Eerlijke en Duurzame Maatpakken

Eerlijke en Duurzame Maatpakken Haalbaar voor U-turn Suits ? Onderzoeksrapport voor bedrijf ‘in oprichting’, U-TURN Suits

Embargo Auteur: Hannah S. van Grimbergen Hogeschool van Amsterdam

Amsterdam Fashion Institute Fashion & Management

Afstudeerscriptie, november 2009 Afstudeerbegeleider: Jan Piscaer Amsterdam, 9 november 2009 Verklaring Eigen Werk

Voorwoord Dit rapport is geschreven naar aanleiding van de afronding van de opleiding Fashion & Management aan het Amsterdam Fashion Institute.

Voor dit rapport heb ik onderzoek verricht voor het bedrijf ‘in oprichting’ U-TURN Suits. Tijdens mijn opleiding heb ik altijd al interesse gehad in duurzaam geproduceerde kleding. Ik was daarom erg enthousiast toen ik de mogelijkheid kreeg om voor Almar Fernhout, Aart van Veller en Dennis van der Zande onderzoek te doen naar eerlijke en duurzame maatpakken. Ik wil hen daarom bedanken voor deze mogelijkheid.

Daarnaast zou ik graag iedereen willen bedanken die mij heeft geholpen en begeleid bij mijn afstuderen. Dit zijn onder andere Wim en Marjan van Grimbergen en Cynthia Boom, die mijn scriptie hebben nagekeken. Daarnaast wil ik ook alle professionals bedanken voor het

meewerken aan de interviews. Dit zijn: Roosmarie Ruigrok, Rien Otto, Bibian van Huijstee, Bram van Leeuwen, Danyo Sarmo, Marita Bartelet, Sophie Koers en Nany Kusuma.

Al laatste gaat mijn dank uit naar Jan Piscaer voor alle begeleiding, tips en hulp tijdens mijn

afstudeerperiode.

Ik wens u veel plezier bij het lezen van dit rapport.

De oprichters van U-TURN Suits wens ik heel veel succes met de verdere ontwikkelingen en het opzetten van het bedrijf. Ik hoop dat ik jullie aan veel bruikbare informatie heb geholpen.

Hannah van Grimbergen

November 2009, Amsterdam

1

Inhoudsopgave Management samenvatting 1. Inleiding en verantwoording 1.1. Aanleiding

(waarom dit onderwerp?)

1.2. Probleemstelling en analyse

Blz. 5,6

Blz. 7

Blz. 7,8

1.3. Onderzoeksvraag

Blz. 8

1.5. Doelstellingen

Blz. 9

1.4. Subvragen

Blz. 8,9

1.6. Onderzoeksmethoden

Blz. 9,10

1.8. Leeswijzer

Blz. 11

1.7. Afbakening

Blz. 10,11

Deel 1: ‘Outside in’ 2. Over U-TURN Suits 2.1. Concept

Blz. 13

2.3. Product

Blz. 14

2.5. Doelgroep

Blz. 14

2.2. Missie, Visie en Strategie 2.4. Doelstellingen 2.5.1. Focusgroep

2.5.2. Mogelijkheden voor uitbreiding focusgroep 3. Algemeen marktonderzoek

Blz. 14

Blz. 14,15 Blz. 15

3.1. Maatschappelijke ontwikkelingen

Blz. 16

3.3. Over maatpakken

Blz. 19-21

3.2. Aandacht voor duurzaamheid

3.3.1. Marktgegevens van maatpakken 3.3.2. Ervaringen van maatpakkenretailers

3.4. Belangrijk voor de doelgroep 3.4.1. Resultaten enquête

3.5. Concurrentie

3.5.1. Positioneringmatrix

4.

Blz. 13,14

“De wereld” van duurzaamheid voor U-TURN Suits

Blz. 16-19 Blz. 21

Blz. 22

Blz. 23

Blz. 24

Blz. 25,26 Blz. 27

4.1. Biologische wol

Blz. 28,29

4.3. Stoffenleveranciers

Blz. 30,31

4.4. Ervaringen van bedrijven die duurzaamheid nastreven

Blz. 31

4.2. Certificerende organisaties

4.5. MVO organisaties in Nederland

Blz. 29,30

Blz. 31

2

Deel 2: ‘Inside out” 5. Mogelijkheden voor U-TURN Suits in de markt

5.1. Ontwikkelingen duurzaamheid, positief voor U-TURN Suits

Blz. 33

5.3. Een mogelijk marktaandeel voor U-TURN Suits

Blz. 34

5.5. Mogelijke SWOT -analyse en confrontatiematrix voor U-TURN Suits

Blz. 35-37

5.2. Ontwikkelingen maatpakken, positief voor U-TURN Suits 5.4. Mogelijkheden op basis van enquêteresultaten

6. Toepassing ‘duurzaamheid’ voor U-TURN Suits

Blz. 33,34 Blz. 34

6.1. Te verwerven certificaten door U-TURN Suits

Blz. 38,39

6.2. Geschikte stoffenleveranciers

Blz. 39,40

6.3. Geschikte MVO organisatie in Nederland 7. Mogelijkheden voor U-TURN Suits met betrekking tot de productie 7.1. Productie –en logistiek proces

7.2. Keuze voor productiebedrijven

7.3. Keuze voor bestaande maatpakkenretailer

7.3.1. Overzicht bestaande maatpakkenretailers in Nederland

Blz. 40

Blz. 41-43

Blz. 44,45 Blz. 46

Blz. 47

8. Adviezen voor U-TURN Suits 8.1. Advies over geschikte samenwerking voor U-TURN Suits

Blz. 48,49

8.3. Business Case voor U-TURN Suits

Blz. 51-56

8.2. Advies over geschikte maatpakkenretailers

9. Conclusie

9.1. Conclusie en eindadvies

9.2. Suggesties voor nader onderzoek 10. Literatuurlijst

Blz. 49,50

Blz. 57-59

Blz. 60

Blz. 61-63

11. Bijlagen

1. Ontwikkelingen in de maatschappij en op het gebied van duurzaamheid

2. Alternatieve materialen

3. Uitgewerkte resultaten van enquête

4. Uitleg productieproces wol en ontwikkelingen op het gebied van biologische wol

Blz. 65-67

Blz. 68-70

Blz. 71-74 Blz. 75,76

5. MVO organisaties in Nederland

Blz. 77-79

6.1. Rien Otto – Dutch Spirit

Blz. 80-83

6.3. Danyo Sarmo – Circle of Trust

Blz. 86-88

6. Interviews

6.2. Bram van Leeuwen – Circle of Tailors en Suityourself 6.4. Bibian van Huijstee – Slippely 6.5. Marita Bartelet- Ecotex

Blz. 84,85

Blz. 89,90

Blz. 91,92

3

6.6. Roosmarie Ruigrok – Max Havelaar 6.7. Nany Kusuma - Made-by

6.8. Sophie Koers – Fair Wear Foundation

7. Certificeringen

8. Stoffenleveranciers

9. Uitwerking overzicht maatpakkenretailers in Nederland

Blz. 93-97

Blz. 98-102

Blz.103,104

Blz.105-109

Blz.110-112

Blz.113-118

10. Totale uitwerking van mogelijke confrontatiematrix

Blz.119-121

11. Maattabellen

Blz.122

12. Kostprijs – Verkoopprijs

Blz.123-125

14. Prijzen stoffenleveranciers van biologische wol

Blz.127,128

13. Exploitatieoverzichten in verschillende scenario’s

Blz.126

4

Management samenvatting Duurzaam, biologisch, groen, organic, ecologisch, fair trade en eerlijk. Dit zijn veel termen

die ook in de kledingbranche steeds vaker voorkomen. De consument wordt kritischer en het bewustzijn voor milieu en maatschappij groeit.

Het aantal kledingmerken dat op een maatschappelijk verantwoorde manier produceert, neemt toe. Waarom zijn deze ontwikkelingen niet terug te vinden op het gebied van

maatpakken? Terwijl de dragers van deze producten (zakenlieden, advocaten, ministers) juist het goede voorbeeld zouden moeten geven? Deze vraag kwam ter sprake tijdens een

netwerkborrel voor groene ondernemers, toen Aart van Veller, Almar Fernhout en Dennis van der Zande met elkaar in gesprek waren. Het bedrijf U-TURN Suits is toen ontstaan.

U-TURN Suits wil voor een omslag zorgen bij de dragers en de makers van kleding: eerlijk en duurzaam wordt de standaard. Daarnaast wil U-TURN Suits binnen 5 jaar nummer één aanbieder worden van eerlijke en duurzame maatpakken in Nederland.

In dit rapport wordt er onderzocht wat de mogelijkheden voor U-TURN Suits zijn om deze

grote ambitie waar te maken. Hiervoor is onderzoek gedaan naar de marktontwikkelingen op het gebied van duurzame kleding en maatpakken, waaruit bleek dat U-TURN Suits op veel

van deze ontwikkelingen inspeelt. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar de concurrentie en de doelgroep van U-TURN Suits. Uit dit onderzoek bleek dat de doelgroep van U-TURN Suits nog beperkt is en de interesse nog laag is. Een snelle doelgroepuitbreiding is daarom noodzakelijk.

Er zijn weinig directe concurrenten van U-TURN Suits. Veel ontwikkelingen op het gebied van duurzame maatpakken vinden vooral plaats in het buitenland.

Voor de productie is er gekeken naar de verschillende certificeringen en stoffenleveranciers die nodig zijn voor het produceren van duurzame maatpakken.

Door middel van interviews bij bedrijven zijn er problemen naar voren gekomen die bedrijven ervaren bij het produceren en verkopen van duurzame kleding en maatpakken. U-TURN Suits wil zich in het eerste jaar aansluiten bij een Maatschappelijk Verantwoord

Ondernemende (MVO) organisatie in Nederland. Uit onderzoek is gebleken dat de organisatie Made-by het meest geschikt is.

De oprichters van U-TURN Suits beschikken zelf niet over de middelen om een eigen

productie op te zetten, zij willen hiervoor samenwerken met een productiebedrijf en/of

maatpakkenretailer. In dit rapport is onderzoek gedaan naar welke mogelijkheden er zijn en

welke het beste aansluiten op het concept van U-TURN Suits. Uit dit onderzoek is gebleken dat het voor U-TURN Suits een strategische keuze is wanneer er een ‘joint venture’ wordt

aangegaan met een maatpakkenretailer. Op basis van deze ‘joint venture’ is er in dit rapport een financiële prognose gemaakt voor U-TURN Suits. In deze prognose zijn verschillende

scenario’s weergegeven die aangeven hoeveel winst U-TURN Suits de eerste vijf jaar haalt op basis van geschatte verkoopcijfers en winstmarges.

Uit de verschillende scenario’s blijkt dat er pas rond het 4e en 5e jaar winst kan worden

behaald. In het meest optimistische scenario kan er in het 3e jaar een winst van rond de €20.000 worden behaald. In dit scenario wordt er wel uitgegaan van gunstige verkoopresultaten.

De ambitie van U-TURN Suits is zeker prijzenswaardig. Er zijn vele mogelijkheden.

5

Op basis van de financiële gegevens van de business case kan vastgesteld worden dat enige reserves achter de hand moeten worden gehouden. Er zal nader onderzoek moeten worden gedaan naar de mogelijke verkoopresultaten, de verkoopprijs en de winstmarges. U-TURN Suits zal voor de financiële gegevens aan bepaalde eisen moeten voldoen, anders is het

financieel niet haalbaar. Dat zou een gemiste kans zijn, want maatschappelijk gezien is het zeker de moeite waard.

6

1. Inleiding en verantwoording 1.1.

Aanleiding

(waarom dit onderwerp?)

Voordat ik aan mijn opleiding aan het Amsterdam Fashion Institute begon, had ik al

interesse voor duurzame mode. Voor mijn toelatingsinterview nam ik bijvoorbeeld een Tshirt van het merk Kuyichi mee (een duurzaam jeanslabel). Tijdens mijn opleiding is deze

interesse gegroeid, mede omdat er veel aandacht aan werd besteed tijdens de colleges en in projecten. Mijn eerste stage liep ik bij Imps & Elfs, een bedrijf dat duurzame kinderkleding

verkoopt. Tijdens deze stage heb ik veel geleerd over het productieproces van kleding. Voor mijn tweede stage ben ik naar Indonesië gegaan, voor het bedrijf Sawini. Dit was een

bijzondere en leerzame ervaring. Het project waar ik met een medestudent op Centraal-Java aan werkte, had betrekking op het creëren van meer werkgelegenheid voor kleinschalige ondernemers.

Het sprak dan ook voor zich dat mijn scriptie over maatschappelijk verantwoord

ondernemen zou gaan. Een onderwerp waar ik in de toekomst zeker mee bezig wil blijven. Na mijn stage in Indonesië ben ik in contact gekomen met Aart van Veller (één van de

oprichters van U-TURN Suits). Na een kennismakingsgesprek werd ik gelijk enthousiast over het concept en ging de uitdaging aan om voor U-TURN Suits uit te zoeken hoe zij dit concept het beste kunnen ontwikkelen. 1.2. Probleemstelling en analyse

Kleding van biologische stoffen en gemaakt volgens de Fair Trade richtlijnen is steeds meer

te vinden in modewinkels. Fair Trade had vroeger een geitenwollen sokken imago, maar het wordt nu steeds modieuzer en stoerder. Merken zoals Kuyichi, M’Braze, Imps & Elfs en Suite69 bieden kleding aan die gemaakt is met respect voor de mens en het milieu.

Waarom is de ontwikkeling van maatschappelijk verantwoorde kleding zo weinig terug te

vinden op het gebied van maatpakken? Terwijl de dragers van deze producten (ministers, zakenlieden, advocaten etc.) juist het goede voorbeeld zouden moeten geven? Helaas kunnen zij hiervoor nog maar bij een gering aantal winkels terecht.

De startende onderneming U-TURN Suits wil hier op inspelen, zij wil een maatpak aanbieden dat er goed uit ziet, van hoge kwaliteit is en ook nog eens eerlijk en duurzaam is. De

doelgroep die U-TURN Suits wil bereiken zijn mannen en vrouwen die werken bij de overheid of bij een grote onderneming in de zakelijke en/of financiële sector in Nederland. Dit zijn de mensen die vaak een hoge functie bekleden en dagelijks op het werk een pak dragen. Met een U-TURN Suits pak kunnen zij het goede voorbeeld geven aan de maatschappij en hun omgeving.

U-TURN Suits bevindt zich in een ontwikkelingsfase. De oprichters, het concept, de motivatie en het enthousiasme zijn er, alleen nu het product, de handel, de verkoop en de consument nog.

Hoe kan U-TURN Suits haar productie van maatpakken zo opzetten dat de stoffen van duurzaam materiaal zijn en onder goede omstandigheden (geen dwangarbeid, geen kinderarbeid, schone omgeving etc.) zijn gemaakt?

Omdat U-TURN Suits niet over de middelen beschikt om zelf de productie op te zetten, zal dit worden uitbesteed. In mijn onderzoek zal ik uitzoeken welke opties hiervoor mogelijk

7

zijn en wat het beste aansluit op het concept van U-TURN Suits. Om deze opties goed te kunnen afwegen zijn er een aantal criteria geformuleerd, welke zijn vermeld in HS 1.7 Afbakening, Blz. 10 en 11.

Om de filosofie uit te dragen en duidelijk te communiceren wil U-TURN Suits zich aansluiten bij een Maatschappelijk Verantwoord Ondernemende (MVO) organisatie. Een dergelijke organisatie ondersteunt U-TURN Suits bij het verduurzamen van de productie en het

verbeteren van de arbeidsomstandigheden in de fabrieken. Daarnaast kan U-TURN Suits door middel van een MVO organisatie naar de consument communiceren over de voortgang van de verduurzaming van het productieproces. 1.3. Onderzoeksvraag

Hoe kan U-TURN Suits zijn gedachtegoed verwezenlijken, door rendabele maatpakken te laten vervaardigen die het etiket “ eerlijk en duurzaam” hebben? 1.4. Subvragen -

Wat wordt U-TURN Suits?

Marktonderzoek: -

Wat zijn de trends en ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en

-

Wie zijn de concurrenten van U-TURN Suits?

maatpakken en op welke trends kan U-TURN Suits het beste inspelen?

-

Hoe groot kan het marktaandeel van U-TURN Suits worden, in de gedachte

prijscategorie? -

Wat vindt de doelgroep van U-TURN Suits belangrijk voor duurzame maatpakken?

Hoe hebben andere maatpakkenretailers de productie opgezet en welke problemen werden hierbij ondervonden?

-

Hoe ervaren andere kledingbedrijven een duurzame productie?

Wat zijn (hypothetisch) de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van U-TURN

Suits?

Duurzaamheid en productie: -

Wat is biologische wol?

Hoe zal het productieproces van U-TURN Suits er uit komen te zien?

Wat wordt er verstaan onder een eerlijke en duurzaam productieproces en waarmee moet U-TURN Suits rekening houden?

-

Welke certificaten moeten er behaald zijn, zodat aangetoond wordt dat er in het

productieproces onder goede arbeidsomstandigheden (eerlijk) wordt gewerkt en de stoffen biologisch zijn (duurzaam)?

-

Met welke stoffenleveranciers, productiebedrijven en/of maatpakkenretailer kan UTURN Suits het beste samenwerken om de productie van de maatpakken op te zetten?

-

Welke MVO organisaties zijn er op de markt die kledingmerken helpen bij het verduurzamen van het productieproces?

-

Bij welke MVO organisatie kan U-TURN Suits zich aansluiten?

8

Financieel: -

Is het financieel haalbaar voor U-TURN Suits? Hoeveel winst zal er in de eerste vijf

jaar worden behaald? 1.5. Doelstellingen

U-TURN Suits wil binnen vijf jaar nummer één aanbieder zijn in Nederland op het gebied van eerlijke en duurzame maatpakken in het midden- hoogsegment voor mannen en vrouwen. De stof moet van gecertificeerde biologische wol zijn. U-TURN Suits wil haar pakken

aanbieden aan medewerkers van grote bedrijven in de financiële en zakelijke sector. Daarnaast zijn de medewerkers van de overheid een belangrijke doelgroep.

In het eerste jaar wil U-TURN Suits zich aansluiten bij een MVO organisatie.

Doelstelling U-TURN Suits

S. Specifiek:

Eerlijke en duurzame maatpakken; op dit moment worden er geen of

M. Meetbaar:

Nummer één in Nederland op het gebied van eerlijke en duurzame

A. Ambitieus: R. Realistisch:

T. Tijdgebonden:

nauwelijks eerlijke en duurzame maatpakken aangeboden.

maatpakken in het midden- hoogsegment voor mannen en vrouwen. De markt is nieuw, bereidheid om te investeren en bewustzijn te

creëren onder de doelgroep.

Er is een duidelijke bereidheid in de maatschappij om bewust om te

gaan met begrippen als eerlijk, duurzaam, ecologisch, milieuvriendelijk etc.

Binnen 5 jaar nummer één aanbieder. Binnen 1 jaar aansluiting bij een MVO organisatie voor kleding.

Doelstelling onderzoek

U-TURN Suits ondersteunen via dit rapport bij het behalen van de eerder genoemde doelstellingen.

Geoperationaliseerd

Door middel van desk –en field research zal ik U-TURN Suits advies geven over hoe zij

maatpakken, die eerlijk en duurzaam zijn, kan ontwikkelen. In het advies zal er rekening

mee worden gehouden dat de maatpakken van hoge kwaliteit zijn en dat het geheel rendabel is. Daarnaast zal ik onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor U-TURN Suits om de productie uit te besteden.

Als afsluiting van het rapport geef ik mijn uiteindelijke advies over in hoeverre de doelstellingen van U-TURN Suits haalbaar zijn.

De lezers van mijn rapport zullen de oprichters van U-TURN zijn. Alle gegevens zullen dan ook uitsluitend voor hen bestemd zijn.

In november 2009 zal mijn onderzoeksrapport klaar zijn. 1.6. Onderzoeksmethoden

Desk research

Voor het marktonderzoek van dit rapport is er gebruik gemaakt van deskresearch. Hiervoor zijn verschillende internetbronnen geraadpleegd. Daarnaast heb ik gebruik gemaakt van

9

scripties, tijdschriften en literatuur. Deze hadden vooral betrekking op duurzame mode en maatpakken.

Field research

Voor het kwalitatieve onderzoek heb ik ervoor gekozen om verschillende interviews af te

nemen bij de volgende bedrijven en instellingen: Dutch Spirit, Circle of Trust, Slippely, Max Havelaar, Fair Wear Foundation, Made-by, Ecological Textiles, Circle of Tailors en

Suityourself. Deze interviews hebben mij een beter inzicht gegeven in de productie van duurzame mode en maatpakken en hoe MVO organisaties te werk gaan.

Voor het kwantitatief onderzoek heb ik gegevens opgevraagd bij het CBS en

brancheorganisaties. Deze gegevens hebben mij inzicht gegeven in de huidige markt van

maatpakken. Daarnaast heb ik een enquête gehouden onder de doelgroep, om er zo achter

te komen hoe het kleedgedrag van deze doelgroep is en hoe er tegen duurzame maatpakken wordt aangekeken.

1.7. Afbakening

Voor dit onderzoek richt ik mij vooral op de ontwikkeling van de maatpakken voor U-TURN Suits, maar daarnaast richt ik mij op een aantal marketing aspecten die belangrijk zijn voor het oprichten van U-TURN Suits.

Voor de maatpakken van U-TURN Suits zijn er een aantal belangrijke voorwaarden: de stoffen moeten van biologische wol zijn en in de fabrieken moeten er goede

arbeidsomstandigheden zijn. Dit wordt aangetoond met de hiervoor bestemde certificaten.

Met deze voorwaarden kan er worden aangegeven dat het productieproces van U-TURN Suits eerlijk en duurzaam is. Daarnaast is het voor de oprichters van U-TURN Suits belangrijk dat het productieproces wordt uitbesteed en er een samenwerking met een maatpakkenproducent of productiebedrijf kan worden aangegaan. Mijn onderzoek is gebaseerd op bovenstaande voorwaarden.

Omdat er binnen de maatschappelijk verantwoorde sector veel termen worden gebruikt en omdat het nuttig is over een aantal criteria te beschikken waarmee de verschillende opties

kunnen worden afgewogen, volgen hierna omschrijvingen van begrippen die gerelateerd zijn aan dit onderzoek en het product van U-TURN Suits. -

Eerlijk: goede arbeidsomstandigheden in de productiefabrieken, die door middel van

-

Duurzaam: in de productie van de maatpakken wordt het milieu zo min mogelijk

certificeringen kunnen worden aangegeven.

belast. Dit houdt onder andere in geen gebruik van chemicaliën, minimaal transport en dergelijke. Met een certificaat kan worden aangegeven dat de productie aan deze

-

-

criteria voldoet.

Biologische wol: de stoffen van de maatpakken moet gemaakt zijn van gecertificeerde biologische wol. Tijdens de teelt en de productie van de wol wordt geen gebruik gemaakt van pesticiden of chemicaliën.

Rendabel: winstgevend voor U-TURN Suits. De oprichters van U-TURN Suits willen uit de productie van deze maatpakken winst ontvangen, omdat daarmee de continuïteit van het bedrijf gewaarborgd wordt.

10

-

-

Samenwerking: het productiegedeelte van de maatpakken moet worden uitbesteed.

Hiervoor moet een productiesysteem voor made-to-measure pakken beschikbaar zijn voor U-TURN Suits.

Open communicatie productieproces: om te kunnen samenwerken met een bedrijf

dat de maatpakken zal produceren, moet het bedrijf bereid zijn informatie hierover beschikbaar te stellen.

1.8. Leeswijzer

Dit rapport bestaat uit twee delen.

Deel 1 bestaat uit de algemene informatie over U-TURN Suits, het marktonderzoek en ‘de wereld’ van duurzaamheid voor U-TURN Suits.

Deel 1 begint met hoofdstuk 2. In dit hoofdstuk staat onder andere het concept, de visie, de missie, de doelstellingen en de doelgroep van U-TURN Suits beschreven. In hoofdstuk 3

staat het marktonderzoek uitgewerkt. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de ontwikkelingen van duurzaamheid en maatpakken in de markt en maatschappij. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar wat de doelgroep van U-TURN Suits belangrijk vindt en wie de concurrenten

zijn. In hoofdstuk 4 wordt ‘de wereld’ van duurzaamheid voor U-TURN Suits beschreven. Dit hoofdstuk heeft betrekking op het proces van biologische wol, belangrijke certificaten en

stoffenleveranciers. Door middel van diepte interviews zijn de ervaringen van andere

bedrijven beschreven in dit hoofdstuk. Daarnaast wordt er een overzicht gegeven van

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemende (MVO) organisaties voor kleding, in Nederland. Deel 2 gaat dieper in op de mogelijkheden voor U-TURN Suits. Deel 2 begint met hoofdstuk 5. In dit hoofdstuk worden de mogelijkheden weergegeven voor U-TURN Suits in de markt. In hoofdstuk 6 staat beschreven waar U-TURN Suits rekening mee moet houden met

betrekking tot duurzaamheid. Daarna worden in hoofdstuk 7 de mogelijkheden weergegeven met betrekking tot de productie. In hoofdstuk 8 worden de adviezen gegeven en in hoofdstuk 9 staat de conclusie beschreven met het eindadvies.

11

Deel 1: ‘Outside in’

12

2. Over U-turn Suits 2.1. Concept

Op een netwerkborrel voor groene ondernemers kwamen de oprichters van U-TURN Suits,

(Aart van Veller, Dennis van der Zande en Almar Fernhout) met elkaar in gesprek en vroegen zich verbaasd af waarom er nog geen duurzame maatpakken op de markt zijn. Al snel was

het idee geboren om een maatpakkencollectie op te zetten die van goede kwaliteit is en ook nog eens is gemaakt met respect voor de mens en het milieu.

U-TURN staat voor de 180 graden die de consument kan ‘draaien’ door een duurzaam merk te kiezen. De maatpakken bestaan uit biologische wol en zijn onder goede arbeidsomstandigheden gemaakt.

Vanuit een Return to Source gedachte, streeft U-TURN Suits ernaar om van 5% van de omzet aan de U-TURN Foundation te geven. Deze stichting investeert in educatieve -en ontwikkelingsprojecten in de landen waar de productie plaatsvindt.

U-TURN Suits wil zich aansluiten bij een MVO organisatie voor kleding. Een dergelijke

organisatie helpt U-TURN Suits bij het verduurzamen van het productieproces. Daarnaast wil U-TURN Suits gebruik maken van een Track and Trace systeem (volgen en traceren), zodat de consument inzicht krijgt in het productieproces van de maatpakken. Dit zelfde systeem zal worden toegepast op de U-TURN Foundation. Zo wordt de consument op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen rondom de projecten.

U-TURN Suits wil de maatpakken aanbieden via het Travelling Tailor concept. Hierbij komt

een kleermaker langs bij een bedrijf om de maten op te nemen van de klanten en de klant

uit stof en model te laten kiezen. De klant kan zelf datum, tijd en plaats bepalen. De levertijd van het maatpak is tussen de 4 en 6 weken. 2.2. Missie, Visie en Strategie

Missie (waarvoor staat het bedrijf)

U-TURN Suits wil een omslag creëren in het denken over kleding bij zowel de makers als de dragers van kleding: modieus en duurzaam wordt de standaard. In het ontwerp, de samenstelling en het productieproces worden sociale, economische en ecologische omstandigheden bewaakt.

Visie (wat wil het bedrijf bereiken)

Modieuze maatpakken van een hoge kwaliteit, die vervaardigd zijn uit duurzame materialen

en onder goede arbeidsomstandigheden geproduceerd worden. Deze aspecten moeten door middel van certificeringen bewaakt worden. De prijs wordt binnen een redelijke marge gehouden van de prijzen die men normaal wenst te betalen. Hiermee kan een brede doelgroep bereikt worden.

Strategie (hoe wil het bedrijf dit bereiken)

U-TURN Suits wil haar missie en visie bereiken door een samenwerking aan te gaan met een bedrijf die de productie van maatpakken kan uitbesteden. Om de productie eerlijk en duurzaam te maken moeten de certificeringen behaald worden. Voor een goede

13

communicatie naar de consument toe zal U-TURN Suits zich aansluiten bij een MVO organisatie voor kleding. 2.3. Product

De producten die U-TURN Suits zal aanbieden zijn maatpakken die gemaakt zijn volgens het Made-to-Measure systeem. Hierbij wordt een pak gemaakt uit een aangepast

confectiepatroon. De klant kan zelf zijn stof uitkiezen en er kunnen aanpassingen worden gemaakt in de mouwlengte –en wijdte, broeklengte, taillebreedte, broekbandwijdte –en

hoogte, lengte van het jasje, rugbreedte, schouderhoogte en voetwijdte. De maatpakken

worden verkocht via een Travelling Tailor. De eerste collectie van U-TURN bestaat uit een

‘Fashion’-lijn en een ‘Classic’-lijn, zowel voor mannen als voor vrouwen. Alle items uit deze collectie zijn op een eerlijke een duurzame manier gemaakt. De verkoopprijs van de maatpakken zal tussen rond de €800 komen te liggen. 2.4. Doelstellingen

U-TURN Suits wil binnen vijf jaar nummer één aanbieder zijn in Nederland op het gebied van duurzame maatpakken. De maatpakken moeten eerlijk en duurzaam zijn. Daarnaast wil UTURN Suits zich in het eerste jaar aansluiten bij een MVO organisatie in Nederland. U-TURN Suits wil een positieve verandering brengen in de mode-industrie.

Operationele prioriteiten tot 2010: * Website online

Strategische prioriteiten tot 2014: * Productie van topkwaliteit

* Het merk deponeren

* Proactieve sales

* Aansluiting MVO organisatie

* Alle certificeringen rond

* Leveranciers/bedrijven vinden

* Opzetten van de U-TURN Foundation

2.5. Doelgroep U-TURN Suits zal zich in het begin voornamelijk richten op mannelijke en vrouwelijke

werknemers van grote ondernemingen in Nederland die zich bezighouden in de financiële of zakelijke sector en aandacht hebben voor duurzaamheid. De overheid is ook een belangrijk

onderdeel van de doelgroep, zij kan het goede voorbeeld geven aan de maatschappij. 2.5.1. Focusgroep

Wanneer U-TURN Suits de eerste collectie uitbrengt, zal er op de bedrijven van de tabel 1

(blz. 15) gefocust worden. Het product wordt dan op het begin eerst Business-to-Business

verkocht. De tabel geeft aan hoeveel werknemers er totaal bij een bedrijf en de overheid

werken, hiervoor zijn alleen de hoofdkantoren geselecteerd. Deze cijfers geven echter niet aan hoeveel werknemers er een maatpak dragen. Om het exacte aantal te bepalen, zou

hiervoor een apart onderzoek moeten worden gedaan. Wel kan U-TURN Suits geschatte gegevens gebruiken. Voor het bedrijfsleven is een percentage genomen van 44%. Dit

percentage komt uit een onderzoek dat het pakkenbedrijf New Tailor heeft laten doen1. Uit

dit onderzoek bleek dat gemiddeld 44% van de werknemers binnen een bedrijf een confectiepak of maatpak draagt. Wanneer dit percentage wordt aangehouden is de focusgroep in het bedrijfsleven voor U-TURN Suits 36.113 werknemers.

1

‘Casual Friday’ wordt het niet, van: http://www.fashionunited.nl/nieuws/newtailor.htm

14

Het percentage van 44% kan toegepast worden op aantallen personeelsleden van de

rijksoverheid, zonder rekening te houden met politie- en defensie personeel (uniformen en dergelijke).

Wanneer dit percentage wordt aangehouden dan is de focusgroep bij de rijksoverheid voor U-TURN Suits 29.710 werknemers die formele kleding dragen (confectiepakken en maatpakken).

Tabel 1. : Doelgroep U-TURN Suits D oel groep U- TURN Sui ts

Bedrijf (vestigingen in NL): - ABN AMRO

Aantal medewerkers '07-'08: mannen en vrouwen

44%

20.000

8.800

2.700

1.188

- ING Investment management & commercial finance - ASN Bank

80

- Rabobank

10.000

4.400

- Akzo Nobel

5.000

2.200

- DSM

7.400

3.256

- Triodos - TNT

500 18.000

35

220 7.920

- Unilever

3.500

1.540

- Eneco

5.000

2.200

- Nuon

9.700

4.268

- Toyota

180

- Volkswagen international finance N.V, Adam

Totaal bedrijfsleven Rijksoverheid:*

15 82.075

Aantal medewerkers 2007: mannen en vrouwen

- Ministerie Algemene Zaken

500

79 7 36.113

44% 220

- Ministerie VROM

4.000

1.760

- Ministerie EZ (incl. Senter Novum, EVD, CPB etc.)

1.400

616

- Ministerie VWS

5.000

2.200

- Ministerie SZW

3.000

1.320

- Ministerie Financiën

1.800

792

- Ministerie Buitenlandse zaken

3.200

1.408

- Ministerie OCW

3.000

1.320

- Ministerie Verkeer en Waterstaat

3.200

1.408

- Ministerie LNV - Ministerie Justitie

7.400 33.000

- Ministerie Binnenlandse zaken (* Ministerie van Defensie is buitenbeschouwing gelaten)

Totaal overheid

3.500 68.500

3.256 14.520 350 29.170

2.5.2. Mogelijkheden voor uitbreiding focusgroep

In Nederland zijn grote bedrijven op verschillende gebieden bezig met duurzaamheid. Hierdoor is er een brede afzetmarkt voor U-TURN Suits.

Wanneer U-TURN Suits in haar eerste jaren succesvol blijkt te zijn, is het belangrijk dat UTURN haar doelgroep uitbreidt en zich niet alleen beperkt tot de Business-to-Business

sector. Dit kan door, naast de Travelling Tailor service voor bedrijven, een service aan te

bieden voor de individuele consument (Business-to-Consumer). Deze service houdt in dat de Travelling Tailor van U-TURN Suits bij de klant thuis komt, in plaats van op het kantoor.

Wanneer de klanten van U-TURN Suits tevreden zijn, zal er ook een doelgroepuitbreiding plaatsvinden door mond-tot-mond reclame.

15

3.Marktonderzoek voor U-turn Suits 3.1. Maatschappelijke ontwikkelingen

In de maatschappij zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van de demografie, de economie, de technologie, de politiek en de ecologie.

Zo verandert de bevolkingssamenstelling, gaat de economie slecht, individualiseert de consument, blijft de technologie zich ontwikkelen en is er meer aandacht voor milieu en maatschappij.

Alle maatschappelijke ontwikkelingen staan verder uitgewerkt in bijlage 1, blz. 65. 3.2. Aandacht voor duurzaamheid

Quote: “Being green and ethical is no longer an option, it is a necessity”.

Hana Ben-Shabat, AT Kearny (management consultant die met leveranciers uit de modeindustrie werkt).

Bovenstaande zin geeft weer dat vanuit de mode-industrie wordt aangegeven dat duurzaamheid en eerlijke handel een vereiste is geworden.

De consument

77% van de Nederlandse consument vindt het belangrijk dat bedrijven aan duurzaam

ondernemen doen. Dit bleek uit het onderzoek van DDB en GFK onder 1500 mensen.2 Slechts een derde van de 77% koopt daadwerkelijk duurzame producten.

Dat consumenten zichzelf bewuster en duurzamer vinden dan ze in werkelijkheid zijn, heeft verschillende oorzaken: -

Onduidelijkheid labels en gebrek aan kennis:

Door de vele labels op producten is er een verwarring onder de consument over wat de verschillen zijn tussen bijv. fair trade, ethisch, organic en andere type producten. -

Te hoge prijs:

Veel consumenten zijn nog niet bereid om meer te betalen voor een duurzaam product. -

Beperkt assortiment:

Consumenten vinden dat er nog een beperkt assortiment aan duurzame producten beschikbaar is.

Groep Cultural Creative’s

Cultural Creative’s maken zich zorgen over de planeet en zij willen hun werk en leven

duurzaam inrichten. Ze worden gekenmerkt door een keuze voor kwaliteit, in plaats van

kwantiteit en zij kopen producten en diensten die geen verdere ecologische of

maatschappelijke problemen veroorzaken.

2

Onderzoek van MarketResponse

‘Resultaten basisonderzoek’ van: http://www.dossierduurzaam.nl/Resultaten/Resultaten_2116.aspx

16

Deze bewuste keuzes worden vooral gemaakt in voeding, energie en persoonlijke

verzorging. De Cultural Creative’s zijn bereid meer te betalen voor eerlijke producten en zijn tegen het credo ‘meer is beter’.

Volgens het onderzoek van MarketResponse zijn er in 2008 100.000 Cultural Creative’s in Nederland bij gekomen, wat een totaal maakt van 1,88 miljoen.3

Invloed overheid

In 2005 werd in de Tweede Kamer bepaald dat bij de rijksaankopen en rijksinvesteringen,

duurzaamheid als zwaarwegend criterium meegenomen moet worden. De gemeentes streven naar 75% in 2010 en 100% in 2015. Provincies en waterschappen hebben minimaal 50% in 2010 als doel gesteld. De overheid wil hierdoor de markt voor duurzame producten

stimuleren en het goede voorbeeld geven. Jaarlijks besteden de gezamenlijke overheden

(Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) meer dan 40 miljard euro aan de inkoop van

goederen, werken en diensten. Ook bedrijfskleding behoort tot de producten die de overheid duurzaam wil inkopen.4

Door deze maatregelen wil de overheid een impuls geven aan de marktpositie van meer duurzame producten en diensten.

Rien Otto van Dutch Spirit vertelde in het interview (bijlage 6.1, blz. 80): “Er zal meer

bewustwording bij de consument ontstaan, er zal meer klimaatneutraal geproduceerd worden en kleding zal meer verzameld en gerecycled worden. Dit komt ook omdat de overheid dit steeds meer stimuleert”. Danyo Sarmo van Circle of Trust is van mening: “ dat er vooral meer op politiek niveau beslist moet worden”. (Bijlage 6.3, blz. 86). Greenwashing

Greenwashing komt veel voor in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Bedrijven misleiden consumenten door veel reclame te maken over hun MVO beleid, maar in werkelijkheid investeren ze hier maar weinig in. Volgens milieuorganisaties vindt

greenwashing vooral plaats in de energie-, auto- en wasmiddelen sector. De aandacht voor

greenwashing is toegenomen omdat steeds meer bedrijven MVO gebruiken om hun imago te verbeteren. Daarnaast is er een groei in de kritische houding van consumenten, NGO’s en de media.5

De groep Cultural Creative’s, die een kritische kijk hebben op duurzame producten, zal naar verwachting blijven groeien (zie blz. 16). Daarom is het belangrijk dat bedrijven die MVO

producten aanbieden zich op een geloofwaardige en authentieke wijze onderscheiden van andere bedrijven.

Roosmarie Ruigrok van Max Havelaar gaf in het interview aan (bijlage 6.6, blz. 93): “Door de

kredietcrisis en de kritische consument, zullen uiteindelijk de organisaties met werkelijke verhalen, met werkelijk vertrouwen en werkelijke plannen, overblijven”.

3

‘Cultural Creatives stijgen naar 1,6 miljoen’, van: http://www.marketresponse.nl/specials/cultural-creatives/de-

cultural-creative/ 4 5

‘Duurzaam inkopen’, van: http://www.senternovem.nl/duurzaaminkopen/index.asp ‘Duurzame energie, duurzaam inkopen en greenwashin populaire thema’s’, van:

http://www.mvonederland.nl/nieuws/8082

17

In een artikel uit de Volkskrant met de titel: ‘Mooie buitenkant zonder ecolabel’, staat dat ook kledingbedrijven veel beweren over de duurzaamheid van het product, maar dit vaak niet kunnen bewijzen door middel van keurmerken. In dit artikel wordt het bedrijf Dutch

Spirit als voorbeeld genomen. Het bedrijf verkoopt klimaatneutrale maatpakken, maar kan niet ‘bewijzen’ dat het product volledig duurzaam is, want Dutch Spirit beschikt niet over een keurmerk voor de ‘duurzame’ Merino wol.6

Overvloed aan keurmerken en organisaties Er zijn veel verschillende keurmerken voor

duurzame producten. Hierdoor ontstaat er

onder de consument verwarring, want het is vaak niet meer duidelijk waar het keurmerk

precies voor staat. ‘Eco’ wordt op producten gebruikt die niet eens biologisch zijn. Fair

Trade producten zijn vaak niet biologisch, net zoals CO2-gecompenseerde producten en

andersom is ook niet altijd het geval. Deze verwarring is ontstaan in de voedingbranche,

maar ook in de kledingbranche vindt deze verwarring plaats. Verschillende keurmerken voor

duurzame mode zijn Made-by, Max Havelaar, Fair Wear Foundation, Europees Eco-label,

Ökotex -100, EKO sustainable textiles en GOTS (Global Organic Textile Standards). Elk

keurmerk doet op verschillende aspecten aan duurzame mode. Hierdoor is het voor de consument verwarrend in hoeverre het product echt duurzaam is.

Roosmarie Ruigrok van Max Havelaar vertelde in het interview (bijlage 6.6, blz. 93) dat veel mensen verlangen naar één model waarmee alle keurmerken voor duurzame kleding onder één certificering vallen, maar volgens Roosmarie is dit gewoon niet mogelijk: “Want bij het

ene proces zijn zoveel andere problemen dan bij het andere proces. Dat kan je gewoon niet onder één certificering krijgen. Made-by probeert dit voor de consument duidelijk te maken, want die vindt het ook belangrijk dat er goede arbeidsomstandigheden zijn, maar ook bij Made-by zijn ze er achter gekomen dat het heel lastig is. In de voedingsindustrie zie je dit ook. Op een Ben & Jerry ijsje, staan verschillende logo’s, voor de verpakking, de melk, de ingrediënten etc. Ik snap dat dit lastig is voor de consument, maar dit is gewoon niet mogelijk. Ik denk niet dat dit ooit gaat komen”.

Alternatieve materialen: innovatie en ‘back to nature’.

Er vindt veel ontwikkeling plaats op het gebied van recycling en alternatieve materialen voor textiel. Textiel kan worden gemaakt van PET-Flessen, Polymelkzuur, Hennep, Bamboe,

Brandnetels, Lyocell, Turf, Washi en Kapok. Daarnaast zijn er ontwikkelingen in duurzame kleurstoffen. Het bedrijf Rubia Pigementa Naturalia is hier onder andere meebezig. In bijlage 2 (blz. 68) staat alle informatie van deze materialen verder uitgewerkt.

Marita Bartelet van Ecological Textiles vertelde in het interview, (bijlage 6.5, blz. 91) dat

brandnetels, bamboe en natuurlijke kleurstoffen belangrijke ontwikkelingen zijn op het

gebied van biologisch textiel: “Het merk Brennels maakt bijvoorbeeld alleen maar kleding

6

L. Olthuis, 2009, ‘Mooie buitenkant zonder ecolabel’. De Volkskrant, 19 september, p.17.

18

van brandnetels. Dit zijn fijne garens die zij zelf ontwikkelen. Bij Bamboe is het nog vrij onbekend omdat het nog niet zo goed is, maar dit zal zich gaan ontwikkelen”. Meer ontwikkelingen met betrekking tot duurzaamheid staan in bijlage 1, blz. 65 3.3. Over maatpakken

Customizing

De consument heeft steeds meer behoefte aan individualisering. Producten die voldoen aan de wensen en de behoeftes van de consument worden daarom steeds belangrijker. Door

middel van het ‘customizing concept’ kan hierop ingespeeld worden. De consument kan zijn eigen product samenstellen, zodat dit uniek is. Maatpakken zijn hier een onderdeel van.

Door middel van het ‘made-to-measure’ systeem kan een bredere doelgroep een betaalbaar en uniek maatpak tot zijn beschikking krijgen.

Van maatconfectie tot couture

Het maatpak in Nederland wordt steeds populairder. Dit blijkt uit het groter wordende aanbod. Er zijn veel nieuwe aanbieders en huidige pakkenbedrijven bieden vaker een

‘maatpakservice’ aan. Doordat het aanbod groter is geworden, is het voor de consument lastiger geworden om een echt maatpak van een confectie maatpak te onderscheiden.7 Dit komt omdat veel aanbieders de term ‘maatpak’ gebruiken, terwijl er een groot

onderscheid is tussen een maatpak van €300 en een maatpak van €2500. Dit onderscheid

kan worden aangeven met de termen ‘maatconfectie’, ‘made to measure’, ‘bespoke tailoring’

and ‘couture’.

Bij maatconfectie kan de klant zelf de stof uit kiezen. De snit ligt vast en het pak wordt

gemaakt uit een aangepast confectiepatroon. Er kunnen nog kleine aanpassingen worden

gemaakt in de mouwlengte, broeklengte, taillebreedte, broekbandwijdte en de lengte van het jasje. De levertijd ligt rond de 4 tot 6 weken en prijzen beginnen rond de €300.

Bij made to measure pakken zijn er meer aanpassingen in het model mogelijk dan bij

maatconfectie. Extra aanpassingen kunnen worden gedaan in de rugbreedte,

broekbandhoogte, schouderhoogte, voetwijdte en mouwwijdte. De levertijd is 6 weken en

prijzen liggen tussen €500 en €1800. Het prijsverschil komt door de stofkeuze en de extra aanpassingen, zoals extra zakken.

Bespoke tailoring is gericht op het maatwerk en staat bekend om de goede pasvorm. De

klant kan zelf de stof, model en snit bepalen. De kleermaker neemt de maten op en maakt

een nieuw patroon. De levertijd van een bespoke tailoring pak is 10 weken en prijzen liggen

rond de €2000. Deze prijs is afhankelijk van de stofkeuze.

Een couture pak is vergelijkbaar met een bespoke tailoring pak. Alleen moet de klant nog

een keer extra komen passen. Het pak zit dan met losse draden aan elkaar zonder voering, rits en knopen.

De levertijd van dit pak is 10 weken en prijzen beginnen rond de €2500.

7

8

‘Grenzen tussen maatpak en confectie vervagen’, van: http://www.retailactueel.com/900979/grenzen-tussen-

maatpak-en-confectie-vervagen 8

‘Het maatpak ontrafeld’, van: http://www.hetblauweboekje.nl/?cat=5&paged=4

19

Ondanks de economische crisis wordt er door ‘de man’ niet bespaard in zijn uitgaven aan pakken. Vooral het ‘made to measure’ pak is in trek, omdat dit gezien wordt als een investering, ondanks dat de

prijzen 20 tot 30 procent hoger zijn dan een confectiepak. In tijden van onzekerheid wordt er door mannen en vrouwen steeds meer

gekozen voor serieuze en zakelijke kleding. Deze is namelijk gunstig voor de uitstraling van professionals. De gemiddelde leeftijd van

klanten die maatpakken kopen is aanzienlijk gedaald. Het zijn nu de

mannen tussen de 25 en 38 jaar oud bij wie deze aankopen erg in trek zijn. De bestedingen aan maatpakken zijn in 2007-2008 zelfs

gestegen met 23%. Bij overhemden en blouses zijn de bestedingen gestegen met 14%.9 Daarnaast is er een positieve ontwikkeling onder de vrouwelijke doelgroep. Uit het ‘Emancipatiemonitor 2008’, van het CBS blijkt dat er steeds meer vrouwen op de

arbeidsmarkt komen. In 2008 was 60% procent van de vrouwen aan het werk. Het

vrouwelijke aandeel in de managementfuncties is toegenomen.10 De vraag naar zakelijke kleding bij de vrouwelijke doelgroep zal hierdoor toenemen.

Het nadeel van de vrouwelijke doelgroep is dat zij kritischer zijn dan de mannelijke doelgroep. Daarnaast is het opmeten van de maten lastiger, bij vrouwen varieert dit meer en zal er in het patroon van het maatpak meer aangepast moeten worden.

Klimaatneutrale en duurzame pakken

Duurzaamheid ontwikkelt zich ook in de maatpakken markt. Er wordt gebruikt gemaakt van biologisch wol, maar ook van gerecyclede PET-flessen. Daarnaast is er een ontwikkeling te

zien in het klimaatneutrale concept.

In Nederland heeft Dutch Spirit een klimaatneutrale pakkenlijn opgezet. Dutch Spirit doet dit

in samenwerking met ‘Trees for Travel’ die de CO2 uitstoot van de productie van de pakken

in kaart brengt. De pakken zijn gemaakt volgens de richtlijnen van Fair Trade (eerlijke lonen,

geen kinderarbeid), de stoffen bestaan uit 100% Merino wol, de binnenkant is van viscose en de knopen zijn gemaakt van parelmoer. Dutch Spirit doet dit in samenwerking met Wool Mark waar de wol vandaag komt en The Makers, die de productie in Marokko en Italië in

handen hebben. In het interview met Rien Otto (eigenaar), werd duidelijk dat de maatpakken stap voor stap duurzaam worden gemaakt, want: “wanneer je 80% duurzaam bent, dan ben

je al heel ver”, vertelt Rien Otto. (Bijlage 6.1, blz. 80).

Opvallend is dat Dutch Spirit niet over de juiste certificering beschikt om aan te tonen dat de

pakken gemaakt worden volgens de richtlijnen van Fair Trade.

Bij Suit Supply werken ze aan de omstandigheden in hun fabrieken. Dit doen ze in samenwerking met Fair Wear Foundation, waarbij dit bedrijf is aangesloten.

Verdere ontwikkelingen zijn vooral in het buitenland te vinden en voornamelijk in Groot Brittannië.

9

‘Mannen besteden steeds meer aan mode’. Textilia, 18 juli 2008 nr. 29 p. 18. Van: LexisNexis database ‘Arbeidsdeelname vrouwen bijna 60 procent’, van: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/vrouwen-

10

en-mannen/publicaties/artikelen/archief/2009/arbeidsdeelname-vrouwen-bijna-60-procent.htm

20

Op de ‘White Homme exhibition’ in Milaan werd door Charlie Allen uit Londen een pak getoond, gemaakt van biologische wol van de stoffenleverancier Lanificio Zignone.11

Het bedrijf Norton & Townsend’s heeft een ‘Beyond Carbon

Neutral Suit’ ontwikkeld in samenwerking met Shining Earth, the CarbonNeutral Company, Woodland Trust en Salts Mill.

Door middel van het planten van bomen en het opwekken van nieuwe energie wordt de CO2 uitstoot van de productie

gecompenseerd. De oprichters Gareth en Austen Pickles hopen

hiermee dat andere merken zullen volgen. Voorts hopen zij meer bewustzijn te creëren bij de consument.12

De ‘Beyond Carbon Neutral Suit’

3.3.1. Marktgegevens van maatpakken

Om verder inzicht te krijgen in de maatpakkenmarkt en het marktaandeel van U-TURN Suits te kunnen vaststellen moet er gekeken worden naar verschillende gegevens uit de maatpakkenmarkt.

The Makers is een belangrijke producent voor confectiepakken en maatpakken in Nederland. Een aantal belangrijke pakkenbedrijven in Nederland, laten hun producten produceren door

The Makers (bijv. Oger). Het productiebedrijf van The Makers is gevestigd in Marokko en een groot deel van de productie wordt uiteindelijk in Nederland verkocht. Een belangrijk gegeven is dat 13 procent van de totale pakkenproductie bij The Makers, maatpakken zijn.

Met dit gegeven zou kunnen worden vastgesteld dat het maatpakken marktaandeel in de pakkensector in Nederland, ongeveer 13 procent is.

Uit de gegevens van het CBS blijkt dat er in 2008 1.278.617 stuks aan kostuums werden

geïmporteerd in Nederland. Wanneer dit aantal wordt aangehouden en het percentage van

13 procent, kan er worden vastgesteld dat er in een jaar ongeveer 166.220 stuks made-tomeasure maatpakken geïmporteerd worden in Nederland.

Uit een artikel in de Elsevier13 werd duidelijk dat het bedrijf The Society Shop van mening is

dat het marktaandeel van made-to-measure maatpakken 30 tot 40 procent zal worden van de totale pakkensector.

Een ander belangrijk gegeven is dat het bedrijf Suit Supply, een grote aanbieder in de

pakkenmarkt in Nederland, jaarlijks ongeveer 40.000 a 50.000 pakken verkoopt14. Hoeveel

maatpakken Suit Supply jaarlijks verkoopt is echter niet bekend.

11 12 13

‘Menswear labels join forces for ‘eco’ show’, van: http://www.ecotextile.com/news_details.php?id=986

J. Dyson. 2009 ‘Beyond the norm’. Twist, januari, p.36-p.39. Harvey Lewis’ van: http://www.elsevier.nl/web/Lifestyle/Mode-Wonen/Mode/32134/Adressen-tips-voor-het-

perfecte-maatpak.htm?forum=32065&post=true#article_form 14

M. van Rossum 2009, ‘De Pakkenconcurrent’, van:

http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article965520.ece/De_pakkenconcurrent

21

3.3.2. Ervaringen van maatpakkenretailers

Tijdens het interview met Bram van Leeuwen (oud-medewerker bij Suityourself en Circle of Tailors), kwamen verschillende belangrijke punten naar voren met betrekking tot de

verkoopresultaten en de productie van made-to-measure maatpakken (bijlage 6.2, blz. 84).

Zo vertelde Bram dat een maatpakkenretailer vaak produceert via een maatpakkenproducent in het buitenland. Suityourself doet dit via het bedrijf Corneliani en Circle of Tailors via het bedrijf Lubiam (Luigi Bianchi Mantova). “Als maatpakkenbedrijf kan je niet zomaar op een

leverancier afstappen en een order bij hun invoeren, want de verkoop van maatpakken is heel onzeker. Suityourself deed dit daarom via het bedrijf Corneliani, want via dit bedrijf is het productiebedrijf gegarandeerd van een bepaalde afname”, legde Bram uit. Suityourself verkoopt maatpakken tussen de €230 en €340 euro en bij Circle of Tailors

liggen de prijzen tussen €500 en €1300. Dit prijsverschil komt volgens Bram vooral door het productieland. Suityourself produceert namelijk in China en Circle of Tailors in Italië.

In het interview kwam naar voren dat de verkoopresultaten van Circle of Tailors niet goed

zijn. Volgens Bram komt dit vooral door de hogere prijzen en de beperkte markt waarin het bedrijf zich begeeft. “Bij Circle of Tailors merkte je vooral dat klanten niet op zoek waren

naar ons, maar wij wel naar hun. Bij Suityourself was dit andersom. Dit waren vooral klanten die afwijkende maten hadden of een pak nodig hadden voor een speciale gelegenheid, zoals een bruiloft”. Dit is volgens Bram de reden dat de verkoopresultaten bij Suityourself wel goed

zijn, omdat er een bredere markt is en de prijzen een stuk lager liggen.

Tijdens zijn functie als Travelling Tailor bij Suityourself, kreeg Bram vaak de vraag van

klanten waarom de maatpakken zo goedkoop konden zijn en waar ze gemaakt werden. Bram

vertelde dan dat de productie in Azië plaatsvindt, waardoor klanten al vaak zelf begrepen dat de productie plaatsvindt in China. Bram probeerde deze vraag wel vaak te vermijden, omdat voor veel consumenten China een ‘slecht’ imago heeft.

22

3.4. Belangrijk voor de doelgroep

Consumenten zijn kritisch en het is daarom belangrijk voor U-TURN Suits om te weten wat de consument wil en wat de belangrijkste eisen zijn voor een maatpak.15

Tabel 2 komt uit een artikel van de ‘Journal of Textile and Apparel, Technology and

Management’. In dit artikel wordt onderzocht welke factoren belangrijk zijn voor de

consument bij het kopen van een maatpak. Hierbij wordt vooral gekeken naar welke factoren ervoor zorgen dat een maatpak in prijswaarde kan stijgen, in vergelijking met een

confectiepak. Uit onderstaande tabel blijkt dat een goede pasvorm vooral belangrijk is. Daarna zijn de aspecten, een ruime keus, hoge kwaliteit van het product en een korte winkeltijd, belangrijk.

Tabel 2: Consumenteneisen

Product eigenschappen

Percentage

Goede pasvorm

30%

Ruime keus

15%

Hoge kwaliteit van het product

15%

Korte winkel tijd

15%

Trendy uitstraling

10%

Levertijd

10%

Advies

5%

Bron: A. Krueger, H. Hergeth’. 2006. ‘Target Costing and Mass Customization’. Journal of Textile and Apparel, Technology and Management.

Voor een maatpak is er een aantal standaardkwaliteitseisen waaraan het maatpak moet

voldoen. Deze zijn vooral belangrijk voor de consument die een maatpak aan wil schaffen: -

De stof moet soepel zijn en stofkwaliteiten worden aangegeven met 110s, 120s, 130s en 140s. Hoe hoger het getal, hoe fijner en dunner de stof.

-

De voering moet soepel aanvoelen en niet vastgelijmd zijn aan de binnenkant van het jasje. Een losse voeringstof valt soepeler. De broek moet ook gevoerd zijn, dit voorkomt slijtage.

-

De broek moet op drie plaatsen gesloten kunnen worden. De spanning die op de broekband zit, wordt hierdoor goed verdeeld.

-

De kraag moet er aan beide kanten hetzelfde uit zien. De punten zijn scherp en naden zijn niet zichtbaar.

-

De knopen zijn gemaakt van een duurzaam materiaal (geen plastic). Knoopsgaten zijn identiek en mogen niet rafelen.

-

Schouders moeten stevig en glad zijn en genoeg bewegingsruimte hebben zodat er geen spanning op komt te staan.

-

15

Bij de broekspijpen en de mouwen mogen de naden niet zichtbaar zijn.

De broekspijp wordt afgewerkt met een stootband, om slijtage te voorkomen.

A. Krueger, H. Hergeth’. 2006. ‘Target Costing and Mass Customization’. Journal of Textile and Apparel,

Technology and Management. Volume 5, issue 1. Van: www.scholar.google.com 16

16

N. M. Ledbetter, L. Thiel Lansing. ‘Tailoring traditional and contemporary techniques’. ISBN 978-1589232303

23

3.4.1. Resultaten enquête

Door middel van een enquête kan U-TURN Suits

erachter komen hoe de doelgroep aankijkt tegen duurzame maatpakken en of zij hier

Dragen medewerkers een maatpak?

4

geïnteresseerd in zijn. De enquête is door 16

Ja

bedrijven in de financiële en zakelijke sector, ingevuld. Dit zijn de bedrijven: Christie’s,

Nee

12

Quality Investments, Akzo Nobel, Shell,

MRSGroup, Houthoff Buruma, HLB Schippers Accountants, Achmea,

RAPP Collins, Astellas, Alliander en Atos Interim Management, De Nederlandsche bank, De Koninklijke Horeca Vereniging, Brunel en de FGH Bank.

Uit de enquête bleek dat van de 16 bedrijven er bij 12 bedrijven maatpakken worden

gedragen door het personeel. Daarnaast wordt bij twee bedrijven gebruik gemaakt van een

corporate service (hierbij komt een maatpakkenretailer op het kantoor van deze bedrijven). Van de overige bedrijven waren twee bedrijven geïnteresseerd in de corporate service. Interesse in duurzame maatpakken?

Acht bedrijven van de 16 bedrijven die zijn ondervraagd, zijn geïnteresseerd in een

duurzaam maatpak. Deze acht bedrijven 8

8

Ja Nee

hadden verschillende meningen over de

prijscategorie van een duurzaam maatpak. Eén bedrijf koos voor de prijscategorie minder dan €300, een ander bedrijf koost voor de

prijscategorie €300-€400, drie bedrijven

kozen voor de prijscategorie tussen €400 en

€500 en twee bedrijven kozen voor prijscategorie €500-€600. Daarnaast koos ook nog één bedrijf voor de prijscategorie €700-€800. De acht bedrijven waren ook van mening dat een goede pasvorm voor een duurzaam maatpak belangrijk is net zoals de prijs/kwaliteit

verhouding en een ruime keus in stof en model. Voor Fair Trade kozen vijf bedrijven als eis voor een duurzaam maatpak. Geen van de bedrijven koos voor het biologische aspect.

De redenen waarom de overige acht bedrijven niet geïnteresseerd zijn in de duurzame maatpakken, had vooral te maken met te weinig vraag, een beperkte doelgroep en het voorkómen van autoriteitsuitstraling binnen het bedrijf.

Zie bijlage 3, blz. 71 voor de uitwerking van de resultaten van de enquête.

In HS 5.4 op blz. 34 worden de enquêteresultaten verder besproken. Een voorlopige

conclusie is in ieder geval dat er voor de begrippen duurzaam en biologisch nog veel marketingactiviteiten zullen moeten worden verricht. Doordat er bij de potentiële afnemers daarvoor nog weinig belangstelling bestaat, is het onderscheid tussen directe en indirecte

concurrenten (zie HS 3.5, blz. 25) vervaagd. Hiermee dient bij de marketingaanpak rekening te worden gehouden.

De enquête is onder 16 bedrijven gehouden. Om een realistisch beeld te krijgen van de interesse in de duurzame maatpakken en het kleedgedrag van werknemers bij grote

bedrijven, moeten er meer bedrijven ondervraagd worden. Deze enquête geeft een slechts een tentatieve marktverkenning weer.

24

3.5. Concurrentie

Directe concurrentie in Nederland

Dutch spirit is voor U-TURN Suits een sterke concurrent, omdat het bedrijf momenteel het

enige in Nederland is, dat duurzame maatpakken produceert en dit communiceert naar de consument. ‘De Sustainable Suit’ collectie van Dutch Spirit is nieuw en klein, wat een

voordeel is voor U-TURN Suits, omdat Dutch Spirit nog weinig ervaring heeft met het

produceren van deze collectie. Uit het interview met Rien Otto (eigenaar), bleek dat de maatpakken nog volop in ontwikkeling zijn, omdat deze nog niet volledig duurzaam zijn.

Rien Otto wil het bedrijf Dutch Spirit klein houden en is hij in de toekomst niet van plan om grote oplagen te gaan produceren (bijlage 6.1, blz. 80).

Dutch Spirit werkt voor ‘de Sustainable Suit’ collectie samen met het productiebedrijf The Makers, gevestigd in Breda. Dit bedrijf is een ervaren producent van maatpakken. De

productiebedrijven zijn gevestigd in Marokko.

Verder werkt Dutch Spirit samen met Woolmark in Australië en wordt er onderzocht hoe de wol duurzamer gemaakt kan worden en er minder

gebruik kan worden gemaakt van chemicaliën. Via het bedrijf Trees for Travel wordt de CO2

uitstoot van de productie van de maatpakken in

kaart gebracht en worden er bomen geplant om deze CO2 uitstoot te compenseren.

Indirecte concurrentie in Nederland

‘De Sustainable Suit’ van Dutch Spirit

De grote leiders in de maatpakkensector in Nederland zijn Suit Supply, Oger en The Society

Shop. Omdat deze marktleiders in de productie van de maatpakken geen aandacht besteden aan duurzame aspecten, worden zij gezien als indirecte concurrent. Wel hebben deze

bedrijven al een grote naamsbekendheid, een vaste klantenkring en een stabiele supply chain.

Concurrenten Internationaal

In Nederland zijn nog maar weinig ontwikkelingen op het gebied van eerlijke en duurzame maatpakken. Internationaal ontwikkelt dit zich sneller. Omdat U-TURN Suits in ieder geval binnen vijf jaar zich nog niet internationaal wil ontwikkelen, worden de bedrijven Bagir, Norton & Towsend’s en Charlie Allen niet als directe concurrent gezien. Deze bedrijven

hebben zich nog niet gevestigd in Nederland, maar dit is natuurlijk wel mogelijk. Daarom is het voor U-TURN Suits belangrijk om de ontwikkelingen buiten Nederland goed te volgen.

Tabel 3 (blz. 26) geeft een overzicht weer van de belangrijkste concurrenten voor U-TURN Suits. In de tabel is onderscheidt gemaakt tussen directe en indirecte concurrenten en concurrenten in Nederland en internationaal.

25

Tabel 3: Overzicht concurrentie Het bedrijf U-TURN Suits Sinds 2010

Product Pakken (Made-to-Measure)

Concurrenten NL Product Dutch Spirit Pakken (Made-to-Measure) Ontworpen door The Makers 5 kostuums -> Ambassador Sinds 2008

Suit Supply (indirect) Sinds 2000 The Society Shop (indirect) Sinds 1934 Stoffen uit Italië

Pakken & maatpakken Stropdassen Overhemden (Truien/jassen) Pakken & maatpakken

Eerlijk & biologisch? Eerlijk en duurzaam Biologisch wol Duurzame voeringstof Duurzame knopen en labels Goede arbeidsomstandigheden Eerlijk & biologisch? Fair Trade Klimaat Neutraal Merino Wol Natuurlijke Viscose Parelmoer knopen Toekomst: voering van papier en geheel cradle to cradle Fair Trade (Fair Wear Foundation)

Doelgroep Mannen en vrouwen Werknemers van grote bedrijven In financiele of zakelijke sector besteden aandacht aan duurzaamheid Werknemers bij de overheid Doelgroep Mannen en vrouwen die willen bijdrage aan beter klimaat New Luxury

Nee

Mannen De man die zich bewust is van zijn status & de man die zich nog moet bewijzen

Mannen Studenten/ Starters Mensen die gezien willen worden

Prijs €600 tot €700

Prijs Mannen: € 495 Vrouwen: € 429

Maatpak: € 399 tot € 900 Confectie: €229 tot €329 Das: € 25 Overhemd: € 59 Maatpak: € 399,50 tot > Confectie: € 399,50 tot € 1499,50 Overhemd: € 99,50 tot € 129,50 Das: € 69,50 Maatpak:€2.200 tot €3.000 Confectie: €500

Opmerkingen Alleen maatpakken Verkoop via een Travelling Tailor www.uturnsuits.com U-TURN Foundation Aansluiting MVO organisatie Opmerkingen Alleen pakken Materialen niet 100% biologisch 5 verkooppunten Ambassador gezelschap Samenwerking met Woolmark in Australië Samenwerking met Trees for Travels en Océ www.dutchspiritfashion.nl/www.the-makers.nl Aangesloten Fair Wear Foundation Steunt African Scholars Fund in Kaapstad www.suitsupply.com www.societyshop.com

www.oger.nl

Oger (indirect) Private label Italiaanse merken

Pakken & maatpakken Stropdassen Overhemden

Nee

Mannen & vrouwen Hoog segment (hoge opleiding en inkomen)

Concurrenten Internationaal Bagir Private Label Levert aan bekende merken Productie in Japan, China, Vietnam, India, Turkije etc. Norton & Townsend’s Sinds 1992, Engeland Stoffen van Salt Mill in Saltaire

Product Pakken

Eerlijk & biologisch? Gerecycled materialen (PET flessen) Organic cotton Bamboe Tagua palm boom Klimaat neutrale pakken Ethical Trading Initiative Code Werken aan recycling en water reductie Steunen een goed doel Pakken van biologische wol voor White Homme exhibition in Milaan

Doelgroep Mannen & vrouwen Levert aan merken

Prijs Confectiepak $ 200

Opmerkingen Verschillende soorten collecties Zoals: EcoGir Organic & EcoGir Recycled www.bagir.com Gespecialiseerd in ontwikkeling en innovatie

Mannen Zakenmensen die van traditionele en luxe maatpakken houden

Maatpakken vanaf £495 Overhemden (op maat) £120

www.nortonandtownsend.co.uk Beyond Carbon Neutral Suit: in samenwerking met 'Shining Earth', 'Woodland Trust' en The CarbonNeutral Company'.

Mannen Doelgroep is breed: sporters, rocksterren en politicus Iedereen met een oog voor traditie & stijl

Confectie vanaf £300 Made-to-Measure vanaf £500 Bespoke tailoring: niet bekend

www.charlieallen.co.uk

Charlie Allen Sinds 1992, Engeland

Maatpakken (patronen worden met de hand gesneden) Overhemden (op maat) Schoenen Pakken: Confectie Made-to-Measure Bespoke tailoring

26

3.5.1. Positioneringmatrix

Onderstaande model geeft duidelijk weer hoe de marktpositie is van de concurrenten van UTURN Suits en waar U-TURN Suits in de markt komt te staan. Voor deze matrix zijn de

aspecten eerlijk en duurzaamheid en prijssegment gebruikt. Dit zijn belangrijke aspecten

waar U-TURN Suits mee moet concurreren. Zie HS 1.7, blz. 10 en 11 voor de omschrijving van de begrippen eerlijk en duurzaam.

Uit het model wordt duidelijk dat de grote concurrenten vooral internationale bedrijven zijn, dit is een voordeel voor U-TURN Suits, aangezien het bedrijf zich de komende vijf jaar nog

niet op internationale markt gaat richten. Daarnaast wordt uit dit model duidelijk dat Dutch Spirit de grootste concurrent in Nederland is. U-TURN Suits zal zich alleen wel in een hoger prijssegment bevinden en een duurzamer product verkopen, door het gebruik van biologische wol.

Eerlijk en Duurzaam UTURN Suits

Bagir

Dutch Spirit

Norton Townsend

Charlie Allen

Suit

Supply Laag Prijssegment

Hoog P rijssegment

Society Shop

Oger

Niet Eerlijk en Duurzaam

In HS 7.3.1 (blz. 47) is er een overzicht van de maatpakkenmarkt in Nederland. De bedrijven uit dit overzicht zijn niet opgenomen in bovenstaande confrontatiematrix en

concurrentietabel. Dit zijn kleine bedrijven die maar een klein marktaandeel hebben van de maatpakkenmarkt en daarnaast geen aandacht hebben voor duurzaamheid. Om deze

redenen worden deze maatpakkenretailers niet gezien als concurrentie voor U-TURN Suits.

27

4. “De wereld” van duurzaamheid voor U-turn Suits Definitie van duurzame ontwikkeling door VN-commissie Brundtland: ‘ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen’.17 Duurzaam is een breed begrip, maar wordt tegenwoordig geassocieerd met

milieuvriendelijk, eerlijke handel en minder CO2 uitstoot. In de kledingmarkt is duurzaam ook een breed begrip en zijn er veel aspecten die er mee te maken hebben.

In dit hoofdstuk wordt ‘de wereld’ van duurzaamheid voor U-TURN Suits verder toegelicht, met betrekking tot biologische wol, stoffenleveranciers en MVO organisaties. 4.1. Biologische wol Scheren

Verdelen

Reinigen

Kaarden

Kammen

Spinnen

Twijnen

Fixeren

Verven

Weven

Bovenstaande figuur geeft het productieproces van wol weer. In bijlage 4, blz. 75 wordt dit proces toegelicht.

Biologisch wol

Wol wordt vaak gezien als een natuurlijk product. Alleen is men er nog niet mee bekend dat er tijdens de productie van wol veel chemicaliën worden gebruikt.

Tijdens de verwerking worden er chemische stoffen gebruikt om parasieten, motten en schimmels te weren bij het vervoer en het gebruik van de wol. Om de wol waterafstotend, antiverviltend te maken of te kleuren, worden er veel chemicaliën gebruikt die

milieu belastend kunnen zijn. Bij biologische wol gebeurt dit niet.

Biologische wol komt van een biologisch landbouwbedrijf. Hiervoor

moet bijvoorbeeld de boer overbegrazing tegengaan en de schapen moeten biologisch gecertificeerd voer krijgen. Daarnaast is het niet

toegestaan om hormonen toe te dienen, te castreren, de ‘museling’

behandeling (wegsnijden van huidlagen) toe te passen, de staart af te knippen en chemicaliën te gebruiken om parasieten en schimmels te bestrijden18.

In de verdere productiefasen van de verwerking van wol mag er geen gebruik worden

gemaakt van chemische middelen. Alternatieven hiervoor zijn natuurlijke enzymen die de wol beschermen tegen motten.

De kleurstoffen die worden gebruikt bij het verven van de wol, moeten vervangen worden door natuurlijke kleurstoffen.

Volgens Marita Bartelet van Ecological Textiles is wol biologisch, wanneer de teelt en de

verwerking beiden biologisch zijn. “Er zijn veel discussies over wol gaande en of wol beter is

17

Definitie duurzame ontwikkeling, VN Commissie Brundtland:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzame_ontwikkeling 18

E. Poppe, 2008, Biologische Wol. p.16, p.41. Scriptie, Amsterdam Fashion Institute

28

Finishing

dan synthetische vezels. De museling behandeling moet in ieder geval weg en men is er ook steeds meer mee bezig. Alleen heeft biologische wol nog geen prioriteit omdat het nog maar zo’n klein aandeel is, nog minder dan één procent”, vertelde Martia Bartelet in het interview

(bijlage 6.5, blz. 91).

De reden dat er nog maar zo weinig biologische wol leveranciers zijn, ligt volgens Marita

Bartelet aan het feit dat er geen vraag naar is vanuit de markt. Er zijn wel Duitse bedrijven

die biologische wol produceren maar dit blijft een klein aandeel. Wel heeft Marita opgemerkt dat er meer vraag is naar natuurlijke kleurstoffen voor wol.

Marita Bartelet denkt dat in de toekomst de biologische wol zich maar weinig zal

ontwikkelen. Dit komt volgens haar vooral door de prijs en de lage vraag. “Het zal niet snel

gaan, ondanks de ontwikkelingen van duurzame mode. Bij katoen gebeurt dit wel. Dit komt omdat katoen onder andere omstandigheden wordt gemaakt en slechter is voor het milieu en voor de mens. Voor de consument is dierenleed altijd minder erg dan mensenleed”, legde

Martia Bartelet uit.

4.2. Certificerende organisaties

In de onderstaande tabellen staan de certificeringen die gebruikt worden voor biologische wol en voor goede arbeidsomstandigheden. Deze kunnen ook worden gebruikt voor de eerlijke en duurzame maatpakken van U-TURN Suits. Tabel 4: Biologische wol

Certificeringen voor biologische wol Organic Trade Association (OTA)

International Verband der Naturtextilwirtschaft (IVN) The Soil Association Demeter Global Organic Textile Standard (GOTS) Organic Exchange Eco-label

Biologische teelt en verdere verwerking van wol Natuurlijke kleurstoffen gebruiken en chemische reiniging wol verboden etc. Voor natuurlijke grondstoffen Milieuvriendelijk voor het gehele productieproces Standaarden voor gehele productieproces van wol Biologisch veevoer, genetische verandering van organismen verboden Biologisch-dynamische veehouderij Voor wol worden de standaarden van IVN gebruikt Standaarden voor grondstof tot eindproduct International Working Group Alleen biologische landbouw Certificaten OE 100 en OE blended Van de Europese Unie, voor milieu vriendelijke producten Maximum in gebruik van chemicaliën

In tabel 4 staan de certificeringen die onder andere gebruikt worden voor biologische wol.

Meer informatie over deze organisaties staat in bijlage 7 (blz. 105). Tabel 5: Arbeidsomstandigheden Certificeringen voor arbeidsomstandigheden SA 8000 The Ethical Trading Initiative (ETI) Fair Labour Association (FLA) The Business Social Compliance Initiative (BSCI) World Wide Responsible Accredited Production (WRAP) Fair Wear Foundation Max Havelaar Landen met een lager risico (voor arbeidsomstandigheden)

Gebaseerd op de International Labour Organisation (ILO) Wordt beheerd door de Social Accountability International (SAI) Standaarden van de ETI Base Code Voor arbeiders die consumentengoederen vervaardigen Amerikaanse organisatie: ondernemingen, universiteiten en NGO's Kritiek op lage eis voor minimumloon BSCI Code of Conduct gebaseerd op International Labour Organisation (ILO) Vergelijkbaar met ETI en SA 8000 Doel is om wereldwijd fabrieken gecertificeerd te krijgen Kritiek op geen transparante controlemethode Kritiek op geen goede bescherming voor kinderen en gedwongen arbeid Organisatie in Nederland werkt met Fair Wear Gedragscode Richt zich vooral op de naaifabrikanten Ondersteunt katoenboeren maar helpt ook verder in de supply chain Werkt samen met Fair Trade Labelling Organisation (FLO-cert) Controle in fabrieken voor de arbeidsomstandigheden in handen van overheid Organisatie Made-by heeft een rapport met geselecteerde 'lage risico' landen

29

In tabel 5 (blz. 29) staan de certificeringen die gebruikt worden voor goede

arbeidsomstandigheden in fabrieken. Meer informatie over deze organisaties staat in bijlage 7 (blz. 105).

Tabel 6: Controlerende instanties Controlerende instanties Control Union Ecocert Bureau Veritas Nederland

Gespecialiseerd in kwantiteit -en kwaliteitscontroles en certificering Voor textiel: GOTS en Organic Exchange standaarden Voor arbeidsomstandigheden: ETI en FLO-cert standaarden Voert verschillende inspecties en certificeringen uit Voor textiel: GOTS Voor arbeidsomstandigheden: Ecocert Fair Trade Standaarden Wordt wereldwijd ingezet om te controleren Voor arbeidsomstandigheden: SA 8000

In tabel 6 staan de organisaties die controleren en inspecteren of bedrijven aan de eisen voldoen van een bepaalde certificering. Meer informatie over deze organisaties staat in bijlage 7 (blz. 105).

4.3. Stoffenleveranciers

In onderstaande tabellen staan de stoffenleveranciers die nodig zijn voor het produceren van de eerlijke en duurzame maatpakken van U-TURN Suits. Tabel 7: Biologische wol Leveranciers biologische wol O~Wool Lanificio Zignone Quick Feat International The Natural Fibre Company Successori Reda Paylana S.A.

G evestigd in Vermont, Amerika G ecertificeerd met USDA, aangesloten bij The Organic Trade Association Regelt inkoop en de productie van wol garens en stoffen G evestigd in Italië Wol komt uit Australië en Nieuw Zeeland en wordt geweven in Italië De stoffen zijn G OTS gecertificeerd G evestigd in China. Productie van stoffen en kleding Lid van Organic Exchange en The Organic Trade Association G evestigd in Groot-Brittannië. Fabriceert voornamelijk garens Ook mogelijk om samen te werken, maar wel in kleine aantallen Verfmateriaal is GOTS gecertificeerd G evestigd in Italië, produceert stoffen EU-Eco-Management and Audit Scheme (EMAS) gecertificeerd Wol komt uit Nieuw Zeeland en Australië G evestigd in Uruguay, levert stoffen en kledingstukken Volgens Control Union is bedrijf GOTS gecertificeerd

In tabel 7 staan de leveranciers die biologische wollen stoffen leveren. In bijlage 8 (blz. 110)

staat meer informatie over deze stoffenleveranciers. Tabel 8: Duurzame voeringstoffen en tussenvoering

Duurz ame voeringstoffen en tussenvoering Vilene Interlinings SANKO Textiles Eswegee Vliesstoff GmbH

Onderdeel van Freudenberg Group Productiefabriek in China Productie van V ilene ECO voeringstoffen o.a. gemaakt van Tencel Stoffenfabrikant in Turkije Produceert voeringen gemaakt van Tencel G ecertificeerd door Eco-label en Control Union Onderdeel van Textile Gruppe Hof in Duitsland Produceert voeringstoffen en tussenvoeringen G ecertificeerd met GOTS. Productie in Duitsland en India

30

In tabel 8 (blz. 30) staan de leveranciers die duurzame voeringstoffen en tussenvoering

leveren. In bijlage 8 (blz. 110) staat meer informatie over deze stoffenleveranciers. In bijlage 8 staan ook meer leveranciers voor labels en overigen.

4.4. Ervaringen van bedrijven die duurzaamheid nastreven

Uit interviews met verschillende kledingmerken en organisaties die aan duurzaamheid doen, kwamen verschillende problemen naar voren die bij de productie worden ondervonden.

Zo is het voor Dutch Spirit een probleem dat de lagen van de maatpakken gelijmd moeten worden, maar omdat het pak uit vele lagen bestaat, kan dit niet voorkomen worden. Voor

het recyclen van de pakken is dit een probleem, omdat de pakken dan niet goed uit elkaar kunnen worden gehaald en er lijmresten op de stof blijven zitten. Dutch Spirit is bezig om hiervoor een oplossing te vinden.

Nany Kusuma, werkt bij de organisatie Made-by en legde in het interview uit, dat bij kleine

bedrijven het probleem is dat zij gelimiteerd tijd en een beperkt aantal mensen hebben om

te investeren in het proces. Made-by geeft daarom trainingen over de laatste ontwikkelingen van duurzame mode. Door deze informatie weet het bedrijf op welke aspecten het moet letten bij de fabrikant en welke vragen zij moet stellen over de biologische stoffen.

Danyo Sarmo van Circle of Trust ervaart dit probleem als klein bedrijf. Dit bedrijf heeft nog maar beperkte middelen. Volgens Danyo is er bij maatschappelijk verantwoord ondernemen, hulp en begeleiding nodig en dit vindt hij erg moeizaam gaan. “Want je moet als een klein

jeans bedrijf ook nog blijven concurreren met bedrijven zoals Diesel en Replay. Er is geld nodig en dit moet eerst binnenkomen”.

Martia Bartelet van Ecological Textiles is van mening dat bedrijven vooral moeite hebben met de prijs, het vinden van betrouwbare leveranciers en de certificeringen. Want volgens Marita is het: “een woud aan certificeringen”.

Bibian van Huijstee van het kledingmerk Slippely, ondervindt minder problemen bij de productie van duurzame kleding. Wel is het voor de Slippely collecties lastig om naast

biologisch katoen, andere duurzame materialen te gebruiken, zoals biologische wol, omdat de prijzen nog te hoog zijn. Verder heeft ze een goede samenwerking met haar leverancier en heeft ze uitgelegd dat wanneer de leverancier nieuwe kwaliteiten aandraagt, hij naar de biologische aspecten moet kijken. “Hier moest de leverancier wel even aan wennen”, legde Bibian uit.

Zie bijlage 6 (blz. 80 tot blz. 104) voor de complete versie van de interviews. 4.5. MVO organisaties in Nederland

Om de filosofie uit te dragen en duidelijk te communiceren wil U-TURN Suits zich aansluiten

bij een Maatschappelijk Verantwoord Ondernemende (MVO) organisatie. Een MVO organisatie ondersteunt het bedrijf bij het verduurzamen van de productie en het verbeteren van de

arbeidsomstandigheden in de fabrieken. De organisatie communiceert naar de consument

toe, over de vorderingen van de verduurzaming van de productie. In Nederland zijn er drie grote MVO organisaties op het gebied van kledingproductie: Max Havelaar, Made-by en Fair Wear Foundation.

In bijlage 5 (blz. 77) worden deze organisaties uitgebreid toegelicht.

31

Deel 2: ‘Inside out’

32

5. Mogelijkheden voor U-turn Suits in de markt 5.1. Ontwikkelingen duurzaamheid, positief voor U-TURN Suits

Veel trends en ontwikkelingen kunnen voor U-TURN Suits een positieve wending inhouden.

Doordat de overheid een duurzaam inkoopbeleid heeft

ingesteld en deze ook betrekking heeft op de bedrijfskleding,

kan U-TURN Suits hierop inspelen. De producten van U-TURN voldoen namelijk aan de eisen van het duurzaam inkoopbeleid.

Door een open communicatie vanuit U-TURN Suits over het

productieproces van de maatpakken, zoals een track & trace systeem, kan U-TURN Suits laten zien dat het bedrijf niet aan greenwashing doet. Daarnaast is het belangrijk dat U-

TURN Suits zich bij een MVO organisatie aansluit die op een duidelijke manier communiceert naar de consument over het duurzaamheidproces van U-TURN Suits. Bij de consument zal er dan minder snel verwarring ontstaan. U-TURN Suits zal dus duidelijk op de eigen site

hierover moeten communiceren en gebruik moeten maken van labels met daarop een kleine uitleg.

Omdat U-TURN Suits een samenwerking wil aangaan met een andere maatpakkenretailer

en/of productiebedrijf om het productieproces uit te besteden, is het een voorwaarde dat dit bedrijf hier open over communiceert en de gegevens beschikbaar stelt. Doordat klimaatneutraal produceren steeds

belangrijker wordt in de kledingbranche, is het belangrijk dat U-TURN Suits in de toekomst

aandacht besteedt aan de CO2 die tijdens de

productie van de maatpakken wordt uitgestoten. Verschillende organisaties kunnen U-TURN Suits hierbij helpen (Trees for Travel, Climate Neutral Group, Wijzijnkoel en Climate Footprint).

Daarnaast zijn er vele nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzame materialen. U-

TURN Suits kan deze in de toekomst gebruiken voor de maatpakken of in een uitbreiding van de collectie. Stoffen die gemaakt zijn van PET-flessen, Lyocell, Hennep, Bamboe of Brandnetels, zijn hier onder andere geschikt voor.

Het is dus belangrijk dat U-TURN Suits investeert in de productontwikkelingen en inspeelt op de marktontwikkelingen.

5.2. Ontwikkelingen maatpakken positief voor U-TURN Suits

U-TURN Suits werkt met het made-to-measure systeem en speelt zo in op de customizing behoefte van de consument. Ondanks de economische crisis wordt er weinig bespaard op de aankopen van maatpakken. Werknemers gaan zelfs zakelijker gekleed voor een

professionelere uitstraling. Dit is gunstig voor U-TURN Suits, maar dit neemt niet weg dat er een economische crisis is en er toch consumenten zullen zijn die op hun uitgaven besparen.

33

Er zijn een aantal ontwikkelingen op het gebied van klimaatneutrale en duurzame pakken. Deze zijn besproken in HS 3.3, blz. 19 en 20. Het is belangrijk dat U-TURN Suits deze

ontwikkelingen goed in de gaten houdt, want deze worden gezien als grote concurrentie. 5.3. Een mogelijk marktaandeel voor U-TURN Suits

In hoofdstuk 3.3.1 (blz. 21) staan de marktgegevens van de maatpakkenmarkt in Nederland beschreven. U-TURN Suits wil nummer één aanbieder worden in Nederland van duurzame

maatpakken. De duurzame maatpakken markt in Nederland is op dit moment erg klein. De

enige aanbieder is Dutch Spirit. Om nummer één aanbieder te worden is mogelijk. Echter om succesvol te zijn en goede verkoopresultaten te behalen moet U-TURN Suits een groot

percentage krijgen van het marktaandeel in de maatpakkensector in Nederland. In hoofdstuk 3.3.1 is door middel van verschillende gegevens vastgesteld dat dit markaandeel rond 13 procent ligt.

U-TURN Suits kan snel groeien door middel van marketing en het vergroten van de

naamsbekendheid. Een snelle doelgroepuitbreiding is hierbij belangrijk. Hierdoor beperkt UTURN Suits zich niet alleen tot de Business-to-Business markt.

Omdat U-TURN Suits een bedrijf ‘in oprichting’ is, kan pas na de eerste 2 jaar worden bepaald hoe groot het marktaandeel van U-TURN Suits exact is. Dit kan door middel van een verkoopanalyse. Aan de hand van deze gegevens is bekend hoe de markt op de producten van U-TURN Suits reageert en hoe de verkoopresultaten zijn in verhouding met andere maatpakkenretailers.

5.4. Mogelijkheden op basis van de enquêteresultaten

Uit de resultaten van de enquête (HS 3.4.1, blz. 24) blijkt dat de interesse in duurzame

maatpakken nog matig is. De bedrijven die wel geïnteresseerd zijn, zijn vooral accountants, advocaten en managers. Goede en duidelijke marketing is daarom belangrijk voor de verkoop van U-TURN Suits.

Uit de enquête blijkt ook dat de prijscategorie tussen de €400 en €600 ligt, de prijscategorie van U-TURN Suits ligt hoger, namelijk rond de €800. Daarnaast valt uit de resultaten op dat geen van de geïnteresseerde bedrijven het biologische aspect voor het duurzame maatpak belangrijk vindt. Dit is echter wel een belangrijk onderdeel van het product van U-TURN

Suits. U-TURN Suits zal dus in haar marketingcommunicatie duidelijk moeten zijn over het biologische aspect van de duurzame maatpakken en de voordelen hiervan. Daarnaast kan hiermee het prijsverschil worden uitgelegd.

Een ander opvallend resultaat van de enquête is het lage gebruik van de ‘corporate service’

(verkoop van maatpakken voor bedrijven) en de lage interesse in deze service. Dit is nadelig

voor U-TURN Suits, aangezien de eerste verkopen voornamelijk gericht worden op bedrijven (Business-to-Business). Om dit risico te verminderen is het daarom belangrijk dat U-TURN Suits zich ook op de Business-to-Consumer markt gaat richten.

Deze enquête is onder 16 bedrijven gehouden. Om een realistisch beeld te krijgen van de interesse en de wensen van de doelgroep van U-TURN Suits moet er breder onderzoek worden gedaan, onder meer bedrijven.

34

5.5. Mogelijke SWOT- analyse & confrontatiematrix voor U-TURN Suits.

Onderstaande tabellen zijn een hypothetische benadering van wat mogelijk de sterktes,

zwaktes, kansen en bedreigingen kunnen zijn voor U-TURN Suits. Door middel van deze SWOT-analyse krijgt U-TURN Suits een goed beeld van hoe het bedrijf in de markt zou kunnen komen te staan en welke strategieën er dan gehanteerd moeten worden. SWOT-analyse INTERN

POSITIEF

NEGATIEF

Sterktes

Zwaktes

S1. Nieuw product.

Z1. Startend bedrijf, onervaren.

S3. Gebruik van de ervaring van ander

Z3. Hogere prijs ten opzichte van

S2. Groot netwerk in duurzame wereld. bedrijf, door uitbesteding van de productie van maatpakken.

S4. Return to Source Foundation, het steunen van goede doelen.

S5. Flexibel product, klant kan zelf product samenstellen.

S6. Flexibele verkoopplaatsen.

concurrentie door gebruik van duurder materiaal (Bio-wol etc.).

Z4. Langere levertijd door Made-toMeasure systeem.

Z5. Geen stabiele supply chain, door nieuwe productontwikkeling.

Z6. Bij start een te beperkte doelgroep

(Travelling Tailor)

door B-to-B sector.

Kansen

Bedreigingen

K1. Snelle naamsbekendheid creëren

B1. Ervaren en bekende maatpakken

en de contacten binnen het duurzame

B2. Toenemend aanbod van maatpakken

S7. Aansluiting MVO organisatie. EXTERN

Z2. Geen naamsbekendheid.

door verrassende reclamecampagnes netwerk.

K2. Uitbreiden van collectie.

K3. Toename interesse en bewustzijn

in milieu en maatschappij en toename Cultural Creative’s groep.

K4. Individualisering (customizing) K5. ‘Power dressing’ wordt steeds

belangrijker door economische crisis. K6. Doelgroep uitbreiding.

K7. Duurzaam inkoopbeleid overheid.

retailers.

en duurzame kleding

B3. Minder uitgaven aan luxe goederen door economische crisis.

B4. Onvoorspelbare vraag

B5. Snelle ontwikkelingen binnen de duurzame mode sector.

B6. Verwarring onder de consument over de keurmerken/labels van duurzame mode.

Confrontatiematrix KANSEN STERKE

PUNTEN

BEDREIGINGEN

Aanvallen

S1+K3

S2+K1

S4+K3

S1+K5

S6+K6

S7+K3

S1+K4

S3+K2

S5+K4

S1+B1 S2+B2

Verdedigen ZWAKKE PUNTEN

Z2+K1

Z3+K3

Z4+K4

Z6+K6

Aanpassen

S7+B5 S7+B6

Overleven Z1+B1

Z2+B1

Z1+B5

Z5+B5

Z1+B4

Z3+B3

35

Conclusies confrontatiematrix

Aanvallen: sterktes tegen kansen

U-TURN Suits biedt een vrij nieuw product aan en speelt hiermee in op de behoeftes van de consument en de huidige marktontwikkelingen. De consument wordt zich namelijk steeds meer bewust van het milieu en de maatschappij. Door het verkopen van producten die

voldoen aan het ‘customizing’ concept, speelt U-TURN Suits in op de groeiende vraag naar unieke producten.

Wanneer U-TURN Suits samen gaat werken met een productiebedrijf en/of

maatpakkenretailer, kan het opzetten van de collectie versneld worden. Door deze samenwerking heeft U-TURN Suits een betere toegang tot de productiekanalen van maatpakken.

Conclusie: snelle groei door nieuw product en samenwerking.

Aanpassen: sterktes tegen bedreigingen

Doordat U-TURN Suits een startend bedrijf is, is de concurrentie nog een grote bedreiging. Deze concurrentie kan snel inspelen op de markt en heeft een stabielere productie. Het is daarom belangrijk dat deze goed in de gaten wordt gehouden.

Door een aansluiting bij een MVO organisatie voor kleding, is er een duidelijke communicatie naar de consument toe over het duurzaamheid concept van U-TURN Suits. Verwarring kan hierdoor voorkomen worden.

Conclusie: concurrentieanalyse, aansluiting MVO organisatie en een open communicatie over

duurzaamheid.

Verdedigen: zwaktes tegen kansen

U-TURN Suits heeft nog geen naamsbekendheid en dit is een zwak punt. Door middel van

een marketingplan en een groot netwerk in de duurzame wereld kan deze vergroot worden. Daarnaast is een snelle doelgroep uitbreiding belangrijk.

Doordat U-TURN Suits gebruik maakt van duurzame materialen die een hogere prijs hebben. Zal de verkoopprijs hoger komen te liggen dan die van een conventioneel maatpak. Daar staat wel tegenover dat het bewustzijn en de interesse in milieu en maatschappij bij de consument toeneemt. Een open communicatie naar de consument toe over het

productieproces en de verbeteringen op het gebied van duurzaamheid is daarom belangrijk. Conclusie: doelgroepuitbreiding, goed marketingplan en groot netwerk voor meer naamsbekendheid. Open communicatie naar consument toe over duurzaamheid.

Overleven: zwaktes tegen bedreigingen

De ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en maatpakken gaan snel. Doordat UTURN Suits als startend bedrijf een minder stabiele supply chain heeft dan die van haar

concurrenten, kan hier minder snel op worden ingespeeld. U-TURN Suits moet er dus voor

zorgen dat er snel een stabiele supply chain wordt gecreëerd en er een goede relatie met de leveranciers wordt opgebouwd. Het voordeel voor U-TURN Suits is dat er gebruik wordt

36

gemaakt van een huidige supply chain van een productiebedrijf en/of maatpakkenretailer. Hierdoor wordt het proces versneld.

De maatpakken van U-TURN Suits zullen een hogere prijs hebben dan die van de

concurrenten. Ondanks dat de interesse in duurzaamheid toeneemt en ‘power dressing’ belangrijker wordt, zijn er consumenten die op luxe goederen besparen door de economische crisis. Dit kan nadelig zijn voor U-TURN Suits.

Conclusie: stabiele supply chain ontwikkelen door samenwerking. Goed marketingplan en verkoopanalyse voor betere verkoopresultaten. Eventuele prijsverlaging.

Voor de totale uitwerking van de mogelijke confrontatiematrix voor U-TURN Suits zie bijlage 10 (blz. 119).

De uit de SWOT-analyse voortkomende strategieën, te weten:

-

Snelle groei door nieuw product en samenwerking.

-

Doelgroepuitbreiding, goed marketingplan en groot netwerk voor meer naamsbekendheid.

-

Concurrentieanalyse, aansluiting MVO organisatie en open communicatie over duurzaamheid.

Stabiele supply chain ontwikkelen door samenwerking. Goed marketingplan en verkoopanalyse voor betere verkoopresultaten. Eventuele prijsverlaging.

worden in hoofdstuk 6, 7 en 8 zo goed mogelijk nader uitgewerkt.

37

6.Toepassing ‘duurzaamheid’ voor U-turn Suits 6.1. Te verwerven certificaten door U-TURN Suits

Wanneer U-TURN Suits met bepaalde stoffenleveranciers en fabrikanten gaat samenwerken

voor het produceren van de maatpakken, zal er kritisch gekeken moeten worden over welke certificaten deze stoffenleveranciers en fabrikanten al beschikken. Beschikt de

desbetreffende leverancier nog niet over de juiste certificaten dan kan er gekeken worden

(eventueel in samenwerking met een andere organisatie) welk certificaat het beste behaald kan worden en welke maatregelen hiervoor genomen moeten worden.

In hoofdstuk 4.2 (blz. 29) blijkt dat het een woud is aan certificaten. Daarom volgt hieronder een advies voor U-TURN Suits.

Biologische wol en duurzame voeringstoffen

Omdat U-TURN Suits er naar streeft om de maatpakken duurzaam te produceren zijn de certificaten van Global Organic Textiel Standard (GOTS), IVN, Demeter en The Soil

Association het meest geschikt. Deze certificaten geven aan dat het gehele productieproces van wol biologisch is. Stoffenleveranciers die beschikken over één van deze certificaten zijn geschikt voor de producten van U-TURN Suits.

Omdat biologische wol nog niet ver ontwikkeld is en de prijzen hoog zijn, kan dit problemen opleveren voor een startend bedrijf. Als alternatief kan er gezocht worden naar

stoffenleveranciers die beschikken over een certificaat van Eco-label, Organic Exchange of

Organic Trade Association (OTA). Mocht dit niet mogelijk zijn dan is het tweede alternatief, de leverancier gecertificeerd te krijgen. Hiervoor kan een dergelijk instantie zoals Control

Union en Ecocert worden ingezet maar ook organisaties zoals Made-by (zie bijlage 5, blz.

77) kunnen hierbij helpen. Een nauwe samenwerking tussen de leverancier en U-TURN Suits

is dan wel een vereiste.

Voor de voeringstoffen is het certificaat GOTS het meest geschikt. Dit certificaat geeft aan

dat er in het gehele productieproces geen chemicaliën worden gebruikt. Als alternatief zijn de certificaten van het Eco-label en Organic Exchange geschikt.

Arbeidsomstandigheden

U-TURN Suits streeft er naar dat er goede arbeidsomstandigheden in de naaifabrieken van de maatpakken zijn.

De organisaties die hiervoor de juiste standaarden handhaven zijn SA8000, Ethical Trade

Initiative en Fair Wear Foundation. Een leverancier die over één van deze certificaten beschikt of is aangesloten bij één van deze organisatie, sluit het beste aan op het concept van UTURN Suits.

Alternatieven zijn WRAP, BSCI en Fair Labour Association (FLA). Deze organisaties zijn minder geschikt omdat zij minder strenge regels hanteren en over een minder goed controlesysteem beschikken.

Wanneer de productie van de maatpakken zal plaatsvinden in een lager risico land met

betrekking tot de arbeidsomstandigheden, (zoals aangegeven in bijlage 7, blz. 105), dan is een certificering niet nodig, omdat in deze landen het toezicht op de arbeidsomstandigheden al in handen is van de overheid.

38

Wanneer U-TURN Suits besluit de maatpakken te laten maken bij een leverancier die nog niet gecertificeerd is, zal U-TURN Suits met de leverancier moeten gaan samenwerken om de

situatie in de fabriek te verbeteren. Organisaties zoals Control Union, Made-by of Fair Wear Foundation kunnen hierbij de juiste ondersteuning geven.

Tabel 9 geeft het overzicht weer van alle certificaten die aansluiten op de producten van UTURN Suits.

Tabel 9: overzicht certificaten Biologisch wol Klasse 1 GOTS, IVN, Demeter, Soil Association Klasse 2 Eco-label, Organic Exchange, OTA

Duurzame voeringstoffen

GOTS Eco-label, Organic Exchange

Arbeidsomstandigheden

SA 8000, Ethical Trade, FWF BSCI, FLA, WRAP

(toelichting van certificaten in bijlage 7, blz. 105) 6.2. Geschikte stoffenleveranciers

Biologische wol

Leverancier O~Wool is één van de grootste stoffenleveranciers in biologische wol en beschikt over een groot aanbod. Het bedrijf is gecertificeerd met USDA en The Organic Trade Association. Wat aangeeft dat de teelt van de wol biologisch is en er in de verwerking van de vezels rekening wordt gehouden met

chemische middelen. Een nadeel is dat O~Wool gevestigd is in

Amerika, hierdoor zijn de transportkosten hoog (afhankelijk van het productieland van de maatpakken).

Ditzelfde probleem geldt voor Quick Feat International en

Paylana S.A (China en Uruguay), tenzij er wordt besloten de

maatpakken te laten produceren in dit land of in de omgeving er van. Bij Paylana S.A is er daarnaast geen duidelijkheid over

de certificering en het productaanbod. Quick Feat International is daarentegen aangesloten bij zowel The Organic Association als Organic Exchange.

De stoffenleveranciers The Natural Fibre Company, Lanificio Zignone en Succesori Reda zijn in Europa gevestigd. Het nadeel van The Natural Fibre Company en Succesori Reda is dat

beide een onduidelijke certificering hebben. Bij de Natural Fibre Company is alleen bekend

dat er een natuurlijk verfmateriaal wordt gebruikt en bij Succesori Reda is alleen de fabriek gecertificeerd en is er niets bekend over de teelt van de wol.

De stoffen van Lanificio Zignone zijn echter GOTS gecertificeerd, wat aangeeft dat het gehele productieproces van wol (te elt en verwerking) biologisch is.

O~Wool, Lanificio Zignone en Quick Feat International zijn door een breed aanbod en een duidelijke certificering, de meest geschikte stoffenleveranciers voor UTURN Suits.

Voeringstoffen

De stoffenleveranciers ‘Vilene Interlinings’, ‘Sanko Textiles’ en ‘Eswegee Vliesstoff GmbH’,

zijn geschikt als leverancier voor duurzame voeringstoffen voor U-TURN Suits. Ze hanteren duidelijke certificeringen en leveren duurzame voeringstoffen en tussenvoeringen.

39

Logistiek aspect

De keuze voor een stoffenleverancier is afhankelijk van het verdere productieproces van de maatpakken. Voor een efficiënt logistiek proces en minimale transportkosten moet er voor een stoffenleverancier gekozen worden die in het desbetreffende land zit waar de

maatpakken vervaardigd zullen worden. Is dit niet mogelijk dan moet er gekeken worden

naar een leverancier die het dichtst bij dit productieland is gevestigd. Op deze manier kan er voor worden gezorgd dat de CO2-uitstoot van het logistieke proces minimaal blijft, omdat er minder transporten nodig zijn.

6.3. Geschikte MVO organisatie in Nederland

De organisatie die het beste aansluit op het concept en het product van U-TURN Suits, is Made-by.

Max Havelaar wordt uitgesloten omdat zij zich alleen op de katoensector richt. Wanneer de

collectie van U-TURN Suits in de toekomst zal worden uitgebreid met katoen is het mogelijk

om gebruik te maken van het Max Havelaar keurmerk. Dit is alleen niet mogelijk wanneer U-

TURN Suits dan al aangesloten is bij een andere organisatie, omdat dit voor verwarring zorgt bij de consument.

Fair Wear Foundation richt zich alleen op de arbeidsomstandigheden. Voor het sociale gedeelte van de productie van de maatpakken, kan deze organisatie worden ingezet. De combinatie met een andere organisatie is dan nog steeds mogelijk, omdat Fair Wear

Foundation geen gebruik maakt van een logo op de producten. Omdat een aansluiting bij Fair Wear Foundation niet kosteloos is, zal een aansluiting bij meerdere organisaties voor een startend bedrijf nog niet mogelijk zijn.

Made-by communiceert naar de consument toe over de voortgang van de kledingmerken en heeft een herkenbaar logo voor de consument. Made-by werkt samen met het kledingmerk aan de milieu -en sociale aspecten. Dit is belangrijk voor U-TURN Suits aangezien beide

aspecten centraal staan in het concept. Made-by werkt niet samen met startende bedrijven.

Het is dus niet mogelijk voor U-TURN Suits om in het eerste jaar bij Made-by aan te sluiten. U-TURN Suits kan zich aansluiten bij Made-by wanneer zij een stabiele supply chain heeft. Dit proces wordt versneld wanneer U-TURN Suits met een maatpakkenretailer of een productiebedrijf samenwerkt. Door een goede relatie op te bouwen met de

stoffenleveranciers en een stabiele productie te creëren zal een aansluiting bij Made-by vereenvoudigd worden.

40

7. Mogelijkheden voor U-turn Suits met betrekking tot de productie 7.1. Productie –en logistiek proces

Het onderstaande model is gebaseerd op het productieproces van een maatpak.

De ontwerper ontwikkelt een collectie bestaande uit stoffen, modellen en accessoires aan de hand van de nieuwe trends en ontwikkelingen. De leverancier wordt op de hoogte gesteld van de collectie en de materialen worden ruim van te voren besteld. De klant kan in de

winkel stoffen uit de collectie kiezen en zijn maten laten opnemen. Deze gegevens worden doorgegeven naar de database van de producent. Bij de producent worden de patronen

gesneden, het pak in elkaar gezet, verpakt en vervolgens getransporteerd naar de winkel, waar de klant het pak in ontvangst kan nemen.

Ontwerper

Producent Klant

Opmeten van maten in winkel

Database

Stoffen leverancier

Snijden

Naaien

Verpakken

Verschepen

Doordat het pak op maat wordt gemaakt en binnen een bepaalde tijd bij de klant moet afgeleverd zijn, worden er steeds kleine orders verscheept vanuit het productiebedrijf naar Nederland. De transporttijd is afhankelijk van het productieland. De levertijd van een

maatpak voor de consument ligt vaak rond de 4 tot 6 weken, binnen deze tijd moeten er

genoeg maatpakken verkocht zijn om de order naar het productiebedrijf te kunnen versturen en moet de productie en het transport van de maatpakken voltooid zijn.

Daarnaast moet er bij de producent van de maatpakken altijd een stoffenvoorraad aanwezig zijn van de collectie, om zo te kunnen voldoen aan de keuzes en behoeftes van de consument.

Omdat U-TURN Suits zelf niet over de middelen beschikt om een eigen productielijn op te zetten, streeft U-TURN Suits er naar om het productieproces van de maatpakken uit te

41

besteden. Dit zal in ieder geval het gedeelte van de producent tot aan de klant zijn. U-TURN Suits wil dit productiegedeelte overlaten aan een maatpakkenretailer (die produceert en retailt) of aan een productiebedrijf. Voor de maatpakken van U-TURN Suits worden de

stoffen, labels, prijskaartjes en andere materialen in het bestaande productieproces van dit

bedrijf gevoegd. De inkoop van deze materialen wil U-TURN Suits ook uitbesteden. Hiervoor moet U-TURN Suits wel nauw samenwerken omdat het product van U-TURN Suits andere eisen en samenstellingen bevat dan het bestaande product van het desbetreffende

maatpakken –of productiebedrijf. Ditzelfde geldt voor de modellen van de maatpakken.

De klant kan bij de Travelling Tailor de stoffen, modellen en andere accessoires van U-TURN Suits uitkiezen en zijn maten laten opnemen. De maatpakkenretailer of het productiebedrijf

zal het verdere proces overnemen en er voor zorgen dat het product op tijd in Nederland is.

Doordat de producten van U-TURN Suits onder andere gemaakt worden van biologische wol,

zal deze waarschijnlijk uit Nieuw Zeeland, Amerika of Australië moeten komen. Dit is nadelig voor het logistieke proces, omdat deze wol uiteindelijk via een weverij en een

productiebedrijf naar Nederland moet komen. Omdat de ontwikkelingen op het gebied van biologische wol nog erg beperkt zijn, zijn er

voorlopig nog geen alternatieven voor U-TURN

Suits. Daarnaast is het logistieke proces voor UTURN Suits afhankelijk van het huidige logistiek

proces van het bedrijf waarbij het productieproces zal worden uitbesteed.

Omdat U-TURN Suits zich aan wil sluiten bij een

MVO organisatie voor kleding is het belangrijk dat er een open communicatie is over het

productieproces. De maatpakkenretailer en/of

productiebedrijf waar U-TURN Suits mee zal gaan

samenwerken, moet daarom bereid zijn om hierover open te communiceren.

Productie –en kwaliteitseisen voor de maatpakken van U-TURN Suits

De pakken van U-TURN Suits worden volgens het Made-to-Measure systeem gemaakt.

De kwaliteit van de maatpakken is voor U-TURN Suits belangrijk. De maatpakken van U-

TURN Suits moeten onder andere aan kwaliteitseisen voldoen uit HS 3.4. (blz. 23) Daarnaast moet er tijdens de productie de volgende aspecten worden gewaarborgd: -

De kwaliteit van de stof moet hoog zijn en behouden worden. Er mogen geen

stoffouten in de maatpakken zitten. -

De stof is gemaakt van gecertificeerde biologische wol.

De maatspecificaties dienen nauwkeurig opgevolgd te worden. Stiksels mogen niet breken of beschadigen en moeten goed afgewerkt zijn. Dit houdt

onder andere in dat de stiksels niet mogen rafelen of rimpelen. Daarnaast moeten de zomen met een blindsteek machine worden afgewerkt en een biesband worden gebruikt indien nodig.

-

De voeringen mogen niet gelijmd worden.

Het materiaal van de voering moet van een gecertificeerd milieuvriendelijk materiaal zijn.

42

-

De knopen moeten van een duurzaam materiaal zijn.

Alle labels die in de maatpakken zitten, zijn gemaakt van gecertificeerde

milieuvriendelijke materialen.

Deze productie –en kwaliteitseisen moeten afgestemd worden met het bedrijf waarmee U-

TURN Suits zal gaan samenwerken. De maatpakken van dit bedrijf moeten aan de eisen van

U-TURN Suits kunnen voldoen.

Maattabellen

De maattabel voor de maatpakken van U-TURN Suits is afhankelijk van de maattabel die het bedrijf hanteert waar U-TURN Suits mee zal gaan samenwerken.

In bijlage 11 (blz. 122) staat de maattabel met de meest recente maatvoering en die voor een goede pasvorm zal zorgen. Aan de hand van de verschillende modellen van de maatpakken en de maten van de klant wordt deze aangepast.

Daarnaast zullen de volgende maataanduidingen worden aangehouden: Voor mannen: 44-46-48-50-52-54-56-58

Voor vrouwen: 34-36-38-40-42-44-46-48

43

7.2. Keuze voor productiebedrijven

Wanneer U-TURN Suits besluit met een productiebedrijf samen te gaan werken, kan het

productie gedeelte worden uitbesteed. De designs, de marketing en de verkoop zijn dan nog wel in handen van U-TURN Suits. Bij deze samenwerking zal U-TURN Suits dus zelf een

verkoop –en distributiesysteem moeten ontwikkelen en een designer moeten aannemen die de maatpakken ontwerpt. Daarnaast moet er onderzocht worden of het productiebedrijf al over de juiste certificeringen beschikt en of deze behaald kunnen worden. Productiebedrijf

U-TURN Suits B.V

Input:

Input:

Stoffeninkoop/collectie

Concept

Naaifabrikant

Vormgeving U-TURN Suits

Stabiele supply chain

Productdesign

Made-to- Measure systeem

Distributie Verkoop

Marketing Netwerk

Investeerder(s)

Output:

Duurzame maatpakken

Output: Winst door verkopen –

(kosten eigen bedrijf + inkoop).

Klantenbestand

Hieronder volgen de opties voor de productiebedrijven.

The Merino Company

The Merino Company is al 150 jaar toegewijd aan het product wol. The Merino Company beschikt over een wereldwijd netwerk. De wol komt voornamelijk uit Australië en Nieuw

Zeeland en men werkt met verschillende producenten in China, Europa, India, Mauritius en Vietnam.

Het bedrijf kan producten leveren van ‘grondstof tot consument’ en zoekt naar de beste leveranciers, zodat er een compleet wol pakket beschikbaar is voor de klant.

The Makers Holding B.V.

The Makers omschrijft zichzelf als een netwerk van verschillende bedrijven die ‘tailored

clothing’ vervaardigen op hoog niveau. The Makers werkt met een fabriek in Marokko en in China. Als designer, inkoper of retailers zijn er verschillende productiemogelijkheden bij The

Makers mogelijk: -

Cut and Make: het snijden, stikken en afpersen van de pakken wordt in de

productiefabrieken van The Makers gedaan. De patronen, fournituren en stoffen worden door het bedrijf zelf aangeleverd.

44

-

Cut, Make and Trim: het bedrijf levert zelf de patronen en de stoffen aan. Het

snijden, stikken, afpersen en de fournituren inkoop wordt door The Makers gedaan. -

Full Business: hierbij levert het bedrijf zelf het ontwerp aan, de rest inclusief de inkoop van de stoffen, wordt door The Makers gedaan.

-

Private Label: het bedrijf kan het totale pak bij The Makers inkopen.

Customisation: The Makers geeft ook de mogelijkheid om maatconfectie te

ontwikkelen. De consument bepaalt dan de stof en het model. The Makers selecteert hiervoor een speciale stoffencollectie. Het pak is op maat gemaakt en heeft een levering termijn van 4 weken.

LCC B.V.

Landegent Clothing Consultant B.V. is opgezet in 1992 door de eigenares Andriana

Landegent. LCC laat zien dat ecologie, ethiek en kwaliteit gecombineerd kunnen worden in

een goed ontwerp. De merken NewDimension, Little Wings, True Colours en Initiative vallen momenteel onder LCC. LCC wil samenwerken met bedrijven die zich voor een lange tijd willen binden. LCC biedt onder andere: -

Natuurlijke verf mogelijkheden.

-

Natuurlijke geverfde en gecertificeerde biologische stoffen.

-

Eindproducten van hoge kwaliteit.

-

GOTS gecertificeerde chemisch geverfde biologische producten.

Consultancy.

Daarnaast is LCC bezig met de productie van formele mannenkleding, zoals maatpakken. Hiervoor werkt het bedrijf samen met een productiebedrijf in China.

45

7.3. Keuze voor bestaande maatpakkenretailers

Het is voor U-TURN Suits mogelijk om een samenwerking (‘joint venture’) aan te gaan met

een maatpakkenretailer dat al gevestigd is Nederland. U-TURN Suits maakt dan onder andere gebruik van de huidige supply chain van de desbetreffende maatpakkenretailer. Er zal wel een nieuwe leverancier voor de stoffen moeten komen, omdat de materialen van de

maatpakken van biologische wol moeten zijn. Hiervoor kan een leverancier uit hoofdstuk 4.3 (blz. 30) en bijlage 8 (blz. 110) worden gebruikt. Afhankelijk van de huidige situatie bij de leveranciers van de maatpakkenretailer moeten er aanpassingen worden gedaan in de

werkomstandigheden, zodat de juiste certificeringen behaald kunnen worden. Daarnaast moeten er duidelijke afspraken worden gemaakt tussen de maatpakkenretailer en U-TURN

Suits over het klantenbestand, de winstverdeling, kostenverdeling en verantwoordelijkheden met betrekking tot de productie, distributie, verkoop en marketing. In onderstaande figuur is de ‘joint venture’ weergegeven.

U-TURN Suits B.V

Maatpakkenproductieen -retailbedrijf

Input:

Input:

Product design, stoffeninkoop

Concept

Naaifabrikant

Vormgeving U-TURN Suits

Stabiele supply chain/distributie

Gegevens leveranciers

Made-to- Measure systeem

Marketing

Verkoop

Netwerk

Naamsbekendheid Investering

Investeerder(s) Output: Duurzame maatpakken Winstverdeling Nieuw klantenbestand

Omdat de maatpakkenretailer al over een supply chain beschikt, zal deze worden gebruikt

voor het produceren van de maatpakken van U-TURN Suits. De maatpakkenretailer beschikt over een productdesign van hun huidige collectie. Deze kan ook worden gebruikt voor de

collectie van U-TURN Suits. Wel zullen er aanpassingen moeten worden gedaan in de labels, prijskaartjes etc. Hiervoor levert U-TURN Suits de vormgeving. Daarnaast kan U-TURN Suits

er voor kiezen om zelf een ontwerper aan te nemen, om de ontwerpen van de maatpakken te maken.

U-TURN Suits is verantwoordelijk voor de marketing van het nieuwe concept. Dit zal wel in samenwerking gaan met de huidige marketing van de maatpakkenretailer. Beide partijen

zullen in het nieuwe concept moeten investeren en op basis van de kostenverdeling, kan er een winstverdeling worden gemaakt. Door input van beide bedrijven is het resultaat: duurzame maatpakken. Op de volgende pagina staat een overzicht van de huidige

maatpakkenmarkt in Nederland. Deze bedrijven zijn geselecteerd op basis van aspecten die aansluiten op het concept van U-TURN Suits.

46

7.3.1. Overzicht bestaande maatpakkenretailers in Nederland

Tabel 10: Maatpakkenretailers in Nederland Retailers New Tailor Suityourself Tailormadesuits Esquire Suitissimo Victor Giglio Zano Possen SLFMD Dressed 2 Kill Hoogenboom Mode Circle of Tailors Company Suits Cugino Maatmeesters Manica Olivier Thomes Pakkend PakopMaat Bosman Sorée Munro Alvezo LCT maatkleding Grote Retailers Oger The Society Shop Suit Supply

Hoog x

x

x

x x Hoog x

Midden-Hoog Midden M M x M x M x M x M x M x M x M x M M x M x M x M x M x M M x M x M x M M x M M x M Midden-Hoog Midden M M x M x M

V Travelling Tailor Winkel <€1000 €1000 - €800 €800 - €600 €600 - €400 €400> V x x x x V x x x x x x V x x x x V x x x x V x x x x V x x x x V x x x x x x x x x V x x x x x x x x x x x V x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x V Travelling Tailor Winkel <€1000 €1000 - €800 €800 - €600 €600 - €400 €400> V x x x x x x x x x x x

Zie bijlage 9 (blz. 113) voor de totale uitwerking van bovenstaand overzicht. Voor grote retailers zie HS 3.5 (blz. 25 en 26)

47

8. Adviezen voor U-turn Suits 8.1. Advies over geschikte samenwerking voor U-TURN Suits

Advies -

‘Joint venture’ met bestaande maatpakkenretailer (productie en retail).

-

Open mind van maatpakkenretailer ten op zichte van MVO organisaties voor

kleding. -

Nader ondernemingsrechtelijk onderzoek naar ‘joint venture’ mogelijkheid.

Toelichting

Omdat U-TURN Suits er naar streeft het productieproces van de maatpakken uit te

besteden is het mogelijk om samen te werken met een productiebedrijf of met een maatpakkenretailer.

Wanneer U-TURN Suits gaat samenwerken met een productiebedrijf betekent dit dat er een verkoopsysteem en een distributiesysteem zal moeten worden opgezet. Daarnaast moeten er ontwerpen worden gemaakt voor de modellen van de

maatpakken. Het voordeel van deze samenwerking is dat U-TURN Suits de gehele

winst ontvangt van de verkoopresultaten. Dit betekent echter dat er veel geld in het bedrijf moet worden geïnvesteerd voor het opzetten van de verkoop, distributie en

marketing. Het productiebedrijf waarmee zal worden samengewerkt, zal aan de eisen

van eerlijk en duurzaam moeten voldoen die aansluiten op de producten van U-TURN Suits.

Wanneer U-TURN Suits de ‘joint venture’ aangaat met een ‘bestaande’

maatpakkenretailer, dan wordt er gebruik gemaakt van de huidige supply chain,

verkoopsysteem en productdesign van de desbetreffende maatpakkenretailer. UTURN Suits zal hierbij zelf moeten investeren in de marketing en een werknemer moeten inzetten die deze samenwerking gaat ‘opzetten’. Om de eisen van de

producten van U-TURN Suits te behalen op het gebied van eerlijk en duurzaam, zullen er afhankelijk van het huidige productieproces, aanpassingen en verbeteringen moeten worden doorgevoerd. Hierdoor kunnen de juiste certificeringen worden behaald.

De keuze voor een joint venture met een maatpakkenretailer is alles afwegende een strategische keuze omdat: -

de oprichters van U-TURN Suits niet over de middelen beschikken om een eigen verkoop –en distributiesysteem op te zetten;

-

het voor de oprichters niet mogelijk is om het risico van een grote investering

‘aan te gaan’, die bij het opzetten van een verkoop –en distributiesysteem wel van belang is; -

door middel van een ‘joint venture’ constructie worden de doelstellingen van

-

het een voordeel voor de marketing van U-TURN Suits is dat de

U-TURN Suits en daarmee de eigen identiteit, alsnog blijvend bewaakt.

maatpakkenretailer al een naamsbekendheid heeft. Hiermee kan de naamsbekendheid voor U-TURN Suits sneller vergoot worden.

48

Daarnaast is het belangrijk dat de maatpakkenretailer bereid is om open te

communiceren over het productieproces. Dit is belangrijk voor de aansluiting bij een MVO organisatie.

Het nadeel van de ‘joint venture’ met een maatpakkenretailer, is dat er voor U-TURN Suits een minder grote winst zal worden behaald, omdat de meeste kosten bij de

maatpakkenretailer komen te liggen. Dit zijn onder andere de productiekosten maar ook de kosten voor de te behalen certificaten en de eventuele aansluiting bij een

MVO organisatie. (Zie HS 8.3, blz. 51, voor de uitwerking van het financiële plaatje voor U-TURN Suits).

8.2. Advies over geschikte maatpakkenretailers

Advies -

Shortlist maken van de aangegeven 10 maatpakkenretailers.

Gesprek aangaan over mogelijkheden samenwerking in ‘joint venture’.

Toelichting

Er zijn veel verschillende maatpakkenaanbieders in Nederland. Alleen niet alle bedrijven sluiten aan op het concept van U-TURN Suits.

Om een selectie uit de maatpakkenretailers in Nederland te maken, kan er aan de

hand van een aantal punten gekeken worden welke bedrijven het beste aansluiten op het concept van U-TURN Suits. De volgende punten kunnen hiervoor gehanteerd worden: aanbod voor mannen en vrouwen, een Travelling Tailor concept en maatpakken in het midden-hoogsegment.

Wanneer deze drie punten worden aangehouden blijven de volgende

maatpakkenretailers over: Esquire, Suittisimo, Victor Giglio, Zano, en Possen

Omdat U-TURN Suits een bedrijf ‘in oprichting’ is, kunnen er altijd nog nieuwe

keuzes worden gemaakt en is het mogelijk om meerdere opties open te houden. Wanneer men niet naar het aanbod voor mannen en vrouwen kijkt, passen de

bedrijven SLMFD, Circle of Tailors, Cugino, Maatmeester en Olivier Thomes ook goed

bij het concept van U-TURN Suits. Deze bedrijven beschikken niet over een collectie voor vrouwen, maar bevinden zich wel in het midden -hoogsegment en werken volgens het Travelling Tailor systeem. Daarnaast is de uitstraling modern en

professioneel. U-TURN Suits moet dan echter wel bereid zijn om zich alleen op de mannelijke doelgroep te gaan richten. Daarnaast kan er tijdens samenwerking met de maatpakkenretailer altijd nog gekeken worden naar een eventuele aanboduitbreiding voor vrouwen.

In totaal zijn er tien maatpakkenretailers die geschikt zijn voor de ‘joint venture’ met U-TURN Suits. Om er achter te komen of een dergelijke samenwerking mogelijk is, zal U-TURN Suits met deze bedrijven verder in gesprek moeten gaan.

Het voordeel van deze ‘joint venture’ voor de maatpakkenretailer, is dat er hogere verkoopresultaten behaald kunnen worden, maar er niet geïnvesteerd hoeft te

worden in nieuwe marketing. Daarnaast speelt de ‘bestaande’ maatpakkenretailer

49

hiermee in op de huidige marktontwikkelingen. In de toekomst zal de consument namelijk steeds kritischer worden over de herkomst van producten.

Het ‘wensenlijstje’ voor eerdergenoemd gesprek dan wel het maken van een shortlist, kan er als volgt uitzien:

Naast de eerdergenoemde zaken als: -

Producten bevinden zich in het midden- hoogsegment.

Maatpakken voor mannen en vrouwen. Indien alleen mannen, openstaan voor uitbreiding naar collectie voor vrouwen.

-

Maatpakken voldoen aan de kwaliteitseisen van U-TURN Suits

Huidige doelgroep sluit aan op doelgroep U-TURN Suits (bedrijfsleven). Producten worden aangeboden via een Travelling Tailor.

De voorwaarden voor samenwerking met U-TURN Suits: -

Investeren in het opzetten van een nieuwe collectie.

-

Investeren in het “verduurzamen” van de productie.

-

Investeren in aansluiting MVO organisatie.

Open communicatie over supply chain.

Een deel van de brutowinst van verkoop duurzame maatpakken, afstaan aan U-TURN Suits.

50

8.3. Business Case voor U-TURN Suits

Aan de hand van verschillende financiële gegevens wordt de haalbaarheid voor UTURN Suits in dit hoofdstuk getoetst. Hierbij wordt er uitgegaan van een joint

venture constructie tussen U-TURN Suits en een ‘bestaand’ maatpakkenretailer. Ondernemingsdoelstellingen -

U-TURN Suits wil omslag creëren bij zowel de makers als de dragers van

-

Maatpakkenlijn van goede kwaliteit, modieus en gemaakt volgens eerlijke en

-

kleding: mooi en duurzaam wordt de standaard. duurzame standaarden.

Maatpakken gemaakt volgens het made-to-measure systeem.

Doelgroep: mannen en vrouwen werkzaam in de financiële/zakelijke sector en bij de overheid.

Samengaan en samenwerking met een maatpakkenretailer die bereid is gaandeweg aan alle duurzaamheideisen te voldoen en hierover open te

communiceren. De mogelijkheid van samengaan door middel van een joint -

venture constructie dient onderzocht te worden.

U-TURN Suits zet één werknemer in die kennis heeft van de markt, made-tomeasure maatpakken en duurzaamheid. Daarnaast begeleidt de werknemer deze werknemer het bedrijf bij het behalen van de certificeringen en de

-

marketing van de producten.

U-TURN Suits wil binnen 5 jaar nummer één aanbieder worden van duurzame maatpakken in Nederland.

Uitgangspunten -

Uit de marktontwikkelingen blijkt dat het bewustzijn in milieu en

-

De huidige financiële crisis heeft weinig tot geen invloed op de doelgroep van

maatschappij toeneemt. Daarnaast neemt de omvang van de groep ‘Cultural Creative’s aanzienlijk toe.

U-TURN Suits. Een professionele uitstraling wordt echter alleen maar belangrijker in tijden van onzekerheid.

-

Overheid stimuleert door inkoop –en aanbestedingsbeleid de duurzaamheid

-

Er is een lage interesse in de ‘corporate service’. De Business-to-Business

norm. Daarnaast dient de doelgroep bij de overheid immers het goede voorbeeld te geven.

markt kan daarom een risico zijn. Een snelle doelgroepuitbreiding naar Business-to-Consumer kan dit risico verminderen.

Marktgegevens -

Invoer van pakken in Nederland in 2008: 1.280.000 stuks

-

In 2007 en 2008 is de besteding aan maatpakken met 23% toegenomen.

-

Empirisch vastgesteld is ongeveer 13% maatpak (166.220 stuks).

Doordat het bewustzijn met betrekking tot milieu en maatschappij toeneemt,

is er sprake van een groeimarkt.

51

-

-

Prijzen

Op de maatpakken markt is veel concurrentie. Dit zijn vooral veel kleine aanbieders. De markt voor eerlijke en duurzame made-to-measure maatpakken is echter nog heel klein.

Met de juiste marketingtechniek en een beheerste prijs moet – gegeven het aantal- een marktpenetratie mogelijk zijn.

-

Gemiddelde prijs voor made-to-measure pakken loopt uiteen van €500 tot

-

In het hoge segment blijkt dat men gemiddeld €105019 uitgeeft voor een

-

€1800.

maatpak. In het midden- hoogsegment ligt deze prijs rond de €700 á €800 (zie bijlage 6.2, blz. 84).

Het is echter niet bekend of de consument bereid is meer te betalen voor een maatpak, wanneer deze op een eerlijke en duurzame manier is gemaakt. U-TURN Suits wil zich richten op het verkoopprijssegment van ca. €800.

-

Bij bewezen kwaliteit en goed marketingconcept, kan de prijs wellicht

-

U-TURN Suits wil van de omzet 5% storten in de U-TURN Foundation.

-

omhoog.

U-TURN Suits is bereid 60.000 euro te investeren voor kosten personeelslid,

marketing en website. U-TURN Suits streeft er naar dit binnen 5 jaar terug te verdienen. U-TURN Suits betaalt hiermee de marketingkosten en het

-

jaarsalaris voor de ingebrachte werknemer.

Er wordt uitgegaan van een beroep op de geldmarkt, waardoor rentelasten worden opgevoerd.

Verkoopplan -

-

In beginsel starten met het produceren van 1000 duurzame maatpakken, uitgaande van het vinden van de juiste partner en het behalen van de certificeringen.

In het eerste jaar wordt er nog geen omzet ‘gedraaid’ i.v.m. het opzetten van organisatie, logistiek en marketing.

In het tweede jaar worden er 1000 duurzame maatpakken verkocht. Deze nemen elk jaar toe met 100%, 50%, 33%. Dit geeft het volgende overzicht: o o o o o

19

Jaar 1: 0

Jaar 2: 1000 Jaar 3: 2000 Jaar 4: 3000 Jaar 5: 4000

http://www.newtailor.nl/faq/index.html

52

Verschillende mogelijkheden Kostprijs- Verkoopprijs:

(In bijlage 12, blz. 123, staat de volledige kostprijsberekening) In onderstaande kostprijs- verkoopprijs berekeningen is uitgegaan van verschillende retail factoren. Een retail factor heeft invloed op de verkoopprijs. In de

kledingbranche is een retail factor van 2 niet ongebruikelijk. Voor de diverse modellen is daarom uitgegaan van een retail factor rond het getal 2.

Onderstaande informatie geeft een overzicht van de hogere of lagere brutowinst die

per product behaald kan worden. De uiteindelijke invloed die de retail factor heeft op winst voor U-TURN Suits wordt in de exploitatieoverzichten weergegeven op blz. 55 en in bijlage 13 (blz. 126). •

Kostprijs - Verkoopprijs (met retail factor van 1,5)

-

Kostprijs duurzaam maatpak: €405,97

-

Brutowinst: €202,98

-

•

Verkoopprijs duurzaam maatpak: €608,95 Wanneer de maatpakkenretailer bereid is door toename van de afzet een

marge van 10% af te staan aan U-TURN Suits, dan ‘verdient’ U-TURN Suits per pak €20,298

Per 1000 maatpakken is de totale opbrengst €20.298.

Kostprijs – Verkoopprijs (met retail factor 2)

-

Kostprijs duurzaam maatpak: €405,97

-

Bruto winst: €405,98

-

Wanneer de maatpakkenretailer bereid is door toename van de afzet een

-

•

Verkoopprijs duurzaam maatpak: €811,95

marge van 10% af te staan aan U-TURN Suits, dan ‘verdient’ U-TURN Suits per pak €40,598.

Per 1000 maatpakken is de totale opbrengst €40.598.

Kostprijs - Verkoopprijs (met retail factor van 2.2)

-

Kostprijs duurzaam maatpak: €405,97

-

Bruto winst: €487,98.

-

Wanneer de maatpakkenretailer bereid is door toename van de afzet een

-

-

Verkoopprijs duurzaam maatpak: € 893,95

marge van 10% af te staan aan U-TURN Suits, dan ‘verdient’ U-TURN Suits per pak €48,798.

Per 1000 maatpakken is de totale opbrengst €48.798.

Op de blz. 55 staan de diverse exploitatieoverzichten voor U-TURN Suits uitgewerkt voor de eerste vijf jaar. Hiervoor zijn verschillende scenario’s aangehouden. Het

verschil voor de scenario’s is afhankelijk van het aantal verkopen en de retail factor. Nader marktonderzoek zal moeten aantonen of de gehanteerde verkoopprijs

haalbaar is. De bedrijven (de doelgroep) zullen aangeven (laten merken) of de

53

verkoopprijs aanvaardbaar is. Zo niet dan komen de variabelen als retail factor en afdrachtmarge van de maatpakkenretailer in beeld.

Algemene opmerkingen

Omdat U-TURN Suits zich in het begin zal richten op de Business-to-Business markt kan er voor worden gekozen om bepaalde kortingen te hanteren bij het verkopen van grote oplagen aan bedrijven. Deze kortingen zijn niet opgenomen in de berekening maar moet aan de hand van verder onderzoek bepaald worden door U-TURN Suits. In de verkoopprijs is er geen rekening gehouden met de BTW. Dit komt door de Business-to-Business sector. De bedrijven kunnen het BTW bedrag dan

terugvorderen. Wanneer U-TURN Suits besluit om zich op de particuliere consument te richten, dan zal de BTW zorgen voor een hogere verkoopprijs. Dit kan invloed

hebben op de betaalbereidheid van de klanten. De verkopen kunnen hierdoor omlaag gaan omdat de prijs voor de consument te hoog is geworden.

Daarnaast zijn de investeringen voor een eventuele aansluiting bij een MVO organisatie en voor de ‘te behalen’ certificeringen buiten beschouwing gelaten. Deze kosten zullen uiteindelijke bij de maatpakkenretailer komen te liggen.

Dit kan tot gevolg hebben dat de kostprijs en dus de verkoopprijs zal stijgen.

Onderzoek zal moeten aantonen hoe de markt hierop zal reageren. Afhankelijk van deze reactie komen wederom de eerder genoemde variabelen (retail factor en afdrachtmarge) voor beide doelgroepen (consument en bedrijven) in beeld.

54

Exploitatieoverzichten voor U-TURN Suits Realistisch

Scenario 1:

Berekening 'huidig verkoopplan' en retailfactor 2 Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Aantal verkopen pakken

0

1.000

2.000

3.000

4.000

R.O.I Rente over investering 10% Kosten U-TURN Rente over kosten 10%

-€ 12.000 -€ 6.000 -€ 18.000

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

€0

€ 40.598

€ 81.196

€ 121.794

€ 162.392

-€ 18.000

-€ 42.202

-€ 404 -€ 60.606

€ 41.394 -€ 19.212

€ 83.192 € 63.980

Opbrengsten (per pak €40,598) Winst/verlies Aflossing verlies/ Totaal winst

12.000 4.800 60.000 6.000 82.800

12.000 3.600 60.000 6.000 81.600

12.000 2.400 60.000 6.000 80.400

12.000 1.200 60.000 6.000 79.200

In bovenstaande tabel wordt er uitgegaan van een retail factor van 2 in de

verkoopprijs. Daarnaast wordt er uitgegaan van een verkoop van 1000 maatpakken in het eerste jaar die daarna elk jaar oploopt. U-TURN Suits heeft in bovenstaande tabel een winstmarge van 10%.

Omdat er in de eerste 2 jaar met verlies wordt ‘gedraaid’ kan dit pas in het 5e jaar

worden rechtgetrokken. Optimistisch

Scenario 2:

Berekening met meer verkopen door herharlingsverkopen en retailfactor 2 Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Aantal verkopen pakken

0

1.000

2.000

4.000

6.000

R.O.I Rente over investering 10% Kosten U-TURN Rente over kosten 10%

-€ 12.000 -€ 6.000 -€ 18.000

-€ 12.000 -€ 4.800 -€ 60.000 -€ 6.000 -€ 82.800

-€ 12.000 -€ 3.600 -€ 60.000 -€ 6.000 -€ 81.600

-€ -€ -€ -€ -€

12.000 2.400 60.000 6.000 80.400

-€ 12.000 -€ 1.200 -€ 60.000 -€ 6.000 -€ 79.200

€0

€ 40.598

€ 81.196

€ 162.392

€ 243.588

-€ 18.000

-€ 42.202 -€ 60.202

-€ 404 -€ 60.606

€ 81.992 € 81.992

€ 164.388 € 164.388

Opbrengsten (per pak €40,598) Winst/verlies Aflossing verlies/ Totaal winst

In bovenstaande tabel wordt er uit gegaan van een retail factor van 2 in de verkoopprijs. Daarnaast wordt er uitgegaan van hogere verkoopresultaten in het 4e

en 5e jaar door herhalingsverkopen uit het 2e en 3e jaar. Hierdoor zijn de resultaten

voor U-TURN Suits gunstiger in het 4e en 5e jaar door de hogere verkoopresultaten.

55

Pessimistisch Scenario 3:

Berekening met minder verkopen en retailfactor 2 Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Aantal verkopen pakken

0

750

1.500

2.250

3.000

R.O.I Rente over investering 10% Kosten U-TURN Rente over kosten 10%

-€ 12.000 -€ 6.000 -€ 18.000

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

€0

€ 30.449

€ 60.897

€ 91.346

€ 121.794

-€ 18.000

-€ 52.352

-€ 20.703 -€ 91.055

€ 10.946 -€ 80.109

€ 42.594 -€ 37.515

Opbrengsten (per pak €40,598) Winst/verlies Aflossing verlies/ Totaal winst

12.000 4.800 60.000 6.000 82.800

12.000 3.600 60.000 6.000 81.600

12.000 2.400 60.000 6.000 80.400

In bovenstaande tabel wordt er vanuit gegaan dat de verkopen lager zullen zijn. Het gevolg hiervan is duidelijk. In het 5e jaar wordt er nog steeds verlies gedraaid. Voor

U-TURN Suits is dit niet gunstig omdat er pas na het 6e of 7e jaar winst kan worden behaald.

In bijlage 13 (blz. 126) staan meer optimistische en pessimistische scenario’s weergegeven. Conclusie:

Gegeven de geschetste scenario’s kan de invloed van U-TURN Suits op de financiële modellen als volgt worden weergegeven: -

Bedingen van hoger afdrachtmarge.

Kosten personeelslid en marketingkosten (lager salaris e.d.) (Zie R.O.I.).

Resultaat verkoopacties (hogere verkopen).

Overleg over retail factor (brutowinst voor maatpakkenretailer).

In de verschillende scenario’s zijn de eerste jaren in het begin verliesgevend voor UTURN Suits. Daarnaast is het bedrag dat aan de U-TURN Foundation moet worden

afgestaan in bovenstaande tabellen buiten beschouwing gelaten. Dit is namelijk in de eerste jaren nog niet mogelijk door het grote verlies. U-TURN Suits kan er echter wel voor kiezen om 5% van de omzet in het 4e en/of 5e jaar af te staan aan de U-TURN

Foundation.

Aan de hand van bovenstaande exploitatieoverzichten is het advies voor U-TURN Suits negatief om dit project te starten,

tenzij: -

-

er van een grote verkoop wordt uitgegaan door agressievere marktpenetratie. een hogere verkoopprijs wordt aangehouden door een hogere retail factor,

met als risico een dalende verkoop door de werking van prijselasticiteit.

Als aanvullende mogelijkheid kan nog worden genoemd: een hogere afdrachtmarge die de maatpakkenretailer in overleg zou kunnen verstrekken aan U-TURN Suits.

56

12.000 1.200 60.000 6.000 79.200

9.Conclusie 9.1. Conclusie en eindadvies

U-TURN Suits is een bedrijf ‘in oprichting’ dat binnen vijf jaar nummer één aanbieder wil worden op het gebied van eerlijke en duurzame maatpakken in het middenhoogsegment voor mannen en vrouwen.

De oprichters van U-TURN Suits willen hiermee een positieve verandering brengen in de mode-industrie: eerlijk en duurzaam, maar modieus wordt de standaard. De pakken moeten onder goede arbeidsomstandigheden worden geproduceerd en

gemaakt zijn van biologische wol. Door middel van certificeringen moeten deze

aspecten bewaakt worden. Door aansluiting bij een MVO organisatie in het eerste jaar wil U-TURN Suits duidelijk communiceren naar de consument over de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en het productieproces.

Omdat de oprichters van U-TURN Suits niet zelf over de middelen beschikken om

een eigen productie op te zetten, willen zij het productiegedeelte uitbesteden door middel van een samenwerking met een productiebedrijf en/of ‘bestaande’ maatpakkenretailer.

Aan de hand van de bovenstaande informatie is de volgende onderzoeksvraag vastgesteld:

Hoe kan U-TURN Suits zijn gedachtegoed verwezenlijken, door rendabele maatpakken te laten vervaardigen die het etiket ‘eerlijk en duurzaam’ hebben? Eerlijk en duurzaam

U-TURN Suits wil zich aansluiten bij een MVO organisatie voor kleding. Uit dit

onderzoek blijkt dat in Nederland de organisatie Made-by het meest geschikt is.

Made-by besteedt namelijk aandacht aan het biologische en sociale aspect. Door

middel van het publiceren van de ontwikkelingen van de bedrijven en het gebruik van een track en trace systeem, is er duidelijke informatie beschikbaar voor de

consument. Een startend bedrijf kan zich niet aansluiten bij Made-by. Hiervoor moet het bedrijf al over een stabiele supply chain beschikken. Door de samenwerking die U-TURN Suits wil aangaan voor het uitbesteden van het productieproces kan er al snel een stabiele supply chain worden gecreëerd. Het product van U-TURN Suits zal gemaakt worden van biologische wol. Omdat een maatpak uit veel verschillende lagen bestaat zal ook de voering en de

tussenvoeringen van een duurzaam materiaal moeten worden gemaakt. Met de juiste certificaten kan worden aangetoond dat het pak eerlijk een duurzaam is.

Er worden hiervoor veel verschillende certificaten gehanteerd. Uit onderzoek is gebleken dat de certificaten GOTS, IVN, Demeter en Soil Association het meest

geschikt zijn voor biologische wol en GOTS voor duurzame voeringstoffen. Met deze certificaten kan namelijk worden aangetoond dat het gehele productieproces van de stoffen duurzaam is. Om aan te gegeven dat in de productiefabrieken onder goede

arbeidsomstandigheden wordt gewerkt zijn de certificaten SA8000, Ethical Trade en

de gedragscode van Fair Wear Foundation het meest geschikt. Indien het niet

57

mogelijk is om één van deze certificaten te behalen, kan door middel van

verbeteringen en aanpassingen hier naar toe worden gewerkt. U-TURN Suits en het bedrijf waarmee zal worden samengewerkt, zullen zich hiervoor moeten inzetten. Rendabel Uit de resultaten van de enquête blijkt dat de interesse in duurzame maatpakken nog verdeeld is en dat er weinig tot geen gebruik wordt gemaakt van de ‘corporate

service’ (kledingservice voor bedrijven). Daarnaast vindt men het biologische aspect

voor een duurzaam maatpak minder belangrijk. Een goed marketingplan met goede uitleg over biologische wol is daarom belangrijk. Een snelle doelgroep uitbreiding naar particuliere consumenten zal het risico verminderen van een te lage afzet. Omdat U-TURN Suits met een bedrijf wil samenwerken dat de productie kan

uitbesteden, is de stoffenleverancier keuze afhankelijk van het huidige productieland van dit bedrijf. Het logistieke proces moet namelijk zo efficiënt mogelijk zijn. De

levertijd van de maatpakken zal rond de 4 en 6 weken moeten komen te liggen. Dit is veelal de standaard. Binnen deze tijd moeten de maten van de klant zijn

opgenomen, de orders zijn doorgevoerd, het product geproduceerd zijn en verscheept worden naar Nederland.

De productie -en kwaliteitseisen voor de maatpakken zijn belangrijk voor het

product. De eisen die U-TURN Suits stelt moeten overeenkomen met het product van het bedrijf waarmee zal worden samengewerkt.

De productie van U-TURN Suits zal worden uitbesteed. Het is hiervoor mogelijk om

met een productiebedrijf samen te werken of een ‘joint venture’ aan te gaan met een maatpakkenretailer.

Door de beperkte middelen waarover de oprichters van U-TURN Suits beschikken zal een samenwerking met een productiebedrijf geen goede keus zijn. Er zal dan

namelijk veel geld en tijd geïnvesteerd moet worden in het opzetten van een verkoop –en distributiesysteem.

Een samenwerking met een maatpakkenretailer is daarom een strategischere keuze

voor U-TURN Suits. Hierdoor kan er gebruik worden gemaakt van de huidige supply chain, verkoopsysteem en naamsbekendheid. Een nadeel is dat de winst voor U-

TURN Suits kleiner zal zijn. De meeste productiekosten zullen nog steeds voor de ‘bestaande’ maatpakkenretailer zijn. Alleen de marketing zal in handen zijn van UTURN Suits. U-TURN Suits zal een medewerker in moeten zetten om deze ‘joint venture’ te begeleiden en samen met de maatpakkenretailer naar de eerlijke de duurzame productie toe te werken.

Om er achter te komen welke maatpakkenretailer geschikt is zal U-TURN Suits gesprekken moeten aan gaan met deze bedrijven. De maatpakkenretailer zal

namelijk aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen. Deze hebben onder andere te maken met kwaliteit, duurzaamheid, investeringen, arbeidsomstandigheden, open communicatie en winstverdeling.

Uit onderzoek blijkt dat de maatpakkenretailers ‘Esquire’, ‘Suittisimo’, ‘Victor Giglio’, ‘Zano’ en ‘Possen’ het meest aansluiten op het concept van U-TURN Suits. Wanneer 58

er door U-TURN Suits wordt gekozen om zich niet op de vrouwelijke doelgroep te richten, dan zijn ook de bedrijven ‘SLMFD’, ‘Circle of Tailors’, ‘Cugino’ en ‘Maatmeesters’ geschikt voor een samenwerking.

Uit de financiële prognose voor U-TURN Suits is gebleken dat dit project financieel niet gunstig is. Het opzetten van de U-TURN Foundation is daarom in de eerste jaren nog niet mogelijk.

Voor de financiële berekening is er uitgegaan van een bepaalde winstverdeling en

verkoopresultaten. Op basis van deze gegevens zal U-TURN Suits niet rendabel zijn, tenzij er een groter aantal verkopen zal zijn of er een hogere verkoopprijs wordt

aangehouden. Eindadvies

U-TURN Suits speelt met het concept in op de marktontwikkelingen. Voor eerlijke en

duurzame maatpakken is er een markt. Het nadeel is dat deze markt nog onzeker is. De ambitie om binnen vijf jaar nummer één aanbieder te worden van eerlijke en

duurzame maatpakken in Nederland is niet haalbaar. Een aandeel krijgen van de maatpakkenmarkt is wel haalbaar, gezien het beperkte aanbod van eerlijke en duurzame maatpakken op de huidige Nederlandse maatpakkenmarkt.

Om er voor te zorgen dat U-TURN Suits financieel haalbaar wordt, zal er aan de volgende eisen moeten worden voldaan:

Op basis van de geschetste scenario’s van de exploitatie van U-TURN Suits, zoals vermeld op blz. 55 en 56 en in bijlage 13 (blz. 126) kan de volgende conclusie worden getrokken en daarmee het advies als volgt geformuleerd.

Om in het 3e, 4e en 5e jaar winst te kunnen behalen, moet U-TURN Suits minimaal

10% van de brutowinst per product ontvangen van de maatpakkenretailer. Daarnaast

moeten de verkoopresultaten stijgen in het vierde jaar door herhalingsverkopen of al in het 2e jaar rond de 2000 stuks liggen. Voorts moet er een retail factor van 2 worden aangehouden.

Verder onderzoek naar de mogelijkheden van andere scenario’s is dan ook

noodzakelijk. Want U-TURN Suits is gezien de ontwikkelingen een ‘gat in de markt”.

59

9.2. Suggesties voor nader onderzoek

In dit onderzoek is er een enquête gehouden onder verschillende bedrijven. Om

beter inzicht te krijgen in de wensen en behoefte van de doelgroep van U-TURN Suits is nader onderzoek nodig. Een belangrijk onderdeel hiervan is de verkoopprijs. Hierdoor krijgt U-TURN Suits beter inzicht in de prijs voor maatpakken die de consument bereid is te betalen.

Een ander belangrijk onderdeel is het marketingplan. Omdat dit onderzoek gericht is op de productie, is er minder aandacht besteed aan het marketinggedeelte. Voor de verkoopresultaten van U-TURN Suits is het belangrijk dat dit plan wel wordt uitgewerkt.

Om er achter te komen met welke maatpakkenretailer U-TURN Suits het beste kan samenwerken, moet er verder onderzoek worden gedaan naar deze retailers.

Daarnaast zal U-TURN Suits zelf met deze bedrijven in gesprek moeten gaan.

60

10. Literatuurlijst Internet: informatie van bedrijven

www.abnamro.nl

www.rabobank.nl

www.akzonobel.nl

www.eneco.nl

www.ing.nl

www.triodos.nl www.tnt.nl

www.nuon.nl www.dsm.nl

www.unilever.nl

www.vw.nl

www.toyota.nl

www.suitsupply.com

www.dutchspiritfashion.nl

www.societyshop.com

www.oger.nl

www.vilene.com

www.sankotextile.com

www.vrom.nl

www.bagir.com

www.ez.nl

www.charlieallen.co.uk

www.o-wool.com

www.zignone.it

www.reda.it

www.paylana.com.uy

www.quickfeat.com http://www.merinocompany.com/

www.thenaturalfibre.co.uk

http://www.heteilandpen.be/The%20Makers/TM.asp?taal=NL&breedte=1280 www.made-by.nl

www.maxhavelaar.nl www.fairwear.nl

http://www.soilassociation.org

http://www.organicexchange.org

http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/

http://www.schonekleren.be/code/msi.htm#fla http://www.sa-intl.org

http://www.ethicaltrade.org/

http://www.wrapapparel.org

http://www.global-standard.org/

http://www.fairlabor.org

http://certification.controlunion.com

http://www.bsci-eu.org/ http://www.ecocert.com

http://www.bureauveritas.nl

http://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzame_ontwikkeling Artikelen van het internet -

-

Criteria voor duurzaam inkopen van bedrijfskleding’, van:

http://www.senternovem.nl/mmfiles/Criteriadocument_Bedrijfskleding_tcm2 4-298952.pdf

‘Resultaten basisonderzoek’ van:

http://www.dossierduurzaam.nl/Resultaten/Resultaten_2116.aspx

61

-

-

‘Cultural Creatives stijgen naar 1,6 miljoen’, van:

http://www.marketresponse.nl/specials/cultural-creatives/de-culturalcreative/

‘Duurzaam inkopen’, van:

http://www.senternovem.nl/duurzaaminkopen/index.asp

-

‘Duurzame energie, duurzaam inkopen en greenwashing populaire thema’s’,

-

De vergrijzing komt, de VUT gaat’, augustus 2009. Van:

-

-

-

van: http://www.mvonederland.nl/nieuws/8082

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/84679A69-FF6A-4F67-A107B17FBE662EC2/0/2009devergrijzingkomtdeVUTgaatart.pdf

‘Consumptie blijft laag’ 25 juni, 2009, http://www.cbs.nl/nl-

NL/menu/themas/inkomen-

bestedingen/publicaties/artikelen/archief/2009/2009-06-25-m01.htm ‘Klimaat neutraal, dat zeggen ze allemaal’, van:

http://www.senternovem.nl/kompas/nieuws/klimaatneutraal_dat_zeggen_ze _allemaal.asp

‘Voordelen van MVO’, van:

www.kvk.nl/maatschappelijkverantwoordondernemen/006_MVO_in_uw_bedri jf/voordelenvanmvo/default.asp

-

Casual Friday’ wordt het niet

-

‘Grenzen tussen maatpak en confectie vervagen’, van:

-

van: http://www.fashionunited.nl/nieuws/newtailor.htm http://www.retailactueel.com/900979/grenzen-tussen-maatpak-enconfectie-vervagen

‘Het maatpak ontrafeld’, van:

http://www.hetblauweboekje.nl/?cat=5&paged=4

‘Arbeidsdeelname vrouwen bijna 60 procent’, van: http://www.cbs.nl/nl-

NL/menu/themas/dossiers/vrouwen-en-

mannen/publicaties/artikelen/archief/2009/arbeidsdeelname-vrouwenbijna-60-procent.htm

-

‘Menswear labels join forces for ‘eco’ show’, van:

-

M. van Rossum 2009, ‘De Pakkenconcurrent’, van:

-

-

http://www.ecotextile.com/news_details.php?id=986

http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article965520.ece/De_pakkenconcur rent

Harvey Lewis’ van: http://www.elsevier.nl/web/Lifestyle/Mode-

Wonen/Mode/32134/Adressen-tips-voor-het-perfectemaatpak.htm?forum=32065&post=true#article_form

Organic Wool Fact Sheet’, van:

http://www.ota.com/organic/woolfactsheet.html ‘Keurmerk kleding’, van:

http://www.milieucentraal.nl/pagina.aspx?onderwerp=Keurmerk%20kleding

62

Artikelen uit tijdschriften of dagbladen -

L. Olthuis, 2009, ‘Mooie buitenkant zonder ecolabel’. De Volkskrant, 19 september, p.17.

-

‘Mannen besteden steeds meer aan mode’. Textilia, 18 juli 2008 nr. 29 p. 18. Van: LexisNexis database

-

M. Schlingmann, 2007. ‘Profiteren van herenmode’, Fashion United,

mannenspecial’, p.24.

-

J. Dyson. 2009 ‘Beyond the norm’. Twist, januari, p.36-p.39.

A. Krueger, H. Hergeth’. 2006. ‘Target Costing and Mass Customization’.

Journal of Textile and Apparel, Technology and Management. Volume 5, issue 1. Van: www.scholar.google.com

-

‘Ethics in action’, Textiles, 2007 nr. 4, p.19. L. Claudio. 2007. ‘Waste Couture’, Environmental Health Perspectives’.

September, volume 115, nr 1. Van: www.scholar.google.com -

D. Shaw, G. Hogg, E. Wilson, E. Shiu, L. Hassan, 2006. ‘Fashion victim: the

impact of fair trade concerns on clothing choice’, Journal of Strategic

Marketing, Van: www.scholar.google.com Boeken -

McDonough, Braungart, 2002. Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make

Things. ISBN 0-86547-587-3

-

H. Eberle, H. Hermeling, 2003. Clothing Technology, from fibre to fashion. 4th

edition , ISBN 3-8085-6224-2 -

K. Fletcher, 2008. Sustainable, Fashion & Textiles, Design Journeys. ISBN 978-1-84407-481-5

-

N. M. Ledbetter, L. Thiel Lansing. ‘Tailoring traditional and contemporary

techniques’. ISBN 978-1-58923-230-3

Scripties -

E. Poppe, 2008, Biologische Wol. p.16, p.41. Scriptie, Amsterdam Fashion Institute.

-

H. Grootenhuis, 2008, MVO & Mode 2008-2018, p.12. Scriptie, Amsterdam

Fashion Institute.

-

Suzanne Oostdijk, 2009, Hoe past Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen binnen de organisatie van BPC Amersfoort. p. 13, p.30. Scriptie, Amsterdam

Fashion Institute.

63

Bijlagen

64

Bijlage 1: Ontwikkelingen in de maatschappij en op het gebied van duurzaamheid. Maatschappelijke ontwikkelingen

Demografie

Vanaf 2010 zal de generatie die vlak na de Tweede Wereldoorlog is geboren de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. De bevolkingssamenstelling zal hierdoor veranderen.

20In

2020 zal namelijk één op de vijf inwoners in Nederland boven de 65

jaar zijn. Dit bekent een vergrijzing in Nederland en een krapte op de arbeidsmarkt zal hiervan het gevolg zijn. Deze gevolgen zullen vooral te merken zijn in het

onderwijs en de verzorgingssector, maar ook in de financiën van de overheid, want de kleine groep werkende zal de kosten van de vergrijzing op moeten brengen. Het gemiddelde aantal kinderen per vrouw is gedaald. Dit betekent dat er meer emancipatie is van de vrouw en daarmee een toenemende deelname aan de arbeidsmarkt.

Economie

Met de economie gaat het nu slecht. Het Bruto Nationaal Product is gekrompen. Door de economische crisis gaat het slecht met het bedrijfsleven. Veel bedrijven zijn

failliet gegaan en de werkeloosheid is gestegen. Verder heeft de economische crisis gevolgen voor de productie, de investeringen en de handel. Deze zijn sterk

afgenomen. De consumentenbestedingen zijn ook gedaald. Zo is de consumptie van goederen in 2009 met zes procent gedaald ten opzicht van 2008.21

Economen verwachten wel herstel maar dit zal niet snel gaan omdat de crisis nog sporen zal achterlaten die invloed hebben op vraag en aanbod in de economie.

Sociaal-maatschappelijk

Individualisering is belangrijk voor de consument en dit zal zich in de toekomst

voortzetten. Ondernemers zullen zich daarom moeten aanpassen aan de behoefte en wensen van hun klanten. Maar ook ‘de beleving’ van een product of een dienst is belangrijk. Dit komt omdat het aanbod steeds groter wordt en men in een

consumptiewereld leeft. De consument gaat hierdoor meer op zoek naar vermaak en spanning.

Technologie

Mobiel, internet, de tv, etc. zullen zich blijven ontwikkelen. Online winkelen is hier

een belangrijk onderdeel van. De automatisering en digitalisering zullen zich blijven voortzetten.

Politiek

De overheid zal het bedrijfsleven meer stimuleren om Maatschappelijk Verantwoord te Ondernemen (MVO). Ook geeft de overheid het goede voorbeeld door haar 20

‘De vergrijzing komt, de VUT gaat’, augustus 2009. Van: http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/84679A69-

FF6A-4F67-A107-B17FBE662EC2/0/2009devergrijzingkomtdeVUTgaatart.pdf 21

‘Consumptie blijft laag’ 25 juni, 2009, http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/inkomen-

bestedingen/publicaties/artikelen/archief/2009/2009-06-25-m01.htm

65

duurzaam inkoopbeleid in te stellen. In 2010 moet 75% van alle rijksaankopen en investeringen het predicaat duurzaam hebben.22

De EU wordt steeds belangrijker en de regels zullen het beleid in Nederland beïnvloeden.

Ecologisch

De consument wordt zich steeds bewuster van zijn omgeving en het milieu.

Keurmerken en productlabels worden belangrijker omdat de consument wil weten hoe het product is gemaakt en waar het vandaan komt.

Ook bedrijven investeren meer in het milieu en de maatschappij. People, Planet en Profit moeten in evenwicht zijn.

Ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid

Klimaatneutraal

De aandacht voor energiebesparing en CO2 uitstoot is toegenomen. Uit een jaarverslag van SenterNovum blijkt dat investeren in duurzame energie en

energiebesparing populair is bij ondernemers.23 Daarnaast zijn steeds meer

bedrijven bezig met de CO2 uitstoot van hun bedrijf. Bedrijven of producten waarvan de berekende CO2 uitstoot is gecompenseerd communiceren dit naar buiten met de term ‘klimaatneutraal’. TNT Post heeft bijvoorbeeld een klimaatneutrale service. De CO2 uitstoot die door de verzending van de post wordt veroorzaakt, wordt gecompenseerd.

In de kledingbranche wordt hier ook aandacht aan besteed. Het Nederlandse kledinglabel Dutch Spirit is hier een voorbeeld van.

(Zie bijlage 6.1 blz. 80 voor een interview met de eigenaar van Dutch Spirit.)

Reactie op economisch crisis

Door de kredietcrisis blijkt dat bedrijven die geen aandacht besteden aan

economische, sociale of milieu aspecten, het zwaar zullen krijgen. Maatschappelijk

Verantwoord Ondernemen (MVO) heeft een brede blik op de maatschappij. Hierdoor

kan er beter op ontwikkelingen worden ingespeeld. Wanneer het slecht gaat met een bedrijf, moet er gekeken worden naar een nieuwe en innovatieve manier van

ondernemen. MVO kan hier een bijdrage aan leveren en kan onder andere zorgen voor lagere energiekosten, stabielere omzetten en een goede reputatie. Dit zijn belangrijke factoren in zwaardere tijden.24

Cradle to Cradle

De aandacht voor Cradle to Cradle is toegenomen en groeit nog steeds. De Cradle to Cradle filosofie staat voor ‘afval is voedsel’. Dit betekent dat alle gebruikte 22

‘Duurzaam inkopen’, van: http://www.senternovem.nl/duurzaaminkopen/index.asp

23

‘Klimaat neutraal, dat zeggen ze allemaal’, van:

http://www.senternovem.nl/kompas/nieuws/klimaatneutraal_dat_zeggen_ze_allemaal.asp 24

‘Voordelen van MVO’, van:

www.kvk.nl/maatschappelijkverantwoordondernemen/006_MVO_in_uw_bedrijf/voordelenvanmvo/default. asp

66

materialen na hun leven in het ene product, nuttig kunnen worden ingezet in een

ander product. Hierdoor is er geen kwaliteitsverlies en blijven er geen restproducten over. William McDonough en Michael Braungart hebben hierover een boek

geschreven met de titel: ‘Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things’. Het motto van McDonough en Braungart is goed te zijn in plaats van minder slecht.

In de kledingindustrie is Cradle to Cradle mogelijk. Voor de Zwitserse textiel weverij Röhner creëerde McDonough en Braungart een stof, gemaakt van wol en Ramie (natuurlijke vezel), die volledig afbreekbaar is en dus vrij is van chemicaliën en andere schadelijke stoffen.25

Track & trace

Met een track & trace systeem krijgt de consument inzicht in de productkwaliteit en de milieu -en sociale effecten van een product. In dit systeem wordt aangegeven

waar een product is gemaakt en hoe dit is vervaardigd. In de modebranche gebruikt de organisatie Made-By dit systeem. Het bedrijf werkt hiervoor samen met de

organisatie Organic Exchange en Historic Futures. De kledingmerken die aangesloten zijn bij Made-By werken met track & trace codes die op een label van de producten

staan. Met deze code kan de consument op de site van Made-By achterhalen waar en

door wie het product is gemaakt. Dit gaat vanaf de katoenboer tot het naaiatelier. De consument wil steeds meer weten over de herkomst van hun kleding, Made-By heeft met dit systeem hierop ingespeeld.

25

McDonough, Braungart, 2002. Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things. ISBN 0-86547-

587-3

67

Bijlage 2: Alternatieve materialen •

PET-flessen

Uit plastic PET-flessen kunnen polyestervezels worden gemaakt. Van deze vezels

kunnen allerlei soorten stoffen worden gemaakt, zoals fleece, tricot en denim. Voor het recyclen van PET-flessen worden eerst de etiketten verwijderd en worden de

flessen vermalen en vervolgens gesorteerd. Het vermalen plastic wordt dan omgezet

in PSF (Polyester Stable Fibers), dit gebeurt voornamelijk in China, Vietnam, Thailand en Korea. Ditzelfde proces is mogelijk met PVC-flessen. •

Polymelkzuur (Poly Laxtic Acid (PLA))

PLA, ook wel bekend onder de naam Ingeo, is een biologisch afbreekbare polymeer

dat gemaakt wordt van zetmeelrijke grondstoffen zoals maïs, suikerbieten en tarwe. Wanneer de stof in aanraking komt met een temperatuur van boven de 60 graden of een vochtgehalte van 90%, vervalt de stof tot stofdeeltjes. Stof die gemaakt is van PLA is elastisch en ademend. PLA wordt ook verwerkt als plastic zoals verpakkingsmateriaal.

Het nadeel is dat de teelt schadelijk kan zijn, zoals monocultuur en genetische modificatie, daarnaast is het materiaal lastig om te verven. •

Hennep

Kleren die gemaakt zijn van de hennepvezel hebben een hoog draagcomfort. De stof is sterk en gaat langer mee dan katoen. Daarnaast is hennep van nature

antibacterieel en heeft het een hoge vochtopname. Hennep planten groeien dicht op elkaar, waardoor er geen ruimte is voor onkruid, het gebruik van pesticiden is

hierdoor niet nodig. Het telen van hennep kan dus op een ecologische verantwoorde manier.

Doordat hennep de grondstof van marihuana is, heeft in de jaren ‘30 hennep een slecht imago gekregen, vooral omdat deze vorm van soft drugs werd gezien als een opstapje naar een verslaving aan hard drugs. In de Westerse landen werden de

opium wetten aangescherpt en het verbouwen van de hennepvezel werd hierdoor ontmoedigd.

Doordat het gebruik van natuurlijke vezels steeds belangrijker wordt en men er van

bewust wordt dat de productie van textiel het milieu beschadigd, wordt Hennep weer vaker gebruikt. •

Bamboe

Bamboe is een snel groeiende plant. Voor textiel worden alleen de zijtakken van bamboe gebruikt, dezelfde plant kan daarom ieder jaar opnieuw worden geoogst. Bamboevezels hebben een gaatjesstructuur, de stof ademt en ventileert hierdoor

goed en neemt snel vocht op. Bamboe heeft van nature antibacteriële bestanddelen

en zo wordt het ontstaan van onaangename geurtjes tegengegaan. Bovendien kreukt bamboe niet en voelt het zacht aan.

Bamboe is op twee manieren te verwerken in kleding, maar er is maar één manier die goed is voor het milieu.

De bastvezels van bamboe zijn vergelijkbaar met hennep en linnen en geven een

stevig effect die geschikt is voor broeken. De natuurlijke behandeling van bamboe gaat met behulp met natuurlijke preparaten.

68

De andere behandeling van bamboe, is de viscose behandeling. Deze bamboe

stoffen zijn vaak in T-shirts terug te vinden. De bamboevezels worden dan opgelost

met chemicaliën, deze substantie wordt door een gaatjespatroon tot draden geperst.

De chemicaliën zijn schadelijk voor het milieu, maar kunnen wel hergebruikt worden. Alleen is de vraag of de meeste producenten dit wel doen en de substanties niet laten verdwijnen in de rivier. •

Brandnetels

Brandnetel is de oudste bekende textielvezel uit Europa. Brandnetel textiel is sterk

en voelt fijn en zacht aan. Het productieproces van brandnetelvezels is te vergelijken met die van hennep en linnen. De stelen worden eerst gedroogd en vervolgens in stukken gehakt, fijn geslagen en gekamd. De vezels die dan overblijven, kunnen verwerkt worden tot garens. Het merk Brennels dat opgezet is door Bob Crebas (oprichter van Markplaats), verkoopt kleding dat gemaakt is van brandnetels.

Brennels beschikt over eigen brandnetelplantages en gebruikt voor het bemesten van de planten, compost aangevuld met kunstmest. Daarnaast wordt er op een zeer beperkte schaal onkruidverdelger gebruikt. •

Lyocell

Lyocell wordt gemaakt uit houtpulp, zonder bijmengingen van katoenresten.

Wanneer Lyocell wordt verkocht onder de naam Tencel, dan is deze goed voor het milieu. Tencel wordt namelijk gemaakt van eucalyptus hout uit een

herplantingsproject. Tencel is volledig biologisch afbreekbaar en heeft het Europese kwaliteitskeurmerk PEFC (Program for the Endorsement of Forest Certification

schemes) en het internationale keurmerk FSC (Forest Stewardship Council). Tencel stof

voelt zacht aan, is warm in de winter en koel in de zomer en is gemakkelijk te onderhouden. •

Turf

Turfvezels worden gewonnen uit de niet verteerde delen van de stengel van

Wollegras. Dit plantje groeit op de mosbedekking in hoogveengebieden. De stengels bevinden zich in de diepere lagen van het veen. De turfvezels kunnen gebruikt

worden voor het vervaardigen van textiel. Textiel gemaakt van turfvezels heeft een

ademend vermogen, bacterieremmende eigenschappen die zorgen voor hygiëne en heeft een brandwerende werking. •

Washi

Washi vezels worden gewonnen uit de schors van de moerbei. Bij het productieproces van Washi textiel worden er geen synthetische stoffen toegevoegd. Washi textiel kreukt nauwelijks, droogt snel en heeft een antibacteriële werking. De

Washi vezels worden oorspronkelijk gebruikt voor het vervaardigen van papier, zelfs het Japanse papiergeld wordt er van gemaakt. Het Japanse kleding merk ComoComo maakt er nu kleding van. •

Kapok

Kapok is een lichte en natuurlijke vezel en wordt uit de peulen gehaald die aan de

kapok boom groeien. Een bemesting met chemicaliën of meststoffen is niet nodig en de aanplant en de oogst wordt met de hand gedaan. Kapok is een natuurlijke

grondstof en is 100% biologisch afbreekbaar. Textiel gemaakt van de kapokvezel is luchtdoorlatend, vochtopnemend en beschikt over een antibacteriële werking. 69

•

Natuurlijke kleurstoffen

Deze natuurlijke kleurstoffen bevatten geen chemische middelen en zorgen ervoor

dat het verfproces milieuvriendelijk is. Een goed voorbeeld hiervan is Rubia Pigmenta

Naturalia, een Nederlands bedrijf dat plantaardige kleurstoffen vervaardigt en

verkoopt.

Het bedrijf beschikt over de kleuren rood, blauw, bruin en geel. De rode kleur wordt bijvoorbeeld gewonnen uit de wortels van de meekrapplant.

70

Bijlage 3: Uitgewerkte resultaten van enquête Enquête vragen antwoorden

Dragen medewerkers een maatpak? • •

Ja:

Nee:

12 4

Wordt er gebruik gemaakt van een corporate service? • •

Ja:

Nee:

2

14

Is er een interesse in corporate service? • •

Ja:

Nee:

2

12

Is er een interesse in duurzame maatpakken? • •

Ja:

Nee:

8 8

Prijsklasse voor duurzame maatpakken voor bedrijven die geïnteresseerd zijn: • • •

<€300:

1

€400-€500:

3

€300-400:

•

€500-€600:

•

€600- €700:

•

€700>

1 2 0 1

Eisen voor duurzame maatpakken voor bedrijven die geïnteresseerd zijn (meerdere opties mogelijk): • • •

Biologisch:

0

Goede pasvorm:

7

Fair Trade:

•

Prijs/kwaliteit verhouding:

•

Ruime keus stof en model:

•

Trendy uistraling:

5 7 5 3

Voornaamste redenen waarom bedrijven niet geïnteresseerd zijn: •

Wordt al gebruik gemaakt van een ander maatpakken bedrijf (bijv. Suit Supply).

• • • •

Te weinig vraag naar en te weinig mannelijke medewerkers. Beperkte doelgroep.

Autoriteitsuitstraling voorkomen.

Moeten werknemers zelf bepalen.

71

Uitwerking van de antwoorden per bedrijf Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Alliander (energie) Nee N.v.t Nee Nee, door autoriteitsuitstraling naar de medewerkers toe Nee N.v.t N.v.t Ondanks Alliander duurzaamheid belangrijk vindt, is er geen interesse in maatpakken

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Quality Inves tments (Life Settlements ) Ja 40 tot 50 medewerkers Nee Nee Nee N.v.t N.v.t De medewerkers kopen de maatpakken voornamelijk zelf. Voor beurzen gebruikt Quality Investments de Suit Supply service, om kosten laag te houden

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Ak zoN obel (Indus trial Chemic als ) Ja 20 Nee Ja, door uniformiteit en kostenvoordeel Ja €500-€600 Fair Trade, goede pasvorm, goede prijs/kwaliteitverhouding, ruime keus stof en model, trendy N.v.t.

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Chris tie's (veilinghuis ) Ja 3 Nee Nee Nee N.v.t N.v.t Te weinig vraag en te weinig mannelijke medewerkers

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Ac hmea (verzek eringen) Ja 20% Nee Nee Nee N.v.t N.v.t Er werkt een grote en gevarieerde groep mensen bij Achmea, waardoor de doelgroep beperkt is.

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Rapp Collins (rec lamebureau) Ja 6 Nee Nee Ja €400-€500 Goede pasvorm, goede prijs/kwaliteitverhouding, trendy uitstraling N.v.t

72

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

MRS Group (interim- managers ) Ja 10-15 Nee Nee (op dit moment niet) Ja €500-€600 Fair Trade, goede pasvorm, goede prijs/kwaliteitverhouding, ruime keus stof en model, trendy N.v.t

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

H outhoff Buruma (advoc atenk antoor) Ja 350 Nee Eventueel Ja €400-€500 Goede pasvorm, goede prijs/kwaliteitverhouding, ruime keus stof en model N.v.t

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

H LB- Sc hippers Ac c ountants (fis c alis ten en juris ten) Ja 12 Nee Nee Eventueel <€300 Fair Trade, goede pasvorm, ruime keus stof en model Bij een klant van het bedrijf worden er al maatpakken gekocht

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Shell Nee (wel confectiepakken) N.v.t Nee Nee, teveel verschillende (bedrijfs) culturen Nee N.v.t N.v.t Shell is een groot bedrijf met veel divisies; niet direct consument gericht; behalve op de brandstofverkooppunten (dit is bedrijfskleding); verder veel voorgeschreven veiligheidskleding

Bedrijf As tellas (Farmac eutis c he indus trie) Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Nee Aantal medewerkers die maatpakken dragen N.v.t Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Nee Interesse in Corporate Service? Nee Interesse in duurzame maatpakken? Nee Prijsklasse van duurzame maatpakken N.v.t Eisen van duurzame maatpakken N.v.t Waarom geen interesse? Nee, alleen de beveiligings medewerk(st)ers komen hiervoor in aanmerking. maar dit is uitbesteed

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Atos Interim Management (voorheen KPMG) Nee N.v.t Ja (voor confectie pakken) N.v.t Ja €400-€500 Goede pasvorm, goede prijs/kwaliteitverhouding, ruime keus stof en model N.v.t

73

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Konink lijk e H orec a N ederand Ja 15 Nee Nee Ja €300-€400 Fair Trade, goede prijs/kwaliteitverhouding N.v.t

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

Brunel (detac herings bedrijf ) Ja 25 Nee Nee Nee N.v.t N.v.t Medewerker is er zelf verantwoordelijk voor, wordt niet op corporate nivieau geregeld

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

FGH Bank Nee N.v.t Nee N.v.t Nee N.v.t N.v.t Omdat het een groot kantoor is met 300 werknemers; bankieren Werknemers dragen liever hun eigen kleding of pak.

Bedrijf Dragen medewerkers wel/geen maatpakken Aantal medewerkers die maatpakken dragen Gebruik van Corporate Service en de leveranciers Interesse in Corporate Service? Interesse in duurzame maatpakken? Prijsklasse van duurzame maatpakken Eisen van duurzame maatpakken Waarom geen interesse?

D e N ederlands c he Bank Ja 500> Ja, het bedrijf de Oost N.v.t Ja €700-€800 Fair Trade, goede pasvorm, hoge kwaliteit, goede kwaliteit/prijsverhouding N.v.t

74

Bijlage 4: Uitleg productieproces wol en ontwikkelingen op het gebied van biologisch wol

Productieproces wol

Het productieproces van wol bestaat uit: scheren, verdelen, reinigen, kaarden, kammen, spinnen, twijnen, fixeren, verven, weven en finishing.

Als eerste worden de schapen geschoren en wordt de wol verdeeld. De verdeling is om de verschillende kwaliteiten van de wol te scheiden. Dit gebeurt op basis van fijnheid, krimp, lengte en kleur.

Daarna wordt de wol gereinigd. Wol bevat na het scheren vet, vuil en andere

plantaardige resten. De wol wordt vervolgens gekaard, hiermee worden de vezels

ontward en wordt het laatste vuil verwijderd. Voor een fijner resultaat wordt de wol

gekamd. Dit gebeurt vooral bij wol die later wordt gebruikt voor maatpakkenstoffen. Door het kammen van de wol, wordt de wol fijner en gladder. Vervolgens kan de wol gesponnen worden tot draden. Om een dik en stevig garen te krijgen worden de

draden nog een keer om elkaar heen gedraaid. Dit proces heet twijnen. Om er voor te zorgen dat de draden niet meer uit elkaar gaan worden de garens gefixeerd. Dit

wordt gedaan met een chemische stof of door middel van stoom. De wol verven kan in verschillende stadia gebeuren: voor het spinnen, na het spinnen of na het weven.

Wanneer de garens klaar zijn, kunnen deze tot een stof geweven worden. Afhankelijk van het eindgebruik kan de stof nog een nabehandeling krijgen (finishing). Bij

maatpakkenstoffen kan er voor gezorgd worden dat de stof gladder en fijner wordt. Deze nabehandeling wordt ook wel ‘decatizing’ genoemd en wordt bereikt door middel van hitte, vocht en druk.26

Ontwikkelingen op het gebied van biologische wol

Prijzen biologische wol

Wanneer men alleen gebruik maakt van biologische ruwe gewassen wol en deze zelf verwerkt, op een niet biologische manier, dan zal de eindprijs van deze wollen

stoffen ongeveer 20% duurder zijn dan wanneer gebruik wordt gemaakt van gewone wol. Wanneer er wordt gekozen om wollen stoffen te gebruiken die van de boerderij tot de weverij biologisch zijn vervaardigd, dan zal het eindproduct aanmerkelijk

duurder worden, omdat de prijzen van de wollen stoffen twee keer zo duur zijn.27

Track & trace systemen voor wol

Het bedrijf Icebreaker heeft een traceersysteem ontwikkeld voor de Merino Wol. Door middel van een Baacode kan de klant achterhalen waar de wol vandaan komt, hoe de omstandigheden daar zijn en kan de klant het verdere productieproces volgen tot het eindproduct.

26

H. Eberle, H. Hermeling. Clothing Technology, from fibre to fashion. 4th edition (2003), ISBN 3-8085-

6224-2 27

E. Poppe, 2008, Biologische Wol. p.16, p.41. Scriptie, Amsterdam Fashion Institute

75

Het bedrijf Zque heeft ook een programma ontwikkeld om wol te traceren. Daarnaast stimuleert Zque om de productie van Merino wol uit Nieuw Zeeland op een goede en duurzame manier te laten plaatsvinden.28

28

‘Ethics in action’, Textiles, 2007 nr. 4, p.19.

76

Bijlage 5: MVO organisaties in Nederland

Made-by

Made-by is 4 jaar geleden opgericht door Solidaridad, als label voor de consument29.

Dit label toont aan dat een kledingmerk dat aangesloten is bij Made-by bezig is met duurzame kleding en zich richt op milieu –en arbeidsomstandigheden in de gehele productieketen.

Het Made-by label is geen productlabel maar een merklabel. Dus wanneer een merk het label gebruikt, betekent het niet dat de hele collectie duurzaam is, maar geeft

het wel aan dat het merk er mee bezig is en werkt aan verbeteringen. In het interview met Nany Kusuma, (bijlage 6.7, blz. 98) (marktanalist en seminar coördinator) legde ze uit dat de consument dit moet begrijpen. Dus wanneer een kledingstuk het

blauwe knoopje heeft van Made-by betekent het niet dat dit specifieke kledingstuk gemaakt is op een duurzame manier.

Wanneer een merk zich aansluit bij Made-by wordt er een strategie -en actieplan

gemaakt. Made-by geeft samen met Solidaridad advies op het gebied van milieu –en arbeidsomstandigheden en stelt zijn biologisch katoen netwerk beschikbaar. Het is

wel belangrijk dat het merk zich inzet en laat zien dat er jaarlijks een verbetering is.

Made-by communiceert de vooruitgang van de merken naar de consument toe, door middel van scorekaarten die op het internet gepubliceerd worden.

Elk bedrijf in de modebranche kan zich aansluiten bij Made-by, maar het bedrijf

moet al wel over een stabiele supply chain beschikken. In het interview met Nany

Kusuma, kwam naar voren, dat wanneer een bedrijf deze niet heeft, het moeilijk voor Made-by is om het bedrijf te helpen met het verbeteren van de sociale en

biologische aspecten in het productieproces (bijlage 6.7, blz. 98). Made-by werkt

ook samen met Organic Exchange en organiseert seminars in verschillende landen in Europa. In deze seminars wil men kledingmerken informeren over de laatste ontwikkelingen op het gebied van duurzame mode.

Max Havelaar

Het Max Havelaar Fair Trade katoenkeurmerk, concentreert zich alleen op de

katoensector en richt zich op arme katoenboeren in ontwikkelingslanden. Max

Havelaar zorgt ervoor dat de katoenboeren een eerlijke prijs krijgen voor hun katoen. Daar bovenop krijgen de boeren een extra bonus en dat geld gaat naar de

coöperatie. De bedoeling is dat de boeren met elkaar gaan coöpereren, zodat ze samen een sterke groep kunnen vormen.

In eerste instantie wordt er dus een eerlijke prijs betaald aan de katoenboeren, maar Max Havelaar is bezig de boeren biologisch te laten verbouwen en er zijn strengere milieueisen. Hiervoor krijgen de boeren extra opleiding. In het interview met

Roosmarie Ruigrok (katoen manager, Max Havelaar) (bijlage 6.6, blz. 93), vertelde ze dat de meeste boeren niet zomaar op biologisch verbouwen kunnen overgaan. “Dat

doen ze dan wel, maar dan wordt de prijs van het product heel laag gehouden. Er is heel veel kleding die uit biologisch katoen bestaat, maar als je dan kijkt wat die boeren voor die katoen hebben gekregen, dan zijn het vaak hele uitgeknepen prijzen

29

www.made-by.nl

77

waar ze vaak niet van kunnen leven. In India zijn heel veel pesticiden niet beschikbaar, want dat kunnen die boeren niet betalen, waardoor ze genoodzaakt zijn om over te stappen op biologische teelt”. Max Havelaar werkt met licentiehouders. Die licentiehouders moeten aan van alles voldoen voordat zij het keurmerk van Max Havelaar mogen gebruiken. Dit is een

productgericht licentiehouderschap. Dus als een bedrijf een conventioneel product in de collectie heeft, dan mag er nog steeds het Max Havelaar logo worden gebruikt,

maar alleen op de producten die aan de eisen van Max Havelaar Fair Trade voldoen.

Max Havelaar kijkt ook hoe het verder in de productieketen gaat en of deze bedrijven iets aan de arbeidsomstandigheden doen.

De organisatie Fairtrade Labelling Organisation (FLO) werkt in opdracht van Max

Havelaar, maar opereert zelfstandig. FLO helpt de leveranciers van de kledingmerken

gecertificeerd te krijgen en ondersteunt ze om de productiesituatie te verbeteren. In het interview (bijlage 6.6, blz. 93) met Roosmarie Ruigrok legde ze uit dat Max Havelaar niet zal gaan uitbreiden met de import van andere stofsoorten. “Max

Havelaar richt zich alleen op agrarische producten, dus wat vanuit de bodem groeit. Een grondstof zoals wol is een natuurlijk product en dat brengt weer hele andere problemen met zich mee, zoals een slechte behandeling van schapen met chemische middelen”.

Fair Wear Foundation

Fair Wear Foundation (FWF) is een kleine organisatie die streeft naar goede

arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie in landen waar kleding wordt

geproduceerd voor de Nederlandse en de Europese markt. Het middel dat FWF voor dit doel gebruikt is een Gedragscode voor kledingbedrijven. Deze gedragscode is gebaseerd op de internationaal erkende normen van de ILO (International Labour

Organization). Bedrijven die deelnemen aan FWF implementeren de arbeidsnormen die in de gedragscode worden genoemd en accepteren de controle van FWF op

daadwerkelijk verbetering van de arbeidsomstandigheden bij hun leveranciers.

30

Wanneer een kledingbedrijf zich aansluit bij FWF moet er eerst een werkplan worden gemaakt door het bedrijf zelf. Dit werkplan geeft inzicht in hoe de productieketen ervoor staat. Dit is soms een lastig proces omdat kledingbedrijven hier vaak nog geen inzicht in hebben. Daarna moeten alle leveranciers op de hoogte worden

gebracht van de Gedragscode. Vervolgens moet er door het kledingbedrijf aan ‘monitoring’ worden gedaan in de fabrieken. Dit betekent dat de arbeidsituatie op de voet gevolgd moet worden. Het bedrijf moet samen met de producent werken aan verbeteringen.

In het interview met Sophie Koers (communicatie manager) (bijlage 6.8, blz. 103),

werd duidelijk dat bedrijven vooral moeite hebben met het maken van het werkplan.

“Het werkplan is een groot ding, want daarvoor moeten ze uitzoeken hoe het ervoor staat met de productieketen, ‘wat weten we ervan, wat moeten we ervan weten om iets te kunnen gaan doen en wat kunnen we gaan doen.’ Merken weten vaak niet

30

www.fairwear.nl

78

waar het productieproces allemaal gebeurt, zeker niet als ze werken via een agent, dan wordt het nog ingewikkelder”, legde Sophie uit. Wanneer merken lid worden van

Fair Wear Foundation hoeven ze niet meteen 100% aan de gedragscode te voldoen. Hier wordt stap voor stap naar toe gewerkt. De vorderingen van de aangesloten

bedrijven worden jaarlijks op de internetsite van Fair Wear Foundation gepubliceerd.

79

Bijlage 6: Interviews 6.1 Rien Otto – Dutch Spirit

Eigenaar mode label: Dutch Spirit’ Huidige situatie Dutch Spirit

Dutch Spirit is een dameskledingmerk. Daarnaast wordt er met private labels

samengewerkt. Totaal werken er 6 mensen bij Dutch Spirit, op freelance basis. Rien

Otto is eigenaar en ontwerper en hij werkt samen met 2 stylistes, een fotograaf, een vormgever en een agentschap.

Rien Otto heeft veel gereisd en heeft onder andere HIV voorlichting gegeven in

Afrika. Hij is daarna begonnen met het produceren van T-shirts voor verschillende

bedrijven, zoals Zeeman, V&D, D&G en Prada. Voor de productie was hij veel in India en China. Rien Otto heeft zich vervolgens aangesloten bij Fair Wear Foundation en

heeft toen het ‘T-shirt abonnement’ opgezet, deze T-shirts werden van biologisch katoen gemaakt. Toen Rien Otto ontdekte dat biologisch katoen ook schadelijk kan

zijn voor het milieu, is hij op zoek gegaan naar andere materialen en mogelijkheden. Al snel groeide dit initiatief uit tot het kledingmerk Dutch Spirit.

Dutch Spirit heeft een eigen track & trace systeem voor Co2 uitstoot, dit is in

samenwerking met Trees for Travel. Rien Otto geeft aan hoeveel materialen hij heeft

ingekocht en aan de hand daarvan wordt een footprint gemaakt van de Co2 uitstoot. Dutch Spirit heeft een jeans tot jeans collectie opgezet, waarvan de productie

gebaseerd is op het Cradle to Cradle systeem. Hierbij worden de nieuwe jeans vervaardigd uit gebruikte jeans.

Een ander project van Dutch Spirit is de duurzame pakkenlijn voor mannen en vrouwen, die in samenwerking met The Makers is opgezet. Wie zijn de mensen bij Dutch Spirit en waar staan zij voor?

“Dutch Spirit, dat zijn praktische idealisten die de 3 P’s (People, Planet, Profit) hanteren, zegt Rien Otto. Dutch Spirit en Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

MVO is volgens Rien Otto niet alleen Fair Wear, of biologisch katoen of het

verminderen van de Co2 uitstoot. Volgens Rien Otto gaat het om de samenwerking en naar mogelijkheden kijken om de producten beter te maken. “Dat er dan een

duurzaam materiaal wordt gebruikt of de Co2 uitstoot verminderd wordt, is dan zo. Bedrijven moeten zich richten op productontwikkelingen en nieuwe wegen in gaan, maar dan wel realistisch blijven denken en economisch besef hebben. Daarnaast moeten bedrijven producten maken die tijdloos zijn (Slow Fashion), zodat niet alleen de trends worden gevolgd maar de consument zelf kan kiezen. Een goed product is het belangrijkste”. Dutch Spirit is aangesloten geweest bij Made-by en Fair Wear Foundation, maar heeft besloten hier uit te stappen. Rien Otto kwam niet tot een overeenkomst met

Solidaridad en vindt dat beide organisaties teveel een tunnelvisie hebben. Volgens 80

Rien Otto moet je bij MVO juist een brede visie hebben om samen te werken en tot

overeenstemming te komen. Solidaridad stelde voor Rien Otto te hoge eisen, die te kostbaar en niet realistisch waren. Daarnaast is het voor een merk duur om aangesloten te zijn bij een dergelijke instantie.

Dutch Spirit hanteert geen speciale certificaten in haar productie, maar werkt wel met ISO 2000 in de fabrieken en gaat regelmatig naar de fabrieken toe. Dutch Spirit zorgt er voor dat er goede omstandigheden in de fabrieken zijn en dat er een eerlijke prijs voor de producten wordt betaald.. Op die manier ontwikkelen zij een eigen keurmerk. Dutch Spirit werkt ook samen met Trees for Travel, dit is een

controlerende instantie, die de footprints (Co2 uitstoot) van de kledingstukken in kaart brengt.

Rien Otto merkt dat fabrikanten steeds bewuster worden van MVO en hier aan

proberen te werken. Ook vindt hij dat er net zoals bij auto’s en wasmachines één

keurmerk gehanteerd moet worden voor kleding, dit maakt het voor de consument een stuk duidelijker.

De problemen die Dutch Spirit ondervindt bij MVO ligt vooral bij de consument. “Het

is lastig om te bepalen wat voor boodschap je naar de consument moet overbrengen. Moet de consument geprikkeld of bewust gemaakt worden? Wanneer je een consument bewust wil laten worden, duurt dit 3 jaar voordat er een verandering plaats vindt, met prikkelen gaat dit sneller. Dus hoe krijg je iedereen naar die stap van bewustzijn en duurzaamheid. Het probleem ligt niet bij het biologische katoen, want die is niet veel duurder” zegt Rien Otto. Volgens Rien Otto heeft het geen zin om niet meer in China te gaan produceren en

kinderarbeid te verbieden. “Want wanneer dit gebeurt, hebben die kinderen opeens

geen werk meer en kunnen dan niet overleven. Het is dan veel beter om met de fabrikant samen te gaan werken en projecten op te zetten zoals een onderwijsprogramma”.

Volgens Rien Otto is er maar een langzame verandering in het consumenten

bewustzijn en daarnaast vindt hij Nederland niet modebewust en wil iedereen Fast

Fashion van de H&M en Zara. “Want door kopen kan men zijn behoeftes bevredigen”, zegt Rien Otto.

Project klimaat neutrale pakken Dutch Spirit heeft in 2008 Sustainable Suit gelanceerd in samenwerking met The Makers.

Sustainable Suit houdt in dat de pakken gemaakt zijn van natuurlijke materialen,

geproduceerd is volgens de richtlijnen van Fair Trade (eerlijke loon een geen kinderarbeid) en er rekening gehouden wordt met de Co2 uitstoot.

De pakken zijn vervaardigd van 100% Merino wol, de binnenkant is van viscose en de knopen zijn van parelmoer. Het uiteindelijke doel is om de pakken net zoals het jeans project, Cradle to Cradle te maken. De wol komt uit Australië en met het

bedrijf Wool Mark is Dutch Spirit een samenwerking aangegaan om ervoor te zorgen dat de wol duurzamer wordt en er minder chemicaliën worden gebruikt. Daarnaast worden de schapen op een goede manier behandeld. De viscose komt uit 81

Zwitserland, hier komt ook de Tencel stof vandaan (een afbreekbare stof), die Dutch Spirit in haar collectie gebruikt. De stoffen worden in Italië geweven en genaaid in Marokko. The Makers hebben voornamelijk het productieproces in handen.

Sustainable Suits zijn voor de ‘grap’ gemaakt, om te laten zien wat duurzaamheid is en wat Dutch Spirit duurzaam vindt, maar ook om de mensen te prikkelen.

De doelgroep van deze pakken zijn zakenmensen. De pakken worden momenteel op 16 plekken verkocht en de verkoop loopt goed. Daarnaast verkoopt Dutch Spirit de pakken Business to Business. Hiervoor benaderen ze Holland Casino, Gemeente

Amsterdam en KLM. Momenteel is Dutch Spirit aan het onderhandelen met Martinair, alleen het probleem is dat Martinair polyester in de pakken wil hebben, omdat deze stof makkelijker schoon te maken is. Dutch Spirit is daarom nu aan het kijken of de stof zo kan worden gemaakt, dat deze wel recyclebaar is. Hiervoor wil Dutch Spirit

een nieuwe druktechniek gebruiken. De verf die hiervoor wordt gebruikt, gaat naar boven wanneer het met water in aanraking komt, hierdoor komt de verf op de

polyester en niet erin en kan het makkelijker verwijderd worden wanneer de stof gerecycled moet worden.

Een ander probleem dat Dutch Spirit ondervindt tijdens het produceren van de

pakken is het lijmen en het plakken van de stoflagen. Doordat een pak uit veel lagen bestaat, kan dit niet voorkomen worden. Voor het recyclen van de pakken is dit een probleem, daarom moet er naar een oplossing gekeken worden, zodat de pakken

weer makkelijk uit elkaar gehaald kunnen worden. Daarnaast wil Dutch Spirit gebruik gaan maken van Biowaste plastic en gerecycled papier. Stap voor stap worden de

pakken volledig duurzaam gemaakt. “Wanneer je 80% duurzaam bent, dan ben je al

heel ver”, volgens Rien Otto.

De verkoop gaat goed en zoals verwacht. De reacties vanuit de overheid en het bedrijfsleven zijn positief, er is veel vraag naar. De consument vindt het ten eerste een goed kostuum en gaat daarna pas doorvragen. Toen Rien Otto de duurzame pakken aan de overheid presenteerde, waren de reacties positief: “Is dit nou een

duurzaam kostuum? Dat ziet er goed uit, dat willen we wel!”, zeiden potentiële klanten.

De huidige collectie is beschikbaar als confectiepak, onder het label Made-toMeasure en wordt B tot B verkocht. De pakken zijn in 9 verschillende stoffen

beschikbaar en in 20 kleuren en stijlen. De collectie zal worden uitgebreid met een

nieuwe lijn voor vrouwen die een modieuze uitstraling zal krijgen en een nieuwe lijn voor mannen, die vooral jonge mannen zal aanspreken. Ontwikkelingen van Dutch Spirit

Dutch Spirit is momenteel met een nieuw project bezig, genaamd “Push the button”. In een nieuwe jeans collectie zullen knopen worden gebruikt die er uit gehaald

kunnen worden en verkrijgbaar zijn in verschillende kleuren en stijlen. De consument kan zo zelf de stijl van haar knopen bepalen, daarnaast is dit beter voor het recyclen van de broeken, zodat er geen ijzer meer in de broek zit en de knopen gemakkelijk verwijderd kunnen worden.

82

Dutch Spirit wil klein blijven. Wanneer er een grote productie ontstaat, vindt Rien

Otto dit te veel stress, risico en problemen opleveren. Dit bleek uit de samenwerking met de modeketen JBC in België. “Dutch Spirit leverde toen voor 110 winkels

duurzame kleding. Het verkocht goed, maar Dutch Spirit gaat voor eigen stijl en eigen kleur. Zo kan je blijven uitproberen en een leuke collectie ontwikkelen voor een beperkte groep”, legt hij uit. Volgens Rien Otto zal de toekomst op het gebied van duurzame kleding er

rooskleurig uit komen te zien: “Er zal meer bewustwording bij de consument

ontstaan, er zal meer klimaatneutraal geproduceerd worden en kleding zal meer verzameld en gerecycled worden. Dit komt ook omdat de overheid dit steeds meer stimuleert”.

Nu zijn er nog veel merken die aan Window Dressing doen op het gebied van

maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar volgens Rien Otto zal dit in de

toekomst gaan veranderen omdat men er achter komt dat er winst uit te behalen

valt. “Fast Fashion zal Slow Fashion worden en kleding merken zullen van 6 collectie per jaar naar 2 collecties gaan. Er zullen meer kleine collecties ontstaan, we gaan van meer naar minder”.

83

6.2 Bram van Leeuwen – Circle of Tailors en Suityourself

Oud-medewerker bij Circle of Tailors en Suityourself

Bram van Leeuwen heeft als Travelling Tailor gewerkt bij de maatpakkenretailers ‘Circle of Tailors’ en ‘Suityourself’. Productieproces

Als Travelling Tailor kwam Bram van Leeuwen bij de klant thuis of op het kantoor. Als eerste worden de maten opgenomen van de klant en de stoffen uitgezocht. Daarnaast kan de klant keuzes maken in het model van het pak en het aantal

knopen. Bij Circle of Tailors heeft de klant meer mogelijkheden, zoals rechte of schuine zakken en de verschillende soorten splitten. Vervolgens worden deze

gegevens doorgegeven aan het productiebedrijf en heeft de klant 4 tot 6 weken later het pak in huis.

“Suityourself produceert in China, alleen kan je als maatpakkenbedrijf niet zomaar op een leverancier afstappen en een order bij hun invoeren, want de verkoop van maatpakken is heel onzeker. Suityourself deed dit daarom via het bedrijf Corneliani, want via dit bedrijf is het productiebedrijf gegarandeerd van een bepaalde afname”, legt Bram uit.

Het bedrijf Suityourself verkoopt maatpakken tussen de €230 en €340, dit zijn goedkope prijzen voor een maatpak. Volgens Bram komt dit vooral door de

goedkope productie in China. “De pakken bij Circle of Tailors liggen tussen de €500

en €1300. Deze prijzen liggen hoger omdat de productie in Italië plaatsvindt, bij het familiebedrijf Luigi Bianchi Mantova (Lubiam)”, vertelt Bram.

Beide maatpakkenretailers maken gebruik van stoffen uit Italië. Het viel Bram op dat klanten altijd verwachten dat alle soorten stoffen beschikbaar zijn. “De klant heeft

dan iets in zijn hoofd of een bepaalde stof ergens gezien en wil deze dan graag hebben, terwijl dit natuurlijk niet altijd mogelijk is”.

Verkopen en klanten

De verkoopresultaten bij Circle of Tailors zijn niet goed, dit ligt volgens Bram vooral aan de hogere prijs en de beperkte markt waarin het bedrijf zich begeeft. “Bij Circle

of Tailors merkte je vooral dat klanten niet op zoek waren naar ons, maar wij wel naar hun. Bij Suityourself was dit andersom. Dit waren vooral klanten die afwijkende maten hadden of een pak nodig hadden voor een speciaal gelegenheid, zoals een bruiloft”. Dit is volgens Bram de reden dat de verkoopresultaten bij Suityourself wel goed zijn, omdat er een bredere markt is en de prijzen een stuk lager liggen.

Tijdens zijn functie als Travelling Tailor merkte Bram op dat een klant bij Suityourself vaak twee pakken kocht en de gemiddelde besteding rond de €700 á €800 lag. Bij

Circle of Tailors lag de gemiddelde besteding van een klant rond hetzelfde bedrag, alleen bestond de aankoop uit één pak en twee extra overhemden. Aandacht voor duurzaamheid

Tijdens zijn functie als Travelling Tailor bij Suityourself, kreeg hij vaak de vraag van klanten waarom de maatpakken zo goedkoop konden zijn en waar ze gemaakt 84

werden. Bram vertelde dan dat de productie in Azië plaatsvindt, waardoor klanten al

vaak zelf begrepen dat de productie plaatsvindt in China. Bram probeerde deze vraag wel vaak te vermijden, omdat voor veel consumenten China een ‘slecht’ imago heeft.

Als Travelling Tailor bij Circle of Tailors, kreeg hij deze vraag niet, omdat al vaak aan de klant zelf werd verteld dat de maatpakken in Italië worden gemaakt.

85

6.3 Danyo Sarmo- Circle of Trust

Eigenaar Circle of Trust

Circle of Trust huidige situatie

Circle of Trust is in 2005 opgezet door Danyo Sarmo, Danny de Winter en Marcel Houweling. Circle of Trust is een jong, trendy en fair trade jeans label, voor mannen en vrouwen. De collecties worden beschreven als sexy, stoer en modieus. De

verschillende vintage wassingen staan centraal, hierdoor lijkt het alsof de broek al 15 jaar oud is. Daarnaast zijn de broeken in verschillende felle kleuren beschikbaar. De collectie wordt op meer dan 200 verkooppunten verkocht, zoals in de Bijenkorf, bij Raak en Maison de Bonneterie.

De broeken van Circle of Trust hebben vier knopen als sluiting. Drie van deze

knopen staan voor de beloftes die worden gemaakt tijdens het vervaardigen van de

collectie. De eerste knoop staat voor de verantwoordelijkheid om de visie van Circle of Trust te verspreiden, deze visie staat voor daadkracht, hoop en moed. Circle of

Trust neemt de verantwoordelijkheid voor haar eigen keuzes. De tweede knoop staat voor bewustzijn, Circle of Trust wil graag haar omgeving bewust maken van de realiteit. De derde knoop staat voor een schoon productieproces en om de

fabrikanten hierbij te helpen. De vierde knoop, is de sluitende knoop en die sluit voor iedereen anders. Iedereen moet zijn eigen verantwoordelijkheid nemen tegenover de wereld en hiervoor een belofte maken. Circle of Trust en duurzaamheid

Duurzame kleding produceren, is volgens Danyo Sarmo de manier waarop men met elkaar omgaat en dat men iets goeds doet voor de maatschappij, dit moet dan

constant zijn. ‘Goed’ betekent voor Danyo op een positieve manier, wat dan ook.

Danyo is tegen kinderarbeid en wanneer het mogelijk is, is hij vóór organisch katoen.

“Men vindt het succes van Circle of Trust leuk, maar nog niet het concept. Circle of Trust moet zich nog ontwikkelen, er zijn nu nog veel tekortkomingen door de middelen of de ervaring. De doelstelling is er en dan komt het wel”, zegt hij. Circle of Trust werkt in de fabrieken met het SA 8000 certificaat dat gericht is op goede arbeidsomstandigheden, eerlijke lonen, veiligheid en geen kinderarbeid.

Danyo Sarmo heeft onder andere gewerkt bij Replay en Kuyichi. Bij Kuyichi heeft hij het ontstaan van Made-by meegemaakt en daarom was het voor hem

vanzelfsprekend om zich aan te sluiten bij Made-by. “Wanneer je nog een startend

bedrijf bent, kan je keuzes maken”, vertelt hij. Circle of Trust is een tijdje

aangesloten geweest bij Made-by, maar heeft uiteindelijk besloten hier uit te

stappen. Volgens Danyo heeft Made-by geen inzicht of geduld voor de ontwikkeling van duurzaamheid. Made-by zag de doelstelling van Circle of Trust niet in en was

niet tevreden over de resultaten. Circle of Trust kon niet aan de eisen van Made-by

voldoen. Danyo vond deze niet realistisch, omdat het voor een klein bedrijf moeilijk is om hier geld in te moeten investeren, want een merk moet ook nog overleven.

Circle of Trust produceert nu in China waar Danyo Sarmo een goede band met de fabrikant heeft opgebouwd. Ze zijn begonnen met de productie in Tunesië en India, 86

maar dit mislukte omdat de kwaliteit van het organische katoen slecht was, hierdoor is Circle of Trust zelfs bijna failliet gegaan. Danyo is erg blij met zijn huidige

fabrikant, inmiddels is er een goede band opgebouwd en kan hij deze fabrikant

volledig vertrouwen. “Controles uitvoeren is niet eens meer nodig en maar weinig

merken kunnen dit doen”, legt hij uit.

Circle of Trust is bezig om deze fabriek op te schonen, zodat er een veilige werkplek

wordt gecreëerd en er eerlijke lonen worden betaald. De fabrikant gelooft in Circle of

Trust en Danyo gelooft in de fabrikant en dat vindt hij erg belangrijk. Problemen bij ontwikkelen duurzame kleding

Circle of Trust is nog een jong en onervaren bedrijf, er zijn nog maar beperkte

middelen. Volgens Danyo is er bij maatschappelijk verantwoord ondernemen, hulp

en begeleiding nodig en dit vindt hij erg moeizaam gaan. “Want je moet als een klein

jeans bedrijf ook nog blijven concurreren met bedrijven zoals Diesel en Replay. Er is geld nodig en dit moet eerst binnenkomen”, vertelt hij.

Volgens Danyo Sarmo moeten mensen aan MVO doen voor zichzelf en niet als

commerciële doelstelling. Daarom adverteert Circle of Trust niet met ‘groen’ zijn,

hiervoor werd hij door Cora Kemperman geïnspireerd die ooit bij een bijeenkomst

van Made-by zei: “ik doe hier niet aan mee, want ik vind dat het al vanzelfsprekend

moet zijn dat men op een verantwoorde manier produceert’. Hierover is Danyo na gaan denken, maar helaas realiseren veel mensen zich dit nog niet. “Verkopers vragen er nooit naar, eerst hadden we op elke broek het blauwe knoopje van Madeby zitten, nu hebben we die er afgehaald, maar niemand heeft er nog iets over gezegd’, vertelt hij. Ontwikkelingen Circle of Trust

Danyo heeft als doel voor ogen dat Circle of Trust groot gaat worden en zich dan kan vergelijken met merken zoals Diesel en Replay. In de toekomst wil Danyo zeker weer organische katoen gaan gebruiken, maar dat is nu gewoon nog niet mogelijk. In

China is er namelijk nog geen organisch katoen verkrijgbaar en dit zou betekenen dat Circle of Trust over moet gaan naar een andere fabrikant. Maar Danyo is dit

zeker niet van plan, want dan zou hij zijn fabrikant verraden waar hij nu een sterke band mee heeft opgebouwd.

Circle of Trust heeft geprobeerd met bamboe te werken, maar dit werkte niet en was van slechte kwaliteit. Danyo Sarmo wil dit wel blijven proberen: “Onze fabrikant doet

ook zijn best. “We willen wel, maar het moet wel mogelijk zijn”.

Danyo wil mensen blij maken, maar dan meer op het persoonlijke vlak. Hij wil dat mensen zich gaan realiseren dat er meer is dan alleen mode en kleding.

“We geloven in wat we doen en proberen Circle of Trust staande te houden, dat is

wat we doen’, zegt hij. Circle of Trust wil vooral groeien met de fabrikant in China en

het produceren goed houden. Wanneer het bedrijf groter is en zij alle

productieprocessen zelf in de hand hebben (weverij, verven etc.) dan is het volgens Danyo mogelijk om het productieproces te controleren. Er moet dan samen met de fabrikant geïnvesteerd worden om het proces goed te houden en een verticale

87

bedrijfsvoering te hanteren. ‘Maar eerst moeten de middelen verkregen worden,

vooral geld en daarna kan er geïnvesteerd worden”, legt Danyo uit. De toekomst van duurzame kleding

Danyo vindt de toekomst van duurzame kleding enigszins dubbel en vindt dat er vooral meer op politiek niveau beslist moet worden.

Hij is wel van mening dat er één keurmerk moet komen voor duurzame kleding,

alleen vindt hij dat dit niet een organisatie moet zijn die veel macht krijgt. Hij vindt het dus niet erg als er één organisatie komt, maar die moet dan wel bestaan uit

mensen die zelf ervaring hebben in de kledingproductie en die persoonlijk te werk

gaan. “Made-by heeft bijvoorbeeld een sterk oordeel over China, maar ze zijn er niet

eens geweest en hebben dus geen ervaring”, zegt hij.

Danyo Sarmo vindt dat je aan maatschappelijk verantwoord ondernemen moet doen voor het bedrijf en niet als commercieel doel. Voor het bedrijf Circle of Trust heeft

hij hard moeten werken. Samen met zijn team heeft hij veel zelf moeten doen, maar wél met veel passie en geloof.

88

6.4 Bibian van Huijstee - Slippely

Eigenares van het kledingmerk Slippely Huidige situatie Slippely

Slippur Nederland BV is de leverancier van het eigen merk Slippely. Het bedrijf bestaat al sinds 1969. Bibian van Huijstee, eigenares van het kledingmerk, heeft het bedrijf van haar vader overgenomen. De Slippely collectie bestaat uit vele

basismodellen; shirts met verschillende accenten en kleuren. De kwalitatief

hoogwaardige kledingstukken vormen de juiste basis voor een perfecte uitstraling van de totale outfit.

Bibian verstaat onder duurzame kleding: duurzame kwaliteiten waarvan de productie op een zo milieuvriendelijke manier wordt gedaan. Op het gebied van duurzaamheid wordt er in de collectie van Slippely vooral gebruik gemaakt van biologisch katoen. Bibian probeert altijd hier zoveel mogelijk gebruik van te maken: “Het is niet altijd

mogelijk om alles biologisch te maken, want wanneer je wat extra wil toevoegen aan de T-shirts zoals glitters, is dit natuurlijk niet duurzaam, maar we gebruiken de duurzame materialen zo ver het mogelijk is”, legt Bibian uit.

Ongeveer de helft van de collectie van Slippely is momenteel duurzaam. Aansluiting Made-by

Slippely is sinds 2008 aangesloten bij Made-by. Bibian heeft hier voor gekozen

vanwege het goede marketingplan. Hierdoor wordt naar de consument de boodschap overgebracht dat Slippely bezig is op het gebied van duurzaamheid. Ook vindt ze het track & trace systeem van Made-by een origineel idee, ze hoopt dat in de toekomst Slippely hier gebruik van kan gaan maken.

De ervaringen met Made-by zijn tot nu toe goed. “Made-by is een overkoepelende

organisatie, ze kunnen niet alles voor je doen, je kunt ze wel gebruiken voor advies of voor leveranciers. Zelf heb ik hier nog maar weinig gebruik van gemaakt, maar volgend jaar wil ik naar de leverancier in Hongkong gaan en dan kan ik Made-by gebruiken voor advies”, vertelt Bibian.

De aansluiting bij Made-by ging snel, na een paar gesprekken was het al rond. Dit

komt volgens Bibian omdat zij de enige in het bedrijf is die beslist. Voordat Slippely zich aansloot bij Made-by, was Bibian al van plan om biologisch katoen te gaan gebruiken en door middel van Made-by kon dit ook commercieel worden overgebracht.

Slippely werkt met certificaten van GOTS. Bibian krijgt de certificaten van de

stoffenfabrikanten binnen. “Je moet het dan maar wel vertrouwen, want wanneer is

nou iets 100% biologisch?”, zegt Bibian. Problemen

Bibian heeft nog geen grote problemen ondervonden met de productie van

duurzame kleding. Wel is het lastig om de truien in de collectie van biologische materialen te maken. Zo is er een trui met een mix van Viscose, Merino Wol en

Polyamide, maar om dit te veranderen is volgens Bibian nog niet mogelijk, aangezien de truien dan in een te hoge prijs klasse vallen. Daarnaast wordt er in de collectie 89

gebruik gemaakt van Bamboe. “Alleen zijn ze er nu achter gekomen dat er ook een

viscose bamboe is, die net zo slecht voor het milieu is als viscose zelf”, vertelt Bibian. Verder heeft ze een goede samenwerking met haar leverancier en heeft ze uitgelegd dat wanneer de leverancier nieuwe kwaliteiten aandraagt, zij naar de biologische aspecten moeten kijken. “Hier moest de leverancier wel even aan wennen.”

Wel hoopt Bibian dat andere duurzame materialen, zoals biologische wol, goedkoper zullen worden zodat deze in de collectie van Slippely gebruikt kunnen worden. Toekomst & ontwikkelingen

Bibian is niet van plan om de collectie van Slippely uit te gaan breiden. ‘We willen op

de basis blijven zitten, want vrouwen hebben hier nog steeds veel behoefte aan”. Wel is Bibian van plan om verbeteringen door te voeren in het computersysteem, zodat

orders sneller doorgevoerd kunnen worden en er sneller op de marktontwikkelingen gereageerd kan worden.

Bibian hoopt dat duurzame kleding zich in de toekomst verder zal ontwikkelen en

dat merken hier serieus mee bezig blijven. “De prijzen van biologische katoen zijn al

niet zo veel duurder en als meer bedrijven er naar vragen zal het prijsverschil nog kleiner worden”, zegt Bibian.

Wel is ze van mening dat we onze standaarden van mensenrechten niet op kunnen leggen in het buitenland. Het is volgens Bibian beter als er wordt ingesteld dat

kinderen maar een bepaald aantal uren mogen werken en verplicht naar school

moeten gaan. “Want de mensen willen daar geld verdienen, uiteindelijk moeten de

mensen zelf ondervinden dat ze er dan net zoveel aan verdienen”.

Bibian zou het fantastisch vinden als er één keurmerk zou komen, maar denkt dat dit voorlopig nog niet mogelijk is. “Ieder keurmerk vindt dat hij het goed doet en elke

organisatie heeft weer andere standaarden, maar wie weet komt het ooit nog wel, want de ontwikkeling van duurzame kleding is pas net begonnen”.

90

6.5 Marita Bartelet - Ecotex

Initiatiefnemer Ecotex (onlinewinkel) en Ecological Textiles Ecotex/ Ecological Textiles

Ecological Textiles is 3 jaar geleden opgericht en overkoepelt de webshop Ecotex.nl. Ecotex.nl verkoopt aan de consument en Ecological Textiles werkt voor bedrijven (B2B). Marita Bartelet en haar man hebben dit concept opgezet. Zelf is Marita eigenares en doet ze de inkoop en de verkoop.

De verkoopresultaten van Ecotex.nl zijn goed. Elke dag zijn er wel bestellingen via de

website of via de telefoon. Marita Bartelet heeft dit bedrijf opgezet omdat ze zelf veel ervaring heeft als consultant en productontwikkelaar in de textielindustrie. Ze is in

die periode veel met het milieu bezig geweest en besloot toen zelf iets op te zetten. Marita is begonnen met het merk Como-Como uit Japan, dat ecologische producten

gemaakt van Washi* verkoopt. Washi heeft een natuurlijke werking voor de gevoelige huid. Hiermee heeft Marita op verschillende beurzen gestaan, maar ze kwam er

achter dat de verkoop van alleen Como-Como niet heel succesvol was, omdat het

onder andere moeilijk was om een Japans product te verkopen op de Nederlandse

markt. Marita Bartelet en haar man zagen dat er steeds meer ecologisch textiel op de markt kwam zoals hennep, bamboe etc. Met deze producten zijn zij verder gegaan en hebben hun eigen online winkel ontwikkeld. De online winkel zal zich uit gaan breiden met handdoeken en designercollecties, maar ook een eigen babykleding collectie.

Biologisch en eerlijke kleding

Marita Bartelet koopt producten in die gecertificeerd zijn met GOTS, Control Union en Eco-certified. Deze certificaten geven aan dat de producten op een biologische manier zijn gemaakt.

De productie vindt vaak plaats in Europa, hiermee wil ze de productie in Europa

blijven handhaven en staande houden. “Hiermee heb je ook geen problemen met Fair

Trade, omdat de kleding niet de hele wereld over moet”, vertelt Marita.

Volgens Marita Bartelet hebben kledingbedrijven die aan duurzaamheid doen, vooral problemen met de prijs, het vinden van betrouwbare leveranciers en de

onbekendheid met de certificeringen. “Het is een woud aan certificeringen”, zegt

Marita. Daarnaast denkt ze dat kledingmerken moeite hebben met het vermarkten

van de producten en hoe ze daarmee om moeten gaan. “Want wanneer ze aangeven dat een deel van de collectie biologisch is, zeggen ze daarmee ook dat het andere deel dus slecht is”, legt Marita uit.

Belangrijke ontwikkelingen op het gebied van biologische textiel zijn volgens Marita Bartelet brandnetels, bamboe en natuurlijke kleurstoffen. “Het merk Brennels maakt

bijvoorbeeld alleen maar kleding van brandnetels, dit zijn fijne garens en die zij zelf ontwikkelen. Bij Bamboe is het nog vrij onbekend dat het nog niet zo goed is, maar dit zal zich gaan ontwikkelen”.

91

Marita Bartelet werkt zelf ook voor Rubia Pigmenta Naturalia en vertelt dat hier veel ontwikkelingen aan de gang zijn. Dit bedrijf ontwikkelt natuurlijke kleurstoffen, momenteel zijn dit roodtinten, geel en blauw. Biologische wol Wol is volgens Marita Bartelet biologisch wanneer de teelt en de verwerking beiden biologisch zijn.

Goede certificeringen hiervoor zijn Demeter en IVN certificaat. “Er zijn veel discussies

over wol gaande en of wol beter is dan synthetische vezels. De museling** behandeling moet in ieder geval weg en men is er steeds meer mee bezig. Alleen heeft biologische wol nog geen prioriteit omdat het nog maar zo’n klein aandeel is, nog minder dan 1%”, vertelt ze. De reden dat er nog maar zo weinig biologische wol leveranciers zijn, ligt volgens Marita aan het feit dat er geen vraag naar is vanuit de

markt. Er zijn wel Duitse bedrijven die biologische wol produceren maar dit blijft een klein aandeel. Wel heeft Marita opgemerkt dat er meer vraag is naar natuurlijke kleurstoffen voor wol.

Marita Bartelet denkt dat in de toekomst de biologische wol zich maar weinig zal

ontwikkelen. Dit komt volgens haar vooral door de prijs en de lage vraag. “Het zal

niet snel gaan, ondanks de ontwikkelingen van duurzame mode. Bij katoen gebeurt dit wel, dit komt omdat katoen onder andere omstandigheden wordt gemaakt en slechter is voor het milieu en voor de mens. Voor de consument is dierenleed altijd minder erg dan mensenleed”, legt ze uit.

Toekomst en ontwikkelingen van duurzame kleding

Marita Bartelet is van mening dat het niet haalbaar is om één keurmerk voor duurzame kleding te ontwikkelen, omdat bedrijven zich apart zullen blijven

profileren. “Kleine bedrijven sluiten zich aan bij Made-by en Organic Exchange en

grote merken gebruiken weer hun eigen keurmerk”, legt Marita uit. Wel ziet ze de

toekomst van biologische en eerlijke kleding positief in. “Op korte termijn zal het

nog moeizaam gaan, maar er zijn wel steeds meer modemerken die een statement maken en grote merken stappen er ook in om mee te doen en het te ervaren”. * Washi: natuurproduct dat wordt gemaakt uit de schors van de moerbei.

**Museling: pijnlijke behandeling bij de schaap, waarbij grote lagen huid van de achterkant van de dijen worden weg gesneden, om zo het innestelen van vliegen te voorkomen.

92

6.6 Roosmarie Ruigrok- Max Havelaar

Markt Manager katoen, Max Havelaar Katoenmanager bij Max Havelaar

Roosmarie Ruigrok is als katoenmanager bij Max Havelaar aangesteld, omdat er in veel ontwikkelingslanden katoen wordt verbouwd. De katoenindustrie staat enorm

onder druk omdat de markprijzen laag worden gehouden. Dit heeft te maken met de subsidies die voornamelijk in Amerika aan de katoenboeren worden gegeven. Hierdoor blijven de marktprijzen laag.

Max Havelaar staat voor de boerenorganisaties die een eerlijke prijs krijgen voor hun handelswaar op agrarisch gebied. Max Havelaar is ooit begonnen met de import van koffie en heeft dit inmiddels uitgebreid met meer producten.

In andere landen waar Max Havelaar is gevestigd, werd al eerder katoen

geïmporteerd, maar in Nederland is dit sinds 1,5 jaar. Max Havelaar zorgt ervoor dat de katoenboeren een eerlijke prijs voor hun katoen krijgen. Daar bovenop krijgen de boeren een extra bonus en dat geld gaat naar de coöperatie. De bedoeling is dat de boeren met elkaar gaan coöpereren, zodat ze samen een sterke groep kunnen

vormen. Die extra bonus gaat naar de coöperatie en die bepaalt zelf wat er met het geld gaat gebeuren. Het moet altijd wel ten goede komen aan het bedrijf van de

coöperatie. Zo kunnen de boeren er voor kiezen om over te gaan op biologische teelt, want dit proces kost tijd en geld. Maar het kan ook zijn dat ze zelf meer expertise in huis willen halen. Zo had een boer bijvoorbeeld geld besteed aan

educatie. Max Havelaar ging ervan uit dat er een school gebouwd was. Dit bleek

echter niet zo te zijn, want de boeren hadden hun kinderen naar een opleiding in

Amerika gestuurd en toen weer teruggehaald, waardoor de kennis van die coöperatie groeit. “Ik ben dus aangenomen om het katoen dat hoger is dan de marktprijs, weer in de markt te zetten. Dit kan zijn in de mode, maar ook in bedlinnen, badhanddoeken en slippers. Het is niet alleen kleding. Katoenvolumes gaan eigenlijk meer zitten in gordijnen, dekbedden, kussens, vullingen etc. Dat zijn de grote volumes. Het is heel leuk om een hip mooi merk erbij te hebben en als die voorbij komt, nemen we dat zeker aan, maar wij gaan voor de volumes”, legt Roosmarie uit. Fair Trade en biologisch

“Er wordt in eerste instantie een eerlijke prijs gegeven voor het product, maar we zijn natuurlijk ook bezig om biologisch te verbouwen. Dit weten de katoenboeren inmiddels, dus ze krijgen ook een opleiding op dit gebied. Het gaat niet alleen om de eerlijke prijs, maar er zijn ook strengere milieueisen. Door meer opleiding krijgen de boeren meer inzicht en hierdoor is de overstap naar biologische teelt vrij makkelijk. Maar daar hebben ze wel een eerlijke prijs voor nodig, want dan kunnen ze die stap maken,” zegt Roosmarie. Volgens Roosmarie kunnen de meeste boeren niet zomaar op biologisch verbouwen overgaan. 93

“Dat doen ze dan wel, maar dan wordt de prijs van het product heel laag gehouden.

Er is heel veel kleding die uit biologisch katoen bestaat, maar als je dan kijkt wat die boeren voor die katoen hebben gekregen, dan zijn het vaak hele uitgeknepen prijzen waar ze vaak niet van kunnen leven. In India zijn heel veel pesticiden niet beschikbaar, want dat kunnen die boeren niet betalen, waardoor ze genoodzaakt zijn om over te stappen op biologische teelt. Doordat ze nooit pesticiden hebben gebruikt, is de grond al schoon, waardoor ze heel snel op biologisch kunnen overstappen. Dan wordt er biologisch katoen op de markt gebracht, maar ga je echt kijken wat die boeren voor hun katoen hebben gekregen, dan is dat vaak helemaal niks. Veel boeren redden het vaak niet meer en plegen dan zelfs zelfmoord, dit is een groot probleem en komt veel voor in India. Daarom is die eerlijke prijs heel belangrijk”. Ontwikkelingen Max Havelaar

“Max Havelaar gaat zeker uitbreiden, we richten ons voornamelijk op de

bedrijfskleding sector, omdat daar de volumes gemaakt worden. We hebben al 3 aanvragen van bedrijfskleding fabrikanten, dit zijn dan wel kleinere aantallen”, zegt Roosmarie en geeft hierbij een voorbeeld van een badhanddoek bedrijf: “Wanneer de badhanddoeken in grote aantallen worden gemaakt dan ben je voor Fair Trade 0,80 cent duurder uit en voor biologisch nog eens 0,80 cent. Dan zit je al op 1,60 euro hoger per handdoek. Als je dan over grote aantallen praat van een afname van 500.000 badhanddoeken, dan praat je wel over 800.000 euro. Dus wanneer het over grote volumes gaat, dan zijn dit wel duurdere trajecten. Dus het is heel belangrijk dat ook het verhaal nog steeds verteld moet worden”.

Roosmarie vindt het eigenlijk belachelijk dat we over conventioneel katoen praten, terwijl in lage lonen landen de boerenorganisaties de handel nodig hebben en wij

degene zijn die de mensen onder druk zetten om de prijzen naar beneden te halen. Zij noemt het een scheve markt: “Eerst betaalt men een eerlijke prijs, in de jaren

60/70 en dan zijn er de snelle inkopers die iedereen gaan uitknijpen en zeggen: ‘Als je de prijs om laag doet, dan pas heb je de order’ en dan hebben ze die paar dubbeltjes eraf en even later zeggen ze: ‘Ja, de vorige keer kon het zoveel goedkoper, maar nu kunnen we nog goedkoper’. De boer gaat mee, want die zit met zijn oogst, die wil verkopen, dan maar nee zeggen en dan zijn oogst onder zijn ogen weg zien laten rotten? Of wil hij er van af? Dat is de macht van de afnemer. Nu we praten over een eerlijke wereld, een schonere wereld, moeten we eigenlijk gewoon weer die prijs betalen die we ervoor moeten betalen. De katoenboeren willen natuurlijk ook gewoon een salaris hebben en een goed inkomen.”

Roosmarie vindt dat uiteindelijk de consument ervoor moet betalen, want er is een

inkoop en er is een verkoop, er is een brutowinst en een nettowinst. Uiteindelijk zal diegene voor wie het bestemd is, daarvoor moeten betalen. Dus de consument die

heeft handdoeken nodig, daarvoor zijn markpartijen en daarvoor moet de consument betalen. Volgens Roosmarie wordt de consument er niet de dupe van, maar de

consument moet weer worden opgevoed en er van bewust worden dat er al die jaren een vreemde prijs is betaald, die onderdrukt is en niet werkelijk is. 94

Max Havelaar gaat niet uitbreiden met de import van andere stofsoorten. Er is wel een onderzoek geweest naar zijde, maar hieruit is gebleken dat men er geen

interesse in heeft. Vanuit de markt zijn die aantallen echt veel te klein voor een groot orgaan als Max Havelaar om zich hierop te richten

Max Havelaar richt zich alleen op agrarische producten, dus wat vanuit de bodem groeit. Een grondstof zoals wol is een natuurlijk product en dat brengt weer hele

andere problemen met zich mee, zoals een slechte behandeling van schapen met chemische middelen.

Aansluiting bij Max Havelaar

Max Havelaar werkt met licentiehouders, die licentiehouders moeten aan van alles voldoen voordat zij het keurmerk van Max Havelaar mogen gebruiken. Dit is een

productgericht licentie houderschap, dus als een bedrijf een conventioneel product

in de collectie heeft, dan mag er nog steeds het Max Havelaar logo worden gebruikt, maar alleen op de producten die aan de eisen van Fair Trade voldoen.

Een bedrijf kan zich dus niet aansluiten bij Max Havelaar, het kan alleen

licentiehouder worden. Deze licentie kan bijvoorbeeld voor katoen worden gebruikt, Max Havelaar geeft dan aan dat het Fair Trade katoen is. Maar volgens Roosmarie Ruigrok is de uitleg erbij nog steeds belangrijk.

“Je hebt tegenwoordig al die initiatieven, die zijn wel bezig om die hele lijn te

organiseren zodat de boer een eerlijke prijs krijgt en extra geld ontvangt, maar dat zegt niks over het milieu. Max Havelaar kijkt ook hoe het verder in de keten gaat, met de spinners, de ververs, de wevers. We kijken wel of het bedrijf iets aan de arbeidsomstandigheden doet in het verdere proces van de keten, of ze SA 8000 certificering gebruiken en of ze aangesloten zijn bij Fair Wear Foundation”, legt Roosmarie uit.

Problemen bij aansluitingsprocedure Max Havelaar

Het grootste probleem volgens Roosmarie is om de hele keten van het product goed te krijgen.

“Producenten die dit al jaren op een bepaalde manier doen, die moeten ineens een

manual doorlezen waarin staat wat ze ervoor moeten doen. Doordat ze zo druk zijn, komen ze er vaak niet aan toe om het uit voeren.” Daarnaast is het vaak de onwetendheid en de angst van de producenten, dat de producten te duur zullen worden, waardoor er geen afname is.

De organisatie Fairtrade Labelling Organisation (FLO), gevestigd in Bonn helpt Max Havelaar hiermee. FLO werkt in opdracht voor Max Havelaar, maar opereert

zelfstandig. FLO ondersteunt de mensen om het gedaan te krijgen. Dit vindt Roosmarie de toegevoegde waarde van Max Havelaar. Certificering

Max Havelaar gebruikt alleen het eigen logo en geen andere certificaten. “Het

product is van Fair Trade katoen, dat zeggen we en daar staan we voor. Daarnaast is het aandachtsgebied Planet, People, Profit, dus je hebt wel alle drie de P’s te pakken. 95

People omdat er een eerlijke prijs gehanteerd word, Planet omdat er vele milieueisen zijn en Profit omdat je een goed product op de markt hebt door middel van het logo. In januari is er een onderzoek geweest hoe het Max Havelaar logo in de markt ligt ten opzichte van andere certificeringen en het blijkt dat er 78% bekendheid is en 65% vertrouwen bij de consument. Ten opzichte van andere certificeringen is dat wel heel erg hoog, want de andere certificeringen kwamen op 2 tot 4%”, legt Roosmarie uit. Verdere samenwerking met Max Havelaar

Max Havelaar bekijkt de keten van het bedrijf en onderzoekt hoe deze in elkaar zit

en of er producten zijn die gecertificeerd zijn of al aangesloten bij FLO. Wanneer dit

nog niet het geval is, neemt FLO contact op met de producenten om die certificering door te nemen. Dus het bedrijf (het kledingmerk) hoeft eigenlijk niks te doen, het

bedrijf hoeft alleen de namen door te geven. Daarbij is het dus wel belangrijk dat de keten goed wordt doorgegeven. Vervolgens gaat FLO verder kijken naar de

ontwikkelingen, zoals de milieueisen en of deze wel gehaald worden en hoe deze verbeterd kunnen worden. “Wanneer ze goed zijn gekeurd door FLO, dan weet je

eigenlijk al dat het goed zit”, zegt Roosmarie.

De ketens van deze bedrijven zijn niet openbaar, omdat er vaak veel dingen

veranderen en gegevens de volgende dag vaak al weer anders zijn. Wel zijn de gegevens beschikbaar voor onderzoekers.

“Als je kijkt naar het track & trace systeem dat Made-by gebruikt, daar hebben consumenten niet veel aan. Dat zegt niks over de procedures, hoe ver ze zijn, of ze overuren hebben gedraaid en of er wel genoeg geld op de bankrekening staat”,

vertelt Roosmarie.

Samenwerking Fair Wear Foundation (FWF) en Made-by

Het wordt vanuit Max Havelaar gestimuleerd om als bedrijf aan te sluiten bij FWF. “Vaak is dit al geregeld in de naaifabriek voor een ander merk die daar ook

produceert. Daar wordt dan in ieder geval contact mee op genomen. We zijn nu aan het onderzoeken in hoeverre we de samenwerking met FWF kunnen versterken”, zegt Roosmarie.

Zij is van mening dat Made-by een organisatie is, die echt het biologische aspect

onder de aandacht brengt. Dit doen ze samen met Organic Exchange. Max Havelaar werkt ook samen met Organic Exchange en Solidaridad (die Made-by heeft

opgericht), op deze manier is er een connectie met Made-by. “Made-by is echt

opgericht om het stoffige imago weg te halen en er een heel nieuw imago aan te hangen, merken die erbij aangesloten zijn, die willen in een bepaalde laag gezien worden, in de upper-class van de mode-industrie. Zij zullen niet snel bijvoorbeeld de bedrijfskleding sector benaderen. Ze zijn ook geen verificatie organisatie. Zij helpen alleen op alles wat het merk op biologisch gebied doet, om dat te branden. Certificeren doen zij niet, ze hebben een database van biologische leveranciers waar je als aangesloten merk gebruik van kunt maken, maar dat wil niet zeggen dat het echt zo is. Daar is altijd nog een organisatie voor nodig, zoals SKAL voor het biologische aspect en Fair Wear Foundation voor de SA 8000 certificatie, die gericht is op de arbeidsomstandigheden. Dat is dus heel wat anders dan Max Havelaar doet” 96

Ontwikkelingen van Fair Trade volgens Roosmarie

Volgens Roosmarie wordt dit alleen nog maar belangrijker. “Ik ben heel blij met de

kredietcrisis, omdat mensen steeds kritischer worden, ook in de kledingbranche, er zijn steeds meer onderzoeken en boycots op het internet. Mensen komen in opstand, omdat ze weten dat er een keuze is. Het is mogelijk, want alles wat ik draag is ook eerlijk. Het kan allemaal”, zegt Roosmarie. Zij vindt het goed dat C&A en H&M bezig zijn met projecten. “C&A en H&M willen op de markt blijven. Om alles in één keer om te gooien is gewoon niet mogelijk. Het is nog een klein stukje, maar dat kleine stukje, dat zijn bij hun wel de volumes. Er zijn merken die 100% duurzaam zijn, maar dan is het vaak een merk dat maar 100 stuks afzet, terwijl voor H&M 100 stuks niks is. Die hebben gelijk 100.000 stuks. Wanneer H&M 100.000 stuks in biologisch omzet, is dat natuurlijk fantastisch”. Heel veel mensen verlangen naar een model waarmee het allemaal onder één

certificering valt, maar volgens Roosmarie is dat gewoon niet mogelijk. “Want bij het

ene proces zijn zoveel andere problemen dan bij het andere proces. Dat kan je gewoon niet onder één certificering krijgen. Made-by probeert dit voor de consument duidelijk te maken, want die vindt het ook belangrijk dat er goede arbeidsomstandigheden zijn, maar ook bij Made-by zijn ze er achter gekomen dat het heel lastig is. In de voedingsindustrie zie je dit ook. Op een Ben & Jerry ijsje, staan verschillende logo’s, voor de verpakking, de melk, de ingrediënten etc. Ik snap dat dit lastig is voor de consument, maar dat is gewoon niet mogelijk. Ik denk niet dat dit ooit gaat komen. Ik denk wel, dat door de kredietcrisis en de kritische consument, uiteindelijk de organisaties die met werkelijke verhalen, met werkelijk vertrouwen en werkelijke plannen, zullen overblijven. Dit zal ook zo zijn in de kledingbranche”, zo is haar overtuiging.

97

6.7 Nany Kusuma- Made-by

Market analyst and Seminar coordinator, Made-by Position and current situation

Nany Kusuma is a seminar coordinator and market analyst at the international department of Made-by. Made-by started 4 years ago in Holland but is now also going abroad. Made-by noticed that the market for sustainable fashion is also growing in other European countries.

Made-by hired Nany to make an analysis about the consumer awareness for

sustainable fashion in Europe. The conclusion of this analysis was that there are

some key markets that Made-by wanted to focus on, so Made-by decided to open an office in the UK and in Germany.

“The markets in these countries are already mature and understand sustainability and the concept of organic cotton. If everything is going according to the plan, Made-by will also open an office in Scandinavia”, says Nany. Nany Kusuma reports the business developments and activities of the Made-by

international division. She also works on market analyses and is working together with the business development managers in the UK and Germany.

“We need to understand the market because than we can give advice and suggestion

to the fashion companies”, explains Nany.

Made-by is also working together with other Organic Exchange, together they

organise a series of seminars, in the key countries of Europe. In 2008 there were 3

seminars and recently there was a seminar in Dusseldorf. The main intention of the

seminar is to do some outreach to fashion brands and give updates about the latest developments of sustainable fashion. All kind of fashion companies are welcome to the seminar, as long as they have an interest in sustainable fashion.

With the seminar they want to make a connection with all parts of the supply chain of the production and bring together suppliers and NGO’s. “So in this platform they can

exchange knowledge and experiences. If a brand has a question about where to start, how to start etc. it is a good change for them to ask those questions”, says Nany.

Made-by does not have any standards, neither in social or environmental aspects.

Made-by is a consumer label. When a company becomes a member and they work on a sustainable production, the consumer is assured that this company is working on sustainable fashion and puts an effort in it. “But the consumer also has to

understand that the Made-by label is not a product label, but a brand label. So when a piece of clothing has a blue button of Made-by, is doesn’t mean that, that specific product has been made in a sustainable way”, explains Nany. Made-by understands that once a brand becomes a member, they can’t change the

whole collection in once, because it is a complex situation. “For example, Jackpot has

hundred of suppliers and than it is not possible to change the whole production in one, two or six months. Every brand has their own strategy, and their own specific situation that Made-by stimulates to improve over the year”, says Nany.

98

The improvements that a brand makes every year are visible in the scorecards, which are placed on the website of Made-by. With the scorecards the consumer can see that not everything is sustainable yet, but that the brand is putting an effort into making the production sustainable. Procedure

Nany Kusuma gets a lot of phone calls of starting companies, who are looking for

sustainable suppliers for the collection. However, Made-by does not have the

capability to help the brand starting up the fashion label, because they do not have the expertise for that business side.

“So it is very important that the company has already the suppliers and than Made-

by can help them to improve the condition on social or ecological level. If the brand has not a good connection with the supplier, than it is hard for Made-by to work on the improvement program”, explains Nany.

Made-by acknowledge all social standards and with this they made a benchmark,

based on certain criteria. There are different classes and each class has their own

standard. Class A is for example the certificate SA 8000 and the low-risk countries. The benchmarks are also published on the internet, so the consumer can see how

the social conditions of a brand are. Based on these benchmarks, Made-by makes an analysis for the brand. For example, the brand is currently in the in class C of the social conditions, so they can improve the situation to get in class B.

Basically all companies can be a member of made-by as long as they have a stable

business. “Made-by had the experience with a starting up company and they didn’t

have a stable business. They were still looking for a market to sell their product and they didn’t have a lot of experience in working with their supplier. Made-by doesn’t have the expertise to help with that. The company couldn’t catch up anymore with the business and they went bankrupt. So a brand must already have a market and the business must be going on a stable path, than Made-by can work on improvements”, says Nany.

After 2 or 2,5 years working with the supplier indicates that they already have a good working basis. Made-by also ask if the fashion brand is satisfied with the supplier and with the quality of the product and if they want to keep doing business with

them for many years ahead. Than Made-by knows what the status is. “Because a lot

of fashion brands think that Made-by is a production agent. But the brands have to look for their suppliers themselves, than Made-by can help the brand and the supplier to become more sustainable”, explains Nany. The brand also needs a motivation to work on sustainable development, Made-by always explains what it takes, and that it requires commitment and extra work.

Made-by helps with the improvement and gives advice, but the fashion brand also

has to puts effort in it, because they have to explain to the supplier the program of Made-by and explain that it is also important for them to have good social conditions.

When a brand has become a member, Made-by sits down with them to look into the production chain, to see who are the key suppliers. They also discuss which aspects 99

the brand wants to have as a priority. Than Made-by makes an analysis and set a

strategy for the company. This is a short term strategy and a long term strategy on social and environmental aspects.

The brand also has to set targets on how far they want to go in this process and than Made-by can give advice if these targets are realistic.

“When the strategy is set and the brand, for example wants to use organic cotton,

Made-by can link organic cotton yarn suppliers with the brand. However, the necessary improvements and the process depends on the brand and the situation, because every brand has their own strategy, products and targets. It all requires different kind of approach”, explains Nany.

Every six months Made-by has a meeting with the fashion brand and than they look

down into the production details and discuss the improvements and the targets. The process has to be done step by step, so it requires time and effort. Problems

“The commitment of the company itself is an issue. When a company becomes a member of Made-by, Made-by needs the effort of the brand, to make changes. Not everything can be done by Made-by. For example, if a brand wants to change a cloth into organic cotton, than Made-by can make a link between an organic yarn supplier and the fabric supplier. However, it is possible that this link does not work, because of the quality or other reasons. If the brand also can’t find a supplier in the Made-by network that could meet their requirements, they need to find a supplier themselves that meets their quality standards. Than Made-by can check the certification of this supplier and if this is still valid, reliable etc. So if the fashion brand is not satisfied with the quality of the suppliers in the network of Made-by, than they have to find their own supplier and than Made-by can help to improve the situations in the factory of this new supplier”, explains Nany. Another issue with small companies is the limited time and people to invest in the

process. Made-by therefore gives training about the latest developments in

sustainable fashion. So the company knows what to ask the supplier about the

conditions in the factory or what to ask a supplier at a textile fair about the organic

aspects of the fabrics. Made-by also gives the employees a manual that explains the requirements that they need to take in account when they want to work with a supplier.

Cooperation with other organisations

Made-by works with Organic Exchange. They organise seminars and create a platform.

Made-by works with Fair Wear Foundation when there is a supplier of a brand that is working according to Fair Wear standards. Than Made-by contacts Fair Wear to ask some questions about the social circumstances.

Made-by also works together with Solidaridad. Solidaridad has a local network in India and China, Made-by uses this network. Solidaridad created a transparence

supply chain from the organic cotton farmer to the organic fabric supplier. Members of Made-by can use this supply chain. The suppliers of this supply chain are also 100

working on the social improvements with Solidaridad. Made-by tries to invites these

suppliers to the seminars to share their story and experiences, so the fashion brands can understand that it also requires some effort from them. Because for the supplier it is hard to change the production, so they need a commitment of the fashion brand.

Organic materials

A few brands of Made-by started to use organic wool, but they found it themselves. Brands are also using Bamboo and Tencel. At the moment Made-by builds a

sustainable fabric supplier database and hired an eco-fabric manager (starts in October 2009). This eco-fabric manager can build the expertise in sustainable

fabrics. “Made-by understands that when you want to make a change, you also have

to understand other eco-friendly fabrics. The eco-fabric manager will source the fabrics, suppliers, availability, costs, the reliability etc. The manager will be the point of reference for the Made-by members about eco-friendly fabrics”, says Nany. Developments and future

Nany Kusuma thinks that it would be the ideal situation to create one quality mark for sustainable fashion, but it would be a big challenge. She also thinks that it is

more important that brands communicate and explain to the consumer how they

develop in sustainability. ”If a brand decides to communicate to the consumer that

they are sustainable, than they have to be ready on how to explain the consumer that it is not green washing. The communication has to be clear and open, so the consumer understands the situation of the brand”.

As a consumer label, Made-by understands that they need to increase awareness on the consumer. That is why Made-by tries to be present on the market and

communicate to the consumer. “The consumer needs to know which brands works

on sustainability, Made-by helps with this. Another good example is Mark & Spencer, they communicate clearly to the consumer about their process in sustainability. They work with different NGO’s, like Organic Exchange and the Better Cotton Initiative; because they understand that they need extra expertise to become sustainable. They communicate in a transparence way”,

says Nany.

Most members of Made-by have a company in the child or women clothing sector. Made-by did not choose this on purpose but Nany thinks that women are more

interested in sustainable products. “GFK research indicates that women are more

open towards sustainable products. This is not only in fashion, but also in general. So maybe men have lack of interest in sustainability. But sustainability in men’s clothing is developing, like brands as Jack and Jones, Edun and Kuyichi”. In the future Made-by wants to work with as many brands a possible. In this way the impact on sustainable fashion can be made. The goal of Made-by is to get

sustainable fashion in the main stream fashion industry. Made-by wants to explain

101

that becoming sustainable is possible for all kind of fashion companies, it doesn’t matter how big the company is or what the main target is.

Nany Kusuma noticed during the seminars that there is still a lot of interest in

sustainable fashion even with the economic crisis. Become sustainable will cost

money and time, but despite this, there is still a lot of interest. “For brands it is the

right time to go for a more sustainable production, they can achieve a certain efficiency in saving cost but also in the relationship with the suppliers because it is a long term commitment. Many parties are involved in the supply chain and the brand needs to know their fabrics, yarn and cotton suppliers. It requires a lot of commitment but once they have the commitment in place with these particular suppliers, they develop sustainable business and it prevents the brand to go from one supplier to the other. The company can also save cost by hopping from one supplier to another supplier. When they work with one supplier for many years, they can make a good deal and have a good working relationship”, explains Nany.

Nany Kusuma is optimistic about the future of sustainable fashion, because of the

enthusiasm in Europe and the brands that are paying more and more attention to sustainability.

Made-by believes that all members have to make progress over the year. “On one

hand we want to communicate this to the consumer and on the other hand we stimulate and help the brand as much as possible, so they can make that progress, even if it is just one percent”.

102

6.8 Sophie Koers- Fair Wear Foundation

Communicatie manager, Fair Wear Foundation Fair Wear Foundation

Fair Wear Foundation is een kleine organisatie, totaal werken er tien medewerkers. De organisatie bestaat onder andere uit de directeur, het Officemanagement, vijf mensen van het verificatie team, een coördinator in Zwitserland, een business development manager en een communicatie manager. Sophie Koers is zelf

communicatie manager en werkt samen met de business development manager. Samen zorgen ze voor de acquisitie en de communicatie. Het belangrijkste doel

hiervan is dat ze een duidelijke boodschap overbrengen naar de merken en deze weten te motiveren lid te worden van Fair Wear. Problemen voor aangesloten merken.

“Op het moment dat een bedrijf zich aansluit bij Fair Wear, moet het merk een werkplan gaan maken. Het werkplan is een groot ding, want daarvoor moeten ze uitzoeken hoe het ervoor staat met de productieketen, wat weten we ervan, wat moeten we ervan weten om iets te kunnen gaan doen en wat kunnen we gaan doen”,

legt Sophie uit. Het werkplan maken is voor een merk al een heel proces en hier

krijgen ze ook support in van Fair Wear en vervolgens moet het werkplan worden

goed gekeurd. De eerste stap voor een bedrijf is dus goed zicht krijgen in de supply chain, omdat deze vaak ingewikkelder is dan alleen inkopen bij één fabriek.

Fair Wear Foundation richt zich alleen op het deel van de productieketen waar de

stoffen al aanwezig zijn en het kledingstuk in elkaar wordt genaaid en gefinished.

“Dan nog is het ingewikkeld omdat een naaifabriek ook knopen, garens etc. inkoopt.

Merken weten vaak niet waar dit allemaal gebeurt, zeker niet als ze werken via een agent, dan wordt het nog ingewikkelder”, zegt Sophie.

Wanneer merken lid worden van Fair Wear Foundation hoeven ze niet meteen 100% aan de gedragscode te voldoen. Hier wordt stap voor stap naar toe gewerkt.

“Sommige aspecten zijn makkelijker te verbeteren in een fabriek dan anderen.

Voordat bijvoorbeeld een fabriek veilig is, gaat het om maatregelen die fabrieken vaak nog niet hebben genomen, maar die wel makkelijk te ondernemen zijn. Terwijl een leefbaar loon standaard weer te maken heeft met de concurrentiepositie van een fabriek. Dit zijn standaarden die fabrieken vaak niet in hun eentje kunnen halen. Dit is net zoals bij overwerken, dit wordt niet alleen veroorzaakt door verschrikkelijke fabriekmanagers, maar ook door te korte levertijden”, vertelt Sophie. Samenwerking met andere organisatie

De manier van samenwerken met Fair Wear Foundation verschilt per organisatie. Max Havelaar zit weer in een ander soort productie, waar het gaat om de eerlijke prijzen en handel. De samenwerking met Max Havelaar is momenteel niet intensief, maar FWF ziet in de toekomst wel mogelijkheden. “ Made-by is echt een

consumentenlabel. Het kan voorkomen dat een merk dat aangesloten is bij Made-by voor het sociale deel Fair Wear gebruikt. Het is momenteel niet zo dat een merk dat 103

aangesloten is bij Made-by, ook is aangesloten bij Fair Wear, wel zijn er merken die weer spullen inkopen bij deelnemers van Fair Wear. Deze samenwerking heeft dus meer betrekking op het uitwisselen van informatie”, legt Sophie uit. Ontwikkeling en toekomstvisie Fair Wear heeft momenteel een duidelijke expertise op dat stukje van de supply

chain, maar samenwerking met andere organisaties geeft zeker mogelijkheden om

op die manier uit te gaan breiden. Zoals samenwerking met FLO (Fair Trade Labelling

Organisation) of andere milieu organisaties. “Waar nog niet vaak aan gedacht wordt, is de milieusituatie in de fabrieken, zoals het werken met chemicaliën en gevaarlijke stoffen. Daar is al veel expertise in, alleen nog niet bij Fair Wear, wel bij andere organisaties. Het zou dus mooi zijn als dit gecombineerd zou kunnen worden”, vindt

Sophie.

Verder is het voor Fair Wear heel belangrijk dat de ‘best practice’ in arbeidsomstandigheden in de kleding wordt behouden.

Sophie Koers denkt dat het nu nog niet mogelijk is om één keurmerk voor duurzame kleding te ontwikkelen. Haar ideaal is meer dat duurzame kleding de norm wordt en er geen keurmerk voor nodig is, dit is volgens haar beter dan dat er eindeloos veel energie wordt gestopt om al die organisaties op één lijn te krijgen.

“FWF is wel lid van het JoIn* platform en daarmee werken we samen om de

gedragscode op één lijn te krijgen, zodat er duidelijker kan worden gemaakt dat we voor het zelfde staan”, legt Sophie uit.

Sophie Koers vindt dat de politiek een rol moet spelen in duurzame kleding.

“Momenteel hebben ze wel een beleid, maar nog geen regels. Eigenlijk moet er

gezegd worden: ‘wij als land vinden dat mensen bepaalde rechten hebben en we hebben mensenrechtenverklaringen ondertekend, dan moeten wij die ook niet schenden in ons inkoopbeleid’. Dit is nu een beweging die je ziet, maar wel heel langzaam gaat. Hetzelfde geldt voor consumenten, er wordt gezegd dat consumenten een keuze moeten hebben, maar eigenlijk moet het vanzelfsprekend zijn dat men niet in kleding gaat lopen waarvoor kinderen zijn uitgebuit. Dit moet uiteindelijk geen keuze meer zijn, maar een aanname”, zegt Sophie. *JoIn: brengt organisaties op het gebied van werkomstandigheden standaarden samen, www.jo-in.org.org

104

Bijlage 7: Certificeringen Certificeringen voor biologisch wol en overige materialen

Organic Trade Association (OTA) 31

De Organic Trade Association is gericht op de biologische teelt en het verdere proces van wolverwerking. Standaarden die hiervoor worden gebruikt hebben onder andere te maken met het gebruik van natuurlijke kleurstoffen, gebruik van synthetische

hormonen en pesticiden die niet zijn toegestaan en de chemische reiniging van de wol die verboden is.

International Verband der Naturtextilwirtschaft (IVN)32

IVN is een Duits keurmerk en komt nog nauwelijks voor in Nederland. Het keurmerk

van IVN staat voor kleding die milieuvriendelijk is en heeft betrekking op natuurlijke grondstoffen zoals wol, katoen, linnen, hennep etc. De criteria voor

milieuvriendelijke kleding gaan over het hele productieproces. Er mag onder andere geen gebruik worden gemaakt van synthetische kleurstoffen, er is een verbod op chemische finishing en het product moet gemaakt zijn van een natuurvezel van gecertificeerde biologisch oorsprong.

The Soil Association

De standaarden die zijn opgezet door Soil Association omvatten alle

productieprocessen van wol. Het certificaat omvat de verwerking, de vervaardiging, de verpakking, de etikettering en de distributie van wol. De standaarden die onder

andere moeten worden nageleefd hebben betrekking op het veevoer dat biologisch gecertificeerd moet zijn, genetische veranderingen van organismen dat niet is

toegestaan, de hoge standaard voor het welzijn van dieren en de sociale rechten van de mensen.33

Demeter

Het label van Demeter staat voor biologisch-dynamische veehouderij. Het certificaat beslaat de gehele productieketen. Voor de wol wordt het certificaat van IVN

gehanteerd (zie hiervoor). Daarnaast is gebruik van synthetische chemische

producten niet toegestaan. Het voer voor de schapen moet 100% biologisch zijn.34

Global organic textile standard (GOTS)

De GOTS standaarden gaan over het gehele productie proces: van grondstof tot

eindproduct. Voor elke fase is er een certificering nodig. De producten van GOTS moeten minimaal 70% biologische grondstof in het eindproduct bevatten. De

percentages staan op etiketten aangeven. De GOTS heeft een International Working Group, hieronder vallen de eerdergenoemde organisaties: IVN, The Soil Association 31 32 33

‘Organic Wool Fact Sheet’, van: http://www.ota.com/organic/woolfactsheet.html

‘Keurmerk kleding’, van: http://www.milieucentraal.nl/pagina.aspx?onderwerp=Keurmerk%20kleding

‘Organic Standards’ van:

http://www.soilassociation.org/Whatwedo/Organicstandards/tabid/246/Default.aspx 34

‘Processing Standards, juni 2008, van: http://demeter.net/standards/st_processing_e08.pdf

105

en The Organic Trade Association. Deze organisaties hebben de Global Organic Textile standaarden geïmplementeerd.

GOTS wil de basis standaard worden voor een internationaal bewustzijn van

milieuvriendelijke productie en goede arbeidsomstandigheden in de biologische textiel sector.35

Organic Exchange

Organic Exchange richt zich alleen op de biologische landbouw van katoen en andere natuurlijke textiel grondstoffen. Organic Exchange hanteert twee certificaten: OE 100

standaarden en OE blended standaarden. Voor de OE 100 standaarden geldt dat er in het product een maximum van vijf procent niet-biologische grondstof mag worden

gebruikt. Voor de OE blended standaarden geldt dat er een minimum van vijf procent biologische grondstof moet zijn. Door middel van etiketten in het product worden de percentages aangegeven.36

Eco-label

De Europese unie heeft het Eco-label opgezet met als doel producenten te

stimuleren om milieuvriendelijke producten te vervaardigen en de consument de mogelijkheid te geven om een milieubewuste keuze te maken. Voor elke

productcategorie zijn verschillende eisen gesteld, die onder andere te maken hebben met het gebruik van chemische stoffen.37

Certificeringen voor arbeidsomstandigheden

SA 8000

De SA8000 wordt beheerd door de organisatie Social Accountability International (SAI) en is een internationale standaard om de arbeidomstandigheden te verbeteren. De standaarden zijn gebaseerd op de conventies van de Internationale Labour Organisation (ILO). Deze standaarden worden toegepast op de werk –en levenssituatie.

SA8000 heeft betrekking op: kinderarbeid, gedwongen arbeid, veiligheid en gezondheid, discriminatie, werktijden, beloning en vakbondsvrijheid.

Om een fabriek te kunnen certificeren met SA8000 moeten er eerst controles worden uitgevoerd. De controleurs bespreken met de directie de resultaten en de

maatregelen die genomen moeten worden om de situatie in de fabriek te verbeteren. Wanneer deze maatregelen zijn opgevolgd krijgt de fabriek het SA8000 certificaat toegewezen. Om dit certificaat te mogen behouden start een doorlopend proces omdat de standaarden blijvend moeten worden nageleefd.38

The Ethical Trading Initiative (ETI)

ETI is een samenwerkingsverband tussen bedrijven, handelsorganisaties en vrijwilligersorganisaties om het leven van arbeiders over de hele wereld te Global Organic Textiel Standard (GOTS), van: http://www.global-standard.org/ Organic Exchange, van: http://www.organicexchange.org/standards_a.php 37 Ecolabel, van: http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/ 38 Social Accountability International (SAI), van: http://www.sa-intl.org/ 35 36

106

verbeteren. Deze arbeiders maken consumentengoederen zoals T-shirts en voetballen.

Allerlei soorten bedrijven kunnen lid worden van ETI (startend, ervaren, klein en groot). ETI werkt met de standaarden van de ETI Base Code. In deze Code staan

onder andere de volgende regels die betrekking hebben op: gedwongen arbeid, veiligheid en gezondheid, lonen, discriminatie, overuren en vakbondsvrijheid.39

Fair Labour Association (FLA)

FLA is een Amerikaanse organisatie die is samengesteld uit ondernemingen,

universiteiten en NGO’s. Het doel van deze organisatie is het opzetten en uitbreiden van een wereldwijd netwerk van onafhankelijke inspecteurs van

arbeidsomstandigheden. 40 De sociale normen van FLA worden bekritiseerd omdat er

niet meer wordt geëist dan een wettelijk minimumloon. Daarnaast worden

uitzonderingen toegelaten in piekperiodes en is er een lagere betaling voor de overuren dan algemeen aanvaard.

41

The Business Social Compliance Initiative (BSCI)

BSCI is een non-profit organisatie en biedt bedrijven een sociaal management

systeem aan om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. Hiervoor wordt het BSCI Code of Conduct gebruikt dat is gebaseerd op de conventies van de International

Labour Organisation (ILO). De code bevat elementen die vergelijkbaar zijn met die van de ETI en SA 8000 (zie blz. 106). Merken, retail bedrijven, import –en

handelsorganisaties die toegewijd zijn om de werkomstandigheden in de supply chain te verbeteren, kunnen zich aansluiten bij BSCI.42

Worldwide Responsible Accredited Production (WRAP)

WRAP is een onafhankelijke, non-profit organisatie die als doel heeft om wereldwijd fabrieken gecertificeerd te krijgen. De principes die in de certificaten voorkomen

hebben onder andere betrekking op discriminatie, kinderarbeid, gedwongen arbeid, werkuren, veiligheid, gezondheid en loon.43

Wel is er kritiek op de standaarden die WRAP gebruikt. Volgens de organisatie de Schone Kleren Campagne is er geen transparante controlemethode en is er geen goede bescherming voor kinderarbeid en gedwongen arbeid.44

Fair Wear Foundation & Max Havelaar

Fair Wear Foundation en Max Havelaar zijn twee organisaties in Nederland die zich richten op de arbeidsomstandigheden.

Fair Wear Foundation richt zich vooral op de naaifabrikanten en gebruikt daarbij de gedragscode die de bedrijven moeten opvolgen.

Ethical Trade Initiative (ETI), van: http://www.ethicaltrade.org/ Fair Labour Association (FLA), van:http://www.fairlabor.org/ 41 Schone Kleren Kampagne, van: http://www.schonekleren.be/code/msi.htm#fla 42 The Business Social Compliance Initiative (BSCI), van: http://www.bsci-eu.org/ 43 Worldwide Responsible Accredited Production (WRAP), van:http://www.wrapapparel.org/ 44 Schone Kleren Kampagne, van: http://www.schonekleren.be/code/quickfix.htm 39 40

107

Max Havelaar ondersteunt vooral de katoenboeren, maar kijkt verder in de supply

chain. Max Havelaar werkt voor de certificatie met het FLO-cert (Fair Trade Labelling Organisation).

Landen met een lager risico op het gebied van de arbeidsomstandigheden

Kleren worden ook gemaakt in landen die meer ontwikkeld zijn. Producenten

concurreren dan niet met de prijs, maar met kwaliteit, innovatie en flexibiliteit. Door een betere werking van de overheid en de meer ontwikkelde sectoren zijn de

arbeidsrechten en de arbeidsomstandigheden in deze landen beter beschermd.

Controles in fabrieken op het gebied van arbeidsomstandigheden zijn hierdoor niet nodig, omdat toezicht al in handen is van de overheid.

Uit een rapport van Made-by blijkt dat de volgende landen onder de lage risico landen vallen:45 - Noorwegen - IJsland

- Slovenië

- Portugal

- Singapore

- Australië

- Frankrijk

- Letland

- Zweden

- Groot Brittannië

- Nieuw Zeeland

- Japan

- Cyprus

- Litouwen

- Nederland

- Barbados

- Estland

- Ierland

- Canada

- Zwitserland - Luxemburg - België

- Italië

- Finland

- Tsjechië

- Malta

- Hongarije

- Griekenland - Slowakije

- Spanje

- Denemarken

- Polen

- Oostenrijk

Controlerende instanties

Onderstaande organisaties controleren en inspecteren bedrijven of ze aan de eisen

voldoen van een bepaalde certificatie. Wanneer blijkt dat een bedrijf aan deze eisen voldoet, dan mag er voor een bepaalde tijd het logo worden gebruikt van dit certificaat.

Control Union

Control Union is een internationale organisatie die gespecialiseerd is in kwantiteit – en kwaliteitscontroles en certificering. Control Union voert verschillende inspecties uit en heeft voor verschillende sectoren een certificeringprogramma. Voor textiel worden de standaarden van GOTS en Organic Exchange gebruikt. Voor de

arbeidsomstandigheden worden de standaarden van Ethical Trading Initiative en FLO-CERT (Max Havelaar) gehanteerd46.

Ecocert

Ecocert voert verschillende inspecties en certificeringen uit in 80 landen buiten de

Europese Unie. Ecocert promoot hiermee biologische producten en wordt erkend

45 46

Made-by, van: http://www.made-by.nl/downloads/SocialPolicy_DevelopedCountries.pdf Control Union, van: http://certification.controlunion.com/main/default.htm

108

door de consument. Voor biologische textiel, hanteren ze het GOTS certificaat, daarnaast hebben ze eigen Ecocert Fair Trade standaarden.47

Bureau Veritas Nederland

Bureau Veritas wordt wereldwijd door verschillende ondernemingen ingezet om te controleren of een organisatie voldoet aan bepaalde milieu- kwaliteit -en veiligheidsnormen.

Voor de arbeidsomstandigheden hanteren ze onder andere de normen volgens het SA 8000 certificaat.48

47 48

Ecocert, van: http://www.ecocert.com/-Our-services-.html Bureau Veritas, van:http://www.bureauveritas.nl/wps/wcm/connect/bv_nl/Local

109

Bijlage 8: Stoffenleveranciers

Biologisch Wol

O~Wool

The Vermont Organic Fiber Company is opgezet in 2000 en werkt met verschillende

wol producten over de hele wereld. Het bedrijf regelt de inkoop en de productie van wol garens en stoffen

De wolvezels van O~Wool komen van leveranciers die gecertificeerd zijn met USDA. De teelt van de wol is dus biologisch. O~Wool is zelf aangesloten bij The Organic Trade Association. Hierbij wordt er rekening gehouden met het gebruik van

chemische stoffen en worden de biologische vezels gescheiden van de conventionele vezels.

Verder geeft het bedrijf aan een goede relatie te hebben met al haar leveranciers (grondstof, spinnerij en weverij).

De stoffenkwaliteiten kunnen op aanvraag geverfd worden. Wanneer O~Wool geen

stoffen in haar collectie heeft die niet aan de eisen van de klant voldoen, dan kunnen er voor de klant nieuwe stoffen geweven worden aan de hand van een voorbeeld van de klant zelf.

Zie bijlage 14 (blz. 127) voor de prijzen.

Lanificio Zignone

Zignone is in 1968 ontstaan en levert wereldwijd stoffen.

De Merino wol wordt gekocht bij veilingen in Australië en Nieuw Zeeland. Voor de Spring/Summer collectie 2010 heeft Zignone zijn eerste biologische wolcollectie

ontwikkeld genaamd “ZONE”. De stoffen zijn Global Organic Textile Standard (GOTS) gecertificeerd.

Zie bijlage 14 (blz. 128) voor de prijzen.

Quick Feat International

Quick Feat is in 1994 opgezet en doet onder andere aan stoffen productie, maar

maakt ook kledingstukken (zoals truien, broeken en jeans). De productie vindt plaats in Hongkong, China en Macau. De hoofdkantoren zijn gevestigd in Hong Kong,

Sjanghai, Toronto (Canada) en Bend (Amerika). Het bedrijf levert naast biologische wol ook bamboe, soja en hennep.

Quick feat is lid van Organic Exchange en Organic Trade Association.

The Natural Fibre Company

The Natural Fibre Company is ontstaan in 1991. De wol komt uit Groot-Brittannië. Het bedrijf maakt voornamelijk garens. Doordat het een eigen online shop heeft geopend, zijn er meer mogelijkheden ontstaan en staat het open voor een

samenwerking, maar wel in kleine aantallen. The Natural Fibre Company heeft het British Wool logo gekregen van de British Wool Marketing Board.

Het verfmateriaal dat wordt gebruikt is door de Global Organic Textile Standard (GOTS) goedgekeurd (bijlage 7, blz. 105).

110

Successori Reda

Successori Reda is opgericht in1865 en levert stoffen, die EMAS (EU Eco-

Management and Audit Scheme) gecertificeerd zijn. De wol komt uit Nieuw Zeeland en Australië. EMAS evalueert, rapporteert en verbetert de milieuprestaties van een bedrijf.

Paylana. S.A

Paylana is ontstaan in 1946 en gevestigd in Uruguay. Paylana levert stoffen en

kledingstukken in de vrijetijdssector. Volgens Control Union World Group is Paylana door Global Organic Textile Standard (GOTS) gecertificeerd. Alleen wordt deze certificering niet door het bedrijf zelf aangegeven. Duurzame voeringstoffen en tussenvoering

Vilene Interlinings

Vilene Interlinings is een onderdeel van Freudenberg Group. Freudenberg Group is opgezet in 1849 en gevestigd in Duitsland. De productiefabrieken van de

Freudenberg Group zijn onder andere gevestigd in China, Japan, Duitsland, Zwitserland, India en Taiwan.

De productiefabriek van Vilene Interlinings is gevestigd in China en gespecialiseerd in het produceren van voeringstoffen en tussenvoering

Vilene interlinings produceert ook een collectie stoffen genaamd Vilene ECO.

Deze materialen zijn onder andere gemaakt van Tencel (Vilene ECO 823 en ECO 825) en Viscose Bamboe (Vilene Powerbamboo 75).

SANKO Textiles

SANKO Textiles is een stoffenfabrikant in Turkije. Het bedrijf is opgezet in 1943 en produceert onder andere stoffen gemaakt van Tencel.

Het bedrijf is gecertificeerd door het Eko-label en Control Union.

Eswegee Vliesstoff GmbH

Eswegee Vliesstoff GmbH is onderdeel van Textil Gruppe Hof in Duitsland. Het bedrijf produceert voeringstoffen en beschikt over voeringstoffen en

tussenvoeringen die gecertificeerd zijn door Global Organic Textile Standard (GOTS). Deze worden onder andere geproduceerd in Duitsland en India. Labels en overige

Avery Dennison

Avery Dennison is gevestigd in Amerika en levert verschillende soorten labels die

gemaakt zijn van bamboe, gerecycled polyester en biologisch katoen. Deze labels zijn verkrijgbaar in een geprinte en geweven vorm.

Daarnaast leveren ze prijskaartjes die gemaakt zijn van 100% Post Consumer Waste (PCW).

111

Ee labels

Ee labels is opgericht in 1990 en gevestigd in Nederland. Ee labels is gespecialiseerd in het maken van labels. Ze beschikken over een biologisch katoen collectie die verkrijgbaar is in 3 stofsoorten: poplin wit, poplin ecru en canvas ecru.

British Tags

British Tags is gevestigd in Engeland. British Tags produceert geweven labels

gemaakt van biologisch katoen, bamboe en hennep. Daarnaast produceren ze ook gerecyclede prijslabels.

112

Bijlage 9: Uitwerking overzicht maatpakkenretailers in Nederland Travelling Tailor en winkel/showroom •

New Tailor

Het bedrijf New Tailor biedt maatpakken aan in het hoge segment. Prijzen beginnen vanaf €600 en gemiddeld besteedt een klant van New Tailor €1.050 uit aan een maatpak.

New Tailor biedt verschillende maatpakken aan: o o o

Engels: vanaf €700

Pools: vanaf €1.250

Handgemaakt uit Italië: vanaf €1.650

De eerste doorpas van het maatpak wordt na ongeveer 6 weken gedaan. Eerst worden de maten van de klant opgenomen, de stof uitgekozen en de

stofbestelling gedaan en kan vervolgens het pak in elkaar worden genaaid. New

Tailor heeft een vestiging in Utrecht en Amsterdam. Daarnaast bieden zij een

service aan waarbij New Tailor op het kantoor langskomt, dit is echter alleen voor de hogere prijsklasse.

New Tailor biedt maatpakken aan voor zowel mannen als vrouwen. •

Suityourself

Suityourself biedt maatpakken aan voor mannen en vrouwen. Het concept van Suityourself is dat zij bij bedrijven langskomen tijdens werkuren of net na werktijd. Daarnaast beschikken ze over verschillende ruimtes waar ze de

maatpakken verkopen. Het kantoor is gevestigd in Amsterdam. Suityourself

bevindt zich in het middensegment, prijzen liggen tussen de €240 en €450. De levertijd van de maatpakken ligt rond de 4 tot 6 weken. •

TailormadeSuits

TailormadeSuits levert maatpakken in het middensegment, de prijzen beginnen van €200 en lopen op tot €475. TailormadeSuits beschikt over een

TailorMeetpunt in Tilburg, hier kan de klant langskomen voor een afspraak en kiezen uit 350 verschillende stoffen uit Engeland en Italië. De maatpakken

bestaan uit verschillende lijnen: Silver line, Gold line, Platinum line, Executive line en worden in Azië in elkaar genaaid.

TailormadeSuits organiseert ook verkoopdagen bij bedrijven en bij de klant thuis. TailormadeSuits beschikt alleen over maatpakken voor mannen. •

Esquire

Esquire bevindt zich in het midden- hoogsegment en verkoopt maatpakken voor mannen en vrouwen die gemaakt zijn van Italiaanse stoffen (o.a. Ermenegildo Zegna). De pakken worden in elkaar gezet door kleermakers in Europa. De

levertijd is ongeveer 3 tot 4 weken. De klant kan langs komen in de showroom in Eindhoven, maar daarnaast komt Esquire ook langs bij de klant thuis of op

kantoor. Esquire organiseert ook speciale meetings voor bedrijven met sprekers en pas- en meetsessies. 113

Een ander initiatief is de Esquire club, een netwerkorganisatie voor ondernemers waarvoor verschillende evenementen worden georganiseerd. •

Suitissimo

Suitissimo heeft een eigen showroom in Rotterdam, maar gaat vooral langs bij de klant thuis of op kantoor. Suitissimo beschikt over 3500 stoffen van verschillende leveranciers, zoals: Holland & Sherry, Loro Piana en Ermenegildo Zegna. De

maatpakken liggen in het midden- hoogsegment en prijzen beginnen vanaf

€450. Suitissimo verkoopt maatpakken voor mannen en vrouwen, de levertijd van

een maatpak is 4 á 5 weken. •

Victor Giglio

Victor Giglio bevindt zich in het midden- hoogsegment en verkoopt maatpakken voor mannen en vrouwen.

De levertijd van de pakken is 5 weken. Naast de showroom in Eindhoven, gaat het bedrijf Victor Giglio langs bij de klant thuis of op kantoor. De maatpakken

worden gemaakt van Italiaanse stoffen van de leveranciers Ermenegildo Zegna, Scabal en Barberis. •

Zano

Zano maatpakken zijn oorspronkelijk van de Napolitaanse kleermaker Guiseppe Zano.

Zano Custom Clothing BV verkoopt maatpakken voor mannen en vrouwen in het

midden- hoogsegment. Het hoofdkantoor is gevestigd in Barendrecht, maar Zano beschikt ook over een service waarbij een kleermaker bij de klant thuis komt of op het kantoor. De stoffen zijn onder andere van de Italiaanse leverancier Loro Piana. De levertijd van het maatpak ligt tussen 4 en 6 weken. •

Possen

Possen verkoopt sinds 1969, maatpakken in het midden- hoogsegment voor mannen en vrouwen.

De maatpakken zijn in verschillende collecties beschikbaar: -

Possen Exclusive:

€590-€650

-

Possen Black:

€790-€850

-

Possen Corporate:

vanaf €290

-

Possen Elite:

Possen Sartoriale:

€690-€750 vanaf €850

De stoffen van de maatpakken van Possen komen van Italiaanse, Schotse en Franse leveranciers.

Possen beschikt over een showroom in Amsterdam en gaat daarnaast langs bij de

klant thuis of op kantoor. Possen biedt ook Business deals aan, waarbij de werknemers van een bedrijf door Possen in het nieuw worden gestoken.

114

•

SLFMD

SLFMD (Selfmade) is een maatpakkenbedrijf voor heren in het midden-

hoogsegment. SLFMD is in 2007 opgezet door Sander Bressers, Jouko Nonner en Michael Jacobs (voorheen medewerkers bij Suit Supply). De filosofie van het

bedrijf is dat een pak moet aansluiten op je identiteit. SLFMD hanteert de slogan:

‘I made this. For people who make a difference’. SLFMD heeft vier verkooppunten

in Nederland en gaat daarnaast langs bij bedrijven om de maten op te nemen van medewerkers (onder de naam SLFMD Sessions). De collectie bestaat uit 62

kostuumstoffen en vanuit een basispak kan de klant het pak aanpassen in de voering, zakken en knopen. De stoffen komen uit Italië en de productie vindt

plaats in China. De prijsklassen van de pakken zijn: €400, €500 en €600, met

een marge van 2.8 en een levertijd van rond de 5 weken. Het kantoor van SLFMD is gevestigd in Amsterdam. •

Dressed 2 Kill

Dressed 2 Kill heeft een filiaal in Amsterdam en Naarden, maar gaat daarnaast langs bij de klant thuis of bij bedrijven (minimale besteding van €900).

Dressed 2 Kill bevindt zich in het hoge segment en verkoopt maatpakken voor mannen en vrouwen. Een maatpak is verkrijgbaar vanaf €800 en de levertijd is maximaal 6 weken. •

Hoogenboom Mode

Hoogenboom Mode is een bedrijf gespecialiseerd in herenkleding. Het bevindt zich in het midden- hoogsegment en verkoopt maatpakken vanaf €500.

Hoogenboom Mode beschikt over een vestiging in Nijmegen en biedt daarnaast ook een service aan waarbij een Travelling Tailor langs komt op het kantoor of bij de klant thuis. De maatpakken zijn van de merken Munro, Corneliani en Scabal. De levertijd is tussen de 4 en 5 weken. Alleen een Travelling Tailor •

Circle of Tailors

Circle of Tailors is een landelijk netwerk van tailors. Circle of Tailors verkoopt maatpakken aan huis of komt langs op het kantoor.

Circle of Tailors biedt pakken in het midden- hoogsegment voor mannen. Een maatpak is er vanaf €450 en de luxe versies vanaf €798. De levertijd van de

maatpakken ligt rond de 4 á 5 weken. De maatpakken worden vervaardigd door Su Misura 1911 in Italië. De klant kan uit 300 verschillende stoffen kiezen, afkomstig van Italiaanse fabrikanten zoals Loro Piana en Vitale Barberis.

Daarnaast kan de klant kiezen uit een ‘Friendship-lijn’ en een ‘Family-lijn’. De

items uit de Friendship-lijn worden machinaal geproduceerd en bij de items uit de Family-lijn is er sprake van handwerk. Het kantoor van Circle of Tailors is gevestigd aan de P.C Hoofdstraat in Amsterdam.\

115

•

CompanySuits

CompanySuits verkoopt maatpakken bij de klant thuis of op kantoor. Als

individuele klant kan er een afspraak worden gemaakt bij CompanySuits maar

ook als bedrijf. CompanySuits verkoopt maatpakken voor mannen en vrouwen in het middensegment. Voor de vrouw is een maatpak beschikbaar vanaf €500 en voor de man vanaf €350, de levertijd is 5 weken. De klant kan kiezen uit ruim 100 stoffen en modellen die van leveranciers uit Engeland, Duitsland en Italië vandaan komen. •

Cugino

Eigenaar Jeroen Passier, werkte voorheen bij Suit Supply, maar heeft in 2008 zijn

eigen maatpakken bedrijf opgezet. Cugino gaat bij bedrijven langs of komt bij de klant thuis. Naast de maatpakken, levert Cugino bedrijfskleding. De maatpakken

zijn in 3 lijnen beschikbaar: Silver (€600), Gold (€700) en Platinum (€760) en zijn

gemaakt van Italiaanse stoffen. Cugino bevindt zich in het midden- hoogsegment voor de mannelijke doelgroep. Het kantoor van Cugino bevindt zich in Maastricht. •

Maatmeesters

Maatmeesters is een pakkenbedrijf in het midden- hoogsegment. Maatmeesters gaat alleen thuis bij de klant thuis of op het kantoor en biedt daarnaast een service aan voor bedrijven (corporate fashion). Maatmeester biedt alleen

maatpakken en maatshirts aan voor mannen, waarvan de levertijd 4 tot 6 weken is. De stoffen komen van de leveranciers: Odermark, Ermenegildo Zegna, Loro

Piana, Cerutti en Dormeuil. Het kantoor van Maatmeesters is gevestigd in Almere. •

Manica

Manica Classici is een bedrijf dat maatpakken verkoopt op afspraak. De klant kan zelf de datum, tijd en locatie doorgeven aan de Personal Tailor, dit is mogelijk

door heel Nederland. Manica werkt met 2 labels: Manica en Manica Prestige. Het verschil tussen deze 2 labels is dat Manica Prestige volledig met de hand

gemaakt is. Manica werkt met stoffen van de Engelse fabrikant Scabal. Manica

Classici is een pakkenbedrijf in het hoge segment voor de heren en is opgezet door Martin Mackenzie. •

Olivier Thomes

Olivier Thomes verkoopt maatpakken voor mannen, maar dan alleen bij de klanten thuis of op kantoor en beschikt dus niet over een eigen winkel. De

maatpakken bevinden zich in het midden- hoogsegment, prijzen beginnen vanaf €450 en de levertijd is 6 weken. Er is ook de mogelijkheid om ambassadeur te worden, hiervoor moet de ambassadeur de maatpakken van Olivier Thomes

onder de aandacht brengen bij vrienden, collega’ en bekenden. De ambassadeur spaart dan voor een bonuscheque, waarmee je korting krijgt op aankopen bij

Olivier Thomes. Olivier Thomes heeft aanbiedingen voor groepen en bedrijven en

116

beschikt over de service om bedrijfskleding te laten ontwikkelen. De pakken worden gemaakt in Europa en het kantoor is gevestigd in Leusden. Alleen een winkel •

Pakkend

Pakkend biedt maatpakken aan voor heren in het midden- hoogsegment. Prijzen liggen rond de €550. De collectie van Pakkend bestaat uit drie modellen: Milaan

(strak, 1-knoopspak), Amsterdam (single breasted 2-knoops pak) en Parijs (hoogs sluitend 3-knoopspak).

Pakkend heeft een vestiging in Amsterdam en Den Haag. Pakkend biedt een

service aan voor bedrijven die het personeel in nieuwe kleding wil hebben, hierbij komen ze niet langs op het kantoor. •

PakopMaat

PakopMaat biedt alleen kleding aan voor mannen. Ze zijn gevestigd in het naaiatelier de Schaar in Amsterdam. PakopMaat heeft 25 jaar ervaring in de

kleermakersector. De maatpakken bevinden zich in het midden- hoogsegment en kosten rond de €600.

De klant kan kiezen uit single of double breasted en 1, 2, 3 of 4 knopen. De

pakken zijn gemaakt van kasjmierwol en in verschillende kleuren verkrijgbaar.

PakopMaat gaat niet bij bedrijven langs, klanten kunnen alleen langs komen in het naaiatelier. •

Bosman Sorée

Bosman Sorée is opgezet door Martijn Bosman en Bart Sorée. Na ervaring te hebben opgedaan bij Oger besloten ze zelf een winkel te openen in de

Beethovenstraat in Amsterdam. Bosman Sorée biedt maatpakken aan in het hoge segment. De stoffen die hiervoor worden gebruikt komen van de Italiaanse

weverijen Loro Piana en Piacenza. De pakken worden in elkaar gezet in een

atelier in Italië. De doelgroep die Bosman Sorée wil aanspreken zijn succesvolle zelfbewuste mannen. De levertijd van de maatpakken is 6 tot 7 weken. •

Munro

Munro maatpakken zijn in Nederland onder andere verkrijgbaar bij HogenboomMode (ook een verkooppunt van de ‘Sustainable Suit’ van Dutch Spirit). De prijs van een Munro maatpak ligt tussen de €390 en €500. Een

exclusievere versie gemaakt van Italiaanse stoffen van Loro Piana kost €750. De levertijd van deze maatpakken is rond de 4 weken. Munro bevindt zich in het midden- hoogsegment voor de mannelijke doelgroep. •

Alvezo

Alvezo werkt met 3 modellen: Collezione, Napoletana en Nero. De Nero pakken

worden volledig met de hand gemaakt door kleermakers uit Napels. Hiervoor zijn weekenden gepland om een speciale kleermaker uit Italië naar Nederland te laten komen en de maten van de klant op te nemen. Na 4 weken heeft de klant dit 117

maatpak in huis. Het Napoletana pak wordt deels met de hand gemaakt, zoals de knoopsgaten. Het Collezione kostuum wordt ook in de ateliers in Italië

vervaardigd en kan op maat worden gemaakt, alleen bevat dit kostuum geen

bewerkingen die met de hand zijn gedaan. Alvezo heeft een stoffencollectie van 1000 stoffen die van de leveranciers Cerruti, Biella, Loro Piana en Ermenegildo

Zegna vandaan komen. De winkel van Alvezo is gevestigd in Eindhoven en wordt gerund door de eigenaren Eppo Joosten en Jan Joosten. Alvezo is een

pakkenbedrijf voor heren in het hoge segment, prijzen liggen dan rond de €1500, maar dit is ook afhankelijk van de stof en de productiemethode. •

LCT maatkleding

La Chemiserie Traditionelle heeft een filiaal in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag,

Breda, Haarlem, Utrecht en Den Bosch. LCT verkoopt maatpakken voor mannen in het midden- hoogsegment. De klant kan bij LCT kiezen uit 500 stoffen die uit

Engeland, Italië en Spanje komen en verkocht worden onder het label Salvatore Vacerra. De levertijd van een maatpak is 3 tot 4 weken. Daarnaast is het mogelijk om een express bestelling te doen, zodat het maatpak in 10 dagen klaar is.

118

Bijlage 10: Totale uitwerking van mogelijke confrontatiematrix’ -

Sterktes tegen kansen

S1 tegen K3, K4, K5

Omdat het product van U-TURN een vrij nieuw product is, wordt er ingespeeld op de behoeftes van de consument. De externe ontwikkelingen bevestigen dit. De

consument wordt zich steeds meer bewust van het milieu en de maatschappij en daarnaast is er een behoeftetoename in individuele/unieke producten. Door de

economische crisis blijkt dat mensen op kantoor zich steeds formeler gaan kleden, om zo meer autoriteit uit te stralen. Ook duurzaamheid is een belangrijke

ontwikkeling tijdens slechtere tijden. De producten van U-TURN Suits spelen hierop in.

S2 tegen K1

De oprichters van U-TURN Suits beschikken over een groot netwerk in de duurzame wereld. Omdat U-TURN een startend bedrijf is, kan er met dit netwerk sneller naamsbekendheid worden gecreëerd.

S3 tegen K2

U-TURN Suits zal voor de productie samenwerken met een bedrijf dat ook in de

maatpakkensector zit. Door deze samenwerking kan er sneller gewerkt worden aan een collectie-uitbreiding en het vergroten van de naamsbekendheid. U-TURN Suits

heeft door deze samenwerking namelijk betere toegang tot de productiekanalen van maatpakken.

S4, S7 tegen K3

U-TURN Suits steunt een goed doel door middel van de Return to Source Foundation. Om het duurzaamheid concept goed te communiceren naar de consument zal U-

TURN zich aansluiten bij een MVO organisatie. Door deze sterke punten van U-TURN Suits wordt er ingespeeld op de groeiende interesse van de consument in het milieu en de maatschappij.

S5 tegen K4

Het product dat U-TURN Suits aanbiedt is flexibel, omdat de klant zelf haar product kan samenstellen. De klant heeft zo de mogelijkheid om een uniek product aan te schaffen. U-TURN Suits speelt met dit concept in op de groeiende vraag naar customizing.

S6 tegen K6

U-TURN Suits verkoopt haar producten onder andere via een ‘Travelling Tailor’. De klant kan zo zelf bepalen waar en wanneer de Travelling Tailor langs komt.

Omdat U-TURN Suits zich eerst zal richten op grote bedrijven, zal de travelling tailor voornamelijk langs komen op het kantoor. Het Travelling Tailor concept biedt

mogelijkheden om de doelgroep van U-TURN Suits uit te breiden en zich meer te richten op de particuliere klant. 119

-

Sterktes tegen bedreigingen

S1 tegen B1

Omdat U-TURN Suits een startend bedrijf is dat een vrij nieuw product aanbiedt, zijn bestaande en ervaren bedrijven een bedreiging. Deze concurrentie kan snel inspelen op de markt en heeft een stabiele productie. Het product van U-TURN Suits kan

hierdoor snel worden overgenomen. U-TURN Suits moet de concurrentie voor blijven en inspelen op de marktontwikkelingen.

S2 tegen B2

Het aanbod van bedrijven in de maatpakkensector en duurzame kleding neemt toe.

U-TURN Suits heeft als voordeel dat er nog maar een gering aantal bedrijven zijn dat beide concepten aanbiedt. Omdat in beide sectoren de aanbieders toenemen, blijft

dit wel een bedreiging voor U-TURN Suits. Door middel van een groot netwerk in de duurzame wereld kan U-TURN Suits ervoor zorgen dat zij snel groeit en een grote aanbieder wordt in duurzame maatpakken.

S7 tegen B5 en B6

Door een aansluiting bij een MVO organisatie, wordt U-TURN Suits op de hoogte

gehouden van de ontwikkelingen in de duurzame kleding. Dit is belangrijk omdat

deze ontwikkelingen snel gaan en om de concurrentie voor te blijven, moet U-TURN

Suits op deze ontwikkelingen blijven inspelen. Daarnaast is er door deze aansluiting

een duidelijke communicatie naar de consument over het duurzaamheid concept van U-TURN Suits en kan verwarring voorkomen worden. -

Zwaktes tegen kansen

Z2 tegen K1

U-TURN Suits heeft nog geen naamsbekendheid en dit is een zwak punt. De kansen die hiervoor gebruikt kunnen worden, is het netwerk waarover de oprichters van UTURN Suits beschikken. Één goede marketing, zoals verassende reclamecampagnes is eveneens vereist.

Z3 tegen K3

Doordat U-TURN Suits gebruik maakt van duurzame materialen die een hogere prijs hebben, zoals biologische wol, zal de verkoopprijs hoger liggen dan die van een

conventioneel maatpak. Daar staat wel tegenover dat het bewustzijn en de interesse in milieu en maatschappij bij de consument toeneemt en dit kan ervoor zorgen dat de consument bereid is meer te betalen voor het product.

Z4 tegen K4

De maatpakken van U-TURN Suits worden gemaakt volgens het Made-to-Measure

systeem, de levertijd is dan tussen de 4 en 6 weken. Dit betekent dat de klant langer moet wachten voordat hij het product in huis heeft. Daarentegen is er wel een

groeiende vraag naar customizing en is de klant bereid om langer op het product te wachten.

120

Z6 tegen K6

Bij de lancering van de eerste collectie van U-TURN Suits zal de verkoop vooral op de Business-to-Business sector gericht worden. In het begin zal dit nog een beperkte

doelgroep zijn, vooral als blijkt dat er vanuit de bedrijven weinig interesse is. Door

een snelle doelgroep uitbreiding en verkoop aan de particuliere consument, kan dit risico verminderd worden. -

Zwaktes tegen bedreigingen

Z1, Z2 tegen B1, B4, B5

U-TURN Suits is een startend bedrijf en heeft daarom nog geen naamsbekendheid en is onervaren. Ervaren bedrijven, snelle ontwikkelingen op de markt en de

onvoorspelbare vraag zijn daarom bedreigingen. Als onervaren bedrijf is het moeilijk om hierop in te spelen. U-TURN Suits zal daarom de ontwikkelingen en de

concurrenten goed in de gaten moeten houden en een snelle naamsbekendheid moeten zien te creëren.

Z3 tegen B3

De maatpakken van U-TURN Suits zullen een hogere prijs hebben dan die van de concurrenten. Ondanks dat de interesse in duurzaamheid toeneemt en ‘power

dressing’ belangrijker wordt, zijn er consumenten die op luxe goederen besparen door de economische crisis. Dit kan nadelig zijn voor U-TURN Suits.

Z5 tegen B5

De ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en maatkleding gaan snel.

Doordat U-TURN Suits als startend bedrijf een minder stabiele supply chain heeft dan die van haar concurrenten, kan hier minder snel op worden ingespeeld. U-TURN Suits moet er dus voor zorgen dat zij snel een stabiele supply chain ontwikkelen en

een goede relatie krijgt met de stoffenleveranciers. Het voordeel voor U-TURN Suits is dat zij de supply chain zal gebruiken van een maatpakkenretailer of productiebedrijf. Hierdoor wordt het proces versneld.

121

Bijlage 11: Maattabellen Nederlandse maattabel voor mannen Lichaamslengte 176 cm

Dropwaarde -10

Zijlengte 112 cm

Maat

44

46

48

50

52

54

56

58

60

Borstomvang

88,0

92,0

96,0

100,0

104,0

108,0

112,0

116,0

120,0

Tailleomvang

75,0

80,0

85,0

90,0

95,0

100,0

105,0

110,0

115,0

Heupomvang

93,0

96,0

99,0

102,0

105,0

108,0

111,0

114,0

117,0

Tussenbeenlengte

83,4

83,0

82,6

82,2

81,8

81,4

81,0

80,6

80,2

ruglengte

43,5

43,5

43,5

43,5

43,5

43,5

43,5

43,5

43,5

voorlengte

43,8

44,0

44,2

44,4

44,6

44,8

45,0

45,2

45,4

rugbreedte

37,5

38,5

39,5

40,5

41,5

42,5

43,5

44,5

45,5

7e halswervel-voetzool

154,5

154,5

154,5

154,5

154,5

154,5

154,5

154,5

154,5

7e halswervel-knieholte

105,0

105,0

105,0

105,0

105,0

105,0

105,0

105,0

105,0

taille-heup

20,5

20,5

20,5

20,5

20,5

20,5

20,5

20,5

20,5

schouderbreedte

14,4

14,6

14,8

15,0

15,2

15,4

15,6

15,8

16,0

ellebooglengte

38,0

38,0

38,0

38,0

38,0

38,0

38,0

38,0

38,0

armlengte

65,0

65,0

65,0

65,0

65,0

65,0

65,0

65,0

65,0

bovenarmomvang

27,5

29,0

30,5

32,0

33,5

35,0

36,5

38,0

39,5

polsomvang

17,7

17,9

18,1

18,3

18,5

18,7

18,9

19,1

19,3

halsomvang

36,5

37,5

38,5

39,5

40,5

41,5

42,5

43,5

44,5

dijbeenomvang

51,0

52,5

54,0

55,5

57,0

58,5

60,0

61,5

63,0

kuitomvang

31,8

32,5

33,3

34,0

34,8

35,5

36,3

37,0

37,8

lendenomvang

85,0

88,0

91,0

94,0

97,0

100,0

103,0

106,0

109,0

gewicht ± (in kg.)

65,0

69,5

74,0

78,5

83,0

87,5

92,0

96,5

101,0

Nederlandse maattabel voor vrouwen Lichaamslengte 168 cm

Zijlengte 106 cm

Heuptype normaal

Maat

36

38

40

42

44

46

48

50

52

Borstomvang

84,0

88,0

92,0

96,0

100,0

104,0

110,0

116,0

122,0

Tailleomvang

69,0

72,0

75,0

78,0

81,0

84,0

90,0

96,0

102,0

Heupomvang

93,0

96,0

99,0

102,0

105,0

108,0

114,0

120,0

126,0

Tussenbeenlengte

79,2

79,0

77,8

77,6

77,4

77,2

76,9

76,6

76,3

ruglengte

41,0

41,2

41,4

41,6

41,8

42,0

42,3

42,6

42,9

voorlengte

42,5

43,3

44,1

44,9

45,7

46,5

47,7

48,9

50,1

rugbreedte

34,5

35,5

36,5

37,5

38,5

39,5

41,0

42,5

44,0

7e halswervel-voetzool

145,4

145,8

146,2

146,6

147,0

147,4

148,0

148,6

149,3

7e halswervel-knieholte

100,0

100,4

100,8

101,2

101,6

102,0

102,6

103,2

103,8

taille-heup

21,6

21,4

21,2

21,0

20,8

20,6

20,3

20,0

19,7

schouderbreedte

11,9

12,2

12,5

12,8

13,1

13,4

13,7

14,0

14,3

ellebooglengte

35,5

35,7

35,9

36,1

36,3

36,5

36,8

37,1

37,4

armlengte

60,0

60,2

60,4

60,6

60,8

61,0

61,3

61,6

61,9

bovenarmomvang

27,0

28,2

29,4

30,6

31,2

33,0

34,8

36,6

38,4

polsomvang

15,5

15,9

16,3

16,7

17,1

17,5

18,1

18,7

19,3

halsomvang

36,0

36,6

37,2

37,8

38,4

39,0

39,9

40,8

41,7

schouder-borsttop

26,2

27,0

27,8

28,6

29,4

30,2

31,4

32,6

33,8

7e halswervel-borst-taille

49,7

50,6

51,5

52,4

53,3

54,2

55,6

57,0

58,4

onderborstomvang

73,0

77,0

81,0

84,0

87,0

90,0

95,0

100,0

105,0

lendenomvang

80,0

84,0

88,0

92,0

96,0

100,0

106,0

112,0

118,0

gewicht ± (in kg.)

53,0

57,0

61,0

65,0

69,0

73,0

79,0

85,0

91,0

122

Bijlage 12: Kostprijs- Verkoopprijs

Kostprijsberekening met retail factor 1.5 Kostprijs colbert

€ € € € € € € € € € € € €

Kosten 23,40 9,00 0,01 4,20 1,18 1,00 1,10 11,00 0,40 0,40 0,40 0,40 0,20

€

52,68

€ € €

19,50 72,00 91,50

Overhead: 70% van directe lonen

€

64,05

Kosten van logistiek

€

4,00

Totaal loon en logistiek

€

159,55

Winstopslag productiebedrijf

10% €

21,22

Verkoopkosten maatpakkenbedrijf

20% €

42,45

Subtotaal

€

275,90

Verkoopprijs (incl. retailfactor 1,5)

€

413,86

€ € € € € € € € € €

Kosten 17,55 6,00 0,10 0,20 7,50 0,40 0,40 0,40 0,40 0,20

€

33,15

€ € €

13,00 24,00 37,00

Overhead: 70% van directe lonen

€

25,90

Kosten van logistiek

€

4,00

Totaal loon en logistiek

€

66,90

Winstopslag productiebedrijf

10% €

10,01

Verkoopkosten maatpakkenbedrijf

20% €

20,01

Subtotaal

€

130,07

Verkoopprijs (incl. retailfactor 1,5)

€

195,10

Totale kostprijs maatpak Verkoopprijs maatpak Bruto winst per maatpak Verkoopprijs consument

€ € €

405,97 608,95 202,98 € 608,95

Stof 1* Stof 2 (voering) Vilt Tussenvoering Plakvoering Schoudervulling Knopen Garens Onderhouds etiket Maatlabel U-TURN label Prijskaartje Zakje met reserveknopen

Verbruik 2 1,5 0,08 0,7 0,98 2 11 220 1 1 1 1 1

Kosten per eenheid in € € 11,70 € 6,00 € 0,10 € 6,00 € 1,20 € 0,50 € 0,10 € 0,05 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,20

Totaal aan materialen en fournituren Directe lonen snijzaal Directe lonen naaizaal Totaal Lonen

Kostprijs pantalon Stof 1* Stof 2 (voering) Rits Knopen Garen Onderhouds etiket Maatlabel U-TURN label Prijskaartje Zakje met reserveknopen

30 120

Verbruik 1,5 1 1 2 150 1 1 1 1 1

€ 0,65 € 0,60

Kosten per eenheid in € € 11,70 € 6,00 € 0,10 € 0,10 € 0,05 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,20

Totaal aan materialen en fournituren Directe lonen snijzaal Directe lonen naaizaal Totaal Lonen

* Stofprijs is gebaseerd op prijzen van Zignone Opmerking: prijzen zijn op basis van schattingen

20 40

€ 0,65 € 0,60

123

Kostprijsberekening met retail factor 2 Kostprijs colbert

€ € € € € € € € € € € € €

Kosten 23,40 9,00 0,01 4,20 1,18 1,00 1,10 11,00 0,40 0,40 0,40 0,40 0,20

€

52,68

€ € €

19,50 72,00 91,50

Overhead: 70% van directe lonen

€

64,05

Kosten van logistiek**

€

4,00

Totaal loon en logistiek

€

159,55

Winstopslag productiebedrijf

10% €

21,22

Verkoopkosten maatpakkenbedrijf

20% €

42,45

Subtotaal

€

275,90

Verkoopprijs (incl. retailfactor 2)

€

551,81

€ € € € € € € € € €

Kosten 17,55 6,00 0,10 0,20 7,50 0,40 0,40 0,40 0,40 0,20

€

33,15

€ € €

13,00 24,00 37,00

Overhead: 70% van directe lonen

€

25,90

Kosten van logistiek**

€

4,00

Totaal loon en logistiek

€

66,90

Winstopslag productiebedrijf

10% €

10,01

Verkoopkosten maatpakkenbedrijf

20% €

20,01

Subtotaal

€

130,07

Verkoopprijs (incl. retailfactor 2)

€

260,13

Totale kostprijs maatpak Verkoopprijs maatpak

€ €

405,97 811,94

Brutowinst per maatpak Adviesverkoopprijs consument

€

405,97 € 811,95

Stof 1* Stof 2 (voering) Vilt Tussenvoering Plakvoering Schoudervulling Knopen Garens Onderhouds etiket Maatlabel U-TURN label Prijskaartje Zakje met reserveknopen

Verbruik 2 1,5 0,08 0,7 0,98 2 11 220 1 1 1 1 1

Kosten per eenheid in € € 11,70 € 6,00 € 0,10 € 6,00 € 1,20 € 0,50 € 0,10 € 0,05 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,20

Totaal aan materialen en fournituren Directe lonen snijzaal Directe lonen naaizaal Totaal Lonen

Kostprijs pantalon Stof 1* Stof 2 (voering) Rits Knopen Garen Onderhouds etiket Maatlabel U-TURN label Prijskaartje Zakje met reserveknopen

30 120

Verbruik 1,5 1 1 2 150 1 1 1 1 1

€ 0,65 € 0,60

Kosten per eenheid in € € 11,70 € 6,00 € 0,10 € 0,10 € 0,05 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,40 € 0,20

Totaal aan materialen en fournituren Directe lonen snijzaal Directe lonen naaizaal Totaal Lonen

20 40

€ 0,65 € 0,60

* Stofprijs is gebaseerd op prijzen van Zignone ** Afhankelijk van het productieland kunnen de kosten voor de logistiek nog oplopen. Opmerking: prijzen zijn op basis van schattingen

124

Kostprijsberekening met retail factor 2.2 Kostprijs colbert

€ € € € € € € € € € € € €

Kosten 23,40 9,00 0,01 4,20 1,18 1,00 1,10 11,00 0,40 0,40 0,40 0,40 0,20

€

52,68

€ € €

19,50 72,00 91,50

Overhead: 70% van directe lonen

€

64,05

Kosten van logistiek**

€

4,00

Totaal loon en logistiek

€

159,55

Winstopslag productiebedrijf

10% €

21,22

Verkoopkosten maatpakkenbedrijf

20% €

42,45

Subtotaal

€

275,90

Verkoopprijs (incl. retailfactor 2.2)

€

606,99

€ € € € € € € € € €

Kosten 17,55 6,00 0,10 0,20 7,50 0,40 0,40 0,40 0,40 0,20

€

33,15

€ € €

13,00 24,00 37,00

Overhead: 70% van directe lonen

€

25,90

Kosten van logistiek**

€

4,00

Totaal loon en logistiek

€

66,90

Winstopslag productiebedrijf

10% €

10,01

Verkoopkosten maatpakkenbedrijf

20% €

20,01

Subtotaal

€

130,07

Verkoopprijs (incl. retailfactor 2.2)

€

286,14

Totale kostprijs maatpak Verkoopprijs maatpak

€ €

405,97 893,13

Brutowinst per maatpak Adviesverkoopprijs consument

€

487,16 € 893,95

Stof 1* Stof 2 (voering) Vilt Tussenvoering Plakvoering Schoudervulling Knopen Garens Onderhouds etiket Maatlabel U-TURN label Prijskaartje Zakje met reserveknopen

Verbruik Kosten per eenheid in € 2 € 11,70 1,5 € 6,00 0,08 € 0,10 0,7 € 6,00 0,98 € 1,20 2 € 0,50 11 € 0,10 220 € 0,05 1 € 0,40 1 € 0,40 1 € 0,40 1 € 0,40 1 € 0,20

Totaal aan materialen en fournituren Directe lonen snijzaal Directe lonen naaizaal Totaal Lonen

Kostprijs pantalon Stof 1* Stof 2 (voering) Rits Knopen Garen Onderhouds etiket Maatlabel U-TURN label Prijskaartje Zakje met reserveknopen

30 120

€ 0,65 € 0,60

Verbruik Kosten per eenheid in € 1,5 € 11,70 1 € 6,00 1 € 0,10 2 € 0,10 150 € 0,05 1 € 0,40 1 € 0,40 1 € 0,40 1 € 0,40 1 € 0,20

Totaal aan materialen en fournituren Directe lonen snijzaal Directe lonen naaizaal Totaal Lonen

20 40

€ 0,65 € 0,60

* Stofprijs is gebaseerd op prijzen van Zignone ** Afhankelijk van het productieland kunnen de kosten voor de logistiek nog oplopen. Opmerking: prijzen zijn op basis van schattingen

125

Bijlage 13: Exploitatieoverzichten in verschillende scenario’s In HS 8.3 (blz. 51 tot blz. 56) zijn er verschillende exploitatieoverzichten

weergegeven in verschillende scenario’s. Hieronder volgen nog meer optimistische

en pessimistische scenario’s aan hand van het aantal verkopen en de retail factor in de verkoopprijs. Optimistisch

Berekening met meer verkopen en retailfactor 2 Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Aantal verkopen pakken

0

2.000

3.000

4.000

5.000

R.O.I Rente over investering 10% Kosten U-TURN Rente over kosten 10%

-€ 12.000 -€ 6.000 -€ 18.000

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

€0

€ 81.196

€ 121.794

€ 162.392

€ 202.990

-€ 18.000

-€ 1.604 -€ 19.604

€ 40.194 € 20.590

€ 81.992 € 81.992

€ 123.790 € 123.790

Opbrengsten (per pak €40,598) Winst/verlies Aflossing verlies/ Totaal winst

12.000 4.800 60.000 6.000 82.800

12.000 3.600 60.000 6.000 81.600

Berekening met huidig verkoopplan en prijsstijging door retailfactor 2.2

12.000 2.400 60.000 6.000 80.400

12.000 1.200 60.000 6.000 79.200

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Aantal verkopen pakken

0

1.000

2.000

3.000

4.000

R.O.I Rente over investering 10% Kosten U-TURN Rente over kosten 10%

-€ 12.000 -€ 6.000 -€ 18.000

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

€0

€ 48.798

€ 97.596

€ 146.394

€ 195.192

-€ 18.000

-€ 34.002 -€ 52.002

€ 15.996 -€ 36.006

€ 65.994 € 65.994

€ 115.992 € 115.992

Opbrengsten (per pak €48,798) Winst/verlies Aflossing verlies/ Totaal winst

12.000 4.800 60.000 6.000 82.800

12.000 3.600 60.000 6.000 81.600

12.000 2.400 60.000 6.000 80.400

12.000 1.200 60.000 6.000 79.200

Pessimistisch Berekening met huidig verkoopplan en prijsverlaging door retailfactor 1,5 Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Aantal verkopen pakken

0

1.000

2.000

3.000

4.000

R.O.I Rente over investering 10% Kosten U-TURN Rente over kosten 10%

-€ 12.000 -€ 6.000 -€ 18.000

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

-€ -€ -€ -€ -€

€0

€ 20.298

€ 40.596

€ 60.894

€ 81.192

-€ 18.000

-€ 62.502

-€ 41.004 -€ 121.506

-€ 19.506 -€ 141.012

€ 1.992 -€ 139.020

Opbrengsten (per pak €20,298) Winst/verlies Aflossing verlies/ Totaal winst

12.000 4.800 60.000 6.000 82.800

12.000 3.600 60.000 6.000 81.600

12.000 2.400 60.000 6.000 80.400

12.000 1.200 60.000 6.000 79.200

126

Bijlage 14: Prijzen stoffenleveranciers van biologisch wol

Email van Caroline Bargerstock van O~Wool:

O~Wool fabrics are made from 100% Certified Organic Merino Wool and processed in accordance with the Organic Trade Association’s Fibre Processing standards. The elimination of harsh chemicals in processing allows O~Wool fibres to be the soft, durable, long lasting fibre that it is today.

We have a three yard minimum per colour for sampling. Sampling = cut yardage less than 1 roll. Price breaks begin at a roll.

Our price for our style 4513 is as follows: Suiting – 4513 Dyed

7.48oz/sq yd :: Roll width 60" :: Roll length 50yds Sampling*

$47.95

1 roll – 200yds.

$44.95

201 – 499yds. 500+

$39.25

$36.00

* 7,48 ounces= 212 gram

*We also have the ability to custom make a fabric for you with a 1000 yard minimum.

If our prices fit into your price range, and you are interested in please email me with an appropriate mailing address and I would be happy to send swatch samples for your review.

I look forward to hearing from you and hope our products can fulfil your organic wool needs.

Please feel free to contact me if you have any additional questions. Sincerely Caroline Caroline Bargerstock O~Wool Fabrics

t: 802 388 1313 f: 802 388 4351

e: [email protected] w: www.o-wool.com

127

FEBRUARY 2009

LANIFICIO ZIGNONE S.P.A. CAP.SOC. € 3.500.000,00 INT.VERS. 13823 STRONA (BI) – ITALY FRAZIONE BOERO MONTI 3 TEL.+39.015.74.61.111 – FAX +39.015.742345 E-MAIL:[email protected] ---------------------

Ref.:

PRICE LIST FOR ARTICLES WITH ORGANIC WOOL FOR SEASON S/S 2010

Article

BIO1 BIO2 BIO3 BIO4 BIO99 BIO42

Weight Gr/mt.

Prices €

215/225

11,70 12,75 12,50 13,50 14,00 12,90

215/225 250/260 240/250 300/310 260/270

2) Production minimums: 100 mt. Yarn Dyes 300 mt.

Yarn count

Micron count

Solid Tropical, Double Twist

2/70 x 2/70

18,5 super 100'S

Fancy Tropical, Double Twist

2/70 x 2/70

18,5 super 100'S

Solid Serge

2/70 x 1/50

18,5 super 100'S

Fancy Serge

2/70 x 1/50

18,5 super 100'S

Solid Faille

2/70 x 1/50

18,5 super 100'S

Blazer

1/40 x 1/50

18,5 super 100'S

per color for running articles per color for exclusive designs using articles and colors of our Organic collection *

If new colors are required, not included in the Organic collection 1.000 mt per color if the colors are solid * 2.000 mt per color if the colors are melange or for yarns other than those included in the Organic collection * * ( Anyway subject to a study of reproducibility ) Production minimums: 100 mt. per color for running articles Piece Dyes 200 mt. per color for customer's exclusive colors N.B. Color black can be made Top Dyed only.

3)

Bulk delivery:

For running articles/colors: 90 days after the date of confirmation For exclusives with our own colors: 90 days after the date of confirmation For exclusives with customized colors and/or new yarns: to evaluate

128