Een vergelijkende studie van de financiering van ziekenhuiszorg in vijf landen CARINE VAN DE VOORDE

Een vergelijkende studie van de financiering van ziekenhuiszorg in vijf landen CARINE VAN DE VOORDE

ASGB 21/11/2013

Achtergrond  Internationale trend van prospectieve ziekenhuisfinanciering op basis van een bedrag per patiënt of opname sedert de jaren 1990  Recente tendens naar financiering van zorgkwaliteit en geïntegreerde zorg

2

Doel van de studie Welke lessen kunnen getrokken worden uit de buitenlandse ervaring met prospectieve ziekenhuisfinanciering op basis van een bedrag per patiënt of opname?

3

Methodes  Selectie van vijf landen waar het bedrag per patiënt of opname gebaseerd is op ‘Diagnosis Related Groups (DRG)’: Engeland, Frankrijk, Duitsland, Nederland en het Medicare-programma in de V.S.  Literatuurstudie, hoofdzakelijk grijze literatuur (rapporten van officiële instanties)  Landenstudies gevalideerd door nationaal expert  Validatie rapport door expert van OECD, WHO en European Observatory on Health Systems and Policies 4

Doelstellingen van DRG-financiering zoals vermeld in officiële documenten Hogere efficiëntie

Engeland

Frankrijk

Duitsland

Nederland

Medicare (V.S.)

x

x

x

x

x

Hogere productiviteit

x

Hogere activiteit

x

x

Billijke vergoeding van ziekenhuizen

x

x

Transparante financiering

x

Meer innovatie

x

Betere kwaliteit

x

x x

x

x

x

Verminderen van overcapaciteit

x

Meer concurrentie tussen ziekenhuizen

x

x

Betere toegankelijkheid

x

x

Beperking van kosten

5

x

x

Lessen uit buitenlandse ervaring: focus op 4 aspecten 1. Designkenmerken van ziekenhuisfinanciering op basis van DRG’s 2. Gewenste en ongewenste effecten: responsstrategieën van ziekenhuizen en begeleidende beleidsmaatregelen 3. Evaluatie van de impact van DRGfinanciering 4. Financiële prikkels voor kwaliteit en zorgintegratie 6

Design: Scope van DRG-financiering Engeland

Frankrijk

Duitsland

Nederland

Medicare

Vergoeding medisch specialist

Ja, gesalarieerd

Ja, gesalarieerd

Ja, gesalarieerd Zelfstandig medisch specialisten: aantal DBC’s met normatief uurtarief en tijd

Nee, fee-for-service

Kapitaalkosten Geestelijke gezondheidszorg

Ja Nee, maar enkele initiatieven Sommige types zorg Ja

Ja in publieke en private ziekenhuizen zonder winstoogmerk, gesalarieerd Nee in private ziekenhuizen met winstoogmerk, fee-for-service Gedeeltelijk Nee, maar enkele initiatieven

Nee Afzonderlijk systeem is gepland Ja

Ja Afzonderlijk systeem

Ja Afzonderlijk systeem

Afzonderlijk systeem Ja

Afzonderlijk systeem Nee, behalve voorzorg

Revalidatiezorg Ambulante zorg

7

Nee, maar enkele initiatieven Nee

Nee, behalve voor- en nazorg

Responsstrategieën ziekenhuizen Kost per patiënt verminderen

Aantal patiënten verhogen

Opnameduur verkorten

Codeerpraktijk wijzigen

Opnameregels wijzigen

• Zorgsetting optimaliseren (+) • Ongeoorloofd vroegtijdig ontslag (-)

• Verbeteren codering (+) • Ongerechtvaardigde classificatie van patiënten (-)

• Verminderen van wachtlijsten (+) • Aanbodgeïnduceerde vraag (-)

Zorgintensiteit verminderen Selecteren van patiënten • Dumping (-) • Cream-skimming (-)

8

Inkomsten per patiënt verhogen

Afwentelen van kosten (-)

Begeleidende beleidsmaatregelen Ziekenhuisstrategie

Beleidsmaatregel

Zorgsetting optimaliseren (+)

 Zelfde tarief voor klassieke opname en dagopname voor een selectie van DRG’s (Frankrijk)

Zorgpaden in ziekenhuis optimaliseren (+) Zorgintegratie/zorgcoördinatie door transfer van ziekenhuis naar andere zorgverleners (+) Ongeoorloofd vroegtijdig ontslag (-)

 ‘Streamlined pathway’ best practice tariff (Engeland)

Selectie van patiënten (-)

 Extra financiering voor ziekenhuizen die een hoog percentage patiënten met een laag inkomen behandelen (Medicare)

Ongerechtvaardigde classificatie van patiënten (-) Verminderen van wachtlijsten (+)

 Controle en boetes (alle landen)

Zorg opsplitsen in meerdere opnames (-) Aanbodgeïnduceerde vraag (-)

 Tariefvermindering indien heropname binnen de 3 dagen in hetzelfde ziekenhuis/DRG (Frankrijk)  Opvolgen van het gebruik van bepaalde procedures binnen een regio. Richtlijnen werden ontwikkeld voor procedures waarvan het gebruik een grote regionale variabiliteit kent (Frankrijk)

9

 ‘Bundled payments’ die intramurale diensten en diensten na ontslag tijdens een zorgperiode omvatten (Medicare)  Geen extra financiering voor heropnames binnen de 30 dagen (Engeland en Duitsland)

 Streefwachttijden (Engeland)  Treeknormen (Nederland)

Wat leert de buitenlandse ervaring?  Definieer duidelijke doelstellingen - meer specifiek dan bv. « verhogen van ‘efficiëntie’ en ‘kwaliteit’ »  Impact van DRG-financiering  Meer transparantie in ziekenhuisproduct en prijs  Billijker verdeling van middelen over ziekenhuizen  Totale ziekenhuiskosten: mix van verschillende financieringsmechanismen is nodig voor beperking van volume/kosten

10

Wat leert de buitenlandse ervaring?  Kwaliteit:

 Geen bewijs van negatieve effecten maar bijkomende maatregelen zijn nodig om kwaliteit te behouden of te verbeteren  P4P en DRG-gerelateerde kwaliteitsmaatregelen: potentieel doeltreffend maar sluitend bewijs ontbreekt nog

 Wachtlijsten zijn niet het gevolg van DRGfinanciering maar ontstaan door (vaste) globale budgetten  Onafhankelijke behandelcentra verhogen het risico op selectie van patiënten 11

Wat leert de buitenlandse ervaring?  Concrete ontwerpkenmerken dragen in belangrijke mate bij tot het realiseren van de beoogde doelstellingen:  Overgangsperiode  Recente en kwaliteitsvolle kostengegevens  Onafhankelijk DRG-instituut om het systeem te managen en te controleren  Scope van DRG-financiering (Vergoeding medisch specialisten? Investeringskosten? Ambulante zorg?) 12

Wat leert de buitenlandse ervaring?  Op één lijn brengen van prikkels van ziekenhuismanagement en medisch specialisten  Noodzaak van sterkte-zwakte analyse van het huidige systeem

13

14

15

16