-
Wie voor het eerst bezig gaat met morfo-
Toch heeft het zoeken op morfologische
fologische database zoeken naar dingen
Om dat duidelijk te maken nog een
logische databases (de techniek die ach-
kenmerken ook zijn beperktheden. Want
die de HEERE (JHWH) doet. In een morfo-
ter het morfologisch zoeken schuilgaat),
het zoekt alleen maar op woordniveau
logische query zou zoiets eruit zien als
en niet naar grammaticale verbanden.
> Zoek “werkwoord” AND “JHWH” <
Nu kun je door queries - (gecompliceer-
,waarbij u dan zou moeten aangeven
Niet
dere) zoekopdrachten - dit probleem op-
hoeveel woorden er tussen het werk-
alleen is het hier-
lossen. Wie bijvoorbeeld in het He-
woord en JHWH
raakt snel onder de indruk van wat hiermee allemaal mogelijk
is.
breeuws de uitdrukking “Huis van
in mogen staan
JHWH” zoekt, kan dit eenvoudig doen
en dat de volgorde
de-
door als query op te geven: “Beth” AND
willekeurig
naar
“JHWH” (uiteraard in Hebreeuwse vo-
Want de volgorde
getal (meervoud,
calen),
persoonsvorm en
enkelvoud), status
dan aangegeven
gezegde
(absolutus of con-
wordt dat “Beth”
nogal eens en ook
structus,
een status constructus vorm is (van
staat de persoons-
door
bijzonder
eenvoudig woorden
om te
termineren
10
in
het
waarbij
is.
wisselt
Refomail jaargang 2010 nr. 1
BIJBEL & KERK vorm soms wat verder van het gezegde af. Maar – en dan begint het probleem – hoeveel woorden mogen er tussen de zoekopties “JHWH” en “werkwoord sg. 3e persoon” zitten? Doe ik er te weinig, dan mis ik teksten (hits), doe ik er teveel dan vind ik teksten waarin weliswaar JHWH en een werkwoord staan, maar
Figuur 1
waarin deze grammaticaal niets met elkaar te maken hebben (zogenaamde “false hits”), bijvoorbeeld omdat de ene
Zinsanalyse
tweede bij de bijzin.
Kenmerken van syntactische databases
Onze query zou een (verzonnen) tekst
Een syntactische database kenmerkt
de aarde” (Genesis 1:1). Dit is een com-
zoekterm bij de hoofdzin behoort en de
“In den beginne schiep God de hemel en
als: “Jeruzalem zal vallen, zegt JHWH”
zich dus door het analyseren van de tek-
plete zin. We onderzoeken nu echter
aanmerken als hit, maar ten onrechte.
sten op 1) woordniveau (zoals morfolo-
vooral de frase “God schiep de hemel en de aarde”.
“Zal vallen” is weliswaar het gezegde,
gische databases doen), 2) op grammati-
maar JHWH is geen onderwerp, al staan
cale
de woorden relatief dicht bij elkaar.
grammaticale eenheid.
In figuur 1 zien we hoe dit is opge-
JHWH is zelfs helemaal geen onderwerp
SESB onderscheidt hierbij grammaticale
bouwd. Let op de diverse geledingen. Het
functie
en
3)
binnen
een
in de zin omdat “zegt JHWH” een status
eenheden op grofweg 4 niveaus.
object : “de hemel en de aarde” kan weer
constructus is “neoem JHWH”.
1. Afzonderlijke woorden.
onderverdeeld worden in verschillende zindelen of “phrases”.
De enige manier waarop ik een derge-
2. Woordgroepen (bijvoorbeeld een zelf-
lijke vraag kan beantwoorden is een
standig naamwoord met lidwoord; in
syntactische query waarin ik de moge-
het Engels “phrase” genoemd; in het
Deze complexe stuctuur wordt in de
lijkheid heb om specifiek te zoeken naar
Duits “Phrase” en in het Nederlands:
SESB weergegeven als in figuur 2.
“JHWH” als onderwerp en naar een
“zinsdeel”. Het bestand waarin deze structuren zijn
werkwoord dat daarbij als gezegde (pre-
3. Deelzinnen: clause (Engels) – gram-
dicaat) functioneert. Met andere woor-
maticale eenheden, zoals relatieve
opgenomen zijn WIVU Constituency
den: ik moet naast het zoeken naar
bijzinnen etc. In het Nederlands door
Trees. De ingewikkelde afkortingen wor-
woorden de optie hebben om aan te
SESB aangegeven als “deelzin”, in het
den, voor wie het programma gebruikt,
geven in welke grammaticale relatie de
Duits “ Gliedsatz”.
vertaald als je er met de muis op gaat
woorden tot elkaar staan en dat ze voor-
4. Zinnen. De zin is de grootse gramma-
staan. “PP, Time” staat bijvoorbeeld voor
komen in een grammaticale eenheid
ticale eenheid (die zich over meerdere
“Voorzetselaanduiding (Prepositioneel)
(zoals een zin).
Bijbelteksten kan uitstrekken).
van tijd”.
Figuur 2
Refomail jaargang 2010 nr. 1
11
BIJBEL & KERK Zoekscherm
echter een andere zoekopdracht bevat:
Hierbij wil ik het nu laten. Ik heb u iets
Een dergelijke structuur wordt voor elke
namelijk het zoeken naar het werkwoord
proberen te laten zien van de toege-
tekst van het Oude Testament gegeven.
“dabar” met het voorzetsel “al”.
voegde waarde van syntactisch zoeken.
Dit betekent dat elke tekst syntactisch/
Het werken met deze zoekfuncties
Wellicht zal ik – of een ander - een vol-
grammaticaal te onderzoeken is.
vraagt enige studie, maar voor wie zich
gende keer een aantal praktijkvoorbeel-
Dit gebeurt via de opdracht Zoeken – syn-
de moeite ervan getroost, gaan wijde
den hiervan geven.
tactisch. Zie het voorbeeld in figuur 3, dat
perspectieven open. N.B. Ook in SESB 1 is het mogelijk om syntactisch te zoeken, maar deze mogelijkheden zijn in SESB 3.0 zeer verbeterd. Zo zijn grafische zinsstructuren in SESB 1.0 (Constituency Trees) niet beschikbaar. In de komende versie SESB 4.0 die begin volgend jaar moet uitkomen, gaat SESB over naar het Logos 4.0 platform, dat nog weer meer mogelijkheden biedt. P. S. Voor wie Syntactisch zoeken in het Nieuwe Testament zoekt, moet naar één van de Logos-pakketten, zoals “Original
Figuur 3
Languages”. Daar zit ook een gelijksoortige – hoewel minder uitgebreide – zoekmachine voor het OT in (Andersen Forbes Syntax).
Modern jasje
moet bijv. iedereen een nieuw op de
OpenSjamar
aanvullen etc. De grote voordelen zijn
markt gekomen boek zelf gaan invoeren
hiervan dat er geen updates per client
en hoe kunnen we gegevens aan elkaar
meer nodig zijn, dat het programma
doorgeven, Daarbij kwam dat het bestu-
wereldwijd is te raadplegen, dat d.m.v. fil-
ringssysteem Windows 7 ineens wel
tering er selectief gewerkt kan worden en
roet in het eten gooide. Dit door enkele honderden mensen en
dat de uitwisselingsfunctie vele malen verbeterd wordt.
organisaties gebruikte programma voor
Nieuwe ontwikkeling
het
bibliotheek
Eskes, de maker van het softwarepro-
Vraag
bestaat al heel wat jaren. Oorspronkelijk
gramma, is nu met zijn staf bezig aan
Al met al een ontwikkeling die we met
als Sjamar geschreven in het DOS-tijd-
een totaal nieuwe ontwikkeling te wer-
spanning afwachten. In de volgende
perk kreeg OpenSjamar heel wat meer
ken, namelijk een webbased versie.
Refomail zal er vanuit het kantoor van
bijval, met name door de veelheid van
Webbased wil zeggen dat het pro-
Eskes informatie verschijnen over de
bijhouden
van
de
mogelijkheden.
gramma niet meer als stand-alone versie
stand van zaken. Maar nu wilden we
Registratie en informatie staan voorop en
op de PC van iedere
onze lezers al vast op de hoogte stellen.
naast uitsluitend een registratie van een
koper c.q. gebruiker
En nog een dringende vraag stellen: er
bibliotheek kreeg het ook modules voor
aanwezig is, maar
zal een gebruikersgroep gevormd gaan
het bijhouden van preken en diensten.
dat er een versie op
worden om mee te denken. Eskes is op
Het programma leverde geen noemens-
het web, op internet
zoek naar mensen - huidige of toekom-
waardige moeilijkheden op, waardoor er
dus, aanwezig is,
stige gebruikers - die daarin mee willen
niet direct elke keer behoefte was aan
waar
doen.Graag melden via het e-mailadres:
een update. Enige beperking bleef vooral
inloggen en gege-
[email protected]
de uitwisseling van gegevens. Waarom
vens kan checken,
De redactie
12
men
kan
Refomail jaargang 2010 nr. 1
BIJBEL & KERK
Bijbelse gegevens online
Interessante sites door ds. M. Aangeenbrug Na het downloaden klikt u op het installatiebestand, kiest de juiste map en het
Atlas
programma is in een mum van tijd geïn-
Een tweetal interessante sites willen we
stalleerd. Nadat het gestart is (er wordt
u niet onthouden. We gaan er kort op in.
geen icoon op het bureaublad aange-
Jaren geleden - in het diskettetijdperk -
maakt, dus u moet via “alle program-
Een hele moderne toepassing is de knop
kochten velen - ook via onze stichting -
ma’s” even het programma starten of
“satelliet beelden ophalen”. U drukt op
een digitale Bijbelse atlas, genaamd
alsnog een link aanmaken) verschijnt de
de knop en gaat met de aanwijzer naar
Logos Bible Atlas. Overigens is deze nog
kaart van Israël. Door uit te zoomen (kies
de plek die u in het heden wilt zien.
steeds beschikbaar ($45) hoewel de
in het zoomvenster direct voor 5%) komt
Prompt opent zich in uw browser een
inhoud kennelijk niet sterk veranderd is
de hele Bijbelse wereld in beeld. Met het
beeld via het programma GoogleEarth,
tegenover toen. Mogelijk komen we er
handje kunt u dat deel dat u wilt zien
waar u via de satelliet de huidige plek
nog een keer op terug. Het “Logos-huis”
naar het centrum slepen en met het ver-
kunt zien en kunt inzoomen tot op
heeft veel te bieden, zie ook het artikel
grootglas uitvergroten.
straatniveau.
We vonden voor u een gratis atlas-pro-
Het lijkt er op dat in het begin veel,
Bijbelstudie
gramma, dat op het eerste gezicht
teveel namen op de kaart staan. Maar
De tweede site waarop we u attent
dezelfde mogelijkheden biedt als het
via het item “Display” onder “View”
maken is een verzameling van heel veel
over SESB elders in dit blad.
oorspronkelijke op de diskettes.
kunt u aangeven dat u bijv. alleen de
tools. Het programma, Biblos genaamd
Op de site biblemapper.com (geen www)
namen uit de tijd van de aartsvaders of
(biblos.com, eveneens zonder www)
vindt u de totaal gratis versie 3 en even-
de koningen wilt zien.
geeft een stortvloed aan informatie.
eens gratis versie 4. Bij deze laatste is het
U kunt de kleine rivieren weglaten, of de
Via een knoppensysteem kom je -
zo dat wanneer u alle functies wilt
moderne namen laten tonen. Alle combi-
afhankelijk van de keuze - op een vol-
gebruiken u een sleutel kunt kopen voor
naties zijn mogelijk. Ook is het mogelijk
gende pagina waar gezocht kan worden
$37. Maar na een kort gebruik om de
afstanden te meten tusssen twee of meer
binnen een bepaalde categorie. De eer-
mogelijkheden te bekijken kwam ik nog
punten. Weliswaar hemelsbreed, maar u
ste knop heet Atlas. In een invulveld
geen beperkingen tegen.
krijgt toch een indicatie van de afstand.
geef je een plaatsnaam op en kies voor het zoeken in alle bestanden die de site heeft of voor het zoeken naar de plaats zelf. Dan word je door gelinkt naar een pagina met een klein deel van een kaart, achtergrondinformatie en bijbehorende bijbelteksten. Achtereenvolgens vinden we nog meer knoppen: Bijbel, concordantie, woordenboek,
encyclopedieën,
fotomateriaal,
interlineaire vertalingen, meditaties, de bekende strongs getallen en nog veel meer. Zelfs een mobiele versie is te downloaden van de Bijbel voor uw telefoon. Kortom, een schatkamer aan informatie. Aanbevolen om eens in te grasduinen. Refomail jaargang 2010 nr. 1
13
BIJBEL & KERK Tip
Tipjes
Dealerschap BibleWorks door Gerben v.d. Werfhorst
* Aftiteling Wie veel met presentaties werkt weet hoe hij animaties kan maken. En weet bovenal dat dit slechts in bepaalde mate gebruikt moet worden. Maar stel, u wilt een presentatie met de beamer afsluiten met een echte aftiteling, waarbij bepaalde namen van beneden naar boven over het scherm scrollen. Maak dan alvast een nieuwe, lege dia op de plaats waar deze komt, wellicht het einde van de presentatie. Selecteer nu de betreffende dia, houd de CTRLtoets ingedrukt en draai het muiswieltje naar beneden. U ziet dat de dia zich verkleint. Zorg dat er nu boven de dia voldoende ruimte is voor de aftiteling. Maak daar - dus niet op de dia - een tekstvak aan en voegt de tekst in. Zorg dat dit vak geselecteerd is, kies (rechtermuisknop) ‘aangepaste animatie’. Kies in het animatie veld dan: effect toevoegen, ingang, binnen kruipen en geven als richting en snelheid op respectievelijk van onderen en zeer langzaam.
* Defragmentatie In Vista krijgt u geen zicht op de fragmentatiegraad van uw schijf, terwijl dat bij windows XP wel nog het geval was. Wilt u toch weten hoe (erg) het met uw schijf is gesteld, tik dan cmd in bij zoekopdracht starten en bevestig met enter. Voer het volgende commando uit:defrag c: -a-v ( bevestig met enter). Even later krijgt u het fragmentatie rapport van c: te zien of welk schijfnummer u ook opgaf.
* Even uitblazen Tips over het reinigen van uw pc zijn er genoeg, maar één belangrijke tip wordt bijna altijd over het hoofd gezien. Wanneer u perslucht gebruikt om het inwendige van een pc te reinigen, moet u er altijd voor zorgen de ventilatorschoepen (bladen) te blokkeren, bijvoorbeeld met behulp van een potlood. Doet u dat niet, dan loopt u het risico dat er statische elektriciteit wordt opgebouwd door het gecreëerde dynamo-effect, wat tot schade kan leiden.
14
Eind 2008 heeft onze Nederlandse leverancier voor BibleWorks te kennen gegeven dat zij stopte met het dealerschap van BibleWorks. Inmiddels is er een trouwe groep begunstigers die gebruik maakt van BibleWorks. Als bestuur van Stichting Reformatica
In het eerste kwartaal van 2009 heeft
wilden wij het aanbieden van Bible-
Stichting Reformatica het dealerschap
Works continueren.
van BibleWorks toegekend gekregen.
Na verschillende goede contacten met
Voor begunstigers hebben wij hierdoor
BibleWorks in Amerika bleek het geen
een scherpere prijs kunnen realiseren
probleem
voor BibleWorks. Wat begon met een
als
Stichting
Reformatica
dealer zou worden.
programma op diskette, wat het moge-
Weg met de knipseldoos
ZOTERO, de digitale knipsel door ds. M. Aangeenbrug
Wie kent het niet? U leest een interessant artikel ergens in een krant of tijdschrift en besluit het eruit te scheuren en te bewaren. Vervolgens verdwijnt het in een grote doos of la en op het moment dat u het eigenlijk zou kunnen gebruiken weet u er niet eens meer van of kunt u het niet vinden. Mogelijk is iemand zo ijverig om al zijn knipsels in mappen te bewaren, mappen die vervolgens weer op het etiket een verzamelnaam hebben. Dat vraagt wel consentieus werken en bovenal heel wat tijd. En laten we maar niet denken aan de ruimte die een dergelijke verzameling in de loop der jaren gaat innemen. U kunt uiteindelijk omkomen in al datgene wat bewaard wordt, terwijl het zijn doel voorbijschiet. Browsers De bekende internetbrowser Fire-
Eerst even kort iets over de verschillen en de strijd tussen de
fox weet dit probleem op een
browsers. De markt van de inter-
geweldige manier op te lossen.
netbrowser werd altijd gedomiRefomail jaargang 2010 nr. 1
PROGRAMMATUUR Tip
Tipjes
* Systeemherstel
lijk maakte om door Griekse, Hebreeuw-
ondersteuning van het schrijven van
se en Latijnse Bijbelvertalingen te zoe-
preken of voorbereiden van bijvoorbeeld
ken, is uitgegroeid tot een sterk pro-
Bijbelstudies.
gramma met vertalingen van over de
Laat u overtuigen op de website van
hele wereld en krachtige zoekmethoden.
BibleWorks. Kijk op www.bibleworks.
Kortom met BibleWorks kunnen wij u
com. Voor prijzen kijk op www.reforma-
prachtig studiemateriaal aanbieden ter
tica.nl/shop.php of voor in dit blad.
De ingebouwde mogelijkheid tot systeemherstel is vaak een grote redder in nood. In Vista kon u de maximale schijfruimte die voor deze functie werd gereserveerd alleen via de commandoregel instellen. Windows 7 maakt het u gelukkig een stuk makkelijker: ga hier voor naar het configuratiescherm en kies systeem. In het linkerpaneel klikt u op geavanceerde systeeminstellingen. Open de tab systeembeveiliging en druk in het vak beveiliginginstellingen op configureren. Via een schuifbalk stelt u nu de gewenste maximale grootte in. Met de knop verwijderen haalt u in één beweging alle gemaakte herstel punten weg.
* Dubbel = goedkoop
de verplichte keuze voor het gebruik van
Ondersteunt uw printer niet het automatisch dubbelzijdig afdrukken, dan kunt u met een beetje moeite dat alsnog voor elkaar krijgen. Afhankelijk van de printer verschijnt namelijk in het afdrukvenster de optie handmatig, dubbelzijdig. Indien actief worden eerst alle pagina’s afgedrukt die op één zijde van het papier worden gedrukt. Daarna moet u de stapel omdraaien en opnieuw invoeren. Een alternatief is dat u in het afdrukvenster in het vak afdrukken kiest voor pagina’s (eerst alleen oneven nummers). Zodra die zijn geprint, draait u ook hier de stapel om en selecteert u vervolgens even pagina’s.
Internet Explorer (IE). De Europese com-
* Kleuren kalibreren
missie heeft hiermee een goede - en
De kleuren van uw monitor zien er wat flets uit of komen niet overeen met wat er uit uw printer komt? Maak dan gebruik van de in Windows 7 ingebouwde tool “kleuren kalibreren”. Open het windows configuratiescherm, selecteer vormgeving en persoonlijke instellingen, beeldscherm en klik in het linkerpaneel op kleuren kalibreren- of sneller nog: voer gewoon het commando dccw. exe uit. U hoeft nu maar de instructies van de wizard te volgen om achtereenvolgens de gammawaarde, helderheid, contrast en kleurenbalans af te regelen.
Firefox is vanaf het begin altijd heel
krant
sterk innovatief geweest, met name op het gebied van allerlei kleine toepassingen, die als een uitbreiding (add-on) deze browser maken tot het Zwitserse zakmes van internet. Bij een test van de
neerd door Microsoft. Aan die dominantie lijkt steeds meer een einde te komen, mede door de gedwongen ontkoppeling van het besturingssysteem en daarmee
juiste - stap gezet door de keuzemogelijkheid van de browser te verplichten. Wie niet mee wilde gaan in de dominan-
consumentenbond kwam deze browser
tie van Microsoft kon ook zelfstandig de
als hoogste uit de bus met het cijfer 8,6.
keuze maken voor een andere browser.
De nog veelgebruikte browsers versie 6
Firefox is op dit gebied voortrekker ge-
en 7 van IE kwamen niet hoger dan 4,2
weest om Microsoft te onttronen – en nog.
en 5,8. Hoewel versie 8 het alweer beter doet met 7,3, maar dan hebben ze ook
Hoewel IE nog steeds aan kop gaat is
een aantal handigheidjes overgenomen
inmiddels het percentage gebruikers dat
van Firefox.
Firefox gebruikt al gestegen tot meer dan 20 procent. Daarnaast zijn er nog
Qua ontwikkelingen loopt Microsoft dus
enkele andere browsers, maar daar gaat
achter. Dat op zich is al een aanbeveling
dit artikel niet over.
om over te stappen op Firefox. Deze
Refomail jaargang 2010 nr. 1
Met dank aan Eric Warnies
15
PROGRAMMATUUR pdf-bijdrage die u tegenkwam, een geluidsfragment dat u bewaren wilt. Zo staat wellicht in de favorieten de naam van uw favoriete dagblad vermeld, bijvoorbeeld www.refdag.nl, met Zotero kunt u echter een artikel over een bepaald onderwerp bewaren en bovendien deze bundelen onder bepaalde sleutelwoorden, labels. Een serie artikelen over een onderwerp dat u later nog eens denkt nodig te hebben verdwijnt dan niet meer in de knipsella, maar is paraat op uw pc. Zotero blijft verborgen in de statusbalk browser stamt uit het huis van Mozilla.
fluitje van een cent. Even opzoeken en
tot op het moment dat u een artikel wilt
Kijk op www.mozilla.com.
klikken op “Aan firefox toevoegen”. Wie
bewaren. U las het in de krant, zoekt het
Onder het menu-item Add-ons kunt u
eraan gewend is, wil nooit meer terug
op de betreffende website op en start
zien welke duizenden toepassingen er
naar Internet Explorer. En is er toevallig
vervolgens Zotero. Eenvoudig op de
zijn. Een van de meest gebruikte is bij-
een site die in Firefox niet goed weerge-
naam klikken of met CTRL+ALT+Z.
voorbeeld het werken met tabbladen. De
geven wordt, dan is er ook nog de add-on
Deze add-on opent nu in het onderste
browser hoeft maar een keer opgestart
om een pagina zo weer te geven dat hij
gedeelte van de browser een extra ven-
te worden. Een link op een pagina kan,
simuleert met IE te werken.
ster, dat u naar believen kleiner en gro-
door het vasthouden van de CTRL-knop,
Kortom, een alleskunner!
ter kunt maken, zelfs schermvullend.
direct in een tabblad openen. Met CTRL-
Dat laatste werd nog eens bevestigd
Normaal onttrekt het ong. 20% van het
T opent zich een leeg tabblad. Andere
door de add-on waar het in dit artikel
openstaande venster.
belangrijke add-ons zijn bijvoorbeeld
om gaat: Zotero.
Het venster bestaat uit drie gedeelten. In
het blokkeren van advertenties, het
het linkerdeel zien we de mappenstruc-
Zotero
tuur van alles wat we inmiddels hebben
statusbar voor het downloaden. Ze zijn
Zotero nestelt zich na de installatie
opgeslagen en waar we een naam aan
er voor het beheer van bladwijzers, voor
onderin de statusbalk. Zotero is bedoeld
hebben gegeven. In het middelste vak
de weergave, voor allerlei plug-ins, voor
voor het verzamelen, het beheren en het
zien de de artikelen en/of bestanden die
direct zoeken in een woordenboek, een
foto en muziek, voor privacy en beveili-
we in de betreffende map hebben opge-
ging en noem maar op. Ook het bewaren
slagen. En in het rechtervak komen de
van wachtwoorden is altijd een pro-
gegevens te staan die bij het betreffende
bleem. Het is niet raadzaam om op elke
opgeslagen item horen. We gaan deze
site waar u automatisch inlogt steeds
drie vakken wat nader bekijken.
hetzelfde wachtwoord te gebruiken,
citeren van al uw bronnen. Het is als een
maar wie kan al zijn wachtwoorden ont-
archief dat allereerst op de eigen PC aan-
Bibliotheek
houden? Gelukkig kan de browser dit
gelegd wordt van alle sites en pagina’s
De linkerkolom geeft het overzicht aan
onthouden, maar dan komt weer het
die u wilt bewaren. Nee, niet te vergelij-
van de mappen die zijn aangemaakt.
probleem dat iedereen die wachtwoor-
ken met de verzameling favorieten van
Standaard is er de map “Mijn biblio-
den kan inzien. Of in ieder geval in kan
internetadressen. Ook daarin worden
theek”. Met de beide icoontjes eronder
loggen. Of een hacker zou ze allemaal
sites vastgelegd, die later bekeken kun-
maakt u of een nieuwe map aan (zoals
kunnen achterhalen. Firefox beveiligt
nen worden.
in het voorbeeld de map “Refomail
dit met één centraal wachtwoord. Eén
Hier gaat het niet om een site, die vaak
Ideeën”) of een nieuwe groep (zoals in
wachtwoord onthouden en alle overige
uit vele, soms honderden pagina’s kan
het voorbeeld de map “Theologische
verschijnen automatisch.
bestaan. Het gaat om heel specifieke
Thema’s”). In laatstgenoemde map zijn
En het installeren van zo’n add-on is een
informatie, een artikel uit een krant, een
dan weer allerlei submappen aange-
16
Refomail jaargang 2010 nr. 1
PROGRAMMATUUR
Figuur 1. Zoterovenster, bestaande uit drie delen.
maakt, al naar gelang de verzameling
gaat staan licht de betekenis op. Bij het
Er is nog veel meer mogelijk. In principe
groeit zullen daar elke keer nieuwe map-
derde icoontje, met het symbool van een
lijkt het – zie de figuur – dat de opgesla-
pen in aangemaakt worden. Onder dit
pagina, staat dan ook: nieuw object aan-
gen pagina twee keer genoemd wordt.
venster met mappen zien we in dit geval
maken van de huidige pagina. Wanneer
De eerste is als het ware ook weer een
het woord “Overdoop” staan. Het gese-
we hier op klikken, wordt het complete
map, waarin zich het document bevindt.
lecteerde artikel heeft dit label meege-
artikel naar de eigen PC gedownload.
Dit lijkt dubbelop, maar wie rechts klikt
kregen. Andere artikelen krijgen andere
Voortaan hebt u dit artikel tot uw
op deze ‘map’ ziet dat er de mogelijkheid
labels mee. Meerdere voor eenzelfde
beschikking.
is om documenten toe te voegen. Zie
artikel zijn mogelijk.
Twee icoontjes verder bevindt zich en
figuur 2, waar aan het artikel van ds.
In de loop van de jaren kan deze verza-
notitieblokje. Hier op klikken geeft de
Esbach over overdoop een pdf-bestand is
meling labels steeds verder groeien.
mogelijkheid een aantekening toe te
toegevoegd dat zich reeds op mijn pc
Wanneer het vinkje aangezet wordt dat
voegen bij een geslecteerd item of een
bevond.
alle labels in deze bibliotheek getoond
losse aantekening te maken. In het vak
moet worden, zal deze verzameling wel-
dat rechts dan verschijnt kan tekst uit
Zo kunnen hele verzamelingen opge-
licht te groot en onoverzichtelijk wor-
een website geselecteerd worden en
bouwd worden en tevens gekoppeld
den. In dat geval kunt u in de regel eronder een trefwoord aangeven dat een selectie aan brengt. Bij het trefwoord ‘doop’ komt zo het label ‘overdoop’ te voorschijn, bij het woord ‘schepping’ de labels ‘evolutie’ en ‘schepping’. Zo zijn in een groeiende verzameling artikelen snel terug te vinden.
Verzameling
Figuur 2, het middenvenster
In het middelste vak vinden we het overzicht van artikelen die voor een en
direct in dit aantekeningenvak gesleept
worden aan allerlei andere documenten
bewaard worden. Stel, u hebt een inte-
worden. Het werkt simpel, maar doel-
op de PC. U merkt het, een heel inven-
ressant artikel gevonden of ergens in
treffend.
tieve add-on, die structuur aanbrengt in
een krant gelezen. U zoekt de pagina op
In grote verzamelingen kan het lastig
een digitale bibliotheek!
internet op, start Zotero, kiest in het lin-
zoeken worden, zeker wanneer alle
onderwerp
geselecteerd
werden
kervak de map uit waar het bewaard
knipsels in een la bewaard worden. Hier
Gegevens
mag worden.
is dat eenvoudiger. Stel u herinnert zich
We gaan naar het rechtervenster. Hier
Boven het middenvak bevindt zich een
dat er ergens een artikel moet zijn waar
bevinden zich alle nadere gegevens die
aantal icoontjes. De betekenis van al die
een bepaalde naam in stond. Typ in het
bij het geselecteerde artikel horen. Wan-
icoontjes hoeft u niet te onthouden,
zoek venster bovenaan dit vak een of
neer, zoals in het voorbeeld een pagina
want als u er met de muisaanwijzer op
meer sleutelwoorden of namen en de
van de website van het Reformatorisch
Refomail jaargang 2010 nr. 1
artikelen waarin deze woorden staan
Dagblad is geselecteerd, dan zien we
lichten op.
rechts de keuze knoppen “Snapshot 17
PROGRAMMATUUR voor de knop “bestand tonen” gaan we
Conclusie
in een verkenner naar de plaats op uw
Al met al een sprong vooruit in de
pc waar de bestanden zich bevinden.
beheersing van archiefmateriaal. Een
Dus bijvoorbeeld ook de foto die op die
toepassing om met beide handen aan te
pagina staat. Alle onderdelen zijn daar
grijpen. In de brij van duizenden bestan-
afzonderlijk opgeslagen.
den die zich vaak op onze computers
Wanneer we in het middenvenster niet
bevinden weten we soms zelf de weg
gekozen hadden voor de pagina zelf,
niet meer te vinden.
maar voor de zogenaamde moedermap, waar zich dus ook andere documenten
Met deze toepassing kun je bij elkaar
kunnen bevinden, dan zien we dat het
behorende bestanden koppelen, kun je
rechter venster ineens vier tabs heeft:
met labels aangeven over welke thema’s
info, aantekeningen, labels en gerela-
het gaat. In één woord: geweldig.
teerd. Hier maken we de labels aan en kunnen we ook persoonlijke aanteke-
Geen nadeel? Jawel, het enige nadeel is
tonen” en “Bestand tonen”. Kiezen we
ningen toevoegen of andere dwarsver-
dat je niet zelf kan bepalen waar al deze
voor de snapshot, dan wordt in de brow-
bindingen aanbrengen (zie figuur 3).
bestanden opgeslagen worden. Nu wor-
ser bovenin de pagina opnieuw getoond.
Een nieuwe knop dient zich hier aan:
den ze standaard op de C-schijf opgesla-
Let op: er wordt nu geen verbinding
opzoeken. Artikelen die u lang geleden
gen, terwijl ikzelf standaard een andere
gelegd via internet naar de betreffende
eens verzamelde, en waarvan u de her-
schijf hanteer voor alle werkdocumen-
pagina (die op een gegeven moment ook
komst niet meer weet, kunnen zo ach-
ten. Die schijf wordt namelijk elke dag
verdwenen kan zijn), nee de pagina
terhaald worden. Deze knop kijkt min-
automatisch gebackupt. De schijf van
bevindt zich op uw eigen PC. Zonder
stens zes maanden terug en vindt
het besturingssysteem maar één keer
internet kunt u deze gegevens dus nog
daarom geen artikelen die nog maar
per maand. Mogelijk komt daar nog een
gewoon bekijken. Wanneer we kiezen
kortgeleden binnengehaald zijn.
oplossing voor.
18
Refomail jaargang 2010 nr. 1
rreformatica eformatica ICT binnen de kerk
Adres bureau: Adres Stichting Reformatica Stichting Reformatica
P/a Graaf van Lyndenlaan 25
P/a van Lyndenlaan Lyndenlaan 25 3771Graaf JB BARNEVELD 3771 JB BARNEVELD www.reformatica.nl
[email protected] www .reformatica.nl
