De hele wereld in één land … Een wijnreis doorheen Zuid-Afrika Marc Vlaeminck – wine@home Broederschap der Wijnproevers Oosterzele Maandag 21 mei 2012
Geschiedenis : eerste wijnstokken (1) – 1652 ‘verversingspost’ VOC in Zuid-Afrika : handelsschepen van water en voedsel voorzien – 1655 : Jan Van Riebeeck : aanplant eerste wijnstokken aan voet Tafelberg. Eerste wijn : 02/02/1659 – Simon van der Stel 1679 : sterke technische verbetering – 1688 : gevluchte Franse Hugenoten met aangepaste Europese wijntechnieken – Wijnindustrie Zuid-Afrika
Geschiedenis : Kaapse wijn voor 20e E (2) – 18e eeuw : • Lagere kwaliteit dr. tekort aan eiken vaten (vleespekel) • Keuze druiven/district • Problemen bij aanpassen technieken
– Eerste helft 19e eeuw : • Meevaller Britse bezetting, oorlog Fr-Gb, nieuwe afzetmarkt voor Kaapse wijnen • Aantal wijnstokken van 13-55 mio, productie van 0,5 tot 4,5 mio liter
– 1861 : einde oorlog, einde afzetmarkt – 1899 : 2e Boerenoorlog : chaos en overproductie – 1918 : Charles Kohler - oprichting KWV : Ko-operatieve Wijnbouwersvereniging. Start bloeiende wijnindustrie
Wijnstreken • Coastal Region Districts – – – – – – –
Swartland Stellenbosch Tygerberg Cape Point Tulbagh Paarl Darling
• Olifants River Region – Lutzville Valley – Citrusdal Valley – Citrusdal Mountain
• Klein Karoo Region – Calitzdorp – Langeberg-Garcia
• Coastal Region Ward – Franschhoek
• Breede River Valley Region – – – –
Breedekloof Worcester Robertson 1 & 2 Swellendam
• Districts not part of a region – Overberg – Walker Bay – Cape Aguilhas
Darling • Relatief klein district met gelijknamige westelijke kustplaats. • Speelt steeds belangrijker rol in de ZA-wijnindustrie. • Vooral bekend om wijnen uit Groenekloof (hoger gelegen ward met top sauvignon blancs) • Ook groeiende reputatie voor rood, vooral shiraz • Meest verbouwde druivenrassen : cabernet sauvignon, shiraz, sauvignon blanc, pinotage en chenin. • http://www.darlingtourism.co.za/
Tukulu Chenin Blanc Darling • Groenekloof, Papkuilsfontein • 375 ha wijngaarden, 25 km van zee • Donkerrode bodem met uitstekende waterretentie • Relatief koude t° • 40 j. oude stokken • Handgeplukte oogst • Uitgebreid schilcontact • 30% van most rijpte in grote Franse vaten (500 l) • Sur lies gedurende 2 md., nadien geblend
Chenin Blanc • Kameleon witte druivensoorten • Meest aangeplante druivensoort in ZA • Basis voor vele soorten witte wijn: mousserend, droge witte wijn, zoete witte wijn, en de “liquoreux” • Zeer aromatisch met goede, natuurlijke zuurhuishouding. • Perzik, abrikoos, noten, bloemen en honing
Neil Ellis Groenekloof Sau Blanc Darling • • • •
Wijngaarden in 4 gebieden 11 j. oude stokken Drie dagen koude fermentatie 30% most spontane gisting in Franse vaten • 70% in inox • 8 maanden sur lie voor botteling
Sauvignon Blanc • Aromatische, nerveuze druivensoort • Levert wijnen die droog, verfrissend, pittig en zeer snel drinkbaar zijn. • Groene appels, kruisbessen, grapefruit, asperges en gemaaid gras • Door vrij compacte trossen gevoelig voor rotting, botrytis, die onder de juiste omstandigheden de natuurlijke zoetheid kan concentreren om zo een edele zoete wijn te kunnen maken.
Paarl • Eén van belangrijkste wijnproducerende gebieden, met aantal prestigieuze wijnproducenten en progressieve coöperaties • Mediterraan klimaat : warme & lange zomers, genoeg regen • Enkel irrigatie in uitzonderlijke gevallen • Gebied kent verschillende mesoklimaten en bodemsoorten en beschikt daarom over grote verscheidenheid aan wijnstijlen en druivenrassen • Bekend om shiraz-druif en, sinds kort, om viognier en mourvèdre, die op warmere hellingen groeien • Meest verbouwd : chenin, cabernet sauvignon, shiraz, pinotage en cinsaut • http://www.paarlwine.co.za http://www.sawineevents.co.za/paarl/
Plaisir de Merle Chardonnay Paarl • Opgericht door Hugenoten (1693) • 974 ha landgoed, 400 ha wijngaarden op Simonsbergheuvels • Bodem : graniet, met matige irrigatie • Wijnstokken van 10 tot 22 j. • Handgeplukte oogst • Rijping in Franse vaten 300 l. • 7 maanden sur lies op Franse vaten van 1, 2 en 3 jaar oud
Chardonnay • Beroemde, zeer productieve en vroeg rijpe druivensoort . Overal ter wereld vindbaar • Loopt ook vroeg uit en is daarom gevoelig voor voorjaarsvorst. • Meeste chardonnays zijn gerijpt of gefermenteerd en gerijpt op eiken. • Daardoor is in smaak veelvuldig smaak van eiken gemengd. • Aroma’s : perzik, ananas, meloen, boter, geroosterd brood en noten.
Tulbagh • Bergachtig gebied met veel verschillende microklimaten, waar slim gebruik van wordt gemaakt • Bodemsoorten in vallei, aan drie kanten omringd door de imposante Winterhoek-bergen, variëren van lager gelegen zandbodems tot bodems met zeer veel steen hoger hellingen op • Zomertemperaturen zijn hier hoog. • Tulbagh staat oorspronkelijk bekend om zijn mousserende en lichte witte wijnen, maar zijn reputatie voor rode kwaliteitswijn groeit • Meest verbouwd : chenin, colombard, cabernet sauvignon, shiraz en chardonnay • Momenteel vijf estates en twee coöperaties die wijn produceren. • http://www.tulbaghwineroute.com/
Two Oceans Pinot Noir Tulbagh • • • • • • • • •
Op de grens tss. Indische en Atlantische Oceaan Druiven van Paarl, Philadelphia en Darling Wijnstokken tss. 6 en 20 j. oud Geen irrigatie op Paarl en Phila, druppelirrigatie in Darling Handgeplukte oogst Schilcontact gedurende 7 d. Malolactische gisting op inox Rijping d.m.v. Franse houtchips Micro-oxygenatie om tannines te verzachten en complexiteit in de smaak
Pinot Noir • Rode bourgogne-druif met dunne schil. • Druiventros lijkt in vorm op "pinot", pijnboomappel, vanwaar de naam. • In staat tot fantastische bewaarwijnen • Rijping relatief vroeg, dus minder geschikt voor warme gebieden. • Gevoelig voor omvang oogst, dus flink reduceren voor pluk • Aroma’s jong : frambozen, kersen, viooltjes en kool. • Aroma’s oud : meer aardse tonen en wildbouquet, soms zelfs drop. • De nogal kleine druiven groeien dicht tegen de steel.
Elim • Nieuwste ward aan Indische Oceaan is Elim, dicht bij Cape Agulhas, Afrika’s meest zuidelijk gelegen punt • Rond oud missiedorp 136 ha wijngaarden • Sauvignon blanc, shiraz, sémillon, cabernet sauvignon en pinot
Lomond Merlot Cape Aguilhas • Opgericht 2004; landgoed 1000 ha, 120 ha wijngaarden • Gansbaai, Uilenkraai vallei, op 8 km van de zee • Fris klimaat door ZW- en ZO-wind, met latere rijping tot gevolg • Bodem : zandsteen en graniet • Handgeplukte oogst • 7 d. gisting op inox, daarna 3 d. schilcontact • Malolactische gisting op kleine Fr. Vaten • Daarna 16 md. Franse eik
Merlot • Productieve, vroeg rijpe, fruitige donkerblauwe druivensoort • Weelderig, fruitig, zwoel bijna zoet sap • Aroma’s : kersen, bessen en pruimen. Ook rozen en potloodslijpsel. • Niet al te dikke schil, relatief hoog suikergehalte • Bloeit vroeg in voorjaar, nadien blootgesteld aan nachtvorst. Als productie te hoog wordt, worden wijnen dun en licht. • Vaak gebruikt om in een blend de strengheid van de cabernet sauvignon te verzachten.
Beyerskloof Synergy 2002 • Start 1988 • In Koelenhof, hart van Stellenbosch • Beyers Truter = Pinotagekoning • Goede neerslag en frisse T° • Cab Sau 36%, Merlot 36%, Pinotage 28%
Beyerskloof Synergy 2002 • 25 j. oude wijnstokken • Hutton & Clovelybodem (soort graniet) • 4 dagen gisting in open kuipen • Na malo 12 md. rijping in Franse vaten
Stellenzicht Cellarmaster’s Release Pinotage 2006 • Domein 228 ha/123 ha wijngaarden • Helderbergheuvels (Stellenbosch) 6 km uit kust, 100-400 m hoog • Sinds 1996 bij top 5 • Wijnmaker Guy Webber
Pinotage • Typische ZA-druif, beroemd om rode wijnen • Gekweekt als kruising van Pinot Noir en Cinsaut. Cinsaut heet in ZA Hermitage, vandaar naam Pinotage • Aroma’s : bramen, peper, specerijen • Druiven rijpen gemakkelijk en vroeg • Wijnen hebben goede kleur en kunnen goed ouderen • Smaak en geur bevatten kruiden en rijp blauw fruit. Redelijk veel tannine.
Rupert & Rotschild Classique Franschhoek • 1997 : joint-venture tss. ZA en Fr. wijnbouwers • 60% CS, 40% M • Wijnstokken : 9-18 j. • Handgeplukte oogst • Gisting op inox tanks, 20 d. schilcontact • Malolactische gisting in Franse eik • 16 maanden rijping op Franse vaten
Cabernet Sauvignon • Kleine doffe donkerblauwe druif met dikke schil • Zeer aromatisch sap • Aroma’s : zwarte bessen, groene paprika, pure chocolade en munt, naast viooltjes, cederhout (sigarenkistjes) en potloodslijpsel. • Heeft één van hoogste pit-vruchtvlees verhoudingen: 1 op 12. • Pitten zijn, naast schil, belangrijkste tanninebron van wijn. Door tannine zeer geschikt om op eikenhouten vaten te rijpen, wat de stroeve tannine zacht en soepel maakt. • In een te koel klimaat zijn wijnen onrijp en dun • Door te warm klimaat wordt wijn wat vlak, met indruk van gestoofd fruit in geur en smaak.
Beyerskloof Pinotage Stellenbosch • • • • • • •
Start 1988 In Koelenhof, hart van Stellenbosch Beyers Truter = Pinotagekoning Wijnstokken 20-40 j. Goede neersleg en frisse T° Gisting op 29°, 4 d. schilcontact Na malolactische gisting 21 maanden op eiken vaten van 1 en 2 j. oud
Pinotage • Typische ZA-druif, beroemd om rode wijnen • Gekweekt als kruising van Pinot Noir en Cinsaut. Cinsaut heet in ZA Hermitage, vandaar naam Pinotage • Aroma’s : bramen, peper, specerijen • Druiven rijpen gemakkelijk en vroeg • Wijnen hebben goede kleur en kunnen goed ouderen • Smaak en geur bevatten kruiden en rijp blauw fruit. Redelijk veel tannine.
Baai dankie !
