VERSLAG DUURZAME ONTWIKKELING 2005
tijd nemen om te bouwen
COUV DD_nl.indd 2
10-04-2006 12:49:37
Een waarde inzake duurzame ontwikkeling
Dexia
Dexia, een waarde inzake duurzame ontwikkeling De groep Dexia wordt geanalyseerd door diverse onderzoeksbureaus en niet-financiële ratingagentschappen. Sommige daarvan leveren een maatschappelijke en ecologische rating af, andere geven geen rating, maar hebben de Dexia-waarde opgenomen in een bedrijvenregister dat in aanmerking wordt genomen voor het beheer van beursindexen die gebaseerd zijn op de principes van het Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB).
Ratings Verschillende ratingagentschappen hebben in 2005 de zogeheten “declaratieve” of “nietgevraagde” rating van Dexia aangepast: Vigeo HR
Milieu
Cliënten en leveranciers
+
+
=
Corporate governance =
Gemeenschap en maatschappij Mensenrechten +
+
5 mogelijke ratings, min. - - en max. ++
Innovest: AAA 7 mogelijke ratings, min. CCC en max. AAA
Oekom research: C 7 mogelijke ratings, min. D en max. B Dexia werd als C op de 19de plaats gerangschikt op 77 ondernemingen uit de sector. Dexia verwerft de klassering “Prime” omdat de bank tot de beste ondernemingen uit haar sector behoort.
Indexen In 2005 werd Dexia opnieuw geselecteerd door de belangrijkste beursindexen die gebaseerd zijn op sociale en ecologische verantwoordelijkheid: ASPI Eurozone
FTSE4Good “Europe” en “Global”
Ethibel Sustainability Index* “Europe” en “Global”
Dow Jones Sustainability Index “World”
Andere initiatieven in 2005 • Dexia is de enige onderneming naar Belgisch recht en een van de zeldzame financiële groepen die zijn opgenomen in de klassering “Global 100 Most Sustainable Corporations in the World”, opgesteld door het agentschap Innovest, en door Corporate Knights Inc. gepubliceerd in de International Herald Tribune ter gelegenheid van het economische forum van Davos in februari 2005. • In september 2005 ontving Dexia van “Carbon Disclosure Project“ de onderscheiding “Honored for Excellence in Climate Change Strategy”. Zo verwierf het, samen met 59 andere ondernemingen van de 500 internationaal belangrijkste ondernemingen, een plaats in de “Climate Leadership Index”. • Dankzij de kwaliteit en de transparantie van de informatie in het Verslag Duurzame ontwikkeling 2004 kreeg Dexia in oktober 2005 van het Instituut der Bedrijfsrevisoren de prijs voor het beste verslag over duurzame ontwikkeling in België. * Dexia werd opgenomen in het “Ethibel Pioneer Investment Register“. Het register is voor een groeiend aantal Europese banken, fondsenbeheerders en institutionele beleggers een referentie op het gebied van MVB-producten.
2_3eme_Couverture_NL 1
10-04-2006 13:03:19
001_009_DD_NL
10-04-2006
09:21
Pagina 1
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Dexia: zijn uitdagingen en zijn dynamiek Dexia heeft als “de bank van de duurzame ontwikkeling” een heel aparte verantwoordelijkheid in de wereld van de financiële ondernemingen. Dat komt door de aard van de activiteiten van Dexia, de oorsprong van de Groep en de waarden waaraan ze gehecht is. Het succes van een
Verbintenissen
onderneming moet alle “betrokken partijen” ten goede komen. Dat is voor Dexia een essentiële dimensie in zijn proces om waarde te scheppen. Het is ook een permanente doelstelling in de relaties die de Groep ontwikkelt met haar medewerkers, haar cliënten en haar aandeelhouders.
UNEP-FI, Wereldpact van de Verenigde Naties, Equator Principles, Charter van de lokale openbare diensten …
➞
Goed ondernemingsbestuur
Audit
Risicobeheer en toepassing van de Equator Principles
Uitgebreide dialoog met de “betrokken partijen” en de MVB-wereld (beleggers, niet-financiële ratingagentschappen, indexbeheerders …)
Deontologie en Compliance
Beheer human resources
Corporate governance
➞ Het uitoefenen van onze metiers staat bovenaan de lijst van onze verantwoordelijkheden. Uitdagingen van de bank
Dit houdt in dat de producten nog beter moeten worden aangepast aan elke cliënt. De rechtstreekse milieu-impact van de bank is beperkt, gezien de aard van haar activiteit.
Onze activiteit is gericht op verscheidene “betrokken partijen”: staten en lokale besturen, verenigingen, burgers …
De impact van de relaties met de leveranciers is matig, gezien de aard van de activiteiten.
➞ Tegenover de cliënten: uitrusting en duurzame ontwikkeling van de territoria financiële innovatie en optimalisering van het schuldbeheer financiële diensten op het gebied van het beheer van de lokale openbare diensten toegang tot de essentiële goederen en diensten (basisbankdiensten, microkrediet …) MVB-producten en verzekeringen.
Tegenover de aandeelhouders en beleggers: financiële prestatie en sociale verantwoordelijkheid van de onderneming combineren.
•
Tegenover de lokale besturen en de bevolkingsgroepen: verbetering van de leefomgeving impact van de mecenaatsacties.
Integratie, motivatie en doeltreffendheid van de medewerkers van de onderneming.
Optimaal beheer van de gebouwen en de aankopen.
• • • Scheppen van waarde
•
• •
1
001_009_DD_NL
10-04-2006
Dexia
09:21
Pagina 2
Een waarde inzake duurzame ontwikkeling
Een vernieuwd engagement ten voordele van duurzame ontwikkeling Dexia publiceert voor het vijfde jaar op rij zijn verslag “Duurzame Ontwikkeling”. Dit verslag wordt gepubliceerd in het jaar dat de Groep haar tiende verjaardag viert en een nieuwe organisatie kreeg. Het is voor ons de gelegenheid om het unieke profiel van onze Groep in Europa te bevestigen en een nieuwe groeifase in te luiden.
“Tijd nemen om te bouwen” Eind 2005 pakte Dexia met een nieuwe slogan uit: “Tijd nemen om te bouwen”. Deze slogan gaat terug naar de roots van de Groep en verwijst naar haar basiswaarden, haar langetermijnvisie en haar bekommernis om het algemeen belang. Dexia brengt zijn goed ondernemingsbestuur in het bijzonder in praktijk in het kader van de financiering van de collectieve voorzieningen en het beheer van spaargelden. De bank ondersteunt de duurzame ontwikkeling van de territoria en positioneert zich als leider op de markt van de MVB-beleggingsfondsen. Dit engagement, dat bevestigd wordt door de territoriale verankering van haar acties ter bevordering van de burgerzin, is een essentiële dimensie in haar proces om waarde te creëren. Het is ook een permanente
Axel Miller Gedelegeerd bestuurder Voorzitter van het directiecomité
2
Jacques Guerber Ondervoorzitter van het directiecomité
doelstelling in de relaties die de Groep ontwikkelt met haar medewerkers, haar cliënten en haar aandeelhouders.
Uitdagingen voor de volgende jaren Het ziet ernaar uit dat een gespecialiseerde financiële instelling zoals de onze de komende jaren voor tal van uitdagingen zal komen te staan waarop ze een antwoord zal moeten geven. De demografische evolutie, de vergrijzing van de bevolking in sommige landen, de ernstiger wordende gevolgen van de klimaatwijzigingen, de moeilijke toegang van bevolkingsgroepen tot essentiële goederen en diensten en het ontstaan van verschillende uitrustingsbehoeften afhankelijk van de regio’s in de wereld, zijn stuk voor stuk uitdagingen die een wijziging vergen van het gedrag en de consumptiegewoonten, alsook nieuwe ambities voor een duurzamere ontwikkeling … Onze Groep voelt zich door haar roots en haar activiteiten geroepen om deze uitdagingen aan te gaan en haar cliënten te begeleiden.
Dexia, wereldleider in de financiering van vernieuwbare energiebronnen In 2005 heeft de groep Dexia zich grondiger toegelegd op het vraagstuk van de klimaatwijzigingen door deel te nemen aan de ontwikkeling van marktinstrumenten die het energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen helpen verminderen. Dexia bekrachtigt zijn positie als wereldleider met de financiering van 23 windmolenprojecten sinds 2002 en zijn deelname aan de financiering van een twintigtal andere voor een uitstaand bedrag dat vandaag 595 miljoen EUR beloopt en overeenkomt met een investering van 6 miljard EUR. In februari 2006 ontving Dexia voor het derde jaar op rij de prijs “Renewable
001_009_DD_NL
10-04-2006
09:21
Pagina 3
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
g
Arranger of the Year” van het tijdschrift Infrastructure Journal voor zijn realisaties in 2005 op het vlak van vernieuwbare energiebronnen.
jongeren in achtergestelde wijken. In Luxemburg ondersteunt Dexia BIL sinds heel wat jaren verscheidene programma's en evenementen op het gebied van cultuur en sport.
Dexia, Europees leider in het aanbieden van MVB-producten (Maatschappelijk Verantwoord Beleggen)
Een verantwoord beheer van onze rechtstreekse sociale en ecologische impact
De Groep heeft via haar dochteronderneming Dexia Asset Management haar positie versterkt als Europees leider in het aanbod van beleggingsproducten die steunen op de criteria van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB). Dit aanbod is inderdaad aanzienlijk gestegen, nl. van 7,9 miljard EUR eind 2004 tot 12 miljard EUR eind 2005 (+54,5 %). Dat Dexia in dit soort beleggingen een pioniersrol speelt, blijkt uit zijn uitstaande MVB-bedragen die voor alle strategieën samen 13 % uitmaken van de totale activa die door Dexia Asset Management beheerd worden, een percentage dat ver boven het Europese gemiddelde van ongeveer 3 % ligt. Met Dexia Micro-Credit Fund is de Groep ook leider in het aanbieden van financiële diensten aan micro- en kleine ondernemingen op de groeimarkten. Deze activiteit is goed voor een totaalbedrag van 89 miljoen USD eind 2005 (+53,4 % in vergelijking met 2004). In België werd in september 2005 in het kader van deze activiteit een dakfonds gecreëerd dat beleggingen in microkrediet en monetair beheer combineert.
Dexia, een bank voor de burger De Groep onderneemt tevens diverse maatschappelijke acties en acties ter bevordering van de burgerzin, waarmee ze haar verankering in de maatschappij aantoont. In België ondersteunt “Dexia Foundation vzw” drie projecten: de ontwikkeling van het microkrediet, steun aan de diensten voor palliatieve zorg in ziekenhuizen en steun aan talentvolle jongeren. Dexia Bank biedt de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn verscheidene financiële producten die speciaal zijn aangepast aan mensen met een laag inkomen. In Frankrijk leidt de Fondation Dexia Crédit Local een programma ter ondersteuning van de lokale stedelijke initiatieven voor de integratie van
De bank evalueert en beheert in haar intern bestuur haar impact op het milieu. In Frankrijk, bijvoorbeeld, heeft Dexia Crédit Local in juni 2005 een Bilan Carbone® uitgevoerd van zijn Parijse gebouwen. De Groep past tevens een goed ondernemingsbestuur toe en houdt op het hoogste niveau rekening met de uitdagingen van de sociale verantwoordelijkheid. Zo heeft de Groep in 2005 een nieuw kader ontwikkeld voor haar relaties met haar leveranciers. De Groep heeft tevens een actieplan gelanceerd inzake human resources. Dit plan spitst zich toe op mobiliteit, “diversiteit” en de plaats van de vrouw en wil zo de motivatie en de ontwikkeling van het potentieel van alle medewerkers stimuleren en de ontwikkeling van alle talenten aanmoedigen. De initiatieven die Dexia heeft genomen om de duurzame ontwikkeling te bevorderen, werpen nu vrucht af. Deze successen en vorderingen hebben we te danken aan al de actoren van de groep Dexia: aan de medewerkers van de onderneming, die dagelijks hun activiteiten zinvol willen invullen en een gemeenschappelijk project voor ogen hebben; aan onze cliënten en partners, die vertrouwen stellen in ons en die in ons innovatievermogen de mogelijkheid zien om de uitdagingen van de duurzame ontwikkeling aan te gaan; en aan onze aandeelhouders, die meer en meer belang hechten aan het creëren van waarde in combinatie met de sociale en ecologische uitdagingen van de onderneming. De waarden van duurzame ontwikkeling vormen vandaag een van de fundamenten waarop de groep Dexia haar ontwikkeling steunt. Onze cliënten, medewerkers en aandeelhouders delen dezelfde overtuigingen. Dat versterkt onze wil om te reageren en om “tijd te nemen om te bouwen”. Wij hopen dat dit verslag u hiervan ook zal kunnen overtuigen.
De waarden van duurzame ontwikkeling vormen vandaag een van de fundamenten waarop de groep Dexia haar ontwikkeling steunt.
3
001_009_DD_NL
10-04-2006
09:21
Pagina 4
Een waarde inzake duurzame ontwikkeling
Dexia
Bijdrage van de metiers aan het onderliggende nettoresultaat van de Groep
Profiel en verbintenissen van Dexia Oorsprong
14 % 12 %
De groep Dexia ontstond in 1996 uit de alliantie van twee vooraanstaande marktspelers op het vlak van de financiering van de lokale openbare besturen in Europa: het Gemeentekrediet van België en Crédit local de France. Deze twee instellingen en
52 %
22 %
l l
l
l
Financiële dienstverlening aan de publieke sector, financiering van projecten en credit enhancement Financiële dienstverlening aan particulieren Financieel beheer en verzekeringen Thesaurie en financiële markten
VERBINTENISSEN EN TOETREDING TOT INTERNATIONALE INITIATIEVEN
•
UNEP
Dexia ondertekende in april 1998 het “UN Statement by Financial Institutions on the Environment and Sustainable Development” van het United Nations Environment Programme (UNEP).
“United Nations Global Compact”
In december 2002 ondertekende Dexia het “Wereldpact van de Verenigde Naties”.
Toegang tot essentiële goederen en diensten
In december 2002 ondertekende Dexia het “Charter van de Lokale Openbare Diensten”, waartoe de Franse organisaties van lokale overheden en het Institut de la Gestion Déléguée het initiatief hadden genomen.
• •
• Dexia begon in 2004 en 2005 met de toepassing van “Equator Principles”
Maatschappelijke charters
de “Equator Principles”, waarmee de onderneming in september 2003 had ingestemd.
•
Dexia ondertekende de “Charter van de Diversiteit in de Onderneming” (Frankrijk 2004, België 2005) en de “Charte de l’apprentissage” (Frankrijk 2005).
•
Vermogensbeheer
4
Dexia Asset Management ondertekende in 2004 de “Eurosif-transparantiecode voor MVB-fondsen voor het grote publiek” en in het Verenigd Koninkrijk het “Investors’ Statement on Transparency in the Extractives Sector”. In 2005 was Dexia Asset Management een van de financiële instellingen die de derde editie van het “Carbon Disclosure Project” hebben ondertekend. Dit project heeft tot doel nuttige informatie te verzamelen over de impact van de klimaatwijzigingen op de beurswaarde van de bedrijven.
•
Banque Internationale à Luxembourg (BIL) werden in 1999 samengevoegd tot één vennootschap met de naam Dexia. Het ging om een van de eerste grensoverschrijdende fusies in de Europese banksector. Eind 2005 pakte Dexia met een nieuwe slogan uit: “Tijd nemen om te bouwen”. Deze slogan gaat terug naar de roots van de Groep en verwijst naar haar basiswaarden, haar langetermijnvisie en haar bekommernis om het algemeen belang.
Metiers Dexia behoort tot de vijftien grootste financiële instellingen in de eurozone. De onderneming is wereldleider in de financiering van collectieve voorzieningen en de financiële dienstverlening aan de lokale openbare sector. In België en Luxemburg neemt ze een vooraanstaande plaats in als retailbank en in Europa is ze een erkend beheerder van financiële activa, meer bepaald van duurzame beleggingsfondsen, en een expert op de financiële markten.
Economisch en financieel profiel (zie “Jaarverslag 2005”)
• Dexia NV is een vennootschap naar Belgisch recht die genoteerd staat op Euronext Brussel in de BEL20, op Euronext Parijs in de CAC 40 en op de Beurs van Luxemburg. • Sinds haar oprichting in 1996 kon dankzij de goede prestatie van haar metiers en een nauwgezet beheer een gemiddelde jaargroei worden gerealiseerd van 12,3 % van het nettoresultaat per aandeel. • Op 31 december 2005: - financiële ratings van AA tot AAA. - financiële resultaten (Opbrengsten: 5 976 miljoen EUR). - beurskapitalisatie 21,6 miljard EUR.
001_009_DD_NL
11-04-2006
12:49
Pagina 5
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
De standpunten van Dexia op het vlak van de Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van Ondernemingen (MVO) Dexia neemt regelmatig deel aan diverse uitwisselingen en raadplegingen in verband met MVO, waarbij in het kader van zijn activiteiten uiteenlopende “betrokken partijen” aanwezig zijn (lokale verkozenen, openbare besturen, aandeelhouders, beleggers, burgers, consumenten, NGO’s enz.). Deelname aan netwerken van experts (zie ook deel MVB p. 17 tot 22) • Dexia Asset Management is sinds 2003 lid van Eurosif (European Social Investment Forum), een Europese organisatie zonder winstoogmerk die de ontwikkeling van verantwoord beleggen promoot. Dexia Asset Management nam in dit kader deel aan talrijke seminars van experts zoals het TBLI-seminar of de seminars van Paris EUROPLACE. • We vermelden nog dat Dexia Insurance Services in november 2003 het initiatief nam voor Belsif (Belgisch Forum voor Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Investeren). • In Italië is Dexia Crediop sinds 2003 lid van de ABI (Vereniging van Italiaanse Banken); het organiseerde in dit kader een eerste “compliance meeting” en publiceerde in partnership met de ABI een Gids voor de Sociale Verantwoordelijkheid van de Onderneming. Het ondersteunde tevens de overeenkomst van het tijdschrift La Nuova Ecologia over de milieucommunicatie in de Italiaanse bedrijven. • In Frankrijk namen verscheidene entiteiten van Dexia deel aan de werkzaamheden en activiteiten van organisaties zoals het Comité 21, het Observatoire sur la Responsabilité Sociétale des Entreprises (ORSE), de vereniging Association 4D en Fondaterra (Europese Stichting voor duurzame territoria).
Standpunt van Dexia ten overstaan van de financiering van de wapenindustrie In het kader van een dialoog met de NGO Netwerk Vlaanderen, nam Dexia in mei 2004 een gemeenschappelijk standpunt in over de financiering van de wapenindustrie. Het standpunt van de Groep, dat in 2005 werd bijgewerkt, komt in het kort op het volgende neer: • uitsluiting van de financiering van bedrijven die rechtstreeks antipersoonsmijnen fabriceren; • toepassing van selectieve criteria voor de financiering van projecten en bedrijven uit de wapenindustrie; • uitsluiting van elke participatie in het kapitaal van bedrijven uit de wapensector, zowel op het vlak van financiële en strategische vaste activa als van actieve MVBbeleggingsfondsen. Voor het standpunt van Dexia, zie www.dexia.com
Bijdrage aan het Global Compact: de relaties met de leveranciers • De groep Dexia sloot in december 2002 aan bij het Global Compact en heeft in die hoedanigheid in februari 2005 een Deontologisch charter betreffende de relaties met de leveranciers ingevoerd. Het heeft tot doel de principes van sociale en ecologische verantwoordelijkheid te promoten in de relaties van de entiteiten en de dochterondernemingen van de Groep met de leveranciers. Daarnaast zet Dexia zijn leveranciers ertoe aan om het “Wereldpact van de Verenigde Naties” te ondertekenen. Het Charter werd in de zomer van 2005 aan elke operationele entiteit bezorgd en geleidelijk aan in elke dochteronderneming in de praktijk omgezet. De ondertekening van dit Charter past in het kader van een voortdurende verbetering. Zo kan het een voorbereidende fase vormen bij de invoering van de sociale en ecologische certificaten (ISO SA 8000, ISO 14001, EMAS). • In Italië, bijvoorbeeld, heeft Dexia Crediop een leveranciersregister opgesteld met als belangrijkste criterium de naleving van de nationale en internationale normen. Om in dit register te worden opgenomen, moet de kandidaat-leverancier de bank een document of een bewijs bezorgen, waaruit blijkt dat zijn activiteit in overeenstemming is met de bestaande Europese en nationale wetgevingen inzake milieubescherming en naleving van de mensenrechten op het werk. Deze regels zijn van toepassing op al de contracten van meer dan 3 000 EUR. Voor de tekst van het Charter, zie www.dexia.com
5
001_009_DD_NL
11-04-2006
12:50
Pagina 6
Dexia
Een waarde inzake duurzame ontwikkeling
Markante feiten van 2005 Onze metiers Financiering van de lokale openbare diensten De financiering van de collectieve voorzieningen vormt een van de werkingspijlers van de Groep op het vlak van duurzame ontwikkeling. Het concept “duurzaam” brengt een verandering in tijdsschaal met zich, die de lokale beslissingnemers ertoe aanzet steeds efficiëntere financieringen uit te voeren over periodes tot 50 jaar. • De financiering van de collectieve voorzieningen (zonder Duitsland) bedraagt 56 miljard EUR (of +52 %), waarvan 12,4 miljard EUR voor de gestructureerde financieringen (+94 %). Dexia is zo in 2005 wereldleider op het vlak van de financiering van de lokale openbare actoren in het buitenland en staat zesde op de wereldranglijst van de “arrangers” van projectfinanciering en eerste voor de PPS/PFI (publiek-private samenwerking/Public Finance Initiative). • Dexia heeft zijn deskundigheid in de financiering van milieuprojecten (afvalbeheer, gemeenschappelijk vervoer, vernieuwbare energiebronnen enz.) verder ontwikkeld. De uitstaande bedragen van Dexia in de windsector belopen 595 miljoen EUR (ongeveer 50 000 MW gebouwd) die goed zijn voor een investering van 6 miljard EUR. Dexia ontving in februari 2006 voor het derde jaar op rij de prijs “Renewable Arranger of the Year” van het tijdschrift Infrastructure Journal voor de inspanningen die het in de loop van 2005 geleverd heeft op het vlak van vernieuwbare energiebronnen. • De Groep verhoogde haar inzet in de “Carbon Finance” in Europa alsook in verscheidene projecten ter bevordering van de naleving van de verbintenissen die voortvloeien uit het Kyoto-protocol (zo heeft ze 10 miljoen EUR belegd in het European Carbon Fund).
6
• Dexia stelt een globale financiële engineering voor om het hoofd te bieden aan de diverse financiële uitdagingen van de lokale besturen (financiële analyses en middelen, huur met eigendomsoptie van woningen, financiering HQE®, Location Longue Durée, HR-beheer, credit enhancement enz.). Op het vlak van pensioenen ontwikkelde de Groep verscheidene producten die inspelen op de gevolgen van de vergrijzing van de bevolking (“Silver” en Dexia PubliPension in België, en Plan d’Epargne Retraite Populaire – Pensioenspaarplan voor de bevolking – dat in Frankrijk in 2005 zesmaal bekroond werd …). MVB-beleggingsfondsen en microkrediet
• De door Dexia Asset Management beheerde MVB-activa zijn sterk blijven stijgen, van 7,9 miljard EUR op 31 december 2004 tot 12 miljard EUR eind december 2005 (+54,5 %). De uitstaande MVB-bedragen van alle strategieën samen zijn goed voor 13 % van de totale activa die Dexia Asset Management beheert, een percentage dat ver boven het Europese gemiddelde ligt (ongeveer 3 %). In Europa wordt 7,3 % van de MVB-fondsen beheerd door Dexia Asset Management. • De Groep stelt het meest complete gamma duurzame fondsen voor, waaronder haar sterproduct Dexia Sustainable, waarvan de MVO intern geanalyseerd wordt. Dit gamma, dat in 2005 werd aangevuld met verscheidene duurzame obligatie- en monetaire fondsen, vormt een waardig alternatief voor het traditionele beheer. • De prestaties dan. Op twaalf door Standard & Poor’s gerangschikte duurzame open fondsen zijn er acht die tot het best presterende eerste of tweede kwartiel over 2005 behoren.
• Dexia Asset Management heeft zijn beleid voor een transparant fondsenbeheer (Proxy voting enz.) en de bevordering van MVB voortgezet. • In microfinanciering vertegenwoordigt Dexia Micro-Credit Fund (beheerd door BlueOrchard Finance) eind 2005 een totaal aan activa ten belope van 89 miljoen USD (of +53,4 % t.o.v. 2004). Dexia Bank lanceerde in september 2005 een dakfonds dat beleggingen in microkrediet en monetair beheer combineert.
Kwaliteit van de relatie met de cliënten Dexia richt zijn duurzame ontwikkeling resoluut op het begrijpen van de cliënt en van zijn verwachtingen. • De meeste dochterondernemingen van de Groep hebben hun CRM-platform versterkt en de producten beter aangepast aan het profiel van elk van hun cliënten. In België biedt Dexia een reeks financiële producten aan aan mensen in moeilijkheden. Het doet dit in samenwerking met de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (ongeveer 100 000 actieve sociale rekeningen eind 2005). • Een aantal dochterondernemingen heeft in 2005 verscheidene kwaliteits- en certificatieprocedures voortgezet (uitbreiding van ISO 9001 binnen Dexia Crédit Local, SAS 70 en ISO 9001 voor DFS en FETA in Luxemburg …). • Elk van de belangrijkste entiteiten van de Groep hanteert een procedure voor klachtenbehandeling en voor het meten van de cliëntentevredenheid (in 2005 daalde het aantal dossiers behandeld door de Bemiddelaar van Dexia Bank in België met 30 %).
001_009_DD_NL
11-04-2006
12:50
Pagina 7
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Beheer van onze impact en onze verbintenissen inzake goed ondernemingsbestuur Beheer van de impact op het milieu De hele Groep hanteert een globaal milieubeleid dat gebaseerd is op haar verbintenissen die ze is aangegaan door de ondertekening van het UNEP en het “Wereldpact van de Verenigde Naties”. • De reikwijdte van de milieurapportering werd in 2005 uitgebreid (met Dexia Insurance Belgium). • De sturing van de logistiek en de aankopen werd ook versterkt om rekening te houden met de nieuwe, verder eengemaakte organisatie van de Groep sinds 1 januari 2006. • Inzake best practices heeft Dexia Crédit Local de Bilan Carbone® van zijn Parijse gebouwen opgemaakt in juni 2005. In België heeft Dexia Bank zijn Mobiliteitsplan verder ten uitvoer gebracht (60 % van de werknemers maakt gebruik van het openbaar vervoer of van een milieuvriendelijk transportmiddel). In Italië ontving Dexia Crediop in oktober de certificaten ISO 14001 en EMAS. • In 2006 zullen Dexia BIL in Luxemburg en Dexia Bank in België respectievelijk wellicht de eerste fase van het nieuw administratief centrum Belval-Ouest en de Dexia Tower te Brussel voltooien. Beide bouwwerken zijn gebaseerd op milieunormen of -labels.
Beheer van de human resources Het beleid inzake human resources steunt op interne normen waardoor de uiteenlopende menselijke vraagstukken van de Groep eenvormig kunnen worden gestuurd. • De werkgelegenheid is in 2005 lichtjes gestegen tot 24 418 werknemers (+1,7 %), na een geografische uitbreiding van de Groep. 97 % van haar werknemers bevindt zich in Europa.
• Ter bevordering van de ontplooiing van • Dexia ging in 2005 door met de talent onderneemt Dexia een aantal acties inzake opleiding en mobiliteit (697 medewerkers van 45 entiteiten volgden de cursussen aan de in 2004 opgerichte Dexia Corporate University). • Dexia heeft zijn acties ter bevordering van de verscheidenheid voortgezet: in België, ondertekening van een “Charter van de diversiteit” door Dexia Bank, in Frankrijk, toekenning van het “Label Egalité” aan Dexia Sofaxis; toepassing in heel de Groep van de maatregelen van het witboek over de plaats van de vrouw. • Op het vlak van gezondheid heeft Dexia BIL in Luxemburg verscheidene acties ondernomen ter bevordering van het welzijn in de onderneming en ter bestrijding van het roken en van pesterijen (charter ondertekend in oktober 2005). • De sociale dialoog, die met 39 collectieve arbeidsovereenkomsten in 2005 bijzonder uitgebreid was, werd ook versterkt in de Europese Ondernemingsraad. • In 2005 is 4,82 % van de aandelen van Dexia in handen van zijn werknemers.
Corporate governance, deontologie, risicobeheer en audit Markante feiten van het jaar 2005: • Een door de raad van bestuur opgericht comité stelde in 2005 een corporategovernancecharter op in toepassing van de Belgische Corporate Governance Code (“Code Lippens”). • De compliance-functie voltooide de eerste fase van de invoering van een gemeenschappelijke software voor de communicatie en de informatieuitwisseling over wetten, reglementen, procedures en interne instructies inzake compliance. • Het departement interne audit verifieerde in 2005 de verbintenissen en gegevens die voorkomen in het verslag over duurzame ontwikkeling.
toepassing van de Equator Principles (EP). Van de 91 goedgekeurde projecten van de EP's werden 23 projecten (of 8,6 % van het bedrag van de gestructureerde financieringen van Dexia) geselecteerd die ecologische en sociale risico's konden vertonen. Deze projecten werden aangepast.
Maatschappelijke betrokkenheid De maatschappelijke betrokkenheid van Dexia uit zich in verscheidene doelstellingen, afhankelijk van de kenmerken van elk land en de verwachtingen van de lokale gemeenschappen. • Het totaalbedrag van de financiële betrokkenheid van de Groep op dit gebied bedraagt iets meer dan 7,1 miljoen EUR (d.i. +13,2 % in 2005 bij gelijke consolidatiekring). Dit bedrag bevat echter niet de financiering van de sociale werken van het personeel (bij wijze van inlichting: 3,9 miljoen EUR voor 2005), waarvan de berekening niet homogeen gebeurt vanwege de wetgevingsverschillen tussen de landen of de entiteiten. De maatschappelijke rapportering houdt geen rekening met de werkingskosten die voortvloeien uit de acties, noch met bepaalde belangrijke acties inzake sportsponsoring die een band zouden kunnen hebben met de commerciële activiteiten van de bank, en ook niet met de tijd die de medewerkers besteden aan de activiteiten van de bestaande Stichtingen. • De Groep werkte acties uit ter ondersteuning van de knowhow en de sensibilisering voor duurzame ontwikkeling (“Rubans du développement durable”, gidsen over de mobiliteit en de klimaatwijzigingen enz.); microkrediet, ondersteuning van palliatieve zorg in ziekenhuizen en steun aan talentvolle jongeren (Dexia Foundation vzw); cultuur en sport (Dexia BIL).
7
001_009_DD_NL
11-04-2006
12:50
Pagina 8
Een waarde inzake duurzame ontwikkeling
Dexia
Management en indicatoren Een intern gestructureerde organisatie • De strategie van de Groep inzake duurzame ontwikkeling wordt vastgelegd en gestuurd op het hoogste niveau, onder impuls en controle van het directiecomité van Dexia. • De toepassing en de verspreiding van het actieplan voor duurzame ontwikkeling vallen onder de directie duurzame ontwikkeling (Alain Fauveau, bijgestaan door Eric Flamand) die rechtstreeks aan Jacques Guerber, ondervoorzitter van het directiecomité, rapporteert. • Een intern coördinatiecomité, onder leiding van de directie duurzame ontwikkeling,
Milieu
Sociaal
draagt bij tot de toepassing van de strategie en het actieplan. Contact:
[email protected] Rubriek “duurzame ontwikkeling”: www.dexia.com Directiecomité van Dexia Jacques Guerber ondervoorzitter
Directie duurzame ontwikkeling dir. Alain Fauveau adj. Eric Flamand
Coördinatiecomité duurzame ontwikkeling
INDICATOREN
CHARTERS, PROCESSEN EN BEST PRACTICES
• Milieurapportering
• Beheer van de gebouwen en consumptie (p. 29-35). • 14001- of EMAS-certificaat (p. 30).
(p. 29-35).
• Sociale rapportering (p. 36-45 en p. 59-63). • Principes inzake sociaal beheer, HR kwaliteitscharter, Witboek over de plaats van de vrouw … (p. 36-45). • Sociale werken (p. 48-49). • EFQM en certificaten (SA 8000, OHSAS 18001 …) (p. 26). • Maatschappelijke rapportering (p. 46-50). • Milieuproducten en -constructies (p. 9-16). • Gemiddelde jaarlijkse groei van de • Producten voor sociale engineering (p. 14-15). uitstaande langetermijnkredieten van • MVB-beleggingsproducten en microkredieten (p. 17-22). Dexia in Europa van +9,2 % per jaar • Basisbankdiensten voor minderbedeelden (p. 24-25). tussen 1996 en 2004 (tegenover een • Tevredenheid van de cliënten, behandeling van
Gemeenschap en territoria
• •
stijging van de uitstaande schulden van de lokale overheden in Europa met +3 % per jaar over dezelfde periode). In Frankrijk, bijvoorbeeld, is de gemiddelde schuldgraad (interesten/uitstaande bedragen) gedaald van 8,1 % in 1995 naar 4,1 % in 2005. Dexia Bank is marktleider in België voor de verkoop van MVB-producten (63 %).
• Rapportering met betrekking tot de Equator Principles (p. 54-56). Ondernemingsbestuur
de klachten, aanpassing van de producten (p. 23-28).
• Deontologisch charter leveranciers (p. 5). • Corporate-governancecharter (p. 51). • Deontologische code, Compliance Charter, Integriteitsprincipes (p. 52-53).
• Toetreding tot de principes van Wolfsberg, toepassing •
van de aanbevelingen van de FAG, rekening houden met de corruptierating van de NGO “Transparency International” (p. 51-56). Toepassing van de Akkoorden van Bazel II (p. 53).
001_009_DD_NL
10-04-2006
09:22
Pagina 9
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Onze metiers uitoefenen: onze belangrijkste verantwoordelijkheid Het goed ondernemingsbestuur van Dexia en zijn dochterondernemingen wordt op de eerste plaats in praktijk gebracht in het kader van zijn financieringsactiviteiten: de openbare besturen helpen om hun grondgebied duurzaam te ontwikkelen, gestalte geven aan het streven naar een duurzame relatie met zijn cliënten, meer bepaald met de cliënten die over een laag inkomen beschikken, de ontwikkeling van MVB in Europa promoten in het kader van vermogensbeheer en verzekeringsproducten; al die activiteiten vinden hun oorsprong in de waarden innovatie, lange termijn, algemeen belang en duurzame ontwikkeling die voor Dexia een essentiële dimensie vormen in zijn proces om waarde te scheppen.
56
Dit is een stijging met
+52
miljard EUR is het bedrag dat Dexia in 2005 aan financieringen besteedde.
waarvan
%
op vergelijkbare basis.
12,4
miljard EUR
in de vorm van gestructureerde financieringen.
9
010_021_DD_NL
10-04-2006
Dexia
09:27
Pagina 10
Onze metiers uitoefenen
Globale financiële deskundigheid ten dienste van de lokale openbare besturen De financiering van de lokale collectieve voorzieningen vormt een van de actiepijlers van de groep Dexia in haar strategie voor duurzame ontwikkeling. Zo hebben de teams een echte deskundigheid opgebouwd en een globaal aanbod van producten en diensten uitgewerkt om de lokale besturen op zeer lange termijn te begeleiden en een beter leefmilieu te promoten. Het is immers vooral lokaal, binnen de territoria, dat men efficiënt kan optreden, ook wat de grensoverschrijdende en zelfs wereldwijde problemen zoals het broeikaseffect betreft. De lokale besturen vervullen op hun niveau een doorslaggevende rol bij het nemen van talrijke sectorale beleidsbeslissingen, die aanzienlijk kunnen bijdragen tot het naleven van de Kyotonormen op nationaal niveau.
Langetermijnvisie “Duurzaamheid” brengt vooral een schaalwijziging in tijd mee, die de lokale beslissingnemers er noodzakelijk toe aanzet om zich vragen te stellen over de slaagkansen van hun projecten en leningstrategieën vast te leggen die steeds beter presteren. De lokale besturen zijn altijd een uitstekende voedingsbodem voor innovatie geweest. Zij hebben bijvoorbeeld steeds krachtigere tools in gebruik genomen op het gebied van “gestructureerde producten” en indexdiversificatie, rentearbitrage en thesauriebeheer. Dexia heeft het voor de grote Franse en Europese lokale besturen mogelijk gemaakt – vooral via zijn dochteronderneming Dexia Finance – om, in het kader van een globaal en persoonlijk
Volgens de klassering van Dealogic 2005 is Dexia wereldleider als PPS/PFI-arranger voor het jaar 2005.
Steun aan de nieuwe landen van de Europese Unie Dexia begeleidt de nieuwe landen van de Europese Unie bij de modernisering van hun infrastructuur. • Na de oprichting in het eerste kwartaal van 2005 van Dexia Kommunalkredit Bank Central & Eastern Europe, ontstond in OostEuropa een echte deskundigheid met de verwerving van een banklicentie in Polen en de oprichting van twee entiteiten voor commerciële prospectie in Roemenië en in Bulgarije. In de loop van 2006 start de procedure voor de oprichting van een soortgelijk kantoor in Hongarije.
10
• In 2005 heeft Dexia Capital Markets deelgenomen aan de obligatie-uitgifte van de stad Boekarest in het kader van een mandaat van 500 miljoen EUR. Daarnaast werd de bank door de Ontwikkelingsbank van Hongarije aangesteld voor de uitgifte van door de Hongaarse staat gewaarborgde leningen. • Naast zijn aanbod van financiële producten en diensten, voert Dexia in het kader van de ondertekening van het “Wereldpact van de Verenigde Naties” een ondersteunend beleid om de toegang tot de essentiële goederen
en diensten in de nieuwe lidstaten te garanderen. Zo heeft Dexia Crédit Local in 2005 zijn acties met CIFAL (Internationaal opleidingscentrum voor lokale besturen) voortgezet door mee te werken aan de tweede opleidingssessie van het centrum in Plock (Polen), die werd georganiseerd in samenwerking met het World Bank Institute.
010_021_DD_NL
11-04-2006
12:52
Pagina 11
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
beheer, hun uitstaande schulden te optimaliseren, te beveiligen en te diversifiëren. In Frankrijk, bijvoorbeeld, is de gemiddelde schuldgraad (interesten/uitstaande bedragen) op tien jaar tijd gehalveerd: van 8,1 % in 1995 tot 4,1 % in 2005. Deze langetermijnvisie heeft ertoe geleid dat een steeds groter aantal lokale besturen langetermijnleningen aangaat waardoor het mogelijk wordt de terugbetalinglasten over de hele gebruiksduur van de nieuwe voorzieningen te spreiden. Een bewijs van de vastgestelde mutaties: in Frankrijk, bijvoorbeeld, maakte het bedrag van de door Dexia Crédit Local toegekende leningen met een looptijd van 30 jaar of meer, 22,2 % van de totale toegekende leningen uit in 2005, terwijl dit bedrag er in 1994 slechts 0,5 % van uitmaakte.
Krachtige dynamiek inzake projectfinanciering Dexia is wereldleider op het gebied van de financiering van de collectieve voorzieningen en de financiële dienstverlening aan de lokale sector en heeft een grote deskundigheid inzake de financiering van milieuprojecten. Het kan zowel om rechtstreekse financieringen aan de lokale besturen als om financieringen aan privé-actoren in het kader van een publiek-private samenwerking gaan. Dexia behaalde, bijvoorbeeld, de zesde plaats in de wereld als projectfinancier en de eerste plaats wat PPS/PFI betreft (publiek-private samenwerking/Public Finance Initiative). De activiteit credit enhancement van de groep Dexia maakt het voor de gemeenten mogelijk om hun financieringskosten te optimaliseren en draagt zo bij tot de duurzaamheid en het doeltreffend beheer van de lokale openbare diensten. De financiering door de uitgifte van
obligaties heeft betrekking op grote projecten van het type PFI en PPS, alsook op effectisering door openbare actoren. Bevordering van vernieuwbare energiebronnen
Dexia is wereldleider in de windsector, zowel door zijn financieringsvolume als door het vernieuwend karakter van zijn financieringen. De bank heeft sinds 2002 23 windmolenprojecten gefinancierd en deelgenomen aan de financiering van een twintigtal andere. De uitstaande bedragen in deze sector belopen vandaag 595 miljoen EUR (ongeveer 50 000 MW gebouwd of in aanbouw) en komen overeen met een investering van 6 miljard EUR. Deze projecten bevinden zich in de volgende landen: Frankrijk, België, Spanje, Portugal, Italië, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Verenigde Staten, Australië en Marokko. Dexia maakt gebruik van een breed scala aan financiële instrumenten, rekening houdend met de technische en reglementaire bijzonderheden van een groot aantal landen.
De financiering van de lokale infrastructuur • In de Verenigde Staten heeft de financiële engineering van het departement Public Finance van FSA in 2005 obligaties van de lokale openbare besturen gewaarborgd en infrastructuur gefinancierd ten belope van 72,2 miljard USD in de gezondheids- en de onderwijssector (waarvan 24,5 miljard USD voor onderwijs, 11,7 miljard USD voor openbare infrastructuur (gas, elektriciteit, water), 5,9 miljard USD voor gezondheidszorg en 5,3 miljard USD voor vervoer). Er werd 2 miljard USD gewaarborgd voor de Massachussets School Building Authority voor de modernisering van de scholen en 150 miljoen USD voor het nationaal medisch kindercentrum van Washington DC. • In Israël heeft Otzar Hashilton Hamekomi (OSM), een dochteronderneming van Dexia Crédit Local, in 2005 deelgenomen aan de financiering van gemeentelijke projecten voor infrastructuur en stedelijke ontwikkeling ten belope van 175 miljoen EUR. Met deze financiering ondersteunt de bank de lokale beleidsbeslissingen die worden genomen om een uitweg te vinden uit de crisis van de Israëlische lokale openbare sector in 2004 en 2005.
11
010_021_DD_NL
10-04-2006
Dexia
09:27
Pagina 12
Onze metiers uitoefenen
• In de Verenigde Staten startte Dexia het project “Invenergy” op. Het gaat om de eerste financiering van een portefeuille van windmolenprojecten met inbegrip van het bouwrisico van windturbineparken in oprichting. • In Nederland werd Dexia samen met Rabobank aangesteld als financieel adviseur voor de bouw van een offshore windturbinepark. Dit mandaat zal wellicht uitmonden in de eerste financiering van dit type en een “nieuwe grens” vormen op het gebied van de financiering van vernieuwbare energiebronnen in Europa. •In Slowakije neemt Dexia banka Slovensko, waarvan de milieuleningen 85 % van zijn portefeuille uitmaken, deel aan de financiering van het project “BIOMASSA”. Het doet dit via de bouw van een warmteproductienetwerk van 44 stookketels op hout, waardoor 20 000 ton CO2-equivalent per jaar zal kunnen worden bespaard. • Dexia kan ook sinds 2005 tegemoetkomen in het eigen vermogen of het quasi-eigen vermogen in de sector van de vernieuwbare energiebronnen. Zo lag Dexia Crédit Local aan de basis van de oprichting in september 2005 van het Europees fonds “IMPAX New
In 2005 kreeg het Invenergy-project (Verenigde Staten) de prijs “Environmental Deal of the Year” van Thomson Financial en de prijs “Deal of the Year” van het tijdschrift Euromoney.
12
Energy Investors SCA”, een kapitaalbeleggingsfonds in de windsector in WestEuropa ten bedrage van 60 miljoen EUR. Ontwikkeling van milieuvriendelijk transport
• In Frankrijk heeft Dexia Flobail de uitbreiding van het tramnetwerk in Straatsburg gefinancierd voor 130 miljoen EUR. Dexia Crédit Local heeft in februari 2006 eveneens SEMITAN (Société d’Economie Mixte Locale exploitant des transports en commun de Nantes Métropole) gefinancierd voor de aankoop van een park van 60 milieuvriendelijke bussen die rijden op AGV (aardgas voor voertuigen) voor een bedrag van bijna 25 miljoen EUR. Het departement “Syndicering publieke sector” van Dexia Crédit Local, dat in 2004 werd opgericht, beschikt over alle specifieke knowhow voor de Europese lokale spelers die een beroep doen op de obligatiemarkt. Dexia Capital Markets werd in 2005 o.a. aangesteld om de obligatie-uitgifte te leiden van de stad Parijs via het programma “Euro-émission” (EMTM) voor een bedrag van 120 miljoen EUR. Dit investeringsprogramma omvat de aanleg van een tramspoor op de ringwegen en de bouw of renovatie van talloze openbare voorzieningen (kinderdagverblijven, middelbare scholen, cultuurcentra). •In Italië heeft Dexia Crediop deelgenomen aan het eerste financieringsproject in publiekprivate samenwerking van het stedelijk openbaar vervoer met de aanleg en de uitbating van een tramnetwerk in Firenze ten belope van 10 miljoen EUR. Dexia Crediop heeft tevens een belangrijke rol gespeeld in de realisatie van de Olympische Winterspelen in Turijn door deel te nemen aan de financiering van de weg- en sportinfrastructuur van deze OS ten belope van 510 miljoen EUR op een totaalbedrag van 1 360 miljoen EUR. • In Spanje werd Dexia Sabadell Banco Local geselecteerd als een van de belangrijkste deelnemers aan een financiering op zeer lange
Dexia ontving in februari 2006 voor het derde jaar op rij de prijs “Renewable Arranger of the Year” van het tijdschrift Infrastructure Journal voor de inspanningen die het in de loop van 2005 geleverd heeft op het vlak van vernieuwbare energiebronnen.
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:27
Pagina 13
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
termijn ten belope van 2,5 miljard EUR voor de heraanleg van de ringweg in Madrid. Het project, dat van het tijdschrift Euromoney de “prijs” kreeg “voor de stedelijke financiering in Europa”, zal het mogelijk maken om de vrijgekomen oppervlaktes opnieuw te benutten door de aanleg van nieuwe groene ruimtes, voetgangerswegen en fietspaden, alsook door de ontwikkeling van nieuwe bouwprojecten. Deze operatie heeft de structuur van een publiek-private samenwerking en is in haar soort de belangrijkste ooit in Spanje en een van de belangrijkste in Europa. • In Luxemburg is de Chemins de Fer Luxembourgeois (CFL) in 2005 in het kader van de openstelling van de spoorwegmarkt van start gegaan met de modernisering van zijn spoorwegnetwerk. Om deze investering te financieren werd CFL een krediet toegekend van meer dan 500 miljoen EUR met een gesyndiceerd krediet van 360 miljoen EUR waarvoor Dexia BIL lead arranger was.
Optimalisering van het beheer van de wagenparken In Frankrijk en in België stellen Dexia Location Longue Durée en Dexia Auto Lease hun knowhow ter beschikking van de lokale besturen voor het beheer van de wagenparken. Ze adviseren de besturen over de types van voertuigen en de technische ontwikkelingen die bijdragen tot een lagere uitstoot van broeikasgassen. Het aanbod Location Longue Durée stelt maatregelen voor die het best overeenstemmen met de situatie van elke cliënt om de kosten te verminderen (type voertuig, motorisering, brandstoftype, bepaling van de verhouding levensduur/kilometers) en stelt hem een reeks diensten (bijstand, onderhoud, vervangwagen, verzekeringen, financieel aandeel, tankkaarten) ter beschikking om de beheerskosten van zijn wagenpark te optimaliseren.
Afvalverwerking
In Frankrijk, bijvoorbeeld, heeft Dexia Crédit Local in 2005 ten belope van 62 miljoen EUR de modernisering gefinancierd van de verbrandingsfabrieken in Nancy en Argenteuil om te voldoen aan de nieuwe Europese normen. Alle nieuwe financieringen hebben betrekking op multibranch-projecten, waarvoor een valorisatie wordt uitgevoerd aan de hand van de compostproductie, de recuperatie van verpakkingen en recycleerbaar materiaal alsook de energieproductie.
Ontwikkeling van “carbon finance” In 2005 heeft de groep Dexia zich grondiger toegelegd op het vraagstuk van de klimaatwijzigingen door mee te werken aan de ontwikkeling van marktinstrumenten die het energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen helpen verminderen. • Dexia Bank en Dexia Crédit Local hebben samen een totaalbedrag van 10 miljoen EUR belegd in het European Carbon Fund voor de aankoop van “carbon credits” (koolstofkredieten) die zijn uitgegeven in het kader van projecten zoals het Mechanisme voor Schone Ontwikkeling (MSO) en de Gezamenlijke Toepassing (GT). • In Centraal- en Oost-Europa heeft Dexia FondElec Energy zijn investeringsactiviteiten voortgezet. Het fonds kreeg de toelating voor de installatie van een windturbinepark met een capaciteit van 45 MW in Harskut in Hongarije. De geplande Poolse en Hongaarse dochterondernemingen van het fonds hebben carbon credits verworven voor de vermindering van de uitstoot in cogeneratieprojecten. • In Oostenrijk sloot Austrian Joint Implementation and Clean Development Mechanism, dat sinds 2004 beheerd wordt door Kommunalkredit Public Consulting,
13
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:27
Pagina 14
Onze metiers uitoefenen
Dexia
15 nieuwe contracten voor de aankoop van emissiekredieten (7 GT’s en 8 MSO’s), d.i. een besparing van in totaal 12,3 miljoen ton CO2-equivalent (Teq CO2) sinds de lancering van het programma in 2004. • In Slowakije is Dexia banka Slovensko, beheerder van het Nationaal register van emissiequota’s van de Slowaakse staat sinds eind 2004, de enige handelsbank in Europa die dergelijk register beheert. In 2005 registreerde ze in dit kader 168 transacties of 91 miljoen quota’s.
woningenbestand. Die instellingen doen een beroep op Dexia om het exploitatie-evenwicht van hun bouwwerkzaamheden te vergemakkelijken en het onderhoud en de renovatie van hun woningen te financieren. In Frankrijk is Dexia Crédit Local een van de belangrijkste partners van de instellingen voor sociale huisvesting. De bank financiert jaarlijks meer dan 200 actoren. Ze heeft in 2005 in samenwerking met Crédit Immobilier de France een leningsbedrag van 100 miljoen EUR uitgegeven om gezinnen met een laag inkomen de kans te bieden eigenaar te worden van een Financiering van het publieke woning in het kader van de formule van huur solidariteits- en sociaal beleid met eigendomsoptie. Dexia Crédit Local blijft De groep Dexia ontwikkelde in aansluiting op tevens ondersteuning bieden aan de haar activiteit als projectfinancier een globale verspreiding van de HQE® (Haute Qualité financiële engineering om tegemoet te komen Environnementale – Hoge Kwaliteit op aan de toenemende zorgen van de lokale Milieugebied) en heeft begin 2005 een bedrag openbare actoren in de toepassing van hun van 100 miljoen EUR tegen gunstige solidariteits- en sociaal beleid. voorwaarden ter beschikking gesteld voor de • De instellingen voor sociale huisvesting zijn financiering van transacties met een AFNORnauw betrokken bij een problematiek van certificaat: “Habitat et Environnement” duurzame ontwikkeling die erop gericht is om (CERQUAL-QUALITEL) en “NF Bâtiments de banden met hun huurders sterker aan te Tertiaires-Démarche HQE” (CSTB – halen door de verbetering van de Association HQE). bouwkwaliteit en de aanpassing van hun • De openbare en maatschappelijke gezondheidssector is een belangrijke sector waaraan Dexia verscheidene hulpmiddelen biedt. - In België heeft Dexia Bank een marktaandeel in de openbare ziekenhuizen ten belope van 43 % in Vlaanderen en 73 % in Wallonië. De bank levert de ziekenhuizen het specifieke De bank bekleedt de zesde plaats • de bouw van een irrigatienetwerk analyse-instrument Maha (“Model for in de Dealogic-wereldrangschikking in Catalonië (Aigües del SegarraAutomatic Hospital Analyses”). Dit instrument 2005 van “Mandated arranger of Garrigues); is een belangrijk hulpmiddel bij het nemen van global loans” en de eerste plaats in • de financiering van drie financiële beslissingen. Het biedt de de categorie “Mandated arranger windturbinesites in de Verenigde mogelijkheid om jaarlijks een sectorale analyse of global PFI/PPP project finance Staten (Invenergyproject); loans”. Dealogic, leverancier van • de bouw van een van de ziekenhuizen uit te voeren en over elektronische financiële informatie ontziltingfabriek voor zeewater in vergelijkende ratio’s te beschikken. voor de internationale financiële Chili (Desalant); - In Frankrijk financiert Dexia Crédit Local markten, selecteerde vijf projecten • de bouw van een fabriek voor het in het kader van het “Plan Hôpital 2007” die samen de prijs “Deals of the vloeibaar maken van aardgas in van de Franse staat de bouw van year” kregen van het tijdschrift Qatar (Ras Gas 2&3), een project Euromoney, een van de dat past in het kader van de gezondheidsinstellingen in regio's waar deze belangrijkste financiële vakbladen: toepassing van de Equator onvoldoende aanwezig zijn. Zo heeft Dexia • de renovatie van de ringweg te Principles door Dexia. Crédit Local in 2005 de oprichting Madrid (Calle 30); gefinancierd van een gezondheidspool in de
Balans van de eerste verjaardag van het Austrian Joint Implementation and Clean Development Mechanism beheerd door Kommunalkredit Public Consulting: een besparing van 12,3 miljoen ton CO2-equivalent.
Dexia, een erkend projectfinancier
14
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:27
Pagina 15
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
stad Bar-le-Duc ten belope van 31 miljoen EUR. Deze pool zal het voor de drie gezondheidsinstellingen mogelijk maken om elkaar hun kennis ter beschikking te stellen en het gezondheidsaanbod voor de inwoners te verbeteren. - In het Verenigd Koninkrijk is Dexia Public Finance Bank zeer nauw betrokken bij de financiering in publiek-private samenwerking van de gezondheids- en de onderwijssector en heeft op het gebied van PFI's (Public Finance Initiative) de modernisering van de ziekenhuizen in Glasgow en Oxford mee gefinancierd. • De nood aan aangepaste producten en diensten op het vlak van sociale engineering en verzekering vormt een steeds groter wordend probleem voor de lokale beslissingnemers. - In Frankrijk beheert Dexia Epargne Pension de pensioencontracten, de bedrijfsspaarplannen, de “comptes épargne temps” (tijdspaarrekeningen) of de vergoedingscontracten voor het einde van de loopbaan van meer dan 300 instellingen voor huisvesting, Sociétés d’Economie Mixte (publiek-private samenwerking) en andere organisaties van de lokale sector en de sociale economie. - Dexia Sofaxis, een makelaar die gespecialiseerd is in de dekking van statutaire risico's, begeleidt reeds vele jaren de lokale besturen in de toepassing van een globaal programma voor de gezondheid op het werk en de preventie van beroepsrisico’s. In dit kader werd in 2005 vooral de dynamiek ontwikkeld voor de terugkeer naar en de handhaving op de arbeidsmarkt. In 2005 werd ten behoeve van de beambten van de besturen die geconfronteerd worden met een traumatische gebeurtenis, een dienst opgericht die gespreksgroepen organiseert in noodgevallen en gestuurd wordt door klinische psychologen. Het programma “CHANCE”, dat zich richt tot de arbeidsongeschikte beambten, valt uiteen in twee delen: eerst worden er binnen de
besturen multidisciplinaire werkgroepen opgericht om het geval van deze beambten te bespreken. Vervolgens coördineren de ergonomen en de arbeidspsychologen van Dexia Sofaxis de opleiding van de beambten, de reorganisatie van de taken, de inrichting van de werkplek of de sensibilisering van de collega’s van de beambten die weer in het arbeidsproces moeten worden opgenomen. Dit bevordert de duurzame reïntegratie van de beambte in het bestuur. Deze actie wordt heel het jaar gevolgd door de psychologen van Dexia Sofaxis in het kader van groepen voor de Analyse van de Praktijk, die worden georganiseerd binnen de besturen die werkingsmoeilijkheden ondervinden. In Frankrijk heeft de stad Issy-les-Moulineaux voor de periode 2005-2008 de verantwoordelijkheid van enkele beheersopdrachten van Human Resources toevertrouwd aan de Groep die wordt gevormd door STERIA en DS Services. Het gaat om het eerste Franse lokale bestuur dat een dergelijke uitbesteding doet. In het kader hiervan zal Dexia Sofaxis de stad tools verschaffen voor het beheer van werkonderbrekingen om gezondheidsredenen, alsook hulp verlenen bij de terugkeer naar de werkplek.
De statistische conjunctuurnota van Dexia Sofcah, Enjeux Statistiques, die in juni 2005 werd gepubliceerd, schetst een beeld over het absenteïsme om gezondheidsredenen bij de Franse lokale besturen.
Levensverzekeringen en pensioensparen De levensverzekeringscontracten en het PERP (Plan d’Epargne Retraite Populaire – Pensioenspaarplan voor de bevolking) van Dexia Epargne Pension werden in 2005 zesmaal bekroond in het kader van wedstrijden die georganiseerd werden door de gespecialiseerde pers inzake levensverzekeringen en vermogensbeheer (tijdschriften Investissement Conseils, Le Journal des Finances, Le Revenu, Gestion de Fortune). De beoordeling van de contracten gebeurt op basis van duidelijkheid, innovatie en financiële prestatie.
15
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:28
Pagina 16
Dexia
Onze metiers uitoefenen
Inspelen op de financiële studies publiceert of deelneemt aan verschuivingen in de lokale sector conferenties. In 2005 was Dexia Crédit Local Dexia begeleidt de lokale beslissingnemers in Europa bij de follow-up van de lokale bestuursdaden en stelt daarvoor zijn financiële deskundigheid ter beschikking. • Om de lokale beslissingnemers te helpen om hun manoeuvreerruimte beter te analyseren publiceert Dexia Crédit Local elk jaar conjunctuurnota’s en verscheidene financiële brochures over de grote financiële bestuursdaden in Europa. De bank is tevens partner van tal van verenigingen van verkozenen en lokale besturen waarmee ze samen denksporen ontwikkelt en waarvoor ze haar deskundigheid ter beschikking stelt,
Het probleem van de vergrijzing van de bevolking Om beter rekening te kunnen houden met de demografische vergrijzing van de bevolking is een grondige studie nodig van de gevolgen hiervan voor de openbare financiën. • Naast de ontwikkeling van producten voor sociale engineering, heeft Dexia Bank in België het “Silver”-initiatief voortgezet met de publicatie van een reeks studies die de lokale actoren bewust moeten maken van het probleem en de gevolgen van de vergrijzing van de bevolking. Op zijn conferenties over de lokale financiën of de evolutie van de gezondheidssector bestudeert Dexia Bank systematisch de meest recente cijfergegevens over de economische en sociale gevolgen van dit fenomeen. In 2005 werd in samenwerking met Belsif (Belgisch Forum voor Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Investeren), waarvan Dexia Bank een van de stichtende
16
leden is, een seminar gewijd aan de ontwikkeling van pensioenfondsen vanuit een perspectief van verantwoord beleggen. Daarnaast voert de afdeling Research van Dexia Bank regelmatig exacte en becijferde analyses uit over de demografische evolutie om de effecten ervan op de grote keuzes van de maatschappij te analyseren. • Dexia Insurance Services draagt anderzijds bij tot de beheersing van het vergrijzingsprobleem door middel van een instrument waarmee de lokale besturen de huidige en toekomstige pensioenkosten kunnen evalueren en verscheidene scenario's kunnen simuleren. Zo beschikken de besturen over gegevens die hen helpen in hun beslissing al dan niet verzekeringscontracten aan te gaan om die toekomstige schulden te dekken, zoals wordt voorgesteld in het DIS-contract Dexia PubliPension.
partner van de Assemblée des Communautés de France (ADCF), de Association des Maires de Grandes Villes de France (AMGVF) en de Association des Maires de France (AMF). Dexia Sofcah heeft zijn laatste statistische conjunctuurnota gewijd aan het beheer van het absenteïsme in de lokale besturen en aan de menselijke en financiële impact hiervan. Dexia Crédit Local heeft zijn samenwerking met het Institut de la Gestion Déléguée inzake Publiek-Private Samenwerking en essentiële diensten voortgezet door de uitwerking in februari 2006 van een nieuw platform met de naam “Gouvernance, partenariat et financement pour les services essentiels – Bestuur, partnerschap en financiering voor de essentiële diensten”. • Dexia Crédit Local, Dexia Epargne Pension en de Fédération nationale des SEM (Sociétés d’Economie Mixte) hebben in 2005 een rondvraag gedaan bij 660 bedrijfsleiders van SEM’s over het vergoedingssysteem en het beheer van human resources in het kader van een samenwerking die tevens voorziet in decreatie van een jaarlijkse barometer van de SEM’s begin 2006. • In Italië heeft Dexia Crediop deelgenomen aan de studie van CENSIS “Gezondheid en lokaal openbaar vervoer: terugblik op de hervormingen van de openbare instellingen in Italië”.
De conjunctuurnota over de lokale financiën in Frankrijk die in februari 2006 werd gepubliceerd door de directie Studies van Dexia Crédit Local, stelt de grote tendensen voor in de lokale financiën in 2006.
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:28
Pagina 17
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
De sterke ontwikkeling van maatschappelijk verantwoord beleggen en microfinanciering In 2005 gingen de Maatschappelijk Verantwoorde Beleggingen (MVB) en de microfinanciering er binnen de Groep aanzienlijk op vooruit. We herinneren eraan dat deze benaderingen bij het beheer van fondsen erop neerkomen dat men ernaar streeft om de klassieke financiële criteria te combineren met maatschappelijke, ecologische en ethische overwegingen. In het geval van MVB komt dit erop neer dat de financiële producten betrekking hebben op de
De uitstaande bedragen van MVB-fondsen vertegenwoordigen
%
13
van de totale activa die door Dexia Asset Management worden beheerd.
ondernemingen die vanuit maatschappelijk en ecologisch oogpunt het best genoteerd zijn en bovendien uitstekende financiële prestaties kunnen voorleggen. Dexia Asset Management, de Europese marktleider inzake MVB, werkt actief mee aan deze nieuwe benadering van financiële prestaties. Op het vlak van microfinanciering is Dexia Micro-Credit Fund een van de voornaamste aanbieders van financiële diensten voor micro- en kleine ondernemingen uit de groeimarkten.
Groei van MVB–fondsen van Dexia Asset Management
llllllllllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllllll
llllllllllllllllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllllllllllll
Mrt 05
Jun. 05
Sep. 05
Dec. 05
10 8 6 4 2 0
l l
llllllllllllllllllllll Dec. 04
In miljard EUR
12
Duurzaam beheer Beheer op maat
17
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:28
Pagina 18
Dexia
Onze metiers uitoefenen
De aanzienlijke uitstaande bedragen voor MVB stijgen regelmatig De MVB-activa die door Dexia Asset Management worden beheerd, hebben de sterke stijging van 2004 voortgezet: ze stegen van 7,9 miljard EUR op 31 december 2004 tot 12 miljard EUR eind december 2005 (d.i. +54,5 %). Dit bedrag valt als volgt uiteen: 4 miljard EUR in duurzaam beheer en 8 miljard EUR in MVB-beheer op maat (beheer conform de internationale normen, bijvoorbeeld). Alle strategieën bij mekaar, vertegenwoordigen de uitstaande MVBbedragen 13 % van de totale activa in beheer van Dexia Asset Management, een percentage dat heel wat hoger ligt dan het Europese gemiddelde (geschat op ongeveer 3 %). Een brede waaier MVB-producten
Dexia stelt een brede waaier van duurzame fondsen en MVB-mandaten op maat voor aan een cliënteel die zowel uit institutionele als particuliere beleggers bestaat. • Het meest complete fondsengamma op het gebied van duurzaam beheer: Dexia Asset Management biedt vandaag de dag een gediversifieerd gamma van vijf open fondsen aan, opgesplitst in 21 maatschappelijk verantwoorde beleggingsstrategieën. Deze fondsen realiseerden in het jaar 2005 een stijging van 140 %, waardoor het uitstaande bedrag 3,1 miljard EUR bedraagt. Van die groei is slechts 15 % te danken aan het markteffect. Dexia Asset Management zette in 2005 de uitbreiding van het gamma duurzame fondsen voort en lanceerde een nieuw duurzaam obligatieproduct in euro. De interne MVO-analyse van de aandelen bepaalt welke uitgifteondernemingen in aanmerking komen voor de portefeuille, terwijl regeringen en gelijkgestelden worden geselecteerd op basis van de criteria democratie en respect voor de grote internationale verdragen. Eind 2005 bedroeg
18
de totale portefeuille reeds 87 miljoen EUR. Om het gamma duurzame obligatiefondsen (vooral bestemd voor de financiering van plaatselijke overheidsinstellingen) aan te vullen, werden vijf fondsen in de bevek Dexia Sustainable geïntegreerd die voorheen in het klassieke beheer zaten. Deze fondsen worden voortaan vooraf onderworpen aan een MVOanalyse die is afgestemd op het type van obligaties. • MVB-verzekeringsproducten en producten met kapitaalgarantie: In de verzekeringssector beheert Dexia Asset Management elf MVB-fondsen die eind 2005 samen een bedrag van 700 miljoen EUR vertegenwoordigden: beleggingsinstrumenten in rekeneenheden (“unit-linked”), verzekeringsproducten en producten met kapitaalgarantie. De waarde van deze producten steeg in 2005 met 16 %. • MVB-oplossingen op maat blijven stijgen: Teneinde te kunnen inspelen op de vraag van bepaalde beleggers om een ethisch
12 miljard EUR aan MVB-activa in beheer eind december 2005. •Dexia Asset Management staat met een resultaat van 38 % op kop van de rangschikking betreffende naamsbekendheid van de MVB-fondsen; deze rangschikking werd in november 2005 door Novethic en Amadeis opgesteld op basis van de antwoorden van de 200 Franse institutionele beleggers. •Dexia Bank is in België marktleider wat de verkoop van MVBbeleggingsproducten betreft (63 %).
Dexia Sustainable, het sterproduct voor duurzame ontwikkeling De Belgische bevek Dexia Sustainable bestond eind 2005 uit vijftien compartimenten waarvan er zes in aandelen, drie in geprofileerde gemengde strategieën en zes in verschillende obligatiefondsen werden belegd (zie tabel in de bijlage p. 57). Deze bevek houdt vóór de financiële analyse, de samenstelling van de portefeuille en het beheer van risico’s rekening met een interne MVO-analyse.
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:28
Pagina 19
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
uitsluitingsbeleid te hanteren op basis van hun persoonlijke meningen of op basis van het respect voor de grote internationale verdragen, biedt Dexia Asset Management naast de duurzame “best-in-class1”benadering voor alle domeinen van MVO ook mandaten en fondsen aan die zich specifiek op MVB richten. In 2005 gingen de MVB-beleggingen op maat die door Dexia Asset Management werden beheerd, met 40 % omhoog, goed voor een totaalbedrag van 8 miljard EUR aan het eind van 2005. Dankzij de versterking van de extrafinanciële analyse van Dexia Asset Management en de ontwikkeling van een interne database met MVO-gegevens zijn MVB-producten op maat in 2005 een strategische ontwikkelingstak geworden.
Een interne MVO-analyse
De MVO-analyse die in de loop van 2005 door Dexia Asset Management werd geïmplementeerd, steunt op de evaluatie van de relaties tussen een onderneming en alle “betrokken partijen”: aandeelhouders, cliënten, werknemers, leveranciers, milieu en maatschappij. Die analyse heeft als hoofddoel om een “best-in-class”-universum voor duurzame beleggingen te definiëren als uitgangspunt voor een duurzaam beheer door Dexia Asset Management. In 2005 heeft Dexia Asset Management acht MVO-analisten toegevoegd aan zijn team. De MVO-analyse die door Dexia Asset Management werd ontwikkeld, bepaalt de MVO-belangen die eigen zijn aan een bepaalde sector en toetst vervolgens elke onderneming aan die criteria. (Meer informatie vindt u op www.dexia-am.com, menu “Investeringsprocessen”, optie “duurzaam beheer/SRI”). Toegevoegde waarde van duurzaam beheer
Het Portfolio 21-systeem in België In België was Dexia Insurance Belgium de eerste verzekeringsmaatschappij die in het kader van het beheer van de verzekeringsreserves de principes van “Portfolio 21” toepaste. Dit systeem sluit aan op de acties die Dexia in het kader van het Global Compact had ontwikkeld, en garandeert de correcte toepassing van de conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) op het vlak van kinderarbeid, dwangarbeid, recht op vereniging en discriminatie (www.Portfolio21.info). Zo was
Dexia Insurance Belgium de eerste verzekeraar die levensverzekeringen met een rendementsgarantie aanbood waarvan de fondsen op een duurzame en ethische manier belegd waren.
In 2005 bleef het duurzame beheer van Dexia Asset Management dezelfde prestaties leveren als het klassieke beheer. Op twaalf openstaande duurzame fondsen bij Standard & Poor’s, behoren er acht tot het meest performante eerste en tweede kwartiel van 2005. Die trend zet zich ook door in Frankrijk, waar Dexia Crédit Local eind november 2005 een jaarstijging van 10 % noteerde voor de waarde van het gemeenschappelijke beleggingsfonds “Crédit municipal solidaire”.
1. “Best-in-class”-universum: omvat de beste effecten uit elke activiteitssector.
19
010_021_DD_NL
10-04-2006
09:28
Pagina 20
Onze metiers uitoefenen
Dexia
De promotie van MVB
Dexia voert een actief promotiebeleid voor MVB. • Engagement en transparantie: - Als ondertekenaar van verschillende internationale verbintenissen op het vlak van financiële transparantie (“Transparantiecode voor MVB-fondsen”, “Investors’ Statement on Transparency in the Extractives Sector” en “Carbon Disclosure Project”), heeft Dexia Asset Management zich ertoe geëngageerd om zijn MVO-analysemethode en zijn principes voor het selecteren van waarden in fondsen nauwkeurig toe te lichten. - Sinds eind 2003 oefent Dexia Asset Management actief zijn stemrecht uit op de algemene vergadering (“proxy voting”) voor zowel traditioneel beheerde als duurzaam beheerde fondsen. Dit beleid berust op vier belangrijke pijlers met als doel de beslissingsrechten te beschermen en
aandeelhouders te informeren. Wat MVBfondsen betreft, heeft Dexia Asset Management gekozen om te stemmen voor resoluties die de principes van duurzame ontwikkeling respecteren (goede relaties met werknemers, respect voor het milieu, economie gebaseerd op ethische waarden, verantwoord extern sociaal beleid …). • Sensibiliseringsacties met betrekking tot MVB: - In 2005 heeft Dexia Asset Management zijn sensibiliseringscampagne voor de Europese institutionele beleggers en het grote publiek voortgezet. Er werd een groots opgezette roadshow georganiseerd in acht Europese steden met als doel de MVO-methodologie voor te stellen. Twee artikels van de hand van de MVB-beheerders van Dexia Asset Management werden gepubliceerd door gerenommeerde economische tijdschriften (E. Van de Velde, W. Vermeir en F. Corten
Nieuwe solidaire producten Dexia voert een gediversifieerd beleid op het gebied van solidaire producten. • In september 2005 lanceerde Dexia een beleggingsfonds gespecialiseerd in microkredieten. De in Luxemburg gevestigde investeringsmaatschappij beschikte eind 2005 over een bedrag van 10 miljoen EUR. Dit dakfonds, dat alleen toegankelijk is voor institutionele beleggers, combineert beleggingen in microfinance en monetair beheer.
20
• In België heeft Dexia Bank het “Arkimedesfonds” opgestart in samenwerking met KBC. Dit fonds is goed voor 100 miljoen EUR en herfinanciert een tiental fondsen gespecialiseerd in de financiering van KMO’s in het noorden van België die geen toegang krijgen tot klassieke bankfinanciering. In deze context nam Dexia Bank in 2005 deel aan het seminar van de Verenigde Naties genaamd “Microfinanciering: een factor van sociale integratie?”.
Dexia Private Banking werd door de 2005rangschikking van het tijdschrift Euromoney verkozen tot beste Europese privé-bank op het vlak van ethische fondsen.
010_021_DD_NL
11-04-2006
12:52
Pagina 21
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
“Corporate social responsibility and financial performance” in The International Journal of Business in Society, en “Sustainable and Responsible Performance” in The Journal of Investing). - Dit streven om MVB te promoten, werd uitgebreid tot alle dochterondernemingen van de Groep. Zo sponsorde Dexia Crediop in 2005 in Italië het “Forum per la Finanza Sostenibile”, georganiseerd door de Vereniging van Banken, en publiceerde het een Gids voor de operationele implementatie van MVO.
Maandelijks vinden er wisseldekkingen plaats tussen de inschrijvingsmunten en de activa in de portefeuille om wisselrisico’s uit te schakelen, aangezien de gemiddelde looptijd van de fondsleningen 20 maanden bedraagt. Het fonds belegt vandaag in 23 ontwikkelingslanden in Latijns-Amerika, Azië, Afrika en Oost-Europa bij 56 microfinancieringsinstellingen die circa 3,4 miljoen micro-ondernemers financieren. Sinds de oprichting werden er 295 leningen toegekend zonder dat er ooit een nietterugbetaling werd genoteerd.
De ontwikkeling van solidaire financiële producten
• Eind 2005, het jaar dat door de Verenigde Naties uitgeroepen werd tot het “Jaar van het Microkrediet”, heeft Dexia zich duidelijk gepositioneerd als een van de wereldleiders op de markt van de internationale financiering van deze sector. Dit resultaat is te danken aan het beleid dat reeds enkele jaren wordt gevoerd. In 1998 creëerde Dexia BIL in Luxemburg de bevek Dexia Micro-Credit Fund, het eerste commerciële beleggingsfonds dat bestemd was voor de herfinanciering van microfinancieringsinstellingen (MFI) gespecialiseerd in financiële dienstverlening aan micro- en kleine ondernemingen op groeimarkten. Wat het Dexia Micro-Credit Fund zo origineel maakt, is dat het een nieuwe activacategorie vertegenwoordigt die een belangrijke sociale dimensie koppelt aan een aantrekkelijk rendement/risicoprofiel. De historische gecumuleerde nettoprestatie van de USD-categorie bedroeg op 4 januari 2006 38,65 %. • Dexia Micro-Credit Fund bestaat uit drie aandelencategorieën (in USD, CHF en EUR) die op 4 januari 2006 een totale nettoinventariswaarde van 89 miljoen USD hadden, d.w.z. 53,4 % meer dan in 2004.
BlueOrchard Finance Voor het beheer van zijn microfinancieringsportefeuille doet Dexia Asset Management een beroep op het Zwitserse bedrijf BlueOrchard Finance SA (www.blueorchard.ch), dat gespecialiseerd is in het beheer van dit type activa. Als samenwerking met een MFI (microfinancieringsinstelling) mogelijk lijkt, voert BlueOrchard ter plaatse een “due diligence” uit en bereidt het een evaluatie voor ten behoeve van het kredietcomité. Deze analyse wordt systematisch aangevuld met een externe rating, uitgevoerd door een “standaard” ratingbureau of een gespecialiseerd ratingbureau. Op
basis van de evaluatie van BlueOrchard beslist het kredietcomité of er al dan niet belegd wordt. Indien nodig wordt de MFI onderworpen aan een maandelijkse rapportering en vindt er jaarlijks een vervolgbezoek plaats gedurende de volledige duur van de belegging. De selectiecriteria zijn steeds afgestemd op de analyse van de kwaliteit en de impact van de activiteit van elke MFI.
21
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 22
Maatschappelijk verantwoord beleggen bij Dexia Asset Management
1996: Samenstelling van een beheersteam inzake MVB Er wordt gestart met beleggingen en onderzoek op het gebied van MVB. De eerste open fondsen worden op de markt gebracht. 2000: Uitbreiding op internationaal niveau MVB-fondsen en -mandaten worden bij zowel institutionele als privé-cliënten verkocht. 2003: Lancering van de TrackinDex DJ STOXX Sustainability, een duurzaam ETF* 2004: Ontwikkeling van een uitgebreid productengamma Er worden obligaties aangeboden die beantwoorden aan de eisen van MVB, teneinde een waardig alternatief te bieden voor het traditionele beheer. Het aanbod op maat wordt uitgebreid via een normatieve aanpak van MVB gebaseerd op het respecteren van de internationale verdragen. 2005: Internalisering van de MVO-analyse Dexia Asset Management is uitgegroeid tot Europees leider op het gebied van MVB met een totaal obligo van 12 miljard EUR in MVB, waarvan 4 miljard EUR in duurzaam beheer, en gaat verder op het ingeslagen pad door acht MVO-analisten in zijn teams op te nemen. *ETF: Exchange Traded Fund
22
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 23
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Een duurzame relatie met de cliënten De kwaliteit van de cliëntenrelatie is een belangrijk aspect van MVO. Dit principe impliceert voor de bank bijvoorbeeld dat ze de toegang tot een basisbankdienst vergemakkelijkt voor personen met een laag inkomen en dat ze voortdurend haar producten beter afstemt op het profiel van elke cliënt. Bij Dexia steunt dit streven naar een duurzame relatie die zowel voor de bank als voor haar cliënten rendabel is, op verschillende interne systemen en instrumenten (“Customer Relationship Management”: CRM) die getoetst kunnen worden aan een kwaliteitswaarborg overeenkomstig internationale normen.
die relaties met de cliënteel onderhouden. Dankzij deze nieuwe organisatie konden de processen van de bank verbeterd worden op basis van prestatie-indicatoren en serviceniveaus cliënt/leverancier. In 2005 voerde Dexia Bank zijn inspanningen op met een aantal nieuwe initiatieven. - In september 2005 werden de projecten “Know & inform your customer” en “Brand Choice” opgestart met een tweeledig doel: enerzijds de omzetting van de reglementaire bepalingen van de Europese richtlijn van april 2004 betreffende de financiële markten, die weldra vertaald zal worden in binnenlands recht, en anderzijds de cliënt een persoonlijke benadering van zijn beleggingen aanbieden.
Producten maximaal afstemmen op het profiel van elke cliënt De meeste filialen van de Groep beschikken over een CRM-platform of CRM-dienst voor een optimaal beheer van hun relaties met de cliënten en om producten maximaal af te stemmen op elk profiel. • In België ging Dexia Bank twee jaar terug van start met een project “Cliënt- en netwerkgerichtheid”, dat een essentieel onderdeel is geworden van het ondernemingsproject. Dit project mondde in 2004 uit in de oprichting van een nieuwe organisatie rond een nieuwe CRM en een “Customer Care Center”. Het gaat om een team van 275 medewerkers uit alle afdelingen
23
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 24
Dexia
Het Delta-project moet de omschakeling mogelijk maken van een cultuur van productaanbod naar een cultuur van dienstenaanbod, voornamelijk op basis van een grotere transparantie van de tarieven.
24
Onze metiers uitoefenen
Er worden ontmoetingen met cliënten georganiseerd voor een individuele analyse van hun portefeuille. De benadering van Dexia Bank op het vlak van beleggingen werd eveneens herbekeken. Het is de bedoeling dat aan het einde van elk verkoopgesprek drie productalternatieven worden voorgesteld, rekening houdend met het risicoprofiel en de doelstellingen van de cliënt. - Het project “Sleutelmomenten” gaat uit van de volgende vaststelling: de cliënt geeft er doorgaans de voorkeur aan om het grootste deel van zijn vermogen te beleggen bij zijn hoofdbank, op voorwaarde dat die de sleutelmomenten van hun relatie perfect weet te beheren. De vijf sleutelmomenten voor de particuliere cliënt zijn de opening van een rekening, de onderhandelingen over een hypothecair krediet, het beleggingsgesprek, de proactieve verkoop en het beheren en oplossen van fouten en problemen. In 2005 kreeg het volledige commerciële net een intensieve opleiding in het beheer van deze beslissende fasen in de relatie met de cliënteel. • In het Groothertogdom Luxemburg beschikt Dexia BIL sinds oktober 2000 over een CRM. In 2005 ging de Banque Commerciale van Dexia BIL van start met een langetermijnprogramma gericht op een kwaliteitsverbetering van de dienstverlening. Het programma “We Care” staat in het teken van een hechte en duurzame vertrouwensrelatie tussen de bank en haar cliënten en steunt op studies die het belang van de sleutelmomenten in het leven van de cliënt aantonen. Deze studies leggen nieuwe eisen vast inzake ontvangst, beschikbaarheid en advies. Na de in 2005 gestarte testfase bij een aantal agentschappen van Dexia BIL, kon
een volledig programma voor opleidingen en specialisaties worden uitgewerkt in overeenstemming met deze nieuwe eisen. Dexia Private Banking beschikt ook over een cel “Customer Value”. In 2005 werd het Deltaproject gestart met het oog op een differentiatie van het aanbod op basis van verschillende prestatieniveaus. • In Frankrijk lanceerde Dexia Crédit Local in 2005 het initiatief Fidexia, dat een gratis serviceaanbod ontwikkelt voor 2 630 lokale besturen en de bank in staat stelt om zich een beter idee te vormen van de verwachtingen van haar cliënten. In dit kader worden tweemaal per jaar opleidingen gegeven aan de lokale beslissingnemers rond thema's als duurzame ontwikkeling of financiële analyse. Er worden tevens informatica-instrumenten voor financieel beheer en marktanalyse ter beschikking gesteld van de besturen. Zij kunnen een beroep doen op een juridische dienst.
Het serviceaanbod ten behoeve van personen met een laag inkomen In België stelt Dexia Bank de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) sinds een aantal jaren een aantal financiële producten ter beschikking die speciaal aangepast zijn voor personen in moeilijkheden. Het is in België de enige financiële instelling met een dergelijk aanbod.
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 25
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Via deze producten kunnen de OCMW's personen met een laag inkomen de mogelijkheid bieden om toch over moderne betaalmiddelen te beschikken. De OCMW's beschikken zelf over een volledig gamma van betaalmiddelen die afgestemd zijn op de situatie van hun begunstigden. In 2005 organiseerde Dexia Bank talrijke roadshows voor de OCMW's, die in belangrijke mate een beroep deden op zijn financiële competenties. Via een mailing konden de houders van sociale rekeningen beter in kaart worden gebracht. Dexia Bank beheerde op 31 december 2005 zowat 100 000 sociale rekeningen voor kansarmen en personen met een laag inkomen (zichtrekeningen, schuldbemiddelingsrekeningen en huurwaarborgrekeningen). • De bank biedt verschillende formules voor zichtrekeningen aan. - De socialebijstandsrekening die door Dexia Bank buiten elke wettelijke verplichting in 2000 werd gecreëerd, is speciaal bestemd voor de elektronische storting van het minimuminkomen. Verder biedt Dexia Bank ook een basisrekening aan in het kader van de Belgische wet van 24 maart 2003 die alle Belgische banken verplicht een basisdienst te leveren. Deze rekening wordt uitsluitend op vraag van de OCMW's geopend en biedt de houder de mogelijkheid om via een Bancontact/Mister Cash/Proton-kaart het bedrag van de bijstand volgens zijn behoeften op te nemen. De bank beheerde eind 2005 meer dan 50 000 socialebijstandsrekeningen in opdracht van meer dan 575 OCMW's. - De budgetbeheerrekening is een zichtrekening die OCMW's in staat stelt om op te treden in naam van mensen die in
financiële moeilijkheden verkeren en specifieke hulp vragen, en om voor hen financiële verrichtingen uit te voeren. Alle verrichtingen worden uitgevoerd via individuele zichtrekeningen of spaarboekjes die volledig beheerd worden door aangestelde gevolmachtigden. De betrokken personen krijgen een bankkaart waarmee ze hun geld kunnen opnemen. - Dexia Bank ontwikkelde ook het “systeem I”, een beheerssysteem ten behoeve van mensen in rusthuizen die toestemming gaven om in hun naam financiële verrichtingen uit te voeren. • Dexia Bank biedt aan instellingen die door de beslagrechter als schuldbemiddelaar werden aangesteld, een speciaal aangepaste rekening aan, de schuldbemiddelingsrekening. • Om de OCMW's in staat te stellen de huurwaarborgen terug te vorderen die werden toegekend voor rekening van mensen met een laag inkomen, ontwierp de bank een systeem voor wedersamenstelling, waarbij de OCMW's op termijn automatisch worden bevrijd van hun verbintenissen in het kader van een huurwaarborgrekening.
Dexia Bank beheerde op 31 december 2005 zowat 100 000 sociale rekeningen voor kansarmen en personen met een laag inkomen. Aantal zichtrekeningen • Socialebijstandsrekeningen: 50 000 • Budgetbeheerrekeningen: 30 000 • Systeem I-rekeningen: 23 600
Dankzij dit gediversifieerde productaanbod kunnen de OCMW's hun opdracht efficiënter en krachtdadiger vervullen. Deze producten beperken ook de werklast van de instelling en bieden verhoogde veiligheid, aangezien de rekeningen vanop afstand via PubliWeb kunnen worden beheerd. Dit systeem berust op een geheel van individuele rekeningen die borg staan voor een doorzichtig en afzonderlijk beheer van de fondsen. Bovendien werd het aantal geldautomaten verviervoudigd om de toegang van cliënten tot hun rekeningen te vergemakkelijken.
25
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 26
Dexia
Onze metiers uitoefenen
Kwaliteit en certificering
benadering moet leiden tot een verbeterde en duurzame tevredenheid van interne cliënten zijn dochterondernemingen verscheidene en een hogere servicekwaliteit ten aanzien van initiatieven inzake kwaliteit en certificering. externe cliënten. - Nadat het in juni 2004 een eerste ISO 9001- - Dexia Sofaxis voerde eind 2002 een certificering ontving voor de activiteiten die geïntegreerd managementsysteem in (QSEE: bijdragen tot de diensten aan lokale cliënten, qualité, sécurité, environnement, éthique), besliste Dexia Crédit Local begin 2005 om gebaseerd op de integratie van de normen deze certificering uit te breiden tot alle ISO 9001 (kwaliteit), ISO 14001 activiteiten in Frankrijk met het oog op een (milieubeheersing), OHSAS 18001 (veiligheid certificering in april 2006. De gevolgde en gezondheid op het werk) en SA 8000 methode bestaat erin om het geheel van (maatschappelijke en ethische werkwijzen te beschrijven, organisatorische verantwoordelijkheid). tekortkomingen op te sporen, naar cliënten te - Dexia Location Longue Durée, een luisteren en non-conformiteiten aan te dochteronderneming voor het beheer van wenden als bron van verbeteringen. Op basis openbare wagenparken, steunt op zijn partner van permanente verbetering leidt dit project Arval, wiens ISO 9002-certificering in 2001 tot een grotere dagelijkse efficiëntie en een werd vernieuwd voor de agentschappen van betere cliëntentevredenheid. Deze de provincie en de technische voorzieningen. certificering zou Dexia Crédit Local in staat • In Luxemburg werd de SAS70-certificering moeten stellen om op de markt van de lokale verlengd voor de activiteiten administratief financiering de eerste Franse bank te worden fondsenbeheer en transferagent, die die volledig gecertificeerd is. Het gaat om een respectievelijk worden beheerd door Dexia Fund Services (DFS) en First European strategische doelstelling voor 2006. In deze Transfer Agent (FETA). Ook FETA context werd het departement Informatiesystemen van Dexia Crédit Local in vernieuwde in 2005 zijn ISO 9001/2000certificering. 2005 gereorganiseerd en voorzien van een directie “cliëntenbijstand en kwaliteit”. Deze • In België werd Dexia Asset Management een van de eerste portefeuillebeheerders op het geïntegreerde structuur is belast met alle Europese continent die de internationale cliëntgerichte processen. De vereenvoudigde normen voor prestatierapportering op basis van de GIPS-certificering (Global Investment Performance Standards) toepaste. Deze normen waarborgen een uniforme weergave van de prestatiehistoriek en een volledige nauwkeurigheid en transparantie van de beheersresultaten. De naleving van de GIPSnormen door Dexia Asset Management wordt jaarlijks gecontroleerd door een onafhankelijk auditbureau.
• In Frankrijk nemen Dexia Crédit Local en
26
In Oostenrijk was Kommunalkredit Asset Management de eerste leverancier van financiële diensten die in 2005 het “Environmental Label for Green Funds” in de wacht sleepte. Dit label wordt toegekend door het Oostenrijkse ministerie van Landbouw en Leefmilieu.
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 27
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Een efficiënte procedure voor klachtenbehandeling De behandeling van een klacht is een sleutelmoment in de relatie tussen de bank en haar cliënt. Op basis van een grotere luisterbereidheid ten aanzien van de cliënt kan de kwaliteit van de producten en procedures verbeterd worden. • In België ging Dexia Bank in 2005 door met zijn project “Cliënt- en netwerkgerichtheid”, toegespitst op de verbetering van het beheer van klachten en de kwaliteit van hun behandeling. Een multidisciplinair team onderzocht het beheerproces van klachten met de bedoeling sneller signalen van ontevredenheid en tekortkomingen te behandelen. In november 2005 werden de teams van de dienst Klachtenbeheer en die van de dienst Bemiddeling (een twintigtal personen) in het “Customer Care Center” (CCC) geïntegreerd. De onafhankelijke functie van Bemiddelaar bleef behouden, maar valt rechtstreeks onder de directeur van het CCC. Half december werd door het CCC een nieuwe organisatie voor het klachtenbeheer ingevoerd, op basis van een tevredenheidsenquête bij de cliënten. Het klachtenbeheer is gebaseerd op een proces met vier niveaus. - De meeste klachten komen toe in het agentschap, dit is het eerste niveau. In 2005 werden voor de agentschappen nieuwe middelen ingevoerd om hen te helpen in hun taak: opleidingen, een informatieplatform en gedecentraliseerde behandelingsbevoegdheid. - De dienst Klachtenbeheer komt tussenbeide op een tweede niveau ter ondersteuning van de agentschappen. De dossiers komen op dit niveau toe via de cliënt of het agentschap langs een specifiek, geïntegreerd platform. De agentschappen kunnen ook de evolutie volgen van het schriftelijke antwoord voor elke klacht die in het systeem wordt ingevoerd.
- Het derde niveau behandelt klachten die door de cliënt aan de bemiddelaar worden gericht in beroep. Deze klachten worden onder de verantwoordelijkheid van de Bemiddelaar behandeld door een andere beheerder dan die op het tweede niveau, met andere woorden totaal onafhankelijk van de eerste analyse. - Het vierde niveau wordt waargenomen door de Ombudsman voor de financiële sector (Febelfin – Fédération Financière Belge), die gemachtigd is voor particulieren. De nieuwe organisatie die in december 2005 werd gelanceerd, is gebaseerd op een proces van permanente verbetering van het klachtenbeheer. Het proces is geformaliseerd qua behandelingstermijn en kwaliteit. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie categorieën van dossiers afhankelijk van de complexiteit van de behandeling. De behandelingstermijn gaat van één dag voor de eenvoudige dossiers tot tien dagen voor de complexe dossiers.
In 2005 daalde het aantal dossiers dat door de dienst Bemiddeling/Bemiddelaar behandeld werd, met 30 % ten opzichte van 2004 (779 dossiers in intern beroep en 105 dossiers overgemaakt via de Ombudsman van Febelfin) en met 52 % enkel voor de dossiers die via de Ombudsman van Febelfin werden overgemaakt.
27
022_035_DD_NL
10-04-2006
Dexia
09:41
Pagina 28
Onze metiers uitoefenen
• In Frankrijk past de Groep de bepaling van de Franse wet toe die de verplichting oplegt om aan alle cliënten de identiteit van de bemiddelaar mee te delen. Sinds de oprichting van deze instantie werd geen enkel klachtendossier in verband met Dexia Crédit Local overgemaakt. In het kader van het intern gelanceerde kwaliteitsprogramma wordt elke klacht van de cliënteel geregistreerd in een bestand dat alle situaties van niet-naleving van interne, externe, reglementaire en wettelijke vereisten bevat. Elke disfunctie en in het bijzonder een klacht van een cliënt wordt onmiddellijk gevolgd door een corrigerende actie. De globale analyse van de klachten en de beslissing tot preventieve acties vindt plaats tijdens kwaliteitsvergaderingen van de teams.
De affiche “Low – Wat kunt u verwachten?“ werd in oktober 2005 door Dexia Bank uitgegeven en adviseert de cliënt bij de keuze van zijn beleggingen.
28
Cliëntentevredenheid meten
• Om de tevredenheid van zijn cliënten te meten en te verbeteren, neemt Dexia Bank deel aan nationale benchmark-enquêtes die uitgevoerd worden door verschillende onafhankelijke instellingen die cliënten ondervragen over hun tevredenheid ten overstaan van hun hoofdbank. De Belgische grootbanken vertonen vergelijkbare resultaten, maar Dexia Bank zit toch bij de hoogste scores: 86 % van de cliënten verklaart globaal tevreden te zijn over het aanbod van gestructureerde financieringsproducten; 76 % van de cliënten van meer dan 25 jaar verklaart “tevreden” of “zeer tevreden” te zijn over de sluiting van hun zichtrekening (extern bureau Et-Compagnie). De bank voert ook interne studies uit. Nadat in 2005 bij het departement Marketing een nieuwe activiteit werd ingevoerd ter verbetering van de commerciële en operationele processen, werden voor de gevoelige elementen van het proces VOC-studies (Voice of Customer) of VOA-studies (Voice of the Agent) uitgevoerd. Genoemde elementen werden ook onderworpen aan benchmarking op de Belgische markt. In 2005 werd een vijftiental nieuwe studies opgestart in verschillende domeinen (kredieten, verzekeringsbeleggingen). • In Frankrijk werd eind 2005 door de marketingdirectie van Dexia Crédit Local een tevredenheidsenquête gelanceerd bij 2 900 cliënten van de overheidssector. De resultaten van deze enquête zullen het uitgangspunt vormen voor een verbeteringsgericht actieplan.
85 % van de ondervraagde cliënten verklaart “tevreden” of “zeer tevreden” te zijn over de antwoorden van het “Contact Center eerste metier” (enquête van het bureau Synovate bij een cliëntenpanel van Dexia Bank).
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 29
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Onze verantwoordelijkheid uitgebreid tot sociale, maatschappelijke en ecologische vraagstukken De prestatiedoelstelling moet de onderneming ertoe brengen om haar belangrijkste interne en externe uitdagingen af te bakenen. Daarbij gaat het vooral om een betere evaluatie van de impact op het milieu, hoe klein die in het geval van een bank ook is, om de ontwikkeling van de wensen en capaciteiten van iedereen die zich binnen de onderneming wil ontplooien, en om de begeleiding van de projecten en de evolutie van de onderneming.
Het beheer van onze rechtstreekse impact op het milieu Er is een globaal milieubeleid van toepassing op de Groep als geheel; het is met name gebaseerd op de engagementen in het kader van het UNEP en het Wereldpact van de Verenigde Naties. In 2005 werden de perimeter van de milieurapportering en de verspreiding van good practices binnen de Groep geconsolideerd met de bedoeling om beter verantwoording af te leggen over de prestaties en de impact ervan. Ook de sturing van logistiek en aankopen werd hervormd, meer bepaald in het kader van de nieuwe, sinds 1 januari 2006 meer eengemaakte en geïntegreerde organisatie van de Groep.
Scope De milieurapportering werd bij Dexia in 2003 ingevoerd. Net als de vorige jaren, omvat ze de gegevens van de belangrijkste operationele entiteiten van de Groep en heeft ze, naargelang van de indicatoren, betrekking op 51 % tot 69,2 % van de 18 096 FTE's (Full Time Equivalents) die in aanmerking worden genomen. Hierbij zijn de dochterondernemingen die, in het kader van hun ISO 14001of EMAS-certificering (Dexia Sofaxis), striktere procedures toepassen niet inbegrepen, noch de gebouwen van de “zelfstandige agenten” in België, waarop Dexia Bank geen operationele technische controle uitoefent.
29
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 30
Dexia
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
Engagement en bewustmaking
De EMASen de ISO 14001-norm • EMAS (“Environmental Management and Audit Scheme”) is een Europees systeem voor milieubeheer en audit op basis van de naleving van de milieureglementering. De norm omvat vaste doelstellingen, die controleerbaar zijn door een derde persoon met een overheidsbevoegdheid, alsook de opstelling van een milieuverklaring. • ISO 14001 is een norm voor milieubeheer met aanbevelingen voor de analyse en beheersing van de milieu-impact van de bedrijfsactiviteiten. De drie pijlers van deze norm zijn de naleving van wetten en reglementeringen, preventie van vervuiling en permanente verbetering.
30
Door de aard van zijn activiteiten is Dexia geen vervuilende onderneming en verbruikt het niet uitzonderlijk veel energie. Toch gaat de Groep ervan uit dat de manier waarop zij haar verbruik en afvalstroom beheert, een verantwoordelijke houding qua milieuimpact moet weerspiegelen. Elke dochter van de Groep beschikt over een actieplan dat rekening houdt met haar specifieke kenmerken, haar verplichtingen, haar situatie ten opzichte van de gebouwen (eigenaar of huurder), de toepasselijke reglementeringen en de doelstellingen die besproken worden met de werknemersvertegenwoordigers, met name in het kader van de Comités voor veiligheid en gezondheid. • In België bijvoorbeeld, bestaat de rol van de dienst Preventie en Bescherming op het Werk van Dexia Bank er vooral in om de personeelsleden raad te geven en te sensibiliseren in verband met een betere leefomgeving, zowel op het werk als buiten de onderneming. In samenwerking met de vakbondsafgevaardigden organiseert Dexia Bank in de lente van 2006 een week waarin het de medewerkers bewust wil maken van de uitdagingen op het vlak van leefmilieu en duurzame ontwikkeling. • In Italië slaagde Dexia Crediop erin om, na de invoering van een milieubeheerssysteem op basis van de normen voor milieubeheer en audit van de Europese Unie, in oktober 2005 de ISO 14001- en de EMAScertificering te behalen. Het versterkte proces voor de kwaliteitsverbetering van milieugegevens verklaart de vooruitgang van bepaalde in 2005 geregistreerde gegevens. Deze certificering zal in 2006 worden aangevuld met de ondertekening van een “Milieucharter” dat alle gesprekspartners van de bank een nauwkeurige staat van de milieu-impact van de bank en van haar milieubeheerssysteem zal bieden.
• In Oostenrijk was Kommunalkredit Austria een van de eerste financiële instellingen die in 1997 een eigen systeem voor milieubeheer invoerde en gecertificeerd werd in het kader van EMAS. In 2005 werd het systeem voor milieubeheer uitgebreid tot duurzame ontwikkeling, wat leidde tot de publicatie van een rapport over duurzame ontwikkeling dat voor het eerst opgesteld werd volgens de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (beschikbaar op www.kommunalkredit.at). Afvalbeheer
• In België is Dexia Bank een pioniersonderneming wat afvalbeheer en -sortering betreft. De verhuizingen die voor de drie centrale gebouwen Pacheco, Galileï en Rogier in Brussel gepland zijn tegen juni 2006, leidden tot een aanzienlijk overschot van 11 868 stuks kantoormeubilair. Die werden in september 2005, in het kader van een partnerschap met het Belgische ministerie van Defensie, geschonken aan landen in moeilijkheden. Dexia Bank zorgt voor de sortering en verpakking van de meubelen, terwijl het ministerie verantwoordelijk is voor de opslag, het transport en de keuze van de uiteindelijke bestemming. Dexia Insurance Belgium voerde een beleid voor recycling van kantoorafval in volgens het Ecosmartprincipe. Alle medewerkers worden rechtstreeks gesensibiliseerd om dagelijks milieubewust te werken. • In Frankrijk zet Dexia Crédit Local zijn beleid voor de inzameling van papier en karton op de Parijse vestigingsplaatsen voort. Een uitbreiding van dit beleid voor de regionale directies is in studie. Anderzijds installeerde de bank op alle verdiepingen van de Parijse gebouwen kopieer/printtoestellen met de bedoeling om het aantal individuele printers geleidelijk af te bouwen. In 2006 moet een scannerfunctie worden toegevoegd.
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 31
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
• In Luxemburg gelden bij Dexia BIL voor
In de nieuwe maatschappelijke zetel van Dexia Crédit Local zullen eind 2006 1 100 medewerkers van Dexia, waaronder 900 personeelsleden van Dexia Crédit Local en zijn Franse dochterondernemingen, aan het werk zijn, dit is 53 % van het personeelsbestand van de groep Dexia Crédit Local in Frankrijk.
het hoofdkantoor en de dochterondernemingen sinds verscheidene jaren interne procedures voor het sorteren, terugwinnen en recyclen van afval (papier, elektronisch en elektrisch afval, kabels, metaal, hout, batterijen enz.). De terugname en recycling van verbruiksproducten voor fotokopieerapparaten en printers zijn een vast onderdeel van de met de leveranciers gesloten contracten. In 2005 werden verouderd elektronisch materiaal en meubilair ter beschikking gesteld van sociale werken en liefdadigheid met bestemming Vietnam. Het elektronische documentenbeheer dat voor alle bank- en boekhouddossiers werd ingevoerd en dat via
De indicator voor afvalbeheer laat in 2005 een aanzienlijke daling optekenen: -22,88 % voor organisch afval -12,09 % voor papier en karton.
AFVALBEHEER IN 2005 FTE’s*
Organisch afval/kg
Papier en karton/kg
Ander afval**/kg
5 628 915
112 710 10 000
908 710 225 488
739 502 96 445
1 729 573 235 136 9 216
222 910 NR 0 NB 345 620
Evolutie/2004/FTE
-22,88 %
Dexia Bank Dexia Insurance Belgium Dexia BIL Dexia Crédit Local Dexia Crediop Dexia NV TOTAAL
310 75 30 15 1 565
306 780 070 600 954
79 027 NB 15 305 27 531 957 810
-12,09 %
+27,37 %
* Aantal FTE's (Full Time Equivalents) voor deze indicator. ** PMD (Plastic, Metalen verpakkingen, Drankkartons), KGA (Klein Gevaarlijk Afval). NR: niet relevant NB: niet bepaald 0: geen verbruik
een centrum voor scanning van cliëntendossiers werkt, draagt bij tot een goed beheer van de werkomgeving omdat alle papieren dragers elektronisch worden opgeslagen. Dankzij de informatica verbeteren trouwens de werkomstandigheden van het personeel dat bij de archivering betrokken is.
Beheer van de gebouwen en de werkomgeving Het goede beheer van de gebouwen streeft een tweeledig doel na: enerzijds ervoor zorgen dat de werknemers in optimale omstandigheden kunnen werken in aangename en comfortabele gebouwen, en anderzijds de emissie en het verbruik van uitrustingen beperken. • In België wordt bij de bouw van de Dexia Tower, die in juni 2006 in het centrum van Brussel in gebruik wordt genomen, in het bijzonder rekening gehouden met bepaalde milieunormen. Voor de sloop van het oude gebouw werd een sorteercentrale geïnstalleerd waar al het afval werd verwerkt. De toegepaste prefabtechnieken maakten een aanzienlijk kortere bouwtijd mogelijk, met als rechtstreeks gevolg een forse energiebesparing en een verminderde impact van de bouwwerkzaamheden. Voor de bouw werden dezelfde geavanceerde technologieën toegepast als voor de in oktober 2004 voltooide renovatie van het hoofdkantoor Pacheco, overeenkomstig Europese normen. Op advies van gespecialiseerde studiebureaus werden twee regenwaterreservoirs geïnstalleerd die de automatische brandblusinstallatie kunnen voeden. Er werd bijzondere aandacht besteed aan het binnenklimaat (verwarming, verluchting, verlichting). Een dubbele wand zorgt voor de koeling van het gebouw in de zomer en houdt in de winter de warmte vast. Vrijwel alle gebruikte bouwmaterialen zijn voor
31
022_035_DD_NL
10-04-2006
Dexia
09:41
Pagina 32
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
100 % recycleerbaar. Het principe van duurzame ontwikkeling werd toegepast voor de keuze van de vestigingsplaats van de Dexia Tower in de onmiddellijke nabijheid van trein- en metrostations. Met het oog op een optimalisering van zijn kantoorautomatisering lanceerde Dexia Bank in 2005 het project “Multi Functional Printers”, alsook een plan voor besparingen op het vlak van onderhoudskosten, door de functies printer, fotokopieerapparaat, fax en scanner in één multifunctioneel toestel samen te brengen (drukkosten driemaal lager dan bij een klassieke printer, papierbesparing dankzij recto-versodruk, lager elektriciteitsverbruik ...). De locatie van nieuwe printers wordt bestudeerd en gerationaliseerd om overlapping te vermijden en een betere spreiding mogelijk te maken. Hierdoor kon de bank in 2005 meer dan 30 % besparen op het verbruik van blanco papier. De meeste publicaties van de bank worden gedrukt op Novatech-papier met ISO 14001-labels, EMAS-certificeringen, Nordic Swanlabel en PEFC Certificat, of op gerecycleerd Cycluspapier. Dexia Insurance Belgium gebruikt eveneens multifunctionele printers. Het besliste om de oude faxen te vervangen door het rightfax-principe en om het gebruik van scanning te bevorderen. • In het Groothertogdom Luxemburg is de ingebruikname van de eerste fase van het nieuwe administratieve centrum van Dexia BIL, waarvan de bouw in 2003 gestart werd, gepland tegen eind 2006. Door de toepassing van de meest geavanceerde technieken voor milieubescherming is deze bouwplaats de eerste die in 2004 in het Groothertogdom Luxemburg het label “Afvalbeheer voor grote bouwplaatsen” toegekend kreeg door het Superdreckskëcht
32
(een initiatief van het ministerie van Leefmilieu en de “Chambre des Métiers”, in samenwerking met de gemeenten). De gebouwen zijn aangesloten op het stedelijke verwarmingsnet om zo elke CO2-uitstoot op de site te vermijden. Momenteel zijn studies aan de gang voor afvalbeperking en een beter afvalbeheer in het kader van de inrichting van dit toekomstige gebouw. • In Frankrijk realiseerde Dexia Crédit Local in juni 2005 de Bilan Carbone® van zijn Parijse gebouwen en ging het over tot de aankoop van een nieuwe maatschappelijke zetel in Parijs, waar eind 2006 alle medewerkers die nu over verschillende vestigingen in de stad verspreid zijn, samengebracht zullen worden. De inrichting van de nieuwe lokalen wordt aangegrepen voor de uitwerking van een nieuw milieuplan in 2006, waarbij rekening wordt gehouden met de lessen uit de Bilan Carbone® en de diagnosegegevens van de nieuwe lokalen. In deze context lopen momenteel haalbaarheidstudies in de volgende domeinen: technische ingrepen voor energiebesparing, vermindering en rationalisering van de behandeling van verbruiksgoederenafval en een mobiliteitsplan ter aanmoediging van gebruik van het openbaar vervoer. Om het personeel te sensibiliseren, organiseerde Dexia Crédit Local in november 2005 in de hal van de Parijse zetel een tentoonstelling rond het thema “Duurzame ontwikkeling centraal in het lokale beleid”. Deze tentoonstelling kon door medewerkers van het nationale netwerk ook via het intranet bezocht worden.
Het Brusselse Instituut voor Milieubeheer (BIM) kent in opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het label “ecodynamische onderneming” toe aan gebouwen, met maximaal drie sterren per gebouw. Dexia Bank kreeg in maart 2003 reeds twee sterren toegewezen in het kader van de verlenging van dit officiële label voor zijn gebouw in de Trierstraat 25. In 2005 kreeg het van het Brusselse Gewest ook twee sterren voor het gebouw gesitueerd Galiléelaan 5.
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 33
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
• In België worden in het gebouw van Dexia NV, de Meeûssquare 1, bepaalde principes voor milieubeheer toegepast: installatie van afsluitsystemen op het waternet, optimalisering van de werking van de technische uitrusting met onder meer het stilleggen van de airconditioning in bepaalde delen van het gebouw op momenten dat ze niet gebruikt worden (bijvoorbeeld het
PAPIERVERBRUIK IN 2005 Blanco papier (ECF** en TCF**) FTE’s* / ton
Bedrukt papier cliënteel (ECF en TCF) / ton
Gerecycleerd / ton TOTAAL
Dexia Bank 7 279 Dexia Insurance 915 Belgium Dexia BIL 2 454 Dexia Crédit Local 1 154 Dexia Crediop 235 Dexia NV 136 TOTAAL 12 173
457 3
1 776 48
24 65
2 257 116
505 105 2 7 1 079
88 49 1 0,4 1 962
NB 14 18 NB 121
593 168 21 7 3 163
Evolutie/2004/FTE
- 7,37 %
-5,36 %
+99,95 %
-4,15 %
* Aantal FTE's (Full Time Equivalents) voor deze indicator. ** ECF (Elementary Chlorine Free) en TCF (Totally Chlorine Free). NB: niet bepaald
VERBRUIK VAN TONERPATRONEN IN 2005
Dexia Bank Dexia Insurance Belgium Dexia BIL Dexia Crédit Local Dexia Crediop Dexia NV TOTAAL
FTE’s*
Aantal verbruikte tonerpatronen (merkproduct, locoproduct en hergebruikt)
7 257 915
7 415 1 405
2 454 1 154 235 136 12 151
4 526 3 269 416 224 17 265
Evolutie/2004/FTE
+1,68 %
restaurantgedeelte), het programmeren van de buitenverlichting volgens de seizoenen en het zonlicht, het recyclen en hergebruiken van gsm's, technische fiches voor reinigingsproducten, de keuze van een leverancier die de voorkeur geeft aan milieuvriendelijke producten enz. De verhuizing van het personeel van de holding in juni 2006 naar de Dexia Tower zal aangegrepen worden om bepaalde principes van milieubeheer verder te verbeteren. Globaal haalt het beheer van papier en tonerpatronen van de Groep de reductiedoelstelling. Het papierverbruik daalde in 2005 met 4,15 %. Dit resultaat is in het bijzonder te danken aan de daling van het verbruik van blanco papier met bijna 38 %. De sterke toename van het verbruik van gerecycleerd papier in 2005 is te danken aan de integratie van Dexia Insurance Belgium in de milieurapportering. 95,6 % van het blanco papier dat door Dexia Insurance Belgium wordt gebruikt, is immers gerecycleerd papier.
Energie
• Dexia Bank neemt in België sinds verscheidene jaren initiatieven op het vlak van energieverbruik. Ook aan het waterverbruik werd bijzondere aandacht besteed. De productie van koud water en warm water gebeurt met een geautomatiseerd systeem, dat werd ontworpen voor een optimaal rendement van de machines op basis van hun energieverbruikprofiel. Zo worden alle gebruiksanomalieën gesignaleerd en wordt de energieproductie beter gevolgd. Bij elke renovatie van een bankagentschap wordt systematisch een warmtepomp van het type lucht/lucht geïnstalleerd. De sterke stijging van de indicator van het gasverbruik in 2005 is vooral het gevolg van de ingebruikname van het Pacheco-gebouw. • In Frankrijk realiseerde Dexia Crédit Local in juni 2005 een Bilan Carbone® van zijn Parijse gebouwen. De lessen uit deze studie zullen mede aan de basis liggen van een
* Aantal FTE's (Full Time Equivalents) voor deze indicator.
33
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 34
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
Dexia
In België houdt Dexia Bank uit eigen beweging zo veel mogelijk rekening met de milieu-impact van zijn onroerende investeringen. Voor de bouw van de nieuwe zetel in Brussel werd een uitgebreid beleid van afvalbeheer en beperking van het energieverbruik toegepast.
milieuactieplan 2006-2007. Dit plan zal reeds worden geïmplementeerd bij de verhuizing van alle teams van de zetel naar één enkel gebouw eind 2006. In het licht daarvan bestudeert Dexia Crédit Local de gekruiste toepassing van verschillende maatregelen (energiebesparing, aankoop van groene elektriciteit, groenaanleg) waarmee het “Carbon neutral” zal kunnen worden. • In Oostenrijk voedt Kommunalkredit zijn gebouwen sinds 1 januari 2005 met groene stroom. Het gekozen product (AAE Naturstrom) is gecertificeerd en wordt streng gecontroleerd. De geproduceerde energie komt voor 69 % van waterkrachtcentrales, 30 % uit windenergie en biogas en 1 % uit fotovoltaïsche zonne-energie. Dit initiatief zou ervoor moeten zorgen dat
VERBRUIK VAN WATER EN ENERGIE/GEBOUW IN 2005
FTE’s*
Elektriciteit / kWh
5 736 915
50 022 277 6 517 225
16 645 651 5 484 763
108 741 23 000
108 064 14 790
2 454
19 819 875
NR
42 882
NB
1 260
NR
5 913 428
NR
40 452
Dexia Crédit Local 1 195 Dexia Crediop 235 Dexia NV 136 TOTAAL 10 671
6 583 424 1 423 885 197 583 84 564 269
397 834 350 480 NB 28 792 156
0 2 700 0 177 323
22 405 3 245 544 189 500
Evolutie/2004/FTE
+2,82 %
+33,38 %
-18,84 %
+11,15 %
Dexia Bank Dexia Insurance Belgium Dexia BIL Dexia BIL (FTE's niet meegerekend in het totaal van 10 671)
Gas** Stookolie / kWh / liters
* Aantal FTE's (Full Time Equivalents) voor deze indicator. ** Omrekening 1 m3 = 11,06 kWh. NR: niet relevant NB: niet bepaald 0: geen verbruik
34
Water /m 3
de CO2-uitstoot van de gebouwen van Kommunalkredit in 2006 met 40 % daalt. • Dexia BIL investeert voor de komende twee jaar in belangrijke werken voor de vervanging van alle installaties voor koudeproductie in het hoofdkantoor l'Indépendance. De bank wil hiermee haar energieverbruik met 10 % verminderen. De werkzaamheden hebben betrekking op de installatie van een productie-eenheid met ammoniak die buiten het gebouw staat opgesteld, evenals op een reeks maatregelen om de installaties te optimaliseren. Dexia BIL wil ook een recuperatiebekken voor bluswater bouwen. Tot slot worden ingrijpende technologische aanpassingen doorgevoerd om het gebouw aan te passen aan de striktst mogelijke eisen betreffende energieverbruik. De oude koelgroepen van de agentschappen die werken op R22 (chloordifluormethaan), worden de komende jaren gaandeweg vervangen. Dit beleid ondersteunt de initiatieven die Dexia BIL reeds heeft genomen voor drie van zijn gebouwen (Citius, Altius, Fortius), waar 834 FTE's aan het werk zijn en die worden gevoed door een systeem van medebeheer waarvan het aandeel energieverbruik voor de distributie van warm en koud water in 2005 met 33 % verminderde (procentuele evolutie van het gemiddelde per FTE 2005/2004).
Transport Globaal genomen weerspiegelen de resultaten van de indicator beroepsreizen de doelstelling van de Groep om het gebruik van luchttransport in de mate van het mogelijke te beperken ten voordele van treinreizen. • De sociale partners van Dexia Bank in België ondertekenden in december 2000 een mobiliteitsplan om het gebruik van het openbaar vervoer en alternatieve vervoermiddelen zoals de fiets of carpooling
022_035_DD_NL
10-04-2006
09:41
Pagina 35
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
aan te moedigen. De toepassing van dit mobiliteitsplan werd in 2005 voortgezet door Dexia Bank en twee dochterondernemingen van Dexia BIL in Brussel (Dexia Asset Management Belgium en Dexia Fund Services Belgium). Het voorziet in een systeem voor de storting van specifieke vergoedingen met de bedoeling om bij de medewerkers van de bank de minst vervuilende vervoerswijzen te promoten
(openbaar vervoer, carpooling, fiets, te voet ...). Sinds oktober 2005 wordt een hybride voertuig (Toyota Prius) getest als bedrijfswagen. Het aandeel van de medewerkers die meegeteld worden voor het mobiliteitsplan en gebruik maken van openbaar of niet vervuilend vervoer, blijft in 2005 behouden op ongeveer 60 % van de betrokken FTE's.
BEROEPSREIZEN 2005 FTE’s* Dexia Bank Dexia Insurance Belgium Dexia BIL Dexia Crédit Local Dexia Crediop Dexia NV TOTAAL
Bedrijfsauto + eigen auto / kilometer
7 279 915 2 818 1 154 235 136 12 537
26 5 1 3
367 574 128 531 225 1 115 37 943
Evolutie/2004/FTE
Vliegtuig / km
570 000 890 750 490 881 581
2 773 105 4 831 5 122 733 782 14 348
+19,06 %
068 870 153 566 166 430 253
Trein / km 1 885 32 810 3 435 114 1 636 7 916
+5,86 %
TOTAAL
325 858 732 825 856 579 175
31 5 6 12 1 3 60
+39,06 %
025 712 770 090 073 534 208
963 728 775 141 512 890 009
+17,79 %
* Aantal FTE's (Full Time Equivalents) voor deze indicator.
GEGEVENS VAN HET MOBILITEITSPLAN VAN DEXIA BANK EN TWEE DOCHTERONDERNEMINGEN VAN DEXIA BIL IN BRUSSEL (DEXIA ASSET MANAGEMENT BELGIUM EN DEXIA FUND SERVICES)
Aantal*
Bedrijfswagen Aandeel**
2004 2005
8 004 8 321
Eigen wagen zonder carpooling
Carpooling
Aandeel**
Aantal
in %
Aantal
in %
523 688
7 8
2 551 2 502
32 30
Trein
Aandeel**
Aandeel**
Openbaar vervoer
Fiets
Aandeel**
Aantal
in %
Aantal
in %
Aantal
in %
157 143
2 2
3 304 3 914
41 47
1 205 835
15 10
Motor
Aandeel** Aantal in %
163 150
2 2
Aandeel** Aantal in %
46 39
1 0,5
Te voet Aandeel** Aantal in %
55 50
1 1
* Aantal medewerkers voor deze indicator. ** Procentueel aandeel van medewerkers die deze vervoerswijze gebruiken.
35
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 36
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
Dexia
Human Resources Management en sociale dialoog Het respect voor de fundamentele rechten en de zoektocht naar sociale gelijkheid vormen de belangrijkste elementen in het beleid dat Dexia voert op het vlak van personeelsbeheer en sociale dialoog. Dexia, dat nu 10 jaar geleden werd opgericht, rondt in 2006 een nieuwe fase in zijn groeiproces af. De belangrijkste doelstelling hiervan is om de integratie van de medewerkers te vergroten, om te evolueren van een cultuur van entiteiten naar een groepscultuur en om een management te definiëren dat aangepast is aan zijn uitdagingen. Dexia volgt reeds verscheidene jaren een volledig actieprogramma dat erop gericht is om de doelstelling van sociale verantwoordelijkheid van de Groep te integreren in het personeelsbeleid. In 2005 werd voorrang gegeven aan de plaats van de vrouw en in 2006 wordt er verdergegaan met acties ten voordele van gehandicapten, etnische minderheden, senioren en jongeren.
Geïntegreerd beheer In 2005 rondde de groep Dexia een nieuwe fase in haar ontwikkeling af met de invoer van een personeelsbeleid dat gebaseerd is op principes die in al haar entiteiten algemene regel zullen worden.
Het HR kwaliteitscharter omvat: • 9 verbintenissen op het vlak van opleiding en ontwikkeling • 8 verbintenissen op het vlak van interne mobiliteit • 7 verbintenissen op het vlak van prestatiewaardering
36
Sterke verbintenissen
De verbintenissen die de Groep wil respecteren en doen respecteren op het vlak van opleiding, aanwerving, interne mobiliteit en prestatiebeheer, zijn opgenomen in het HR kwaliteitscharter. Dit Kwaliteitscharter, dat in 2004 werd opgesteld door de directie Human Resources in samenwerking met de human resources-teams van de verschillende entiteiten, borduurt verder op de Principes inzake sociaal beheer die werden ondertekend door de gedelegeerd bestuurder en de Europese Ondernemingsraad in december 2002. Dankzij zijn duidelijke verbintenissen en grote verspreiding, krijgt het Charter een centrale plaats in het socialeverantwoordelijkheidsbeleid van de Groep. Deze verbintenissen, die geleidelijk aan toegepast worden in 2005 en 2006, moeten tegen het einde van 2006 gerealiseerd zijn in de overkoepelende entiteiten van de Groep. Om te kunnen volgen welke vooruitgang er geboekt wordt, wordt om de zes maanden een presentatie over de naleving van de verbintenissen gegeven aan de personeelsafgevaardigden in de Europese Ondernemingsraad. Verbintenissen omzetten in daden
We leren snel de beperkingen kennen van de charters en de verbintenissen die in de ondernemingen ontwikkeld worden, aangezien ze dikwijls moeilijk toegepast kunnen worden en de inhoud ervan in vele gevallen niet is aangepast aan de praktijk. Om deze problemen het hoofd te bieden, heeft Dexia in 2005 in de verschillende DHR van de Groep de functie van “Business Partner” in het leven geroepen. De Business Partner is verantwoordelijk voor de lokale toepassing van de maatregelen die op groepsniveau werden genomen (Principes inzake sociaal
036_055_DD_NL
11-04-2006
13:05
Pagina 37
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
beheer, HR kwaliteitscharter, nietdiscriminatieverbintenissen enz.). Hij is ook de bevoorrechte gesprekspartner van zowel de directie als de werknemers. Hij houdt zich dagelijks bezig met alle kwesties die te maken hebben met aanwerving, opleiding en loopbaanbeheer. Aangezien hij specialist is zowel op het vlak van human resources als op het vlak van het metier waarvoor hij tussenkomt, beantwoordt hij aan onmiddellijke behoeften (aanwerving, opleidingen), maar hij werkt ook op langere termijn en anticipeert op toekomstige behoeften (noodzakelijke profielen, loopbaanparcours, organisatie enz.).
Werkgelegenheid in de Groep in 2005
lllllllllllll
lllllllllllllll
llllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllllll
llllllllllllllllllllllllllll
llllllllllllllllllllllll
llllllllllllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllll
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
De gedetailleerde sociale balans vindt u terug in de bijlage op p. 59 - 63.
24 418
1998
Het herstel van een weloverwogen groei van het personeelsbestand, ingezet in 2004, heeft zich ook in 2005 voortgezet. De werkgelegenheid in de Groep is licht gestegen van 24 019 werknemers in 2004 tot 24 418 in 2005 (ofwel +1,7 %). Als we de structurele effecten neutraliseren, bereikte de interne groei van het personeelsbestand zelfs 2 %. Het jaar 2005 heeft zich gekenmerkt door een belangrijke geografische uitbreiding met nieuwe vestigingen in Mexico, Canada, Bulgarije, Japan, Roemenië, de Tsjechische Republiek en Polen. In 2005 was Dexia via 111 ondernemingen werkgever in 30 landen; het beheerde een totaal In Italië wijdt Infoflash van Dexia Crediop specifieke Sensibilisering van de teams rond van 114 geëxpatrieerden en organiseerde 253 rubrieken aan duurzame ontwikkeling. duurzame ontwikkeling mutaties tussen werkgevers. • Duurzame ontwikkeling heeft betrekking • Het evenwicht tussen mannen (53,47 %) op heel wat domeinen waarover de teams en vrouwen (46,53 %) is weer licht hersteld in regelmatig gesensibiliseerd moeten worden. het voordeel van de vrouwen. Het HR kwaliteitscharter herbevestigt in zijn • De turn-over is licht gedaald tot 6,69 % (tegenover 6,94 % in 2004) van het opleidingsdeel de verbintenis van de groep Dexia om alle managers te sensibiliseren rond personeelsbestand met een contract van onbepaalde duur. We wensen er de aandacht de principes van sociale verantwoordeop te vestigen dat Dexia bij de berekening van lijkheid. In 2005 was de duurzame de turn-over de structuureffecten ontwikkeling met name het onderwerp in systematische rubrieken, zowel in het interne neutraliseert, zodat de turn-over een getrouw beeld geeft van het personeelsverloop. tijdschrift team+spirit als op intranet team+spirit welcome. Evolutie van het personeelsbestand van Dexia • Deze sensibiliseringsdoelstelling werd gezamenlijk toegepast door alle entiteiten van 26 141 de Groep en door hun dochterondernemingen. 24 893 24 019 Zo heeft Dexia Crediop in Italië, in het kader 23 865 van het behalen van de EMAS-norm en van de nieuwe lancering van zijn programma voor 17 499 duurzame ontwikkeling, met zijn managers 15 045 werkgroepen opgericht die zich toeleggen op 13 354 duurzame ontwikkeling. Deze actie kende een vervolg met de organisatie van opleidingsseminars en de verspreiding van interne communicatiemiddelen, zoals Infoflash, onder het voltallige personeel.
37
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 38
Dexia
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
Beheer van de herstructureringen de Groep en om de mobiliteit te
Het Marco Poloprogramma van DCU, dat de klemtoon legt op de internationale mobiliteit van de Groep, werd door het magazine Funds Europe verkozen tot het beste Europese opleidingsprogramma.
Dexia heeft gebruik gemaakt van het systeem van de Job Services, dat in 2002 werd ingevoerd voor de begeleiding van de fusies en herstructureringen die zich in 2005 in de Groep hebben voorgedaan. Dit systeem omvat onder meer het anticiperen op de afschaffing van functies en op vacante betrekkingen in alle entiteiten van de Groep, de minimale inschakeling van arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur, de optimalisering van het reconversiepotentieel door externe aanwervingen te beperken en de overtollige medewerkers, met hun akkoord, tijdelijk toe te wijzen, samen met een aangepast en individueel opleidingsplan op basis van de behoeften die in het kader van de reconversie werden vastgesteld. Dit systeem, dat werd ingevoerd in navolging van de sociale beheersprincipes die in 2002 met de Europese Ondernemingsraad ondertekend werden, werd aangewend bij de herstructureringen van Dexia Banque Privée, Dexia Securities France en de verzekeringsmakelaar Rekord in Duitsland, waarvan de activiteiten aan het einde van 2005 werden stopgezet.
De ontplooiing van talent bevorderen Mobiliteit bevorderen
De groep Dexia, die aanwezig is in 30 landen, biedt, dankzij de verscheidenheid van haar metiers, echte carrièremogelijkheden. Om de internationale uitwisseling van de medewerkers te vereenvoudigen, werd via het Paspoort voor Dexia een aantal algemene regels ingevoerd. Dit document vormt een geheel van algemene regels en principes die van toepassing zijn op gedetacheerde en geëxpatrieerde medewerkers, en draagt op die manier bij tot de integratie en de ontwikkeling van het gevoel dat ze deel uitmaken van de Groep. Om zo dicht mogelijk aan te leunen bij de internationale ontwikkeling van
38
harmoniseren, werden zeven grote mobiliteitscategorieën ingevoerd, elk met hun specifieke kenmerken en met hun aangepaste bezoldigingspakket. Het “Global Mobility Team” is een cel van specialisten betreffende de human resources van de voornaamste entiteiten van de Groep en werd speciaal in het leven geroepen om toe te zien op de correcte toepassing van dit beleid. Ontwikkeling van de opleiding
• Om het voortbestaan van de onderneming op lange termijn te waarborgen, is het raadzaam ervoor te zorgen dat er vaardigheden worden ontwikkeld die in de toekomst nodig zullen zijn en dat alle managers het algemene beheersmodel volgen. Van de acties die in 2005 door de directie Human Resources werden ondernomen, is de consolidatie van de Dexia Corporate University (DCU) ontegensprekelijk een van de meest in het oog springende elementen. De rol van de universiteit bestaat erin om de programma’s die reeds in de entiteiten werden ingevoerd, te vervolledigen met initiatieven met een strategisch karakter en met een internationale reikwijdte. De universiteit heeft tot doel hoogwaardige programma’s en persoonlijke ontwikkelingskansen aan te bieden aan hogere en leidinggevende kaderleden van Dexia, evenals aan kaderleden met een hoog potentieel. Ze biedt eveneens programma’s aan die bestemd zijn voor alle werknemers van de Groep, waardoor opleidingsacties kunnen worden ingevoerd die gericht zijn op multidisciplinaire problemen. De Universiteit is georganiseerd in zes grote faculteiten, die elk een welbepaalde Groepsproblematiek behandelen: “Management & Leadership”, “Communication & Languages”, “Sales & Business Development”, “Finance & Risk Management”, “Operations & Technology” en “Tax, Legal & Accounting”. Een gemengd strategisch comité, dat samengesteld is uit verantwoordelijken van Human Resources en operationele verantwoordelijken, zorgt ervoor dat de programma’s van Dexia Corporate
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 39
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
University continu aangepast worden aan de actuele en toekomstige problemen van Dexia. Dit opleidingsaanbod wordt vervolledigd met twee aanvullende diensten: een Corporate Club, die de deelnemers van de DCU-opleidingen in staat stelt om hun respectieve ervaringen uit te wisselen, en de Dexia Business Review, die de verslagen van de activiteiten van de verschillende faculteiten onder alle kaderleden van de Universiteit verspreidt. In 2005 hebben 697 medewerkers uit 45 entiteiten van de Groep opleidingen gevolgd aan Dexia Corporate University, voornamelijk in de faculteiten “Sales and Business Development” en “Management & Leadership”. • Bovenop de programma’s van DCU, worden de vaardigheden van de managers ook ontwikkeld via een geïndividualiseerde en aangepaste benadering. In 2005 heeft Dexia twee nieuwe concepten ontwikkeld: coaching en mentoring. Bij coaching gaat het om een tijdelijke relatie tussen een professional (coach) en een manager. Het is gericht op de ontwikkeling van de managers door te werken aan specifieke doelstellingen op korte of middellange termijn. Bij mentoring wordt een relatie gecreëerd tussen een senior en een junior, om deze laatste de belangrijke doelstellingen van zijn loopbaan beter te leren evalueren, plannen en verwezenlijken.
• In 2005 ging Dexia verbintenissen aan op alle domeinen en ontwikkelde het hoofdzakelijk acties rond de thema’s van de beroepsgelijkheid tussen man en vrouw (in de volledige Groep), etnische diversiteit (in Frankrijk en België) en de inschakeling van gehandicapte werknemers (in Frankrijk). Deze verbintenissen hebben een vervolg gekend in verschillende initiatieven binnen de entiteiten. - Zo ondertekende Dexia in België in juni 2005, samen met meer dan 40 ondernemingen die in Brussel zijn gevestigd, het “Charter van de diversiteit in de Onderneming”. Dit initiatief, dat aangepast werd aan het specifieke karakter van de onderneming en dat gebaseerd werd op objectieve criteria i.v.m. de vereisten van de werkplek, past in de verlenging van het Witboek van Dexia en de ondertekening in Frankrijk van de “Charte de la Diversité” eind 2004. - In Luxemburg namen de human resourcesteams van Dexia BIL in 2005 deel aan een Genderopleiding, die georganiseerd werd door het ministerie van Gelijke Kansen. Er werd een kadercontract ondertekend tussen de bank en de wervings- en selectiebureaus, waardoor ze zich ertoe verbonden om op zoek te gaan naar kandidaten zonder enige discriminatie op basis van het geslacht.
Diversiteit bevorderen
• In het kader van zijn actieplan Duurzame Ontwikkeling lanceerde Dexia begin 2004 verscheidene acties voor een grotere diversiteit. Dit initiatief werd in 2005 voortgezet op het vlak van het human resources-beleid, zowel in de Groep als in de entiteiten. Zo was diversiteit in maart 2005 het hoofdthema op het jaarlijkse seminar in Boedapest van professionals inzake human resources en interne communicatie van de Groep. Voor Dexia omvat het begrip diversiteit een brede waaier aan domeinen, zoals taal, cultuur en opleiding, en beperkt het zich niet tot het principe van “nietdiscriminatie” of etnische diversiteit.
Het normatieve kader Het diversiteitsbeleid van de groep Dexia is opgemaakt rond een normatief kader van interne en externe verbintenissen: • intern: - De Principes inzake sociaal beheer van de Groep, die in 2002 werden ondertekend en, - herbevestigd en gepreciseerd in het HR kwaliteitscharter, dat in oktober 2005 werd verspreid. • extern: - in Frankrijk en in België, het “Charter van de Diversiteit in de Onderneming”, - in Frankrijk, de “Charte de l’apprentissage”, - in Frankrijk, het “Label Egalité” voor Dexia Sofaxis.
39
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 40
Dexia
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
De plaats van de vrouw in het management verstevigen
• Hoewel de gelijkheid tussen man en vrouw goed wordt geëerbiedigd in het licht van het totale personeelsbestand van de Groep, blijft er nog een grote onevenwichtigheid bestaan in de managementfuncties. Het is namelijk zo dat het aandeel van de vrouw onder de 259 leidinggevende kaderleden van de Groep slechts 9,3 % bedraagt, 24 % onder de kaderleden met hoog potentieel en 28 % onder de kaderleden. De onevenwichtigheid is dus vooral opvallend in de Groep van kaderleden “met potentieel”, die over 5 tot 10 jaar het management van Dexia zullen vormen. Het is precies om deze reden dat Dexia, in het kader van zijn actieplan Sociale Verantwoordelijkheid, het project “De plaats van de vrouw in de groep Dexia” heeft gelanceerd. Het door dit plan beoogde doel is tweeledig: een mentaliteitswijziging teweegbrengen en de mogelijkheid creëren voor een betere waardering van het potentieel
aan vaardigheden die onmisbaar zijn voor de ontwikkeling van de Groep op lange termijn. Na de publicatie in september 2004 van een Witboek, dat opgesteld was door negen vrouwelijke hogere kaderleden, werd in 2005 een reeks acties goedgekeurd en geleidelijk aan in de Groep ingevoerd. • Bepaalde entiteiten hebben parallel aan het groepsbeleid verschillende initiatieven opgestart. - In Frankrijk heeft Dexia Sofaxis op 17 november 2005 het “Label Egalité” gekregen, dat uitgereikt wordt door het Franse “Ministère à la Cohésion et à la Parité”. Dexia Sofaxis is de 17de onderneming en de eerste van de groep Dexia, die dit label in ontvangst mocht nemen. Om deze goede praktijk onder alle entiteiten van de Groep te verspreiden, zal Dexia Sofaxis in 2006 de entiteiten voorstellen hun praktijken te benchmarken en zo de vruchten te plukken van de ervaring die het al heeft kunnen verwerven. - In België werd Dexia Bank in de categorie van grote ondernemingen genomineerd voor de trofee van de onderneming die het best de gelijkheid tussen man en vrouw respecteert en die het minst discrimineert. Deze trofee werd
9 maatregelen om de plaats van de vrouw te versterken 1. De kaderleden sensibiliseren voor het belang van de diversiteit. 2. Verbod op rechtstreekse en onrechtstreekse discriminatie. 3. De aanwerving van vrouwelijk talent bevorderen: hoewel geen positieve discriminatie wordt toegepast, moeten de selectiebureaus en de HR-teams toch alles in het werk stellen om aan de operationele managers evenveel vrouwelijke als mannelijke kandidaten voor te stellen. 4. Het privé-leven beter respecteren: per entiteit dient een werkrooster te worden opgesteld om in de mate van het mogelijke bijvoorbeeld late of onverwachte vergaderingen te vermijden.
40
5. Een beter evenwicht tussen privéen beroepsleven: om de werknemers een grotere flexibiliteit te bieden voor het beheer van hun werkrooster, gaat Dexia de verbintenis aan om de mogelijkheden voor toegang op afstand tot professionele e-mails en elektronische dossiers uit te breiden. 6. Zorgen voor een band en de terugkeer vergemakkelijken: vrouwen moeten de mogelijkheid krijgen om tijdens hun zwangerschapsverlof de band met de onderneming te behouden, om na afloop van hun verlof de terugkeer te vergemakkelijken. 7. Een niet-lineaire loopbaanevolutie mogelijk maken (“de dubbele ambitie”): de Groep gaat de
verbintenis aan om een systeem te ontwikkelen dat vrouwen in staat stelt om hun loopbaanevolutie officieel te bevriezen voor de tijd die zij wensen te besteden aan de opvoeding van hun kinderen. 8. Succession management: het opsporen van vrouwelijke kaderleden met hoog potentieel moet worden bevorderd door het aantal vrouwen dat door de entiteiten wordt voorgesteld, in het evaluatiesysteem te verhogen. 9. Evaluatie van de prestaties: de vrouwelijke waarden worden in het evaluatieproces van de kaderleden geïntegreerd.
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 41
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
overhandigd door Comeva, het platform en de spreekbuis van vrouwen dat samengesteld is uit de redacties van Flair, Libelle, Feeling, Evita en Glam*IT en de jobsite Jobat. - Als laureaat van de Femina-prijs 2003, zal Dexia BIL in 2006 deel uitmaken van de jury van deze prijs, die in het leven werd geroepen ter bekroning van initiatieven van ondernemingen uit het Groothertogdom Luxemburg op het vlak van beroepsgelijkheid. De integratie van gehandicapten
• De doelstelling van niet-discriminatie van gehandicapten bekleedt een belangrijke plaats in de Principes inzake sociaal beheer van de Groep en in het Kwaliteitscharter van de Human Resources. Het blijft echter moeilijk om te rapporteren over de integratie van gehandicapten omdat de toepassing van de definitie van gehandicapten en de manier om het aantal gehandicapten te tellen, sterk verschillen van land tot land. Om aan zijn tewerkstellingsverplichting te voldoen, heeft Dexia in 2005 de volgende acties gecombineerd: rechtstreekse aanwerving van gehandicapte werknemers, uitbesteding aan beschutte werkplaatsen die gehandicapten in dienst hebben, storting van een verplichte bijdrage aan de vereniging tot beheer van het Fonds voor de beroepsinschakeling van gehandicapten. • In Frankrijk heeft Dexia Crédit Local vanaf maart 2005 een actieplan uitgewerkt dat specifiek gericht is op de integratie van gehandicapten. Dit beleid werd in twee fasen uitgevoerd. Eerst en vooral werden interne communicatie- en sensibiliseringsacties ondernomen bij de personeelsafgevaardigden en de operationele verantwoordelijken met de bedoeling om een aantal interne taboes uit de wereld te helpen. In een tweede fase heeft de kennis van de gehandicapten en de problemen die ze hebben betreffende hun inpassing, geleid tot een aantal partnerships tussen de bank en gespecialiseerde verenigingen, zoals “Tremplin” (een ondernemersorganisatie ter
begeleiding van gehandicapte studenten bij hun universitaire oriëntatie naar het bedrijfsleven toe), de “Club Être” (een business-to-business organisatie die zich richt op de uitwisseling van ervaringen) of AFIJH (Association pour Favoriser l’Insertion des Jeunes, notamment Handicapés [Associatie ter Bevordering van de Inpassing van Jongeren, met name Gehandicapte Jongeren]). De functies waar het makkelijkst arbeiders met een handicap kunnen worden ingepast, werden geïdentificeerd en zouden in 2006 ingevuld moeten zijn. Werken aan culturele en etnische diversiteit
Dankzij de 68 nationaliteiten waaruit het personeelsbestand van de Groep is samengesteld, is Dexia zich bewust van de inzet die de diversiteit vertegenwoordigt, zowel voor de onderneming als voor de integratie van bepaalde minderheden. In Frankrijk heeft Dexia Crédit Local in 2005 een aantal partnerships gesloten met verenigingen die tot doel hebben de rekrutering en de promotie te bevorderen van kandidaten die afkomstig zijn uit zichtbare minderheden of uit kansarme buurten. Zo is Dexia Crédit Local sinds juni 2005 partner van de “Association pour Faciliter l’Insertion professionnelle des Jeunes diplômés” (AFIJ) en sinds januari 2006 van de vereniging “Des Entreprises aux Couleurs de la France”.
In het Groothertogdom Luxemburg werkt Dexia BIL mee aan de “Femina-prijs”.
%
30
van de medewerkers van de Groep is momenteel tussen 45 en 65 jaar oud. Aan de senioren zal in 2006 een bijzonder beleid worden gewijd.
41
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Dexia
Pagina 42
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
De inzet van de senioren
Met een gemiddelde leeftijd van 39 jaar is Dexia een relatief jonge onderneming. Gezien de massale aanwervingen die door de banken van de groep Dexia uitgevoerd werden in de loop van de jaren 1980, toen ze volop bezig waren hun activiteiten te ontwikkelen, zal het aantal werknemers ouder dan 50 jaar na 2010 echter gevoelig stijgen in absolute cijfers. Om de ommekeer van de leeftijdspiramide voor te bereiden, heeft Dexia het thema van de veroudering van zijn personeelsbestand een centrale plaats toebedeeld in zijn actieplan inzake human resources. Zo heeft het “Silver”-project, dat in 2005 door Dexia Bank gelanceerd werd, de mogelijkheid geboden om de specifieke kenmerken van de leeftijdspiramide van de bank ter sprake te brengen bij haar sociale partners. Er werd een sensibiliseringscampagne rond dit thema gehouden binnen de directie Human Resources door middel van een specifieke mapping per afdeling. In de loop van 2006 zullen nieuwe voorstellen worden uitgewerkt voor de doelgroep van oudere werknemers ter versterking van hun integratie in de afdelingen van de bank.
hefboomaanbiedingen, die zijn werknemers in staat stellen om, afhankelijk van hun financiële middelen, te beleggen in aandelen van hun onderneming. In 2005 was 4,82 % van de Dexia-aandelen in handen van de werknemers, wat overeenstemt met een beurswaarde van meer dan 1 miljard EUR op 30 december 2005. De balans van dit beleid om de werknemer in grotere mate bij de Groep te betrekken, blijkt bevredigend te zijn, aangezien na de vorige vijf kapitaalverhogingen voor de werknemers, 7 op de 10 werknemers vandaag Dexiaaandelen hebben. De werknemers zijn daarmee de vijfde grootste referentieaandeelhouder van Dexia met 4,82 % van het kapitaal, tegenover slechts 0,4 % begin januari 2000.
96 % van de werknemers zijn van mening dat de aandeelhoudersplannen belangrijk, en zelfs zeer belangrijk zijn voor hen (anonieme tevredenheidsenquête die begin 2005 door Dexia werd gehouden).
Het ondernemingsproject
Het jaar 2005 werd bij Dexia Bank gekenmerkt door de voortzetting van het ondernemingsproject, dat omgedoopt werd tot “The Dexia Way” (vroeger ENJOY). Dit project nam concrete vorm aan door de lancering van verscheidene andere projecten. In het kader van het project Leadership, wenst de bank bij haar leidinggevenden een beter evenwicht te bevorderen tussen een “operationele” houding Laten delen in de groei en een benadering die voortaan gericht is op de “waarden van de onderneming”. Terwijl een Het werknemersaandeelhouderschap eerste leadershipmodel in studie is, hebben Een groep die sociaal verantwoordelijk is, moet sommige directieleden deelgenomen aan een haar medewerkers ook bij haar groei betrekken. volledige evaluatie. In 2006 zullen alle hogere Zo heeft Dexia sinds zijn oprichting een kaderleden voor een soortgelijke evaluatie gemeenschappelijk, universeel systeem uitgenodigd worden en zullen ze een brede gecreëerd dat toepasselijk is op alle waaier aan opleidingen “Leadership & Change” werknemers, ongeacht hun land van verblijf, en aangeboden krijgen. dat hen in staat stelt om aandeelhouder van de onderneming te worden. Tot op vandaag is Dexia nog steeds de enige onderneming naar Belgisch recht die een internationaal van het kapitaal van Dexia is aandeelhoudersplan aanbiedt, dat bestaat uit in handen van zijn werknemers. een klassiek aanbod en twee
%
4,82
42
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 43
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Gezondheid en veiligheid op het werk
• De aard van de activiteit van de groep Dexia houdt geen groot risico in voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers. Samen met de bedrijfsartsen en de vertegenwoordigers van het personeel worden preventieplannen opgesteld. Hun reikwijdte en inhoud zijn afhankelijk van de wetgeving in elk land. Zo beschikt België bijvoorbeeld over een algemeen vijfjarenplan voor preventie en Frankrijk over één enkel document dat de risico’s analyseert en het jaarlijkse preventieplan bevat. In Luxemburg beschikt Dexia BIL sinds de jaren 1990 over een medische dienst die zo’n 2 000 raadplegingen per jaar doet en die verantwoordelijk is voor diverse activiteiten zoals vaccinatie en adviesverstrekking (reizen, dieetleer, alcoholisme, rookverslaving enz.). Aan de werknemers die ouder zijn dan 48 jaar, wordt de mogelijkheid geboden om een algemeen onderzoek te laten uitvoeren op
Roken binnen de onderneming De verschillende entiteiten van de Groep hebben in de loop van 2005 een aantal projecten ontwikkeld om het roken binnen de onderneming te beperken. • In Luxemburg heeft Dexia BIL in april 2005 het programma “Oxygène” ingevoerd. Het doel van dit programma, dat gerealiseerd werd in samenwerking met de Fondation Luxembourgeoise Contre le Cancer (FLCC), bestaat erin om van Dexia BIL tegen juni 2006 een volledig rookvrije onderneming te maken. Deze beslissing zal betrekking hebben op alle gebouwen van de bank, het nieuwe gebouw van Belval-West inbegrepen. Om dit doel te
bereiken, zal de bank voor al haar personeel, zowel rokers als nietrokers, verschillende sensibiliseringsacties organiseren en alle kosten voor medische begeleiding voor haar rekening nemen. • In Frankrijk heeft Dexia Crédit Local eind 2005 een soortgelijk actieprogramma opgestart voor zijn toekomstige zetel in Parijs.
kosten van de onderneming. De resultaten van dit onderzoek vallen onder het medisch geheim. De actie van Dexia BIL gaat hiermee verder dan het strikt reglementaire kader, dat zich beperkt tot de opvang en begeleiding van elke werknemer die naar de medische dienst gaat om de eerste zorg te krijgen. • De preventie van pesten op het werk vormt een van de hoofdthema’s van het human resources-beleid van Dexia. De entiteiten hebben actieplannen ontwikkeld die specifiek op deze problematiek gericht zijn. Zo werd in het Groothertogdom Luxemburg op 25 oktober 2005 door de directie van Dexia BIL en door de personeelsafgevaardigden een charter ondertekend dat bestaat uit 7 welomschreven verbintenissen tegen pesten. Een paritair comité dat bestaat uit 3 vertegenwoordigers van de directie en 3 personeelsafgevaardigden, zal eventuele klachten behandelen en zal binnen een termijn van 15 werkdagen een beslissing met een verplichtend karakter nemen.
Welzijn op het werk Bepaalde entiteiten van de Groep, die zich bewust zijn van het belang van het welzijn op het werk, hebben in 2005 een aantal initiatieven ontwikkeld die erop gericht zijn om betere arbeidsomstandigheden te bieden aan hun werknemers. Dit moet tot betere prestaties leiden en de dagelijkse stress meer onder controle houden. In de loop van 2006 zal dit thema onderzocht worden door de Europese Ondernemingsraad en meer bepaald door zijn sociale commissie. • In Luxemburg bijvoorbeeld, biedt Dexia BIL zijn werknemers een antistressmassage aan, die geheel of gedeeltelijk ten laste wordt genomen door de bank. Het “Gestion Paritaire des Œuvres Sociales” van Dexia BIL heeft in 2004 het kinderdagverblijf “Dexiastaff” geopend voor de werknemers van de groep Dexia BIL die in het Groothertogdom tewerkgesteld zijn. Aangezien haar
43
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 44
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
Dexia
opvangcapaciteit beperkt is, heeft de bank in 2005 een tegemoetkoming voor de opvang van kleine kinderen ingevoerd. Ook heeft Dexia BIL met drie gezondheidsorganisaties in Luxemburg en België contracten afgesloten voor de opvang van zieke kinderen. Aangezien Dexia BIL zijn werknemers zo veel mogelijk wil helpen om hun privé-leven te combineren met de noodzakelijke aanwezigheid op de werkplek, biedt het verschillende diensten (bakkerij, stomerij, traiteur, krantenwinkel, schoenmakerij en apotheek) aan in zijn zetelgebouw l’Indépendance. • In Slowakije stelt Dexia banka Slovensko gratis vakantiecentra ter beschikking van zijn werknemers en biedt het een sociale tegemoetkoming voor de werknemers die zich in een moeilijke sociale situatie bevinden.
Beroepsrelaties en sociale vernieuwingen
gekenmerkt door diverse initiatieven: - intensievere gedachtewisselingen, met een bureauvergadering om de zes weken en zes plenaire vergaderingen in de loop van het jaar; - een betere aanpassing aan de organisatie van de Groep door de oprichting van gespecialiseerde commissies die de taken van de verkozenen moeten voorbereiden en de technische vragen moeten bestuderen; - een versterking van de informatiemiddelen van de EOR, met de mogelijkheid om de geconsolideerde rekeningen van de Groep te laten analyseren door een zelf gekozen boekhoudkundig expert; - een versterking van de communicatiemiddelen van de EOR op het intranet van de Groep en de mogelijkheid voor alle entiteiten van de Groep om toegang te hebben tot werkverslagen.
In 2005 vertegenwoordigen de ondernemingen die deelnemen aan de EOR van Dexia, circa 80 % van het personeelsbestand van de Groep.
Een sterkere sociale dialoog
Het sociale leven in de belangrijkste entiteiten van de Groep was in 2005 bijzonder actief. Zo werden 39 collectieve arbeidsovereenkomsten De Europese Ondernemingsraad (EOR) is ondertekend met de vakbondsafgevaardigden samengesteld uit de voorzitter van het van de Groep. Deze overeenkomsten hadden directiecomité van Dexia, de directeur Human vooral betrekking op het loonsparen (25 %), Resources van de Groep, de vertegenwoordigers syndicaal recht (21 %), de bezoldiging en het van sociale relaties van de grote entiteiten en statuut (20 %), maar ook op de arbeidstijd 29 personeelsafgevaardigden, die afkomstig zijn (13 %). Het partnerschap tussen Dexia en uit elk van de entiteiten die meer dan Royal Bank of Canada vormde een van de 150 mensen tewerkstellen. Het jaar 2005 was belangrijkste gebeurtenissen van het jaar. Het een jaar waarin aan het overleg met de EOR nieuwe geheel zal namelijk het administratieve fondsenbeheer van de twee partners groeperen. een nieuwe dynamiek werd gegeven, die werd Voor Dexia betekent dit dat hiervoor de verwijdering van overeenkomstige activiteiten van bepaalde entiteiten (Dexia BIL, Dexia Banque Privée Frankrijk en Zwitserland) nodig was in het vooruitzicht van de wijziging van het aandeelhouderschap op 1 januari 2006. Bij Dexia heeft 32 % van de Deze ontwikkeling heeft geleid tot de vrouwen en 6,5 % van de mannen ondertekening van collectieve ervoor gekozen om deeltijds te werken om zo een beter arbeidsovereenkomsten waarin de evenwicht te vinden tussen hun modaliteiten voor de overdracht van de beroepsleven en hun privé-leven. activiteiten en de werknemers naar het nieuwe In totaal heeft 18,5 % van het geheel worden omschreven of geregeld. personeel van de Groep in 2005 Een totaal vernieuwende Europese Ondernemingsraad
voor dit regime gekozen (17,5 % in 2004 en 15 % in 2003).
44
39 collectieve overeenkomsten werden getekend in 2005 in de overkoepelende entiteiten.
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 45
De plaats van de vrouw bij Dexia, een meerwaarde voor een gediversifieerd management April 2004: Invoering van het actieplan “Sociale Verantwoordelijkheid” van de groep Dexia Dexia is zich bewust van het ontoereikende aantal vrouwen in het leidinggevend kader van de Groep en neemt in zijn actieplan Sociale Verantwoordelijkheid een studie op rond de plaats van de vrouw in de onderneming. September 2004: Publicatie van het “Witboek over de plaats van de vrouw” Een college van 9 vrouwelijke hogere kaderleden van de Groep stelt een “witboek” op waarin voor Dexia wordt gewezen op de noodzaak om de voorwaarden voor een gediversifieerd management te creëren. Januari 2005: Validering van 12 maatregelen Conform de aanbevelingen van het “witboek”, werkt het directiecomité van de groep Dexia een lijst van 12 actiepunten uit en valideert die. Februari 2005: Verspreiding van de maatregelen onder alle medewerkers van de Groep 2006: Toepassing en uitdieping van de maatregelen binnen de hele Groep
45
036_055_DD_NL
11-04-2006
13:05
Pagina 46
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
Dexia
Maatschappelijke betrokkenheid
VERDELING VAN DE VOORNAAMSTE THEMA’S in % van het totale financiële bedrag (7,1 miljoen EUR) dat door de Groep en haar belangrijkste dochterondernemingen in 2005 werd besteed
28% 48%
l
l
l
24 %
46
Ondersteuning van de deskundigheid en sensibilisering voor DO Maatschappelijke en solidaire acties Acties op cultureel en sportief gebied
De analyse van de impact van een onderneming moet al haar bijdragen en partnerships omvatten om haar betrokkenheid in de samenleving en haar territoriale verankering te kunnen evalueren. Zo kunnen meerdere beleidsvormen en initiatieven de ontwikkeling mogelijk maken van de maatschappelijke dimensie van de onderneming: mecenaatsacties, relaties met de burgermaatschappij, sensibiliserings- en opleidingsacties enz. De maatschappelijke betrokkenheid van Dexia komt tot uiting in verschillende doelstellingen, afhankelijk van de kenmerken van elk land en de verwachtingen van de lokale gemeenschappen. Het totaalbedrag van de financiële betrokkenheid van de Groep op dit gebied bedraagt iets meer dan 7,1 miljoen EUR (ofwel +15,9 % in 2005 tegenover 2004 en +13,2 % bij gelijke scope). Bij dit bedrag zijn nochtans niet inbegrepen: de werkingskosten die voortvloeien uit de acties, bepaalde belangrijke acties inzake sportsponsoring die een band zouden kunnen hebben met de commerciële activiteiten van de bank, en de tijd die de medewerkers besteden aan de activiteiten van de bestaande stichtingen. We kunnen ook melding maken van de financiële participatie van Dexia op het vlak van sociale werken van de Groep. Toch blijft het moeilijk om een homogeen beeld te geven van deze participatie gezien de verschillen in de wetgeving tussen de verschillende landen of entiteiten. Het bedrag dat door Dexia in 2005 besteed werd aan sociale projecten in de overkoepelende entiteiten van de Groep, wordt dus louter bij wijze van indicatie vermeld (3,9 miljoen EUR). Bij dit bedrag is het volgende inbegrepen: de budgetten met betrekking tot het paritaire beheer van de sociale projecten van Dexia BIL in Luxemburg, het budget “sociale activiteiten” van de
ondernemingsraad van Dexia Crédit Local, het budget van de vakantiecentra en -kampen en van de Club 44 van Dexia Bank, en de uitgaven in het kader van de Dexia Games (339 deelnemers kwamen in september 2005 samen in België).
Ondersteuning van de deskundigheid en sensibilisering rond duurzame ontwikkeling Parallel met zijn expertise op het vlak van lokale financiën, heeft Dexia in 2005 zijn beleid van verspreiding van goede praktijken inzake duurzame ontwikkeling (DO) voortgezet, en dit in samenwerking met netwerken van deskundigen en verenigingen van lokale overheden. Het maatschappelijke engagement van Dexia is op de eerste plaats op dit vlak terug te vinden (48 %). • In Frankrijk dong Dexia in december 2005 met name nog mee voor de Europese prijs voor onderzoek “Finance & DD” met het Forum voor Duurzaam Beleggen. Voor het derde jaar op rij heeft Dexia Crédit Local, in een partnership met het Comité 21, de Association des Maires de Grandes Villes de France (AMGVF) en de Association des Maires de France (AMF), de operatie “les Rubans du développement durable” georganiseerd. Deze actie heeft sinds haar ontstaan reeds 32 lokale besturen onderscheiden, waarvan de ervaring wijd verspreid en gewaardeerd werd in het kader van drie werkstukken die gepubliceerd werden door Dexia Editions. Verschillende andere werkstukken en enquêtes werden in 2005 gepubliceerd, zoals de gids Faciliter la mobilité des citoyens, opgesteld in samenwerking met de Fédération Nationale des Travaux Publics, en de gids Le changement climatique, enjeu des politiques locales, die werd gepubliceerd in samenwerking met de Association des Maires de France, de Association des Maires de
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 47
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Grandes Villes de France, Agence de l’Environnement et de la Maîtrise de l’Énergie en Mission Interministérielle de l’Effet de Serre. Bovendien heeft Dexia Crédit Local in Frankrijk deelgenomen aan de Nationale Conferenties van de HQE (Hoge Kwaliteit op Milieugebied) en heeft het informatievergaderingen georganiseerd in samenwerking met de Association HQE. Le guide de la HQE®, die gepubliceerd werd in 2004, werd in 2005 bijgewerkt. Dexia Crédit Local heeft in november 2005, samen met het onderzoeksinstituut Ipsos, een nationale enquête gevoerd over “de Fransen, hun lokale verkozenen en de duurzame ontwikkeling” en is het totale bedrag dat door heeft zijn partnerschap met het agentschap BMJ de Groep en haar voornaamste Urbivalor voortgezet via verschillende dochterondernemingen aan maatschappelijke betrokkenheid initiatieven en enquêtes, waaronder een werd besteed. thematische studie waaruit de goede praktijken van de steden bleken inzake de klimaatsverandering. De bank heeft in november 2005 eveneens haar steun betuigd aan het Forum Civitas, dat georganiseerd wordt in het kader van het programma van de Europese Unie voor de promotie van eigen en duurzame transportmiddelen in de Europese steden. Ten slotte heeft de stichting Dexia Crédit Local, in het kader van een sensibiliseringsoperatie van de lokale verkozenen ten voordele van de bescherming van het milieu, de organisatie gesteund van een tentoonstelling die, in samenwerking met het Conservatoire du littoral en Les Parcs Naturels Régionaux,
7,1
miljoen EUR
In Frankrijk publiceerde Dexia Crédit Local in juli 2005 de gids Faciliter la mobilité des citoyens, in samenwerking met de FNTP.
De lokale beheersgids Le changement climatique, enjeu des politiques locales, die in november 2005 werd gepubliceerd, is een sensibiliseringshulpmiddel dat ontwikkeld werd om de lokale besturen rekening te laten houden met de strijd tegen de klimaatverandering.
gehouden werd tijdens het congres van de Franse burgemeesters in november 2005. • In Italië is Dexia Crediop ook een partner in de coördinatie van de Italiaanse lokale Agenda 21, waarvan het de jaarlijkse conventie heeft gesponsord. De Italiaanse dochter neemt, in samenwerking met de Europese Unie en de coördinatie van de Italiaanse Agenda 21, deel aan de ontwikkeling en het uitvoeren van de best practices voor de voorbereiding van de stedelijke milieubeheersplannen van Zuid-Europa. In het kader van de ondertekening van een akkoord met de NGO Legambiente en het onderzoeksinstituut Ambiente Italia, zal ze in 2006 de realisatie financieren van de eerste vergelijkende studie over de milieu-indicatoren en de goede praktijken van de grote Europese steden. • In het Groothertogdom Luxemburg stelt Dexia BIL op zijn website (www.dexia-bil.lu) een rubriek voor die gewijd is aan duurzame ontwikkeling. Deze pagina’s, die beschikbaar zijn in vier talen, stellen de verantwoordelijke activiteit van de bank in het land voor. • In Nederland heeft Banque Artesia Nederland ten voordele van liefdadigheidsinstellingen een aantal vergaderingen met zijn cliënten georganiseerd die tot doel hebben hun de voordelen van het Maatschappelijk Verantwoord Beleggen voor te stellen. • In Slowakije is Dexia banka Slovensko een van de enige Slowaakse bankinstellingen die regelmatig uitgenodigd worden door sociale
De lokale beheersgids La Haute Qualité Environnementale, die gepubliceerd werd in 2004 in samenwerking met de Association Nationale de la HQE, werd geactualiseerd in november 2005 en vormt een sensibiliseringsinstrument voor de verkozenen van de HQE.
47
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 48
Dexia
De organisatie van de “Rubans du développement durable” gaat in 2005 gepaard met de publicatie van het werk Le développement durable à l’usage des collectivités locales. Dit werk, waarvan het voorwoord werd verzorgd door de astrofysicus Hubert Reeves, stelt de goede praktijken voor van de 11 laureaten van de editie 2005.
Sedert 1997 werkt Dexia Editions mee aan de publicatie van bundels werkstukken die erop gericht zijn om de historische, stedenbouwkundige, architecturale en artistieke aspecten van het patrimonium van de lokale overheden tot hun recht te laten komen. Dit gebeurt met name in samenwerking met het Conservatoire du littoral. In 2005 werkte Dexia Editions, samen met Les Parc naturels régionaux en La Fondation Dexia Crédit Local, mee aan de publicatie van Almanach du développement durable, waarvan de oplage meer dan 15 000 exemplaren bedroeg. De Stichting heeft eveneens de lancering ondersteund van een nieuwe bundel werken “Balades entre terre et mer, sur les sites du Conservatoire du littoral” in het kader van haar ondersteuning van het uitgavenbeleid van het Conservatoire du littoral.
48
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
instellingen en openbare besturen om deel te nemen aan evenementen die gekoppeld zijn aan het milieu. In dit kader heeft de bank in 2005 met name twee nationale conferenties georganiseerd die gewijd waren aan de financiering van projecten inzake milieuinfrastructuur en duurzame ontwikkeling: zowel de conferentie “Scientific Potential of Universities, when using EU Funds for Municipal Projects” als een conferentie over het goed bijhouden van het nationale register van de emissiequota, die georganiseerd werd in samenwerking met het ministerie van Milieu. Dexia banka Slovensko neemt eveneens deel aan ondersteuningsacties voor plattelandsontwikkeling van het ministerie voor Bouw en Regionale Ontwikkeling, evenals van het Agentschap voor Plattelandsontwikkeling. In dit kader was de bank sponsor en jurylid van de wedstrijd “Village Territory 2005”, die georganiseerd werd door het ministerie van Landbouw.
Maatschappelijke en solidaire acties De maatschappelijke en solidaire acties van de groep Dexia vinden plaats op initiatief van haar Stichtingen of worden rechtstreeks gevoerd door de bank en haar teams. • De tussenkomst van de Fondation Dexia Crédit Local, die in 2005 van start ging, geeft duidelijk weer hoe groot de betrokkenheid
van Dexia Crédit Local bij het maatschappelijke luik van duurzame ontwikkeling is. De Stichting heeft namelijk haar ondersteuningsbeleid ten voordele van maatschappelijke initiatieven voortgezet door de ondertekening van een convenant met de Nationale Raad van Lokale Missies voor de integratie van jongeren voor de jaren 20052008. Als gevolg van de gebeurtenissen in een aantal kansarme wijken in Frankrijk in november 2005, heeft Pierre Richard de actie van de Stichting Dexia Crédit Local opgedreven, om de 20 lokale missies te hulp te komen die zich vooral inzetten in de kwetsbare stadsdelen. Zo levert de Stichting Dexia Crédit Local een bijdrage aan de versterking van de aanwezigheid van de lokale missies in deze wijken en stelt ze haar middelen ter beschikking van jongeren, zodat ze kunnen meewerken aan de verbetering van het openbare beleid dat hen aanbelangt. Sinds maart 2005 hebben meerdere werknemers van de regionale directie NordPas-de-Calais van Dexia Crédit Local zich trouwens geëngageerd voor het peterschap van de jongeren van de Lokale Missie van Rijsel. De Stichting heeft beslist om deze ervaring tot het gehele Franse grondgebied uit te breiden in het kader van de invoering van het vaardigheidsmecenaat in de onderneming. In 2005 werden 36 laureaten gekozen. • In België heeft Dexia Bank aan het einde van 2004 “Dexia Foundation vzw” opgericht, dat tot doel heeft om op een coherente manier en op lange termijn de mecenaatsacties van de bank in België te reorganiseren. In 2005 heeft de Stichting de invoering van sociale mecenaatsprojecten van de bank voortgezet met de volgende oriëntatie: ondersteuning van projecten die geselecteerd werden op basis van hun sterke band met de inzet van de bank, en die niet alleen gesteund worden met financiële, maar ook met menselijke middelen.
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 49
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Op een heel proactieve manier steunt de Stichting drie types projecten die zich kenmerken door hun principes van “nabijheid” en van “rechtstreekse hulp”. - De steun aan jong talent (cf. p. 50). - De steun aan ziekenhuisdiensten die palliatieve zorg verstrekken. De bank wenst op die manier een actieve bijdrage te leveren aan de ondersteuning van de zieken en hun naaste familieleden, door hun zowel een waardig levenseinde als een maximale autonomie te bieden. Momenteel zijn er ongeveer 44 ziekenhuiscentra in België die palliatieve zorg verstrekken. - De ontwikkeling van het microkrediet en het begeleid sociaal krediet. Dexia Foundation besteedt een belangrijk deel van zijn middelen aan de uitwerking van financiële oplossingen voor mensen die om economische en/of sociale redenen uitgesloten zijn van het bancaire systeem en die nood hebben aan een aangepaste financiering, ofwel om hun eigen werk te creëren of te ontwikkelen (microkrediet), ofwel om goederen te kunnen kopen die van essentieel belang zijn voor hun sociale reïntegratie (begeleid sociaal krediet). Op 22 december 2005 hebben Dexia Foundation en de groep Crédal een partnerschapovereenkomst inzake microkrediet en begeleid sociaal krediet ondertekend, dat van toepassing is op het Waalse en het Brusselse Gewest. Deze actie past in het beleid van Dexia Bank dat gericht is op steun aan kansarmen en in de context van het feit dat het jaar 2005 door de Verenigde Naties uitgeroepen werd tot het Internationaal Jaar van het Microkrediet. In het kader van dit partnerschap werd een algemene juridische structuur gecreëerd. Een eerste programma, dat werd uitgewerkt voor de periode 20062009, beoogt een productie van 80 tot 120 microkredietdossiers per jaar. De Stichting plant een jaarlijkse productie van 175 dossiers voor begeleid sociaal krediet. De twee soorten leningen zijn gedeeltelijk gewaarborgd door de
openbare besturen en door een waarborgfonds, waaraan ook de Stichting bijdraagt. Het partnerschap voorziet ook in een participatie van de Stichting in het coöperatief kapitaal van Crédal voor een bedrag van 300 000 EUR en de toekenning van een kredietlijn die op 3,1 miljoen EUR geschat wordt. Verder zal de Stichting een dertigtal personen gratis ter beschikking stellen. • Ook de entiteiten van de Groep houden humanitaire en solidariteitsacties. - In Zweden steunt Dexia Artsen zonder Grenzen en Stadsmissionen, een hulporganisatie voor daklozen. - In Frankrijk besteedt Dexia Sofaxis 10 % van zijn aankoopbudget aan steun voor beschutte werkplaatsen. - In België heeft Dexia Asset Management voor het vijfde jaar op rij zijn programma “Helpen wie helpt” op het getouw gezet. Het principe van deze actie is om de bedrijfsgeschenken te vervangen door giften aan organisaties die de medewerkers van de bank na aan het hart liggen. Zo werden in 2005 tien liefdadigheidsinstellingen geselecteerd. - In België is DVV Verzekeringen (Dexia Insurance Belgium) betrokken bij de verbetering van de veiligheid op de weg. Naast haar activiteiten als verzekeraar, wenst de onderneming op deze manier de voorwaarden te creëren voor een meer leefbare maatschappij en voor het vermijden van menselijke tragedies die het gevolg zijn van verkeersongevallen. Om dit te bereiken, heeft Dexia Insurance Belgium een wedstrijd uitgeschreven onder zijn werknemers met als doel om aan de onderneming een uitvoerbaar idee voor te leggen op het vlak van veiligheid op de weg en mobiliteit. De vijf beste ideeën, die gepubliceerd werden op intranet, zullen in 2006 concrete vorm krijgen door het drukken van een reeks reflecterende stickers, waarop de basisregels voor veiligheid op de weg staan vermeld en die beginnen met de woorden “ik hou van ...”.
De nieuwe brochure van Dexia Crédit Local over duurzame ontwikkeling Met het oog op de duidelijkheid van zijn actief ondersteuningsbeleid voor de duurzame ontwikkeling van de territoria, heeft Dexia Crédit Local in november 2005 een commerciële brochure gepubliceerd waarin de verbintenissen, de financiële producten en de sensibiliseringsacties zijn opgenomen die in het kader van zijn beleid op het vlak van duurzame ontwikkeling werden uitgewerkt.
Partnerschappen met instellingen voor microkrediet Crédal is een organisatie die alternatieve kredieten aanbiedt en actief is in het Waalse en het Brusselse Gewest. Ze steunt maatschappelijke projecten door enerzijds kredieten aan te bieden tegen gematigde tarieven, gepaard gaand met advies op het vlak van beheer, en anderzijds solidaire beleggingen. Om dit project ook in het Vlaamse Gewest te ontwikkelen, werden contacten gelegd met Hefboom, een soortgelijke organisatie in Vlaanderen.
49
036_055_DD_NL
10-04-2006
Dexia
11:11
Pagina 50
Een uitgebreide verantwoordelijkheid
Acties op cultureel en sportief vlak De meeste entiteiten van de Groep hebben hun steun toegezegd aan domeinen zoals cultuur, uitgeverij, kunst, muziek, toneel en sport. • In België voert Dexia Foundation een actief ondersteuningsbeleid voor jong talent, dat zich uit in twee evenementen: de muziekwedstrijd “Dexia Classics” (vroeger “Pro Civitate”), waaraan de bank sinds 1965 haar steun verleent, en de jaarlijkse tentoonstelling voor plastische kunst
250 000 is het budget dat aan “Dexia Foundation vzw” wordt toegekend voor steun aan jong talent in België.
Steun aan de slachtoffers van natuurrampen In het kader van de natuurrampen die het jaar 2005 hebben getekend, hebben meerdere entiteiten van de Groep hun steun betuigd, met name aan de slachtoffers van de tsunami. Dexia NV heeft ten bate van de slachtoffers een bedrag van 200 000 EUR overgemaakt aan het Rode Kruis, terwijl Banque Artesia Nederland in Nederland 6 000 EUR stortte, een bedrag dat bestond uit giften van werknemers en aangevuld werd met de eigen middelen. In het Groothertogdom Luxemburg werd door Dexia BIL een totaalbedrag van 90 000 EUR besteed in de vorm van giften aan NGO’s. In Duitsland heeft Dexia Kommunalbank Deutschland giften overgemaakt aan het Rode Kruis ten voordele van de slachtoffers van de aardbeving in Pakistan.
50
EUR
“Dexia Art”. Deze steun wordt in twee vormen toegekend: de financiering van muziekinstrumenten en stages, en de toekenning van beurzen en economische hulp. In het kader van deze mecenaatsacties speelt de bank de rol van financiële instelling, terwijl Dexia Foundation ten opzichte van de bank de goede afloop waarborgt en zorgt voor de follow-up van het project. • In Luxemburg steunt Dexia BIL sinds jaren prestigieuze muzikale evenementen, zoals de festivals van Echternach en Wiltz, de Muzikale Lente van de Stad Luxemburg, en de “Blues and Jazz Rallye”. Het Axion-programma sponsort sinds verscheidene jaren evenementen die zich specifiek tot jongeren richten, alsook diverse organisaties van Luxemburgse studenten in het buitenland. Op het gebied van kunst, steunt de bank op verschillende manieren de Fondation Indépendance ter bevordering van kunst en cultuur. Dexia BIL manifesteert ook zijn betrokkenheid bij de sport in Luxemburg via zijn steun aan de Dexia BIL Route du Vin (halve marathon), de Prix Dexia BIL (golf) en talrijke sportverenigingen (voetbal, basketbal, tennis en handbal). • In Duitsland steunt Dexia Kommunalbank Deutschland het kunst- en cultuurcentrum Die Möwe alsook het muziekcentrum Konzerthaus. • In Frankrijk is Dexia Crédit Local sinds 1983 de grootste privé-mecenas van het Festival van Avignon, dat op het vlak van theater en dans de – vooral Europese – kunst wil bevorderen. De financiële steun van Dexia Crédit Local vertegenwoordigde in 2005 een bedrag van 336 000 EUR.
036_055_DD_NL
11-04-2006
15:13
Pagina 51
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Een intern kader voor een goed ondernemingsbestuur Om aan de verwachtingen van de aandeelhouders, de beleggers en de cliënten inzake transparantie en financiële informatie tegemoet te komen, is het verantwoordelijkheidsbeleid van de groep Dexia gericht op een goed ondernemingsbestuur. Daarbij wordt rekening gehouden met corporate governance, deontologie, risicobeheer en audit. Sedert 2005 wordt dit platform vervolledigd met een specifieke rapportering over de toepassing van de Equator Principles in het kader van de financiering van projecten. Corporate governance
Rol, samenstelling en werking van de raad van bestuur
Het corporate-governancecharter van Dexia NV
De bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de raad van bestuur, zijn samenstelling en zijn werking, staan beschreven in het interne reglement van de raad van bestuur. In 2005 kende dit reglement een aantal ingrijpende ontwikkelingen, met name gekoppeld aan de nieuwe organisatiestructuur van de groep Dexia en aan de invoering van de “Code Lippens”. - De raad van bestuur bepaalt de strategische doelstellingen en het algemene beleid van de Groep en controleert en oriënteert het bestuur ervan. Hij stelt de leden van het directiecomité aan, keurt de middelen goed die nodig zijn om de strategische doelstellingen te bereiken die hij heeft bepaald, ziet toe op de uitvoering van de beheers- en controleprogramma’s van de onderneming en legt rekenschap af aan de aandeelhouders. De raad van bestuur telt vier gespecialiseerde comités (het strategisch
De Belgische Corporate Governance Code (“Code Lippens”) werd op 1 januari 2005 van kracht en bevat negen principes die verplicht zijn voor beursgenoteerde bedrijven. Dexia hecht steeds meer belang aan corporate governance en wil deze negen principes naleven. In 2005 heeft de raad van bestuur van Dexia NV onder zijn leden een corporate-governancecommissie opgericht, die moet nadenken en voorstellen formuleren over een aantal onderwerpen van corporate governance die door de “Code Lippens” behandeld worden, en ook over de transpositie binnen Dexia. Dankzij het werk van deze commissie werd een corporategovernancecharter uitgewerkt. Dit Charter werd, conform de “Code Lippens”, op de website van de onderneming gepubliceerd.
Voor verdere informatie over het onderdeel “Corporate Governance” verwijzen we naar het Jaarverslag p. 106-119.
51
036_055_DD_NL
11-04-2006
15:13
Pagina 52
Dexia
De relaties met de aandeelhouders Dexia heeft veel aandacht voor de kwaliteit van de relaties met zijn aandeelhouders, zowel individuele als institutionele. Dexia wil voortdurend de dialoog en de transparantie tegenover de aandeelhouders verbeteren en heeft een nauwkeurig, regelmatig en interactief informatieplatform ontwikkeld. Dit platform staat beschreven op pagina’s 28-29 van het Jaarverslag.
Goed ondernemingsbestuur
comité, het auditcomité, het benoemingscomité en het bezoldigingscomité). Behoudens een speciale delegatie, vervullen de comités een adviserende rol. Ze bieden de raad van bestuur de mogelijkheid om de knowhow van elk lid ten volle te benutten door het specifieke opdrachten toe te vertrouwen. - De raad van bestuur telt negentien leden met vijf verschillende nationaliteiten en weerspiegelt zo de Europese identiteit van de Groep. In 2005 is de raad elf keer samengekomen, waarbij de aanwezigheidsgraad van de bestuurders 82 % bedroeg.
anderzijds door middel van informatie, sensibilisering, opleiding en controle bij te dragen tot het beheer van de risico’s die voortvloeien uit het niet-respecteren van de wetten, reglementen of normen van het metier. Organisatie
De Compliance-activiteit wordt georganiseerd op basis van het Compliance Charter, dat de opdrachten, bevoegdheden en doelstellingen van de Compliance-functie bepaalt. De deontologische code vertaalt in verstaanbare termen de algemene Deontologie en compliance gedragsregels die van toepassing zijn op alle Sinds de functie “deontologie en compliance” medewerkers van de Groep. Specifieke codes begin 2003 in het leven werd geroepen, heeft definiëren de regels die meer in het bijzonder ze zich ontwikkeld tot een echte Compliance- van toepassing zijn op welbepaalde metiers, activiteit die samengesteld is uit de zoals de financiële markten, private banking Compliance Officers van elke entiteit, elke of het financiële beheer van activa. dochteronderneming of elk bijkantoor dat De Compliance Officers ontmoeten een activiteit uitoefent binnen de groep regelmatig de regulerende instanties en Dexia. De activiteit wordt gestuurd door een controleoverheden in de landen waar de coördinatiecomité dat samengesteld is uit de groep Dexia is gevestigd, om de best practices Compliance-directeurs en voorgezeten wordt inzake deontologie op te sporen en toe te door de Chief Compliance Officer (CCO) van passen. In 2005 heeft de Compliance-functie Dexia NV. Het comité heeft als opdracht om de eerste fase verwezenlijkt van een uniek enerzijds de reglementen en de invoering, de softwarepakket voor communicatie en verspreiding en de naleving van de uitwisseling van informatie, dat de beleidsregels van de Groep te coördineren en functionaliteiten bezit voor de inventarisatie van wetten, reglementen, beleidsregels en interne procedures, de verspreiding en followup van gedragsregels, de geconsolideerde rapportering en specifieke vraagstellingen. Principes
De raad van bestuur bepaalt de criteria op basis waarvan de beheerders als onafhankelijk kunnen worden gekenmerkt. Er staat een gedetailleerde beschrijving van deze criteria in het Jaarverslag, p. 110.
• Het Integriteitsbeleid van de groep Dexia steunt op volgende principes: - de toepassing van dezelfde ethische en deontologische principes in alle entiteiten van Dexia; - de naleving van de wetten en reglementen, zowel in eigen land als internationaal;
Voor verdere informatie over het onderdeel “Deontologie en Compliance” verwijzen we naar het Jaarverslag p. 120-121.
52
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 53
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
- de bevordering van een klimaat van transparantie en vertrouwen ten opzichte van de cliënten, de medewerkers en de aandeelhouders; - de bepaling van een beleid inzake preventie van fraude en van elk misbruik van activa, systemen, informatie of procedures; - het nastreven van een integere houding, meer bepaald in het kader van acties of informatie over de financiële markten. • Verschillende interne documenten hebben betrekking op de preventie of het beheer van belangenconflicten en de strijd tegen corruptie in het bijzonder. In het kader van de strijd tegen witwaspraktijken houdt een landgebonden beleid rekening met het risico op corruptie, dat deel uitmaakt van criteria die betrekking hebben op cliëntrelaties in bepaalde landen in de wereld. Behalve de deontologische code die het verbod op actieve en passieve corruptie in herinnering brengt, biedt het beleid van de Groep ook de mogelijkheid om eventuele risico’s van beïnvloeding in de vorm van cadeaus en uitnodigingen te vermijden of te beperken. Een transparant beleid (“whistleblowing”) vult de bepalingen van de deontologische code op verschillende vlakken aan. Daar de wettelijke vereisten op het vlak van transacties met financiële instrumenten strenger geworden zijn, dient Dexia bijzonder oplettend te zijn wat marktmisbruik betreft. Op het vlak van marktmisbruik en in het kader van andere gereglementeerde domeinen, voert Dexia de toepasbare richtlijnen, wetten en circulaires door naargelang ze worden verspreid en in werking treden. De transacties voor eigen rekening door medewerkers en leidinggevenden vormen het voorwerp van gedetailleerde regels en een bijzondere followup, dit in het kader van de preventie van handel met voorkennis.
Risicobeheer De toepassing van de akkoorden van Bazel II
Het element duurzame ontwikkeling in het risicobeheer kreeg sedert 2004 een nieuwe, concrete dimensie, met de systematische inventarisatie van de “operationele verliezen en incidenten”, die door de akkoorden van Bazel II wordt opgelegd. Er moet rekening worden gehouden met zeven categorieën gebeurtenissen, waarvan er twee rechtstreeks verband houden met de problematiek van de duurzame ontwikkeling: situaties waarbij de geldende sociale reglementering niet wordt nageleefd en de gevallen waarin de bank haar professionele verplichtingen tegenover een cliënt of een professionele tegenpartij niet is nagekomen. De analyse van de incidenten die in beide categorieën werden genoteerd, leidt – indien mogelijk – systematisch tot corrigerende acties om te voorkomen dat deze problemen zich zouden herhalen. De analyse van de voorbije gebeurtenissen wordt sinds het tweede halfjaar van 2005 geleidelijk aangevuld met een analyse van de potentiële gebeurtenissen die voor de Groep een belangrijke impact kunnen hebben, via het in kaart brengen van de operationele risico’s per activiteit.
Voor verdere informatie over het onderdeel “Risicobeheer” verwijzen we naar het Jaarverslag – Rekeningen en verslagen p. 42-47.
Preventie, follow-up en toezicht In het kader van de strijd tegen witwaspraktijken en de financiering van terrorisme baseert Dexia zich op de strengste internationale normen, die het incorporeert in zijn interne beleidsregels. Dexia baseert zich meer bepaald op de aanbevelingen van de FAG (Financiële Actiegroep ter bestrijding van het witwassen van geld) en op de Wolfsbergprincipes i.v.m. private banking, correspondent banking en fondsenbeheer. Deze principes worden ondersteund door de invoering van gemeenschappelijke preventie-, follow-upen toezichtinstrumenten in de Groep. Zo ging de Groep in 2005 door met de uitwerking van interne normen en met het gebruiken van een gemeenschappelijke software voor analyse van de transacties om witwaspraktijken en financiering van terrorisme te bestrijden (ERASE).
53
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 54
Dexia
Goed ondernemingsbestuur
De toepassing van de Equator Principles
Dit geheel van regels, door een groep banken opgesteld op basis van criteria van SFI (Société Financière Internationale), een dochter van de Wereldbank, is bedoeld voor een beter beheer van de sociale en ecologische problemen die verband houden met de financiering van projecten ten belope van 50 miljoen USD of meer. De praktische uitwerking van de toetreding houdt een bijkomende actie van de bank in om haar projectevaluatiemethoden uit te diepen en explicieter te maken met betrekking tot hun impact op het milieu en de maatschappij, en om rekenschap te geven aan de betrokken partijen.
Dexia trad in september 2003 toe tot de “Equator Principles” (EP). In het kader van deze EP wordt de potentiële impact van een project in een classificatie in drie categorieën ondergebracht. De projecten van klasse A (die een grote invloed kunnen hebben op het milieu, de bevolking of het culturele erfgoed) vereisen naast een studie van de impact en een corrigerend actieplan, ook het oordeel van een onafhankelijke milieudeskundige. De projecten van klasse B (met minder ingrijpende invloed) vereisen minimum een studie van de impact. De projecten van klasse C (zonder of met een verwaarloosbare negatieve impact) dienen niet onderworpen te worden aan een bijzondere evaluatie. De toetreding tot de EP houdt in dat de kredietverstrekkende bank nagaat of de kredietnemer de nodige studies en raadplegingen heeft uitgevoerd en in staat is om de actieplannen tot een goed einde te brengen. • In 2005 heeft Dexia de toepassing van de EP opgedreven in het kader van zijn activiteit van projectfinanciering. Zo werden 91 projecten die onder de EP vielen goedgekeurd voor een totaalbedrag van 170 miljard EUR voor alle
Naar bedrijf II van de Equator Principles In de groep van banken die zich bij de EP aansloten (39 banken eind 2005), heeft Dexia deelgenomen aan de actualisering van de Equator Principles, die vóór de zomer van 2006 tot resultaat zou moeten leiden. De EP zouden zodanig moeten worden aangepast, dat ze rekening houden met de herziene normen van de SFI en met de conclusies van de eerste twee jaar sinds de toepassing van de EP. Een van de punten die ter sprake zullen komen, is de vraag rond de
54
verlaging van het drempelbedrag vanaf hetwelk de EP van toepassing worden, alsook het transparantiebeleid van de banken bij de effectieve uitvoering van de EP. De herziening van de Equator Principles zal ertoe leiden dat de banken hun verbintenissen zullen vernieuwen. Dexia is betrokken partij in deze dynamiek, zodat de gedragsregels bij het nastreven van zijn verbintenissen op een duurzame manier in de praktijk worden omgezet.
financiers samen; 59 van deze projecten werden in de loop van het jaar effectief gefinancierd voor een bedrag van 143 miljard EUR. Van een kwart van de 91 goedgekeurde projecten (d.i. 23 projecten die 8,6 % vertegenwoordigen van het bedrag van de gestructureerde financieringen die in 2005 door Dexia werden goedgekeurd) werd aangenomen dat ze in het kader van de EP een milieu- of maatschappelijk risico konden inhouden. De toepassing van het risicobeoordelingssysteem van de EP heeft ertoe geleid dat één goedgekeurd en gefinancierd project in categorie A werd gerangschikt. Dit project had betrekking op de financiering van een pijplijn voor het transport van aardgas in Trinidad en Tobago. De vereiste studies, die werden gecontroleerd door onafhankelijke deskundigen, hebben aangetoond dat de impact op het milieu aanvaardbaar was. De twintig projecten van klasse B werden eveneens grondig doorgelicht via de vereiste studies en raadplegingen alvorens ze werden goedgekeurd. • Binnen Dexia heeft de invoering van de EP zich vertaald in de invoering van een methode voor systematische follow-up van de gefinancierde projecten met betrekking tot hun impact op het milieu en de samenleving. Om zeker te zijn dat deze procedure goed zou worden toegepast, organiseerde Dexia in 2004 een eerste opleidingscyclus voor de medewerkers die betrokken waren bij de toepassing van de EP. Een tweede opleidingscyclus zal gestart worden vanaf de goedkeuring van deel II van de Equator Principles.
036_055_DD_NL
10-04-2006
11:11
Pagina 55
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
De interne audit Het milieubeleid is geïntegreerd in de werking van de audit. Zo zorgt de interne audit, bij opdrachten die betrekking hebben op projectfinancieringen, voor de naleving van het beleid van Dexia op het vlak van duurzame ontwikkeling en controleert ze bijvoorbeeld de juistheid van de informatie en van de goedkeuringsprocedure voor de specifieke fiches die o.a. in het kader van de Equator Principles opgesteld werden. De opdrachten met betrekking tot de aankoopprocedures houden eveneens de verbintenissen in die verband houden met het “Global Compact”.
2005
Aantal projecten geklasseerd in A
B
Voor verdere informatie over het onderdeel “Audit” verwijzen we naar het Jaarverslag p. 119-120.
Indeling van de projecten volgens inkomstenniveau van het land hoog hoog niveau
laag of gemiddeld niveau
5,5 %
1
20
2
59 projecten gefinancierd
waarvan 13 in een categorie ondergebracht
Aandeel van Dexia in Aantal projecten het totaalbedrag van per sector de financieringen
C
91 goedgekeurde projecten
waarvan 23 in een categorie ondergebracht
De opdrachten in het kader van het duurzame-ontwikkelingsbeleid kunnen ook heel specifiek zijn. Zo heeft de directie Interne Audit in 2004-2005 de naleving van de verplichtingen en verbintenissen van Dexia en ook de betrouwbaarheid van de gecommuniceerde gegevens in het rapport duurzame ontwikkeling van de Groep gecontroleerd. Overigens is het zo dat de audit er in al haar opdrachten op toeziet dat de complianceregels worden nageleefd. Het aantal personeelsleden van de interne audit en van de inspectie van Dexia bedroeg in 2005 ongeveer 200 personen.
3,7 %
Energie: 8 Infrastructuur: 7 Milieu: 7 Diverse: 1
16
7 waarvan Europa: 2 Amerika: 4 Afrika: 1
Energie: 6 Infrastructuur: 5 Milieu: 2
7
6 waarvan Europa: 2 Amerika: 3 Afrika: 1
3,2 %
1
11
1
1,2 %
55
056_065_DD_NL
10-04-2006
11:18
Pagina 56
De Equator Principles, beheer van de maatschappelijke en ecologische kwesties in het kader van projectfinanciering
2003: Dexia treedt toe tot de Equator Principles Dexia wil zijn sociale en ecologische verbintenissen in het kader van projectfinanciering hard maken, en treedt eind 2003 toe tot de Equator Principles (EP). 2004 en 2005: Dexia zet de Equator Principles om in de praktijk De toepassing van de EP is gebaseerd op een systematische follow-up van de gefinancierde projecten en vertaalt zich in een reporting in het kader van het verslag duurzame ontwikkeling van de Groep. Bijna 150 projecten werden op basis van deze principes goedgekeurd. 2006: Naar bedrijf II van de Equator Principles Als betrokken partij in de herziening van de EP in het kader van de aanpassing van de SFI-normen (Société Financière Internationale), bevestigt Dexia dat het zijn verbintenissen blijft aanhangen en achter de grote ondernemingskeuzen blijft staan.
56
056_065_DD_NL
10-04-2006
11:18
Pagina 57
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Bijlagen Bijlage 1 – De sterke vooruitgang van MVB en microfinanciering Lijst van de 15 compartimenten van de bevek “Dexia Sustainable”
Activacategorie
Compartiment
Referentie-index
ISIN-code
EMU
MSCI EMU
Cap. BE0174192774 Dis. BE0945307420
Europe
MSCI Europe
Cap. BE0173540072 Dis. BE0945310457
North America
MSCI North America
Cap. BE0173901779 Dis. BE0945318534
Pacific
MSCI Pacific
Cap. BE0174191768 Dis. BE0945054808
Accent Social
MSCI World
Cap. BE0167113795 Dis. BE0945305408
World Large Caps
MSCI World
Cap. BE0175503300 Dis. BE0945321561
European Balanced High
Gemengde index: MSCI Europe (70 %) & JP Morgan EMU (30 %)
Cap. BE0169199313 Dis. BE0945312479
European Balanced Medium
Gemengde index: MSCI Europe (50 %) & JP Morgan EMU (50 %)
Cap. BE0159411405 Dis. BE0945316512
European Balanced Low
Gemengde index: MSCI Europe (30 %) & JP Morgan EMU (70 %)
Cap. BE0159412411 Dis. BE0945314491
Euro Corporate Bonds
iBOXX Euro Corp All
Cap. BE0945493345 Dis. BE0945492339
Euro Bonds
JP Morgan EMU
Cap. BE943336116 Dis. BE943335100
Euro Government Bonds
JP Morgan EMU
Cap. BE0945481225 Dis. BE0945480219
Euro Long Term Bonds
JP Morgan EMU +7 years
Cap. BE0945484252 Dis. BE0945483247
Euro Short Term Bonds
JP Morgan EMU 1-3 years
Cap. BE0945490317 Dis. BE0945489301
World Bonds
JP Morgan Global ex-Japan
Cap. BE0945478197 Dis. BE0945477181
Aandelen
Gediversifieerd
Obligaties en geldmarktproducten
57
056_065_DD_NL
10-04-2006
11:18
Pagina 58
Bijlagen
Dexia
De activiteit microfinanciering “Dexia Micro-Credit Fund” zette in 2005 zijn groei voort: zijn netto-inventariswaarde bereikte aan het einde van het jaar 78 180 778 USD, ofwel een stijging van 53 % ten opzichte van vorig jaar. De portefeuille van de microfinanciering kende hetzelfde groeipercentage, nl. 50 %
voor 2005. Het fonds heeft ook zijn prestatie bevestigd: in 2005 bedroeg het nettorendement 4,7 % voor de activacategorie in USD. Het totale nettorendement van de USD-categorie sinds de oprichting van het fonds beloopt 38,65 %. Belangrijk is ook de bijna totale afwezigheid van volatiliteit, wat dit product des te aantrekkelijker maakt.
llllllllllllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllllll
llllllllllllllllllllllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Dec. 02
Dec. 03
Dec. 04
Dec. 05
13 800 13 230 12 700 12 330
lll
llllllllll
llllllllllllllllllll
Dec. 99
Dec. 00
Dec. 01
11 830
10 970
l
10 270
58
Prijs van het aandeel (in USD) in het USD-compartiment
056_065_DD_NL
10-04-2006
11:18
Pagina 59
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Bijlage 2 – Human Resources Management en sociale dialoog
VISITEKAARTJE VAN DEXIA Totaal personeelsbestand 24 418 FTE-personeelsbestand 22 913,35 Evolutie van het personeelsbestand N-1 1,66 % Aantal landen 30 Nieuwe vestigingen per land 2005 5 Aantal vertegenwoordigde nationaliteiten 68 Aantal werkgevers 111 Aantal mutaties tussen de entiteiten 253 Gemiddelde leeftijd 39,16 Turn-over contracten onbepaalde duur 6,69 % Percentage deeltijdwerkers 18,5 % Percentage vrouwen die deeltijds werken 32,33 % Percentage mannen die deeltijds werken 6,47 % Percentage van de contracten onbepaalde duur 95,3 % Percentage werknemers jonger dan 40 jaar 52 % Percentage werknemers ouder dan 50 jaar 16,3 % Percentage werknemers dat vertegenwoordigd is in de EOR 77 % Gemiddeld percentage van de werknemers die deelnemen aan sociale verkiezingen 81 % Collectieve arbeidsovereenkomsten die in 2005 ondertekend werden 39 Gemiddeld aantal opleidingsdagen 2,89 Kapitaal van de Groep in handen van de werknemers 4,82 %
TOTAAL PERSONEELSBESTAND PER LAND België (zelfstandigen inbegrepen) Luxemburg Frankrijk Slowakije Nederland Verenigde Staten Italië Zwitserland Spanje Verenigd Koninkrijk Ierland Duitsland Singapore Hongkong/China Israël Denemarken Australië Polen (vestiging 2005) Zweden Japan (vestiging 2005) Tsjechië (vestiging 2005) Mexico (vestiging 2005) Roemenië (vestiging 2005) Bulgarije (vestiging 2005) Canada (vestiging 2005) Andere landen Totaal personeelsbestand op 31 december 2005
15 275 3 249 2 516 781 542 506 281 232 220 188 173 115 82 58 33 33 29 17 14 8 6 6 4 3 3 44 24 418
Wat de methodologie betreft, hebben de indicatoren in deze bijlage betrekking op de entiteiten waarin Dexia of zijn dochterondernemingen op 31 december 2005 de meerderheid van het kapitaal bezaten. Met uitzondering van de spreiding van het personeelsbestand per land, houden de indicatoren geen rekening met het net van zelfstandige agenten die in België de Dexiaproducten verkopen.
Totaal personeelbestand per land
• Dexia is nu aanwezig in 30 landen. De grote meerderheid van de teams van Dexia bevindt zich echter in Europa (97 %). Het jaar 2005 werd gekenmerkt door een belangrijke geografische uitbreiding met nieuwe vestigingen in Mexico, Canada, Bulgarije, Japan, Roemenië, de Tsjechische Republiek en Polen. Dexia is een heel gediversifieerde groep die bestaat uit 68 verschillende nationaliteiten, 114 geëxpatrieerden of gedetacheerden over de hele wereld en 253 werknemers die van de ene entiteit naar de andere zijn gemuteerd binnen de Groep. • De aanwezigheid van Dexia nam toe in Slowakije (+17 %) en Luxemburg (+8,8 %), voornamelijk dankzij de interne groei van zijn entiteiten (Dexia BIL, FETA). De grotere aanwezigheid in Frankrijk (+7,6 %) wordt verklaard door de interne groei en door een structureel effect dat gekoppeld is aan de overname van FMS Hoche. De daling van het personeelsbestand concentreert zich voornamelijk in Nederland (-5 %) en Duitsland (-67 %), wat te wijten is aan het stopzetten van de activiteiten van de verzekeringsmakelaar Rekord eind 2005.
59
10-04-2006
11:18
Pagina 60
Bijlagen
Dexia
• De turn-over* van het aantal werknemers met een contract van onbepaalde duur is licht gedaald: van 6,94 % in 2004 tot 6,69 % in 2005. Het totale aantal werknemers dat de Groep heeft verlaten, blijft stabiel.
Dexia is een heel gediversifieerde Groep, die bestaat uit 68 nationaliteiten.
NATIONALITEITEN
Land
Aantal werknemers (exclusief zelfstandigen)
Albanië Algerije Australië Bahamas België Benin Bermuda Bosnië-Herzegovina Bulgarije Canada China Colombia Denemarken Dominicaanse Rep. Duitsland Ethiopië Filippijnen Finland Frankrijk Gabon Griekenland Hongarije Hongkong Ierland India Israël Italië Japan ex-Joegoslavië Kameroen Koninkr. Guam Laos Libanon Libië
60
Land
1 Luxemburg 4 Macao 35 Maleisië 6 Marokko 11 390 Mauretanië 3 Mauritius 3 Mexico 2 Nederland 7 Nieuw-Zeeland 5 Niger 14 Noord-Korea 2 Oekraïne 70 Oostenrijk 1 Pakistan 158 Polen 1 Portugal 1 Roemenië 7 Rusland 3 364 Senegal 1 Singapore 5 Slovenië 14 Slowakije 52 Spanje 126 Sri Lanka 3 Tsjechië 33 Tunesië 438 Verenigd Koninkrijk 7 Verenigde Staten 1 Vietnam 4 ex-Zaïre 1 Zuid-Afrika 2 Zweden 2 Zwitserland 1
Aantal werknemers (exclusief zelfstandigen) 1 192 9 2 12 1 2 3 570 2 7 3 1 3 1 27 69 20 9 1 75 1 758 270 1 15 1 220 461 2 4 1 19 182
De indeling volgens geslacht
• Na meerdere jaren van stabiliteit, heeft het evenwicht tussen mannen en vrouwen zich licht hersteld in het voordeel van de vrouwen. De mannen vertegenwoordigen thans 53,47 % van het personeelsbestand (53,85 % in 2004) en de vrouwen 46,53 % (46,15 % in 2004). • Het percentage vrouwen blijft zwak onder de leidinggevende kaderleden (9,3 %) en is licht gestegen bij de kaderleden met potentieel (thans 24 %) en bij de kaderleden (28 %).
53,47 %
46,53 %
l l
056_065_DD_NL
Mannen Vrouwen
* Turn-over: aantal werknemers die de actieve entiteiten hebben verlaten op het einde van de periode, gedeeld door het gemiddelde personeelsbestand van de actieve entiteiten op het einde van de periode, gedurende de gegeven periode.
056_065_DD_NL
10-04-2006
11:18
Pagina 61
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Langdurige werkgelegenheid bevorderen Soort contract
3,39 %
96,61 % 6,28 %
l l
De werknemers van de Groep worden grotendeels aangeworven met een contract van onbepaalde duur (COD). Contracten van bepaalde duur (CBD) worden voornamelijk gebruikt voor het tijdelijk vervangen van afwezigen of voor specifieke opdrachten.
COD Mannen CBD Mannen
l l
93,72 %
COD Vrouwen CBD Vrouwen
Deeltijdarbeid
18,51 %
81,49 %
l l
Het aandeel van de deeltijdwerkers binnen het personeelsbestand van de Groep vertoont sinds 2003 een voortdurende stijging. Op dit ogenblik kiest 18,51 % van de werknemers voor dit regime (tegenover 15 % in 2003 en 17 % in 2004). Het aantal mannen dat deeltijds werkt, stijgt met 1 % en bedraagt thans 6,5 %. In 2005 werkte 32 % van de vrouwen deeltijds.
Voltijds Deeltijds
61
Pagina 62
Bijlagen
> 59 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34
lllllllllllllllllllllllllllllllllll
25-29
llllllllllllllllllllllllllll
20-24
lllllllllll
< 20 20 %
15 %
10 %
5%
> 59
lllllllllllll
55-59
lllllllllllllllllllll
50-54
llllllllllllllllllllllllllll
45-49
lllllllllllllllllllllllllllllllllll 40-44 lllllllllllllllllllllllllllllll
35-39
llllllllllllllllllllllllllllllllll
30-34
llllllllllllllllllll
25-29
lllll
20-24
l
0%
< 20 5%
10 %
15 %
20 %
ANCIËNNITEITSPIRAMIDE in %
l
l
36-40
ll
ll
31-35
lllll
26-30
lllllllll
lllllll
21-25
lllllllll
llllllllll
16-20
llllllllllllllll
11-15
llllllllllll
> 40
lllllllllllllllllllllll
6-10
20 %
10 %
36-40
llll
31-35 26-30 21-25
llllllllllllll
16-20
llllllllllll
11-15 6-10
lllllllllllllllllllllllllllllllllll
0%
l l
30 %
> 40
lllllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllllllllllllll
0-5
40 %
62
ll
l
De groep Dexia beschikt over een leeftijdspiramide die globaal in evenwicht is. De leeftijdsgemiddelden zijn tussen 2004 en 2005 weinig geëvolueerd. De gemiddelde leeftijd van de mannen stijgt van 40,2 naar 40,38 en die van de vrouwen van 37,5 naar 37,76. Deze evolutie is heel logisch gezien de stabiliteit van het personeelsbestand in 2005 en de afwezigheid van aanzienlijke structurele effecten. De totale gemiddelde leeftijd bedraagt 39,16 jaar; 35 % van het personeelsbestand is jonger dan 35 jaar en 52 % is jonger dan 40 jaar. De medewerkers die ouder zijn dan 50 jaar vertegenwoordigen 16,3 % van het personeelsbestand van de Groep. Deze verdeling blijft stabiel ten opzichte van 2004. Meer dan 50 % van de werknemers werkt minder dan 10 jaar bij de Groep, wat wijst op de sterke ontwikkeling van Dexia sinds zijn oprichting in 1996. De gemiddelde anciënniteit bedraagt in 2005 11,53 jaar.
in %
lllllllllllllllllllllllllllllll
Gemiddelde leeftijd Mannen: 40,38 jaar Vrouwen: 37,76 jaar
LEEFTIJDSPIRAMIDE
llllllllllllllllllllllllllllllll
Een evenwichtig verdeeld personeelsbestand
lllllllllllllllllllllll
Dexia
llllllllllllllllllll
11:18
llllll
10-04-2006
lll
056_065_DD_NL
Mannen Vrouwen
10 %
20 %
30 %
0-5 40 %
056_065_DD_NL
11-04-2006
13:09
Pagina 63
Verslag duurzame ontwikkeling 2005
Een hoog initieel opleidingsniveau Bijna 70 % van de personeelsleden van Dexia heeft een initieel opleidingsniveau dat overeenstemt met een diploma hoger onderwijs van het korte type (secundair plus 3 jaar) of van het lange type (hoger dan secundair plus 4 jaar en meer).
ouderschapsverlof niet meegerekend). De meeste afwezigheden zijn van korte duur.
Sociaal leven en sociale dialoog
5%
• De werknemers van Dexia nemen actief deel aan de verkiezing van hun afgevaardigden, met een deelnamepercentage van 81 %. Elke entiteit die aan de voorwaarden inzake personeelsbestand Evolutie van de opleiding beantwoordt, heeft recht op een • Het gemiddelde aantal opleidingsdagen per personeelsafvaardiging. De entiteiten die meer werknemer en per jaar bedroeg 2,89 dagen dan 150 werknemers tewerkstellen, kunnen (tegenover 2,48 dagen in 2004*). Deze zitting hebben in de Europese opleidingen hebben betrekking op alle Ondernemingsraad van Dexia. In 2005 beroepsgebieden en worden rechtstreeks door bestaat deze instantie uit 11 entiteiten, wat de entiteiten bepaald op basis van de jaarlijkse overeenstemt met 77 % van het inventarisatie die wordt doorgevoerd naar personeelsbestand van de Groep. Bijgevolg is aanleiding van de jaarlijkse evaluatie. Het is deze instantie zeer representatief en actief. De namelijk zo dat de werknemers en managers sterke stijging van het aantal vergaderingen en elk jaar in het kader van het jaarlijkse behandelde onderwerpen getuigt van de evaluatieproces “Personal Development belangrijkheid van deze instantie voor de Process” de opleidingsbehoeften dienen te sociale dialoog binnen de Groep. evalueren die hen in staat moeten stellen om • De Groep kende een bijzonder rijke sociale dialoog in 2005, met 39 afgesloten collectieve ofwel hun doelstellingen te halen ofwel in te spelen op de toekomstige ontwikkelingen van arbeidsovereenkomsten in de belangrijkste entiteiten**. De overeenkomsten die in 2005 de metiers. ondertekend werden, hadden voornamelijk • In 2005 volgden 697 medewerkers uit 45 entiteiten van de Groep cursussen aan de betrekking op loonsparen (25 %) (voorDexia Corporate University, waarvan het namelijk in Frankrijk), vakbondsrecht grootste deel in de faculteit “Sales & Business (21 %), bezoldigingen en statuten (20 %) en Development”. arbeidstijd (13 %).
8%
Laag absenteïsme
Studieniveau 34,99 % 5,57 %
26,56 %
l
l l l
32,88 %
20 %
Lager onderwijs Secundair onderwijs Hoger onderwijs van het korte type (secundair + 3 maximum) Hoger onderwijs van het lange type (secundair + 4 en meer)
Thema van de collectieve arbeidsovereenkomsten in 2005 25 %
21 % 13 %
l l l l l l l
8%
Loonsparen Vakbondsrechten Arbeidstijd Gezondheid en veiligheid Herstructureringen Interne regelingen Bezoldiging en statuut
Het gemiddelde aantal afwezigheidsdagen wegens ziekte bedraagt 7,54 dagen per persoon en per jaar (zwangerschaps- of
* Herwerkte gegevens van 2004 om een vergelijking te kunnen maken met 2005. ** Dexia BIL, DBB, DCL, Dexia AM, Dexia Sofaxis, DBPF, DISB, DIB, DFS, DBnl, Belstar, Dexia Woonkredieten.
Bedrag van de personeelskosten Zie Jaarverslag, onderdeel “analyse van de geconsolideerde resultatenrekening”, p. 38.
63
056_065_DD_NL
11-04-2006
13:09
Pagina 64
Dexia
Bijlagen
Mededeling in verband met bepaalde informatie die in het Verslag duurzame ontwikkeling van Dexia werd gepubliceerd Op verzoek van de directie Duurzame ontwikkeling van Dexia hebben we een controle uitgevoerd van informatie die gepubliceerd werd onder de verantwoordelijkheid van de groep Dexia. Deze opdracht werd uitgevoerd door de deskundigen van onze Franse en Belgische departementen Duurzame Ontwikkeling.
Doel van onze opdracht Onze doelstellingen waren de volgende: • Controle van de procedure voor het verzamelen en consolideren van volgende informatie: - Milieu-indicatoren: afval, papier, inktpatronen, vloeistoffen en energie, en beroepsreizen, - Sociale indicatoren: verdeling mannen-vrouwen, soorten contracten, deeltijdarbeid, opleiding, absenteïsme en aandeelhoudersplan voor de medewerkers; • Controle van de juistheid van volgende informatie: - Cijfergegevens met betrekking tot het aanbieden van bankdiensten aan kansarmen (p. 25), - Cijfergegevens en informatie met betrekking tot het mobiliteitsplan van Dexia Bank in België (p. 34 en 35), - Cijfergegevens met betrekking tot de plaats van de vrouw in het management (p. 40 en 60), - Cijfergegevens met betrekking tot de grafiek “Verdeling van de voornaamste thema’s” in het kader van het maatschappelijk engagement (p. 46), - Cijfergegevens en informatie met betrekking tot het naleven van de Equator Principles: controle van de projectfiches (p. 54 en 55).
- Interviews met 8 correspondenten van de volgende directies en/of dochterondernemingen: Dexia NV, DBB, DCL en Dexia BIL; • Voor de andere informatie: - Interviews met 2 personen van DBB voor “Aanbod van bankdiensten aan kansarmen”, 1 persoon van DBB voor “Mobiliteitsplan van Dexia Bank in België”, 1 persoon van Dexia BIL en 1 persoon van Dexia NV voor “De plaats van de vrouw in het management”, 3 personen van Dexia NV voor “Maatschappelijke betrokkenheid” en 3 personen van DCL voor “Equator Principles”.
Commentaar
Onze opdracht geeft aanleiding tot volgend commentaar: • Voor de sociale en milieu-indicatoren: - De groep Dexia heeft voor de sociale en milieuindicatoren verzamelprocedures gebruikt die ons duidelijk en goed gedocumenteerd lijken, vooral wat het deel leefmilieu betreft, - Deze procedures beschikken nog over een verbeteringsmarge, vooral wat betreft: de formalisering van de acties van de personen die bijdragen aan het verzamelen en consolideren van de betrokken informatie, de consolidatie van de gegevens via een groter gebruik van specifieke instrumenten, en de interne controles, die strikter en geformaliseerder zouden kunnen verlopen, - Het verzamelen van de gegevens gebeurt in variabele perimeters, op basis van de entiteiten en de Aard en reikwijdte van de opdracht beschikbaarheid van de informatie; deze perimeters Onze opdracht werd uitgevoerd in de zetel van de worden uitgedrukt in FTE’s (Full Time Equivalents) Groep te Brussel en in de zetel van de entiteiten Dexia en in het verslag duidelijk vermeld; er zou echter Bank in Brussel (DBB), Dexia Crédit Local in Parijs moeten worden bevestigd dat de verzamelde gegevens (DCL) en Dexia Banque Internationale à wel degelijk alle beschreven indicatoren Luxembourg (Dexia BIL) en bestond uit: vertegenwoordigen; • Voor de sociale en milieu-indicatoren: • Voor de andere informatie: De informatie en cijfers - Interviews en documentanalyse met de personen die wij hebben gecontroleerd, vereisen onzentwege die belast zijn met de sociale en milieurapportering: geen commentaar i.v.m. de juistheid ervan. controle van de ingevoerde organisatie, de bestaande PricewaterhouseCoopers procedures en de specifieke rapporteringSylvain LAMBERT instrumenten, Vennoot Parijs, 21 maart 2006 (vrije vertaling)
64
Het Verslag Duurzame ontwikkeling 2005, gepubliceerd als bijlage bij het Jaarverslag 2005 van Dexia, is een gemeenschappelijke publicatie van de directie Duurzame Ontwikkeling en de directie Communicatie van de Groep. Het werd gerealiseerd in samenwerking met de diensten Communicatie van Dexia Bank België, Dexia Crédit Local, Dexia Banque Internationale à Luxembourg, Dexia Asset Management en Dexia Insurance Services.
Om ons uw mening te geven:
[email protected] Dit document is eveneens beschikbaar in het Frans, het Engels en het Duits. Het is verkrijgbaar op eenvoudig verzoek bij de zetel van Dexia in Brussel of Parijs.
Voor de illustraties van zijn Jaarverslag 2005 werkte Dexia met Gueorgui Pinkhassov, fotoreporter bij het agentschap Magnum. Hij maakte zijn reportage in diverse vestigingen van de Groep in Parijs, Brussel en Luxemburg. We bedanken hierbij de personen die zich hiervoor bereidwillig lieten fotograferen. www.dexia.com Dexia NV de Meeûssquare 1 B-1000 Brussel Rekeningnummer: 068-2113620-17 RPR Brussel BTW BE 0458.548.296 In Parijs 7 à 11, quai André Citroën F-75015 Paris In Luxemburg 69, route d’Esch L-2953 Luxembourg Foto’s Gueorgui Pinkhassov - Magnum, Michel Labelle, Rea, VR. Concept & design L’Agence Synelog Realisatie NORD COMPO +33 3 20 41 40 01 Drukwerk Snoeck-Ducaju, B-9000 Gent Het Verslag Duurzame ontwikkeling 2005 werd gedrukt op Novatech-papier. De fabrikant van Novatech-papier houdt rekening met de principes van duurzame ontwikkeling en beschikt over de certificeringen ISO 14001 en EMAS (Eco Management and Audit Scheme), alsook over de certificering PEFC (Program for Endorsement of Forest Certification Schemes) m.b.t. papier afkomstig uit duurzaam beheerde bossen, en over het ecolabel Nordic Swan.
2_3eme_Couverture_NL 2
10-04-2006 13:03:21
SDXI 0087-2 04-06 COUV DD_nl.indd 1
10-04-2006 12:49:36